De Waterbouwer Jaargang nr. 3

De Waterbouwer

Jaargang 2009 - nr. 3

hét blad voor de waterbouwers van Nederland

Winnaar PND Fotowedstrijd ‘Met vlag en wimpel’ De Mixed-in-Place machine met cement silowagen

Realisatie Maasvlakte 2 door PUMA op schema Foto: Jan Zuijderduijn Foto van de winnaar V.o.f. Adriana G. en A. van den Berg-Den Heijer

De PND fotowedstrijd ‘Met vlag en wimpel’ is gewonnen door V.o.f. Adriana G. en A. van den Berg-Den Heijer. Zij winnen hiermee een dinercheque voor twee personen. Van harte gefeliciteerd!

RWS Marktdag Waterbouw Samenwerken moet je organiseren, maar wel met een helder doel en duidelijke rolverdeling. De afspraken die gemaakt zijn, zijn niet vrijblijvend en zullen in voortgang worden bewaakt. Vasthouden, doorzetten, weinig nieuws, maar nu wel heel concreet!

Verantwoorde waterbouw? Maatschappelijk verantwoord ondernemen in de waterbouw. Dat daar niet veel over wordt gesproken of geschreven betekent allerminst dat het niet gebeurt. Een rondgang langs de werken van de waterbouwers levert een veelheid aan mooie en sprekende voorbeelden op. Sommige nieuw, sommige al zo oud als de waterbouw zelf. ‘De Waterbouwer’ sprak met twee direct betrokkenen bij toonaangevende projecten in de waterbouw over maatschappelijk verantwoorde arbeidsomstandigheden en ecologie. Oordeelt u zelf. Arbeidsomstandigheden “PUMA, een samenwerkingsverband van Boskalis en Van Oord voor de realisatie van de eerste fase van Maasvlakte 2, heeft een vernieuwende kijk op organisatie van werk en leiderschap”, zegt Dirk Voskamp, Hoofd Kwaliteit & Veiligheid van PUMA.

Lees verder op pagina 2 ...

Duurzaamheid De overheid wil vanaf 2010 duurzaam inkopen. Duurzaamheid zal een belangrijke invloed hebben in waterbouw aanbestedingen. Opdrachtgevers ontwikkelen verschillende duurzaamheidstools, zoals CO2-ladder en Dubocalc. Wat zijn de gevolgen van die ontwikkeling voor de waterbouwaanbestedingen?


Op bezoek bij Mineralis ziet de toekomst, vanwege de plannen die er nog zijn, met vertrouwen tegemoet. De komende jaren wordt geïnvesteerd in materieel en locaties om haar positie in de markt veilig te stellen en zelfs uit te bouwen.

Realisatie Maasvlakte 2 door PUMA op schema Foto: Michel Hofmeester

Hiervoor heeft PUMA bij de start van het project onder andere succescriteria geformuleerd; criteria op basis waarvan het project als een succes kan worden beschouwd: veiligheid, tevreden stakeholders, leerproject, imago en rendement. Deze zijn aanvullend op de bestaande criteria op tijd,

kwaliteit en binnen budget. Voskamp: “PUMA heeft deze projectgerelateerde succescriteria gekozen, omdat je er als team invloed op uit kan oefenen. Om aan de succescriteria te voldoen, hebben we deze verder uitgewerkt naar succesfactoren waarop gestuurd kan worden. De succesfactoren zijn in overleg met de betrokken teams verder ingevuld.” Het kwaliteit- en veiligheidsbeleid van PUMA geeft een eerste aansluiting bij het creëren van maatschappelijk verantwoorde arbeidsomstandigheden. “Naast de inspanningen die PUMA nastreeft om het project op een veilige manier en zonder letsel of schade aan materieel en milieu uit te voeren, noemen we in onze beleidsverklaring ook goedopgeleide en gemotiveerde medewerkers als kritische succesfactor”, aldus Voskamp. Een actief personeelsbeleid waarbij ruimte is voor opleiding en persoonlijke ontwikkeling van de medewerker geeft een invulling aan het succescriterium leerproject. Medewerkers krijgen de mogelijkheid zich verder te ontwikkelen en kennis en ervaring op te doen bij de realisatie van Maasvlakte 2. Lees verder op pagina 2

Mixed-in-Place Dijkversterking Lekdijk Nieuw-Lekkerland In september en oktober van dit jaar heeft het consortium HKR de innovatieve dijkversterkingstechniek Mixedin-Place (MIP) toegepast op een proefvak van circa 50 m in de Lekdijk te Nieuw Lekkerland, in opdracht van waterschap Rivierenland. Het consortium HKR is een samenwerkingsverband van de aannemersbedrijven Hakkers, Keller Funderingstechniek, het Zweedse LCM en het adviesbureau Royal Haskoning. De MIP-techniek is een techniek voor grondverbetering die in Scandinavië en Japan al meer dan dertig jaar gebruikt wordt. Mixed-in-Place is een manier om de sterkte van natuurlijke grond te verbeteren door slappe zones te vermengen met cement. Met MIP wordt de binnenwaartse stabiliteit van de dijk verbeterd. MIP kan een goede oplossing zijn in een omgeving waar geen ruimte is voor een gebruikelijke verbetering met grondberm. MIP is één van de drie innovatieve technieken die binnen het door Rijkswaterstaat geïnitieerde CUR-onderzoeksprogramma INSIDE (2001 t/m 2007) is ontwikkeld. De techniek is in een vroeg stadium door het Expertise Netwerk Waterkeren (ENW) geaccepteerd als volwaardige en betrouwbare dijkversterkingsoplossing. Het is voor het eerst dat in een Nederlandse primaire waterkering een fullscale praktijkproef met MIP is uitgevoerd. Op dit moment vindt de evaluatie van het project plaats.


Omstanders Hij noemt de waterbouwers één van zijn twee favoriete beroepsgroepen. “Een sector die klappen kan incasseren, maar altijd weer doorgaat.” Een boeiend gesprek met Sybe Schaap, Eerste Kamerlid voor de VVD, Dijkgraaf Waterschap Groot Salland, maar bovenal vertrekkend voorzitter van de Unie van Waterschappen.


Sleephopperzuiger ‘Gateway’ gedoopt en te water gelaten Op 26 september 2009 heeft de doop en tewaterlating van de 12.000 m³ sleephopperzuiger GATEWAY op de werf van IHC Merwede Offshore & Marine plaatsgevonden. Het schip is in opdracht van Koninklijke Boskalis Westminster N.V. gebouwd. De ceremonie is uitgevoerd door mevrouw M.J.A. Smits-Schie-

broek, echtgenote van de heer ir. drs. H.N.J. Smits, President-Directeur van Havenbedrijf Rotterdam N.V.

ren. Bovendien is de pompcapaciteit op het schip groot, zodat er grote volumes over lange afstanden geperst kunnen worden.

De GATEWAY is uitgerust met 1 zuigbuis met onderwaterpomp waarmee ze een baggerdiepte van 62 meter kan bereiken. Het schip heeft twee hoppers met tussenin de pompkamer. Dit resulteert in een betere trimligging in ondiepe wate-

Dankzij deze ontwikkelingen is het schip voor diverse projecten over de hele wereld inzetbaar, voor zowel landaanwinning op grote schaal, strandsuppletie, als de aanleg van havens en vaarwegen.

