defensiekrant Zware dag voor Defensie

defensiekrant Zware dag voor Defensie

ial e c e Sp svisi eid l e b nummer 14 8 april 2011

4

Marine: minder schepen

4

Afstoten tanks gevoelig verlies

5

Minder F-16’s, afscheid Cougars en deel Patriots

6

CDC en DMO in de ban van sourcing

Ongeveer 12.000 functies vervallen, eenheden verdwijnen en materieel wordt afgestoten. In deze speciale Defensiekrant een overzicht van alle maatregelen uit de beleidsvisie van minister Hillen die vrijdag 8 april is gepresenteerd. In zijn beleidsvisie constateert de minister dat de wereld er niet veiliger op is geworden. Desondanks dwingt de financiële crisis de overheid tot drastische bezuinigingen en ook Defensie ontkomt daaraan niet. Met een bezuinigingsopdracht van bijna één miljard euro zijn drastische keuzes noodzakelijk. Hoofddoel is om op de lange termijn een toekomstgerichte en betaalbare krijgsmacht mogelijk te maken. Daarvoor moet diep worden gesneden in de organisatie, tegelijkertijd worden ook investeringen aangekondigd. Daarbij is het van belang de krijgsmacht een aansprekend en geloofwaardig toekomstperspectief te bieden, waaraan militairen en burgers een zinvolle opdracht ontlenen. In de beleidsvisie zet de minister de nieuwe Defensiekoers uit. Het project Verkenningen, dat de Defensieambities voor de langere periode heeft beschreven, en de bevindingen van de twintig werkgroepen (de 19 werkgroepen en de

input van de reacties op “denk mee”) vormden hiervoor de basis. In eerste instantie is gekeken naar bestuur en bedrijfsvoering, maar al snel werd duidelijk dat ook het operationele domein en de investeringen niet ontkomen aan bezuinigingen. De krijgsmacht boet onvermijdelijk aan gevechtskracht in. Vrijdag 8 april is het plan besproken in de ministerraad, waarna het wordt voorgelegd aan het parlement. De krijgsmacht wordt kleiner, zoveel is duidelijk, maar financieel op orde. De maatregelen van het kabinet moeten ertoe leiden dat de krijgsmacht in de loop van deze kabinetsperiode weer gevuld is en volop kan oefenen. Taken en middelen moeten op een realistische manier met elkaar in evenwicht worden gebracht. Meer met minder doen is de komende jaren niet aan de orde. De ingrepen die in de beleidsvisie en in deze Defensiekrant worden genoemd, maken dat onmogelijk.

Belangrijkste maatregelen krijgsmacht

Belangrijke data Een belangrijke stap in het verdere traject van de beleidsvisie vormt de uitvoering van de eerste maatregelen op maandag 9 mei. Dan worden ter voorbereiding op het reorganisatietraject de meeste operationele eenheden en systemen waarvan Defensie afscheid moet nemen, buiten dienst gesteld of uitgezet. Een tweede belangrijke datum wordt 1 juli 2011. Dan komt een gedetailleerd plan beschikbaar over de reorganisatie en de verkleining van het bestuur van de organisatie (vooral Bestuursstaf en de staven van de Defensieonderdelen). Ook moet dan het Strategisch Vastgoedplan klaar zijn waarin de belegging van de locaties wordt vastgesteld. Tot slot komt op 1 juli meer informatie beschikbaar over de maximale aantallen en de beoogde spreiding van rangen zodat duidelijk wordt welke ruimte er is voor doorstroming en hoe de belangrijke ervaringsopbouw wordt gegarandeerd.

Iedereen krijgt een gelijke behandeling Een nieuwe organisatie betekent grote gevolgen voor het personeel. Hoofddirecteur Personeel luitenant-generaal Hans Leijh schetst de gevolgen van de bezuinigingen op personeelsgebied. “De beleidsbrief geeft een richting, maar geen duidelijkheid voor het individu. Pas bij de reorganisatie die eind van dit jaar begint, worden de maatregelen duidelijk. De consequenties van de maatregelen worden pas na overleg met de bonden concreet. Transparantie tijdens het proces, en gelijke behandeling voor overtollig personeel, vormen de komende periode de uitgangspunten.” »»Lees verder op pagina 7

Marine

Minister Hillen:

‘Krijgsmacht in het hart geraakt’ Den Haag

Een zware dag voor Defensie. Een zware dag voor iedere defensiemedewerker. Zo begon minister Hans Hillen zijn videoboodschap aan het defensiepersoneel, waarin hij ingaat op de bezuinigingen. Op een begroting van 8 miljard moet bijna 1 miljard worden bezuinigd. Er gaan ongeveer 12.000 arbeidsplaatsen verdwijnen. In de ‘rubberen laag’ van Den Haag verdwijnt één op de drie banen. Maar ook de gevechtskracht ontsnapt niet aan forse snoei. “Onze krijgsmacht wordt in het hart geraakt.”

»»Lees het interview met de minister en CDS op pagina 2

•A  antal mijnenjagers van 10 naar 6 • Niet in dienst nemen twee patrouilleschepen • Afstoten bevoorradingsschip »»Meer over de marine op pagina 4

Landmacht

•O  pheffen twee tankbataljons in Havelte en Oirschot • Vermindering pantserhouwitsers met een kwart • Vermindering genieconstructiecapaciteit • Vermindering luchtverdediging • Vermindering MRAT/Fennek »»Meer over de landmacht op pagina 4

Luchtmacht • • • • •

 ermindering F-16´s van 87 tot 68 V Afstoten Cougar helikopters Niet in dienst nemen derde DC-10 Opheffen twee OGRV pelotons Buitendienst stellen van één van de vier Patriot batterijen

»»Meer over de luchtmacht op pagina 5

Marechaussee

• S chrappen aanschaf vaartuig Zeeuwse wateren • Verkleining politiezorg krijgsmacht (als gevolg verkleining krijgsmacht) »»Meer over de marechaussee op pagina 5

Kijk voor meer informatie over de beleidsvisie op het Defensie intranet

beleidsvisie 2  defensiekrant nr 14 – 8 april 2011

Links Generaal Van Uhm: “Het inleveren van gevechtskracht gaat me als militair natuurlijk aan het hart.” Rechts Minister Hillen: “Aan het einde van de kabinetsperiode moet de pijn zijn geleden.”

‘Wat we doen blijft eersteklas, met goed personeel en materieel’ »»Vervolg van pagina 1 De nieuwe krijgsmacht is honderd procent gevuld, kan weer volop oefenen en dan is er ook voldoende munitie, brandstof en materieel voorhanden. Die organisatie moet er aan het einde van deze kabinetsperiode staan. “Daar gaan we voor”, zeggen minister Hans Hillen en de Commandant der Strijdkrachten, generaal Peter van Uhm. Tot die tijd krijgt het personeel te maken met “een heel zure periode”, waarin op een budget van acht miljard euro bijna een miljard aan bezuinigingen wordt doorgevoerd. Dat is aanzienlijk meer dan de 635 miljoen euro die in het regeerakkoord is afgesproken. “Het is een combinatie van een korting op het budget als gevolg van de kredietcrisis, achterstanden die moeten worden weggewerkt en geld dat we moeten vrij maken voor nieuwe capaciteiten”, schetst minister Hillen. “Ik weet zeker dat als de regeringspartijen hadden geweten hoe Defensie ervoor staat, er niet een dergelijke zware taakstelling was opgelegd. Het budget is nu onvoldoende voor wat we willen. We moeten materieel verkopen, we leveren gevechtskracht in. Dat raakt onze krijgsmacht in het hart. Dat raakt iedereen. Het is een zware dag voor Defensie.” Opnieuw hebben bewindsman en CDS gezocht naar oplossingen. “In 2009 is al een keer bezuinigd”, zegt generaal Van Uhm. “En voor volgend jaar moeten we zo’n zeshonderd miljoen euro zien te vinden. We wisten dus dat het niet zou kunnen zonder de slagkracht te ontzien.

Er wordt als eerste diep in besturing en ondersteuning gesneden. Oplopend naar 2016 wordt daar meer dan zestig procent van het totale bedrag weggehaald: 575 miljoen euro. Helaas is snijden in de militaire eenheden onvermijdelijk, anders wordt het totaal van bijna 1 miljard niet gehaald.”

