Lessuggesties
De vlindertheorie De haat-liefdeverhouding tussen twee vriendinnen Technische info Doelgroep vijfde en zesde klas middelbaar
Thema’s vriendschap, haat-liefdeverhouding, weddenschap, dood, schuld, spijt
Auteur Tine Bergen
isbn 978 90 448 1425 5
Inhoud 1. Samenvatting 2. Voor het lezen 3. Na het lezen - Kringgesprek - Leesopdrachten - Zoekopdrachten - Schrijfopdrachten - Spreekopdrachten
4. Over de auteur 5. Nuttige links 1 LESSUGGESTIES De vlindertheorie
Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com
1. Samenvatting Op een saaie zomerdag besluiten hartsvriendinnen Lien en Linn een weddenschap aan te gaan. Elk moeten ze drie opdrachten vervullen en wie de opdrachten het best heeft uitgevoerd, mag uitgaan met Tim, een jongen uit hun klas tot wie ze zich allebei aangetrokken voelen. De vriendinnen kennen elkaars zwakke plekken maar al te goed en drijven elkaar tot het uiterste. Het loopt mis wanneer Linn te pletter stort van een gebouw. Na de dood van Linn moet Lien naar een instelling, omdat haar ouders zich geen raad weten. Ze zoekt weinig contact met haar omgeving en praat noodgedwongen wel met een therapeute. Hoewel ze niets lost, kan de lezer met behulp van die sessies de puzzel stukje bij beetje aanvullen. Via flashbacks van Lien en gesprekken met Natasja, een ander meisje in de instelling die stukjes van het verhaal lospeutert, krijg je als lezer meer inzicht in de bijzondere vriendschap tussen Lien en Linn. Aanvankelijk voelt Lien zich totaal onbegrepen en weigert ze de muur om zich heen te breken, maar gaandeweg komen er barsten in haar defensieve houding. Jens, de buurjongen van Lien, komt haar heel vaak bezoeken en na een tijdje snauwt ze hem minder af en laat ze hem voorzichtig dichterbij komen. Maar makkelijk wordt het niet. Lien weet dat ze zonder haar beste vriendin en met het schuldgevoel zal moeten leren leven, tot ze weer kan lachen naar het leven en vooral naar Jens, die stapel is op haar.
2 LESSUGGESTIES De vlindertheorie
2. Voor het lezen Voor de leerlingen het boek gelezen hebben, kun je ze eventueel al kennis laten maken met het boek en de thema’s die erin aan bod komen. Je kunt enkele literaire begrippen introduceren die in je leerplan en handboek staan en die bij het boek passen. Op die manier kunnen leer lingen goed voorbereid aan het boek beginnen en de opdrachten beter uitvoeren. Bespreking van de titel, de cover en de flaptekst. - Bekijk de cover van het boek. Wat zie je? - Wat betekent de titel? Waarover zou het boek kunnen gaan? - Is het een vrolijk boek? Waarom wel/niet? - Komt dat overeen met wat er in de flaptekst staat? Bespreking van de thema’s. Eventueel kun je hierbij gebruik maken van muziek, beeld en film om de thema’s te introduceren en de leerlingen te motiveren het boek te lezen. - Wat betekent vriendschap voor jou? - Welke eigenschappen moet een goede vriend(in) hebben? - Zou jij voor je vriend(in) door het vuur gaan? Literaire begrippen die voor dit boek in aanmerking komen. - vertelperspectief - verteltijd versus vertelde tijd - flashbacks en flashforwards - round versus flat characters - open versus gesloten einde - ruimte - motief
3 LESSUGGESTIES De vlindertheorie
3. Na het lezen Eerst kun je een kringgesprek houden om in te gaan op de persoonlijke ervaringen van de leerlingen tijdens het lezen. Daarna volgen een aantal opdrachten om specifieke vaardigheden te ontwikkelen. Deze analyse kan zowel individueel als in groep, en thuis of in de klas uit gevoerd worden. 1 kringgesprek Bespreking van de leeservaring in groep. - Vind je het een goed verhaal? Waarom wel/niet? - Zou je het boek aanraden aan vrienden? - Vanuit wiens perspectief wordt het verhaal verteld? - Vind je Lien een sympathiek personage? Waarom wel/niet? - Wat vind je van het einde? Is het open of gesloten? - Welke boodschap wil de auteur overbrengen? 2 lees- en zoekopdrachten Leesopdrachten 1. a) Omcirkel vijf innerlijke eigenschappen van Lien. Vul eventueel het kader aan. b) Bewijs iedere eigenschap met een tekstvoorbeeld uit het boek. c) Is Lien een flat of een round character? Motiveer je antwoord. Aanvaardend
Afhankelijk
Geraakt
Nieuwsgierig
Twijfelend
Droevig
Gekwetst
Teder
Triomferend
Woedend
Lief
Minderwaardig
Verliefd
Beschaamd
Boos
Schuldig
Schuw
Belachelijk
Hatelijk
Jaloers
Verscheurd
Vredig
Gevoelloos
Onbegrepen
Rechtuit
Achterdochtig
Alleen
Moedeloos
Trots
Wraakzuchtig
Gebonden
Gelukkig
Tevreden
Wispelturig
Dierenlievend
Liefdeloos
Sympathiek
Verstandig
Bezorgd
Koppig
Superieur
Vrolijk
Bemind
Impulsief
Rusteloos
Verward
Beetgenomen
Gezellig
Opstandig
Zenuwachtig
4 LESSUGGESTIES De vlindertheorie
