DeTweeterp. Uniek concert Vrijwillig Fanfarekorps der Genie. Extra katern over Historisch Festival Engelen. Jaargang 51 nummer 8 29 augustus 2015

DeTweeterp Jaargang 51 • nummer 8 • 29 augustus 2015

Uniek concert Vrijwillig Fanfarekorps der Genie Extra katern over Historisch Festival Engelen

De Tweeterp augustus 2015 • pagina 1

• Kraaminformatieavonden

• Hulp bij het Huishouden

• Expertise in borstvoeding

• Verpleging en Verzorging

• Cursussen rondom zwangerschap en borstvoeding

• Direct inzetbare zorg

• Servicepunt voor verhuur van hulpmiddelen

• Uitleen van diverse hulpmiddelen

• Winkeltje voor moeder en kind

• Zorg in natura, Persoonsgebonden Budget of particulier

• Pretecho’s

• Iedere dag een vertrouwd gezicht

&

Persoonlijk professioneel (073) 631 23 42 [email protected] www.ivtkraamzorg.nl

Persoonlijk

& dichtbij

(073) 631 13 00 [email protected] www.ivtthuiszorg.nl

Helikopters boven Engelen Berry Pigmans Door een gevoerde actie van de bestuursraad van enkele jaren geleden naar aanleiding van laag overvliegende helikopters tot laat in de avond heeft Bas Janssen, medewerker geluid Afdeling Milieu van de gemeente ’s-Hertogenbosch, de heren Bert Kwast en Peter Hardenbol (piloot) van het Ministerie van Defensie uitgenodigd om ons nu eens duidelijk te maken wat ze nu wel en wat ze niet mogen. Het gesprek heeft op woensdag 24 juni jl. plaatsgevonden in het stadskantoor in ’s-Hertogenbosch. Buiten de heren Kwast en Hardenbol (luchtmacht) waren aanwezig: Bas Janssen van de gemeente en de heren Kroezen, Saëbu en Pigmans van de bestuursraad Engelen-Bokhoven. In een zeer open gesprek zijn aan de orde geweest: vliegbewegingen en oefeningen, klachten en geluidsoverlast. Wanneer je de site www.defensie.nl/onderwerpen/vliegbewegingenenoefeningen opent, kun je zien wat de laagvliegroutes en gebieden en toegestane hoogtes zijn. Ook kun je daar lezen welke procedure je moet volgen als je een klacht wilt indienen over geluidsoverlast. Dat kan per mail op die site of telefonisch. Het landelijk gratis telefoonnummer hiervoor is 0800-0226033. De klacht wordt geregistreerd en onderzocht; elke vlucht kent een vluchtplan en wordt ook real time geregistreerd. De site bevat ook een aantal documenten die vermelden wanneer, waar en hoe laat de vliegbewegingen en oefeningen plaatsvinden.

In het voor ons meest nabije oefengebied, tussen Maas en Waal, is er een klankbordgroep Maaswaal in Werkendam die twee maal per jaar een evaluatie houdt en de resultaten met Defensie en bewonersraden bespreekt. Er komt een evaluatie over laag vliegen en een plan van aanpak wordt eind augustus aan Bas Janssen toegestuurd, waarna de bestuursraad van hem een kopie krijgt doorgestuurd. Tot slot wil Defensie kwijt dat hier in Nederland de gebieden schaars zijn om daadwerkelijk te oefenen in laag vliegen. Het zal duidelijk

zijn dat er geoefend moet worden. Wij zijn een van de landen die onze helikopters en vliegtuigen stationeren in oorlogsgebieden, inclusief bemanning, en het spreekt voor zich dat deze mensen zeer goed opgeleid moeten zijn. Afspraak: wij bestuderen na ontvangst het plan van aanpak, nemen contact op met de klankbordgroep en zodra er vragen of klachten zijn, kunnen wij die daar ook inbrengen. En in alles houden we contact met Bas Janssen van de gemeente.

Kermis in Engelen

Van zaterdag 19 t/m maandag 21 september a.s. komt Brabants kleinste kermis weer naar Engelen. Dan zal het plein voor de Engelenburcht en een gedeelte van de Achterstraat weer gevuld zijn met de botsauto’s, een draaimolen, touwtje trekken, grijpkranen en een kraam met oliebollen.

Controle en monitoring worden door het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium gedaan en het berekent of de vliegbewegingen passen binnen de gestelde normen. Het NRL heeft daar een adviserende rol in om maatregelen te nemen om geluidsoverlast te beperken. Ook speciale apparatuur kan in stelling worden gebracht om deze te meten.

Van de bestuursraad Er zijn deze keer verder geen berichten van de bestuursraad Engelen-Bokhoven in verband met het zomerreces. De volgende openbare vergadering van de bestuursraad is op maandag 7 september om 20.00 uur in de Engelenburcht. Insprekers kunnen zich aanmelden tot 7 september 12.00 uur via [email protected] De Tweeterp augustus 2015 • pagina 3

Innovatief weben grafisch design “Less is more”

Graaf van Solmsweg 81 5221 BM Engelen 073 85 085 78 www.diezekant-webdesign.nl

SMD

Steigerhout Meubel Design

of gebruikt bels van nieuw eu m in tu e st der zichtbare Mooie robuu afgewerkt zon l ee n io ss fe o verlijmd. steigerhout. Pr , gedeuveld en d ef o hr sc ge s schroeven. Alle - Tafels (ook vo or binnen) - Banken - Stoelen - Loungesets - Plantenbakke n

Heeft u een id ee of ontwerp ? Ik werk het gr aag voor u ui t! 97 of r 06 43 54 02 aa n el B e? ss Intere .nl @smdengelen mail naar info

www.smdengelen.nl Leunweg 6 - 5251 BC ‘s-Hertogenbosch/Engelen

Uniek concert Vrijwillig Fanfarekorps der Genie Geert de Vries In het kader van het 1200-jarig bestaan van Engelen geeft het Vrijwillig Fanfarekorps der Genie op zaterdag 5 september om 20.00 uur een uniek en eenmalig concert in de Sint Lambertuskerk. Deze fanfare heeft haar wortels diep in een roemrucht verleden, doorspekt met vele ups en downs. Ondanks het feit dat het orkest van het korps Genie in de loop van zijn bestaan vele fusies met andere orkesten heeft ondergaan, is dit heropgerichte Vrijwillig Fanfarekorps der Genie er toch in geslaagd om de alleroudste tradities van het korps uit 1888 weer in ere te herstellen en zo voor de toekomst te waarborgen.

Geniemuziek

De combinatie muziekinstrument en wapen lijkt in eerste instantie wellicht wat vreemd. In het verleden echter hadden muziekinstrumenten binnen het leger wel degelijk een militaire functie, hoofdzakelijk ten behoeve van signalering en communicatie. De instrumenten in kwestie betroffen dan met name slagwerk en scherp koper. Na de Tweede Wereldoorlog werd deze specifieke functie overbodig, doch uit oogpunt van traditiebeleving en beroepstrots had elk regiment wel een orkest. In eerste instantie waren de orkesten voornamelijk tamboer- en trompetkorpsen welke zich later ontwikkelden tot harmonie en fanfare. Het Regiment Genietroepen is oorspronkelijk opgericht in 1748 en het eerste muziekkorps Genie werd hieraan toegevoegd in 1888 in

Utrecht, alwaar het regiment destijds gelegerd was. Directe aanleiding voor de oprichting van dit korps was de jaarlijkse voetmars naar Zeist ten behoeve van de zomermanoeuvres. Het korps bestond uit circa 30 onderofficieren en was binnen Utrecht bekend als de geniemuziek. Het was tot de Tweede Wereldoorlog zeer actief en geliefd. Er werden heel wat concerten gegeven en vele evenementen opgeluisterd, waaronder de eerste radio-uitzendingen. De stad Utrecht uitte haar waardering door meerdere keren de aankoop van muziekinstrumenten te faciliteren. Het laatste concert van dit korps vond plaats op 30 april 1940 in Rotterdam ter gelegenheid van de verjaardag van prinses Juliana. Direct daarna brak de oorlog uit en werd Rotterdam zwaar getroffen door een bombardement. Het instrumentarium van de geniemuziek ging hierbij helaas verloren.

Als een phoenix uit de as herrezen

In 1948 wilde de genie haar muziekkorps weer snel oprichten; dit werd echter in eerste instantie tegengehouden van hogerhand. Uiteindelijk werd alsnog goedkeuring verkregen, waarna de stad Utrecht wederom te hulp schoot om het instrumentarium te completeren. Echter, nog voordat de instrumenten konden worden overgedragen, werd de afdeling genie overgeplaatst naar Den Bosch en Vught. In 1949 verkreeg men onverwachts toch de benodigde instrumenten van de generale staf en ging het korps, bemand door vrijwilligers, van start. Pas in 1952 werd dit Fanfarekorps der Genie weer officieel een

onderdeel van het regiment genietroepen. Vanaf dat moment konden de dienstplichtige militairen zich volledig richten op het maken van muziek. Dit Fanfarekorps der Genie trad vele keren op tijdens herdenkingen, ceremonies en de taptoe. Het orkest wisselde steeds met de lichtingen dienstplichtigen. Tijdens de twaalfde lichting echter besloot de generale staf het orkest op non-actief te stellen in verband met bezuinigingen. Het orkest was vanaf dat moment weer aangewezen op vrijwilligers en het bleek welhaast onmogelijk om het muzikale niveau van weleer te handhaven. In 1976 werd de fanfare weer een zelfstandig onderdeel en groeide het weer naar het oude niveau. Dit orkest bloeide op als nooit tevoren en verzorgde vele nationale en internationale optredens. Echter, in 1995 kwam hier wederom een einde aan toen het Fanfarekorps der Genie vanwege bezuinigingen samen met het Fanfarekorps der Limburgse jagers noodgedwongen opging in het nieuwe Fanfarekorps der Koninklijke Landmacht.

Fanfarekorps der Koninklijke Landmacht

Dit nieuw opgerichte fanfarekorps was officieel gelegerd in Vught en bracht zowel tradities van de genie als van de Limburgse jagers naar buiten. Het orkest was vanaf het begin van zeer hoog niveau en speelde veel nieuw en modern repertoire. Gemiddeld speelde dit korps 10 optredens per maand. In 1996 echter verongelukte het vliegtuig waarmee het Lees verder op pagina 8

De Tweeterp augustus 2015 • pagina 5

AGENDA

zaterdag 5 september

Vrijwillig Fanfarekorps der Genie

aanvang 20.00 uur

Geeft in het kader van Engelen 1200 een concert in de Sint Lambertuskerk. Na afloop is er een gezellig samenzijn in de Engelenburcht.

zondag 20 september

Kermis in en om de Engelenburcht aanvang 12.00 uur

12 en 13 september

Het Historisch festival Is het hoogtepunt van het feestjaar 2015. Bij de Engelenburcht zullen in dit weekend diverse activiteiten plaatsvinden. Voor alle informatie over Engelen 1200 en het historisch festival verwijzen wij u graag naar de site Engelen 1200.

19, 20 en 21 september

Staat de kermis bij de Engelenburcht Ook dit jaar staat de kermis vanaf zaterdag tot maandagavond bij ons voor de deur.

zondag 27 september

Atelierroute

van 10.00 tot 18.00 uur Op zondag 27 september openen Engelense kunstenaars & ontwerpers hun atelier voor het publiek. U kunt terecht bij de Engelenburcht voor een drankje en een hapje. Bij goed weer kunt u heerlijk toeven op ons terras.

vrijdag 4 september, 2 oktober, 6 november, 4 december

bingoavonden

aanvang 20.00 uur

vrijdag 25 september, 23 oktober, 27 november en 18 december

Kermis in en om de Engelenburcht. Rommel, en curiosamarkt. Presentatiestands door de diverse verenigingen. Kramen kunt u reserveren tel. 073-3611905 of 073-6313789 of via het mailadres: [email protected] Verrassingen voor de kinderen Groot terras om lekker bij te praten over het prachtige historisch festival en om een drankje en een hapje te nuttigen.

Het gezellige café van de Engelenburcht U kunt bij ons in het gezellige café o.a. terecht voor een heerlijk biertje uit ons speciale bieren aanbod, maar ook voor informatie over onze activiteiten en de uitgebreide mogelijkheden om de Engelenburcht te huren voor o.a. vergaderingen, feesten en partijen, condoleances, workshops en recepties.

Openingstijden van het café. Maandag, dinsdag, woensdag en donderdagavond vanaf 19.30 uur. Dinsdag en donderdagmiddag vanaf 14.00 uur. Op vrijdag en zaterdagavond alleen bij activiteiten en evenementen vanaf 20.00 uur.

rikavonden

aanvang 20.00 uur

De Engelenburcht | Zalencentrum | Cultuurhuis | heuvel 18 | 5221AP ‘s-Hertogenbosch | www.engelenburcht.nl | 073-6311905 |[email protected]

Mijn eerste muzieklessen Voor veel kinderen is beginnen met muziekles moeilijk, bijvoorbeeld omdat ze niet weten wat ze willen bespelen. Voor andere kinderen is het al helemaal duidelijk welk instrument ze willen kiezen, maar zij hebben nog geen goede manier gevonden om te beginnen. Voor al deze kinderen heeft Muziek Collectief Engelen iets nieuws bedacht: de workshop ‘Mijn eerste muzieklessen’. Deze lessen bieden kinderen op een laagdrempelige manier de mogelijkheid om spelenderwijs in aanraking te komen met muziek in al zijn vormen. De kinderen kunnen hun eigen voortgang bijhouden met een stickersysteem. Zodra ze bepaalde lessen voltooid hebben, krijgen ze de bijbehorende sticker. In 10 lessen leren ze het volgende: • Noten lezen en schrijven • Welke instrumenten zijn er hoe bespeel je deze • Basis van de muziekgeschiedenis • Wat is samenspel en welke vormen van samenspel zijn er

Dit alles wordt gedaan op een interactieve manier. Kinderen zingen, luisteren, lezen, schrijven en proberen instrumenten uit. De instrumenten die we aanbieden zijn terug te vinden in een harmonieorkest: trompet, trombone, saxofoon, klarinet, dwarsfluit, trommel en nog veel meer. Ook wordt er in de lessen gebruikgemaakt van de piano. De lessen maken de eerste stappen in de muziekwereld interessant en geven kinderen een goede basis mee waarmee ze muziek beter begrijpen en ook veel gemakkelijker kunnen doorstromen naar een instrument of een ander soort muziekles. Er is ontzettend veel mogelijk! Voor alle details, extra informatie en inschrijven, kijk op www.muziekengelen.nl.

Enthousiaste reacties na Engelen 1200-run Als organiserend comité van de Engelen 1200run, onderdeel van Hartloopclub Engelen, kunnen we terugkijken op een zeer geslaagde Engelen 1200-run. Het was een waar feestje om dit op 28 juni jl. voor al die kinderen en volwassenen uit Engelen en omgeving te mogen organiseren. Het weer heeft ons niet in de steek gelaten en aan het einde van de dag stuiterden we nog van de energie. Op Facebook kregen we heel veel leuke complimentjes voor de organisatie. Waarvoor dank! Ondertussen heeft de evaluatie van de Engelen 1200-run plaatsgevonden, De aanbevelingen vanuit de deelnemers, onze (60!) vrijwilligers en de leden van het comité zijn uitvoerig besproken. De belangrijkste vraag was of er volgend jaar weer een Engelen 1200run georganiseerd gaat worden en welke wensen hebben we dan?