“In overleg met de bonden gaan we bezien hoe we de pijn zoveel mogelijk kunnen verzachten” “Operationeel levert de krijgsmacht in 2016 liefst 346 miljoen euro in. Het inleveren van gevechtskracht gaat me als militair natuurlijk aan het hart. Onder andere de tanks weg, Cougars, mijnenjagers, OPV’s, Patriots, minder vliegtuigen, het is een fikse aderlating. Het is natuurlijk ook zuur voor al onze mensen die zich met ziel en zaligheid hebben ingezet bij talloze missies. Maar dan zou ik toch ook willen zeggen dat we op weg gaan naar een nieuwe krijgsmacht. Die wel zijn voorraden en reservedelen op orde heeft, die wel honderd procent gevuld is. Die weliswaar niet alles meer kan doen, maar nog steeds aan de top kan meedraaien bij wat we wel doen.” Minister Hillen stelt ‘grote moeite’ met de bezuinigingsoperatie te hebben. Generaal Van Uhm zegt dat de afgelopen maanden zijn nachtrust eronder heeft geleden. Beiden zijn overigens zeer te spreken over de constructieve wijze waarop de Operationele Commandan-

ten hun bijdragen hebben geleverd. “Het proces is heel collegiaal verlopen. Wij hebben geen dictaten opgelegd of veto’s uitgesproken”, weet de minister. “Er is natuurlijk wel zwaar gestreden”, erkent Van Uhm. “De OPCO’s waren geen knip voor de neus waard geweest als ze zich niet voor hun eigen mensen hadden ingezet. Het is echter wel met open vizier gebeurd, waarbij iedereen oplossingsgericht te werk is gegaan in een voortdurende dialoog.”

Pijn

Hillen en Van Uhm hadden het liefst de achterstanden meteen weggewerkt. “Maar dat vraagt tijd. We kijken nu eerst naar het oplossen van de problemen bij het operationele deel. Voor heel Defensie hebben we echt een periode van drie jaar nodig”, denkt de bewindsman. “Aan het einde van de kabinetsperiode moet de pijn dan zijn geleden.” De minister hamert erop dat de beslissingen van nu zullen leiden tot ernstige gevolgen in de toekomst. Hij hoopt op ‘betere tijden’ als de economie weer aantrekt. “De klap van deze maatregelen kan zo groot zijn dat het een schokeffect teweeg brengt in Nederland, bij het publiek en de politiek. De Tweede Kamer vindt in meerderheid dat we veelzijdig inzetbaar moeten zijn. Dat kan nu even niet. Wil men dat op termijn wel, dan zal er geld bij moeten.” Generaal Van Uhm vergelijkt ‘zijn’ krijgsmacht met een tienkamper. “We hebben altijd op alle onderdelen meegedraaid op topniveau. Nu zullen we echter een paar disciplines niet kunnen uitvoeren. Bovendien leveren we in op het voortzettingsvermogen bij een buitenlandse missie. Om het bij

deze metafoor te houden: op de 100 meter sprinten we mee in de finale, maar op de 1500 meter moeten we een aantal jaren anderen laten voorgaan.” Minister Hillen vult aan: “Maar wat we doen blijft eersteklas, met goed personeel en goed materieel. De veiligheid van Nederland en onze mensen staat voorop. Daaraan wordt niet getornd.”

“Na de kolossale verbouwing proberen we klaar te zijn voor de uitdagingen van morgen en overmorgen” Personeel

Door de bezuinigingsoperatie gaan de komende jaren binnen Defensie ongeveer 12.000 arbeidsplaatsen verdwijnen. “Voor enkele duizenden kunnen we binnen of buiten Defensie emplooi vinden”, aldus de bewindsman. “We nemen dus afscheid van enkele duizenden medewerkers. In overleg met de bonden gaan we bezien hoe we de pijn zoveel mogelijk kunnen verzachten, met behulp van een adequaat sociaal beleidskader. Voor de zomer zal het beeld voor het personeel duidelijker worden, worden de contouren zichtbaar en de focus scherper wie de organisatie moet verlaten.” Generaal Van Uhm vult aan: “Dat geldt tevens voor de locaties die we gaan sluiten. Er wordt nu bekeken hoe wij de

nieuwe organisatie zo efficiënt mogelijk kunnen legeren. Er komt ruimte vrij door eenheden die helaas geschrapt moeten worden. Deze ruimte moet goed worden benut. Daarom houden wij nu ook enkele nieuwbouwprojecten aan tot wij de hele legeringsplaat helder hebben. Naar verwachting is dit rond begin juli verder uitgewerkt.” De minister benadrukt dat zowel defensiepersoneel als samenleving zich bewust moeten zijn van de ingrijpende keuzes die gemaakt moeten worden. “De kredietcrisis hebben we allemaal in onze portemonnee gevoeld. Een miljard bezuinigen kan niet zonder pijnlijke keuzes. Toch wordt het niet alleen maar minder; aan de achterkant breken we weliswaar af, maar aan de voorkant blijven we investeren. In een nieuwe krijgsmacht, die echter niet meer alles kan. We zullen dus af en toe ‘nee’ moeten verkopen.” De minister en de CDS tonen zich vastberaden om voor Defensie toch de weg omhoog weer te vinden. “De komende twee jaar worden erg lastig,” weet de bewindsman, “want die achterstanden loop je niet zomaar in. Maar daarna beschik je wel over een krijgsmacht die zijn voorraden op peil heeft, en niet meer ondervuld is. Na de kolossale verbouwing proberen we klaar te zijn voor de uitdagingen van morgen en overmorgen. Met cybertechnologie, met onbemande wapensystemen. Het zal niet gemakkelijk zijn, maar we moeten ons uit te duisternis terug omhoog zien te vechten.”

beleidsvisie

defensiekrant nr 14 – 8 april 2011  3

Internationale samenwerking Internationale samenwerking was voor Defensie altijd al een groot goed en dat blijft ook in de toekomst zo. Sterker nog, er wordt gezocht naar nog meer mogelijkheden om internationaal de handen ineen te slaan. De belangrijkste ontwikkelingen op een rijtje. Samenwerking Benelux

In navolging van de samenwerking met België op maritiem gebied wordt onderzocht of land- en luchtmacht meer samen kunnen werken met onze zuiderburen op het gebied van materieellogistiek en onderhoud. Maar ook op het terrein van verwerving, standaardisatie, opleidingen, gereedstelling en operationele taken zoals de luchtruimbewaking en luchttransport.

Samenwerking Duitsland

De mortieren (boven) en Stingers (onder) van mariniers en landmacht worden bij het CLAS ondergebracht.

Bundelen om te besparen Samenwerking tussen krijgsmachtdelen en eenheden draagt bij aan de besparingen. De draagbare Stingers van het Korps Mariniers en de Luchtmobiele Brigade worden ondergebracht bij de (mobiele) Stinger-pelotons van het Commando Grondgebonden Luchtverdediging (GLVD). Dit commando in oprichting, is een samenvoeging van het Commando Luchtdoelartillerie van het CLAS en de Groep Geleide Wapens van het CLSK. De zes 120 mm mortieren van de mariniers en twaalf van de Luchtmobiele Brigade worden samengebracht in één afdeling veldartillerie van het Commando Landstrijdkrachten. De bedienaars worden opgeleid op zowel de pantserhouwitser als het 120 mm mortier.

Samenwerking speciale operaties

De samenwerking tussen de Special Operations Forces, het Korps Commandotroepen (KCT), de Maritieme Speciale

Operaties (MSO) compagnie, de Unit Interventie Mariniers (UIM) en andere eenheden, wordt verder versterkt. De laatste jaren traden deze eenheden al vaker joint (gezamenlijk) op bij het uitvoeren van speciale operaties. Procedures worden verder op elkaar afgestemd en getraind. Bij het CZSK wordt het verband tussen de maritime special forces en de mariniersbataljons versterkt. Bij het CLAS gaat het vooral om het intensiveren van de operationele samenwerking tussen het KCT en de luchtmobiele bataljons. Deze zijn meer dan de gemechaniseerde bataljons gewend op te treden met helikopters. Ook sluit hun uitrusting en opleiding goed aan bij de praktijk van speciale operaties. Op het gebied van nationale operaties wordt de samenwerking tussen de Dienst Speciale Interventies (DSI) van het Korps Landelijke Politiediensten, de

Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten van de KMar en de Unit Interventie Mariniers versterkt. Trainingsfaciliteiten worden samengebracht en deskundigheid gedeeld.