Di e pg a ng

Verantwoorde waterbouw? Goede kennisoverdracht en vastlegging tussen de medewerkers is hierbij een succesfactor. Voskamp: “Verder willen we als team leren van het werken met een methodiek die aanleunt tegen systems engineering. Ook de hoofdaannemersrol voor de waterbouwer met diverse civiele onderaannemers biedt nieuwe ervaringsmogelijkheden. Bij de andere geformuleerde succescriteria, imago, tevreden stakeholders en rendement, zijn maatschappelijk verantwoorde arbeidsomstandigheden op een directe of indirecte wijze geïntegreerd. Wij werken met een PUMA-gevoel!”

Marjolein van Wijngaarden, zakelijk manager bij Ecoshape. Het programma zoekt naar wegen om bij gebiedsinrichting en (natte) infrastructuurontwikkeling zo goed mogelijk in te spelen op de kansen die het ecosysteem biedt en waar mogelijk gebruik te maken van de in de natuur aanwezige krachten. Om dit te realiseren werkt BwN met een slimme combinatie van specifieke en generieke kennisontwikkeling. Enerzijds is er behoefte aan een verbeterde, volledig geïntegreerde en generiek

Ecologie Building with Nature (BwN) is een innovatieprogramma in de waterbouw dat zich richt op de ontwikkeling van nieuwe inrichtingsconcepten van rivier-, kust- en deltagebieden, zodanig dat menselijke activiteiten en natuur elkaar optimaal versterken. “Disciplines als ecologie, techniek en beleidswetenschappen trekken in alle projectfases samen op met als doel: maatschappelijk duurzaam ontwikkelen en ondernemen”, zegt

Spetters gezocht

vervolg pagina 1

Matten van dode ‘oesterworst’ vormen substraat voor nieuwe oesters voor de versterking van zandplaten. Ecoshape, Building with Nature test het concept bij Viane in de Oosterschelde.

Het Argus-Bio meetstation op de Galgenplaat in de Oosterschelde meet onder andere vogels, primaire productie, maar ook veranderingen in de morfologie

toepasbare kennisbasis, inclusief modelinstrumentarium. Anderzijds moet dit instrumentarium in de praktijk worden getoetst en ook succesvol worden toegepast. Van Wijngaarden: “BwN doet ‘én én’: er worden kennis en ontwerpmethoden ontwikkeld, maar er wordt tegelijkertijd een geïntegreerd modelinstrumentarium opgebouwd.” Het programma omvat een viertal concrete cases: de Hollandse Kust, het MarkermeerIJsselmeergebied, de Zuidwestelijke Delta en

Singapore. Kennisleemten worden ingevuld via wetenschappelijk onderzoek binnen een aantal natuurwetenschappelijke- en governance thema’s. De producten die BwN oplevert zijn enerzijds generieke kennis, expertise en hulpmiddelen, anderzijds objectieve en realistische beoordelingscriteria voor waterbouwkundige projecten in rivier-, delta- en kustgebieden. Deze instrumenten zijn gevalideerd op basis van bestaande praktijksituaties en vervolgens op hun bruikbaarheid getoetst in ontwerptrajecten.

RWS Marktdag Waterbouw

Nederland heeft een Deltacommissaris. Wim Kuijken is nu nog even hoogste ambtenaar bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Vanaf februari volgend jaar moet hij ervoor zorgen dat het Deltaprogramma wordt uitgevoerd.

Tijdens de RWS Marktdag Waterbouw op 5 oktober jongstleden heeft er een open dialoog plaatsgevonden aan de hand van één stelling die werd aangedragen door Rijkwaterstaat en één stelling aangedragen door de markt. Doelstelling was te komen tot een beperkt aantal acties.

Fries Heinis

Hoe hij dat gaat doen? Dat zal de tijd ons leren. Ik weet in ieder geval dat we aan Kuijken een man hebben met een berg aan bestuurlijke ervaring. Mijns inziens noodzakelijk om alle bestuurlijke neuzen dezelfde kant op te laten kijken. En van die neuzen hebben we er in Nederland nogal wat. Hebben waterbouwers in de praktijk al wel last van een bestuurslaag, voortgang wordt pas echt belemmerd als we bij een werk met meerdere bestuurslagen hebben te maken. Het eenvoudigste werk kan zo gemakkelijk maanden vertraging oplopen. Kuijken heeft de ervaring om hierin een positieve rol te vervullen. Dat is nodig gezien de complexe opgaven waar Nederland voor staat. Maar heeft Kuijken ook de middelen? Niet helemaal. De Vereniging van Waterbouwers is deels succesvol geweest in haar lobby om het Deltafonds eerder te vullen dan voorzien in 2020 met minimaal 1 miljard euro per jaar. Vanaf 2011 worden de al begrote gelden voor waterveiligheid geoormerkt in het al dan op te richten Del-

Heeft de Deltacommissaris de kennis? Zeker. Kennis is er genoeg. Kennis bij Kuijken zelf. Kennis binnen zijn team. Maar veel belangrijker: ook de kennis van de markt staat tot zijn beschikking. Wij staan te popelen om de ontwerp- en planfase van het Deltaprogramma te versterken door het detacheren van bekwame waterbouwers in de deelprogramma’s. Dit is wat mij betreft een passend en logisch vervolg op de deelname van waterbouwer Koos van Oord aan de Deltacommissie. Hoe nu verder? Als u dit leest heeft een delegatie van uw bestuur een eerste gesprek gehad met de nieuwe Deltacommissaris. Dan hebben wij Wim Kuijken en zijn team succes gewenst met de moeilijke maar bijzondere opgave. Een opgave waar hij en zijn mensen niet alleen voor staan. Dat hebben wij hem ook gezegd. Deltacommissaris Kuijken weet inmiddels dat de Nederlandse waterbouwers aan zijn zijde staan.

Stelling 1: Het goed plannen van werkzaamheden helpt bij het bewerkstelligen van goede concurrentie en is voor de markt essentieel voor het plannen investeringen en inzet personeel. Stelling 2: Om de samenwerking een goede impuls te geven is het van belang om een continue dialoog op te starten waarbij respect voor wederzijds belang centraal staat.

er wel zelf ook voor zorgen dat het “doorsijpelt” in de verschillende organisaties zodat gemaakte afspraken breed bekend worden. Samenwerken moet je organiseren, maar wel met een helder doel en duidelijke rolverdeling. De afspraken die gemaakt zijn, zijn niet vrijblijvend en zullen in voortgang worden bewaakt. Vasthouden, doorzetten, weinig nieuws, maar nu wel heel concreet! 22 maart 2010 - eerste terugkoppeling van de verschillende acties 21 juni 2010 - tweede terugkoppeling en hoe te komen tot najaar 2010

Bovenstaande heeft geresulteerd in een gezamenlijk voorstel dat is besproken op 20 oktober 2009 tussen het Bestuur RWS en de Vereniging van Waterbouwers. Afgesproken is dat er 2 à 3 keer per jaar een overleg plaatsvindt op directie niveau tussen RWS en een vertegenwoordiging van Vereniging van Waterbouwers uit de Kerngroep Markt. Randvoorwaarde is dat de gesprekken transparant worden gemaakt en publiektoegankelijk, bijvoorbeeld door publicatie op de RWS intranetsite.