Enkele voorstellen

• G ezien de goede opkomst van het aantal kinderen willen we bij een volgende editie graag in leeftijdsklassen starten. Hierdoor krijgt de kidsrun meer de aandacht die het verdient. • We willen de Engelen 1200-run graag voorzien van tijdsregistratie (natuurlijk afhankelijk van de financiële mogelijkheden). • Voor zowel de start van de kidsrun als de

volwassenenrun willen we een centrale warming up organiseren. • Indien het deelnemersaantal bij de volwassenen doorgroeit, willen we ook de 6 km- en de 12 km-wedstrijd splitsen in de groepen. • We willen de bewoners van Engelen en Bokhoven nog meer betrekken bij dit evenement waardoor we meer toeschouwers op de dag mogen verwelkomen.

1200-run. Denk aan al die vrijwilligers (Wat een enthousiaste en bereidwilligheid!), onze fotografen (Wim Roelsma en René Coense), onze mannen van de video-opnamen (Runnersfoto en VMG), natuurlijk alle lopers die meededen, de toeschouwers, de mensen die langs de route wonen en zo prettig hebben meegewerkt om het verkeer tijdens de run beperkt te houden, FC Engelen en De Schuilplaats.

Volgend jaar weer een Engelen 1200run?

Tevens danken wij al onze sponsoren die dit evenement mede mogelijk hebben gemaakt; onze hoofdsponsoren Plus Engelen, Baker Tilly Berk en DLL, en onze sponsors Brabant Water, Gemeente ‘s-Hertogenbosch, Engelen 1200, ‘t Arendje, Pinocchio - Mikki schoenen Waalwijk, Auto Haarsteeg, Kinderopvang Kanteel, Que Bueno en Run and Walk.

Op dit moment bekijkt het comité de mogelijkheden om het evenement volgend jaar weer te organiseren. Zoals voor veel activiteiten is ook bij ons de beschikbaarheid van voldoende mensen om de Engelen 1200-run te organiseren de reden om nog even voorzichtig te zijn in het aankondigen van een nieuwe Engelen 1200-run. Voor een nieuwe editie zoeken we een aantal vrijwilligers die ons willen helpen met de route, ondersteuning bij coördinatie vrijwilligers, sponsorwerving, communicatie via social media of het beheer van de website. Vind je het leuk om ons te helpen bij de organisatie van de Engelen 1200-run, laat het ons dan weten via: [email protected].

Voor meer info: www.ahlcengelen.nl.

Nogmaals dank!

We willen graag iedereen bedanken die heeft bijgedragen aan het succes van de Engelen De Tweeterp augustus 2015 • pagina 7

Word Overblijf Medewerker Meer informatie vind je op onze site of bel naar stichting Lunchen op School (LoS): 030 244 48 99.

www.wordoverblijfmedewerker.nl

Vervolg van pagina 5 fanfarekorps terugkeerde uit Italië tijdens de landing op vliegbasis Eindhoven. Dit tragische ongeluk kostte totaal 34 mensen het leven, waaronder 27 orkestleden en de bemanning. Ook trompettist John Verdonk, die destijds bij TOG (nu MCE) in Engelen les gaf en daarnaast dirigent was, kwam bij dit tragisch ongeluk om. In 1997 ging het FKKL weer van start met een nieuwe bezetting beroepsmuzikanten, totdat het in 2005 weer ten prooi viel aan reorganisaties. Ditmaal werd het orkest met het trompetterkorps bereden wapens uit Amersfoort samengevoegd tot Fanfarekorps bereden wapens. Ondanks groot succes werd ook dit korps wegens bezuinigingen uiteindelijk gehalveerd naar 22 leden.

Vrijwillig Fanfarekorps der Genie

Praktijk Engelen voor een lichter leven Meditatiecursus: ontspanning-inzicht-inspiratie-genezing-kracht-wijsheid-moeiteloosheidvreugde-loslaten Channelcursus: overzicht en inzicht in je leven, versterking van je intuïtie, boodschappen ontvangen voor jezelf en anderen Ontwaak je Licht-Lichaam: contact maken met je innerlijke licht, ontdek hoe dit jou kan ondersteunen in je leven Reiki-cursussen: Reiki is een eenvoudig te leren methode om o.a. je zelf genezend vermogen te bevorderen Informatie, reviews en data gratis proeflessen in september www.reiki-meditatie.nl of bel Ine Hurkens -/-

Na de vliegramp werd door oud-leden van het Fanfarekorps der Genie in 1997 besloten om toch weer een authentiek geniekorps op te richten. In 1998 trad dit nieuwe korps, het Vrijwillig Fanfarekorps der Genie genaamd, voor het eerst op ter gelegenheid van het 250-jarig bestaan van het Korps Genietroepen. Om de oudste tradities van de geniemuziek uit te dragen, treedt dit fanfarekorps op in replica’s van de uniformen uit 1888 en wordt het vergezeld door marketentsters die eveneens gekleed zijn in authentieke klederdracht. Evenals in de Utrechtse beginjaren wordt het korps gevormd door vrijwilligers die allen nauw zijn verbonden met het Korps Genie. Het Vrijwillig Fanfarekorps der Genie is een uniek korps waarvan de geschiedenis terug gaat tot 1888. Een geschiedenis die gekenmerkt wordt door grote successen, maar ook niet gespaard is gebleven van dramatische dieptepunten. Dit fanfarekorps zal op 5 september een eenmalig en uniek concert verzorgen in de Lambertuskerk, een gelegenheid om zeker niet te missen! Dat dit concert door het korps zelf zeer serieus genomen wordt, mag blijken uit het feit dat het altaar van de kerk speciaal voor dit concert over de gehele breedte van twee meter extra podium voorzien wordt om alle muzikanten een plaats te kunnen geven. Uiteraard zal de genie hierbij behulpzaam zijn. Kaartjes voor dit concert zijn inclusief consumptie en kosten € 2,--. U kunt ze reserveren via e-mail: [email protected] of kopen aan de kerk. De opbrengst van de kaartjes komt ten goede aan de organisatie van het Historisch Festival. Wilt u meer weten over dit bijzondere fanfarekorps, kijk dan ook eens op www.vfkg.nl. Bron: deze tekst is gebaseerd op het uitstekend gedocumenteerde artikel van T.J.J. de Vries ‘Zestig jaar militaire muziek’, gepubliceerd in de Vughtse Reeks nr. 1.

“Als je wilt hebben dat medewerkers zorg besteden aan patiënten, moet de organisatie ook aandacht besteden aan de medewerkers.“

Ethicus Hans van Dartel Riet Mangnus In 2012 stond hij als oudere jongere bij de geslaagden in de juli-editie van de Tweeterp. Hij was in Leiden gepromoveerd in de Ethiek van de gezondheidszorg. Hij werkte er vijf jaar aan, inclusief de vakanties. We beloofden destijds nog eens terug te komen voor een meer diepgaand gesprek. Alles komt op tijd voor hij die wachten kan… Hans (Oss, 1951) woonde tot zijn twaalfde in Oss. Hij wilde priester worden en voltooide het Kleinseminarie Beekvliet in St. Michielsgestel. Hierna ging hij theologie studeren en specialiseerde zich in de gezondheidsethiek. Na deze studie wilde hij wel eens ervaren wat al de geleerde abstracte begrippen in de praktijk betekenden. Tussen 1980 en 1994 werkte hij achtereenvolgens als verpleegkundige, docent en kwaliteitsfunctionaris.

Ethiek

Daarna kwam hij terecht in de ethiek; hij ging werken voor koepelorganisaties in de zorg (werkgeversorganisaties). Die hadden hun eigen afdeling ethiek. Het was zijn taak deze organisaties te adviseren en stimuleren ethiek te gaan ontwikkelen. Hij adviseerde de Commissies Ethiek en bood morele ondersteuning aan professionals. Hans: “Het gaat hier dus niet alleen over hele ingewikkelde kwesties, maar ook over routines. Werkritmes in de gehandicaptenzorg bijvoorbeeld. Deze worden vaak onbedoeld bepalend voor de woonritmes. Het is in zo’n geval interessant om nieuwe patronen te gaan ontwikkelen.” Hij verrichtte veel onderzoek op dit terrein.

Beweging

Momenteel begeleidt hij een groep in de gehandicaptenzorg. “We bekijken bijvoorbeeld de routine bij het overlijden van een bewoner, we praten hierover en stellen de vraag hoe gewoontes anders kunnen. Het is zaak het management gevoelig te maken voor veranderingen.” Hans ziet wel beweging: “Er zijn veel kwaliteitssystemen in de zorg, die werken echter niet allemaal even goed. Nabijheid en echte aandacht ontbreekt nogal eens. Toch kijken opleidingen in de zorg tegenwoordig wel nadrukkelijker naar houding: werkt iemand met de nodige aandacht?”

ZZP-er

Na zijn werk voor de koepelorganisaties kreeg hij een baan als docent medische ethiek aan de Medische Faculteit van de Universiteit Leiden. In september stopte hij om meer tijd

vrij te maken voor dingen die hij ook nog wilde doen op vakgebied. Sinds kort werkt hij als ZZP-er. Hij is hard aan ’t werk. Wat houdt hem bezig? “Onder andere hoe het zit met de zogenaamde ‘zachte dimensies’. ‘Harde dimensies’ gaan over cijfers: incidenten, sterftecijfers enz., dingen die je uit kunt rekenen. Zachte dimensies gaan over: hoe zit het met de aandacht voor de patiënt, niet-meetbare zaken dus. Ik zie de belangstelling hiervoor heel duidelijk groeien, met name in de gehandicapten- en ouderenzorg.” Er zijn instellingen die onderhandelen met de zorgkantoren (harde criteria) voor meer erkenning voor de zachte criteria. Bijvoorbeeld: begeleiders van een groep gaan bij elkaar kijken en de zo ontstane observatieverslagen worden gebruikt door het geobserveerde team zelf, aldus Hans.

Afrekencultuur

“Als je wilt hebben dat medewerkers zorg besteden aan patiënten, moet de organisatie ook aandacht besteden aan de medewerkers. Zo simpel is dat. En daar zitten wel problemen. De ‘afrekencultuur’ heeft hier onvoldoende oog voor. Bestuurders gaan soms mee in deze afrekencultuur, maar gelukkig zijn er ook moedigen onder hen.” Hans is doordrongen van het feit dat er meer zorg voor echte aandacht moet komen binnen de bestaande systemen omdat dat eigenlijk de kern van zorg uitmaakt. Ook zou hij graag meer discussie zien rondom het idee dat we alles zouden kunnen maken en oplossen, dat kunnen we niet. Het zou wat meer ruimte geven binnen allerlei vormen van zorg, niet alleen in gehandicaptenzorg en psychiatrie, maar ook binnen ziekenhuizen, aldus Hans.

Commissies, doceren en schrijven

Momenteel begeleidt Hans een aantal commissies ethiek in de gehandicaptenzorg. Ook is hij voorzitter van de Commissie ethiek van de landelijke koepelorganisatie voor Verpleegkundigen en Verzorgenden V&VN. Hij werkt op een aantal plekken in het onderwijs. Zo geeft hij in Leiden een aantal uren Ethiek aan medisch specialisten in opleiding en doceert hij in het Radboud in Nijmegen aan de Postacademische opleiding Ethiek van de Zorg. Vooral over het thema ‘ethiek en organisatie’. Daarnaast is hij bezig met schrijven. “Ik werk o.a. aan een leerboek ethiek voor verpleegkundigen. Ook broed ik op een ander thema, namelijk: hoe moeten we nu eigenlijk over ziekenhuispraktijken denken? Hoe is de

samenhang nou precies? Echt in filosofische zin.” Hans’ verdere interesses zijn heel divers. Hij schildert al vanaf zijn vroege jeugd, is af en toe voorganger in de St. Lambertuskerk en mag graag wandelen en fietsen (vorig jaar fietste hij nog naar Praag).

In verband met de vakantieperiode slaat ‘Bedrijf aan huis’ een maandje over. De Tweeterp augustus 2015 • pagina 9

Kinderatelier

september 2015

Tekenen,schilderen,boetseren en knutselen 14 lessen in mijn atelier te Bokhoven woensdagmiddag van 14.30 tot 16.30 uur (6 t/m 9 jaar) begint op 2 september vrijdagmiddag van 15.45 tot 17.45 uur (10 t/m 12 jaar) begint op 4 september Kosten: €150,00 (incl. mat.) In het atelier van Anna Strijbos Gravin Helenastraat 3a Bokhoven Tel. 073-6312217 [email protected]

“Een kwestie van goed nabuurschap” Geert de Vries Lange tijd was het militaire complex op het terrein tussen het Engelense gat en Treurenburg het domein van de pontonniersschool van het OTCGenie (Opleidings- en TrainingsCentrum Genie). Sinds 2011 is daar echter ook 105 Geniecompagnie waterbouw gevestigd, geen opleiding, maar een parate genieeenheid. Naar aanleiding van het unieke concert van de VFKG in Engelen heeft De Tweeterp een interview met Koen van Dinter, commandant van deze compagnie.

Toys for boys

Iedereen die langs de provinciale weg naar Hedel rijdt ziet het direct liggen, het militaire complex aan het Engelense gat. Mysterieus verscholen in het verwilderde groen hoort hier ook nog een dependance bij welke is gevestigd in het historische fort Crèvecoeur. Op het eerste gezicht wellicht een entourage die goed in een James Bond-film zou passen, bij nader inzicht eigenlijk een groot terrein vol met ‘toys for boys’. Deze ‘toys’ zijn echter allerminst speelgoed, maar worden ingezet bij zowel militaire operaties als civiele hulpacties. Direct na aankomst op het terrein word ik ontvangen door de energieke commandant van 105 Geniecompagnie waterbouw, kapitein Koen van Dinter. In zijn werkkamer die rijkelijk is voorzien van diverse militaire parafernalia wijdt hij enthousiast uit over 105.

Een fors bedrijf

Naast de bekende ponton vouwbrugdelen, Bailey brugdelen en divers varend materieel is op het terrein ook een flinke vloot vrachtwagens, shovels, bulldozers en zelfs hijskranen te vinden. Met al dit materieel en circa 140 pontonniers, waaronder 20 constructieduikers, is het direct duidelijk dat de compagnie niet alleen op het water te vinden is, maar daarnaast ook op het land een fors en veelzijdig aannemersbedrijf vertegenwoordigt. Een bedrijf dat primair gericht is op werkzaamheden voor defensie, maar daarnaast ook ondersteuning biedt bij civiele hulpacties en evenementen. Van Dinter licht toe: “Naast onze oefeningen zijn we veel betrokken bij buitenlandse missies, zoals Afghanistan, Jordanië en Mali. Daar bouwen we onder andere kampementen. Zoiets begint met helemaal niets en als we weer naar huis gaan is er een complete infrastructuur en alle voorzieningen. Dat zijn logistiek enorme operaties.”

concert in Amsterdam, de vierdaagse in Cuyk en vele andere gelegenheden.” Niet zonder trots kijkt Van Dinter terug op de bouw van een pontonbrug over de Schelde bij Antwerpen, een uitzonderlijk huzarenstukje. Van Dinter: “Die brug was wel 384 meter lang en dat op de getijderivier de Schelde. Gedurende de dagen dat de brug in gebruik was, moest de brug een aantal keer ‘gebroken’ worden. Dit om, vanwege de stroming, onze boten aan de andere zijde van de brug te leggen en ook om de scheepvaart door te laten.” Ondersteuning voor dergelijke evenementen moet ruim van tevoren worden aangevraagd en wordt zorgvuldig gepland. Hierbij is ook sprake van een aantal voorwaarden. Zo wordt er onder andere gekeken of er geen sprake is van onbedoeld concurrentiebeding en daarnaast of er geen inbreuk wordt gedaan op de inzetbaarheid. Voor de genie-eenheid geldt namelijk een zogenaamde gereedstelling, hetgeen inhoudt dat de compagnie binnen 48 uur inzetbaar moet zijn. “Eigenlijk is hier altijd wel wat te doen”, vertelt Van Dinter, terwijl we voor een jaarplanning op posterformaat staan. “Als ik naar alle ondersteunende acties zou gaan waar onze compagnie bij aanwezig is, dan zou ik geen een weekeind meer thuis zijn. Dat wordt vast niet zo op prijs gesteld door mijn familie.”

door vrijwilligers. Een optreden van de fanfare geeft een officieel tintje en cachet aan het werk dat wij verrichten.” Het concert van de fanfare in Engelen is met name een felicitatie vanuit de Genie ter gelegenheid van het 1200-jarig bestaan van het dorp. “Het is vooral een kwestie van goed nabuurschap”, aldus Van Dinter. Alhoewel de pontonniersschool en dus ook het kazerneterrein qua locatie vaak onterecht meer met Hedel wordt geassocieerd, ziet kapitein Van Dinter toch Engelen meer als zijn buurman. Dit heeft echter ook een persoonlijke achtergrond; Koen van Dinter is namelijk afkomstig uit Hedikhuizen en heeft in Bokhoven op de lagere school gezeten. Bij het verlaten van het kazerneterrein moest ik denken aan het bekende spreekwoord: een goede buur is beter dan een verre vriend. Een goede reden om ons ook als goede buren te tonen en een bezoek aan het concert van het VFKG op 5 september vooral niet over te slaan! Voor diegene die nog wat meer wil weten over deze geniecompagnie: bezoek eens de facebookpagina van de 105 Geniecompagnie waterbouw.

