Jaargang 10 • Nr. 2 • juni 2004 • Kantoor van afgifte: Gent X
S in t - R och us Gaz ette
De Zonnewende
1ja0 ar
Wat heeft de zonnewende met onze gilde te maken, zullen waarschijnlijk enkelen onder u denken? Wel op 21 juni blikken wij reeds naar de eindmeet van een half jaar activiteiten, zowel op sportief, cultureel en sociaal vlak in onze gilde. Ondanks alle goede voornemens en beloften bij het nieuwe jaar, hebben diverse broeders met gezondheidsproblemen te kampen gehad. Gelukkig zijn zij aan de beterhand want enkele konden wij reeds verwelkomen in ons midden . Echter, enkele van onze “vergrijsde” broeders zijn praktisch niet meer in staat onze rangen te vervoegen en moeten tot hun grote spijt steeds meer afhaken en de gezelligheid van ons gildelokaal missen. Langs deze weg hou ik eraan, in naam van alle leden deze broeders nogmaals te danken voor hun jarenlange inzet en broederlijkheid. Moge de “zonnewende” u allen een straaltje zon en licht van hoop en beterschap brengen in deze moeilijke momenten. Gelukkig zijn er nog een aantal gildebroeders die hoopvol en vol goede moed onze kleuren “out-door” verdedigen. Mits verre en langdurige verplaatsingen hebben zij nog de wil, deel te nemen aan diverse selecties, plaatselijke challenges en wedstrijden. Al wordt er soms nipt verloren,... van tegenslag gesproken ! ,... de Sint-Rochusschutters zijn alom gekend en gevreesd, de overwinningsdrang is trouwens nog steeds van de partij. Zoals elk jaar reken ik dan ook op de goede medewerking van allen, gedurende de komende traditionele zomeractiviteiten zoals de Gravensteenschieting en de Patersholfeesten. Tevens zijn wij dit jaar uitgenodigd nl. op zondag 11 juli aanstaande voor een initiatieschieting “met goed doel “ bij een Gentse roeivereniging in samenwerking met diverse andere sportverenigingen. Gelieve dus uw agenda met deze evenementen aan te vullen en vooral te reserveren. Verder wens ik aan allen een deugdzame, stresslose en vooral zonnige vakantie toe met familie en vrienden. Mocht er iemand de moed gevonden hebben om de pen ter hand te nemen, dan zal ons volgend nummer in september u hiervoor eeuwig dankbaar zijn. Hoofdman Marc Reynvoet
Broeder schiet voor broeder als broeders kragt ontbreekt
Vakantietijd? Boekentijd! In navolging van onze vorige boekenlijstjes (zie de Sint-Rochus Gazette van maart 2001 en juni 2002) is onze gilde terug twee titels rijker geworden. Voor alle duidelijkheid: deze titels zijn ter inzage. • 50 jaar Hoge gildenraad der Kempen Dit is een zeer goed en gedetailleerd werkje van meer dan honderd bladzijden over de geschiedenis van de Hoge Gildenraad die opgericht werd in 1952. Onze bevriende Sint-Jorisgilde uit Nieuwmoer heeft zich in 1959 aangesloten. • Le Haut et Noble Serment des Arbalétriers de Monsieur Saint-Jean-Baptiste à Enghien De geschiedenis van de middeleeuwse gilde uit Edingen die tot het midden van de 19e eeuw heeft bestaan. De nieuwe Serment d’Enghien is opgericht in 1984.
De Eed vraagt u aandacht te schenken aan volgende punten Om veiligheidsredenen vangen de schietstonden slechts aan om 19u30. Respecteer uw beurtrol indien u meerdere reeksen schiet op dezelfde afstand. Vul vanaf juli het aanwezigheidsregister in.
Driemaandelijks tijdschrift van de v.z.w. Oude Koninglyke Gilde Sint-Rochus • Sint-Pietersplein 13, 9000 Gent Verantw. uitg.: Reynvoet Marc, Adolf Daensstraat 1, B-9040 Gent • www.sint-rochus.be
juni 2004 -
Sint Rochus Gazette
2
Constructief werken aan een heropbouw van de N.U.K.B. In de marge van de herdenkingswedstrijd voor Charles Declercq – of eerlijker gezegd aan de toog – had ik een langdurig en goed gesprek met Secretaris Generaal Willy Hemeleers en beheerder Roger Godefroid, die beiden deel uitmaken van de beheerraad van de Nationale Unie. Positief is in ieder geval dat zij met hun tweeën een rondgang gestart zijn, waarbij zij alle kruisboogschuttersverenigingen van België willen bezoeken, om zo meer voeling te krijgen met wat leeft in de verenigingen en bij de schutters. We kunnen dat alleen maar toejuichen en hen veel doorzettingsvermogen en succes toewensen. Het is al lang geen geheim meer dat sinds het wegvallen van kopstukken als Gilbert Roegiers, Charles De Raedt en Charles Declercq, de N.U.K.B. alle moeite van de wereld heeft om de eindjes financieel en organisatorisch aan elkaar te knopen. Het aantal leden in de verenigingen daalt, de gemiddelde leeftijd van de schutters stijgt. Sommige verenigingen zien het nut niet langer in deel uit maken van de Unie. Het aantal deelnemers aan nationale en internationale wedstrijden slinkt tot een zorgwekkend laag peil. De subsidiekraan wordt steeds meer dichtgedraaid. We kunnen daar op twee manieren mee omgaan: ofwel blijven zeuren dat het vroeger beter was, ofwel op een positieve en constructieve manier zoeken naar oplossingen om de ontspoorde trein terug op de
rails, en hopelijk dan ook opnieuw aan het rijden te krijgen. De recente reactie van sportvoorzitter Wilfried Van Quekelberghe op mijn artikel uit de vorige editie van deze Gazette was tekenend. Eerder dan de terechte en gegronde opmerkingen over de 20 m-selecties op te nemen en er constructief iets aan te doen, gaat hij in het defensief en wijst ons met de vinger dat we te weinig doen voor de N.U.K.B. Wat bedoelt hij hiermee? Verwijst dit naar het feit dat Sint-Rochus niet inging op de vraag om een afgevaardigde naar de N.U.K.B. of het nationaal sportcomité te sturen? Jarenlang hebben Gilbert Roegiers en Octaaf Peeters meegeholpen om de N.U.K.B. in goede banen te leiden. Al jaren zorgen wij voor afvaardiging van schutters naar de nationale en internationale wedstrijden. Herhaaldelijk bezorgden wij, mondeling en schriftelijk, suggesties voor de aanpassing en verbetering van de wedstrijdformules en reglementen, zonder dat ook maar één enkel van onze voorstellen werd ingewilligd. Men zou voor minder de moed verliezen. Het gekende resultaat is, dat verschillende van onze schutters – in het verleden en vandaag nog altijd – deelname aan bijvoorbeeld de interland 20 m tegen Nederland, principieel weigeren. Persoonlijk geloof ik niet in het gunstige effect van een ‘staking’, maar ik kan wel begrijpen dat sommige mensen in hun wanhoop, de behoefte hebben om hun ongenoe-
Een mooie Paasschieting Maandagavond 12 april was er nog eens een specialleke in de Gilde, namelijk de Paasschieting. Een mooie prijzentafel doet nog eens ander volk naar de Gilde komen. Niet minder dan zeventien schutters hanteerden de kruisboog met als primus, hoe kan het anders, Peter Van De Wiele. Omdat iedereen, zoals hoger vermeld, met een mooi pakket chocolade-eieren naar huis ging, werd er niet al te zwaar getild aan de rangschikking. Als klap op de (vuur)pijl schonk onze Wapenmeester Gaston Hanquet nog een prijs voor de mooiste roos, gewonnen door Marnix Leliaert. Een initiatief dat navolging verdient...
