Rémy Bonnaffé
Deel I: Ruimtelijk bestuursrecht, ruimtelijk ordening en milieubeleid! I. Milieu, ruimte, beleid en recht! 1.
Van natuur naar milieu!
Natuur(lijke gebieden) = niet door de mens beïnvloed → treft men in Europa bijna niet meer aan! Beter om te spreken van milieu! - = ganse menselijke omgeving, die in hoofdzaak wordt gevormd door de biosfeer.! - Bestaat uit:! ‣ Abiotische natuurlijke milieu/fysische milieu = het niet-levende milieu samengesteld uit atmosfeer, bodem en water! ‣ Biotische milieu = geheel van alle levensgemeenschappen (planten, dieren, andere organismen)! ‣ Antropogene abiotische milieu = door mens gevormde niet-levende milieu (gebouwen, wegen)! ‣ Interrelaties tussen deze 3 componenten (landschappen, klimaat, ecosysteem)! Natuurlijke rijkdommen =! - Elementen uit het abiotische natuurlijke milieu! - Elementen uit het biotische natuurlijke milieu! Ruimte = ! - Het abiotische natuurlijke milieu of fysische milieu! - Het antropogene abiotische milieu!
2. Toenemende aantasting van de leefomgeving door de mens! Evolutie in relatie mens - natuur/milieu =! - 1. Aanpassing vd mens aan de natuur (nomadische samenleving)! ‣ Mens past zich aan de natuur! - 2. Onderwerping vd natuur aan de mens (landbouwsamenleving)! ‣ Mens wordt sedentair en begint met landbouw, ° strategieën vr ruimtegebruik! - 3. Verstoring vd leefomgeving door de mens (industriële revolutie)! ‣ Milieuverontreiniging bereikt ongekend niveau!
3.
Nadelig juridisch statuut van het milieu!
“Tragedy of the Commons”: herdersmaatschappij laat schapen grazen op gemeenschappelijke weidegronden.! - Winst → individu! - Verlies (overbegrazing) → gemeenschap! - Resultaat: teloorgang vh ecosysteem! In Belgisch recht ook geen specifiek juridisch statuut → eerder samenstelling ≠ zaken! - Art. 714 BW: zaken waarbij gebruik gemeen → geen verbod op overexploitatie! - Art. 544 BW: eigendom over andere natuurlijke rijkdommen! ‣ Niet steeds oplossing: vrij om te doen met zaak wat hij wil!
!
- !1 -
Rémy Bonnaffé
4.
Positie van het ruimtelijk bestuursrecht, de ruimtelijke ordening & milieubeleid!
4.1. De ruimtelijke ordening en het milieubeleid zijn nodig! Besef is gegroeid dat milieu beschermd moet worden → juridisch statuut kan aantasting niet stoppen! Overheid → milieubeleid → doel: milieu in positieve zin te beïnvloeden! Zelfde voor ruimtelijke ordening!
4.2. Doelstellingen van de ruimtelijke ordening en het milieubeleid! Ruimtelijke ordening =! - Beleid! - gericht op de! ‣ bescherming vd ruimtelijke kwaliteit of! ‣ de beheersing vd ruimtelijke ontwikkeling! - door bestemming, de inrichting en het beheer van de beschikbare ruimte! Nadruk op bestemmen beschikbare ruimte = toekennen van 1/meerdere functies aan gebied! Inrichting + beheer = geschikt maken of houden van gebieden voor 1/meerdere functies! Doel: efficiënt ruimtegebruik en de verenigbaarheid van diverse gebruiksfuncties ter bevordering van het welzijn van de mens! Vroeger: stedenbouw apart → nu valt dit onder ruimtelijke ordening! Milieubeleid = beleid gericht op de bescherming vd mens en het fysieke milieu door:! - Milieuhygiëne: bescherming vd kwaliteit vd atmosfeer, bodem en water ! - Milieubeheer: duurzame aanwending van niet-levende natuurlijke rijkdommen + bescherming vd atmosfeer, bodem en water tegen onttrekking (door vergunningsplicht in te voeren voor ontginningen)! - Natuurbescherming & landschapszorg: behoud van natuur- en landschapswaarden (= eigenschappen waar mens waarde aan hecht) door bescherming, beheer en inrichting!
4.3. Functies van het ruimtelijk bestuursrecht! Drie functies:! - Regulering van het menselijk handelen (bepaalde bouwwerken verboden behoudens verg.)" - Organisatie vd besluitvorming binnen de overheid en de rechtsbescherming vd burger tegen de overheid! - De organisatie vd handhaving!
4.4. Legitimatie voor de ruimtelijke ordening en het milieubeleid! 1. Art. 544 + 714 BW! 2. Art. 23, 4° GW: recht op bescherming ve gezond milieu (geen klassiek maar sociaaleconomisch grondrecht → aanspraak op overheidsoptreden)! 3. Art. 7bis GW: duurzame ontwikkeling (= ontwikkeling die voorziet in behoefte van huidige generatie zonder mogelijkheden in gevaar te brengen voor toekomstige generaties)! Los van de aanknopingspunten → doelstelling van algemeen belang in verzorgingsstaat!
5.
Het ruimtelijk bestuursrecht als nieuw rechtsgebied!
Belangrijkste onderdelen = ruimtelijk-ordeningsrecht + milieurecht! Eigen voorwerp (ordening vh ruimtegebruik en milieubescherming) en systematiek met specifieke instrumenten! - !2 -
Rémy Bonnaffé
= functionele rechtsgebied = instrumentele functie van het recht staat centraal!
II. Instrumenten vd ruimtelijke ordening & milieubeleid! 1.
Functies van de instrumenten!
1.1. Besluitvorming, regulering of handhaving! Instrumenten indelen volgens functie:! - Regulering vh menselijk handelen! - Organisatie van de besluitvorming en rechtsbescherming! - Organisatie vd handhaving! Sommige instrumenten = meerdere functies (vergunningsplicht = regulerend + procedure die betrekking heeft op besluitvorming en rechtsbescherming)!
1.2. Directe en indirecte regulering! “Regulering vh menselijke handelen” op te splitsen in:! Directe regulering (command and control/fysieke regulering) =! - Gewenste gedrag op dwingende wijze en vrij nauwkeurig w’ voorgeschreven ! - D.m.v verbods- en gebodsbepalingen (vergunningsverplichtingen, milieueffectenrapportage, lozingsnormen)! Indirecte regulering" - Eigen verantwoordelijkheid van de burger w’ geappelleerd om gewenste gedrag aan te nemen ! ‣ Hieronder vallen: sociale en economische instrumenten!
1.3. Juridische, sociale en economische instrumenten! Juridische instrumenten = vaak directe regulering, uitvaardigen van wetgeving noodzakelijk! Sociale instrumenten = gedrag veranderen door motivering te vergroten, door overleg en overreding (milieueducatie)! Economische instrumenten = materiële voordelen/nadelen w’ gekoppeld aan milieuonvriendelijk/-vriendelijk gedrag!
2.
Besluitvormingsinstrumenten!
2.1. Milieueffectrapportage! = opstellen milieueffectrapport en procedure die gebruik ervan als hulpmiddel bij besluitvorming omtrent een voorgenomen actie waarborgt! - Openbaar document! - Opgesteld door deskundigen! - Alternatieven & verwachte gevolgen voor milieu w’ geanalyseerd en geëvalueerd! Kan w’ toegepast op projecten (project-MER) en beleidsvoornemens (beleids-MER)!
3.
Instrumenten voor directe regulering!
3.1. Vergunningen! ≈ toelating, toestemming, machtiging, ontheffing en vergunning! → gebodsbepalingen in relatieve termen geformuleerd = directe regulering! VERGUNNING =! - Beslissing! - waarbij de overheid in een individueel geval! - toestemming verleent om af te wijken van een algemeen verbod of gebod! - !3 -
Rémy Bonnaffé
Belangrijke vergunningen in Vlaams Gewest:! - stedenbouwkundige vergunning (vroeger bouwvergunning):! ‣ bouwen, boom kappen, aanleg creatief terrein, …" - Verkavelingsvergunning (= stuk grond vrijwillig verdelen in 2/meer kavels en ten minste 1 te verkopen voor woningbouw): ! - milieuvergunning:! ‣ exploitatie hinderlijke inrichtingen" - sociaaleconomische vergunning:! ‣ oprichting grootwinkelbedrijven" - kampeerterreinvergunning:! ‣ openluchtrecreatieve verblijven" - natuurvergunning:! ‣ wijzigen van vegetatie of kleine landschapselementen" - kapmachtiging:! ‣ kappen van bomen in bos" Naast voorwerp vd vergunningsplicht ook in wetgeving geregeld:! - Wie vergunning verleent, welke instanties advies uitbrengen, of en op welke manier inspraakmogelijkheden, etc…! Belangrijke vraag voor wetgever:! - Vergunningsverlening toevertrouwen aan:! ‣ Democratische weg samengestelde organen (= politieke besluitvorming)! • Schepen en burgemeester, …" ‣ Niet politiek verantwoordelijke instanties (= technocratische besluitvorming)! • Doorgaans mensen uit de administratie (= ambtelijke besluitvorming)! - Hebben elk voor-/nadelen op vlak van (on)afhankelijkheid/wetenschappelijkheid/…! België: lange traditie van politieke besluitvorming inzake vergunningen! - Gebrek aan wetenschappelijk-technische kennis → opgelost door ambtelijke advisering! Uitzonderingen op politieke besluitvorming:! - Lozingsvergunning (vroeger)! - Oude vergunningsprocedure voor de stedenbouwkundige vergunning! - Kampeerterreinvergunning w’ in eerste aanleg verleend door openbare instelling! - Kapmachtiging w’ verleend door Agentschap voor Natuur en Bos!
3.2. Ruimtelijke bestemmingen en stedenbouwkundige voorschriften! In ruimtelijke ordening staan (ruimtelijke) bestemmingsplannen centraal! - Één of meerdere gebieden w’ hiering toegewezen! - Bindend voor overheid + burger! ‣ Zo bestaat in Vlaamse Gewest ruimtelijke uitvoeringsplannen! • Maken gebruik van stedenbouwkundige voorschriften:! ✓ Bestemmingen (woongebied, industriegebied, …) waaraan voorschriften verbonden zijn over wat er binnen die gebieden allemaal wel en niet mag! • Vormt beoordelingskader voor verlening van stedenbouwkundige vergunningen!
!
- !4 -
Rémy Bonnaffé
Deel II: Algemeen vergunningsrecht! I. Co-existentie van wetgevingen en besluitvorming bij vergunningen! 1.
Co-existentie van wetgevingen!
Vaak voor eenzelfde project ≠ vergunningen op grond van ≠ wetgeving! - Chemische fabriek oprichten & uitbaten: stedenbouwkundige vergunning voor bouwen op grond van de VCRO + milieuvergunning voor exploitatie op grond van Milieuvergunningsdecreet" - Woning op heide: natuurvergunning voor wijzigen van heidevegetatie op grond van art. 7 besluit vd Vlaamse regering van 23 juli 1998, ter uitvoering van het Natuurdecreet + stedenbouwkundige vergunning voor het bouwen van de woning" Hoe gaat het recht daarmee om t.a.v de aanvrager?!
2.
Sturing van de besluitvorming!
2.1. Cumulatieve werking en gelijkwaardigheid van wetgevingen! Raad van State aanvaard cumulatieve werking: ! - (‘Prada’): wetgevingen = gelijkwaardig! ‣ Ene wetgeving geen voorrang op andere! • Zelfs niet bij overlapping! ‣ → rechtsonderhorige moet beschikken over alle vereiste vergunningen ! • Elke verg afzonderlijk aanvragen en krijgen!
2.2. Doelgebondenheid van het overheisoptreden! Overheid heeft wat het doel van haar optreden betreft, geen totale beleidsvrijheid: ! - Bevoegdheid enkel aanwenden ter verwezenlijking vh doel! ‣ Altijd een Algemeen Belang op het oog ! Doelgebondenheid = bestuur mag slechts die belangen betrekken die de desbetreffende wetgeving beoogt te beschermen! - Behoudens wetgeving uitdrukkelijk anders voorziet! - Economische noodzaak om bedrijvigheid uit te oefenen is onvoldoende om milieuvergunning te verlenen, zelfs voor tijdelijke aard." Doelgebondenheid ligt vervat in legaliteitsbeginsel:! - Toegekende bevoegdheid voor andere doeleinden aanwenden = schending van de wet (interne onwettigheid)! In Nederland heet dit ‘specialiteitsbeginsel’. !
2.3. Geen eenheidsbeginsel in de besluitvorming! Doelgebondenheid → eenheidsbeginsel kan niet bestaan → gevolgen:! - 1. Tegenstrijdige beslissingen: van verleende vergunning kan geen gebruik w’ gemaakt! - 2. Eenzelfde aspect ve activiteit (esthetische aspect ve bouwwerk) mag in kader van verschillende wetgeving ander beoordeeld w’! - 3. Verschillende beoordeling kan gebeuren door dezelfde overheid! ‣ Overheid niet gehouden door adviezen die ze zelf uitbracht in kader van andere wetgeving" - 4. Bestaan van een vergunning = geen motief om vergunning toe te staan obv andere wetgeving! ‣ Bouwvergunning is geen motief voor exploitatievergunning" - 5. Ontbreken van één vergunning tast geldigheid van de andere niet aan! - !5 -
Rémy Bonnaffé
2.4. Onafhankelijkheid van wetgeving en gescheiden besluitvorming?! Arresten RvS komen door cumulatieve werking tot volgende conclusies:! - Bestuur moet in besluitvorming van bepaalde wetgeving geen rekening houden met andere wetgeving! - Wetgeving bestaat onafhankelijk van elkaar! - Verbod om rekening te houden met andere wetgevingen ! = onafhankelijkheid/autonomie van wetgevingen ! Rechtspraak = niet unaniem → sluitend antwoord:! - Hiërarchie van de rechtsnormen:! ‣ Individuele beslissing (verg.) dient hiërarchisch hogere rechtsnormen te eerbiedigen! • Basis hiervoor = 159 GW.! ‣ + in combinatie met doelgebondenheid (slechts die belangen betrekken die de desbetreffende wetgeving beoogt te beschermen) → 2 gevallen waarin belangen beschermd door andere wetgevingen kunnen/moeten w’ beschermd:! • Wetgeving in welk kader de besluitvorming plaatsvindt voorziet dit! ✓ Art. 1.1.4 VCRO → hinderlijkheid van inrichting kan nu wel w’ meegnomen in beoordeling tot aanvraag voor stedenbouwkundige vergunning" • Indien die andere wetgeving dat voorziet! ✓ ‘Watertoets’ (art. 8 Decreet Integraal Waterbeleid)" Slotsom: onafhankelijkheid & autonomie wetgeving eindigt daar waar hiërarchisch hogere rechtsnormen van toepassing zijn ! Quid indien tegenstrijdige hiërarchische regelingen op eenzelfde niveau? ! - Latere wetgeving > vroegere wetgeving (lex posterior derogat priori)! - Speciale wetgeving > algemene wetgeving (legi speciali per generalem non derogatur)!
3.
Instrumenten voor een meer coherente besluitvorming (!)!
3.1. Procedurele mechanismen! a. Integratie van beslissingen!
Integratie van beslissingen = alle aanvragen w’ in één beslissingen geoordeeld, volgens één bepaalde procedure! Procedurele mechanismen kunnen zijn:! - Ene (belangrijkste) vergunning geldt tevens als andere vergunning! ‣ Verkavelingsverg geldt als stedenbouwkundige verg voor wat betreft alle in de verkavelingsverg opgenomen handelingen die de verkaveling bouwrijp maken" ‣ Art. 14, § 3 van het Landschapsdecreet" - Projectvergunning vervangt alle andere vergunningen! ‣ Duitsland (Planfeststellun): vervangt alle andere vergunningen"
3.2. Inhoudelijke mechanismen! a. Milieu-effectrapportage !
Voorafgaand aan het verlenen van de vergunning ! - Hoeft niet noodzakelijk milieuverg te zijn, kan ook stedenbouwkundige verg! - Volgens MER-wetgeving moet overheid rekening houden met resultaten vh MER! - Milieubelangen w’ geëxporteerd naar andere beleidsdomeinen! b. Milieutoetsen!
Bepaalde wetgevingen wijzigen het beoordelingskader van de verg.verlenende overheid in kader van andere wetgeving! - !6 -
Rémy Bonnaffé
Milieutoets → verplicht bestuur om milieubelangen bij beoordelingen te betrekken ! - Watertoets: art. 8 Decreet Intergaal Waterbeleid:" ‣ Richt zich tot alle vergunningsverlenende overheden! ‣ Doel: schadelijke effecten voor watersystemen w’ voorkomen, beperkt of hersteld"
II. Vergunningen en termijnen, inspraak & rechtsb. (!)! 1.
Termijnen en hun rechtsgevolgen!
1.1. Termijnen opgelegd aan het bestuur! c. Termijnen van orde!
Termijn van orde = wetgeving bepaalt termijn + geen rechtsgevolgen bij overschrijding ! Vb: Art. 9, § 2 van het Milieuvergunningsdecreet! → indien bestuur geen beslissing heeft genomen binnen termijn → rest nog een redelijke termijn! - Geld ook voor bepalingen zonder termijn! - Bestuur blijft dus bevoegd om beslissing te nemen zoals redelijke termijn niet is overschreden! - Lengte hangt af van omstandigheden (complexiteit, gedrag, …)! Redelijke termijn voorbij → bestuur verliest bevoegdheid! - Kan dus vernietigd w’ door RvS! a. Dwingende termijnen en vervaltermijnen!
Dwingende termijn = wetgeving bepaalt termijn + rechtsgevolgen bij overschrijding! - Vervaltermijn = indien rechtsgevolg = verlies bevoegdheid! ‣ Art. 12, §1 van het Milieuvergunningsdecreet & art. 4.7.16, §1 in fine VCRO" - Alle vervaltermijnen zijn dus dwingende termijnen maar niet visa versa! - Nuancering: indien bestuur beslist binnen vervaltermijn, docht deze beslissing w’ vernietigd → aanvang nieuwe vervaltermijn!
1.2. Termijnen opgelegd aan de burger! Deze zijn vervaltermijnen en dus dwingende termijnen ! - Bezwaarschrift indienen, administratief beroep instellen, … "
2.
Bekendmaking van beslissingen en berekening van termijnen!
2.1. Bekendmaking van beslissingen! Bekendmaking ≈ verzending, betekening of kennisgeving van een beslissing! Overheid vrij om wijze te kiezen waarop beslissing w’ bekendgemaakt! - Tenzij de regel een precieze vorm aanduid! - Per post (al dan niet aangetekend), deurwaardersexploot, afgifte tegen ontvangstbewijs! Algemeen beginsel: administratieve handeling met individuele strekking → meedelen aan betrokken persoon!
2.2. Berekening van termijnen! Wetgeving bepaalt meestal beginpunt van dwingende en/of vervaltermijn! - Soms verzending, betekening, kennisgeving, ontvangst, …! - Indien persoonlijke kennisgeving = dag van ontvangst vd beslissing! ‣ Geldt ook voor betekening! ‣ Kan niet opgaan voor verzending → Arrest Vyvarco → termijn pas vanaf ontvangst! - !7 -
Rémy Bonnaffé
- Wie geen persoonlijke kennisgeving moet krijgen en kennis krijgt via openbare bekendmaking → termijn vanaf eerste dag vd bekendmaking! ‣ Moment dat betrokkene effectief kennis krijgt = irrelevant! Algemene regels:! - In verg.procedures geldt de regel “dies a quo non computatur in termino, dies ad quem computator in temrino”! ‣ = “de dag waarop de termijn begint te lopen telt niet mee; de laatste dag w’ meegeteld" ; einddag wel meetellen" ‣ = begindag niet meetellen ‣ Tenzij wetgeving uitdrukkelijk anders bepaalt! - Termijnen w’ gerekend van middernacht tot middernacht! - Termijnen omvatten alle kalenderdagen! - Bij een in maanden of in jaren bepaalde termijn w’ gerekend van de zoveelste tot de dag voor de zoveelste! (!!) Art. 52 en 53 Ger.W. + Art. 88 PrRvS → enkel van toepassing in gerechtelijke procedures! - Inhoud: einde vervaltermijn w’ verlengd tot eerste werkdag als laatste dag valt op zaterdag, zondag of wettelijke feestdag! - Vergunningsprocedures vallen hier dus niet onder! Oefeningen:! - 1) Stel: “beroep instellen binnen 10 dagen na ontvangst” en ontvangst = 1 maart! ‣ 1 maart = dies a quo 2,3,4,5,6,7,8,9,10,11 = 10 dagen 11 maart = dies ad quem! ‣ 11 maart is laatste dag! - 2) Stel: “beroep instellen binnen 30 dagen na ontvangst” en ontvangst = 1 februari! ‣ 1 februari = dies a quo 2,3, … 27,28,1,2,3 = 30 dagen 3 maart = dies ad quem! ‣ 3 maart is laatste dag! - 3) Stel: “beroep instellen binnen een maand na ontvangst” en ontvangst = 1 februari! ‣ 1 februari = dies a quo 1 maand 1 maart = dies ad quem! ‣ 1 maart is laatste dag (“van de zoveelste tot de dag vóór de zoveelste”; zoveelste = 2 februari omdat de dies a quo niet wordt meegeteld)! Elke beslissing/administratieve handeling met individuele strekking die rechtsgevolgen beoogt te hebben voor rechtsonderhorigen → beroepsmogelijkheden & modaliteiten van beroep vermelden! - Art. 2 Wet Openbaarheid bestuur & art. 26 Decreet Openbaarheid Bestuur! - Dus ook voor vergunningsaanvragen! - Indien niet: vervaltermijn neemt geen aanvang!
3.
Rechtsbescherming in vergunningsprocedures!