2. Schets de vriendschap tussen Lien en Linn. Hoe verandert die doorheen de tijd? Illustreer met tekstvoorbeelden uit het boek. 3. Als lezer moet je het verhaal zelf reconstrueren aan de hand van de flashbacks van Lien. Wat is de verhouding tussen de verteltijd en de vertelde tijd in dit boek? Schets de periode waarover Lien vertelt aan de hand van een aantal tekstvoorbeelden. 4. Ook door de gesprekken van Lien met haar therapeut en Nastasja kom je als lezer meer te weten. Zo roepen verschillende elementen in het psycho-medisch centrum herinneringen op bij Lien. Zoek in het boek een aantal voorbeelden en beschrijf die fragmenten. 5. Het boek start met een fragment uit ‘Twee meisjes’ van Raymond van het Groenewoud. Waarom past dit lied goed bij het boek? Vind je in de rest van het lied nog elementen die bij het verhaal passen? Leg uit waarom wel/niet. Lees- en zoekopdrachten De bronnen kunnen zowel op het internet als in de bibliotheek gezocht worden. 1. De vlindertheorie wordt ook wel het vlindereffect genoemd. a) Zoek meer informatie over dit effect. b) Leg uit waarom het van toepassing is op dit verhaal en geef voorbeelden uit de tekst. 2. Na het noodlottige ongeval gaat Lien in therapie. a) Beschrijf wat haar therapie in het psycho-medisch centrum inhoudt. b) Er bestaan verschillende vormen van psychotherapie. Som drie vormen op en leg uit wat ze inhouden. 3. Lien wordt geconfronteerd met een verpletterend schuldgevoel. a) Hoe gaat ze daarmee om? Zoekt ze haar toevlucht in het geloof? b) De verschillende godsdiensten gaan anders om met schuld en vergeving. Zoek informatie over deze thematiek in twee godsdiensten.
5 LESSUGGESTIES De vlindertheorie
Zoekopdrachten Laat leerlingen recensies opzoeken en bespreken (schriftelijk of mondeling). Zoek één of meerdere recensies over De vlindertheorie en vergelijk ze met je eigen mening. Ben je het eens met de beoordeling? Waarom wel/niet? Raadpleeg je handboek en het leesboek om je argumenten te onderbouwen.
3. schrijfopdrachten 1. Stel dat Lien een pleidooi schrijft om het psycho-medisch centrum te verlaten. Welke argumenten zou ze dan kunnen aanhalen? 2. Schrijf een krantenartikel waarin je verslag uitbrengt over het ongeluk van Linn. 3. En daar staat het dan, in grote, zwarte letters: Herdenkingsplechtigheid voor Linn. Op 27 augustus. Haar verjaardag. (…) Ik moet iets doen. (…) Ik open Word en begin te typen. (p.110) Schrijf de afscheidstekst die Lien voor Linn wil voorlezen op de plechtigheid.
4. spreekopdrachten 1. Fragment voorlezen Laat de leerlingen een fragment uit het boek kiezen of een gedicht dat bij het verhaal past. Geef op voorhand enkele aandachtspunten over expressief voorlezen mee: articulatie, intonatie, tempo … Tip! Laat leerlingen elkaar beoordelen aan de hand van een evaluatieformulier. 2. Stellingenspel in groep De leerlingen worden verdeeld in groepjes en krijgen een aantal kaarten met daarop een stelling. Een leerling kiest een kaart, leest de stelling voor en geeft argumenten voor of tegen. Dit spel kan ook klassikaal gespeeld worden.
6 LESSUGGESTIES De vlindertheorie
- Lien is schuldig aan de dood van Linn. - Als tiener is het moeilijk om de juiste keuze te maken. - Echte vriendschap vind je tegenwoordig niet meer. - Ik ga voor mijn vriend(in) door het vuur. - Het is moeilijk om nee te zeggen. - In liefde en oorlog is alles toegestaan.
7 LESSUGGESTIES De vlindertheorie
4. Over de auteur Tine Bergen is een Vlaamse jeugdauteur en journaliste. Ze heeft altijd graag gelezen en droomde ervan om zelf ook een boek te schrijven. Na haar studie Germaanse talen en Antropologie in Leuven belandde ze opnieuw in haar geboortestad Aarschot, waar ze niet alleen veel leest en schrijft, maar ook graag tijd maakt voor alles wat het leven mooier maakt, zoals vrienden, poëzie en marsepein. Tine heeft al verschillende jeugdboeken geschreven, waaronder Verwachtingen, Zilt, Gaijin, Spijt en De vlindertheorie. Haar eerste roman voor volwassenen is Crème brûlée.
Meer informatie over Tine Bergen en haar boeken vind je op www.tinebergen.be. Je kunt de auteur ook uitnodigen voor een boeiende lezing over haar werk. Daarvoor kun je mailen naar
[email protected].
8 LESSUGGESTIES De vlindertheorie
5. Nuttige links Stichting Lezen Vlaanderen: www.stichtinglezen.be Stichting Lezen Nederland: www.lezen.nl Recensies vind je op de volgende websites: www.lees-wijzer.be www.pluizer.be www.pluizuit.be www.jaapleest.nl www.leestafel.info De leeswelp, Vlaams blad dat zich wijdt aan boeken voor jonge mensen, van peuters tot adolescenten: www.vlabinvbc.be/?navigatieid=11 Leesgoed, Nederlands blad over kinder- en jeugdliteratuur en leesbevordering: www.leesgoedplus.nl
Heb je wat gehad aan deze lessuggesties of heb je vragen, opmerkingen of tips? Laat het ons dan weten:
[email protected] www.clavisbooks.com www.facebook.com/clavis.uitgeverij
9 LESSUGGESTIES De vlindertheorie
Marleen Neyens en Clavis Uitgeverij
