De tijd vooruit Meerjarenbeleidsplan

De tijd vooruit Meerjarenbeleidsplan 2012-2016

Stichting Lokale Omroep Ede - Meerjarenbeleidsplan 2012-2016

INHOUDSOPGAVE 1

SAMENVATTING ............................................................................................................ 3

2

LOKALE OMROEP EDE ................................................................................................... 5 2.1 Radio ........................................................................................................................ 5 2.2 Televisie ................................................................................................................... 5 2.3 Zendtijd .................................................................................................................... 6 2.4 Huisvesting............................................................................................................... 6 2.5 Relatie met gemeentebestuur ................................................................................. 6 2.6 Andere media in Ede ................................................................................................ 6

3

MAATSCHAPPELIJKE BETEKENIS LOKALE OMROEPEN ............................................... 8 3.1 Maatschappelijke ontwikkelingen............................................................................ 8 3.2 Ontwikkelingen op mediagebied .............................................................................. 9 3.3 Ontwikkelingen op technisch gebied........................................................................ 9 3.4 Veranderend mediagebruik ................................................................................... 10 3.5 De situatie in Ede ................................................................................................... 11 3.6 Conclusie................................................................................................................ 11

4

BEKNOPTE BENCHMARK ............................................................................................ 12 4.1 De situatie in Oss en Venlo ..................................................................................... 12 4.2 Maatschappelijke positie........................................................................................ 12 4.3 Situatie in Eindhoven.............................................................................................. 13 4.4 Regionale omroepen .............................................................................................. 13 4.5 Conclusie benchmark ............................................................................................ 14

5

STERKTEN, ZWAKTEN, KANSEN EN BEDREIGINGEN .................................................. 15 5.1 Sterkten ................................................................................................................. 15 5.2 Zwakten.................................................................................................................. 15 5.3 Kansen ................................................................................................................... 15 5.4 Bedreigingen .......................................................................................................... 16 5.5 SWOT-analyse in tabel ........................................................................................... 16

6

SCENARIO’S LOKALE OMROEP EDE ............................................................................ 17 Scenario 1: alleen radio ..................................................................................................... 17 Scenario 2: radio zelf maken en televisie uitbesteden ...................................................... 17 Scenario 3: radio en televisie zelf maken .......................................................................... 18

7

BELEIDSKEUZES EN ONDERBOUWING ....................................................................... 19 7.1 Beleidskeuze: scenario 3 ....................................................................................... 19 7.2 Prioriteit doorontwikkeling televisie ..................................................................... 19 7.3 Multimedialiteit ...................................................................................................... 20 7.4 Gevolgen organisatie ............................................................................................. 20 7.5 Communicatie ........................................................................................................ 21 7.6 Rol gemeente Ede .................................................................................................. 21

8

UITVOERING EN PLANNING......................................................................................... 22 8.1 Concrete planning .................................................................................................. 22 8.2 Financiën................................................................................................................ 23

2


1

SAMENVATTING

De Stichting Lokale Omroep Ede wil als lokale publieke media-instelling van betekenis zijn in de gemeente Ede. Om het bestaansrecht ook voor de toekomst zeker te stellen heeft het bestuur een aantal beleidskeuzes gemaakt die in dit meerjarenbeleidsplan zijn neergelegd. Het huidige media-aanbod omvat circa 40 uur nieuwe radioprogramma’s per week (EDE FM), dagelijkse kabelkrantuitzendingen en een wekelijks nieuwsprogramma op televisie (EDE TV). Voorts verzorgt de omroep teletekst (EDE TXT) en aan de voornoemde media gekoppelde websites. Sinds 2011 worden alle tv-uitzendingen door eigen omroepmedewerkers verzorgd, ondersteund door betaalde krachten, te weten een cameraman en een editor. Ondanks het feit dat de uitzendingen professioneler zijn geworden - mede door de inzet van de betaalde krachten - en er een zekere mate van continuïteit is, is de omroep in huidige vorm niet klaar voor de toekomst. In dit meerjarenbeleidsplan wordt de huidige interne en externe situatie in kaart gebracht, worden mogelijke toekomstscenario’s uitgewerkt en komt het bestuur tot keuzes voor de toekomst. De relatie met het gemeentebestuur (college van B en W, gemeenteraad, ambtenaren) is erg goed. Op verschillende niveaus zijn er contacten en die verlopen prettig. De Lokale Omroep Ede krijgt jaarlijks een budgetsubsidie van € 95.500 van de gemeente Ede. Om de huidige activiteiten op dezelfde wijze te continueren is deze subsidie echter niet toereikend. Jaarlijks is sprake van een begrotingstekort van circa € 15.000. In Ede verschijnen diverse gedrukte media; er is echter maar één lokale publieke mediainstelling. Uitgeverij Wegener is met twee titels in Ede vertegenwoordigd. Dagblad De Gelderlander geeft de editie De Vallei uit. Daarnaast wordt het huis-aan-huisblad De Edese Post uitgegeven. Beide uitgaven staan echter onder druk. Verder is er het wekelijkse BDUnieuwsblad Ede Stad. De kerntaak van de lokale publieke media-instelling vormt het verspreiden van informatie, die inwoners mogelijkheden en aanleiding tot gesprek en discussie geeft. Het beschikken over informatie is een voorwaarde voor maatschappelijke participatie. Daarnaast dragen lokale media bij aan het vormen van een plaatselijke identiteit. De laatste jaren is - ook voor lokaal nieuws - internet sterk in opkomst. Vooral jongeren wensen niet meer middels een krant maar via televisie en internet geïnformeerd te worden. De eisen die tegenwoordig aan lokale publieke media-instellingen worden gesteld, hebben vooral betrekking op de pluriformiteit van het media-aanbod, de diversiteit van de onderwerpkeuzen en de media waarmee informatie verspreid wordt (radio, televisie, internet en teletext). Daarnaast is er tegenwoordig nadrukkelijk aandacht voor de impact van de publieke media. Verder lijkt het, dat de rol van het medium radio als primaire nieuwsleverancier steeds meer op de achtergrond komt te staan. Hier tegenover staat de opkomst van internet als nieuwsleverancier. Bij de populairste sites is beeld heel belangrijk. Een integratie van televisienieuws en internet ligt dan ook voor de hand. Naar verwachting zal binnen vijf jaar de mobiele internetwereld domineren boven de internetaansluiting via de vaste lijn. Dat geldt ook voor het model waarbij tv nu nog veelal via de kabel binnenkomt. Ook hier zal internet zijn intrede doen. Uitzendingen worden via het internet aangeboden en gedistribueerd. Geheel nieuwe verdienmodellen gaan ontstaan voor zowel de aanbieders als providers/distributeurs. Hierdoor zal de afhankelijkheid van internet in de komende jaren steeds groter worden.

