‘8erover’? geeft antwoord op pagina 3
08 Woensdag Oktober2008
Gratis, maar niet goedkoop.
TO ME PP GA ER !
Financial professionals voor topmerken (m/v)
15
TF T
.4”
SC HE RM
GRATIS HP laptop + Samsung B320
22.00
v.a.
p/mnd
Incl. 200 belmin/sms
Voor een groot aantal topmerken zoeken wij financial professionals, zowel startend, junior als ervaren en voor diverse functies.
Voor ieder baan de juiste student Voor iedere student de juiste baan Voor de beste uitzendkrachten gaat u naar www.studentenwerk.nl
Amsterdam RAI, KLM, Sara Lee, Canon,
DVD-BRANDER
Heineken, Morgan Stanley: het zijn zo
120GB GEHEUGEN
maar een paar voorbeelden.
Bestel op www.ritel.nl. Of ga snel naar één van onze winkels
Kijk op vijzelaar.com of bel 035 692 55 30. continuïteit in finance
DORDRECHT • BREDA • ETTEN-LEUR • ROOSENDAAL • BERGEN OP ZOOM • OOSTERHOUT • GOES • VLISSINGEN • MIDDELBURG • TERNEUZEN
Uit & thuis
Diesel bestaat 30 jaar Next stop Amsterdam 17
Icesave
DNB naar IJsland
De Nederlandsche Bank is vanwege problemen bij de internetspaarbank Icesave gisteravond in actie gekomen. DNB wil weten of de Nederlandse spaartegoeden veilig zijn en hoe spaarders hun geld kunnen terugkrijgen. Lees verder op pagina 7
Sport
‘Epo? Het staat in de koelkast’ GETTY IMAGES
Kredietcrisis ’Ik denk er over weer van bank te veranderen’
Zijn we het echt kwijt? Spaarders rennen van bank naar bank en beleggers verkopen in paniek de restanten van hun aandelenportefeuille. De verkoop van een huis kan afhangen van het NOS-Journaal van die avond. Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
Niet alleen de financiële markten zijn in verwarring over de kredietcrisis: consumenten doen zelf dingen die ze nooit voor mogelijk hielden. Neem de hoofdredacteur van deze krant. Gewoonlijk is hij even handig met zijn eigen huishoudboekje als met het geld van anderen. Gisterochtend begon zelfs hij zich zorgen te maken over de crisis. Nog maar net op tijd wist hij zijn ‘huishoudgeld’ van een spaarrekening bij Icesave te plukken. Een paar uur
later was de website van dit getroebleerde IJslandse bankje onbereikbaar en doken de bestuurders – na een geruststellende mededeling dat spaarders ‘nog steeds bij hun geld kunnen’ – onder in crisisberaad. In Engeland heeft Icesave de loketten gesloten. De toekomst in Nederland is onzeker. Later op de dag kwam minister Wouter Bos met de geruststellende mededeling dat Nederland de garantie op spaargeld per direct verhoogt tot 100.000 euro. Voor de meeste spaarders veel te laat. ‘Daar heb ik niet op gewacht’, zegt Hendrik van Mameren. ‘Ik heb drie weken geleden wat geld bij Icesave weggezet. Maar toen ik van vrienden hoorde dat die bank in de problemen zat en ik mijn spaargeld misschien in het IJslands moest gaan terugclaimen, heb ik het daar snel weer weggehaald. Nu staat het bij DSB, maar daarover heb ik in-
middels ook alweer van twee mensen gehoord dat het niet veilig is. Bovendien valt de rente van DSB wat tegen. Ik denk eraan weer te switchen.’ Bij beleggers is de paniek nog veel groter. ‘Veruit de meeste van onze klanten kijken elke dag met verwondering op het scherm hoe laag de
koersen nu weer staan’, zegt Marcel Kalse, directeur beleggingsbank Alex. ‘Je hebt nu natuurlijk een redelijk grote groep mensen die niet meer weet wat te doen. Daarom verkopen ze in paniek hun aandelen.’ 21
Lees verder op pagina 4
Dow Jones 10 -11-12 OKTOBER 2008 JAARBEURS UTRECHT
D é b e u r s vo o r u w t we e d e h u i s ! Gratis naar Second Home International? Blader snel verder in deze krant voor de lezersactie!
Opnieuw in vrije val
De Amerikaanse beursgraadmeter Dow Jones is na een licht hogere opening gisteravond opnieuw diep in het rood gezakt (ruim 5 procent). Geen enkel fonds wist aan de zwaar pessimistische stemming te ontkomen. Beleggers hadden gehoopt op een renteverlaging zowel in Amerika als Europa, maar die bleef uit.
2
NL
Lange Poten
Donorcodicil ’Nog erger dan terug bij af’
...
Het gezondheidsinstituut NIGZ snapt hé-le-maal niets van het plan van de PvdA en het CDA om de donorcodicil weer in te voeren. ‘Het is nog erger dan terug bij af.’
PETER
MIDDENDORP
A
an het einde van de middag kwam minister Plasterk het zaaltje van perscentrum Nieuwspoort binnen. De hele middag was daarin door allerlei mensen onder de titel ‘Democratie in Beweging’ gedebatteerd over de relatie tussen politiek, media en voorlichting. Plasterk kwam de dagafsluiting verzorgen, voordat we naar de borrel konden; debatteren maakt misschien dorstig, luisteren nog meer. De minister ging niet op het onderwerp van het symposium in. Liever vertelde hij het publiek wat hij die dag zoal had gedaan. Het was niet gering. Zo was hij in een of andere buitenwijk geweest, waar aan nieuwe aanplant was gedaan, het betroffen niet zomaar wat nieuwe bomen, een en ander was onderdeel van een artistiek project. De minister had nog meer gedaan; we mochten alles weten. Aanvankelijk begreep ik niet waarom wij dat allemaal moesten aanhoren, de mensen om me heen begrepen het ook niet zo, maar al snel maakte een pijnlijk begrip zich meester van de zaal. De minister was niet goed voorgelicht. Waar het in werkelijkheid om allemaal verschillende soorten gasten ging, dacht hij een zaal vol journalisten toe te spreken, aan wie hij dan ook meteen maar even al zijn kleine nieuwtjes probeerde te verkopen. De pauzes die hij inlaste, waren vermoedelijk bedoeld om aantekeningen in te kunnen maken.
Herinvoeren schept juist verwarring
Marcia Nieuwenhuis DEN HAAG
...
‘Hoe kunnen ze dat nou doen?’ Hoofd donorvoorlichting Bert Elbertse van het gezondheidsinstituut NIGZ valt bijna van zijn stoel. Niets maar dan ook helemaal niets snapt hij van het voorstel om náást het bestaande systeem van donorregistratie de traditionele donorcodicil weer nieuw leven in te blazen. ‘Het is nog
erger dan terug bij af’, betreurt Elbertse. Twee systemen naast elkaar scheppen volgens hem juist chaos. ‘Een arts moet straks gaan zoeken op het lichaam én in het donorregister.’ In 1998 is het register ingevoerd omdat bleek dat het codicil niet werkte. Ongeveer eenderde van de mensen die het had ingevuld droeg het niet of zelden bij zich. Het raakte bijvoorbeeld zoek als iemand een nieuwe portemonnee kocht. Jaarlijks vallen er tweehonderd doden bij gebrek aan donoren. Elbertse: ‘Maar als je bang bent om te vroeg dood verklaard te worden, maakt het echt niet uit of je nou geregistreerd staat of een codicil op zak hebt.’
Volgens Hartpatiënten Nederland leidt het voorstel af van waar het werkelijk om gaat: iedereen moet donor worden, tenzij je dat uitdrukkelijk niet wilt. Ook de commissie-Terlouw, ingesteld na het tumult rond De Grote Donorshow, is voor een Actief Donor Registratiesysteem. Op korte termijn zou het aantal donoren daardoor met 15 procent stijgen. Maar nog voordat de oud-D66-minister dat advies uitbracht, bleek al dat CDA-bewindsman Ab Klink van Volksgezondheid daar geen heil in ziet. Hij wil dat de nabestaanden beslissen voor overledenen die geen keuze hebben doorgegeven. Vandaag debatteert de Kamer over dit onderwerp. 1
De maximale looneis van de vakbeweging wordt volgend jaar 3,5 procent. In ruil voor loonmatiging belooft het kabinet de koopkracht te verbeteren. Dat is de uitkomst van het akkoord dat kabinet, werkgevers en werknemers gisteravond sloten tijdens het najaarsoverleg. ‘In de financiële wereld is het vertrouwen zoek, in de polder hebben de hoofdrolspelers het vertrouwen hervonden’, zei FNV-voorzitter Jongerius.
ZAAK HEROPEND De Hoge Raad wil dat het gerechtshof in Arnhem opnieuw kijkt naar de zaak van de Haagse verpleegkundige Lucia de B. Volgens de Raad is er nieuwe informatie, waardoor haar levenslange gevangenisstraf op losse schroeven komt te staan. De B. kreeg de straf in 2004 voor zeven moorden op ziekenhuispatiënten en drie moordpogingen.
Welzijn
DICHTER BIJ DE BURGER Burgemeester Ferd Crone van Leeuwarden heeft op 1 oktober een 21-jarige studente op haar scooter aangereden, zo maakte zijn gemeente bekend. De studente viel en kreeg last van haar voet. Crone overhandigde de vrouw 50 euro, voor eventuele reparaties aan haar scooter. Bovendien belde hij haar twee keer om naar haar welzijn te informeren.
ANP
Bos en Wellink ...
HANS
WIEGEL
Peter Middendorp doet als schrijver/journalist dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
3,5 PROCENT ERBIJ
Lucia de B.
Snel kwam een pijnlijk begrip: de minister was niet goed voorgelicht. Toen hij eindelijk aan het einde van zijn samenvatting was gekomen – Ja, en nu ben ik hier – was het tijd voor een opsomming van de prestaties die hij in anderhalf jaar ministerschap al op zijn conto kon schrijven. In Kamer en regering waren elementen aanwezig die het met de persvrijheid wat minder nauw wilden nemen, maar hij had er persoonlijk voor gezorgd dat de Donorshow toch gewoon mocht worden uitgezonden; voor de seksfilm Deep Throat gold eigenlijk hetzelfde. De mensen zeiden wel eens dat we met een betuttelend kabinet te maken hadden. De leden probeerden een specifieke levensstijl te promoten, kwamen achter je voordeur, bemoeiden zich met je kinderen en je sigaret. Kennelijk hebben ze buiten minister Ronald Plasterk gerekend. Eigenlijk moeten ze blij zijn dat hij in deze regering zitting heeft genomen. Net zo blij als Plasterk zelf. 1
Wientjes en Jongerius. ANP
Najaarsoverleg
W
outer Bos heeft zich in de crisis rond Fortis een goed minister van Financiën getoond. En het was ook de week van Wellink. Er is een faire prijs voor ABN Amro en
Fortis Nederland betaald. Scherp zal er wel op moeten worden gelet dat er geen valse concurrentie ten opzichte van ING en Rabo zal ontstaan. Dat mag onder geen beding. De geldcrisis is veroorzaakt door Amerikaanse hypotheekverstrekkers aan huiseigenaren, die niet in staat waren aan hun verplichtingen te voldoen. Die windhandel is voor een deel doorgeplaatst naar banken in Europa. Vervolgens barstte de bom. De koers van Fortis daalde zelfs beneden dat wat de bank/verzekeraar intrinsiek waard was. Gewoon paniek dus. Bij de deal was de president van de
Nederlandse Bank zeer betrokken. Hij was de stille kracht, die van de politici het oor kreeg dat hij op grond van zijn gezag en kennis van zaken verdient. Hoe onbegrijpelijk is het achteraf gezien dat, toen de president indertijd samen met de toenmalige baas van de ABN Amro-bank belet vroeg bij de minister-president, hij niet eens ontvangen werd. Nu de Fortis-klus geklaard lijkt, heeft de regering de tijd en de taak te zien naar de gevolgen van de internationale crisis voor ons land, de financiële- en economische ontwikkelingen en de begroting. Zeiden de critici op Prinsjesdag al dat de begroting lapwerk was en op
drijfzand gebouwd, nu kraakt het ijs. Wat gebeurt er met de koopkracht, bijvoorbeeld van de 65-plusser? Klopt de prognose van de economische groei in 2009, nog wel? Zal de geraamde opbrengst van ons aardgas niet fors tegenvallen? Wat blijft er over van het gehoopte begrotingsoverschot? De regering zal haar plannen moeten aanpassen. Mede dankzij Wellink heeft Bos de afgelopen week zijn positie versterkt. Laat hij daar nu gebruik van maken. Net zo voortvarend – hoop ik – als bij de Fortis-klus. Mooi meegenomen is dat, als straks ABN Amro weer verkocht wordt, de staat weer een (incidentele) meevaller heeft. 1
Filegokken
Agressieve rokers
Bomvrij?
Goklustige filerijders kunnen bij Unibet online een weddenschap afsluiten waar morgen, op de eerste filevrije dag, de langste file staat.
De controleurs die van café naar café trekken om toe te zien op het rookverbod in de horeca gaan dat vaker anoniem doen. Boetes delen ze pas een dag later uit.
In de door Defensie ‘bomvrij’ verklaarde Eindhovense nieuwbouwwijk Meerhoven is voor de derde keer een bom gevonden.
NL
3
Politiek Het is allemaal in het landsbelang
Mickey-parlement in crisis Gouda en Fortis tonen de crisis van de democratie. De Tweede Kamer werkt op halve kracht. FORTIS Dirk Jacob Nieuwboer DEN HAAG
...
Als het echt belangrijk wordt, wil je weten wat je aan politici hebt. Maar het Nederlandse parlement doet het tijdens de kredietcrisis juist vrijwillig kalmpjes aan. Vandaag probeert de Tweede Kamer het weer een keer met Wouter Bos. Maar de vraag is wat we nu van zijn verhaal over Fortis moeten geloven. Als er één regel in het parlement belangrijk is, is het wel dat de regering de Kamer volledig moet inlichten. Maar juist dat was het laatste wat Bos vorige week deed. Nationalisatie van het Nederlandse Fortis-deel lag niet voor de hand, hield hij vol in de Kamer. Maar op hetzelfde moment onderhandelde hij precies daarover. Normaal staan Kamerleden dan op hun achterste benen. Maar nu toont de ene na de andere parlementariër alle begrip voor de minister. Want het is crisis. Grote crisis. En dan gelden er andere wetten in Den Haag. De Kamer controleert de regering, maar nu even niet. Zelfs oppositiepartijen houden zich in, want ‘de
situatie is te ernstig’. ‘Bos heeft steun van de oppositie nodig’, vindt VVDKamerlid Frans Weekers. In de democratie op halve kracht mogen ministers best een beetje liegen en leggen Kamerleden zichzelf het zwijgen op. ‘Ik wist dat er iets speelde’, zei Pvda’er Paul Tang over het debat van vorige week. ‘Maar ook dat ik er niet naar hoefde te vragen.’ Het argument om de democratie tijdelijk en gedeeltelijk op te schorten
Als het spannend wordt, schakelen de partijen zichzelf even uit. is even simpel als eenvoudig: het landsbelang. Het land is, zo redeneren de meeste partijen, niet gebaat bij hevige politieke strijd. Het is een typische reactie van de gevestigde bestuurderselite in Nederland. Als het een beetje spannend wordt, klinkt bijna automatisch de roep om de toon te matigen. Ongetwijfeld met de beste bedoelingen bevestigen de gehoorzame Kamerleden zo de crisis van de Nederlandse democratie. Zonder krach-
Onmacht
Debat over toon van debat GOUDA Kustaw Bessems DEN HAAG
...
Niet vaak was de onmacht van de Tweede Kamer om maatschappelijke vraagstukken op te lossen hilarischer in beeld dan gisteren, toen werd gedebatteerd over de vraag of het wel een goed idee is om te debatteren over de discussie rond de toon van het debat. Dat vergt enige uitleg. Onlangs stopten buschauffeurs met hun ritten door de Goudse wijk Oosterwei, omdat zij daar te erg werden bedreigd door criminele Marokkaans-Nederlandse jongeren. De bussen reden vijf dagen niet. De Ka-
mer nam dit hoog op. Nadat het lang taboe was om te zeggen dat Marokkanen vaak crimineel zijn, was het nu ‘Marokkanen, Marokkanen, Marokkanen’ dat de klok sloeg. En VVD-Kamerlid Laetitia Griffith verkondigde dat ‘het land in brand staat’.
Politieke hysterie Critici merkten de afgelopen tijd op dat de Kamer veel te grote woorden gebruikte. Maar ironisch genoeg gebruikten zij zelf ook krachtige termen. De toon van het debat ‘grensde aan politieke hysterie’, aldus CDA’er Jan Schinkelshoek. ‘Blijf met je poten van mijn stad af’, baste de Goudse PvdA-burgemeester Wim Cornelis (hij had het over de Kamer, niet over de criminelen). En volgens diens korpschef Jan Stikvoort ‘scheuren po-
tig parlement geen goed functionerende democratie, zal iedere politicoloog beamen. En is het gek dat kiezers klagen dat het niet uitmaakt waar ze op stemmen? Juist als het echt spannend wordt, schakelen de partijen zichzelf even uit. Voor de politieke strijd moeten de kiezers het, niet toevallig, doen met de relatief nieuwe partijen. SP-Kamerlid Ewout Irrgang is de enige die Bos er op blijft wijzen dat hij de wet overtreedt als hij banken nationaliseert zonder de Kamer in te lichten. En waar andere Kamerleden Bos stiekem bewonderen om zijn geheime deal, blijft hij chagrijnig kijken. ‘Een poppenkast!’ De andere ‘dissident’ is Rita Verdonk. Hardnekkig weigerde ze vorige week te zeggen of ze de aankoop van 49 procent van Fortis Nederland steunde. ‘Er is niets bekend over de voorwaarden waaronder deze grote transactie tot stand is gekomen. Het gaat om 4 miljard, geld van de belastingbetalers, en men zegt hier gewoon dat het een goede beslissing is geweest. Ik begrijp dat niet.’ De regering regeert. De Kamer controleert. Maar in het Mickey Mouseparlement wordt Verdonk daar door haar eigen collega-parlementariërs voor op de vingers getikt. 1 litici de samenleving uiteen.’ Toen kwam er kritiek op de kritiek. Verbijsterend, oordeelde de VVD over de politiebaas. Stikvoort moet worden verbannen naar Texel, aldus de PVV. Reden voor een nieuw debat gistermiddag, vond het CDA. ‘Heus niet alle fracties’ hadden te fors uitgehaald, klaagde CDA’er Cörüz. En: ‘Wij gaan over onze eigen toonhoogte.’ ‘Ik doe een oproep’, probeerde minister Guusje ter Horst nog. ‘Laten we het hebben over de problematiek en niet over de toonhoogte.’ Maar SPleider Agnes Kant was al naar de interruptiemicrofoon gekomen om het debat over het debat verder te bespreken. ‘Wat wilde u hier nu mee bereiken’, vroeg zij Cörüz. ‘Ik wilde dat wij niet worden afgeleid van de inhoud’, stamelde Cörüz. ‘Ik hoop dat we nu echt van het debat over het debat af zijn’, zei PvdA’er Kuiken. De slachtoffers van de Marokkanse jongens uit Gouda leken ineens heel ver weg. 1
Oranje-dames schrijven historie De Nederlandse tafeltennisdames hebben gisteren in Sint-Petersburg voor een enorme verrassing gezorgd door Europees kampioen te worden. In de finale won het team, onder aan-
voering van sterspeelster Li Jiao, met 3-0 van Hongarije. ‘Ik vind dit héél bijzonder. Normaal doe je alles in je eentje, nu heb ik het team geholpen’, jubelde Jiao. 1 FOTO: REUTERS
Tijd om je te
specialiseren? ?
info Meer
En wil je wat anders?
Chdeescitke
Twee maanden leren, intensieve begeleiding, diploma en direct een baan!
nuwatanders.nl
VAN DALE GEEFT ANTWOORD
Argus Overheid garandeert ton bij bankfaillissement
8erover U kent het vast wel: een bepaald verschijnsel dat opeens véél ouder blijkt te zijn dan je dacht. De onderzeeër bijvoorbeeld. De meeste mensen zullen op de vraag wanneer die is uitgevonden een jaartal noemen dat begint met 18 of zelfs 19. Helemaal mis. De in Alkmaar geboren uitvinder Cornelis Drebbel liet al in 1620 een door 16 personen bemande onderzeeboot in de Theems varen en geldt daarmee als de uitvinder ervan. Ander voorbeeld: de Kanaaltunnel. Weliswaar is die pas gereedgekomen in 1994, maar de eerste plannen ervoor dateren al van 1802. Verlichting zou plaatsvinden met olielampen. En al in 1881 werd aan weerszijden van het Kanaal begonnen met graven. Het echte werk zou nog een
eeuw op zich laten wachten, maar toch. Een verschijnsel dat nog geen tien jaar oud is, is sms-taal. Tenminste, dat dachten we tot voor kort. Mensen van jonger dan 35 (of zij die daarvoor willen doorgaan) schudden ze moeiteloos uit hun mouw: korte aanduidingen als ff (effe, even), w8en (wachten) of cu (see you). Toch is ook dit fenomeen van veel ouder datum. In de
Van Dale Praktijkgids Afkortingen €24,95
bundel apocrief (1952) van de dichter Lucebert vinden we de volgende strofe: ‘ik ben een keizerpijpje / en geef niet 7 maar sla 8 / sla 8erover in de slaap / nu en in het uur van mijn dood’. In 1952 werd er dus al sms-taal geschreven. Om 8erover te slaan van verbazing. 1
www.depers.nl/vandale
4
NL
Kredietcrisis ’Je moet nu een beetje ijswater in je aderen hebben’
Arbeidsmarkt
‘Had ik alles maar verkocht’
Vrouwen, stop met zeuren en ga aan het werk!
Ondernemers zien hun pensioen verdampen en de stemming van woningzoekenden wisselt zo snel als de stemming op de beurzen.
Om aan ‘het geklaag en gezeur’ van vrouwen op de arbeidsmarkt het hoofd te bieden, begint adviesbureau &Samhoud People een stappenplan om hoog opgeleide vrouwen aan de slag te krijgen.
Vervolg van pagina 1
...
