Actief Burgerschap op Eijkhagen
2013-2014
In de samenleving ontstaan nieuwe opvattingen over de manier waarop individuele burgers in de maatschappij behoren te staan: meer betrokken, meer gericht op het nemen van verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de samenleving, meer oog voor wat mensen bindt. Eijkhagen wil leerlingen de kennis, vaardigheden en houding helpen bijbrengen die nodig zijn om een actieve rol te kunnen spelen in de eigen leefomgeving en in de samenleving. Dit sluit volledig aan bij onze visie: Wij willen een leer- en leefgemeenschap zijn, die alle leden van die gemeenschap uitdaagt tot groei, die op een verantwoorde wijze inspeelt op ontwikkelingen in onze samenleving en in het onderwijs, daarbij rekening houdend met de persoonlijke ontwikkeling en situatie. In het kader van actief burgerschap en sociale integratie leren leerlingen over begrippen als democratie, grond- en mensenrechten, duurzame ontwikkeling, conflicthantering, sociale verantwoordelijkheid, gelijkwaardigheid en het omgaan met maatschappelijke diversiteit. ‘Burgerschapsvorming’ is geen apart vak op Eijkhagen. De kennis, vaardigheden en houding die leerlingen nodig hebben komt aan de orde bij verschillende vakken en activiteiten in en rond de school. De vaardigheden worden aangeleerd door te oefenen. Uitgangspunt daarbij is dat de hele school en haar omgeving een oefenplaats zijn. Daarbij onderscheiden we drie domeinen. De school als oefenplaats voor democratie Leerlingen moeten kunnen oefenen met sociale omgangsvormen, democratische principes, verschillen in opvattingen, het oplossen van conflicten en bijdragen aan algemene belangen. De school als oefenplaats voor participatie Leerlingen moeten kunnen oefenen met het beïnvloeden van hun omgeving door vormen van consultatie, inspraak en inzet. Dit vraagt om diverse houdingen en vaardigheden zoals samenwerking, assertiviteit, oplossingsgerichtheid, onderscheiden individueel en collectief belang. De school als oefenplaats voor identiteitsvorming Identiteitsvorming vindt gedurende het hele leven plaats, maar tijdens de schoolgaande leeftijd doorloopt de identiteitsontwikkeling enkele belangrijke fasen. Identiteitsvorming vindt in belangrijke mate plaats in interactie met anderen, door contact met andere opvattingen en nieuwe informatie, door perspectiefwisseling, experimenteren met rollen en door zelfreflectie. Daarbij is niet alleen aandacht voor de uniciteit van mensen, maar ook voor gemeenschappelijkheden.
In de matrix op de volgende pagina’s is terug te vinden hoe wij concreet invulling geven aan de drie domeinen. 1
Democratie
Leerlingen kunnen op de school ervaringen opdoen met democratische principes zoals gelijkwaardigheid, vrijheid van meningsuiting, regels en afspraken, besluitvormingsprocessen.
Waar en wanneer (vak, leerjaar, activiteit) LV leerjaar 3: Hoofdstuk 3 “over wat wel en niet deugt” Par. 1 “Normen en waarden”, par. 2 “De gulden regel” ML: Aan het begin van het schooljaar worden tijdens de mentorlessen klassenafspraken gemaakt. Dit om conflicten te vermijden. Deze worden in het klassenboek geplakt LV BB HAVO/VWO: iedere les begint met een door een leerling voorbereid en geleid debat over een actualiteit uit het nieuws.
LV BB H/V: Iedere leerling krijgt een beoordeling voor deze presentatie. Gewicht 1 (1x per jaar per leerling)
Socratisch gesprek wordt geoefend met de leerlingen. Deze werkvorm is gericht op het samen nadenken over een onderwerp om daardoor tot dieper inzicht te komen.
