DEEL IV: Verzekeringscontrole in België - Samenvatting (GD)
Hoofdstuk I: Geschiedenis en doelstellingen A. Kort historisch overzicht 1. Voor Controlewet (1975) regeling voor bepaalde takken: arbeidsongevallen (van 1904 tot 2000, nu Controlewet), levensverzekeringen (van 1931 tot heel klein deel nu), betaald wegvervoer, BA-motor (van 1957 tot 1975?) 2. Verslag over verzekeringen (E. Van Dievoet) voor veralgemeende controle verzekeringswezen in België 3. Verdrag Van Rome (1957) en eerste richtlijnen (1973/1979) veralgemeende controle verzekeringswezen in Europa 4. Controlewet (1975) - kaderwet - invulling o.a. door Algemeen Controlereglement (1991), Mededelingen CDV/CBFA 5. Wet toezicht financiële sector (2002) - Doel 1: NBB inspraak geven in prudentieel toezicht - Doel 2: toezicht op complexe producten mogelijk maken - door herschikking bevoegdheden, corporate governance… - Wijziging 2010: NBB als enige verantwoordelijk prudentieel toezicht (Twin Peaks)
B. Doelstelling controle -
sociaal belang rechten verzekerden en derden beveiligen home country control
1
Hoofdstuk II: Toepassingsgebied A. Algemene regel -
Van toepassing op alle ondernemingen die in België verzekeringsbedrijf uitoefenen Maar niet noodzakelijk alle artikels van toepassing op ondernemingen EEG (art. 63 !)
B. Uitzonderingen -
onderlinge bijstand (ziekenfondsen) (aanvullende ziekteverzekering via MOB valt wel onder Controlewet) …
C. Gemoduleerde toepassing 1. Naar specifieke regeling Instellingen Voor Bedrijfspensioenen (2006) -
Vroeger gold Controlewet met bijzondere kenmerken voor 2.; 3.; en 4. Sinds 2006 (aanpassing tot 2012) geld er nieuwe eigen controlereglementering
2. Pensioenfondsen of voorzorgsinstellingen (voor 2006-2012) -
voor werknemers verder geregeld door WAP 2003
3. Pensioenkassen -
voor zelfstandigen/vrije beroepen verder geregeld door Programmawet fiscaal aspect geregeld door WAP 2003
4. Verzekerinsinstellingen buitenwettelijke voordelen werknemers
D. Bijzondere regeling voor aantal verzekeringsverrichtingen Voor speciale verzekeringen door verzekeraars uit landen buiten EER inzake vrije dienstverlening (art. 30ter/quater algemeen controlereglement)
E. Territoriaal toepassingsgebied: lidstaat waar risico gelegen is -
onroerende goederen: waar goederen liggen voer- en vaartuigen: registratie reis- en vakantie: plaats afsluiten verzekering alle andere: “verblijfplaats” verzekeringnemer
2
Hoofdstuk III: Bronnen A. Controlewet B. Algemeen Controlereglement C. Wet toezicht financiële sector D. Controlereglement levensverzekeringen -
in uitvoering Controlewet aanvullend op Algemeen controlereglement redelijk technisch (?)
E. Controle op Instellingen Voor Bedrijfspensioenvoorzieningen IVB’s allen geregeld door wet 2006
F. Regelementering voor Aanvullende Pensioenen (voor WN?) 1. Wet Colla (WAP 1995) vs. Wet Vandenbroucke (WAP 2003) WAP 2003 bevat sociaalrechtelijk deel, wijzigt o.a. Controlewet - opgeheven 2006 - en bevat fiscaal deel
2. Toepassingsgebied WAP 2003 -
Ruimer dan WAP 1995: bv. sectorniveau ingevoegd, inrichter ipv werknemer individuele pensioenstoezegging solidariteitstoezegging (fiscaal voordeel) fiscaal deel WAP 2003 ook van toepassing op zelfstandigen
3. Invoering AP -
Defined benefits / defined contributions sectoraal pensioenplan (CAO, mogelijkheid opting-out/up) vs. ondernemingsniveau
G. Jaarrekeningen 1. Verzekeringsondernemingen - Uitvoerige regeling
2. Pensioenfondsen/voorzorgsinstellingen - Andere regeling
3
Hoofdstuk IV: Voorwaarden tot toegang en uitoefening -
home country control (1994) geregeld in Controlewet/Algemeen Controlereglement, begrip territoriale draagwijdte Algemene bepalingen/regels in Controlewet voor toelating en uitoefening Bijzondere bepalingen voor Belgische verzekeraars in het buitenland Bijzondere bepalingen voor verzekeraars (Belgie, EEG, niet-EEG) in België o BEPERKING AANTAL GELDENDE ARTIKELS! Aanvullend toezicht groepen Bepalingen voor ondernemingen derde landen, comm. medeverzekering & herverzekeraars (die niet onder Controlewet vallen tenzij ze ook aan directe verzekering doen!)