3.1. Rechtsbescherming tegen het stilzitten van het bestuur! Indien wetgeving geen termijn of termijn van orde → beslissen binnen redelijke termijn! Quid bij stilzitten overheid?! - Op vordering belanghebbende de burgerlijke rechter haar bevelen om te beslissen! - Art. 14, §3 Gecoördineerde Wetten od RvS: ! ‣ per aangetekende brief een aanmaning zodra beslissingstermijn verstreken! ‣ Overheid beschikt dan over vier maanden! • Indien geen beslissing → beschouwd als stilzwijgende afwijzing! ✓ Hier tegen kan men in beroep (tot nietigverklaring) bij RvS!
3.2. Rechtsbescherming tegen stilzwijgende beslissingen! Indien wetgeving vervaltermijn bevat en overheid beslist niet in deze termijn! - !8 -
Rémy Bonnaffé
4 gevallen te onderscheiden naargelang: wetgeving bepaalt: ! - “de vergunning w’ geacht te zijn bekomen” = fictief positieve beslissing = stilzwijgende vergunning! ‣ Indien eindbeslissing → beroep bij RvS staat open/RvV! - “de aanvraag w’ geacht te zijn afgewezen” = fictief negatieve beslissing = stilzwijgende weigering! - “aanvrager mag de gevraagde activiteiten verrichten, doch zonder dat er sprake is dat vergunning w’ geacht te zijn bekomen”! ‣ Geen jurisdictioneel beroep mogelijk ! - “Het beroep w’ geacht te zijn afgewezen” = fictief negatieve beslissing = stilzwijgende afwijzing! ‣ Rvs/RvV!
3.3. Het openbaar onderzoek als inspraakmogelijkheid! Art. 4.7.15 van de VCRO! Openbaar onderzoek bij vergunningen =! - aanvraag w’ bekendgemaakt! - Dossier ligt ter inzage bij overheid! - Iedereen kan bezwaren en opmerkingen indienen! Stedenbouwkundige vergunning = 30 dagen! Soms bijkomende verplichtingen voor overheid! Doel: verlenen van inspraak + bijdragen dat bestuur met meer kennis van zaken beslist! Belangrijke rechtsgevolgen:! - Ernstige behandeling vd ingediende bezwaarschriften door de vergunningverlenende overheid = substantiële verplichting! ‣ Vereiste van formele motivering ! • Niet via louter stijlclausules maar concreet! - De weerlegging van bezwaren hoeft niet individueel, maar indiener moet weten waarom zijn argumenten niet w’ gevolgd! - Overheid mag aanvraag niet eenzijdig wijzigen → zou openbaar onderzoek uithollen! ‣ Wanneer nieuw plan → nieuw openbaar onderzoek! • Ook wanneer wijzigingen dienden om tegemoet te komen aan bezwaren!
3.4. Het georganiseerd administratief beroep! a. Begrip en relatie met het (jurisdictioneel) beroep bij de Raad van State!
Sommige gevallen regelt wetgeving in vergunningsprocedures mogelijkheid tot administratief beroep = georganiseerd administratief beroep = ! - Uitdrukkelijk voorzien in wetgeving! - Bij welbepaald bestuursorgaan, binnen welbepaald termijn! - Eerst gebruikmaken van deze mogelijkheid voor RvS of Raad voor Vergunningsbetwistingen! - Art. 23 en 24 vh Milieuvergunningsdecreet" - Dikwijls bepaalt wetgeving ook specifieke formele vereisten! Doel = beroepsinstantie neemt opnieuw een beslissing in het dossier! b. Beroepsindieners. Al dan niet schorsend karakter van het administratief beroep!
Wetgeving bepaalt doorgaans wie een administratief beroep kan instellen! - Voor andere personen staat enkel een jurisdictioneel beroep open bij de RvS/RvV! Niet vereist om bezwaarschrift in te dienen bij openbaar onderzoek, om ontvankelijk te zijn! - !9 -
Rémy Bonnaffé
Indien wetgeving niet bepaalt dat een administratief beroep de beslissing schorst, dan blijft deze uitvoerbaar! - Indien schorsing: (eventueel tijdelijk) onuitvoerbaar! c. Devolutieve werking van het administratief beroep en (ond)deelbaarheid van vergunningen!
Stel: aanvraag voor stedenbouwkundige vergunning voor woning en garage. Eerste aanleg keurt huis goed maar garage niet. Quid?" Stel: Milieuvergunning voor varkensstal. Wordt verleend, maar slechts voor vijf jaar ipv gevraagde 20 jaar. Quid?" Kan aanvrager administratief beroep tegen een gedeelte van de beslissing?! Devolutieve werking =! - beroepsinstantie dat gedeelte van de vergunningsvraag waarop het beroep betrekking heeft,! - zowel wat de legaliteit als de opportuniteit betreft,! - opnieuw beoordeelt,! - zonder gebonden te zijn door motivering in eerste aanleg! Ondeelbaarheid van verg = alle onderdelen van vergunning = onlosmakelijk met elkaar verbonden = kunnen niet afgesplitst worden → gevolg:! - Administratief op geheel van vergunningsbesluit (op straffe van nietigheid)! Antwoord op de vraag verschillend naargelang stedenbouwkundige vergunning dan wel milieuvergunning! RvS: stedenbouwkundige vergunningen = steeds ondeelbaar ! - In beroep: bouwaanvraag opnieuw in zijn totaliteit beoordelen! - Art. 4.7.21 VCRO! - Gevolg: risico dat beroep volledig ongunstig uitvalt! RvS: milieuvergunningen =! - Sommige gevallen = ondeelbaar ! - Andere gevallen = deelbaar! ‣ Vergunning varkenstal van 1600 varkens. Vroeg er 2300. Beroep voor weigering 700. In beroep w’ 2300 geweigerd. RvS oordeelde dat wél afsplitsbaar was.! - → wetgeving bied geen duidelijk antwoord!
III. Kenmerken en gevolgen van vergunningen! Overzicht:! 1. Uitdrukkelijk, schriftelijk en specifiek karakter van de vergunning! 2. Subjectieve rechten en verbod van intrekking! 3. Uitvoerbaarheid van de vergunning! 4. Geldingsduur van de vergunning! 5. Geen gevolgen voor de rechten van derden (examen!)! 6. Vergunningsplicht en bevel van de rechter of van de overheid! 7. Individueel karakter van de vergunning, en reglementair karakter van de verkavelingsvergunning! 8. Zakelijk karakter, en overdraagbaarheid van de vergunning! 9. Ondeelbaarheid van de vergunning! 10.Afstand van een vergunning, en geen non bis in idem! 11.Voorafgaand karakter van de vergunning, en de regularisatievergunning
- !10 -
Rémy Bonnaffé
1. Uitdrukkelijk, schriftelijk en specifiek karakter van de vergunning! Vergunning moet uitdrukkelijk en schriftelijk verleend zijn om geldig te zijn! - Bij stedenbouwkudnige verg → verplichte gebruik van modelformulieren! - Milieuvergunningen → uitdrukkelijk bepaald in wetgeving! - Mondelinge toestemming van burgermeester ontslaat bouwheer niet in verplichting om vergunning te verkrijgen" Vergunning heeft ook specifiek karakter: verleend voor welbepaalde activiteit! - Vergunde activiteiten uitvoeren zoals ze zijn vergund! - Geen grotere, ook geen beperktere afmetingen! - Niet eerbiedigen vormschriften = uitvoeren zonder vergunning! - Uitzondering: ! ‣ Milieuvergunning → beperktere milieubelasting mag wel!
2. Subjectieve rechten en verbod van intrekking! Geen subjectief recht op het verlenen van een vergunning! - Wel op een beslissing in overeenstemming met gelijkheidsbeginsel! Wel scheppen verleende vergunningen subjectieve rechten ! - Definitief verworven op ogenblik dat verg w’ uitgereikt! - Verworven rechten kunnen niet zomaar ingetrokken w’! ‣ Onwettige vergunning → vatbaar intrekking =! • binnen termijn waarbinnen beroep bij RvS/RvV mogelijk is! • En indien ontvankelijk beroep w’ ingesteld, tot de sluiting vd debatten! • Buiten deze periode:! ✓ enkel indien bedrog! ✓ Of zodanig onregelmatig dat ze voor onbestaande moet w’ gehouden! Intrekking = weigering → georganiseerd administratief beroep + RvS/RvV mogelijk! In verhouding tot derde → onwettige vergunning geen rechten creëren! - Titularis kan zich niet op onwettige verg beroepen als derde de afbraak vordert vd onwettig vergunde werken" Verworven karakter staat niet in de weg dat verleende vergunning onuitvoerbaar kan w’ ten gevolge van wetgevende akte/besluit Vlaamse regering! - Bouwverbod door Vlaamse Regering in Duinen"
3. Uitvoerbaarheid van de vergunning! Vergunning = onmiddellijk uitvoerbaar! - Behalve indien wetgeving anders bepaald! - Geldt voor zover ook geen andere vergunningen vereist is (zie co-existentie)! Sommige gevallen = wachttermijn! - Art. 4.7.19, §3 VCRO! - Art. 4.7.23, §5 VCRO! Wachttermijn ≠ bestaan van vergunning:! - Toekenning = bestaan! - Niet respecteren wachttermijn → leid niet tot verval wettige vergunning! ‣ Wel bouwmisdrijf
- 11 ! -
Rémy Bonnaffé
4. Geldingsduur van de vergunning! Stedenbouwkundige- + verkavelingsvergunning = onbeperkte geldingsduur! - Wettig vergund gebouw kan nooit onwettig w’! ‣ Zelfs indien overheid achteraf bestemming van gebied wijzigt! • Gebouw w’ dan zonevreemd! • Nooit verplichten tot afbraak! - Kan in bepaalde gevallen wel beperken in tijd (publiciteitsinrichting)! Milieuvergunning = 20 jaar! - Telkens nieuwe milieuvergunning aanvragen!
5. Geen gevolgen voor de rechten van derden (examen!)! Vergunningen in beginsel geen gevolgen voor burgerrechtelijke verplichtingen die op eigenaar zouden rusten! → Beginsel dat vergunning w’ afgegeven onder (impliciet) voorbehoud vd burgerlijke rechten van derden! - Onuitvoerbaar wanneer strijd met deze rechten! ‣ Vb vergunning voor appartement terwijl in koopakte beding stond dat enkel villabouw mocht" Degene wiens burgerlijke rechten geschonden zijn → burgerlijke rechter stopzetting/afbraak vorderen! Onderscheiden van onrechtmatige daad/abnormale burenhinder! - Ook hier kan vergunning geen afbreuk doen aan burgerlijke rechten anderen! - Rechter zal nooit herstel in natura uitspreken (afbraak)! Specifieke uitzondering voor verkavelingsvergunningen:! - Verkavelen grond = bezwaard met erfdienstbaarheid/bij overeenkomst vastgestelde verplichtingen mbt grondgebruik! - En met inhoud van verkavelingsaanvraag strijdig → moet w’ vermeld in verkavelingsaanvraag! - Vergunning doet deze erfdienstbaarheid/verplichting teniet! ‣ Aanvrager zal houders van die rechten schadeloos moeten stellen!
6. Vergunningsplicht en bevel van de rechter of van de overheid! Indien bevel rechter/overheid → moet men dan nog vergunning aanvragen?! Of indien iemand aan illegale toestand einde wil stellen (illegale constructie afbreken)?! Bij dit antwoord enkele belangrijke beginselen! - Rechterlijk bevel/bevel overheid = rechtvaardigingsgrond = niet strafbaar! - VCRO (6.1.57, tweede lid): bouw-/aanpassingswerken door rechter = geen verg nodig! 3 situaties onderscheiden! - Iemand wilt volledig einde stellen aan illegale toestand → nooit vergunning vereist! ‣ Geldt a fortiori ook voor rechterlijk/overheidsbevel! - Iemand wilt gedeeltelijk een einde stellen aan illegale toestand → vergunning vereist! ‣ Quid indien rechterlijk-/overheidsbevel gedeelde laat bestaan?! • Wel vergunning nodig! ✓ Tenzij herstelmaatregel haar oorzaak heeft in een misdrijf! - Geen illegale toestand + enkel rechterlijk-/overheidsbevel dat geen oorzaak vindt in overtreding publiekrechtelijke wetgeving! ‣ Burgerlijke rechter op vordering wegens burenhinder iemand oplegt een boom te vellen! ‣ Burgemeester obv politionele bevoegdheid slopen van bouwvallige woning" - !12 -
Rémy Bonnaffé
- Burgerlijke rechter: niet bevoegd door scheiding der machten om uitvoering van vergunningsverplichtige handeling! ‣ Tenzij: noodtoestand → betrokken algemeen belang moet wijken voor privé belang! • Vellen van boom door acuut gevaar vallen van de boom door ziekte" ✓ Niet indien boom louter lichtinval tegenhoud" - Ingeval bevel vd overheid: per analogie! ‣ Enkel indien noodtoestand! • Zo niet: bevel = onrechtmatig obv exceptie van onwettigheid (159 GW.)! 2 algemene zaken:! - Betrokkene mag niet meer doen dan rechterlijk/overheidsbevel beveelt! - Rechterlijk bevel niet zo duidelijk dat uitvoering slechts op één wijze kan! ‣ Vergunningsplicht blijft bestaan!
7. Individueel karakter van de vergunning, en reglementair karakter van de verkavelingsvergunning! Vergunningen = individueel karakter! - = individuele bestuurshandelingen die rechten verlenen aan vergunningshouder! - Speciaal geval = verkavelingsvergunning:! ‣ Zowel individuele strekking (verleent rechten aan de verkavelaar)! ‣ als reglementaire strekking (juridisch kader voor het nadien verlenen van stedenbouwkundige vergunningen)! • Overheid = gebonden door verkavelingsvergunning bij beoordeling van aanvragen om stedenbouwkundige vergunning vd individuele loten! → moet formeel w’ gemotiveerd!
8. Zakelijk karakter, en overdraagbaarheid van de vergunning! Stedenbouwkundige- + verkaveling- + milieuvergunning = (ondanks individueel karakter)! - Verbonden aan object! - Bepaalde uit te voeren activiteit! = zakelijk karakter = ! - Verbonden aan onroerend goed! - Hoedanigheid titularis = ondergeschikt belang! - → overdraagbaar! Overdracht gebeurt automatisch bij overdracht vd grond (tenzij anders bedongen)! Vergunningverlenende overheid geen rekening houden of aanvrager zakelijk recht heeft! - Sommige rechtspraak: gemeente in kennis stellen! Milieuvergunning blijft geldig voor de duur wanneer exploitatie w’ overgenomen! - Overdracht w’ geregeld in wetgeving (art. 42 VLAREM I)! ‣ Verplichte melding vd overdracht (voor datum van inwerkingtreding vd overname)! • Bij aangetekende brief/ontvangstbewijs met modelformulier!
9. Ondeelbaarheid van de vergunning?! (jurisdictioneel) beroep bij RvS/RvV → beperken tot bepaalde bestanddelen?! Ondeelbaarheid = alle onderdelen onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn! Stedenbouwkundig → steeds ondeelbaar! Milieuvergunning → minder eenduidig! - Sommige gevallen = ondeelbaar ! - !13 -
Rémy Bonnaffé
- Andere gevallen = deelbaar! ‣ Vergunning varkenstal van 1600 varkens. Vroeg er 2300. Beroep voor weigering 700. In beroep w’ 2300 geweigerd. RvS oordeelde dat wél afsplitsbaar was.! - → wetgeving bied geen duidelijk antwoord!
10.Afstand van een vergunning, en geen non bis in idem! Afstand ve stedenbouwkundige vergunning is in beginsel mogelijk! Geen beperking op aanvragen van een stedenbouwkundige vergunning met zelfde voorwerp (geen non bis in idem)! - Per analogie voor milieuvergunning! Verkavelaar kan eenzijdig afstand doen van verkavelingsvergunning verkregen rechten! - Behoudens indien rees aanvraag w’ genomen met verwezenlijking vd verkavelingsverg!
11.Voorafgaand karakter van de vergunning, en de regularisatievergunning! Vergunning moet in beginsel voorafgaand de activiteiten w’ gesteld! - Indien niet = bouwmisdrijf/milieumisdrijf! Onder bepaalde voorwaarde is regularisatievergunning mogelijk! - Decretaal verankerd (art. 4.2.24 VCRO) ! - Sanctionering van inbreuk sluit de regularisatie niet uit (art. 4.2.24, §3, tweede lid VCRO)! - → gevolg: toekomst in orde + niet meer kan w’ gestraft + geen herstelmaatregelen meer
- !14 -
Rémy Bonnaffé
Deel III: Onteigeningsrecht! I. Onteigening! 1.
Begrippen en situering!
Onteigening =! - gedwongen, onherroepelijke en volledige overgang! - van een zakelijk recht! - van de onteigende (vroegere houder vh recht)! - naar de onteigenaar (doorgaans een overheidsinstantie)! Gedwongen: tegen de wil van de betrokkene! - Geen onteigening indien de eigenaar instemt met een overdracht in der minne, die w’ voorgesteld door overheid nadat zij gemachtigd w’ te onteigenen" Onherroepelijk: voor altijd! - Anders dan opeising" Volledig: helemaal → titel moet volledig overgaan! Onteigening ! ≠ opleggen vd overheid van een erfdienstbaarheid van algemeen nut ! !
!
≠ andere eigendomsbeperking in het algemeen belang!
!
→ geen overgang van de titel zelf!
Indien onroerend goed getroffen w’ door onteigeningsbesluit → mogelijk dat nog overdracht in der minne aan de overheid plaatsvindt!
2.
Bescherming van het eigendomsrecht!
2.1. Artikel 16 van de Grondwet en onteigening! = onteigening slechts mogelijk:! - met een oogmerk van algemeen nut! - In de gevallen en op de wijze bij wet bepaald! - Mits voorafgaande en billijke schadeloosstelling! a. Met een oogmerk van algemeen nut!
Ook gewone rechter is, zoals RvS, bevoegd om interne + externe wettigheid te onderzoeken:! - Externe wettigheid:! ‣ Onbevoegdheid! ‣ niet-naleving van substantiële of op straffe van nietigheid voorgeschreven vormen! - Interne wettigheid:! ‣ schending van de wet! ‣ machtsafwending! Onteigeningsbesluit → formele motivering ! Controle over ‘algemeen nut’ → proportionaliteitstoesting tussen onteigening en doel! - Bestuur niet onredelijk is geweest of manifeste beoordelingsfouten heeft gemaakt! - Mag nooit:! ‣ Porportionaliteit tussen algemeen belang en particulier belang! • Iemand w’ onteigend. Mag rechter zeggen: de buur is jonger en beter geschikt om onteigend te worden? Neen." ‣ Nagaan of onteigening wel noodzakelijk is om gemeenschapsdoel te bereiken!
!
- !15 -
Rémy Bonnaffé
→ bestuur heeft keuze van maatregel die hem best geschikt voorkomt om doel te bereiken! - Rechter mag niet in de plaats opportuniteit beoordelen ! Rechterlijke controle op oogmerk van algemeen nut hangt af wat doel vd wetgevende akte vd onteigening heeft aangegeven! - Indien wetgeving duidelijk stelt → enkel marginale toetsing! - Indien geen duidelijkheid:! ‣ Algemeen nut wanneer onteigenen goed bestemd is om door het publiek te w’ gebruikt! “belang van gemeenschap”! - Niet louter federaal belang! - Ook gewestelijk of plaatselijk belang! - Ook sommige privaatrechtelijke rechtspersonen (nv Electrabel) hebben onteig.bevoegdh.! Onteigenaar moet goed niet persé in bezit houden → kan ook verkopen indien daarmee doel w’ bereikt! - Moet toch uitzondering blijven! - Kan zelfs op verzoek, op naam en voor rekening van een privaat persoon! Quid verhouding onteigeningsbesluit <-> ruimtelijke uitvoeringsplannen/plannen v aanleg! - Moet onteigeningsbesluit in overeenstemming zijn met deze plannen?! → RvS ziet hier inderdaad op toe en zal desgevallend vernietigen! - Vooral in zware gevallen! - Veel uitzonderingen! b. In de gevallen en op de wijze bij wet bepaald!
Wetgevende akte (wet, decreet, ordonnantie) = nodig → onteigenaar bevoegdheid geeft = habilitatiewet! - Art. 41, §1 decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijke milieu" Geeft vaak ook het doel aan waarvoor mag w’ onteigend! Ook onteigeningsprocedures, vermeld bij wet, moeten w’ gevolgd! c. Mits voorafgaande en billijke schadeloosstelling! 1. Principe!
Moet de inbezitneming/inbezitstelling vd onteigenaar voorafgaan + ineens te betalen (niet in de vorm van een rente)! - Betekend niet dat bedrag definitief/onherroepelijk moet zijn vastgesteld ! Moet gaan om een ‘billijke’ vergoeding! - ≠ vergoeding ex aequo et bono! - = nauwkeurige + rechtvaardige vergoeding → integraal hersel! ‣ Recht op vergoeding van alle rechten die men hem ontneemt en schade die hem w’ berokkend! → In beginsel in geld, kan ook in natura (nieuwe toegangsweg aanleggen)! 2. Componenten van de onteigeningsvergoeding!