Toch ziet Kalse ook lichtpuntjes: hij krijgt veel nieuwe aanmeldingen. ‘Het kan die mensen niet snel genoeg gaan. Er zijn er die de inschrijvingsformulieren hier persoonlijk komen afleveren op kantoor. Ze willen geen dag missen. Of dat wijsheid is? Tja, de koersen kunnen natuurlijk altijd nòg lager. Tot nul, zeg maar. Wat dat betreft moet je op dit moment een beetje ijswater in je aderen hebben.’ Voor een warmbloedig mens als Robbert van der Meer werd het allemaal net iets te veel. Zo’n drie weken terug verkocht hij zo’n 65 procent van zijn aandelenportefeuille. Van
paniek was naar eigen zeggen geen sprake. ‘De dalingen gingen te lang door en de berichten over een komende recessie bleven aanhouden’, zegt hij. ‘Het liefst had ik meer verkocht, maar ik had een paar callopties geschreven en ik was bang dat ik die ongedekt zou overhouden. Dat is niet verstandig.’ Voor Van der Meer gaven de problemen bij de Amerikaanse bank Lehman Brothers de doorslag.
Pensioen Van der Meer is ondernemer en had bijna 400.000 euro in aandelen belegd. ‘Voor mijn pensioen. Bovendien zijn mijn vrouw en ik op zoek naar een groter huis.’ Het belegde vermogen van Van der Meer is inmiddels
geslonken tot zo’n 225.000 euro. ‘Mijn vrouw lacht me nu uit. Ik had haar beloofd alles begin dit jaar te verkopen. Had ik dat maar gedaan.’ Makelaar Maarten de Koning uit Amsterdam kent dergelijke verhalen van zijn klanten. ‘Vorige week dinsdag zou een mevrouw voor een tweede keer een huis gaan bekijken’, vertelt hij. ‘Ze was echt geïnteresseerd. Belt ze me op het laatst af, met de woorden: ‘Ik moet eerst het Journaal van vanavond kijken, want ik wil weten wat er op de financiële markten is gebeurd.’ Een paar dagen later maakt ze alsnog een afspraak, omdat het weer wat beter ging op de beurs.’ De kooplust van woningzoekenden wisselt volgens De Koning net zo snel als
de stemming op de beurzen. ‘Op maandag verkoop ik niks en afgelopen donderdag heb ik twee huizen zonder financiële voorwaarden voor de vraagprijs verkocht.’ Volgens Peter Boelhouwer van het Delftse onderzoeksinstituut blijft ineenstorting van de huizenmarkt onwaarschijnlijk. ‘Maar de zeer uitzonderlijke situatie op de financiële markten roept een gevoel van onzekerheid op’, zegt hij in de Volkskrant. ‘Dit kan tot onvermoede reacties leiden, maar niet tot een vrije val.’ 1 De namen van Hendrik van Mameren, Robbert van der Meer en Maarten de Koning zijn gefingeerd en ter redactie bekend.
Jojanneke van den Berge AMSTERDAM
...
Kop op en lekker aan het werk, dat is wat adviesbureau &Samhoud via een stappenplan wil overdragen aan Nederlandse vrouwen. &Samhoud People directeur Carolien Bijen (33): ‘Wij hebben echt een beetje genoeg van het gezeur: vrouwen hebben het zo moeilijk. Vrouwen moeten werken zelf ook niet zo moeilijk maken.’ ‘Belachelijk’ noemt Bijen het dat Nederland blijft steken in de onderste regionen van internationale ranglijsten als het aankomt op het aantal vrouwen in topfuncties. ‘We zijn een regelrechte degradatiekandidaat. Al tien jaar lang studeren er meer vrouwen af dan mannen. Waar verdwijnen de meesten naartoe? Naar kleine bedrijfjes en deeltijdfuncties.’ Een steuntje in de rug hebben Nederlandse vrouwen nodig volgens Bijen. ‘Vrouwen kunnen onder meer met ons kennismaken tijdens bijeenkomsten, waarvan we vandaag de eerste hebben in Utrecht. Ons traject houdt in dat we een beroep doen op hun ambities: bepaal nou eens wie je bent. Nederlandse vrouwen moeten beter voor ogen krijgen wat ze willen en er ook voor durven gaan.’
Excuus
X mogelijkheden
Kies ook voor het meeste internet
En dat geldt ook voor vrouwen die een van de vijf dagen thuis willen werken, of vier dagen in de week. ‘Vrouwen gebruiken vaak het excuus dat je dan geen carrière kan maken, maar dat is gewoon niet zo. Het is gemakkelijk om te zeggen: ‘Ik kan die functie toch niet krijgen als ik een van de vijf dagen thuis werk.’ &Samhoud People wil deze vrouwen aanzetten eerst daadwerkelijk een gesprek met hun manager aan te gaan. ‘Want heel vaak kan het juist wel, maar dan moet je het wel eerst aankaarten.’ Culturele bepalingen spelen achterloper Nederland parten, meent Bijen. ‘Het idee is: als je meer dan drie dagen in de week werkt, ben je een slechte moeder. Vrouwen moeten ophouden met hun privéleven een excuus te laten zijn. Het is zeker niet altijd eenvoudig om alle ballen in de lucht te houden. Blijf jezelf niet zielig vinden en vervul die droom!’ 1
‘Probeer gewoon
Surfen van Het Net’
Nu een gratis ASUS Eee PC mini laptop bij een ADSL-abonnement van XS4ALL Gratis draadloos internet op 900 HotSpots in Nederland Draadloos kwaliteitsmodem: overal in huis een krachtig, beveiligd signaal Bellen voor maar € 5,- extra Deskundige helpdesk, 7 dagen per week Vanaf € 29,95
atje stra ten TIS atslo ! GRA1/5 staKPOT C x 10 ét JA m Gewoon.
Surfen S f van Het H tN Nett • Géén jaarcontract • GRATIS gebruik draadloos modem • Eenvoudige installatie
meer internet X is meer. Meer mogelijkheden. Meer internet. Meer info en voorwaarden? Ga naar xs4all.nl
e 19,95 vanaf
9
9,95 p.mnd
1,5 Mb/s
Alléén bij ADSLwinkel.nl® of bel 030 - 27 198 27
Wereld
5
Spanje Crisis treft de huizenbranche
Verenigde Staten
Te koop, te koop, te koop, bijna op iedere voordeur
OBAMA HEEFT ER DE PAS IN
De toch al zieltogende huizenmarkt in Spanje krijgt door de financiële crisis een extra optater. ‘Mensen zijn wanhopig’, zegt een makelaar.
Japan
Rop Zoutberg
Barack Obama loopt in de staten Colorado, Missouri en Florida uit op zijn tegenstrever John McCain. Dat blijkt uit een peiling van Fox News. Zijn voorsprong in Ohio en Virginia blijft intact. Deze vijf staten worden gezien als cruciaal.
‘Niemand koopt, niemand verkoopt, iedereen wacht af wat er komen gaat.’
NAAKT IN DE HOFGRACHT Een Spaanse toerist heeft voor ontsteltenis gezorgd door naakt rond te zwemmen in de gracht van het keizerlijk paleis in Tokio. Japanners beschouwen het eeuwenoude complex als heilig. De politie kon de rondbuikige en kale man pas na een achtervolging van twee uur aanhouden.
MADRID
...
Voor een blik op de financiële crisis in Spanje neme men een willekeurige straat in een willekeurige stad. Het gaat er af en aan: ‘Te koop’, ‘Te koop’, ‘Te koop’. Bijna geen voordeur blijft gespaard. Maar vrijwel niemand kan nog kopen, laat staan verkopen. De banken zijn op slot. ‘Mensen zijn echt wanhopig’, vertelt een makelaar. De Spaanse zeepbel van ongekende groei van de afgelopen jaren, vooral door de enorme winsten in de bouwsector, is uit elkaar gespat. De huizenverkoop op de dolgedraaide markt zakte dit jaar met 27 procent. Met als gevolg tienduizenden bouwvakkers die in één klap op straat kwamen te staan. Maar ook in andere sectoren is de crisis merkbaar. ‘Op naar volledige werkgelegenheid’, glimlachte premier Zapatero begin dit jaar op de affiches van de algemene verkiezingen. Het was ijde-
le hoop. De herkozen premier staat inmiddels tegenover een ongekende groei van de werkloosheid. Die is al bijna 12 procent (2,6 miljoen Spanjaarden). Daar komt nu de internationale kredietcrisis overheen. ‘Er is geen vertrouwen meer’, zegt een makelaar in Madrid die niet met haar naam in de krant wil. ‘Banken lenen amper geld uit en weigeren in veel gevallen hypotheken. Jonge stellen die hun eerste huis willen kopen, kunnen het helemaal vergeten, of ze nu tweeverdieners zijn of niet. De bodem onder de huizenmarkt is weggeslagen. Niemand koopt, niemand verkoopt. Iedereen wacht af wat er gaat gebeuren.’ Volgens de makelaar doen in Madrid eigenlijk alleen de huizen van ruim een miljoen het nog goed. ‘Maar ja, de mensen die zoveel geld te besteden hebben, hoeven meestal geen lening.’ De wanhoop is toegeslagen,
Europese Unie ‘Mensen proberen te verkopen, voordat de prijzen nog verder inzakken.’
vooral onder woningbezitters die de laatste jaren kochten. Door de flink gestegen hypotheekrente zijn velen van hen nu weer gedwongen afstand van hun bezit te nemen. ‘Ze proberen koste wat kost te verkopen, voordat de prijzen nog verder inzakken. Kijk maar naar dit voorbeeld: een ruime etage in Salamanca, een van de beste buurten van de stad. De eigenaar vraagt 590.000 euro. Maar een ton minder is ook goed.’
De regering van de socialist Zapatero gaf gisteren een garantie over spaargelden bij de banken tot 100.000 euro per tegoed. Ook kondigde de premier een – voorlopige – injectie van dertig miljard in de financiële markt aan. ‘Maar ach’, zegt de makelaar. ‘Het gaat nu ook weer niet zo slecht hoor. We zijn hier met vier verkopers. We hebben afgelopen maand toch echt wel zeven huizen verkocht.’ 1
VS Neel Kashkari gaat bail out leiden
Nepal
De man van 700 miljard
Meisje (3) wordt nieuwe godin
Hij is pas 35 jaar, komt van de bank Goldman Sachs en mag 700 miljard dollar uitgeven. Neel Kashkari staat aan het hoofd van de bail out. Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Kashkari is bij het Amerikaanse ministerie van Financiën verantwoordelijk voor het buitenlands beleid. Bovendien is hij tijdens deze financiële crisis een van de belangrijkste adviseurs van minister van Financiën Henry Paulson, net als Kashkari afkomstig van Goldman Sachs. Hij
Discipline VANUIT SHANGHAI
...
PETRA
QUAEDVLIEG
I
n het trappenhuis van de school van mijn dochter hangt een schoolbord: ‘Competitie Bord voor ons Gedrag’. Het hoort bij de lokale afdeling van de school – mijn dochter zit op de internationale af-
geldt als een van de architecten van de bail out. Kashkari, van Indiase afkomst, wordt hoofd van het speciaal opgerichte Bureau voor Financiële Stabiliteit. Hij gaat bepalen wat er met de 700 miljard uit het reddingsprogramma voor financiële instellingen gaat gebeuren. De bedoeling is dat met het geld slechte leningen en risicovolle beleggingen worden opgekocht. Hierdoor moeten de instellingen van de ondergang worden gered, en uiteindelijk het vertrouwen in de markt hersteld worden. Het gaat overigens om een tussentijdse benoeming. Een vaste benoe-
deling en die heeft eigen regels – en elke keer als ik erlangs loop, werp ik er een blik op. De onderdelen zijn onder meer: Eisen voor het Uniform, Ochtendgymnastiek, Oogoefeningen en Netheid van het Klaslokaal. Een plaatje met een belletje betekent ‘Harder werken!’, een met een vrachtautootje ‘Goed, probeer het beter!’ en een smiley ‘Goed gedaan!’ Vandaag hebben alleen de oogoefeningen een smiley gekregen. Ik zie een hele rij vrachtautootjes en een belletje bij ochtendgymnastiek. Misschien, peins ik als ik de trap oploop en zowat ondersteboven word gelopen door horden kinderen die gillend de trappen afracen, zouden ze er
500 MLN VOOR SCHOOLFRUIT Brussel moet voor volgend schooljaar geen 90 miljoen euro vrijmaken voor gratis schoolfruit in de EU, maar 500 miljoen. Het Europarlement vindt het plan van de Commissie te mager. Maar heel weinig kinderen halen de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 400 gr fruit en groente.
ANP AMSTERDAM
...
Nobelprijs
ONDERZOEK NAAR QUARKS
ming vergt toestemming van de Senaat, maar dat gaat niet meer lukken voor de komende presidentsverkiezingen. 1
Een 3-jarig Nepalees meisje is gisteren ingezworen als de nieuwe ‘levende godin’ van het land. Matina Shakya is na een geheime selectieprocedure uitgekozen. De levende godinnen, Kumari’s, worden gezien als reïncarnaties van Kali, de hindoegodin van de dood. De ziel van de godin zou het meisje bij de eerste menstruatie verlaten. Om die reden moest de vorige ‘levende godin’ haar post vorig jaar op 11jarige leeftijd opgeven. 1
een onderdeel aan toe kunnen voegen: Regels voor het Traplopen. Zoveel discipline als er van de kinderen wordt gevraagd tijdens de lessen, zo weinig is ervan terug te zien buiten de klas. Alsof ze dan stoom moeten afblazen. En alsof al die regels niet meer tellen buiten de klas. Chinezen lijken die discrepantie normaal te vinden. Als op de eerste maandag van de maand de vlag wordt gehesen, lopen de kinderen van de lokale afdeling keurig in rij, met de armen over elkaar, het veld op. Maar kom kijken in de pauze en het is anarchie: jongens die elkaar stompen en schoppen, meisjes die elkaar uitjoelen. De surveillerende ayi’s (hulpen)
kijken de andere kant op. Ze hebben geen gezag: het zijn maar ayi’s. Voor ayi’s – vaak migranten van het platteland – is geen respect. Discipline en beleefd gedrag lijken twee totaal verschillende zaken in China. Discipline is doen wat je gezegd wordt. Als je opdracht krijgt beleefd te zijn, doe je dat. Kijk naar de Olympische Spelen – bezoekers zijn met alle egards ontvangen. Maar in de supermarkt dreigt iemand dwars door je heen te lopen om bij dat pak rijst te komen waar jij toevallig voor staat. De kunst van de discipline is iets waar Chinezen trots op zijn. Filmregisseur Zhang Yimou, die de openings- en
slotceremonie van de Olympische Spelen regisseerde, verwoordde het in een interview met een Chinese krant zo: ‘Onze menselijke uitvoering is nummer twee in de wereld. Nummer één is Noord-Korea. Hun uitvoeringen zijn zo uniform! Dit soort uniformiteit brengt schoonheid. Wij Chinezen kunnen dat ook, na harde training en strikte discipline. De dansers luisteren naar de bevelen en kunnen deze opvolgen als computers. Buitenlanders bewonderen dit. Dit is de Chinese spirit.’ 1
Neel Kashkari. AP
De Nobelprijs voor Natuurkunde gaat dit jaar naar twee Japanse wetenschappers, Toshihide Maskawa en Makoto Kobayashi, en de Amerikaan Yoichiro Nambu (van Japanse origine). Zij krijgen de onderscheiding voor baanbrekend onderzoek naar quarks, elementaire deeltjes.
In 1982...
Het weer
Van harte!
...wordt op deze dag de Poolse vakbond Solidarnosc (Solidariteit) verboden. Het betekent het begin van het einde voor het communistische regime.
Bilbao: 16°C/13°C, regen Gijon: 18°C/16°C, regen Oviedo: 16°C/10°C, regen
De Amerikaanse dominee/activist/politicus Jesse Jackson wordt vandaag 67 jaar. Hij doet en deed veel voor de emancipatie van zwarte Amerikanen.
Wereld
6
Azië Onrust in Bangkok neemt toe
België
Thaise premier moet vluchten per helikopter De publieke onvrede in Thailand heeft een nieuw niveau bereikt. Er is inmiddels een dode gevallen en de premier kan alleen wegkomen per helikopter. Redactie buitenland
‘Laurent dumpt illegaal afval’ De Belgische prins Laurent wordt beschudigd van het illegaal dumpen van accu’s en transformatoren in België. ANP AMSTERDAM
...
niet willen dat de net geïnstalleerde regering van premier Somchai Wongsawat ook daadwerkelijk gaat regeren. Volgens de betogers heeft de ministersploeg veel te nauwe banden met Thaksin Shinawatra, de vorige premier.
AMSTERDAM
Fraude en corruptie
Demonstranten in de hoofdstad Bangkok zagen gisteren het leger tegenover zich, nadat de politie er niet in geslaagd was hen uiteen te drijven. Er werd tot twee keer toe met traangas geschoten, maar dat had geen effect. De mensen hebben zich verzameld voor het parlement, omdat ze
Deze zakenman/politicus werd twee jaar geleden door het leger afgezet. Hij wordt in eigen land verdacht van corruptie en is naar Groot-Brittannië uitgeweken. Thaksin was enige tijd eigenaar van de voetbalclub Manchester City, totdat zijn tegoeden werden bevroren. Al sinds eind augustus bivakkeren te-
...
Een smekende demonstrant tegenover de oproerpolitie. REUTERS
genstanders van de regering, met name leden van oppositiepartij PAD, in de buurt van het regeringsgebouw in Bangkok. De protesten verliepen tot op heden echter grotendeels vreedzaam. Nu klonken er berichten dat er vanuit de menigte werd geschoten op de politie. Premier Somchai kon gisteren alleen per helikopter ontsnappen aan de demonstranten. Bij gevechten met de politie raakten circa 150 mensen gewond. De vicepremier is inmiddels afgetreden, omdat hij zich verant-
woordelijk acht voor de onlusten. De premier zelf wil niet opstappen en weigert de noodtoestand uit te roepen. De vorige premier, Samak Sundaravej, moest na hevige protesten ook het veld ruimen.
Autobom Gistermiddag kwam een vrouw om het leven doordat een auto ontplofte. De explosie vond plaats in de buurt van het parlementsgebouw, aldus medische bronnen. Het gaat vermoedelijk om een autobom. 1
De beschuldiging staat in het boek De Kroon Ontbloot, van Noël Vaessen, voormalig adviseur van Laurent. De prins zou vervolgens via zijn stichting recyclingpremies voor het afval hebben geïnd. Ook kroonprins Filip (‘een zielige oude man’) en prinses Mathilde (‘stewardess die altijd glimlacht’) moeten het in het boek ontgelden. Vaessen, gepensioneerd marinekolonel, was van 1993 tot 1999 adviseur van Laurent. Hij is niet onomstreden. Zo onthulde hij dat Laurent 185.000 euro van de marine kreeg om zijn huis op te knappen. Maar in de rechtszaak die volgde, werd Vaessen zelf voor zijn betrokkenheid bij de zaak veroordeeld. 1
Irak
‘Executies in gevangenissen Irak’
GRATIS LG VIEWTY T.W.V. 350,NU INCLUSIEF 354,- GRATIS BELTEGOED
,5ED0 B2EL4 TEGOHTS LEC NU S 5 9,7 D AAN PER M
Iraakse opstandelingen worden op grote schaal standrechtelijk geëxecuteerd in gevangenissen in Irak.
GSM TOPDEAL HEEFT VOOR JOU
EEN SPECIALE AANBIEDING! Je ontvangt namelijk GRATIS de LG VIEWTY, 2 jaar iedere maand 200 belminuten t.w.v. 24,50 en betaalt hiervoor slechts 9,75 per maand! Daarnaast kun je kiezen voor onbeperkt internetten en e-mailen op je mobiele telefoon van 9,95 voor slechts 7,45 per maand extra. Je totale voordeel is 756,50.
LG VIEWTY • TFT TOUCHSCREEN
VOOR RNET KIES E T INT PERK E B N 9,95 O IL A & E-M TS LECH NU S
7,45 D
AAN PER M
Met een T-Mobile Relax abonnement koop je maandelijks belminuten in en kun je daarnaast zelf beslissen of je gebruik wil maken van de sms • HANDSFREE FUNCTIE voordeelbundels (vanaf 1 cent per bericht). Je kunt • 3G (SNEL MOBIEL INTERNET) ook kiezen wanneer je het abonnement wilt laten • MUSIC / VIDEO PLAYER ingaan. Dat kan zelfs tot 3 maanden later. Wil je gebruik maken van deze aanbieding en je eigen • BLUETOOTH nummer behouden, dan is dit geen enkel • UITBREIDBAAR GEHEUGEN probleem. Nummerbehoud is een gratis service. Je betaalt geen aansluitkosten t.w.v. 52,50 • GRATIS STEREO HEADSET en ook de bezorging is gratis.
• 5 MEGAPIXEL CAMERA
Deze actie is geldig zolang de voorraad strekt.
GEEN AANSLUITKOSTEN GRATIS BEZORGING
DIRECT BESTELLEN
www.gsmtopdeal.nl/VIEWTY OF BEL GRATIS: 0800-0770
ANP AMSTERDAM
...
Westerse bronnen meldden in de Britse krant The Independent dat er veel executies plaatsvinden in Iraakse gevangenissen. Het zou gaan om opstandelingen tegen de regering van premier al-Maliki. De executies, door ophanging, zouden geregeld mislukken. Zo beschrijft een anonieme Britse functionaris hoe het touw bij de executie van een vermeende opstandeling te lang bleek te zijn, waardoor de man op de grond sprong. Het touw werd ingekort, maar ook dit was niet voldoende. Bij de derde poging werd de vloer opengebroken, wederom tevergeefs. Uiteindelijk werd de man in de cel in het hoofd geschoten. De executies worden volgens de krant onder meer uitgevoerd in het voormalige hoofdkwartier van de geheime dienst van Saddam Hoessein in Bagdad. 1
GRATIS
Exclusief voor lezers van
de Pers!
Draadloos en voordelig digitaal tv kijken
Digitenne van KPN + #"#'$*!$%! $"*!$% + &"!&(!$&)(,
+ $"&*!$$(&# +%#$! "&"& ,#$&"(
EXCLUSIEF!! 3 maanden gratis! Dit aanbod is alleen te bestellen op:
3 maanden Gratis! Daarna € 7,50 per maand
www.ervaar digitenne.nl of bel
030-2725798
powered by DigitaalTVkijken.nl
Dagblad De Pers
ECOVRIENDELIJK
Schimmelkiller Een Nederlandse uitvinder is de strijd tegen schimmels aangegaan – met een zonnebankkuurtje voor gewassen. 9
In Business
7
Kredietcrisis Bos garandeert 80.000 euro
DNB in actie bij bank Icesave Centrale bank in overleg met IJsland over Nederlandse spaartegoeden. Redactie economie AMSTERDAM
...
