Detailhandelsvisie gemeente Meppel

Detailhandelsvisie gemeente Meppel

[2] De ta i l h a n d e l s v i s i e g e m e e n t e Meppel

1 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5

3 3.1 3.2 3.3 3.4

4 4.1 4.2

5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.3

6 6.1 6.2 6.3 6.4

Inleiding

5

Huidige structuur Algemeen Centrum Wijk- en buurtcentra Perifere locaties Conclusie

7 7 9 11 12 13

Ontwikkelingen Consumentengedrag Beleidsontwikkelingen Toekomstige uitbreidingsruimte Conclusie

15 15 16 17 18

Visie op hoofdlijnen Ambitie Functionele en ruimtelijke structuur

21 21 21

Centrum Visie Functioneel Ruimtelijk Bereikbaarheid en parkeren Samenwerking

23 23 23 24 27 28

Wijk- en buurtcentra Visie Strategie / maatregelen Bestaande centra Nieuwveenselanden

31 31 31 32 33

7 7.1 7.2 7.3

8 8.1 8.2 8.2 8.2 8.2

Perifere detailhandel Visie Strategie / maatregelen Locaties

35 35 35 36

Actieplan Meppel-centrum Doelstellingen Meppel-centrum Faciliteren Stimuleren Investeren Organisatie

39 39 39 40 40 41

Bronnen

43

Betrokkenen

45

Colofon

47

De ta i l h a n d e l s v i s i e g e m e e n t e Meppel

Inhoud

[3]


1 Inleiding

Diverse initiatieven en ontwikkelingen In de gemeente Meppel zijn er op detailhandelsgebied diverse ontwikkelingen en initiatieven gaande. Hierbij gaat het om de versterking van het centrum van Meppel, de herontwikkeling van het Vledder en de ontwikkeling van de nieuwe wijk Nieuwveenselanden. Ook de verschillende wijken buurtcentra en de verspreid aanwezige perifere detailhandel vragen om een richtinggevende visie. Veranderend consumentengedrag en beleid Daarnaast spelen ook in de detailhandel diverse ontwikkelingen. Genoemd kunnen worden trends als het recreatief winkelen en schaalvergroting. Verder zijn er veranderingen in het rijksbeleid voor detailhandel (Nota Ruimte), waardoor er een decentralisering van verantwoordelijkheid naar de gemeente plaatsvindt. Resultaat: samenhangende detailhandelsvisie De ambities van de gemeente Meppel en de diverse ontwikkelingen vragen om een samenhangende visie en beleid van de gemeente Meppel op het gebied van detailhandel. De visie geeft richting aan een optimale ontwikkeling van de structuur van de detailhandel in Meppel. De visie richt zich op de korte en middellange termijn (tot 2010). Er worden keuzen gemaakt ten aanzien van de gewenste structuur. Door een helder beleid durven marktpartijen te investeren in nieuwe ontwikkelingen. Er ontstaan sterke detailhandelsgebieden, die ruimte bieden aan dynamiek en vernieuwing.

Totstandkoming visie De detailhandelsvisie is tot stand gekomen onder begeleiding van een projecten klankbordgroep. In de projectgroep is de gemeente Meppel ambtelijk en bestuurlijk vertegenwoordigd. In de klankbordgroep zijn de Meppeler Handelsvereniging (MHV), het HBD, de Kamer van Koophandel en het MKB-Noord vertegenwoordigd. Om tot idee- en visievorming te komen is tijdens het proces een workshop met deelnemers uit de projecten klankbordgroep georganiseerd. Het eerste concept van de detailhandelsvisie is getoetst op verkeerskundige aspecten. Deze resultaten zijn in deze definitieve versie ingevoegd. Opbouw detailhandelsvisie De detailhandelsvisie bestaat uit drie onderdelen. Onderdeel 1 gaat in op de huidige structuur (hoofdstuk 2) en de belangrijkste ontwikkelingen die van invloed zijn op de toekomstige detailhandelsstructuur (hoofdstuk 3). Het tweede onderdeel bestaat uit de vertaling naar een visie in hoofdlijnen (hoofdstuk 4) en voor de verschillende locaties (hoofdstuk 5 tot en met 7). Het derde onderdeel (hoofdstuk 8) betreft een actieplan voor de versterking van het centrum.


Versterking van Meppel als regionaal koopcentrum Het beleid van de gemeente Meppel is gericht op versterking van de positie als regionaal koopcentrum. Dit beleid is vastgelegd in de ontwikkelingsvisie 2030: “een ambitieuze ontwikkeling in evenwicht”.

De visie heeft een rol als sturings- en toetsingskader. De gemeente Meppel is met de visie in staat (particuliere) plannen te toetsen, stimuleren of tegen te gaan. [5]


2 Huidige structuur In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de huidige structuur van de detailhandel in de gemeente Meppel. Eerst wordt ingegaan op een aantal algemene kenmerken, waarna wordt ingezoomd op de verschillende locaties (centrum, wijken buurtcentra en perifere locaties). 2.1 Algemeen

Figuur 2.1 branchering winkelaanbod gemeente Meppel �

��

��

��

��

��

Meppel heeft regionale verzorgingspositie voor omliggende gemeenten Meppel heeft vooral een regionale verzorgende functie voor de direct omliggende gemeenten. Hierbij gaat het om de gemeenten De Wolden, Staphorst, Westerveld, Steenwijkerland en Zwartewaterland. Daarmee bestaat het verzorgingsgebied, inclusief Meppel, uit circa 125.000 inwoners. De binding van de eigen inwoners, in zowel de dagelijkse als niet-dagelijkse sector, is hoog. In een aantal specifieke branches – vooral woninginrichting - is sprake van een sterke afvloeiing. Hier zijn mogelijk kansen voor een versterking van de binding van de eigen bevolking.

��

��

��

��

��


Meppel heeft een hoog verzorgingsniveau Meppel heeft een hoog verzorgingsniveau. Het winkeloppervlak per 1.000 inwoners ligt flink hoger dan het landelijke gemiddelde. In totaal beschikt de gemeente Meppel over bijna 70.000 m2 detailhandel. Over het algemeen wijkt de branchering van Meppel weinig af ten opzichte van gemeenten met een omvang van 30.000 – 50.000 inwoners (figuur 2.1). Dit zijn dus gemeenten met een gemiddeld grotere omvang dan Meppel.

��

��

��

��

��

Bron: Locatus 2004

[7]


Figuur 2.1 detailhandelsaanbod gemeente Meppel

Nijeveen

recreatief winkelen boodschappen doen

doelgericht winkelen

[8]

Meppel

Rogat

Dagelijkse boodschappen in boodschappencentra, verspreide perifere locaties Voor de dagelijkse artikelen zijn er buurten wijkwinkelcentra in Haveltermade, Oosterboer en Koedijkslanden. Buiten het centrum is de niet-dagelijkse sector sterk vertegenwoordigd op Blankenstein en in Rogat in de vorm van perifere detailhandel. Daarnaast zijn verspreid over Meppel diverse perifere detailhandelsvestigingen. Tabel 2.1 Verdeling detailhandelsaanbod in Meppel naar locatie Centrum Haveltermade Koedijkslanden Oosterboer Blankenstein Nijeveen Rogat* Verspreid**

Totaal

Dagelijks

Niet-dagelijks

Aantal winkels

42.355 5.374 1.488 1.453 4.396 1.518 6.640 6.142

8.590 486 1.356 1.277 0 625 0 0

33.765 4.888 132 176 4.396 893 6.640 6.142

203 10 7 10 5 11 7 6

Totaal 69.366 12.334 57.032 2 * grootste deel winkeloppervlak (4.200 m ) wordt ingenomen door een woonmall ** Intratuin (Berggiersweg), Watertoren, Oevers A/B Bron: Locatus 2004, verkooppunten Meppel

259

2.2 Centrum Sterke positie in vrijwel alle branches Doordat een relatief groot aandeel van het winkelaanbod zich in het centrum bevindt, kent Meppel-centrum een sterke positie in vrijwel alle branches (figuur 2.4). Vooral de branches levensmiddelen, persoonlijke verzorging, warenhuis, kle-

ding en mode, schoenen en lederwaren, huishoudelijke en luxe artikelen en wonen zijn sterk vertegenwoordigd. Met name het aanbod in de branches warenhuis en kleding en mode is zeer positief voor de regionale aantrekkingskracht van het centrum. Belangrijke functie voor dagelijkse boodschappen Het centrum heeft een belangrijke functie voor de dagelijkse boodschappen, zowel wat betreft full-service als discount supermarkten. De aanwezigheid van meerdere supermarkten is positief voor de concurrentiepositie van het gehele centrum. Bezoekers van de binnenstad combineren de wekelijkse boodschappen bij de supermarkt met een bezoek aan de rest van het centrum. Mode en luxe en warenhuis in kernwinkelgebied, dagelijkse branches aan randen Het voetgangersgebied bestaat uit de Hoofdstraat, Kleine Woldstraat, Kruisstraat, Grote Kerkstraat en de Wheem. Voetgangersvrije winkelpassages zijn er in de winkelcentra Swaenenborgh en Keijserstroom. In de Hoofdstraat zijn vooral de trekkers van het centrum gevestigd, namelijk de winkels in de branches mode en luxe en de warenhuizen (figuur 2.2). Aan de randen van het centrum bevinden zich winkels voor de dagelijkse boodschappen en doelgerichte aankopen. Naast de bekende winkelformules, is een sterk punt van het centrum van Meppel het aanbod van relatief veel zelfstandige winkels. Deze geven het centrum een eigen lokale identiteit.


60% van het winkeloppervlak in het centrum Een meer dan gemiddeld aandeel winkeloppervlak bevindt zich in het centrum, namelijk circa 60%. Dit cijfer ligt flink hoger dan het landelijke gemiddelde voor vergelijkbare plaatsen (namelijk 43%, Locatus 2004). Het centrum heeft een belangrijke functie voor zowel de dagelijkse als niet-dagelijkse sector.

Horeca geclusterd, cultureel aanbod verspreid De vestiging van vrijetijdsvoorzieningen, zoals horeca, cultuur en ontspanning, versterkt het verblijfsklimaat van de binnenstad. Het merendeel van de horecavestigingen is geconcentreerd aan de Wheem, het Kerkplein, Grote Kerkstraat, de Groenmarkt, het Prinsenplein en de Prinsengracht. Deze straten en pleinen lopen in elkaar over. Hierbij gaat het om cafés, restaurants en uitgaansgelegenheden. De culturele voorzieningen liggen verspreid over het centrum. Hierbij gaat het onder andere om een bibliotheek, bioscoop en theater.

