Visiestuk Actief Burgerschap & Sociale Cohesie Hoofdstuk 1, Kenmerken van de “omgeving” en de leerlingen De leerlingen van de Bavoschool leven in de dorpsgemeenschap Ursem/Rustenburg. Het grootste deel van de inwoners is van autochtone afkomst. De geloofsovertuiging van de inwoners is veelal Katholiek of Protestant. Daarnaast is een groot deel van de gemeenschap niet praktiserend. In Ursem is een openbare bibliotheek, een voetbal-, scouting-, gymnastiek-, tennis,- muzieken handbalvereniging. Er is een supermarkt en enkele kleine zelfstandige ondernemingen. Voor de kinderen is er een kinderboerderij en vele groenvoorzieningen waar kinderen kunnen spelen. In Ursem vindt een groot deel van het sociale leven van de leerlingen plaats. Daarnaast vindt een deel van hun leven plaats in de directe of verdere omgeving van Ursem. Een aantal kinderen zullen hun hele leven in Ursem blijven wonen/werken, maar een groot deel zal ook de wijde wereld in trekken en dus in aanraking komen met de diversiteit aan culturen en mensen. Het opleidingsniveau van ouders is als volgt: 25% HBO/universitair, 60% MBO en 15% lager dan MBO. Veel ouders hebben een zelfstandige onderneming veelal in de agrarische sector. Bij steeds meer gezinnen werken beide ouders. Er wordt in toenemende mate gebruik gemaakt van naschoolse opvang maar er wordt ook veel door familie en kennissen opvang verleend.
Hoofdstuk 2, Risico’s Sociaal-emotionele ontwikkeling
Vervaging van normen en waarden binnen de maatschappij Soms is er sprake van een discrepantie tussen de opvattingen van school en thuis m.b.t. opvoeding Nieuwe sociale media respectvol hanteren
Democratie Participatie
Autochtone omgeving; weinig in aanraking komen met andere culturen individualisering van de maatschappij; gerichtheid op zichzelf De ouderbetrokkenheid richt zich voornamelijk op ouderparticipatie en nog minder vanuit een gedeelde verantwoordelijkheid van ouders en school
Identiteit [respect]
Ouders kiezen niet meer specifiek voor de katholieke school vanuit hun overtuiging
Algemene ontwikkeling
Hoofdstuk 3, Visie Leerlingen groeien op in een steeds complexere, pluriforme maatschappij. Onze school vindt het van belang om haar leerlingen op een goede manier hierop voor te bereiden. Leerlingen
1
maken ook nu al deel uit van de samenleving. Wij willen dat de kinderen een positieve en actieve bijdrage leveren aan de wereld om ons heen en dat ze zich hierin loyaal en soms belangeloos opstellen. Een open houding naar anderen en sociaal communicatieve vaardigheden zijn hierbij van belang. Daarnaast spelen kennis en inzicht in de maatschappij hierbij een rol. Vanuit onze christelijke identiteit vinden wij het belangrijk dat leerlingen op een bewuste manier in het leven staan, waarbij ze niet alleen respect hebben voor anderen, maar ook naar anderen omkijken. In de school leren wij leerlingen daarom vaardigheden om goed samen te leven en samen te werken met anderen. Wij willen leerlingen brede kennis over en verantwoordelijkheidsbesef voor de samenleving meegeven. De Bavoschool is een katholieke school en de katholieke levensbeschouwing is uitgangspunt bij de opvoeding van de kinderen. Het team stelt zich actief op in het meegeven van waarden en normen. De school tracht iets uit te kunnen dragen van ons geloof in de toekomst en in een betere mens. De deugden die wij de kinderen mee willen geven, zijn; Verantwoordelijkheid (zelfdiscipline en zorgvuldigheid vloeien hieruit voort) Verdraagzaamheid (empathie is hiervoor een voorwaarde) Behulpzaamheid Eerlijkheid Wij willen dat een kind met plezier naar school gaat en zich goed ontwikkelt. Daarom werken we aan een goede sfeer op school, waarin kinderen zich veilig en vertrouwd voelen. We zien dit als de belangrijkste basis voor de ontwikkeling van het kind. Als voorbereiding op de toekomst vinden wij het belangrijk dat kinderen zelfstandig kunnen handelen maar ook kunnen samenwerken. Kinderen moeten zich verantwoordelijk voelen voor zichzelf en voor elkaar. Op deze manier groeit het zelfvertrouwen van kinderen en leren kinderen rekening te houden met anderen. De leerkracht begeleidt en stimuleert de kinderen. Door te benadrukken wat een kind al kan en door begeleiding van de leerkracht, proberen wij een sfeer te scheppen waarin kinderen zich geaccepteerd voelen.
Hoofdstuk 4, Hoofddoelen 1. We voeden onze leerlingen op tot fatsoenlijke evenwichtige mensen die respectvol (vanuit duidelijke waarden en normen) omgaan met zichzelf, de medemens en de omgeving 2. Wij voeden onze leerlingen op tot personen die weten wat democratie inhoudt en die daar ook naar handelen. Ze leren hun mening over maatschappelijke thema’s te verwoorden 3. We voeden onze leerlingen op tot mensen die “meedoen”, die actief betrokken willen zijn op de samenleving en die gericht zijn op samenwerking. 4. We voeden onze leerlingen op tot personen die kennis hebben van, en respect voor andere opvattingen en overtuigingen (religies). 5. We richten ons op de algemene ontwikkeling en we geven onze leerlingen culturele bagage mee voor het leven.