gen op die manier vorm te geven. Anderzijds zijn er nog altijd heel wat mensen die de moed hebben om door te gaan. Zo was ik blij te horen dat vanuit onze Eed het signaal werd gegeven dat men nog altijd verder constructief wil meewerken aan de groei en bloei van de kruisboogsport binnen de N.U.K.B. Diezelfde positieve instelling hoorde ik ook bij Willy en Roger, die vrijdagavond in de Sablon. Zij zijn zich er ten volle van bewust dat het een opdracht van lange adem wordt. Hun luisterbereidheid is in ieder geval de enige goede manier om de verhitte en misnoegde gemoederen te kalmeren en zo opnieuw tot opbouwende communicatie te komen. Voor alle duidelijkheid, wil ik onderstrepen dat ik dit artikel, net als het vorige in de editie van maart, in mijn persoonlijke naam geschreven heb. Doch wel in de overtuiging dat wat erin gezegd wordt op waarheid berust en een weerspiegeling is van wat leeft bij verschillende schutters. Mijn enige bedoeling en hoop is dat ook in de toekomst, de kritiek als constructief element tot de hopelijk spoedige heropstanding van onze sport en haar nationale federatie kan leiden. Laat ons rond de tafel gaan zitten en overleggen wat er kan en moet gebeuren om het tij te keren, dat was ook de conclusie van mijn gesprek met twee beheerders van de Unie. Peter Van De Wiele
Hoofdman Marc Reynvoet aangesteld als erelid Naar oude traditie is op zondag 25 april onze nieuwe Hoofdman Marc Reynvoet plechtig aangesteld als erelid van de Koninklijke en Soevereine Hoofdgilde van Sint-Joris. Deze plechtigheid heeft plaatsgehad tijdens het Patroonsfeest van deze bevriende gilde in de “Zaal der Gilden” van het Bijlokemuseum. Hij treedt daarmee in de voetsporen van zijn illustere voorgangers Robert Dekoning, Octaaf Peeters, Gildbert Roegiers en Peter Van De Wiele.
Gildekledij hoort in de vestiaire
juni 2004 -
Sint Rochus Gazette
3
Wat brengt de sfeer van vroeger terug? Sint-Sebastiaan Gooreind / vs / Sint-Rochus Gent: kleine delegatie kan schade beperken in uitgebluste verbroedering Toen ik in 2002 verslag uitbracht van de terugwedstrijd in Gooreind, haalde ik al aan dat de opkomst voor deze wedstrijd beneden alle peil gedaald was. In 2004 was het niet anders: slechts 7 schutters deden op 16 mei de moeite om naar Gooreind af te reizen en er onze kleuren te verdedigen. Uiteindelijk verloren zij met 2 puntjes verschil. Deze nipte overwinning was voor de Kempenaars niet genoeg om de achterstand van de heenwedstrijd weg te werken (in 2003 wonnen wij in Gent met 492 tegen 487, in 2004 verloren wij met 491 tegen 493). Sportief is nog maar eens gebleken dat niet alleen de topscores doorslaggevend zijn, maar vooral het resultaat dat behaald wordt door de 4de en 5de ploegschutter. In die zin zijn meer deelnemende schutters absoluut noodzakelijk, ook diegenen die van zichzelf vinden dat ze niet zo’n goede schutters zijn. Meer deelnemers zorgen voor meer ambiance en vormen het basisingrediënt om dergelijke verbroederingen te laten overleven. Als pijnlijk teken aan de wand moesten beide partijen toegeven dat ze op het moment van de wedstrijd eigenlijk niet meer wisten hoe het nu zat met de onderlinge wedstrijd: interesse en motivatie zijn duidelijk zoek bij beide partijen. En vaststellen dat er nog altijd geen nieuw wisselstuk is. Aan gulheid ontbreekt het de gastheren nochtans niet: Nationale kampioenschappen
de schotels met heerlijke belegde sandwiches en zoetere lekkernijen bleven maar komen. Of had Gooreind alsnog gehoopt dat er wat meer Gentenaars op de afspraak zouden zijn? Stof tot nadenken dus. Wat beweegt de mensen ertoe om zich nog te verplaatsen voor een verbroedering of een wedstrijd. Wanneer we het in onze Gilde bekijken zien we dat enkel de verbroederingen met Sint-Joris Nieuwmoer en Sint-Joris Gent nog aanslaan. Vooral de komst van en de verplaatsing naar Nieuwmoer is uitgegroeid tot een topper in de verbroederingen. Het geheim van dit succes: veel ambiance, plezier en … het kruisboogschieten enkel als voorwendsel om elkaar terug te zien, weg van elke vorm van competitie dus. Een formule die overigens ook de verbroedering met Sint-Joris Gent ietwat uit het slop haalde. Betekent dit dat we elke vorm van competitie definitief moeten afzweren bij verbroederingen? Moet de kruisboogsport definitief in de categorie van de folkloristische sportbeoefening een plaats zoeken? Het zijn geluiden die de kop opsteken. De werkelijkheid is vandaag in ieder geval dat het competitieschieten altijd maar minder in trek is. En toch hebben we als Gilde een traditie van topschuttersgilde in eer te houden. En topschutters kunnen we maar hebben, houden en kweken door wedstrijden te schieten. Peter Van De Wiele
Sport kort...
20 M De 20 m-selecties zijn voorbij en we voldoen aan de voorwaarden om onze titel per ploeg te verdedigen. Volgende schutters wisten zich individueel te selecteren en komen in aanmerking voor eventuele opstelling in onze ploeg: Johan en Julien Bauters, Gaston Hanquet, Johan Hoste, Carlo Schollaert, Danny Staelens, Roland Van den Bossche, Christophe Vanderhaeghen en Peter Van De Wiele. 6 en 10 M Na vier van de zes wedstrijden blijven onze kansen op medaillewinst gaaf, zowel individueel als per ploeg. Christophe en Peter VDW hebben individueel de beste vooruitzichten, respectievelijk op 10 m met diopter en 6 m, maar hun voorsprong is miniem. Per ploeg waren de verschillen na drie wedstrijden zeer klein. Een jammerlijk buitenschot stak tijdens de vierde wedstrijd stokken in de wielen op 6 m. De nieuwe tussenstanden waren nog niet beschikbaar toen dit artikeltje geschreven werd. In ieder geval blijft versterking welkom voor de wedstrijden in Ciney (25 en 26 juni) en Dampremy (4 en 5 september). Wie draagt een steentje bij? Al wie zich in staat acht om meer dan 90 op 100 te schieten in deze disciplines kan een positieve bijdrage leveren. En morele steun is ook altijd welkom!
Kennismaken met minder gekende disciplines
11 juli: Field outdoor 35 - 50 - 65 m Wie reist mee naar Zundert op 11 juli? Dan vindt ons nationaal kampioenschap met de field plaats. We verschieten deze wedstrijd samen met de Nederlanders, kwestie van toch een minimum aan schutters bij elkaar te brengen. Misschien een gelegenheid om eens kennis te maken met deze toffe discipline. De wedstrijd bestaat uit drie maal 30 wedstrijdschoten op drie verschillende afstanden, 65, 50 en 35 m. Voorzien vertrek rond 7u15. 29 augustus: 10 m Trophy Kom eens een kijkje nemen in Zwevegem, tijdens het nationale kampioenschap met het 10 m-matchwapen. Ook in deze discipline schieten we samen met de Nederlanders. Het is overigens een prachtige gelegenheid om de mooie accommodatie van Sint-Barnabas te ontdekken. De wedstrijd bestaat uit 60 wedstrijdschoten, af te werken in een maximum van 130 minuten. Aanvangsuur 9u30. Voorzien vertrek om 8u15. 5 september: 30 m Match 30 schoten staand en 30 schoten knielend met de moderne kruisboog, in 2 maal anderhalf uur, met een half uur pauze. Ook nu weer samen met de Nederlanders, in de schietstand van Sint-Barnabas Zwevegem. Aanvang van de wedstrijd om 9u30. Voorzien vertrek om 8u15.