[9]

Figuur 2.2 detailhandel naar branche Meppel-centrum

Figuur 2.3 passantentellingen Meppel-centrum (2003) dagelijkse goederen

passantklasse

warenhuis

10000 <=passant < 15000

mode en luxe

_5000 <=passant < 10000

sport, spel en hobby

____0 <=passant < 500

doelgericht (bruin- en witgoed, wonen, doe-hetzelf overige detailhandel


leisure (horeca, cultuur, vermaak)

Bron: Locatus, Goad Meppel-centrum (2004) [10]

Bron: Locatus 2004, Goad Meppel-centrum (2004)

Warenmarkt versterkt regionale aantrekkingskracht Op donderdag en zaterdag wordt er in Meppel-centrum een warenmarkt gehouden. Deze warenmarkt kent een wisselwerking met het kernwinkelgebied. Enerzijds profiteert de markt van de aantrekkingskracht van de winkels. Anderzijds heeft de warenmarkt een regionale en recreatieve functie en zorgt zij voor een tijdelijke verbreding van het aanbod van Meppel-centrum. Ondanks de over het algemeen positieve signalen, zijn er aanknopingspunten om de regionale aantrekkingskracht van de warenmarkt te versterken en om de warenmarkt en het kernwinkelgebied beter op elkaar aan te sluiten. Gezamenlijk draagvlak voor versterking Meppel-centrum Zowel de gemeente als de Meppeler Handelsvereniging (MHV) heeft ideeën en plannen om het centrum te versterken. Dit betekent dat er draagvlak is om samen Meppel-centrum beter op de kaart te zetten. De MHV heeft haar ambities voor de lange termijn vastgelegd in een lange termijn visie voor het centrum (‘Meppel: centrum in beweging’). De visie heeft als doel de huidige knelpunten op het gebied van de detailhandelsstructuur en de bereikbaarheid in het centrum op te lossen.

1

De cijfers (Locatus, Meppel-centrum, winkelpassantentellingen 2003) dateren van april 2003. Dat betekent dat het winkelcentrum Keijserstroom, met de vestiging van de V&D, nog niet geopend was. Verder zijn in enkele delen van het centrum geen metingen verricht. De verwachting is dat de opening van het winkelcentrum aan de noordzijde heeft gezorgd voor een groter aantal passanten op deze locatie.

2.3 Wijk- en buurtcentra De wijken Haveltermade, Koedijkslanden, Oosterboer en het dorp Nijeveen beschikken over een centrum voor de dagelijkse boodschappen. De inwoners van het centrum van Meppel zijn voor de dagelijkse aankopen gericht op de supermarkten en het overige dagelijkse aanbod in het centrum. Rogat heeft een te klein bevolkingsdraagvlak en is voor de dagelijkse voorzieningen aangewezen op de kern De Wijk. In tabel 2.2 is – op basis van cijfers van de gemeente Meppel2 - aangegeven wat het aantal woningen is per wijk. Het aantal inwoners per wijk is geraamd op basis van het aantal woningen, uitgaande van een gemiddelde woningbezetting van 2,4. Door processen als schaalvergroting en veranderend consumentengedrag neemt de positie van de meest complete centra voor dagelijkse boodschappen toe ten koste van de verspreide kleinschalige locaties. In het volgende hoofdstuk wordt hier dieper op ingegaan. Tabel 2.2 aantal inwoners per wijk en omvang wijkgebonden winkelvoorzieningen Aantal woningen Aantal inwoners* Centrum Haveltermade Koedijkslanden Oosterboer Meppel verspreid Kern Nijeveen e.o. Rogat e.o. *

2.730 2.210 2.670 2.870 770 1.150 140

6.550 5.300 6.400 6.890 1.850 2.760 340

Winkelcentrum (vvo) 700 m2 1.700 m2 1.600 m2 1.000 m2 -


Routing kan worden verbeterd Veel centrumbezoekers komen slechts in een deel van het centrum1. De Hoofdstraat is veruit de belangrijkste winkelstraat (figuur 2.3). Aan de zuidzijde van het centrum ontbreekt een trekker. Winkelcentrum Swaenenborgh is slecht aangesloten op de Hoofdstraat en vormt daardoor min of meer een ‘eiland’ in het centrumgebied. Verbeteringen in de routing van het centrum leiden tot een versterking van de aantrekkingskracht van het centrum.

raming op basis van de cijfers woningvoorraad per wijk (Gemeente Meppel 2003), uitgaande van een gemiddelde woninbezetting van 2,4

[11]

Figuur 2.4 detailhandelsaanbod per branche Meppel-centrum in vergelijking met �

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��


��

��

��

��

��

2.4 Perifere locaties Verspreid aanbod perifere detailhandel De gemeente Meppel kent een verspreid aanbod van perifere detailhandelsvestigingen. Een groot deel van deze vestigingen functioneert in hoofdzaak solitair, zoals de branches plant en dier (tuinmarkten), doe-het-zelf (bouwmarkten). De perifere detailhandel heeft vooral een lokaal verzorgende functie. Naar vloeroppervlak is wonen de grootste branche. Rogat en Blankenstein zijn belangrijkste locaties Het grootste winkeloppervlak bevindt zich in Rogat (woonboulevard) en op Blankenstein (verspreid aanbod); zie figuur 2.5. Op bedrijventerrein Oude Vaart zijn aan de Hugo de Grootstraat en de Johan van Oldebarneveldstraat enkele detailhandelsvestigingen in de branches doe-het-zelf en wonen. Aan de Ceintuurbaan zijn twee winkels in het segment doe-het-zelf gevestigd. Aan de Berggiersweg bevindt zich een grote Intratuin-vestiging. Rogat: woonwinkels onder één dak In Rogat is op een zichtlocatie aan de snelweg A28 een concentratie winkels in het segment wonen. Hierbij gaat het om winkels op het gebied van woninginrichting, keukens, slaapkamers en meubelen. Deze winkels bevinden zich in een gezamenlijk pand van circa 6.000 m2 vvo. De locatie is uitstekend bereikbaar per auto door de ligging nabij de afslag van de A28 en is zichtbaar vanaf de snelweg. Positief voor de consument is het aanbod van verschillende woonwinkels onder één dak.

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

de centra van plaatsen 30.000 – 50.000 inwoners (in m2 vvo) Bron: analyse Inbo 2004, bestand Locatus 2004

��

Blankenstein: verspreid aanbod, plancapaciteit 2 hectare Op Blankenstein liggen een aantal solitaire perifere detailhandelsvestigingen in de branches wonen en doe-het-zelf. De locatie is uitstekend bereikbaar per auto. Er is geen sprake van wisselwerking of synergie tussen deze vestigingen. Op Blankenstein resteert een plancapaciteit voor perifere detailhandel van 2 hectare. Deze grond is in eigendom van een ontwikkelaar. Gemeente Meppel (2003), analyse van de woningmarkt van de gemeente Meppel 2003. Er zijn geen cijfers bekend over het aantal inwoners per wijk. 2

[12]

Mallegat heeft nog bestemmingsplancapaciteit voor perifere detailhandel Op de locatie Mallegat in het centrum van Meppel is in het vigerende bestemmingsplan een capaciteit opgenomen van circa 1.000 m2 perifere detailhandel. De capaciteit is nog onbenut. Deze locatie is gunstig gelegen nabij de Meppeler binnenstad en parkeerplaatsen. Figuur 2.5 vloeroppervlak perifere detailhandel naar locatie �

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

Bron: Locatus 2004, verkooppunten Meppel ��

2.5 Conclusie

�

��

��

��

Voor de dagelijkse artikelen zijn er winkelcentra in Haveltermade, Oosterboer, Koedijkslanden en Nijeveen. De perifere detailhandel bevindt zich verspreid over Meppel, waarbij Rogat en Blankenstein de belangrijkste locaties zijn. Opvallend is de ruime plancapaciteit voor perifere detailhandel op Blankenstein (circa 2 ha) en de locatie Mallegat (1.000 m2). De ta i l h a n d e l s v i s i e g e m e e n t e Meppel

��

Een meer dan gemiddeld aandeel winkeloppervlak bevindt zich in het centrum. In de meeste branches heeft Meppel-centrum een sterke positie. De functie van het centrum wordt versterkt door de aanwezigheid van vrije tijdsvoorzieningen en een warenmarkt. De routing van het centrum kan worden versterkt.

De gemeente Meppel beschikt over een ruim winkeloppervlak. Over het algemeen wijkt de branchering van Meppel weinig af van de groep gemeenten met een omvang van 30.000 – 50.000 inwoners. Dit zijn dus gemiddeld grotere gemeenten dan Meppel. Meppel heeft een regionale verzorgende functie voor de direct omliggende gemeenten. De binding van de eigen inwoners, in zowel de dagelijkse als niet-dagelijkse sector, is hoog.

[13]


recreatief winkelen

boodschappen doen

doelgericht winkelen

[14]

3 Ontwikkelingen

3.1 Winkelgedrag De Meppeler winkelstructuur wordt gekenmerkt door fijnmazigheid. Deze structuur is duidelijk terug te zien in de sterke concentratie van niet-dagelijkse detailhandel in de binnenstad en de aanwezigheid van dagelijkse artikelen in de diverse wijken buurtcentra. Door verschillende maatschappelijke ontwikkelingen worden nieuwe eisen aan deze structuur gesteld. Het winkelgedrag van de consument vertaald zich naar drie bezoekmotieven: is het doel boodschappen doen, recreatief winkelen of het doen van doelgerichte aankopen? Winkelgebieden die in staat zijn voor een bepaald bezoekmotief een sterk en attractief aanbod te ontwikkelen, hebben op de lange termijn een sterke concurrentiepositie. In hoofdzaak worden de volgende drie bezoekmotieven onderscheiden: 1. boodschappen doen; 2. recreatief winkelen; 3. doelgerichte aankopen. Boodschappen doen: nabijheid, gemak, comfort en efficiëntie De consument doet de dagelijkse boodschappen in principe in het meest nabij gelegen winkelgebied. Dit zijn in de regel buurten wijkcentra. Daarnaast is een trend zichtbaar dat boodschappen doen steeds meer wordt gecombineerd op de route van en naar het werk. Supermarktorganisaties spelen hierop in door vestigingspunten te openen aan de doorgaande wegen.

In Meppel is opvallend dat een groot aantal supermarkten in het centrum is gevestigd. Dit betekent dat het centrum ook een belangrijke functie heeft voor de dagelijkse boodschappen. Bij het boodschappen doen gaat het om de aankoop van voedings- en genotmiddelen en de frequent benodigde non-food. De moderne consument wil efficiënt de dagelijkse boodschappen doen. Nabijheid, gemak, comfort en efficiëntie staan centraal. De toenemende automobiliteit stelt hoge eisen aan de bereikbaarheid en de beschikbaarheid van voldoende parkeerplaatsen.

De kwaliteit van de supermarkt is sterk bepalend voor de aantrekkingskracht van het centrum voor dagelijkse boodschappen. De toenemende schaalvergroting is één van de belangrijkste ontwikkelingen in de supermarktsector. Tegenwoordig heeft een full-service supermarkt een verkoopvloeroppervlak van circa 1.000 m2 tot 1.500 m2. In de boodschappencentra van Meppel valt op dat de supermarkten veelal een oppervlak hebben dat kleiner is dan 1.000 m2. Het is van belang dat de bestaande supermarkten in wijkcentra kunnen uitbreiden. Hierdoor wordt de levensvatbaarheid van de supermarkt én daardoor de aantrekkingskracht van het wijkcentrum voor de komende jaren gewaarborgd.


