De Vreedzame School Sociale competentie en actief burgerschap
in het basisonderwijs
Aanleidingen voor het ontstaan van De Vreedzame School (1999) • toenemende gedragsproblematiek in scholen
• grensoverschrijdend gedrag kinderen • afnemende omgangsvaardigheden • grote ordeproblemen in klassen • moeilijk leerkrachten vinden in grote steden • maatschappelijke zorg om jeugdcriminaliteit en geweld
De Vreedzame School
Ontwikkelingen in de samenleving Gevolgen van toegenomen welvaart: Individualisering
Democratisering en emancipatie Ontkerkelijking
Migratie
De Vreedzame School
Gevolgen voor opvoeding: nadruk op individuele ontplooiing, mondigheid, persoonlijk geluk van de kinderen vertrouwde kaders waar kinderen en volwassenen elkaar ontmoeten zijn verdwenen (buurt, gezin, familie, kerk, jeugdorganisaties)
verantwoordelijkheid opvoeding drukt zwaar op scholen en ouders
De Vreedzame School
Gevolgen voor kinderen: kinderen veel meer dan vroeger zéér gewenst kind is mee-geëmancipeerd kinderen van nu nauwelijks verplichtingen; geen noodzaak meer voor
gelijkwaardigheid; van gehoorzamen naar onderhandeling weinig grenzen, alles kan
sterk besef van eigenwaarde, assertief en mondig, korte lontjes
De Vreedzame School
Voordelen, maar ook: sterke eigenwaarde vraagt om zelfbeheersing meer vrijheid vraagt om verantwoordelijkheid
individualisme vraagt om gemeenschapszin
Waar en van wie leren kinderen: zelfbeheersing verantwoordelijkheid
gemeenschapszin
De Vreedzame School
Uitgangspunten De Vreedzame School: • kinderen hebben het nodig om nodig te zijn
• geef kinderen een stem en leer ze om die op een verantwoorde manier te gebruiken • school niet zozeer voorbereiding op deelname aan samenleving, het is zelf een interessante samenleving • hiermee twee vliegen in één klap:
we nemen kinderen serieus, beschouwen ze als medeburger, én we laten ze leren door te doen
De VreedzameSchool School De Vreedzame
Doelen van De Vreedzame School
conflicten oplossen
De Vreedzame School: democratie moet je leren!
Doelen van De Vreedzame School
verantwoordelijkheid voor de gemeenschap
conflicten oplossen
De Vreedzame School: democratie moet je leren!
Doelen van De Vreedzame School
gezamenlijk besluiten nemen
verantwoordelijkheid voor de gemeenschap
conflicten oplossen
De Vreedzame School: democratie moet je leren!
Doelen van De Vreedzame School open staan voor verschillen
gezamenlijk besluiten nemen
verantwoordelijk -heid voor de gemeenschap
conflicten oplossen
De Vreedzame School: democratie moet je leren!
Doelen van De Vreedzame School school als oefenplaats voor democratisch burgerschap open staan voor verschillen
gezamenlijk besluiten nemen verantwoordelijkheid voor de gemeenschap
conflicten oplossen
De Vreedzame School: democratie moet je leren!
Hoe doen we dat? • Elke week een les in alle groepen • Training leerkrachten – toepassing in dagelijkse praktijk • Coaching in de klas
De Vreedzame School: democratie De Vreedzame School moet je leren!
De lessenserie Blok 1 We horen bij elkaar - groepsvorming Blok 2 We lossen conflicten zelf op - conflicthantering Blok 3 We hebben oor voor elkaar - communicatie Blok 4 We hebben hart voor elkaar - gevoelens Blok 5 We dragen een steentje bij – participatie
(gr. 8: Democratisch ABC) Blok 6 We zijn allemaal anders – diversiteit (gr. 8: Afscheid nemen)
De Vreedzame School: democratie De Vreedzame School moet je leren!
Woordenschat Doel:
De leerlingen kennen de aangeboden school- en groepsregels. Ze kennen het verschil tussen regels en afspraken
Kern:
De leerkracht geeft aan wat belangrijke regels van de groep en de school dit jaar zullen zijn. Ze onderscheidt regels (die van de leerkracht komen) van afspraken die met de groep worden gemaakt en waarin de groep een grote stem heeft.
Woordenschat:
de regel, de afspraak
Materialen:
Agenda Woordkaarten Een lijst met regels
Woordkaarten Woordmuur De woorden die na deze les opgehangen worden, zijn:
de regel
de afspraak
In een regel staat wat wel en niet mag. Aan regels moet je je houden
Iets dat je met elkaar overeenkomst om te gaan doen. Je belooft elkaar dat je je aan de afspraak houdt.
les
Woord
Woordkaart
1/ 5
de agenda
1/ 5
de binnenkomer
2/10
de regel
2/10
de afspraak
3/ 4
de taak
5
de afbreker
Iets onaardigs dat je tegen iemand zegt.
5
de opsteker
Iets aardigs dat je tegen iemand zegt.
6
de mening
Hoe je over iets denkt, wat je ervan vindt.
6
mee eens
7
samenwerken
Met een of meer anderen werken aan hetzelfde.
9
plagen
Iemand voor de grap een beetje boos maken.
9
pesten
Iemand op een gemene manier telkens weer treiteren.
Lijst van dingen die je gaat doen of waar je over gaat praten.