Inzicht in socratische gespreksvoering wordt getoetst als onderdeel van de toets “Denken” periode 1 BB
Leeractiviteiten gericht op dialoog, MA klas 4 VHAOnderwijsleergesprekken discussie en debat worden toegespitst op actualiteit toegepast. ML: Tijdens de mentorlessen komen verschillende onderwerpen aan bod oa pesten. Dit onderdeel wordt in dialoog en debat besproken. Daarnaast bestaat het project cyberpesten. Dit vindt plaats in leerjaar 1 t/m 3. Leerlingen ervaren/leren hoe je pestgedrag online kunt vermijden/uit de weg gaan.
De school besteedt structureel aandacht aan omgangsvormen, sociale vaardigheden en conflicthantering.
Hoe en wanneer gemeten LV leerjaar 3 periode 2 Schriftelijke toets Hoofdstuk 3
MA klas 4 VHAOnderwijsleergesprekken toegespitst op actualiteit ML: monitor veiligheid. In jaarlijkse Algemene leerlingenenquete .
LV Brugklas: Hoofdstuk 6 “Omgaan met elkaar”
LV BK: toets hoofdstuk 6 periode 3
ML bk: Methode Tumult: onderdeel van studieles: normen en waarden. Mentor: klassengesprek met leerlingen (conflicthantering) Zorgteam Project "Luister eens" Nederlandse spoorwegen (vandalisme en geweld)
ML bk: Tevredenheidsenquete brugklas. Jaarlijks.
2
Informatie is nodig om tot een goede afweging te komen. Informatievaardigheden waaronder kritisch omgaan met bronnen en het onderscheiden van feiten en meningen worden geoefend.
BB levensbeschouwing: hoofdstuk “Argumenten” wordt behandeld. Aandacht voor wat goede argumenten zijn om je mening te onderbouwen.
LV: schriftelijke toets “argumenten”Periode 1. Onderdeel van SE1
GS alle leerjaren: Kritisch omgaan GS alle leerjaren: Omgaan met met bronnen bronnen is onderdeel van alle toetsen. Verplichte maatschappelijke Evaluatie door leerling zelf en stage in klas drie. Alle leerlingen stagebegeleider stagevervullen een stage van 30 uur. instantie. Internationale kennismaking in uitwisselingen, projecten en buitenlandse reizen.
Evaluatieverslagen, presentaties
Goethe- project Versterkt Duits in BB VtHV
Examen Goetheinstituut
Beroepenmarkt Aken met 4
Algemene meting in tevredenheidsonderzoek
De school biedt kansen om kennis vmbo-t. Leerlingen leren de te maken met de samenleving door Duitse bedrijven kennen die net buitenschoolse activiteiten zoals de over de grens liggen maatschappelijke stage. Deelname aan activiteiten Stichting Support Landgraaf (Leerjaar 1)
Algemene meting in tevredenheidsonderzoek en Blog in Tumult.
Doe/ informatie-dag techniek en Algemene meting in zorg l leerlingen klas 2. tevredenheidsonderzoek Leerlingen worden geïnformeerd over de verschillende beroepen in de zorg en de mogelijkheden daarin. LVbrugklas : hoofdstuk 1 “Hoofdwaarden van de samenleving”
Leerlingen kennen de basisprincipes van democratie en de rechtsstaat.
LV leerjaar 2: in periode 2 wordt hoofdstuk 5 “Burger van Nederland” behandeld. Canon: enkele vensters worden behandeld. LV BB H/V: periode 3 Hoofdstuk “Samenleven” GS BB Ontstaan van de Nederlandse democratie 3
LVbrugklas periode 1 toets over hoofdstuk 1 Hoofdwaarden van de samenleving. LV leerjaar 2 schriftelijke toets “Burger van Nederland” Periode 2
LV BB H/V toets “samenleven” periode 3 GS BB Schoolexamen
MA klas 4: de rechtstaat
MA klas 4: schoolexamen
LV Brugklas: als onderdeel van Hoofdstuk 2 “Wie ben ik?” worden enkele artikelen uit de grondwet behandeld.