In dit hoofdstuk wordt ingegaan op een aantal trends en ontwikkelingen die van invloed zijn op de detailhandelsstructuur in Meppel. Dit zijn veranderingen in het consumentengedrag en beleidsontwikkelingen. Verder staat in dit hoofdstuk ook de toekomstige uitbreidingsruimte voor detailhandel in Meppel centraal.

Allerlei ontwikkelingen zorgen ervoor dat een steeds groter draagvlak benodigd is voor deze centra om in de toekomst optimaal te kunnen functioneren. Voor Meppel wordt verwacht dat voor een compleet en goed functionerend wijkwinkelcentrum in de toekomst een minimaal bevolkingsdraagvlak van circa 8.000 tot 10.000 inwoners noodzakelijk is. Haveltermade, Oosterboer en Nijeveen halen dit bevolkingsdraagvlak niet. Deze centra kunnen dan ook in de toekomst onder druk komen te staan. Door de ontwikkeling van de wijk Berggierslanden neemt het bevolkingsdraagvlak van wijkwinkelcentrum Koedijkslanden toe tot circa 9.000 inwoners. Voor Nieuwveenselanden geldt dat het uiteindelijke bevolkingsdraagvlak voldoende is voor een compleet wijkcentrum. [15]


Recreatief winkelen: rondkijken en ontspannen Bij recreatief winkelen staat het rondkijken en ontspannen centraal. De aankopen worden gedaan als onderdeel van de totale vrijetijdsbesteding. Consumenten willen hun vrije tijd efficiënt besteden en hebben een steeds hoger besteedbaar inkomen. Daardoor worden hoge eisen gesteld aan het aanbod en de winkelomgeving. Vooral een hoogwaardig aanbod van modezaken, landelijke filiaalbedrijven en lokale speciaalzaken wordt gewaardeerd. Een aanvullend aanbod van horecavoorzieningen en vrijetijdsvoorzieningen wordt steeds belangrijker. In hoofdstuk 2 is geconcludeerd dat de Meppelse binnenstad al een belangrijke recreatieve winkelfunctie heeft voor de eigen inwoners en die van de direct omliggende kernen. Het verblijf is gebiedsgericht. Daarbij gaat het onder andere om de inrichting van de openbare ruimte, de (historische) kwaliteit van de gebouwen en stedenbouwkundige structuur. In toenemende mate staat het onderscheidende vermogen van de binnenstad voorop. De binnenstad van Meppel heeft wat dat betreft goede papieren in handen, gezien de historische kwaliteit en de aanwezigheid van een modisch aanbod, warenhuizen en een groot aandeel zelfstandige ondernemers.

Doelgerichte aankopen: vindbaarheid, bereikbaarheid De consument bezoekt winkelvoorzieningen met een specifiek doel om vooral niet-dagelijkse goederen aan te schaffen. Enerzijds zijn er de doelgerichte aankopen die niet keuzegevoelig zijn, waaronder doe-het-zelf en tuinartikelen. Combinatiebezoek met andere winkels vindt nauwelijks plaats. Belangrijk zijn een goede vindbaarheid, zichtbaarheid en bereikbaarheid. Dit soort artikelen wordt veelal gekocht in de meest nabijgelegen aankoopplaats met voldoende aanbod. Vaak liggen bouwmarkten en tuincentra dan ook verspreid over de stad. In Meppel bevindt het grootste deel van het perifere detailhandelsaanbod zich in deze categorie. Hierbij gaat het onder andere om de verschillende verspreide bouwmarkten (Ceintuurbaan, Blankenstein) en tuincentra. Aan de andere kant zijn er doelgerichte aankopen van - vaak duurdere - artikelen die keuzegevoelig zijn, waaronder meubelen, elektronica en auto’s. Voordat de beslissing tot aankoop plaats vindt, wil de consument zich goed oriënteren. Aankopen worden zelden in combinatie met andere aankopen gedaan. De consument

[16]

heeft de voorkeur voor een aanbieder met een groot assortiment of een clustering van meerdere aanbieders. Een voorbeeld van dit laatste is de woonmall in Rogat, waar verschillende aanbieders op het gebied van woninginrichting in één pand gevestigd zijn. Er is ook meer kleinschaliger winkelaanbod met doelgericht bezoek dat zich richt op artikelen met een te lage omzet per m2 om een plek in het (kern)winkelgebieden te betalen (bijvoorbeeld huishoudelijke apparaten, verf/glas/behang). Bovendien zijn er winkels met een specifieke doelgroep en gericht bezoekmotief (bijvoorbeeld naaimachines, ruitersportartikelen), waarvoor vestiging in het kernwinkelgebied ook niet interessant is. Deze winkels functioneren vaak in de zogenaamde aanloopmilieus nabij de binnenstad. Deze kenmerken zich door een relatief goede autobereikbaarheid en lagere huurlasten. In deze aanloopmilieus zijn ook vaak dienstverleners, zoals uitzendbureaus, te vinden. Een voorbeeld hiervan in Meppel is het Zuideinde en het zuidelijk deel van de Hoofdstraat.

De kleinschaligheid van de panden in de binnenstad van Meppel stelt beperkingen aan de omvang van de winkels. Door toenemende schaalvergroting zijn veel winkels met een doelgericht bezoekmotief lastig in te passen in de (binnen)stedelijke structuur. Bovendien eisen veel winkeliers een goed bereikbare locatie, waardoor wordt uitgeweken naar de stadsrand. Veel aanloopmilieus worden dan ook gekenmerkt door leegstand en functiewijziging.

3.2 Beleidsontwikkelingen Vigerend Rijksbeleid: PDV/GDV-beleid Het vigerende detailhandelsbeleid van de rijksoverheid is gericht op het handhaven van de winkelfunctie van bestaande winkelgebieden en het bevorderen van dynamiek en vernieuwing. Om de doelstellingen te verwezenlijken sluit het beleid in beginsel detailhandel uit op locaties die niet binnen een bestaand of gepland winkelgebied liggen of grenzen. Voor een aantal categorieën is vanaf 1973 perifere vestiging mogelijk (PDV-beleid). Hierbij gaat het om de verkoop van branden explosiegevaarlijke stoffen en winkels die volumineuze artikelen verkopen:

Begin jaren negentig is het PDV-beleid uitgebreid met beleid voor geconcentreerde grootschalige detailhandelsvestigingen (GDV-beleid). In het GDV-beleid is niet de aard van de gevoerde artikelen, maar de omvang van de winkel bepalend (vanaf 1.500 m2). Het GDV-beleid heeft alleen betrekking op de dertien stedelijke knooppunten in Nederland. Het HBD (2004, Dynamische winkelgebieden) concludeert dat het PDV-beleid succesvol is gebleken, maar dat het GDV-beleid achteraf niet noodzakelijk is geweest. De meeste GDV-locaties zijn gekoppeld aan bestaande winkelgebieden. Grootschaligheid blijkt geen onderscheidend criterium te zijn: op GDV-locaties zijn veel kleinschaliger winkels terecht gekomen, terwijl ook grotere winkels vaak goed inpasbaar zijn in de binnensteden. Daarnaast is de ontwikkeling van GDV-Iocaties tot op heden beperkt gebleven. Vanuit de markt is de vraag kleiner dan verwacht. In de aanloop naar de Nota Ruimte concludeert het HBD (2004, Dynamische winkelgebieden) dat er geen aanleiding is om het rijksbeleid inzake de PDV te wijzigen. Het onderscheid tussen volumineus en nietvolumineus blijkt een werkbaar onderscheid en sluit aan bij het winkelgedrag. Een beleid naar schaalgrootte van de winkel (GDV) lijkt minder relevant. Voor deze grootschalige winkels adviseert het HBD dezelfde uitgangspunten te hanteren als voor winkels in nietvolumineuze artikelen: in of aansluitend aan bestaande of geplande winkelgebieden.

Nota Ruimte: meer ruimte en verantwoordelijkheid voor gemeenten Inmiddels heeft het kabinet ingestemd met de Nota Ruimte. Hierin wordt het integrale ruimtelijke beleid voor de komende jaren vastgelegd. In de Nota Ruimte verdwijnen de uniforme, door het rijk opgelegde, regels over perifeer toegestane branches en winkeloppervlaktes. Er wordt voorgesteld het locatiebeleid en het PDV/GDV-beleid te integreren tot één kader voor bedrijvigheid en voorzieningen. De verantwoordelijkheden worden gedecentraliseerd naar gemeenten en provincies. In het nieuwe Rijksbeleid is meer ruimte en verantwoordelijkheid voor een eigen gemeentelijk detailhandelsbeleid. Dit betekent dat er nog duidelijker keuzen gemaakt moeten worden op gemeentelijk niveau over de gewenste winkelstruc-

tuur. Alleen door heldere keuzen kunnen sterke en dynamische winkelgebieden blijven bestaan. Voor Meppel geldt dat het loslaten van het bestaande PDV-beleid kan betekenen dat ook winkels in de niet-voluminieuze branches, waaronder levensmiddelen, media en sport en spel, zich vestigen op perifere locaties buiten het centrum. Het risico bestaat dat daardoor minder investeringen in het centrum plaatsvinden. De gemeente Meppel vindt het daarom zinvol om het bestaande PDV-beleid te handhaven.

3.3 Toekomstige uitbreidingsruimte Toekomstig draagvlak: groei aantal inwoners en regionale binding Het toekomstige draagvlak voor de uitbreiding van de detailhandel wordt bepaald door de ontwikkeling van het aantal inwoners van Meppel én de mate waarin Meppel erin slaagt om consumenten uit de regio aan te trekken. De Meppelse bevolking groeit naar circa 34.000 inwoners in 2010; een groei met circa 3.400 inwoners . In de periode 2011-2020 groeit de bevolking volgens deze prognose met circa 4.000 inwoners. Randvoorwaarde: versterking regionale aantrekkingskracht De verwachting is dat door de versterking van het centrum de regionale aantrekkingskracht wordt vergroot, waardoor meer consumenten uit de regio in Meppel gaan winkelen. De komende jaren kennen de omliggende plattelandsgemeenten een geringe bevolkingsgroei. Voor de gemeente Steenwijkerland wordt een hogere groei verwacht. Het aantrekken van meer consumenten moet vooral gestalte krijgen door een sterkere koopkrachttoevloeiing van de bestaande bevolking uit de regio.


tuincentra, bouwmarkten, woninginrichtingwinkels en detailhandelsbedrijven in auto’s, boten, caravans, grove bouwmaterialen, keukens en sanitair.