2
Hoofdstuk 5, Aanbod per hoofddoel
Hoofdstuk 5.1 Sociaal emotionele ontwikkeling Doel 1: We voeden onze leerlingen op tot fatsoenlijke evenwichtige mensen die respectvol (vanuit duidelijke waarden en normen) omgaan met zichzelf, de medemens en de omgeving.
We vinden het nodig dat onze school een bijdrage levert aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen zodat leerlingen een positieve rol in kunnen nemen in onze samenleving. Wanneer kinderen begrip hebben voor gevoelens ontstaat er zelfkennis maar ook inlevingsvermogen in anderen. Dit zijn de basisvoorwaarden om respectvol te leven waarbij elk individu zijn eigen verantwoordelijkheid leert te nemen. Om onze ambities te bereiken, ondernemen wij verschillende activiteiten binnen ons onderwijsaanbod. Deze activiteiten zijn verweven binnen ons gehele aanbod waarbij het team handelt vanuit onze regels, normen en waarden. Hierbij handelt het team vanuit een voorbeeldfunctie en gaat veel in gesprek met de leerlingen over dit onderwerp (bijvoorbeeld tijdens het buiten spelen). Met name met behulp van de methoden ‘Hemel en Aarde’ en ‘Kinderen en hun sociale Talenten’ besteden wij ook veel aandacht aan deze doelstelling. Om de sociaal emotionele ontwikkeling van de leerlingen te volgen maken we gebruik van ‘ZIEN!’. Verder hanteren we op onze school een pestprotocol. Om dit hoofddoel in ons onderwijs te integreren willen wij de volgende vaardigheden/ aspecten bij onze leerlingen ontwikkelen/stimuleren: • De leerlingen beschikken over voldoende sociale vaardigheden • De leerlingen hebben respect voor anderen • De leerlingen kunnen conflictoplossend handelen • De leerlingen kunnen reflecteren op hun eigen gedrag en attitude • De leerlingen hebben een positief zelfbeeld • De leerlingen kunnen zich inleven in een ander • De leerlingen kunnen zelfstandig verantwoorde keuzes maken • De leerlingen beschikken over een eigen morele basis
Aanbod doel 1 We voeden onze leerlingen op tot fatsoenlijke evenwichtige mensen die respectvol (vanuit duidelijke waarden en normen) omgaan met zichzelf, de medemens en de omgeving Groep Methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’ 1/2 Methode ‘Hemel & Aarde’ School- en klassenregels hanteren Voorbeeldgedrag leerkracht Samenwerkopdrachten bij werkend leren Buiten spelen en vrije situaties (bijv gymles) Logeerbeer, helpende handjes OVM (OntwikkelingsVolgModel): signalering + handelingsplanning + zorgoverleg Werken met de weektaak Groep Methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’ 3 Methode ‘Hemel & Aarde’
Tijd
45 m 45 m 10 m
290 m 10 m
45 m 45 m
3
Groep 4
Groep 5
Groep 6
Groep 7
Groep 8
School- en klassenregels hanteren Voorbeeldgedrag leerkracht Samenwerkopdrachten bij methoden, weektaak e.a. Buiten spelen (speelkaarten) en vrije situaties (bijv gymles) Klassendienst: zorg voor de klassenomgeving ZIEN: signalering + handelingsplanning + zorgoverleg met IB-er Methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’ Methode ‘Hemel & Aarde’ School- en klassenregels hanteren Voorbeeldgedrag leerkracht Samenwerkopdrachten bij methoden, weektaak e.a. Buiten spelen (speelkaarten) en vrije situaties (bijv gymles) Klassendienst: zorg voor de klassenomgeving ZIEN: signalering + handelingsplanning + zorgoverleg met IB-er Methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’ Methode ‘Hemel & Aarde’ School- en klassenregels hanteren Voorbeeldgedrag leerkracht Samenwerkopdrachten bij methoden, weektaak e.a. Buiten spelen (speelkaarten) en vrije situaties (bijv gymles) Klassendienst: zorg voor de klassenomgeving ZIEN: signalering + handelingsplanning + zorgoverleg met IB-er Methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’ Methode ‘Hemel & Aarde’ School- en klassenregels hanteren Voorbeeldgedrag leerkracht Samenwerkopdrachten bij methoden, weektaak e.a. Buiten spelen (speelkaarten) en vrije situaties (bijv gymles) Klassendienst: zorg voor de klassenomgeving ZIEN: signalering + handelingsplanning + zorgoverleg met IB-er Methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’ Methode ‘Hemel & Aarde’ Pestproject ‘Spijt’ School- en klassenregels hanteren Voorbeeldgedrag leerkracht Samenwerkopdrachten bij methoden, weektaak e.a. Buiten spelen (speelkaarten) en vrije situaties (bijv gymles) Klassendienst: zorg voor de klassenomgeving ZIEN: signalering + handelingsplanning + zorgoverleg met IB-er Methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’ Methode ‘Hemel & Aarde’ School- en klassenregels hanteren Voorbeeldgedrag leerkracht Samenwerkopdrachten bij methoden, weektaak e.a. Buiten spelen (speelkaarten) en vrije situaties (bijv gymles) Klassendienst: zorg voor de klassenomgeving ZIEN: signalering + handelingsplanning Weerbaarheidstraining + zorgoverleg met IB-er
