De zonnedroger
Al een tijdje waren we op zoek naar een manier voor het bewaren van onze fruit, klein fruit en kruiden. Drogen leek al snel een goede oplossing maar in een traditionele oven allesbehalve ecologisch. In 2011 verscheen een artikel in het tijdschrift Seizoenen van Velt. http://www.velt.be/Joomla/index.php?option=com_content&task=view&id=1397&Itemid=429 We waren meteen verkocht om dit uit te proberen, maar het ontbrak ons aan tijd. Op vraag van ons plaatselijk Velt-bestuur en de vooruitzichten van de bio-beurs kwam het er begin 2014 eindelijk van. En we zijn meteen verkocht... Het werkt super !
Het basis idee van de zonnedroger heb ik gehaald bij de droger van “de 12 ambachten”, enkel heb ik wat gespeeld met de afmetingen en de uitwerking van het toestel.
1 De opbouw en werking De droger bestaat uit drie delen, de voorverwarming, de droogkamer en de zonneventilator. We overlopen ze eventjes één voor één. 1: De voorverwarming Dit gedeelte zorgt ervoor dat de aangezogen lucht op temperatuur gebracht wordt. Afhankelijk van de zon kan dit oplopen tot een 60 à 70°. Hiervoor maken we gebruik van een zwart gelakte plaat waarvoor we een glas of plexi plaat monteren met een tussenafstand van een 5 tal cm. De lucht die onderaan tussen de 2 platen binnenkomt wordt opgewarmd en stijgt tot het de droogkamer bereikt. De helling van de voorverwarming is afhankelijk van de regio waar de droger geplaatst wordt. In onze regio is dat een 30 à 35°. 2: De droogkamer Eens de lucht is verwarmd komt ze bovenaan de droogkamer binnen. Het fruit wordt op verschillende niveau’s geplaatst. Hoe hoger het vochtgehalte hoe hoger we het plaatsen. Onderaan de droogkamer is er verbinding met de zonneventilator. 3: De zonneventilator De zonneventilator is eigenlijk niet meer dan een zwarte afvoerbuis die we plaatsen in een plexi ommantelling (serre). Het serre effect zorgt ervoor dat de lucht in de schoorsteen opwarmt en uit zijn eigen gaat stijgen. Hierdoor zuigt hij de koelere lucht uit de droogkamer en krijgen we circulatie in het systeem. Let er wel op dat de zwarte buis zich vrij kan uitzetten in de plexi koker.
2 De bouw De zonnedroger is opgebouwd uit zelfgemaakte sandwich panelen bestaande uit 2 lagen triplex opgevuld met 6 cm isolatie. Hierdoor krijgen we een relatief licht maar stevig geheel die goed de warmte in de oven houdt. Op foto 1 zie je hoe ik eerst 2 frames maak waarop de triplex komt. Eens de frames langs binnen met de triplex bekleed zijn volgen de volgende frames. Voor het bovenste frame gebruik ik multiplex omdat dit gedeelte de zonneventilator moet dragen. Daarna worden boven en onder verbonden met de schuine wand. Wegens gebrek aan een metalen plaat werd voor dit proefproject een zwart geschilderde multiplex gebruikt. Onderaan heb ik enkele gleuven gefreesd waardoor de lucht kan aangezogen worden. Deze gleuven worden met een muggengaas afgedekt om ongewenste gevleugelden uit de droger te houden. Eens zover kan de isolatie gesneden en geplaatst worden. De buitenste laag triplex kan worden geplaatst en indien gewenst kan alles met een aluminium profiel worden afgedekt. Dit zorgt voor een minder kwetsbare oven en beschermt de kopse kanten van het hout tegen het indringen van vocht. Om de ventilator met de onderzijde van de oven te verbinden maken we een valse wand (foto 5 & 6)waar we terug dezelfde infrezingen maken. Deze werd in de oven verlijm. Let er wel op dat er overal lijm aanwezig is om een luchtdichte verbinding te verzekeren. De schoorsteen heb ik gemaakt uit een zwarte Geberit buis van 75mm en een gekochte plexi koker van 110mm (foto 7 & 8). Een gehalveerde mof met stop zorgt bovenaan voor de afdichting van de plexi. Hierin boren we een gat van 83mm waar terug een gehalveerde mof van 75mm in geplaatst wordt, waarlangs we onze schoorsteen naar buiten brengen. Voor de roosters koos ik na enkele mislukkingen om aluminium buisjes van 15 op 15mm aan elkaar te lassen en hierop een inox gaas te revetten( foto 9 & 10). Ik koos voor gaas met een opening van 6.3 mm, deze zijn groot genoeg op de lucht door te laten en klein genoeg om er niets door te laten vallen.
Na alles een 3 tal lagen water gedragen vernis of beits te geven is de zonnedroger klaar voor gebruik. Ondertussen ben ik bezig om via een stappenmotor en een suntracker de zonnedroger de zon te laten volgen voor een optimaal rendement. (Op heden verplaatsen we nog ieder uur manueel de droger in de richting van de zon.)
Foto 1
Foto 2
Foto 3
Foto 4
Foto 5
Foto 6
Foto 7
Foto 8
Foto 9
Foto 10
De mini zonnedroger
Na de vraag van Velt groot zedelgem om eventueel workshops te geven zijn we gestart aan de mimi zonnderoger.Met de mini zonnedroger gaan we dezelfde richting uit maar mikken we op een budget vriendelijke droger. Ondanks zijn compact formaat (50H-70D-35B) beschikt hij over ongeveer 1m² droogoppervlakte. Het grote voordeel van dit kleine broertje is dat hij veel gemakkelijker opbergbaar is en geschikt is voor mensen die geen grote hoeveelheid fruit, kruiden en bessen hebben. Hij is gemaakt uit waterwerend/krasvaste gelakte MDF. Op deze manier kunnen we de kosten laag houden. Het nadeel van dit klein model is het ontbreken van de isolatie. Zal hij daardoor minder warm worden? Nee, maar tijdens een periode van wolken zal hij sneller zijn warmte verliezen. Ook merk je dat de schoorsteen verdwenen is. De zonne ventilator bevindt zich nu in het schuine vlak tussen de 2 stroken voorverwarming. Hierdoor word hij optisch mooier en een pak goedkoper (zonne-ventilator groot model kost al snel 130€). Maw een compacte droger voor de eco liefhebber Door Velt West-vlaanderen waren we één van de uitgekozenen om mee te gaan naar het 40-jaar jubile van Velt nationaal in de Felix pakhuizen te Antwerpen. Dit met de gekende gevolgen en deze mailing. Eco groetjes Huize Boskante