juni 2004 -
Sint Rochus Gazette
4
Een veelzijdig immigrant Hij kwam...hij ging. Jaar na jaar.... steeds zijn kennis uitbreidend. Dit is het verhaal van een broeder die op rijpere leeftijd, uiteindelijk zijn “stek” gevonden heeft in het zonnige zuiden. Reeds op jonge, weerspannige leeftijd moest hij zijn kennis uitbreiden buiten de Nederlandse landsgrenzen. Als belangrijk veehandelsbedrijf, hadden zijn ouders uiteraard diverse contacten in Europa. Dat was dan ook de ideale manier om de rebelse zoon wat te laten afkoelen en het vak beter aan te leren. Zo begon een zwerftocht alover Frankrijk, Italië, Duitsland en uiteindelijk Schotland, waar de familie een bedrijf bezat. Onze broeder kon daar voor enige tijd de “puntjes op de i“ gaan zetten en zijn kunnen als handelsman bewijzen. Na zijn succesvolle aanpak had hij blijkbaar zijn thuisbasis gevonden, doch onder moeders ijzeren hand en druk werd de thuisreis opnieuw aangevat. Uiteindelijk verzeilde hij in ons Belgenland en na een succesvol compagnonschap, vestigde hij zich in de bloemenstad Gent. Hoe kon het anders...... van veehandelaar naar bloemenhandelaar is maar een stap. Begrijpe wie begrijpen kan ? Een nieuwe uitdaging, doch blijkbaar met groot succes, want daar vond hij zijn superbloem tussen de bloemen in een groene vallei. Aldus werd een driftige Nederlandse stier een rustige, noeste buffel. Het moment was gekomen om nieuwe uitdagingen aan te gaan. Eens te meer was het maar een “kleine stap“... van bloemenhandelaar naar industrieel/fabrikant van dakkoffers en aanverwanten. Zo werd DeckLine synoniem voor kwaliteit en een gevestigde waarde in binnen- en buitenland. Na een tiental jaren van hard labeur, ten koste van de gezondheid, en een ervaring rijker, werd de zaak succesvol verkocht. De “trekmicrobe“ begon te steken want blijkbaar was het moment gekomen om hun jarenlange “droom” te verwezelijken. Met vrouwtje Ann werd dan ook besloten een uitgestrekt landgoed aan te kopen in de streek die zij zo goed kenden van hun jaarlijkse vakanties nl. de Dordogne.
Op vrijdag 28 mei vond de derde editie plaats van de individuele herdenkingsschieting ter nagedachtenis van Nationaal Voorzitter Charles Declercq, in de lokalen van de Sablon, dit jaar op 10 m zonder diopter. Dit derde treffen bracht zo weinig volk op de been dat beslist werd deze wedstrijd – die normaal 8 jaar zou ingericht worden – vroegtijdig te stoppen. De organisatoren zullen op basis van de geschoten wedstrijden beslissen wie de mooie
Met man en macht werden de werken aangevat om het prachtige landhuis, waar voorheen wijnbouwers huisden, te restaureren in zijn oorspronkelijke staat en om te vormen in een gezellig “Chambres d’Hôtes“. Het zoveelste talent van onze broeder Ruud nl. een kok werd geboren. Ik kan u verzekeren, gezien mijn recent verblijf aldaar, een kok met enkele sterren ! Vrouwtje Ann is zeker in haar element want de rust, de prachtige omgeving, de natuur en haar eeuwige bezorgdheid om dieren, waar zij nu ruimte voor heeft, is voor haar het ultieme tot het einde der dagen. Of ongedurige echtgenoot Ruud uiteindelijk en definitief zijn “stek” gevonden heeft zal de toekomst uitmaken! Het is voor eenieder die zich naar het Zuiden begeeft, een aanrader even te stoppen in de Dordogne, met name in Nojals et Clottes, nabij Bergerac en even te vertoeven op het domein “Au Marchay“, genietend van de kookkunst van onze broeder Ruud en zijn regionale specialiteiten, de rust en het knusse verblijf onder toezicht van vrouwtje Ann. Hopelijk zien wij hen nog dikwijls in onze Gilde waar zij steeds van harte welkom zijn. Uiteraard wensen wij hen nog veel succes toe en hopen dat hun droom eeuwige realiteit wordt. Marc Reynvoet
Uit het oog, uit het hart? In memoriam Charles Declercq: individuele schieting 10 m, Peter boekt eenzame winst in Brussel kristallen vaas in de wacht sleept. Als ik het goed heb, nam Keizer Carlo Schollaert deel aan de eerste wedstrijd met de balboog. Vorig jaar
bleven we afwezig tijdens de schieting op 20 m, die gewonnen werd door onze Gentse collega’s van Sint-Joris. Ik vond het mijn plicht om ook mijn steentje bij te dragen en de nagedachtenis van Charles in eer te houden. Na enige navraag zonder succes, trok ik dan maar alleen ten strijde en dat dan wel met succes: winst met 99/100. Afwachten wat dit betekent in de uiteindelijke beslissing voor de toewijzing van de beker.
Sint Rochus Gazette
juni 2004 -
5
Niets nieuws onder de zon... V
In juli 1870 breekt de Frans/Duitse oorlog uit. Die duurt ongeveer zes maanden en is een bloedig conflict. Napoleon III is er niet op voorbereid en lijdt grote verliezen. Duitsland neemt wel de krijgsgevangenen op maar de gewonden worden vanzelfsprekend niet binnengelaten. Aangezien de strijd zich in het noorden van Frankrijk afspeelt komen er velen naar België én zelfs naar Gent. Dit brengt onrust mee bij de Gentse bevolking door al die vreemdelingen. De criminaliteit stijgt en de honderden genezen soldaten vervelen zich want zij kunnen voorlopig niet teruggestuurd worden. Er zijn zelfs Gentenaars 1870 Wij nemen de draad weer op bij de eerste vergadering van 1870 – zondag 16 januari – Lieven (of Lievin) Vanlaeken wordt aanvaard als werkend lid en August Taylor wordt op zijn vraag tijdelijk ontslagen om lidgeld te betalen wegens gedwongen afwezigheid. Ziekte of werk in een andere stad? Wie zal het zeggen? Op zondag 6 februari wil men een concert geven gevolgd door een bal – dat 30 fr. zal kosten voor muzikanten – terwijl de heer Dangotte nog steeds behoorlijke happen uit de kas neemt voor de prijzen van de vereniging. Hij zal dit nog eens doen in maart en mei. De volgende maand zal J. Wingender (lid geworden in oktober 1867) eveneens opschorting van retributiën vragen voor gedwongen afwezigheid. Nu gebeurt er iets merkwaardigs in de verslagen. Treedt er een soort moeheid in bij Westendorp of is hij ziek? Feit is dat er tot in juni geen uitgebreide verslagen meer zijn: in de maand maart vergadert men niet bij gebrek aan agendapunten. In april vermeldt het verslag alleen dat men een prijsschieting zal houden op zondag 17 april en in mei en juni zijn er blijkbaar ook geen agendapunten aan de orde. Wat we wel weten is dat men op zondag 8 mei aanwezig was op het feest voor de viering van het 25-jarig bestaan van Gemmy in de Zaaimanstraat (nu Dobbelslot bij het Sint-Lucasziekenhuis). En dan plots komt er terug een beetje leven in de verslagen. Zes nieuwe leden sluiten zich aan in juli maar het vermelden van ontvangsten en uitgaven dat jaren maandelijks in het kort vermeld wordt verschuift men naar augustus. Het jaarlijks beschrijf tijdens de Gentse Feesten wordt dit jaar ook ingericht door Gemmy. 251 schutters kwamen daarop af waaronder ook schutters uit Mechelen1 en Sint-Niklaas2. Hier haalde Sint-Rochus nogmaals een medaille voor het grootste aantal deelnemers. Het is Constant Vandeweghe die zich op zondag 15 augustus Koning van de maatschappij schiet en zo lid wordt van het bestuur. Op diezelfde zondag worden er ook enkele delicate onderwerpen aangesneden. Waren er leden die het bestuur wilden voorbijspringen of een andere koers wilden varen of was men niet gelukkig met het financiële beleid? Wellicht was het dit laatste, want het