De Nederlandsche Bank (DNB) treedt in overleg met de IJslandse autoriteiten over de situatie bij internetspaarbank Icesave. DNB wil opheldering over de rekeningtegoeden van Nederlandse spaarders bij Icesave, een dochter van de in moeilijkheden geraakte IJslandse bank Landsbanki. Dat meldde DNB gisteravond op haar website. De website van Icesave lag gisteren plat, waardoor rekeninghouders niet meer bij hun geld konden. DNB wil nu duidelijkheid over hoe rekeninghouders worden gecompenseerd als Icesave failliet gaat. Minister van Financiën Wouter Bos heeft gisteren aangekondigd de garantie op spaartegoeden van alle Nederlandse spaarders voor één jaar te verhogen naar 100.000 euro. ‘In het geval van Icesave komt een deel van die dekking voor rekening van het IJslandse en niet van het Nederlandse depositogarantiestelsel’, schrijft DNB in het persbericht.
Een deel van de dekking komt voor rekening van IJsland. Dit betekent dat IJsland bij een faillissement 20.000 euro betaalt en de Nederlandse centrale bank de rest tot 100.000 euro. DNB zal indien nodig rekeninghouders helpen een beroep te doen op de IJslandse garantieregeling. Bos zie gisteravond in het televisieprogramma Nova dat Nederland via alle kanalen in contact tracht te komen met de ijslandse autoriteiten. Dat was op dat moment kennelijk nog niet gelukt. Eerder op de dag had een woordvoer-
der van Icesave gezegd dat spaarders gewoon toegang hadden tot hun geld. Nederlandse spaarders waren in grote getale naar de website gegaan, toen zij lucht hadden gekregen van de problemen bij de Britse tak van de IJslandse bank. Icesave is een nieuwkomer op de Nederlandse markt maar heeft in korte tijd al enkele tienduizenden spaarders weten te lokken met een aantrekkelijk rentetarief. Moederbedrijf Landsbanki is evenwel door de kredietcrisis in grote problemen gekomen. IJsland nationaliseerde gisteren de gehele bankensector. Is er ook zoveel onrust onder spaarders bij andere banken? ‘Het is nu onrustig in de markt, maar we krijgen nauwelijks telefoontjes van verontruste klanten binnen’, zegt de woordvoerder van NIBC. ‘We zijn vier weken geleden begonnen met NIBC Direct en het gaat tot nu toe erg goed.’ Aantallen spaarders en hoeveel spaargeld er al binnen is, geeft de bank niet prijs. Bij de Nederlandse filialen van de Turkse AK Bank en Andolu Bank zijn soortgelijke geluiden te horen. ‘Het is hier business as usual. We merken eigenlijk helemaal niets van de kredietcrisis’, zegt woordvoerder Guido Schrijnemaekers van AK Bank die 60.000 klanten heeft in Nederland. ‘Er is bij ons helemaal niets van te merken. Het spaargeld druppelt nog dagelijks binnen’, echoot Dirk van Leeuwen van Anadolu Bank. Het klinkt allemaal mooi, maar is het niet zo dat wiens brood men eet, wiens woord men spreekt? ‘Nee’, zegt Eduard Hilhorst van financiële vergelijkingssite Independer. ‘Er is beslist geen sprake van een paniekgolf onder Nederlandse spaarders. We krijgen wel dagelijks veel telefoontjes binnen van mensen die willen weten of hun spaargeld wel veilig is bi exotische banken. Die mensen vertellen we dat deze banken onder de garantieregeling van De Nederlandsche Bank vallen.’ 1
Dit is jouw kans op een baan in Noord-Ierland! Wil jij graag je Engels verbeteren en werkervaring opdoen in het buitenland? Wij zijn op dit moment op zoek naar Nederlandstalige kandidaten om klantenservice of technische ondersteuning te verlenen voor internationale en globale bedrijven. gem is een outsource contact centrum dat is gevestigd in hartje Belfast in Noord-Ierland. Wij verlenen klantenservice via verschillende kanalen en in vele talen voor onze internationale en marktleidende bedrijven! gem’s bedrijfscultuur heeft zich ontwikkeld vanuit het hart van de organisatie….haar werknemers. gem biedt uitstekende mogelijkheden met betrekking tot tijdelijke en vaste banen, dus ben jij op zoek naar een uitdaging in het buitenland, neem dan nu contact met ons op en stuur je CV in het Engels naar
[email protected] Kijk voor meer informatie op onze website: www.the-gem.com of bel ons op 0044 28 9092 1717
Op donderdag 9 oktober kun je ons vinden op de banenmarkt bij het CWI in Rotterdam, gevestigd op de Schiekade 830. Als je meer informatie wilt over de beschikbare banen en ons bedrijf, kom dan gerust bij ons langs.
Tuinkabouters zonder vrees Deze tuinkabouters zijn niet meer bang dat ze als gevolg van diefstal in een andere tuin terechtkomen. Ze zijn daar namelijk tegen beveiligd, zo toont een model tijdens de gisteren gestarte beurs Security in het Duitse Essen. Wie
een kabouter onrechtmatig optilt, stelt een alarm in werking. Deze technologie vraagt om aandacht tussen de producten van 1.100 andere bedrijven uit 42 landen. De kabouters blijven op de beurs tot 11 oktober. 1 FOTO ANP
ABN Amro
Puinhoop
E
uropa een economische eenheid? Misschien, maar verder is het politieke puinhoop. Beste illustratie daarvan was het EU-overleg van gisteren waar premier Balkenende bakzeil haalde met zijn plan dat EU-landen zich bereid moeten tonen om tot 3 procent van hun nationaal inkomen in banken te steken, zodra die failliet dreigen te gaan. Minister Wouter Bos van Financiën zei na afloop van het beraad: ‘Het is belangrijk dat we iets hebben gevonden waarover we het eens zijn geworden.’ Dat ‘iets’ is het opschroeven van de garantie op spaargeld. Elk land waarborgt een jaar lang minstens 50.000 euro, maximaal 100.000. Bovendien spra-
Reorganisatie
HP SCHRAPT 560 BANEN Het Amerikaanse technologieconcern Hewlett-Packard (HP) schrapt de komende twee jaar 560 banen in Nederland, zo heeft HP gisteren bekendgemaakt. De maatregelen maken deel uit van een wereldwijde reorganisatie naar aanleiding van de overname van EDS. Naar verwachting moeten vooral werknemers bij EDS Nederland vrezen voor hun baan. Bij HP Nederland verdwijnen vooral banen bij de afdeling die IT-diensten levert.
IJsland in paniek IJsland heeft zijn munt, de kroon, gekoppeld aan de euro om de val te breken.
Rijk nu al boos ken de ministers af dat regeringen bij een reddingsoperatie het management kunnen vervangen en dat falende bankiers geen onterechte beloningen zouden moeten ontvangen. Vervolgens lanceerde Spanje gisteravond zijn eigen noodfonds van 50 miljard euro om de financiële sector te steunen. Eerder op de dag zei de gouverneur van de Spaanse centrale bank nog dat ‘er helemaal niets is wat de Spaanse spaartegoeden bedreigt’. Tussendoor riep het IMF vanuit Washington dat verbetering van de coördinatie tussen Europese landen ‘essentieel’ is om een wereldwijde recessie te voorkomen. Balkenende, kom maar met een nieuw plan. 1
Redactie economie AMSTERDAM
...
De eerste onenigheid tussen de ABN Amro en zijn nieuwe eigenaar de staat, is een feit. Aanleiding is een advertentie van de bank, gisteren gepubliceerd in landelijke dagbladen. In koeienletters: ‘5,2% met zekerheid.’ De suggestie dat spaarders hun geld naar ABN Amro moeten brengen, omdat het nu een veilige staatsbank is, schoot op het ministerie van Financiën in het verkeerde keelgat. ‘Eén keer maar nooit weer’, zei een woordvoerder tegen website Z24. ABN Amro liet weten zich niet anders te uiten dan andere banken, maar met het ministerie ‘in overleg’ te treden over de zaak. 1
8
In Business Koster & Jojanneke
Met medewerking van: Lorianne van Gelder en Justine Versteegh
Jonge kaas Blond en op de juiste plek
Q&A
Het ware gezicht van de kredietcrisis
De Industrieele Groote Club Dr. Burton Markiel legde gisteren aan een zaal vol beleggingsanalisten uit dat het investeren in een index meer oplevert dan het gepuzzel van de kenners. ‘Soms is het beter om helemaal niets te doen.’
Simone is meest gefotografeerde beurshandelaar ter wereld.
AMSTERDAM
... AMSTERDAM
...
Hét fotogezicht van de kredietcrisis is een blonde beursdame in Frankfurt, Simone Wallmeyer. Ze houdt van bergklimmen en marathonlopen. Koster wil haar graag troosten. Hoe ziet het gezicht van de kredietcrisis eruit? We bedoelen, het menselijke gezicht. Grafieken die naar beneden krullen zien er altijd hetzelfde uit. Dat zijn aflopende lijnen in zuidoostelijke richting. Hoe erger de crisis, hoe scherper de val. Alsof er een noordwesterstorm tegen de curve aanblaast. De kredietcrisis van 2008 heeft echter ook een gezicht van vlees en bloed. Op deze pagina, hier rechts, ziet u haar, vastgelegd op de beursvloer van Frankfurt. Alex Grimm en Kai Oliver Pfaffenbach, twee staffotografen van Reuters in Duitsland kiekten deze blonde dame met het halve brilletje de afgelopen week bijna dagelijks. Haar beeltenis dook op in bijna alle kranten ter wereld. Terwijl we achter haar op het beursscherm de vallende koersen zien, zien we haar gezicht alsof ze naar een doodenge thriller kijkt. Ge-
Elke dag schuift Simone Wallmeyer acht miljoen euro heen en weer. schokt, gelaten, totaal in paniek. Onderuitgezakt met een hand in het haar of, dagen later, met een hand onder het hoofd. Een laatste steun tegen wéér een klap. Wie is ze toch? Koster voelt al dagen een raar soort medelijden, iets wat grenst tussen een meisje dat je wilt helpen bij het oversteken en een ex die je nog één keer wilt troosten na de onfortuinlijke breuk. ‘Ze is op vakantie’, zegt een medewerker van haar werkgever ICF Kursmakler AG, een broker uit Frankfurt. ‘Ze zit in een vliegtuig naar een warm oord. Over een week is ze terug.’
Canadian Solar BELEGGEN MET
...
MARK
LEENAARDS
S
tel dat u een zonnepaneel kon kopen voor 1.000 euro, die niet duidelijk zichtbaar was en u jaarlijks circa 250 euro aan energiekosten bespaart. Zou u zo’n paneel kopen? De meeste mensen waarschijnlijk wel, zelfs als de besparing jaarlijks zou kunnen variëren. Op de beurs doen zich nu soortgelijke kansen voor.
Absurde waarderingen Neem nou Canadian Solar. Dit Canadese bedrijf produceert zonnepane-
Uw stelling: een index-belegging is winstgevender dan luisteren naar de adviseurs. ‘Ja, als je naar de langere termijnopbrengsten kijkt zijn beleggingen in indices als de MSCI World Index of Euronext gemiddeld beter dan de opbrengsten van onafhankelijke en duurbetaalde fondsbeheerders.’
Crisis
Wie Simone Wallmeyer, de meest gefotografeerde beurshandelaar ter wereld, in Frankfurt.
ANP
Waarom Haar bureau staat voor de beursschermen. Opvolger van handelaar Derk Moller die eerst op haar plek zat. Oordeel Reutersfotograaf Kai Oliver Pfaffenbach : ‘Cool wijf, sterke vrouw met humor.’
REUTERS
ANP
Oordeel Koster: Beter dan Palin. Oordeel Jojanneke: Ik wil Derk terug.
De blonde beurshandelaar, die volgens het persagentschap Reuters een ‘toevallige’ beroemdheid’ is (‘ze zit domweg voor dat scherm’), heet Simone Wallmeyer. Ze is 47 jaar en werkt al 23 jaar als beurshandelaar. De laatste jaren in het financiële hart van Duitsland, daarvoor in Londen. Sinds acht jaar schuift ze dagelijks gemiddeld acht miljoen euro aan aandelenkapitaal heen en weer, zittend voor dat fotografisch interessante grote scherm in Frankfurt. Tien tot twaalf uur per dag brengt ze er door, in die cockpit van het kapitalisme. Tegen The Independent, die haar ook al spotte, zei ze: ‘Het heeft misschien iets met mijn gezicht te maken, maar ik vrees dat het meer te maken heeft met waar ik zit op de beursvloer.’
Wanhoop Toch is dit niet de ergste crisis voor de Duitse vermogensschuiver, weten we. De 9/11-crash was heftiger. Toen was er niet alleen de adrenaline-kick, toen was er ook nog pure wanhoop. ‘Toen waren er niet alleen de gebeurtenissen op de beurs, maar was er ook de angst dat je misschien een slachtoffer kende.’
len en aanverwante toepassingen in zijn Chinese productiefaciliteiten. Na jarenlange investeringen verdient het inmiddels een dikke 70 miljoen euro per jaar aan de verkoop. Dat leverde het bedrijf eerder dit jaar een gezonde waardering op van vijftien keer de winst (er was immers een tijd dat deze bedrijven voor vijftig keer de winst werden verkocht). Totdat de Amerikaanse investeringsbank Lehman Brothers omviel en veel financiele instellingen meezoog in een ‘zwart gat’ waar afgelopen week alleen al meer dan 1.000 miljard dollar in verdween. Op de technologiebeurs NASDAQ daalde Canadian Solar alsof het een van de probleembanken betrof. Sinds de top in juni verloor het aandeel al 40 procent en sinds begin september kwam daar zomaar 50 procent bij. Inderdaad, in nog geen vijf weken tijd. Hierdoor verhandelt de zonnepanelenproducent nu tegen vier keer de verwachte winst in 2009. Met andere
ANP
Tien tot twaalf uur per dag zit Simone in die cockpit van het kapitalisme.
Want, Simone houdt wel van een beetje spanning, zoals Koster stiekem hoopte. In haar vrije tijd beklimt ze bergen (ze wil de Matterhorn binnenkort bedwingen) en ze traint voor marathons. Haar werk is een verlengstuk van haar spanningzoekende geest. ‘Op de werkvloer ben ik soms zo gespannen dat ik niet eens water durf te halen uit angst dat ik iets mis als ik naar de wc ga’, verklaarde ze tegen The Independent. En nog onbaatzuchtig ook, want het is niet haar eigen geld dat ze beheert, maar het zijn de miljoenen van
woorden, als u nu 1.000 euro zou beleggen in het aandeel, ontvangt u in de komende jaren steeds 250 euro, als de winst volledig uitgekeerd zou worden en stabiel blijft.
Groeisector Natuurlijk gebeurt dat niet, althans, het eerste. Groeibedrijven als Canadian Solar investeren de nettowinst vaak in het eigen bedrijf om het groeitempo te waarborgen en verhogen. Het is aannemelijk dat dit de Canadezen gaat lukken. Al jarenlang stijgt de behoefte van overheden en consumenten om te besparen op traditionele energievoorziening. Zonne- en windenergie bieden hiervoor tot nu toe de milieuvriendelijkste oplossing. Twee weken geleden keurde de Amerikaanse overheid een verlenging goed van de belastingvoordelen voor de aanschaf van alternatieve energiebronnen. De komende acht jaar kunnen Amerikanen zodoende zonnepanelen kopen
tientallen paniekerige kanten waar ze over waakt. ‘De druk is enorm wanneer je met het geld van anderen werkt.’
Goed, maar wat zegt u nu tegen al die mensen die u heeft geadviseerd om in indexen te beleggen? Met bezwaard gezicht: ‘Tja, ook nu zeg ik: indexbeleggen is op langere termijn gemiddeld meer profitabel dan het advies van fondsmanagers. Je kunt de markt niet verslaan. Maar ik zeg ook: als je het geld niet kunt missen, doe dan niks. Als je kinderen op de universiteit hebt, dan heb je waarschijnlijk geen geld voor aandelen. Ten derde, je kunt ook in mensen en kennis beleggen, zoals ze in het investeringsfonds van Yale-universiteit doen.’ Warren Buffett, Amerika’s superbelegger, verslaat alle indexen al jaren. ‘Dat hij nu weer 5 miljard in Goldman Sachs, een grote zakenbank in problemen, investeert, is heel slim. Hij stapt nu in en wacht op betere tijden. Dat had de Amerikaanse overheid ook moeten doen in plaats van die uitkoop van 700 miljard. Ik vrees dat ze belazerd worden omdat ze met troep zitten opgescheept waarvan ze de waarde niet kennen, terwijl de verkoper de finesse wel snapt. Deze kennis buiten ze uit.’ 1
Heldin Tja, waar vind je ze nog, zulke heldinnen. Simone is toch een stukje stoerder dan Palin of Hillary. Zij kent de echte stresstest van het leven. ‘Nee, u mag haar echt niet spreken, ze rust nu even uit’, zegt een argwanende man van ICF. ‘Ook niet om haar te vertellen dat ze geschikt is voor het Amerikaanse vicepresidentschap!’ 1
met een voordeel van 30 procent. Het maximumbedrag aan voordeel is bovendien komen te vervallen. De productiecapaciteit van Canadian is afgestemd op een forse omzetgroei en volgens analisten zou die kunnen leiden tot een winstgroei op lange termijn van 30 procent per jaar.
Productiekosten Omdat de onderneming produceert in China kan het de winstmarge tegelijkertijd laag houden. De winstmarge is nu weliswaar lager dan veel concurrenten, maar dat komt door het feit dat Canadian Solar fors heeft geïnvesteerd in nieuwe productiecapaciteit. Volgens critici is er nu juist te veel geïnvesteerd in de solarindustrie waardoor er overcapaciteit is ontstaan. Dat zet de prijzen onder druk.
Superbelegger Buffett. REUTERS
der dan ‘gewone’ energie, maar zodra die balans draait in het voordeel van de natuur is het hek van de dam voor de paneelproducenten. Uiteraard is dit wel afhankelijk van de ontwikkeling van olie- en gasprijzen. De daling van die prijzen was de grote oorzaak achter het bloedbad in de beurssector alternatieve energie. Het vreemde is dat iedereen weet dat olie en gas niet onuitputtelijk zijn. Voor bedrijven als Canadian Solar is het dan ook te hopen dat milieubewuste leiders de wereld in de komende jaren zullen regeren. Dan zit het echt wel goed met die 250 euro per jaar. 1
Vervanging Prijsverlagingen bieden echter ook een groot voordeel voor de hele industrie. Nu nog is zonne-energie duur-
Het door Mark Leenards beheerde SBS Global Equity Fund heeft een long positie in Canadian Solar Inc.
In Business Eco-nomie
Ondernemen CleanLight verkoopt zonnebankkuurtjes voor gewassen
Klimaat-tv
Vechten tegen schimmels
CNN PRAAT OVER CO2
Hoe een koppige Nederlandse uitvinder het in Amerika niet redde en nu vanuit Wageningen zijn strijd tegen schimmels voortzet.
9
Geïnteresseerd in de opwarming van de aarde? Kijk dan op CNN naar Future Updated dat geheel gewijd is aan het probleem. Bekende wetenschappers, Volvo-CEO Leif Johansson en Ericsson-CEO Carl Henrik Svanberg praten over innovatieve oplossingen. Zaterdag 18 oktober om 14.30 uur en 18.30 uur en zondag 19 oktober om 19.30 uur.
Edward Deiters AMSTERDAM
...
Voor vergroening
Begin jaren negentig werkte bosbouwkundig ingenieur Arne Aiking als herbebossingsspecialist voor een Zweeds bedrijf. Toen viel volgens hem voor het eerst het kwartje dat uiteindelijk tot zijn bedrijf CleanLight zou leiden. ‘Ik was op bezoek bij een klant in Brazilië, een soort bomenfabriek die maandelijks miljoenen boompjes kweekt. Die moeten eerst een tijdlang in de kas om groot te worden. Tot mijn grote verbazing zag ik daar ’s ochtends vroeg vijftig man al die boompjes naar buiten brengen. En ’s avonds werden ze weer in de kas gezet.’ Op de vraag waarom de Brazilianen al die moeite deden, kreeg Aiking een simpel antwoord. ‘De UV-stralen van de zon maken de schimmels dood.’ Zelf was Aiking gewend om bestrijdingsmiddelen te gebruiken. ‘Helaas, mag ik wel zeggen, maar een andere oplossing was er gewoon niet. ’
AUTOMAKERS WILLEN GELD De Europese automobielindustrie wil best zuinigere, schonere auto’s maken, maar dan moet er wel iemand met geld over de brug komen: zo’n 40 miljard euro. Dat is de boodschap die de industrie deze week liet uitgaan richting de Brusselse autoriteiten. Een eerdere lobby om nieuwe, strengere emissienormen uit te stellen tot na 2012 is mislukt. Daarom moet er geld komen om te helpen bij de overgang naar schonere auto’s.
Groen graf
ECO-URN IN PRIJSRACE
Het licht Een aantal jaar spookt het idee van UV-licht als bestrijdingsmiddel zo nu en dan door zijn hoofd. Aiking is inmiddels zelfstandig bomenteler in Amerika en levert aan grote herbebossingsprojecten. ‘Ook hier moest ik helaas veel gif spuiten. Dus toen ben ik toch eens wat serieuzer naar een oplossing met UV-licht gaan kijken.’ Hij haalt een beduimelde folder van Philips tevoorschijn. ‘Toen ik deze onder ogen kreeg, zag ik echt het licht. Wat bleek, Philips produceerde al jaren lampen die allerlei bacteriën, ziektekiemen en dus ook schimmels konden verdelgen.’ Wanneer hij begint te experimenteren, blijkt The American Dream toch wat ingewikkelder dan gedacht. ‘Bij de eerste gesprekken die ik in Amerika had, had ik geen goed gevoel. Chemische bedrijven en universiteiten zijn er sterk verweven. Dan ging ik bij wetenschappers op bezoek en zag ik in de gang al posters van de chemiegiganten hangen. De meeste financiering kwam ook uit die hoek. Ik merkte dat een idee waarmee je al die jongens kunt wegsturen daar niet echt welkom was.’
Samen leven DILEMMA
...
NATASJA
VANDENBERG
W
e leven in een van dichtbevolktste landen ter wereld. En toch is een op de tien mensen vaak eenzaam, zegt 12 procent van de mensen geen vrienden te hebben en voelt een kwart
Arne Aiking: ‘De bestrijding van ziekten met UV-licht gaat een grote vlucht nemen.’ VIDIPHOTO
Hij lacht en geeft toe dat een ‘zekere vorm van paranoia’ ook meespeelde. ‘Het is daar veel harder dan in Nederland en ik was bang dat ze met mijn idee aan de haal zouden gaan.’ Uiteindelijk belandde hij bij de Biopartner-organisatie in Wageningen, waar hij naar eigen zeggen wel alles op tafel durfde te leggen. ‘Hier heb je echte wetenschappers. Niet alleen zakenmensen maar – met alle respect – onafhankelijke onderzoekers die weten dat ze desnoods tot hun 65e een veilige baan hebben. Mensen die leven voor de wetenschap en alles doen om uitvinders als ik te ondersteunen.’
ten. Over een hectare aardappelen wordt normaal gesproken voor zo’n dertig euro aan gif gesproeid, met onze lampen behandel je die hectare voor twee euro aan elektriciteit.’ Volgens Aiking wordt de UV-techniek al toegepast in allerlei gewassen. ‘Dat gaat van paprika’s tot rozen of het gras van de greens op golfbanen.’