3


Daarnaast is een tendens zichtbaar dat consumenten in toenemende mate overstappen naar digitale tv en kiezen voor combinatiepakketten en dergelijke. De lokale publieke mediainstelling zal hierop moeten anticiperen zodat deze ook digitaal te ontvangen is en daarmee de kijkcijfers kan optimaliseren. In bijna 300 gemeenten zijn lokale publieke media-instellingen actief. Onder andere in Oss en Venlo met groot succes. De factoren die van belang zijn om van lokale publieke mediainstelling een succes te maken, zijn in Oss, Venlo en Eindhoven: goede maatschappelijke positie, goede eigen journalistieke nieuwsgaring, een basis bestaande uit kundige en betaalde medewerkers, substantiële subsidie en professioneel aanbod op televisie en internet. Onderzoek wijst uit dat de provinciale publieke media-instellingen alleen kunnen bestaan dankzij de ruime publieke financiering. De sterkte van Stichting Lokale Omroep Ede is dat deze door middel van bestuur en vrijwilligers over een groot netwerk beschikt en daardoor verankerd is in de samenleving. Grootste zwakten van de omroep zijn het gebrek aan eigen, professionele nieuwsgaring en dat er geen dagelijkse nieuwsuitzendingen op televisie zijn. Dit komt de beeldvorming van de omroep bij burgers niet ten goede. De laagdrempeligheid van de organisatie en het kleinschalige karakter zijn belangrijke kansen voor de omroep. De omroep kan uitgroeien tot een belangrijke nieuwsleverancier. Een gebrek aan goede reclameacquisitie, de onderontwikkelde televisieafdeling en internetsite vormen de belangrijkste bedreigingen. Voor het bestuur is het duidelijk dat de omroep zich verder moet ontwikkelen tot een professionele en maatschappelijk relevante organisatie met een eigen identiteit. Daarbij is het motto, ook in Ede: goed doen of laten. Het bestuur heeft in dit plan een ambitieuze keuze gemaakt om de omroep uit te bouwen tot een multimediale nieuwsorganisatie met de blijvende ondersteuning door vrijwilligers. Door de inzet van de drie media van de omroep worden de inwoners van het verzorgingsgebied optimaal geïnformeerd over en betrokken bij hetgeen zich in de lokale samenleving afspeelt. Het stichtingsbestuur is van mening dat het succesvol ontwikkelen van de televisieactiviteiten een voorwaarde is voor het voortbestaan van de organisatie op langere termijn. Daarnaast is structurele en substantiële publieke financiering een noodzakelijke voorwaarde om de omroep in de toekomst succesvol te laten opereren. Met de huidige subsidiëring en continuering van de activiteiten is sprake van een jaarlijks begrotingstekort van circa € 15.000. Dit impliceert dat het voortbestaan van de omroep over drie tot vier jaar ernstig in gevaar komt. In samenspraak met de gemeente Ede zijn op korte termijn dan ook fundamentele keuzes noodzakelijk om de huidige jaarlijkse subsidieomvang te verhogen tot € 300.000 in 2015 om daarmee de continuïteit van de omroep als multimediale nieuwsorganisatie te kunnen waarborgen.

4


2

LOKALE OMROEP EDE

De Stichting Lokale Omroep Ede is in 1988 opgericht en bestaat dus ruim twintig jaar. Het bestuur bestaat uit vijf leden, die allen binding hebben met het verzorgingsgebied, de gemeente Ede. Daarnaast heeft de omroep, zoals dat is voorgeschreven door de Mediawet 2008, een programmabeleid bepalend orgaan (pbo). Binnen de omroep is ook een medewerkersvertegenwoordiging actief. Voorts kent de organisatie een programmastatuut. Momenteel verzorgt de omroep uitzendingen op radio, televisie (inclusief kabelkrant), teletext en internet. Daartoe zijn bij de omroep zo’n 110 vrijwilligers werkzaam en wordt er samengewerkt met allerlei andere organisaties, zowel binnen als buiten het verzorgingsgebied. De stichting heeft geen medewerkers in loondienst.

2.1

Radio

De stichting startte de activiteiten in 1990 met het uitzenden van radioprogramma’s. Destijds werden drie keer per week via het lokale kabelnet radio-uitzendingen verzorgd. Sinds 1992 is de radiozender ook via de ether te ontvangen. In de loop van de negentiger jaren is de programmering van de radiozender fors uitgebreid. Het programma-aanbod - circa veertig uur nieuwe programma’s per week - kan als zeer divers worden betiteld en wordt thans uitgezonden vanuit twee studio’s in het omroeppand aan de Kerkweg in Ede.

2.2

Televisie

Ongeveer tien jaar geleden is de omroep op beperkte schaal gestart met het regelmatig uitzenden van televisieprogramma’s en de kabelkrant alsmede met de teletextdienst. Voor de productie van de televisieprogramma’s heeft de omroep samenwerking gezocht met ROC A12 (mbo; studioruimte, faciliteiten en leerlingen videotechniek) en de Christelijke Hogeschool Ede (hbo; studenten rtv-journalistiek). Sinds 2003 verzorgt de omroep wekelijks televisie-uitzendingen. Omdat de studenten van de CHE en de stagiaires van ROC A12 in bepaalde periodes niet beschikbaar waren (schoolvakanties, project- en tentamenweken), stond de continuïteit van de uitzendingen voortdurend onder druk. Daarnaast ontving de omroep uit de Edese samenleving signalen dat het televisieaanbod uitgebreid en de uitzendfrequentie verhoogd diende te worden. Mede om die reden heeft de omroep besloten om de productie van de televisie-uitzendingen geheel in eigen hand te nemen. Sinds 2011 worden wekelijks een nieuwsprogramma en een straatprogramma gemaakt. Daarnaast is sprake van live-tv-programma’s, waaronder de maandelijkse vergaderingen van de gemeenteraad, en jaarlijkse evenementen als de dodenherdenking, de Airborne-Taptoe en de Heideweek. De uitzendingen zijn professioneler dan voorheen en er is continuïteit, mede door de beschikbaarheid van een tweetal betaalde krachten: een cameraman en een editor. De reacties vanuit de samenleving zijn zonder meer positief. Ook het bedrijfsleven pikt dat meer en meer op. Maar om de advertentieopbrengsten van bedrijven verder te optimaliseren, zal het programma-aanbod kwalitatief en kwantitatief uitgebouwd moeten worden. Opgemerkt dient te worden dat EDE alleen via het analoge kabelnet van UPC te ontvangen is. In het buitengebied ligt geen kabel. Digitale kabel- en ethertelevisie zijn allerminst zeker en de investeringen zijn fors. Daarom zijn nog veel inwoners verstoken van lokale televisie.

5


2.3

Zendtijd

De stichting heeft een aanwijzing als lokale publieke media-instelling (‘zendmachtiging’) van bij het Commissariaat voor de Media voor de periode 2009-2014. Elke vijf jaar moeten omroepen een nieuwe aanvraag doen. Voor het eerst was er in 2009 een tweede gegadigde voor het verzorgingsgebied Ede. Gezien de bewezen continuïteit van de stichting en de voorkeur van de gemeenteraad van Ede, heeft de Lokale Omroep Ede de vergunning najaar 2009 verkregen.

2.4

Huisvesting

De omroep is momenteel gehuisvest in een non-profitverzamelgebouw aan de Kerkweg in Ede. Het pand, eigendom van een projectontwikkelaar, vormt echter onderdeel van het plan Spoorzone en zal per 31 december 2012 verlaten moeten worden. In dat kader zijn gesprekken gaande met Stichting Cultura om de omroep te huisvesten in het Culturagebouw aan de Molenstraat. Daarmee maakt de omroep dan ook fysiek deel uit van het cultuurbeleid binnen de gemeente Ede.

2.5

Relatie met gemeentebestuur

De relatie met het gemeentebestuur (college van B en W, gemeenteraad en ambtenaren) is erg goed. Op verschillende niveaus zijn er contacten en die verlopen prettig. De Lokale Omroep Ede krijgt jaarlijks een budgetsubsidie van € 95.500 van de gemeente Ede (stand 2011). Het bestuur is van mening dat zonder kwalitatief goede radio en tv-uitzendingen de omroep geen bestaansrecht heeft. Dit is echter alleen te realiseren door het inzetten van betaalde arbeidskrachten, met name voor tv. De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat het verzorgen van professionele en kwalitatief goede radio- en tv-uitzendingen uitsluitend door vrijwilligers een onmogelijke opgave is. Hiervoor zijn mensen nodig die zowel overdag als ’s avonds ingezet kunnen worden, hetgeen alleen mogelijk is door betaalde krachten in te zetten. De hiermee samenhangende kosten zijn dusdanig, dat met de huidige subsidie en overige inkomsten geen sluitende begroting kan worden overlegd: jaarlijks is sprake van een tekort van circa € 15.000. Er is jaarlijks ambtelijk overleg over de subsidievoorwaarden. Indien nodig - zoals rond de aanvraag van de nieuwe zendmachtiging - is er overleg met de wethouder. In het seizoen 2008-2009 heeft een delegatie van de omroep vrijwel alle raadsfracties bezocht en uitleg gegeven over de stand van zaken. De verhouding van de radio- en tv-redacties met de lokale overheid is zonder meer goed te noemen. De omroepmedewerkers hebben het gevoel dat de gemeente de mogelijkheden van het fenomeen ‘lokale omroep’ nog niet optimaal benut.