die naar het slagveld van Sedan trekken om oorlogssouvenirs te zoeken. Terug in Gent worden er tentoonstellingen ingericht met de verworven buit (wapens, uniformen, helmen). De kinderen van Gent kunnen het in de zomer niet laten in de waterlopen te zwemmen wat hen door het stadsbestuur ten strengste verboden wordt want er gebeuren dodelijke ongelukken bv. aan de sluizen. Wat ook opvalt in deze periode is het groot aantal dronken mannen en vrouwen die in het water sukkelen. Bijna alle dagen verdrinken er mensen aan de Coupure of in de Lieve. bestuur legt een voorstel aan de leden voor om het “het bewind der maatschappij alleen aan het bestuur toe te vertrouwen”. Een tweede voorstel stelt dat de bijdragen der ereleden en werkende leden (die blijkbaar dezelfde waren) zouden verschillen. De bijdragen van de werkende leden zouden het dubbele van de ereleden worden, maar de werkende leden zouden aan alle wedstrijden ingericht door de stad Gent op kosten van de maatschappij mogen deelnemen. Dit moeten belangrijke voorstellen geweest zijn want men stelt de definitieve beslissing én het vernieuwen van het bestuur voor een week uit, men wil trouwens alle leden schriftelijk van deze buitengewone vergadering verwittigen. Op het einde van de vergadering krijgt Louis Hardy een ereteken voor het schieten van zes rozen. Ondertussen zijn het nog altijd de leden die voorrang krijgen om diensten te leveren aan de maatschappij en daar geld aan verdienen. Terecht natuurlijk. De heer Haentjens (een huurhouder) mag een rekening van 16 fr. inbrengen en Theodore Herman, een goudsmid en lid sinds september 1865, mag twee medailles leveren (10 fr.), één voor de zes rozen van Louis Hardy en deze voor de Koning van 1869. Op zondag 21 augustus blijkt dan dat het om de financiële werking van de maatschappij te doen is. Men aanvaardt dan ook het volgende artikel: Het Bestuur regelt de werkingen der Maatschappij en beslist over zijn gelden in het algemeen belang. Op diezelfde vergadering wordt het jaarlijks beschrijf vastgelegd op 4 september. 101 schutters zullen hieraan deelnemen (inleg 1 fr.) en Gemmy komt blijkbaar met het grootst aantal schutters. Maar ten gevolge van perikelen, die er blijkbaar moeten geweest zijn, kan men maar op zondag 18 september overgaan tot het jaarlijks vernieuwen van de helft van het bestuur. Er zijn wel drie kandidaten voor het voorzitterschap: Hyppoliet Bouckaert, F. Lammens en Ch. Sierens.
1. In de loop van de 19e eeuw waren er te Mechelen een negental maatschappijen actief. Het is voorlopig niet bekend welke in 1870 naar Gent is gekomen. In 1853 zijn er wel schutters uit Mechelen naar Gent afgezakt – de Oude Edele Kruisbooggilde – voor een wedstrijd ter gelegenheid van het huwelijk van de latere Koning Leopold II met aartshertogin Maria Hendrika van Oostenrijk. 2. Er is voorlopig geen enkel spoor wie deze vereniging zou kunnen geweest zijn.
Sint Rochus Gazette
Terwijl er voorstanders zijn voor een directe verkiezing (Vandergucht) zijn er natuurlijk ook tegenstanders, o.a. Theodore Herman, die de verkiezing willen verdagen waarschijnlijk om eerst de plooien glad te strijken. Het is tenslotte secretaris Westendorp die beslist om de defintieve verkiezing uit te stellen tot 10 oktober. Er wordt wel een voorlopig voorzitter gekozen, wellicht om de maatschappij niet onbestuurbaar te maken. Het is Koning Constant Vandeweghe die, op 9 oktober – waarom een dag vroeger is niet duidelijk – de vergadering opent met de melding dat er nog een nieuwe kandidaat voorzitter is, nl. Jan Santy. Ch. Sierens, die niet aanwezig is, trekt zich terug omdat hij van mening is dat hij door zijn bezigheden het voorzitterschap niet naar behoren zal kunnen uitvoeren. De vier overgebleven bestuursleden (J. Santy, Henri Westendorp L. Vancoppenolle en P. De Witte), die mochten aanblijven, leggen ook hun mandaat neer zodat Constant Vandeweghe besluit dat eigenlijk het ganse bestuur moet herkozen worden. De uitslag is als volgt: Hyppoliet Bouckaert, voorzitter; Jan Santy, ondervoorzitter; Henri Westendorp, secretaris; Fr. Lammens, ontvanger; Louis Vancoppenolle, L. Van Hoorde, Fr. Bertels, P. De Witte, Aug. Vandergucht, L. Steyaert, Cam. Goeminne en Henri Neyt, commissarissen. Op 17 oktober komt het nieuwe bestuur samen. Er zijn reeds vijf afwezigen. De nieuwe voorzitter leest een brief voor waarin hij oud-voorzitter P. Vanwaijenbergh bedankt voor bewezen diensten aan de maatschappij. Hij zal hem tevens voordragen als erevoorzitter, wat algemeen aanvaard wordt. Op maandag 7 november vergadert men opnieuw. Echter zonder voorzitter Bouckaert. Zijn vrouw 3 is overleden en hij vraagt om hem gedurende gans de maand november te verontschuldigen. Ook ondervoorzitter Santy is afwezig. Daarom wordt oudste bestuurslid Lammens gevraagd de vergadering voor te zitten. En men wil blijkbaar het reglement herzien. Om dit te bespoedigen zal men wekelijks één uur (van zes tot zeven) vergaderen om zo het nieuwe reglement met spoed klaar te krijgen. Edouard Vanhecke wordt, op zijn vraag, voor drie maanden ontslagen van inleg. Tijd die hij doorgebracht heeft als “binnengeroepen miliciaan, bij den dienst”. Op diezelfde vergadering van zondag 13 november beweert de heer Lammens dat er drie leden van het bestuur, waaronder hijzelf, op de laatste stemming (welke is niet duidelijk) geen stemrecht hadden. Het is terug Henri Westendorp, hij is natuurlijk secretaris voor iets, die de brokken lijmt met het aanhalen van een drietal artikelen uit het reglement en zo de stelling van Lammens, hierin ook gesteund door Aug. Vandergucht, nietig verklaart. ‘s Anderdaags – maandag de 14de – begint men met het aanpassen van het reglement (plaatsgebrek verhinderen ons dit weer te geven, een mooi voorbeeld is het 3. Paulina Ravier (°1827) overleed op 1 november, was huisvrouw en woonde met Hyppoliet Bouckaert in de Schepenhuisstraat bij Sint-Jacobs.