Goed nabuurschap

Terug naar de directe aanleiding van dit bezoek, het VFKG. Van Dinter: “Vanuit mijn functie gezien heb ik geen formele lijn met het Vrijwillig Fanfarekorps der Genie, maar als commandant, genist en pontonnier vind ik het heel mooi dat dit bestaat, puur ondersteund

De langste brug

Ook voor civiele hulpacties en zelfs evenementen kan de inzet van 105 gevraagd worden. “Soms bouwen we loopbruggen, delen van tribunes en dergelijke. We zijn onder andere te vinden bij Den Bosch Maritiem, het 5 meiDe Tweeterp augustus 2015 • pagina 11

Betaalbare werkster nodig...? De betrouwbare oplossing voor uw huishoudelijk werk! Voordelen Florissant:

per uur

€ 15, 50

• vaste tijden, vast tarief, geen verrassingen • ook hulp voor klussen en boodschappen • vaste betrouwbare hulp en als nodig vervanging • legaal en alle administratieve zorg uit handen • ruime ervaring in alle soorten van schoonmaak Bel 06 - 1499 3853 of kijk op: www.mijnschonehuis.nl

Florissant is onderdeel van P&O in Balans | Fientje Brouwersstraat 10 | 5221 JM ‘s-Hertogenbosch

Ontwerp, aanleg en onderhoud van uw tuin Fientje Brouwersstraat 14, 5221 JM Engelen T. 073- 6149679, M. 06- 48776675, E. [email protected]

Van Wel interieurspuiterij Een professioneel en jong bedrijf dat elke opdracht in spuitwerk, voor particulieren en zakelijke opdrachtgevers, vakkundig uitvoert. Wij spuiten designmeubelen, keukens, kastwanden, kantoormeubelen en andere items voor zowel binnen als buiten. Ook renoveren wij uw interieur door het te voorzien van een nieuwe eigentijdse kleur. Met veel ervaring en enthousiasme worden uw wensen bekeken en kunnen wij u adviseren rond kleurkeuze en afwerking. Van Wel Interieurspuiterij biedt een snelle, flexibele en creatieve dienstverlening in gepolijst hoogglans, zijdeglans, effectlak, beits en andere technieken. www.spuiterij-vanwel.nl

Engelen

06-18365327

HISTORISCH FESTIVAL ENGELEN UITNODIGING, SPECIAAL VOOR DE INWONERS VAN ENGELEN Zaterdagavond, 12 september, gaan de re-enactors enactors een spectaculair optreden verzorgen. Als de schemering invalt (ongeveer 21.00 uur), zal op het slagveld bij de feesttent het AVONDSCHIETEN plaatsvinden. U bent hierbij allen van harte welkom! BELANGRIJKE INFORMATIE ROND HET HISTORISCH FESTIVAL ENGELEN MUNTEN VOOR HET FESTIVAL Tijdens het Historisch Festival kan er op de horecapunten alleen worden betaald met Engelen1200-munten. Deze munten zijn tijdens het weekend voor € 2,50 per munt te koop bij de informatiepunten in het dorp (Feesttent, Burggolf, Engelenburcht, Slagveld Middeleeuwen). Omdat het een feest voor Engelen is, stellen we de Engelenaren in de gelegenheid om goedkoper munten te kopen en wel tegen een bedrag van € 2,- per munt. Hiervoor worden extra verkoopavonden georganiseerd. Tevens kunt u op deze avonden informatie krijgen over het Historisch Festival Engelen. Muntenverkoop: 2 september van 19.30 tot 21.00 uur in slot Haverleij, in of nabij Jenaplanschool Antonius Abt 3 september van 19.30 tot 21.00 uur in de Engelenburcht De Engelen 1200-munten zijn geldig tot 31-12-2015 en kunnen besteed worden bij de Engelenburcht en FC-Engelen. AUTOLUW Auto’s en bereikbaarheid Tijdens het Historisch Festival zal een groot gedeelte van het dorp en de Haverleij autoluw worden gemaakt. Dat wil zeggen dat een gedeelte niet of moeilijk te bereiken is voor auto’s en vrachtauto’s. Vanaf de A59 wordt verkeer richting het Historisch Festival naar een van de parkeerplaatsen geleid in het gebied van de Rietvelden. Engelen en Haverleij blijven natuurlijk wel bereikbaar voor de hulpdiensten. Het Historisch Festival speelt zich af in het gebied tussen de Leunweg / Kraanvogellaan / Dorpsstraat aan de oostzijde en de weg Haverlij aan de westzijde.

Ook een gedeelte van de Bellaard, tussen de uitrit Holterveste en de Omloop, wordt afgesloten voor doorgaand verkeer. U wordt vriendelijk verzocht in genoemde gebieden in het dorp zo weinig mogelijk uw auto te gebruiken, of indien u gebruik moet maken van uw auto, deze te parkeren in het gebied buiten het festivalterrein. Bij de Plus blijft de toegang tot de Dien van Hemertstraat open. Op www.historischfestivalengelen.nl kunt u zien of uw straat binnen het festivalterrein valt. Wilt u in het gebied waar kampementen, kramen en dergelijke staan uw auto niet op de openbare weg parkeren, maar op uw eigen terrein of in straten die niet binnen het festivalgebied vallen. Wij begrijpen dat dit enig ongemak met zich meebrengt, maar vragen hiervoor uw medewerking. Wij hopen op uw begrip. Op 2 en 3 september kunnen wij u nader informeren over wat er te gebeuren staat. Op 2 september in of nabij Jenaplanschool Antonius Abt en op 3 september in de Engelenburcht. Beide avonden tussen 19.30 en 21.00 uur. U kunt uw vragen ook stellen via de website www.engelen1200.nl. GELUIDSOVERLAST Op beide dagen kan tijdens het festival geluidsoverlast ontstaan. Houdt u hiermee rekening als u aanwezig bent bij de veldslagen of bij het uitlaten van uw huisdieren. Volg bij het slagveld de waarschuwingen en aanwijzingen om gehoorschade te voorkomen.

5 september HET SIGNAAL Als goede buur wil het Regiment Genietroepen Engelen feliciteren met het 1200-jarig bestaan. De commandant van het Regiment biedt daarom aan de inwoners van Engelen een concert aan van zijn Vrijwillig Fanfarekorps der Genie. Kaartjes voor dit concert kunt u bestellen via [email protected]. De kaartjes kosten € 2,- per stuk, waarvoor u ook een consumptiemunt ontvangt die u na het concert kunt besteden in de Engelenburcht. 12 en 13 september HISTORISCH FESTIVAL ENGELEN 27 september LANCERING AUDIOROUTE ‘DE INTEGRAAL’ ATELIERROUTE 18 oktober BIJZONDER HISTORISCH CONCERT VAN BAROK TOT HARDROCK Muziek Collectief Engelen, De Laatbloeiers, Crèvekoor, Engelens Kadekoor en rockband Koelcel nemen u mee op een muzikale tijdreis. Beleef 1200 jaar muziek in ongeveer 120 minuten! Vertrek in de Engelenburcht op 18 oktober om 14.30 uur rond het jaar 1700 en beland om 16.30 uur weer in 2015. Spring aan boord en geniet van – alweer een bijzonder evenement in het Engelens jubileumjaar… en helemaal voor niks!

HISTORISCH FESTIVAL ENGELEN MIS HET NIET! TOT 12 EN 13 SEPTEMBER!

De Tweeterp augustus 2015 • pagina 13

WINNAAR LEUKSTE KAPSALON • 2013 • 2014 •

KnipperZ wederom leukste kapsalon van Den Bosch!

Duurzame energie Loodgieterwerken CV Installatie’s Dakbedekking Verkoop van sanitair en installatie materialen

www.installatiebedrijfvandeven.nl De Meerheuvel 7 073-6129490

5221EA Engelen 06-50461701

www.knipperz.nl

[email protected]

Installatiebedrijf van de Ven Nassaudwarsstraat 1 Vlijmen 073 5112309

Pastorie St. Lambertusparochie Graaf van Solmsweg 75, 5221 BM Engelen, telefoon: 073-6311216 www.parochie-engelen.nl; e-mail: [email protected] Spreekuur: maandag van 9.00–12.00 uur Bereikbaarheid pastor Fons Boom: maandag van 9.00–11.00 uur in de pastorie Rabobank: NL 04 RABO 0121 9076 43 t.n.v. Voorzitter R.K. Kerkbestuur Engelen, Graaf van Solmsweg 75, 5221 BM Engelen

 Zo 30 aug 09.45 uur

Tweeëntwintigste zondag door het jaar, eucharistieviering T.i.v. Miek Groenendaal Broeren en Henk Broeren, Jo Boelen, Gerrit van Boekel

Zo 6 sept 09.45 uur

Drieëntwintigste zondag door het jaar, woord- en communieviering T.i.v. Betty Simons

Zo 13 sept 09.45 uur

Vierentwintigste zondag door het jaar, oecumenische viering in de tent nabij de sporthal T.i.v. Jan Cornelissen Voor meer informatie: zie elders in deze kerkberichten

Zo 20 sept 09.45 uur

Vijfentwintigste zondag door het jaar, eucharistieviering met medewerking van het Crèvekoor T.i.v. Theodorus van de Grint en Christina van de Griend, Betty Simons, Piet Groenendaal, Overleden ouders Bouwens–de Wit, Karel Bindels, Anton Beekman, Truus Klerkx - Bouwman

Zo 27 sept 09.45 uur

Zesentwintigste zondag door het jaar, eucharistieviering T.i.v. Jo Boelen, Jeanne Hurkmans–van Leeuwarden

Berichten uit de parochie Gedoopt

Op 26 juli zijn gedoopt Floris en Julian Goorden, Daliënwaard 27.

Dopen

De doopvieringen kunnen gepland worden op zondagmiddag. U kunt een afspraak maken met Monique Janssen (6219416), de contactpersoon voor de werkgroep.

Oecumenische viering

Op zondag 13 september is er in het kader van Engelen 1200 om 9.45 uur een oecumenische gebedsviering in de tent aan de Lepelaar nabij de sportzaal. Voorgangers zijn dominee Roel Knijff en pastor Fons Boom. Op deze zondag zijn de beide kerken in Engelen gesloten. De organisatie Engelen 1200 vraagt iedereen zoveel mogelijk met de fiets te komen. Komt u toch met de auto, dan is parkeren mogelijk op de parkeerplaats nabij de sporthal. Alleen bij vertrek moet u rekening houden dat u mogelijk via een omweg terug naar huis moet rijden omdat intussen een aantal straten in het dorp zijn afgezet. Uiteraard kunt u ten alle tijden terug naar uw huis.

Ziekenzondag

Traditioneel is de viering van de jaarlijkse ziekendag op de tweede zondag van september. In verband met de oecumenische dienst in het kader van Engelen 1200 is de

ziekendag in onze kerk verplaatst naar zondag 18 oktober. De ziekendag komt tot stand door samenwerking tussen de parochie Sint Lambertus en de Protestantse Kerk Engelen. Na afloop van de eucharistieviering op 18 oktober drinken we gezamenlijk thee of koffie en zal zoals gebruikelijk een attentie aan de zieken en senioren worden bezorgd.

Stille viering

Op zondag 27 september is er om 9.45 uur een eucharistieviering zonder zang in onze kerk omdat pastor Boom op tijd in Bokhoven moet zijn. Daar is om 11.15 uur de eucharistieviering op de laatste zondag van de bedevaartsmaand. Ook in Bokhoven bent u van harte welkom, bij goed weer in de tuin, maar reken wel op grote drukte.

UIT DE WERKGROEPEN Werkgroep Eerste Communie

De werkgroep Eerste Communie heeft afscheid genomen van Stefanie Kremer, Bea van de Klundert en Marian Valk. Stefanie was lid van de werkgroep sinds 2010, Bea sinds 2009 en Marian sinds 2015.

Werkgroep Familievieringen

Petra Smeets neemt afscheid van de werkgroep Familievieringen. We zijn nog op zoek naar ’n nieuw werkgroeplid. Misschien iets voor u?

Sam’s Kledingactie

Op zaterdag 10 oktober tussen 10.00 en 12.00 uur is weer de najaars kledinginzamelingsactie Van Sam’s Kledingactie voor Mensen in Nood. Sam’s Kledingactie zamelt al sinds 1967 kleding in en is daarmee één van de oudste charitatieve kledinginzamelaars van Nederland. Deze kledinginzameling wordt ondersteund door 1200 vrijwilligers. Met de opbrengst worden projecten van Cordaid Mensen in Nood gesteund.

Lenny Kuhr, boekpresentatie & miniconcert

Vrijdag 11 september verschijnt het eerste boek van Lenny Kuhr, ‘Gekust door de eeuwigheid, reis naar een ruimer bewust zijn.’ De presentatie vindt plaats in Boekhandel Berne te Heeswijk. Lenny Kuhr werd al jong beroemd toen zij in 1969 het Eurovisie Songfestival won. Tot op de dag van vandaag treedt zij op in Nederland en België. Haar repertoire heeft zich verdiept naarmate zij dieper in zichzelf afdaalde. Dit boek is de neerslag van dat proces: een rijke bron van spirituele inzichten en wijsheid, en een inspirerende gids voor ieder die de innerlijke weg wil gaan. Lenny heeft rabbijn Awraham Soetendorp, haar eerste spirituele leraar, uitgenodigd om het eerste exemplaar in ontvangst te nemen. Aanvang:12.30 uur (inloop 12.00 uur). Daarna is een woord van welkom door ceremoniemeester Rob Frank en een inleiding door Hein Stufkens. Lenny Kuhr vertelt en zingt met begeleiding van Cor Mutsers. De entree is gratis, reserveren gewenst via [email protected].

Jeugd en jongeren

Wil jij ook het nieuwe school– en werkjaar gezellig samen met Jong Bisdom Den Bosch en andere tieners en jongeren starten? Kom dan naar Re-fresh op zondag 13 september in Boxtel! We zullen deze middag aan de hand van een inspirerende inleiding, het jaarthema en de Wereld Jongeren Dagen actief en multimediaal aan de slag gaan. Het programma start om 14.00 uur met de inloop (pastorie Boxtel, Duinendaal 2) en gezellig bijpraten. Om 17.45 uur is er gezamenlijk eten. De dag wordt om 19.30 uur afgesloten met een gebedsdienst. Je kunt je tot 6 september aanmelden op Facebook via e-mail jongeren@bisdomdenbosch. nl.