Dit zal leiden tot een aanpak, gericht op het ontwikkelen van een kernboodschap waarin de kernwaarden van het werken in de maritieme cluster worden gerelateerd aan waarden die jongeren aanspreken. Voorbeelden van deze waarden zijn flexibiliteit, variëteit, trots, avontuur, teamwork. Daarbij zal internet van een steeds groter belang worden en zal de zichtbaarheid van de maritieme bedrijven in het onderwijs moeten worden vergroot. In de komende twee jaar zullen deze plannen nader worden uitgewerkt. Daarbij zal elke branche, dus ook de waterbouw, kunnen inspelen op de voor hen specifieke belangen. Het beleid ten aanzien van de promotieactiviteiten is vastgelegd in het communicatieplan Spetters Gezocht. Alle promotieactiviteiten zijn opgebouwd rondom de website www.spetterendeopleidingen.nl. Dankzij de financiële ondersteuning van het Maritiem Innovatie Programma is er een extra impuls gegeven aan de activiteiten van de Taskforce. Zo wordt er gewerkt aan een nieuwe opzet van het lesprogramma Gave Haven, dat al enkele jaren succesvol wordt ingezet voor leerlingen van het basisonderwijs. Recent is er een spel opgeleverd voor de groepen 7 en 8 van het basisonderwijs, onder de titel ‘Schip in zicht’. Het spel gaat over de maritieme maakindustrie: Scheeps- en jachtbouw, Offshore en Waterbouw. De Vereniging van Waterbouwers heeft eveneens een bijdrage aan dit spel geleverd. Enkele weken na de oplevering waren de eerste 1000 spellen afgezet op basisscholen in het hele land. De Vereniging van Waterbouwers streeft ernaar om het spel ook op te nemen in de Watertoolkit. De Taskforce Jongeren heeft in september j.l. een analyse gemaakt van haar activiteiten en vandaar uit een aantal nieuwe speerpunten gedefinieerd om de promotieactiviteiten verder op te voeren. • De clusterbrede aanpak versterken door zoveel mogelijk maritieme branches te betrekken bij de producten van de Taskforce; • Zowel O&O-fondsen als leaderfirms te betrekken bij de ontwikkeling van promotieactiviteiten;

Reflectie Het was een middagsessie waarbij energie is ontstaan door transparant uit te spreken waar je last van hebt. Dit geeft helderheid, de kunst is nu wel om de gemaakte afspraken vast te houden en door te zetten. De aanwezige personen moeten

• De jongerencommunicatie van individuele bedrijven in de maakindustrie te ondersteunen vanuit de Taskforce; • De communicatie naar de verschillende groepen jongeren toe te spitsen naar hun eigen wereld en leeftijdsgroep; • Studenten van maritieme opleidingen meer betrekken bij de promotieactiviteiten.

Van Wijngaarden: “Door deze generieke instrumenten te combineren met technologische expertise en specifieke gebiedskennis levert Building with Nature een bijdrage aan het duurzaam beheren en ontwikkelen van dichtbevolkte rivier, delta- en kustgebieden wereldwijd. Het programma vormt daarmee een belangrijke bouwsteen voor het handhaven van de leefbaarheid in onze eigen delta, alsmede voor een blijvend vooraanstaande internationale positionering van Nederlandse bedrijven die actief zijn op het gebied van duurzame waterbouw.”

Van de directeur tafonds. Groot voordeel hiervan is dat er niet meer geconcurreerd hoeft te worden met andere uitgaven op de rijksbegroting. Dat helpt. Dat helpt vooral de Deltacommissaris om voortvarend aan de slag te kunnen. Want ook al moet er nog het nodige onderzoek worden gedaan naar de uitvoerbaarheid van een aantal aanbevelingen van de Deltacommissie van Veerman, er ligt een grote hoeveelheid aan achterstallig onderhoud. Onderhoud aan rivieren en kust dat niet kan wachten tot 2020. We weten van Veerman ook dat de nu begrote gelden bij lange na niet voldoende zijn om alleen al deze achterstanden in te halen.

De Vereniging van Waterbouwers participeert samen met tien andere maritieme organisaties in de Stichting Nederland Maritiem Land (NML). Een van de doelstellingen van NML is de promotie van de branches, de beroepen en de opleidingen in de maritieme wereld. De Taskforce Jongeren van NML houdt zich al 7 jaar bezig met die taak. Van aanvang af is Simon Hoek voorzitter van die Taskforce.

Deze aanpak past goed in het verlengde van alle promotieactiviteiten die de waterbouwbranche in de afgelopen jaren heeft geïnitieerd. Al deze inspanningen zullen uiteindelijk moeten leiden tot een grotere instroom van jongeren naar de spetterende beroepen zoals we die ook in de waterbouw kennen.

Duurzaamheid in de aanloop naar 2010 De overheid wil vanaf 2010 duurzaam inkopen. Duurzaamheid zal een belangrijke invloed hebben op waterbouw aanbestedingen. Opdrachtgevers ontwikkelen verschillende duurzaamheidstools, zoals CO2-ladder en Dubocalc. Wat zijn de gevolgen van die ontwikkeling voor de waterbouwaanbestedingen? DuboCalc vanaf 2010 in RWS bestekken DuboCalc is een tool van RWS om de duurzaamheid van grond-, weg-, en waterbouwkundige werken te beoordelen. Door middel van een computerprogramma worden de milieueffecten berekend van het materiaal- en energiegebruik in de levenscyclus van werken. Waterbouwers kunnen met DuboCalc bepalen of aanbiedingen voldoen aan een gevraagd niveau of gunningscriterium.

CO2-Prestatieladder van ProRail ProRail probeert met haar CO2-ladder aanbesteders te stimuleren de CO2-productie te verminderen. Concreet geldt: Hoe meer CO2reductie, hoe meer kans op gunning. RWS kijkt ook naar mogelijke toekomstige toepassing van de CO2-ladder.

Ervaring tot nu toe DuboCalc is op dit moment niet af, maar RWS wil het in 2010 invoeren. Waarschijnlijk zal RWS pas na de eerste invoering van DuboCalc de duurzaamheidscriteria verder aanscherpen. Uit evaluatie van de eerste fictieve DuboCalcaanbesteding bleek dat de methode van een minimumniveau uitgaat, waardoor inschrijvers niet erg uitgedaagd worden op duurzaamheid. Duurzaamheid in de gww-sector zit volgens RWS nog in de ontwikkelfase, omdat de inkoopcriteria van SenterNovem niet helemaal aansluiten bij de manier waarop RWS duurzaam wil inkopen. RWS wil met functionele eisen in contracten de markt ruimte bieden met eigen innovaties te komen.

Andere opdrachtgevers Ook gemeenten en waterschappen ontwikkelen eigen duurzaamheidstools. Bij de aanbesteding van duurzame ophoogwerkzaamheden Park Zestienhoven van de gemeente Rotterdam worden milieueisen gesteld aan materieel. Maar belangrijker is het gunningscriterium op prijs en milieuprestatie. Milieubelasting wordt vertaald naar milieukosten. De berekende milieukosten worden opgeteld bij de inschrijfprijs.

Arbo in de praktijk Samen met de vakbonden is de Vereniging van Waterbouwers binnen het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Waterbouw (SOOW) zeer actief bezig met het bevorderen van gezonde en veilige arbeidsomstandigheden. Daarbij zijn meerdere producten ontwikkeld, waaronder de veiligheidsfilm en het veiligheidsinstructieboekje. Hiermee kunnen werkgevers en werknemers kennis maken met veilige manieren van werken in de waterbouw.

