De Vrijwilliger. Ank Bijleveld. Handel in werk. Stedelijk Museum Kampen. Verborgen in de natuur. Vrijwilligerscentrale. 24 september ZWOLLE

De Vrijwilliger i n

O v e r i j s s e l

Festiv

al

24 s ept ZW emb er OL LE

Ank Bijleveld

interview met de commissaris van de Koningin

Handel in werk beursvloer Wierden

Stedelijk Museum Kampen draait op 101 vrijwilligers

Verborgen in de natuur eendenkooi in de Wetering

Vrijwilligerscentrale tweeluik Twenterand - Zwolle D e

V r i j w i l l i g e r

|

z o m e r

2 0 1 1

Wat? Geld, cijfers en criteria! Vrijwilligers! Wat doen ze en waarom eigenlijk? Arcon (advies & onderzoek op het gebied van zorg & welzijn in Overijssel) heeft onderzoek gedaan naar het vrijwilligerswerk in Overijssel. Ruim vierhonderd inwoners van de provincie vulden een digitale enquête in. Hieronder staan de opvallendste uitkomsten. U ziet waar Overtotaal ijsselse vrijwilligers actief zijn, jongeren waar hun motivatie is en wat middengroep mensen in Overijssel van vrijouderen willigerswerk vinden.

45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5%

uc at ie

in g on de

rw

ijs e

n

nb e la ng e be

ed

ha rtig

bu ur t wi jk e

n

cu ltu ur

ku ns t

en

ch ou wi ng es

le ve ns b

re lig ie

en

zo

rg -

sp

en

or te

n

re c

hu lp ve rle ni ng

re at ie

0%

Sector vrijwilligerswerk Het grootste deel van de ondervraagden is vrijwillig actief in sport & recreatie, vooral jongeren en volwassenen kiezen voor die sector. Ouderen voelen zich thuis in zorgen hulpverlening.

45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5%

ng la be

js wi er on d

g in

en

en

be

ed

ha

uc

rtig

at

vie ad en

ie at rm

ie

s

t ur bu en jk fo in

lp

zo

rg -e

n

hu

be ns ve le

mannen vrouwen

re lig

ie

en

wi

rle ve

ho sc

n te ns ku

ng ni

in uw

ltu cu

ea cr re n te or sp

g

ur

tie

0%

Mannen zijn vooral actief in sport & recreatie, vrouwen zijn juist veel vaker actief in de zorgen hulpverlening. In de sectoren religie en levensbeschouwing en in wijk- en buurtorganisaties doen mannen en vrouwen ongeveer evenveel vrijwilligerswerk.

Motivatie In het onderzoek is gevraagd om aan te geven wat de belangrijkste motivatie is om vrijwilligerswerk te doen. ‘Jezelf nuttig maken’ is de belangrijkste motivatie. Jongeren noemen daarnaast ook ‘Anderen helpen’ en ‘Persoonlijke ontwikkeling’. Andere leeftijdsgroepen vinden die redenen veel minder belangrijk. ‘Arbeidservaring opdoen’ is voor jongeren ook een belangrijk motief. Ouderen vinden ‘Nieuwe mensen leren kennen’ een hoofdmotief. Zij noemen ook ‘idealisme’. ‘Genoeg tijd hebben’ wordt over het algemeen het minst als motief voor het doen van vrijwilligerswerk genoemd.

2

De Vrijwilliger | zomer 2011

3% 32% 53% 12%

maatschappelijke betrokkenheid vrijwillige inzet sociale plicht onbetaald werk

De Vrijwilliger Stedelijk Museum Kampen

Vrijwilligerscentrale Zwolle

Uniek in Nederland: 101 vrijwilligers en 5 beroepskrachten

“Mensen willen best wat doen. Ze willen alleen veel meer flexibiliteit”

4

14

Eendenkooi in de Wetering Vrijwilligerswerk in de natuur

inhoud overzichtskaart Overijssel Steenwijk

kop van Overijssel Salland Twente Vechtdal Beleidsinformatie nov.2010 nr.10299364

verborgen Hardenberg

Ank Bijleveld Interview met de commissaris van de Koningin in Overijssel

Zwolle

Raalte Almelo

6

Deventer

Enschede

festival Alles Begint Vrijwillig Een ongewoon leuke dag, 24 september in Zwolle

20 en verder:

10

Hengelo

Wat? Geld, cijfers en criteria! Interview Jeanette Rotman De freelance vrijwilliger Zelf doen?

2 26 28 32

Beursvloer Wierden

Het gedeeltelijk dichtdraaien van de subsidiekraan dwingt verenigingen en stichtingen om met creatieve ideeën te komen

Vrijwilligerscentrale Twenterand

“Als je hier binnenloopt, dan leggen we direct ons werk neer en helpen we je”

18

16

colofon

Redactie: Alie Zandstra, Rob de Jong, Marten Schulp en Anne ten Vergert Eindredactie: Frans van Ginkel Foto’s: Cees Elzenga Idee en samenstelling: Arcon | Azelosestraat 25 | 7622 NC Borne [email protected]


3

Stedelijk Museum Kampen 4


tekst Frans van Ginkel | foto’s Cees Elzenga Het Stedelijk Museum Kampen draait op 101 vrijwilligers en vijf beroepskrachten. Volgens vrijwilliger Jan Kok is dat uniek in Nederland. “Ik denk dat andere musea in Nederland die aantallen niet halen. En zeker niet in die verhouding. Een kleine kern van betaalde krachten zorgt samen met de vrijwilligers voor een bruisend museum.” Twee jaar geleden verhuisde het Stedelijk Museum naar het voormalige gemeentehuis aan de Oudestraat in Kampen. Bij de verhuizing en de bijbehorende nieuwe inrichting is duidelijk niet op een paar centen gekeken. Een deel van het pand stamt uit de Middeleeuwen, maar van binnen oogt ‘het Stedelijk’ modern. Precies zoals een museum er in deze tijd uit moet zien, inclusief restaurantje en museumwinkel. Jan Kok denkt dat de verhuizing en de inrichting en aankleding van het pand zeker hebben bijgedragen aan de toestroom van vrijwilligers. “De bevolking zag wat er hier gebeurde. Kampenaren zijn erg betrokken, ze eigenlijk een beetje verliefd op hun stad. Toen ze in de gaten kregen dat er iets bijzonders aan het ontstaan was, stroomden de aanmeldingen binnen. Sinds gisteren hebben we 101 vrijwilligers. Verloop is er nauwelijks. Mensen die afhaken doen dat meestal vanwege hun gezondheid. Als je vijftig-plus bent, zoals de meesten van hen, krijg je daar toch sneller mee te maken.” Maar, een mooi pand is natuurlijk niet voldoende om te zorgen dat vrijwilligers blijven. Jan Kok: “Ik denk dat mensen hier graag zijn. Ze hebben het gezellig met elkaar, de onderlinge sfeer is goed. Als ik puur voor mezelf spreek, word ik echt blij gewoon door hier te zijn. Het is hier eigenlijk nooit vervelend.”