Er heeft raming plaatsgevonden van de toekomstige behoefte naar winkelruimte in Meppel. Deze raming geeft een indicatie van de mogelijke uitbreidingsruimte van detailhandel. In de raming wordt uitgegaan van een positief scenario, waarbij de Meppelse bevolking groeit en een toename van de koopkrachttoevloeiing uit de regio plaatsvindt. Indien niet aan deze voorwaarden wordt voldaan, is de uitbreidingsruimte kleiner dan geraamd. [17]


Korte termijn: beperkte uitbreidingsruimte, daarna jaarlijks uitbreidingsruimte De komende twee jaar wordt – door de recente uitbreidingen in het centrum – geen tot een zeer beperkte uitbreidingsruimte verwacht. Daarna (2006-2020) ligt de gemiddelde uitbreidingsruimte voor detailhandel tussen de 800 en 1.400 m2 vvo per jaar. In tabel 3.1 is aangegeven hoeveel de globale uitbreidingsruimte in de perioden 2006-2010 en 2011-2020 bedraagt.

Zo bevindt het grootste deel van aanbod zich op perifere locaties, terwijl de vraag zich ook richt op locaties nabij het kernwinkelgebied. In het algemeen geldt dat nieuwe ontwikkelingen voorzichtig en stapsgewijs moeten worden aangepakt.

Tabel 3.1 verwachte uitbreidingsruimte detailhandel gemeente Meppel

Winkelgebieden die in staat zijn voor een bepaald bezoekmotief een sterk aanbod te ontwikkelen, bieden goede ontwikkelingskansen op de lange termijn. Voor Meppel betekent dit dat het aansluiten bij het winkelgedrag de beste kansen biedt op het behouden en bevorderen van een sterke detailhandelsstructuur op de lange termijn. Daarbij staan de bezoekmotieven boodschappen doen, recreatief winkelen en doelgerichte aankopen centraal.

2004 - 2006 2006 - 2010 2011 - 2020

jaarlijks

totaal

% non-food

800 - 1.400 m2 800 - 1.400 m2

3.200 - 5.600 m2 8.000 - 14.000 m2

80-90% 80-90%

Ruime restcapaciteit De toekomstige uitbreidingsruimte kan worden geconfronteerd met het bestaande planaanbod. Op de locaties Blankenstein en Mallegat resteert in de bestemmingsplannen nog capaciteit (tabel 3.2). Deze is gereserveerd voor perifere detailhandel, ofwel winkels met volumineuze artikelen (woninginrichting, bouwmarkten, tuincentra). Daarnaast is er in de huidige plannen ruimte voor de foodsector op het Vledder. Tabel 3.2 restcapaciteit en planaanbod detailhandel Meppel Blankenstein Mallegat Vledder

omvang

branche

status

2 ha

PDV

bestemmingsplan

1.000 m2

PDV

bestemmingsplan

circa 4.000 m2

Food

zacht

Voorzichtig omgaan met nieuwe ontwikkelingen Gezien de beperkte uitbreidingsruimte en de bestaande plancapaciteit is het verstandig om voorzichtig om te gaan met nieuwe detailhandelsuitbreidingen. Met de huidige plancapaciteit zou Meppel in theorie nog ruime tijd vooruit kunnen. De uitbreidingsvraag richt zich echter niet altijd op de locaties met planaanbod. [18]

3.4 Conclusie

In het nieuwe Rijksbeleid is meer ruimte en verantwoordelijkheid voor een eigen gemeentelijk detailhandelsbeleid, waardoor er mogelijkheden zijn om ook nietvolumineuze branches perifeer te vestigen. Meppel kiest ervoor om de hoofdlijnen van het bestaande PDV-beleid te handhaven. Hierdoor ontstaan gunstige randvoorwaarden voor investeringen van marktpartijen in het centrum. De toekomstige uitbreidingsruimte voor detailhandel in Meppel hangt af van de groei van de bevolking en de toevloeiing van regionale consumenten. Op korte termijn is er geen tot nauwelijks uitbreidingsruimte. Op de middellange en lange termijn wordt er een gemiddelde jaarlijkse uitbreidingsruimte tussen de 800 en 1.400 m2 vvo verwacht, uitgaande van een groei van de bevolking en een toename van het aantal regionale consumenten. Gezien de beperkte uitbreidingsruimte en de bestaande plancapaciteit dienen nieuwe ontwikkelingen voorzichtig en fasegewijs plaats te vinden.

[19]



Visie op hoofdlijnen

Tabel 4.1 visie in hoofdlijnen per detailhandelslocatie gemeente Meppel functie, bezoekmotief

verzorgingsgebied

speerpunten

Centrum

regionaal koopcentrum, recreatief winkelen

Meppel en direct omliggende gemeenten

versterken kwaliteit, bereikbaarheid

Oosterboer

wijkcentrum, boodschappen

Oosterboer

uitbreiding

Haveltermade


Haveltermade, deels wijkoverstijgend

herstructurering, uitbreiding

Koedijkslanden


Koedijkslanden, Bergiersslanden

versterking functie

Nijveen

dorpscentrum, boodschappen

Nijeveen en omgeving

behoud functie

Blankenstein

perifere detailhandel, doelgericht

Lokaal / regionaal

Concentratie PDV en woninginrichting

Rogat

perifere detailhandel, doelgericht

Lokaal / regionaal

-

4.1 Ambitie De gemeente Meppel ambieert een hoge koopkrachtbinding van de eigen bevolking en een sterke regionale verzorgingspositie voor de direct omliggende gemeenten. Deze ambitie is reeds in de Ontwikkelingsvisie 2030 vastgelegd. De nadruk van het gemeentelijke beleid ligt primair op de versterking van het centrum als recreatief winkelcentrum. Mede gezien de relatief beperkte uitbreidingsruimte op de korte en middellange termijn is het wenselijk dat eerst de kwaliteit van de winkelomgeving wordt aangepakt. Op de middellange termijn is er ruimte om verder te investeren in de uitbreiding van het winkelaanbod. De boodschappencentra fungeren als ontmoetingscentra en ‘hart’ van de wijken en het dorp Nijeveen. De gemeente vindt het van groot belang dat het dagelijkse verzorgingsniveau in de buurten, wijken en dorpen op een goed niveau blijft. Tenslotte biedt de gemeente Meppel ruimte aan detailhandel in volumineuze artikelen op perifere locaties. De hoofdlijnen van het bestaande PDV-beleid blijven gehandhaafd. De gemeente streeft naar concentratie van woonwinkels op de locaties Rogat en Blankenstein.

In de volgende hoofdstukken wordt per winkelgebied ingegaan op de hoofdlijnen van beleid. Hierbij gaat het om het centrum, de wijken dorpscentra en de perifere detailhandel.


4.

4.2 Functionele en ruimtelijke structuur De ambitie is vertaald in een toekomstige ruimtelijke en functionele detailhandelsstructuur. In tabel 4.1 is de functionele structuur samengevat en in figuur 4.1 is deze structuur ruimtelijk weergegeven.

[21]


Hoofdstraat

[22]

Woldstraat

Horeca

Kruisstraat

Warenmarkt

deelmilieus binnenstad

Vledder

5 Centrum

5.1 Functioneel

De basis voor de visie is een analyse van de sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen. Deze analyse is in de onderstaande tabel samengevat. Tabel 5.1 SWOT-analyse Meppel-centrum sterkten

zwakten

-

-

-

sterke positie in vrijwel alle branches branches warenhuis en kleding en mode zorgen voor regionale aantrekkingskracht veel zelfstandige winkels functie voor dagelijkse boodschappen horeca geclusterd warenmarkt met regionale trekkracht historisch karakter

-

routing looproutes is niet optimaal (Zuidzijde, Swaenenborgh) kwaliteit openbare ruimte kernwinkelgebied is matig ‘vindbaarheid’ van het centrum is onvoldoende aantal parkeerplaatsen is aan de krappe kant buitenring heeft bereikbaarheidsknelpunten

kansen

bedreigingen

-

-

-

versterken vrijetijdsfunctie en recreatieve winkelfunctie toename bevolking nieuwe herontwikkelingslocaties

-

beperkte uitbreidingsruimte op korte termijn, risico overaanbod winkelruimte versnippering winkelaanbod in centrum

Een duidelijke en gedragen visie is de basis voor gerichte investeringen in het centrum van Meppel. De visie beschrijft de ontwikkelingsrichting op de korte en middellange termijn en gaat in op de functionele (paragraaf 5.1) en ruimtelijke versterking (paragraaf 5.2). Om deze versterking voor elkaar te krijgen, is het nodig om te investeren in de bereikbaarheid en de parkeervoorzieningen (paragraaf 5.3) en om samen te werken met andere partijen (paragraaf 5.4). Omdat voor de gemeente, ondernemers en gebruikers ook korte-termijn maatregelen van groot belang zijn, is de visie vertaald naar een concreet actieplan centrum (hoofdstuk 8).

Versterken (recreatieve) winkelfunctie Het centrum richt zich primair op het recreatief winkelen. Het doel is een versterking van de regionale verzorgende positie voor de eigen inwoners van de gemeente en de omliggende gemeenten. Het centrum moet meer (regionale) bezoekers krijgen en de bezoekers moeten langer in het centrum blijven. De eigen bewoners worden nog sterker dan nu aan het eigen winkelapparaat gebonden. Door de ontwikkeling van de wijken Berggierslanden en Nieuwveenselanden neemt de bevolking van Meppel de komende jaren toe. Naast het recreatieve winkelaanbod, bestaat een belangrijk deel van het aanbod uit dagelijkse en doelgerichte artikelen. De gemeente Meppel is van mening dat het centrum ook deze functie moet behouden. Juist de mix van verschillende winkelvoorzieningen – recreatief, dagelijks en doelgericht – is een belangrijk kenmerk van de Meppelse binnenstad en versterkt de aantrekkingskracht en levendigheid. Versterken vrijetijdsfunctie Het gaat niet alleen om meer en hogere bestedingen in de detailhandel. Ook het stimuleren van bestedingen in de vrijetijdssector, waaronder horeca, (water)sport en dagtrips, is een belangrijke doelstelling. De binnenstad van Meppel biedt goede kansen om dit aspect uit te bouwen. Vooral de verdere ontwikkeling van de horeca in het centrum van Meppel verdient aandacht.


5. 1 Visie

De verschillende evenementen en activiteiten die in de binnenstad worden georganiseerd zijn van groot belang. Hierbij gaat het onder andere om ‘Donderdag Meppeldag’, muziekevenementen, (culturele) festivals, Koninginnedag- en Sinterklaasvieringen en koopzondagen. Deze evenementen hebben een positieve invloed op de bestedingen in de binnenstad en de regionale aantrekkingskracht. Ook gaat het om het ‘decor’ waarin de besteding van de vrije tijd plaatsvindt: de openbare ruimte, de architectuur en de relatie met het water. De gemeente signaleert dat er in toenemende mate sprake is van een wirwar aan gevelreclames die het gezicht van sommige winkelstraten bepalen. Door reclamebeleid en gerichte [23]

investeringen in de openbare ruimte wordt er voor gezorgd dat het ‘decor’ van de binnenstad wordt versterkt.