Geïntegreerde vuursteun

Voor het snel en nauwkeurig verlenen van vuursteun aan grondtroepen is een goede samenwerking noodzakelijk tussen jachtvliegtuigen, gevechtshelikopters, artillerie, mortieren en de voorwaartse waarnemers voor grondgebonden vuursteun en Forward Air Controllers. Inzet in Afghanistan heeft geleerd dat hierin verbeteringen mogelijk zijn. Voorwaartse waarnemers en Forward Air Controllers worden op compagniesniveau samengevoegd in Fire Support Teams. De eenheid krijgt betere apparatuur om doelen te bepalen. De uitwisselbaarheid tussen Fire Support Teams van CZSK en CLAS wordt vergroot. Op brigade- en

Overige samenwerkingsverbanden

bataljonsniveau worden speciale cellen opgericht om vuursteun zo goed mogelijk te coördineren met andere gebruikers van het luchtruim.

Brandstof, uitrusting, reservedelen en munitie De afgelopen jaren is er het nodige te doen geweest over de brandstof, kleding en uitrusting, de beschikbaarheid van reservedelen en munitie. In de Beleidsvisie wordt hierover het volgende gezegd: Brandstof

In 2012 moet de brandstofvoorraad en de aanvulling hiervan op een aanvaardbaar peil komen.

Kleding en uitrusting

Voor 38 van de 48 artikelsoorten is dit jaar geld beschikbaar om de vereiste voorraden aan te vullen. Voor de overige tien artikelsoorten wordt in 2011 verder ingeteerd. De achterstanden bij de voorraad kleding en uitrusting zijn eind 2012 ingelopen.

Reservedelen

In 2012 en 2013 ligt de prio bij de aanschaf van zogenoemde long lead items, het sluiten van meerjarige onderhoudscontracten en het aanvullen van die voorraden die bijna uitgeput zijn. Hierbij is Defensie echter afhankelijk van de mogelijkheden van externe bedrijven. In 2013 en 2014 volgt het herstel van de meer gangbare artikelen. De verwachting is dat in 2014 sprake is van een stabiele situatie bij de beschikbaarheid en het onderhoud van reservedelen.

Het snel inzetbare Duits-Nederlandse legerkorpshoofdkwartier in Münster blijft bestaan. Wel wordt gekeken naar mogelijkheden het aantal Nederlandse functies te verminderen. Er wordt gestreefd naar samenwerking met onze oosterburen op het gebied van instandhouding en onderhoud bij materieel dat bij beide landen in dienst is zoals de pantserhouwitser en het Boxer gevechtsvoertuig, maar ook op medisch gebied, het beheer van munitie en de overeenkomstige Patriot-systemen. Ook een uitbreiding van de gezamenlijke marineoefeningen en –opleidingen en samenwerking bij de maritieme Theatre Ballistic Missile Defence behoort tot de mogelijkheden.

Munitie

Ook bij de aanschaf van munitie is Defensie afhankelijk van externe partijen. In dit geval zijn vraag en aanbod op de markt in hoge mate bepalend voor de mogelijkheden. De meest urgente tekorten zijn in 2012 en 2013 ingelopen. Uiteindelijk is de verwachting dat alle munitievoorraden eind 2014 stabiel zijn.

Ons land bekijkt of er besparingen mogelijk zijn door de verwerving van goederen en diensten stelselmatig via de NATO Maintenance and Supply Agency (NAMSA) in Luxemburg uit te besteden. Een ander samenwerkingsverband is het Europese defensieagentschap EDA. Hierbij blijft ons land betrokken, overwogen wordt om ook deel te nemen aan gemeenschappelijke investeringsprogramma’s voor onderzoek en technologie. Tot slot wil Nederland deelnemen aan een samenwerkingsverband van zes Europese landen met grotere defensieindustrieën. Dit verbetert de concurrentiepositie van de Nederlandse defensie-industrie maar biedt ook goede aanknopingspunten voor verdere samenwerking op het gebied van technologie en innovatie.

Pooling & sharing

Ons land neemt deel aan een aantal succesvolle initiatieven op het gebied van pooling & sharing, zoals European Air Transport Command (EATC) en het strategisch luchttransport met de C-17. Op deze manier worden op betaalbare wijze capaciteiten gecreëerd. Ook in de toekomst zal ons land in nauwe samenwerking met de internationale partners, actief deelnemen aan de zoektocht naar mogelijke nieuwe multinationale initiatieven op dit gebied.

beleidsvisie 4  defensiekrant nr 14 – 8 april 2011

Bevoorrader en mijnenjagers weg, minder OPV's Het Commando Zeestrijdkrachten ontvangt maar twee van de vier Oceangoing Patrol Vessels en moet het een jaar stellen zonder logistiek ondersteuningsschip. Permanente aanwezigheid met een patrouilleschip in de West wordt niet gegarandeerd en het aantal mijnenjagers wordt bijna gehalveerd. Van de vier Oceangoing Patrol Vessels komen er twee daadwerkelijk beschikbaar. Zij gaan de kustwachttaken op zich nemen en zullen zowel op de Noordzee als het Caribisch Gebied opereren. Permanente aanwezigheid met een patrouilleschip in de Caribische regio kan niet gewaarborgd worden, waardoor andere oppervlakteschepen voor de taken aldaar ingezet gaan worden. De radar van de LCF-fregatten wordt aangepast voor de verdediging tegen raketten en het 127 mm kanon geschikt gemaakt voor een groter bereik en een betere precisie. Van de M-fregatten wordt de onderzeebootbestrijdingsapparatuur verbeterd.

mijnenjagers

Het Joint Support Ship (JSS), waarvan de kiel niet lang geleden aan elkaar is gelast, zal het speerpunt van de maritieme logistiek vormen. Een multifunctionele eenheid die ingezet zal worden ter ondersteuning van een taakgroep en eenheden op het land,

maar ook als strategisch transportmiddel en bij humanitaire noodhulpoperaties. De mijnenbestrijdingscapaciteit wordt beperkt tot het minimum om het Nederlandse deel van het Continentale Plat en de vaargeulen in de belangrijke havengebieden van Nederland explosievenvrij te houden. Dit betekent dat slechts zes van de tien mijnenjagers blijven varen waardoor minder vaak kan worden deelgenomen aan internationale operaties. Het project mijnenveger wordt geschrapt. Hr.Ms. Zuiderkruis vaart tot het einde van dit jaar door, en wordt daarna afgestoten. Het afstoten van de Hr.Ms. Zuiderkruis vergroot de afhankelijkheid van logistieke ondersteuning door andere landen en van de bevoorrading in havens. Het vermogen om langer zelfstandig op zee te kunnen opereren en de effectieve inzetbaarheid van de eenheden zal verminderen. Hr.Ms. Amsterdam blijft doorvaren tot 2014. De Amsterdam wordt dan afgestoten en de bemanning gaat het JSS van de werf ophalen. Dit schip komt in 2015 in dienst

wat betekent dat CZSK gedurende een jaar geen logistiek ondersteuningsschip heeft. Ook blijft het CZSK over een Korps Mariniers beschikken met als kern twee manoeuvrebataljons en twee Landing Platform Docks (LPD’s) voor amfibische operaties. Met de vier dieselelektrische onderzeeboten van de Walrus-klasse behoudt de marine het vermogen tegenstanders de toegang tot zeegebieden te ontzeggen en handhaaft zij de capaciteit om ongezien inlichtingen in te winnen.

stinger

De draagbare Stinger-capaciteit van het Korps Mariniers wordt ondergebracht bij de (mobiele) Stinger-pelotons van het Commando Grondgebonden Luchtverdediging. De 120 mm mortieren van het Korps Mariniers gaan op in één afdeling veldartillerie van het Commando Landstrijdkrachten. De bedienaars van deze wapens worden daarbij opgeleid op zowel de pantserhouwitser als het mortier 120mm.

Hr.Ms. Zuiderkruis blijft tot eind van dit jaar in de vaart.