De Tweeterp augustus 2015 • pagina 15

Protestantse kerk Engelen

www.kerk-engelen.nl De Kerkhof 3, 5221 AJ Engelen Predikant: ds. Roel Knijff; [email protected] of tel.: 06 - 39365303 Scriba: mevrouw Carina Harms; scriba@ kerk-engelen.nl Zondag 30 augustus 10.30 uur

Ds. E. Jansen

Zondag 6 september 10.30 uur

Ds. Knijff Startzondag

Zondag 13 september 09.45 uur

Ds. Knijff en pastor Boom Oecumenische dienst in het kader van Engelen 12

Mevr. ds. van Egmond Zondag 20 september 10.30 uur Zondag 27 september 10.30 uur

Muziek op zondag

Heksenmarkt in Bokhoven Op zondag 20 september organiseert de Stichting Welzijn Bokhoven van 10.30 tot 15.30 uur onder de kastanjeboom nabij de kerk de traditionele heksenmarkt. Deze markt is een rommelmarkt waar men tevens eigen creaties aan de man kan brengen. Verkoop van drank en etenswaren worden alleen in overleg toegestaan. Een kraam huren kan voor € 7,50 per kraam. Reserveren kan voor 13 september bij Corine Louwerens, tel: 073-6312261 of e-mail: [email protected].

Bedevaartvieringen in Bokhoven De septembermaand staat in Bokhoven in het teken van de bedevaart naar Sint Cornelius. Er zijn dit jaar vier zondagen met een viering om 11.15 uur. Als het weer goed is, vinden deze vieringen plaats in de pastorietuin achter de kerk. Honderden pelgrims nemen dan plaats op de bankjes. De bedevaarttraditie in Bokhoven gaat terug naar 1839, toen Sint Cornelius voor het eerst in het laat-middeleeuwse kerkje werd vereerd. Het Corneliusbeeld staat vooraan in een aparte kapel.

De vieringen worden door allerlei koren uit de regio opgeluisterd. Uit Hintham komt het Annakoor, dat op 6 september de mis opluistert met het gilde de Onze Lieve Vrouwe Schuts uit Elshout. Fanfare De Laotbloeiers uit Drunen en het Sint-Lambertuskoor uit MarenKessel zijn respectievelijk op zondag 13 en 20 september de muzikale gasten. Het dameskoor uit Bokhoven, ondersteund door het mannenkoor uit Haarsteeg, luistert op zondag 27 september de viering op. De speciale vieringen om 9.00 uur zijn vervallen.

Parochie Heilige Antonius Abt Bokhoven

Graaf Engelbertstraat, Bokhoven Tel.: 06-46034624 Website: www. parochiebokhoven.nl E-mail: [email protected] Banknummer: NL87RABO0121908283 t.n.v. Parochie H. Antonius Abt, Bokhoven. U kunt ook bellen/mailen met de vicevoorzitter van het kerkbestuur, Loek Prinsen: tel.: 06 - 16344715, e-mail: [email protected]. Alle vieringen beginnen om 11.15 uur

‘Anders in de kerk’ Onder het motto ‘Anders in de kerk’ organiseert de stichting Semper Vigilans vier bijzondere bijeenkomsten in het mooie historische kerkje van Bokhoven. Het jaarthema van 2015 is ‘Maatschappij van de toekomst’. Op 4 september vindt de derde lezing plaats. Frans Slangen, voorzitter KBO-Brabant, zal een inleiding houden, getiteld: ‘Onze toekomst met een verouderende bevolking’. Wij worden steeds ouder. Dat heeft gevolgen op zowel economisch als sociaal gebied. Een steeds kleiner deel van de bevolking werkt en moet het nationaal inkomen verdienen. Dat heeft al geleid tot een verhoging van de pensioenleeftijd. Zijn nog verdergaande maatregelen nodig? De veroudering heeft duidelijk ook gevolgen voor de zorgsector. Wat zijn de gevolgen voor de sociale samenhang? De overheid proclameert de participatiemaatschappij. Zullen de sterken en de mantelzorgers hulpbehoevende ouderen voldoende kunnen bijstaan? Moet daar zo nodig dwang aan te pas komen? Is hier een beroep op christelijke naastenliefde gerechtvaardigd? De veroudering levert ook op medisch gebied vragen op. Welke morele en financiële normen moeten hier gelden voor patiënt en medicus? Behoeft de euthanasiewetgeving aanpassing? De lezing wordt opgeluisterd met een muzikaal intermezzo. U kunt zich aanmelden voor de lezing van 4 september via [email protected].

De kosten bedragen 10 euro. Dit is inclusief de consumpties. De lezing begint om 20.00 uur. Vanaf 19.30 uur bent u welkom en ontvangen wij u met een kopje koffie of thee. Na afloop van de lezing volgt een discussie en kunt u onder het genot van een glaasje wijn of fris nog informeel met de spreker en de andere aanwezigen in gesprek gaan. Rond 22.00 uur wordt de avond afgesloten.

30 aug

Viering met orgelbegeleiding Voor een bijzondere intentie uit dankbaarheid Intentie voor Toon van Mil

6 sept

Viering met Annakoor uit Hintham en O.L.V. Schuts Gilde uit Elshout Intentie voor An Weijts en Jan van Haaren

13 sept

Ziekenzondag, viering met muzikale begeleiding van ‘De Laotbloeiers’ uit Drunen Intenties voor Toos van Gaalen en Fred Leenaers

20 sept

Opening Vredesweek, viering met St. Lambertuskoor uit Maren Kessel Intenties voor Antoon van Mil en overleden ouders en overleden ouders Jo en Mien Vugts–Brekelmans

27 sept

Viering met dameskoor uit Bokhoven en mannenkoor uit Haarsteeg Intentie voor Sjaan Vugts en Toon van Mil

Rob Domisse is de vaste organist en dirigent van het koor. Het dameskoor van de parochie zingt op feestdagen en, buiten de vakantie, op de laatste zondag van elke maand. Na afloop van deze vieringen is er koffie en thee.

De Tweeterp augustus 2015 • pagina 17

HARDLOOPCLUB ENGELEN Start in september de jaarlijkse

Beginnerscursus

Een goede start maken met hardlopen onder professionele begeleiding?

Dat kan! Gedurende 11 trainingsweken krijg je op een ontspannen en gezellige manier looptraining van professionele trainers. Iedereen kan op eigen niveau meedoen en kan aan het einde van de cursus in eigen tempo 5 km hardlopen. Naast een goede trainingsopbouw wordt er aandacht besteed aan loopscholing, blessure preventie, kleding en veiligheid. Ook voor hardlopers die terug willen komen van een blessure is deze cursus uitermate geschikt.  Voor slechts € 50,- ontvang je naast 11 trainingen ook een trainingsschema, veiligheidshesje en een aspirant lidmaatschap tot april 2016. Start van de cursus: Verzamelpunt loopcursus: Trainingsavonden: Informatieavond: Locatie informatieavond:

woensdag 23 september 2015 Voor Sporthal Engelerhout, Taling 3 te Engelen woensdagavond van 19:30 tot max. 20:45 uur woensdagavond 16 september 2015 van 19:30 tot 21:00 uur Engelenburcht, Heuvel 18 te Engelen

Graag voor 10 september 2015 aanmelden voor de beginnerscursus en de informatieavond via onderstaande contactgegevens. E-mail: [email protected] Kijk voor meer informatie over har(t)loopclub Engelen op onze website :www.ahlcengelen.nl

AHLC Engelen is een groep enthousiaste loopliefhebbers en trimmers. De club is in 1992 begonnen en uitgegroeid tot een officiële vereniging. Sinds april 1994 is de club aangesloten bij de KNAU (Koninklijke Nederlandse Atletiek Unie). Behalve de sportieve prestatie, die iedereen voor zichzelf bepaalt, is de sfeer bij ons erg belangrijk. Kortom: ontspannende inspanning.

De slag om Engelen In de geschiedenis van Engelen heeft zich in de Tachtigjarige Oorlog, die begon in 1568 en eindigde in 1648, een belangrijke gebeurtenis afgespeeld. Aanleiding van de oorlog was de opkomst van het protestantisme, de politieke situatie van de oude adel en de financiële toestand van de steden. Qua ligging lag Engelen op een strategische grensplaats, hetgeen nogal eens aanleiding gaf tot schermutselingen. Engelen lag in het Land van Heusden en viel daarmee onder de Republiek en dit geheel was ‘staats’. ’s-Hertogenbosch en Brabant hoorden bij het Spaanse Rijk van de Habsburgers en waren daardoor ‘Spaans’. De grens werd gevormd door de Dieze en de Bossche Sloot. Deze sloot is nu nog te zien naast de A59.

Fort Engelen

In 1579 liet de heer Van Haultepenne, een Spaanse bevelhebber, in vijandig gebied daar waar de Bossche Sloot in de Dieze uitkwam een eerste schans aanleggen op de plaats waar nu weilanden zijn tussen de huidige Engeler Schans en de A59. Het betrof een halfronde schans met twee bastions en een natte gracht. Het fort werd in de periode tot 1701 diverse malen geslecht en weer opgebouwd. Later kreeg het de vorm van een vierkant gebastioneerd fort met gedekte weg, een wapenplaats en glacis. Dit verdedigingswerk speelde ook een rol tijdens het Beleg van ’s-Hertogenbosch, waar het een onderdeel vormde van de buitenste linie van het Staatse leger onder leiding van Graaf van Solms. Het werk is nog herkenbaar in het terrein te zien.

daarop was het weer Spaans. Die herovering vond vermoedelijk plaats in de tweede helft van 1586 toen de hertog van Parma van het Spaanse leger het bedreigde ’s-Hertogenbosch kwam bijstaan. In 1587 vertoonde Hohenlohe zich opnieuw in de omgeving en probeerde door belegering de schans weer in te nemen. Haultepenne schoot de belegerden te hulp en er vond een gevecht plaats, waarbij de Staatse troepen het onderspit dolven. Zij vluchtten naar de schipburg die bij Engelen over de Maas lag. Toen Haultepenne de achtervolging inzette om de vijand definitief te verslaan, werd hij daarbij dodelijk gewond. In de verwarring die daarop ontstond, wisten de Staatsen alsnog de overwinning te behalen. Op 13 juli 1587 viel de schans in hun handen. Aangezien de Spanjaarden zich mede rond de kerk hadden verschanst, werd bij die gelegenheid door de Staatse troepen de kerk verwoest en de toren opgeblazen. Dit betreft de huidige protestantse kerk waarvan alleen het priesterkoor behouden is gebleven. Hohenlohe liet ook de schans slechten, omdat hij geen kans zag haar te behouden. Reeds korte tijd later is de versterking door de Spanjaarden al weer opgebouwd. In 1589 wordt er nog melding van gemaakt; daarna wordt er tot 1630 over een schans bij Engelen niet meer gesproken.

Gravure Hogenberg

De slag om Engelen is vastgelegd op een gravure gemaakt door Frans Hogenberg. Hogenberg leefde van voor 1540 tot circa 1590 en was een veelzijdig man, naast kopergraveur

en schilder was hij uitgever van landkaarten. Links boven in de gravure is de waterpoort ‘De Boom’ (Binnenhaven) van ’s-Hertogenbosch met ommuring te zien, rechts daarvan de naam ‘Tshertogen Bosch’. De Dieze stroomt naar rechtsonder, richting de Maas. Voor de schans gaat nog een waterstroom naar rechtsboven; dit is de Bossche Sloot. Op de toren in het Fort Engelen wappert de Bourgondische vlag met het St. Andrieskruis. Op de drie schepen op de voorgrond in de Dieze wapperen de rood-wit-blauwe prinsenvlaggen van prins Willem de Zwijger. De groep ruiters, in het midden van de prent, voert ook de Bourgondische vlag en hoort dus bij Haultepenne. Boven in de afbeelding, in het Vlijmense veld, zien we vier compagnies piekeniers (vendels) en één cornet lansiers (speerruiters). Zowel bij de verdedigers van de aan de linkerkant liggende Engeler Schans als bij de aanvallende partij vlak voor de schans maken de schutters gebruik van haakbus of musket. Aan de rechterzijde zien we in het veld, op een dijk, een molen en verderop enkele huisjes met een omheining. Dit zou het dorp Vlijmen kunnen voorstellen, omdat de troepen van Haultepenne vanuit het westen, dicht langs Vlijmen, zijn gemarcheerd. Het dorp Engelen ligt langs de oever van de Dieze en is niet afgebeeld. Bij de twee naar rechts gaande ruiters, ongeveer in het midden van de prent, staan de namen links ‘Holac’ en rechts ‘Haute pen’. Bron: onder andere het boek: ‘Een gravure Hogenberg ‘Engelen’’ van Ton van de Mortel

Fort Crèvecoeur

Op de plaats waar de Dieze in de Maas uitmondde, werd in 1587 ter verdediging van deze monding door de Staatse troepen een schans aangelegd. In de periode tot 1599 werd deze schans diverse malen geslecht en weer opgeworpen. In 1599 werd het fort vergroot tot een onregelmatig zevenhoekig gebastioneerd fort met natte gracht, drie ravelijnen en een gedekte weg met wapenplaatsen. In 1701 werd het fort herbouwd in verband met de aanleg van enkele sluizen. Dit werk is ook nog herkenbaar in het terrein. Het fort is mogelijk genoemd naar een van de leidinggevende officieren Crèvecoeur, afkomstig uit Normandië. Een andere verklaring is dat Haultpenne daar in de nabijheid zwaar gewond geraakt is en een dag later in ’s-Hertogenbosch overleden. Mogelijk heeft de naam, vertaald ‘hartezeer’, hier betrekking op.

De slag om Engelen

In 1586 wist graaf Philip van Hohenlohe, een luitenant-generaal in het leger der Staten, het verdedigingswerk te veroveren. Lang heeft hij er geen plezier van gehad, want kort De Tweeterp augustus 2015 • pagina 19

Behoefte aan ontspannen? Kom mee doen met “ RELAX” ! Een uur ontspannen door het rekken van je spieren, adem- en ontspanningsoefeningen , mindfulness, visualisatie en muziek. Dinsdag 20.00-21.00 uur Woensdag 14.00-15.00 uur Vrijdag 11.00-12.00 uur

Zie: www.georgettemulder.nl De Vutter 15 5221BD Engelen. 06-51816120

Meld je aan voor een gratis proefles Relax! Is er ook als pauze activiteit : op woensdag en vrijdag van 12.15-12.45 en 13.00- 13.30 uur

.