10 m
290 m
45 m 45 m 10 m
290 m
4 45 m 45 m 10 m
290 m
45 m 45 m 10 m
290 m
45 m 45 m 10 m
290 m
45 m 45 m 10 m
290 m
De kwaliteitskaart Sociaal-emotionele ontwikkeling Het aanleren van sociale competenties (kader Oberon)
1
Sociale competenties
Voorbeelden van hoe dit op de Bavoschool aan bod komt
Zelfvertrouwen
- Kanjer / ster van de week bespreken - Complimenten (positief) - Succeservaringen benoemen - Beloningssystemen passend bij kind/situatie - Aansluiten bij de zone van naaste ontwikkeling - Hoge verwachtingen - Benadrukken wat een kind al kan - Kinderen verantwoordelijkheid geven - Directe instructiemodel toepassen - Groepsopdrachten - Aansluiten bij de belevingswereld - Benoemen van gewenste gedrag - Voorbespreken en evalueren van werkresultaat - Time timer - Beloning - Kiesbord bij kleuters - Weektaak: zelf plannen/organiseren - Toepassing GIP-model met vaste hulprondes - Time timer - Gesprek voeren n.a.v. probleem - Knijpers bij de methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’ - Gebruik van agenda in groep 7/8 - Samenwerkingsopdrachten - Leergesprekken voeren - Filosoferen - Buiten spelen - Gymmen - Helpend handje (groep 1/2) - Coöperatieve werkvormen - Vraagtekenkaart (stappenplan op achterkant) - Vraagstelling van leerkrachten (coachend) - Lessen uit methode ‘kinderen en hun sociale talenten’ - Zelfcorrigerend ontwikkelingsmateriaal - Kiesbord bij kleuters - Weektaak - GIP-model: omgaan met uitgestelde aandacht - Benoemen: ‘van proberen kun je leren’ - Speelwerktijd bij kleuters - Sportdag - Lessen ‘Hemel en Aarde’ - Lessen ‘Kinderen en hun Sociale Talenten’ - Gymlessen - Buiten spelen - Samenwerkingsopdrachten - Weektaak - Werkstuk - Huiswerk - Klassendienst - Klaarzetten of opruimen materialen gymles
2
Betrokkenheid
3
Inzet
4
Zelfsturing
5
Interactie
6
Oplossingsgericht handelen
7
Zelfstandigheid
8
Omgaan met anderen
9
Verrichten van taken
5
10
Verantwoordelijkheid - Spreekbeurt - Muurkrant - Weektaak - Huiswerk
Hoofdstuk 5.2 Democratie Doel 2: Wij voeden onze leerlingen op tot personen die weten wat democratie inhoudt en die daar ook naar handelen. Ze leren hun mening over maatschappelijke thema’s te verwoorden
6 We vinden het nodig dat onze school een bijdrage levert aan het leren kennen van democratische principes zodat leerlingen hun eigen mening kunnen vormen maar ook in gesprek met elkaar respect hebben voor andere meningen. Op deze manier kunnen onze leerlingen op een positieve wijze deel uit maken van onze maatschappij. Om dit hoofddoel in ons onderwijs te integreren willen wij de volgende vaardigheden/ aspecten bij onze leerlingen ontwikkelen/stimuleren: • De leerlingen kunnen hun eigen mening vormen en kunnen deze overbrengen op een ander • De leerlingen kunnen hun mening onderbouwen m.b.v. argumenten • De leerlingen kunnen zelfstandig verantwoorde keuzes maken • De leerlingen kunnen luisteren naar elkaar • De leerlingen kunnen discussiëren • De leerlingen kunnen argumenteren • De leerlingen kunnen debatteren • De leerlingen kunnen compromissen sluiten • De leerlingen hebben respect voor elkaar • De leerlingen hebben kennis van onze democratische rechtsstaat Aanbod doel 2 Wij voeden onze leerlingen op tot personen die weten wat democratie inhoudt en die daar ook naar handelen. Ze leren hun mening over maatschappelijke thema’s te verwoorden Groep Meningvormende kringgesprekken 1/2 Methode ‘Hemel en Aarde’ Methode ‘Kinderen en hun Sociale Talenten’ Aanleren van basisvaardigheden / gesprekstechnieken Schooltelevisie ‘Koekeloere’ Groep Meningvormende kringgesprekken 3 Methode ‘Hemel en Aarde’ Methode ‘Kinderen en hun Sociale Talenten’ Aanleren van basisvaardigheden / gesprekstechnieken Schooltelevisie ‘Huisje Boompje Beestje’ (maatschappelijke thema’s) Samenwerkingsopdrachten Groep Meningvormende kringgesprekken 4 Methode ‘Hemel en Aarde’ Methode ‘Kinderen en hun Sociale Talenten’ Aanleren van basisvaardigheden / gesprekstechnieken Schooltelevisie ‘Huisje Boompje Beestje’ (maatschappelijke thema’s) Aandacht voor actualiteiten
Tijd
Groep 5
Groep 6
Groep 7
Groep 8