Patenten De bosbouwkundig ingenieur experimenteert erop los en grilt zelfs een keer per ongeluk een kas vol tomaten. Maar nu werkt zijn vinding, bezweert hij. ‘Zie het als een zonnebankkuur voor gewassen. Met de meeste gewassen kun je toe met 75 procent minder pesticiden. Tomaatjes hoeven zelfs helemaal niet meer te worden bespo-
Hij tovert een multomap tevoorschijn met daarin stapels A4’tjes: Trots: ‘Kijk dit is onze Japanse patentaanvraag, dit de Koreaanse en zo hebben we in 44 landen patent aangevraagd op deze vinding.’ Aiking is ervan overtuigd dat de bestrijding van ziekten met UV-licht een grote vlucht gaat nemen. ‘Overal willen regeringen het gebruik van
pesticiden terugdringen.’ Hij vertelt dat in Europa jaarlijks voor 800 miljoen euro aan chemicaliën over gewassen worden uitgestort. Even droomt hij hardop. ‘Moet je nagaan wat een markt. Die is groter dan CleanLight ooit zal aankunnen.’ Geld verdienen doet Aiking voornamelijk met licentiedeals. Hij is bezig sinds februari 2007 en boekte over vorig jaar een omzet van 250.000 euro. Om de wereld te overtuigen van zijn gelijk zit Aiking om de tafel met wat eigenlijk de vijand zou moeten zijn. ‘Mij gelooft natuurlijk niemand, maar als een chemiereus als meneer Monsanto iets roept, gaan alle deuren open. Daarom voer ik nu gesprekken met een paar heel grote chemiebedrijven. Mijn methode naast het spuiten van bestrijdingsmiddelen zorgt ervoor dat schimmels minder snel resistent worden tegen chemische middelen. Zo heb ik een rozenkweker in het Westland als klant die vroeger een keer per week zijn rozen bespoot en dat nu nog maar een keer per maand hoeft te doen.’ 1
van ons zich weinig verbonden met de mensen in zijn omgeving. Dit blijkt het een onderzoek van het Leger des Heils en Motivaction. We erkennen met zijn allen ook het probleem. De overgrote meerderheid is van mening dat mensen in Nederland te veel op zichzelf zijn gericht en te weinig rekening houden met anderen. Maar tegelijkertijd lijkt het ons steeds minder in het hart te raken. Zo vindt bijvoorbeeld driekwart van de Nederlanders dat steeds meer mensen zich eenzaam voelen door de toenemende individualisering, maar maken minder mensen zich zorgen om eenzamen. En ook ik maak me schuldig aan de veroorzaking van dit probleem en er-
vaar het tegelijkertijd. Ik moet toegeven dat het steeds lastiger wordt om een beroep te doen op vrienden. En vice versa kan ik er ook vaak niet zijn voor vrienden in nood. Te druk met van alles. Kinderen, geliefde, werk, ziekte in de familie. En als het over een bijdrage gaat aan mijn directe omgeving, moet ik toegeven dat een kopje koffie drinken met de buurman er al jaren niet van is gekomen. Maar volgens vele opiniemakers en politici moeten we ook allemaal meer werken. Volgens sommige vrouwelijke stukjesschrijvers moeten we meer ambitie tonen en dus meer uren werken, volgens anderen omdat anders de vergrijzing niet kan worden
betaald. Hoe gaan we deze twee tegengestelde eisen met elkaar verenigen? Eerlijk gezegd weet ik het niet. Wat ik om mij heen zie is dat mensen verschillende strategieën kiezen. Sommigen gaan in de ratrace mee en sourcen al hun niet-productieve arbeid uit (een werkster, een oppas, een personal shopper), al dan niet met een beetje coke om het vol te houden. Anderen doen hun best maar worden na jaren van te veel doen overspannen. En een grote groep haakt af. Ze gaan op slot en weten zich niet meer verbonden. Allemaal geen aanlokkelijke oplossingen. We kunnen het ons niet permitteren. Onze samenleving raakt over-
Om de wereld te overtuigen zit Aiking nu om de tafel met de vijand.
Wat geen romanschrijver ooit heeft verzonnen, is werkelijkheid geworden: de Eco-urn (biologisch afbreekbaar) van het gelijknamige bedrijf uit Broek op Langedijk is in drie Europese landen genomineerd voor de Funeral Award. Dat maakte het bedrijf eergisteren bekend. Eco-urn is onderdeel van DFW Europe, dat crematoriumovens ontwikkelt.
spannen. Een kwart van de mensen doet al niet meer mee. Het antwoord moet liggen in betere zorg voor onszelf en dus anderen. Bewuster zijn van de gevolgen van ons eigen handelen. Anders wordt dit land steeds minder leuk en dat voorkomen is een collectieve verantwoordelijkheid. Solidariteit met de mensen die het (tijdelijk) moeilijker hebben, kost naast geld ook tijd van ons allen. Maar het levert ook iets op: een zinvoller bestaan. En daaraan is veel behoefte. Dat percentage steeg van 27% in 2001 naar 34% in 2008. Toch maar weer eens in mijn agenda kijken hoe het anders kan. 1
Schimmelwijsheid
Schimmelziektes
Grootste schimmel
Schimmels zijn vreemde schepsels: het zijn organismen die kenmerken gemeen hebben met zowel planten als dieren.
Bij planten zijn schimmels veroorzaker van ziekten als de aardappelziekte, schurft, roest, meeldauw, verwelkingsziekten en vele bladvlekkenziekten.
De honingzwam in de Amerikaanse staat Oregon is naar schatting 2.400 jaar oud en heeft een ondergrondse omvang van 890 hectare.
10
In Business De markt
BEURS VANDAAG REDACTIE: IEX.NL Goeroe of ouwehoer
H
ij was al een wereldberoemd in Amerika als steenrijke ex-hedgefondsmanager, de man achter de populaire beleggerswebsite The Street.com en als presentator van tv-programma CNBC’s Mad Money. Dat is een soort Vijftig Pop of een Envelop voor aandelen. Vorig jaar werd Jim Cramer écht wereldberoemd, toen hij in Mad Money publiekelijk door het lint ging. Hij schreeuwde de centrale bankiers van de Federal Reserve toe, die er volgens hem niets van begrepen hoe erg het was en hoeveel erger het nog zou worden. Het ziet er naar uit dat Cramer maandag voorbeurs Amerika een volgende klassieker afleverde. ‘Al het geld dat u nodig hebt in de komende vijf jaar, moet u van de beurs
Miljarden aan waarde scheppen is het terrein van Warren Buffett. weghalen. Nu, of in ieder geval deze week.’ Meteen doken de futures omlaag en even later opende ook Wall Street donkerrood, voor wat de tweede Zwarte Maandag op rij werd. Toeval of niet – volgen sommige ingewijden moesten op dat Cramermoment ook veel hedge funds gedwongen verkopen doen – er zijn inderdaad beursprominenten die koersen kunnen maken of breken. Zij het bescheiden en kortstondig, omdat daarvoor de markt veel en veel te groot is. De tijden dat bijvoorbeeld bankier John Pierpont Morgan in 1907 zo’n beetje op eigen houtje een financiële crisis en een langdurige recessie kon afwenden zijn al lang niet meer. Nu zijn de bekende namen bijvoorbeeld George Soros en Jim Rogers (Quantum Fund), Bill Gross (Pimco) en Mark Mobius (Templeton). De kredietcrisis heeft zelfs haar femme fatale: Meredith Whitney van Oppenheimer. Deze hoogblonde en met een wrestling-ster getrouwde bankanaliste was vorig jaar de
eerste die de rampzalige balansen van de banken doorzag én dit uitsprak. Ze is de duurste vrouw uit de geschiedenis, want door haar rapporten verbranden vele, vele miljarden aan beurswaarde. Miljarden aan waarde scheppen is het terrein van superbelegger– hij verdiende er privé 60 miljard dollar mee – en daarmee ook goeroe Warren Buffett. In al het tumult van de afgelopen weken nam hij doodleuk miljardenposities in Goldman Sachs en General Electric in. Buffett koopt in principe zijn aandelen ‘voor altijd’. De eerste vijf jaar heeft hij dat geld zeker niet nodig. Opvallend is dat Buffett juist nu weer voor veel geld grote Amerikaanse aandelen koopt, na dit jaren niet gedaan te hebben. Hij vond de stukken gewoon te duur. Iedere belegger kent de uitdrukking ‘aandelen kopen als het bloed door de straten stroomt’, maar er is lef voor nodig om dit in praktijk te brengen - zoals Buffett. De kooporders zijn nog niet door, of de stukken staan alweer dik in de min, ook General Electric en Goldman Sachs. Inderdaad, wie binnen nu een paar maanden tot vijf jaar geld wil verdienen, kan misschien maar beter niet naar de beurs gaan en het advies van Cramer volgen: wegwezen. Het risico is te groot dat het niks wordt. Voor de echte lange termijnbeleggers lijkt normaal gesproken het voorbeeld van Buffett niet verkeerd. Natuurlijk kunnen deze aandelen nog veel verder dalen, zoals Il Maestro nu zelf ook ondervindt. Beleggers die nu toch kopen, hebben tijd zat en zijn er van overtuigd dat eens, eens aandelen weer een hype worden. Wie daar niet in gelooft, kan maar beter het advies van Cramer uitbreiden en nooit meer terugkomen op de beurs. 1
General Electric
De markt in kaart
NEDERLAN AEX
VS DOW JONES VS NASDAQ
LONDEN FTSE 100 KOERS:
KOERS:
9447,11
309,44
% VERSCHIL:
KOERS:
1754,88
% VERSCH
KOERS:
-5,11%
-1,00%
4605,22
% VERSCHIL:
% VERSCHIL:
-5,80%
0,35% FRANKRIJK CAC 40
KOERS:
3732,22
% VERSCHIL:
0,55%
BRAZILIË BOVESPA
20,30
KOERS:
40477,93
8 oktober 07
7 oktober 08
VERSCHIL:
% VERSCHIL:
Bron koersgegevens:
-3,85%
% VERSCHIL:
-1,08
-5,05%
Nederland AEX Index - slotkoersen 7 oktober AANDEEL
SLOT
aegon 4,209 ahold 8,009 31,47 akzo nobel arcelor mittal 27,72 11,80 asml holding 7,28 bam groep 45,11 corio dsm, kon. 31,66 5,41 fortis 30,62 fugro 26,88 heineken 14,33 ing groep c. kpn 10,045 17,975 philips, kon. 16,035 randstad 9,751 reed elsevier royal dutch shell a 19,95 12,79 sbm offshore tnt 18,045 9,23 tomtom unibail-rodamco 129,935 19,955 unilever c. 8,71 usg people wereldhave 63,89 13,20 wolters-kluwer c.
VORIG SLOT
4,913 7,912 32,18 28,295 11,81 7,56 48,24 31,53 5,41 33,52 26,18 15,48 10,143 18,03 17,575 10,43 19,24 12,90 18,34 9,12 128,775 19,30 8,99 67,19 13,655
Amsterdam Midcap Index - slotkoersen 7 oktober
VERSCHIL
HOOG
-0,70 0,10 -0,71 -0,58 -0,01 -0,28 -3,13 0,13 0,00 -2,90 0,70 -1,15 -0,10 -0,06 -1,54 -0,68 0,71 -0,11 -0,30 0,11 1,16 0,66 -0,28 -3,30 -0,46
5,26 8,161 33,285 30,19 12,355 7,90 49,705 32,49 5,73 35,00 27,22 16,25 10,32 18,65 17,94 10,63 20,525 13,29 18,83 9,85 134,48 20,29 9,30 68,17 14,00
LAAG
4,113 7,718 31,45 26,60 11,51 7,06 45,11 30,50 5,234 30,04 26,25 14,33 9,93 17,61 16,02 9,75 19,305 12,325 17,60 9,00 126,30 19,41 8,52 63,89 13,165
VOLUME
23794923 10289550 2328381 9919195 7031557 1692209 423574 2181362 34908023 1799088 4657906 22688680 15365354 12679149 2642855 9424031 25490939 2661207 3226215 2559903 139385 17315270 1099733 167468 2520273
AANDEEL
SLOT
aalberts ind. amg arcadis asm international binckbank boskalis westm. crucell csm cert. draka holding eurocomm. prop. heijmans imtech logica nutreco holding océ opg groep ordina pharming group smit international sns reaal ten cate vastned retail vopak wavin wessanen c.
7,61 19,62 9,92 11,20 4,94 26,60 9,79 17,57 11,58 29,38 9,17 11,02 1,18 30,01 4,41 9,70 4,08 0,70 57,75 6,03 21,17 43,25 28,74 3,36 6,34
VORIG SLOT
7,79 18,82 10,46 12,38 5,05 26,64 9,96 17,85 12,20 29,73 9,61 11,39 1,23 30,34 4,38 9,74 4,36 0,72 59,00 6,75 22,03 45,99 29,09 3,58 6,47
VERSCHIL
HOOG
LAAG
-0,18 0,80 -0,54 -1,18 -0,11 -0,04 -0,17 -0,28 -0,62 -0,35 -0,44 -0,37 -0,05 -0,33 0,03 -0,04 -0,28 -0,02 -1,25 -0,72 -0,86 -2,74 -0,35 -0,22 -0,13
8,25 22,48 10,61 12,74 5,20 28,10 10,10 18,04 12,64 30,30 10,12 12,10 1,28 31,04 4,56 10,34 4,49 0,73 60,01 7,14 22,00 46,71 30,61 3,77 6,45
7,47 19,00 9,75 11,10 4,75 26,44 9,41 17,05 10,88 28,41 9,00 10,52 1,09 29,77 4,19 9,17 4,00 0,68 57,18 6,03 20,00 42,08 28,49 3,30 6,26
Amsterdam Smallcap Index - slotkoersen 7 oktober VOLUME
987768 430062 153924 882484 229302 472636 706555 486606 309918 133089 243916 974101 2849561 347105 698282 324491 475137 289936 69170 1009488 119331 49858 275381 378462 342065
AANDEEL
SLOT
accell group antonov ballast nedam beter bed brunel intern eriks group exact hold. fornix biosciences gamma holding grontmij c. innoconcepts kardan kas bank lanschot, van macintosh retail moolen holding nieuwe steen qurius sligro food gr spyker cars super de boer tkh group tmg unit 4 agresso vastned off/ind
19,21 0,24 17,85 8,30 10,76 34,32 16,61 7,34 19,85 20,00 7,23 5,20 10,52 45,50 9,79 2,51 14,25 0,34 20,04 3,20 2,95 12,26 17,00 11,83 12,00
VORIG SLOT
20,45 0,23 17,97 8,89 11,55 34,05 17,53 7,55 20,06 20,74 7,45 4,23 11,50 47,03 9,99 2,80 14,00 0,36 20,80 3,35 2,99 11,93 17,50 12,15 13,15
VERSCHIL
HOOG
LAAG
VOLUME
-1,24 0,01 -0,12 -0,59 -0,79 0,27 -0,92 -0,21 -0,21 -0,74 -0,22 0,97 -0,98 -1,53 -0,20 -0,29 0,25 -0,02 -0,76 -0,15 -0,04 0,33 -0,50 -0,32 -1,15
20,80 0,24 18,74 8,89 12,55 35,44 17,31 7,61 20,29 21,14 7,53 5,20 11,80 47,03 10,30 2,90 14,80 0,38 20,99 3,40 3,02 12,49 17,83 12,20 13,73
19,20 0,22 16,81 8,00 10,75 32,00 16,00 7,05 18,75 19,10 6,80 4,20 9,18 43,15 9,51 2,43 13,90 0,30 19,15 3,10 2,90 11,95 16,58 11,70 10,52
20801 457100 22942 55740 53294 6662 42479 10238 7941 48892 78748 208616 29267 10916 12929 438823 108516 926401 65542 5284 111085 70549 25974 69103 141325
In Business De markt
DE GONG DUITSLAND DAX
ND
JAPAN NIKKEI 225
5326,63
IL:
% VERSCHIL:
%
-1,12%
...
R
onald Kasteel, voorzitter van de raad van bestuur van Ordina opende gisterochtend de markt op NYSE Euronext Amsterdam. Naast zijn ferme slag op de gong liet Kasteel ook nog weten wat zijn beste investering ooit is geweest: ‘Mijn old-
RUSLAND RTS-INDEX
KOERS:
4
AMSTERDAM
11
timer waarmee ik op rustiger momenten samen met mijn gezin heerlijk kan genieten van de rust, ruimte en mooie plekken in Nederland.’ In het gastenboek van de NYSE Euronext Amsterdam schreef Kasteel: ‘Een meer dan bijzonder moment om in deze tijden de beurs te mogen openen. Het is van het grootste belang het hoofd koel te houden. Uiteindelijk zullen de prestaties van bedrijven weer de goede kant op bewegen en het vertrouwen herstellen. Ik wens een ieder heel veel wijsheid en sterkte.’ 1
KOERS:
10155,90
% VERSCHIL:
-3,03%
KOERS:
858,16 % VERSCHIL:
-0,95%
HONGKONG HANG SENG
HET PANEL REDACTIE: IEX.NL
hij altijd weer mooi naast zijn baasje lopen.
UITSPRAAK Danny Kaye
Geld alleen maakt niet gelukkig. Je hebt ook aandelen, obligaties, goud en onroerend goed nodig.
STELLINGVANDEDAG:
Blauwe tegels
KOERS:
16803,76
UITSPRAAK
John. M. Keynes Ervaring, wijsheid, theoretische en praktische kennis, historische trends, computermodellen, een-tweetjes, grafieken, appeltje-eitjes; niets lijkt meer te werken op de huidige beurzen. Daarom even de paar leuke uitspraken, tips en gezegden voor de bange beursdagen van 2008. De naam van de auteur staat erbij.
SINGAPORE STRAITS TIMES
% VERSCHIL:
0,00%
KOERS:
2177,55
UITSPRAAK
Andre Kostolany
% VERSCHIL:
De beurs is een dartele hond die nu eens op zijn baasje – de economie – vooruitloopt en dan weer achterblijft. Maar op een bepaald moment komt
0,43%
Als je de bank 100 pond schuldig bent, heb jij een probleem. Maar als je de bank een miljoen pond schuldig bent, heeft hij een probleem.
UITSPRAAK
Warren Buffett Wall Street is de enige plaats waar mensen die een Rolls Royce rijden zich laten adviseren door mensen die met de metro gaan.
UITSPRAAK Woody Allen
Een vermogensbeheerder gaat met je geld aan de slag en belt je weer als het op is. 1
Agenda woensdag 8 oktober AEX Index
309,44
Hang Seng
16803,76
Dow Jones
9447,11
Bedrijven Binnenland Logica
Educational Webinar
-
J Sainsbury
Trading update 2e kwartaal
-
Wal-Mart Stores
Omzetcijfers sept.
Monsanto
4e kwartaalcijfers
10.15
Bedrijven Buitenland
15.30
Economie Binnenland 8 oktober 07
VERSCHIL:
-3,12
Euro/Dollar
7 oktober 08
% VERSCHIL:
8 oktober 07
VERSCHIL:
-1,00%
+0,00
1,3610
Goud
6 oktober 08
% VERSCHIL:
+0,00%
877,99
8 oktober 07
VERSCHIL:
-508,39
7 oktober 08
% VERSCHIL:
-5,11%
84,80
Olie
09.30
Rechtbank Amsterdam
Fraudezaak Ahold
10.00
TK, EZ
Industriebrief 2008
13.30
Euroforum
Nederland Gasrotonde Europa?
14.00
TK, ronde tafel
DNB en AFM over kredietcrisis
14.30
Hogeschool Zuyd en MKB
Ondernemen over de grens
14.30
CBS
Opening nieuw hoofdkantoor
ABN Amor
ZPP'er: werknemer van de toekomst?
Economie binneland 15.30
Economie Buitenland IGRC
Int. conferentie over gas
11.00
Eurostat
Nationale rekeningen 2e kwartaal Industriële productie, aug.
09.00
8 oktober 07
VERSCHIL:
+0,0116
7 oktober 08
% VERSCHIL:
+0,86%
8 oktober 07
VERSCHIL:
+19,67
7 oktober 08
% VERSCHIL:
+2,29%
8 oktober 07
VERSCHIL:
-1,37
12.00
Duitsland
7 oktober 08
15.00
IMF
World Economic Outlook
% VERSCHIL:
16.00
IFO
Economic Outlook Euro-zone
-1,59%
( -25.-$- (-$$-/ 0*!.1
%! " !"!%####! #$%! 5.-$-./$$-4 -#$,..(12$$-&0.$-12$/+$*)$14 -$#$0+ -#$2#$&$,.$#$+()*$1%$$04 -$$-/+ 22$+ -#1 #.0/,
099*,$2 ++$4..07($-(-&$-#($3-.#(&'$$%2$ +(1$$0353+2($,$5..-#0..,$!.35* 4$+1#($ +1.-#$0#$$+4 -
$20$%/3-25.0#$-
-&$!.#$-'$!!$-.//$04+ *2$14 -03(,2.2,$$0# -,8+137("'
-&$20.**$-4.$+22.2
0( -25.-$-(-$$-- 23300()*$ ,!( -"$'$$%23'($0#31 ++$03(,2$.,353+2($,$5..-#0..,4$043++$-$+*.,(-0,$+.
!#"!%+134..0$$-* 4$+(- -,$0*(-&5(+2*.,$-*3-237("'4( 555$0,$+.-+ -,$+#$-4..0 #$(-%.0, 2($!()$$-*.,12./7 2$0# & .*2.!$0 .**3-237("'2, .*2.!$0 !()-.2 0(1* -2..0,0..0- 2$0,$+.(-1"'0()4$-$-$$-!.#3(2!0$-&$-4( $$-(-1"'0()%%.0,3+($0&&&!#!
$#
$$00.6 +$* 4$+12$*../ (-#! $#(-0,$+.
.-$-5 0 #.0/$-$+35$ $+* 0.-2,.$2$ %! " !"!%####! #$%! 5.-$-./$$-4 #.0/,
2 2(.-1120 ,
-#$,..(12$$-&0.$-12$/+$*)$14 -$#$0+ -#$2#$&$,.$#$+()*$1%$$04 -$$-/+ 22$+ -#1
099*,$2 ++$4..07($-(-&$-#($3-.#(&'$$%2 -#$..12$+()*$$-20$$4 -0,$+.0.-##$*03(1(-&4 -#$ 2$34$-3,1$5$&$-#$ 0#$05()*$05$&322$05$&+(&2'$2/0.)$"2$$0!(-#(-&5..-2(-'$2"$-203,
02."'./+../ %12 -#4 -#$0,$+.1$- 2330$+*.,(-0,$+.