Indien je onveilige situaties ziet, zorg je dat deze worden gemeld, zodat er maatregelen genomen kunnen worden. Deze boodschap wordt geïllustreerd aan de hand van allerlei beeldmateriaal, waaronder de SOOW Veiligheidsfilm. Ook ontvangt iedere werknemer het SOOW Veiligheidsinstructieboekje.

Onlangs werd een bezoek gebracht aan de houten keet van PUMA op de Maasvlakte. Gastheren waren Eelko Muns en Arie Heijstek, Veiligheid & Gezondheid Coördinatoren op het project. Iedere nieuwe werknemer op het project krijgt tijdens een introductiebijeenkomst te horen welke veiligheids- en kwaliteitsregels van toepassing zijn. Op het gebied van veiligheid is het uitgangspunt, dat iedereen na afloop van zijn werkzaamheden veilig en gezond weer naar huis kan. Als werknemer heb je daarin een verantwoordelijkheid voor jezelf en voor je collega’s. Als werknemer ken je de voorschriften en pas je deze toe.

GWW-werkenpakket Rijkswaterstaat 2010

De Waterbouwer


Ve r e n igi ng

PJW’ers stoten op werk

DAF-tour voor leden Platform Kleinschalig Baggeren Op zaterdag 5 september j.l. stond een tiental Dafjes 33 klaar voor een puzzeltocht door een deel van Noord-Holland.

meld en werd gezamenlijk teruggereden naar de Broekerveiling. Deze terugtocht met een tiental Dafjes leverde veel reacties op van het publiek onderweg. Tijdens het aperitief werden de vragenlijsten die iedereen had ingevuld doorgenomen en werd bekend wie de puzzelrit had gewonnen.

Tijdens het laatste septemberweekend hebben de jonge waterbouwers (PJW’ers) met hun partners hun jaarlijkse najaarsbijeenkomst gehouden in de omgeving van de Biesbosch. Daarbij zijn zij op gehele eigen wijze gestoten op potentieel werk.

Ook werden de ervaringen uitgewisseld over het rijden met de Dafjes. Met name het Spartaanse karakter kwam aan de orde. Geen stuurbekrachtiging en geen rembekrachtiging en de maximum te behalen snelheid van ongeveer 80 km/uur waren de voornaamste gespreksonderwerpen. Na het aperitief stond een dampend buffet van Hollandse stamppotten klaar.

Jaarlijks organiseert het Platform Kleinschalig Baggeren een bijeenkomst voor de leden en partners. Het is goed dat de leden elkaar eens kunnen ontmoeten in een ongedwongen sfeer en dat ook de partners kennis met elkaar en de collega’s kunnen maken. Deze bijeenkomsten worden gefinancierd door de voormalige Vereniging Kleinschalig Baggeren. Deze vereniging heeft geen verdere activiteiten meer, maar heeft als doelstelling om de sociale samenhang binnen de sector Kleinschalig Baggeren te bevorderen. De leden met partners werden aan het eind van

de ochtend verwacht in de Broekerveiling in Broek op Langendijk. Daar werd een koffiemaaltijd geserveerd en werd uitleg gegeven over de puzzeltocht die zou volgen. Een leerzame puzzeltocht waarbij een groot aantal vragen moest worden beantwoord over zaken die onderweg werden tegengekomen. Bijvoorbeeld wat de opbrengst witte kool is in kilo’s per hectare. Of over hoe breed de vlotbrug is over het kanaal in Noord-Holland. Na een stop in de duinen bij Schoorl waar bij de plaatselijke haringtent een versnapering werd verorberd, werden alle deelnemers verza-

Nieuw lid

Opgeschept met kleurrijke verhalen. Met mijn achtergrond blijft het wel wennen dat het in de waterbouw niet draait om de schepen (vaartuigen), maar om het “werk”. Zand boven water is het credo. En ik moet toegeven, dat het prachtige resultaten oplevert.

Henry Bleker

Mijn naam is Henry Bleker, 43 jaar, getrouwd en vader van 4 zonen. Sinds 1 september 2005 ben ik met veel plezier werkzaam bij de Vereniging van Waterbouwers. Als voormalig zeevarende en personeelsmanager in de zeevaart en binnenvaart kan ik op het gebied van sociale zaken & opleidingen mijn hart ophalen. Bovendien is de waterbouw een dynamisch en boeiend vakgebied met veel gepassioneerde mensen, die vol zitten

Sinds 2005 heb ik onder Simon Hoek de fijne kneepjes van het vak van branchevertegenwoordiger mogen leren kennen. Sinds 1 juni 2009 heb ik op het gebied van sociale zaken & opleidingen alle dossiers van Simon overgenomen, die geïnitieerd worden vanuit de Vereniging. Simon Hoek richt zich vanaf die tijd op alle paritaire werkzaamheden (CAO’s Waterbouw en het Ontwikkelings- en Opleidingsfonds Waterbouw (SOOW). Ik zie ernaar uit ook in de komende tijd mijn bijdrage te leveren aan het HRM-beleid in de branche, zodat de waterbouw blijft gelden als een prettige, dynamische werkomgeving.

De Spaansen Groep

Op 25 september verzamelden ruim dertig mannen en vrouwen zich in Fort Altena (Almkerk), Hier maakten de jonge waterbouwers kennis met de smaak van water en met het feit dat tot aan de Tweede Wereldoorlog water werd ingezet om de vijand op afstand te houden. Aansluitend werd een bedrijfsbezoek gebracht aan Damen Shipyards (Gorinchem), waar op enthousiaste wijze de modulaire bedrijfsfilosofie van deze scheepsbouwer werd gepresenteerd.

bouwd en mogelijk scherper ontwerp zal leiden van golfbrekerconstructies. Frank won de eerste prijs met zijn scriptie `Dijkversterking Noordeinde. Veiligheid & bereikbaarheid’, een ontwerp voor de verbetering van de dijk Noordeinde in Volendam. ‘Het doel van de prijs is studenten te animeren bij deze vakgroep of studierichting af te studeren en op deze wijze belangstelling voor de natte sector te wekken’, zei voorzitter Frank Verhoeven van de Vereniging van Waterbouwers, die de prijzen uitreikte. De tweede en derde plaats waren respectievelijk voor Johan-Paul Verschuure en Robert McCall. Bij de HBO’ers: Jan-Willem Nell van de Hogeschool INHolland in Alkmaar en Freek Scheel van de Hogeschool Utrecht.

Ondertekening vernieuwde Leidraad Systems Engineering Systems engineering dringt langzaam maar zeker door in de hele grond-, wegen waterbouw. De vernieuwde leidraad voor systeemdenken is op vrijdag 27 november 2009 ondertekend door de belangrijkste spelers in de sector.

De volgende dag scheepte de groep zich al vroeg in op weg naar het Biesbosch Museum. Alle aanwezige waterbouwkennis ten spijt kwamen we onderweg vast te zitten op een zandbank! Dit was natuurlijk een unieke mogelijkheid voor een spoedklus, maar helaas geen zuigers of slepers in de buurt te bekennen. Na enige tijd wrikken konden we door naar het museum, waar we kennis maakten met de geschiedenis van dit unieke natuurgebied. Ook in de toekomst wil men hier verder bouwen met de natuur. De bijeenkomst was zeer geslaagd en iedereen kijkt al weer uit naar het laatste weekend in september in 2010.