Reparaties en accessoires iPhone, iPad ,Laptop, Smartphone en Tablet :)

Apple, Sony X Samsung, pe Lumia ria, Nokia , HTC, LG... SMART SERVICE WITH A SMILE zonder afspraak • reparaties binnen 30 minuten • ruime openingstijden gratis onderzoek & advies • 12 maanden garantie • duidelijke, scherpe prijzen gratis parkeren • ook voor softwareproblemen www.smart-repair.nl • [email protected] De Bloemendaal 10 • 5221 EC • ’s-Hertogenbosch • 073 737 01 44 u vindt ons ook in Nijmegen en Tilburg

Historisch Festival Engelen • pagina 1

De Tweeterp augustus 2015 • pagina 21

Hoofdsponsors

Engelbewaarders

Engelen

Brabants Aannemers Bedrijf

Historisch Festival Engelen • pagina 2

Bestaria D’n Dijk

Historisch jaar In het weekend van 12 en 13 september 2015 herleeft in Engelen 1200 jaar geschiedenis. Het Historisch Festival Engelen is het hoogtepunt van dit prachtige jubileumjaar. Meer dan 1.000 re-enactors (acteurs) maken hun opwachting in een serie denderende veldslagen. Van de Slag om Engelen (1587) als onderdeel van de Tachtigjarige Oorlog tot aan de verbeelding sprekende veldslagen uit de tijd van Napoleon. Soldaten te paard, musketten en kanonnen laten Engelen schudden op zijn grondvesten. Andere spelers laten middeleeuwse taferelen herleven. Of geniet van de markten, straattheater, muziek en de oude ambachten. Het is een feest voor iedereen. Met deze speciale Tweeterp in uw hand hoeft u niks van dit evenement te missen. In dit blad vindt u maar liefst 12 extra pagina’s die alles vertellen over dit Historisch Festival. Stel aan de hand van het tijdschema uw eigen programma samen. De plattegrond van het evenemententerrein wijst u de weg. Het is geweldig om te zien hoeveel creatieve initiatieven er vanuit de bewoners en verenigingen zijn gekomen, die Stichting Engelen 1200 vervolgens met veel energie heeft opgepakt. Zo blijkt dit jubileumjaar een uitgelezen kans te zijn om zowel oude als nieuwe Engelenaren met elkaar te verbinden. Het is in alle opzichten een historisch jaar. Huib van Olden Wethouder van o.a. Erfgoed / Cultuurhistorie

Beste Engelenaren Inmiddels bent u allemaal op de hoogte van het feit dat Engelen dit jaar 1200 jaar bestaat. U hebt de afgelopen maanden kunnen genieten van diverse evenementen die zijn georganiseerd door verenigingen, bewoners en de Stichting Engelen 1200. Evenementen die elke keer weer voor een grote opkomst zorgden. En na deze feesten in kleine kring is het nu tijd om ‘onze verjaardag’ groots te gaan vieren! Met u en met gasten van (vér) buiten onze dorpsgrenzen. Ik nodig u hierbij dan ook ‘officieel’ uit voor het spectaculaire Historisch Festival Engelen, hoogtepunt op de Engelen 1200-kalender, op zaterdag 12 en zondag 13 september. In deze Tweeterp nemen we u graag mee langs alles wat er in dat historische weekend staat te gebeuren. Leest u het op uw gemak door en stelt u zich dan eens voor hoe u straks rondloopt tussen de re-enactors, marktkooplui, brengers van oude ambachten, straattheateren muziekgezelschappen, allen gekleed in prachtige historische kledij. En hoe u getuige kunt zijn van de opnieuw en levensecht opgevoerde Slag om Engelen. Kortom: houd uw agenda vrij voor het grootste evenement dit jaar en nodig al uw vrienden en familie gerust óók uit. We hopen u en uw gasten in groten getale te mogen begroeten. Sterker nog: we hopen ook u in historische kleding ten tonele te zien verschijnen. Namens de Stichting Engelen 1200 wens ik u een heel plezierig Historisch Festival Engelen toe! Herman van der Kamp voorzitter Stichting Engelen 1200

Historisch Festival Engelen • pagina 3 De Tweeterp augustus 2015 • pagina 23

Historisch Festival Engelen: overal in het dorp te beleven! Herbeleef twee dagen lang de historie van Engelen. Levensecht, spannend, veelzijdig én gezellig. En overal in het dorp: in het buitengroen, tussen de kastelen en slingerend door de straten van onze kern. Engelen bruist... overal!

Festivallocatie 1: HET SLAGVELD Waar? Grote groenstrook aan De Haverlij, tussen de twee rotondes, aan dorpszijde

Het eerste en meest ‘denderende’ festivalgebied is zonder twijfel Het Slagveld, waar u twee keer per dag getuige kunt zijn van grootse veldslagen. En niet alleen ooggetuige, want hier ruikt u de kruitdampen, voelt u de kanonslagen, hoort u het wapengekletter van de gevechtstroepen en proeft u de meest rauwe kant van Engelens bewogen historie. Spektakel gegarandeerd dus, mede dankzij meer dan 1.000 re-enactors (‘naspelers’) uit heel Europa.

Servicepunt 1: grote feesttent aan fietspad de Lepelaar

Aan de rand van het slagveld vindt u een servicepunt met de volgende faciliteiten: • horecagelegenheid ‘De Kruytkaemer’ • informatiebalie / verkoop van festivalmunten à € 2,50 • toiletten - ook toegankelijk voor mensen met een fysieke beperking • EHBO-post

Om het slagveld heen: diverse kampementen

Loopt u vanaf de feesttent over het fietspad (Lepelaar) langs het slagveld richting de rotonde bij de Kraanvogellaan, dan ziet u rechts een aantal kampementen. Hier geven soldaten, burgers en zelfs hele gezinnen uit de periode 1500 - 1850 u een levensecht kijkje in het dagelijks leven van toen. Meer van dit soort historische tentendorpen vindt u even verderop aan de Kolgans (op de Kraanvogellaan, eerste weg links) en verspreid over het dorp: aan de Kraanvogellaan, Engeler Schans, Zonneweide en Aalscholverlaan. (Op de plattegrond hierna herkent u de kampementen aan de getekende tentjes.)

Voorwaer, beste burgers en buytenluy des dorps Engelen, alhier zult gij danig op uwer grondvesten beven! Historisch Festival Engelen • pagina 4

Programma Historisch Festival Engelen: ZATERDAG

10.00 uur: Officiële opening door burgemeester Rombouts van ‘s-Hertogenbosch •

Locatie: bij DE GROTE TENT naast het slagveld van de Haverlij

10.00 - 18.00 uur: Het festival barst los in ál zijn kleurrijke veelzijdigheid! • • •

Meer dan 1.000 re-enactors tonen het leven van alledag in authentieke kampementen Vele straten vol sfeerrijke historische markten met oude ambachten, ambachtelijke streekproducten en re-enactmentartikelen En overal straattheater, oude muziek, kinderactiviteiten, riddergevechten, middeleeuwse toernooien, gezellige horecapunten, ambachtelijke demonstraties, ‘paardje rijden’ voor kinderen en nog veel meer

13.00 uur: Zet u schrap voor de Napoleontische veldslag - kanonnengebulder in Engelen! • Locatie: HET SLAGVELD -> groenstrook aan toegangsweg De Haverlij • Duur: circa één uur

13.00 uur: Eeuwenoud riddervertoon in de middeleeuwse veldslag - zwaardvechters in de aanval! • Locatie: DE MIDDELEEUWEN -> speelveld aan de Bellaard, tussen Holterveste en Leliënhuyze • Duur: circa één uur

15.00 uur: Opvoering van de explosieve hoofdact uit de Tachtigjarige Oorlog: De Slag om Engelen! • Locatie: HET SLAGVELD -> groenstrook aan toegangsweg De Haverlij • Duur: circa anderhalf uur

15.00 uur: Groot Straetfesteyn - misschien wel 1200 buitenactiviteiten voor, door én met kinderen! • •

Locatie: HET DORP -> aan De Vlacie en op ‘Plein Engelenburcht’ Duur: circa anderhalf uur

Kijkerstips! •

Veldslagen: Niets van het gebulder missen? Zorg dan dat u ruim op tijd aanwezig bent. Er worden namelijk heel veel bezoekers per dag verwacht... Bovendien zijn de voorbereiding en de aftocht ook zeker de moeite van het aanschouwen waard! • Groot Straetfesteyn: Dit straatfeest is het hoogtepunt van de kinderactiviteiten, maar ook búiten deze tijden zijn er doorlopend voorstellingen, demonstraties en doe-activiteiten voor u en uw kinderen te beleven! • Alles meemaken? Door het bómvolle programma vinden er ook activiteiten gelijktijdig plaats. Dus als u alles wilt kunnen meemaken, dan hebt u echt twee dagen nodig. Hebt u die gelegenheid niet? Geen nood. We beloven u dat u ook op één dag uw ogen uitkijkt!

Komt allen in groten getale, want zulks veelzeydig vermaeck is waarlyck een unicum! Historisch Festival Engelen • pagina 5 De Tweeterp augustus 2015 • pagina 25

Aanschouw dees prachtighen Diezendorp vo Historisch Festival Engelen • pagina 6

vol hevigen streyd ende ouden levenslust! Festival Engelen • pagina De Historisch Tweeterp augustus 2015 • pagina 277

Programma Historisch Festival Engelen: ZONDAG

09.45 uur: Oecomenische kerkdienst ‘1200 jaar geloof in Engelen’ in de grote tent bij het slagveld 11.00 uur: Officiële en ‘knallende’ opening van Open Monumentendag Buitengebied, door wethouder Van Olden en de wethouders van Vught, Sint-Michielsgestel en Heusden 10.00 - 17.00 uur: Het festival beleeft zijn tweede bruisende dag! • • •

Re-enactors tonen het leven van alledag in authentieke kampementen Vele straten vol sfeerrijke historische markten met oude ambachten, ambachtelijke streekproducten en re-enactmentartikelen En overal straattheater, oude muziek, kinderactiviteiten, riddergevechten, middeleeuwse toernooien, gezellige horecapunten, ambachtelijke demonstraties, ‘paardje rijden’ voor kinderen en nog veel meer • Locaties: zie plattegrond op de vorige pagina’s

13.00 uur: Opvoering van een Napoleontische veldslag - kijk uw ogen uit en bescherm uw oren! • Locatie: HET SLAGVELD -> groenstrook aan toegangsweg De Haverlij • Duur: circa één uur

13.00 uur: Opvoering van een middeleeuwse veldslag - harnassen, zwaarden en bogen! • Locatie: DE MIDDELEEUWEN -> speelveld aan de Bellaard, tussen Holterveste en Leliënhuyze • Duur: circa één uur

15.00 uur: Afsluiting van het festival met veel denderende Spaanse furie: De Slag om Engelen • Locatie: HET SLAGVELD -> groenstrook aan toegangsweg De Haverlij • Duur: circa anderhalf uur

15.00 uur: Groot Straetfesteyn - met als hoofdact historisch improvisatietheater: voor jong en oud! • •

Locatie: HET DORP -> aan De Vlacie en op ‘Plein Engelenburcht’ Duur: circa anderhalf uur

Kijkerstips! •

Veldslagen: Niets van het gebulder missen? Zorg dan dat u ruim op tijd aanwezig bent. Er worden namelijk heel veel bezoekers per dag verwacht... Bovendien zijn de voorbereiding en de aftocht ook zeker de moeite van het aanschouwen waard! • Groot Straetfesteyn: Dit straatfeest is het hoogtepunt van de kinderactiviteiten, maar ook búiten deze tijden zijn er doorlopend voorstellingen, demonstraties en doe-activiteiten voor uw kinderen te beleven! • Alles meemaken? Door het bómvolle programma vinden er ook activiteiten gelijktijdig plaats. Dus als u alles wilt meemaken, dan hebt u echt twee dagen nodig. Hebt u die gelegenheid niet? Geen nood. We beloven u dat u ook op één dag uw ogen uitkijkt!

Historisch Festival Engelen • pagina 8

Festivallocatie 2: DE MIDDELEEUWEN

Waar? Grote veld aan De Bellaard tussen de kastelen Holterveste en Leliënhuyze

Het tweede festivalgebied is er één dat ook zeker tot de verbeelding zal spreken van uw kinderen. Hier brengt de tijdmachine u namelijk naar De Middeleeuwen met al zijn theatrale kanten. In het verdiepte gedeelte kunt u genieten van doorlopende demonstraties, steekspelen en gevechten uit die tijd - opgevoerd door re-enactors uit heel Europa - en spannende doe-activiteiten (de kiddy-battle!) voor uw eigen kleine ridders en prinsesjes. Daarnaast, op het iets hoger gelegen gedeelte tussen de hagen, een demonstratieveld voor handboogschieten, waar uw kinderen zelf de boog ter hand mogen nemen!

Servicepunt 2: aan de rand van het speelveld, naast het grote kampement Aan de rand van het speelveld vindt u een servicepunt met de volgende faciliteiten: • horecagelegenheid ‘Den Bourgondischen Engel’ • informatiebalie / verkoop van festivalmunten à € 2,50 • toiletten • EHBO-post

Op het speelveld en tot aan de golfclub: diverse kampementen en historische markt

Op het grote speelveld, aan het water, een authentiek kampement waar re-enactors u een kijkje in het middeleeuwse leven gunnen. Ridders, heren en dames van adel, huisvrouwen, ambachtslieden en hun gezinnen in de mooiste kostuums doen hun uiterste best om ‘de sfeer van weleer’ tot leven te wekken. Daarnaast een klein horecapunt en volop ‘vermaeck’ in de vorm van muzikanten, vogelshows en straattheater. Loopt u vervolgens van het veld richting golfclub, dan passeert u een lange en sfeervolle re-enactmentmarkt met historische handelaren en ambachtslieden, streekproducten en ‘heerlyckheden’.

Servicepunt 3: aan de entree van Golfclub De Haverleij

Voor de deur van Golfclub De Haverleij vindt u een servicepunt met de volgende faciliteiten: • horecagelegenheid ‘Den Ouden Golfbaron’ • informatiebalie / verkoop van festivalmunten à € 2,50 • toiletten - ook toegankelijk voor mensen met een fysieke beperking

Waer ridders streyden en edelen schreyden, ervaert gy zeeker onvergeetlycke tyden! Historisch Festival Engelen • pagina 9 De Tweeterp augustus 2015 • pagina 29

Festivallocatie 3: HET DORP

Waar? Gezellig slingerend langs het traject Leunweg, Kraanvogellaan, Dorpsstraat, De Kerkhof, ‘Plein Engelenburcht’, Engeler Schans, Hoenderland en Sportpark In Het Dorp vindt u vooral de oude-ambachtenmarkt. Dit is het festivalgedeelte waar u urenlang kunt rondslenteren langs oude ambachten, ambachtelijke streekproducten, historische voorwerpen en diverse kampementen, terwijl u luistert en kijkt naar oude muziek of volop geniet van historisch (improvisatie)straattheater. Bovendien kunt u aan de Engeler Schans ook nog even gaan kijken bij het weiland waar de paarden worden verzorgd die tijdens de veldslagen worden ingezet.

Kinderplein: een festival op zich

Het Kinderplein zou eigenlijk Historisch Kinderfestival Engelen moeten heten. Een feest op zich rond ‘Plein Engelenburcht’ en het park aan De Vlacie. En het is bijna ondoenlijk om álle activiteiten op te sommen. Laat uw kind het daarom maar lekker zelf ontdekken: schminken, poppentheater van De Vliegende Koffer, een springkussen, een verhalenverteller, De Baroen - die van uw kinderen échte piekeniers of musketiers-voor-eendag maakt, een zwaardenmaker en nog veel meer!