2.6

Andere media in Ede

In Ede verschijnen diverse gedrukte media; er is echter maar één lokale publieke mediainstelling. Uitgeverij Wegener is met twee titels in Ede vertegenwoordigd. Dagblad De Gelderlander geeft de editie De Vallei uit. Daarnaast wordt het huis-aan-huisblad De Edese Post uitgegeven. Beide staan echter onder druk. Zo wordt de editie De Vallei binnenkort samengevoegd met de editie voor Arnhem e.o. Verder verschijnt het huis-aan-huisblad Ede Stad (Koninklijke BDU Uitgeverij) op woensdag en Zicht op Ede verschijnt maandelijks. Daarnaast zijn Radio en TV Gelderland te ontvangen en de commerciële zender Gelre.tv, maar de Veluwse editie is na een faillissement en doorstart in 2010 niet hervat.

6


Nota bene: EDE TV is via de kabel alleen te ontvangen in het analoge pakket. Digitale kabeldoorgifte (DVB-C) van lokale omroepen is wettelijk (nog) niet verplicht. De kosten die de kabelexploitant vraagt om dit nu al te verwezenlijken - een verbinding naar UPC in Zevenaar - staan niet in verhouding met de totale exploitatie van de omroep. Digitale ethertelevisie (DVB-T) is technisch mogelijk, maar daarvoor moeten de Haagse regels worden verruimd. De investeringen van digitale kabel- en ethertelevisie zijn fors.

7


3

MAATSCHAPPELIJKE BETEKENIS LOKALE OMROEPEN

In het Nederlandse omroepbestel is veel ruimte gecreëerd voor publieke omroep, die zowel landelijk, als ook regionaal (lees: provinciaal) en lokaal opereert. Het bestaansrecht van de publieke omroepen komt voort uit de gedachte dat de democratische staat verantwoordelijk is voor de kwaliteit van de informatie die openbaar moet zijn voor alle burgers, waardoor die burgers in staat zijn zichzelf een oordeel te vormen over het functioneren van de samenleving (Stadszender in Eindhoven? Goed doen of laten!, Flexmanagement, 2008). Het gaat echter niet alleen om deze oordeelsvorming. Binnen- en buitenlands onderzoek oordeelt namelijk unaniem positief over de potentiële betekenis van lokale omroepen voor het democratisch functioneren, het sociale kapitaal en de sociale cohesie van stad en dorp (Ons Eigen AT5, Meijer, 2008). De kerntaak van de lokale omroep vormt het verspreiden van informatie, die inwoners mogelijkheden en aanleiding tot gesprek en discussie geeft. Het beschikken over informatie is een voorwaarde voor maatschappelijke participatie. Er gaat namelijk een bindende werking uit van lokale media op gemeenschappen, die ten gevolge van de globalisering en de toegenomen culturele verscheidenheid steeds minder samenhang vertonen. Daarnaast dragen lokale media bij aan het vormen van een plaatselijke identiteit. De auteurs van het onderzoek naar de maatschappelijke betekenis van de Amsterdamse stadszender AT5 als publieke omroep voor Amsterdam en de Amsterdammers (Ons Eigen AT5, Meijer, 2008) concluderen dat lokale media op vier verschillende terreinen kunnen bijdragen aan het gevoel van saamhorigheid van inwoners van een gemeente: 1.

Actief burgerschap De lokale omroep heeft een wettelijke taak om burgers te informeren over die zaken die van belang zijn om effectief en verantwoordelijk deel te nemen aan een democratische cultuur.

2.

Democratische cultuur Media laten de betekenis en de waarde zien van bepaalde democratische omgangsvormen. Voorbeelden daarvan zijn: eerlijk delen, opkomen voor zwakkeren en elkaar laten uitpraten. Burgers leren hierover via de media.

3.

Empathie Als lokale omroepen hun opdracht serieus nemen, dan maken ze programma’s die bijdragen aan het zich beter kunnen inleven van burgers in andere (groepen) burgers. Laten zien dat een gemeenschap niet kan overleven zonder begrip voor, trots op en betrokkenheid van mensen bij elkaar is een belangrijke taak van de lokale omroep.

4.

Representatie Als burgers in en door media het gevoel krijgen zelf gezien en daarmee erkend te worden, dan zal dat bijdragen aan ieders wens om mee te tellen als lid van de samenleving.

3.1

Maatschappelijke ontwikkelingen

In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat er de laatste jaren in de samenleving een spagaat is ontstaan tussen enerzijds een toename van het belang van de lokale gemeenschap en anderzijds een afgenomen onderlinge verbondenheid in die gemeenschap. Het belang van de lokale gemeenschap is toegenomen mede doordat de landelijke overheid de afgelopen jaren de beleidsontwikkeling en -uitvoering steeds meer heeft overgedragen aan de lokale overheid. Die heeft daardoor een belangrijkere rol in de samenleving 8


gekregen. Gemeenten en andere overheden moeten op tal van terreinen zelf beleid maken of invulling geven aan landelijk beleid. De lokale samenleving dient zich dus, meer dan voorheen, zélf te vormen. Anderzijds wordt geconstateerd dat de moderne samenleving kampt met cohesieproblemen. Groepen burgers voelen zich soms buitengesloten, de maatschappij is gefragmenteerd. De actieve participatie van burgers op maatschappelijk gebied neemt af. Dat laatste blijkt onder andere uit het feit dat talloze verenigingen, stichtingen en maatschappelijke organisaties steeds meer moeite hebben om vrijwilligers te vinden voor het uitvoeren van maatschappelijk relevante activiteiten.

3.2

Ontwikkelingen op mediagebied

Door de hierboven geschetste maatschappelijke ontwikkelingen is het belang van een lokale/regionale, sterke en onafhankelijke pers sterk toegenomen. In de praktijk blijkt echter dat met name de gedrukte media de laatste jaren grote problemen hebben. Abonnees lopen weg en redacties worden op hun budget gekort. De waakhondfunctie van de lokale journalistiek dreigt hierdoor verloren te gaan. Verder is het veranderend mediagebruik van belang. De laatste jaren is - ook voor lokaal nieuws - internet sterk in opkomst. Vooral jongeren wensen niet meer middels een krant maar via televisie en internet geïnformeerd te worden. Daarnaast is de communicatiebehoefte van (lokale) overheden veranderd. Zoals eerder gesteld: op lokaal niveau wordt meer beleid gemaakt en uitgevoerd. Dat betekent dat hierover meer met burgers dient te worden gecommuniceerd teneinde draagvlak, acceptatie en participatie te verwezenlijken. Een publieke lokale omroep kan ook op dit terrein verschil uitmaken. Zeker ook omdat de laatste jaren in toenemende mate het mediabeleid (onder andere vervat in de Mediawet) en de mediabeleidsmakers de publieke omroepen aanspreken op hun maatschappelijke betekenis. In het verleden was het mediabeleid nadrukkelijk op de inhoud van de programma’s gericht. De eisen die tegenwoordig aan publieke lokale omroepen worden gesteld, hebben vooral betrekking op de pluriformiteit van het media-aanbod, de diversiteit van de onderwerpkeuze en de platforms waarop informatie verspreid wordt (radio, televisie en internet). Verder is er tegenwoordig nadrukkelijk aandacht voor de impact van de media. Met dat laatste wordt de vraag bedoeld welke toegevoegde waarde de publieke omroepen in het maatschappelijk leven hebben. Kort geformuleerd: vroeger werd er vooral naar de inhoud gekeken, tegenwoordig steeds meer naar het resultaat ervan. In het rapport over het maatschappelijk functioneren van AT5 (Ons Eigen AT5, Meijer, 2008) wordt gesteld dat publieke lokale omroepen aan hogere eisen moeten voldoen. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (2005) stelt dat “de maatschappelijke meningsvorming op het niveau van de regionale of lokale gemeenschap [...] steeds belangrijker wordt en hiermee ook het belang toeneemt van de aanwezigheid van platforms voor nieuws- en meningsvorming.” Ook de Vereniging Nederlandse Gemeenten stelt vast dat publieke lokale omroepen een rol hebben in het maatschappelijk activeren van burgers: “Door de actieve inbreng van burgers bij de totstandkoming van programma’s over allerlei lokale issues activeert de lokale omroep betrokkenheid bij de lokale gemeenschap.” (VNG, 2005)