Richten op een breed publiek Meppel richt zich op een breed publiek. Meppel onderscheidt de volgende doelgroepen voor het centrum: gezinnen met kinderen, één- en tweeverdieners, senioren en toeristen. Elke doelgroep moet in het centrum iets van zijn gading vinden en graag naar het centrum gaan. Het herkomstgebied van de bezoekers van het centrum bestaat primair uit de gemeente Meppel en de schil van de gemeenten rondom de stad. In totaal gaat het om een gebied met circa 125.000 inwoners. In tweede instantie gaat het om de toeristische doelgroep die een breder herkomstgebied kent. Vooral het aandeel van de seniorendoelgroep zal de komende jaren sterk in omvang toenemen. De seniorendoelgroep is relatief draagkrachtig en beschikt over veel vrije tijd. Ook watersporters en -recreanten vormen een belangrijke aandachtsgroep. Het is steeds belangijker om de doelgroepen van winkelcentra te definiëren op basis van leefstijlen: gelijkgestemde groepen van individuen. Bij de leefstijl gaat het om de drijfveren achter de winkelbeleving van consumenten. Markonderzoeksbureau Motivaction onderscheidt acht verschillende leefstijlen, die ieder hun eigen koopgedrag vertonen. De groepen ‘traditionele burgerij’ en ‘moderne burgerij’ zijn in Nederland het omvangrijkst. De traditionele burgerij is over het algemeen erg prijsbewust en hecht weinig waarde aan merken. De moderne burgerij - in Nederland de grootste groep burgers - is statusgevoelig en merkbewust. Voor deze groep is recreatief winkelen een belangrijke vrijetijdsbesteding. Het aanbod van merkwinkels - vooral in het segment mode en luxe - fungeert als trekker voor deze groep. Bron: Retailcentra op basis van waarden en leefstijl, PropertyNL, augustus 2004

Herkenbare deelgebieden versterken het onderscheidende vermogen Per doelgroep dient op verschillende behoeften te worden ingespeeld. Dit betekent dat in het centrum ook verschillende functionele deelgebieden aanwezig zijn; deelgebieden met een bepaalde herkenbaarheid en daardoor binding van een doelgroep. Het merendeel van de bezoekers richt zich op de landelijke filiaalbedrijven die zich vooral in de Hoofdstraat en Kruisstraat bevinden. Trekkers zijn de [24]

winkels in de branches warenhuis en mode en luxe. Belangrijk is dat er in het centrum tegelijkertijd bijzondere producten te koop zijn. Een voorbeeld van een herkenbaar deelgebied is de Woldstraat, waar winkels met bijzondere producten en artikelen gevestigd zijn. Deze deelgebieden zorgen voor een onderscheidend vermogen van het centrum ten opzichte van andere regionale koopcentra. De gemeente zal zich samen met de ondernemers inspannen om zowel nieuwe landelijke trekkers als de lokale formules een plek in het centrum te bieden. In dit kader verdient ook de Meppelse warenmarkt speciale aandacht. De warenmarkt fungeert op zich uitstekend, maar er zijn kansen om de regionale aantrekkingskracht verder uit te bouwen door de mogelijkheden te onderzoeken voor (nieuwe) productgroepen en openingstijden. Daarmee kunnen nieuwe doelgroepen naar de warenmarkt worden aangetrokken. Een en ander wordt uitgewerkt in een toekomstbeeld voor de warenmarkt.

5.2 Ruimtelijk De afgelopen jaren is geïnvesteerd in uitbreiding van het winkeloppervlak in de binnenstad. Zo is eind 2003 het nieuwe winkelcentrum Keijserstroom geopend, met onder andere een V&D vestiging. Op dit moment is nog onduidelijk hoe deze toevoeging functioneert en in welke mate het nieuwe aanbod bijdraagt aan een versterking van de positie van de binnenstad. De komende jaren houdt de gemeente de ontwikkelingen in het centrum dan ook nauwlettend in de gaten, onder andere door samen met de ondernemers regelmatig te overleggen en jaarlijks een binnenstadsmonitor op te zetten. Ontwikkeling locatie Vledder De locatie Vledder wordt de komende jaren ontwikkeld. Deze locatie vormt, door de grote loopafstand en het ontbreken van een aantrekkelijke routing, geen onderdeel van het kernwinkelgebied. In het gebied wordt de verplaats- en uitbreidingsvraag van één of twee supermarkten geaccommodeerd. In totaal gaat het om

Versterking ruimtelijke structuur De komende jaren is er geen marktruimte voor nieuwe grote ontwikkelingen in het centrum. Op de korte termijn gaat de aandacht van de gemeente vooral uit naar de versterking van de ruimtelijke structuur en routing. De gemeente streeft naar een compact kernwinkelgebied. In tabel 2.1 is te zien dat de lengte van de winkelcircuits (A1 winkelgebied en voetgangersgebied) in Meppel redelijk overeenkomt met dat van steden met een vergelijkbaar centrumwinkelapparaat. Deze afstanden gevcn aan wat consumenten bereid zijn te lopen. Dat betekent dat de gemeente Meppel niet inzet op uitbreiding van de lengte van het kernwinkelgebied, maar juist op versterking van de bestaande structuur en het oplossen van de huidige knelpunten. Tabel 5.1 lengtes winkelcircuit Meppel in vergelijking met vergelijkbare steden gemiddelde * (in meters)

Meppel (in meters)

A1-winkelgebied

475

470**

Voetgangersgebied

950

circa 1000***

* gemiddelde voor steden met een centrumwinkelapparaat van circa 40.000 m2 ** Hoofdstraat (tot Kromme Elleboog), Kruisstraat, Keijserstroom *** A1 winkelgebied, Touwstraat, Woldstraat, Grote Kerkstraat, Prinsenstraat, Wheem, Swaenenborgh

Bron: Inbo De belangrijkste knelpunten bevinden zich aan de zuidzijde, waar een trekker ontbreekt, en rond het verouderde winkelcentrum Swaenenborgh. Dit winkelcentrum is slecht aangesloten op het kernwinkelgebied en vormt een ‘eiland’ in het centrum. In het bestaande voetgangersgebied wordt gestreefd naar een duidelijke looproute, waardoor het kernwinkelgebied beter zichtbaar en vindbaar wordt. Hierdoor worden de consumenten verleid een groter deel van het centrum te bezoeken. In

dit kader wil de gemeente Meppel ook het verblijfsklimaat van de openbare ruimte van het kernwinkelgebied en de pleinen versterken. De gemeente streeft ernaar de Groenmarkt op termijn autovrij te maken. Middellange en lange termijn: fasegewijze uitbreiding winkelaanbod Op de middellange en lange termijn ontstaat er marktruimte voor een verdere fasegewijze ontwikkeling van het winkelaanbod. Om te zorgen voor een compact winkelgebied is het uitgangspunt dat de binnenstedelijke versterking binnen de binnenring plaatsvindt en dat de nieuwe ontwikkelingen zorgvuldig worden geintegreerd in het bestaande kernwinkelgebied. In het centrum van Meppel zijn er verschillende locaties die in aanmerking komen voor herontwikkeling. Dit biedt kansen voor de versterking van de ruimtelijke structuur en het winkelaanbod, door ruimte te bieden aan winkels die in de kleinschalige structuur van de binnenstad geen plek kunnen krijgen. Op de korte en middellange termijn zijn er twee locaties die in aanmerking komen voor herontwikkeling: winkelcentrum Swaenenborgh en de Kromme Elleboog. Daarbij geldt dat er per periode marktruimte is voor de herontwikkeling van één locatie. Dit betekent dat beide locaties niet tegelijk maar na elkaar ontwikkeld worden. Hiermee voorkomt de gemeente dat er een overaanbod van winkelruimte optreedt en is er een blijvende prikkel voor marktpartijen om te investeren in het centrum.


een winkeloppervlak van maximaal 3.000 – 4.000 m2.

Herontwikkeling Kromme Elleboog Voor de Kromme Elleboog worden op de korte termijn plannen uitgewerkt. De locatie heeft goede kansen om een bronpunt voor bezoekers van het centrum van Meppel te worden. Uit onderzoek (Goudappel Coffeng 2004) komt naar voren dat Kromme Elleboog een strategische locatie voor centrumparkeren is. Het realiseren van een gebouwde parkeervoorziening past dan ook goed op deze locatie. Uitgangspunt is dat de Groenmarkt autovrij wordt. Kromme Elleboog vormt geen onderdeel van het A1 winkelgebied. Door de combinatie met parkeren heeft de locatie goede kansen om als een startpunt voor het centrum van Meppel te gaan functioneren. Functioneel is de locatie met name geschikt voor horeca, leisure en enkele (doelgerichte) winkels die willen door[25]

Hoofdwinkelstraat, landelijke filiaalbedrijven Herontwikkeling, grootschalige en kleinschalige winkels Horecaconcentratie

D e t a il h an d e l s v i s i e g e m e e n t e Meppel

Kleinschalige winkels, speciaalzaken

[26]

Aanloopmilieu

Middellange termijn: herontwikkeling Swaenenborgh Na de ontwikkeling van de Kromme Elleboog, komt op de middellange termijn Swaenenborgh in aanmerking voor herontwikkeling. Bij de herontwikkeling van deze locatie wil de gemeente de looproute met de Hoofstraat sterk verbeteren. Daarvoor zijn ruimtelijke ingrepen noodzakelijk. De locatie heeft de potentie om de recreatieve winkelfunctie van het centrum te versterken. Dit kan door uitbreiding van het modische aanbod in combinatie met de vestiging van middelgrote en grote winkelformules, die in de veelal kleinschalige panden moeilijk te huisvesten zijn. Voor grootschalige winkelformules (> 1.500 m2) in de niet-volumineuze branches, waaronder levensmiddelen, bruin- en witgoed, media en sport en spel geldt dat de gemeente Meppel deze graag als trekker in het centrum behoudt. Bij deze winkels is sprake van een regionale aantrekkingskracht en combinatiebezoek aan de rest van het centrum. Het aandeel combinatiebezoek is hoger naarmate deze winkels dichter bij het kernwinkelgebied liggen. Voorwaarde is wel dat de uitbreiding met nieuwe winkelformules niet ten koste gaat van de zittende winkels. Concentratiegebied horeca verder ontwikkelen Naast een verspreid aanbod van daghoreca, is het belangrijk de concentratie van horeca rond het Kerkplein en de Groenmarkt verder te versterken. Concentratiegebieden van horeca hebben door de herkenbaarheid en de levendigheid een belangrijke meerwaarde voor het centrum. Meppel kan zich daarmee ook regionaal manifesteren als uitgaans- en evenementenstad. Dit concentratiebeleid houdt ook in dat op andere plekken in het centrum beperkte nieuwvestigingen in de avondhoreca worden voorgestaan. De herontwikkeling van de locatie Kromme Elleboog en het autovrij maken van de Groenmarkt leveren de eerste aanknopingspunten voor de concentratie van horeca en leisure.