!#"!%+134..0$$-4
-#$4($0* 4$+1(-
-,$0*(-&5(+2*.,$-*3-237("'2, .*2.!$0
!()-.2 0(1* -2..0,0..0-2$0,$+.(-1"'0()4$-$-$$-!.#3(2!0$-&$-4( $$-(-1"'0()%%.0,3+($0 &&&!%!
4$+12$*../ (- !(-0,$+.
-
In Business Second Home
13
Eco
Denk groen als je een buitenhuis koopt De tweede-huizenmarkt wordt steeds groener. Chalets met zonnepanelen zijn allang geen uitzondering meer. Laura Latham LONDEN
...
De resortbewoner op Bonaire is een ander mens dan de boerderijverbouwer in Bulgarije. KAMIEL KOUDIJS
Trends Van Bali tot België
Het kopen van een tweede huis begint met liefde
Het kopen van een tweede huis kan complex zijn, en niet alleen in financiële zin. Want hoe ecovriendelijk is je aankoop? Gelukkig zoeken steeds meer ontwikkelaars naar manieren om duurzaamheid in hun projecten te stoppen. Pierre & Vacances bijvoorbeeld, een grote speler in Frankrijk, bouwt energie-efficiënt. Alleen gecertificeerde materialen worden gebruikt, bouwafval wordt hergebruikt. Marie Balmain, woordvoerder voor P&V’s duurzaamheidsprogramma, onderstreept dat nieuwe huizen in de Moselle zijn goedgekeurd door milieuorganisaties. Het groene ethos verspreidt zich ook in Oost Europa. Het Zeven Meren-project bij Borovets in Bulgarije is een voorbeeld van een carbon-neutraal project. De vakwerkhuizen zijn opgetrokken uit lokale materialen en worden van elektriciteit voorzien
door wind- en watermolens. Gordon Miller, oprichter van de Engelse duurzaamheidsportal What Green Home, zegt dat het toegenomen milieubewustzijn klein maar groeiend is. ‘Rond de 5 procent van de kopers stelt milieugerelateerde vragen, maar dat aandeel neemt hand over hand toe.’ In sommige landen is het gemakkelijker ecovriendelijke huizen te vinden dan in andere. Investors in Property bijvoorbeeld heeft chalets in St.Martin en in een complex bij Salzburg. Ook hier zijn alleen materialen uit de regio gebruikt, waaronder onbehandeld hout. Elektra wordt opgewekt door plantaardige olie te verbranden, aangevuld met energie uit zonnepanelen en windturbines. En zo zijn er tientallen andere voorbeelden te noemen, ook in landen als Marokko. Het lijkt erop dat de tweede-huizenmarkt in de goede, groene richting aan het groeien is. Miller wijst erop dat de wetgeving de industrie steeds meer dwingt groen te produceren. ‘In de westerse wereld duurt het niet lang of je koopt automatisch een ecovriendelijk huis als je voor nieuwbouw kiest.’ 1 © The Independent
Rond de 350.000 Nederlanders wonen een deel van het jaar buitengaats. De ‘semigrant’ rukt op. Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
Hoewel tweede-huizenbezitters het niet snel toe zullen geven, zijn ook zij kuddedieren die de trends volgen. Staat de dollar laag? Dan trekt de vraag naar huizen op de Antillen aan, waar veel huizen in dollars worden verhandeld. Een hoge pond leidt tot afname van de belangstelling voor huizen in Groot-Brittannië. En Spanje is sinds kort niet meer het vanzelfsprekende topland waar de uithuizige Hollander zijn dagen slijt. Omdat de Spanjaarden het zelf financieel op het moment niet breed hebben, gaan veel tweede huizen van Spanjaarden zelf in de uitverkoop. Als gevolg daarvan gaan veel kleine makelaars over de kop – makelaars
waar je als Nederlandse koper op bouwt bij je aankoop. Naast fluctuerende prijzen is de transportlogistiek een belangrijke trendbepaler. Het feit dat de Nederlander steeds verder en goedkoper met vakantie kan, leidt tot een toenemende belangstelling voor huizen op Bali en in Thailand. Gaan prijsvechters op een nieuw Zuid-Europees vliegveld vliegen? Reken op een scherpe toename van Hollandse semigranten in de regio. De reden? De aankoop van een tweede huis begint altijd met liefde voor een bepaald gebied, een plek of een sfeer. Spreken van tweede-huizenkopers (een groep van naar schatting tussen de 300.000 en 400.000 Nederlanders) alsof het één groep is, heeft daarom geen zin: de boerderijverbouwer in Bulgarije is een ander
mens dan de resortbewoner op Bonaire. De Brabander die in een oude Eend door de Provence rost op zoek naar stokbrood is geen zakenman die graag een zeilboot voor zijn Arubaanse deur heeft liggen. En de kredietcrisis? Is het raadzaam om nu een tweede huis te kopen of juist niet? Beide antwoorden zijn goed, zolang de potentiële koper maar over gezond verstand beschikt. Een verbouwproject in een moeizaam bereikbaar binnenland in Oost-Europa gaat je meer kosten als de geldprijs stijgt. Een huis in Engeland is enerzijds duur door de hoge pond. Anderzijds is het voor Engelsen op dit moment ook duur om een een buitenhuis te bezitten, waardoor er veel huizen op de markt zijn en een handige handelaar veel huis voor weinig (dure) ponden kan kopen. 1
Checklist Waar moet je op letten als je ecovriendelijk wilt kopen? Vraag ontwikkelaars naar hun ideeën over het milieu. Check hoe goed een huis geïsoleerd is en waar materialen, water en elektra vandaan komen.
alleen bouwmaterialen, maar hoe wordt je eigen afval straks afgevoerd en verwerkt? Loop een rondje door de buurt waar je wilt kopen, en informeer bij locals wat zij denken van de nieuwbouw in hun gebied. Wees bewust van ‘greenwash’: ecovriendelijke claims die niet waargemaakt worden.
Wat gebeurt er met afval? Niet
10 -11-12 OKTOBER 2008 JAARBEURS UTRECHT
te
r weeken
10 + 11i januar
www.europeesinstituut.nl
d
wi n
Dé opleiding tot Coach of Counselor nog niet gevonden? Kom naar de Open Dag op 21 november!
Coaching
Het Europees Instituut staat voor: t post hbo-opleidingen met diepgang en kwaliteit; t theorie (interactieve colleges) én praktijk (training); t toonaangevende en inspirerende docenten/trainers; t een flexibele studie in deeltijd en modulaire opbouw; t beroepsgerichte én persoonsgerichte opleidingen waarbij u en uw persoonlijke ontplooiing het uitgangspunt vormen. Opleiding tot Coach of Counselor, Leergang Groepscoaching en Leergang Persoonlijke Effectiviteit.
Het Europees Instituut is een volle dochter van de Baak, Management Centrum VNO - NCW.
Landgoed de Horsttde Horst 1t3971 KR Driebergent0343 - 556343
Dé beurs voor uw tweede huis!
De Pers mag 50 personen een gratis entreekaart à 14,- aanbieden. Bovendien mogen zij ook nog kosteloos iemand meenemen. Ga naar www.secondhome.nl en vul registratiecode 602941 in. Wees er snel bij, op=op!
In Business Second Home
14
Tips voor kopers: Controleer of de verkopende instantie is geautoriseerd door de Sloveense autoriteiten. Er zijn voorbeelden bekend van malafide ondernemers.
1
Inwoners van de Europese Unie kunnen zonder extra kosten een huis in Slovenië bezitten, maar hebben wel een belastingnummer nodig, bekend als EMSO. De onroerend goedmakelaar kan u daarin adviseren.
2
Kopers kan gevraagd worden een deel van de koopsom in cash over te dragen, om zo de verkoper in staat te stellen de omzetbelasting voor een deel te omzeilen. Dit is ook in Slovenië illegaal, dus doe hier niet aan mee.
3
BTW op (nieuwbouw) onroerend goed is 8,5 % in Slovenië, oplopend tot 20% voor toeristenaccomodaties.
4
Zie www.slovenianproperties.com voor meer informatie.
Van krot tot villa
Een eigen huis, keer twee Een tweede huis kopen is niet alleen voor mensen die het breed hebben hangen. Op de Second Home beurs in Utrecht is voor vrijwel iedereen iets te vinden. Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
Slovenië biedt dramatische landschappen en betaalbare tweede huizen.
Best buy Slovenië is een onopvallende stijger op de private huizenladder
Buitenkans in Eurogebied Slovenië heeft de schitterende bergen, de pittoreske haventjes én scherpe huizenprijzen. Nu is het moment om in te stappen. Laura Latham THE INDEPENDENT
...
Voor een land dat relatief low-key is, heeft Slovenië veel te bieden. De korte kustlijn is bestrooid met mooie havenstadjes en het achterland heeft dramatische landschappen in overvloed, van rollend boerenland met bossen en meren tot de besneeuwde pieken van de Juliaanse Alpen. De centrale ligging (Slovenië grenst aan Italië, Oostenrijk, Kroatië en Hongarije), de goede bereikbaarheid met trein en vliegtuig en de toetreding tot de Europese Unie hebben ervoor gezorgd dat onroerend-goedprijzen tussen 2004 en 2007 zijn verdubbeld. Toch treedt er op dit moment een stagnatie op, net als in de rest van Europa. Dit is dus de tijd om in Slovenië een
tweede huis te kopen, zegt Frances Sargent van het in Engeland gevestigde Slovenian Properties. ‘De markt voor verhuurbare koophuizen in toeristenbestemmingen ligt stil op dit moment’, zegt ze, waarbij ze doelt op de (te) grote voorraden nieuw gebouwde huizen in gebieden als skiparadijs Kranjsa Gora en hoofdstad Ljubljana. ‘Daar was een rush op huizen na de aansluiting bij de EU, maar die is gestagneerd. Het maakt het mogelijk scherp te onderhandelen over de prijs van een huis.’ De gemiddelde prijs voor een centraal gelegen driekamerappartement in de bruisende Sloveense hoofdstad (ook wel mini-Praag genoemd) ligt rond de 260.000 Euro. Karakteristieke panden in het historische centrum gaan voor rond de miljoen euro. Sargent adviseert mensen met een kleiner budget zich te richten op de ran-
den van de stad, waar je voor 150.000 euro een klein huis of behoorlijke flat kunt kopen. Mensen met een voorkeur voor meer landelijke (en scherper geprijsde) behuizing, adviseert zij weg te blijven uit prachtige maar gewilde regio rond het Bledmeer en Kransjka Gora in de Juliaanse Alpen, waar huizenprijzen beginnen bij 170.000 voor een driekamerappartement of 310.000 voor een traditioneel stenen huis of chalet. Sargent adviseert als plaatsvervanger de Vipavo wijnstreek, tegen de Italiaanse grens aan, en de minder ontwikkelde delen van de prachtige Socavallei. ‘Er blijven genoeg schitterende plekken over waar West-Europese kopers geen weet van hebben.’ In Prekmurje, een land- en wijnbouwgebied in het Noord-Oosten, vind je bijvoorbeeld boerderijen met
een stukje land voor minder dan 65.000 Euro. In Primorska, op tien minuten treinen van de skihellingen van Gorenjska, zijn goede huizen te vinden onder de 130.000, al is een deel daarvan ‘voor de enthousiaste doe-het-zelver’. Verrassend genoeg is wonen aan de Sloveense kust niet zo duur als je misschien denkt. Hoewel er veel drietot vijfkamerappartementen worden verkocht tussen de drie en zes ton, is het heel goed mogelijk een appartement voor rond de 150.000 te vinden, zelfs in de historische havenstadjes Pirin en Izola. Kopers moeten zich in het huidige tijdgewricht vooral op de lange termijn richten, denkt Sargent. ‘Het belangrijkste is iets te kopen waar je graag je vakanties in viert, in plaats van te zoeken naar snel geld bij het doorverkopen.’ 1
Duurste steden
Koopjesjagen
EEN VIERKANTE METER KOST IN MONACO 51.000 EURO
CANADEZEN KOPEN DOOR
Monaco heeft de duurste huizen terwereld. De Franse badplaats stoot Londen van de eerste plaats als duurste vastgoedinvestering, met een prijs van 51.000 euro per m2. In Dubai stijgt de prijs per m2 het snelst. Het opkomende woestijnstaatje staat nu op de vijftiende plaats in een ranglijst van duurste vastgoedbeleggingen, aldus onderzoek van bureau Knight Frank. Het zijn vooral oliesjeiks, Russische oligarchen en Chi-
Canadese beleggingsfondsen beleggen 10 miljard dollar in Europese vastgoedmarkten. Canadese pensioenfondsen blijven ondanks de kredietcrisis doorgaan met vastgoedinvesteringen in het buitenland. Met weinig vreemd vermogen zijn de fondsen op zoek naar koopjes in het liquiditeitsarme Europa. Ze kochten volgens makelaar DTZ vooral in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk en Rusland, de VS en Australië.
nese miljardairs die hun geld naar Dubai sturen en dan vooral richting het meest luxe vastgoed. Ondanks een prijsstijging van 52 procent is de vierkante meterprijs nog relatief laag. Volgens het onderzoek heeft de vastgoedsector tot nu toe weinig last van de veelbesproken kredietcrisis. Toch is het effect van de crisis terug te zien in de ranglijst. Opkomende economieën kennen sterke prijsstijgingen, in tegenstelling tot Europa.
Dure grond in Monaco.
Natuurlijk, mensen die een tweede huis willen kopen, zullen met een eerste huis moeten beginnen. De markt voor tweede huizen is er dus niet voor de armen, maar superrijk hoef je ook niet te zijn, al helpt het je natuurlijk wel een flink eind op weg. De droom van een huisje in het buitenland hoeft niet meteen de vorm aan te nemen van een strandkasteel op een Bountyeiland, blijkt op de Second Home-beurs, die van 10 tot 12 oktober in de Utrechtse Jaarbeurs wordt gehouden. Ruim 350 exposanten uit meer dan 65 landen presenteren drie dagen lang hun gunstig gelegen stulpjes in den vreemde. Van betaalbare Franse boerderijen tot grote villa’s aan de Rivièra, en van een kapitaal penthouse in Antibes (35 miljoen) tot opknapprojecten in Centraal Europa. Instappers kunnen voor 5.500 euro al een boerderijtje kopen, hartje Hongarije. De rustieke tuinman die leunend op een hark de dag afsluit met een oud geitenhoederslied krijg je er nog net niet gratis bij. Voor mensen die nog niet overtuigd zijn, is er een breed seminarprogramma, waar specialisten verhaal komen doen over mogelijkheden in verschillende gebieden. Wordt het een overwinterpaleisje in Florida nu de dollar zo laag staat? Of skiën vanuit het eigen chaletje in de Oostenrijkse Alpen? 1 Meer weten? www.secondhome.nl of zoekuwtweedehuis.nl
Woestenij?
Luxe in Luxor
Duiken met de farao
Egypte is voor veel mensen een onaantrekkelijk stuk woestijn, waar je alleen in de droogte kunt wonen of in de zweterige miljoenenstad Caïro.
Toch zul je verbaasd zijn over de second homes die in het land worden opgetrokken, die in luxe niet onderdoen voor villa’s aan de Côte d’Azur.
Omdat de private huizenmarkt nog jong is, zijn er voldoende investeringsmogelijkheden. Vooral de kust van de Rode Zee - een duikgebied - is in trek.
De betere wereld
Beleggingsfonds
Time to Act! ...
MAURITS
GROEN
V
rijwel exact twee jaar geleden mocht ik in Amsterdam het eerste exemplaar van het boek Een Ongemakkelijke Waarheid aan Al Gore overhandigen. We hadden het zelf vertaald en het initiatief genomen tot de uitgave. Diezelfde avond ging zijn film in première. In Tuschinski, al was de filmmaatschappij eerst van plan hem alleen te draaien in Wageningen. Hoewel feitelijk weinig meer dan een veredelde powerpointpresentatie, werd de documentaire een hit. Net als het boek. In een klap stond de klimaatproblematiek op de agenda. In veel bedrijven en in gemeenteraden waren er debatten over klimaatverandering. Ook het kabinet – het hielp zeker dat naast Sophie Hilbrand ook Balkenende ook bij de première was – raakte eindelijk overtuigd van de impact die de klimaatverandering zal hebben op de wereld. Kortom, het probleem stond plots prominent op de kaart. Het kabinet pakte het (voorzichtigjes) op. Bedrijven buitelden over elkaar heen met reclameboodschappen die moesten tonen hoe klimaatvriendelijk ze wel niet waren. Iedereen was opeens groen met een hoofdletter G. Arme consument. Want wie moet je geloven? Welke rol zouden overheden en bedrijven kunnen en moeten spelen? En wat kun je zelf doen tegen klimaatverandering dat echt helpt? Om het debat over die thema’s nog eens te stimuleren, heb ik besloten te proberen Gore weer naar Nederland te halen. Dat is met de nodige moeite gelukt. Na twee Oscars en de Nobelprijs voor de Vrede is er veel vraag naar zijn verhaal en vooral: inspiratie. Wat Gore komt doen? Ingaan op de vragen: wat is er gebeurd en waar staan we nu? Dat verhaal houdt hij voor ministers en topmensen uit het bedrijfsleven, maar ook voor pakweg duizend studenten. Gore bezit zowel de kennis als de overtuigingskracht om ons wakker te schudden, maar ook om een oplossingskader te schetsen. En hij weet te inspireren tot actie. ‘Time to Act’ is daarom het motto van zijn toespraak. Want die actie is nodig. En wat die actie moet zijn, daarover komt Gore dinsdag praten. Want het kan. We kunnen die klimaatcrisis keren, maar dan moeten we wel in actie komen. Vandaag nog. 1
Door Maurits Groen, directeur van adviesbureau MGMC (www.mgmc.nl)
WWW.DEBETEREWERELD.NL
Den Haag wil windmolenpark op zee financieren
Hottubs Ontspannen de spinnenwebben uit je hoofd spoelen
Milieuvriendelijk alternatief voor jacuzzi
Een lekker warm bad nemen hoeft geen wroeging over milieubelasting op te leveren. ... Uitgebreid en luxe baden is niet per se slecht voor het milieu. Dat bewijzen de houten hottubs; op hout gestookte baden met een houtkachel onder water. Geen elektriciteitsverslinder, (besparing van elektriciteit geeft volgens deskundigen de meeste milieuwinst) en geen slecht afbreekbare chemicaliën in je bad. Nee, je glijdt op een verantwoorde manier zachtjes in heerlijk warm water met een lekker ruikend houtvuur. We spraken met Herman van Vliet van de firma Badenvanhout.nl en stelden hem een aantal vragen. Voor welk soort mensen is zo’n bad nou geschikt? ‘Voor iedereen die van genieten houdt en beseft dat je daar de tijd voor moet nemen. Onderhoud van je lichaam is minstens zo belangrijk als onderhoud van je geest. Met zo’n bad doe je beide. Je ontspant en spoelt de spinnenwebben uit je hoofd. Wil je even snel in bad, koop dan niet zo’n bad. Met het opstoken en vullen van het bad ben je gewoon enige tijd bezig. Het hoort bij het onthaasten. Ik zeg altijd, ‘de man houdt het meest van stoken, de vrouw het meest van de romantiek. Het bad is het hele jaar te gebruiken, met name bij koud weer komen de heilzame eigenschappen van een warm bad zeer goed tot z’n recht.’ Je gebruikt wel grote hoeveelheden water, is dat niet slecht voor het milieu? ‘Water is een cyclus, het raakt nooit op. Het enige probleem in de wereld is dat het soms op de verkeerde plaats is, te veel of te weinig, en dat er te weinig schoon water is. In Nederland betaal je voor schoon water ongeveer 1,30 euro per m3. Bij het badderen vervuil je het water niet, dus is er geen belasting van het milieu.’
Mail & Win actie! Stuur een e-mail met je gegevens naar
[email protected]* en win een prachtige houten hot tub ter waarde van €3.500!
Kan zo’n bad alleen geplaatst worden bij mensen met een grote tuin of op het platteland? ‘We hebben al veel baden geleverd bij mensen met een kleine tuin en in dichtbevolkt gebied. Zelfs op dakterrassen in Amsterdam staan onze baden. Je kunt met weinig middelen vaak genoeg privacy regelen om te kunnen genieten.’
Het college van burgemeester en wethouders in Den Haag heeft 10 miljoen euro gereserveerd voor de bouw van twee windmolens op zee.
... De komende weken wordt een voorstel om financieel te participeren in het project Meewind nader uitgewerkt. De molens – die deel moeten gaan uitmaken van een groter ‘park’ – hebben een capaciteit die groot genoeg is om 8.000 Haagse huishoudens van elektriciteit te voorzien. Het windmolenpark op de Noordzee is een initiatief van Meewind. Dit
Geeft dat stoken niet erg veel rook, en dus overlast voor de buren? ‘We leveren er een stookinstructie bij, en met het gebruik van droog hout heb je niet meer rook dan bij een vuurkorf. De kachel is heel goed gebouwd en stookt erg efficiënt.’ Heb je nog speciale voorzieningen nodig in je tuin om zo’n bad te plaatsen? ‘We raden de mensen aan om het bad op een vlonder te zetten. Wij kunnen dat voor de mensen plaatsen. Verder dient de waterafvoer aangesloten te worden. Dat kan op een put, een regenpijp of een riolering. Het water is ook te gebruiken voor het bevloeien van planten. ‘1
beleggingsfonds zet zich in voor de versnelde aanleg van een windmolenpark als middel tegen de klimaatverandering. Met het reserveren van tien miljoen euro is Den Haag de eerste gemeente die het principebesluit neemt om aan Meewind bij te dragen. De investering sluit volgens wethouder Peter Smit van Milieu naadloos aan op de ambitie van de gemeente Den Haag om in het jaar 2050 een klimaatneutrale stad te zijn. Investeren in duurzame energie is geen nieuw gemeentelijk beleid voor Den Haag. Naast toepassingen waarbij gebruik wordt gemaakt van zeewaterwarmte, geothermie (aardwarmte) en de inkoop van groene stroom, wordt al langer gezocht naar mogelijkheden om binnen de gemeentegrenzen te investeren in windenergie. Met name locaties langs de A4 zijn hierop onderzocht, maar bleken uiteindelijk toch ongeschikt. Ondertussen is de maatschappelijke acceptatie van windenergie op zee duidelijk toegenomen, constateert Smit. ‘Het streven is om over tien jaar ten minste 20 procent van de Haagse energiebehoefte duurzaam op te wekken. Gelet op het hoge rendement en de hoge kosteneffectiviteit lijkt windenergie op dit moment verreweg de beste optie.’ 1
*Bij deelname aan de mail & win-actie ontvangt u onze nieuwsbrief waarin de winnaars bekend worden gemaakt.