Geen eenduidigheid over wat billijke genoegdoening precies inhoud! Alleszins: niet alleen eigenaar maar ook pachter, huurder, gebruiker, etc.. Vergoed w’! Praktijk:! - Minstens bedrag ontvangen dat in staat stelt nieuw gelijkwaardig goed te verwerven =! ‣ Minstens recht op betaling venale waarde van het goed (verkoopwaarde op de markt)! - !16 -
Rémy Bonnaffé
‣ De kosten van wederbelegging (belastingen en andere kosten bij verwerving ander goed)! ‣ Wachtinteresten (rente vh geld tussen ogenblik van ontvangst en vermoedelijke datum wederbelegging! - Daarnaast kunnen nog andere schadeposten in aanmerking komen:! ‣ Commerciële schade! ‣ Investeringsverlies! ‣ Verhuiskosten! ‣ Verlies van een voordeel in de landbouw! → integraal herstel maar ook niet meer dan dat! - Handelaar kan niet vergoed w’ voor verlies van handelszaak als hij vergoed w’ voor het opnieuw samenstellen ve handelszaak" Venale waarde = verkoopwaarde van het goed op de markt! - Prijs die men zou gekregen hebben bij normale openbare verkoping! - Deskundige bepaalt dit obv vergelijkingspunten! - Onderhandse verkopen mogen hierbij niet per se w’ uitgesloten! - Enkel indien weinig vergelijkingspunten! ‣ Kan aankoopprijs goed beeld vormen! - Van bouwgrond mag niet de tuin afgesplitst w’ en lager gewaardeerd! ‣ In werkelijkheid vindt de verkoop in zijn geheel plaats! - Rekening houden met on-/wettig karakter van verkregen voordeel! ‣ Onwettig verkregen voordeel (zonder vergunning) komt niet in aanmerking! ‣ Expliciet vermeld in VCRO → art. 2.4.6, §1, tweede lid! - Opeenvolgende onteigeningen: ! ‣ mogelijk om rekening te houden met waardevermeerdering voortspruitend uit een vroegere onteigening! • Behoudens de onteigeningsprocedure bij hoogdringendheid! • Heel wat specifieke wetgeving verbiedt dit! ✓ Art. 2.4.6, §2 VCRO! Naast venale waarde ook recht op toekomstwaarde = meerwaarde waarop men in de toekomst naar alle waarschijnlijkheid mag rekenen, en die bij onteigening zeker vaststaat! - Bedrag bovenop de venale waarde! - Geen recht! - Niet hypothetisch te werk gaan!
Rechtspraak aanvaard ook dat w’ rekening gehouden met:! - Geschiktheidwaarde/materiële vergoeding =! ‣ Bijzondere waarde wegens aangepaste inrichting ervan door eigenaar! • Woning aangepast aan vrij beroep" - Affectiewaarde/morele vergoeding =! ‣ Emotionele waarde! • Woning werd bewoond door voorgaande familiegeneraties, bij bejaarden door verstorend effect" - Waardevermindering! ‣ Waardevermindering van deel van onroerend goed dat niet w’ onteigend! • Waardevermindering door uit het (toekomstige) gebruik dat de onteigenaar vh onteigende goed maakt, mag geen rekening mee w’ gehouden!
!
- !17 -
Rémy Bonnaffé
Wederbeleggingsvergoeding = vergoeding voor de kosten en wederbelegging! - Registratie, overschrijving en notaris, … ! - = forfaitair bedrag! - Berekend op venale waarde (incl toekomstwaarde) + geschiktheidswaarde! - Onteigende is niet verplicht om ander goed te verwerven! Wachtinterest = rente vh geld tussen ogenblik vd ontvangst en vermoedelijke datum vd wederbelegging! - Gewoonlijk: wettelijke interestvoet voor 3 maanden! - Indien onteigende eigendom niet w’ gebruikt → geen wachtinterest! - W’ niet berekend op wederbeleggingsvergoeding! - W’ enkel toegekend bij gerechtelijke onteigening! ‣ Niet bij vrijwillige verkoop! Verdedigingskosten?! - Kosten + erelonen van technisch deskundigen = schadepost! 3. Ogenblik van waardering en problemen in dat verband!
In de gerechtelijke procedure bij hoogdringendheid:! - 1.) Eerst door vrederechter vastgesteld “bij ruwe schatting”! - Na storting door onteigenaar in de Deposito- en Consignatiekas! ‣ Hierna volgt de inbezitneming of inbezitstelling! - 2.) Later voorlopig! - 3.) Facultatief: nog later door rechtbank van eerste aanleg definitief! Rechter moet zich plaatsen op ogenblik vd eigendomsoverdracht! - = dag dat vrederechter de provisionele vergoeding vaststelt! - Voor definitieve vergoeding → rekening houden met ondertussen verlopen tijd! ‣ Hierbij kan supplementair bedrag w’ toegerekend! • muntontwaarding, stijging prijs vastgoedmarkt" ‣ Gevolg is ook: meerwaarde/minwaarde uit werken waarvoor w’ onteigend komen niet in aanmerking! Door deze 2 (en mogelijk drie) stappen in bepalen vergoeding ontstaan 2 problemen:! 1. Als de uiteindelijke vergoeding hoger is dan de vergoeding die aanvankelijk werd toegekend, moet het verschil worden terugbetaald en zijn interesten verschuldigd (2013: 2,75%).! 2. Indien rechtbank van eerste aanleg een definitieve vergoeding toestaat die lager is dan voorlopige vergoeding! - Onteigende moet verschil terugbetalen en ook de interesten ! ‣ Tenzij hij het betwiste deel niet opgenomen heeft in afwachting definitieve beslissing! ‣ Arrest Mariën (!!): België veroordeeld omwille van overschrijding redelijke termijn! 4. Invloed van de ruimtelijke bestemming op de onteigeningsvergoeding!
Mag/moet rekening gehouden w’ met ruimtelijke bestemming waarin onroerend goed gelegen is (dus met plannen van aanleg/ruimtelijke uitvoeringsplannen)?! Wat is de invloed op de onteigeningvergoeding van art. 2.4.6, §1 VCRO?! - = bij bepalen waarde geen rekening houden met waardevermeerdering/-vermindering die voortvloeit uit voorschriften van een ruimtelijk uitvoeringsplan! Geldt dit ook bij onteigeningen gebaseerd op andere rechtsgrond dan deze inzake ruimtelijke ordening? ! Planologische neutraliteit = stelling dat voor bepalen vergoeding geen rekening w’ gehouden met plannen van aanleg/ruimtelijke uitvoeringsplannen! - !18 -
Rémy Bonnaffé
Rechtspraak:! - Verboden rekening te houden met waardevermeerdering/-vermindering die voortvloeit uit de voorschriften van dat plan! ‣ = onteigening strekt tot verwezenlijking van plan! - Moet w’ rekening gehouden indien onteigening met verwezenlijking van dat plan niets te maken heeft ! ‣ = plan = vreemd aan oogmerk onteigening! ‣ = onteigening niet strekt tot verwezenlijking van plan! Rechtspraak:! - Art. 2.5.6, §1 VCRO! ‣ = toepassing van algemeen beginsel overheid mag zich niet beroepen op een waardevermindering ten gevolge van vroegere maatregelen die op het goed betrekking hebben en die zij heeft bevolen of heeft doen bevelen! • Wél rekening houden met administratieve maatregel! ✓ Ruimtelijk uitvoeringsplan, bouwverbod ingevolge Duindecreet, … " • Indien deze vreemd aan oogmerk vd onteigening!
2.2. Artikel 16 van de Grondwet en eigendomsbeperkingen in het algemeen belang! HvC & RvS: opleggen erfdienstbaarheden van algemeen nut of andere eigendomsbeperkingen in het algemeen belang! - = men w’ niet uit eigendom ontzet! - → geen schadevergoeding vereist! ‣ Tenzij wet, decreet of ordonnantie anders bepaalt! ≠ ontstaan schade als gevolg van eigendomsbeperking die voortvloeien uit toestand van nabuurschap met overheid! - → overheid past gelijkheid voor de openbare lasten doe = algemeen rechtsbeginsel! ‣ = overheid kan niet zonder schadevergoeding lasten opleggen die groter zijn dan die welke een particulier in gemeenschappelijk belang moet dragen! • Politie vreest dat er drugs wordt verhandeld in een appartement en ze beuken 10 van de 12 deuren in van dat appartement. In 1 appartement vinden ze drugs. Die deuren zijn kapot. Verhuurder geeft factuur door aan politie, maar politie weigert dit te doen. Is dit normaal dat verhuurder op zijn koste (die niets te maken heeft met drugs) die deuren moet vervangen? Zaak komt voor Cassatie en daar zegt men: op basis van beginsel van gelijkheid voor de openbare last heeft verhuurder recht op vergoeding. Het is nog verder gegaan en er is nu een uitspraak van het GwH in een heel andere zaak.
GwH: inzake maatregelen van ruimtelijk bestuursrecht geld dit principe ook. Dit zou in de toekomst grote invloed kunnen hebben. Er is nu wel een flinke maar. Het GwH heeft dat beginsel aanvaard als algemeen rechtsbeginsel dat ook speelt inzake milieubeleid en ruimtelijke ordening." • Simpel voorbeeld: je zit in laaggebied en volgens ruimtelijke plannen mag je bouwen. Maar het overstroomt daar soms. Als overheid nu bouwverbod oplegt bij u, maar 2 percelen verder waar het wat hoger is leggen ze geen verbod op. Wat zegt dit beginsel ons: uw eigendom wordt wel veel zwaarder belast dan de eigendom onmiddellijk verder. Moet je daarvoor financieel vergoed worden? Uit het arrest volgt ja." → ondanks bepaalde wetgevende akte niet voorziet in schadevergoeding! - Toch rekening houden met art. 11 Gecoördineerde Wetten op de RvS! ‣ = billijkheid uitspraak over eisen tot herstelvergoeding voor buitengewone schade veroorzaakt door administratieve overheid! • Schade moet hiervoor buitengewoon zijn! ✓ Indien niet enkel één individu maar bredere categorie = niet mogelijk! - !19 -
Rémy Bonnaffé
2.3. Bescherming van het eigendomsrecht in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens! Deze bescherming is anders dan bescherming in art. 16 GW. ! - Schadevergoeding bij quasi-onteigeningen! ‣ = privaat nut eigendom verloren door gebruiksbeperking dat zodanig ver gaat! - Schadevergoeding bij vertraging in onteigening!
3.
Onteigeningsprocedures!
3.1. Grondwettelijk bevoegdheidverdeling! Gemeenschappen/Gewesten = eigen bevoegdheid (kunnen rechtsgrondslag bieden)! - Met inachtneming vastgestelde (federale) gerechtelijke procedures! - Met inachtneming principe van billijke en voorafgaande schadeloosstelling!
3.2. Gewone onteigeningsprocedure! Neergelegd in wetten 17 april 1835 en 27 mei 1870! Bestaat uit twee fasen:! - Administratieve fase! - Gerechtelijke fase! Administratieve fase:! - Openbaar onderzoek (van 15 dagen) mbt onteigeningsplan (art. 3 wet 27 mei 1870)! ‣ Individuele betekening vd eigenaars! - Onteigeningsmachteging/Onteigeningsbesluit: koninklijk besluit of betrokken regering machtigt overheid (art. 1 wet 27 mei 1870)! ‣ Deze ook persoonlijk betekenen aan eigenaars! • Zolang dit niet gebeurd: termijn 60 dagen RvS begint niet! - Daarna is overdracht in der minne mogelijk! Gebrek aan minnelijk akkoord → Gerechtelijke fase:! - Deze fase = niet verplicht → kan dus heel wat tijd tussen zitten! ‣ Eigenaar kan weinig tegen stilzitten doen! • Rechter kan wel als burgerrechtelijke fout beschouwen indien té lang! - Gebeurt door een dagvaarding voor de rechtbank van eerste aanleg (art. 2 wet 17 april 1835)! ‣ Vonnis waarin rechter vaststelt dat bij wet opgelegde vormen zijn nageleefd (art. 4 w17)! ‣ Beroep mogelijk (art. 6 w17)! - Geval 1: rechtbank staat onteigening toe: bepaalt zij voorlopige onteigeningsvergoeding (eigendomsoverdracht)! ‣ Bepalen onteigeningsvergoeding:! • Rechtbank stelt drie deskundigen aan → verslag (art. 7 w17)! • Partijen kunnen nota’s overhandigen (art. 9, 9bis en 9ter w17)! • Indien beroep → mag geen uitspraak over onteigeningsvergoeding! ✓ Zolang beroep niet is behandeld! ‣ Overheid stort deze vergoeding in Deposito- en Consignatiekas! ‣ Overheid vraagt vervolgens inbezitstelling aan Rechter (art. 12 w17)! • Inbezitstelling gebeurd zeer laat → deze procedure = onbruik! ‣ Goed pas in bezit wanneer onteigenisvergoeding aan de eigenaar ter beschikking is gesteld! ‣ Vonnis w’ overgeschreven op hypotheekkantoor! - !20 -
Rémy Bonnaffé
Wet voorziet in een recht van wederinkoop voor de onteigende (of rechtsopvolgers)! - Indien de voor werken van algemeen nut verworven gronden die bestemming niet krijge! - Overheid moet individueel meedelen ! ‣ Termijn van 3 maanden begint dan te lopen! Zolang gerechtelijke procedure niet is ingezet → Onteigende/belanghebbende → RvS! “ begint → RvS verliest bevoegdheid! - Indien “ Gewone rechter bevoegd om interne en externe wettigheid vd administratieve procedure te onderzoeken → art. 159 GW!
3.3. Onteigeningsprocedure bij hoogdringendheid! Beheerst door wet van 26 juli 1962 = gebruikelijke onteigeningsprocedure! → Bestaat uit 3 fasen! Eerste fase:! - begint met onteigeningsbesluit genomen bij besluit v koning/betrokken regering! ‣ Hoogdringendheid moet w’ gemotiveerd! • Indien lange tijd tussen onteigeningsbesluit & opstarten vd gerechtelijke fase! ✓ Kan verantwoorden: budgettaire en relationele moeilijkheden! ‣ Hierin moet uitdrukkelijk de toepassing vd onteigeningsprocedure bij hoogdringendheid w’ toegestaan! ‣ Persoonlijk betekenen ! - Geen voorafgaandelijk openbaar onderzoek ! - Toegestaan om administratieve fase uit gewone onteigeningsprocedure w’ gevolg! ‣ Overheid moet niet tot gerechtelijke fase overgaan! ‣ Eigenaar kan onteigenaar dagvaarden voor vrederechter om gerechtelijke fase op te starten! • Vrederechter bepaalt tijdstip van bezoek (art. 4 w26)! • Onteigenaar dagvaardt eigenaars en vruchtgebruikers (art. 5 w26)! • Positief vonnis: stelt vast dat opgelegde vormen zijn nageleefd (art. 7 w26)! ✓ “bij ruwe schatting” een “provisionele” onteigeninsvergoeding (mag niet lager zijn dan 90% van wat onteigenaar in der minne heeft aangeboden) (art. 8 w26)! • Negatief geval: wijst vordering onteigenaar ook af! ✓ Kan beroep instellen ! • Overgeschreven naar hypotheekkantoor! • Geen prejudiciële vragen aan GwH toegalten (spoedeisend karakter)! • Overheid stort bedrag in Deposito- en Consignatiekas (art. 9 w26)! • Betekent het vonnis, bewijs vd storting & verslag deskundige! • Kan dan goed in bezit nemen (art. 11 w26)! Tweede fase:! - “voorlopige” onteigeningsvergoeding door vrederechter vastgesteld! ‣ Nadat deskundige zijn verslag heeft ingediend & partijen w’ gehoord (art. 12, 13 en 14 w26)! ‣ Geen hoger beroep mogelijk (art. 14 w26)! Derde fase:! - “vordering tot herziening” w’ ingesteld bij rechtbank van eerste aanleg! ‣ Vaststellen vd “definitieve onteigeningsvergoeding”! ‣ Beroep is mogelijk! • Niet alleen tegen onteigeningsvergoeding! - !21 -
Rémy Bonnaffé •
•
Ook tegen de onteigening zelf ! ✓ Ook indien niet voor vrederechter is aangevoerd! = hele proces over doen!
Strikte regeling vd termijnen → veel vroeger dan gewone procedure = vanaf 40 dagen (art. 17 w26)! Ook hier geldt: zolang gerechtelijke procedure niet is ingezet → onteigende/belanghebbende RvS!
!
- !22 -
Rémy Bonnaffé
Deel IV: Ruimtelijk ordeningsrecht1! I. Begrippen ruimtelijke ordening en stedenbouw! Ruimtelijke ordening =! - Het beleid! - Gericht op! ‣ Bescherming van de ruimtelijke kwaliteit of de! ‣ Beheersing van de ruimtelijke ontwikkeling! - Door! ‣ De bestemming! ‣ De inrichting! ‣ En het beheer! - Van de ruimte! = ruimtelijke organisatie vd diverse menselijke activiteiten! Doel: efficiënt ruimtegebruik & verenigbaarheid diverse gebruiksfuncties! Oude begrip: stedenbouw (= eerder micro-ordening) → nu: onderdeel van ruimtelijke ord.!
II. Ontwikkeling van de ruimtelijke ordening! 1.
Periode voor 1962!
Geen alomvattende wetgeving → wel wetgeving rond 3 beleidsdomeinen!
2.
Periode van 1962 tot 1998!
= Stedenbouwwet:! Nu sprake van echte wetgeving:! - Voor het eerst uitdrukkelijke verplichting voor notaris! - Verschillende ruimtelijke bestemmingen w’ gedefinieerd! - …! Op het moment dat gewestplannen tot stand kwamen → ° problematiek van zonevreemdheid!
3.
Periode vanaf 2009!
1 sep 2009 → Decreet Ruimtelijke Ordening vervangen door Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO)!
III. Kenmerken van de wetgeving inzake ruimtelijke ordening! 1.
Gericht op het algemeen belang!
Niet op te absolute wijze zien:! - Bij nastreven van algemeen belang rekening houden met private belangen! - Tegemoetkomen aan private belangen kan tegelijkertijd algemeen belang dienen! ‣ Wijziging bijzonder plan van aanleg in voordel vd eigenaar niet noodz onwettig." • Uitbreiding bedrijf kan werkgelegenheid bieden = algemeen belang"
1
Werken met handboek bij Codex en kijken wat niet in samenvatting nog in codex staat - !23 -
Rémy Bonnaffé
Er zijn natuurlijk grenzen aan aandacht private belangen:! - Niet geldig bijzonder plan van aanleg opmaken om een door rechter bevolen herstelmaatregel voor gebouw onwerkzaam te maken"
2.
Van openbare orde!
Wetgeving inzake ruimtelijke ordening is in zijn algemeenheid van openbare orde! - Aannemer van een in overtreding uitgevoerd bouwwerk een rechtmatig belang w’ ontzegd om via gerechtelijke weg tot inning over te gaan van de factuur voor deze werken" Sommige bepalingen zijn van dwingend recht! - Overeenkomst gesloten in strijd met informatieverlichtingen ui decreet"
IV. Doelstellingen van de ruimtelijke ordening! → Art. 1.1.4 VCRO: “(…) duurzame ruimtelijke ontwikkeling (…)”! - Dit doelstellingenartikel bevat ook begrippen die operationaliseerbaar zijn! - Dus → normatieve strekking! ‣ ook bij vergunningenverlening:! • Art. 4.3.1, §2, 1°: overeenstemming met goede ruimtelijke ordening, die moet w’ beoordeeld door de vergunningsverlenende instanties, moet gebeuren “met inachtneming van (…) de doelstellingen van art. 1.1.4.”!
V. Bestuurlijke organisatie, advisering en rapportage! 1.
Administratie!
Gewestelijk niveau:! - Gedelegeerde planologische en stedenbouwkundige ambtenaren! - Gewestelijke stedenbouwkundige inspecteurs! ‣ Taak: handhaving! - Stedenbouwkundige ambtenaren! ‣ taken: lokale ruimtelijke planning & vergunningverlening! → aangesteld door Vlaamse Regering → voorwaarden vastgelegd in:! - Art. 1.4.1 tem 1.4.3! - B.Vl.R. Van 19 mei 2000 tot vaststelling vd voorwaarden …! - MB van 4 juni 2009 tot bepaling van de diplomavoorwaarden … ! Bevoegde administratie georganiseerd binnen Vlaams Ministerie van Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed! - IVA’s (zonder RP)! - Departement! - EVA! Provinciaal niveau:! - Provinciale stedenbouwkundige ambtenaren! → aangesteld door Provincieraad → voorwaarden vastgesteld uit: zie boven! Gemeentelijk niveau:! - Gemeentelijke stedenbouwkundige ambtenaren! → aangesteld door Gemeenteraad → voorwaarden vastgesteld uit: zie boven! Intergemeentelijke samenwerking is mogelijk (art. 1.4.6, §2, tweede lid)!
2.
Advisering! - !24 -
Rémy Bonnaffé
Gewestelijk niveau (art. 1.3.1):! - Strategische Adviesraad Ruimtelijke Ordening (SARO)! - Vlaamse Commissie inzake Ruimtelijke Ordening (VLACORO)! Provinciaal niveau (art. 1.3.2):! - Provinciale Commissie inzake Ruimtelijke Ordening (PROCORO)! Gemeentelijk niveau (art. 1.3.3)! - Gemeentelijke Commissie inzake Ruimtelijke Ordening (GECORO)!
VI. Ruimtelijke planning! Geleidelijk aan plannen van aanleg als bestemmingsplannen vervangen w’ door ruimtelijke uitvoeringsplannen!
1.
Plannen van aanleg (pva)!
1.1. Kenmerken! Stedenbouwwet voorzag in opmaak van plannen van aanleg =! - Bestemmingsplan → gericht tot overheid + burger! Kon w’ opgemaakt op twee bestuursniveaus: België/VG + Gemeente:! - Gewestplannen2! - Gemeentelijke plannen van aanleg! ‣ Algemeen plan van aanleg (APA) → totale gemeentelijke grondgebied! ‣ Bijzonder plan van aanleg (BPA) → gedeelte ervan! Hebben onbeperkte temporale gelding = gelden tot herziening of vervanging ! Bestaan uit:! - een grafisch plan en! - een weergave van de “bestaande” feitelijke en juridische toestand van het gebied! - (naargelang het geval: bestemmingsvoorschriften) (art. 10, 13, eerste lid en 14 Gecoördineerde Stedenbouwwet)! Hebben een passief karakter = overheid/burger niet verplicht om pva te verwezenlijken! Hebben geen retroactief karakter = regelen ruimtelijke ordening voor de toekomst! RvS: men heeft recht op een door het gewestplan bepaalde bestemmingsvoorschrift! - = na vernietiging van gewestplanvh gewestplan voor wat bepaalde eigendom betreft niet mag verstoken blijven van een vastgestelde bestemming!