3.3

Ontwikkelingen op technisch gebied

Sinds een aantal jaren is een tendens zichtbaar dat consumenten in toenemende mate overstappen naar digitale tv, combinatiepakketten en dergelijke. EDE TV is momenteel te ontvangen in het analoge tv-pakket, en niet via UPC Digital, Digitenne (DVB-T) of KPN Interactieve TV. Uiteraard is het wel mogelijk om een digitaal pakket af te nemen en daarbij 9


ook nog analoog te blijven kijken. De praktijk wijst echter uit dat er zeer weinig gewisseld wordt tussen digitaal en analoog. Het gevolg van deze ontwikkeling voor de omroep is dat de doelgroep steeds beperkter wordt. De omroep zal daarom als content provider producten moeten gaan leveren aan bijvoorbeeld UPC Digital/Analoog, DVB-T, webstreams voor tv en radio, You Tube, de eigen website, radiozender, mobiele telefoon radio/tv en internet-tv (RegioTV van de OLON). Vooral de laatste twee ontwikkelingen zijn erg belangrijk. Naar verwachting zal binnen vijf jaar de mobiele internetwereld domineren boven internetaansluiting via de vaste lijn. Dat geldt ook voor het model waarbij tv nu nog veelal via de kabel binnenkomt. Uitzendingen worden via het internet aangeboden en gedistribueerd. Geheel nieuwe verdienmodellen gaan ontstaan voor zowel de aanbieders (Lokale Omroep Ede, NPO, RTL, SBS) als providers/distributeurs (bijvoorbeeld UPC). Hierdoor zal de afhankelijkheid van internet in de komende jaren steeds groter worden. Zeker nu duidelijk is dat providers de in het verleden gebruikelijke aanlevermethoden aan het afbouwen zijn en gaan aanbieden via internet. Indien internet niet beschikbaar is, wordt het primaire bedrijfsproces volledig verstoord en daarom zal de focus komen te liggen op kwaliteit en redundantie van voorzieningen. Voornoemde zal resulteren in nieuwe en extra verbindingen alsmede een toename van investeringen in pc’s, servers en opslagcapaciteit. Ten aanzien van radio en teletext zijn vooralsnog geen significante ontwikkelingen te onderkennen. Dit in tegenstelling tot de ontwikkelingen ten aanzien van tv en internet. Naast dat er sprake is van nieuwe afzetkanalen zal ook de ambitie van de omroep voor uitbreiding van de zendtijd resulteren in een zwaardere belasting van de productieketen. Meer zendtijd en meer fte’s betekenen concreet meer apparatuur, meer slijtage, meer onderhoud, meer opslagcapaciteit en meer continuïteitsgaranties voor het primaire proces. Dit effect is vooral te zien binnen tv. Maar ook de algemene ICT-ondersteuning in netwerk, computerapparatuur en de ondersteuning van thuiswerken zorgen voor een toename van werkzaamheden voor de technische dienst van de omroep. Naast bovengenoemde ontwikkelingen speelt ook de professionalisering van de omroep een rol. Op termijn betekent dit dat ook ondersteuning nodig is vanuit de technische dienst tijdens kantooruren. Die kan momenteel niet geboden worden gezien het vrijwillig karakter van de dienstverbanden. In de toekomst zal het daarom noodzakelijk zijn de technische dienst te versterken met betaalde arbeidskrachten om de continuïteit van de technische ondersteuning te borgen.

3.4

Veranderend mediagebruik

In het licht van de hiervoor genoemde ontwikkelingen valt te constateren dat de rol van het medium ‘radio’ als primaire nieuwsleverancier naar de achtergrond verdwijnt. Een analyse van het hedendaagse landelijke radiolandschap leert dat radio, in tegenstelling tot de stations op regionaal en lokaal niveau, steeds meer een aaneenschakeling is geworden van personality’s en muziek, met name popmuziek. Er zijn landelijk slechts twee radiozenders actief die zich voornamelijk met nieuws en informatie bezighouden: Radio 1 (publiek) en BNR Nieuwsradio (commercieel). Het marktaandeel van beide zenders is op het totaal echter eerder marginaal. In de meetperiode april - mei 2009 was het gezamenlijke marktaandeel van beide zenders 7,7% (Intomart GFK, 2009). Dat betekent dat van elke honderd minuten die in Nederland naar de radio wordt geluisterd, er nog geen acht minuten naar een landelijke nieuwszender wordt geluisterd. Daarnaast is het laatste decennium het medium ‘radio’ sterk op doelgroepen gefocust. Met een herkenbaar muziekformat wordt getracht om dagelijks de vaste groep luisteraars te trekken. Zenders die voor ieder wat wils aanbieden, zijn landelijk niet meer te vinden. Met name de regionale omroepen hebben deze leemte gevuld. De regionale radiozenders kampen echter met een sterk vergrijzend publiek.

10


Tegenover deze beweging staat de opkomst van internet als nieuwsleverancier. Landelijke en regionale nieuwssites trekken dagelijks vele honderdduizenden bezoekers. Ook lokale sites zijn in opkomst. Bij de populairste sites is beeld heel belangrijk. Een integratie van televisienieuws en internet ligt dan ook voor de hand.

3.5

De situatie in Ede

De Lokale Omroep Ede werkt al jaren nauw samen met allerlei maatschappelijke organisaties, van sportclubs en muziekverenigingen, tot verzorgingshuizen en jeugdcentra. Dit vertaalt zich in redactionele bijdragen van de organisaties aan de programmering en in locatie-uitzendingen van de omroep. Met name met de Stichting Heideweek, vrijwilligersorganisatie De Medewerker en cultureel centrum Cultura is de samenwerking de afgelopen jaren geïntensiveerd. De live-tv-verslaggeving van de gemeenteraadsvergaderingen blijkt in een behoefte te voorzien. Het algemene beeld is dat daar waar de Lokale Omroep Ede directe relaties aangaat met organisaties er al snel een win-win situatie ontstaat. De gemeente Ede blijft in de ogen van de omroep wat achter in het benutten van de mogelijkheden die de lokale omroep biedt. Maar ook daar wordt de potentiële van de omroep nu onderkend. De omroep probeert de redactionele capaciteit zodanig te combineren dat zoveel mogelijk media daarvan profiteren. Ook internet speelt daarbij een steeds grotere rol. Alle programma’s zijn sinds 2009 live en via ‘uitzending gemist’ op internet aanwezig en daarmee in principe voor iedereen toegankelijk.

3.6

Conclusie

Lokale publieke media-instellingen spelen een belangrijke rol in de samenleving. Ze helpen burgers bij het vormen van hun lokale identiteit en spelen een grote rol als het gaat om burgerparticipatie. Dat laatste is mede van belang omdat meer en meer taken vanuit de landelijke overheid aan de lokale overheid worden overgedragen. De laatste jaren is een ontwikkeling zichtbaar, waarbij publieke omroepen meer op het effect van hun activiteiten worden afgerekend, dan op de inhoud van hun programma’s. Concluderend kan enerzijds worden gesteld dat er meer dan ooit behoefte is aan een goede lokale publieke media-instelling. Anderzijds worden de kwaliteitseisen, gesteld aan die publieke omroep, steeds hoger. Verder valt te constateren dat het medium radio zijn rol als primaire nieuwsleverancier is kwijtgeraakt aan televisie en internet. De huidige radiozenders hebben een strak format, gericht op een nauwkeurig omschreven doelgroep. Zenders met voor elk wat wils zijn er landelijk niet meer. De sterkste troeven van een lokale omroep zijn lokaal nieuws en lokale informatie. Alle andere media (m.u.v. de nieuwsbladen) hebben een groter verzorgingsgebied en kunnen zich dus niet zo sterk richten op één gemeente als een lokale omroep. Daarnaast is de redactionele bezetting bij de lokale en regionale pers dusdanig aan het verschralen dat de rol van de lokale omroep alleen maar belangrijker wordt. Het is daarnaast van belang om aansluiting te houden bij het veranderend mediagebruik en technische ontwikkelingen wat betreft internet en wijze van aanbieding door providers / distributeurs. Versterking van de technische dienst met betaalde krachten zal op termijn noodzakelijk zijn om de continuïteit van de technische faciliteiten te borgen.

