NO. 129.
IeOAH WOENSDAG 4 JUNI 1924.
26 JAARGANG.
De Sumatra Post
Verschijnt dagelijks Zon- en Feestdagen uitgezonderd. Abonnementsprijs per kwartaal (Medan) g.—. 7.50. (Ned. Indië) 12.— (Buitenland) Men abonneert zich voor volle kwartalen. Abonnementsgelden zijn bij vooruitbetaling te voldoen.
’
’
EERSTE BLAD Dit nummer bestaat uit vier bladen, De grenskwestie in lerland. {Van onzen Londenschen correspondent.) Londen, 6 April, Eindelijk zijn wij terzake van de grenskwestie in lerland nu zoover gekomen, dat de Britsche regeering geen pretext tot uitstel meer over heeft. Daarmede is een kritiek oogenblik bereikt. De Britsche regeering heeft gedaan wat zij doen moest en wat iedere andere Britsche regeering ook een conservative, had moeten doen, zij heeft de regeering te Belfast nu officieel uitgenoodigd een lid te benoemen in de commissie, die de grens tusschen den lerschen Vrijstaat en Ulster zal vaststellen. Op die uitnoodiging zal Ulster een dezer dagen even officieel afwijzend beschikken. Wij zitten dan in het moeras en zullen er niet licht uitraken. Een kwestie, die tot burgeroorlog in lerland kan leiden en die in En geland zelf de oorzaak van allerlei politieke en andere troebelen kan zijn, is dezer dagen dus weer ten volle op den voorgrond gekomen. Voor de beoordeeling der argumenten is het noodig, dat ik even naga, hoe deze toestand ontstaan is. Ook wanneer de lezer van de feiten op de hoogte mocht zijn, kan herhaling geen kwaad, daar alles in deze ingewikkelde moeilijkheid van de interpretatie van feiten en verdragen afhangt. In 1920 dreef de coalitieregeering de Better Government of Ireland Bill door, waarbij lerland in twee deelen gescheiden werd, welke beide dezelfde zeer beperkte vorm van zelfbestuur zouden genieten. Op deze wet van 1920 steunen de Ulstermannen al hun aanspraken op onveranderbaar heid van hun rech ten en hun grondgebied. Natuurlijk werd bij deze wet de absolute souvereiniteit van het Parlement te Westminster over Ulster uitdrukkelijk gehandhaafd. Dat een volgende wet die wet van 1920 zou kunnen wijzigen staat dus buiten alle twijfel. Maar de Ulstermannen voeren moreele gronden aan. De Zuidelijke leren hebben zich aan de afspraak van 1920 niet gehouden, Ulster wel, zeggen zij. Dit is onjuist. Zuid lerland had geen afspraak gemaakt. Integendeel werd deze wet door Lloyd George midden in de kritiekste worsteling om de vrijheid tegen alles in doorgedreven. Ulster heeft zich aan de afspraak gehouden en daarvoor zware offers gebracht. Op grond van die zware oflers zou nu op iedere Britsche regeering de moreele verplichting rusten om Ulster voortaan tot in eeuwigheid ongemoeid te laten. De offers zijn deze. In de eerste plaats maakt Ulster geen integreerend deel van het Vereenigd Koninkrijk meer uit. Dat het dit vroeger wel deed stellen de Ulstermannen als iets kostbaars voor, dat zij slechts noode opgegeven hebben. Het is waar dat Ulster nooit van zelfbestuur heett willen weten. Tegen het einde van den oorlog is daarin echter verandering gekomen. Was er in lerland geen verlangen naar zelfbestuur ontstaan, dan zou dat ook in Ulster zeker nooit geboren zijn. Toen die neiging zich in het Zuiden echter door een hevigen strijd openbaarde en de beslissing in laatste instantie niet van Belfast zag Carson de afhing, van Londen maar Ultsterleider, de politieke situatie te goed in om niet een vorm vau zelfbestuur te begeeren, die Ulster voor al te vergrijpende beslissingen van den kant van Westminster zou vrijwaren. Voor den oorlog was Ulster ternauwernood den dans ontsprongen: daarop kon men nu niet meer rekenen, vooral ook wanneer een nieuwe liberale, misschien zelfs een arbeiders regeering Lloyd George afloste. Carson begreep dat hij onder een coalitieregeering, waarin de conservatieven zoo machtig waren, betere voorwaarden kon bedingen dan later. Ook was het duidelijk, dat de Britsche regeering coüte que coüte een wetsvoorstel, moest indienen, en