De vrijwilligers zijn per activiteit ingedeeld in clusters: receptie en winkel, museumcafé, suppoosten en gidsen, educatie en tot slot documenten. Ieder cluster heeft een primus en de clusters komen maximaal vijf keer per jaar bij elkaar onder leiding van de primus. Jan ervaart die indeling als nuttig. “Het werk van de suppoosten is soms knap saai, terwijl de gidsen wat meer contact met de bezoekers hebben. In een clusterbijeenkomst kijken we dan hoe we het werk van een suppoost wat leuker kunnen maken.” Natuurlijk moet een suppoost niet ineens elke bezoeker gaan aanspreken, want daar is lang niet iedereen van gediend. “Je ontwikkelt vanzelf een neus voor wie dat wel en wie dat niet wil. Je zit op een stoeltje, je loopt rond en af en toe vertel je wat.” Jan loopt het museum in. Iedereen die in het museum iets doet heeft een blauw lint met een zilveren munt om. Het lijkt wel alsof ze allemaal een prijs gewonnen hebben - en met de waarderende woorden van Jan Kok voor de gang van zaken in het museum is dat misschien ook een beetje zo. Jan maakt met werkelijk iedereen die hij tegenkomt een praatje. Hij vertelt ook aan iedereen wie wij zijn, de fotograaf en ik, en wat we komen doen. Iedereen vindt dat weer leuk om te horen en wil ook wel even vertellen hoe leuk het is om vrijwillig in het Stedelijk Museum Kampen te werken. Het werd een leuke, lange middag. Het Stedelijk is een prachtig museum. Ga erheen en maak er een dagje van, want Kampen is een mooie stad. En als u het museum bezoekt, maak dan vooral een praatje met de suppoosten. Vinden ze leuk!


5

tekst Frans van Ginkel | foto’s Cees Elzenga

Vrijwilligerswerk, verborgen in de natuur 6

“We zien elkaar in Wetering,” zegt Wouter Joenje, “vlakbij Kalenberg, in de Weerribben”. Het klinkt mij onbekend in de oren. “Staat Wetering wel in de navigatiesystemen?”, vraag ik. “In de meeste wel”, zegt Wouter opgewekt. “Je moet aan de westzijde zijn, dan almaar rechtdoor, een brug over… dan krijg je een bord ‘doodlopende weg’. Gewoon door blijven rijden, nog best wel een eindje; op een gegeven moment zie je ons wel staan bij een soort meertje.”



7

vrijwilligers in beeld | reportage

Mijn navigatiesysteem brengt mij feilloos naar Wetering, Wouters aanvullende routebeschrijving klopt als een bus. Ik zie elf mannen aan de weg staan. Aan een ponton ligt een ijzeren punter in het meertje. De mannen hebben elk een thermosfles koffie en een pakje brood bij zich. Als ze mij zien willen ze meteen in de punter stappen, maar we moeten wachten tot de fotograaf de locatie heeft gevonden. Via de mobiele telefoon praten we hem naar de verzamelplek. Om tien over acht, tien minuten later dan afgesproken,

de kooi. We zijn nu bezig met de beschoeiing en de rietmatten. Met achttien vangpijpen is dit de grootste eendenkooi van West-Europa. Hij is niet meer in bedrijf, maar we zorgen er voor dat hij wel blijft bestaan. Als je niks doet, groeit de natuur er in een paar jaar overheen.” Het is wonderlijk dat slechts heel, heel weinigen iets te zien krijgen van al dat vrijwillige werk. De kooi is gesloten voor publiek. Bij navraag vindt iedereen dat vreemd, maar dat staat het plezier in het werk niet in de weg. Aannemer in ruste Roelof Muis: “Ik vind het jammer, maar ik denk dat Staatsbosbeheer, de eigenaar van de kooi, er wel van terugkomt. Er is steeds minder geld voor natuur en als je het hier, een beetje beperkt, openstelt voor het publiek en je zet een kassa aan de weg, dan komen ze in ieder geval uit de kosten.”

“Net echt werk, maar dan vrijwillig” stappen er dertien man in een punter. We varen de Weerribben in, een water- en rietgebied in het Noordwesten van Overijssel. De elf mannen gaan op weg om te werken in de eendenkooi. “Dit is zo’n beetje de vaste kern”, zegt Wouter. “Als je kan, dan kom je en als je een keer niet kan, dan is het ook niet erg.” Vandaag zijn er alleen mannen bij, op andere dagen doen er ook vrouwen mee. “Op dinsdag en op zaterdag werken we hier aan het behoud van

8


We bukken voor een laag bruggetje en direct daarna leggen we aan. In kolonne lopen we naar een zwart schuurtje. Er staat een picknicktafel, het zonnetje schijnt en vrijwel tegelijk gaan alle thermoskannen open. De sfeer is uiterst gemoedelijk en er wordt wat gekletst, maar als de koffie op is gaan de mannen aan de slag. “Niemand heeft de leiding en er ook geen voorman of zoiets”, zegt Roelof. “Het regelt zich vanzelf, we weten wat er moet gebeuren.” De meesten gaan aan de slag met de beschoeiingen. Oud-aannemer Muis heeft de benodigde machinerie meegebracht. ”Ik had dit nog thuis staan,” zegt hij, wijzend op een klein kraantje op een ponton, “dat gaat makkelijk. En

voor mij”, zegt hij breed glimlachend, “is het een mooie manier om een beetje af te bouwen.” Roelof drukt met de machine palen in de grond en na vier palen drukt hij tegen de palen een schot in het water. Binnen een minuut of tien is er vier meter oever beschoeid. Het lijkt gewoon werk, de sfeer die er hangt is ook een werksfeer, misschien met iets meer rust en iets meer gemoedelijkheid. Wouter laat ons de hele kooi en al het werk van de afgelopen jaren zien: het vrijhouden van de vangpijpen, het onderhoud aan de rietmatten, het maaien van de oevers, het zaagwerk, het bouwen aan de schuurtjes en de schuilhutten, de aanleg van de bruggen en bruggetjes.

Wouter wijst ons onderwijl voortdurend op vogels en op plantjes. Als hij ergens de deur van een schuurtje opentrekt, valt er een vleermuisje op de grond. Wouter pakt het beestje op en hangt het terug in het donker. In een uithoek van de kooi wordt aan de rietmatten gevlochten. De mannen die daarmee bezig zijn, stappen – als we er bijna zijn – in de boot om terug te varen richting picknicktafel. Wouter organiseert een lift. In de Weerribben is het beter varen dan lopen. Om 10.30 zijn we terug bij de picknicktafel. Tijd voor koffie: het is net echt werk maar dan vrijwillig.