Afstoten tanks gevoelig verlies Het Commando Landstrijdkrachten raakt haar cavalerie kwijt. 11 Tankbataljon Regiment Huzaren van Sytzama en 42 Tankbataljon Regiment Huzaren Prins van Oranje worden opgeheven, een gevoelig verlies voor de slagkracht van de krijgsmacht. Met deze maatregel verliest de landmacht het zwaarste gevechtsvoertuig in grondoperaties. Het gemis van de vuursteun van de Leopard-tanks moet worden opgevangen door de inzet van Apache gevechtshelikopters en het CV90 pantserinfanterievoertuig. Ook bij de artillerie verdwijnt een eenheid van bataljonsniveau. De Pantserhouwitsers uit de twee bestaande eenheden, 11 Afdeling Rijdende Artillerie en 14 Afdeling Veldartillerie, worden in één Afdeling Veldartillerie samengevoegd, samen met de 120 mm mortieren van het Korps Mariniers en de Luchtmobiele Brigade. Het aantal Pantserhouwitsers wordt met een kwart verminderd, zes stukken worden voor verkoop aangeboden.

pantsergenie

Andere maatregelen zijn dat de staf van het Operationeel Ondersteuningscommando Land aanzienlijk wordt verkleind. Een deel van het takenpakket wordt herbelegd. Het OOCL blijft wel in staat deployment en re-deployment operaties te ondersteunen. 101 Geniebataljon beschikt in de toekomst over twee aangepaste constructiecompagnieën, één minder dan nu. De staven van twee pantsergeniecompagnieën worden opgeheven. De vier pelotons van beide compagnieën worden verdeeld over de resterende pantsergeniecompagnieën. De luchtverdedigingscapaciteit van het Commando Luchtdoelartillerie wordt gehalveerd: één batterijstaf en een logistiek peloton worden opgeheven, evenals drie pelotons uitgerust met de Stinger op de Mercedes Benz. De helft van de tachtig met het Medium Range Anti Tank-wapensysteem uitgeruste Fenneks wordt geschrapt. Hierdoor wordt de organisatie van de pantserinfanterie- en verkenningseenheden aangepast. Na vervanging van sensoren van de systemen van 101 Artillerieondersteuningsbatterij kan de eenheid een bijdrage leveren aan

de verdediging tegen Rockets, Artillery and Mortars. Deze taak wordt belegd bij het Commando Grondgebonden Luchtverdediging. De onderhoudscapaciteit van het CLAS wordt gereduceerd door het opheffen van twee onderhoudscompagnieën. Er blijven er vier over: één bij Luchtmobiel, twee bij de gemechaniseerde brigades, en één bij het OOCL. Deze maatregelen bij operationele eenheden hebben directe consequenties voor het optreden van de landmacht. De slag- en gevechtskracht nemen af en er zullen minder mensen beschikbaar zijn voor het bouwen van kampementen bij operaties. Het verminderen van de helikoptercapaciteit bij het Defensie Helikopter Commando – de Cougars worden immers afgestoten - heeft bovendien gevolgen voor de gereedstelling, het optreden en het voortzettingsvermogen van luchtmobiele eenheden.

De drie infanteriebataljons van de 11 Luchtmobiele Brigade en vier pantserinfanteriebataljons van 13 en 43 Gemechaniseerde Brigade maken dat de landmacht in staat is zeven manoeuvrebataljons op de mat te brengen die gedurende langere tijd de kern kunnen vormen van operationele taakgroepen. De drie brigadestaven spelen hierbij een belangrijke rol en maken inbedding in internationale verbanden mogelijk op het juiste niveau. De brigadestaven hebben ook een belangrijke taak op het gebied van nationale operaties.

legerkorps

De deelname aan 1 (German/Netherlands) Corps, het Duits-Nederlandse legerkorpshoofdkwartier in Munster, blijft gehandhaafd vanwege het belang ervan in de NAVO en de Europese Unie. De landmacht schrapt wel zeventig tot honderd functies bij het legerkorpshoofdkwartier. Het exacte aantal wordt in overleg met de Duitse partner besloten, net als de herinrichting van ondersteunende eenheden als 101 CIS-bataljon in Garderen. De inrichting van het hoofdkwartier wordt verder tegen het licht gehouden en er wordt nagedacht over andere, intensievere samenwerking met de Duitse krijgsmacht.

De landmacht raakt haar zware slagkracht kwijt.

Nationale veiligheid De inzet van militaire eenheden voor nationale operaties blijft een belangrijke doelstelling van Defensie. Voor bijstand bij bijvoorbeeld de handhaving van de openbare orde en veiligheid en de bestrijding van rampen blijft capaciteit beschikbaar. In de komende jaren worden de huidige gegarandeerde capaciteiten voor civiel-militaire samenwerking verder uitgebreid met een CBRN response team en een CBRN detectie- en ontsmettingscompagnie. Daarnaast steunt de krijgsmacht ook met niet-gegarandeerde capaciteiten, zoals tijdens de brand in Moerdijk. De beschikbare en gegarandeerde capaciteiten kunnen een grotere vraag van civiele autoriteiten aan. De ministeries van Defensie en Veiligheid en Justitie zullen samen initiatieven ontplooien om de militaire capaciteiten beter onder de aandacht te brengen van de civiele autoriteiten. Minister Hillen ziet mogelijkheden om de specifieke deskundigheid van Defensie op het gebied van multidisciplinair oefenen en trainen beschikbaar te stellen van de civiele autoriteiten. Ook wordt meer geoefend en gewerkt aan een verbeterde uitwisseling van kennis en ervaring.

beleidsvisie

defensiekrant nr 14 – 8 april 2011  5

Minder F-16’s, afscheid Cougars

De Cougar is onder meer uitgebreid in Uruzgan ingezet.

Het CLSK moet afscheid nemen van de Cougars van het 300 Squadron, de transportheli’s worden afgestoten. Daarnaast vermindert de vloot F-16 van 87 stuks naar 68, wat gevolgen heeft voor het aantal squadrons. De derde DC-10 wordt niet in dienst genomen en er worden twee pelotons Object Grondverdediging opgeheven. Tenslotte verdwijnt één van de vier Patriot-batterijen. De drie overgebleven batterijen smelten samen tot één eenheid. Op het gebied van jachtvliegtuigen vindt in overeenstemming met het regeerakkoord deze kabinetsperiode alleen de aanschaf van een tweede Joint Strike Fighter-testtoestel plaats. Als het volgende kabinet kiest voor de JSF als opvolger van de F-16, dan zal deze – in verband met de benodigde productietijd – niet eerder dan 2019 kunnen instromen. De huidige F-16 bases Leeuwarden en Volkel blijven in gebruik. Negentien F-16’s worden afgestoten, en aan dit

wapensysteem gerelateerde projecten krimpen navenant in. 58 toestellen zijn bestemd voor operationele inzet en tien voor opleiding en training. Er blijven vier squadrons over. Voor de nationale veiligheid blijven twee F-16’s 24 uur per dag, zeven dagen per week inzetbaar voor de QRA.

Helikopters

Ondanks de grote behoefte aan transporthelikopters is gekozen voor

het buitendienststellen van de Cougar, en daarmee het schrappen van de Midlife Update. Hiermee vermindert het aantal types binnen de helikoptervloot wat een aanzienlijke bedrijfsvoeringsbesparing oplevert. Het betekent tegelijkertijd een vergroting van het tekort aan tactische transportcapaciteit tijdens operaties, en het heeft gevolgen voor de gereedstelling, het optreden en het voortzettingsvermogen van de luchtmobiele brigade. Drie toestellen

KMar: handhaving primaire taken De verkleining van de krijgsmacht heeft consequenties voor de capaciteit die de KMar levert ten behoeve van de politiezorg aan die krijgsmacht. De aangekondigde algemene maatregelen voor defensie, zoals reducties in bestuur en bedrijfsvoering, gelden onverkort ook voor de Koninklijke Marechaussee.

Geleide wapens en onbemande vliegtuigen

Na opheffing van één Patriot-batterij en de samenvoeging van de overgebleven drie batterijen kan één commando- en logistiek element worden opgeheven. Het materieel van de opgeheven batterij wordt aangehouden als operationele logistieke reserve. Voor het vergaren van inlichtingen vanuit de lucht verwerft Defensie één systeem Medium Altitude Long Endurance (MALE) Unmanned Aerial Vehicles (UAV’s) met vier vliegtuigen. Initieel wordt het

systeem in het buitenland gestationeerd voor ervaringsopbouw, opleidings- en trainingsfaciliteiten en materieellogistieke ondersteuning.