Samenwerkingsopdrachten Meningvormende groepsgesprekken Methode ‘Hemel en Aarde’ Methode ‘Kinderen en hun Sociale Talenten’ Aanleren van basisvaardigheden / gesprekstechnieken Aandacht voor actualiteiten (‘Klokhuis’) Samenwerkingsopdrachten Klassenregels vaststellen met de groep Jury tijdens spreekbeurten, stemmen bij activiteiten Meningvormende groepsgesprekken Methode ‘Hemel en Aarde’ Methode ‘Kinderen en hun Sociale Talenten’ Aandacht voor actualiteiten (‘Jeugdjournaal’) Samenwerkingsopdrachten Klassenregels vaststellen met de groep Jury tijdens spreekbeurten, stemmen bij activiteiten Taalmethode ‘Taalverhaal taal’ les 1 Geschiedenismethode ‘Speurtocht’ WMK leerlingenvragenlijst invullen Leerlingraad (in ontwikkeling) Dag van respect Meningvormende groepsgesprekken Methode ‘Hemel en Aarde’ Methode ‘Kinderen en hun Sociale Talenten’ Samenwerkingsopdrachten Klassenregels vaststellen met de groep Taalmethode ‘Taalverhaal taal’ les 1 Geschiedenismethode ‘Speurtocht’ (staatsinrichting e.d.) WMK leerlingenvragenlijst invullen Project ‘De Derde Kamer’ Bloemlegging Aandacht voor maatschappelijke thema’s zoals Prinsjesdag, verkiezingen. Anne Frank project (om het jaar) Krant in de klas Leerlingraad (in ontwikkeling) Dag van respect Muurkranten Vooroordelenkoffer Meningvormende groepsgesprekken Methode ‘Hemel en Aarde’ Methode ‘Kinderen en hun Sociale Talenten’ Samenwerkingsopdrachten Klassenregels vaststellen met de groep Taalmethode ‘Taalverhaal taal’ les 1 Geschiedenismethode ‘Speurtocht’ (staatsinrichting e.d.) WMK leerlingenvragenlijst invullen Leerlingraad (in ontwikkeling) Project ‘De Staten Generaal’ Bloemlegging Aandacht voor maatschappelijke thema’s zoals Prinsjesdag, verkiezingen. Anne Frank project (om het jaar) Krant in de klas Alcoholproject
7
Muurkranten Vooroordelenkoffer
Hoofdstuk 5.3 Participatie Doel 3: Wij voeden onze leerlingen op tot mensen die “meedoen”, die actief betrokken willen zijn op de samenleving en die gericht zijn op samenwerking. We vinden het nodig dat onze school een bijdrage levert aan het leren deelnemen aan de maatschappij en maatschappelijke verbanden van de leerlingen, omdat het de kinderen vormt voor nu en in hun verdere leven waarbij ze zich verantwoordelijk voelen voor zichzelf en anderen in onze maatschappij. Om dit hoofddoel in ons onderwijs te integreren willen wij de volgende vaardigheden/ aspecten bij onze leerlingen ontwikkelen/stimuleren: • De leerlingen kunnen samenwerken • De leerlingen helpen anderen (dichtbij en ver weg) • De leerlingen voelen zich betrokken bij de samenleving • De leerlingen nemen verantwoordelijkheid voor anderen • De leerlingen tonen betrokkenheid bij de school, de gemeenschap en de samenleving Aanbod doel 3 We voeden onze leerlingen op tot mensen die “meedoen”, die actief betrokken willen zijn op de samenleving en die gericht zijn op samenwerking. Groep Helpend handje: oudste leerling gekoppeld aan een jongste leerling 1/2 Gezelschapsspellen Via spel/thema leren hoe de samenleving in elkaar steekt Schooltelevisie ‘Koekeloere’ Coöperatieve werkvormen Bezoek aan verzorgingstehuis met Sint Maarten Zorgdragen voor eigen spullen, spullen van anderen en spullen van school Deelname jeugdsportpas Deelname vastenactie (gekoppeld aan het project en goede doel vanuit de kerk) Vieringen Gymles: spelles Sportdag Buitenspelen en andere vrije situaties Klassendienst GIP-model Handhaving van school- en klassenregels Diverse uitstapjes Groep Zorgdragen voor eigen spullen, spullen van anderen en spullen van 3 school Deelname vastenactie (gekoppeld aan het project en goede doel vanuit de kerk) Vieringen Gymles: spelles Sportdag Samenwerkingsopdrachten, onder andere vanuit de methoden
Tijd
8
Groep 4
Groep 5
Groep 6
Groep 7
Buitenspelen (spelkaarten) en andere vrije situaties Klassendienst GIP-model: samenwerken tijdens oranje stoplicht Handhaving van school- en klassenregels Zorgdragen voor eigen spullen, spullen van anderen en spullen van school Deelname vastenactie (gekoppeld aan het project en goede doel vanuit de kerk) Vieringen Gymles: spelles Sportdag Samenwerkingsopdrachten, onder andere vanuit de methoden Buitenspelen (spelkaarten) en andere vrije situaties Klassendienst GIP-model: samenwerken tijdens oranje stoplicht Handhaving van school- en klassenregels Communie Zorgdragen voor eigen spullen, spullen van anderen en spullen van school Deelname jeugdsportpas Deelname vastenactie (gekoppeld aan het project en goede doel vanuit de kerk) Vieringen Gymles: spelles Sportdag Samenwerkingsopdrachten, onder andere vanuit de methoden Buitenspelen (spelkaarten) en andere vrije situaties Klassendienst GIP-model: samenwerken tijdens oranje stoplicht Handhaving van school- en klassenregels Buitenspeelkampioenschap gemeente Organisatie van buitenschoolse