juni 2004 -
6
reglement uit 1875 verschenen in de Gazette van 2000, nr. 1). De maandag daarop werkt men verder. Henri Westendorp laat terug zijn invloed gelden. Art. 10 geeft een gehele vergadering in beslag genomen en Westendorp, allicht niet tevreden met het resultaat, vraagt om uitstel, wat toegestaan wordt. De 28e november besluit men, terug na een uiteenzetting van Westendorp, de resterende artikelen (vanaf art. 10) te herwerken, met succes overigens. Op maandag 5 december komt terug samen. Na enkele wijzigingen, schrappingen en samenvoegingen is men eindelijk klaar tot art. 20. Maar op zondag 11 december beginnen de heren Lammens en Vandergucht opnieuw te discussiëren en dwingen zij het bestuur stelling te nemen over diegenen die schulden hebben aan de maatschappij. Zij behouden blijkbaar hun stemrecht zolang zij geen aanmaning gekregen hebben om te betalen en dat zint Lammens en co blijkbaar niet. Hij bekomt dat iedereen die zes maanden en meer zijn inleg niet betaald heeft tot acht januari de tijd krijgt om zich in orde te stellen. Doordat de voorzitter een geschenk wil aanbieden aan de maatschappij (de huidige kader met onze 19e eeuwse medailles) zal men terzelfder tijd de werkende- en ereleden een maaltijd aanbieden. Dit alles zal doorgaan op zondag 8 januari en zal bestaan uit “drie gerechten vleesch met legumen en een nagerecht”. Een eigenaardigheidje is wel dat men bij het nagerecht een fles wijn zal opdienen per vier leden. Misschien een dessertwijn? Op dat diner schenkt voorzitter Hyppoliet Bouckaert inderdaad een kader, zoals verder zal blijken. Uitbater Hardy, die blijkbaar instond voor de catering, mag 186,20 fr. uit de kas nemen. Was men vergeten, door deze maandenlange discussies nieuwe leden te aanvaarden? Wie weet? Niet minder dan negen nieuwe leden worden eind 1870 nog opgenomen. Doordat er op maandag 12 december te weinig bestuursleden aanwezig zijn moet men de vergadering verleggen naar de 19de van dezelfde maand. Op deze vergadering zijn Westendorp en L. Steyaert verontschuldigd wegens ziekte. En het bestuur neemt geen verlofperiode. De dag na Kerstmis is men opnieuw samen. Eduard Uytens zal een waarschuwing krijgen tot het betalen van zijn schulden. Hij is tijdelijk ontlast van betaling maar gebaart zich blijkbaar van krommen aas wanneer zijn drie maanden om zijn. Juwelier Herman legt een ontwerp voor van een koperen ketting – waarschijnlijk voor het bevestigen van de kader met eremetalen. Hij mag er 10 fr. voor vragen. Waarschijnlijk is Hyppoliet Bouckaert reeds een tijdje ziek want men beslist ter gelegenheid van het nieuwe jaar met een delegatie naar hem toe te gaan met de nieuwjaarswensen van de maatschappij. 1871 Na het etentje van 8 januari is men blijkbaar aan rust toe want pas op zondag 12 februari komt het bestuur terug samen om een paar leden te aanvaarden en er
Sint Rochus Gazette
twee uit te sluiten wegens wanbetaling en in maart heeft men geen verslag gemaakt ofwel is men maar op 9 april terug samengekomen. Op deze samenkomst wordt Henri Westendorp nogmaals verkozen als vertegenwoordiger van de maatschappij in het middenbestuur en zal men de schieting aangeboden door de Koning vastleggen op 16 april. In mei en juni beperkt men zich tot het melden van nieuwe leden wat eerder merkwaardig is, gezien men zich laat zien in talrijke wedstrijden – o.a. in juli te Brussel waar men eens te meer met de medaille van de talrijkste schutters gaat lopen. Paleys J., sinds juni een nieuw lid, laat zich in juli reeds betalen voor het repareren van de schietbank. De 15e augustus verloopt wellicht chaotisch. Andere jaren wordt de nieuwe Koning als eerste punt van de feestdag vermeld. Nu verloopt dit anders. Henri Westendorp geeft lezing van een schrijven waarin Hyppoliet Bouckaert zijn ontslag aanbiedt maar enkele leden aanvaarden dat niet en willen Bouckaert, met succes, terug als voorzitter. Een delegatie van drie leden, waaronder kersvers lid Winckelmans F., zalop pad worden gestuurd om hem te overhalen. Tevens zijn er drie bestuursleden die niet meer willen herkozen worden omdat hun beroep blijkbaar voorrang krijgt. Eén bestuurslid is overleden: Lieven Steyaert4. Als nieuwe leden van het bestuur treden Louis Hertschap, F. Winckelmans, Jacob Deguenter en Constant Vandeweghe als commissarissen naar voren. Tot slot wordt Th. Herman tot Koning van 1871 aangesteld en krijgt Constant Vandeweghe ook een plakket voor het schieten van zes rozen. Op het einde van augustus ontvangt men twee brieven van een bijzondere schuttersvergadering waar SintRochus misschien niet bij mocht of wilde zijn. Wat ze inhielden weten we niet precies maar het ging blijkbaar over het oprichten van een nieuw middenbestuur. De twee leden die Sint-Rochus vertegenwoordigen worden aangemaand alleen het oud middenbestuur als erkend lichaam van de stad te erkennen. De heer Bouckaert laat blijkbaar niets van zich horen zodat men hem een schriftelijk antwoord zal vragen op de vraag of hij al dan niet terug voorzitter wordt. En ondertussen verliest men in september in één klap zeven leden en worden er twee ontslagen wegens weigering van betaling. De vele afwezigheden van de bestuursleden noopt diegenen die het nog goed bedoelen tot een aanmaning van de afwezigen om de vergaderingen bij te wonen. Op zaterdag 16 september, om 9 uur ‘s avonds, wordt een buitengewone vergadering gehouden. Hyp. Bouckaert is aanwezig en verklaart zijn stilzwijgen als een aanvaarding van het voorzitterschap. Maar enkele 4. Lieven Steyaert was kleermaker en woonde aan de Oude Beestenmarkt. Bij zijn overlijden, in juni, was hij 41 jaar. Lieven was lid geworden in juli 1869. 5. Bouckaert trouwt voor de tweede maal met Melanie Sergeant, die op het ogenblik van hun huwelijk 41 jaar was. Hyppoliet was toen 47 jaar en fabrikant. Melanie was grondeigenaarster en woonde aan de Noordkaai.
juni 2004 -
7
leden maken opmerkingen, wellicht over het feit dat hij nooit aanwezig is. Die treffen Bouckaert diep want hij wenst nu nog alleen als gewoon lid aanzien te worden en verlaat de vergadering. Jean Santy, de ondervoorzitter die reeds maanden de rol van voorzitter op zich neemt, leidt terug de vergadering. Ondertussen schijnt er een nieuwe schuttersbond opgericht. De brieven over dit onderwerp aan SintRochus zullen voor de leden ter inzage worden gelegd. Een uitnodiging van deze nieuwe bond wordt afgewezen en men zal de voorzitters der verenigingen van het oude middenbestuur, dat blijkbaar ontbonden is, uitnodigen om de verdeling der gelden te regelen. Op 30 september is alleen de heer Ingels, voorzitter van Gemmy, aanwezig. De vergadering wordt uitgesteld. Men aanvaardt het ontslag van Bouckaert niet en men zal terug een delegatie sturen om de man tot andere gedachten te brengen, blijkbaar met succes, want eind september aanvaard hij terug het voorzitterschap. Eindelijk vindt men terug tijd om het reglement verder te herzien. Nu worden de nrs. 21 tot 23 aangepakt. In oktober komt de aap uit de mouw. Hyp. Bouckaert is hertrouwd 5 want men stelt terug een delegatie samen om de gelukwensen te gaan aanbieden. Was de kersverse bruid misschien niet akkoord met het kruisboogschieten van haar verloofde, en dan nog in een herberg, Was het misschien daarom dat de voorzitter zich niet meer liet zien? Verliest men de ene maand zeven leden, in november wint men er negen bij. En ook in 1871 wil men er de vaart inhouden inzake de herziening van het reglement. Men wil dat de bestuursleden vaker aanwezig zijn op de vergaderingen over de herziening van het reglement. Om dit te doen lukken legt men direct drie achtereenvolgende maandagen vast zodat niemand nog een uitvlucht kan vinden om niet te komen. Op het einde van het jaar spoort Dewitte het bestuur aan dat het dringend tijd wordt om een commissie te vormen om het jubelfeest te vieren en Hyppoliet Bouckaert wil ten allen prijze de kasboeken der maatschappij thuis hebben wat hem niet in dank afgenomen wordt door Vandergucht. Hierover allicht meer in 1872. Op 31 mei 2004 is mevrouw Angela Tytgat overleden. Zij was de weduwe van kunstenaar Jan Anteunis, vroeger lid van onze gilde.