9

10


interview


“Vrijwilligers zijn enorm belangrijk voor onze samenleving”

Ank Bijleveld Ank Bijleveld-Schouten is de nieuwe Commissaris van de Koningin in Overijssel. Lange tijd was ze actief in Den Haag: van 1989 tot 2001 was ze lid van de Tweede Kamer en in 2007 werd ze Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Tussen 2001 en 2007 was ze burgemeester van Hof van Twente. Vanaf 1 januari 2011 zetelt Ank Bijleveld in het provinciehuis in Zwolle. Ze is terug in Overijssel, de provincie waar overduidelijk haar wortels liggen. Maar misschien is het zelfs nog beter om te zeggen dat ze nooit is weggeweest, want Ank Bijleveld woont al heel lang in Goor. “Vrijwilligers zijn enorm belangrijk voor onze samenleving”, zegt de Commissaris in haar werkkamer op de bovenste verdieping van het provinciehuis in Zwolle. “Zeker nu de overheid minder geld te besteden heeft, wordt er meer van mensen zelf verwacht. Ik vind dat op zichzelf een goede ontwikkeling. Je kunt niet overal professionals voor blijven aanstellen, want daar is gewoon geen geld meer voor. En, eigenlijk nog veel belangrijker, de aanwezigheid van meer professionals leidt zeker niet tot meer betrokkenheid van de burgers. Ik denk echt dat er de komende jaren meer van mensen zelf verwacht wordt. Daar heb ik overigens alle vertrouwen in, want de veerkracht van onze samenleving is enorm. Er is al veel betrokkenheid, dat zie ik in mijn eigen omgeving. Ik ben als vrijwilliger actief bij het School- en Volksfeest in Goor. Voor de gemiddelde buitenstaander is dat misschien gewoon een zomerfeest in een tent, maar dat lijkt maar zo. De onderlinge band tussen de inwoners staat er echt centraal want niet alleen de echte feestgangers doen mee, uit de opbrengst van het feest krijgen ouderen een dagje uit aangeboden en worden voorstellingen op scholen betaald. Die opzet verbindt mensen echt met elkaar!

Ank Bijleveld is bezorgd over het toenemende gebrek aan mensen die clubs of verenigingen willen besturen. “Voor praktische klussen zijn er altijd wel mensen te vinden, maar het wordt steeds moeilijker om nieuwe bestuursleden te vinden. Ik weet dat er bij een grote bloeiende gymnastiekvereniging met bijna vierhonderd leden serieus is nagedacht over het opheffen van de vereniging omdat er geen nieuwe bestuursleden waren. Pas toen het woord ‘opheffen’ gebruikt werd, kwamen de leden in beweging en ontstond er een compleet bestuur. Mensen moeten soms met de neus op de feiten gedrukt worden. Niet alles kan door een klein groepje geregeld worden. Je ziet bijvoorbeeld dat verenigingen zaken verplicht gaan stellen – ouders die hun kind inschrijven bij ‘mijn’ hockeyvereniging weten meteen dat er verwacht wordt dat ze actief zijn voor de club. Ik denk dat de volgende generatie door de Maatschappelijke Stage zoals we die nu in het voorgezet onderwijs kennen, echt opgevoed wordt in het vrijwilligerswerk. Ik verwacht dat zij het echt heel normaal vinden dat je naast je werk iets vrijwillig doet voor de buurt, het dorp of de vereniging. Organisaties zullen zich ook aan moeten passen. Mensen zijn beschikbaar voor vrijwilligerswerk maar niet altijd en niet ieder moment. Vrijwilligerswerk moet ingepast kunnen worden in het hectische bestaan dat wij tegenwoordig leiden en er moet een begin en een einde zijn. De vrijwilliger die dag en nacht klaarstaat, gaat verdwijnen. Het moet meer op projectbasis gaan. Van oudsher kennen we in Overijssel het noaberschap, dat is niet helemaal hetzelfde als vrijwilligerswerk maar het heeft wel met elkaar te maken. Klaarstaan voor elkaar, iets voor elkaar over hebben, samen aan de slag. Ik ben er van overtuigd dat mensen zich voor elkaar en met elkaar willen blijven inzetten.”

“Pas toen het woord ‘opheffen’ gebruikt werd, kwamen de leden in beweging”


11

Vrijwilligerscentrale Overijssel

Vrijwilligerscentrale Overijssel

Z w o l l e Twenterand “Als je hier binnenloopt, dan leggen we direct ons werk neer en helpen we je. Maar dat gebeurt niet elke dag.” Je zou het niet zeggen, maar Ellen Bloemhof heeft het druk genoeg. Haar werkplek, het Informatiepunt Vrijwilligerswerk Twenterand (IVT) in Vriezenveen, is via internet, telefoon en de lokale media verbonden met de 33.000 inwoners van Twenterand. “Zo is het voor iemand uit Den Ham, aan de andere kant van de gemeente, soms lastig om zomaar langs te komen”, legt Ellen uit. “Wij wonen in een grote, uit zes kernen samengevoegde gemeente. Veel van onze contacten verlopen daarom via de telefoon of de mail.”

“Als je de winkel binnenkomt, staat er altijd iemand achter de balie die je te woord kan staan. We zitten aan de rand van het centrum van Zwolle en hebben veel aanloop van voorbijgangers.” Consulent Odelia Otten geeft een rondleiding door de oude bakkerswinkel waarin de Vrijwilligerscentrale Zwolle (VCZ) gevestigd is. Recht tegenover de toegangsdeur staat een grote rij mappen met vacatures, in een hoekje staat een computerterminal. “We hebben meestal zo’n 400 vacatures”, gaat Odelia verder. “Die kan je digitaal en via internet zien, maar veel mensen neuzen liever zelf in de map of praten met ons.

pag. 16 12


pag. 14

tweeluik vrijwilligerscentrale Elke Overijsselse gemeente heeft een organisatie die vrijwilligerswerk ondersteunt. Naast bemiddeling

bij

vacatures

vrijwilligershelpen

deze

vrijwilligerscentrales of vrijwilligerssteunpunten organisaties die met vrijwilligers werken. De Vrijwilliger bij

de

ging

op

bezoek

vrijwilligerscen-

trales in Zwolle en in de gemeente

Twenterand.

Hoe

promoten en stimuleren zij vrijwilligerswerk? Een tweeluik.


13

tweeluik vrijwilligerscentrale | Twenterand

tekst Marten Schulp | foto’s Cees Elzenga

“Uiteindelijk draait het ook daar om goed contact” Tot mei 2010 beheerde in Twenterand een gemeenteambtenaar de vrijwilligersvacaturebank. Maar nu, sinds een dik jaar, heeft Twenterand eindelijk een volwaardige vrijwilligerscentrale. Een groot lokaal van een voormalige school in Vriezenveen is ingericht als kantoor. Ellen: “Hier zijn we van dinsdag tot en met vrijdag tussen negen en half een beschikbaar.” Voor haarzelf is haar functie van coördinator een tweevijfde baan; naast een medewerker voor drie uur werken er nog twee vrijwilligers mee. IVT draait tot nu toe erg goed, vertelt ze. Steeds meer organisaties en verenigingen in de gemeente weten het vrijwilligerssteunpunt te vinden. Het hart van de dienstverlening van IVT is de vacaturebank. Die staat op de website www.vrijwilligerswerktwenterand.nl en in de mappen die in de bibliotheken van elke kern in de gemeente te raadplegen zijn. “Niet iedereen is even handig met computers en veel mensen vinden het sowieso erg prettig een map te kunnen doorbladeren.” Op die manier kan IVT effectief werken in een groot werkgebied. “De voormalige vacaturebank van de gemeente schoot daarin een beetje

