DEMOCRATISCH LANDSCHAP. Een adaptieve en gezamenlijke aanpak van regionale ruimtelijke planning

DEMOCRATISCH LANDSCHAP Een adaptieve en gezamenlijke aanpak van regionale ruimtelijke planning

Eva Smits

|

4008022

|

Technische Universiteit Delft

|

Faculteit Bouwkunde

|

Afdeling Urbanism

|

P5 presentatie

|

17 april 2015

Waar gaan we het over hebben?

1

Een ALTERNATIEF planning systeem

2

PROBLEEMSTELLING

3

VERSCHILLEN tussen huidig en alternatief systeem

4

Een GEZAMENLIJKE taal

5

In de PRAKTIJK

WHAT? WHY?

HOW?


“een adaptieve en gezamenlijke aanpak van regionale planning”

1



• Flexibel systeem • Kan zich aanpassen aan veranderende omstandigheden • Vaste spelregels, maar iedere wedstrijd wordt anders gespeeld

1



• Flexibel systeem • Kan zich aanpassen aan veranderende omstandigheden • Vaste spelregels, maar iedere wedstrijd wordt anders gespeeld

1

• Samenwerking tussen actoren (= betrokken personen en instanties) • “Twee weten meer dan één” • Communicatie is belangrijk

WHY?

PROBLEEMSTELLING | Decentralisatie

•

Economische crisis

•

Financiële tegenslagen en bezuinigingen leiden tot decentralisatie van overheidstaken

•

Gemeenten krijgen steeds groter takenpakket, maar kunnen zij dat wel aan?

before 2006

2

current

proposed

PROBLEEMSTELLING | Decentralisatie

“De spanning tussen centralisatie en decentralisatie in de ruimtelijke ordening kan niet worden opgelost, zij kan hooguit beheersbaar worden gemaakt” ~ Lurks (2001, stelling 1)

2

•

Kloof tussen planning en samenleving: bekend als de “regional gap”

•

Huidig planningssysteem ontstaan in 1941

•

Formeel systeem en informele leefwereld sluiten niet meer op elkaar aan

scale level

PROBLEEMSTELLING | Regional gap

FORMAL

2

vs.

INFORMAL

PROBLEEMSTELLING | Regional gap

“De logica van de ‘leefwereld’ van burgers komt steeds vaker hardhandig in aanvaring met die van de ‘systeemwereld’ van overheden en grote organisaties” ~ Salverda et al. (2012, p. 6)

2

PROBLEEMSTELLING | Regional gap Former Randstad Region Collaboration (discontinued as of 01-01-2008)

•

•

Major city haarlem

Harbour

Amsterdam City-region

Nieuwe schaal: regio

The Hague City-region

Voorbeeld = Randstad

So ut hW in

Utrecht City-region

Rotterdam City-region

Maar: - teveel competitie - onduidelijke grenzen

?

Drechtsteden

Breda

2

almere

North Wing Utrecht

leiden

rm tfo Pla

•

Green Heart

g

•

Meerdere pogingen gedaan tot dichten van het gat tussen leefRandstad area en systeemwereld

Metropolitan Re gion terdam Ams

PROBLEEMSTELLING | Standpunt

“Ook al is de algemene overtuiging dat planning gebaseerd moet zijn op samenwerking, ontbreekt het de huidige planning aan flexibiliteit en een gezamenlijke aanpak”

2

PROBLEEMSTELLING | Onderzoeksvraag “Hoe kunnen we een adaptieve governance strategie implementeren die gebaseerd is op samenwerking en uitgaat van het betrekken van actoren uit de wetenschap, de politiek en de burgermaatschappij?”

2


“Hoe kan samenwerking bijdragen aan een goede communicatie tussen actoren in een complex netwerk?”

2



2

“Hoe kan deze gezamenlijke aanpak het traditionele planningssysteem versterken en helpen bij het uitvoeren van een flexibele en informele manier van planning?”



“Hoe kan deze gezamenlijke aanpak het traditionele planningssysteem versterken en helpen bij het uitvoeren van een flexibele en informele manier van planning?”

“Hoe kunnen we een tool creëren die bewoners de gelegenheid geeft om deel te nemen aan het planningsproces en ze in staat stelt om te communiceren met andere actoren?”

2

WHAT?