Sportflash Interland België - Nederland 20 m Ondermaats Sint-Rochus samen met zwakke nationale ploeg onderuit op 20 juni in Meer Carlo Schollaert, Christophe Vanderhaeghen en Peter Van De Wiele presteerden beneden alle peil (92, 94 en 96). Maar zelfs drie maximumscores hadden de zware pandoering niet kunnen vermijden.
juni 2004 -
Sint Rochus Gazette
8
HET NUMISMATISCH ŒUVRE VAN JAN ANTEUNIS door Huguette Taymans Het eerste tornooi voor deze beker (het zestiende in totaal) werd in 1949 ingericht door “De Moedertaal” uit Mechelen. De opvoeringen vonden tussen 16 januari en 10 april plaats in de stadsschouwburg. Winnaar was “Jhesus metter Balsemblomme” uit Gent. Deze rederijkerskamer zag af van de inrichting van het daaropvolgende tornooi in 1950, waardoor de organisatie te beurt viel aan de “Sint-Augustinuskring” uit Antwerpen die in 1949 tweede eindigde. Deze zeventiende wedstrijd ging door in de Huurschouwburg (Kipdorpbrug) van 5 februari tot 2 april 1950 en werd gewonnen door “De Verbroedering” uit Antwerpen. De troonsbestijging van Boudewijn maakte dat de kampstrijd van 1951 het laatste tornooi werd voor deze beker. Het vond plaats van 30 september tot 16 december 1951 in het Casino te Waterschei en werd er ingericht door “Thalia” uit Houthalen, die in 1950 de tweede plaats had veroverd. Ditmaal behaalde “De Broedermin” uit Antwerpen de eerste prijs13. Met de drie laureaten van 1949, 1950 en 1951 werd overeengekomen dat geen wedstrijd zou worden ingericht voor de definitieve toewijzing van de beker, maar dat die als onverdeeld eigendom van deze drie kringen bewaard zou worden in een museum of culturele instelling. Uiteindelijk heeft de Koninklijke Commissie voor Toekenning van het Landjuweel besloten om hem zelf in bewaring te nemen. In plaats van de wedstrijd werden twee plechtigheden georganiseerd waarop de drie kringen elk met een eenakter optraden, eerst in de Arenbergschouwburg te Antwerpen op 25 oktober 1952 en dan in de K.N.S. te Gent op 15 november 1952. Anteunis, zelf lid van de rederijkerskamer SintAgnete14 en betrokken bij de oprichting van de nieuwe rederijkerskamer “De Toortsen”15 vervaardigde een herinneringsmedaille voor het landjuweel, die slaat op de periode dat voor de beker van de prins-regent werd gestreden:
2. Penning voor de landjuweelbeker van de prins-regent, 1949. Vz. De beker van de prins-regent tussen twee korte lauriertakken; rechts van de voet, Jan / Anteunis; rondom, Z.K.H. PRINS KAREL REGENT VAN BELGIE - VD LANDJUWEELBEKER (bovenaan) / - 1949 - (onderaan) en een dunne effen boord.
deel II
Kz. Het effen veld, bestemd voor de gravure, wordt omringd door een koningskroon (bovenaan), een eikentak met telkens drie eikels (onderaan links en onderaan rechts) en een schild met het Belgisch wapen (in de afsnede); rondom, · · · KONING ALBERT INSTELLING - HET LANDJUWEEL · · · en een dunne effen boord. Op de rand is FISCH ingeslagen. Rond – geslagen – atelier: Fisch (Brussel). Brons – 70,6 mm Ø - verzameling: Penningkabinet van de Koninklijke Bibliotheek Albert I. Zilver – 70,- mm Ø – privé-verzameling: op de rand ingeslagen, A900 en het fabrieksmerk van Fisch; op de keerzijde ingegraveerde opdracht, XVIIE TORNOOI (links tussen de kroon en de linkse eikentak) ANTWERPEN 1950 (rechts tussen de kroon en de rechtse eikentak) in het veld, LANDJUWEEL / EN PRIJS VAN EENHEID / EN / ZUIVERHEID VAN UITSPRAAK / KON. VER. / DE VERBROEDERING / ANTWERPEN
Op 13 november 1987 werd in een veiling te New York16 een exemplaar aangeboden met een ingegraveerde inscriptie op de keerzijde: het jaartal 1951 en de opdracht “Dr. Josef de Meulder”. Deze begunstigde was ondervoorzitter van “Toneel Thalia Group”, de vereniging die dat jaar het tornooi inrichtte. De vernieuwing van Klokke Roeland en de viering van duizend jaar Gent handelsstad, op initiatief van de Gentse Gebuurtedekenijen (1949) Reeds vanaf de middeleeuwen bestonden te Gent de “Gebuurten” als kleinste territoriale indeling van de bevolking. Deze entiteiten, met een Deken als verantwoordelijke, stonden los van de socio-economische en politieke structuren17. Tijdens de negentiende eeuw hielden de gebuurten zich bezig met alles wat met het sociaal leven van de wijk te zien had (zoals de melding van een sterfgeval, het laten versieren van de huizen voor een primus of een gedecoreerde, het organiseren van processies, stoeten, banketten en bals, enz.). In 1902 vond een reorganisatie plaats en werd overgegaan tot de oprichting van een overkoepelende vereniging, waarvan het eerste reglement op 8 februari 1903 werd bekrachtigd. Vanaf dan werd van “dekenijen” gesproken en speelde de middenstand er een vooraanstaande rol in (die heeft nu trouwens nog altijd in de meeste gevalllen de organisatie in handen). De nieuwe vereniging werd eerst de “Bond van Dekens en Baljuws” genoemd, vervolgens de “Officieele Dekenbond van Gent” (vanaf 1904) en uiteindelijk het “Koninklijk Verbond der Gebuurtedekenijen der Stad Gent” (in 1930)18. De omschrijving “Gebuurtedekenijen” is een neologisme dat de twee facetten van één en hetzelfde begrip combineert en wordt nu algemeen gebruikt19. In 1948 zette het Verbond der Gebuurtedekenijen de actie “Klokke Roeland terug” op. Klokke Roeland (of de Grote Triomfante) was de grootste klok van het
juni 2004 -
Sint Rochus Gazette
9
Belfort. Ze had tijdens de Gentse feesten van 1914 een grote barst opgelopen, kort nadat overgeschakeld was op een systeem van elektrisch luiden. Een herstelling bleek in die jaren technisch onmogelijk zodat ze noodgedwongen op non-actief kwam te staan. Met haar actie wou het Verbond de nodige fondsen verzamelen om een nieuwe klok te laten gieten. Hiertoe werden op 1 maart 1948 inschrijvingslijsten geopend en onder de dekenijen verspreid. Ook werden kunstvoorwerpen te koop aangeboden: prentkaarten met “De Kleppende Roeland” (een weergave van een werk van beeldhouwer Cyriel Couvreur) voor 5 en 20 frank, en een houtsnede in drie verschillende formaten van de hand van Paul Eeckhout, conservator van het Museum voor Schone Kunsten, voor 50, 100 en 250 frank.
Houtsnede van Paul Eeckhout Anteunis ontwierp ten voordele van de actie een bronzen miniatuurklokje op eiken stoel, dat te koop werd aangeboden voor 1.000 frank. Anteunis vervaardigde ook het Gents wapenschild en de twee medaillons waarmee de nieuwe klok werd
Prentkaart “De Kleppende Roeland” Dat ook Jan Anteunis bij dit project betrokken werd is niet zo verwonderlijk. Voor de dekenij Sleepstraat, waar hij woonde, had hij in 1947 immers al de koppen van de reuzen Albrecht en Isabella geboetseerd20; deze stapten op 23 maart 1947 voor het eerst op (in de tweede naoorlogse folklore- en handelsstoet) en berusten nu in het Huis van Alijn (het vroeger Museum voor Volkskunde).