14


door”, vertelt Ellen. “Op die site moesten mensen teveel invullen; dat vonden wij niet laagdrempelig genoeg. Op onze site kan je gewoon vacatures bekijken en klikken op ‘Reageren’. Dan leggen we contact en bemiddelen we tussen jou en de organisatie. We bellen of mailen, misschien wil je zelf even langskomen voor meer informatie, maar daarna verwijzen we je door. De vragende organisatie neemt jou aan, niet wij.” Voor organisaties heeft de site een knop ‘Aanmelden vacature’. “Wij checken elke vacature die binnenkomt en schrijven een zo aansprekend mogelijke tekst. Dan sturen we een mailtje of we bellen er even over; de vacature wordt dus niet gelijk geplaatst. Eerder moesten organisaties inloggen en meterslange webformulieren invullen. Ook dat was natuurlijk erg ontoegankelijk.” “Heel bewust zetten we niet de contactgegevens van de organisaties op onze site. We willen graag zien wat er met onze vacatures gebeurt. Natuurlijk houdt niemand je tegen om zelf contact te leggen. Om het aanbod actueel te houden en omdat de gemeente graag cijfers over vrijwilligerswerk wil, inventariseren we elk half jaar welke

vlnr: Betine Boshoeve, vrijwilliger vacaturebeheer en bemiddelingen; Jans Hoekman, vrijwilliger bemiddelingen, promotie en website; Sylvia Hollander, medewerker sociale media en nieuwsbrief; Ellen Bloemhof, coördinator

vacatures er al zijn ingevuld en welke nog niet. Dan hoor je natuurlijk regelmatig dat organisaties via een andere weg mensen hebben gevonden. Dat is prima, zolang ze het ook aan ons vertellen. Dan kunnen we de gemeente een goed beeld van het vrijwilligerswerk in de gemeente geven.” Achter de schermen van de site komt nu een registratie- en matchingprogramma. Bezoekers die reageren, worden automatisch in het systeem opgenomen. Ellen en haar collega’s kunnen dan veel gemakkelijker en sneller mensen en vacatures aan elkaar koppelen. “Dat gaat heel makkelijk en scheelt ons een heleboel werk.” Vrijwilliger Jans Hoekman is de kabelkrantadvertentie voor de vacature van de week aan het vormgeven. Jans: “Ik houd me bezig met posters, promotiemateriaal, onze campagne op de kabelkrant, en daarnaast doe ik ook bemiddeling bij vacatures.” Ook is hij verantwoordelijk voor een hele andere tak van de diensten van IVT, informatie en advies voor en over vrijwilligers. Ellen: “Daar zit ontzettend veel werk in! Vrijwilligers en organisaties in de gemeente kunnen op onze site terecht voor allerlei nuttige info over beleid, wetten en

regels en praktische tips. Veel van die informatie geldt voor alle gemeenten, maar waar dat mogelijk en handig was, hebben we het aangepast op onze gemeente.” Als nieuw steunpunt wil IVT zijn gezicht laten zien in Twenterand. Natuurlijk door goed werk te leveren en vooral door goed te netwerken. Overal in de lokale samenleving moet je contacten hebben. Ellen: “We maken nog steeds kennis met meer organisaties in onze gemeente. Dat gebeurt via de bemiddeling en de contacten die we daaruit overhouden. Daarnaast zetten we heel bewust in op de belangrijke sociale media: Hyves, Facebook en Twitter. We plaatsen daar filmpjes, bijvoorbeeld over het Europees Jaar van de Vrijwilliger en we tweeten over de vacature van de week en onze onze persberichten. Hyves en Twitter hebben we aan elkaar gekoppeld. En het werkt! Niet alleen om contact te houden met het publiek; die sociale media blijken ook een mooie manier om de lijnen met wethouders, politieke partijen en dergelijke heel kort te houden. Uiteindelijk draait het ook daar om goed contact.


15

tweeluik vrijwilligerscentrale | Zwolle

tekst Marten Schulp | foto’s Cees Elzenga

“Mensen willen best wat doen, ze willen alleen veel meer flexibiliteit” Daarom richten we ons steeds meer op ‘warme bemiddeling’. Onze mensen vragen klanten naar hun talenten en wat ze zouden willen doen. Wij luisteren, maken combinaties met de wensen die we kennen van de organisaties in de gemeente en stellen vacatures voor.” In vrijwilligerswerk kan je volgens Odelia onontdekte talenten ontplooien, ervaring opdoen voor betaald werk, vaardigheden opdoen, nieuwe dingen leren, mensen leren kennen en een netwerk opbouwen. “Om mensen daarbij te helpen, kijken we dus verder dan alleen het vacatureaanbod. Sommigen willen tips, anderen zoeken alles liever zelf uit. Wie een vacature heeft gevonden, moet zelf actie ondernemen. Als dat een te grote stap voor je is, kunnen wij bemiddelen.” Om heel Zwolle vrijwilligersondersteuning te kunnen bieden, werken er vijftien betaalde parttimers bij VCZ. Daarnaast werken er veel vrijwilligers, bijvoorbeeld fotografen, of mensen die meehelpen bij beurzen of evenementen. Het steunpunt informele zorg, een deur verder en onderdeel van VCZ, heeft ook heel veel vrijwilligers.

16


Odelia Otten merkt een toegenomen aandacht voor maatschappelijke inzet. “Steeds meer bedrijven, scholen of studentenverenigingen willen iets teruggeven aan de samenleving. In plaats van een feestje te geven, bellen ze ons of ze wat kunnen komen doen. Dat vind ik een hele leuke ontwikkeling. We helpen die klanten dan ook graag, want ze zijn een echte uitkomst voor de organisaties die bijvoorbeeld voor een groot evenement veel extra mensen nodig hebben.” Organisaties kunnen hun vacatures zelf online indienen. “Wij bekijken ze eerst en zetten ze op onze site, in de mappen in de winkel en in de bibliotheek, in de huis-aan-huiskranten en in de etalage. In de wijkkranten komen vacatures uit de wijk.” Naast alle pr biedt de Vrijwilligerscentrale Zwolle ook ondersteuning en advies aan organisaties. Odelia: “We voeren adviesgesprekken en geven cursussen en trainingen over bijvoorbeeld vrijwilligersbeleid, werving of communicatie.” Kleinere organisaties kunnen bij elkaar aanschuiven voor een cursus. “Een bijeffect daarvan is dat ze onderling contact leggen en tips uitwisselen.” Tip

voor elke vrijwilligersorganisatie: zorg voor draagvlak en goede taakomschrijvingen. Als vrijwilligers de weg weten in de organisatie en hun en elkaars verantwoordelijkheden kennen, dan gaat er veel goed. “Met het opstellen van een basaal vrijwilligersbeleid kunnen wij een organisatie heel goed helpen.” Een terugkerend thema in adviezen en cursussen is waardering van vrijwilligers. “Soms zit dat in hele kleine dingen”, licht Odelia toe. “Stuur een jarige vrijwilliger een kaartje. Of voer functi-