1.2. Juridische aard en planhiërarchie! Kunnen eigendomsbeperkingen (incl bouwverbod) inhouden en hebben verordende kracht! Opleggen van bestemming = wettelijke erfdienstbaarheid van algemeen nut die op onroerend goed rust! Plannen zijn dus algemeen bindend voor overheid & burger! - Overheid: grond voor beoordeling van aanvragen voor:! ‣ Stedenbouwkundige! ‣ verkavelingsvergunningen! ‣ Milieuvergunningen! ‣ Natuurvergunningen! - Burger: kan rechten putten uit een bestemming!
2
VERTALING KENNEN + DEFINITIE → SOWIESO EXAMEN - !25 -
Rémy Bonnaffé
‣ Bestemming als industriegebied verleent eigenaar recht om industriële gebouwen op te rechten (ontslaat hem niet om vergunningen te vragen)! ‣ Bewoner die paalt aan agrarisch gebied heeft er recht op dat aldaar geen andere functies w’ ingeplant" Argument “wie eerst = voorrang” → steevast afgewezen! Inbreuk = strafbaar (art. 6.1.1, 6°)!
De planhiërarchie is niet absoluut! - Blijven tegenstrijdige voorschriften uit vroegere lagere plannen van aanleg geldig?! ‣ Steeno: neen → hoger pva zet strijdige voorschriften uit vroeger lager pva buiten w.! ‣ Hangt van feitelijke beoordeling af of het strijdig is ! • KMO-bestemming in lager plan niet automatisch opgeheven door bestemming als woongebied, als soort bedrijven verenigbaar zijn" - Wat indien tegenstrijdige voorschriften in latere lagere plannen?! ‣ Heylen: Mag “desnoods”, maar strikte voorwaarden:! • Achterhaalde bestemming in gewestplan; nieuwe, dwingende en precies lokaliseerbare planologische behoeften, …)! ‣ Decreetgever later regeling uitgewerkt gedurende overgangsperiode (tt 1 mei 2008):! • Afwijkende BPA’s mogelijk!
1.3. Bestemmingen en bestemmingsvoorschriften! Gewestplannen: koninklijk besluit van 28 december 1972 → uniforme planterminologie! - Gewijzigd door KB 13 december 1978 ! ‣ Inhoud kan niet w’ toegepast op gewestplannen die voorzien waren vastgesteld! Bestemmingen zijn ingedeeld in vijf hoofdcategorieën:! - Woongebieden! - Industrigebieden! - Dienstverleningsgebieden! - Landelijke gebieden! - Recreatiegebieden! - Bestemd voor ander grondgebruik! + nadere aanwijzingen: uitbreiding van ontginningsgebieden, waterwinningsgebieden, reservatie- en erfdienstbaarheidsgebieden, …! + Voornaamste bestaande en voorzien wegeninfrastructuren van nationaal/gewestelijk belang: autosnelwegen, snelverkeerswegen, spoortwegen, luchtshavens, waterwegen, gasvervoerleidingen, hoogspanningslijnen, …! KB 28 december 1972 bepaalt de bestemmingsvoorschriften! Bestemmingen hebben ook vaste grafische voorstellingswijze in alle gewestplannen! Bijna alle gewestplannen bevatten ook een aantal specifieke bestemmingen die eigen zijn aan het bewuste gewestplan! d. Woongebieden!
Onderverdeeld in:! - Woongebieden: wonen, maar handel, dienstverlening, ambacht en kleinbedrijf = verenigbaar, evenals groene ruimten, sociaal-culturele inrichtingen, … ! - Woongebied met landelijk karakter: woningbouw en landbouwbedrijven! - Woongebied met culturele, historische en/of esthetische waarde: stads- en dorpcentra met monumenten, …! - Woonparken: woningdichtheid gering en groene ruimten verhoudingsgewijs grote oppervlakte! - !26 -
Rémy Bonnaffé
- Woonuitbreidingsgebieden: reservegebieden: blijven onaangetast zolang ruimte in eigenlijke woongebieden! b. Industriegebieden!
Onderverdeeld in:! - Industriegebieden: industriële bedrijven! ‣ Industriegebieden voor vervuilende industrie! ‣ Industriegebieden voor milieubelastende industrie! ‣ “qui peut le plus, peut le moins” geldt niet → discotheek onverenigbaar in dit! - Bufferzone: milieuhinder opvangen (niet verwarren met deze van landelijke)! c. Dienstverleningsgebieden!
Bestemd voor bedrijven waarvan functie = verzorging vd buurt (parking met servicestations langs autosnelwegen)! d. Landelijke gebieden!
Onderverdeeld in:! - Agrarische gebieden: landbouw ‘in de ruime zin’. Naast noodzakelijk gebouwen ook verblijfsgelegenheid toegestaan voor zover deze integrerend deel uitmaakt! ‣ Opleggen groenscherm mag geen lapmiddel zijn om te vergunnen" - Groengebieden: bestemd voor behoud, bescherming en herstel van natuurlijk milieu! ‣ In natuurreservaten met wetenschappelijke waarde zijn enkel werken toegestaan die noodzakelijk zijn voor actieve/passieve bescherming! - Bosgebieden: beboste gebieden bestemd voor het ‘bosbedrijf’! - Parkgebieden: staat bewaard w’ dat ze sociale rol vervullen! - Bufferzones: overgangsgebieden ! - Recreatiegebieden: bestemd voor recreatieve en toeristische accommodatie! e. Gebieden bestemd voor ander grondgebruik!
Meest diverse inrichtingen ondergebracht zoals scholen, spoorwegstations, containerparken, …! - Waterwinningsgebieden! - Ontginningsgebieden! - Reservatie- en erfdienstbaarheidsgebieden: teneinde realisatie van werken van openbaar nut!
1.4. Procedure! Opmaakprocedure verschilt voor de gewestplannen en de gemeentelijke plannen van aanleg! Gewestplannen:! - Kunnen niet meer worden herzien noch opgemaakt → niet veel nut te bespreken! Gemeentelijke plannen: overgangsfase nog van kracht:! - Openbaar onderzoek ingericht! - Adviesronde met o.m advies van Gemeentelijk/Regionale Commissie van Advies! - Definitieve vaststelling Gemeenteraad!
1.5. Overgangsbepalingen! VCRO: ruimtelijke uitvoeringsplannen vervangen de plannen van aanleg! In de praktijk nog veel werken met pva! Nadat gemeentelijke ruimtelijk structuurplan definitief is vastgesteld & goedgekeurd! - Door gemeente geen pva meer w’ opgemaakt! ‣ Tenzij procedure hiertoe reeds lopende was voor de definitieve vaststelling en goedkeuring! - !27 -
Rémy Bonnaffé
→ verordenende kracht vd pva blijft bestaan tot zij w’ vervangen! Gewestplan kan ook door provinciaal/gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan w’ vervangen! Ruimtelijk uitvoeringsplan kan ook uitdrukkelijk bepalen dat een pva behouden blijft!
2.
Ruimtelijke structuurplannen!
2.1. Kenmerken! Ruimtelijke structuurplannen =! - Beleidsdocument! - dat krachtlijnen uitzet! - inzake het beleid met betrekking tot! ‣ het ruimtegebruik! - gericht tot de overheid,! - dat als basis dient voor onder meer de ruimtelijke uitvoeringsplannen! Gelden in beginsel 5 jaar! Voorzien op 3 bestuursniveaus: Vlaams Gewest/Provincie/Gemeente! - Steeds betrekking op het totale grondgebied van betrokken bestuursniveau (Art. 2.1.1)! Bestaat uit:! - Informatief gedeelte (beschrijving, onderzoek)! - Richtinggevende gedeelte (doelstellingen, prioriteiten, gewenste ruimtelijke structuur)! - Bindend gedeelte (ruimtelijke structuren, taakstellingen, kwantitatieve opties ruimtegebruik) (art. 2.1.2, § 1)!
2.2. Juridische aard en planhiërarchie! → niet verordenend/niet bindend voor de burger ! → informatief/bindend of richtinggevend voor de overheid op dit of lager niveau (art. 2.1.2, §2, tweede tot vierde lid)! Plan w’ aangegeven welke bepalingen welke juridisch karakter hebben (art. 2.1.2, §2 en §3, eerste lid):! - Richtinggevend: gemotiveerde afwijking mogelijk (dringende economische redenen)! - Bindend: geen afwijking mogelijk! ‣ Uitzondering: ! • Gemeentelijk ruimtelijk structuurplan: indien genoodzaakt door maatregel vereist voor verwezenlijking van bindend sociaal objectief (art. 2.1.2, §2, vierde lid)! → provinciaal uitvoeringsplan mag niet ingaan tegen bindende of richtinggevende bepaling van het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen! Ruimtelijk structuurplan vormt GEEN beoordelingsgrond voor verlening van stedenbouwkundige/verkavelingsvergunningen (art. 2.1.2, §7)! - Mag wel verwijzen naar Ruimtelijk Structuurplan! ‣ Beslissing in hoofdzaak door andere motieven moet zijn geschraagd! - → ook niet voor vergunningsverlening in kader van andere wetgeving (milieuvergunningen, …)! Op basis van ruimtelijk structuurplan → ruimtelijk uitvoeringsplan opstellen op dit niveau (art. 2.1.6 en 2.1.13)! - Er moet dus eerst een goedgekeurd ruimtelijk structuurplan op dit niveau zijn! ‣ ≠ RUP enkel problemen kan aanpakken die behandeld zijn in RSP! - !28 -
Rémy Bonnaffé
Volstaat RUP niet strijdig is met algemene principes van RSP! - Ruimtelijk uitvoeringsplan mag niet strijdig zijn met bindende bepaling van ruimtelijk structuurplan op dit niveau! ‣ RvS → marginale controle → allen kennelijke schendingen! •
Nadat eerste gemeentelijke structuurplan is goedgekeurd:! - Geen procedures opgestart w’ tot opmaak/herziening Algemeen of Bijzondere plannen van aanleg ! - En daarmee samenhangende onteigeninsplannen (art. 7.4.3)! Ruimtelijk structuurplan kan bevatten:! - Taakstellingen (opdrachten) voor overheid op dit of lager niveau! ‣ Onder bepaalde voorwaarde mogelijk indeplaatsstelling door hoger bestuur, indien lager bestuur in gebreke blijft (art. 2.1.6 en 2.1.13)! 3 bestuursniveau’s → wat op elk niveau? → subsidiariteitsbeginsel:! - Elke overheid regelt wat het beste op dat niveau kan w’ geregeld! RvS: Ruimtelijke structuurplannen ≠ vernietiging vatbaar → enkel bindend voor overheid!
2.3. Procedure! Eenvormig op drie bestuursniveaus → duurt ongeveer één jaar vanaf voorlopige vaststelling! - Nemen van besluit tot opmaak door Vl.R/Pr.Raad/G.Raad (art. 2.1.8 en 2.1.15)! ‣ In laatste twee gevallen: kan opdracht ook door Vlaamse Regering! - Ontwerp van ruimtelijk structuurplan opgemaakt door ruimtelijke planners (5.1.3, §2 en 2.1.9, §2 resp 2.1.16, §2)! - Mond uit in advies vd VLACORO en de SARO / PROCORO / GECORO (2.1.3, §2 en 2.1.9, §2 en 2.1.16, §2)! - Ontwerp voorlopig vastgesteld door Vl.R/Pr.Raad/G.Raad! - Gedurende 90 dagen openbaar onderzoek met minstens 1 informatie- en inspraakvergadering! - Volgt uitgebreide adviesronde (2.1.3, §6, art. 2.1.10, §4 en 2.1.16, §6)! - Ruimtelijk structuurplan definitief vastgesteld door Vl.R/Pr.Raad/G.Raad! ‣ Slechts wijzigingen voortvloeien uit bezwaren/opmerkingen openbaar onderzoek of adviezen! - Bekendmaking in BS → plan treedt in werking 14 dagen daarna!
2.4. Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen! = RSV → doel: bieden van een kader voor de (gewestelijke) ruimtelijke uitvoeringsplannen en de provinciale en gemeentelijke ruimtelijke structuurplannen! Gewenste ruimtelijke structuur w’ vooropgesteld → uitgangspunten:! - Duurzame ruimtelijke ontwikkeling! - Vlaanderen open en stedelijk maken! Uitgangspunten w’ vervolgens geconcretiseerd naar de:! - stedelijke gebieden:! ‣ Gemeenten w’ ingedeeld in stedelijke gebieden en buitengebied! - het buitengebied en de! - gebieden voor economische activiteit!
3.
Ruimtelijke uitvoerinsplannen!
3.1. Kenmerken! = RUP = ! - Bestemmingsplan! - !29 -
Rémy Bonnaffé
- Gericht tot overheid en burger! Opgemaakt door drie niveaus: Vl.R/Pr.Raad/G.Raad → totale grondgebied of gedeelte van het grondgebied (2.2.1)! Geldig tot hun vervanging (2.2.2, §2)! Gedeelte v grondgebed → verband met mogelijkheid van: ! - thematisch RUP:! ‣ Voordeel: Beperkte invalshoek vrij snel kan werken! ‣ Nadeel: integrerende functie gaat ietwat verloren + eenzelfde gebied ≠ plannen! - Gebiedsgerichte RUP:! ‣ Voordeel: integrerende functie vd ruimtelijke ordening + inspraak burger! ‣ Nadeel: uitwerking vergt veel tijd! RUP’s bestaan uit → art. 2.2.2, §1 ! Hebben een passief karakter: verplicht de overheid noch burger de RUP’s te verwezenlijken! Geen retroactief karakter: enkel ruimtelijk ordening voor de toekomst! Rechtspraak vereist → RUP’s uitvoerbaar op zich! - Moet verwezenlijkt kunnen w’! ‣ Zoniet: vatbaar voor vernietiging wegens strijdig met zorgvuldigheidsbeginsel! RvS: rechtszekerheidsbeginsel (rechtsonderhorige recht op duidelijke kenbare rechtspositie)! - → bestuur de definitieve bestemming van een gebied in RUP zelf moet vaststellen! ‣ niet pas latere ingevolge latere beslissing of later ‘inrichtinsplannen’! ‣ Sluit niet uit dat RUP een gebied “verder” differentieert of ordent of dat “inrichtingsstudies” zullen w’ opgemaakt die niet als een ordeningsinstrument bedoeld zijn! Uitwerking van stedenbouwkundige voorschrift → evenwicht: flexibiliteit <> rechtszekerheid! - Moet rechtsonderhorige duidelijke kenbare rechtspositie geven! ‣ Zoniet: strijdig rechtszekerheidsbeginsel → vernietigen! - Maatschappij vraagt ook een zekere flexibiliteit! - RvS heeft zelf moeilijkheden mee en kent soms voorkeur van een en ander!
3.2. Juridische aard en planhiërarchie! Kan eigendomsbeperking inhouden (incl bouwverbod) (2.2.3, §4)! = verordenend voor wat betreft het grafisch plan + stedenbouwkundige voorschriften (2.2.2, §1)! Opleggen bestemming = wettelijke erfdienstbaarheid van algemeen nut die op onroerend goed rust! Bindend voor zowel overheid als burger! - Overheid: grond voor beoordeling van aanvragen van:! ‣ Stedenbouwkundige + verkavelings + milieu + natuurvergunningen! ‣ Stellen van handeling in strijd met voorschriften van een RUP = strafbaar (6.1.1, 2°)! Planhiërarchie = absoluut ! - Met een RUP strijdige voorschriften van lagere RUP = rechtswege opgeheven! ‣ Zo nodig weergegeven in een lijst (2.2.2, §1, 5°)! - Lager ruimtelijk uitvoeringsplan kan niet afwijken van een hoger!
3.3. Stedenbouwkundige voorschriften! Categorieën van gebiedsaanduiding in VCRO opgenomen → art. 2.2.3, §2 VCRO! - Vlaamse Regering kan bijkomende subcategorieën bepalen (art. 2.2.3, §2)! - !30 -
Rémy Bonnaffé
Bij opstellen stedenbouwkundig voorschrift voor gew/prov/gem RIP voor een bepaald gebied → zo veel mogelijk volgende opbouw gehanteerd:! - Opgave van hoofd-, neven- en/of ondergeschikte bestemming(en)! - Bepalingen over de inrichting van een gebied! - Bepalingen over het beheer in het gebied! - Overgangsbepalingen! - Bepalingen over vestiging van verkooprecht!
3.4. Procedure! Eenvormig op drie bestuursniveaus → duurt ongeveer één jaar vanaf voorlopige vaststelling! - Nemen van besluit tot opmaak door Vl.R/Pr.Raad/G.Raad (2.2.6, §1, eerste lid, art. 2.2.9, §1, eerste lid resp. Art. 2.2.13, §1, eerste lid)! ‣ In laatste twee gevallen: kan opdracht ook door Vlaamse Regering! - Voorontwerp van ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt door ruimtelijke planners (2.2.6, 2.2.9 en 2.2.13)! - Eerste adviesronde! ‣ Geen op straffe van nietigheid voorgeschreven of substantiële pleegvorm! - Ontwerp voorlopig vastgesteld door Vl.R/Pr.Raad/G.Raad! ‣ Vanaf hier al enkele rechtsgevolgen! • Basis om onder bepaalde voorwaarde vergunning te verlenen/weigeren" - Gedurende 60 dagen openbaar onderzoek met minstens 1 informatie- en inspraakvergadering (2.2.6, §2-4, art. 2.2.10, §2-4 resp. Art. 2.2.13, §2-4)! - Volgt uitgebreide adviesronde (art. 2.2.7, §5, eerste lid, art. 2.2.10, §5, eerste lid resp art. 2.2.14, §5, eerste lid)! ‣ Ernstige behandeling vd ingediende bezwaarschriften = substantiële verplichting! • Gelijkaarde bezwaren mogen samen behandeld w’! • RUP = reglementaire besluiten = enkel materiële motiveringsplicht ≠ formele! - Advies van de RVS afdeling wetgeving vragen (verordenend karakter) (art. 3 Gec.W RvS)! ‣ Niet vereist voor provinciale en gemeentelijke plannen! - Ruimtelijk structuurplan definitief vastgesteld door Vl.R/Pr.Raad/G.Raad (2.2.7, §7 en art. 2.2.10, §6 resp art. 2.2.14, §6)! ‣ Gedeeltelijke goedkeuring niet uitgesloten! ‣ Wijzigingen zijn mogelijk obv adviezen of bezwaren! ‣ Wijziging op eigen initiatief:! • Opmaakprocedure vanaf begin! ✓ Ook indien definitief RUP tov ontwerp nieuwe percelen bestrijken! ✓
!
- Bekendmaking in BS → plan treedt in werking 14 dagen daarna!
4.
Bijzonderheden betreffende grootschalige stedenbouwkundige projecten!
4.1. Algemeen! → Vl.R/Dep./Burg.Sch. → kunnen elk de decreetgever resp Vlaamse regering verzoeken een bepaald project van gewestelijk, groot provinciaal of gemeentelijk en strategisch belang te verklaren (3.1.1, §1, art. 3.2.1, §1 en art. 3.2.3, §1)! Slechts indien volgende beoordelingselementen zijn voldaan → art. 3.1.1, §1, tweede lid, art. 3.2.1, §1, tweede lid en art. 3.2.3, §1, tweede lid! Herinrichting havengebied, grootschalige sociale renovatieprojecten, …" - !31 -
Rémy Bonnaffé
Decreetgever/Vlaamse regering beslist op verzoek binnen vervaltermijn van 60 dagen → indien geen beslissing = afgewezen!
4.2. Ruimtelijke projecten van gewestelijke en strategische belang! 2 voordelen voor verklaring van ruimtelijk project van gewestelijk en strategisch belang:! f. Administratiefrechtelijke faciliteiten (3.1.2)!
Vlaamse regering kan voor goedkeuring, machtigingen, vergunningen, subsidies, … :! - Afwijken van! ‣ de inhoud en de vormgeving van het aanvraagdossier! ‣ De chronologie vh procedureverloop! ‣ Duur van de behandeltermijnen! Vlaamse regering kan aan deze afwijkingen voorwaarden verbinden! - Afwijkingen van wetskrachtige aard → decreetgever w’ bekrachtigd! Kan nooit w’ gebruikt om:! - vrijstellingen te verlenen van materiële verplichtingen (art. 3.1.2, §2)! - En/of materiële/procedurele regelen noodzakelijk om te voldoen aan internationaal/ Europese verplichtingen! b. Geïntegreerde plannings- en uitvoeringsprocedure (art. 3.1.3)!
Procedure tot:! - Opmaak/herziening van Ruimtelijk Structuurplan ! - Én het Ruimtelijk Uitvoeringsplan! → in 1 geïntegreerde procedure doorlopen (ipv 2 afzonderlijke)! → grote tijdswinst!
4.3. Ruimtelijke projecten van groot lokaal en strategisch belang! Gelijkaardige regeling voorzien op provinciaal en gemeentelijk niveau! Bij instemming Vlaamse regering:! - Kan men gebruikmaken van geïntegreerde plannings- en uitvoeringsprocedure! - Niet van de administratiefrechtelijke faciliteiten!
VII.Stedenbouwkundige verordeningen! Stedenbouwkundige verordeningen =! - Verordeningen die! - Stedenbouwkundige voorschriften bevatten inzake onder meer:! ‣ Gezondheid en fraaiheid van bouwwerken, isolatie, beplantingen! → zie art. 2.3.1, eerste lid, 11° en art. 2.3.1, derde lid en art. 2.3.1, laatste lid! Kunnen w’ opgemaakt op drie bestuursniveaus: Vl.G/P/G → geheel of gedeelte v grondgebied (2.3.1, 2.3.2, §1 en §2)! → Lagere hiërarchische verhouding tov ruimtelijke uitvoeringsplannen! - Art. 2.3.3! - Art. 2.3.2, §1, eerste en tweede lid en art. 2.3.2, §2, eerste, derde en vierde lid! - Art. 2.3.2, §1, tweede lid! - Art. 2.3.2, §2, derde lid! - 2.3.2, §2, vierde lid! Procedure loopt eenvormig op de drie bestuursniveaus!