activiteiten Muziekproject vanuit de muziekvereniging: kennismaking Zorgdragen voor eigen spullen, spullen van anderen en spullen van school Deelname jeugdsportpas Deelname vastenactie (gekoppeld aan het project en goede doel vanuit de kerk) Vieringen Gymles: spelles Sportdag Samenwerkingsopdrachten, onder andere vanuit de methoden Buitenspelen (spelkaarten) en andere vrije situaties Klassendienst GIP-model: samenwerken tijdens oranje stoplicht Handhaving van school- en klassenregels Buitenspeelkampioenschap gemeente Organisatie van buitenschoolse activiteiten Muziekproject vanuit de muziekvereniging: kennismaking Zorgdragen voor eigen spullen, spullen van anderen en spullen van school Deelname jeugdsportpas Deelname vastenactie (gekoppeld aan het project en goede doel vanuit de kerk) Vieringen
9
Groep 8
Gymles: spelles Sportdag Samenwerkingsopdrachten, onder andere vanuit de methoden Buitenspelen (spelkaarten) en andere vrije situaties Klassendienst GIP-model: samenwerken tijdens oranje stoplicht Handhaving van school- en klassenregels Buitenspeelkampioenschap gemeente Organisatie van buitenschoolse activiteiten Kinderpostzegelactie Tutor lezen bij kleuters Zorgdragen voor eigen spullen, spullen van anderen en spullen van school Deelname jeugdsportpas Deelname vastenactie (gekoppeld aan het project en goede doel vanuit de kerk) Vieringen Gymles: spelles Sportdag Samenwerkingsopdrachten, onder andere vanuit de methoden Buitenspelen (spelkaarten) en andere vrije situaties Klassendienst GIP-model: samenwerken tijdens oranje stoplicht Handhaving van school- en klassenregels Buitenspeelkampioenschap gemeente Organisatie van buitenschoolse activiteiten Taak om het schoolplein schoon te houden Schoolvoetbaltoernooi
10
Hoofdstuk 5.4 Identiteit Doel 4: We voeden onze leerlingen op tot personen die kennis hebben van, en respect voor andere opvattingen en overtuigingen (religies). We vinden het nodig dat onze school een bijdrage levert aan het ontwikkelen van kennis van en respect voor diverse godsdiensten en levensbeschouwingen, omdat het leidt tot een beter begrip van de gedachtenwereld en attituden van anderen. Om dit hoofddoel in ons onderwijs te integreren willen wij de volgende vaardigheden/ aspecten bij onze leerlingen ontwikkelen/stimuleren: • De leerlingen kunnen zich inleven in een ander • De leerlingen zijn zich bewust van verschillen tussen mensen • De leerlingen accepteren verschillen tussen mensen • De leerlingen kennen de principes van het katholieke geloof • De leerlingen hebben een basiskennis m.b.t. de diverse wereldreligies Aanbod doel 4 We voeden onze leerlingen op tot personen die kennis hebben van, en respect voor andere opvattingen en overtuigingen (religies). Groep Methode ‘Hemel en Aarde’ 1/2 Methode ‘Kinderen en hun Sociale Talenten’
Tijd
Groep 3
Groep 4
Groep 5
Groep 6
Groep 7
Gezinnen informeren over het aanbod van de St Bavokerk Jaarlijks kerkbezoek n.a.v. thema (uitgewerkt lesprogramma) Vieringen rondom het katholieke geloof (op school en in de kerk) Boek ‘Een Ark vol verhalen’ / kinderbijbel Schooltelevisie ‘Koekeloere’ (in het begin, Islam e.d.) Groepsgesprekken rondom actualiteiten Filosoferen met kinderen Vastenactie Methode ‘Hemel en Aarde’ Methode ‘Kinderen en hun Sociale Talenten’ Gezinnen informeren over het aanbod van de St Bavokerk Jaarlijks kerkbezoek n.a.v. thema (uitgewerkt lesprogramma) Vieringen rondom het katholieke geloof (op school en in de kerk) Schooltelevisie ‘Huisje Boompje Beestje’ Groepsgesprekken rondom actualiteiten Kijkdoosboeken Filosoferen met kinderen Vastenactie Methode ‘Hemel en Aarde’ Methode ‘Kinderen en hun Sociale Talenten’ Gezinnen informeren over het aanbod van de St Bavokerk Jaarlijks kerkbezoek n.a.v. thema (uitgewerkt lesprogramma) Vieringen rondom het katholieke geloof (op school en in de kerk) Schooltelevisie ‘Huisje Boompje Beestje’ Groepsgesprekken rondom actualiteiten Jaarlijks schoolthema: ‘Wereldgodsdiensten’: Boeddhisme Filosoferen met kinderen Vastenactie Methode ‘Hemel en Aarde’ Methode ‘Kinderen en hun Sociale Talenten’ Gezinnen informeren over het aanbod van de St Bavokerk Jaarlijks kerkbezoek n.a.v. thema (uitgewerkt lesprogramma) Vieringen rondom het katholieke geloof (op school en in de kerk) Groepsgesprekken rondom actualiteiten Jaarlijks schoolthema: ‘Wereldgodsdiensten’: Hindoeïsme Lessen uit aardrijks- en geschiedenismethode Filosoferen met kinderen Vastenactie Methode ‘Hemel en Aarde’ Methode ‘Kinderen en hun Sociale Talenten’ Gezinnen informeren over het aanbod van de St Bavokerk Jaarlijks kerkbezoek n.a.v. thema (uitgewerkt lesprogramma) Vieringen rondom het katholieke geloof (op school en in de kerk) Groepsgesprekken rondom actualiteiten Jaarlijks schoolthema: ‘Wereldgodsdiensten’: Jodendom Lessen uit aardrijks- en geschiedenismethode Dag van respect Gastles van John Duphey(uit Ghana) Filosoferen met kinderen Vastenactie Methode ‘Hemel en Aarde’ Methode ‘Kinderen en hun Sociale Talenten’ Gezinnen informeren over het aanbod van de St Bavokerk Jaarlijks kerkbezoek n.a.v. thema (uitgewerkt lesprogramma) Vieringen rondom het katholieke geloof (op school en in de kerk)