De folklore- en handelsstoet van 1947 bij haar doortocht aan het Belfort
Het “Roeland” klokje versierd; dit naar een ontwerp van Valentin Vaerwijck21. Het linker medaillon verbeeldt de Gentse Maagd, voorzien van attributen die de grootheid van Gent verzinnebeelden: bloemen (voor haar Floraliën), een zeilschip (voor haar haven), een hamer en tandwiel (voor haar industrie) en een Mercuriusstaf (voor haar handelsactiviteiten). Het rechter verbeeldt een feniks die triomfantelijk uit de vlammen herrijst, als zinnebeeld van de herboren Klokke Roeland. De nieuwe klok werd gegoten bij de gieterij Michiels te Doornik en op 14 november 1948 triomfantelijk in stoet te Gent verwelkomd. Op 7 mei 1949 luidde ze het begin in van de festiviteiten ter gelegenheid van de duizendste verjaardag van Gent als handels- en nijverheidsstad22. Een Lam Gods-spel en een historische stoet vormden de voornaamste feestactiviteiten. De
Sint Rochus Gazette
juni 2004 -
10
stoet, waarin alle facetten van de Gentse geschiedenis, handel en nijverheid aan bod kwamen, werd gevormd door de leerlingen van alle Gentse scholen23 en trok door de straten van Gent op 8 mei 1949. Ze werd afgesloten door een praalwagen met een reproductie van Klokke Roeland. Anteunis kreeg van het Verbond der Gebuurtedekenijen de opdracht om een herdenkingspenning voor het geheel van deze activiteiten te vervaardigen. Hij baseerde zich daarbij op de twee medaillons van de nieuwe Klokke Roeland, die van aangepaste omschriften werden voorzien.
Deze penning werd te koop aangeboden tegen de prijs van 150 frank en was verkrijgbaar bij de firma Albert Verschraeghen-Vonck op het Sint-Baafsplein te Gent. Na het beëindigen van de actie ontvingen 41 dekenijen en gebuurtebonden een miniatuurklokje, herinneringsmedaille of houtsnede, in functie van de door hen ingezamelde fondsen. Als blijvende gedachtenis aan de actie werd op 16 juli 1949 in het secreet van het Belfort een loden kistje ingemetseld dat een register bevat met de namen van de schenkers ten voordele van de nieuwe Klokke Roeland. De bronzen dekplaat van 60 op 80 cm werd
3. Gedenkpenning Roeland herboren - duizend jaar Gent handelsstad, 1949 Vz. De Gentse maagd zit in vooraanzicht, met naar rechts gedraaide kniëen, schuin achter een schild met het wapen van Gent dat links voor haar staat; ze heeft een bloemenruiker in de vouw van haar rechterarm die op het schild rust; op haar uitgestrekte linkerarm houdt ze een driemaster; links in het veld bevindt zich een verticale Mercuriusstaf en rechts een tandwiel met een hamer; onder de maagd en het schild, binnen een gebogen verdiepte band, het devies HOU ENDE TROU; rondom, een ronde verdiepte band met het omschrift KONINKLIJK · VERBOND · GEBUURTEDEKENIJEN (bovenaan) / : DUIZEND · JAAR · GENT · HANDELSSTAD : (onderaan) en een effen boord; langs de binnenzijde van de ronde band, verzonken, JAN ANTEUNIS (onderaan links) en VAL. VAERWYCK (onderaan rechts). Kz. Een stralende feniks staat met gespreide vleugels en naar links gewende kop in vooraanzicht; zijn poten zijn omgeven door gestyleerd weergegeven vlammen; onder zijn klauwen bevindt zich een klein schild met het wapen van Gent dat de boord onderaan snijdt; boven de vogel, binnen een gebogen verdiepte band, RESVRGAM; rondom, een ronde band die boven de vleugels van de feniks verzonken is en eronder verheven; binnen het gedeelte bovenaan bevindt zich het jaartal MCMIL tussen een laurier- en een eikentak; op het gedeelte onderaan staat het omschrift: ROELAND . HERBOREN . – . TERUG . IN . DEN . TOREN :; een brede geprofileerde boord sluit aan op de ronde band. Op de rand is FISCH & CIE ingeslagen. Rond – geslagen – atelier : Fisch (Brussel). Brons – 70,0 mm Ø – privé verzameling.
door Anteunis vervaardigd en is versierd met de medaillons en het wapenschild die ook op de klok voorkomen.
Bronzen dekplaat in het secreet van het Belfort Later gebruik van de penning Roeland Herboren duizend jaar Gent handelsstad door de Gentse Gebuurtedekenijen Enkele teruggevonden exemplaren tonen aan dat de medailles Roeland Herboren-duizend jaar Gent handelsstad die na de verkoop en de uitreiking aan de dekenijen nog resteerden, benut werden om verdienstelijke personen binnen het Verbond van Dekenijen te eren. Daartoe werd een passende opdracht gegraveerd
Sint Rochus Gazette
op de effen ruimte binnen de ronde band op de keerzijde. De gekende stukken worden hieronder beschreven, maar er bestaan er ongetwijfeld meer.
3.1. Huldepenning, opgedragen aan mevrouw Van Kerckvoorde (1954) Als nr. 3, maar op de keerzijde is onder de vleugels van de Feniks en langs de binnenzijde van de ronde band “IN DANKBARE HULDE AAN MW. VAN KERCKVOORDE” – “DEKENIN OFFICIELE DEKENIJ KORENMARKT” ingegraveerd. Rond – geslagen – atelier: Fisch (Brussel). Brons – 70,0 mm Ø – privé verzameling. Het echtpaar Van Kerckvoorde had een kledingzaak op de hoek van de Donkersteeg. Beiden waren actief in de Dekenij Korenmarkt, maar na het stopzetten van hun zaak namen ze in januari 1954 ontslag uit hun functies24. Ze werden enkele maanden later gehuldigd tijdens de algemene vergadering van het Verbond25 en men mag aannemen dat mevrouw Van Kerckvoorde toen deze medaille ontving. 3.2. Huldepenning, opgedragen aan mevrouw RoggeCornelis (1952) Als nr. 3, maar op de keerzijde is onder de vleugels van de Feniks en langs de binnenzijde van de ronde band “HULDE AAN OPPERDEKENIN” – “MEVR. J. ROGGE-CORNELIS” ingegraveerd. Rond, gemonteerd in een glasplaat op houten voet – geslagen – atelier: Fisch (Brussel). Verguld brons – 70,0 mm Ø – verzameling: Archief van het Koninklijk Verbond der Gebuurtedekenijen der Stad Gent. Mevrouw Rogge werd op 29 oktober 1951 door de algemene vergadering van het Verbond tot opperdekenin verkozen en op 17 februari 1952 plechtig aangesteld. Ze bleef deze functie uitoefenen tot aan haar overlijden op 2 augustus 196426. In 1952 maakte ze zich bijzonder verdienstelijk bij de inzameling ten voordele van de oprichting van een standbeeld van Jan Palfijn. Aangezien het Jan Palfijncomité aan de meest verdienstelijke inzamelaars een penning had beloofd, is bovenvermeld stuk waarschijnlijk de beloning voor haar inzet bij deze actie27. 13 De verslagen en uitslagen van de wedstrijden van 1949, 1950 en 1951 zijn terug te vinden in F. BEKAERT, op. cit., p. 171 tot 178.