!
- !32 -
Rémy Bonnaffé
VIII.Grondbeleid! 1.
Begrip en situering!
= actieve component vd ruimtelijke ordening! - Vooral gericht op de verwezenlijking van de ruimtelijke bestemmingen! → grondbeleid moet met name de inrichting en het beheer van gronden overeenkomstig hun bestemming vergemakkelijken en sociale en functionele verdringing tegengaan! = corrigerende rol tegenover onbelemmerd spelen vd vrije markt!
2.
Recht van verkoop, onteigening, aankoopplicht en rooilijnplannen!
2.1. Recht van verkoop! = verkoper moet goed eerst aan overheid aanbieden tegen de prijs en voorwaarden die bepaald zijn in de verkoopovereenkomst tussen de verkoper & koper! Artikelen in VCRO samenlezen met overgangsbepalingen en 2 andere decreten:! - Decreet van 16 juni 2006 betreffende de oprichting van de Vlaamse Grondenbank en houdende wijziging van diverse bepalingen" - Decreet van 25 mei 2007 houdende de harmonisering van de procedures van verkooprechten (Verkooprechtendecreet)" Artikel 2 = definities ; artikel 8 = uitzonderingen (ook gevolg op rangorde vd diverse rechten van verkoop)! In ruimtelijk uitvoerinsplang → zone afbakenen waarin recht van verkoop w’ ingesteld voor:! - Vl.G./P/G/intercommunales/instellingen die ressorten onder deze/Vennotschappen die een erkenning hebben van die instellingen of besturen! → Geldt enkel bij definitief vastgestelde ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkopen (2.4.1, eerste lid VCRO)! - Geen andere overdrachten of vestiging zakelijk recht (tenzij verkapte verkoop)! → eigenaars moeten individueel w’ verwittigd bij aangetekend schrijven! - Ten laatste op dag vd inwerkingtreding vh ruimtelijk uitvoeringsplan! Overheid die RUP vaststelt waarin zone geldt bepaalt geldingsduur → max. 15 jaar (2.4.1, zevende lid)! Verkooprechtendecreet voorzien in enkele uitzonderingen (verkoop aan kinderen …), regelt de rangorde, behandelt de taak van de instrumenterende ambtenaar!
2.2. Onteigening! Onteigening voorzien ter verwezenlijking van ruimtelijk uitvoeringsplannen (2.4.3)! Onteigeningplan kan:! - tegelijkertijd met RUP of! ‣ Procedure mee met opmaak RUP! - binnen de vijf jaar na de inwerkingstreding van het RUP w’ opgemaakt! ‣ Opmaak onderworpen aan procedureregels voor onteigeningen ten algemene nutte! In beide gevallen → individuele verwittiging via aangetekend schrijven (2.4.4, §2, derde lid)! Waardebepaling! - geen rekening houden met RUP waarvan onteigening de verwezenlijking vormt (2.4.6, §1, eerste lid)! - Geen rekening met waardevermeerdering door werken of veranderingen uitgevoerd zonder vergunning of in strijd met voorschriften (2.4.6, §1, tweede lid)! Onteigeningsprocedure = gemeenrechtelijke of hoogdringendheid! - !33 -
Rémy Bonnaffé
2.3. Aankoopplicht! Eigenaar kan (onder bepaalde voorwaarden) eisen dat Vlaamse Gewest zijn onroerend goed aankopt! → kan geen beroep doen op schadeloosstelling ingevolge planschade of patrimoniumverlies (2.4.10)!
2.4. Rooilijnplannen (!)! Rooilijn = huidige of toekomstige grens tussen de openbare weg en de aangelande eigendommen! Doel: strook voor rooilijn bouwvrij te houden met oog op een latere onteigening om openbare weg uit te breiden! Beheerst door decreet van 8 mei 2009 houdende vaststelling en realisatie vd rooilijnplannen (Decreet Rooilijnplannen)" Rooilijnen kunnen w’ vastgesteld in rooilijnplan → opgesteld door:! - Gewest → gewestwegen! - Gemeente → gemeentewegen! Rooilijnplan tegelijkterijd met RUP onderworpen aan procedureregels RUP! ≠ bouwvrije strook/achteruitbouwstrook → aanleg van voortuintjes tot doel en niet te maken hebben met aanleg van wegen!
3.
Planschadevergoeding, planbatenheffing en heffing op onbebouwde percelen!
3.1. Planschadevergoeding! Doel planschadevergoeding en planbatenheffing: verkrijgen dat burger voordeel/nadeel ondervindt van een bestemmingsplan! - dat niet geheel ten zijn laste of tot zijn voordeel moet komen! Planschadevergoeding = vergoeding van het financieel verlies tgv een bestemmingsverandering tot stand gebracht door een plan van aanleg of ruimtelijk uitvoeringsplan (Art. 2.6.1, §2)! Dat men nooit recht heeft op stedenbouwkundige vergunning doet daaraan geen afbreuk! Andere voor- en nadelen → geen planschadevergoeding/planbatenheffing! Criteria voor planschadevergoeding:! - Perceel moet liggen aan voldoende uitgeruste weg! - (!) Perceel moet stedenbouwkundig en bouwtechnisch geschikt zijn voor bebouwing! - (!) Perceel moet liggen binnen een “bebouwde zone” in een plan van aanleg of een RUP! - Enkel de eerste 50 meter vanaf de rooilijn w’ in aanmerking genomen (Art. 2.6.1, §3)! Decreet bepaalt een reeks uitzonderingen op de planschadevergoeding (Art. 2.6.1, §4)! Bedraagt 80% vd waardevermindering! Vergoedingsplicht voor overheid die RUP heeft vastgesteld! - Overheid kan nog beslissen RUP te herzien en bouwverbod ongedaan te maken! Recht op planschadevergoeding ° bij:! - Overdracht ten bezwarende titel! - Inbreng in een vennootschap! - Weigering van een stedenbouwkundige of verkavelingsvergunning! - Afleveren van een negatief stedenbouwkundig attest! Vorderingsrecht op planschadevergoeding → verjaart één jaar na ontstaan (2.6.2, §1 in fine)! - !34 -
Rémy Bonnaffé
Niet meer ontstaan na vijf jaar na inwerkingtreding van definitief RUP (2.6.2, §1 zevende lid)! (!!!!) Procedure voor verkrijgen planschadevergoeding is gerechtelijk! - Vordering bij RvEA (2.6.3)! - Rechtsprak 2 bijkomende voorwaarden:! ‣ Betrokken perceel moet bebouwbaar zijn geweest! • Als overheid ook voor inwerkingtreding vh nieuwe plan de vergunning evengoed had geweigerd ≠ planschadevergoeding! ‣ Aanvrager moet vroeger blijf gegeven hebben van een verkavelings- of bouwintentie met betrekking tot de gronden waarvoor schadevergoeding w’ gevraagd!
3.2. Planbatenheffing! = spiegelbeeld vd planschadevergoeding ! = verschuldigd wanneer een in werking getreden RUP of BPA op perceel een bepaalde bestemmingswijziging(en) doorvoert! VCRO somt deze ≠ wijzigingen op en maakt onderscheid (2.6.4)! Voor planbatenheffing gelden geen bijkomende criteria! Bedrag w’ berekend uitgaande vd vermoede meerwaarde van een perceel tgv bestemmingswijziging → tabel in VCRO (2.6.20)! Heffingsplicht is de eigenaar van het perceel! Inzake de betaling → 2.6.14, §1! Opbrengsten w’ ondergebracht in Planbatenfonds → 2.6.17! Procedure voor bekomen planbatenheffing = buitengerechtelijk! Belastingschuld w’ eisbaar gemaakt dmv kohieren (2.6.13, §1, eerste lid)!
3.3. Heffing op onbebouwde percelen! = “activeringsheffing” → art. 3.2.5 e.v van het Grond- en pandendecreet! Gemeenteraden gemachtigd tot heffen van jaarlijkse belasting op onbebouwde bouwgronden in woongebied onbebouwde kavels en niet-vervallen verkavelingen!
IX. Ruimtelijke informatie! 1.
Plannen- en vergunningenregister en register onbebouwde percelen!
1.1. Plannen- en vergunningenregister! Plannenregister = gegevensbestand met betrekking tot “plannen” van het grondgebied vd gemeente! Minimale inhoud bestaat uit → art. 5.1.1, §1! Vergunningenregister = gegevensbestand mbt perceelsgebonden informatie inzake ruimtelijke ordening en stedenbouw, per kadastraal perceel van het gehele grondgebied vd gemeende! Minimale inhoud → 5.1.2, §1! Elke gemeente moet registers opmaken, actualiseren, ter inzage leggen en er uitreksels uit afleveren → 5.1.1, §2 en 5.1.2, §2! Vlaamse regering kan nadere regels bepalen voor opmaak & actualisering → 5.1.1, §2 en 5.1.2, §2! Beide registers = bestuursdocument (in de zin van Decreet openbaarheid bestuur) → toegankelijk voor publiek in gemeentehuis (5.1.6)! - !35 -
Rémy Bonnaffé
Indien in vergunningenregister opnemen vermelding ‘vergund’! - Declaratief of constitutief?! ‣ RvS: enkel de werkelijke juridische toestand telt! • Wegens ontbreken rechtsgevolgen → geen voor vernietiging vatbare handeling! ‣ Decreetgever: opname of weigering tot opname ven een constructie als ‘vergund geacht’ → kan w’ bestreden bij RvV (5.1.3, §3)!
1.2. Register onbebouwde percelen! Alle onbebouwde percelen gelegen in woongebied, zoals bepaald door uitvoeringsplannen/ PVA! Art. 5.6.1!
2.
Informatieplichten!
Art. 5.2.1 tot en met 5.2.7 → informatieverplichtingen! Samen lezen met art. 7.6.4 en 7.6.5 = overgangsmaatregelen! Doel: potentiële koper ve onroerend goed te beschermen tegen eventuele problemen inzake ruimtelijke ordening!
2.1. Informatieplicht van de instrumenterende ambtenaar! a. “Normaal geval” in gemeenten met goedgekeurd plannen- en vergunningenregister!
Vanaf 31ste dag nadat in BS gepubliceerd dat de gemeente waar het onroerend goed gelegen is, beschikt over goedgekeurd plannen- en vergunningenregister → volgende verplichtingen:! - Instrumenterende ambtenaar bij [art. 5.2.1, §1 en art. 7.6.4] verplichte vermeldingen voorzien: zie zelfde artikel! ‣ Rechtsleer: vallen hier niet onder:! • Verdelingsakten! • Overdrachten ten kosteloze titel! • Aan- of verkoopbeloften! - In geval van autenthieke akte → 2 verplichte vermeldingen bovenop:! ‣ Art. 5.2.1, §1, tweede lid + Art. 5.2.1, §1, derde lid! - Tenzij:! ‣ Overeenkomsten reeds zijn gesloten! ‣ Openbare verkoopverrichtingen reeds zijn aangevat voor dit tijdstip (7.6.4)! b. “Normaal” geval in gemeenten zonder goedgekeurd plannen- en vergunningenregister!
In overige gemeenten gelden volgende [7.6.4] verplichtingen! Interpretatieve bepaling van art. 7.6.4, vierde lid:! - Verplichting geldt voor meest recente stedenbouwkundige bestemming (5.2.1, §1, tweede lid)! Authentieke akte → 1 bijkomende verplichting → 5.2.1, §1! Aanbevolen dat instrumentele ambtenaar! - Zo veel als mogelijk verplichtingen zoals die gelden voor gemeenten mét goedgekeurd plannen- en vergunningregister toepast! - Alsook de niet-uitdrukkelijke verplichtingen! → omwille van burgerlijke aansprakelijkheid!
2.2. Informatieplicht met betrekking tot overeenkomsten in gemeenten met goedgekeurd plannen- en vergunningenregister! Vanaf 31e dag na publicatie in BS is de gemeente waar onroerend goed gelegen is, beschikt over een goedgekeurd plannen- en vergunningenregister → ! - !36 -
Rémy Bonnaffé
Aantal algemene verplichtingen [7.6.4] ten aanzien van:! - Onderhandse akten van verkoop! - Verhuring voor meer dan 9 jaar van een onroerend goed! - Vestiging van een erfpacht of opstalrecht! Verplichtingen gelden voor iedereen! Verplichtingen slaan op verplichte vermeldingen → 5.2.5! → informatieplicht voor notarissen voor instrumenterende ambtenaren!
2.3. Informatieplicht met betrekking tot publiciteit! → art. 7.6.4 ! → verplichte vermelding van bepaalde gegevens in de publiciteit: 5.2.6!
2.4. Sancties bij niet-naleving van de informatieverplichtingen! Niet-naleving = strafrechtelijk gesanctioneerd:! - Strenge sancties voor instrumentele ambtenaren, vastgoedmakelaars en andere personen die in uitoefening van beroep onroerende goederen kopen, verkavelen, verkopen, verhuren, … → 6.1.1, eerste lid, 4° en tweede lid! Ook privaatrechtelijke sancties:! - Gemeen recht:! ‣ Verwerver kan vernietiging vd overdracht vorderen die in strijd is met informatieplicht! ‣ Schadevergoeding! - Art. 6.3.1, eerste lid = specifieke vordering tot vernietiging! ‣ Art. 6.3.1, tweede lid: niet indien rechtgezet bij authentieke akteverlening! HvC: geen specifieke vereiste qua belang nodig voor vordering tot nietigverklaring op grond van informatieverplichting! - Niet zo te zijn dat er bouwmisdrijf is" - Mag alleen geen rechtsmisbruik uitmaken!
3.
Stedenbouwkundig uittreksel, stedenbouwkundig attest, as-builtattest en projectvergadering!
3.1. Stedenbouwkundig uittreksel! = informatief uittreksel uit het plannenregister en het vergunningenregister voor bepaalde percelen (5.2.7)! Belangrijke overgangsbepaling → 7.6.5!
3.2. Stedenbouwkundig attest! = document afgeleverd door CvB&S dat, op basis van een plan, aangeeft of het project in redelijkheid de toets aan de stedenbouwkundige voorschriften, de eventuele verkavelingsvoorschriften en de goede ruimtelijke ordening, kan doorstaan (5.3.1, §1)! Geldig gedurende twee jaar (5.3.1, §3), voor zover: 5.3.1, §2! ≠ geen vergunningsaanvraag meer hoeft te doen (5.3.1, §1)! - = quasizekerheid dat men vergunning zal verkrijgen! Overheid mag wel allerlei voorbehouden inbouwen & melden dat slechts over inlichtingen gaat!
3.3. As-builtattest!
- !37 -
Rémy Bonnaffé
= attest waarin w’ verklaard dat handelingen betreffende een constructie of een gebouwencomplex niet of slechts marginale afwijken van de plannen die het voorwerp uitmaken van de stedenbouwkundige vergunning of de melding (4.2.7)! Afgeleverd door een door de Vlaamse regering erkende instantie/persoon (4.2.8)! In geval van marginale afwijking → treedt in de plaats van de vergunde of aangemelde plannen! - Op voorwaarde dat het is gevalideerd door CvB&S (4.2.9)!
3.4. Projectvergadering! Personen die instaan voor de ontwikkeling en verwezenlijking van belangrijke bouw- of verkavelingsprojecten kunnen verzoeken aan vergunningverlenende overheid! Beoogt de procedurele afstemming → Art. 5.3.2, §1 en §2 en §3!
X. Vergunningsplicht (examen!!)! 1.
Stedenbouwkundige vergunningsplicht!
1.1. Vergunningsplichtige handelingen! “Handelingen” = art. 1.1.2, 5° ! Voor uitvoeren van bepaalde handelingen is overeenkomstig art. 4.2.1 een voorafgaande stedenbouwkundige vergunning vereist! → relevante definities gegeven in art. 1.1.2 en 4.2.1! a. Het verrichten van bouwwerken, m.u.v onderhoudswerken!
Omschrijving van ‘constructie” = “catch all”-karakter! → Weten of in casu stedenbouwkundige vergunning nodig → kijken of niet in uitzonderingen:! - Tuinhuisje in beginsel vergunning, maar onder bepaalde voorwaarden in onmiddelijke omgeving van een vergund gebouw vrijgesteld" b. Ontbossen - vellen van bomen!
Kenmerkend = bos geheel of gedeeltelijk verdwijnt en dat grond een andere bestemming of gebruikt w’ gegeven! ≠ heraanplanting → niet vereist → wel Kapmachtiging op grond van 81 Bosdecreet! Art. 4.2.19 regelt voorwaarden voor ontbossing! Ook voor verkaveling gepard met ontbossing is er een regeling! Ook voor vellen van bomen die Art. 4.2.1, 3° ! - Doet er niet toe of deze bomen alleenstaand, lijn- of groepsverband! ‣ Wel om bomen buiten bosverband ! ‣ In bepaalde gevallen natuurvergunning vereist! ‣ Geen kapmachtiging vereist (want niet in bosverband)! c. Aanmerkelijke reliëfwzijgiing!
→ verder gedefinieerd in ministeriële omzendbrief (meer dan 50 cm of over groot oppervlakte)! → niet zelfden ook natuurvergunning vereist! d. Opslag - parkeren - verplaatsbare constructies!
“Gewoonlijk” gebruik te onderscheiden van occasioneel gebruik! e. Wijziging van de hoofdfunctie van een onroerend goed!
Zie art. 1.1.2, 5° voor “functie”.! - !38 -
Rémy Bonnaffé
Vlaamse regering bepaling uitgevoerd in art. 2 van het besluit van de Vlaamse regering van 14 april 2000 tot bepaling van de vergunningsplichtige functiewijzigingen! Voorbeelden;! - Inrichting van een woonhuis als kantoorruimte" - Permament bewonen van een weekendhuisje in gebied voor verblijfscreatie" Rechtspraak: ! - Gebruikswijziging naar situatie waarvoor geen stedenbouwkundige vergunning verkregen had kunnen w’ = bouwmisdrijf! ‣ Ook al is de gebruikswijziging in kwestie op zich niet stedenbouwkundigsplichtig! f. Wijzigen van het aantal woongelegenheden!
Woning splitsen, woongelegenheden wijzigingen (gezin of alleenstaande) ! g. Aanleggen of wijzigen van recreatieve terreinen!
Golfterrein, voetbalterrein, tennisveld, … "
1.2. Afwijkingen van de vergunningsplicht (geen vergunningsplichtige handeling)! a. Onderhoudswerken!
Zie art. 4.1.1, 9°! Of iets onderhoudswerk uitmaakt dat geen betrekking heeft op stabiliteit → feitenkwestie! Kunnen w’ uitgevoerd ongeacht de ruimtelijke bestemming! b. Meldingsplichtige handelingen!
Art. 4.2.2, §1 van de VCRO → beoordelingsruimte vh bestuur minimaal omwille van eenvoudige en gangbare karakter vd betrokken handelingen! Meldingsplichtige werken kunnen nooit w’ ingevoerd in ruimtelijk kwetsbaar gebied! Overtreding vd meldingsplicht is niet strafbaar! - Tenzij gemeente strafbaar steld op grond van art. 119bis Nieuwe Gemeentewet! Reeds 1 geval waarin vergunningsplicht w’ omgezet in meldingsplicht → 4.2.4! - ‘Zorgwonen’ = gedefinieerd in 4.1.1, 8°! 4.2.2, §A uitgevoerd bij besluit van de Vl.R. Van 16 juli 2010 (Meldingsbesluit)! c. Vrijgestelde handelingen !
Art. 4.2.3 → uitgevoerd in Besluit van de Vl.R van 16 juli 2010 tot bepaling vd handelingen … (Vrijstellingenbesluit)! Gelden maar voor zover handelingen niet strijdig zijn met! - voorschriften van stedenbouwkundige verordeningen! - Uitdrukkelijke voorwaarden van stedenbouwkundige vergunningen! - Voorschriften van gemeentelijke RUP, APA, BPA, Verkavelingsvergunningen! → art. 2.1 en 2.2 Vrijstellingenbesluit! d. Aanvullingen of wijzigingen door lokale stedenbouwkundige verordeningen!
Art. 4.2.5 ! → Overgangsbepaling art. 4.2.6 t.e.m 4.2.14!
1.3. Afwijkingen van de vergunningsplicht (wel vergunningsplichtige handelingen)! a. As-builtattest!
Art. 4.2.7 → afgeleverd door 4.2.8! Ingeval van afwijking: treedt in de plaats van vergunde/aangemelde plannen! - !39 -
Rémy Bonnaffé
b. Vermoeden van stedenbouwkundige vergunning!
Vermoeden van Stedenbouwkundige vergunning → 4.2.14:! - §1: voor Stedenbouwwet: onweerlegbaar! - §2: na stedenbouwwet maar voor de allereerste, definitieve vaststelling vh gewestplan waarbinnen ze zijn gelegen! ‣ vermoeden weerlegbaar! • Geldt niet als het vergund karakter w’ tegengesproken middels een procesverbaal of een niet-anoniem bezwaarschrift! “rechtens toegelaten bewijsmiddelen” → 4.1.1, 10°! c. Verkavelingsvergunning geldt als stedenbouwkundige vergunning voor bouwrijp maken van de verkaveling!
Art. 4.2.17, §1!
2.
Verkavelingsvergunningsplicht!