11
Groep 8
Groepsgesprekken rondom actualiteiten Jaarlijks schoolthema: ‘Wereldgodsdiensten’: Islam Lessen uit aardrijksmethode en geschiedenismethode Dag van respect Gastles van John Duphey (uit Ghana) Vooroordelenkoffer 4/5 mei project Filosoferen met kinderen Vastenactie Methode ‘Hemel en Aarde’ Methode ‘Kinderen en hun Sociale Talenten’ Gezinnen informeren over het aanbod van de St Bavokerk Jaarlijks kerkbezoek n.a.v. thema (uitgewerkt lesprogramma) Vieringen rondom het katholieke geloof (op school en in de kerk) Groepsgesprekken rondom actualiteiten Jaarlijks schoolthema: ‘Wereldgodsdiensten’ Lessen uit aardrijks- en geschiedenismethode Vooroordelenkoffer 4/5 mei project Filosoferen met kinderen Vastenactie Vooroordelenkoffer
12
Hoofdstuk 5.5 Algemene ontwikkeling Doel 5: We richten ons op de algemene ontwikkeling en we geven onze leerlingen culturele bagage mee voor het leven. We vinden het nodig dat onze school een bijdrage levert aan de culturele ontwikkeling van de leerlingen omdat er een brede algemene kennis nodig is om respectvol om te kunnen gaan met anderen. De culturele ontwikkeling is een afspiegeling van de omgeving; een omgeving die je wilt begrijpen en duiden. Om dit hoofddoel in ons onderwijs te integreren willen wij de volgende vaardigheden/ aspecten bij onze leerlingen ontwikkelen/stimuleren: • De leerlingen hebben voldoende kennis van culturen • De leerlingen kunnen creatief denken • De leerlingen komen in aanraking met verschillende kunstdisciplines • De leerlingen hebben kennis van het verleden, heden en toekomst • De leerlingen beleven plezier aan culturele aspecten • De leerlingen ontdekken hun eigen talenten en die van anderen • De leerlingen zijn zich bewust van wie ze zelf zijn en ten opzichte van anderen Aanbod doel 5 We richten ons op de algemene ontwikkeling en we geven onze leerlingen culturele bagage mee voor het leven. Groep Groepsthema’s en schoolthema’s zoals ‘Europa’ 1/2 Methode ‘Hemel en Aarde’ Creatieve middagen i.s.m. plaatselijke kunstenaars Culturele activiteiten vanuit het cultuurplan (ICC-coördinator): oa. deelname aan kunstenplan Koggenland
Tijd
Groep 3
Groep 4
Groep 5
Groep 6
Leskisten/projecten van Artiance, de Blauwe Schuit, Plein-C, NME, bibliotheek e.d. Vastenproject Bezoek aan musea, kinderboerderij, bibliotheek etc. Muzieklessen Schooltelevisie ‘Koekeloere Schoolthema’s zoals ‘Europa’ Methode ‘Hemel en Aarde’ Creatieve middagen i.s.m. plaatselijke kunstenaars Culturele activiteiten vanuit het cultuurplan (ICC-coördinator) ): oa. deelname aan kunstenplan Koggenland Leskisten/projecten van Artiance, de Blauwe Schuit, Plein-C, NME, bibliotheek e.d. Vastenproject Bezoek aan musea, kinderboerderij, bibliotheek, spreekbeurt op locatie etc. Muzieklessen Lessen volksdansen Geschiedenislessen uit ‘Speurtocht’ Culturele schoolreisjes zoals Zuiderzeemuseum’ Schooltelevisie ‘Huisje Boompje Beestje’ Schoolthema’s zoals ‘Europa’ Methode ‘Hemel en Aarde’ Creatieve middagen i.s.m. plaatselijke kunstenaars Culturele activiteiten vanuit het cultuurplan (ICC-coördinator) ): oa. deelname aan kunstenplan Koggenland Leskisten/projecten van Artiance, de Blauwe Schuit, Plein-C, NME, bibliotheek e.d. Vastenproject Bezoek aan musea, kinderboerderij, bibliotheek, spreekbeurt op locatie etc. Muzieklessen Culturele schoolreisjes zoals Zuiderzeemuseum Geschiedenislessen uit ‘Speurtocht’ Natuuronderwijs m.b.v. methode ‘Natuniek’ en ‘techniektorens’ Schoolthema’s zoals ‘Europa’ Methode ‘Hemel en Aarde’ Creatieve middagen i.s.m. plaatselijke kunstenaars Culturele activiteiten vanuit het cultuurplan (ICC-coördinator) ): oa. deelname aan kunstenplan Koggenland Leskisten/projecten van Artiance, de Blauwe Schuit, Plein-C, NME, bibliotheek e.d. Vastenproject Bezoek aan musea, kinderboerderij, bibliotheek, spreekbeurt op locatie etc. Muzieklessen Culturele schoolreisjes zoals Zuiderzeemuseum Geschiedenislessen uit ‘Speurtocht’ Natuuronderwijs m.b.v. methode ‘Natuniek’ en ‘techniektorens’ Aardrijkskundelessen uit ‘De Blauwe Planeet’ Spreekbeurten Kennismakingslessen muziekschool Schoolthema’s zoals ‘Europa’ Methode ‘Hemel en Aarde’ Creatieve middagen i.s.m. plaatselijke kunstenaars