Passie voor auto’s
van 147 kW (ong. 200 pk) opmerkelijke prestaties maar verbruikt niet meer dan slechts 4,1 l/100 km met een CO2-uitstoot van 109 g/km bij gecombineerd gebruik en 0 g/km bij elektrische aandrijving.
PEUGEOT: ZORG VOOR MILIEU.
P
eugeot laat op de Mondial de l’automobile de Paris 2008 opnieuw zien hoe ver men is in de ontwikkeling van zuinige en schone auto’s die het begrip passie voor automobielen inhoud kunnen geven. Met de presentatie van ruim 40 auto’s en concept-cars geeft Peugeot haar visie op mobiliteit, nu en in de (nabije) toekomst. Na een fors aantal jaren van onderzoek is Peugeot ervan overtuigd dat de hybride een onvermijdelijke volgende fase is. De technologie wordt HYmotion genoemd en kenmerkt zich door de combinatie van een verbrandingsmotor en een elektromotor, waardoor spectaculaire resultaten worden gehaald als het gaat om het brandstofverbruik en de uitstoot van CO2.
15
HYmotion3 compressor: mobiliteit voor iedereen
Peugeot HYmotion.
Peugeot Prologue HYmotion.
RC HYmotion4
kap. Deze combinatie levert een maximum vermogen van 230 kW (ong. 313 pk), toch is de CO2-uitstoot slechts 109 g/km bij gecombineerd gebruik en 0 g/km bij elektrische aandrijving.
Deze Coupé Grand Tourisme heeft een 1,6 l THP benzinemotor met een vermogen van 160 kW (ong. 218 pk) aan de achterzijde en een elektromotor met een maximum vermogen van 70 kW (ong. 95 pk) vóór onder de motor-
Prologue HYmotion4: een Cross-over De Peugeot Prologue HYmotion4 licht een tipje van de sluier op van een toekomstige kruising tussen een SUV, een MPV en een hatchback. Deze Cross-over levert met een vermogen
Deze HYmotion3 compressor is een kruising tussen een auto en een scooter en bedoeld voor het moderne stadsverkeer. Het achterwiel wordt aangedreven door een verbrandingsmotor, de 125 cm3 benzinemotor die ook op de scooter Satelis Compressor wordt gebruikt. De voorwielen worden door 2 elektromotoren met een vermogen van 3 kW aangedreven. Het resultaat is een gunstig brandstofverbruik en een geringe uitstoot van schadelijke stoffen (slechts 47 g/km CO2 bij gecombineerd gebruik en 0 g/km bij het rijden met elektrische aandrijving.
16
Perspectief
Geweld De angst regeert
Broken Britain Groot-Brittannië is kapot, roept Brits rechts. Messen op straat, bendes en crisis. En dan zijn de Britten nog zwartkijkers ook. Sanne Rooseboom LONDEN
...
B
ij de bushalte staan drie jongetjes. Ze zijn heel jong, hebben een schooluniform aan en zien er allesbehalve bedreigend uit. Maar ze spelen dat ze elkaar slaan. Twee jongetjes doen alsof ze de derde voor zijn kop slaan en de derde doet net alsof hij ze daarna neersteekt. Met zijn vuist maakt hij een steekbeweging in de maag van de anderen. Het is maar een spelletje, maar we staan wel in Peckham, Zuid-Londen, en twee weken terug was het echt. Toen zijn weer twee tieners neergestoken in een straatgevecht. Groot-Brittannië is kapot. De conservatieve leider David Cameron begon erover, Broken Britain noemt hij het. Honderd keer per dag wordt ergens in het land een mes gebruikt om te dreigen of iemand neer te steken. Alleen al in Londen zijn dit jaar 27 jongeren op straat doodgestoken. Jongeren zijn losgeslagen, aldus Cameron, familiewaarden zijn ver te zoeken, de economie is in crisis, bendeleden steken elkaar dood alsof het niks is. Tabloid The Sun nam het over en is een campagne gestart: Fixing Broken Britain together. Voor Cameron en de rechtse krant is het vooral een uithaal naar de Labour-regering die al elf jaar aan de macht is; alles wat fout is aan de maatschappij en aan Britse jongeren ligt aan Labour. Een generatie is verpest door te veel rechten en te weinig plichten, roepen de Tories (Conservatieven), nu zijn ze crimi-
neel, lui, vaderloos, kapot. Het leverde direct heftige reacties op. ‘Piffle’, noemde Boris Johnson, de conservatieve en eigenzinnige burgermeester van Londen, het Broken Britain-verhaal. Piffle betekent zoiets als ‘grote onzin’. Heel Labour viel bovendien over de conservatieve partijleider Cameron heen. Doe niet zo vreselijk negatief, was de kritiek. ‘Niets heeft ons land ooit klein gekregen’, zei premier Gordon Brown, het fascisme niet, terroristen niet, de koude oorlog niet. Cameron bond in, oké, delen van de maatschappij zijn kapot dan, niet alles. Maar dat er te veel geweld heerst in de straten van Britse steden, daar is iedereen het over eens.
In discussie Brooke Kinsella (25) verloor haar broertje vier maanden terug. Ben (16) werd neergestoken nadat hij ruzie kreeg met jongens in een pub in Noord-Londen. Hij vierde die avond dat hij zijn eindexamen achter de rug had. Brooke is actrice, ze speelde twee jaar lang een vaste rol in de Britse soap East Enders en is daardoor een bekend gezicht in Groot-Brittannië. ‘Ik wil dat zoveel mogelijk jonge mensen nadenken over messen’, vertelt ze met een gedecideerde maar zachte stem. ‘Ik ga naar elke demonstratie en iedere discussie over Broken Britain of geweld op straat. Jongeren zijn bang voor elkaar. We moeten hier over praten met z’n allen.’ Uit een onderzoek uit 2007 van het ministerie van Binnenlandse Zaken blijkt dat 4 procent van de Britse jongeren een mes draagt. Een over-
Collectief pessimistisch
H
oe ingrijpend het geweld op straat ook is, het is niet de enige reden dat Camerons Broken Britain-verhaal zoveel stof doet opwaaien. De economische turbulentie in de wereldeconomie treft de Britten hard en geeft mensen het gevoel dat alles op losse schroeven staat. Veel Britten hebben schulden, een hoge hypotheek en creditcards die steeds moeizamer af te betalen zijn. Volgens cijfers van begin september heeft een huishouden hier gemiddeld 10.000 pond schuld, zonder de hypotheek mee te rekenen. Meer dan vijf miljoen
Een demonstratie na de dood van Ben Kinsella, die in een pub in Noord-Londen werd doodgestoken. GETTY IMAGES
‘Gezinnen vallenuiteen, kinderenzijn ongelukkig enniemand ziethet.’ Alleen al in Londen zijn dit jaar 27 jongeren doodgestoken.
grote meerderheid daarvan zegt het wapen bij zich te hebben om zich veiliger te voelen. De overheid is begonnen met reclamespotjes tegen deze redenering, want met een mes op zak loop je een groter risico neergestoken te worden. Ook worden er folders verspreid aan ouders over de gevaren van bendes: hoe kunt u zien dat uw kind bij een bende zit? Heeft uw tiener opeens geen interesse meer in school? Zijn ze vaag over waar ze rondhangen? ‘Daar vat je toch al snel de helft van alle tieners samen’, zegt Lisa, moeder van twee tieners. ‘Kinderen van die leeftijd zijn wel vaker vaag over waar ze zijn. Ze kunnen ook ver-
Britten geven iedere maand meer uit dan ze verdienen. Het maakt ze erg kwetsbaar voor economische onrust. De aandacht in de media voor criminaliteit en economische recessie zorgt bovendien dat mensen een negatief beeld van hun land hebben. Een stuk negatiever dan het beeld dat ze van hun eigen leven hebben. De meeste Londenaren voelen zich in hun wijk ’s avonds op straat veilig, maar geloven dat de rest van de stad erg onveilig is. Zo’n 95 procent zegt een goede familieband te hebben, maar meer dan de helft denkt dat het slecht gesteld is met familiewaarden. ‘Broken Britain is maar een politieke slogan’, vindt Ben Page van onderzoeksbureau Ipsos Mori. ‘Maar hij slaat aan omdat
liefd zijn.’ Haar harde lach klinkt cynisch. De van oorsprong Jamaicaanse dertiger woont in een complex van flatgebouwen in Peckham en is regelmatig bang op straat. Dit is een van de plekken waar de bendeleden vandaan komen die de straten ‘s avonds onveilig maken. Hoge, grijze torens, nauwe doorgangen tussen de flats. Slachtoffers van messen zijn door heel het land gevallen, in allerlei wijken en onder jongeren van alle kleuren. Maar Zuid-Londen komt vaak voor in de criminaliteitsstatistieken en veel van de slachtoffers en daders zijn jonge, zwarte jongens.
Schuldvraag Het ontbreekt aan gemeenschapszin, hoor je veel in Zuid-Londen. Gezinnen vallen uiteen, kinderen zijn doodongelukkig en niemand ziet het. Soms krijgt de politie de schuld, soms de regering of de burgemeester. Oud-bendelid Mike Jervis houdt niet van de schuldvraag. ‘Het gaat om het antwoord. We moeten beter opletten, sneller ingrijpen wanneer jongens afglijden naar bendes en geweld.’ Jervis (43) werd als tiener lid van een bende in Oost-Londen, maar na een gevangenisstraf en zijn eerste baan kwam hij op het goede pad. Nu werkt hij voor het Damilola Taylor Trust. Damilola was een jongetje van tien jaar oud dat in 2000 werd doodgesto-
ken voor zijn flat in Peckham, waarna zijn vader een organisatie begon om verder geweld in de wijk tegen te gaan. Binnen die organisatie brengt Jervis leden van rivaliserende bendes samen om te praten en probeert hij de jongens weer naar school te krijgen. Hij twijfelt bij de term Broken Britain, hij vindt het politieke retoriek. Er wordt al jaren hard gewerkt om het geweld tegen te gaan, zegt hij. David Cameron moet niet doen alsof hij de oplossing is. Er bestaat inderdaad een groeiende beweging tegen geweld onder jongeren. Tienduizend mensen trokken 20 september door het centrum van Londen in een demonstratie tegen knifecrime. Familieleden van vermoorde jongeren, zoals Brooke Kinsella, hebben het voortouw genomen in de strijd tegen wapens en zijn organisaties gestart die voorlichting geven op scholen en jongeren begeleiden. Op Facebook zijn zeker vier grote anti-messen sites opgericht door jongeren, met een totaal van meer dan 700.000 leden waarop heftig wordt gediscussieerd of je als 16-jarige beter af bent met of zonder mes op zak. Het probleem leeft en dat is maar goed ook, vindt Mike Jervis. ‘Mensen denken al snel dat dit hun zaak niet is’, waarschuwt hij. ‘Maar niemand weet de naam van het volgende slachtoffer.’ 1
Zwartkijkers
Stekende Schotten
Keukenmessen
74 procent van de Britten denkt dat er een vreselijke milieuramp op komst is.
In Schotland is het allemaal nog erger. In 2007 werden alleen al in Glasgow veertig mesmoorden gepleegd.
Het zijn vooral keukenmessen die betrokken zijn bij dodelijke steekpartijen. Op het dragen van een mes staat maximum vier jaar gevangenisstraf.
Uit & thuis Stuff
Mode Diesel bestaat 30 jaar
17
Icoon
Niemand kan nog om Renzo Rosso heen Geneviève van Velzen AMSTERDAM
...
Mini-Me
BABYKLEDING VAN DARYL Niet alleen volwassen fashionista’s kunnen zich vanaf nu in designerkleding van Daryl van Wouw steken. Speciaal voor zuigelingen heeft de 31-jarige Van Wouw een grijze capuchontrui ontworpen. Vooralsnog liggen er zes stuks in de winkel, maar bij grote belangstelling wordt de oplage verhoogd. De ‘babyhoodie’ is bedrukt met een afbeelding van zijn hoofd.
Valentino
WISSEL Maria Grazia Chiuri en Pier Paolo Piccioli hebben de creatieve leiding overgenomen van het Italiaanse modehuis Valentino. Het duo is vorige week aangesteld nadat het modehuis Alessandra Facchinetti de deur wees. Facchinetti volgde in januari de 75-jarige Valentino Garavani op. De Italiaanse ontwierp voor Valentino en Gucci.
Winst
LEVI STRAUSS Het Amerikaanse label Levi Strauss & Co heeft in het derde kwartaal een nettowinst van ruim 50 miljoen euro gemaakt. Dit is een toename van 14 procent in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. De eerste mondiale campagne van Levi’s 501 heeft een positieve bijdrage geleverd aan het nettoresultaat.
Diesel wordt dertig en de wereld zal het weten. Het Italiaanse denim- en kledinglabel host zaterdag de Dirty Thirty xXx party in zeventien wereldsteden. Dwars door de tijdzones heen trakteert Diesel op een imposante line-up nationale en internationale artiesten. Tokio bijt het spits af, vervolgens nemen Peking en Dubai het stokje over. De volgende stop is bij de Amsterdams MTV Studios, waarna het feestgedruis verder gaat in Londen en Sao Paulo. In The Big Apple doen ze uiteindelijk het licht uit. Het voorspel van Dirty Thirty begint vrijdagochtend al om tien uur. De spijkerbroeken gaan over de toonbank voor het symbolische bedrag van dertig piek. De eerste in de rij krijgen ook een toegangskaartje voor het feest. Voor de verandering zijn niet modejournaille of celebs de vips op een modefeest. Special guest op Dirty Thirty is de Dieseljeansdrager (+ twee vrienden). We kennen oprichter en voorzitter van de feestcommissie Renzo Rosso (53) niet anders dan iemand die een fuif serieus aanpakt. Tijdens Dirty Thirty, editie Amsterdam; 100% Vooraan, Aux Raus,dj Larry Tee en Dekmantel Soundsystem. Waar betaalt Rosso dit feest van? Geld is geen issue. Het modebedrijf doet het
‘For Successful Living.’
Ultieme hebbeding van Antoine Peters AMSTERDAM
...
Drie vragen over hét ultieme hebbeding van Antoine Peters. Alleen een snelle beweging met de creditcard kan het hedonistische beest in de ontwerper sussen. Althans, voor even. Waar heb je een zwak voor?
Renzo Rosso in zijn flagship store in Tokio in april. AFP/ANP
namelijk goed. Vorig jaar draaide het 1,3 miljard euro omzet. Er is winst gemaakt, maar hoeveel wil het bedrijf niet zeggen. En het succesverhaal van Diesel begint zo eenvoudig als Rosso samen met partner en textielfabrikant Adriano Goldschmied het label in 1978 start. Na zeven jaar koopt Rosso Goldschmied uit. Het is 1985 en krullenbol Rosso wil een stempel drukken op de jeanswereld. Jong talent vindt bij Rosso onderdak en krijgt vrij spel. Tel daar de revolutionaire reclamecampagnes van het bureau KesselsKramer bij op, en het imago van Diesel zoals we dat nu kennen (vrolijk en surrealistisch) is gecreëerd.
Geen beursnotering Het is Rosso in zijn dertig jaar zakelijk vrijwel altijd voor wind te gaan. In 1998 overwoog hij even om naar de beurs te gaan, maar krabbelde toch terug. Financieel ging het volgens de Italiaan prima, dus was er eigenlijk geen reden voor een beursnotering. Het liefst noemt Rosso Diesel het een ‘lifestyle’, of zoals de lijfspreuk het noemt, een merk ‘For Successful Living’. Denim is en blijft de core business van het bedrijf dat aan de zijlijn ook parfum, lingerie en woon-
accessoires produceert. Volgend jaar kunnen we rijden in een Fiat 500, ook ontworpen door het creatieve team van Rosso. Ondertussen droomt de Italiaan hardop verder, samen met de Nederlandse creative director Wilbert Das. Achter de revolutionaire reclame-
De broeken kosten vrijdag symbolisch dertig piek. campagnes, halfjaarlijkse collecties en geestverruimende party’s gaat Rosso’s ambitieuze meesterplan schuil: werelddominantie met zijn moderne premium-groep. Rosso doet in interviews veel bescheidener over zijn plannen. Feit is dat de confectie-industrie en producenten van high fashion niet om hem heen kunnen. Met zijn modebedrijven Only The Brave (Diesel), Staff International (producent en distributeur van Vivienne Westwood, Dsquared en Viktor & Rolf), Maison Neuf (producent van Maison Martin Margiela) lijkt zijn droom langzaam maar zeker daadwerkelijk uit te komen. 1
‘Een houten vloer en een schommelstoel voor in huis. Ik woon samen met mijn vriendin in een prachtig koffiepakhuis uit 1650 en in dat huis zou een houten vloer erg goed staan. Op de vloer ligt nu een versleten bamboetapijt van de Ikea. En ik wil al jaren een schommelstoel met armleuningen. Die stoel wil ik midden in de woonkamer en vlak naast de tv ophangen.’
Wat is de financiële schade? ‘Weet ik niet. Ik kan het bedrag nu toch niet betalen. Ik heb niet eens het geld om een mooi boek van kunstenaar Jeff Koons van 65 euro te kopen. Een boek van Koons wil ik ook graag hebben. Voorlopig zit het er niet in, ik stop alles in mijn label.’
Waarom betaal je niet meer? ‘Ik ben al twee jaar afgestudeerd ontwerper maar leef nog steeds als een student. Ik heb niet veel om uit te geven. Ach, ik mag niet klagen, voor een beginner doe ik het niet slecht.’ 1
De 4
LAAT HET REGENEN Waarzeggers Kroll en Paulusma voorspellen voor de komende week rustig herfstweer met geleidelijk iets meer zon. De middagtemperatuur bungelt rond de 17 graden en het blijft overwegend droog. Aangezien we in Nederland wonen, kunnen we er niet van uit gaan dat deze voorspelling ook echt klopt. Vier plu’s: van 8,95 tot 49,95 euro.
HEMA €8,95
FUCK THE RAIN €35
SENZ €49,95 ORIGINAL XL
BRELLI €29,95
Beste plek voor slip
Advies van Dyanne
Hiphopper maakt lijn
Lingeriewinkel Hunkemöller is maandag verkozen tot beste winkelketen van Nederland in de categorie lingerie en ondermode.
Televisiestylist Dyanne Beekman geeft sinds kort online persoonlijk advies aan klanten van postorderbedrijf Wehkamp.
Hiphopper Russell Simmons heeft dit weekeinde zijn eerste mannencollectie gepresenteerd. De lijn bestaat uit sweaters, sportieve pakken en shorts.
20.40
Film:The house of the spirits, Canvas, 20.40 Romantische film naar een boek van Isabel Allende, met o.a. Meryl Streep.
Nederland 1
The A-Team Knight rider Married with children Empire Levensgevaarlijk!
17:40 18:35 19:00 19:20 19:55 20:30 21:30 22:30 22:45 22:50 23:15 23:45
17:10 18:05 19:05 20:00 20:30 21:35 22:35 23:35
Film: Kissing a fool RTL5, 22.30 Romantische komedie met David Schwimmer die op zoek gaat naar de ware.
RTL 4
Zóóó gênant!! Baasjes SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 ONM NOS Journaal De Wereld Draait Door NOS Journaal Op de bon Nieuwslicht Eet smakelijk! NOS Sportjournaal NOS Journaal Raymann is laat
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30 21:25 22:25 23:25 23:35 23:40
Ready steady cook The Guardian Desperate housewives Smaken verschillen Het Blok Alleen nog een man Return to sender Friends
17:15 17:35 18:00 18:05 18:10 18:35 19:00 19:05 19:35 20:00 20:30 21:30 22:25 23:25
Bernard Get 100 Blue Peter Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht The One show Inside out Nieuws en regionaal nieuws Big cat live Silent witness Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht The National Lottery draws Medium
17:30 18:15 19:00 19:30 20:00 21:00 22:00 22:45 23:00 23:30
NET 5
23.45
Medium BBC1, 23.45 Misdaadserie met Patricia Arquette die middels visioenen misdaad bestrijdt.
RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden Gillend naar huis De naakte waarheid Superdik - Superdun RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard
Veronica
BBC 1 17:03 17:05 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30 20:00 20:30 20:57 21:00 22:00 23:00 23:25 23:35 23:45
The Late Show Veelzijdig Binnenskamers Satellite Queens Dagbeeld Fab & The City BBC World Nieuws Uitgelezen The Late Show BBC World Nieuws
17:05 17:35 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30 22:30
Eén
Kim Possible Totally spies Sneak Politieachtervolgingen Everybody hates Chris According to Jim Trick & Treat Will & Grace Friends Two and a half men NCIS Criminal minds Gezocht: Politie Profiler
17:05 17:35 18:00 18:10 18:30 19:00 19:40 20:05 20:10 20:15 20:45 21:30 22:05 22:50 23:11 23:12 23:13 23:20
Ready steady cook Escape to the country Eggheads Strictly come dancing: It takes two Who do you think you are? The restaurant Heroes Heroes unmasked Mock the week Newsnight
17:00 17:20 17:45 17:57 18:05 18:15 18:31 18:45
BBC 2
PostcodeLoterij: Deal or no deal Dr. Phil The king of Queens Wie is de chef Can’t buy me love PostcodeLoterij: Deal or no deal The break-up Kissing a fool
Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond Joker- en lottotrekking Het weer Thuis Volt Dokters van morgen De laatste show Het journaal laat Winstverdeling joker en lotto KENO-uitslagen Het weer De collega’s
Comedy Central
18:50 19:15 19:30 19:59 20:00 20:25 20:55 21:20 21:50 22:00 22:30
SpongeBob SquarePants Avatar Fairly odd parents SuperNick (1) SuperNick Op de Stoep bij Gefopt! SuperNick (2) Anubis en het pad der 7 zonden preview Het Huis Anubis Barnyard Drake & Josh Comedy Central That 70’s Show Malcolm in the middle Lil’ Bush Family guy World stands up Frasier That’s my Bush
Spraakmakend nieuws Volg het op depers.nl
Oplossingen puzzels
9 6 3 4 8 2 5 7 1
5 4 8 2 3 9 6 1 7
2 1 6 7 4 8 3 5 9
7 3 9 1 6 5 8 2 4
6 8 7 5 2 4 1 9 3
1 5 2 6 9 3 7 4 8
3 9 4 8 7 1 2 6 5
3 7 9 5 8 4 6 1 2
5 4 1 2 3 6 9 7 8
6 2 8 7 1 9 5 4 3
4 6 5 3 9 2 1 8 7
7 1 2 4 5 8 3 6 9
8 9 3 6 7 1 2 5 4
9 3 7 8 6 5 4 2 1
2 8 6 1 4 3 7 9 5
1 5 4 9 2 7 8 3 6
Biker build-off: Billy Lane vs Mike Brown Miami Ink: Kat’s return, Ami’s ride Mythbusters: Forest fire/Scuba diver Dirty jobs: Snake wrangler Ultimate survival: Namibia I, videogame: The heart Future weapons: Smart weapons
Het gesprek 17.00 18.00 19.00 19.30 20.30 21.15 21.45 22.00 23.00 23.45
8 7 5 9 1 6 4 3 2
Disney’s Kim Possible Disney’s Phineas and Ferb Spetter Spring Karrewiet Spring De pretroulette En daarmee basta! Mijn sport is top Karrewiet Life with Derek CANVAS Terzake The house of the spirits Children of God: Lost and found
4 2 1 3 5 7 9 8 6
20:00 21:00 22:00 23:00
Little house on the prairie The bold and the beautiful Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma NL Hart in Aktie De ultieme woondroom Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Ruzie met de buren SBS 6 Sport: K-1 MAX Final
Cryptogram Horizontaal: 1. Prediker; 4. etcetera; 6. veer; 8. slinger; 9. luit; 10. tandwiel; 11. uitslaan. Verticaal: 1. Poezel; 2. dienst; 3. krediet; 5. afgunst; 6. vrijwel; 7. rollen.