2.1. Algemeen! Voor het verkavelen van een stuk grond is voorafgaande schriftelijke verkavelingsvergunning nodig → 4.2.15! “Een stuk grond verkavelen” → 4.2.1, 14°! Verdeling van stuk grond zonder bedoeling om op een van de kavels te bouwen ≠ verkavelingsvergunning! - Bedoeling van partijen om niet te bouwen moet wel uitdrukkelijk in overeenkomst staan! ‣ Mag niet ingaan tegen stedenbouwkundige voorschriften (niet aanvaardbaar in woongebied)! Eigenaar meerdere woningen wenst op te richten op zijn grond, met het oog op de verkoop van deze woningen zonder de grond ≠ verkavelingsvergunning! Onderscheid tussen ‘grote’ en ‘kleine’ verkaveling naargelang:! - Aanleg van verkeerswegen of wijziging bestaande wegen vereist is!
2.2. Exclusieve bevoegdheid gemeenteraad - wegenis! Gemeenteraad = exclusieve bevoegdheid = beslissen omtrent de wegeniswerken van een verkavelingsaanvraag → art. 4.2.17, §2! - Bij gebreke aan gunstige beslissing kan aanvraag niet w’ ingewilligd door:! ‣ CvB&S of hogere overheid! ‣ Geen georganiseerd administratief beroep tegen beslissing gemeenteraad!
2.3. Verlijden verkavelingsakte! Kavel uit vergunde verkaveling kan enkel! - Verkocht! - vehuurd (+ 9j)! - bezwaard met recht van opstal of erfpacht! Nadat verkavelingsakte door instrumenterende ambtenaar is verleden! - Mag pas nadat ambtenaar attest van CvB&S heeft verkregen (art. 4.2.16)!
3.
Bepalingen, aan alle vergunningen gemeen!
3.1. Voorwaarden en lasten! Overheid kan aan vergunning voorwaarden en lasten verbinden → Art. 4.2.19! - Alleen maar in vergunning → niet post factum" - Moeten voldoen aan bepaalde kenmerken! - !40 -
Rémy Bonnaffé
Dienen voldoende precies te zijn en in redelijke verhouding te staan tot vergunde handelingen! Voorbeelden: ! - Aanplantingen van een groendscherm, aanleg van parkeerruimte" - Bijzonder toepassing = boscompensatie (art. 90bis Bosdecreet)! Doel lasten: voordeel begunstigde → gedeeltelijk ten goede gemeenschap (4.2.20, §1)! - Dienen in redelijke verhouding te staan tot de vergunde handelingen! Lasten kunnen onder meer betrekking hebben op of inhouden dat [art. 4.2.20, §1]! Gefaseerde uitvoering van stedenbouwkundige en/of verkavelingsvergunning mogelijk! - Dus ook gefaseerde uitvoering vd lasten (4.2.20, §3)! Indien last niet uitgevoerd binnen termijn/onvoldoende financiële waarborgen! - Overheid → bestuursdwang en ambtshalve in uitvoering vd lasten voorzien (4.2.20, §4)!
3.2. Fasering! Vergunning kan melding maken van de verschillende fasen! Aanvangsdatum van het project w’ uitdrukkelijk in vergunning vermeld (4.2.21)!
3.3. Zakelijk karakter - regularisatievergunning! Vergunningen = zakelijk karakter (4.2.22 en 4.2.23)!
4.
Beoordelingsgronden!
Overheid ≠ vrij in de beoordeling → VCRO stelt expliciet welke de beoordelingscriteria zijn voor verlenen van een vergunning!
4.1. Algemene bepalingen! Art. 4.3.1, §1 → moet men weigeren! Art. 4.3.1, §1, 1°, a) en 2°, 3°, 4° = legaliteitscriterium ! - Vergunningsaanvraag strijdig met stedenbouwkundig voorschrift niet w’ afgeleverd" In afwijking van art. 4.3.1, §1, 1° en 2° kan overheid, onder restrictieve voorwaarden, de vergunning toch afleveren → Art. 4.3.1, §1, tweede lid! Art. 4.3.A, §1, b) → opportuniteitscriterium! - Stedenbouwkundige aanvraag die in overeenstemming is met stedenbouwkundige voorschriften niet per definitie w’ verleend" - Naast wettigheid ook oordelen over de opportuniteit ! - Overeenstemming van aanvraag moet door overheid w’ beoordeeld met inachtneming vd volgende beginselen → 4.3.1, §2! Daarnaast enkele specifieke beoordelingsgronden:! - 4.3.1, §3! - 4.3.1, §4! - 4.3.2! - 4.3.3! - 4.3.4!
4.2. Decretale beoordelingselementen! a. Voldoende uitgeruste weg!
→ Art 4.3.5 → ratio: onverantwoorde investeringen tegen te gaan → minimumvereiste: verharding met duurzame materialen en elektriciteitsnet! - Duurzame materialen: betonverharding, asfaltverharding, klinkers en kasseien, … ! - !41 -
Rémy Bonnaffé
Bepaalde uitzonderingen (§4, 1°, 2°, 3°)! b. Zone-eigen bedrijfswoning!
Art. 4.3.6! c. Voorzieningen voor personen met een functiebeperking!
Art. 4.3.7! d. Perceel (niet) getroffen door een rooilijn - reservatiestrook!
Art. 4.3.8! Bouwen van constructie in een reservatiestrook kan wel, indien volgende voorwaarden: 4.3.8, §2!
5.
Geldigheidsduur en wijzigbaarheid!
5.1. Stedenbouwkundige vergunningen! Algemeen: geldt voor onbepaalde duur! - Tenzij uitdrukkelijk ander bepaald (4.6.1)! Vlaamse regering kan andere regelen bepalen op vlak van stedenbouwkundige vergunningen (4.6.3)! VCRO → vervalregeling van stedenbouwkundige vergunning! - Vervalt van rechtswege in gevallen in art. 4.6.2, §1 bepaalt! Bijkomende vervaltermijn w’ voorzien voor een stedenbouwkundige vergunning, verleend (…) → art. 4.6.2, §2! Vervaltermijnen w’ geschorst zolang beroep tot vernietiging vd stedenbouwkundige vergunning aanhangig is bij de RvV (4.6.2, §1)! Verval treedt in van rechtswege! - Eventuele beslissing van overheid die verval vaststelt → ≠ constitutief! Bouwwerken die nadien aanvatten = bouwmisdrijf!
5.2. Verkavelingsvergunningen! a. Verval !
Voor verval → onderscheid tussen! - “grote” verkaveling:! ‣ Gekoppeld aan de (niet-)uitvoering vd wegenwerken en de lasten! - “kleine” verkaveling! ‣ Vervalt van rechtswege wanneer [4.6.4, §1]! Verkavelingsvergunning waarbij:! - nieuwe wegen w’ aangelegd en/of! - het tracé vd bestaande gemeentewegen wordt! ‣ Gewijzigd! ‣ Verbreed! ‣ Opgeheven! Vervalt van rechtswege wanneer [4.6.4, §2]! Analogie met stedenbouwkundige vergunning → bijkomende vervaltermijn voor verkavelingsvergunning → art. 4.6.4, §3! Indien uitdrukkelijk melding van verschillende fasen → 4.6.4, §4 ! Verval geldt slechts t.a.v (4.6.4, §5):! - Niet gebouwde! - !42 -
Rémy Bonnaffé
-
Verkochte! Verhuurde ! Erfpacht of opstalrecht onderworpen gedeelte van de verkaveling! Niet:! ‣ Tijdig bebouwde kavels! • Zelfs al werden ze niet verkocht!
b. Herziening - opheffing!
Na 15 jaar: verkavelingsvergunningen voor deel dat niet vervallen is:! - vatbaar voor herziening of vernietiging! - Op initiatief van CvB&S! ‣ Zelfde procedure als voor verkrijgen vd verkavelingsvergunning! • Zij het dat college aanvraag indient in toepassing van de bijzondere vergunningsprocedure (4.6.6)! Verkavelingsvergunningen kunnen voor het niet-vervallen gedeelte:! - Herzien! - Vernietigd! Door RUP op voorwaarde: uitdrukkelijk bepaald bij voorlopige en definitieve vaststelling v RUP (4.6.5)! c. Wijziging!
= kan door eigenaar van de kavel w’ gevraagd (4.6.7)! Procedure = verkrijgen van de verkavelingsvergunning! - Voorafgaand echter aangetekende brief aan alle eigenaars sturen met aanvraag! ‣ = substantiële formaliteit! Wijziging moet w’ geweigerd indien Art. 4.6.7, §2! - ≠ beoordelingsvrijheid maar gebonden bevoegdheid! Rvs: unanimiteit indien wijziging van voorschriften die ook overgenomen zijn in verkavelingsakte die tussen de eigenaars is afgesloten! - Aangezien: wijziging privaatrechtelijke overeenkomsten = akkoord alle partijen vereist! d. Eenzijdige afstand!
Onder bepaalde voorwaarden kan men eenzijdig afstand doen (4.6.8)!
6.
Administratieve procedure!
6.1. Algemene bepalingen! a. Reguliere en bijzondere procedure! 1. Reguliere procedure!
Vergunningsaanvragen w’ in beginsel behandeld door CvB&S = Reguliere procedure → 4.7.1, §1! Deputatie kan zich hierover niet over uitspreken wanneer:! - Bouwdossier in beroep (bij deputatie)! - Belangrijke wijzigingen w’ aangebracht in dossier! Binnen reguliere procedure onderscheid tussen (4.7.1, §4):! - Ontvoogde gemeenten! - Niet-ontvoogde gemeenten! 2. Bijzondere procedure!
In twee gevallen is gewestelijke/gedelegeerde stedenbouwkundige ambtenaar bevoegd = bijzondere procedure → 4.7.1, §1! - !43 -
Rémy Bonnaffé
- Aanvragen die uitgaan van “publiekrechtelijke of semipubliekrechtspersonen”! ‣ Doel: ! • Vermijden dat hogere overheidsinstantie:! ✓ afhankelijk is van:gemeenten en/of! ✓ gemeenten bevoegd zouden zijn voor het verlenen v vergunningen waarvan zij titularis zijn! ‣ Wel moet niet-bindend advies w’ ingewonnen van CvB&S! ‣ Bischop, bisdom ≠ rechtspersonen" ‣ “Semipubliek” → 4.7.1, §4! - Aanvragen voor “handelingen van algemeen belang” ! ‣ Doel: dezelfde! ‣ Niet-bindend advies CvB&S! ‣ Enkel voor verrichtingen opgenomen in Besluit vd Vlaamse Regering van 5 mei 2000! 3. Afwijkingen!
In afwijking van voorgaande bepalingen w’ aanvragen [4.7.1, §2] via reguliere procedure ingediend en behandeld! b. Afstemming aanvraagprocedure stedenbouwkundige en milieuvergunning!
Indien realisatie bepaald project zowel! - Stedenbouwkundige! - Milieuvergunning! Vereist → beide aanvragen samenvoegen! Voorwaarde:! - CvB&S in beide gevallen vergunningsverlenende overheid is! Initiatief ligt bij aanvrager! → Art. 4.7.3 → 4.7.4 t.e.m 4.7.11!
6.2. Procedurevoorschriften reguliere procedure! a. Procedure eerste aanleg! 1. Ontvankelijkheid en volledigheidsonderzoek!
Vergunning w’ afgeleverd door CvB&S → 4.7.12 en 4.7.13! Na ontvangst → gemeentelijke stedenbouwkundig ambtenaar/administratie nagaan of aanvraag volledig en ontvankelijk is → 4.7.14! Resultaat van dit onderzoek → per beveiligde zending → binnen een ordetermijn van 14 dagen w’ ingediend ! 2. Openbaar onderzoek!
Vlaamse regering bepaalt welke vergunningsaanvragen onderwerpen zijn aan openbaar onderzoek (4.7.15, §1)! - In besluit vd Vlaamse Regering van 5 mei 2000 betreffende de openbare onderzoeken …! In beginsel niet vereist indien gebied waarin perceel is gelegen een:! - Gemeentelijk ruimtelijk uitvoerinsplan! - Een bijzonder plan van aanleg ! - Niet-vervallen verkavelingsvergunning ! Bestaat en de aanvraag in overeenstemming is met de bepalingen ervan (Art. 3, §2 B;Vl.R. Van 5 mei 2000)! Daarnaast in VCRO nog aantal gevallen opgesomd waarin openbaar onderzoek moet w’ gehouden → art. 4.7.15, §1 in fine! - !44 -
Rémy Bonnaffé
VCRO bevat summiere regeling van het openbaar onderzoek:! - 4.7.15, §2! Modaliteiten verder bepaald in B.Vl.R. Van 5 mei 2000 ! - Openbaar maken via individuele kennisgeving aan betrokken persoon! Bekendmakingsvereisten zijn substantiële vormvereisten! - Maar: iemand die tijdens openbaar onderzoek bezwaar heeft ingediend:! ‣ Kan zich niet beroepen op gebrek in bekendmaking (w’ niet benadeeld)! Indien plannen tijdens of na openbaar onderzoek w’ gewijzigd → nieuw openbaar onderzoek w’ gehouden! - Ook indien men wou tegemoet komen aan bezwaren ! CvB&S stelt proces-verbaal op van openbaar onderzoek (4.7.15, §3)! 3. Adviezen!
Vlaamse regering moet instanties aanwijzen die over vergunningsaanvraag advies moeten verlenen → B.Vl.R. Van 5 juni 2009 tot aanwijzing vd instanties … ! → Art. 4.7.16, §1! Verschillende gevolgen naargelang adviesinstantie en adviesvraag:! - Negatief advies administratieve bevoegd voor onroerend erfgoed = bindend voor vergunningverlenende overheid in eerste aanleg! ‣ Omwille van dit bindend karakter → annulatieberoep RvS! Onderscheid tussen advisering in een:! - Niet-ontvoogde gemeente! ‣ Voorgelegd aan stedenbouwkundige ambtenaar (4.7.16, §2)! - Ontvoogde gemeente! ‣ Gemeentelijke stedenbouwkundige ambtenaar maakt verslag op (4.7.17)! CvB&S of gemeentelijke stedenbouwkundige ambtenaar kan bovendien beslissen de vergunningsaanvraag voor te leggen aan gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening (art. 4.7.16, §3)! Wanneer CvB&S aansluit bij (niet-bindend) advies ! - Minstens blijk zelf de aanvraag hebben onderzocht! - Niet zonder meer advies overnemen! 4. Beslissing!
CvB&S moet beslissing nemen binnen vervaltermijn, naargelang geval: 75 (of 105)/105 dagen → art. 4.7.18, §1! Indien geen beslissing binnen vervaltermijn:! - CvB&S verliest beslissingsbevoegdheid! ‣ Aanvraag w’ geacht te zijn afgewezen → art. 4.7.18, §2! 5. Kennisgeving beslissing!
Afschrift van uitdrukkelijke beslissing/kennigsgeving van stilzwijgende beslissing → binnen ordetermijn van 10 dagen en per beveiligde zending bezorgd aan aanvrager → art. 4.7.19, §1! → 4.7.19, §2! Uitvoering van de vergunning = onderworpen aan een wachttermijn → 4.7.19, §3! b. Beroepsprocedure! 1. Ontvankelijkheidsonderzoek!
Georganiseerd administratief beroep bij deputatie vd provincie waarin gemeente is gelegen! - !45 -
Rémy Bonnaffé
Deputatie beschikt over volheid van bevoegdheid en beoordeelt aanvraag in haar volledigheid (4.7.21, §1)! Beroep kan w’ ingediend door de volgende belanghebbende → art. 4.7.21, §2! Dient op straffe van onontvankelijkheid w’ ingesteld binnen termijn van 30 dagen die ingaat: art. 4.7.21, §3! Per beveiligde zending → 4.7.21, §4! Behoudens wanneer ingediend door adviserende instanties en/of gewestelijke stedenbouwkundige ambtenaar! - Vergezeld van bewijs van dossiervergoeding → Art. 4.7.21, §5! Heeft schorsende werking → 4.7.21, §8! Indien meerdere beroepe → verplicht samenvoegen → 4.7.24! Vlaamse Regering kan nadere formele/procedure regelen bepalen → 4.7.25! 2. Adviezen!
4.7.22! 3. Beslissing!
4.7.23, §1-2
en 4.7.23, §2!
4. Kennisgeving beslissing!
4.7.23, §3! Art. 4.7.23, §4! 4.7.23, §5 !
6.3. Procedurevoorschriften bijzondere procedure! Indien aanvraag = handeling van algemeen belang en/of ingediend (semi-)publiekrechtelijke rechtspersoon → bijzondere procedure (4.7.1, §1)! 4.7.23, §3-5! 4.7.26, §4! Ook hier is overheid gebonden door een (vervaltermijn) beslissingstermijn! - Niet tijdige beslissing = stilzwijgende afwijzing! Vergunning mag men pas gebruiken na 36ste dag na de dag van aanplakking (4.7.26, §4)! Geen beroep bij deputatie open, enkel verzoek tot schorsing/nietigverklaring bij de RvV!
6.4. Koppeling tussen de stedenbouwkundige vergunning en de milieuvergunning! a. Wederzijdse schorsing!
Stedenbouwkundige vergunning kan geschorst zijn ingevolge koppeling met milievergunning! Art. 4.5.1:! - “definitief verleende milieuvergunning” = geen administratief beroep meer open! Art. 5, §2, eerste lid Milievergunningsdecreet zelfde regel maar vica versa! - → ene vergunning niet uitvoerbaar is totdat andere definitief w’ verkregen! Ratio: om overheid niet voor voldongen feit te plaatsen! b. Wederzijds verval!
Stedenbouwkundige vergunning kan vervallen zijn ingevolge koppeling met milieuvergunning! Art. 4.5.1, §2, derde lid → Art. 5, §2, tweede lid Milieuvergunningsdecreet
- !46 -
Rémy Bonnaffé
7.
Raad voor Vergunningsbetwistingen (!)!
Inwerkingtreding VCRO → ° administratief rechtscollege ! = vervangt de bevoegdheid van de RvS voor verzoeken tot schorsing en beroepen tot vernietigverklaring die w’ ingesteld tegen: art. 4.8.1 en 4.8.3! Beroepen moeten w’ ingesteld bij wijze van verzoekschrift, binnen vervaltermijn van 30 dagen (4.8.16, §2-3)! (RvV NIET voor Milieuvergunningen! (?))!
XI. Afwijkingen van stedenbouwkundige voorschriften en zonevreemde basisrechten! 1.
Recente ontwikkelingen!
VCRO bevat een hoofdstuk “afwijkingen van stedenbouwkundige voorschriften”! - Algemene afwijkingen! - Specifieke afwijkingen! ‣ Stabiliteitswerken, afwerken van wachtgevels, sociaal-cultureel, …! VCRO → permanente basisrechten voor zonevreemde constructies!
2.
Algemene afwijkingsmogelijkheden!
2.1. Beperkte afwijkingen van stedenbouwkundige voorschriften en verkavelingsvoorschriften! VCRO laat toe dat in een vergunning, na openbaar onderzoek, beperkte afwijkingen w’ toegelaten op stedenbouwkundige voorschriften en verkavelingsvoorschriften mbt:! - Perceelafmetingen! - Afmetingen en de inplanting van constructies! - Dakvorm en de gebruikte materialen! → niet w’ toegestaan voor wat betreft:! - Bestemming! - Maximaal mogelijke vlierterreinindex! - Aantal bouwlagen! → Art. 4.4.1! → beperkte afwijking ! Afwijking moet niet door de bouwheer w’ gemotiveerd!
2.2. Afwijkingen op plannen van aanleg in functie van typevoorschriften voor ruimtelijke uitvoeringsplannen - Clichering! VCRO laat toe dat vergunningverlenende bestuursorgaan bij het verlenen van:! - een stedenbouwkundige vergunning! - Verkavelingsvergunning in een gebied dat sorteert onder de voorschriften van een plan van aanleg! Afwijkt van de bestemmingsvoorschriften! = Clichering ! → windmolenpark worden vergund in de agrarische gebieden volgens het gewestplan"
!
- !47 -
Rémy Bonnaffé
3.
Specifieke afwijkingsmogelijkheden!
3.1. Zonevreemde stabiliteitswerken! Art. 4.4.2! Indien in laatste adminsitratieve aanleg een stedenbouwkundige vergunning w’ geweigerd voor stabiliteitswerken voor bestaande constructie → 4.4.2, §2-4!
3.2. Afwerkingsregel! → Art. 4.4.3! Perceel dat niet voor woningbouw bestemd is! - Toch een stedenbouwkundige vergunning voor bouwen ve eengezinswoning kan w’ afgegeven! - Indien voldaan aan een aantal voorwaarden! ‣ Aanbouwen aan bestaande wachtmuur! ‣ Eengezinswoning! ‣ Voldoende uitgeruste weg (aangezien hier bouwen nieuwe woning betreft)! ‣ …! ‣ Zie art. 4.4.3! Geen beroep op afwerkingsregel in:! - Ruimtelijk kwetsbare gebieden! - Aanbouw bij bestaande woning of woningen uitdrukkelijk verboden ! ‣ Door RUP of BPA betreffende zonevreemde constructies!
3.3. Zonevreemd medegebruik! In alle bestemmingsgebieden mogelijk! - Voor zover gericht op:! ‣ sociaal-culturele of recreatieve activiteiten (4.4.4)! ‣ Instandhouding, De ontwikkeling en het herstel van de natuur en Het natuurlijk milieu en landschapswaarden (4.4.5)!
3.4. Zonevreemde beschermde monumenten, stads- en dorpsgezichten en landschappen! Bij verlenen van een stedenbouwkundige vergunning voor:! - Monument (zie 4.4.6)! → afwijken van stedenbouwkundige voorschriften! Voorwaarde: gunstig advies door beleidsveld onroerend erfgoed!