Agenda 13 januari Nieuwjaarsbijeenkomst Platform Jonge Waterbouwers Tijd: 16.00-20.00 uur Locatie: Nog niet bekend

De Spaansen Groep is een Noord-Hollands familiebedrijf dat zich richt op de bouwbranche. Spaansen produceert, levert en transporteert grondstoffen, beton-/bouwelementen en bestratingsmaterialen aan afnemers, die o.a. actief zijn in de grond-, wegen waterbouw en woningen utiliteitsbouw. Het hoofdkantoor is gevestigd in Winkel.

21 januari Themamiddag Watervergunning en de Waterwet Tijd: 16.00 uur Locatie: Nog niet bekend

De Waterbouwer

Ruimte voor de Rivier: proces- en techniekinnovatie besteding van de projecten Gendtse Waard en Millingerwaard zo in te richten dat ruimte wordt geboden voor het toepassen van innovatieve vergravingstechnieken en vroegtijdige betrokkenheid van de markt bij de planvorming en uitvoering. De Vereniging van Waterbouwers ondersteunt dit streven en zal haar leden stimuleren om aan de aanbesteding deel te nemen en zich in te spannen om dit innovatietraject tot een succes te maken. Het ondertekenen van de Intentieverklaring voor samenwerking aan innovatie in het kader van Ruimte voor de Rivier

Tijdens de Innovatie-Estafettedag op 5 november hebben de Dienst Landelijk Gebied, de Programmadirectie Ruimte voor de Rivier en de Vereniging van Waterbouwers een intentieverklaring ondertekend voor samenwerking aan innovatie in het kader van Ruimte voor de Rivier. Hiermee bevestigen partijen het voornemen om de aan-

De demonstratiezuil op de Innovatie-estafette dagen

GRENSMAAS: grensverleggend “We doen het nu samen, waarbij we zoveel mogelijk rekening houden met de bevolking”, zo sprak Kees van der Veeken, Directeur van het Consortium Grensmaas BV, op zaterdag 19 september 2009 op de platformbijeenkomst van de Nautische Dienstverleners.

Ontvangst Platform Nautische Dienstverleners Sommige leden van de Nautische Dienstverleners moesten door de ligging van de locatie erg vroeg op pad en genoten dan ook zichtbaar van een kopje koffie en een echte Limburgse vlaai waarna ze omstreeks 10.30 uur welkom geheten werden door de voorzitter, de heer Jan van der Walle.

Wat leven we toch in een fantastisch land, Nederland, de lage landen, vechtend tegen de steeds opkomende hoge waterstanden en haar prachtige natuur.

Vernieuwde Leidraad SE ondertekend door (van links naar rechts): Bert Keijts (Rijkswaterstaat), Patrick Buck (Prorail), Ed Nijpels (NLingenieurs), Jan van Tuinen (Bouwend Nederland) en Frank Verhoeven (Vereniging van Waterbouwers)

Meer informatie: www.spaansen.nl

Tijdens de jaarlijkse Waterbouwdag, die op 1 oktober 2009 plaatsvond in Breda, is de afstudeerscriptie van academicus Stephan Baart en HBO’er Frank Doves beloond met de Waterbouwprijs 2009.

Stephan Baart won met zijn scriptie ‘Toe structure for rubble mound breakwaters: analysis of toe bund design tools and a method for toe rock stability description’. De jury twijfelt er niet aan dat het resultaat van deze studie tot een beter onder-

Er kan wederom van een succes worden gesproken gezien de enthousiaste reacties van de deelnemers. Na afloop stapten de deelnemers, voorzien van een emmertje zuurkool, met een zucht van verlichting weer in de eigen auto’s om te constateren dat er in 40 jaar autotechniek wel veel veranderd is.

Winnaars Waterbouwprijs 2009

De Vereniging van Waterbouwers, Rijkswaterstaat, ProRail, Bouwend Nederland en NLingenieurs onderschrijven met versie 2.0 de systematiek die vooral zijn nut bewijst bij geïntegreerde contractvormen. Onder de titel ‘Samen efficiënt’ kwamen ruim driehonderd deelnemers af op het congres waarin de uniforme taal voor de bouw centraal stond. De GWW-sector heeft de afgelopen jaren hard gewerkt aan het implementeren van Systems Engineering. De inzichten die daarbij zijn opgedaan, komen terug in de vernieuwde Leidraad. Deze vernieuwde Leidraad is tijdens het congres ondertekend door Frank Verhoeven, Ed Nijpels, Bert Keijts, Patrick Buck en Jan van Tuinen, de


directieleden van de vijf betrokken partijen. Dagvoorzitter Martijn de Greve interviewde ze over de negen leidende principes in de leidraad. Historie, huidige stand van zaken en het toekomstbeeld stonden daarbij centraal. Aansluitend volgde het verhaal van enkele projecten die succesvol Systems Engineering toepasten en was er tot slot ruimte voor discussie met de zaal. Over alle opgedane kennis is er met de aanwezigen doorgepraat tijdens de borrel en was er ruimte om de aanwezige informatiemarkt te bezoeken.

Zo ook in Zuid-Limburg tussen Maastricht en Roosteren, waarbij het landschap het decor is van grindinstallaties, grondverzet en natuurontwikkeling. Dit alles is nodig voor het project Grensmaas, waarbij het Consortium zorgt voor de grondverwerking, uitwerking van de plannen, vergunningsaanvragen, uitvoering, herinrichting en beheer van het gebied. De voorzitter heeft alle leden van het Platform opgeroepen om deel te nemen aan een fotowedstrijd, waarbij de winnaar hiervan een dinerbon kan winnen. Na deze bevlogen en interessante presentatie, mochten de mannen en vrouwen van het Platform Nautische Dienstverleners zelf de werkzaamheden aanschouwen. En met een strak zonnetje en 24 graden was dat zeker geen straf. In het decor van grindinstallaties en transportbanden werden de baggermolens als de Friesland, de Merwede en de Rotterdam aanschouwd. Waarna er heerlijk werd genoten van een overheerlijke lunch.

De Vereniging van Waterbouwers organiseert in februari 2010 voor haar leden een themabijeenkomst over Systems Engineering.

I n de pr a k tijk

Op bezoek bij

Column

Sanering Waterbodem Kralingse Plas

Mineralis B.V.

Baggerkoekjes voor Wim

In februari 2009 is er door Aannemingsmaatschappij de Vries en van de Wiel uit Schagen een start gemaakt met de waterbodemsanering in de Kralingse Plas. De sanering is onder te verdelen in twee hoofdwerkzaamheden te weten het ontgraven van het met lood verontreinigd slib en het afdekken van de bodem met een laag zand.