5.3 Bereikbaarheid en parkeren Verbeteren van bereikbaarheid en parkeermogelijkheden Bereikbaarheid en parkeermogelijkheden zijn essentieel voor het functioneren van binnensteden. Uitbreiding parkeerplaatsen op strategische bronpunten Volgens onderzoek van Goudappel Coffeng (2004) is het totale aanbod van parkeerplaatsen in het centrum van Meppel aan de krappe kant. Het is gewenst om tot uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen binnen de invloedssfeer van het centrumgebied te komen. Dit zijn parkeerplaatsen op een loopafstand van maximaal 300 meter van het kernwinkelgebied. Deze locaties liggen in principe binnen de binnenring. De nieuwe parkeerconcentraties worden vormgegeven als bronpunten en liggen aan de startpunten van het kernwinkelgebied. Daardoor is sprake van directe looproutes van de parkeerconcentraties naar de winkels. Belangrijk is dat de bronpunten evenwichtig over het centrum verspreid zijn. De locatie Kromme Elleboog is zeer gewild bij parkeerders, waardoor uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen op deze locatie zeer gewenst is. Deze locatie kan als bronpunt voor het zuidelijk deel van het centrum gaan fungeren. Hierdoor kan de zuidzijde van het centrum versterkt worden. Op dit moment (medio 2005) wordt door de gemeente in dit kader een parkeerbalans voor het centrum opgesteld.


groeien. Een nader onderzoek naar het haalbare commerciële programma is noodzakelijk. Er dient een goede aansluiting met de Hoofdstraat tot stand te komen. Verkeerskundig biedt de locatie aanknopingspunten om de binnenring door te steken van de Kromme Elleboog naar de Prinsengracht.

Volgens Goudappel is een parkeerregime gewenst dat uitgaat van betaald parkeren op de best gelegen locaties en goedkoop parkeren op een iets grotere loopafstand van het kernwinkelgebied. Mallegat en het Vledder zijn in deze visie bestemd als locaties voor goedkoop parkeren. Op de (duurdere) betaalde parkeerplaatsen binnen de binnenring wil de gemeente achteraf betalen invoeren, waardoor bezoekers ruim de tijd kunnen nemen om te ‘funshoppen’. Begrenzingen in parkeertijd en progressief oplopende parkeertarieven passen niet in de visie van recreatief winkelen. Bewegwijzering wordt verbeterd De gemeente heeft de eerste stappen ondernomen om de bewegwijzering van en naar de parkeerplaatsen te verbeteren. Het ideale eindbeeld voor het centrum van [27]


Meppel betreft een dynamisch parkeerverwijzingssysteem, waarin wordt aangegeven welke parkeerplaaten vol zijn en welke vrij.

[28]

Druk op buitenring neemt toe, nader onderzoek nodig naar aanpassingen Meppel heeft een regionale verzorgingspositie voor de direct omliggende gemeenten. Vanuit deze gemeenten is Meppel goed bereikbaar per auto. In de huidige situatie heeft Meppel een buiten- en een binnenring met verbindingen tussen beide. Een volledige en herkenbare buitenring levert een verbetering op voor de bereikbaarheid van het Meppelse centrum. De huidige buitenring, de Centuurbaan en Burgemeester Knopperslaan, is nu reeds een bereikbaarheidsknelpunt. Door de groei van Meppel aan de zuidzijde (Bergierslanden) en de noordzijde (Nieuwveense Landen) wordt de druk op de buitenring groter. Aan de west- en zuidzijde ontbreken verbindingen van de buitenring. De realisatie van verbindingen aan de west- en zuidzijde kan zorgen voor een betere en evenwichtige verdeling van verkeersstromen, waardoor de bereikbaarheid van Meppel-centrum verbetert. Nader onderzoek naar de mogelijkheden en effecten dient te worden uitgevoerd. Ook is het gewenst om meer inzicht te krijgen in het functioneren van de verbindingen tussen beide ringen. Het is in ieder geval gewenst om op termijn te komen tot ontvlechting van de verkeersstromen ter hoogte van de Bekinkbaan, Oosteinde en Knopperlaan. Binnenring: verdeelring voor parkeerders en fietsers De binnenring is aaneengesloten en bestaat uit de volgende wegen: Grote Oever, Eendrachtstraat, Noteboomstraat, Vledderstraat, Markstraat, Prinsenplein, Kromme Elleboog, Brouwersstraat en Kleine Oever. De binnenring vormt de verdeelring voor parkeerders die nabij de winkels willen parkeren, maar heeft ook een functie voor het fietsverkeer. De herontwikkeling van de locatie Kromme Elleboog biedt de mogelijkheid om een doorsteek te realiseren tussen de Kromme Elleboog en de Prinsengracht.

5.4 Samenwerking Opzetten structurele samenwerking De gemeente Meppel ziet de ontwikkeling van het centrum als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van ondernemers, vastgoedeigenaren en de gemeente. Binnen deze gedeelde verantwoordelijkheid neemt de gemeente Meppel haar verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de visie. Een belangrijk middel hierbij is centrummanagement: een structureel samenwerkingsverband tussen publieke en private partijen in het centrum. Samenwerking vindt plaats op basis van gelijkwaardigheid met een gezamenlijke inzet van middelen. Centrummanagement kan op vele manieren worden vormgegeven en zal specifiek voor Meppel ontworpen moeten worden.

[29]



Nijeveen

Haveltermade Oosterboer

wijken buurtcentra

Koedijkslanden

6.1 Visie De basis voor de visie wordt gevormd door een analyse van de sterkten, zwakten, kansen en bedreigen. Tabel 6.1 SWOT-analyse wijken buurtcentra sterkten

zwakten

- Meppelse wijken beschikken over eigen boodschappencentra - centra fungeren als ontmoetingsplek

- supermarkten hebben relatief kleine oppervlakten (< 1.000 m2) - aanwezigheid twee kleinere winkelstrips in Haveltermade

kansen

bedreigingen

- faciliteren uitbreidingsbehoefte supermarkten - zorgen voor gunstige randvoorwaarden (voldoende parkeren, bereikbaarheid, sociale veiligheid) - uitbreiding Nieuwveenselanden rechtvaardigt nieuw winkelcentrum - door ontwikkeling Bergiersslanden neemt draagvlak voor winkelcentrum Koedijkslanden toe

- door schaalvergroting neemt het minimale bevolkingsdraagvlak toe - levensvatbaarheid van centra kan onder druk komen te staan (Haveltermade, Oosterboer, Nijeveen) - concurrentie van boodschappencentra buiten de wijken

Centra staan onder druk Door schaalvergroting en veranderd consumentengedrag staan de wijken buurtcentra steeds meer onder druk. Met name in de supermarktbranche is een verdergaande schaalvergroting op komst, waardoor het benodigde bevolkingsdraagvlak voor deze voorzieningen toeneemt. Verder is er ook een kritische massa van voorzieningen nodig om voldoende aantrekkingskracht te generen. Het benodigde inwonertal op wijkniveau neemt daardoor toe om een compleet voorzieningenniveau te kunnen aanbieden.

Behoud van de functie van de wijken dorpscentra De gemeente Meppel hecht veel waarde aan de aanwezigheid van dagelijkse voorzieningen in de wijken en dorpen. Door de ontmoetingsfunctie van de centra te behouden, wil Meppel het goede leefklimaat in de wijken en dorpen handhaven. De wijken buurtcentra richten zich primair op de dagelijkse boodschappen. Naast het aanbod aan dagelijkse artikelen is er op enkele locaties ruimte voor de frequent benodigde niet-dagelijkse artikelen (persoonlijke verzorging, huishoudelijke artikelen, plant en dier) en aanvullende voorzieningen (dienstverlening, zorg, horeca).

6.2 Strategie / maatregelen Meppel wil het basispakket aan dagelijkse winkelvoorzieningen zoveel mogelijk handhaven en waar mogelijk versterken. Dit gebeurt door de volgende beleidsmaatregelen: - kwalitatief en waar mogelijk kwantitatief versterken van de bestaande centra. Hierdoor wordt de aantrekkingskracht in stand gehouden en vergroot. De gemeente zal zoveel mogelijk de uitbreiding van de supermarkten in de bestaande centra faciliteren. Veel bestaande supermarkten in de centra hebben nu een omvang kleiner dan 1.000 m2, terwijl op termijn vaak een minimaal oppervlak van 1.000 – 1.500 m2 noodzakelijk is. Ook heeft de gemeente aandacht voor het aanbod van voldoende en gratis parkeerplaatsen; - het is van belang dat er geen concurrerende ontwikkelingen buiten de bestaande centra plaatsvinden. Hierdoor kan het beperkte draagvlak verder onder druk komen te staan. In het algemeen geldt dat er in Meppel voldoende supermarkten zijn gevestigd. De gemeente houdt de eventuele nieuwvestiging van supermarkten dan ook nauwlettend in de gaten. In ieder geval zal de gemeente geen medewerking verlenen aan de vestiging van een grootschalige supermarkt (> 2.500 m2) buiten de bestaande winkelconcentratie voor dagelijkse boodschappen.


6 Wijk- en buurtcentra

[31]


Eisen aan volwaardig boodschappencentrum In Meppel gelden de volgende eisen voor een volwaardig wijk- of dorpscentrum: - minimaal één volwaardige (full-service)supermarkt (1.000 – 1.500 m2) en een aanvullend aanbod van winkels in de voedings- en genotmiddelen en persoonlijke verzorging; - eventueel een beperkt aanbod van frequent benodigde niet-dagelijkse artikelen (plant en dier, huishoudelijke artikelen); - goede looproutes tussen trekkers (supermarkt) en de overige winkels; - voldoende aanbod van gratis parkeerplaatsen; - minimale loopafstanden tussen winkels en parkeerplaatsen; - goede uitstraling van de openbare ruimte en de winkelomgeving; - goede en veilige bereikbaarheid voor auto, fiets en voetganger; - mogelijkheden voor standplaatsen. Naast deze eisen zijn er aanvullende elementen die het centrum kunnen versterken. Hierbij gaat het onder andere om de aanwezigheid van baliefuncties (bank, uitzendbureau), dienstverlening (kapper) en horeca.