“Out-of-the-box-denken kan daarbij heel handig zijn” oneringsgesprekken; daarmee geef je hen het gevoel dat je ze serieus neemt.” Organisaties vinden het vaak nog lastig om op ‘de vrijwilliger van nu’ in te spelen. Ze denken daardoor wellicht dat mensen geen vrijwilligerswerk meer willen doen. “Mensen willen best wat doen. Ze willen alleen veel meer flexibiliteit. Vroeger begonnen ze ergens, kwamen ze wekelijks hard werken en bleven dat twintig jaar doen.” Aan die eis kan bijna niemand meer voldoen. Organisaties kunnen hun werk beter vormgeven als eenmalige projecten met kop en staart en daar dan mensen voor vinden. “Als wij een vacature voor vijftien uur per week op vaste dagen en tijden binnenkrijgen, adviseren

we de organisatie vaak om het werk in tweeën of in drieën te knippen. Voor mensen met werk en een gezin is het anders gewoon te veel.” Vooral voor bestuursfuncties wordt het steeds moeilijker om mensen te vinden. “Naast een vrijwilligerstekort spelen er vaak nog andere problemen bij organisatie. Dan loopt de communicatie in de organisatie niet lekker, of zijn er twee mensen die al het werk doen en de rest buitensluiten. Wij kijken in ons contact met organisaties verder dan het doorplaatsen van vacatures. Dat hoort bij onze rol van vrijwilligerscentrale.” Ook in het doelgroepgericht werken ziet Odelia veel verbetermogelijkheden voor organisaties. “Neem jongeren en ouderen, twee groepen die een echte meerwaarde hebben die organisaties nog niet altijd zien.” Via de maatschappelijke stages kan je als organisatie contact leggen met jongeren. “Daarnaast hebben we de expertisebank van vrijwillige experts. Dat zijn gepensioneerden, of mensen met een eigen bedrijf, die hun expertise op kaderniveau – management, pr, advieswerk – willen inzetten voor vrijwilligersorganisaties. Wij matchen hen met organisaties en ‘detacheren’ hen; ze blijven als vrijwilliger aan ons verbonden.” Een derde speciale groep bestaat uit mensen die vanuit een uitkering aan het werk willen als vrijwilliger. “Die hebben heel verschillende achtergronden; sommige hebben gewoon extra aandacht en hulp nodig. Out-of-the-boxdenken kan daarbij heel handig zijn. “Mensen met elkaar in contact brengen en op weg helpen, dat vind ik ontzettend leuk aan mijn werk. Door een nieuw contact te leggen, krijg je twee partijen die allebei ergens verder mee kunnen.”


17


Beursvloer Wierden De overheid begint zich financieel terug te trekken en dat lijkt in de praktijk vooral te betekenen dat de sectoren zorg, welzijn en cultuur op zoek moeten naar andere geldschieters. De gemeenten moeten immers nieuwe keuzes maken want er is niet overal geld meer voor. Het gedeeltelijk dichtdraaien van de subsidiekraan dwingt verenigingen en stichtingen om met creatieve ideeën te komen die er voor zorgen dat ze kunnen blijven doen wat ze deden. Daarnaast willen bedrijven zich profileren met Maatschappelijk Betrokken Ondernemen. In Wierden levert dat nieuwe verbindingen op. Theo de Putter is wethouder in de gemeente Wierden. Hij zegt: “De overheid trekt zich inderdaad terug als degene die altijd alles regelt, maar hier in Wierden stappen we tegelijkertijd naar voren als verbindende factor. Wij denken dat het bedrijfsleven aan de ene kant en maatschappelijke organisaties aan de andere kant veel voor elkaar kunnen betekenen. Het is onze bedoeling dat ze met een gesloten portemonnee diensten gaan uitwisselen.” Als voorbeeld noemt de wethouder de plaatselijke EHBO die op zoek is naar een nieuwe cursusruimte. “De EHBO kan binnenkort terecht in een bedrijfskantine en als tegenprestatie traint de EHBO de bedrijfshulpverleners van dat bedrijf. En dat is precies wat we bedoelen.”

18


Ter stimulering van de nieuwe contacten is er in Wierden, om precies te zin in de kern Enter, een soort markt georganiseerd: de Beursvloer Wierden. Op een industrieterrein pal aan de A1 in een modern ogend gebouw is het druk en lijkt iedereen met iedereen te praten. Als je zelf stil bent, is het lawaai meer dan oorverdovend. Wethouder de Putter slaat op een gong ter opening van de beursvloer. Ondernemers hebben een blauwe badge en mensen van de maatschappelijke organisaties een groene. Een aantal heren in kleurige colbertjes – de hoekmannen, net als bij een ‘echte’ beurs – stimuleert de contacten. De organisatie laat niets aan het toeval over. De hoekmannen kennen de vragen en het aanbod en de mensen. Zij brengen vrager en aanbieder actief bij elkaar. Een meneer met een microfoon maakt her en der een praatje en houdt de zaal op de hoogte van de vorderingen. Is er een match, een verbinding tussen vraag en aanbod, dan wordt er op de gong geslagen. Uit het aantal gongslagen is al snel op te maken dat de Beursvloer een doorslaand succes is. Het toeval wordt volledig uitgesloten, een notaris legt de afspraken vast en kijkt of de verhouding tussen de dienst en tegenpresentatie een beetje klopt. En een accountant kent een waarde toe aan de prestaties.

Voor de oppervlakkige kijker lijkt het allemaal vanzelf te gaan maar de Beursvloer Wierden is tot in de puntjes voorbereid. Beleidsmedewerker Monique Mulder: “We wilden er echt een succes van maken. In de voorbereiding hebben we nauw samengewerkt met bijvoorbeeld de ondernemersverenigingen, want vooral aan die kant moest het idee even groeien. Het moest ook niveau hebben… uitstraling. Bedrijven willen zich best verbinden maar dan moet het wel ergens over gaan. Ondernemers waren eerst een beetje blanco – past dit wel in Wierden – maar nu zijn ze ronduit enthousiast.” Ondernemer Jan Lammertink van Countus: “Toen de gemeente ermee kwam, moest het idee bij ons eerste een beetje rijpen, maar nu hebben we er hoge verwachtingen van. Voor ons bedrijf is

het een manier om ons profileren en om samen met maatschappelijke organisaties met out-ofthe-box-ontwikkelingen te komen. Natuurlijk zijn we een bedrijf en we denken ook aan een mogelijke spin-off van deze markt maar daar is het niet om begonnen. Het gaat vanavond om het vinden van de match tussen bedrijven en maatschappelijke organisaties.” Een paar dagen na de beursvloer zegt Jan Lammertink aan de telefoon: “Het was goed, het was levendig en het was geanimeerd, ik kan niets anders zeggen. Er waren ruim vijftig matches. Het liep de hele avond door, zelfs na afloop ontstonden er toch nog matches. Het was echt een succes. De notaris heeft de waarde van de matches berekend en kwam op ongeveer 60.000 euro. Het was beter dan ik van tevoren bedacht had.”

Dee V Vrijwilliger Vri rijw ri jw willli l ge g r | zo zzomer om meer 20 2011 011

19 1 9

24

september

in

Zwolle

festival Alles Begint Een ongewoon leuke dag!

Op zaterdag 24 september is er een feestje in Zwolle, een vrijwilligersfeestje: het Festival Alles Begint Vrijwillig. Het grote grasveld in Park de Wezenlanden, direct achter het provinciehuis, staat de hele dag bol van de activiteiten, optredens en demonstraties. Voor iedere leeftijdsgroep is er iets te zien, te doen of te beleven. Het uitgangspunt is iedereen een ongewoon leuke dag te bezorgen. Het festival richt zich op iedereen. En dus ook op alle leeftijdsgroepen. Op vrijwilligers, maar ook op mensen die helemaal niets weten van vrijwilligerswerk. De toegang is helemaal gratis en ook deelname aan alle activiteiten en dergelijke kost helemaal niets. Er zijn doorlopend optredens met als absolute klap op de vuurpijl, het optreden aan het eind van de dag door Miss Montreal. De provincie Overijssel is initiator van het festival, de organisatie is uitbesteed aan Arcon uit Borne, de ondersteuner van de vrijwilligerssector in Overijssel, waarbij nauw wordt samengewerkt

20


24

september

in

Zwolle

gin

AT

IS

t Vrijwillig

!