Door: Stein Steenzetter

bij stortplaatsen waardoor een hogere en hoogwaardiger opbrengst van stortgas kan worden verkregen. Zeer binnenkort zullen wij een aantal proefprojecten starten waarbij de werking in de praktijk zal worden getoetst aan de theorie. Deze proefprojecten zullen worden begeleid door TU-Twente en het ingenieursbureau Arcadis. Het product wordt onder de naam Blue Guard in de markt gezet.

ms Friesland laadt beunschip op het IJsselmeer

Mineralis is 5 jaar geleden ontstaan uit Fernhout Zandzuigbedrijf en is gevestigd te Hattemerbroek. Hoewel het bedrijf Mineralis is gaan heten, was en is het de bedoeling de cultuur van het Fernhout bedrijf voort te zetten. Bij aanvang was Mineralis met name gericht op winning, transport en overslag van ophoogzand. Dit wordt gedaan via een viertal eigen schepen en een vloot aan relatieschepen. Mineralis beschikt over drie eigen loswallen in Lelystad, Lemmer en Harlingen en participeert in loswallen in Katerveer, Nijkerk, Lelystad en Blauforlaet. Daarnaast is het bedrijf op zoek naar nieuwe overslaglocaties in met name het noorden van het land. Zandwinning geschied in de vaargeulen in het IJsselmeer, Waddenzee, Randmeren en de Duitse Eems. Tevens wordt zand gewonnen in een aantal putten in Friesland en beschikt Mineralis over een landput nabij Wolvega. In de afgelopen jaren zijn wij betrokken geweest bij grootschalige zandleveranties, zoals voor de A7 bij Sneek en Groningen, Hanzelijn Oude Land en de A35 met zand vanuit het Twentekanaal. Al vrij snel zijn de activiteiten uitgebreid met de handel in funderingsmaterialen en toeslagmaterialen voor de beton- en asfaltproductie. Mineralis levert onder andere materialen aan Kijlstra Beton in Drachten en de asfaltcentrales in Harderwijk en Gouda. In dit kader kan worden gemeld dat zeer recentelijk overeenstemming is bereikt over de leverantie van zand en grind voor de betoncentrale Zilvermeeuw. Deze betoncentrale is speciaal gebouwd voor de aanleg van Maasvlakte 2 en moet betonmortel produceren voor onder andere de kademuren. Daarnaast wordt ook waterbouwsteen verhandeld vanuit een groeve in België nabij Durbuy. Om de klant te ontzorgen wordt de waterbouwsteen regelmatig geleverd in het werk aangeboden. Voor KWS is dit op projecten in Laaxsum en Lauwers-

oog ook daadwerkelijk uitgevoerd. Mineralis is tevens betrokken bij de bovenbouw van de Hanzelijn omdat een deel van de spoorballast via haar loswallen in Lelystad en Katerveer in het werk wordt gebracht. Mineralis is altijd op zoek naar nieuwe markten en in dat kader kan worden gemeld, dat recent een overeenstemming is bereikt over de afzet in Nederland van het mineraal Olivijn. Dit mineraal wordt door anderen met name gepromoot als CO2 binder, doch wij zien vooral markt in het feit dat het mineraal zware metalen bind. Daarnaast blijkt dat het materiaal werkt als een katalysator

Aanvoer van steen naar de laadkade Val St. Lambert

In 2008 is Mineralis Pro-Spectus opgericht met het doel te zorgen voor voldoende locaties voor de winning van ophoog- , industriezand en grind. Er wordt gezocht naar locaties waar middels de eigen schepen bodemmaterialen kunnen worden gewonnen, dus de zoeklocatie ligt altijd langs een rivier of grootscheeps vaarwater. Omdat tegenwoordig een ontgrondingvergunning functioneel dient te zijn wordt de herinrichting van het gebied in de planvorming meegenomen. De koppeling met berging van baggerspecie en grond ligt dan al gauw voor de hand. Wij verwachten gedurende 2010 in de positie te zijn op een tweetal locaties grond aan te kopen ter verdere ontwikkeling. Mineralis Pro-Spectus voert directie over MeerZand vof. MeerZand is opgericht omdat op het IJsselmeer op een aantal locaties teveel bovengrond aanwezig is om zand te kunnen winnen. De vennoten van MeerZand bekostigen gezamenlijk het omputten van de bovengrond. Om deze kosten te kunnen dragen is met Rijkswaterstaat en Domeinen overleg gevoerd over een korting op het domeintarief. Deze onderhandelingen zijn succesvol afgerond, met als resultaat dat de prijs van het zand onder water voor de vennoten op het normale domeinniveau ligt. De economische crisis gaat ook aan Mineralis niet voorbij. Niet alleen is het volume op het gebied van ophoogzand veel minder dan in de afgelopen jaren, maar ook het prijsniveau is fors gedaald. Wij slagen er nog steeds in onze eigen vloot en de relatieschippers in de vaart te houden, maar de vaartarieven zijn van een te laag niveau. Mineralis probeert door het zeer snel betalen van rekeningen de pijn voor haar relatieschippers te beperken. Hierdoor ondervinden zij nog geen problemen, maar in de markt om ons heen zijn er talloze voorbeelden van schippers die het hoofd met moeite boven water kunnen houden. Gelukkig is er een aantal werken aanstaande waar weer schepen ingezet kunnen gaan worden. Toch verwachten wij dat het zeker tot medio 2010 relatief rustig zal blijven.

Wim zakt achterover in zijn favoriete luie stoel. “Gaat het schat?”, vraagt zijn Pien bezorgd. “Mwah”, antwoordt Wim. Hij is uitgeput. En dat terwijl hij nog moet beginnen aan zijn nieuwste klus. “Ach, ik weet het niet”, zegt Wim. Intussen schenkt Pien zijn lievelingsborrel in en loopt naar de keuken om een pak baggerkoekjes te halen. Ze weet dat Wim die zo lekker vindt. “Vorige week op die innovatiedag over water zag ik het helemaal zitten. Enthousiaste mensen volop. Leuk gesprek met die Verhoeven van de waterbouwers. Een jaloerse Bert. Het kon niet op”, zegt Wim vol trots. De kat komt op zijn schoot liggen. Wim geeft hem een aai over zijn bol. “Maar nu beginnen ze te klagen dat ik geen ingenieur ben”. “Maar wie zijn ‘ze’ dan”, vraagt Pien een tikkeltje geïrriteerd. “Je bedoelt met ‘ze’ toch niet die Boorsma met zijn opmerking in de Cobouw? Die kerel roept wel vaker wat. Dat een krant zo’n man überhaupt een podium geeft. Belachelijk”, briest ze. “Jij gaat morgen gewoon weer lekker aan de slag. En je laat je zeker niet op je kop zitten zeg. Met al jouw ervaring”. Pien schenkt hem nog een keertje bij. Wim droomt even weg en neemt een hap van zijn vierde baggerkoekje. Hij denkt aan de fijne gesprekken met Jan-Peter en Tineke. Ze hadden hem nodig, zeiden ze. Jan-Peter was onder de indruk van Wim’s optreden als crisismanager. Herinneringen aan de millenniumbug, het EK voetbal, Peper en Enschede kwamen terug. Als iemand al die egoïstische bestuurders met hun deelbelangen kon intomen dan was hij het wel. “Ja!”, schreeuwt Wim plotseling uit, “ik doe het”. “Natuurlijk doe je het, je hebt ook allang ja gezegd gekkerd”, en Pien geeft hem een flinke stomp tegen zijn schouder. “Morgen fijn naar het Baggermuseum in Sliedrecht en dan ben je weer helemaal bij”, fluistert ze in zijn oor. Wim knikt tevreden en pakt het laatste koekje. “En vergeet niet nog een paar pakken baggerkoekjes mee te nemen. Daar knap je van op”, zegt Pien.