18:05 19:00
17:20 17:45 18:00 18:23 18:45 18:59 19:00 19:22 19:30 20:20 20:25 21:15 21:55 22:30 23:00 23:15
22.30
Oprah Winfrey show Extreme bruiden Het zonnetje in huis Dr. Phil True stories: No ordinary baby De bruiloft van... As the world turns
Discovery Channel 17:05
Nederland 3
NOS Journaal Helvoirt Tijd voor MAX That’s the question Man bijt hond WijZijnDeGeschiedenis Op uw gezondheid Netwerk Achter de voordeur Tien voor taal NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag Dat kan beter Trendspotting: Venetië
SBS 6
Canvas 17:10 17:35 17:45 17:55 18:10 18:20 18:35 18:55 19:10 19:20 19:30 19:59 20:00 20:40 23:00
De ultieme woondroom SBS6, 21.30 Bouwprogramma waarin Tooske Ragas en haar team mensen uit de brand helpen.
Nederland 2 17:00 17:10 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55 20:25 20:55 21:25 22:00 22:15 22:55 23:25
RTL 8 17:15 18:10 19:05 19:35 20:30 22:15 22:45
21.30
De naakte waarheid RTL4, 21.25 Programma waarin het zelfvertrouwen van de vrouw centraal staat.
KRO Kindertijd Knofje Charlie & Lola Jasper bakt poffertjes Sesamstraat VVD EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo AVRO De Centrale Huisartsenpost NOS Journaal Hello Goodbye KRO Detectives: Midsomer murders Pauw & Witteman NOS Journaal
RTL 7 18:00 18:55 19:55 20:30 23:10
21.25
Vormen: A
23:00 23:55
Zweeds -f-s-o-ptaptemelk -nar-gnoe tapir-gei -t-pat-gsir-gamma -sop-raap ommezwaai -een-erts PORTIER
17:00 17:01 17:11 17:23 17:25 17:51 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25 20:00 20:30 21:20
Op de buis
18
Filmpje
Iran
Big Brother
Hoogtepunten debat McCain - Obama www.depers.nl/debat
Speciale auto voor vrouwen www.depers.nl/vrouw
Pedofiel volgen via gps www.depers.nl/gps
Op de bank
Comedy Wereld ligt aan voeten van Ricky Gervais
Snackattack
‘Ik was altijd een beetje bang voor beroemd zijn’ EPA/ANP
Seksverslaving
Ricky Gervais is op de toppen van zijn roem. Maar blijft ondanks alles met beide benen op de grond. ‘Ik krijg elke week twee aanbiedingen voor een film, maar ik wijs ze allemaal af.’ Gaynor Flynn
DUCHOVNY IS WEER DE OUDE Hoe hij er vanaf is gekomen weet niemand. Halelujah! David Duchovny (XFiles, Californication) is ontslagen uit de kliniek waar hij behandeld werd voor zijn seksverslaving. Dat vertelde de woordvoerder van de acteur aan het Amerikaanse tijdschrift People. ‘David heeft de kliniek verlaten. Hij heeft zijn behandeling met succes afgerond.’
Regiedebuut
FILM THIJS RÖMER FLOPT Thijs Römers regiedebuut Het wapen van Geldrop is geflopt in de bioscoop. De film, waarin Römer samen met vriendin Katja Schuurman te zien is, draait een kleine week na de bioscooprelease nog maar in één theater in Nijmegen. Niet meer dan honderd mensen zagen de door critici neergesabelde film in de vier bioscopen waarin de film vorige week in première ging.
LONDEN
...
Ricky Gervais probeert een dichtregel van de vermaarde Britse dichter Keats op te dreunen, maar strandt halverweg. Hij wil een punt maken. Keats was 21 jaar en maakte zich op die leeftijd al druk over het feit dat hij te weinig tijd had om zijn ideeën uit te voeren. ‘En zo voel ik mij nu ook’, stelt Ricky Gervais, die 46 is. ‘Ik denk steeds: Oh, mijn God. Ik wil niet doodgaan terwijl ik nog bomvol ideeën zit.’ Gervais is een laatbloeier en voelt dat hij tijd heeft in te halen. Hij was al 35 toen hij met mazzel een baantje bij de radio in Londen kreeg. Daar leerde hij Stephen Merchant kennen, met wie hij nog steeds hecht samenwerkt. Het duurde nog jaren voor hij met The Office het eerste succes te pakken had. Daar zat overigens geen strategie achter. ‘Ik was totaal niet bezig met doorbreken, ik probeerde het niet eens’, stelt hij. ‘Het was niet zo dat ik rondliep met het idee ‘Oh, ik ben 36, ik ga de succesvolste Britse komedie aller tijden maken.’ Het viel gewoon op zijn plek. Toen het eenmaal begon te lopen dacht ik wel: verpest dit niet! Sindsdien heb ik harder gewerkt dan in al die jaren daarvoor.’
‘Als ik met mijn hoofd in de wolken zou lopen, grijpen mijn vrienden in.’
die films te doen. Het is het mooiste voor mij als Steve en ik in één kamer zitten en broeden op ideeën. Dat is leuker dan acteren, leuker dan al die awards krijgen. Al dat soort dingen is afleiding.’ Het succes kwam misschien laat voor Gervais, inmiddels ligt de wereld wel aan zijn voeten. Vraag Amerikaanse sterren naar hun favoriete ster, en niet zelden klinkt zijn naam. Maar praten over de miljoenen die hij nu op de bank heeft en de roem maken Gervais ongemakkelijk. ‘Als ik met mijn hoofd in de wolken zou gaan lopen, zouden mijn vrienden meteen ingrijpen’, beweert hij stellig. ‘Naar roem was ik ook nooit op zoek, je bent meteen niet anoniem meer. Mensen staren je na op straat en dat is naar. Ik wist ook altijd toen het een beetje begon te lopen dat ik dát zou gaan haten.’ Diezelfde afgunst heeft hij ook richting mensen die wel alles doen om beroemd te worden. ‘Er is in mijn optiek een groot verschil tussen Robert De Niro en iemand die Big Brother wint. Ik wil graag bij die eerste categorie horen.’ 1 © The Independent Comedy Central, vrijdag 00.05
MINNIE HOEFT GEEN GELD Veel sterren verkopen de eerste foto’s van hun baby voor miljoenen euro’s aan de bladen. Zo niet Minnie Driver, die het eerste plaatje van haar zoontje Henry op de profielensite MySpace heeft gezet. Op de foto ligt de begin vorige maand geboren baby met zijn oog jes dicht tegen de borst van zijn moeder. Nog altijd is onduidelijk wie de vader is van het jongetje. ‘Ik ben een publiek figuur, maar hij heeft recht op privacy’, aldus de actrice.
In de afgelopen vijf jaar zat Gervais niet stil: hij maakte The Office af, kwam met een volgende succesvolle show, Extras, speelde kleine rollen in films, schreef kinderboeken en deed aan stand-up comedy. Nu staat hij op het punt zijn regiedebuut te maken. En twee weken geleden ging de eerste speelfilm waarin hij een hoofdrol speelt, Ghost Town, in première. Zette Gervais zich jaren geleden in een interview niet af tegen Britse komieken die munt slaan uit hun plotselinge roem? ‘Er is wel een verschil. Ik heb nog nooit ja
3E DRUK NU IN DE BOEKHANDEL
LANGE POTEN
PETER MIDDENDORP Een jaar lang vreemdeling in Den Haag Nou nou, Maxime
Zo zo, Femke
Groentenchips! In de rubriek Snack Attack vindt de luie coach potato elke week een oplossing voor zijn primaire calorieendrang. Minimale inspanning tijdens het reclameblok, maximaal genot voor op de bank met: groentenchips Genevieve van Velzen AMSTERDAM
...
De benodigdheden voor het maken van de groentenchips zijn: - 1 liter frituurolie - 3 winterwortelen - 2 zoete aardappelen - 4 aardappelen - 1 courgette - 1 aubergine - En grof zeezout
Tools of the trade: Een frituurpan of een grote steelpan.
Zo maak je het: 1. Verhit de olie in de frituurpan of in de grote steelpan. 2. Schrap de winterwortelen. 3. Snijd ze met een dunschiller in de lengte in repen. 4. Doe hetzelfde met de gewassen, maar niet geschilde courgette. 5. Doe hetzelfde met de gewassen, maar niet geschilde aubergine. 6. Schil de zoete en normale aardappelen en snijd ze in dunne plakjes. 7. Bedek drie platte borden met keukenpapier. 8. Bak de drie soorten chips afzonderlijk. Ze moeten in circa drie minuten mooi gekleurd zijn. Frituur ze wat langer als je een knapperige textuur wil. 9. Laat de chips op het keukenpapier uitlekken en bestrooi ze met grof zeezout.
Vertrouwen
Tegendraads
5 € 16,9
gezegd tegen iets om alleen maar mijn imago op te vijzelen, of omdat mijn ego gestreeld moest worden. De laatste vier jaar heb ik elke week twee aanbiedingen gehad voor films, maar ze allemaal afgewezen.’ Gervias moet wel een berg vertrouwen hebben, dat hij de deur voor Hollywood dichthoudt. Maar dat is het niet volgens hem. ‘Ik weet dat ik geen spijt krijg van nee zeggen, maar juist als ik op iets ja heb gezegd. En het is niet alsof ik niet aan het werk ben. Ik moet ook tijd vinden om al
19
Dit drink je erbij: - een Spaanse kruidige rode wijn.
REUTERS
Webtip
DRONKEN MAILEN IS NIET MEER Je komt thuis na een avondje stappen en besluit dat je toch nog eventjes je hart wilt luchten naar deze of gene, Dronken een mailtje sturen is echter onverstandig. Vrienden kunnen je dronken gereutel wel eens verkeerd interpreteren. Het scheldmailtje naar je ex gaat per ongeluk naar je hele adresboek. De gevolgen kunnen niet te overzien zijn. De website hyped.nl wijst zijn lezers op een handige tool van Google die al het bovenstaande moet tegengaan. De tool heet Mail Goggles en werkt al-
leen bij Gmail. De werking is simpel: voordat een mail überhaupt de deur uit kan gaan moet de verstuurder een aantal rekensommen goed zien te beantwoorden. Pas als dat gelukt is, vliegen de mailtjes naar de ontvanger. Het mooie is dat de gebruiker zelf kan bepalen tussen welke tijden de Mail Goggles aan moet staan. Om Gmail Mail Goggles, een hele mond vol, aan te zetten, kies je de optie Mail Goggles in het tabje ‘Labs’ bij de Gmail settings.
DE NEDERLANDSE POLITIEK
pr
ONTHULD
‘Sarah Palin’: de biografie
Pools katholiek gsm-netwerk
Tina Fey, de actrice die Sarah Palin perfect kan imiteren heeft een deal van 3 miljoen binnen voor een humoristisch boek.
Een Poolse priester wil een eigen mobiele katholieke gsm-netwerk starten. Gebeden per sms en katholieke ringtones downloaden wordt de corebusiness.
Doe het zelf
CRYPTOGRAM:
OPLOSSINGEN: 3
De oplossingen van de puzzels staan op de RTV-pagina’s elders in deze krant.
grote steen
4
5
4 6
7
SUDOKU
VORMEN: Welke schaduw is van de gangster?
SUDOKU
5 2
7 5
3
1
4
8 6
4
2
1
9
7
1
2 6
4
8
9
7
3 2
8 5
marketing:
[email protected] oprichter: Cornelis van den Berg
art direction: Pieter Schol, Antoine Hamers
6
9
9 6
3
3
8 7
2
1
sales:
[email protected] 020-3460512
4 8
4 6
distributie:
[email protected]
hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Frank Poorthuis
4
7
website: www.depers.nl
uitgever: Ben Rogmans
4
5
1 5 4 9 2 7 8 3 6
6
2 8 6 1 4 3 7 9 5
5
9 3 7 8 6 5 4 2 1
4
8 9 3 6 7 1 2 5 4
3
7 1 2 4 5 8 3 6 9
2
4 6 5 3 9 2 1 8 7
Verticaal: 1. Zacht dier aan de rivier (6); 2. Waarin militairen het wel geloven (6); 3. Het vertrouwen in een lening (7); 5. Jaloezie is geen voorrecht meer (7); 6. Tamelijk goed? Bijna! (6); 7. Behang stelen (6).
3
6 2 8 7 1 9 5 4 3
5 delfstof
5 4 1 2 3 6 9 7 8
Horizontaal: 1. Het boek van een dominee (8); 4. Hierna komt er nog meer (8); 6. Hiermee steekt een vogel over (4); 8. Ga heen en weer om de klok te versieren! (7); 9. Bespeeld door een militair (4); 10. Z'n buurman draait de andere kant op (8); 11. Met geweld open vouwen (8).
7
3 7 9 5 8 4 6 1 2
2
telwoord
1
Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
11
knol
3 9 4 8 7 1 2 6 5
Griekse letter schrijfgerei afwaswater omkering
Een uitgave van Mountain Media BV
heilige stier
bijwoord
1 5 2 6 9 3 7 4 8
Engelse titel
9 10
schaakterm stad in Italië
6 8 7 5 2 4 1 9 3
6 scheepstouw graansoort
1
7
8
7 3 9 1 6 5 8 2 4
wildebeest spinnenweb
zot slurfdier
2 1 6 7 4 8 3 5 9
nauw
5 4 8 2 3 9 6 1 7
2
9 6 3 4 8 2 5 7 1
omgeving
brij
1
8 7 5 9 1 6 4 3 2
teamgenoot
4 2 1 3 5 7 9 8 6
landingsstrook
Cryptogram Horizontaal: 1. Prediker; 4. etcetera; 6. veer; 8. slinger; 9. luit; 10. tandwiel; 11. uitslaan. Verticaal: 1. Poezel; 2. dienst; 3. krediet; 5. afgunst; 6. vrijwel; 7. rollen.
verbetenheid roomloze melk
Zweeds -f-s-o-ptaptemelk -nar-gnoe tapir-gei -t-pat-gsir-gamma -sop-raap ommezwaai -een-erts PORTIER
ZWEEDS RAADSEL:
Vormen: A
20
5
1
1 2
3
3 5
8
7
2 6
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NSstations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
Lezerscolumn
Vrouw achter het stuur Tineke Roorda
...
M
ijn grootouders leven niet meer, toch zijn ze niet dood. Regelmatig passeren ze de revue. Zo dacht ik laatst, toen ik ergens de woorden ‘bloed aan de muur’ opving onmiddellijk aan hen terug. Vooral aan oma, aan hoe doortastend ze was. Ondanks opa’s lijfspreuk ‘Vrouw aan het stuur,
premie te duur’ had ze hem zover gekregen dat hij zonder tegensputteren haar autorijlessen betaalde. Pas nadat de examinator oma verteld had ‘dat ze dít keer bijna geslaagd was’, kreeg opa opeens ‘het heen en weer’. Oma ook… Als ze stopte met lessen, mocht ze in opa’s wagen over de oprit toeren. Gedwee chauffeerde oma de Opel Captain vanuit de carport - in zijn achteruit! - naar de brievenbus en terug. Al gauw kon ze het ritje
wel dromen. Vooral de terugweg vond ze slaapverwekkend. Op een dag bedacht ze een briljante oplossing, die niets met luciferhoutjes te maken had. Integendeel. Voortaan gaf ze toe aan de slaap, loodste de auto met gesloten ogen huiswaarts - en vermaakte zich kostelijk. Zeker toen ze haar blikveld (letterlijk en figuurlijk) verruimde door in een klap de Captain in te korten én de oprit te verlengen… Van dit klapstuk rest een kiekje, waarop een olijke oma de (letterlijk) in de carport geparkeerde Captain - mét de post in haar hand - verlaat.
Steeds als dit verhaal uit de oude doos wordt opgediept, gaat de bijbehorende zwart-witfoto gretig van hand tot hand. Die oma… ze moest eens weten. Stel trouwens dat ze het weet, dan weet ze ook, dat ik haar haatliefdeverhouding met auto’s heb geërfd. Ook ik had van het lesgeld hele tankstations kunnen leeg tappen. Doordat ik mijn poen echter stoïcijns in lessen bleef pompen, wist ik uiteindelijk toch te slagen. Sindsdien stuur ik vrijwel probleemloos rond. Parkeren is mijn ‘specialiteit’, steevast parkeer ik fout. Helemaal wanneer
iemand naar me kijkt. Ik ben ervan overtuigd dat m’n oude oma in de (figuurlijke) kreukels lag als ze zag hoe ik… Laat ik het anders formuleren: ik weet zeker dat mijn omaatje opgelucht zou zijn dat er in haar tijd nog geen YouTube bestond. 1
Uw column in De Pers? Stuur uw pennenvrucht (maximaal 350 woorden) naar
[email protected].
Tijdelijke wijzigingen OV: 111
Groningen (bus)
Wegwerkzaamheden Arrivalijnen 5, 39, 61, 88 en 163. Halten Zuiderdiep/Schoolholm, Emmaplein, Zuiderdiep en Hereplein vervallen.
Eindhoven (bus) 111
111
Vandaag
Morgen
Vandaag wordt ons een grijze dag voorgeschoteld. Verspreid over het land valt een bui. Vanmiddag dringt drogere lucht binnen, waardoor de zon soms tevoorschijn komt. De temperatuur komt uit rond de 15 graden. De westenwind trekt aan en wordt langs de Hollandse kust en op de Wadden krachtig, 6 Bft.
Morgen wordt een rustige herfstsdag. Er zijn flinke perioden met zon en het blijft droog. Er zit wel een addertje onder het gras, want mist die zich komende nacht vooral in het zuiden vormt, kan wel eens hardnekkig zijn. Op veel plaatsen heeft de zon het echter voor het zeggen en stijgt het kwik naar 16 tot 17 graden.
Werkzaamheden viaduct bij A2 Veolialijnen 170, 171 en 172. Halten Theo Komenlaan en Motel vervallen.
Assendelft(bus)
Kermis Connexxionlijnen 60, 63 en 291. Halte Gemeentehuis in Assendelft is vervallen. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
Sport
21
Doping Zondaar Marc Lotz voelt zich niet schuldig
‘Epo, dat ligt bij mij in de koelkast’ Oud-wielrenner Marc Lotz werd vrijdag veroordeeld tot een boete van 8.250 euro wegens het bezit van epo. ‘Mensen die denken dat ik de enige ben, lezen geen kranten.’ litie, die het op deze R.P. heeft voorzien. En zo gebeurt het dat de politie in mei 2005 een inval doet in de flat van Lotz. De renner wordt meegenomen naar het bureau, waar een langdurig verhoor volgt. Hij gaat er vanuit dat de dosis epo die in de koelkast ligt, bij de huiszoeking is aangetroffen door de politie en begint er zelf over. ‘Epo, dat weet je toch wel, dat heb je toch bij mij in de koelkast gevonden?’ Dat heeft de politie niet, dus terug naar de flat en ja hoor, daar ligt het nog. Lotz bekent dus en neemt ontslag. ‘Als ik mijn verstand had gebruikt, had ik mijn mond gehouden’, vertelt Lotz in zijn huidige appartement in Maastricht. Het is de dag voor de uitspraak in de rechtszaak tegen zijn onderbuurman, tegen handelaar R.P. en tegen Lotz. Dat is ook zo’n verhaal. Toen die zaak diende, ging Lotz er heen, naar de rechtbank in Tongeren. ‘Ik dacht dat ik alleen als getuige
TOPSPORT EN DOPING AFLEVERING 2 Topsport en doping zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. In een serie verhalen laten wij voor- en tegenstanders, gebruikers, artsen en andere betrokkenen aan het woord. In deze tweede aflevering: Marc Lotz, veroordeeld gebruiker.
Dominique Elshout MAASTRICHT
...
Oneerbiedig gezegd, een kleine vis, Marc Lotz (34). Een kleine vis in een vijver vol spartelende profwielrenners met een dopingsmet. Stefan Schumacher, Leonardo Piepoli, Riccardo Riccó, Michael Rasmussen, Jan Ullrich, Ivan Basso, Roberto Heras, Tyler Hamilton, allemaal winnaars van etappes in de Tour de France, allemaal betrapt of zwaar in opspraak. Ullrich won zelfs het eindklassement van de Tour en Heras van de Ronde van Spanje, drie keer. En hoe zit het precies met zevenvoudig Tourwinnaar Lance Armstrong? Rond Armstrong blijft het gonzen van de steekhoudende verdachtmakingen. Dat stadium is Marc Lotz voorbij. Hij wordt niet meer verdacht, hij heeft bekend en is veroordeeld. Speurders van de Belgische politie vonden in 2005 epo in de koelkast van zijn flat in Smeermaas, net over de grens bij Maastricht. Lotz had ze zelf verteld waar het spul lag. Het verhaal van Marc Lotz de beroepswielrenner begint in 1997 bij het TVM van ploegleider Cees Priem. Een jaar later verkast Limburger Lotz naar de Rabobankploeg, om daar tot en met 2004 te blijven fietsen. Lotz blijkt al snel een betrouwbare, goede helper. Hij werkt in de schaduw voor kopmannen als Erik Dekker en Michael Boogerd. In de Tour de France van 2004 lijkt een doorbraak op komst. Drie keer weet Lotz zich een
‘Als je me een pil geeft waarmee ik de Tour win, zou ik het wel doen.’ In de Tour de France ging het mis voor Marc Lotz. REUTERS
kopgroep binnen te fietsen die standhoudt tot de meet, maar drie keer wint hij niet. Toch begint de ambitie steeds meer te kriebelen. Lotz stapt over naar het Belgische Quick Step en krijgt daar in 2005 de kans wat meer voor een eigen zege te rijden. ‘Ik was onder de druk uit van Erik Dekker en Boogerd.’ In het voorjaar van 2005 wordt Lotz tweede in de Brabantse Pijl. In de Amstel Gold Race fietst hij dertig kilometer voor de finish nog in een kopgroep met goede vooruitzichten, maar deze keer mag hij niet doorrijden omdat zijn kopman Paolo Bettini zelf wil proberen te winnen. Wat niet lukt, maar Lotz is er de man niet
naar om stampij te maken in zo’n situatie. ‘Lotsie’ schikt zich met gemak en maakt zich na een goed voorseizoen op voor de Tour de France van 2005. Daar gaat het mis.