13
Groep 7
Groep 8
Culturele activiteiten vanuit het cultuurplan (ICC-coördinator) ): oa. deelname aan kunstenplan Koggenland Leskisten/projecten van Artiance, de Blauwe Schuit, Plein-C, NME, bibliotheek e.d. Vastenproject Bezoek aan musea, kinderboerderij, bibliotheek, spreekbeurt op locatie etc. Muzieklessen Natuuronderwijs m.b.v. methode ‘Natuniek’ en ‘techniektorens’ Aardrijkskundelessen uit ‘De Blauwe Planeet’ Geschiedenislessen uit ‘Speurtocht’ Culturele schoolreisjes Kennismakingslessen muziekschool Schoolthema’s zoals ‘Europa’ Methode ‘Hemel en Aarde’ Creatieve middagen i.s.m. plaatselijke kunstenaars Culturele activiteiten vanuit het cultuurplan (ICC-coördinator) ): oa. deelname aan kunstenplan Koggenland Leskisten/projecten van Artiance, de Blauwe Schuit, Plein-C, NME, bibliotheek e.d. Vastenproject Bezoek aan musea, kinderboerderij, bibliotheek, spreekbeurt op locatie etc. Muzieklessen Natuuronderwijs m.b.v. methode ‘Natuniek’ en ‘techniektorens’ Aardrijkskundelessen uit ‘De Blauwe Planeet’ Geschiedenislessen uit ‘Speurtocht’ Culturele schoolreisjes Schoolthema’s zoals ‘Europa’ Methode ‘Hemel en Aarde’ Creatieve middagen i.s.m. plaatselijke kunstenaars Culturele activiteiten vanuit het cultuurplan (ICC-coördinator) ): oa. deelname aan kunstenplan Koggenland Leskisten/projecten van Artiance, de Blauwe Schuit, Plein-C, NME, bibliotheek e.d. Vastenproject Bezoek aan musea, kinderboerderij, bibliotheek, spreekbeurt op locatie etc. Muzieklessen Natuuronderwijs m.b.v. methode ‘Natuniek’ en ‘techniektorens’ Aardrijkskundelessen uit ‘De Blauwe Planeet’ Geschiedenislessen uit ‘Speurtocht’
Hoofdstuk 6, Aandacht voor de basiswaarden Het onderwijs op de Bavoschool is niet in strijd met de basiswaarden en wij bevorderen dat de leerlingen de basiswaarden toepassen. Op de Bavoschool corrigeren wij uitingen van leerlingen, die strijdig zijn met de basiswaarden. Onze peilers zijn de basiswaarden, te weten: • vrijheid van meningsuiting • gelijkwaardigheid • begrip voor anderen • verdraagzaamheid • autonomie
14
• afwijzen van onverdraagzaamheid • afwijzen van discriminatie In het volgende overzicht geven wij aan hoe en wanneer wij aandacht besteden aan de basiswaarden. Basiswaarden Vrijheid van meningsuiting
Gelijkwaardigheid
Begrip voor anderen
Verdraagzaamheid
Autonomie
Afwijzen van onverdraagzaamheid
Afwijzen van discriminatie
Hoe? Methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’ Methode ‘Hemel en Aarde’ Groepsgesprekken WO II project Project 3e kamer WMK leerlingenvragenlijsten Prentenboeken/voorlezen Methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’ Methode ‘Hemel en Aarde’ Groepsgesprekken Prentenboeken/voorlezen Methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’ Methode ‘Hemel en Aarde’ Groepsgesprekken Voorbeeldfunctie van de leerkracht Vastenproject Project wereldgodsdiensten Prentenboeken Methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’ Methode ‘Hemel en Aarde’ Groepsgesprekken bijv over buiten spelen Methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’ Methode ‘Hemel en Aarde’ Samenwerkingsopdrachten Groepsgesprekken Werken met kiesbord bij kleuters Werken met de weektaak Coachende houding van leerkrachten Weerbaarheidstraining Alcoholproject (durven ‘nee’ te zeggen) Methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’ Methode ‘Hemel en Aarde’ Groepsgesprekken bijv over buiten spelen (incidenten) Prentenboeken/voorlezen Samenwerkingsopdrachten Pestprotocol Methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’ Methode ‘Hemel en Aarde’ Groepsgesprekken bijv n.a.v.
Wanneer?
Groep?
15
actualiteiten Prentenboeken/voorlezen Dag van Respect WO II project Pestprotocol Vastenactie
Hoofdstuk 7, Kwaliteitszorg De kwaliteit van het aspect Actief Burgerschap & Sociale Integratie evalueren wij vierjaarlijks met behulp van WMK-PO. Eén keer per vier jaar (conform planning) wordt dit beleidsterrein door zowel de directie als het team beoordeeld. Het team scoort 1 x per vier jaar de vragenlijst Burgerschap. Op basis van de uitslagen borgen we onze sterke punten en stellen we verbeterpunten vast. De directie communiceert de uitslagen en de gekozen verbeterpunten met het bestuur, het team en de MR van de school. De ouders worden op de hoogte gebracht via de nieuwsbrief en de website.