11


4

BEKNOPTE BENCHMARK

De Lokale Omroep Ede is één van de bijna 300 lokale publieke media-instellingen in Nederland. Deze branche wordt gekenmerkt door een grote diversiteit. Bijna alle publieke lokale omroepen zijn aangesloten bij de branchevereniging OLON. Voor dit plan is de situatie van de omroepen in Oss en Venlo op hoofdlijnen in kaart gebracht. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de situatie in Eindhoven. De omroepen in Oss en Venlo zijn sinds vele jaren (semi-)professioneel en hebben een verzorgingsgebied (90.000-100.000 inwoners) dat te vergelijken is met het uitzendgebied van de Lokale Omroep Ede. Beide omroepen hebben jaren geleden een professionaliseringsslag gemaakt en worden alle twee door de OLON vaak als voorbeeld gebruikt. Beide omroepen waren recent genomineerd voor de titel ‘Beste lokale omroep van Nederland’. In Eindhoven (212.000 inwoners) is al jaren een publieke omroep actief. Er speelt een met de situatie in Ede vergelijkbare discussie hoe de omroep kan professionaliseren, zodat ze maatschappelijk relevant wordt.

4.1

De situatie in Oss en Venlo

Beide omroepen bestaan al vele jaren en hebben vaste, betaalde krachten als de basis van de activiteiten. Belangrijkste activiteiten vormen de professionele nieuwsgaring en het multimediaal (op verschillende media tegelijkertijd) publiceren van het vergaarde nieuwsaanbod. Vrijwilligers worden additioneel ingezet. Beide omroepen worden door hun gemeentelijke overheden behoorlijk gesubsidieerd, maar zijn door hun aantrekkelijke programma-aanbod en hun sterke maatschappelijke positie in staat om ook zelf substantiële middelen te genereren. Onderstaande tabel geeft een beknopt overzicht van de omroepen in Oss en Venlo. gemeente aantal inwoners totale begroting subsidie aantal fte (redactie) aantal fte (verkoop)

Oss ± 88.000 € 460.000 € 230.000 4,0 1,5

Venlo ± 100.000 € 877.000 € 285.000 4,0 1,0 Bron: Vergelijkingsmateriaal diverse lokale omroepen, Van Osch 2009

Zowel de omroep in Oss als ook die in Venlo zendt 24 uur per dag een zelf geproduceerd radioprogramma uit. Echter, de dagelijkse televisie-uitzendingen vormen de belangrijkste pijler onder het succes van deze omroepen. Beide omroepen beheren een nieuwssite op internet: d-tv.nl en omroepvenlo.nl.

4.2

Maatschappelijke positie

Voor dit plan is geen uitgebreid onderzoek gedaan naar de maatschappelijke bijdrage die de twee genoemde omroepen leveren. Op basis van hun internetsites kan echter geconcludeerd worden dat de omroepen in Oss en Venlo er in geslaagd zijn om maatschappelijk relevant te zijn. Zo wordt er in Oss onder andere samengewerkt met een lokale woningcorporatie om de leefbaarheid in de wijken te bevorderen. Daarnaast faciliteert de Osse omroep de burgerparticipatie aan een aanstaande gemeentelijke herindeling door 12


uitgebreide berichtgeving over dat onderwerp, aangevuld met columns en een dossier op internet. Ook met het lokale bedrijfsleven wordt samengewerkt. Met twee grote regionale onderwijsinstellingen wordt samengewerkt om beroepsopleidingen positief onder de aandacht te brengen. In Venlo wordt ook samengewerkt met een lokale woningcorporatie en heeft de omroep een onderwijsdebat georganiseerd. Ook aan het maatschappelijk verbindende onderwerp ‘carnaval’ besteedt de omroep ruimschoots aandacht. Daarnaast geven de kijkcijfers aanleiding te veronderstellen dat de genoemde omroepen maatschappelijk relevant zijn. In Oss kijkt bijna 40% van de bevolking dagelijks naar de televisie-uitzendingen; 80% van de inwoners stemt minimaal één keer per week op de tv-zender af.

4.3

Situatie in Eindhoven

Ook in Eindhoven gaat de lokale omroep een professionaliseringsslag maken. In opdracht van de gemeente Eindhoven heeft een onafhankelijk adviesbureau de bestaande lokale omroeporganisatie en vooral ook de mogelijk toegevoegde waarde voor Eindhoven in kaart gebracht. Naar aanleiding van dat rapport wordt de komende jaren de omroep met steun en subsidie van de gemeente omgebouwd naar een professionele nieuwsorganisatie. Basis voor het subsidiebesluit van de gemeente Eindhoven (jaarlijks 4 ton tot 2012 en eenmalig 4,5 ton) vormde, zoals gemeld, het ‘Onderzoek naar een Stadszender in Eindhoven? Goed doen of laten!’ (Flexmanagement, 2008). In dat rapport wordt geconcludeerd dat “een sterke lokale (radio- en tv-)zender kan bijdragen aan de pluriformiteit van de sterk door Wegener bepaalde lokale nieuwsvoorziening in Eindhoven. Een publieke omroep met een onafhankelijke journalistieke redactie moet in staat zijn een eigen geluid te laten horen en verantwoorde keuzes te maken, zonder daarbij gehinderd te worden door commerciële, partijpolitieke of andere belangen.” Het rapport geeft nadrukkelijk aan, dat substantiële publieke financiering een voorwaarde voor succes is: “De gemeente dient zich te realiseren dat er maar één keuze is: goed of niet. Een (semi-)professionele omroep kost geld. Als de gemeente niet bereid is een substantieel bedrag op tafel te leggen, blijft Omroep Eindhoven een vrijwilligersorganisatie waaraan geen hoge eisen gesteld mogen worden.”

4.4

Regionale omroepen

Hoewel dit meerjarenbeleidsplan zich richt op de ontwikkeling van de Lokale Omroep Ede, is het goed om in dat verband een blik te werpen op de regionale (in casu provinciale) publieke omroepen. Een inhoudelijke vergelijking en een discussie over de waarde en relevantie van publieke omroep op provinciaal niveau past niet in dit rapport. Wel is duidelijk dat deze omroepen alleen kunnen bestaan dankzij de ruime toebedeling van publieke middelen. Veel regionale omroepen krijgen een bijdrage die kan oplopen tot wel 7 euro per inwoner, zo blijkt uit onderstaand overzicht. zender Omroep Gelderland Omroep Brabant Omroep Limburg RTV Utrecht

subsidiebedrag (totaal) € 15.082.000 € 14.426.000 € 9.454.000 € 9.311.000

totale baten € 18.139.000 € 19.966.000 € 11.159.000 € 13.073.000

Bron: Jaarverslag 2008, Commissariaat voor de Media

Geconcludeerd mag worden dat de regionale publieke zenders zonder substantiële publieke financiering niet zouden kunnen bestaan.

13


4.5

Conclusie benchmark

De factoren die van belang zijn om van publieke lokale omroep een succes te maken in Oss, Venlo en Eindhoven zijn: - goede maatschappelijke positie - goede eigen, journalistieke nieuwsgaring - basis bestaande uit kundige, betaalde medewerkers - substantiële subsidie - professioneel aanbod op televisie en internet

14


5

STERKTEN, ZWAKTEN, KANSEN EN BEDREIGINGEN

In voorgaande hoofdstukken is in kaart gebracht met welke maatschappelijke ontwikkelingen de Lokale Omroep Ede geconfronteerd wordt. Daarnaast is bekeken welke rol lokale publieke media-instellingen in deze veranderende omgeving dienen te spelen. Verder zijn drie lokale omroepen met elkaar op enkele punten vergeleken. Indien deze informatie gekoppeld wordt aan de Lokale Omroep Ede ontstaat de volgende analyse van sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen, ook wel een SWOT-analyse genoemd.