Apotheek Alsof het de bandenspanning betreft, of het aantal trainingskilometers, zo gemakkelijk praten wielrenners over hun hematocrietwaarde. Hiermee wordt het percentage rode bloedcellen in het bloed uitgedrukt. Hoe hoger dat is, hoe beter het zuurstoftransport in het lichaam, goed voor het presteren. Vijftig is de maximaal toegestane waarde voor een beroepswielrenner, Lotz hoort van zijn dok-
ter in de aanloop naar de Tour dat hij blijft steken op 38. De renner besluit te doen wat wel meer renners hebben gedaan; epo kopen. Epo zorgt voor een vlotte stijging van de hematocrietwaarde. Met zijn onderbuurman belandt Lotz in een apotheek in Aken waar hij zonder problemen epo kan krijgen. De onderbuurman staat in contact met een handelaar in anabolica, die ook eens een praatje met Lotz had gemaakt. ‘Hij wilde me van alles verkopen, groeihormoon, anabolica.’ Van die verboden spullen moest de renner niets hebben. ‘Ik was geïnformeerd, van anabolica blijf je vier maanden positief.’ Wel betrekt Lotz een keer een portie creatine, een toegestaan middel waaraan een spierversterkende werking wordt toegeschreven. Via die eenmalige deal belandt Lotz in het adresboekje van de handelaar. Zo komt zijn adres ook in handen van de Belgische po-
moest komen, maar ik bleek verdachte. Dat kwam als een donderslag bij heldere hemel.’ De officier eist zes maanden cel en 17.000 euro boete. De dag voor de uitspraak zit Lotz er redelijk rustig bij. Hij voelt zich niet schuldig. ‘Bij mij is het zo, als je me een pilletje voorlegt waarmee ik de Tour de France zou kunnen winnen, zou ik het wel doen. Mensen die me daarvoor veroordelen hebben de afgelopen jaren geen kranten gelezen. Ik ben niet de enige.’ De gerechtelijke uitspraak vorige week vrijdag viel niet mee maar ook niet tegen; 16.500 euro boete, waarvan de helft voorwaardelijk. Geen cel. Lotz gaat niet in hoger beroep. Hij gaat verder met zijn huidige werk als wiskundeleraar. Uitleg geven over exponentiële functies bijvoorbeeld. ‘Dan leg ik uit hoe snel een mug zich kan vermenigvuldigen. Eerst heb je er twee, dan vier, en voor je het weet heb je een plaag.’ 1
Aanval op toptijd
HAILE WIL VOOR VUURWERK ZORGEN IN HENGELO Haile Gebrselassie, wereldrecordhouder op de marathon, heeft aangekondigd dat hij bij de Fanny Blankers-Koen Games op 1 juni 2009 het werelduurrecord wil aanvallen. De Ethiopische hardlooplegende heeft dat laten weten aan de organisatie van het atletiek-evenement in Hengelo. Gebrselassie is vrijwel elk jaar present tijdens de FBK Games, geniet de bijnaam Mister Hengelo en is zelfs ereburger van de stad.
ANP
Diego jr
Diego Maradona junior gaat voor River Plate voetballen. Het is de aartsrivaal van Boca Juniors, de club waar zijn papa voor uitkwam. Diego sr. twijfelde eerder al of het zijn zoon wel was.
22
Sport
Voetbal
Sportbijbel Naar de top met hulp van boven
Fortuna Sittard is voorlopig gered
‘Brazilië won het WK door intens gebed’
ANP AMSTERDAM
...
Het noodlijdende Fortuna Sittard heeft een nieuwe shirtsponsor gevonden. Brazilian Beach, een bedrijf dat vastgoed en grond verkoopt in Brazilië, prijkt vanaf 1 november op de rug van de wedstrijdshirts. De overeenkomst geldt tot het einde van het seizoen, met een optie voor nog twee jaar. De KNVB heeft vorige week gedreigd de proflicentie van de Limburgse club uit de Jupiler League in te trekken. Het plan van aanpak van Fortuna om de organisatie weer financieel gezond te krijgen, deugde niet. Directeur Hans Erkens van Fortuna ziet de samenwerking met Brazilian Beach als een stap in de goede richting. ‘In deze roerige tijd geeft dit enorm veel vertrouwen.’ 1
Topsport en geloof: het lijkt een combinatie die gedoemd is ten onder te gaan in tegenstrijdigheden. Luisteren naar God? Of naar de Trainer? Of naar het eigen Lichaam? Thijs Zonneveld AMSTERDAM
... Tennis
Michaëlla Krajicek maakt ook tegen nr. 122 geen indruk ANP AMSTERDAM
...
Michaëlla Krajicek wacht nog steeds op haar eerste zege na haar rentree. De Nederlandse tennisster verloor gisteren in de eerste ronde van het ITF-toernooi in het Franse Joué-lesTours met 6-2 en 6-4 van de Italiaanse Maria Elena Camerin. Krajicek was lange tijd uitgeschakeld door een knieblessure. Vorige week maakte ze op het WTA-toernooi in Stuttgart haar rentree. Ze kwam echter niet voorbij de eerste kwalificatieronde. Ook in Joué-les-Tours kon Krajicek, die sinds een paar weken samenwerkt met haar nieuwe Belgische coach Marc Dehous, geen indruk maken tegen de nummer 122 van de wereld, de Italiaanse Camerin. Krajicek, begin dit jaar nog de mondiale nummer 30, is inmiddels afgezakt naar de 217e plaats. 1
Topsport is egoïsme. Alles draait om één ding: de eigen prestatie. Of die van het eigen team. Christelijke naastenliefde op een voetbalveld, rond een schaatsbaan of in een wielerpeloton is dodelijk. In topsport is er geen plaats voor bijbelse normen. Het is eten of gegeten worden. Het leven van een sporter is ingericht op totale controle. Via trainingsschema’s, voeding, concentratie, techniek en tactiek moet het maximale resultaat worden behaald. Maar wie controleert er eigenlijk? De sporter? Of God?
Monnik Misschien biedt de Sportbijbel die vanavond wordt gepresenteerd in het Olympisch Stadion de sleutel tot de oplossing van het probleem. Het Nieuwe Testament in een sportjasje, en veertien verhalen van christelijke sporters. Want christenen in de topsport – ze bestaan. Sommigen kiezen de milde versie van de bijbelse voorschriften, anderen leven de letter van ieder gebod tot in de puntjes na. En komen er voor uit. Tennissterren Venus en Serena Williams zijn overtuigd jehova’s getuigen, ook al doen hun weinig verhullende outfits op de baan soms anders vermoeden. Waterpolocoach Robin van Galen droeg het olympisch goud op aan God, oudFeyenoorder Christian Gyan zingt
uitgebreide mogelijkheden Frankrijk/Oostenrijk/ Italië/Zwitserland/ Chalets/Skiweekend/ Midweek/Week/Auto/ Busreizen exclusieve actie
,– korting 5 25en kans op gratis ski’s Boek nu uw wintersport bij Bizztravel en ontvang ` 25,korting op uw boeking. Daarnaast maakt u kans op een paar gratis ski’s. Deze actie is exclusief voor lezers van Dagblad De Pers en geldt alleen wanneer u boekt via winter.bizztravel.nl/depers
zichzelf op het veld voor iedere wedstrijd in hemelse sferen en Fenerbahçe-spits Mateja Kezman denkt er serieus over om monnik te worden zodra hij zijn voetbalschoenen heeft opgeborgen. De reden: in een klooster heeft hij, anders dan in zijn huidige functie als goalgetter, genoeg tijd om aan God te denken.
Stemmetje ‘Sport en geloof: het wringt’, zegt oud-international Bert Konterman, speler van onder meer Feyenoord en Glasgow Rangers en lid van de christelijke organisatie Sport Witnesses. ‘Het gaat moeilijk samen. Daar kan ik over meepraten. Ik heb ook mijn pieken en dalen gehad. In het voetbal speelt geld zo’n grote rol… En al de aardse, materiële dingen die er bij komen: grote auto’s, mooie kleren, maar ook de aandacht. Soms zwichtte ik er ook voor, maar ik heb altijd een stemmetje in mezelf gehad dat dacht: hoe zou de Here God dit doen? Kan dit wel? Elke avond ga ik in gesprek met God, elke dag lees ik in de bijbel.’ ‘Of God invloed heeft op een voetbalwedstrijd? Ik geloof van wel. Ik bad tijdens mijn carrière voor iedere wedstrijd dat de ploeg zou winnen die Hem het meeste eer zou bezorgen. Dat werkt. Zo is Brazilië in 1994 wereldkampioen geworden – die baden voor iedere wedstrijd met de hele groep. Bidden helpt. In de sport, maar ook daarbuiten. Er zijn mensen genezen van kanker door gebed tot God.’ Zegt hij. Hij is niet de enige bekende Nederlandse sporter die in de Sportbijbel aan het woord komt. Er staan onder meer verhalen in over voetballers Kew Jaliens en Jeffrey Sarpong, schaatser Jacques de Koning en oudatlete Nelli Cooman. Ook voormalig wielrenner Johan van der Velde komt aan het woord. Hij belandde na zijn loopbaan in de goot en klom er daarna weer uit. ‘Dankzij God. Die heeft me door
Mateja Kezman denkt erover na zijn voetbalcarrière monnik te worden. ANP
‘Mensen denken dat ze alles alleen kunnen. Dat is natuurlijk niet zo.’ mijn moeilijkste momenten gesleept. En Hij verdient het daarvoor geprezen te worden. Tijdens mijn carrière stond ik er nooit zo bij stil. Ik ben er toen maar één keer echt mee bezig geweest, vlak voor de Tour van ’86. Ik reed niet goed en werd niet opgesteld. Ben ik naar de kerk gegaan en heb ik tot God gebeden om hulp. Wonderbaarlijk genoeg mocht ik toen op het laatste moment toch naar de Tour. Een paar dagen later won ik een etappe en stond ik in de gele trui op het podium. Dan zet je aan het denken, hè. Ik heb die dag niet alleen gefietst. Die overwinning was volledig te danken aan God.’
Oogkleppen ‘Mensen denken dat ze alles alleen kunnen. Dat is natuurlijk niet zo. Heb ik wel gemerkt na mijn carrière. Toen had ik echt een rotperiode, had ik Hem echt nodig. Op moeilijke momenten wordt er het meest een be-
Gyan zingt zich hogere sferen in. ANP
roep op Hem gedaan. Als alles goed gaat, word je toch wat gemakkelijker. Sporters met veel succes, geld en aandacht zetten God gauw opzij. Die hebben oogkleppen op. Ik spreek ook uit eigen ervaring. Maar nu ik terugkijk, zie ik dat God er altijd was. Hard fietsen en veel winnen is niet vanzelfsprekend.’
Blessure
Voetbal
TEGENSLAG BIJ ORANJE
MEGA-SCHULD IN ENGELAND
Robin van Persie en John Heitinga hebben zich gisteren met blessures in het trainingskamp van Oranje gemeld. Beide spelers zijn waarschijnlijk niet fit voor de thuiswedstrijd van zaterdag in de WK-kwalificatie tegen IJsland. Van Persie heeft last van een hamstringblessure, Heitinga is nog steeds niet hersteld van een knieblessure. Beide spelers ontbraken gisteren tijdens de eerste training van Oranje in de aanloop naar het duel met IJsland.
Het Engelse voetbal kampt met een schuld van rond de 3,9 miljard euro. Dat heeft de voorzitter van de Engelse voetbalbond (FA) David Triesman gisteren gezegd. De topvier, Manchester United, Liverpool, Chelsea en Arsenal, is goed voor eenderde van dit bedrag, ruim 1,2 miljard euro. De FA zelf heeft een schuld 516 miljoen euro als gevolg van de bouw van het nieuwe Wembley Stadion, dat vorig jaar is geopend.
Robin van Persie. ANP
De korting geldt per boeking, niet i.c.m. andere acties en niet voor reeds gemaakte boekingen. De actie loopt
Belgen (1)
Belgen (2)
t/m 31-10-2008. Voor meer informatie ga naar winter.bizztravel.nl/depers
We hoeven niet meer te vrezen, want de stekker is eruit bij het Belgische militaire elftal.
Na een 9-1 nederlaag voor de Kentish Cup kon de Belgische minister van Defensie het niet langer aanzien. Het was te genant voor de natie, vond hij.
Sport
23
UEFA Cup Pittige loting voor vijf Nederlandse teams
Prachtige tegenstanders voor onze clubs in UEFA Cup Het wordt smullen voor de Nederlandse clubs in het UEFA Cuptoernooi. Ajax, Feyenoord, NEC, SC Heerenveen en FC Twente hebben allemaal zware, maar mooie opponenten getroffen. Redactie sport AMSTERDAM
...
Ajax Een interessante loting, was de eerste conclusie van Ajax-trainer Marco van Basten op de groepsindeling van de UEFA Cup. ‘Twee clubs uit grote competities en twee uit minder grote competities’, reageerde Van Basten op de tegenstanders Hamburger SV, Aston Villa, Slavia Praag en MSK Zilina. Voor Van Basten was het opvallend dat de komende tegenstanders het in de eigen competitie stuk voor stuk goed doen. Hamburger SV en Slavia Praag gaan in eigen land op kop, Aston Villa staat in Engeland vijfde en Zilina in Slowakije tweede. Martin Jol, trainer van de Duitse koploper HSV, noemde verrassend genoeg Aston Villa als favoriet voor de groepszege.
#'& ,$-. ,($) )# -. ,$.3 '$)"'/ 1 ).
)5 '3(+$&* '.-,3
,.# .'$-.#,&$0
$')
, )0 ) ," *,.-(*/.# *'!-/,"
(/," %2 '0$," -.*) $'' $')
0$'' ./..",. (+*,$ ,.$4) '",* .),/$&
' )$ '/,/"" *- )*," *+ )#" ) . .$ ))
*.. )#( *.-+/, +,.&*-&*/ $) $)(*", $%( " )
*-*1 +*,.$0**,/7 3 )**, )3 #*4))
Feyenoord Feyenoorder Jonathan de Guzman reageerde met gemengde gevoelens op de loting. De geboren Canadees was zeer verheugd met Deportivo la Coruña als tegenstander, aangezien zijn oudere broer Julian daar voetbalt. Het duel is op 27 november in Spanje. Minder leuk vond de middenvelder de hernieuwde kennismaking met Nancy, uiteraard wegens de slechte herinneringen aan de uitwedstrijd twee jaar geleden. ‘Ik hoop dat Julian en ik beiden fit zijn voor de onderlinge wedstrijd’, liet De Guzman weten. ‘Het zou dan voor de eerste keer zijn dat we op het hoogste niveau tegen elkaar voetballen.’
FC Twente
De Brazilianen, onder wie Kakà, bidden voor elk duel. ANP
Mét of zonder Sportbijbel: de combinatie sport en geloof blijft er eentje van balanceren op een dun koord. Vraag het Carlos Roa, de keeper van Real Mallorca, die vlak voor de millenniumwissel miljoenencontracten kon tekenen bij Manchester United en Arsenal. Hij weigerde, omdat hij zich naar eigen zeggen in een christe-
lijke sekte wilde voorbereiden op het einde van de wereld. Dat kwam niet. Althans, niet in het jaar 2000. Hij keerde zonder succes terug onder de lat. Zijn carrière kwam de klap van de millenniumwissel nooit meer te boven. Bovenop het sportieve fiasco kreeg hij in 2004 teelbalkanker, die hij ternauwernood overwon. 1
Trainer Steve McClaren vond de koppeling aan Schalke 04, Paris Saint Germain, Manchester City en Racing
$%&$(! #"')+$!* !&%!' $% '&$"#%%(! #"!%'
,*)
Santander zwaar. ‘Het zijn mooie wedstrijden waarin de spelers weer ervaringen kunnen opdoen’, liet de Engelsman weten. ‘We zijn realistisch en zullen de UEFA Cup waarschijnlijk niet winnen. Maar voor de fans, de club en de spelers zijn het fantastische belevenissen.’
NEC Trainer Mario Been van NEC was tevreden met tegenstander Tottenham Hotspur, Udinese, Dinamo Zagreb en Spartak Moskou. ‘Het zijn allemaal mooie clubs. Ik zou hun begrotingen wel eens willen zien’, aldus de Rotterdammer. ‘Inmiddels heb ik al dvd’s opgevraagd van deze clubs. Nu gaan we ons eens verdiepen in deze
6
tegenstanders. Het is voor mij sowieso bijzonder dat er een tegenstander uit Italië bij zit’, aldus Been, die zelf voor Pisa uitkwam.
SC Heerenveen Aanvoerder Michel Breuer van SC Heerenveen sprak van een droomloting. Vooral de thuiswedstrijd op 23 oktober tegen AC Milan sprak tot zijn verbeelding. ‘Als je toch een grote club moet treffen, laat het dan maar Milan zijn. Dat is de club met de grootste spelers en rijkste historie. Heerenveen speelt ook nog thuis tegen SC Braga en gaat bij VfL Wolfsburg en Portsmouth op bezoek. ‘Ik zie zeker kansen om Europees te overwinteren’, liet Breuer weten. 1
Wielrennen
THEO BOS KEERT IN ALKMAAR TERUG OP DE BAAN
ANP
Theo Bos maakt volgend weekend bij de EK in Alkmaar zijn rentree op de wielerbaan. De vijfvoudig wereldkampioen kwam sinds de voor hem teleurstellend verlopen Olympische Spelen niet meer in actie. Bos is door de wielrenunie ingeschreven voor het sprintomnium. Peter Schep en Jens Mouris (koppelkoers) en Matthé Pronk (dernies) verdedigen van 17 tot en met 19 oktober hun Europese titel.
Belgen (3) De beslissing sloeg in als een bom bij het team. De spelers vonden deelname aan het toernooi al een prestatie op zich. Ze hadden zich nota bene ten koste van Oranje gekwalificeerd.
ieren alle d n! ámele á á z r e v Bij aankoop van onderstaande producten
gratis dierenwereldstickers
Spaar bij Coop supermarkten schitterende dierenstickers! Bij elke 10 euro aan boodschappen of bij speciaal geselecteerde actieproducten ontvang je een zakje met 3 stickers. Coop supermarkten heeft samen met het Wereld Natuur Fonds een fantastische Dierenwereld spaaralbum gemaakt, dat je kunt kopen voor €2,50. Van het aankoopbedrag gaat 1 euro rechtstreeks naar het Wereld Natuur Fonds. Je spaart dus niet alleen… je maakt het ook mogelijk dat deze diersoorten én hun leef gebieden worden beschermd door het Wereld Natuur Fonds! In het album kun je meer dan 200 verschillende dierenstickers plakken! Van de brutaalste apenkoppen tot de pluizigste pinguïns. Van het zachtste zebraveulen tot de allerliefste leeuwenwelp. Ze passen er alle 216 in! Als je album straks compleet is, heb je een prachtig bewaaralbum vol interessante dierenweetjes en foto’s. Zijn er stickers die je dubbel hebt? Probeer ze dan te ruilen met je broertjes, zusjes, vriendjes, vriendinnetjes, opa’s en oma’s. Want iedereen spaart natuurlijk mee! Zijn jullie klaar voor het grote dierenavontuur? Coop supermarkten en het Wereld Natuur Fonds wensen je veel spaarplezier met Dierenwereld 2008!
gratis 1 zakje stickers
Roosvicee vruchtendrank
3
pakken à 1500 ml naar keuze Elders 477
3.19 liter 0.71
vers uit eigen oven
appelflapppen 4 stuks
2. Elders 316
gratis 1 zakje stickers
gratis 1 zakje stickers
Omo wasmiddel vloeibaar, poeder of klein & krachtig flacon 1500 ml, pak 1380 gram of flacon 730 ml naar keuze Elders 585
Pickwick variatiethee
gratis 1 zakje stickers
3.
99
Pringles multipack 115 gram, zak 150 gram of bus ca. 170 gram stuks naar keuze Elders 398
2
00
geel, groen of oranje doosjes à 40 gram Elders 338
2
2.
49
gratis 1 zakje stickers
2.49 kilo 31.12
Dierenw ereld
200
eld.nl www.dierenwer
8
"NTUFSEBN %JKLHSBBGQMFJOt"QFMEPPSO )PGTUSBBUt"QQJOHFEBN 0TTFESJGUt"SOIFN )BO[FTUSBBU,SPPOTF8BMt"TTFOEFMGU %PSQTTUSBBUt#BBSO )PPGETUSBBUt#PFLFM 4U"HBUIBQMFJOt%JEBN )PPGETUSBBUt&OTDIFEF 3JKOTUSBBUt&SNFMP (BSTUFMBOEt(FOOFQ %F1PFMt(SPFTCFFL 1BOOFOTUSBBUt(SPOJOHFO ,BKVJU4JFSTUFFOMBBOtAT)FSUPHFOCPTDI #VJUFOQFQFSTESFFGt)PPGEEPSQ "BMCVSHQMFJOt)PPHFWFFO %F8FJEFt)VJ[FO 1IPIJTUSBBU ,PPHBBOEF;BBO .PMFOXFSGt,SPNNFOJF )FJMJHFXFH6SBOVTMBBOt-VOUFSFO .PMFOQBSLXFHt.BBTTMVJT ,POJOHTIPFLt.BEF /JFVXTUSBBUt.VOUFOEBN ,FSLTUSBBUt.VTTFMLBOBBM 8JMMFN%JFNFSTUSBBUt/JKNFHFO ;XBOFOWFMEt3IFEFO (SPFOFTUSBBUt3VVSMP -FFVXFSJLTUSBBUt4UFFOXJKL 4DIPMFTUSBBUt5FSCPSH *+TTFMXFHBt7SPPNTIPPQ %F,PFMFt8BHFOJOHFO 1MBOUTPFOt8JFSEFO )FYFMTFXFHt8JKDIFO 5VOOFMXFHt8JMEFSWBOL "QPMMPMBBO 8PSNFSWFFS ,SPNNFOJF¯SXFHt8PSNFSWFFS;BBOEJKL ;BBOEJKLFSXFH