juni 2004 -
11
14 De Gentse rederijkerskamer Sint-Agnete werd in 1471 erkend door het stadsbestuur. Ze werd ook “De Boomlooze Mande” genoemd omdat ze van het vierde kwartaal van de XVe eeuw tot de XVIe eeuw vergaderde in een huis in de Nederpolder met die naam. De Kamer had een kapel in de crypte van de toenmalige Sint-Janskerk, de huidige Sint-Baafskathedraal (F. DE POTTER, op. cit., deel 5, p. 468 tot 492). Sint-Agnete werd afgeschaft tijdens de Franse bezetting en hervatte pas in 1933 haar activiteit ; ze werd op 21 januari 1945 door de hoofdkamer van Retorica “De Fonteine” heraangesteld. Het wapen van de “Mandisten” was een lam op een berg klaverblaadjes, met daaronder een mand zonder bodem waar een rol papier doorsteekt. Hun devies luidde “Elcx Begheerte Es”. De vereniging is thans niet meer actief. 15 De op 3 oktober 1948 door De Fonteine als rederijkerskamer aangestelde De Toortsen greep niet terug naar een vroegere kamer. Ze werd opgericht door oud-minister Henri Liebaert en haar lokaal was gevestigd in Hotel Britannia aan het SintBaafsplein te Gent. Als patroon werd de heilige Michaël gekozen en als devies “Sursum corda”. De Toortsen had drie afdelingen : een voor plastische kunsten, een voor muziek en een voor toneel. De afdeling plastische kunsten stond onder leiding van kunstschilder-restaurateur Paul Aelman. Ze organiseerde in haar lokaal tentoonstellingen en kunstsalons ; in oktober 1947 en in 1948 kwamen daarin ook de werken van Jan Anteunis aan bod. Ook deze vereniging is niet meer actief (gegevens verstrekt door archivaris Van Besien van De Fonteine, waarvoor dank). 16 September 13, 1987 . 1PM . Omni Park Central Hotel, NYC at the Greater New York Coin Convention, Collectors’ Auctions, Ltd., Auction Catalog, p. 74, lot 1031. 17 G. VAN SEVEREN, op.cit., p.6. 18 G. VAN SEVEREN, op.cit., p.23. 19 G. VAN SEVEREN, op.cit., p.5. 20 Er werd gekozen voor de Aartshertogen omdat die in 1604 een bezoek hadden gebracht aan de kerk van de parochie Heilig Kerst of “Séles Kest” (dekenij Sleepstraat). Ze dankten er de hemel omdat Oostende, na een beleg van drie jaar, door de Markies de Spinola was ingenomen en stichtten er de Confrerie van Sint-Jozef. In de kerk herinneren verscheidene zaken nu nog aan dit hoog bezoek: het wapenschild van de Aartshertogen in de kapel van de Heilige Jozef, een in leder gebonden boek dat de handtekeningen van de hoge gasten bevat en waarvan de omslag met parels is versierd, het kostbaar altaarschilderij dat de rust van de Heilige Familie tijdens de vlucht naar Egypte voorstelt (een meesterwerk van Jan Erasmus Quellin uit 1606) en dat Albrecht en Isabella hebben helpen bekostigen, en de door hen geschonken taferelen van de zeven vreugden van St.-Jozef (Onze dekenijen, 1963, p. 2). 21 Valentin Vaerwijck (Gent, 1882-1959) was provinciaal architect en een bekend tekenaar. Zijn belangrijkste realisaties zijn de herstelling van het Gents belfort (1912-1913), het dorp “Oud-Vlaenderen” op de Wereldtentoonstelling van Gent (1913), het gemeentehuis van Zomergem en Diksmuide en het justitiepaleis te Dendermonde (A. ELOY ..., op. cit., p. 179). 22 Hierbij werd Gent als een handelsstad aanzien vanaf de stichting van de tweede Portus in het midden van de 10e eeuw. 23 Het eerste deel (groep 4 tot 17) werd verzorgd door de officiële scholen van Gent; het was ontworpen door Lucien De Rycke, een leraar aan de Stedelijke Jongensberoepsschool en aan de Gentse Koninklijke Academie voor Schone Kunsten. Vanaf groep 18 kwamen de leerlingen van de aangenomen en vrije scholen aan bod; dit deel werd ontworpen door Frans Vanden Broeck, de directeur van de Academie voor Schone Kunsten te Eeklo. De muzikale omlijsting werd verzorgd door het Muziekkorps van de Gentse weesjongens. Daarnaast namen ook de vijf oorspronkelijke Kamers van Rhetorica deel (De Fonteine, St.-Barbara, St.-Agnete, Mariën Theeren en Jhesus metter Balsemblomme), en enkele van hun nakomelingen (De Ghesellen van St Lievens en De Toortsen) (Stadsarchief Gent, reeks XXI, nr. 296). 24 Brief van 26 januari 1954 (Archief Dekenij Korenmarkt). 25 Brief van 23 april 1954 (Archief Dekenij Korenmarkt). 26 J. DECAVELE, op.cit., p. 72-73. 27 Onze Dekenijen, jaargang 1953, nr. 2, p. 3.
maart 2004 -
Sint Rochus Gazette
12
——— Voorlopig klassement Gildekampioenschap 2003-2004 ——— 20 m traditioneel
10 m traditioneel
Cat. Elite
6 m traditioneel
Cat. I
Van De Wiele Peter Schollaert Carlo Hoste Johan Van den Bossche Roland Vanderhaeghen Christophe Vanderhaeghen Jean
1399 1399 1389 1384 1377 1375
Cat. I
Cat. I
Van De Wiele Peter Vanderhaeghen Christophe Van den Bossche Roland Schollaert Carlo Hoste Johan Staelens Danny
1399 1384 1378 1376 1372 1327
Van De Wiele Peter Schollaert Carlo Achtergaele Eric Hoste Johan Vanderhaeghen Christophe Staelens Danny Van den Bossche Roland
Cat. II
Bauters Johan Vervaet Jacques De Groote Marc De Meyer Wim Staelens Danny Bauters Julien Hanquet Gaston
1348 1329 1328 1317 1311 1296 1296
Cat. II Antheunis Walter
Bauters Julien Achtergaele Juliaan
1322 1240
10 m Trophy Schollaert Carlo Van De Wiele Peter Hoste Johan
1360 1333 1289
1256
Wist u dat...
Cat. II De Groote Marc Bauters Johan Vande Papeliere Dirk Hellemons Statianus
Inhoudstafel • De • Zonnewende • Vakantietijd? • Boekentijd! • De Eed vraagt • uw aandacht
2
• Constructief • werken aan • een herop• bouw van • de N.U.K.B. • Een mooie • Paaschieting • Wat brengt • Hoofdman • de sfeer van • Marc Reynvoet • vroeger terug? • aangesteld als • erelid • Sport kort...
3
7
8
• Het • numismatisch œuvre van Jan Anteunis, deel II
12
4
• Een • veelzijdig • immigrant • Uit het oog, • uit het hart?
5
• Niets • nieuws onder de zon... V • Sportflash
• Voorlopig • klassement • Kalender • Wist u dat...
15 25
1376 1356 1349 1178
Cat. III Geenens Octaaf Bauters Julien Antheunis Walter Achtergaele Juliaan Casteels Frans Verleye René
• indien u met de auto op vakantie in Spanje of Zwitserland bent, een brildrager steeds een reserve bril bij de hand moet hebben. • indien u met de auto op vakantie in Spanje, Finland of Italië bent, u een veiligheidsvestje bij moet hebben bij pech of ongeval, zoniet riskeert u een boete van 90 Euro! • indien u met de auto op doorreis of vakantie in Juli Frankrijk bent, bij overtredingen... naast het 11 14u00 Initiatieschieting Gentse Roei- en Sportver. traditionele cash, voortaan de thuisinning via 21 10-17u Propagandaschieting ‘s Gravensteen post of justitie ook mogelijk is. 26 19u30 Gemeentekermisschieting • indien u met de auto op doorreis of vakantie in 28 20u00 Vergadering van de Eed Zwitserland bent, twee gevarendriehoeken bij moet hebben. Augustus Een wereldreiziger 14 20u00 Lunch met gezellig samenzijn
1
1400 1400 1400 1394 1394 1389 1387
1349 1324 1312 1291 1284 1240
14-19u Patersholfeesten 20u00 Vergadering van de Eed
September 3 20u00 11 21u00 26 10u00 11u00 12u00 15u45 21u00 27 20u00 29 20u00
Vergadering van het Sportcomité Doop nieuwe leden Sint-Rochusdag: H. Mis Algemene ledenvergadering Receptie en lunch Aanvang koningsschieting Aanstelling v/d koningen 1ste gaaischieting KALENDER Vergadering van de Eed
Oktober 4 20u30 11 20u00 16/18 19u30 25 19u30 27 20u00
Vergadering commissie lokaal en patrimonium Sint-Joris Gent/Sint-Rochus Challenge wijlen A. Valcke Herfstschieting Vergadering van de Eed