De ontgraven baggerspecie wordt overgeslagen in vrachtwagens

De Kralingse Plas, een uniek stukje natuur midden in de stad Rotterdam is een belangrijke recreatie mogelijkheid voor vele mensen. Een deel van de bodem van de Kralingse Plas is verontreinigd met lood, het gaat om circa 30% van het oppervlak. De loodverontreiniging is niet schadelijk voor de gezondheid van de mensen, maar heeft negatief effect op waterplanten en -dieren in de plas. Naast de loodverontreiniging wordt de wa-

Bij een kunstmatig eiland denken de meeste mensen aan de grote landaanwinningsprojecten Palm Jumeirah en The World in Dubai. In het naburige Abu Dhabi is een kleiner maar net zo interessant project uitgevoerd, meldt Van Oord’s project manager Ton van der Burg. ‘Tien zeemijlen uit de kust van Al Dabby’ia, 75 km ten zuiden van de stad Abu Dhabi, hebben we een kunstmatig eiland aangelegd met een oppervlakte van 450 bij 250 m. De opdrachtgever is de Abu Dhabi Company for Onshore Oil Operations, ADCO, die het eiland de naam A6 heeft gegeven. zaakt waren een kamp met accommodatie voor de 250 medewerkers te bouwen. Ondanks alles is het project in april 2009 op tijd gestart.’

Veiligheid en milieu

Niet de technisch aspecten maar vooral de omstandigheden drukten een stempel op het project. Zo moest het eiland worden gebouwd op een ondiepe locatie. Verder bevond het project zich binnen de grenzen van een bestaand olieveld dat door militairen werd bewaakt. De projectlocatie lag bovendien afgelegen, waardoor we genood-

De Waterbouwer

Door de bodem met hoge concentratie voedingstoffen af te dekken wordt bovenstaand probleem opgelost en blijft het water geschikt als zwemwater en heeft de verontreiniging geen invloed meer op vissen en waterplanten.

De gesaneerde locaties worden op dit moment afgedekt met een laag zand van 25 cm. Voor het afdekken maakt men gebruik van een sproeiponton. Dit sproeiponton krijg zijn zand, zeer gedoseerd geleverd via een persleiding. Deze persleiding is aangelegd vanaf de Kralingse Plas via de Boezem naar gemaal Schildhuis. Vanaf gemaal Schildhuis gaat de persleiding via de persleiding van het gemaal, onder het Oostplein door, naar het Boerengat. In het Boerengat ligt een grondpers met hierop een hydraulische kraan. Deze kraan lost het ontzilte zeezand uit beunschepen in de trechter van de grondpers, waarna de grondpers het zand opmengt met water en verpompt via de persleiding naar het sproeiponton. Nadat de ontgraven locaties zijn afgedekt wordt ook de rest van de Kralingse Plas afgedekt met een laag zand. De laagdikte van deze laag is 20 cm. De totale hoeveelheid zand die voor de afdekking is gebruikt zal rond de 240.000 m3 bedragen.

A6, Abu Dhabi: klein maar fijn

Mr Saleh Al Wahedi en Arnoud Kuis ondertekenen het contract terwijl Ton van der Burg tevreden toekijkt

Wij zien de toekomst, vanwege de plannen die er nog zijn, met vertrouwen tegemoet. De komende jaren zal geïnvesteerd gaan worden in materieel en locaties waarmede wij onze positie in de markt denken veilig te zullen stellen en zelfs uit te bouwen. Daarbij moet worden gedacht aan activiteiten die nu nog niet tot de core-business van ons bedrijf behoren. Kortom, de komende jaren zult u nog regelmatig van ons vernemen.

terkwaliteit bepaald door een hoge concentratie voedingstoffen waardoor regelmatig blauwalgengroei optreedt.

De baggerwerkzaamheden bestonden voornamelijk uit het baggeren van de jachthavens en de verontreinigde vlekken op de Kralingse plas en zijn uitgevoerd door middel van diverse kraanpontons. De ontgraven baggerspecie is met kleine beunbakjes (40 m3) getransporteerd naar een overslag, alwaar de baggerspecie is overgeslagen in vrachtwagens. Er is ruim 28.000 m3 klasse 4 specie afgevoerd naar de Slufter, terwijl er 5000 m3 klasse 0-1 specie vanuit een andere jachthaven is afgevoerd naar het depot in Hoek van Holland.


‘Op het project werd veel aandacht besteed aan veilige werkomstandigheden. Op de Van Oord werf in Musaffah, Abu Dhabi, werden twee overslagpontons ingericht en opgebouwd. Ook het overige Van Oord materieel is kritisch bekeken en waar nodig aangepast. Werken in Abu Dhabi betekende ook strenge milieu-eisen. Denk aan de limieten op het gebied van de vertroebeling van het opervlaktewater en bescherming van de lokale natuur en fauna.’

lende bakken te verdelen. Daarna sleepten we de bakken naar het eiland. Op de bakken stonden kranen uitgerust met een geautomatiseerd plaatsingssysteem om de stenen te verplaatsen. Voor het baggerwerk is de cutterzuiger Hector ingezet die het gebaggerde materiaal ondanks de beperkte waterdieptes direct in het eiland heeft gepompt.’

Civiel werk ‘Half juli zijn de verschillende civiele activiteiten begonnen. Een kademuur, een scheepshelling en personeelssteigers werden aangelegd. Eind oktober 2009 leverden we het project op’, aldus Ton van der Burg.

Stenen en baggeren ‘De geladen stenenbakken werden eerst op diep water gelicht door de lading over verschil-

De bund zit dicht. Het baggeren kan beginnen.

Design en construct ‘Herstel oever Apeldoorns Kanaal’

Beperkte werkruimte bij het slopen van de bestaande kadeconstructie

Vanaf begin 2008 voert Beens Groep in opdracht van Waterschap Veluwe het design- en constructproject ‘Herstel oever Apeldoorns Kanaal’ uit. De bestaande kade bestond uit diverse constructietypes en er traden ernstige verzakkingen aan de kade op. Aan Beens Groep de taak tijdens de ontwerpfase het ontwerp dusdanig in te richten, zodat voldaan werd aan de zienswijze van de landschapsarchitect: de nieuwe kade opnieuw een historisch aanzien geven, in de sfeer van een gestapelde basaltkade. Het zichtbare deel van de kadeconstructie is om deze reden gerealiseerd met gebruikmaking van robuuste materialen als basalt en graniet. In de toekomst wordt deze kade voorzien van een houten steigerconstructie en wordt ook de terreininrichting op de kade geheel vernieuwd. Het ontwerp is tot stand gekomen middels nauwgezet contact met de diverse belanghebbende partijen. Met name de bestaande kabels en leidingen, die in grote getale aanwezig waren in de kanaalbodem, vormden een aanzienlijk risico. Door tijdige signalering zijn, in overleg met de beheerders, passende maatregelen getroffen. Omdat zich in de nabijheid van het werkgebied een aantal woningen en een appartementenflat bevinden, zijn voor de werkzaamheden de woningen en de flat onderworpen aan een bouwkundige vooropname. Tijdens het aanbrengen van de stalen damwandprofielen zijn de trillingen nauwlettend geregistreerd. Na de sloop van de bestaande monoliet basaltkade zijn de stalen damwandprofielen geplaatst en voorzien van schroefinjectieverankering. De stalen damwandprofielen zijn voorzien van prefab betonnen voorhangschorten, waarop aan de waterzijde basaltschijven zijn aangebracht. Als afwerking is op de kade een granieten deksloof geplaatst, die de robuuste constructie strak afwerkt. De eindstukken van de kade zijn geheel in graniet uitgevoerd, evenals de bekleding rondom de vluchttrappen. Beperkte werkruimte en handhaving van de omgevingsfuncties maakten het binnenstedelijke project tot een uitvoeringstechnisch en logistiek hoogstandje. Beens Groep kijkt terug op een ervaringrijk project wat door middel van geïntegreerde verantwoordelijkheid tot stand is gekomen. Inmiddels is het project naar tevredenheid van het Waterschap Veluwe afgerond en opgeleverd.