5.1

Sterkten

De Lokale Omroep Ede heeft een bestuur dat binding heeft met de samenleving. De bestuurders zijn bekend in Ede en omgeving en weten er de weg. Ook de contacten op bestuurlijk niveau zijn uitstekend. Ook de vele vrijwilligers zorgen ervoor dat de Lokale Omroep Ede veel contacten met de samenleving heeft. Daarnaast biedt een stabiele vrijwilligersgroep, bestaande uit specialisten op allerlei terreinen, potentie voor de toekomst, met name als het gaat om het bieden van continuïteit in de variaprogramma’s op radio. De omroep beschikt over een goede technische infrastructuur.

5.2

Zwakten

Omdat de Lokale Omroep Ede geen vaste nieuwsredactie heeft, is de structurele eigen nieuwsgaring onder het gewenste niveau. In zijn algemeenheid kan geconstateerd worden dat de dagelijkse nieuwsvoorziening te wensen over laat. Juist op dat terrein ligt het belang van de lokale omroep. In de hedendaagse cultuur is het publiek voor de nieuwsvoorziening georiënteerd op internet en televisie. Vastgesteld moet worden dat de Lokale Omroep Ede geen dagelijkse nieuwsuitzendingen op televisie verzorgt. De internetsite van de Lokale Omroep Ede is op dit moment nog onvoldoende een volwaardig derde medium, zoals dat bij andere landelijke, regionale en lokale publieke omroepen gebruikelijk is. Zo is op de site van de omroep nog weinig actueel nieuws te vinden. De Lokale Omroep Ede zet veel capaciteit en middelen in op het medium radio, terwijl de rol van dat medium voor de bevolking steeds meer complementair wordt ten opzichte van televisie en internet.

5.3

Kansen

Door de kleinschaligheid en laagdrempeligheid kan de Lokale Omroep Ede een belangrijke nieuwsleverancier worden. Het is voor inwoners immers makkelijk om de omroep te benaderen. Juist een lokale omroep staat midden in de samenleving. De omroep heeft in potentie twee media (internet en televisie), waarmee ze grote groepen aan zich zou kunnen binden. Daarnaast kan ook het huidige radiopubliek worden behouden. Omdat de Lokale Omroep Ede een publieke omroep is (en daarmee een maatschappelijke instelling) is de omroep voor veel non-profitorganisaties een interessante partner. Zo zou er meer samengewerkt kunnen worden met plaatselijke woningcorporaties, zorgen welzijnsinstellingen en het onderwijs. De omroep kan voor deze instellingen een platform zijn, doordat goed gemaakte televisieprogramma’s verschillende facetten van de Edese samenleving laten zien. Door haar rol als nieuwsleverancier voor de bevolking goed te spelen, kan de omroep haar stevige maatschappelijke positie verder uitbouwen en daarmee nog meer inhoud geven aan 15


haar wettelijke opdracht. Een dergelijke maatschappelijke positie is voor de lange termijn van belang als het gaat om structurele en substantiële publieke financiering.

5.4

Bedreigingen

De Lokale Omroep Ede is een relatief kleine organisatie, zoals de meeste lokale omroepen in Nederland. Waar deze schaalgrootte een voordeel is op het gebied van nieuwsgaring en verzorging, kan het een bedreiging vormen als het gaat om grote, landelijke, maatschappelijke en technische ontwikkelingen. Te denken valt aan de digitale doorgifte op de kabelnetwerken, uitzendingen via DVB-T (digitale ethertelevisie), juridische kwesties etc. Zoals uit de benchmark blijkt, drijven succesvolle publieke lokale omroepen grotendeels op subsidie enerzijds en reclame-inkomsten anderzijds. Omdat de Lokale Omroep Ede geen eigen acquisitiemedewerker heeft, is het genereren van eigen middelen geen makkelijke opgave. Potentiële klanten eisen professionaliteit in alles: van verkoopgesprek tot correcte uitzending en facturering van verkochte reclamezendtijd. Het spreekt voor zich dat potentiële adverteerders ook inhoudelijke en technische kwaliteit eisen als het gaat om de uitzendingen en dat die kwaliteit ook een continue factor moet zijn. Voor lokale publieke media-instellingen is ten aanzien van de publieke financiering wettelijk weinig geregeld. Als er afspraken met de gemeente worden gemaakt, kan de gemeente die dus betrekkelijk eenvoudig herroepen. Dat zorgt voor onzekerheid op het gebied van continuïteit. Het feit dat de Lokale Omroep Ede anno 2011 slechts op bescheiden schaal televisieuitzendingen maakt en nog steeds geen professionele nieuwssite heeft, kan consequenties hebben. Als andere mediaorganisaties (kranten, regionale nieuwssites) al langer actief zijn op het gebied van multimedia, hebben ze een voorsprong opgebouwd, die wellicht moeilijk in te halen is.

5.5

SWOT-analyse in tabel

Onderstaande tabel geeft de hierboven SWOT-analyse schematisch weer. Sterkten

Zwakten

Kansen

Bedreigingen

-

veel vrijwilligers voltallig en stabiel bestuur met binding samenleving en groot eigen netwerk goede technische infrastructuur geen eigen professionele nieuwsgaring onvoldoende actuele nieuwssite geen dagelijkse televisie-uitzendingen kleinschalig karakter laagdrempeligheid kan belangrijke nieuwsleverancier voor Ede worden niet-commercieel karakter, daardoor toegankelijk voor samenwerking met non-profitorganisaties professionele berichtgeving over Ede weinig mogelijkheden om op nieuwe ontwikkelingen in te springen geen goede reclameacquisitie afhankelijkheid subsidie onderontwikkelde televisie-afdeling en internetsite

16


6

SCENARIO’S LOKALE OMROEP EDE

Op basis van de huidige organisatie en de in dit rapport geschetste maatschappelijke en mediaontwikkelingen, zijn er voor de Lokale Omroep Ede enkele toekomstscenario’s denkbaar.

Scenario 1: alleen radio In dit model verzorgt de Lokale Omroep Ede alleen radio-uitzendingen. Daartoe bestaat de organisatie uit enthousiaste vrijwilligers, die de huidige programmering in stand houden en waar mogelijk nog enigszins uitbouwen. Het voordeel van dit scenario is dat de kosten laag zijn. Er wordt immers alleen met vrijwilligers gewerkt. Dat levert echter ook een risico op. Zoals eerder gesteld, blijken steeds minder mensen bereid om vrijwilligerswerk te doen. Deze maatschappelijke trend vormt een voortdurende bedreiging voor de continuïteit en de kwaliteit van de uitzendingen. Daarnaast is de vraag of alleen met radio-uitzendingen voldaan wordt aan de in dit rapport omschreven veranderende eisen aan publieke lokale omroepen. De vraag is gerechtvaardigd of de Lokale Omroep Ede wel een rol van betekenis speelt in de lokale samenleving indien het aanbod alleen uit radioprogramma’s bestaat. Deze maatschappelijke positie is immers van belang bij het genereren van publieke en private middelen, waarmee de omroepactiviteiten dienen te worden gefinancierd. Ook gezien de situatie in Oss en Venlo, waar televisie een prominente plaats inneemt, lijkt dit scenario binnen het huidige medialandschap en maatschappelijke ontwikkelingen niet voor de hand te liggen. Tot slot kan gewezen worden op het feit dat het medium radio als leverancier van nieuws en informatie eerder een aanvullende rol speelt.