Transport en OGRV

De recentelijk aangeschafte DC-10 wordt niet in dienst gesteld. Het toestel wordt verkocht. De behoefte aan transport wordt in internationaal verband of door civiele inhuur opgevangen. Twee pelotons Object Grondverdediging (OGRV) worden opgeheven. Deze militairen zorgen voor de grondverdediging bij uitzendingen. Hun taken worden overgenomen door de drie resterende pelotons. De capaciteit van de hondengeleiders van de op te heffen pelotons wordt herverdeeld.

Flexibiliteit door poolsysteem wielvoertuigen De operationele commando’s beschikken momenteel allemaal over verschillende typen operationele wielvoertuigen. Deze voertuigen worden in een pool ondergebracht waardoor het aantal kan verminderen met een kwart.

Vaartuig geschrapt

Na uitgebreider onderzoek wordt mogelijk besloten de vaartuigen van de KMar onder te brengen bij de rijksrederij. De aanschaf van een nieuw KMarvaartuig voor de Zeeuwse wateren wordt geschrapt. In plaats daarvan worden meer controles op land uitgevoerd en zal meer gebruik worden gemaakt van de vaartuigen van andere organisaties. De aanpak in het regeerakkoord van de georganiseerde misdaad en van de illegaliteit heeft ook gevolgen voor de KMar. Mensenhandel en grensoverschrijdende criminaliteit door vreemdelingen, illegalen en mensensmokkelaars, wordt harder aangepakt, onder meer door de mobiele controles van de

en vier bemanningen blijven operationeel totdat in 2012 de NH-90 de SAR-taken op de Noordzee en het patiëntenvervoer op de Waddeneilanden overneemt.

Alle operationele wielvoertuigen hebben één ding gemeen: ze moeten voldoen aan allerlei militaire specificaties in verband met de operationele inzet waar ze voor gedacht zijn. Nadeel van deze militaire eisen is dat de voertuigen hierdoor duurder in aanschaf en gebruik zijn. Met het oog op een grotere doelmatigheid zijn twee oplossingen bedacht.

Vaartuigen KMar mogelijk naar rijksrederij.

marechaussee. Daarvoor moet de juridische basis eerst worden versterkt. Daarnaast wordt het terugkeer- en uitzetbeleid geïntensiveerd en wordt het aantal liaisons van de KMar uitgebreid.

Ook gaan de KMar en nationale politie intensief samenwerken bij de handhaving van openbare orde en veiligheid en bij bestrijding van de criminaliteit.

Op de eerste plaats wordt gekeken of een deel van de wielvoertuigen vervangen kan worden door ‘gewone’ civiele voertuigen die goedkoper zijn in aanschaf en exploitatie. Hierbij

gaat het vooral om voertuigen voor opleiding en training. Daarnaast worden alle andere operationele wielvoertuigen ondergebracht in een defensiebrede pool. Indien nodig kunnen eenheden, wanneer ze zich bijvoorbeeld voorbereiden op een inzet, voertuigen uit de pool betrekken. Afgezien van de winst qua aantal voertuigen, worden deze ook nog eens intensiever gebruikt. Door een dergelijke pool in te richten kan het aantal operationele wielvoertuigen met een kwart worden verminderd. Het poolconcept wordt niet toegepast op gevechtsvoertuigen, deze blijven organiek bij de eenheden ingedeeld.

beleidsvisie 6  defensiekrant nr 14 – 8 april 2011

CDC en DMO in de ban van sourcing Commando Dienstencentra

Het CDC krijgt een nieuwe centrale directie Personeel en Organisatie Defensie (DPOD). Een groot deel van de P&O-capaciteit van de zeven defensieonderdelen wordt gebundeld. Zo kan de directie professioneler en effectiever ondersteuning verlenen aan commandanten en medewerkers. Nu nog beschikken alle defensieonderdelen over P&O-medewerkers en verrichten ze dezelfde werkzaamheden. Daarnaast wordt er verder gegaan met het automatiseren en bundelen van P&O-activiteiten in Shared Service Centra. Dit moet de zelfwerkzaamheid van het personeel bevorderen. Om dit proces te bevorderen vindt uitbreiding van de digitale ondersteuning plaats. Lijnfunctionarissen bij de defensieonderdelen blijven beschikken over enige stafcapaciteit en Human Resource Management (HRM)-adviseurs.

De gezondheidszorgorganisatie krimpt in. De operationele gezondheidszorg is nu nog gebaseerd op achterhaalde verwachtingen en verliezen. De operationele commando’s behouden de eigen role-1 capaciteit. Wel wordt deze eerstelijnscapaciteit gereduceerd. De role-2 verandert waarbij 400 Geneeskundig Bataljon van

Topfunctionarissen ■■ In de afgelopen acht jaar is het aantal functies voor topfunctionarissen bij Defensie verminderd van 136 naar 109. In verband met projecten en uitzendingen van topfunctionarissen bij missies ligt het daadwerkelijke bestand momenteel bij 119 waaronder 93 militairen. Mede als gevolg van de maatregelen in de beleidsvisie zal het bestand topfunctionarissen de komende jaren dalen tot 80. Met het oog op de complexiteit van de veranderingen bij Defensie wordt er tijdelijk een pool ingericht van tien topfunctionarissen voor het uitvoeren van projecten en reorganisaties.

De dienstverlenende organisaties DMO en CDC gaan inkrimpen. De verkleinde organisaties zullen - waar mogelijk - meer gaan samenwerken met het bedrijfsleven en werk uitbesteden. Sourcing (zie kader) is het sleutelwoord in de beleidsvisie van de minister.

Ook het opleidingsveld gaat de komende jaren veranderen. Het Loopbaanlint wordt met kracht voortgezet. Net zoals bij P&O zal op dit gebied bekeken worden of samenwerking met externe opleidingsinstanties een optie is. Daarnaast is er ook aandacht voor de herinrichting en harmonisatie van opleidingen en opleidingsnormen (aantallen leerlingen en opleidingsduur) en de herinrichting van de opleidingsorganisatie. Opleiders, trainers en kenniswerkers worden per operationeel commando ondergebracht in één organisatie. Het aanbod van studierichtingen bij de NLDA wordt verkleind tot drie bacheloropleidingen. De Leergang Topmanagement Defensie verdwijnt. Onderzocht wordt of de NLDA toe kan met twee locaties in plaats van drie. Wanneer dat kan wordt de locatie Ypenburg afgestoten. Door een herinrichting van de Opleidingen Koninklijke Marine, het Opleidings- en Traningscommando, de Koninklijke Militaire School Luchtmacht, het Landelijk Opleidings- en Kenniscentrum KMar en het Instituut Defensie Geneeskundige Opleidingen wordt een besparing bereikt.

in het kort

Investeringsprojecten ■■ De besluiten in de beleidsvisie hebben ook gevolgen voor investeringsprojecten. Enkele voorbeelden van projecten die worden geschrapt of vertraagd: BADS mobiele biologische verkenningscapaciteit (geschrapt), Verbeterd Operationeel Soldaat Systeem (deels vertraagd), Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen (1 jaar vertraagd), Boxer (herfasering), Apache midlife update (1 jaar vertraagd), instandhouding Goalkeeper (1 jaar vertraagd), vervanging brugleggende tank (3 jaar vertraagd), kwantitatieve versterking manoeuvre bataljons Korps Mariniers (5 jaar vertraagd). De onderhoudsbedrijven keren terug bij de OPCO’s.

de landmacht voor heel Defensie de tweedelijnszorg gaat uitvoeren. Het bataljon wordt omgevormd tot een joint eenheid met naast personeel van de landmacht, ook personeel van de marine en luchtmacht. Reguliere en aanvullende capaciteit wordt samengebracht in een ondersteunend gezondheidszorgbedrijf binnen het CDC. De geneeskundige ondersteuning blijft voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen en is doelmatig ingericht. De reorganisatie heeft uiteraard consequenties voor de infrastructuur van Defensie. Een groot aantal projecten zal vertraging oplopen door de noodzaak snel opbrengsten te vinden. De facto is sprake van een stop op nieuwe infraprojecten tot en met 2012. Ook de opheffing van eenheden en andere maatregelen uit de beleidsvisie hebben consequenties voor de belegging van de infra. Op 1 juli 2011 moet een Strategisch Vastgoedplan klaar zijn. Omdat doelmatigheid voorop staat kan het zijn dat eenheden verhuizen naar andere locaties. Defensie zal overleggen met civiele medegebruikers van het Maritiem Vliegkamp De Kooy

over een andere kostenverdeling. Dit kan gezien worden als een uiterste poging het vliegkamp open te houden. Defensie streeft ernaar de status van vliegbasis Eindhoven te veranderen in een civiele luchthaven met militair medegebruik. Er wordt ook gekeken naar samenwerking met België voor een geïntegreerde uitvoering van het luchttransport en stationering van vliegtuigen op één locatie. De Centrale Organisatie Integriteit Defensie (COID) krijgt extra onderzoekscapaciteit. Defensie scoorde nog niet goed genoeg in een rapportage over integriteit bij het Rijk van de Algemene Rekenkamer in 2009. Door het stelsel van integriteitszorg verder te professionaliseren moet dit in de toekomst wel zo zijn.