3.5. Handelingen van algemeen nut! Art. 4.4.7 → afwijken van stedenbouwkundige voorschriften! - Voorwaarde: ontwerp van een nieuw RUP of Plan van aanleg is! - Waarmee de handelingen van algemeen belang verenigbaar zijn! - En dat dit ontwerp reeds onderworpen werd aan een openbaar onderzoek! - Vereiste:! ‣ Bestaande stedenbouwkundige voorschriften vervangen of opheffen! ‣ Geen strijdigheid vertonen met hogere plannen of andere normen! → Vl.R bepaalt welke deze handelingen van algemeen belang zijn! Vergunning voor kleine handelingen en gemeentelijk karakter → altijd indien art. 4.4.7, §2! - Beide gevallen: Vlaamse regering bepaald welke deze handelingen zijn:! ‣ Art. 2 en 3 B.Vl.R. Van 5 mei 2000! Tot slot: art. 4.4.8! - !48 -
Rémy Bonnaffé
4.
Zonevreemde basisrechten!
4.1. Algemene toepassingsvoorwaarden! Algemene toepassingsvoorwaarden → art. 4.4.10 (tip examen: lees altijd definities in artikels zoals 4.1.1, [3°])" Constructies moeten gelegen zijn in gebied dat door ruimtelijk uitvoeringsplan of plan van aanleg w’ geordend! - Niet voor constructies die in verkavelingen zijn gelegen! Enkel w’ afgeweken van bestemmingsvoorschriften! - Niet van inrichtings- of beheersvoorschriften! ‣ Behalve: vebouwingswerken / herstellingen bij heirkracht! Constructie moet zonevreemd zijn = niet beantwoorden aan de voor het perceel geldende bestemmingsvoorschriften en niet:! - gelegen binnen een niet-vervallen verkaveling! - …! ‣ Zie definitie art. 4.1.1, 17°! Constructie moet reeds bestaan, en hoofdzakelijk vergunning zijn en mag niet verkrot zijn!
4.2. Bijzondere toepassingsvoorwaarden! Naast deze algemene voorwaarden → naargelang type werken aantal bijzondere vrwrden! a. Bestaande zonevreemde woningen!
Verbouwen van deze kan in elk bestemmingsgebied: 4.4.12! Vereiste: ! - Buitenmuren min. 60% behouden (zie ‘verbouwen’ art. 4.1.1, 12°)! - Aantal woongelegenheden beperkt blijft tot bestaand #: art. 4.4.12! ‘Herbouwen’ → art. 4.1.1, 6° en 12°! - Hetzij op dezelfde! - Hetzij op gewijzigde plaats! - Kan op voorwaarde:! ‣ # woongelegenheden niet toeneemt! ‣ Bestaande bouwvolume > 1000 m3! • Herbouwde volume w’ beperkt tot 1000 m3! ‣ Woning niet gelegen in ruimtelijk kwetsbaar gebied (muv parkgebieden) of recreatiegebied! Uitbreiden → Art. 4.4.15! b. Bestaande zonevreemde constructies, niet zijnde woningbouw!
Verbouwingen (4.4.16) = elk bestemmingsgebied toelaatbaar! Herbouwen en uitbreiden → niet mogelijk in ruimtelijk kwetsbare gebiden (parkgebieden uitgezonderd) en in recreatiegebieden! → zie wetboek: 4.4.17 t.e.m 4.4.19! c. Zonevreemde woningen of constructies die recent zijn afgebroken!
4.4.20! d. Zonevreemde constructies vernietigd of beschadigd door een vreemde oorzaak!
Art. 4.4.21 en 4.4.22
- !49 -
Rémy Bonnaffé
5.
Zonevreemde functiewijzigingen!
= niet opgenomen onder basisrechten → maar wel afwijkingsregeling: 4.4.23!
6.
Planologisch attest!
Bedrijven: groot belang om kijk te hebben op juridische situatie in (nabije) toekomst! - Des te meer voor zonevreemde bedrijven! Middel voor meer informatie = Planologisch attest! = informatief document dat aangeeft:! - Of een bestaand bedrijf al dan niet behouden kan worden op de plaats waar het gevestigd is! - En met name de opmaak of wijziging van een RUP w’! Aangevraagd door milieuvergunnings- of meldingsplichtige inrichting of door een volwaardig land- of tuinbouwbedrijf (art. 4.4.24)! Procedure: art. 4.4.25, §1-5! RvS: negatief planologisch attest = voor vernietiging vatbaar! Indien attest besluit dat bedrijf behouden kan blijven → 4.4.26, §1: voorontwerp van RUP of BPA! - Garantie op gunstig definitief plan heeft bedrijf niet! - Indien ze echter nalaat: ! ‣ 4.4.26, §1, tweede lid! Bij beoordeling stedenbouwkundige/milievergunningsaanvragen obv positief attest:! - Mag w’ afgeweken vd vigerende stedenbouwkundige voorschriften, onder volgende voorwaarden: 4.4.26, §2! → negatief planologisch attest → 4.4.27! Attest blijft geldig tot 4.4.28!
XII.Handhaving! 1.
Bouwmisdrijven!
1.1. Strafbare gedragingen! a. Inbreuk op de vergunningsplicht of -voorwaarden! 1. Uitvoeren en voortzetten!
Strafbaar:! - 6.1.1, 1°: ! ‣ Zonder:! • Stedenbouwkundige vergunning! • Verkavelingsvergunning! - 6.1.1, 3° ! ‣ = toestaan → verondersteld medeweten en acceptatie! ‣ ≠ louter gedogen! - 6.1.1, 7°! - Ook wie bouwt overeenkomstig een (onwettige) stedenbouwkundige vergunning,! ‣ Docht in strijd met verkavelingsvergunning! Art. 159 GW → rechter → onwettige vergunning buiten beschouwing laten!
- !50 -
Rémy Bonnaffé
- Maar: bouwwerken overeenkomstig vergunning die achteraf onwettig is = onoverkomelijke dwaling! ‣ → vrijspraak! ‣ Behalve: ! • Indien instandhouden nadat hij kennis kreeg van vernietgingsarrest RvS! ‣ Ook slechts indien rederlijkerwijze mocht van aannemen dat het wettige was! • Nieuwbouw appartement in natuurgebied ≠ onoverkomelijke dwaling" ‣ Moet ook redelijkerwijze weten dat document niet kan doorgaan voor vergunning! • Brief enkel ondertekend door burgemeester niet voldoende ≠ onoverkomelijke dwaling" 2. In stand houden!
Binnen ruimtelijk kwetsbare gebieden → instandhouding ook strafbaar! - Daarbuiten niet! - 6.1.1, derde en vierde lid ! - Ook voor een nieuwe eigenaar! ‣ Die na kennis, nalaat om te herstellen! Zie art. 1.1.2, 10° voor “ruimtelijk kwetsbare gebieden”! Binnen kwetsbaar gebied = bouwmisdrijven = voortuderende misdrijven! - De facto onverjaarbaar! ‣ Zelfs na tientallen jaren gedogen nog steeds misdrijf aanpakken" Ook strafbaar: instandhouding na door RvS vernietigde vergunning! b. Inbreuk op stedenbouwkundige voorschriften!
Art. 6.1.1, 2° + Art. 6.1.1, 6°! = inbreuken op “stedenbouwkundige voorschriften” → Art. 1.1.2, 13°! - Ook verkavelingsverordeningen opgenomen → art. 1.1.2, 9°! Niet noodzakelijk dat inbreuken op stedenbouwkundige voorschriften een vergunning behoeven! Vb: eigenaar van perceel met woonhuis koop belendend onbebouwd perceel gelegen in agrarisch gebied volgens gewestplan, om bij zijn tuin te voegen. Indien eigenaar het nieuwe terrein begint om te vormen tot siertuin → tegen voorschriften agrarisch gebied (vastgelegd in KB 28 december 1972 betreffende de inrichting …)" 2 uitzonderingen:! - Handelingen die vrijgesteld zijn van de vergunningsplicht! - Onderhoudswerken aan een hoofdzakelijk vergunde constructie! ‣ ‘hoofdzakelijk vergund’ → 4.1.1, 7°! → uitvoeren = bouwmisdrijf! - Instandhouden → enkel strafbaar binnen ruimtelijk kwetsbare gebieden! c. Doorbreking van een stakingsbevel, bekrachtigingsbeslissing of beschikking in kort geding!
Art. 6.1.1, 5° → onbeperkt strafbaar! Niet-naleving bekrachtigingsbevel tevens administratieve geldboete 5000€ (art. 6.1.49, §1)! d. Inbreuk op de informatieverplichtingen !
Art. 6.1.1, 4°! Sommige van deze verplichtingen richten zich tot instrumenterende ambtenaren (zoals Notarissen) ! Andere gelden ook voor de gewone burger!
!
- !51 -
Rémy Bonnaffé
1.2. Strafbare personen ! 6.1.3 → alle bepalingen van hoofdstuk VII Sw. van toepassing op bouwmisdrijven! - Dus: dader, mededader, medeplichtige ! - Een algemene opzet volstaat ! Opdrachtgever = primaire dader! - Ongeacht of deze eigenaar, huurder, vruchtgebruiker, erfpachter of opstalhouder is! Ook strafbaar indien men art. 6.1.1, 3°! - = toestaan of aanvaarden ≠ louter gedogen! Ook de (onder)aannemer (via aangestelden of persoonlijk) → werken uitvoert! - Als uitvoerder vh bouwmisdrijf = dader! - Ongeacht betalend/vriendendienst! - Als professioneel → algemeen opzet verondersteld! Architect kan voor zover zijn medehulp bij het bouwmisdrijf noodzakelijk was → mededader! - Enkel nuttige inlichtingen → medeplichtige ! - Voor zover een algemeen opzet voorhanden was! ‣ Feit dat hij zich niet verzet tegen (verder) uitvoeren = voldoende ! • Moet onmiddellijk stoppen van bouwwerken eisen! ✓ Indien niet op ingaan → verzaken aan zijn opdracht! • HvC: alleen wie zeggenschap heeft over onroerend goed = kan schuld hebben! Ook rechtspersonen kunnen verantwoordelijk zijn:! - Indien intrinsiek verband met verwezenlijking van zijn doel! - Privaatrechtelijke + Publiekrechtelijke + handelsverenigignen + burgerlijke vennootschappen! - Geen OCMW’s en overheden! Wederrechtelijkheid + Verwijbaarheid vallen bij rechtvaardigingsgronden ! - Inroepen noodtoestand (vrijwaring van een hoger beroep)! Schulduitsluitingsgronden! - Onoverkomelijke dwaling! ‣ De gewekte verwachting moet rechtmatig zijn! • Jarenlang gedogen van overheid niet onvoldoende" • Betalen van belastingen onvoldoende " • ..." - Overmacht! - (gelijktijdig inroepen van overmacht en dwaling is onmogelijk) !
2.
Toezicht!
2.1. Toezichthouders:! Toezichthouders:! - Agenten en officieren van gerechtelijke politie! - Stedenbouwkundige inspecteurs (hoedanigheid van hierboven)! - Andere door de Vlaamse regering aangewezen ambtenaren! - Door de gouverneur aangewezen ambtenaren van de provincie en van de gemeenten in zijn provincie (6.1.5)
- !52 -
Rémy Bonnaffé
2.2. Toezichtgbevoegdheden! Alle toezichthouders (bewust geen onderscheid meer) misdrijven opsporen + vaststellen (6.1.5, tweede en laatste lid)! - D.m.v proces-verbaal! ‣ Gelden tot bewijs van tegendeel! - Hebben allemaal toegang tot de bouwplaats (6.1.5) en de gebouwen ! - Huiszoeking → machtiging van de politierechter (6.1.5, derde lid)!
3.
Staking van de werken!
Toezichthouders kunnen mondeling of schriftelijk → bevel tot staking geven bij! - inbreuk ! - Vergunning en dossier niet ter plaatse zijn! Bevoegd alle maatregelen tot naleving te nemen:! - Verzegeling! - Inbeslagname materiaal! Sturen een aangetekende brief of gerechtsdeurwaarderexploot binnen de 8 dagen aan opdrachtgever, architect en aannemer! Stakingsbevel binnen 8 dagen bekrachtigd w’ door stedenbouwkundige inspecteur! - Op straffe van verval! - Stedenbouwkundig inspecteur binnen 2 dagen per ab bekrachtiging verzenden! ‣ Te late mededeling ≠ afbreuk aan geldigheid! ‣ Indien eerste bevel vervallen → overheid kan tweede geven! • Zelfs al geen nieuwe feiten ! - Betrokkenen kunnen in kort geding opheffing van bekrachtigingsbeslissing vorderen! - Moet gemotiveerd w’! ‣ Wie motieven reeds kent → niet beroepen op gebrek aan motvering! ‣ Kan besaan uit verwijzing naar andere stukken! - Moet wettigheidstoets doorstaan ! HvC: stakingsbevel mag w’ gebruikt voor de stopzetting ve vergunningsplichtig gewoonlijk gebruik vd grond zonder stedenbouwkundige vergunning! - Zelfs indien constructies al reeds lang voltooid! - Zelfde voor strijdig gebruik te doen ophouden, zelfs al bestaat die al lange tijd! Indien stakingsbevel → diverse inbreuken = deelbaar ! Administratieve geldboete 5000€ w’ opgelegd door Vlaamse regering aangewezen ambtenaar! - Bij voortzetting in strijd met bekrachtigingsbeslissing! ‣ Aangetekende brief verstuurd! ‣ Betrokkene kan binnen 15 dagen vanaf kennisgeving! • (schorsend) verzoek tot kwijtschelding, vermindering of uitstel! • Binnen 30 dagen nemen zij beslissing! ✓ Sturen op via ab! ✓ Zo niet → stilzwijgende inwilliging! ‣ Betrokkene moet binnen 60 dagen betalen! • Zo niet: dwangbevel w’ betekend! ✓ Betrokkene 30 dagen (schorsend) verzet !
! - !53 -
Rémy Bonnaffé
4.
Strafsancties!
4.1. Gevangenisstraf en geldboete! Strafsancties (6.1.1) =! - Gevangenisstraf 8 dagen tot 5 jaar ! - Geldboete van 26 tot 400.000€ (x 6)! Max straf = 5 jaar → herhaling kan strenger w’ bestraft! Minimumstraffen indien instrumenterende ambtenaar, vastgoedmakelaars, … (art. 6.1.1, tweede lid) =! - 15 dagen gevangenisstraf! - Geldboete van 2000€ (x 6)! Verzachtende omstandigheden kunnen van toepassing zijn!
4.2. Vebeurdverklaring! Strafrechter kan (mits uitdrukkelijke motivering):! - Vermogensvoordelen die uit misdrijf zijn verkregen verbeurdverklaren (huurgelden, …)" - Art. 42, 3° en 43bis Sw.! - Ook indien vermogensvoordeel niet het eigendom is van veroordeelde (publiciteitsborden)!
5.
Herstelmaatregelen!
3 herstelmaatregelen (6.1.41 t.e.m 6.1.46) die eventueel kunnen w’ gecombineerd:! - Herstel in de oorspronkelijke toestand of de staking van het strijdig gebruik! ‣ Planten zelfde, of andere bomen bij ontbossing" - Uitvoering van bouw- of aanpassingswerken! - Betaling van een geldsom gelijk aan de meerwaarde! ‣ Rechter moet meerwaarde betalen! Herstelvordering w’ ingesteld met inachtneming regels in art. 6.1.41, §1! Herstelvordering =! - Vordering sui generis! - Burgerlijke aard! - Geen persoonlijk karakter! - Zakelijk karakter (in rem) → derde-verkrijger de gevolgen ondergaat! ‣ Uitvoering dient te gedogen, zonder herstel te moeten verwezenlijken! - Geldt erga omnes en in rem! ‣ Tegenwerpelijk aan derde-verkrijger! - Ex delicto ! Arrest Hamer (EHRM) → herstelmaatregel = wél een straf:! - Redelijke termijn / eerlijk proces! ‣ Termijn begint te lopen vanaf betrokken weet heeft van mogelijke strafvervolging! • Opstellen proces-verbaal! - Staat de internrechtelijke kwalificatie als burgerlijke maatregel niet in de weg! Welke herstelmaatregelen w’ opgelegd?! - Beslist (straf)rechtbank! - Op vordering vd stedenbouwkundige inspecteur of CvB&S (6.1.41, §1)! ‣ Na voorafgaand positief advies vd Hoge Raad voor Handhavingsbeleid (6.1.7)! - Rechtbank kan → niet verplicht! Ingeval vordering niet overeenstemmen → 6.1.41, §2! - !54 -
Rémy Bonnaffé
(Straf)rechter mag zich niet in plaats stellen van het bestuur ! - Wel wettigheid en redelijkheid! - Met inachtnemeng algemeen belang <> private belangen! Rechtbank bepaalt termijn! - Op vordering van stedenbouwkundige inspecteur of! - CvB&S! - Kan ook dwangsom opleggen (6.1.41, §3)! - Indien geen uitvoering binnen termijn:! ‣ 6.1.46 → ambtshalve in uitvoering voorzien! Uitvoering van bouw- of aanpassingswerken of betaling vd meerwaarde:! - ≠ constructie wettig! ‣ Normalerwijze ook geen verdere vergunningen kunnen w’ verkregen! - Decreetgever → stabiliteitswerken kunnen ook aan deze constructies w’ vergund (6.1.58)! Herstelvordering van bestuur w’ bij parket ingeleid bij gewone brief! - Om volwaardig procespartij te zijn → besturen → gebruik van vrijwillige tussenkomst! - Elke herstelvordering = bestuurshandeling! ‣ Formele motiveringsplicht! • VCRO voorziet namelijk bepaalde herstelmaatregel als “eerste keuze”! ✓ Motiveren waarom toch andere keuze! ✓ = opportuniteitsbeoordeling sterk ingeperkt ! ‣ Niet vatbaar voor beroep bij RvS! • Onlosmakelijk deel van gerechtelijke procedure! Ook herstelvordering voor de rechtbank van eerste aanleg is mogelijk (6.1.43 en 6.1.44)! Voor herstelvordering vd stedenbouwkundige inspecteur of CvB&S:! - Voorafgaandelijk positief advies van Hoge Raad voor Handhavingsbeleid vereist! - Binnen 60 dagen na aangetekende adviesaanvraag! ‣ Indien geen advies = mag aan voorbijgaan (6.1.7 en 6.1.10)! ‣ Indien advies = ernaar gedragen! - Vetorecht aan Hoge Raad !
6.
Verjaring van de strafvordering en de herstelvordering!
6.1. Verjaring van de strafvordering! e. Algemeen!
Bouwmisdrijven = wanbedrijven ! - Verjaring = → min. 5 jaar → maximum 10 jaar (schorsing/stuiting)! Vertrekpunt =! - Aflopende misdrijven = dag waarop misdrijf w’ gepleegd! ‣ Soms uitdrukkelijk ander bepaald! ‣ Wederrechtelijke werken → laatste dag vd uitvoering vd werken! - Voortdurende misdrijven = wederrechtelijke toestand een einde heeft genomen! ‣ Wanneer illegale constructie w’ afgebroken of regularisatievergunning! Volksmond: “bouwmisdrijven verjaren niet”:! - Juridisch fout, feitelijk correct in ruimtelijk kwetsbare gebieden! b. Bouwmisdrijven binnen de ruimtelijk kwetsbare gebieden!
In stand houden = voortdurend misdrijf = begint dus te lopen vanaf afbreken/ regularisatievergunning! - !55 -
Rémy Bonnaffé
c. Bouwmisdrijven buiten de ruimtelijk kwetsbare gebeiden!
In stand houden ≠ misdrijf ! Uitvoeren van wederrechtelijke werken = misdrijf → verjaringstermijn begint vanaf laatste dag van uitvoering!
6.2. Verjaring van de herstelvordering! a. Algemeen!
= burgerlijke aard → verjaard volgens regels Burgerlijk recht: ! - Buitencontractuele burgerlijke vordering (2262bis, §1, tweede lid BW)! ‣ 5 jaar vanaf vertrekpunt vd verjaringstermijn! • = dag waarop benadeelde kennis kreeg van:! ✓ schade of verzwaring ervan! ✓ Identiteit van de daarvoor aansprakelijke persoon! ‣ In elk geval na 20 jaar vanaf de dag:! • Volgend op die waarop de schade veroorzaakt door het feit zich heeft voorgedaan ! - Burgerlijke vordering kan niet verjaren voor de strafvordering! ‣ Indien termijn strafvordering = stuiting/schorsing! • Verjaringstermijn burgerlijke vordering eveneens verlengd! Decreetgever → inzake herstelvordering ruimtelijke ordening → afwijkende regeling:! - 6.1.45, §5 ! - = eigen verjaringstermijnen voor herstelvordering inzake ruimtelijke ordening! ‣ Regel burgerlijke vordering verjaart niet voor strafvordering blijft bestaan! - Nog 2 overgangsbepalingen → art. 7.7.4 + 6.1.1, vierde lid ! ‣ Laatste bepaling: heel wat herstelvorderingen leiden stille dood! b. Bouwmisdrijven binnen de ruimtelijk kwetsbare gebieden!
Verjaringstermijn voor strafvordering begint:! - Constructie afgebroken / regularisatievergunning! - Burgerlijke vordering kan niet verjaren voor strafvordering! c. Bouwmisdrijven buiten de ruimtelijk kwetsbare gebieden!
In stand houden ≠ strafbaar sinds 22 augustus 2003 → na deze datum : elke strafvordering tot instandhouding vervallen! Voor deze datum: herstelvordering voor deze datum ingesteld → niet langer beoordelen!
7.
Uitvoering van de rechterlijke uitspraak!
Rechterlijke uitspraak → uitgevoerd → overtreder: aangetekende brief → stedenbouwkundige inspecteur en CvS&B → controle → proces-verbaal van vaststelling door inspecteur → afschrift daarvan verstuurd naar overtreder en gemeente! Proces-verbaal = bewijs van herstel en van datum van herstel ! Rechterlijke uitspraak → niet uitgevoerd → overheid of particulier kan materiaal verkopen en de overtreder draagt de kosten verminderd met opbrengsten van verkoop (art. 6.1.46)! Ambtshalve uitvoering vd rechterlijke uitspraak door stedenbouwkundige inspecteur / CvS&B! - Kan pas na positief advies vd Hoge Raad voor het Handhavingsbeleid (6.1.46, tweede lid)! - Kan na lange tijd van stilzitten → kan niet beroepen op redelijke termijn !