Scenario 2: radio zelf maken en televisie uitbesteden In dit model verandert er niets aan de radioafdeling van de omroep. Om structureel televisieprogramma’s (te denken valt aan een dagelijks nieuwsprogramma) te kunnen aanbieden, wordt samenwerking gezocht met een derde partij. Die partij verzorgt een basisprogrammering op televisie, die aangevuld kan worden met door de vrijwilligers van de omroep gemaakte uitzendingen, bijvoorbeeld in het weekend. Het grootste voordeel van dit model is dat het medium televisie een prominente plaats krijgt in de omroepactiviteiten. Gezien landelijke ontwikkelingen is dat een must. Ervaringen in Oss en Venlo tonen aan dat de betrokken omroepen - juist vanwege hun televisieactiviteiten een groot maatschappelijk draagvlak kennen. Daarmee is het makkelijker om publieke en private financiering voor de omroepexploitatie te genereren. Het uitbesteden van de tv-activiteiten heeft het voordeel, dat de omroep geen medewerkers in dienst hoeft te nemen en dus ook niets te maken heeft met alle aspecten die bij een dergelijke arbeidsverhouding horen. Nadeel aan het uitbesteden van de televisietak is, dat er niet structureel gebouwd wordt aan de eigen nieuwsgaring van de omroep. Het opbouwen en onderhouden van een redactioneel netwerk zal in het geval van uitbesteding, een lage prioriteit krijgen. Voor de derde partij zal namelijk eerder het kortetermijnbelang gelden (de uitzendingen dienen klaar te zijn) dan de interesses van de omroep op de lange termijn (de omroep als belangrijke nieuwsleverancier neerzetten). Nadeel is verder zonder meer het verlies van identiteit in de programmering. De derde partij bepaalt immers - binnen vooraf vastgestelde randvoorwaarden - de inhoud van de uitzendingen. En dat terwijl de Lokale Omroep Ede mediawettelijk eindverantwoordelijk is.

17


Verder zal de derde partij ook voor andere opdrachtgevers werken, hetgeen gevolgen kan hebben voor de exclusiviteit van de onderwerpen en beeldmateriaal. Het onderscheidend vermogen van de Lokale Omroep Ede en de pluriformiteit van de lokale pers komt dat niet ten goede. Tot slot zal de omroep voor de diensten van de producerende partij moeten betalen.

Scenario 3: radio en televisie zelf maken In dit model verandert er niets aan de radioafdeling van de omroep. Om structureel televisieprogramma’s (te denken valt aan een dagelijks nieuwsprogramma) te kunnen aanbieden, zet de omroep structureel betaalde krachten in. Hart van een dergelijke organisatie is een centrale redactie, die multimediaal werkt. De redactie is in staat om zelf nieuws te vergaren en vakkundig tot berichtgeving te verwerken op radio, televisie en internet. De redactie wordt gevormd door vaste, gekwalificeerde krachten en (op deelgebieden) aangevuld met vrijwilligers. Deze vrijwilligers zijn enthousiast, bereid te leren en voeren (bestuurs)beleid correct uit. De vrijwilligers worden ingezet op radio (teneinde de gevarieerde programmering te behouden) en aanvullend op televisie. Een heldere, overzichtelijke organisatiestructuur draagt bij aan het goed functioneren. Het bestuur op afstand stelt het beleid vast en is verantwoordelijk voor financiën. Het pbo faciliteert en legitimeert de binding met de lokale gemeenschap. Belangrijkste voordeel in dit model is dat omroep structureel gaat werken aan een kwalitatieve nieuwsvoorziening, die leidt tot berichtgeving via alle de lokale publieke omroep ter beschikking staande media: radio, televisie en internet. De omroep denkt niet meer in termen van individuele (doelgroep)programma’s en doelgroepen, maar in termen van nieuwsaanbod. Het voordeel van werken met betaalde krachten is continuïteit; niet alleen procesmatig, maar ook inhoudelijk. De betaalde krachten hebben eigen taken en verantwoordelijkheden en nemen daardoor de vrijwilligers het werk dus niet uit handen. Een grote rol voor televisie en internet is voor de komende jaren het fundament onder het bestaansrecht voor de Lokale Omroep Ede. Zoals eerder gemeld: Nederlands succesvolste publieke lokale omroepen drijven op hun tv-activiteiten. En weten daaruit substantiële middelen te genereren.

18


7

BELEIDSKEUZES EN ONDERBOUWING

In dit meerjarenbeleidsplan heeft het bestuur getracht relevante ontwikkelingen op het gebied van media en maatschappij te koppelen aan de huidige Lokale Omroep Ede. Het plan is geen doel op zich, maar slechts een middel om stappen te nemen die het voortbestaan van de organisatie op langere termijn dienen te waarborgen. Dat vraagt om het maken van bestuurlijke keuzes, waarbij zo veel mogelijk rekening is gehouden met de belangen van alle betrokkenen. Bij het maken van zijn keuzes heeft het bestuur zich laten leiden door de huidige kwaliteiten van de omroep, maar zeker ook door de tekortkomingen van de organisatie en de kansen die de omroep kan benutten. Voor het bestuur is het duidelijk dat de omroep zich verder moet ontwikkelen tot een professionele en maatschappelijk relevante organisatie met een eigen identiteit. Daarbij is het motto - ook in Ede - ‘goed doen, of laten’.

7.1

Beleidskeuze: scenario 3

Het bestuur kiest dan ook voor het hiervoor geschetste scenario 3, waarbij er zelf radio- en televisieprogramma’s worden geproduceerd. Uiteraard behoort de ontwikkeling van de internetsite tot volwaardig derde medium van de omroep tot dit scenario. Voor de door het bestuur gewenste ontwikkeling van de Lokale Omroep Ede is een structurele en multimediale eigen nieuwsvoorziening een voorwaarde. Door de inzet van de drie genoemde media worden de inwoners van het verzorgingsgebied optimaal geïnformeerd over en betrokken bij hetgeen zich in de lokale samenleving afspeelt.

7.2

Prioriteit doorontwikkeling televisie

Het stichtingsbestuur is van mening dat het succesvol ontwikkelen van de televisieactiviteiten een voorwaarde is voor het voortbestaan van de organisatie op langere termijn. Bij succesvolle lokale publieke omroepen in Nederland zijn de televisieprogramma’s namelijk peilers onder hun succes gebleken. Daarnaast heeft het medium radio - zeker in de toekomst - steeds minder bestaansrecht als het gaat om het bereiken van grote groepen inwoners van het verzorgingsgebied met informatieve en nieuwsprogramma’s. Met alleen radio zal de Lokale Omroep Ede nooit een belangrijke, structurele speler kunnen zijn in het Edese maatschappelijk leven; een opdracht die het bestuur juist van groot belang acht. Om de eigen identiteit te behouden en verder te ontwikkelen, kiest het bestuur voor het zelf produceren van televisieprogramma’s. De laagdrempeligheid van de te ontwikkelen centrale nieuwsredactie, het netwerk waarover de omroep reeds beschikt en het feit dat de omroep onderdeel uitmaakt van de samenleving waarover ze bericht, zorgen voor een unieke positie op de lokale ‘nieuwsmarkt’. De Lokale Omroep Ede is als geen ander in staat om ‘Ede’ te vertalen in goed bekeken en beluisterde televisie- en radioprogramma’s. Daarnaast biedt het zelf produceren van televisieprogramma’s meer garanties op het gebied van journalistieke inhoud en continuïteit. Op steeds meer plaatsen in Nederland tonen lokale publieke omroepen aan dat ze met behulp van professionele, eigen nieuwsredacties op kwalitatieve en kwantitatieve wijze invulling geven aan hun televisiekanaal. Het bestuur constateert dat in Ede alle uitgangspunten aanwezig zijn om een zelf beheerd en geproduceerd televisiekanaal tot een succes te maken.