6.3 Bestaande centra Koedijkslanden: opwaardering op termijn Het wijkcentrum Koedijkslanden heeft een aantrekkelijk aanbod door de aanwezigheid van een supermarkt, speciaalzaken en aanvullend aanbod in de non-food. Voor het wijkcentrum Koedijkslanden is op termijn een opwaardering voorzien, doordat het bevolkingsdraagvlak toeneemt door de nieuwe wijk Berggierslanden. Deze opwaardering kan bestaan uit een uitbreiding van de supermarkt en het verbeteren van de uitstraling van het centrum. Initiatiefnemers zijn de eigenaar van het winkelcentrum en de plaatselijke winkeliers. De gemeente Meppel faciliteert deze ontwikkelingen zonodig. Oosterboer: versterking door uitbreiding winkels en parkeerplaatsen In Oosterboer vindt op korte termijn een uitbreiding plaats van de supermarkt. Ook wordt het aantal parkeerplaatsen uitgebreid. Hierdoor wordt de aantrekkings-

[32]

kracht van het centrum vergroot. Door de geïsoleerde ligging van de wijk is een volwaardig wijkcentrum gewenst. Haveltermade: versterking Heinsiustraat, functiewijziging Troelstraplein Haveltermade heeft een gering bevolkingsdraagvlak, maar heeft de beschikking over een discount-supermarkt die een wijkoverstijgende functie heeft. Door deze supermarkt te behouden kan de (ontmoetings)functie van het centrum aan de Heinsiustraat overeind blijven. Hiertoe faciliteert de gemeente de plannen van Woonconcept voor de versterking en uitbreiding van het centrum aan de Heinsiustraat. In de plannen wordt uitgegaan van handhaving en opwaardering van een deel van de bestaande winkelstrip en de ontwikkeling van nieuwe winkelruimte (1.500 m2). De bestaande discount-supermark neemt hiervan het grootste deel in beslag (1.000 m2). De winkelstrip aan het Troelstraplein komt op termijn in aanmerking voor functiewijziging naar een niet-detailhandelsbestemming. De gemeente faciliteert zonodig deze ontwikkeling. Nijeveen Nijeveen-centrum heeft een belangrijke functie voor Nijeveen en omliggende dorpen. Door het geringe bevolkingsdraagvlak krijgt het centrum het op termijn moeilijker. De gemeente hecht veel waarde aan het behoud van de voorzieningen in het dorp en faciliteert dan ook initiatieven die gericht zijn op het verbeteren van het functioneren van het dorpscentrum, zoals bijvoorbeeld de uitbreiding van de supermarkt. Een recent initiatief is de verbetering en uitbreiding van de parkeergelegenheid. Rogat Voor Rogat geldt dat deze kern te klein is voor dagelijkse voorzieningen. Rogat is daarvoor aangewezen op de kern De Wijk.

6.4 Nieuwveenselanden

Gezien de prioriteit bij de ontwikkeling van de binnenstad, wordt de nadruk in dit centrum vooral gelegd op de dagelijkse artikelen én een beperkt aanbod van frequent benodigde niet-dagelijkse artikelen. Dit betekent dat de uiteindelijke omvang van het wijkwinkelcentrum beperkt blijft. In totaal is er een verkoopvloeroppervlak van circa 6.000 m2 detailhandel opgenomen in de programmering van wijkvoorzieningen. Deze omvang moet worden gezien als bovengrens van het detailhandelsprogramma. Een combinatie met voorzieningen als horeca, dienstverlening en niet commerciële voorzieningen (o.a. zorg) is gewenst. Bij de ontwikkeling van de wijk is het van belang dat vanaf het begin detailhandelsvoorzieningen voor de bewoners aanwezig zijn. Het winkelcentrum zal daarna – gezien het relatief rustige ontwikkelingstempo - langzaam meegroeien met de bevolkingsomvang van de wijk.

1

Werkgroep Programmering (2003), Centrumvoorzieningen Nieuwveense Landen.


De nieuwe wijk Nieuwveenselanden rechtvaardigt de ontwikkeling van een compleet wijkcentrum1. De wijk gaat volgens de huidige programmering uiteindelijk 5.300 woningen tellen, ofwel een bevolkingsdraagvlak van circa 12.000 – 13.000 inwoners.

[33]

[34]

Blankenstein verspreid

perifere

detailhandel


Rogat

7 Perifere detailhandel 7.1 Visie De basis voor de visie wordt gevormd door een analyse van de sterkten, zwakten, kansen en bedreigen. Tabel 7.1 SWOT-analyse perifere detailhandelslocaties sterkten

zwakten

- aanwezigheid concentratie woonwinkels in Rogat - verspreid aanbod van bouwmarkten en tuincentra over de gemeente

- versnipperd aanbod op locatie Blankenstein

kansen

bedreigingen

- concentreren woninginrichting op locatie Blankenstein

- loslaten pdv-beleid, waardoor vestiging niet-volumineuze detailhandel wordt toegestaan

Ruimte bieden aan perifere detailhandel De gemeente Meppel biedt ruimte aan detailhandel in volumineuze artikelen op perifere locaties. Enerzijds zijn er de doelgerichte aankopen die niet keuzegevoelig zijn, waaronder doe-het-zelf- en tuinartikelen. Aan de andere kant zijn er doelgerichte aankopen van - vaak duurdere - artikelen die keuzegevoelig zijn, waaronder meubelen en auto’s. Voldoende plancapaciteit aanwezig In de gemeente is anno 2004 nog een ruime plancapaciteit beschikbaar voor perifere detailhandel op de locaties Blankenstein en Mallegat. Het is daardoor niet nodig om nieuwe locaties voor perifere detailhandel aan te wijzen. Behoud bestaand PDV-beleid In de Nota Ruimte wordt een nieuw beleid geïntroduceerd voor bedrijvigheid en voorzieningen, waardoor het PDV/GDV beleid komt te vervallen. Hierdoor wordt

De volgende overwegingen spelen hierbij een rol: - Het PDV-beleid is in de praktijk succesvol gebleven. Marktpartijen zijn blijven investeren in bestaande winkelgebieden. Grootschalige winkels blijken in de praktijk – door herontwikkeling – vaak goed inpasbaar in centrumgebieden; - de vestiging van niet-volumineuze branches op perifere locaties leidt tot minder investeringen in de Meppelse binnenstad. Het risico bestaat dat de locaties Mallegat en Blankenstein worden ingevuld met winkels die eigenlijk in het centrum thuishoren. Daardoor kan de regionale functie van het centrum worden aangetast. Het Meppelse beleid is er juist op gericht deze winkels in het centrum te concentreren.

7.2 Strategie / maatregelen De gemeente Meppel blijft vasthouden aan de hoofdlijnen van het bestaande PDV-beleid, waardoor alleen detailhandel met betrekking tot de volumineuze artikelen zich op perifere locaties mag vestigen. In dit beleid wordt een onderscheid gemaakt tussen de volgende categorieën: - detailhandel in auto’s, boten en caravans. Deze vestigen zich verspreid, maar het liefst geclusterd op de bedrijventerreinen; - bouwmarkten en tuincentra. Dit soort artikelen wordt veelal gekocht in de meest nabijgelegen aankoopplaats. Deze winkels liggen bij voorkeur verspreid over de gemeente. Concentratie is niet noodzakelijk; - grootschalige detailhandel in woninginrichting. De consument heeft de voorkeur voor een aanbieder met een groot assortiment of een clustering van meerdere aanbieders. De gemeente streeft naar een concentratie van woninginrichting op Blankenstein.


het mogelijk om op perifere locaties ook niet-volumineuze detailhandel te vestigen. De gemeente Meppel blijft vasthouden aan de hoofdlijnen van het bestaande PDV-beleid. Dit betekent dat alleen detailhandel met betrekking tot de volumineuze artikelen zich op perifere locaties mag vestigen.

[35]

7.3 Locaties


Blankenstein: concentratie perifere detailhandel en woninginrichting Op Blankenstein streeft de gemeente naar een aanbod van winkels in het segment wonen dat een voldoende kritische omvang heeft om regionale aantrekkingskracht uit te oefenen. Dit betekent zo veel mogelijk clustering. Omdat de grond in eigendom is van een ontwikkelaar en het bestemmingsplan PDV toestaat, kan de gemeente niet sturen op basis van grondeigendom of juridisch-planologische instrumenten. Wel zal de gemeente met de ontwikkelaar in overleg treden om gezamenlijk tot een visie te komen op de ontwikkeling van het gebied.

[36]

Rogat: behoud woninginrichting De gemeente is van mening dat de perifere detailhandel in Rogat zich moet beperken tot het segment wonen. Mallegat: betrekken bij centrumontwikkeling De locatie Mallegat ligt uitstekend nabij het centrum. In het bestemmingplan is ruimte voor 1.000 m2 perifere detailhandel. De gemeente ziet deze locatie als een onderdeel van het centrumgebied en zal de invulling van deze locatie in dit kader verder uitwerken. Zoals naar voren gekomen in hoofdstuk 5, geeft de gemeente hierbij prioriteit aan de concentratie van detailhandel op (her)ontwikkelingslocaties binnen de binnenring (Kromme Elleboog, Swaenenborgh).

[37]



8 Actieplan Centrum

De gemeente heeft verschillende rollen in het ontwikkelingsproces van het centrum. Zij kan ontwikkelingen van (markt)partijen faciliteren, ontwikkelingen stimuleren maar ook zelf investeren. Per thema verschilt de rol van de gemeente. Uitgangspunt is altijd dat de ontwikkeling van het centrum een gedeelde verantwoordelijkheid is van de gemeente, de ondernemers, eigenaars en andere partijen.

De visie is vertaald naar doelstellingen. De hoofddoelstelling is het verhogen van de aantrekkingskracht en attractiviteit van de binnenstad. Het resultaat is een beter economisch functionerende binnenstad. Dit komt tot uiting in: - meer regionale bezoekers; - een sterkere binding van de eigen bevolking; - een langere verblijfsduur; - een toename van de bestedingen. De hoofddoelstelling kan worden vertaald naar een aantal subdoelstellingen en thema’s. Hoofddoelstelling: vergroten aantrekkingskracht en attractiviteit van de binnenstad

parkeren en bereikbaarheid

voorzieningen/ ruimtelijke ontwikkeling

verblijfsklimaat

promomotie recreatie en toerisme

centrummanagement

a) Parkeren en bereikbaarheid: faciliteren van het parkeerbeleid en vergroten van de bereikbaarheid van de binnenstad. b) Voorzieningen en ruimtelijke ontwikkeling: versterken van de recreatieve winkelfunctie en vrijetijdsfunctie van de binnenstad. c) Verblijfsklimaat: versterken van het verblijfsklimaat en de sociale veiligheid. d) Promotie, recreatie en toerisme: vergroten van de bekendheid van de binnenstad en het organiseren van evenementen en activiteiten. e) Centrummanagement: opzetten van een gezamenlijke overleg- en organisatiestructuur.

8.2 Faciliteren Opstellen ruimtelijk-functionele uitwerking / beeldkwaliteitsplan Op basis van de detailhandelsvisie is het gewenst om voor de verschillende deelgebieden, waaronder Kromme Elleboog en de Swaenenborgh, een integrale ruimtelijk-functionele uitwerking op te stellen. Op basis van de in deze detailhandelsvisie gesignaleerde kansen en knelpunten wordt in deze uitwerking ingegaan op het haalbare (detailhandels)programma en de stedenbouwkundige en verkeerskundige aspecten. De ruimtelijke-functionele uitwerking is de basis voor de uitwerkingsplannen voor de deelgebieden en de herziening van de bestemmingsplannen. Het is essentieel dat de ruimtelijke-functionele uitwerking de stedenbouwkundige-, verkeerskundige- en winkelstructuur integreert.