Servicepunt 4: Plein Engelenburcht

Op het plein voor De Engelenburcht vindt u een servicepunt met de volgende faciliteiten: • horecagelegenheid ‘In den Feestlycken Dorpshaerd’ • informatiebalie / verkoop van festivalmunten à € 2,50 • toiletten - ook toegankelijk voor mensen met een fysieke beperking • EHBO-post

Verzamelt u alhier rondom den Terp, gij jongh ende oudt, voor drancken, speyzen ende veelzeydigh vermaeck! Historisch Festival Engelen • pagina 10

Historisch Festival Engelen • pagina 11 De Tweeterp augustus 2015 • pagina 31

Praktische wetenswaardigheden • • •

•

•

•

•

Festivaltijden: Zaterdag van 10.00 tot 18.00 uur / zondag van 09.45 tot 17.00 uur. Toegangsprijzen: Het festival is gratis. Bestemmingsverkeer: Woont u binnen het festivalterrein (zie plattegrond)? Houdt u er dan alstublieft rekening mee dat het dorp gedurende het festival autoluw is. Nodigt u gasten uit die met de auto komen? Verkeersregelaars tonen u en uw gasten graag waar u uw auto’s kunt parkeren. Bezoekers: Bezoekers aan het festival worden vanaf de A59 / afslag 46 naar een ‘Transferium + Shuttle-terrein’ geleid. Parkeertarief: € 5,00 per auto, uitgaande van maximaal 4 personen. Dit bedrag is inclusief vervoer naar en van het evenemententerrein. (Voor eventuele extra passagiers betaalt men aanvullend € 1,25 voor het shuttlevervoer.) Vervoer: Het festival zelf beleeft u het meest optimaal te voet. Bezoekers ‘van buitenaf’ adviseren wij om per fiets of OV naar het festivalterrein te komen: - Er zijn voldoende ‘parkeerplekken’ voor fietsen - Vanaf station ’s-Hertogenbosch Centraal rijdt er een festivalshuttle. Betaling: Op het héle festivalterrein zijn ‘drancken & speyzen’ uitsluitend te betalen met speciale ‘Engelen 1200-munten’ à € 2,50. U kunt deze bij de vier servicepunten zowel ‘cash’ als met pin aankopen. Bespaartip! Als lezer van De Tweeterp kunt u voordelig munten in de voorverkoop aanschaffen. Kosten zijn dan € 2,00 per stuk. Voor alle voorverkoopinformatie: zie de Engelen 1200 pagina’s elders in deze Tweeterp.

Helpt u mee de sfeer te verhogen?

Ook als bewoner van Engelen of Bokhoven kunt u éxtra sfeer en beleving toevoegen aan het Historisch Festival Engelen. Voor uzelf én voor alle andere bezoekers! Zo zouden we het geweldig vinden als u uw auto tijdens de festivaluren even uit het zicht plaatst. Of dat u actief meedoet en het festival bezoekt in historische kleding, klederdracht, oude-stijlcreaties of een middeleeuwse haardracht! De creativiteit is geheel aan u. En uiteraard hopen we dat u familie, vrienden en kennissen uitnodigt. U kent immers het eeuwenoude gezegde: ‘Hoe meer zielen, hoe meer vreugd!’.

Meer informatie of deelnemen?

Hebt u nog vragen of wilt u deelnemen aan het Historisch Festival Engelen als vrijwilliger, ‘re-enactor’, ‘brenger van vermaeck’ of als verkoper van historische of ambachtelijke streekproducten? Meldt u zich dan aan via onze internetsite: www.HistorischFestivalEngelen.nl of stuur een mail naar [email protected] - u kunt ons ook volgen op Facebook: /historischfestivalengelen. U blijft dan op de hoogte van álle laatste festivalweetjes en -ontwikkelingen! Dan rest ons voor nu niets anders dan een welgemeend:

Auteursrechten van de foto’s berusten bij de fotograaf van de afgebeelde re-enactmentgroep of andere fotografen.

Gegroet, gij waerde dorpsgenooten! Hoopelyk tot den twaalfden ende dertienden dag van den maand september! Historisch Festival Engelen • pagina 12

Ook zo genoten van de reünie? Wij hebben veel leuke reacties en bedankjes ontvangen. Maar wij zijn geholpen door: • de tent die wij besteld hadden voor de sfeer, maar ons vooral beschermde tegen de hete zonnestralen; • de vele foto’s en verhalen; • 45 muzikanten, 2 EHBO-ers, 16 mensen van 5 verenigingen en 2 kerken; • 5 video-en fotocamera's die alles vastgelegd hebben; • 48 vrijwilligers die door het dorp, in de school en in de tent op het plein de handen uit de mouwen hebben gestoken. Daarvoor namens de werkgroep Reünie Engelen 1200 en alle deelnemers hartelijk bedankt! John, Heidi , Henriette, Debby, Leni, Hans, Gertjan (niet op de foto).

In de vorige editie van De Tweeterp stond bij de terugblik op de reünie een opsomming van wat er zoal gebeurde in Engelen rond 1950 en wie wat deed. Hierbij werd ook Gradus Toebak genoemd als ophaler van het huisvuil. Echter, dit was maar een klein onderdeel van zijn werkzaamheden die hij als hoofdgemeentewerker voor Engelen uitvoerde. Tot zijn taak hoorde o.a. de verzorging van de verwarming van het gemeentehuis, de school en het verenigingsgebouw. Verder bij hoogwater in de polder het aanzetten en regelen van het dieselgemaal, toezicht op het vee in de gemeenteweide en het regelmatig verscharen en eventueel bijvoeren gedurende de periode van april tot oktober. Verder het onderhoud van de wegbestrating, de straatverlichting; de oude ’s avonds aansteken en later de lampen vernieuwen, en het onderhoud van het kerkhof en het delven van de graven. Ook had hij als taak het ophalen van de huishuur van de gemeentewoningen. In het najaar verzorgde hij het snoeien van de bomen en de plantsoenen en als bijzonder taak ’s winters alle wegen van Engelen en Bokhoven, samen met Rijkswaterstaat, volledig sneeuwvrij maken. En schoon waren ze, en dat met zeer primitief materiaal. Hij was een ‘manus van alles’ met een grote kennis van de natuur die hem zeer lief was. Het Engelen van 2015 geniet nog steeds van zijn inzet voor polder en dorp.

BSO Eijgenwijze organiseert een workshop voor kinderen van 4-12 jaar in het kader van Engelen

1200!

Voor het historisch festival gaan wij buidels maken met alle kinderen uit Engelen die dat leuk vinden. Workshop wordt gegeven onder begeleiding van onze professionals op woensdag 9 september. Tijd: van 15.00-16.00u Locatie: Sportpark. Deelname is gratis! Inschrijven is verplicht en kan tot 4 september via: [email protected]

De Tweeterp augustus 2015 • pagina 33

Bakxfixit.nl

Laurens Bakx Sint Lambertusstraat 19 5221BB Engelen

Tel 06-30191608 www.bakxfixit.nl [email protected]

Trimsalon Engelen Gediplomeerd Ank van de Laak Sint Lambertusstraat 22 5221 BB Engelen Tel. 073-6311802 Mobiel 06-12021967 [email protected] www.trimsalonengelen.nl

Iedereen in de beste handen Loop niet langer door met klachten! Meer dan 25 jaar ervaring en diverse specialisaties.

n linge e d n Beha nds ‘s avo lijk moge

Boerenerf 5a • Kraanvogellaan 13a Engelen • T 073 - 6312077 • [email protected] • www.fysio-engelen.nl

Helft van afgestudeerden weet niet wat zij willen gaan doen na hun studie Martin Berens Onze voormalige dorpsgenote Nina Janssens heeft een boek gepresenteerd over wat afgestudeerden gaan doen na hun studie. De titel van het boek is veelzeggend: ‘Waar heb ik nou eigenlijk voor gestudeerd?’ Geboren in Leiderdorp, maar opgegroeid in Engelen, heeft Nina eerst de Kempenaarsschool gevolgd, waarna ze verder ging op het Stedelijk Gymnasium. Enthousiast is ze daarna begonnen aan een studie Media en Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam. Deze studie heeft ze met succes afgerond met een Master (het vroegere doctoraal).

Aan de slag met je diploma

Tja, en dan ben je afgestudeerd, ingetrokken bij je vriend in Witteveen (Drenthe) en kom je erachter dat het niet helemaal meevalt om een baan te vinden die in jouw belangstellingssfeer valt. Omdat dat niet alleen haarzelf trof, maar ook heel veel andere studie- en leeftijdsgenoten, heeft Nina naast het schrijven van het boek een studie opgestart waaraan meer dan 300 reeds afgestudeerden van HBO en WO hebben meegedaan. De resultaten van die studie waren redelijk schokkend.

Wat waren de voornaamste conclusies? 1. Niet meer dan 39% van de afgestudeerden weet wat hij/zij wil gaan doen na hun afstuderen. 2. Minder dan de helft van de afgestudeerden weet wat hij/zij kan gaan doen met hun studie, waarbij het opvallend is dat vooral de academici niet weten wat zij met hun studie kunnen doen. 3. Ook vrouwen hebben minder ideeën dan mannen als het erom gaat of zij weten wat zij kunnen gaan doen na hun studie. 4. De studenten zijn duidelijk onvoldoende voorbereid op een leven na hun studie. Ligt dat aan de student of ligt dat aan de opleider? 5. Te weinig inbedding van de studie in de arbeidsmarkt en daardoor staan afgestudeerden niet sterk genoeg in een concurrentiepositie. Nina haalt graag Miriam Sterk aan, tot voor kort Ambassadeur Aanpak Jeugdwerkloosheid: “Ga niet zoeken naar een droombaan, maar naar een broodbaan”. Oftewel, je hoeft niet meteen die geweldig leuke baan te vinden. Ga eerst ervaring opdoen en kom er zo gaandeweg achter welke baan bij je past. In het boek heeft Nina, naast resultaten van

het onderzoek, inspirerende verhalen van 28 starters op de arbeidsmarkt opgenomen. Een boek dat eigenlijk op de plank dient te staan van opleiders, starters, afgestudeerden en diegenen die zich gaan voorbereiden op een studie. Het boek kost € 15,-- en is een prachtig cadeau om te geven door ouders, vrienden, grootouders etc. Meer informatie over het boek en de verkrijgbaarheid daarvan: www.afgestudeerdenwatnu.nl of [email protected].

Oude ansicht De Dorpstraat (thans overgang Gravin Helenastraat naar Driekoningenplein) in Bokhoven met zicht op de in 1898 door Joannes Versteeg gebouwde burgemeesterswoning. Het pad links van het huis leidde naar het haventje dat Bokhoven vroeger rijk was en dat op oude kaarten nog staat aangegeven. Het pad rechts kwam uit op de Maasdijk en direct achter het huis was het zogenaamde bleekveld gelegen. De woning is helaas in oktober 1944 volledig verwoest door oorlogshandelingen en tegenwoordig ligt op die plaats het Driekoningenplein. In 2011 werd er bij herinrichtingswerkzaamheden van het plein een klein archeologisch onderzoek uitgevoerd, waarbij nog enige restanten van de oude burgemeesterswoning werden teruggevonden, waaronder de nog bijna complete kelder linksvoor. Onder de vondsten uit de kelder bevonden zich vele kogels en kogelhulzen van zowel Engelse als Amerikaanse makelij, alsmede de resten van een veldradio, alle afkomstig uit de Tweede Wereldoorlog.

Op de ansicht is rechts tussen de bomen door nog net het zogenaamde Dinghuis uit 1631 zichtbaar. Hier werd ooit het recht gesproken toen het dorp nog een heerlijkheid was. Ook dit huis werd in oktober 1944 verwoest, maar direct na de oorlog in oude staat herbouwd door de ook nationaal vermaarde architect Hendrik Willem Valk (1886-1973).

Deze foto dateert van 1918 en maakt deel uit van een serie van tenminste vier kaarten. De kaarten werden uitgegeven door de ook nu nog bestaande firma Leo Sikkers in Drunen. [email protected]

De Tweeterp augustus 2015 • pagina 35

Betaalbare zonnepanelen!

www.gekopzon.nl

/ [email protected]

a d vi e s / Tel: 06-26889950 of 06-51189632

“Ik mis Net heel erg. Kon ik haar nog maar één keer spreken.” In ons jubileumjaar ‘Engelen 1200’ kijken we in een aantal persoonlijke portretten naar het leven in ons dorp van toen en nu. Deze keer bellen we aan bij:

Tonny Brouwers (80) Ingrid Dobbelsteijn-Roefs In de ontmoeting met deze geboren Engelenaar voeren emoties de boventoon. Soms vrolijkheid, soms diepe ontroering. Bij de geïnterviewde, maar ook bij mij als schrijfster. Want het gesprek dat ik voer met Tonny Brouwers voert langs trotse verhalen en mooie jeugdherinneringen én langs totale kinderontreddering en intens, nog rauw verdriet... “Kom eens kijken”, is het eerste wat Tonny tegen me zegt als ik bij hem op het erf aan De Woerd kom. “Ik wil je iets moois laten zien.” Eerlijk gezegd verwacht ik een weitje met minipaardjes, want dat is waar Tonny Brouwers vandaag de dag bij veel Engelenaren om bekend staat. Maar wat ik te zien krijg, raakt me diep. Een grote boomstronk met een mooi bloemstuk erop. Lampen in de grond eromheen. “Hier ligt Net. Mijn vrouw. Ze is drie maanden geleden van het ene op het andere moment overleden. We hebben geen kans gehad om nog over dingen te praten, maar gelukkig had ze me al wel ooit verteld dat ze gecremeerd en op De Woerd uitgestrooid wilde worden. Dat heb ik dus voor haar geregeld. Mooi hè?” Hij is even stil. “Ik heb niet eens afscheid kunnen nemen. Dat vind ik nog het ergste.” De eerste tranen vloeien. Ook bij mij.

Gegrepen kans

Eenmaal binnen vertelt Tonny ronduit. “Net en ik ontmoetten elkaar bij ons thuis: in café Brouwers. Dat was naast waar nu cafetaria De Dijk is. Om de twee weken kwam daar de jeugd uit de omgeving dansen. Op een dag

liep Nettie er binnen met haar broer. Ik zag haar meteen. Op het einde van de avond, toen zij naar huis moest, wilde haar broer nog niet weg. Ik greep mijn kans en zei: ‘Zal ík oe dan naor huis brengen?’. Dat vond ze goed. Vanaf toen zijn we altijd samen gebleven, 63 jaar lang. Tot afgelopen mei. Ik mis haar zo erg.” Opnieuw tranen.

telefoon, post en natuurlijk het gezin en het huishouden. Dat moest ook wel, want ik zat altijd – zes dagen per week, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat – op de vrachtwagen. Uiteindelijk zijn we hier doorgegroeid tot drie vrachtwagens en een busje, waarna ik op mijn 60e alles heb overgedragen aan mijn twee zonen. Die hebben Brouwers Transport fors uitgebreid tot bijna 20 vrachtwagens en ik weet niet hoeveel busjes. Zij zitten nu op De Brand. God ja, wat ben ik trots op die jongens!”

Transportbedrijf

Snuupke

Er is een hoop veranderd in die 63 jaar. “Bij ons thuis hadden we vroeger drie bedrijven. Een taxibedrijf, het café en een transportbedrijf. Bij dat laatste moet je je nog niet veel voorstellen, maar het was mijn bedrijf. Er was een paard en een kar, en van mijn 14e tot en met mijn 22e jaar reed ik daarmee voor klanten om spullen op te halen en weg te brengen. Ik was er ontzettend druk mee. Dingen veranderde toen ik twee ongelukken met mijn paarden had. Aangereden door een ‘unne luxewagen’ – een auto, braken die beide voorbenen. Daarna kocht ik mijn eerste vrachtwagentje.”