Defensie Materieel Organisatie Het Marinebedrijf, het Logistiek Centrum Woensdrecht en Defensie Bedrijf Grondgebonden Systemen worden ontkoppeld van de Defensie Materieel Organisatie. De drie onderhoudsbedrijven komen weer te vallen onder de verantwoordelijkheid van de operationele commandanten van de

Sourcing Het uitbesteden van activiteiten moet zorgen voor besparingen, een eenvoudigere werkwijze en een verhoogde flexibiliteit bij de DMO en het CDC. Niet strategische onderhoudsactiviteiten worden zoveel mogelijk uitbesteed. Op het gebied van strategische activiteiten is meer samenwerking met het bedrijfsleven het doel. Een programmabureau op centraal niveau ondersteunt en stimuleert de uitvoering van de twee types van sourcing (zowel in- als uitbesteden). In 2011 onderzoekt het bureau een aantal dienstverleningsgebieden en bekijkt het of ‘zelf doen’, ‘samenwerken’ of ‘uitbesteden’ de beste optie is. 2011 CDC: catering, medische keuringen, psychologische selectie, ICT (mainframe hosting, werkpleklogistiek, connectivity & datacenters, IV-services en telefonie) en vastgoed (nieuwbouw en lokaal afroepbare diensten). DMO: onderhoud van kleine vaartuigen, onderhoud van calibratie-, meet- en testapparatuur en onderhoud van luchtverkeersbeveiligingssystemen. 2012 CDC: P&O, gezondheidszorg (arbozorgtaken, logistiek, bijzondere medische beoordeling), bewaking en beveiliging (buiten het geweldsspectrum). DMO: bevoorrading kleding en persoonsgebonden uitrusting.

defensieonderdelen. Zo krijgen de commandanten meer ruimte in de uitvoering. Overlappende functies bij de DMO en de krijgsmachtdelen zullen vervallen, zodat doelmatiger kan worden gewerkt. Het KPU-bedrijf, het Defensie Munitiebedrijf en het Defensie Bedrijfsstoffen Bedrijf blijven wel bij de DMO. Het drietal ketenlogistieke bedrijven zal ook doelmatiger worden ingericht. Voorraden worden geminimaliseerd en leveranciers leveren hun producten zoveel mogelijk direct bij de gebruiker af. Per bedrijf blijven maximaal twee voorraadpunten over. De directies Projecten en Verwerving en Wapensystemen worden verkleind en beleidsmatige functies binnen de DMO verdwijnen. Het sourcing-beleid (zie kader) is ook andersom toepasbaar. Kostbare kapitaalgoederen en specialistische kennis en capaciteit zullen waar mogelijk worden aangeboden aan de rijksoverheid en buiten de overheid. Ten behoeve van Stork/Fokker Technologies, Thales NL en Damen/ Schelde zal een extern bureau de mogelijkheden tot samenwerking bekijken bij het Marinebedrijf, het Logistiek Centrum Woensdrecht en Defensie Bedrijf Grondgebonden Systemen. De resultaten worden openbaar en beschikbaar voor geïnteresseerde partners. Ook het uitbesteden van investeringsprojecten behoort tot de mogelijkheden. Het Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen is één van de studieprojecten. Van de plank kopen, wordt de regel voor het aanschaffen van nieuw materieel. Dit geldt voor zowel civiele als militaire producten. Uitzonderingen op deze regel zijn mogelijk, maar dienen goed te worden beargumenteerd. Innovatie is dus alleen nog mogelijk door bestaand materieel op een slimme manier te combineren. De kosten van een product gedurende de hele levensduur zullen daarbij zwaar wegen.

Dienstauto’s en VIP-vervoer ■■ Alle 6.000 civiele dienstauto’s van Defensie worden centraal in beheer genomen. Zo’n 3.500 ‘algemene’ personenauto’s en bestelbussen worden ondergebracht in decentrale pools. Hierdoor wordt de inhuur en het gebruik van eigen vervoer beperkt. Het aantal voertuigtypen wordt verkleind. In totaal wordt het bestand voertuigen verminderd met 1.000 voertuigen. Het VIP-vervoer wordt versoberd en doelmatiger ingericht. Dit leidt tot een besparing van dertig procent. Het totale bestand voertuigen voor VIP-vervoer wordt verkleind en er worden goedkopere dienstauto’s gekocht.

Joint IV Commando ■■ Om de doelmatigheid en doeltreffendheid van de informatievoorziening te bevorderen, wordt een Joint IV Commando opgericht. Hierdoor worden vraag en aanbod in het IV-domein beter op elkaar afgestemd. Ook wordt de integratie van operationele en bestuurlijke informatievoorziening versterkt. Het Joint IV Commando is een samenvoeging van de Bedrijfsgroep IVENT en DMO/C41.

Reservisten & veteranen ■■ Ook in de nieuwe krijgsmacht vervullen reservisten een belangrijke rol. Ze worden ingezet bij de uitvoering van nationale taken maar ook bij internationale missies, bijvoorbeeld als frontfill (deskundige op specifiek gebied) of als backfill (vervanging voor militairen op uitzending). Defensie zal alle eerdere toezeggingen op het gebied van nazorg en veteranenbeleid gestand doen. Over de in het regeerakkoord genoemde Veteranenwet wordt overleg gevoerd met de Tweede Kamer; samen wordt gewerkt aan wetgeving.

beleidsvisie

defensiekrant nr 14 – 8 april 2011  7

Leijh: ‘Veranderingen nodig om verder te kunnen’ eerste traject zal naar verwachting halverwege 2012 worden afgerond. Vulling van de operationele eenheden heeft tijdens de eerste fase voorrang op de anderen. Vulling van de ondersteunende eenheden volgt in 2013 en 2014. Pas na afronding van beide trajecten zijn de maatregelen per individu concreet.

Scheefgroei

Luitenant-generaal Hans Leijh, Hoofddirecteur Personeel

»»Vervolg van pagina 1 Luitenant-generaal Hans Leijh draait er niet omheen: “De boodschap uit de beleidsbrief is pijnlijk. Afscheid nemen van deskundig, ervaren, en loyaal personeel en het opheffen van eenheden waar we trots op zijn. Maar we hebben geen keuze. De organisatie is nu niet voor honderd procent gevuld en dat betekent in de huidige situatie veel werklast op weinig schouders. Bovendien is er geen geld meer om maximaal te kunnen oefenen. Er is een tekort aan munitie en een deel van het materieel staat stil omdat er geen geld is voor reserveonderdelen. Er is dus verandering nodig om verder te kunnen.” Naar schatting 12.000 arbeidsplaatsen komen als gevolg van de bezuinigingen te vervallen. Dat is dus één op de zes. Op bestuursniveau vallen zwaardere klappen. Daar verdwijnt één op de drie banen. Omdat de organisatie nu niet voor honderd procent gevuld is, zal dit naar verwachting ongeveer 10.000 werknemers treffen waarvan een deel door natuurlijk verloop de organisatie zal

verlaten. Voor enkele duizenden van hen zal harde overtolligheid gelden wat betekent dat zij in het traject van externe herplaatsing en bemiddeling van werk-naar-werk terecht zullen komen.