Uitslagen vragenlijst Op 16 mei 2012 hebben wij met het gehele team een studiedag gehad over ‘Actief Burgerschap’. Vooraf heeft het gehele team de vragenlijst ‘actief burgerschap’ uit WMK ingevuld om de huidige beginsituatie in kaart te brengen. De totale score op deze vragenlijst was 3,08. Daarmee scoort de Bavoschool een voldoende. Uitslagen m.b.t. de verschillende beleidsterreinen: 1. Kwaliteitszorg: burgerschap en integratie: score 2,57 2. Aanbod: burgerschap en integratie:
score 3,21
3. Basiswaarden:
score 3,44
Hoofdstuk 8, Analyse De vragenlijst van WMK geeft onze sterke punten aan, namelijk:
De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen De school besteedt structureel aandacht aan de bevordering van sociale competenties De school heeft vastgesteld welke sociale competenties van belang zijn De school besteedt aandacht aan de basiswaarde begrip voor anderen De school besteedt aandacht aan de basiswaarde gelijkwaardigheid De school besteedt aandacht aan de basiswaarde autonomie
Onze sterke punten liggen met name op ons aanbod en de basiswaarden. De kwaliteitszorg van de Bavoschool (op dit gebid) was nog zwak. Na analyse van de vragenlijst zijn de volgende verbeterpunten naar voren gekomen;
16
Onze school beschikt over een visie op burgerschap en integratie Onze visie op burgerschap en integratie is vertaald in concrete doelen (2,0) Onze school biedt burgerschap en integratie planmatig aan
Deze verbeterpunten zijn aangepakt tijdens de genoemde studiedag op 16 mei 2012. Het team heeft informatie gekregen over het begrip ‘actief burgerschap en sociale integratie’. Het bleek dat het team geen helder beeld had van wat actief burgerschap nu precies inhoudt. Een woord als ‘pluriformiteit’ was onbekend waardoor de scores op de WMK-vragenlijst natuurlijk ook negatief beïnvloed werd. Het begrip en bijbehorende doelstellingen van actief burgerschap zijn nader verkend en het team spreekt nu meer dezelfde taal. Via samenwerkingsopdrachten hebben we onze visie vastgesteld en de bijbehorende doelstellingen omgezet in benodigde vaardigheden. Daarnaast hebben we ons aanbod geïnventariseerd. Met deze input is dit document opgesteld. Door de inventarisatie konden we vaststellen dat ons aanbod al gestructureerd bleek te zijn. Er waren een paar onderdelen die we misten en waar we een aanvulling op hebben gedaan.
Hoofdstuk 9, Verbeterplan De resultaten van de uitslagen van de vragenlijst zijn voor ons aanleiding om nog aandacht te besteden aan de volgende verbeterpunten: Verbeterpunten
Gewenste situatie
Onze visie op burgerschap en integratie wordt verantwoord in de schoolgids
Onze school heeft inzicht in de vorderingen van de leerlingen m.b.v. burgerschap en integratie
De school bevordert vaardigheden die nodig zijn voor de participatie in de democratische rechtstaat.
Onze visie op burgerschap en integratie wordt op de website gepubliceerd. In onze schoolgids wordt onze visie op burgerschap en integratie verantwoord waarbij we verwijzen naar de website voor onze uitgebreide beleidsuitwerking De Bavoschool heeft inzicht in de vorderingen van de leerlingen m.b.v. burgerschap en integratie De Bavoschool heeft een actief werkende leerlingenraad
Activiteiten
1. Visie en beleidstuk in schoolgids en op website publiceren 2. Onderzoeken van mogelijke instrumenten om de vorderingen van de leerlingen te volgen 3. Uitwisselen van ervaringen met andere basisscholen, literatuur en good practices zoeken, bijwonen van een leerlingenraad op andere scholen
Wanneer?
1. Maart 2013 2. Juni 2013
17
3. Start heden t/m einde schooljaar 2013-2014 Wie?
Alle verbeterpunten worden vanuit de directie geïnitieerd.
Evaluatie
Juli 2014: teambijeenkomst
Borging
Op bouwvergaderingen de diverse doelstellingen van burgerschap terug laten komen.
Hoofdstuk 10, Publieke verantwoording: rapportage In onze schoolgids is onze visie op ‘actief burgerschap en sociale integratie’ vastgelegd. We hebben een uitgebreid beleidsdocument waarin onze visie, de doelstellingen, ons aanbod en onze kwaliteitszorg verantwoord worden. Deze is in samenwerking met het team opgesteld en met de MR besproken. Het beleidsdocument wordt op de website gepubliceerd zodat het beleid voor alle belanghebbende inzichtelijk is. Wij evalueren ons onderwijs m.b.t. burgerschap regelmatig: tijdens bouw- of teamvergaderingen en door het invullen van de WMK vragenlijsten. Ook ons verbeterplan wordt geëvalueerd en gecommuniceerd met belanghebbenden. Op deze manier blijven we continu in ontwikkeling op het gebied van ‘Actief burgerschap en sociale integratie’.
18