Omstanders

Sybe Schaap - Vertrekkend voorzitter van de Unie van Waterschappen Door: Hans Ouwerkerk

Waterbouw kan klappen incasseren Hij noemt de waterbouwers één van zijn twee favoriete beroepsgroepen. “Een sector die klappen kan incasseren, maar altijd weer doorgaat.” En hij plaatst vraagtekens bij de internationale roem die ons land ten deel valt als het gaat om onze omgang met water. “Wij waren altijd steengoed in het voorkomen van de vorige ramp. Het is niet alleen heldendom.” Kortom, een boeiend gesprek met Sybe Schaap, Eerste Kamerlid voor de VVD, Dijkgraaf Waterschap Groot Salland, maar bovenal vertrekkend voorzitter van de Unie van Waterschappen.

konden veroorloven. “En het antwoord daarop was nee. Dan heb ik het natuurlijk niet over een overstrominkje, maar als het echt mis zou gaan krijgen we het land niet meer overeind. Om die reden zet iedereen zijn schouders onder het veiliger maken van Nederland.”

Het kan eigenlijk niet mooier. De ontmoeting met Sybe Schaap in het kantoor van de Unie van Waterschappen in Den Haag heeft plaats terwijl de

Twee termijnen van drie jaar heeft hij er nu als voorzitter van de Unie van Waterschappen op zitten en het is tijd om de voorzittershamer door te geven aan zijn opvolger. Hiervoor is de Watergraaf Peter Glas voorgedragen. Schaap zegt terug te kijken op een leuke maar tegelijk ook zeer intensieve periode. “De kern is dat je er in verschillende circuits vroegtijdig bij bent, dat je zaken voor bent en de achterdeuren weet te vinden. Besturen gaat namelijk voor een groot gedeelte via de achterdeur. Daarmee wil ik niet zeggen dat besturen een geheimzinnige zaak is, of dat er congsies worden gesloten. Maar ik bedoel daarmee, dat je elkaar in informele sfeer ontmoet en zaken met elkaar bespreekt. Het informele circuit is heel belangrijk. Je kunt wel roepen er moet een Deltaplan komen, maar daarmee alleen komt het er echt niet. Maar wel wanneer je iedereen die er mee te maken heeft er op aanspreekt en er beweging in brengt. Dán ontstaat er urgentie en kan je aan de vergadertafel successen boeken. En vergeet niet”, voegt Schaap er aan toe, “dat het waterschap maar een kleine speler in het geheel is. Wij gaan alleen maar over water. Dus je

Sybe Schaap

regen in enorme hoeveelheden langs de ramen gutst. “Het is echt waterstaatkundig weer”, zegt Schaap. De avond daarvoor toonden de beelden in het journaal de nijpende toestand in Engeland waar hevige regenval tot enorme overstromingen heeft geleid. Volgens Schaap hét voorbeeld van wat er gebeurt wanneer je water niet in de ruimtelijke ordening inbrengt. Nee, dan doen wij het in Nederland met het Deltaplan, Ruimte voor de Rivier en het Nationaal Bestuursakkoord wel beter. Hoewel hij als nuchtere boer, opgegroeid in de Noordoostpolder wars is van enig borstklopperij. “Wij waren met oplossingen wel laat hoor, de hele geschiedenis door was er altijd eerst een ramp. Het is niet alleen heldendom in Nederland. Nederland was altijd steengoed in het voorkomen van de vorige ramp. Dat was in ’53 zo, in ’95 en in ’98 bij de enorme regenval niet anders.” Volgens de voorzitter wordt er met de huidige waterprogramma’s voor het eerst echt vooruitgekeken. En dat was nodig ook. Als grote animator van het Deltaplan heeft hij zich de vraag gesteld of wij als land ons nog een ramp met het water

Achterdeur

De avonturen van Willem de Waterbouwer Hopper filevorming voor de Maasvlakte

Illustratie Jan Breedveld

Maar wel gewoon achter aansluiten.

?

Fijne feestdagen toegewenst!

Colofon De Waterbouwer verschijnt 4x per jaar en wordt samengesteld door het bureau van de Vereniging.

Voor reacties en nadere informatie kunt u terecht bij: Vereniging van Waterbouwers Brigitte van Arkel Kampenringweg 45 Postbus 474, 2800 AL Gouda Tel. 0182 567 362 [email protected]

Mindere kanten waren er ook. Neem de mislukte verkiezingen. Hij noemt het een pijnlijk dossier voor zijn opvolger. “Ik heb de dolle pret gehad dat ik het debacle rond de verkiezingen in de media mocht verslaan. Dat viel niet mee met zo’n lage opkomst en met alle fouten bij ons valt er weinig glorie en eer meer te behalen.” Maar ook de interne discussie over de Rijksbijdrage hoogwaterkeringen ziet Schaap als een minder vrolijke episode in zijn voorzitterschap. “Omdat die bijdrage altijd ontoereikend en te laat is, stelde een commissie aan de waterschappen voor de financiering over te nemen. Deze discussie is vervolgens in eigen kring gesmoord. Jammer, want het had ons een steviger positie gegeven.” Maar hij ziet ook een lichtpunt. In het kader van de komende bezuinigingen zijn de waterschappen gevraagd een schot voor de boeg te geven. Schaap: “En dat lijkt te lukken. Plotseling zijn de waterschappen bereid allerlei vernieuwingen door te voeren. Urgentie speelt natuurlijk een rol. Iedereen begrijpt dat de tijd van een luxediscussie voorbij is.”

Veerkracht En dan de waterbouwers. Er verschijnt een brede glimlach op het gelaat van Sybe Schaap. “Er zijn twee beroepsgroepen in dit land waar ik de volle sympathie voor heb. Dat zijn naast de boeren de waterbouwers. Ook bij hen zit vaak van alles tegen, het weer, de markt, de opdrachtgever maar toch gaan ze rustig voort. De waterbouwsector vertoont altijd een enorme veerkracht.”

Ja Willem je mag zo gaan rainbowen!

De Waterbouwer is een uitgave van de Vereniging van Waterbouwers en is bedoeld om haar leden en relaties te informeren over onderwerpen die de branche raken.

moet zorgen dat je gezien én gewaardeerd word. En dat vond ik toch wel de leuke kanten van het voorzitterschap.”

Vormgeving: Kristy Productions Maasweg 8b 3144 DA Maassluis Tel. 010 5910081

Illustraties: Jan Breedveld

Hij bespeurt de laatste jaren een grote drang bij de waterbouwers om te veranderen. “Er is nog steeds geen nieuwe Aanbestedingswet maar er is wel een hele nieuwe aanbestedingspraktijk ontstaan. Het uitdagen van de markt om met innovatieve voorstellen te komen is goed en gaat ook goed. Bij de waterschappen kwam dat nog wat moeizaam op gang maar dat had alles te maken met de gevestigde tradities en bestaande culturen. Vanuit de bouwwereld hoor ik nu geluiden dat veel waterschappen nieuwe contractvormen omarmen. Dat betekent ruimte voor vernieuwing zodat het werk ook voor de opdrachtgever spannender wordt. Mijn grootste zorg is alleen of gemeenten de vernieuwingslag kunnen bijbenen. Er gaan vooral bij kleine gemeenten nog veel te veel bestekken de markt op voor de laagste prijs.”

De Waterbouwer Jaargang nr. 3

Recommend Documents