Alles Be

Vrijwillig

GR

l iva

Het fest

met provinciale organisaties als Sportservice Overijssel, SENtrum, YMCA, Scouting Overijssel, Natuur en Milieu Overijssel en Kunst en Cultuur Overijssel en vele tientallen andere (plaatselijke) organisaties. Woorden als “een leuke dag”, “veel te doen” en “voor iedereen” stonden centraal in de voorbereiding. Het programma is een uitnodiging aan iedereen om zelf actief te zijn of – als je dat niet wil of kan – om te zien waar en hoe vrijwilligers actief zijn. Het festival wordt geopend door gedeputeerde Bert Boerman. Hij is de hele dag aanwezig als gastheer. Het programma van het festival is opgezet rond een centraal hoofdpodium en vijf thema-paviljoens. In dit artikel gaan we in vogelvlucht door het programma heen. Per paviljoen geven we enkele hoogtepunten. Uitgebreide informatie over het programma is te vinden op www.allesbegintvrijwillig.nl/festival


21

24

september

in

Zwolle

Hoofdpodium Om 11 uur wordt het festiv al daverend geopend. De hele dag do or treden fanfares en bands op. ’s Midd ags is de uitreiking van de Overijssels e Vrijwilligersprijs 2011 en de afslui ting van het festival wordt ver zorgd door r Mi Miss ss Monttr rea eal. l.

Vrijwilligerswerk is belangrijk! De overheid wil niet meer verantwoordelijk zijn voor alles, de burger is steeds vaker zelf aan zet. Niet in zijn/haar eentje maar samen met anderen. De vrijwillige sector groeit en bloeit. In de provincie Overijssel zijn honderdduizenden actief als vrijwilliger. Vrijwilligers kom je tegen in de sport, de kunst, de zorg, de natuur, de buurt, op school… eigenlijk overal. De drijfveer is meestal iets in de sfeer van ‘betrokkenheid bij de samenleving” maar in alle eenvoud draait het in het vrijwilligerswerk om leuk, gezellig, ontmoeten en nuttig zijn voor de medemens. Waarschijnlijk ook in die volgorde. Soms zijn mensen al jaren actief als vrijwilliger maar hebben ze niks met het woord vrijwilligerswerk. “Dat doe je gewoon” 22 De Vrijwilliger | zomer 2011 zeggen ze dan.

september

in

gin

l iva

Alles Be

Paviljoen Jeugd le erg leuHet jeugdpaviljoen heeft enke n beetje de ke doe-activiteiten, die zo’ aan, zoals hele dag kunnen worden ged n, klimmen schaatsen op een kunstijsbaa in een panin een klimwand, voetballen nakooi en facepainting. dens en deVerder zijn er heel veel optre Jeugdcirmonstraties van bijvoorbeeld venter en cus Javarini, Jeugdmusical De P. YMCA, Scouting, STAP en JO

Z w o l letef H est GR AT IS

t Vrijwillig

!

24

Paviljoen Sport Een presentatie van de me thode die écht werkt “Succesvol vrijwilligers werve n” Veel verenigingen zijn al een aan tal jaren aan het experimenteren met een aanpak voor werving van vrijwilligers. Oo k Sportservice Overijssel is hiermee aan de slag gegaan en heeft geleidelijk een aanpak ontwikkeld, die de methode ‘Succesvol vrijwi lligers werven’ wordt genoemd. Kern van de methode is de aanpak vanuit de basis: per soonlijk en iedereen wordt gevraagd. Motiev en en wensen van potentiële vrijwilligers vormen de basis voor een succesvolle aan pak, naast een goede promotiecampagne. De methode blijkt effectief en het resultaat is elke keer boven verwachting. Maak tijdens het festival kennis met de me dez d ez ze e methode.

n lekkere en In beweging voor ee gezonde fruitshake in ijssel wil iedereen Spor tser vice Over ng aken van het bela Overijssel bewust m ng actieve leefstijl (voedi van een gezonde en ars het festival kan da en jd Ti ). en eg w be en or iljoen de aandacht vo om in het Spor tpav kjes t en gezonde dran bewegen, vers frui ezig Fruitschool is aanw niet ontbreken. De ee tshakefietsen. Hierm met 2 feloranje frui en inuut een gezonde kun je binnen 1 m Dit bij elkaar fietsen. vezelrijke smoothie deze veel plezier. Naast staat garant voor de kun je proeven van fysieke inspanning tjes tjes, -komkommer lekkere snoeptomaa aanwezig zijn. en paprikaatjes die


23

24

september

in

Zwolle

Paviljoen Zorg en welzijn mee…. geniet….. Laat je zien…praat mee …. doe g en welzijn. wees erbij op het plein van zor de activiteiten: Online Slechts een kleine greep uit het kader van EVC en je E-portfolio aanmaken in tfolio geeft een comonline je talenten testen. Je por n, (vrijwilligerswerk) pleet overzicht van je talente taligen, jong en oud, ervaringen en kennis. Anders Nederlandse Taal in oefenen in kleine groepjes de ers van mensen met het Taal café. Belangenbehartig en je mee in de weeen verstandelijke handicap nem standelijke beperking. reld van mensen met een ver ondersteuning nodig Jongeren hebben soms extra in de vrije tijd niet zo omdat het op school, thuis of n-coachen is hier voor soepel loopt. Het project Meide rs aan het werk in de speciaal ontwikkeld. Vrijwillige de wijkboerderij en anwijk met buurtbemiddeling, activiteiten. De Vrijdere vormen van wijkgerichte t zij voor vrijwilligers willigerscentrales laten zien wa Peren delen ze lekkerkunnen betekenen. Als Toffe prek en betrekken ze nijen uit, gaan ze met je in ges festival. bezoekers. je op creatieve manier bij het

Paviljoen Natuu r en Milieu

it val

A R G

S I T

All

es

24

ijw illig!

Fes

Oer is stoer. Vuur maken m et vuurstenen, zelf een pijl en ermee schieten boog maken en , wolvlechten, olielampen mak nen, zomaar ee en , zelf boter karn greep uit de vele activiteiten gramma Oer is van het prostoer, ontwikke ld door de vrijw IVN Zwolle. M illigers van het et Oer is stoer maak je mee oertijd zorgden hoe mensen in voor hun dage de lijkse levensbeho Zintuigpad eften. Natuur beleven doe je met al je zintuigen, ogen neus, smaak en , oren, handen je evenwicht. Je , anette Boogm het boekje ‘Rup ans, auteur va sen horen poep n en, praktijkgids laat je in deze natuurbeleving workshop in de ’ pr aktijk beleven en hoe je dat ze w at dat inhoudt lf met kinderen kan gaan doen Houthakken . Veel vrijwilliger s zijn actief bij natuurbeheer. Festival kun je Tijdens het zelf meedoen m et wedstrijden boomstamzage n.