Prio operationele eenheden

Eén op de zes is concreet. Maar hoe wordt de keuze gemaakt? Betekent het opheffen van een eenheid dat het personeel van deze eenheid overtollig is? “Van eenheden die per 9 mei worden opgeheven, komt een deel al snel zonder werk te zitten, maar het personeel is daarmee nog niet overtollig. Wel vraagt deze groep bijzondere aandacht, waar voorlopig alternatief en passend werk voor wordt gezocht. In juli krijgt dit personeel te horen of herplaatsing mogelijk is”, legt Leijh uit. In de periode tot 1 juli wordt het aantal werknemers vastgesteld op basis van rang en schaal. Dit betekent dat als het aantal is vastgesteld op bijvoorbeeld honderd majoors, er geen ruimte is voor majoor honderd-en-één. Hetzelfde geldt voor burgerschalen. Als in juli de toegestane aantallen per rang en schaal in beeld zijn gebracht, beginnen de interne reorganisatietrajecten. Het

Met het oog op de operationele inzetbaarheid moet het personeelsbestand verjongd worden.

Maar met inkrimpen alleen, is Defensie op lange termijn niet voldoende geholpen. De organisatie heeft namelijk last van ‘scheefgroei’. Om de operationele gereedheid van de krijgsmacht op peil te houden en de personeelskosten betaalbaar, moet de opbouw van het personeelsbestand worden aangepast. Verjonging en spreiding van ervaring zijn hierbij essentieel en vragen om concrete maatregelen. Om de organisatie- en personeelsopbouw te kunnen reguleren, worden, zoals eerder genoemd, aantallen per rang en schaal vastgesteld. Daarbij hoort een herverdeling van taken tussen de functioneringsniveaus. “In het militaire bestand zal de helft van de functies die verdwijnen uit het topsegment van onderofficieren en officieren komen. De andere helft komt uit het lagere segment. Uiteindelijk moet 60% van het bestand bestaan uit het lage segment inclusief soldaten en korporaals en 40% uit het hoge. Nu zijn deze cijfers nog omgedraaid. Dit betekent dat naar verwachting één op drie militairen kan doorstromen naar het topsegment van onderofficier of officier.” FPS met als sturingsinstrument de maximale looptijden in rang, maakt deze militaire personeelsopbouw volgens Leijh beheersbaar. Ook het burgerbestand vertoont een ongewenste spreiding van leeftijd en ervaring. Om dit probleem op te lossen wordt het opleiding- en loopbaanbeleid en de loopbaanbegeleiding op korte termijn geïntensiveerd zodat burgers worden gestimuleerd om minimaal ééns in de vijf jaar van functie te wisselen. Deze mobiliteit moet het burgerbestand jonger en daardoor flexibeler maken en in de toekomst houden. Per direct start een speciale projectgroep met de ontwikkeling van dit personeelssysteem dat mobiliteit en flexibiliteit moet bevorderen en het bestand beheersbaar moet houden.

Burgers en militairen

Zowel het militaire als het burgerbestand zal dus worden getroffen. Wel is er een aantal verschillen. Zo worden burgers aangesteld op functie. Dat wil zeggen dat als hun functie wordt opgeheven en er geen vacature is, de werknemer automatisch overtollig is. Omdat militairen geen aanstelling hebben op functie, maar bij de krijgsmacht wordt gekeken of de militair kan worden herplaatst. Het personeel waarvoor geen functie meer beschikbaar is, wordt overtollig verklaard. Zijn er meer mensen geschikt voor een functie, dan maakt de commandant een keuze op basis van kwaliteit.

Soberder SBK

Overtolligheid bepalen is de eerste uitdaging. Daarop volgt direct een tweede; wat gebeurt er met het personeel dat overtollig is? “Iedereen moet een gelijke behandeling krijgen”, verklaart Leijh stellig. Hierbij staat stimulering van werk-naar-werk centraal. Het huidige Sociaal Beleidskader (SBK) doet dat onvoldoende. Bovendien loopt dit akkoord in januari 2013 af terwijl de reorganisaties tot 2015 lopen. “Als we wachten tot 2013 met het aanpassen van het SBK betekent dit dat niet iedereen dezelfde behandeling krijgt en dat is oneerlijk. Gezien de huidige economische omstandigheden zal dit leiden tot een SBK, dat naar verwachting soberder zal zijn dan het huidige. Een nieuw SBK vraagt om zorgvuldig onderzoek in samenwerking met de vakbonden. Ik wil daarom zo snel mogelijk met de bonden aan tafel om hierover te praten.”

Uniek

Hoewel Leijh de situatie pijnlijk vindt, maakt hij zich weinig zorgen over de uitstroom van defensiepersoneel naar de burgermaatschappij. “Defensiepersoneel is uniek. Onze werknemers onderscheiden zich van de massa door hun gestructureerde werkwijze, mentale weerbaarheid en diepgewortelde normen en waarden. De ervaring leert dat uitstromend personeel kort na vertrek weer een geschikte baan vindt. Mensen voor wie deze overgang minder soepel verloopt, worden bemiddeld via het Dienstencentrum Externe bemiddeling Defensiepersoneel (DCEBD).

Defensie zal bij zijn bemiddeling gebruik maken van expertise vanuit de markt. Daarnaast zoekt Defensie naar externe partnerorganisaties met kernkwaliteiten die vergelijkbaar zijn met die van defensiepersoneel. Denk bijvoorbeeld aan de politie. We zoeken naar organisaties met landelijke dekking en bij voorkeur een ruim vacaturebestand. Ook hierover wordt op korte termijn meer bekend”, aldus Leijh.

Arbeidsvoorwaarden

Een organisatie die op lange termijn betaalbaar blijft, vraagt ook om een actualisering van de arbeidsvoorwaarden. Eind vorig jaar liep het arbeidsvoorwaardenoverleg met de vakbonden vast. Er is dus tot op heden geen nieuw akkoord bereikt. “Veel van de regelingen passen niet bij meer de huidige situatie. Op dit moment kennen we nog verschillende bezoldigingssystemen. Er zijn verschillen in salaris bij dezelfde rangen tussen de verschillende operationele commando’s. Dat is vreemd binnen één defensieorganisatie en daarom vind ik dat deze verschillen moeten verdwijnen. Daarbij wil ik ook kijken of we het aantal toelagen verminderen door bijvoorbeeld een deel onder te brengen in het bezoldigingsysteem”, zegt Leijh. Momenteel kent Defensie wel veertig verschillende toelagen die onder te verdelen zijn in operationele en marktgerichte toelagen. Bij operationele toelagen moet worden gedacht aan bijvoorbeeld uitzendtoelagen en oefentoelagen. Daarnaast kan het zo zijn dat beroepsgroepen marktgerichte toelagen ontvangen omdat de markt eerder een tekort vertoonde. Als dat tekort is opgelost is er geen reden meer voor een toelage. “Het arbeidsvoorwaardenpakket moet dus kortweg passen bij de organisatie en de markt van nu en bij de ontwikkelingen die voor ons liggen. De inzet richt zich daarom op harmonisering en actualisering. Daarnaast is Defensie gebonden aan de afspraak binnen het kabinet die geen ruimte laat voor loonsverhoging. Hoe het nieuwe akkoord eruit komt te zien, kunnen we pas zeggen zodra we een akkoord hebben bereikt met de vakbonden. Ik hoop dan ook dat het overleg snel weer wordt hervat zodat we het personeel duidelijkheid kunnen geven”, aldus Leijh.

beleidsvisie 8  defensiekrant nr 14 – 8 april 2011

Staven dertig procent kleiner Sinds de grote reorganisatie van 2005 kent Defensie een besturingsmodel dat berust op een scheiding van beleid en uitvoering. In zijn beleidsvisie constateert minister Hillen dat de opzet die destijds is gekozen maar gedeeltelijk is geslaagd. De bewindsman neemt nu een aantal maatregelen ter verbetering. In de huidige situatie wordt teveel op centraal niveau bepaald wat goed is voor de uitvoering, terwijl keuzes niet duidelijk genoeg worden gemaakt en daardoor opnieuw ter discussie worden gesteld. Ook zijn er teveel beleidsverantwoordelijken betrokken bij de besluitvoering. Dit alles leidt tot omslachtige procedures en een gebrek aan helderheid en slagvaardigheid waardoor problemen in de exploitatie en tekortkomingen in de gereedheid niet konden worden afgewend. Door de positie van de CDS verder te versterken wordt een belangrijke stap gemaakt om de werkwijze te vereenvoudigen. Voortaan stelt hij de gereedstellingsopdrachten op voor zowel de operationele commandanten en in het verlengde daarvan, het CDC en DMO. De operationele commandanten bepalen daarbij welke diensten zij van DMO en CDC afnemen binnen de kaders van de gereedstellingsopdracht en het beschikbare budget. De rol van de beide ‘dienstverleners’ van Defensie is daarbij adviserend.