19


7.3

Multimedialiteit

Het bestuur kiest voor een multimediale aanpak, waarbij een multimediale nieuwsredactie op efficiënte wijze ‘content’ over de drie media - radio, tv en internet - van de Lokale Omroep Ede kan aanbieden. Deze manier van werken wordt met veel succes toegepast in (onder andere) Oss en Venlo. Ook in Eindhoven is vastgesteld, dat de omroep zich conform deze lijn dient te ontwikkelen. Met een multimediale aanpak wordt het bereik van de omroep vergroot en worden burgers optimaal van informatie voorzien. Dat laatste is van belang als het gaat om het maximaliseren van het effect van de activiteiten van de Lokale Omroep Ede in de zin van identiteitsvorming door burgers, burgerparticipatie en maatschappelijk welbevinden. Het bestuur constateert dat de omroep de komende jaren meer en meer op deze activiteiten wordt afgerekend. Daarnaast wordt door multimediaal te werken structureel aan de merken van de omroep gewerkt: EDE TV (tv en kabelkrant) en EDE FM (radio), alsmede de daarbij behorende domeinnamen en websites. De Lokale Omroep Ede dient voor veel inwoners de belangrijkste lokale nieuwsleverancier te worden.

7.4

Gevolgen organisatie

De keuze voor scenario 3 heeft consequenties voor de interne organisatie van de omroep. Belangrijkste verandering is het creëren van een multimediale, centrale nieuwsredactie. Deze redactie verwerkt binnengekomen relevante informatie tot nieuwsberichten en onderwerpen voor televisie (inclusief kabelkrant), internet, radio en teletext. Uiteraard ligt de journalistieke ambitie van de centrale redactie hoog: de verankering in de lokale samenleving moet leiden tot een hoog gehalte aan eigen nieuws, waarmee de omroep zich kan onderscheiden van andere lokale media (zoals De Gelderlander en Ede Stad) en waarmee de publieke taak van de omroep correct wordt ingevuld. Om continuïteit en inhoudelijke (journalistieke) kwaliteit van de te vormen centrale redactie te waarborgen, is een vaste kern van beroepskrachten noodzakelijk. Omdat het een nieuw te vormen centrale redactie betreft, nemen de beroepskrachten nauwelijks taken van de huidige vrijwilligers over. Hierdoor zal er voor de plannen bij de onbetaalde omroepmedewerkers draagvlak zijn. Waar het om draait, is het op hoofdlijnen behouden van het huidige radioprogramma-aanbod, hetgeen aangevuld wordt met dagelijks nieuws op radio, televisie (inclusief kabelkrant en teletext) en internet. Om de Lokale Omroep Ede klaar te maken voor de toekomst heeft het bestuur in 2011 de statuten aangepast, daarbij rekening houdend met de aanpassingen in de relevante weten regelgeving, die de laatste jaren zijn doorgevoerd. Zo is internet niet langer een neventaak van de omroep, maar een hoofdtaak. Ook zijn allerlei termen en bepalingen aangepast, die nu ook in de eigen reglementen zijn verwerkt. Het bestuur acht het van belang, dat het pbo zijn mediawettelijke taak ook in de toekomst naar behoren kan uitvoeren. Om die reden zal de positie van het pbo binnen de omroep moeten worden aangepast. Het Commissariaat voor de Media heeft in 2009 richtlijnen voor de lokale omroepen gegeven, die het bestuur in 2011 in de nieuwe statuten heeft doorgevoerd. Tot slot zal de nieuwe vestigingslocatie moeten beschikken over de juiste oppervlakte en indeling om de organisatie te kunnen herbergen. Het bestuur heeft daarbij de voorkeur voor een eigen toegang en gezicht, alhoewel dat geen eigen pand hoeft te betekenen.

20


7.5

Communicatie

De uitvoering van dit geactualiseerde meerjarenbeleidsplan wordt via regelmatige interne berichtgeving binnen de eigen organisatie gevolgd. Qua externe communicatie zal het aantal uitgaande persberichten worden opgevoerd en zullen meerdere vormen van communicatie worden ingezet. Uiteraard kan de omroep zichzelf prima promoten via de eigen media, maar daarnaast worden andere lokale media, free publicity, give-aways en promotiemiddelen ingezet om de omroep, de omroepmerken en activiteiten op herkenbare wijze onder de aandacht van publiek, organisaties en bedrijfsleven te brengen.

7.6

Rol gemeente Ede

Zoals uit de benchmark met drie andere - op enkele punten met de Lokale Omroep Ede vergelijkbare - lokale publieke omroepen blijkt, is structurele en substantiële publieke financiering een noodzakelijke voorwaarde om de omroep in de toekomst succesvol te laten opereren. Zoals de onderzoekers in Eindhoven constateren: “De gemeente [Eindhoven] dient zich te realiseren dat er maar één keuze is: goed of niet. Een (semi-)professionele omroep kost geld.” Ook uit de financiële cijfers van de publieke regionale omroepen blijkt het grote belang van gedegen publieke financiering. Het bestuur van de Lokale Omroep Ede realiseert zich dan ook, dat het succes van het ten uitvoer brengen van dit meerjarenbeleidsplan staat of valt met de steun van de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders.

21


8

UITVOERING EN PLANNING

Het bestuur heeft in 2009 een ambitieuze keuze gemaakt om de omroep uit te bouwen tot een multimediale nieuwsorganisatie met de blijvende ondersteuning door vrijwilligers. Het realiseert zich dat het voor het ten uitvoer brengen van de gemaakte keuzes afhankelijk is van alle betrokkenen: de huidige omroepmedewerkers, de gemeente, diverse maatschappelijke organisaties en het lokale bedrijfsleven. N.B. Het meerjarenbeleidsplan wordt van tijd tot tijd vernieuwd en voorzien van een actueel tijdpad.

8.1

Concrete planning

2011 Geactualiseerd meerjarenbeleidsplan verstrekken aan B&W en fracties Afronden subsidiebesprekingen 2012-2016 Voorbereiding verhuizing 2012 Beleidskeuze fte’s (redactie 1 fte / editing 0,5 fte) op basis van beschikbare middelen en detailplanning Opzetten centrale nieuwsredactie voor tv, internet, kabelkrant en radio Uitbouw tv-nieuwsprogrammering met koppeling naar internet, radio en kabelkrant Digitale verspreiding via UPC-kabelnet (DVB-C) Verhuizing naar nieuwe locatie 2013 Toename fte’s (redactie +1 fte / editing +0,5 fte) op basis van beschikbare middelen en detailplanning Uitbouw acquisitie (+0,5 fte) Uitbreiding dagelijks tv- en radionieuws Uitbreiding dagelijkse verversing nieuws op website Uitbouw distributie en nieuwe media (digitale ether en mobiele platforms) Aanvraag nieuwe aanwijzing lokale publieke media-instelling (CvdM) 2014 Nieuwe aanwijzing lokale publieke media-instelling (CvdM) Volledige implementatie centrale nieuwsredactie (in totaal 4 fte’s) Beleidskeuze fte’s (+0,5 fte) techniek op basis van beschikbare middelen en detailplanning Uitbouw acquisitie (+0,5 fte) Dagelijks tv- en radionieuws Dagelijkse verversing nieuws op website 2015 Consolidatie tv, radio en internet (4,0 fte redactie) Uitbouw acquisitie (+0,5 fte) Uitbouw techniek (+0,5 fte) 2016 Consolidatie tv, radio en internet (4,0 fte redactie) Consolidatie acquisitie (1,5 fte) Consolidatie techniek (1,0 fte)

22


8.2

Financiën

Dit meerjarenbeleidsplan beschrijft een groeimodel, waarin niet alleen de structurele kosten, maar ook de zelf op te brengen inkomsten zullen toenemen. Aan het eind van de planperiode heeft de omroep een totale exploitatie van circa € 350.000. jaar 2011 2012* 2013 2014 2015 2016

subsidiebedrag € 96.000 € 246.000 € 246.000 € 276.000 € 301.000 € 301.000

* In 2012 zal eenmalig € 50.000 extra subsidie nodig zijn om de dagelijkse productie van nieuws op tv (inclusief kabelkrant en teletext), internet en radio te faciliteren. Naast de financiering van de activiteiten is een gezonde liquiditeit en solvabiliteit van de omroep van belang. Met bovenstaande subsidiëring alsmede het generen van eigen inkomsten uit reclame en sponsoring zal er jaarlijks sprake zijn van een garantievermogen van minimaal € 50.000. Hiermee is ook in financiële zin de continuïteit van de omroep gewaarborgd.

23

De tijd vooruit Meerjarenbeleidsplan

Recommend Documents