!
- !56 -
Rémy Bonnaffé
8.
Minnelijke schikking !
= Vergelijk tussen stedenbouwkundige inspecteur en overtreder! - Uitvoering = verval strafvordering en herstelvordering! Overtreder kan hierom vragen (6.1.51)! - St. Insp. Kan pas instemmen na schriftelijk akkoord Procureur des Konings! Indien St Insp weigert:! - Voor een reden anders dan niet-akkoord PdK! - Kan Hoge Raad voor het Handhavingsbeleid → verzoeken bemiddelingspoging te ondernemen! Indien zaak voor de rechtbank → slechts op initiatief van de rechter, na bemiddelingspoging door Hoge Raad voor Handhavingsbeleid! Minnelijke schikking staat niet open in geval van:! - Recidive! - Meer dan drie misdrijven w’ vastgesteld! - Misdrijf bestaat of onder meer bestaat uit het verrichten van handelingen in strijd met:! ‣ stakingsbevel of! ‣ stedenbouwkundige voorschriften aangaande de voor het gebied toegelaten bestemming! Minnelijke schikking bestaat uit:! - Betaling van geldsom en/of! - Uitvoering ven een door de stedenbouwkundige inspecteur opgelegde bouw- of aanpassingswerken, tenzij:! ‣ Een regularisatievergunning w’ verkregen! ‣ De overtreder voorafgaandelijk is overgegaan tot herstel! → art. 6.1.51!
9.
Inschrijving op het hypotheekkantoor en in het vergunningenregister, en wettelijke hypotheek!
Art. 6.2.1!
10. Vernietiging van de titel! Art. 6.3.1!
11. Milieustakingsverordering! Wet van 12 januari 1993 betreffende een vorderingsrecht inzake bescherming leefmilieu! - Mogelijkheden voor private personen/milieuverenigingen om:! ‣ Inbreuken op milieuwetgeving te stoppen sterk uitgebreid! Deze wet: voorzitter vd rechtbank van eerste aanleg kan staking bevelen van overtreding! - Milieuwetgeving: milieuhygiëne + natuurbehouds- en ruimtelijke ordeningswetgeving! Vordering kan w’ ingesteld door:! - PdK! - Iedere administratieve overheid (gemeente, provincie, …)" - Milieuverenigingen! ‣ Opgericht in de vorm van VZW! ‣ Ten minste 3 jaar zijn opgericht! ‣ Actief en statutair bescherming van leefmilieu tot doel! - !57 -
Rémy Bonnaffé
+ Art. 194 Gemeentedecreet → zelf in naam van de gemeente naar rechter stappen + actio popularis ten behoeve miliebescherming! W’ meer en meer gebruikt door private personen om herstel te vorderen! Van belang: inbreuk moet geen misdrijf zijn maar louter een fout!
!
- !58 -
Rémy Bonnaffé
Deel 5: Milieurecht! I. Milieuvergunningen! 1.
Begrippen en situering!
Milieuvergunningenstelsel → uitbating van hinderlijke inrichtingen onderwerpen aan een milieuvergunning of melding!
2.
Ontwikkeling van het beleid!
= opvolger van de vroegere exploitatievergunning geregeld in ARAB! Belangrijke verschillen met ARAB:! - Hinderlijke inrichtingen verdeeld in 3 klassen:! ‣ Eerst en tweede klasse → milieuvergunningsplicht! ‣ Derde klasse → meldingsplicht! - Meer aandacht voor de inhoudelijke aspecten! - Diverse vergunning (lozingvergunning) geïntegreerd! - Termijnen = veel strikter geregeld! - Koppeling tussen milieuvergunning en de stedenbouwkundige vergunning ! ‣ Men moet over beide beschikken om te starten!
3.
Juridisch kader!
= gewestelijke bevoegdheid! Maatregelen van interne politie, met betrekking tot arbeidsbescherming = federale materie! Juridisch kader =! - Milieuvergunningsdecreet en uitvoeringsbesluiten! ‣ Milieuvergunningen en meldingen! - Vlaams Reglement betreffende Milieuvergunningen (VLAREM I)! ‣ Procedures voor milieuvergunningen en melding! ‣ Bijlage 1: indelingslijst vd hinderlijke inrichtingen! - Vlaams Reglement betreffende algemene en sectorale bepalingen inzake Milieuhygiëne (VLAREM II)! ‣ Milieuvoorwaarden bij beoordeling vd milieuvergunningsaanvragen en bij exploitatie van hinderlijke inrichtingen! (VLAREM en Milievergunningsdecreet → niet opgenomen in VRG-Codex, mag niet megenomen worden op examen)!
4.
Doelstellingen!
= mens en milieu beschermen door exploitatie vd belangrijke hinderlijke inrichtingen te onderwerpen aan een milievergunningsplicht!
5.
Milievergunning en melding!
5.1. Voorwerp van de milieuvergunning of melding! a. Hinderlijke inrichtingen!
Milievergunningsplicht/meldingsplicht van toepassing op:! - “exploiteren” of “veranderen” van “hinderlijke activiteiten” opgenomen in indelingslijst! - Ingedeeld in toepasselijk klasse ! ‣ Klasse 1: milieuvergunning door deputatie - beroep bij Vlaams minister ! - !59 -
‣ Klasse 2: Milieuvergunning door CvB&S - beroep bij Deputatie! ‣ Klasse 3: volstaat een melding bij CvB&S!
Rémy Bonnaffé
b. Exploiteren!
Exploiteren = ! - In werking stellen of houden! - Gebruiken! - Installeren! - Of in stand houden! - Van een inrichting,! - Daaronder begrepen het lozen van afvalwater! c. Veranderen!
“Veranderen” → 3 mogelijkheden:! - Wijzigen:! ‣ Verplaatsen binnen de vergunde inrichting of! ‣ Aanwenden van andere fabricagemethode! - Uitbreiden:! ‣ Vergroten in capaciteit, drijfkracht of oppervlake op percelen waarop geldende vergunning betrekking heeft! - Toevoegen:! ‣ Vergroten in capaciteit, drijfkracht of oppervlakte op andere percelen! Onder milieuvergunningen vallen enkel vergunningsplichtige veranderingen → 3 mogelijkheden:! - Verandering heeft een indeling in een hogere klasse! - Verandering betreft een toevoeging! - Verandering heeft een bijkomend risico door mens of aantasting milieu! + uitbreiding met nieuwe inrichting (andere rubriek) ook vergunning aanvragen!
5.2. Vergunningsprocedure in eerste aanleg! d. Aanvraag, bevoegde instantie, behandeling!
1) Begint met aanvraag bij bevoegde overheid (zie klasse hierboven)! 2) Vervolgens onderzoek vd ontvankelijkheid en volledigheid! 3) Steeds openbaar onderzoek! - Uitzondering:! ‣ Bij inrichting die door wijziging vd indelingslijst vergunningsplichtig w’ na haar bedrijfstelling! ‣ Tijdelijke inrichting! - = ter inzake + iedereen kan bezwaren en opmerkingen indienen bij CvB&S gedurende 30 dagen! ‣ Soms bijkomende verplichtingen voor overheid! 4) Advisering door wetgeving vermelde instanties (Afdeling Milievergunning van LNE) en gemeentelijke milieudienst en provinciale milieuvergunningscommissie! b. Beslissing in eerste aanleg!
Beslissingstermijn = 105 dagen (CvB&S) / 4 maanden (verlengbaar tot 6, deputatie) ! Geen beslissing = stilzwijgende weigering! - Beroep staat open! Aanvrager verwittigd binnen 10 dagen! - !60 -
Rémy Bonnaffé
Aanvraag w’ getoetst aan VLAREM I en II en de ruimtelijke bestemming ! - Indien vergunning w’ verleend → voorwaarden opleggen! Ook w’ termijn tot ingebruikname bepaalt in vergunning! - Maximum 3 jaar! - Indien geen termijn bepaalt: 200 dagen nieuwe inrichting! ‣ 30 dagen in andere gevallen! Geldigheidsduur vergunning → ten hoogste 20 jaar! Kennisgeving:! - Aanplakking op de gemeente en de exploitatieplaats door burgemeester! ‣ Gedurende 30 dagen! - Beslissing ter inzage op gemeente! - Afschrift binnen 10 dagen aan exploitant en reeks andere instanties door burgemeester/ deputatie!
5.3. Vergunningsprocedure in beroep! c. Instellen van het beroep, bevoegde instantie, behandeling!
Mogelijke beroepsindieners:! - Aanvrager of exploitant! - Gouverneur! - CvB&S! - Adviserende instanties! - Wie “rechtstreeks hinder kan ondervinden”! - Milieuverenigingen → vereist: band werkingsveld <> vergunde inrichting! 1) Ingesteld binnen 30 dagen na bekendmaking beslissing! - Indien persoonlijke kennisname: begint te lopen na individuele kennisgeving! - Ingesteld via aangetekende brief! 2) Beroepsinstantie:! - CvB&S → deputatie! - Deputatie → Vlaamse regering! 3) Beroep schorsend indien ingesteld door:! - Gouverneur! - cvB&S! - Adviserende instanties! - Houder van een proefvergunning tegen de weigering ve definitieve vergunning! 4) (On)ontvankelijkheid! - Indien onontvankelijk → kennisgeving binnen 14 dagen → einde.! - Indien ontvankelijk → kennisgeving binnen 14 dagen! 5) Advisering door wetgeving vermelde instantie! 6) Aanvrager heeft mogelijkheid om gehoord te worden ! b. Beslissing in beroep!
Goed onderscheid maken tussen beslissingstermijn en kennisgevingstermijn:! - Termijn om in beroep uitspraak te doen! ‣ = minstens 5 maanden (verlengbaar tot 6)! ‣ Deputatie = 4 maanden (verlengbaar tot 5)! - Kennisgeving:! ‣ Binnen 10 dagen na de termijn om te beslissen! - !61 -
Rémy Bonnaffé
Beslissing dient motivering te bevatten! Kennisgeving en bekendmaking = eerste aanleg! - Opmerkelijk: derden die beroep hebben ingesteld → geen kennisgeving! Geldt geen wachttermijn ! - Aangewezen om 60 dagen te wachten (RvS)! Welke juridische gevolgen aan niet-tijdig kennis geven?! - = Termijn van orde = beschikt over redelijke termijn! ‣ Indien deze termijn voorbij → impliciet afwijzende beslissing!
5.4. Meldingsprocedure! Gebeurt adhv modelformulier ! - Aantal verplichte meldingen en bijlagen! - Bij ter post aangetekende brief of afgifte tegen ontvangstbewijs! Gebeurt bij CbB&S → exploitatie mag beginnen na melding! - Ingeschreven in register → ter inzage van iedereen !
5.5. Koppeling met stedenbouwkundige vergunning! Indien voor eenzelfde vergunningsplichtige handeling zowel:! - Milieuvergunning (of melding) als! - Stedenbouwkundige vergunning! → stedenbouwkundige vergunning = geschorst totdat milievergunning definitief w’ verkregen en vice versa!
5.6. Hernieuwing van de vergunning! Tussen 18e en 12e maand voor verstrijken lopende vergunning:! - Bevoegde overheid → nieuwe vergunning! ‣ Mag dan verder exploiteren tot definitieve beslissing! • Mag dus niet w’ geëxploiteerd indien:! ✓ Aanvraag niet tijdig! ✓ Nieuwe vergunning niet verkregen voor verstrijken oude! Enkele afwijken:! - Tijdelijke inrichtingen:! ‣ Nieuwe vergunning moet w’ aangevraagd uiterlijk twee maanden voor verstrijken van de oude! - Proefvergunning:! ‣ (geen aanvraag meer doen en) men mag verder exploiteren tot de definitieve beslissing! - Vroegere aanvraag is mogelijk:! ‣ Bij geplande overname door andere exploitant! ‣ Of geplande belangrijke verandering!
II. Waterbeheer (Copy/paste slides)! Waterbeheer:! - stroomgebiedbeheerplannen en (deel)bekkenbeheerplannen! ‣ vastgesteld door Vlaamse regering via procedure met o.m. openbaar onderzoek! ‣ kunnen eigendomsbeperkingen opleggen! ‣ kunnen niet de verwezenlijking van ruimtelijke bestemming onmogelijk maken, behoudens in overstromingsgebieden en oeverzones! - !62 -
Rémy Bonnaffé
watertoets! - richt zich tot overheid bij vergunningverlening of planning! - voorkoming of beperking van schade voor de watersystemen! - door weigering van gedkeuring of opleggen voorwaarden! - praktisch: overstromingsgevoelig → geen stedenbouwkundige vergunning! oeverzones! - talud van waterloop, maar kan ruimer worden afgebakend in stroomgebiedbeheerplannen of (deel)bekkenbeheerplannen! - eigendomsbeperkende maatregelen kunnen de verwezenlijking van ruimtelijke bestemming onmogelijk maken! overstromingsgebieden! - kunnen worden afgebakend in stroomgebiedbeheerplannen of (deel)bekkenbeheerplannen! - eigendomsbeperkende maatregelen kunnen de verwezenlijking van ruimtelijke bestemming onmogelijk maken! waterwingebieden en beschermingszones! recht van voorkoop! - toepassingsgebied: in oeverzones en overstromingsgebieden! - modaliteiten, uitzonderingen, rangorde! - taak van de instrumenterende ambtenaar! gedwongen aankoop en schadevergoeding!
III. Bodem! 1.
Juridisch kader!
= gewestelijke bevoegdheid! Juridisch kader:! - Bodemsaneringsdecreet van 22 februari 1995! - (bijna volledig) vervangen door:! ‣ Decreet van 27 oktober 2006 betreffende de bodemsanering en de bodembescherming (Bodemdecreet)!
2.
Doelstellingen!
Vlaams Geest → heel wat (historisch) verontreinigde bodems! - Doel: sanering ervan! → openbare orde: bescherming algemeen belang! Beschermt ook potentiële verwervers van gronden! - Deze bepalingen ≠ openbare orde: private belangen beschermen! Om dit te bereiken:! - identificatie en inventarisatie van verontreinigde gronden! - Saneringsplicht! - Aansprakelijkheid! ‣ Verschillend naargelang nieuwe of historische verontreiniging! - Overdracht van gronden en sluiting van inrichtingen!
3.
Bestuurlijke organisatie!
= Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij = OVAM! - !63 -
Rémy Bonnaffé
4.
Inventarisatie en identificatie van verontreinigde gronden!
Eenmalig oriënterend bodemonderzoek → verplicht voor:! - “risicogronden”! ‣ = gronden waarop een risico-inrichting gevestigd is/was (lijst bijlage 1 VLAREM)! • Voorafgaand aan de overdracht vd de grond = gesloten of stopgezet! “Overdracht” = breed → vruchtgebruik, … " Alle gegevens w’ opgenomen in een “grondeninformatieregister” → aangelegd door OVAM! - Bevat indien de grond is verontreinigd minstens:! ‣ Kadastrale gegevens! ‣ Identiteit eigenaar en gebruiker! ‣ Samenvattende omschrijving van de ernst van de verontreiniging! ‣ Eventuele gebruiksbeperkingen of voorzorgsmaatregelen! Opgeslagen per kadastraal perceel! Bij opname van een grond in grondeninformatieregister:! - Levert OVAM ambtshalve een bodemregister! Gemeente → verplicht aanleggen “gemeentelijke inventaris (vd risicogronden”! - Verstrekt hierover informatie aan iedereen die dit vraagt (openbaarheid bestuur)! - = hulpmiddel, doch niet bepalend of grond risicogrond is! ‣ Feitelijke gegevens op terrein zijn beslissend! • Bv iemand die 30 jaar zonder vergunning een benzinestation uitbaatte = risicogrond, maar niet opgenomen in gemeentelijke inventaris" Bij overeenkomsten betreffende de overdracht van gronden! - Moet bodemattest bij OVAM w’ aangevraagd ! ‣ Vermeld:! • Identificatie van grond! • Overzicht van informatie die over grond beschikbaar is! ‣ Indien geen gegevens = blanco bodemattest! • = geen gegevens! • ≠ niet verontreinigd!
5.
Saneringsregimes voor bodemverontreiniging!
5.1. Onderscheid tussen nieuwe, historische en gemengde bodemverontreiniging! Nieuwe bodemverontreiniging! - Na inwerkingtreding van vroegere Bodemsaneringsdecreet (oktober 1995)! Historische bodemverontreiniging! - Voor die datum → minder streng regime! Gemengde bodemverontreiniging!
6.
Uitvoering van bodemsanering!
6.1. Verloop van de bodemsanering! 1) beschrijvend bodemonderzoek ! 2) Vooraf aan de OVAM ter goedkeuring voorgelegd! - Positief geval → OVAM → conformiteitsattest! - Negatief → aanvullende onderzoeksverrichtingen! 3) Opstellen van een bodemsaneringsproject! - !64 -
Rémy Bonnaffé
- Eveneens ter goedkeuring OVAM! ‣ Positief geval → binnen 90 dagen conformiteitsattest → geldt als milievergunning (of melding) en stedenbouwkundige vergunning voor bodemsaneringswerken! • Indien deze maximum 180 werkdagen duren:! ✓ Op voorwaarde van schriftelijk akkoord eigenaars en gebruikers → beperkt bodemsaneringsproject! 4) Bodemsaneringswerken! 5) Evaluatieonderzoek! - Indien positief → Eindverklaring door OVAM!
7.
Overdracht van gronden!
7.1. Verplichtingen met betrekking tot beperkende maatregelen! Soms kan OVAM of Vlaamse Regering beperkende maatregelen opleggen! - Gebruiksbeperkingen of bestemmingsbeperkingen" Komt toe aan grondinformatieregister en het bodemattest!
7.2. Verplichtingen met betrekking tot de overdracht van alle gronden: bodemattest! a. Toepassingsgebied!
“Grond” = bodem of de opstallen die zich op of in de bodem bevinden, met uitzondering van de opstallen die door de Vlaamse Regering w’ bepaald! “Overdracht van gronden” = ! - Koop-verkoop! - Geen overdracht =! ‣ Overdracht ingevolge overlijden! ‣ Verkaveling van gronden! ‣ Uitonverdeeldheidtreding! ‣ Overdracht van aandelen! ‣ Huur van gronden of gebouwen! ‣ Ondanks dit kan vrijwillig navolgen nuttig zijn! b. Overeenkomsten betreffende de overdracht van gronden!
Inbreng in rechtspersoon, fusievoorstel of splitsingsvoorstel, voorstel of inbreng of overdracht van algemeenheid, opstellen van de statuten! c. Verplichtingen!
Verplichtingen zijn drieërlei:! - Overdrager moet voor sluiten overeenkomst bodemattest aanvragen bij OVAM! ‣ En inhoud meedelen aan de verwerver! - De onderhandse akte waarin overdracht w’ vastgelegd bevat de inhoud van bodemattest! - De instrumenterende ambtenaar neemt in alle akten betreffende de overdracht op:! ‣ De verklaring van de overdrager dat verwerver op de hoogte is gebracht vd inhoud bodemattest! ‣ Inhoud van het bodemattest! d. Sanctie!
Niet naleven = milieuinbreuk waarop bestuurlijke sancties van toepassing zijn! Daarnaast ook privaatrechtelijke gevolgen:! - Verwerver kan nietigheid vorderen! ‣ Kan niet indien (cumulatieve voorwaarden)=! - !65 -
Rémy Bonnaffé • •
Verwerver in bezit van meest recent afgeleverde bodemattest! Verwerver verzaakt aan de nietigheidvordering (uitdrukkelijk) in authentieke akte!
7.3. Verplichtingen bij overdracht van risicogronden: bodemonderzoek! a. Toepassingsgebied!
= Gronden waarop risico-inrichting (zie lijst bijlage 1 VLAREBO)! b. Verplichtingen!
Verplichtingen zijn drieërlei:! - Voor de overdracht moet een oriënterend bodemonderzoek zijn uitgevoerd! ‣ Op initiatief en kosten van de overdrager! ‣ Verslag hiervan samen met bedoeling om tot overdracht te gaan versturen naar OVAM! ‣ Via een volledig ingevuld, gedagtekend en ondertekend meldingsformulier! • Instrumerende ambtenaar moet hierop toezin of dit gebeurd is! - OVAM kan aan overdrager aanmanen een beschrijvend bodemonderzoek uit te voeren! ‣ Wachttermijn van 60 dagen om overeenkomst te sluiten! ‣ Ook instrumenterende ambtenaar moet deze wachttermijn in acht nemen! - Indien geen aanmaning → geen probleem → overeenkomst kan gesloten worden
Indien wel aanmaning → ! ‣ Overeenkomst pas gesloten nadat overdrager bepaalde door het decreet omschreven verplichtingen heeft vervuld! Onschuldige bezitter kan aanmaning betwisten binnen 30 dagen bij OVAM! - Gevolg: overdracht kan toch doorgaan! Vermelde verplichtingen kunnen door verwerver of derde w’ vervuld (onder voorwaarden)! - = speciale procedure = versnelde overdrachtsprocedure! ‣ Verwerver en overdrager gezamelijk tot OVAM wenden! • Samen met ! c. Sanctie!
Niet naleven = misdrijf → strafsancties + bestuurlijke sancties! Daarnaast privaatrechtelijke gevolgen:! - Verwerver kan nietigheid vorderen! ‣ Kan niet meer indien alsnog w’ nageleefd alvorens authentieke akte w’ verleden! - Niet tegenstelbaar jegens de OVAM! ‣ OVAM kan overdrager nog aanspreken een bodemsanering uit te voeren, zelfs al is hij niet langer de eigenaar of gebruiker !
- !66 -