Trots op de jongens

Het was in die tijd dat Tonny en Net trouwden en een huis kochten aan De Woerd. Ze bleken een perfect team. “We hadden een geweldige klik op alle fronten. En dankzij haar kon mijn bedrijf Brouwers Transport doorgroeien. Door de oorlog had ik namelijk maar vier jaar school gehad en kon ik niet goed lezen en schrijven. Maar toen we overstapten naar de vrachtwagen, had ik wel een vakdiploma nodig. Net heeft dat toen voor mij gehaald. Daarna deed zij jarenlang álles voor mij en ons bedrijf. Orders aannemen, de boekhouding,

De oorlog... Brouwers... Was Fientje Brouwers – van de Fientje Brouwersstraat – familie van u? “Jazeker! Dat was mijn moeder!” Ik ben geschokt. Zijn moeder, één van de gesneuvelde Engelenaren op die verschrikkelijke dag in 1944? Ik vraag hem of hij er nog iets van weet. “Of ik er nog van weet? Ik was tien! Ik zie het nóg voor me! We trokken met half Engelen, een stel nonnen en wat schippers na een paar dagen bivakkeren in de polder, terug naar het dorp. Kwam ze naast me lopen en zei zacht: ‘Hier jongen, ik heb nog één snuupke. Nie tegen de rest zeggen hè, dan meude gij ‘t hebben.’ Ocherrum mens...” Huilend: “Een snuupke, veur mij! Dat was het laatste wat ze ooit tegen me heeft gezegd! Even later lag ze tussen al die anderen helemaal kapotgeschoten op de weg. Haar hak was weg, haar neus. Ze was echt zó zwaar gewond – overal bloed! Maar ze had mijn jongste zusje van drie maanden nog wel vast. We brachten hen zo snel mogelijk naar de nonnen en vluchtten toen weer verder. Pas een week of zo later hoorden we dat ze het niet overleefd hadden. Waren ze zelfs al begraven in het massagraf hier in het dorp. Bleef mijn vader achter met elf kinderen. Dat kon helemaal niet, dus werden we allemaal ondergebracht bij familie in heel Nederland. Pas twee jaar later waren we weer allemaal bij elkaar. Ik kan niet uitleggen hoe dat nu nog voelt. Het is gewoon een gat in mijn jeugd. In mijn leven. Gelukkig heb ik Net altijd gehad. Anders weet ik het ook niet...”

Aan de gang

Net en de paardjes. Twee rode lijnen in Tonny’s leven. “Ik heb altijd een passie voor paarden gehad. Vroeger rijpaarden en pony’s, later Shetlanders en nu echte stamboek minipaardjes. Ik vind ze prachtig en ik geniet er ook van dat er zoveel kinderen op af komen. Soms heb ik hier wel tien, vijftien kinderen op het erf lopen die die beestjes verzorgen. Geweldig! En eerlijk is eerlijk: ik zou me nu ook echt geen raad weten zonder de paardjes. Nu, zonder Net, zijn het de paardjes die me aan de gang houden. Kon ik haar nog maar één keer spreken...” De Tweeterp augustus 2015 • pagina 37

Download onze APP en ervaar de voordelen!

Voordelen van de AUTO HAARSTEEG-APP: ● ● ● ●

● ● ●

Wij helpen u herinneren aan de onderhoudsbeurten van uw auto Gemakkelijk inplannen van een werkplaatsafspraak Altijd binnen handberiek bij pech of storingen Schade melden via een schadeformulier op de app en digitaal doorgeven aan uw verzekeraar Direct contact met ons via de chatfunctie Download Eenvoudig en snel ons actuele occasionaanbod doorzoeken de GRATIS APP op www.autohaarsteeg.nl Altijd op de hoogte van de laatste nieuwtjes en acties

AUTO

Haarsteeg

Hedikhuizerweg 11, 5222 BC ‘s-Hertogenbosch T 073 511 47 12 E [email protected] I www.autohaarsteeg.nl

Advertentie AOP 130x96mm.indd 1

Gecertificeerd BOVAG dealer.

17-07-15 13:46

Dubbeldooiertoernooi 2015 bijna van start Op zaterdag 29 augustus gaat het sportieve dubbeltoernooi van Tennisvereniging Engelen weer beginnen. Tijdens dit mooie toernooi vinden er wedstrijden plaats in de dubbelcategorieën 4 t/m 8, vanaf 25 jaar en er wordt gespeeld in het poulesysteem. Iedereen speelt dus minimaal twee wedstrijden.

Het toernooi duurt tot en met zondag 6 september. Op die finaledag is aan alles gedacht met o.a. een springkussen voor de kleinsten. Uiteraard zijn er gedurende het hele toernooi ook enkele leuke en sportieve Seat’s en Skoda’s van hoofdsponsor Noordhoek Autogroep te bewonderen!

Van 31 augustus tot en met 6 september is het restaurant ook geopend. Doordeweeks bent u hier vanaf 18.00 uur hartelijk welkom en in het weekend vanaf 12.00 uur. Uiteraard voorzien onze vrijwilligers u hier graag van een heerlijk hapje en drankje.

Ben je geen lid? Ook dan ben je natuurlijk gewoon van harte welkom op het tennispark aan het Engelerpark om de sfeer van dit gezellige toernooi te proeven.

BIN-berichten Afval dumpen

Op zondag 2 augustus jl. rond 9.15 uur zag een wielrenner dat een man drie zakken met afval in de bosjes gooide nabij het water aan de Bellaard. De wielrenner gaf het kenteken door aan de politie en die trof de man op zijn huisadres in de Kruiskamp. De man heeft een boete van 370 euro gekregen en hij heeft de zakken moeten opruimen. De man ging op vakantie en dacht er zo makkelijk vanaf te komen.

Diefstal personenauto

Tussen donderdag 16 juli 13:00 uur en vrijdag 17 juli 05:00 uur jl. werd er vanaf kasteel Wuyvenhaerd een auto weggenomen, kleur zwart, merk Volkswagen, type Golf, bouwjaar 2009 met kenteken 14HXV6.

Vernielingen bij de JOP Engelerpark

In de avond/nacht van woensdag 5 op donderdag 6 augustus jl. zijn er rondom de JOP (jongerenontmoetingsplaats) diverse vernielingen aangericht, zoals prullenbakken uit de grond trekken. Ook is de JOP met graffiti beklad. Aan het glas te zien heeft men hierbij alcohol genuttigd. Politie en stadstoezicht zullen extra gaan controleren. Omwonenden of bezoekers Engelerpark: meld via 0900-8844 als er in de nachtelijke uren jongeren hangen bij de JOP. Bij heterdaad vernielingen, bel 112.

Reacties

Bent u getuige geweest van één of meerdere van bovengenoemde feiten of weet u wie deze heeft gepleegd of heeft u andere informatie welke tot de aanhouding van de dader(s) kan

leiden, neem dan contact op met 0900-8844 of met Meld Misdaad Anoniem: 0800-7000. Wilt u de gemeente informeren, bel dan 073-6155555. Wilt u reageren op een BIN-bericht, antwoord dan via e-mail: [email protected].

Nieuw bewijs dat er eerder een grote nederzetting aan de Dieze was

Engelen ouder dan 1200 jaar Naar nu bekend is geworden, is er weer een nieuw bewijs dat op de stroomkant van de Dieze al heel vroeg in de jaartelling een tamelijk grote nederzetting moet zijn geweest. Een munt die enige tijd geleden door onze archeoloog Jan van Bergen was gevonden in de Henriëttewaard, blijkt een munt te zijn uit de tijd van keizer Augustus. Deze heerste over het Romeinse keizerrijk van 27 voor Christus tot 14 na Christus. Dit gevoegd bij andere vondsten uit dit gebied toont aan dat er al heel vroeg een nederzetting bestond die ongeveer liep van het oude kerkhof tot aan Crèvecoeur. Jan heeft ook een heel interessant verhaal geschreven over ons dorp in de tijd van voor het jaar 815. Omdat we in 2015 terugkijken

op gebeurtenissen van 1200 jaar en korter geleden, zullen we in 2016 in enkele edities van De Tweeterp aandacht besteden aan de periode daarvoor.

De Tweeterp augustus 2015 • pagina 39

SCHILDERSBEDRIJF

GLANSRIJK www.glansrijk.com

J. v.d.Ven Schijndel tel: 073- 5515582 tel: 06- 54237453

H. Lensen ‘s-Hertogenbosch tel: 073- 6314139 tel: 06- 51287494

Bel gerust voor een vrijblijvende offerte! In Balans Acupunctuur Acupunctuur is inzetbaar bij klachten zoals: - Hoofdpijn, migraine - Menstruatie- en overgangsklachten - Pijnklachten aan (onder-)rug, schouders, nek - Vermoeidheid, gespannen gevoel, lage weerstand - Buikpijn, spijsverteringsproblemen www.inbalans-acupunctuur.nl

Hanneke op het Veld 073-822.10.53 (Engelen)

Vergoeding mogelijk vanuit aanvullende verzekering

           

     

     

 

KOM  LEKKER  SPORTEN  IN  ENGELEN.     Pilates   Step/Bodyshape   Total  Body  Workout       Kom  voor  een  gratis  proefles.               KOM   KOM  L LEKKER   EKKER  SSPORTEN   PORTEN  IIN   N  E ENGELEN.   NGELEN.   Ik  hoop  je  te  mogen  begroeten.       KOM  LEKKER  SPORTEN  IN  ENGELEN.   Michelle Pilates   Pilates     Step/Bodyshape   Step/Bodyshape   Total   B Kijk  voor  alle  informatie  op:   Pilates   Total   Body   ody  W Workout   orkout       www.sportclubtopfit.nl   Step/Bodyshape   Kom   v oor   e en   g ratis   p roefles.   of  bel:  06-­‐48631702   Kom  voor  een  gratis  proefles.       Total  Body  Workout     Ik     Ik  h hoop   oop  jje   e  tte   e  m mogen   ogen  b begroeten.   egroeten.     Michelle Michelle

Kom  voor  een  gratis  proefles.  

Kijk   Kijk   oor  aalle   lle  iinformatie   nformatie  o op:   p:     vvoor   www.sportclubtopfit.nl   www.sportclubtopfit.nl   oop  je  te  mogen  begroeten.   of   el:   of  b bIk   el:  0 0h6-­‐48631702   6-­‐48631702      

   

Michelle

Kijk  voor  alle  informatie  op:   www.sportclubtopfit.nl   of  bel:  06-­‐48631702    

 

Vierde MG-varianttour vanuit de Haverleij Op initiatief van het in Engelen aan de Paardsweide wonende actieve MG-lid Marius Erven komen op zondag 6 september a.s. bij de Haverleij een groot aantal oude en nieuwere MG’s bijeen om hun jaarlijkse varianttour te gaan rijden. Zo is er elk jaar een thema en dit jaar gaan ze het glasblaasmuseum in Leerdam bezoeken. Natuurlijk rijden ze de tocht aan de hand van een uitgezette route waarin ook nog eens een puzzelelement is verwerkt. Vanaf 10.30 uur zullen de deelnemers op de parkeerplaats van de Haverleij binnendruppelen en om 12.00 uur, na de breefing, zullen ze vertrekken voor deze gezellige tocht. Tot nu hebben ze elk jaar nog goed weer gehad, dus ze rekenen ook dit jaar op hetzelfde. Om 17.30 uur is de bekendmaking van de prijswinnaars van de fotopuzzeltocht.

De mooie gezellige entourage en ligging van het restaurant van de golfclub met zijn grote parkeerplaats is voor deze rit een ideale uitvalsbasis. Veel mensen weten niet dat je daar ook gewoon kunt binnenlopen voor een kopje koffie, een hapje of een drankje. De MG

Car Club is het management dan ook dankbaar voor de prettige samenwerking en hoopt nog vele jaren gebruik te kunnen maken van deze locatie. Vorig jaar had men 40 auto’s en ongeveer 80 deelnemers. Het enige wat daarvoor nodig is, is goed weer.

Na de rit zullen de MG’s vanaf 15.30 uur weer arriveren en blijven dan staan tot ongeveer 18.00 uur. Engelenaren die deze mooie auto’s willen bekijken, zijn welkom. De MG Car Club is met een kleine 3.000 leden de grootste automerkenclub van Nederland. Nagenoeg een derde van alle in Nederland rijdende MG-eigenaren is lid. De MG Car Club kent 10 regio’s en elke regio heeft een eigen actief programma met wekelijks wel ergens een bijeenkomst of andere leuke activiteit. Voor info kijk op: www. mgcarclub.nl.

MODERN

F OR

TEENZ !!!

A U D ITIEO C HT EN D H IP H O P SEL EC TIET EAM Z ATE R D AG

”B R IN G

12 A

SEP TEM B ER

F R IEN D !!!”

IN D E M AAN D SEP TEM B ER

Vind je het leuk om te dansen, wil je eens een andere dansstijl of wil je graag weer beginnen… Super leuke en gezellige lessen van Algemene Dansvorming, Jazz-Streetdance,

Bekijk het lesrooster op www.dansplaatsengelen.nl Meer info of aanmelden voor een gratis proefles: [email protected] Leslocatie: Oberon 17, Engelen

Hip-Hop, Boys-Only tot Modern en Power Yoga De Tweeterp augustus 2015 • pagina 1

Vijver Vlacie blijft openbaar De vijver aan de Vlacie blijft openbaar toegankelijk en komt niet in het beheer van Hengelsportvereniging De Meer. Verpachting aan de visvereniging zou betekenen dat omwonenden en andere gebruikers geen toegang meer hebben tot de vijver als zij willen vissen. Dat is tegen het beleid van de gemeente. Ook is het college tegen het uitzetten van karpers in de vijver. Dat zou zorgen voor troebel water en slecht zijn voor de waterplanten.

SPORTIEF GEZELLIG TENNISSEN Maak Kennis met Tennis bij Tennisvereniging Engelen

YOGA in ENGELEN Donderdagavond 20.00 – 21.15 u. Voor informatie E: [email protected] T: 073-6131629 Ingrid van Dijk

Engelerpark 1, Engelen 073-6314028, www.tennis-engelen.nl

Veel reacties zijn binnengekomen, namen zoals Haras, Hylas, Harlekijn zijn genoemd. Echter, de enige echte naam van de hond was Mentor (van Mariënwaerd). Deze naam is geraden door Angelique Donkers uit de Zuster Hilkerstraat te Engelen. BRIDGECLUB 55+ ENGELEN VIERT –IN SAMENWERKING MET BRIDGECLUB BURGGOLF HAVERLEIJ- OOK ‘ENGELEN 1200 JAAR’! Op vrijdagmiddag 9 oktober wordt een grandioos Bridgetoernooi georganiseerd met mooie prijzen ! Voor 1200 eurocenten - per persoon – kun je inschrijven voor deze gezellige bridgemiddag in de Engelenburcht, met na afloop een warme maaltijd. Er kunnen maximaal 48 bridgeparen meespelen. Wees er dus snel bij, want VOL = VOL. Bij de indeling in lijnen, wordt rekening gehouden met beginnende en meer ervaren bridgers. Dit kun je op het inschrijfformulier aangeven. Het inschrijfformulier kun je binnenkort downloaden op de website van Stichting Engelen 1200 of aanvragen per mail [email protected] Aanmelden op de dinsdagmiddag kan natuurlijk ook! Bridgeclub 55+ Engelen speelt iedere dinsdagmiddag v.a. 13.30 uur in de Engelenburcht. UITSLAG PRIJSVRAAG ANGRISA HEEMKUNDEKRING In De Tweeterp van juni 2015 is door Angrisa Heemkundekring Engelen gevraagd naar de naam van de hond van burgemeester Kempenaars. De hond stond op een afbeelding, samen met zijn baas voor het huis van de burgemeester.

Zij heeft inmiddels de prijs, een exemplaar van de’ Kindercanon van Engelen’ ontvangen. Wij willen alle deelnemers aan de prijsvraag hartelijk bedanken voor hun inzending!

AUDIOROUTE DE INTEGRAAL De Integraal is een audio-avontuur per fiets en/ of te voet door Engelen, dorp en Haverleij. Een interactieve geluidsdocumentaire waarin het leven van alledag, de roemrijke geschiedenis van het dijkdorp en de maakbare samenleving onder de loep worden genomen. Een game waarin Engelen het speelveld is en iedereen op zoek naar zijn eigen Heilige Graal.

 

Mentor, de hond van burgemeester Frans Kempenaars.

 

  De Tweeterp augustus 2015 • pagina 3

FC Engelen NIEUWS is een maandelijkse uitgave in de Tweeterp. Voor meer info kijk op www.fcengelen.nl. Vragen of tips? Mail naar: [email protected]

FC ENGELEN

NIEUWS Seizoen 2015-2016 gaat van start!