4
Hoofdstuk V: Invloed controle op consumenten Doel controlewet: - Voorwaarden/regels vastleggen waar bedrijvigheid verzekeraars aan onderworpen is - Controle organiseren - Regels voor vereffening (?)
A. Regels identificatie verzekeringsondernemingen 1. Informatieverplichting -
Op elk document moet er een heleboel identificatiegegevens van verzekeraar staan
2. Toelating- en notificatieverplichting -
Notificatie voor lidstaten EER Vergunning voor Belgische en niet-lidstaten EER
B. Regels financiële waarborgen meerderheid regels hier geldt niet voor lidstaten EER
1. Technische reserves (passiefzijde) 2. Dekkingswaarden (actiefzijde) -
jongste jaren belangrijke wijzigingen - aanzienlijke versoepeling (cfr. Solvency of FI) scheiding leven/niet-leven
3. Solvabiliteitsmarge -
Solvency I scheiding leven/niet-leven marge berekend op verleden (schade), reserves/risicocap (leven) absoluut minimum (€2-3,000,000) voor waarborgfonds (=1/3 solv)
4. Andere regels -
overdracht portefeilles vereisten aandeelhouders en bestuurders (fit and sound?) aansprakelijkheid bestuurders
C. Regels verzekeringscontracten 1. Reglementaire bevoegdheid koning KB’s met minimumgarantievoorwaarden voor bepaalde verzekeringen
2. Bepalingen verzekeringsvoorwaarden en uitvoeren overeenkomsten -
In Controlewet (!) Informatieverstrekking duidelijke bewoording/gelijkwaardigheid
3. Controle op verzekeringsvoorwaarden en sanctionering inbreuken -
CBFA kan enkel a posteriori controleren (behalve voor bepaalde verplichte) Als niet in overeenstemming is: niet nietig, maar alsof wel in overeenstemming Sancties: omvorming documenten en boetes/strafsancties
5
4. Recht van toepassing -
-
volgens Verordening Rome I, die niet echt afwijkt van oude regeling in Controlewet Wanneer risico in Belgie en verzekeringnemer ook Belgisch recht Tenzij: o grote risico’s keuzevrijheid o mobiliteit risico: keuzevrijheid o verzekeringnemer woont in ene LS, nationaliteit andere LS: keuzevrijheid Over algemeen: wanneer geen keuze gemaakt: recht van lidstaat risico Speciale regeling verplichte verzekeringen
D. Regels premietarieven -
weinig regels premietarieven enkel a posteriori gecontroleerd nu regels mogen evenwicht niet in gevaar brengen anti-discriminatiewetten specifieke regels voor o aansprakelijkheid motor (maar afgeschaft door later onjuist bevonden stellingname EC) o levensverzekeringen (2003)
6
Hoofdstuk VI: Institutionele organisatie overheidscontrole A. CBFA 1. Actieradius Toezicht op: - naleving WLVO - naleving WAP 2003 - naleving wet Cauwenberghs 1995 - naleving Programmawet
2. Organen - Raad van toezicht (deel uit NBB): wisselt van gedachten en geeft advies - DirCom: beheer en bestuur, bepaalt oriëntatie beleid en neemt “overige” beslissingen - Sanctiecommissie: onafh. van raad toezicht en DirCom, beslist over geldboetes - CSRFSI: (deel uit NBB), bevoegd voor prudentieel toezicht tot 2010
3. Bevoegdheid - Reglementen vaststellen (die goedgekeurd moeten worden en daarna soort wet zijn) - Mededelingen doen ter verduidelijking - Opsporings-, beslissings- en sanctioneringsbevoegdheid - Ombudsfunctie tot 2006, nu ombudsdienst verzekeringen (vzw)
4. Werkingskosten Betaald door verzekeraars
B. Erkende commissaris - Lid Instituut Bedrijfsrevisoren, erkenning CBFA - overtreding onderneming aan beheerders en CBFA melden - veto stellen tegen misdrijven
C. Certificerende actuaris - Verplicht geraadpleegd over actuariële kwesties
D. Commissie voor Verzekeringen - Adviesorgaan voor Minister en CBFA - Bevat verzekeraars en consumenten
7
