De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.
Symposium Gassamenstelling, 28 mei 2015
Inhoud • De warmtemarkt • Warmtevraag woningen • Warmtemarkt voor woningen ─ ─ ─
• • • •
Gasdistributie en CV ketel Elektriciteitsdistributie en warmtepomp Warmtedistributie
De keuze De warmtevisie 2030 2050
Symposium Gassamenstelling, 28 mei 2015
De warmtemarkt Warmtemarkt bestaat uit: • Warmtevraag van woningen voor verwarming en warm tapwater • Warmtevraag van overige gebouwen voor verwarming en warm tapwater • Warmtevraag van de tuinbouw • Warmtevraag van de (proces)industrie In deze warmtemarkt speelt gas nu de hoofdrol, maar dat gaat veranderen. Deze presentatie richt zich op de warmtevraag voor woningen. Symposium Gassamenstelling, 28 mei 2015
Warmtevraag woningen • Van de woningen die er in 2030 in Nederland staan zijn de meeste al gebouwd. • Nieuwbouw is vanaf 2020 bijna energieneutraal. • De warmtevraag voor woningen wordt voor een groot deel dus bepaald door de ontwikkeling in bestaande woningen. En dan vooral de isolatie. Dus door het succes van programma’s al de Energiesprong, blokvoor-blok en het fonds voor energiebesparing. • Voor het invullen van de warmtevraag zijn verschillende technieken beschikbaar. De belangrijkste concurrenten voor de komende decennia zijn: ─ ─ ─
Gasdistributie met CV ketel Elektriciteitsdistributie en warmtepomp Warmtedistributie
Symposium Gassamenstelling, 28 mei 2015
Warmtemarkt voor woningen • Volgens de NEV 2014 zal voorgenomen beleid maar geleidelijk verandering brengen in de huidige positie van gasdistributie en de CV ketel. • Er is wel een geringe groei van zowel elektrische (en hybride) warmtepompen en stadsverwarming.
Symposium Gassamenstelling, 28 mei 2015
Gasdistributie en CV ketel Voordelen • Bestaande infrastructuur beschikbaar • Infrastructuur ook bruikbaar voor groen gas • CV ketel is goedkoop, betrouwbaar en bekend • Opslag van gas is goed mogelijk en maakt daardoor seizoen gebruik eenvoudig • Aardgas is relatief goedkoop Nadelen • Aardgas is een fossiele brandstof • Groen gas is duurder en beschikbaarheid biomassa vormt een beperking
Verduurzaming kan ondersteund worden door zonneboiler voor warm tapwater Symposium Gassamenstelling, 28 mei 2015
Elektriciteitsdistributie en de warmtepomp Voordelen • Ontwikkeling van duurzame energie gaat sneller bij elektriciteit dan bij gas • Voldoende mogelijkheden voor groei aandeel zon en wind • Bestaande infrastructuur bruikbaar Nadelen • Bestaande infrastructuur onvoldoende om in gehele warmtevraag te voorzien • Elektriciteitsvoorziening niet ingericht op seizoen gebruik • Warmtepomp is duur, lastig in te passen in bestaande woningen en onbekend • Ook elektriciteit komt nog grotendeels van fossiele energie
Hybride warmtepomp neemt deel van de nadelen weg Symposium Gassamenstelling, 28 mei 2015
Warmtedistributie Voordelen • Maakt efficiënt gebruik van fossiele energie bij gebruik van restwarmte • Kan gebruik maken van duurzame energie in de vorm van geothermie of biomassa • Kosten worden niet bepaald door internationale, geopolitieke ontwikkelingen Nadelen • Vergt aanleg van nieuwe infrastructuur • Vanwege hoge investeringskosten een dure oplossing • Blijft restwarmte in de toekomst beschikbaar? • Efficiënt gebruik vraagt deelname van alle gebruikers in een gebied. Dus geen keuzevrijheid voor de gebruiker.
Is positief beoordeeld in de warmtevisie! Symposium Gassamenstelling, 28 mei 2015
De keuzes • Voor het verduurzamen van de warmtevraag van de bestaande woningen moeten dus keuzes worden gemaakt: ─ ─ ─
Groen gas Duurzame elektriciteit Duurzame warmte
• Wie maakt de keuze? ─ ─ ─ ─ ─
De bewoner van de woning De eigenaar van de woning Het lokale netwerkbedrijf De lokale politiek De landelijke politiek
• Wat zijn de randvoorwaarde bij de keuze? ─ ─ ─
CO2 reductiedoelen Duurzaamheidsdoelen Energiebesparingsdoelen
Symposium Gassamenstelling, 28 mei 2015
De warmtevisie “Ik roep alle betrokkenen op om vanuit hun eigen rol en verantwoordelijkheid, samen met mij, de weg vrij te maken voor verdere besparing en verduurzaming van de warmteproductie in Nederland. Ik ben bereid om de coördinatie hiervoor te verzorgen en partijen te ondersteunen en aan te jagen. Om concrete stappen in die richting te zetten, heb ik onderstaande uitvoeringsagenda opgesteld.” 1. Nieuwe marktmodellen en financiering warmte via evaluatie van de warmtewet
2. Faciliteren regionale (rest)warmteprojecten regionale projecten ‘case by case’ faciliteren
3. Additionele stimulans hernieuwbare warmte o.a. bij kleinschalige productie van hernieuwbare energie
4. Innovatie Via de Topsector Energie Symposium Gassamenstelling, 28 mei 2015
De warmtemarkt voor woningen in 2030 • Veranderingen komen langzaam op gang • Veel veranderingen mogelijk in de jaren 20 • Er zijn nauwelijks zekerheden • Een ding lijkt echter zeker: de gasvraag voor het verwarmen van woningen zal blijven dalen. Symposium Gassamenstelling, 28 mei 2015
Vooruitblik naar 2050 Op verzoek van GasTerra heeft CE Delft onderzocht hoe de bestaande woningvoorraad in 2050 duurzaam kan worden verwarmd. Uitkomst van de CE Delft studie ‘Klimaatneutrale gebouwde omgeving 2050’ (uit het persbericht):
Klimaatneutrale wijken soms met gas, soms met elektriciteit en soms met warmtelevering. “In eerste instantie is de gedachte om het aardgas geleidelijk te vervangen door groen gas. Doordat groen gas een schaarse energiebron is, wordt de prijs bij een grote vraag automatisch hoger. Dit leidt er toe dat met name buurten waar een goedkope warmtebron aanwezig is, zoals restwarmte of geothermie, en waar de aanleg van warmtenetten rendabel is, zullen overschakelen naar warmtelevering (naar verwachting de helft van het aantal woningen). In andere buurten, waar het onderhouden of vervangen van zowel een elektriciteits- als gasnet kostbaar is en waar de woningen goedkoop geïsoleerd kunnen worden zal aardgas worden vervangen door elektrische warmtepompen.” Symposium Gassamenstelling, 28 mei 2015