Vr

24

september

in

Zwolle

Paviljoen Kunst en Cultuur Het programma in de hoofdtent bestaat grotendeels uit zeven muzikale optredens. Hierbij gaat het zowel om klassieke als popmuziek. De klassieke muziek wordt verzorgd door het saxofoonensemble van de Muzerie uit Zwolle, het mandoline ensemble Consort en finalisten uit de voorronden van de Week van de Amateurkunst. De singer songwriters John Hill, Arthur Adam en Milouisyourmusic tekenen voor de popmuziek. Bezoekers worden geïnterviewd en er is een sneltekenaar. Daarnaast verzorgt Lars van Egmond van de twitteracademie twee workshops over social media en vrijwilligers. Er is een mini kookmuseum ingericht met objecten uit de keuken van vroeger. Er wordt een film vertoond over het jaarlijkse muziekfestival Dauwpop in Hellendoorn en er treden vertellers op van het vertelcollectief Vertellen in geuren en kleuren uit het Vechtdal. Ria Brandwagt van de Tuinen van Mien Ruys verzorgt gedurende de gehele dag rondleidingen door de tuinen van het provinciehuis, die door Mien Ruys zijn aangelegd.

lever d e bon op pag ina 32 tijdens in het fes tiv en win fantast al i25 sche De Vrijwilliger | zomer pri2011 jzen!

interview


Jeannette Rotman vrijwilliger bij Het Luisterend Oog Jeannette Rotman is een van de vrijwilligers bij Het Luisterend Oog. Jeannette is aangewezen op een rolstoel, maar voor haar vrijwilligerswerk levert dat haar geen enkele beperking op. “Beperkingen zijn voor mij uitdagingen. Ik probeer altijd in oplossingen te denken. Niet alles kan altijd, maar heel veel kan wel. Eerder deed ik vrijwilligerswerk bij een kinderboerderij en dat ging ook prima. Ik werk vanuit huis en ik chat vanaf mijn eigen computer, ik hoef er de deur niet voor uit.” “Ik weet niet precies hoeveel vrijwilligers er bij Het Luisterend Oog zijn maar het zijn er zeker meer dan honderd. Voor de vrijwilligers is er iedere maand een bijeenkomst, daar ga ik dan met de trein naar toe. Ik rijd met de rolstoel naar het station, dat is gelukkig niet zo ver hier vandaan en daar helpen ze me de trein in. Ik kom zo vaak, ze weten precies wie ik ben. Regiotaxi? Nee, dat is niet

mijn ding, dan voel ik me veel te afhankelijk. Ik ga liever mijn eigen gang. Jeannette kwam het Luisterend Oog tegen op internet. “Ik heb gewoon via de site contact opgenomen. Ik werd uitgenodigd voor een gesprek in Zutphen en daar werd ik heel enthousiast van. Het is echt iets voor mij, ik kan goed met mensen omgaan en – al zeg ik het zelf – ik heb een behoorlijke mensenkennis. Je kan natuurlijk niet zo maar aan de slag bij Het Luisterend Oog, ik moest eerst een cursus volgen van drie dagen. Wat je daar leert? Vooral gesprekstechniek, open vragen stellen bijvoorbeeld, zodat mensen niet alleen met ja of nee antwoorden, want dan kom je ook niet verder. En bijvoorbeeld wat je moet doen als de chat vastloopt. Volgens Jeannette zit de kracht van Het Luiste-

“Beperkingen zijn voor mij

uitdagingen”

26


rend Oog vooral in de anonimiteit. “Als je op de site komt en je wilt chatten, dan vul je wel eerst een intakeformulier in zodat ik ongeveer weet wie ik voor me heb en waar die persoon het over wil hebben. Geen namen, geen andere gegevens, helemaal anoniem, daar moeten de mensen op kunnen rekenen. Wij zijn bereikbaar van vier uur ’s middags tot tien uur ’s avonds. Vrijwilligers hebben een dienst van drie uur en ik moet zeggen: na drie uur heb ik het wel gehad. Het is best vermoeiend, want je bent drie uur heel geconcentreerd bezig. En het kunnen hele lastige thema’s zijn: huiselijk geweld, kindermishandeling, eenzaamheid… Dat gaat je niet in koude kleren zitten. Gelukkig kan ik het wel goed van me afzetten. Ik drink na mijn dienst rustig een kopje koffie en dan ben ik het kwijt.” “Het mooie is dat het werkt. Ook al weet je geen namen, je ziet mensen weer terugkomen. Namen vragen we niet, maar je herkent mensen aan waar ze het eerder met je over gehad hebben. Dat vind ik mooi, je weet dat je er niet voor niks zit.

Het Luisterend Oog Ieder mens heeft behoefte aan contact met anderen. Door omstandigheden kun je contacten verliezen en in een isolement terechtkomen. Soms is het moeilijk om je verhaal te vertellen aan de mensen om je heen; misschien is het te pijnlijk, misschien is het te privé. De website www.hetluisterendoog.nl is bedoeld voor iedereen die zich op een of andere manier geïsoleerd voelt en behoefte heeft aan contact. Levensverhaal, achtergrond, leeftijd of leefomstandigheden doen er niet toe; bij Het Luisterend Oog kun je je verhaal kwijt. Op de site kunnen bezoekers online, vertrouwelijk en anoniem chatten met een vrijwilliger van Humanitas. Deze biedt een luisterend ‘oog’ en denkt met je mee. Vrijwilligers zijn goed voorbereid en worden begeleid bij hun taak. www.hetluisterendoog.nl

“Het mooie is dat het werkt, ik weet dat ik er niet voor niks zit” De Vrijwilliger | zomer 2011

27

de freelance vrijwilliger

28



Arcon, een Overijssels adviesbureau gevestigd in Borne, is iets nieuws aan het ontwikkelen voor het vrijwilligerswerk: de Freelance Vrijwilliger. Arcon werkt aan een opzet waarin mensen worden aangesproken om beschikbaar te zijn voor kortdurende klussen. Het gaat om festivals, sportevenementen maar ook om de open dag van een plaatselijk verzorgingshuis. Het idee is om van de Freelance Vrijwilliger een begrip te maken en er 5.000 nieuwe vrijwilligers mee te werven die organisatoren van grotere activiteiten uit de brand kunnen helpen. Het sleutelwoord? Het moet vooral leuk zijn! “De wereld is veranderd”, zegt Marlou Sommer projectleider voor de Freelance Vrijwilliger bij Arcon. “Organisaties waar vrijwilligers actief zijn, hebben daar last van. De vrijwilliger die dag en nacht voor een vereniging klaar staat, is langzaam aan het uitsterven. Het wordt moeilijker om vrijwilligers te vinden, want mensen hebben het druk en hun agenda’s staan vol met afspraken. Mensen werken meer, gaan later met pensioen en in de gezinnen werken beide partners. Om er dan óók nog vrijwilligerswerk bij te doen, is voor een deel van de

bevolking net te veel gevraagd. Dat zijn de harde feiten van 2011 en daarnaast zijn de mensen sowieso wat meer op zichzelf gericht, een ontwikkeling die individualisering wordt genoemd.”