Zoals in het artikel over DMO te lezen valt, worden de operationele commandanten verantwoordelijk voor het onderhoud van hun systemen omdat het Marinebedrijf, het Logistiek Centrum Woensdrecht en het Defensiebedrijf Grondgebonden Systemen overgaan van DMO naar respectievelijk het Commando Zeestrijdkrachten, het Commando Luchtstrijdkrachten en het Commando Landstrijdkrachten.

Minder taken, meer duidelijkheid

Het bestuur van Defensie wordt niet alleen vereenvoudigd maar ook aanzienlijk verkleind. De omvang van de Bestuursstaf en de staven van de defensieonderdelen wordt namelijk met 30 procent kleiner. Dit kan door minder taken uit te voeren, de versobering van ondersteunende en uitvoerende elementen, doublures op te heffen en verantwoordelijkheden te clusteren en herschikken. De SG is integraal verantwoordelijk. Een

compact comité onder zijn voorzitterschap geeft sturing. De plaatsvervangend SG zorgt voor het beheer van de DMO en CDC. Bij de Bestuursstaf is er straks maar één verantwoordelijke voor beleid, de hoofddirecteur Beleid. Hij verzorgt ook de politieke ondersteuning van de minister. De CDS geeft leiding aan het primaire proces van Defensie, de militaire organisatie. Hij is de hoogste militaire adviseur van de minister en verantwoordelijk voor de planvorming. Als zodanig wijst hij de budgetten toe aan de defensieonderdelen, stuurt militaire operaties aan en bepaalt de behoefte aan nieuw materiaal. De hoofddirecteur Financiën en Control is verantwoordelijk voor het opstellen, uitvoeren en verantwoorden van de begroting. De hoofddirecteur Personeel blijft verantwoordelijk voor zaken als arbeidsvoorwaarden en veteranen. Met het oog op de verbetering van het beheer en de bedrijfsvoering wordt een hoofddirectie Bedrijfsvoering opgericht waarin een aantal bestaande directies zullen opgaan. Aanpassing bestuur noodzakelijk.

UAV’s en cybercapaciteit

Innoveren en ‘intensiveren’ Om voorbereid te zijn op de toekomst, gaat Defensie ‘intensiveren’ en innoveren. Door de beperkte ruimte gebeurt dat pas gaandeweg de huidige kabinetsperiode. De digitale weerbaarheid van Defensie wordt versterkt, er worden cyberoperaties ontwikkeld en de psyops-capaciteiten worden gebundeld bij het CLAS. Er komt onder meer een Defensie Cyber Expertise Centrum dat kennis uitwisselt met burgerorganisaties en samenwerking zoekt met het National Cyber Security Centrum (i.o.). Ook wil het ministerie de interne netwerken, systemen en informatie beter beschermen door het Computer Emergency Response Team (DEFCERT) te versterken. Dat brengt de digitale beveiliging van alle interne computernetwerken en informatiesystemen (geclassificeerd en ongeclassificeerd) in één organisatie onder. Onder leiding van een programmanager wordt begonnen met de ontwikkeling van een operationele cyberorganisatie. Deze operationele capaciteit is naar verwachting in 2016 beschikbaar en wordt belegd bij het Commando Landstrijdkrachten.

Onbemande systemen

Niet zozeer uitbreiden, maar doorgaan wil Defensie met onbemande systemen (UAV’s) voor het inwinnen, vanuit de lucht, van inlichtingen boven land en zee. Momenteel heeft zij voor landoperaties tot compagniesniveau 25 draagbare systemen met elk drie vliegtuigjes van het type Raven in huis. Ze worden mogelijk vanaf 2016 vervangen. Vanwege de hoge exploitatiekosten verdwijnt nog dit jaar

De aanleiding tot de beleidsvisie ligt in de financiële crisis waardoor de regering de broekriem flink moet aanhalen. In het regeringsakkoord is afgesproken dat er vanaf 2015 structureel 635 miljoen euro bezuinigd moet worden op Defensie. In 2011 geldt al een bezuiniging van 200 miljoen, in 2012 400 miljoen. Om de financiële huishouding van Defensie op orde te brengen is het daarnaast nog eens nodig om de komende jaren 175 miljoen in de eigen begroting te herschikken. Daarnaast moet extra geld worden gevonden om een aantal innovaties mogelijk te maken. Al met al gaat het om bijna een miljard euro. Op een totale begroting van 8,1 miljard euro is dit een zeer aanzienlijk bedrag. Vooral omdat een deel van die 8,1 miljard vast ligt. Zo is er 1,2 miljard bestemd voor pensioenen en wachtgelden, geld dat nergens anders aan kan worden besteed.

het voor tactische doeleinden bedoelde Sperwersysteem. Dat neemt niet weg dat de behoefte aan onbemande luchtsystemen die commandanten op elk moment van inlichtingen kunnen voorzien, intact blijft. Daarom komen er in 2012 als tussenoplossing twee grondsystemen met in totaal vier tot zes vliegtuigen van het type Scan Eagle. Ze dienen ook voor civiel militaire operaties en voor opleiding- en trainingsdoeleinden. Ondertussen worden voorbereidingen getroffen voor de vervanging (2014 of 2015) van de Sperwer met tien tot twaalf luchtsystemen. In aanvulling op de genoemde apparatuur komt er Medium Altitude Long Endurancecapaciteit (MALE). Één exemplaar met vier vliegtuigen en bijbehorende (hoogwaardige) apparatuur, geschikt voor operaties van een half jaar.

Psyops

Op het gebied van psychological operations (psyops) wordt een efficiëntieslag geslagen. De capaciteit wordt in navolging van diverse internationale partners gebundeld. Bij 1 CIMIC-bataljon van het Operationeel Ondersteuningscommando Land wordt een integrale organisatie van de planning, training en uitvoering van dit soort operaties belegd.

Een kwestie van geld…

Toekomst voor onbemande vliegtuigjes.

In de afgelopen jaren is de Defensiebegroting steevast gedaald. Als aandeel van het Bruto Nationaal Product van 2,7 procent in 1990 tot 1,4 procent in 2010. Ook het investeringspercentage liep in die tijd terug van 25 naar ongeveer 16 dit jaar. De komende jaren is een verdere daling onvermijdelijk. Minister Hillen stelt in de beleidsvisie dat de snelheid waarmee de maatregelen worden uitgevoerd, bepalend is voor het al dan niet kunnen ontzien van de investeringen. Het doel van de bewindsman is uiteindelijk uit te komen op een percentage dat boven de 20 ligt.

COLOFON De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de Directie Communicatie van het Ministerie van Defensie, bestemd voor het gehele Defensiepersoneel OPLAGE 41.000 HOOFDREDACTEUR luitenant-kolonel Patrick Bolder EINDREDACTEUR Martin Zijlstra, kapitein Corné Dalebout REDACTIONELE BIJDRAGEN Evert Brouwer, Leo de Rooij, LTZ2OC Maartje van der Maas, elnt Roel van de Wiel, Robert den Hartog, Jack Oosthoek, Arno Marchand BEZOEKADRES Binckhorsthof, Binckhorstlaan 135, 2516 BA Den Haag POSTADRES Postbus 20703, 2500 ES Den Haag, MCP 58L E-MAIL [email protected] DEFENSIESITE www.defensie.nl REDACTIESECRETARIAAT EN ADMINISTRATIE Marianne Beck-Bergshoeff TELEFOON (070) - 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326. ADRESWIJZIGING Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het duurt enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. LAYOUT vijfkeerblauw.nl, Rijswijk DRUK TDS, Schiedam. De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. ZIj geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken.