Defensie vraagt input aan bedrijfsleven en wetenschappers

News & background

Logistiek diner

Defensie vraagt input aan bedrijfsleven en wetenschappers Het Officierscasino in Soesterberg vormde op maandag 13 oktober het decor voor het allereerste logistiek diner van Defensie, op initiatief van het opleiding- en trainingcentrum Logistiek van de Koninklijke Landmacht en de Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek (TNO). Tussen de vier gangen door discussieerden supply chain professionals, businessconsultants, wetenschappers en pers met elkaar over defensielogistiek aan de hand van stellingen. ‘Ooit liep Defensie voorop met logistiek, maar ergens heeft het bedrijfsleven ons ingehaald’, zei luitenant-generaal Rob Bertholee, daarmee de woorden van brigadegeneraal Jan Broeks herhalend (zie ook SCM nr.10 2008). Dit was uiteraard een van de redenen om te onderzoeken of Defensie kan leren van de burgermaatschappij. Onder de tachtig aanwezigen bevonden zich bekende supply chain professionals zoals Edwin van der Meerendonk van Walt Disney, Ronald Arp van Foot Locker, Pekah Kleingeld van Container Centralen, brigadegeneraal Jan Broeks, bekende professoren zoals René de Koster en Jo van Nunen van de Erasmus Universiteit, en niet te vergeten Walther Ploos van Amstel van de Koninklijke Militaire Academie, die optrad als discussieleider bij een van de tafels. Een groot deel van de deelnemers wist helemaal niet veel van defensielogistiek, maar was uit pure nieuwsgierigheid gekomen.

Embedded logistiek

S U P P LY C H A I N M A G A Z I N E 1 1 2008

10

Ondanks dat alles in goede banen werd geleid, liepen de discussies toch een beetje langs elkaar heen. Het was niet geheel duidelijk of het lag aan de formulering van de stellingen, aan het feit dat mensen elkaar soms moeilijk konden verstaan, of dat defensielogistiek gewoonweg ingewikkeld is vanwege de bijzondere omstandigheden waarin wordt gewerkt. Logistiek in

Boven: Luitenant-generaal Rob Bertholee. Onder: Brigadegeneraal Jan Broeks in gesprek met Jo van Nunen en Walther Ploos van Amstel.

uitzendgebieden is anders dan in een normale bedrijfsvoering. Tijdens de eerste gang van het diner ging het bijvoorbeeld over embedded logistics (zoals er ook embedded journalistiek bestaat). In hoeverre kan Defensie activiteiten uitbesteden aan externe partijen? Al gauw loopt het daar tegen de grenzen van veiligheid aan, want wie is verantwoordelijk voor de veiligheid van de samenwerkingspartner? ‘Er speelt meer dan alleen efficiency en effectiviteit bij het uitbesteden’, zegt Gert Bos, directeur Logistiek & ICT van DA Retailgroep. ‘De civiele partner moet begrijpen wat er aan de voorkant gebeurt.’ De discussie of hiërarchie in de organisatie het leren blokkeert, riep reacties op die verschilden per tafel. Aan één tafel waren de mensen het helemaal niet met elkaar eens. Professor René de Koster merkte in ieder geval terecht op dat in de top bereidheid moet zijn om signalen van onderaf te erkennen. ‘De mensen op de werkvloer moeten de vrijheid voelen om hun mening te ventileren en terugkoppeling krijgen over hun ideeën. Hoe meer lagen, hoe groter de kans dat er verstoringen zijn en dat er informatie verloren gaat.’ Tot slot werd de deelnemers bij het hoofdgerecht gevraagd om in groepjes van twee na te denken over de stelling: robuuste logistiek vereist centrale aansturing. Een van de uitkomsten was dat een kaderscheppende, centrale planning vereist is, ook om bij schaarste prioriteiten te kunnen stellen. De besluitvorming moet decentraal plaatsvinden aan de hand van beslis- en leefregels. Ook deed De Koster Defensie nog de theorie van ‘ant colony optimization’ aan de hand, een van de succesvolste technieken op het vakgebied van zogenoemde ‘swarm intelligence’, gebaseerd op het gedrag van mierenkolonies. Met dit idee en andere nieuwe ideeën kon Defensie terugkijken op een geslaagd eerste logistiek diner, dat interessant en onderhoudend was.

gelezen in:

WINNAAR van de maand Whiskybranche

In een periode dat investeerders het niet moeten hebben van de rendementen op de ‘gewone’ effectenbeurs, floreert de handel in whisky. Whisky is een van de weinige beleggingen die in het huidige beursklimaat een positief rendement oplevert. Elf maanden na de lancering van de World Whisky Index staat deze indicator op een winst van 26 procent, zo meldde het Financieele Dagblad van 17 oktober. In de index scoren vooral de single malt whisky’s. De absolute uitschieter is de dertig jaar gerijpte Bowmore, die een rendement behaalde van bijna 140 procent. Volgens Whisky Talker, initiatiefnemer van de index, is er 2 miljoen euro geïnvesteerd in de Schotse drank via de internetbeurs voor handel. Investeerders uit de hele wereld kunnen via de whisky-index een portefeuille samenstellen en ermee handelen. De fles verandert van eigenaar

zodra de vraagprijs wordt geboden die de eigenaar vaststelt. Whiskyliefhebbers die thuis speciale whisky’s in de kast hebben staan, kunnen ook handelen op de index. Ze moeten hun flessen dan overdragen aan een onafhankelijke beheerder.

VERLIEZER van de maand Containervaart

FMC, een Amerikaans chemiebedrijf dat een fabriek in Delfzijl heeft en ondermeer insecticiden maakt voor akers, kassen en golfbanen, heeft dagelijks last van de kredietcrisis. Thomas Deas, kasbeheerder bij FMC: ‘Wij kijken naar betalingen die zijn binnengekomen, naar rekeningen die betaald moeten worden.’ Als er tijdelijk geen geld in kas maakt hij gebruik van commercial paper (kortlopende bedrijfskredieten). Maar nu willen banken geen geld meer lenen. Deas vergelijkt zijn baan met een bergbeklimmer aan een steile wand: ‘Je laat nooit de ene hand los voordat de andere grip op de situatie heeft. Zou je dat niet doen – en je hangt daar maar te bungelen – dan verlies je direct het vertrouwen van je zakenpartners.’

Het Financieele Dagblad, 16 oktober 2008

Bedrijfsvoorraden

De bedrijfsvoorraden in de VS zijn in augustus met 0,3 procent gestegen. De voorraden groeiden minder hard dan verwacht. In juli groeiden de voorraden met 1,1 procent. De groei van voorraden werd mede veroorzaakt door een sterke afname van de verkopen van het Amerikaanse bedrijfsleven. De verkopen lagen 1,8 procent lager dan in juli.

Het Financieele Dagblad, 28 oktober 2008

Kopersstaking DSM DSM wordt getroffen door een kopersstaking in de automotive en elektronica. Het concern maakt voor deze industrieën onder meer polymeren. ‘We kunnen niet zien in hoeverre de vraaguitval heeft te maken met het afbouwen van de voorraden of met terughoudendheid van consumenten’, aldus Rolf Dieter Schwalb, financieel directeur van DSM, die optimistisch blijft. ‘De afbouw van voorraden komt vroeg of laat tot een einde en dan moeten de klanten weer gaan bestellen.’

1 1 2008

onrust op de financiële markten en het inzakken van consumentenvertrouwen en -bestedingen nog in hun volle gedaante zichtbaar worden in de containervaart. De huidige forse daling van de containervervoertarieven (van Azië naar Europa volgens verschillende bronnen met 60 procent vergeleken met een jaar geleden) is een gevolg van het haperen van de wereldwijde economische motor eerder dit jaar. De topman van de Singaporese rederij is bezorgd over het aanpassingsvermogen van de scheepvaart. ‘Dat is niet ons sterkste punt.’ De industrie is onvoldoende winstgevend en maakt de hoge kapitaalkosten nauwelijks goed. ‘Er werd alleen aan marktaandeel en niet aan winst gedacht. Er is ook gebrek aan toekomstvisie.’

Crisis treft FMC

S U P P LY C H A I N M A G A Z I N E

De scheepvaart heeft last van vraaguitval in het verlengde van de kredietcrisis, zo meldt het Financieele Dagblad op 27 oktober. ‘Consumentenbestedingen gaan omlaag, bedrijfsinvesteringen vertragen. Het tempo waarin alles gebeurt is vrij dramatisch, zeker voor de containervaart die leeft van het vervoer van consumentengoederen’, zegt Ronald Widdows, directievoorzitter van het Singaporese Neptune Oriens Lines (NOL). Volgend Widdows moeten de gevolgen van de recente acute

NRC Handelsblad, 25 oktober 2008

11

Golfwedstrijd in Rhoon Klanten, pers en andere relaties van Still waren op vrijdagmiddag 26 september uitgenodigd om deel te nemen aan de Still Open in Rhoon. Ervaren spelers liepen achttien holes en minder ervaren golfers konden deelnemen aan een clinic waarin ook een wedstrijdelement was verwerkt. Er werd gespeeld volgens het stableford-systeem, waarbij elke speler tegen de par van elke hole speelt. Still-directeur Henk Lammertse had als nieuwkomer voor de gelegenheid nog vlak van tevoren zijn GVB (golfvaardigheidsbewijs) gehaald, maar de marshall wilde die eigenlijk weer innemen na zijn prestaties van die dag. In plaats van Lammertse, won bij de heren Jan Bakker van 4Fruit de wedstrijd. Hij eindigde voor Aad Hansen van Meeder. De longest (de verste slag van de afslag op de fairway) werd geslagen door Frits Franssen van Schenker. Ab de Kruiff van IBK Compac maakte de neary – de slag die vanaf de afslag het dichtst bij de hole uitkomt. Bij de dames won, net als vorig jaar, Elly Wendel van Gebr. Wendel.

Foto: PVM 11

R e l a t i e d a g S t i ll

Caterpillar Logistics Services kreeg als winnaar van de prijs Veiligste Magazijn 2008 een cheque van 5.000,- euro overhandigd uit de handen van juryvoorzitter professor René de Koster.

Het veiligste magazijn

Caterpillar Logistics Services wint prijs 2008 Caterpillar Logistics Services in Breda mag zich een jaar lang het Veiligste Magazijn van Nederland noemen. Een deskundige jury onder leiding van professor René de Koster (Erasmus Universiteit) verkoos Caterpillar boven Centocor en A.S. Watson. De jury prees vooral de discipline van de medewerkers van Caterpillar, dat in Breda de onderdelendistributie voor autofabrikant SsangYong verzorgt. In het dc zijn bijvoorbeeld nauwelijks prullenbakken aanwezig, terwijl de vloer toch brandschoon is. Ook was de jury erg onder de indruk van de creativiteit van de mensen van Caterpillar. ‘Vele simpele, weinig kostende maatregelen dragen bij aan een gezonde en veilige werkomgeving. Denk aan de omgekeerde doos op een pompwagen, die waarschuwt dat de batterij wordt opgeladen. Of denk aan de houten constructie om losslingerende laadkabels te voorkomen’, aldus het juryrapport. De volledige juryrapporten en fotoreportages van de drie genomineerden zijn te vinden op www.hetveiligstemagazijn.nl.

Genomineerden bekend

Tijdens de voorverkiezing presenteren de kandidaten zich en krijgen vakgenoten en andere belangstellenden uitgebreid de gelegenheid om de kandidaten kritisch aan de tand te voelen. Vervolgens kunnen de aanwezigen hun stem kenbaar maken. Dan wordt duidelijk wie zich Logistiek Manager van het Jaar

2008 mag noemen.

De genomineerden: • Focco Annema, manager Logistiek bij Van Dijk Educatie • Lars Breedveld, manager Logistiek bij Samsung Electronics Benelux • Gert Geeve, manager Logistiek bij Huisman Equipment • Paul van der Heijde, manager Supply Chain bij VelopA • Roger Pluijm, manager Material Supply Chain bij Centocor/ Johnson & Johnson

11 2008

De vijf genomineerden voor Logistiek Manager van het Jaar zijn bekend. Van die vijf gaan er drie naar de finale op 11 februari 2009. De voorverkiezing wordt gehouden tijdens de ledendag van de vereniging Logistiek management op 27 november.

S U P P LY C H A I N M A G A Z I N E

Logistiek Manager van het Jaar

13

N at i o n a a l o n d e r z o e k va n S & V M a n a g e m e n t C o n s u lt a n t s

Samenwerking tussen CFO en supply chain director Met de huidige financiële crisis wordt de druk om cash vrij te maken, en dus werkkapitaal te verlagen, en kosten te reduceren steeds groter. Het realiseren van deze verlaging wordt vaak neergelegd bij de CFO. Om dit te realiseren dient vaak nauw samengewerkt te worden met de supply chain director. Een kritieke succesfactor hierbij is om de verschillende, soms tegenstrijdige afwegingen te vertalen naar de taal die iedereen spreekt, namelijk de taal van geld. In een rondetafel op 17 december, georganiseerd door S&V Management Consultants zal onder leiding van Martijn Lofvers, hoofdredacteur van Supply Chain Magazine, een aantal CFO’s discussiëren over controversiële statements. Onderstaande statements worden als input voor de discussie worden gebruikt.

I n t e r n at i o n a a l o n d e r z o e k va n C e l e n t

1) Financiële rapportering geeft geen inzicht in de werkelijke supply chain perfomance. 2) De CFO moet baas worden van de supply chain. 3) Kredietnood? De juiste tijd om de kluis met voorraad te openen/leeg te maken! 4) Supply chain managers moeten CFO’s behoeden voor ongecontroleerde, weinig duurzame acties in werkkapitaalreductie.

bent u het eens met deze stellingen? Reageer op een of meerdere stellingen en mail uw mening naar de redactie van SCM: [email protected]

Explosieve groei LinkedIn

Supply chain management Supply Chain Movement bron corporate liquiditeit nadert de vierduizend leden

Camerinelli wil graag antwoord op de volgende twee vragen, waarvan de input anoniem verwerkt zal worden:

Volgens eigen zeggen groeide LinkedIn afgelopen zomer nog met een miljoen nieuwe gebruikers elke twintig dagen, terwijl dit nu in twee weken gebeurt. LinkedIn zegt nu 30 miljoen gebruikers te tellen, waarvan 7 miljoen in Europa. Supply Chain Movement telde op 29 oktober de groep 3.783 leden, allemaal met functies die op een of andere manier met de supply chain hebben te maken. Sinds begin oktober bevat LinkedIn een discussiefunctionaliteit voor groepen, waarmee leden kunnen reageren. Behalve de gebruikelijke supply chain-vacatures staan tussen discussies – op 29 oktober meer dan tachtig – ook interessante inhoudelijke vragen. De nieuwste functionaliteit die eind oktober aan de groepen in LinkedIn is toegevoegd, betreft het delen, aanbevelen en bediscussiëren van nieuwsartikelen. Ieder lid in een specifieke groep kan een artikel aanleveren.

1) In hoeverre bent u het ermee eens dat supply chain management kan bijdragen aan de inspanningen van het bedrijf om kapitaal te lenen? 0 = volledig mee oneens 10 = volledig mee eens 2) Als u zes keer of meer positief heeft geantwoord: welke toepassingen en tools helpen uw bedrijf liquide middelen te vinden? De resultaten van de survey vormen onderdeel van een onderzoeksrapport dat in Celent in december publiceert. Het doel is om de meest geadopteerde toepassingen binnen Europese bedrijven te identificeren en een lijst van aanbevelingen en suggesties voor maatregelen ter verbetering te geven. Stuur uw antwoorden op de vragen naar de redactie van SCM en ontvang gratis het onderzoeksrapport: [email protected]

SUPPLY CHAIN MOVEMENT

11 2008

De economische crisis blijkt niet alleen verliezers te hebben. Het aantal leden in de zakelijke netwerksite LinkedIn is sinds de crisis afgelopen september met 25 procent toegenomen. Ook de groep Supply Chain Movenement van dit magazine is de afgelopen maanden snel gegroeid met ongeveer 150 tot 200 aanmeldingen per week vanuit de hele wereld.

S U P P LY C H A I N M A G A Z I N E

Enrico Camerinelli van Celent doet momenteel onderzoek onder Europese managers om te leren hoe bedrijven tegen de huidige kredietcrisis aankijken. Hij wil graag de aanname bewijzen dat supply chain management (dat wil zeggen logistiek, inkoop, distributie, productie en after-sales) de bron kunnen zijn van de liquiditeit van een onderneming.

15

E e r s t e R F ID - p i l o t i n I t a l i ë

Individuele items met RFID tracken mogelijk Het is mogelijk om individuele items met RFID te volgen. Dat blijkt uit het allereerste RFID supply chain-project in Italië. De pilot stond onder leiding van het RFID-laboratorium van de Universiteit van Parma, dat in 2003 werd opgezet voor onderzoek naar en opleiding in de commerciële potentie van de technologie. Oracle, een van de technologiepartners betrokken in dit project, nodigde Supply Chain Magazine uit voor een presentatie van de onderzoeksresultaten in een speciaal georganiseerd seminar op de universiteit van Parma. Een groep van dertien voedingsmiddelenproducenten, retailers en technologiebedrijven sloeg de handen ineen voor dit allereerste RFID supply chain-project in Italië. Het RFID-project volgde de bewegingen van bederfelijke (vlees)waren van voedingsmiddelenproducent Parmacotto tot aan retailer Auchan. Hierbij onderzochten de partijen of het met RFID volgen van individuele items vanaf zending tot aan het schap uitvoerbaar was. Na een test in het laboratorium, waarbij een accuraatheid van 99 procent werd gemeten, werd de pilot uitgebreid door RFIDlezers te installeren op de deuren van de laaddocks bij Parmacotto’s warehouse, en bij het distributiecentrum en de winkels van Auchan. Hier werd een accuraatheid van 98 procent op kratniveau gemeten. Voorheen verloor Parmacotto de zichtbaarheid op de geproduceerde goederen al op het moment dat de goederen de fabriek verlieten. De pilot liet zien dat het mogelijk is om zichtbaarheid op de individuele items te hebben vanaf de fabrieksvloer tot aan het schap in de winkel. ‘Het potentieel van RFID om de efficiency van supply chains te transformeren is al duidelijk sinds de opkomst van de technologie, maar we zijn extreem blij dat we dit nu ook gevalideerd hebben met ons project. We hebben bewezen dat het mogelijk is om individuele items in een supply chain te volgen met alle bijkomende voordelen’, zegt Antonio Rizzi, professor industriële logistiek en supply chain manage-

Uitdagingen Volgens Bill Hardgrave van het RFID Research Centre University of Arkansas gaat het bedrijfsleven snel richting het op itemlevel RFID-tags aanbrengen. Sam’s club, een dochtermaatschappij van Wal-Mart, is daar bijvoorbeeld mee bezig. In zijn presentatie ‘Supply chain challenges and the role of RFID Technology’ tijdens het RFID-evenement zette hij de belangrijkste trends en onderwerpen op gebied van RFID uiteen en vertelde hij waar winst te behalen valt. Bij verschillende schakels in de supply chain is er voordeel te behalen met RFID. Winkeliers bijvoorbeeld kunnen het probleem van nee-verkopen verkleinen. Hardgrave: ‘Het gemiddelde percentage lege schappen wereldwijd ligt op 8 procent. Dat betekent dat een op de twaalf items er niet is.’ Dit probleem te lijf gaan heeft effect op zowel de retailers als de leveranciers. Volgens Hardgrave ligt in de accuraatheid van voorraad de oorsprong van het ‘uitverkocht’-probleem. Meerdere studies naar lege schappen wijzen uit dat vóór het gebruik van RFID de voorraad in 45 procent van de gevallen niet accuraat in het computersysteem stond. Daarvan gaf het systeem in de helft van de gevallen meer aan dan daadwerkelijk op voorraad lag en in de andere helft van de gevallen minder. Met RFID is dit accuraatheidpercentage verbeterd van 55 naar 85 procent.

Deelnemers aan de RFID-pilot

Meer informatie: www.rfidlogisticspilot.com

11 2008

• Auchan, grote Italiaanse distributeur van consumentengoederen • Carapelli, Italiaanse producent en retailer van olijfolie • Cecchi Logistica Integrata, Italiaanse logistiek dienstverlener • Chiesi, internationaal bedrijf in de farmacie • Conad, grootste Italiaanse coöperatie van onafhankelijke retailers • Danone, Europese fabrikant van melkproducten • Grandi Salumifici Italiani, producent van worsten • Goglio, producent van verpakkingsmaterialen • Lavazza, Italiaans koffieproducent • Nestlé, voedingsmiddelenbedrijf • Number1, logistiek dienstverlener in kruidenierswaren • Parmacotto, een hoofdrolspeler in de worstenmarkt • Parmalat, producent en distributeur van melkproducten en fruitgebaseerde drankjes

S U P P LY C H A I N M A G A Z I N E

Professor Antonia Rizzi (Universiteit Parma) en oprichter van het RFID-lab.

ment aan de Universiteit van Parma en oprichter van het RFIDlab.

17

Column Source

Evenementen

Nomineer de Supply Chain Professional 2009 Op 31 maart 2009 organiseert Supply Chain Magazine voor de tweede keer de verkiezing van de Supply Chain Professional. Samen met BLMC worden de beste kandidaten geselecteerd aan de hand van een executive search-methodiek. Potentiële kandidaten kunnen nu worden aangemeld door collega’s of vakgenoten, of zichzelf inschrijven. Op 31 maart stappen de genomineerden samen met hun vakgenoten op een speciaal afgehuurde trein. Gedurende de reis worden de genomineerden beoordeeld door hun vakgenoten. Aan het einde van de dag wordt de Supply Chain Professional 2009 door de jury bekendgemaakt. De Supply Chain Professional 2009 wint de zesdaagse cursus ‘Managing the extended Supply Chain’ van de prestigieuze IMD Business School in Lausanne, Zwitserland.

Aanmelden Heeft uw bedrijf een echte leider die in teamverband de oplossingen vindt voor operationele issues in uw supply chain en die een duidelijk strategische visie heeft op de supply chain van de toekomst? Stel hem of haar dan verkiesbaar voor de titel ‘Supply Chain Professional 2009’. In een motiverende mail naar Michel van Buren ([email protected]) kunt u uw collega/vakgenoot of uzelf kandidaat stellen. Vermeld daarbij de gegevens van de genomineerde waaronder: bedrijfsnaam, naam, contactgegevens en een kort carrièreoverzicht van de kandidaat.

Crisis? What crisis? door Gerard Ekhart

A

ls ik het gedrag van veel managers (van buiten de financiële sector) de afgelopen tijd bekijk, moet ik steeds denken aan de titel van het album ‘Crisis? What Crisis?’ van Supertramp uit 1975.

Vooralsnog lijken veel mensen zich niet te bekommeren om wat ons allemaal momenteel overkomt. Ik herken twee grondoorzaken voor dit gedrag. Ten eerste zitten we in de bekende ‘ontkenningsfase’ uit het rijtje ‘ontkenning, boosheid, acceptatie…’ dat iedere grotere verandering in ons leven kenmerkt. Ten tweede gaat het zo goed met ons dat een beetje minder ons niet echt deert. Hebben we dan ook nog een regering die ons permanent het gevoel geeft dat Vadertje Staat over ons waakt, dan versterken 1. en 2. elkaar alleen maar en slapen we rustig verder. Wat moeten managers met inkoop in hun portefeuille doen in deze turbulente tijden? Een paar tips: • Gebruik het moment om orde op zaken te stellen met die leveranciers die niet presteren; de ‘case for action’ is voor iedereen duidelijk; • Pas de betalingstermijn naar uw leveranciers in onderling overleg aan; beter later betalen dan helemaal niet meer. Ook uw CFO is u blijvend dankbaar; • Doe een ‘sanity check’ op de kredietwaardigheid van uw belangrijkste leveranciers; als er geen gestructureerd supply chain risk management binnen uw onderneming wordt bedreven is dit het moment hier een kick start mee te maken; • Vraag zowel aan uw inkoopteams als aan uw leveranciers een lijst met concrete verbeterinitiatieven om de huidige kredietcrisis het hoofd te bieden; stel de mensen in uw omgeving in staat met goede ideeën te komen in plaats van apathisch langs de zijlijn te staan klagen hoe vreselijk dit toch allemaal is. Is het kredietcircus voorbij, clisch te managen, zodat u met recht rustig kan gaan slapen, zonder hulp van Wouter Bos.

11 2008

[ foto 6518 of 6527, los neergezet op ftp-server, met bijschrift:]

S U P P LY C H A I N M A G A Z I N E

begin dan structureel anticy-

19

Edwin van der Meerendonk (Buena Vista Home Entertainment) won de titel Supply Chain Professional 2008.

Gerard Ekhart is partner bij Coppa Consultancy www.coppaconsultancy.com