Iets leuks wat je doet als aanloop voor een nieuwe les
In een regel staat wat wel en niet mag. Aan regels moet je je houden.
afspraken zijn regels die je samen maakt. Je belooft elkaar dat je je eraan houdt.
Een werkje dat je moet doen. Je bent er verantwoordelijk voor.
Als je dezelfde mening hebt als een ander ben je het eens met elkaar.
De lesmappen • Thema’s herhaald, opbouw door de leerjaren heen • Bijlage voor invoeringsfase
• Agenda • Woordenschat • Coöperatieve werkvormen
Coöperatieve werkvormen
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Zoek Iemand Die TafelRondje per Tweetal TweePraat In de Rij Mix en Ruil TweeGesprek op Tijd
Coöperatieve werkvormen TweePraat In een tweetal geven de kinderen om de beurt een antwoord op een vraag of een oplossing voor een probleem 1.De leraar stelt een vraag waarop meerdere korte antwoorden mogelijk zijn 2.De leraar geeft Denktijd 3.De leraar geeft aan wie er begint 4.De kinderen geven om de beurt één korte reactie. 5.De leraar vraagt enkele kinderen een antwoord te noemen, dat in het tweetal was bedacht
De lesmappen • Thema’s herhaald, opbouw door de leerjaren heen • Bijlage voor invoeringsfase
• Agenda • Woordenschat • Coöperatieve werkvormen • Na de les
Na de les Hieronder vindt u activiteiten om de kennis en vaardigheden uit deze les in de praktijk te brengen.
Na de les Hieronder vindt u activiteiten om de kennis en vaardigheden uit deze les in de praktijk te brengen.
Leerkracht:
Herhaal nieuwe regels regelmatig.
Geef opstekers aan leerlingen die zich aan de regels houden.
Stel, als daar aanleiding voor is, één regel centraal gedurende
bijvoorbeeld een week.
Na de les Hieronder vindt u activiteiten om de kennis en vaardigheden uit deze les in de praktijk te brengen.
Leerkracht:
Herhaal nieuwe regels regelmatig.
Geef opstekers aan leerlingen die zich aan de regels houden.
Stel, als daar aanleiding voor is, één regel centraal gedurende
bijvoorbeeld een week.
Woordmuur De woorden die na deze les opgehangen worden, zijn:
de regel
de afspraak
In een regel staat wat wel en niet mag. Aan regels moet je je houden
Iets dat je met elkaar overeenkomt om te gaan doen. Je belooft elkaar dat je je aan de afspraak houdt.
Hoe doen we dat? • Elke week een les in alle groepen • Training leerkrachten – toepassing in dagelijkse praktijk • Coaching in de klas • Activiteiten voor ouders • Mediatie en leerlingmediatoren
De Vreedzame School: democratie De Vreedzame School moet je leren!
De Vreedzame School
Filmpje mediatie
De Vreedzame School: democratie De Vreedzame School moet je leren!
Hoe doen we dat? • Elke week een les in alle groepen • Training leerkrachten – toepassing in dagelijkse praktijk • Coaching in de klas • Activiteiten voor ouders • Mediatie en leerlingmediatoren • Zichtbaarheid Vreedzame School
De Vreedzame School: democratie De Vreedzame School moet je leren!
De Vreedzame School
Hoe doen we dat? • Elke week een les in alle groepen • Training leerkrachten – toepassing in dagelijkse praktijk • Coaching in de klas • Activiteiten voor ouders • Mediatie en leerlingmediatoren • Zichtbaarheid Vreedzame School • Gemeenschapstaken in klas, school en buurt
De Vreedzame School: democratie De Vreedzame School moet je leren!
Filmpje gemeenschapstaken
De Vreedzame School: democratie De Vreedzame School moet je leren!
Hoe doen we dat? • Elke week een les in alle groepen • Training leerkrachten – toepassing in dagelijkse praktijk • Coaching in de klas • Activiteiten voor ouders • Mediatie en leerlingmediatoren • Zichtbaarheid Vreedzame School • Gemeenschapstaken in klas, school en buurt
• Groepsvergaderingen en commissies
De Vreedzame School: democratie De Vreedzame School moet je leren!
Filmpje knikkercommissie
De Vreedzame School: democratie De Vreedzame School moet je leren!
Invoering • Stuurgroep in school • Training leerkrachten • Lessenserie in alle groepen (wekelijks) • Toepassing in dagelijkse praktijk • Klassenbezoeken en coaching • Mediatoren (leerlingen bovenbouw) • Activiteiten met ouders
De Vreedzame School: democratie De Vreedzame School moet je leren!
De Vreedzame Wijk ‘it takes a village to raise a child’
VreedzameSchool Wijk De De Vreedzame
vrije tijd
straat
kind
school
De Vreedzame Wijk
thuis
vrije tijd
straat
kind
school
De Vreedzame Wijk
thuis
Doelstellingen van De Vreedzame Wijk Op het niveau van de kinderen: • •
vreedzame vaardigheden toe laten passen in andere contexten kinderen betrekken bij hun omgeving
Op het niveau van de opvoeders: • • •
allemaal opvoeders verminderen handelingsverlegenheid van opvoeders eenduidig pedagogisch beleid van wijkinstellingen
Op wijkniveau: • •
een veilig, positief sociaal klimaat pedagogisch ‘net’ rondom kinderen in basisschoolleeftijd.
De Vreedzame Wijk
De Vreedzame Wijk
De Vreedzame Wijk De Vreedzame School
De Vreedzame Wijk
De Vreedzame Wijk
De Vreedzame Wijk