VERSCHILLEN tussen huidig en alternatief systeem GOVERNMENT

vs.

clearly defined participants linked to the state

GOVERNANCE

mixed state and non-state participants (incl. NGOs) national government

nature

national government

linear top-down model

formal institutions and procedures

multi-layered network model

evolving and innovative processes

provincial government


science

representation of society through elections

local governments

businesses

power is dispersed among participants

domination through rules and

acceptance of and support

laws ensures universal

for decisions arises out of

acceptance of decisions

agriculture

local governments

wide participation

wildlife

3


vs.


GOVERNANCE


nature

national government







science


local governments

businesses







agriculture

local governments

wide participation

wildlife

3


vs.


GOVERNANCE


nature

national government

HUIDIG







science


local governments

businesses







agriculture

local governments

wide participation

wildlife

3


vs.

GOVERNMENT

vs.

GOVERNANCE

GOVERNANCE

clearlyclearly defined participants state defined participants mixed mixed stateand andnon-state non-state to state the state participants participants(incl. (incl.NGOs) NGOs) linkedlinked to the national government

nature

national government

nature

national government

national government

linear top-down

multi-layered

HUIDIG

linear top-down

model

model

formal institutions and

multi-layered

network model

network model

evolving and innovative

procedures processes formal institutions and evolving and innovative

procedures

processes

ALTERNATIEF

representation of society


local governments

businesses science

through elections

local governments

businesses





power is dispersed among






acceptance of decisions wide participation domination through rules and acceptance of and support

laws ensures universal acceptance of decisions

science

participants

agriculture

local governments

agriculture

local governments

for decisions arises out of wide participation wildlife

wildlife

3


vs.


GOVERNANCE


nature

national government

•

linear top-down


•

multi-layered

Multi-level governance: niet alleen overheid als model network model deelnemer, maar actoren uit alle lagen van de samenleving evolving and innovative processes



Op kleine schaal al toegepast: representation of society - publiek-private samenwerking through elections - co-creatie

local governments

science







businesses

agriculture

local governments

wide participation

wildlife

3

VERSCHILLEN tussen huidig en alternatief systeem

GOVERNMENT

vs.

GOVERNMENT

GOVERNANCE

vs.

GOVERNANCE

clearly defined participants state and mixed non-state clearly definedmixed participants state and non-state linkedparticipants to the state (incl.participants NGOs) deelnemerslinked enkeltouitthe destate politiek actorenNGOs) uit alle (incl. lagen van de samenleving national government

linear top-down verticaal, top-down systeem model

linear top-down

procedures

multi-layered

processes


businesses



businesses science

representatie door stemrecht machtpower wordt verspreid over representation of society is dispersed among en verkiezingen verschillende actoren through elections participants representation of society through elections

participants

of decisions of and wide participation domination through rulesacceptance and acceptance support

local governments



science

power is dispersed among

regels en wetten verzekeren implementatie door een brede domination through rules and acceptance of and support implementatie van nieuwe acceptatie en participatie laws ensures universal for decisions arises out of plannen

local governments

naturenature

multi-layered zowelnetwork horizontaal model model als vertical, network model een netwerk systeem

and evolving and innovative formele instituties en formal institutionsnieuwe innovatieve processen procedures processes formal institutions and evolving and innovative procedures en evoluerende processen


national government national government

national government

agriculture

local governments

agriculture

local governments

for decisions arises out of wide participation wildlife

wildlife

3

VERSCHILLEN tussen huidig en alternatief systeem •

Nadeel multi-level aanpak: - samenwerking op tijdelijke (project-)basis - hierdoor ontbreekt soms daadkracht

•

Hoe kunnen we de twee systemen combineren?

•

Introduceer een locatie-specifieke en informele tussenschaal: het “urban regime”

•

national government


Hoeksche Waard regime

Het urban regime: - één entiteit - onafhankelijk van schaal - langdurige samenwerking als brug tussen - top-down en multi-level systeem

local governance networks

3

HOW?


•

Samenwerking betekent communiceren

•

Communicatie tussen verschillende soorten actoren die elk een andere taal spreken

•

Een gemeenschappelijke taal is nodig

•

Pattern Language van Christopher Alexander

4


4


•

Aangepast stramien door Machiel van Dorst

•

Heldere, compacte layout

•

Zowel ontwerptool als communicatietool

4


duveurduurzrzaamaing dorps karakter

beleid

planner beslissen

samenwerking

overheid

buurtbus

voorzieningen

woongenot krimp

verbonden

regio

E I S I V T O T N O O R T A P VAN oeksche Wa H e d in g in n n p la o r ru im te li jk e o v l a ta n e l o o T duurzaamheid woningmarkt ijs wandelen onderw

ing

n n la p e jk li n e e t v e ti im ia u it r in le a lok

a rd

richtlijn

snelweg

netwerk

milieu

leefb

rol p a h c s d n a L l a p a a n h c io s t a d n N m la

d r a a W e h c Hoeks thema methode

participatie g in ll e t s ie it b am aarheid vergrijzing centrum balans

kreken samenleving vrijheid omie econ p a h c s d starters lan

professional

energie

vitkearrliantdeit ak wonen

werbekdreijvnenterreinen

functiemenging

dijken

actoren landbouw

decentralisatie

zelfvoorzienend ontgroening

gemeente r e ld o p patroonveldmmunicatie akkers bedrijven co

patronen

visie

burge

fuseren Oud-Beijerland getijdencentrale ch biologis innovatief

taken

senioren onderzoek tie ea cr re j pi ap platteland rs toerist maatsch woonvisie

4

Een GEZAMENLIJKE taal STRENGTHS

•

Unique core qualities regarding history, cultural heritage, and landscape

• • • •

Strong social life in towns and clubs Recreative possibilities Strong focus on (innovative) agriculture Centre Oud-Beijerland

WEAKNESSES

• • • • • •

OPPORTUNITIES

•

Collaboration with citizens because of strong sense of community

• •

Hoeksche Waard as centre for innovative agriculture Strengthening collaborations between agriculture, businesses, and education

• •

Respond to trends like “care tourism” and “care economy” Promoting recreative values

Housing stock does not comply with demand Public transport system is not optimal Insufficient knowledge about the region’s potential No clear economic profile Lack of collaboration between municipalities Lack of higher education

THREATS

• • • • • • •

Insufficient ability to act due to lack of collaboration Greying of the population Young people leaving the region Lack of affordable homes Incapability of preserving facilities Accessibility of public transport Ongoing budget cuts

4


KENNIS EN KUNDE VAN DE PLANNER

S W O T

PATRONEN -------------------------------------------------------------------------------------------

? 4


KENNIS EN KUNDE VAN DE PLANNER

S W O T

PATRONEN -------------------------------------------------------------------------------------------

? 4

Een GEZAMENLIJKE taal Zelfvoorzienende Hoeksche Waard

Eerste test Workshop met representatieve inwoners van de Hoeksche Waard: beleidsmakers, raadsleden en voorzitters van verenigingen “Het is belangrijk dat de Hoeksche Waard zelfvoorzienend wordt op het gebied van energie. Windmolens zullen daardoor een essentieel onderdeel worden van het ‘duurzame landschap’ ” VOOR

TEGEN

Korte toelichting Windmolens laten het duurzame karakter van de Hoeksche Waard goed zien, zonder té aanwezig te zijn. Geen massaal windmolenpark en horizonvervuiling, maar windmolens waar het goed in het landschap kan worden ingepast. Een studie door H+N+S in opdracht van provincie heeft hiervoor al de beste locaties aangewezen en gaat uit van zo min mogelijk “horizonvervuiling”.

4

Om elk huishouden in de Hoeksche Waard – dat zijn meer dan 35.000 huishoudens – van energie te kunnen voorzien zijn er gemiddeld 18 tot 24 windmolens nodig , ervan uitgaande dat windenergie de enige manier van energieopwekking is.Wanneer dit gecombineerd wordt met bijvoorbeeld zonne-energie kan dit aantal verder teruggedrongen worden.

Een GEZAMENLIJKE taal •

Bewoners ook belangrijke actoren in de regio Hoeksche Waard

•

Tweede test Online enquête: ingevuld door 43 deelnemers

•

Geoptimaliseerde patronen

•

Bewoners vinden het belangrijk om mee te Respondents 43 of beslissen kunnen praten Male Female

61% 39%

Heeft u weleens eerder van bewonersparticipatie gehoord?

Vindt u dat bewoners ook mee moeten beslissen als het gaat om bijvoorbeeld windmolens of het aanbod aan winkels?

Ja, ik heb er over gehoord of gelezen

67%

Nee

21%

Ja

84%

Ja, ik heb zelf ooit deelgenomen aan een project

12%

Nee

16%

4

Een GEZAMENLIJKE taal •

Per stelling aangeven op schaal 1-5: oneens - neutraal - eens

•

Keuze toelichten: - afleiden wat wensen zijn - goede ideeën

•

Uitkomsten zijn belangrijke input voor een nieuwe evaluatieronde van patronen

•

Opmerkelijk Ondanks dat mensen duidelijk aangaven geen vertrouwen te hebben in lokale politiek liggen de wensen en ideeën van beide actoren op één lijn

4


duveurduurzrzaamaing dorps karakter

beleid

planner beslissen

samenwerking

overheid

buurtbus

voorzieningen

woongenot krimp

verbonden

regio

E I S I V T O T N O O R T A P VAN oeksche Wa H e d in g in n n p la o r ru im te li jk e o v l a ta n e l o o T duurzaamheid woningmarkt ijs wandelen onderw

ing

n n la p e jk li n e e t v e ti im ia u it r in le a lok

a rd

richtlijn

snelweg

netwerk

milieu

leefb

rol p a h c s d n a L l a p a a n h c io s t a d n N m la

d r a a W e h c Hoeks thema methode

participatie g in ll e t s ie it b am aarheid vergrijzing centrum balans

kreken samenleving vrijheid omie econ p a h c s d starters lan

professional

energie

vitkearrliantdeit ak wonen

werbekdreijvnenterreinen

functiemenging

dijken

actoren landbouw

decentralisatie

zelfvoorzienend ontgroening

gemeente r e ld o p patroonveldmmunicatie akkers bedrijven co

patronen

visie

burge

fuseren Oud-Beijerland getijdencentrale ch biologis innovatief

taken

senioren onderzoek tie ea cr re j pi ap platteland rs toerist maatsch woonvisie

4

In de PRAKTIJK

•

Patronen geven ambities weer

•

Patronen leiden tot visie: uitgevoerd door urban regime

•

Urban regime bestaat uit leden van groepen / actoren waar zij ook mee samenwerkt: zo zijn ambities gebaseerd op ieders wensen

PATRONEN

Hoeksche Waard regime

VISIE DOCUMENT

5

In de PRAKTIJK S

•

S

Redevelopment area Suikerunie Innovative agriculture campus Possible long-term stay Redevelopment living-working Business park Recreation Unembanked nature and recreation

S

Bus station A4 highway (fitted in landscape) Regional road system Historical ribbon development Intended creek restoration project Connection for Ecological Main Structure

5

In de PRAKTIJK LTO

CZHW HW Wonen

ANWB Café owner

Surf school

Bank

TU Delft / Wageningen

Marina

Municipality

Municipality

Property developer

VVV

Camping owner

Farmers

Citizens Water board

•

Province

Eneco Municipality Small offices

HWL Sports clubs

HWL

Scouting CZHW

Rijkswaterstaat EU

Arriva

GGZ

Private investor

Elderly people

Social project Spatial project

Farmer

5

CONCLUSIE | Onderzoeksvraag “Hoe kunnen we een adaptieve governance strategie implementeren die gebaseerd is op samenwerking en uitgaat van het betrekken van actoren uit de wetenschap, de politiek en de burgermaatschappij?”

CONCLUSIE | Onderzoeksvraag “Hoe kunnen we een adaptieve governance strategie implementeren die gebaseerd is op samenwerking en uitgaat van het betrekken van actoren uit de wetenschap, de politiek en de burgermaatschappij?”

Actoren uit alle lagen van de samenleving betrekken zodat kennis en kunde gecombineerd kunnen worden. Communicatie is transparant en gericht op gezamenlijke wensen en ambities

Combinatie van traditionele planningssysteem en een flexibele aanpak door middel van multi-level governance. Gemanaged door urban regime

De patroontaal dient als een gemeenschappelijke taal tussen verschillende actoren en maakt debat over verschillende wensen en ambities mogelijk. Hieruit kan een regionale visie worden opgesteld.

CONCLUSIE | Reflectie en discussie

Reflectie - De patroontaal is een generieke methode. De inhoud is echter locatie-specifiek - Ook het aantal patronen staat niet vast, maar is afhankelijk van project en locatie - De planner verzorgt een eerste vertaling van de SWOT matrix. Hier haken andere actoren op in - Patroontaal kan voor de uitwerking van projecten verder uitgewerkt worden. Zo dient het niet alleen als - communicatietool, maar ook als ontwerptool Discussie - Waar trekken we de lijn tussen bewonersparticipatie en een representatieve democratie? - Wat zijn voor- en nadelen van de patroontaal? - Wat wordt de rol van urban planner en designer?

VRAGEN? Dank voor uw aandacht!

Eva Smits

|

4008022

|

Technische Universiteit Delft

|

Faculteit Bouwkunde

|

Afdeling Urbanism

|

P5 presentatie

|

17 april 2015

DEMOCRATISCH LANDSCHAP. Een adaptieve en gezamenlijke aanpak van regionale ruimtelijke planning

Recommend Documents