“het wordt moeilijker om vrijwilligers te vinden, want mensen hebben het druk”

De Provincie Overijssel heeft onderzocht hoe het vrijwilligerswerk zich ontwikkelt en daaruit blijkt dat het moeilijker wordt om genoeg vrijwilligers te vinden. Mensen willen wel vrijwilligerswerk doen maar het moet passen in het schema van hun leven. Arcon heeft daarvoor – in opdracht van de provincie – de Freelance Vrijwilliger bedacht.


29

Jij bent nodig!

vrijwilligers zijn goud waard! 30

www.freelancevrijwilliger.nl

Marlou Sommer: “Onze opzet is simpel, we zetten op een rijtje wat er te doen is, en proberen daar mensen voor te interesseren. We hebben nu ongeveer 60 klussen in beeld, die vind je op www. freelancevrijwilliger.nl en vanuit een doorlopende campagne zoeken we daar vrijwilligers bij. Alhoewel… wij zoeken niet, eigenlijk zorgen we ervoor dat mensen de klussen zelf kunnen vinden. Ze kiezen helemaal zelf.” Je kunt als vrijwilliger bijvoorbeeld aangeven waar je interesses liggen en dan krijg je een keer per maand een klus, gewoon als aanbeveling. “Wil je helemaal niet door ons benaderd worden? Ook goed. Op de site vind je klussen en daar kun je uit kiezen. Zonder tussenkomst. Een mooi voorbeeld is het Bevrijdingsfestival in Zwolle, zonder vrijwilligers is er helemaal geen festival. Veel mensen vinden het aantrekkelijk om aan een festival mee te werken. Het Bevrijdingsfestival benoemt precies waar ze mensen voor nodig hebben en daar reageer je op”, aldus Sommer. Ander voorbeeld: een motorclub organiseert een dagje toeren voor mensen met een verstandelijke handicap. “Alles regelen ze vanuit hun eigen club maar op de dag zelf hebben ze vijftig

mensen extra nodig om alles in goede banen te leiden en die mensen vinden ze door er op de site een aantrekkelijk aanbod voor te maken. Het duurt een dag, als je er op inschrijft weet je precies wat je moet doen en wanneer, en waar, en de exacte hoeveelheid tijd die het gaat kosten. De motorclub zorgt er voor dat het ook voor de vrijwilligers een leuke dag wordt.” Marlou vindt dat mensen die meedoen ook beloond moeten worden. “We werven op dit moment sponsoren zodat we mensen ook kunnen verleiden om zich in te schrijven voor een klus. Iets in de sfeer van ‘schrijf je vandaag in en maak kans op een van de tien kaartjes voor een belangrijke voetbalwedstrijd’. Mensen moeten terug blijven komen want als er zestig grote klussen zijn, heb je nogal wat mensen nodig. Eigenlijk is het een soort uitzendbureau, want we koppelen mensen en organisaties aan elkaar. We kijken heel gericht naar kwaliteiten van mensen, die ze zelf aan kunnen geven, en we kijken naar wat een organisator nodig heeft. En dan kan er een match ontstaan. De Freelance Vrijwilliger streeft naar maatwerk. Voor de vrijwilliger, maar ook voor de organisaties.”

“Eigenlijk is het een soort uitzendbureau, want we koppelen mensen en organisaties aan elkaar”


31

Zelf doen...?

Geld is schaars. Bankiers uit de hele wereld en de Grieken (en de Italianen, de Spanjaarden, de Portugezen en de Ieren) hebben ervoor gezorgd dat er ineens veel minder te besteden is. Hier in Nederland is het grote bezuinigen al een tijd dé bezigheid. Vooral in Den Haag, maar zeker ook in de provincie- en gemeentehuizen maken ze nu extra gaatjes in de broekriem. De heer Rutte wil de geschiedenis in als leider van het kabinet dat de overheidsfinanciën op orde stelde. Wethouders en Gedeputeerden moeten hem wel volgen, want Den Haag maakt gewoon minder geld over. Voor allerlei sectoren zijn daardoor zware tijden aangebroken. Vooral welzijn en cultuur, van oudsher de sectoren die haast onlosmakelijk lijken verbonden aan het woord ‘subsidie’, hebben het moeilijk. Tegelijkertijd hoor je het overal gonzen over de ‘civil society’. Dat kan geen toeval zijn, Nog niks over gehoord? Belt u maar eens met de wethouder, die is zonder enige twijfel met de civil society bezig of denkt er op z’n minst over na. In de civil society (de ‘burgermaatschappij’) bepalen burgers, veel meer dan nu het geval is, wat er in hun woon- en leefomgeving op de agenda komt. De overheid treedt terug, de burger treedt naar voren. Althans, dat is de theorie. Ik denk dat de civil society het knap lastig krijgt als de overheid het niet behoorlijk aanjaagt. Willen we

beweging? Dan moet iemand het eerste duwtje geven. “De burger moet worden gefaciliteerd”, heet dat in jargon. Over jargon gesproken: vrijwilligerswerk wordt sinds enige tijd zomaar ineens ‘vrijwillige inzet’ genoemd. Ik denk daar de ontwikkeling van de civil society in te zien: wat een vrijwilliger doet, wordt niet meer gezien als (onbetaald) werk. Het accent komt te liggen op de inzet die je als burger vanzelfsprekend levert voor en met je medeburgers. Vrijwilligers, u bent deel van de voorhoede van de civil society! U wist het zelf misschien niet, maar toch. Hulde aan u en al uw alle medevrijwilligers! Kort geleden was ik nauw betrokken bij het schrijven van een toekomstvisie voor een gemeente. Natuurlijk kwam in die visie de civil society aan de orde. Het wonderlijke was dat een burger zich daardoor flink bedrogen voelde. Hij zei tegen de wethouder: “Ik ben verbaasd, we hebben samen een prachtige visie opgesteld en nu zegt u: ‘wij doen even niks, jullie zelf mogen met die visie aan de slag.’ Eerlijk gezegd vind ik dat raar.” De wethouder vond het helemaal niet raar, hij gooide er nog maar eens een verhandeling over de civil society tegenaan. Met nóg meer jargon: het wordt tijd om de ‘ambtenaar 2.0’ als aanjager in te zetten, anders komt het niet goed met ‘civil society’. Hoopgevend is dat u waarschijnlijk gewoon door gaat met uw vrijwilligerswerk. Laatste jargon: de ontwikkeling komt immers van binnenuit.

N BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON Vul je gegevens in, knip de bon uit en doe deze in de speciale De Vrijwilliger bussen die bij de Infostands staan. Je maakt dan kans op een aantal heel aantrekkelijke prijzen, zoals een helikoptervlucht, badkuiparrangement, high tea op hoogte, huiskamerconcert in de caravan, knipbeurt door hairtoday, etc. Op allesbegintvrijwillig.nl/festival staat het complete pakket. Elk uur wordt een winnaar bekend gemaakt. Je komt alleen in aanmerking voor de prijs als je deze in de loop van de middag persoonlijk afhaalt. Mijn naam

lever in tijden de bon s het fe st en win fantast ival is prijzen che ! Voor m eer pag. 20 info zie t/m 25

Mijn e-mailadres Mijn telefoonnummer

BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BON BO

De Vrijwilliger. Ank Bijleveld. Handel in werk. Stedelijk Museum Kampen. Verborgen in de natuur. Vrijwilligerscentrale. 24 september ZWOLLE

Recommend Documents