8.1 Doelstellingen Meppel-centrum

In het kernwinkelgebied wordt gestreefd naar een heldere en duidelijke looproute. Dit is een onderdeel van het Masterplan en wordt uitgewerkt in een beeldkwaliteits- of inrichtingsplan voor de openbare ruimte kernwinkelgebied en pleinen. Herziening bestemmingsplannen De (vigerende) bestemmingsplannen vormen de juridisch-planologische basis voor nieuwe ontwikkelingen in het centrum. Op basis van de ruimtelijke-functionele uitwerking gaat de gemeente na of (gedeeltelijke) herziening van de bestemmingsplannen noodzakelijk is. [39]

De ta i l h a n d e l s v i s i e g e m e e n t e Meppel [40]

Reclame- en welstandsbeleid

gemeente wil goed in contact staan met deze bestaande ondernemers.

De gemeente Meppel voert een reclame- en welstandsbeleid voor de panden in de binnenstad. De gemeente is van mening dat de historische kwaliteit van de panden in de binnenstad zichtbaar moet zijn. Om ongewenste ontwikkelingen tegen te gaan is de gemeente bezig met het opstellen van een reclamenota. Hierin worden richtlijnen voor de reclame-uitingen in binnenstad opgenomen en worden afspraken gemaakt met ondernemers en winkeliers over de handhaving hiervan. De reclamenota gaat een onderdeel vormen van het gemeentelijke welstandsbeleid.

Vestigingsbeleid en gerichte acquisitie vormen ook een belangrijk speerpunt van de Economische Agenda van Meppel, die momenteel (medio 2005) wordt opgesteld. In samenwerking met de Kamer van Koophandel, ondernemersvereniging en marktpartijen kan een gericht acquisitiebeleid worden opgestart om nieuwe winkels en vrijtijdsfuncties aan te trekken. De acquisitie richt zich op de winkels die de binnenstad kunnen versterken. Dit zijn, naast de grotere landelijke filiaalbedrijven, gespecialiseerde (lokale) ondernemers, bedrijven in de avondhoreca en kleinschalige leisure.

8.3 Stimuleren

Toerisme en recreatie

Toekomstbeeld warenmarkt

In samenwerking met lokale organisaties, waaronder de VVV, kan het toerisme en recreatie verder worden ontwikkeld. Belangrijke aanknopingspunten zijn er in de historische kwaliteiten van het centrum en het water. Er zijn reeds wandeltochten en andere activiteiten, maar deze kunnen in samenwerking met lokale partijen verder worden uitgebouwd. Hierdoor worden nieuwe doelgroepen naar het centrum gehaald en wordt de verblijfsduur verlengd. Voor de specifieke maatregelen, wordt aangesloten bij het toeristisch-recreatief ontwikkelingsplan (TROP).

De gemeente Meppel stelt samen met de direct betrokkenen een toekomstbeeld op voor de warenmarkt. Daarin worden de mogelijkheden onderzocht om de regionale aantrekkingskracht te vergroten, door bijvoorbeeld (nieuwe) productgroepen en andere openingstijden. Ook wordt onderzocht op welke wijze de wisselwerking met het kernwinkelgebied kan worden geoptimaliseerd. Bij het opstellen van het toekomstbeeld worden betrokken: de consumenten van de warenmarkt, de marktkooplieden (marktcommissie), de Meppeler Handelsvereniging en de Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel.

8.4 Investeren

Vestigingsbeleid en gerichte acquisitie

Investeringen in het verblijfsklimaat

De gemeente schept de planologisch-juridische randvoorwaarden om nieuwe vastgoedontwikkelingen te realiseren. Een belangrijke randvoorwaarde voor investeringen in de binnenstad is dat de gemeente Meppel blijft vasthouden aan het bestaande PDV-beleid, waardoor alleen detailhandel met betrekking tot de volumineuze artikelen zich op perifere locaties mag vestigen. Hierdoor blijft er een prikkel voor marktpartijen om te investeren in het centrum van Meppel. Een belangrijk aandachtspunt zijn de bestaande winkels en vrijetijdsfuncties in de binnenstad. Deze moeten zoveel mogelijk behouden blijven en kunnen uitbreiden. De

Momenteel (medio 2005) wordt er een inrichtingsplan voor de openbare ruimte in de binnenstad opgesteld. Dit plan vormt de basis voor gerichte investeringen in de openbare ruimte en het verblijfsklimaat. De sociale veiligheid vormt een thema dat in toenemende mate aandacht verdient. In eerste instantie richten de investeringen zich op het versterken van de bestaande looproutes in het kernwinkelgebied en de pleinen.

Bereikbaarheid en parkeerbeleid

Binnenstadsmonitor

Doel is de bereikbaarheid van het centrum te vergroten en te investeren in de parkeervoorzieningen. Inmiddels is de gemeente Meppel begonnen met het verbeteren van de bebording en het invoeren van achteraf betalen. Door de herontwikkeling van de Kromme Elleboog zijn er kansen om aan de zuidzijde van het centrum te zorgen voor een verbetering en vergroting van de capaciteit van de parkeervoorzieningen. Daarnaast wordt door de herontwikkeling van de locatie gezorgd voor een doorsteek tussen de Kromme Elleboog en de Prinsengracht. Op termijn is het de bedoeling om te zorgen voor een meer herkenbare binnenring voor zowel auto- als fietsgebruikers.

Een binnenstadsmonitor richt zich op het monitoren van het (economisch) functioneren van de binnenstad en op het bijhouden van de door verschillende partijen uitgevoerde acties en projecten. Voor de gemeente is de monitor van belang om de effecten van het beleid en investeringen te meten. Er dient een nulmeting te worden verricht, zodat ontwikkelingen kunnen worden vergeleken. De monitor maakt gebruik van bestaande bronnen en bevat jaarlijks een overzicht van de meest recente informatie.

De gemeente Meppel voert nader onderzoek uit naar de mogelijkheden en effecten van de realisatie van verbindingen aan de west- en zuidzijde van buitenring.

De kwaliteiten van de Meppelse binnenstad moeten duidelijker worden uitgedragen: aan de bevolking van de gemeente, aan de regioconsumenten en aan de toeristische doelgroep. De promotie en marketing is gericht op verschillende doelgroepen, maar ‘verkoopt’ de binnenstad altijd als één product. Deze opgave kan in het kader van het binnenstadsmanagement worden aangepakt en wordt gezamenlijk tot stand gebracht. Betrokken partijen zijn in ieder geval de ondernemers, gemeente en bijvoorbeeld de VVV.

Centrummanagement is een structureel samenwerkingsverband tussen publieke en private partijen in het centrum. Het doel van de samenwerking is de aantrekkingskracht en daarmee het economisch functioneren van het centrum te versterken. Een eerste aanzet voor de korte termijn is het opzetten van een gestructureerd overleg tussen de MHV en de gemeente (ambtelijk en bestuurlijk). Op inhoudelijk gebied ligt het voor de hand om de thema’s uit de detailhandelsvisie als agenda te nemen. Verder komt er op korte termijn binnen de gemeente een vast aanspreekpunt voor de ondernemers en partijen in de binnenstad. Op termijn ligt een doorgroei naar een meer professionele organisatie voor de hand. Deze organisatie moet onafhankelijk van de MHV en de gemeente gaan functioneren. Het succes van het centrummanagement staat bij een brede deelname van belanghebbenden in het centrum. Belangrijk is dat daarbij ook de vastgoedeigenaren, waaronder de grotere eigenaren van de winkelcentra Swaenenborgh en Keijserstroom, zich aansluiten. Een intentieovereenkomst waarin een gezamenlijke visie op de binnenstad wordt onderschreven, kan de start hiervan vormen.

Recent heeft de gemeente besloten om meer koopzondagen mogelijk te maken. Een belangrijke voorwaarde voor succes is dat op de koopzondagen meer te doen is dan alleen winkelen: consumenten moet een compleet dagje uit / vermaak worden aangeboden.


Centrummanagement

Promotie en marketing

8.5 Organisatie Het actieplan binnenstad is vertaald naar een visie op de organisatie van de gemeente. De gemeente Meppel kiest voor een projectmatige én integrale aanpak. Dat betekent dat menskracht en middelen van de verschillende afdelingen worden gebundeld om effectief beleid tot stand te brengen. Door verschillende projectgroepen worden de thema’s verder uitgewerkt en omgezet in acties. In het schema is een eerste voorstel voor deze structuur uitgewerkt. Per thema / projectgroep zijn [41]

verschillende publieke en private partijen actief. De gedeelde verantwoordelijkheid voor de binnenstad krijgt ook in de organisatiestructuur gestalte.


Binnen de gemeente ontstaat één aanspreekpunt voor alle partijen die in de binnenstad actief zijn. Daarnaast wordt er een structureel overleg tussen de gemeente en de ondernemersvereniging opgestart. Daarin kan op reguliere basis worden gesproken over de ontwikkelingen in het centrum. Zoals gezegd, is het gewenst op termijn door te groeien naar een zelfstandige organisatie die wordt gefinancierd door publieke en private partijen.

[42]

Bronnen BVR & Enno Zuidema stedebouw (1999), Binnenstadsplan Meppel 2000-2015 Gemeente Meppel, Werkgroep Programmering (2003), Centrumvoorzieningen Nieuwveense Landen Gemeente Meppel (2000), Ontwikkelingsvisie 2030

Goudappel Coffeng (2005), Toetsing verkeerskundige inbreng Detailhandelsvisie HBD (2001), De binnenstad, instrumenten voor offensief beleid HBD (2004), Dynamische winkelgebieden I&O Research (2000), Koopstromenonderzoek 2000, deelrapport Meppel Locatus (2003), Meppel centrum 2003, Winkelpassantentellingen


Goudappel Coffeng (2004), Quick scan verkeer en parkeren Kromme Elleboog

Locatus (2004), verkooppunten gemeente Meppel MHV, Kamer van Koophandel Drenthe, HBD en MKB Noord (2003), Meppel Centrum In Beweging MHV (2004), Reactie van de MHV op de concept detailhandelsvisie gemeente Meppel (27 augustus) Oranjewoud (2001), Haalbaarheidsonderzoek Wijkwinkelcentrum Haveltermade

[43]


Betrokkenen Gemeentelijke projectgroep: de heer Den Oudsten - burgemeester de heer Lanjouw - wethouder de heer De Vos - hoofd ruimtelijke plannen de heer Van Wijk - hoofd afdeling verkeer

Meppeler Handelsvereniging - de heer Kuijpers HBD - de heer Snijder Kamer van Koophandel - de heer Boersma MKB-Noord - de heer Oosterhoff


Klankbordgroep:

[45]


Colofon Maart 2005 Inbo Adviseurs Ruimte & Vastgoed Geeresteinselaan 57 Postbus 57 3930 EB Woudenberg 033 - 286 8150 www.inbo.com Projectteam: drs. Jeanet van Antwerpen drs. Edo Müller drs. Wim-Jaap Eising

Gemeente Meppel Afdeling Ruimtelijke Zaken Gerbe de Vos Postbus 501 7940 AM Meppel 0522 - 850500


In opdracht van:

[47]

Detailhandelsvisie gemeente Meppel

Recommend Documents