Om op hoogte te blijven van het wel en wee van FC Engelen raadpleeg dan www.fcengelen.nl.

Achter de schermen is door een groot aantal mensen hard gewerkt om een optimale start te kunnen maken van het nieuwe voetbalseizoen. Zo is op veld 2 (gras) verlichting geplaatst om nóg meer mogelijkheden te creëren voor de trainingen en zijn de teamindelingen gemaakt. Met 39 jeugdteams (waarvan 4 meisjesteams) is de grens bereikt van het aantal voet voetballers op de zaterdagen en de ruimte voor de trai trainingen; met 6 senio seniorenelftallen op de zondag is er nog wel plaats voor nieuwe leden.

Interesse in 35+ voetbal?

Zaterdag 22 augustus starten een groot aantal jeugdteams met bekerwedstrij bekerwedstrijden; zondag 23 augustus opent het 1e elftal het seizoen met een bekerwedstrijd tegen Taxandria (thuis, 14.30 uur). De competitie begint in het weekend van 5 en 6 september.

Vrijwilligers gevraagd Er zijn nog diverse functies en taken binnen de club die ingevuld moeten worden; het varieert van bestuursleden tot leiders en trainers. Belangstellenden kunnen vrijblijvend informatie inwinnen via info@ fcengelen.nl.

In het kader van sportstimulering onder ‘ouderen’ is FC Engelen afgelopen jaar gestart met 7x7 voetbal voor 35+. In de betere maanden van het jaar speelt een groep voetballers van 35 jaar en ouder, op een half veld, één avond per week een onderling partijtje. Tevens worden er op verschillende vrijdagavonden (in het najaar en voorjaar) toernooien gespeeld, zowel bij FC Engelen als bij andere verenigingen. Ben je ouder dan 35 jaar en heb je zin om op een sportieve, ongedwongen manier wekelijks een potje te voetballen? Sluit je dan aan! Ook als je geen lid bent van FC Engelen kun je je gewoon aanmelden. Doen dus! Meld je vandaag nog aan via [email protected].

Kijk voor meer info eens op www.knvb.nl/competitie/35plus-45plus

Een greep uit de 41 wedstrijden dit weekend: Zaterdag 29 augustus FC Engelen A1 - DSB A1 OJ Rosmalen B1 - FC Engelen B1 FC Engelen C1 - Best Vooruit C1 FC Engelen Meisjes C1 - Haaften MC1 FC Engelen Meisjes D1 - DSC MD2

15:00 14:45 13:00 11:15 08:30

Zondag 30 augustus RKDVC 2 - FC Engelen 1

14:30 uur

uur uur uur uur uur

De Tweeterp augustus 2015 • pagina 5

Osteopathie: pakt pijn bij de bron aan Moeten leven met lichamelijke klachten die niet gemakkelijk te behandelen zijn, is altijd zeer vervelend. Dan kunnen er wel middelen zijn die de pijn verzachten, zolang die de oorzaak van de pijn niet wegnemen, komen de klachten terug. In dat geval biedt Osteopathie uitkomst! Osteopathie is een manuele geneeswijze die juist de oorzaak van een klacht opzoekt en behandelt. Zonder apparaten of medicijnen. Het stimuleert en herstelt de beweeglijkheid van uw weefsel, zoals spieren, wervels en organen. Osteopathie pakt pijn bij de bron aan en boekt daardoor veel resultaat bij onder meer de volgende klachten: chronische rug-, nek-, of schouderpijn, whiplash, hernia, uitstralende pijn in arm of been, hoofdpijn, migraine, buikpijn, darmklachten huilbaby’s en kinderen met leer- en gedragsstoornissen. Lid Nederlandse Registratieraad voor Osteopaten (N.R.O.) www.osteopathiegottenbos.nl

Leliënhuyze 45 5221 PG ’s-Hertogenbosch Telefoon (06) 13 41 58 74 De meeste verzekeraars vergoeden de behandeling geheel of gedeeltelijk in de aanvullende verzekering. Behandeling na afspraak, zonder verwijzing arts.

www.blankautoschade.nl

BOEM IS BLANK!

Autoschade is altijd vervelend, maar dankzij Blank Autoschade snel weer opgelost. Door onze uitstekende schadeafhandeling en contacten met de verzekeringsmaatschappijen bent u binnen de kortste keren weer mobiel. We handelen het gehele schadetraject voor u af. Als erkend Focwa Eurogarantbedrijf geven wij 4 jaar garantie op de schadereparatie. Bij afhandeling met de verzekering ontvangt u gratis vervangend vervoer. Wij helpen u graag op weg!

Blank Autoschade V.O.F. De Meerheuvel 2 (industrieterrein De Vutter) 5221EA ‘s-Hertogenbosch, T: 073 631 2020, M:06 5421 3055

Jeugd geniet tijdens schuimparty Op vrijdagmiddag 17 juli organiseerde De Schuilplaats als afsluiting van het seizoen een schuimparty voor de jeugd. Met ruim 100 bezoekers hadden ze aan belangstelling niet te klagen. Jongerenwerkster Marieke van Mil, Frenk en Annemieke Megens en de andere leden van het comité die 1x per maand op vrijdagavond de jeugddisco organiseren, hadden kosten nog moeite gespaard om er iets leuks van te maken. En dat is gelukt! Er was een goede disco met muziek die de jeugd in de juiste stemming bracht, een bedrijf dat zorgde voor een hele lading schuim, ruim voldoende te eten en te drinken en dat alles in een mooie royale tent. Met daarnaast de nodige veiligheidsvoorzieningen en mooi zomerweer hadden ze het bijzonder goed voor elkaar! Voor meer foto’s: www.tweeterp.nl en/of www.artishoot.nl.

Met de boot naar het Máximakanaal Charles ter Ellen Op 28 juli jl. was door Seniorenvereniging Engelen-Bokhoven een boottocht georganiseerd naar het Máximakanaal, de nieuwe verbinding van de verlegde en gemoderniseerde Zuid-Willemsvaart met rivier de Maas bij Empel. Voor dit evenement was zo’n grote belangstelling dat op 11 augustus jl. nog een extra tocht werd georganiseerd. Rond 11 uur vertrok de boot vanaf de aanlegkade aan de Graaf van Solmsweg met zo’n 80 dorpsgenoten richting Sluis Engelen. De meesten hadden nog nooit een ‘schutting’ van een schip meegemaakt en konden de uitmonding van de Dieze in werking zien onder het genot van koffie met ’n Bossche bol. Na de sluis voeren we de Maas op en hadden daar een prachtig uitzicht op de militaire vestingwerken van fort Crèvecoeur en de oefenterreinen van de pontonniers in de Henriëttewaard. Vervolgens kregen we ’n prachtig zicht op de Maaspoort Boulevard, oud-Empel en de uiterwaarden van Empel. Hier is Rijkswaterstaat bezig met werkzaamheden om het dwars van de Maas te veranderen ter verkrijging van een vergroting van de waterafvoer bij hoogwater. Jammer dat door de straffe wind het verblijf op het bovendek door de meeste bootgasten niet werd geambieerd. Je had daar namelijk een schitterend uitzicht op de cultuurtechnische werken, zoals de aangelegde fietspaden en de boom- en groenvoorzieningen rond het gebied van de nieuwe uitmonding van het omgelegde kanaal. Via het bovenhoofd van de sluis kwamen we in het eigenlijke Máximakanaal en tijdens dit gedeelte van de tocht konden we genieten van een geserveerde lunch en de fraai aangelegde oevers van het

nieuwe kanaal. Jammer dat de uitleg van het geheel te weinig technische details bevatte, zoals de verschillen tussen de oude sluis bij Engelen en de nieuwe constructies bij Empel. Ook het waarom van de aanleg en de modernisering van de Zuid-Willemsvaart kwam tijdens de uitleg nauwelijks aan bod. Toch hebben allen genoten van een prachtige boottocht en een goede kijk gekregen op de enorme werkzaamheden die zo’n omleiding van een grote waterweg met zich mee brengt. Met dank aan het bestuur voor de organisatie.

Meet & Greet Wuyvenhaerd

Op zondagmiddag 5 juli organiseerde de nieuwe bewonersvereniging van Wuyvenhaerd een geslaagde Meet & Greet voor de bewoners.

De Tweeterp augustus 2015 • pagina 7

Gasten in Nederland

3

4

5

6

7

8

9

10

Op de foto’s hiernaast staan dieren afgebeeld die niet van oorsprong in Nederland voorkomen, maar wel hier zijn gezien of zelfs hun habitat hebben gevonden. Dit kunnen ‘dwaalgasten’ (slechts enkele waarnemingen), ‘zomer- of wintergasten (tijdens doortrek bij seizoenswisselingen) of door de mens geïmporteerde dieren zijn. Het zijn dus allemaal ‘gasten’, ook al zijn sommige soorten al een poos ingeburgerd.

De puzzel •

Plaats de Nederlandse naam van het diersoort bij de foto. • De vakjes geven aan om hoeveel letters het gaat (ij = één vakje). • Breng de letter in het grijze vakje over naar het betreffende vakje rechtsonder. • Als alle letters zijn ingevuld treft u een zin aan en dat is de oplossing.

Onder de goede inzenders wordt een cadeaubon verloot van 10 euro! Meedoen

U kunt uw oplossing inzenden vóór 1 oktober via onze website: www.tweeterp.nl/zomerpuzzel of via e-mail naar redactie@tweeterp. nl.

Grotere foto’s

Vanwege ruimtegebrek zijn de foto’s klein geplaatst. Op onze website kunt u alle foto’s bekijken in een groter formaat. Ga daarvoor naar www. tweeterp.nl/ home-actueel/zomerpuzzel.

Bonus

Diegene die wordt ingeloot en óók alle Nederlandse namen van de getoonde dieren meezendt via e-mail of invult in het fomulier op de website krijgt een extra cadeaubon ter waarde van 5 euro!

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Oplossing: 10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

! Copyright foto’s: 1 Petra Karstedt 2 Jerzy Opioła 3 Mnolf 4 Christian Fischer 5 Gavia immer

6 AngMoKio 7 Procyon lotor 8 Janne Rainio 9 Publiek domein via Wikimedia 10 I Viridiflavus 11 Paul Hermans

12 Aleuze 13 James Gathany/CDC 14 Felix Reimann 15 J.M.Garg 16 Publiek domein via Wikimedia 17 Johann-Nikolaus Andreae

18 Mariomassone 19 Liftarn 20 Liftarn 21 JJ Harrison 22 Publiek domein via Wikimedia

De Tweeterp augustus 2015 • pagina 9

Dorpsagenda

Colofon De Tweeterp verschijnt elke maand en wordt gratis huis aan huis verspreid in Engelen en Bokhoven. Oplage: �.��� stuks

29 aug tm 6 sept.

Dubbeldooiertoernooi Tennisvereniging Engelen

Dinsdag 1 september 10.00 uur

Koffieochtend met senioren in de Engelenburcht

Woensdag 2 & 16 sept 09.30 uur

Fietsen met senioren vanaf de Engelenburcht

Zaterdag 5 september 20.00 uur

Concert Vrijwillig Fanfarekorps der Genie in de Sint Lambertuskerk

Maandag 7 september 20.00 uur

Vergadering bestuursraad in de Engelenburcht

Woensdag 9 september 09.30 uur

Wandelen met senioren vanaf de Engelenburcht

Redactieleden Charles ter Ellen, Geert de Vries, Hans van de Ven, Ingrid Dobbelsteijn-Roefs, Kitty van de Grint, Martin Berens en Riet Mangnus

Zat 12 en zon 13 sep vanaf 10.00 uur

Engelen  Historisch weekend op verschillende locaties

Opmaak Lisette Langens en Paul Volger

Zondag 13 september 14.30 uur

FC Engelen tegen Wilhelmina

(S)limmerick

Cartoon Mark Wijnmaalen Website De Diezekant Webdesign www.tweeterp.nl

Vakantiejeugdweek Op het moment dat deze editie van De Tweeterp op de mat valt is de Vakantiejeugdweek alweer voorbij. In de volgende editie komen we hier uiteraard op terug. Voor foto’s: www.tweeterp.nl.

Distributie Jan van de Ven, Ad de Bok 0�-�0�0���2 Frans Rooijakkers 0�-��010��0 Financiële administratie Elly van Os

Belangrijke telefoonnummers Huisartsenpraktijk: 6311366 Apotheek Lage Leun: 6330203 Tandarts: 6311588 Jeroen Bosch Ziekenhuis: 5532000 Dierenambulance Den Bosch: 6146070

Tekstcontrole Ineke de Wit, José Klerkx, Marga Kaelen en Tatjana van der Krabben Fotografie Wim Roelsma en Yvonne van Roosmalen

Aan het Engelermeer tijdens heel hoge hitte zag een Haverleyer het niet langer meer zitten. Al fietsend naar huis dacht hij ‘lekker thuis’ om wonend-drie-hoog in de schaduw verder te pitten.

Centraal alarmnummer: 112 Politie: 0900 - 8844 (geen spoed) Brandweer: 0880 - 208101

Redactieadres Mevrouw Kitty van de Grint, Heuvel 11, �221 AP Engelen 0��-��11�22 [email protected]

Stadskantoor Wolvenhoek: 6155155 Afvalstoffendienst: 6156500 Meldpunt Schoon, Heel en Veilig: 6155555 Hulpsecretarie Engelen, Heuvel 18: 6155117 Openingstijden: di en do van 8.30 tot 12.00 Brabant Water storingen: 6838000 Essent storingen: 0800 - 0340 Stichting Divers: 6124488 Vivent: 0900 - 5152535

Advertenties [email protected] Voor aanlevercondities: zie www.tweeterp.nl Drukwerk is verzorgd door

De volgende editie verschijnt in het weekend van 1� september Kopij moet uiterlijk

dinsdag � september binnen zijn.

De Tweeterp augustus 2015 • pagina 51

Big EZ Spa 5-6 pers. Ruime gezinsspa! 213x213x81* cm Alle voordelen van een luxe spa tegen de meest voordelige prijs

Nú 40% FABRIEKSKORTING!

Wellness en Whirlpools Engelen Achterstraat 10, 5521 AN Engelen (Gemeente ‘s-Hertogenbosch) Tel. 073-6230036

zo O o n d k a g elk o e p e n !

Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag 10.00 tot 17.00 uur Elke zondag 12.00 tot 17.00 uur

Onze Spa’s zijn er om u te onthaasten! Ontspannen was nog nooit zo relaxed en goedkoop!

Bij Wellness & Whirlpools koopt u rechtstreeks van de fabrikant.

€ 2.950,-

2 pers. De beste in zijn soort! 198x175x81* cm Vernieuwde Dream Maker’s Fantasy 2015 Super Spa!

Fantasy

€ 3.750,-

4-5 pers. Met royale zitbank! 198x175x81* cm Met het plug&play ontwerp is de EZ Spa ideaal voor vele relaxmomenten.

EZ Spa

Wellness & Whirlpools

live the dream

€ 3.950,Odyssey 5 pers. met 1 lig gedeelte Met comfort Back Water Streaming 213x213x81* cm Een grote luxe 5 tot 6 pers. Lounge Spa!

€ 3.950,-

Ons verkoopteam is aanwezig: woensdag van 12.00 tot 17.00 uur vrijdag van 12.00 tot 21.00 uur zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur ALLE EXTRA KOOPZONDAGEN

www.dreammakerspas.nl » www.wellness-whirlpools.nl Intratuin Rosmalen Empelseweg 9 5241 NA Rosmalen Tel. 073-6230036

*Afmetingen variëren ± 1,5% Specificaties, inclusief afmetingen, gewicht en inhoud in liters kunnen afwijken en worden gewijzigd zonder voorafgaande mededeling.