LV BK: SO periode 2 Grondwet. Groepsopdracht: bedenk een fantasieland en ontwerp de grondwet van dat land. Aansluitend stemronde in de klas voor het “beste”land. Groepscijfer.
MA klas 4 pluriforme samenleving en verzorgingsstaat,
MA klas 4: Schoolexamen
GS BB: geschiedenis van de parlementaire democratie MA klas 4: parlementaire democratie
GS BB: Schoolexamen
Leerlingen kennen de relatie Burger – Staat op het gebied van rechten en plichten.
Leerlingen kennen de staatsinrichting van Nederland en Europa.
Participatie Vormen van leerling-participatie maken deel uit van het schoolbeleid. Bij het nemen van beslissingen en initiatieven in de klas of in de school, wordt afgewogen of- en hoe leerlingen hierbij betrokken kunnen worden.
Waar en wanneer (vak, leerjaar, activiteit) Klassenvertegenwoordigers per klas geven feedback op o.a. concept toetsrooster
Hoe en wanneer gemeten Vastgelegd in overzicht
In alle leerjaren
Gemeten in tevredenheid enquête
In alle leerjaren
Voorbeelden: invulling laatste schooldag, Dag der Verleiding. Invulling jaarlijkse klassenactiviteit Galacommissie, Organisatie eindfeest Vt4 Invulling en uitvoering sociale acties rond Kerst
Leerlingen hebben ruimte om zelf een vorm van leerlingenparticipatie te initiëren.
De school heeft een actieve leerlingenraad die voor de leerlingen zichtbare invloed heeft. Leerlingen dragen op structurele en zichtbare wijze bij aan het algemeen belang binnen en buiten de school.
MA klas 4 Schoolexamen
Er is een actieve leerlingenraad die tevens een afvaardiging heeft in de MR. De leerlingenraad wordt betrokken bij beleidsontwikkeling en evaluatie
4
Identiteit
Waar en wanneer (vak, leerjaar, activiteit)
Hoe en wanneer gemeten
LV alle leerjaren: de debatten en discussies die wij in de lessen LV Er worden werkvormen gebruikt voeren gaan vaak over het die bijdragen aan de samenwerking omgaan met verschillen tussen tussen leerlingen van verschillende mensen. Ook verschillen in de klas worden besproken. afkomst, culturen, seksen etc.
Gelegenheden binnen en buiten de ML onderdeel van methode school worden daarbij benut.
Tumult is leren samenwerken rekening houdend met verschillen.
De docenten zijn competent in het begeleiden en onderwijzen van leerlingen met verschillende (culturele) achtergronden.
Onderdeel van omgaan met verschillen
Gemeten in competentiewaardering docenten door leerlingen
LV brugklas periode 3: Jodendom, Christendom, Islam” Kennismaking.
LV brugklas: schriftelijke toets hoofdstuk 3. LV brugklas: werkstuk “Wie ben ik?” Leerling reflecteert over zijn/haar levensbeschouwing. Beoordeling gewicht 2 GS: Canon maakt geïntegreerd deel uit van de getoetste stof.
Het onderwijsaanbod omvat inhouden die kunnen bijdragen aan identiteitsvorming zoals levensbeschouwing, (sub)culturele GS alle leerjaren. Methode is groepen, emancipatie, opgebouwd rond de canon geschiedenis (canon). geschiedenis.
De school bestrijdt uitsluiting en discriminatie.
Lovebuzz klas 1 en 2 Leerlingen worden geïnformeerd over relaties(verboden/niet verbonden) in verschillende culturen. Daarnaast krijgen de leerlingen informatie over soorten liefden en seksualiteit. (o.a. Dag der Verleiding) Leerlingenstatuut beschrijft hoe wij omgaan met elkaar
5
Wordt gemeten in algemene leerlingen enquête