het desnoods tegen zijn zin zou doen. Het tweede offer was dan, dat Ulster drie van zijn graafschappen van zich liet afsnijden. Ook dit was, eenmaal gegeven de noodzaak van zelfbestuur, zuivere onvermijdelijkheid. Het spreekt vanzelf dat een regeling, die aan Ulster al de negen provinciën liet. geen kans had. Maar ook voor Ulster was dat niet wenschelijk, omdat in de negen graafschappen, drie waarhetkatholisisme en nationalisme zoo sterk zijn en die zoo en met het Zuiden verbonden zijn, geen protestantsche meerderheid gewaarborgd geweest ware en een nationalistische meerderheid natuurlijk onmiddellijk voor aansluiting bij het zuiden zou stemmen. Carson nam dus genoegen met een Ulster van zes graafschappen èn uit zelfbehoud, èn om de suprematie van de regeerende klasse zooveel mogelijk te garandeeren. Ook zoo was degrens willekeurig. In Fermanagh en Ty-
’
Uitgevers en Drukkers: N. V. BOEKHANDEL EN DRUKKERIJ v/h VAREKAMP & Co. MEDAN. Kantoor te Amsterdam: Vondelstraat 16, Tel. Zuid 3468. Hoofdredacteur: M. VIERHOUT. Tel. Nos: Redactie 259. Huis .93. Administratie air, Huis 470.
rone, in stad Derry b. v. zijn nationalisti-
sche meerderheden, die tegen hun zin onder Ulster gehouden werden. De zaak is, dat voor Ulster zonder die stukken, waarover nu de grenskwestie gaat, geen behoorlijke organische eenheid zou overschieten en een vorm van vereeniging met het Zuiden na cessie niet meer zou kunnen uitblijven
In 1921 kwam het verdrag van Londen stand. Direct, op basis van dat verdrag tusschen Sinn Fein en de Britsche regeering, de wet van 1922, die er uitvoering aan gaf. De wet gold voor heel lerland. Slechts kreeg Ulster het recht zich binnen bepaalden termijn buiten den Vrijstaat te stemmen. Maakte zij van dit recht gebruik, dan zou een commissie van drie, een Vrijstater, een Ulsterman, en een Britsche voorzitter de grens tusschen Zuid en Noord vaststellen. Zij zou dit doen in overeenstemming met den wil der bevolking in verband met geografische en economische wenschelijkheden. Het staat vrij vast, dat deze bepaling over een grenscommissie de laatste concessie was, waarmede Lloyd George de leiders der Sinn Feiners Griffith en Collina, ter conferentie tot aanvaarding van de eedsformule kreeg. Dat wil zeggen, op de twee gewichtot
tigste punten, onafhankelijkheid en eenheid, gaf Griffith op het eerste wat toe, om ten aanzien van de tweede een belangrijker concessie te kunnen krijgen. De omstandigheden, waaronder de concessie gegeven werd, bewijzen met eenige waarschijnlijkheid, dat het hier niet om kleine wijzigingen van de grens ging maar eventueel wel degelijk om belangrijke stukken. De termen van het artikel laten zich ten gunste van principieele beperking althans in het geheel niet uit. Men weet, dat Ulster dit artikel nooit heeft willen aanvaarden. .Ulster is geen partij geweest en daarom heeft het met die wet niets te maken." Dat is het gewone betoog. Ulster weigert dus zijnerzijds een lid in de grenscommissie te benoemen. Wel heeft Craig spoedig na het verdrag van Londen met Croson onderhandeld. Zij kwamen tot een overeenstemming, volgens welke elk hun-
de wet erkend te hebben. Maar Ulster stoort zich niet aan zulke finesses. Het wil niet en daarmede tracht het de zaak te doen eindigen. In dit geval zal het daarin niet slagen. Komt de commissie onder den een of anderen vorm eenmaal bijeen, dan zal deze het ten slotte voor een voldongen feit stellen, wat het op dit moment nog steeds hoopt te voorkomen. Hoe is nu verder de feitelijke toestand in de betrokken grensgebied n van Ulster? Is een regeling die redelijk eischen van beide partijen bevredigt werk ? ijk mogelijk ? Het is moeilijk deze vraag bevestigend te beantwoorden. Ulster heeft niets gedaan om de nationalistische meerderheden in die streken tot zich te trekken. Politieke verbeelding heeft men te Belfast niet Men ziet er alleen bedreigingen. Men heeft de inwoners dier dan ook zoo degelijk mogelijk in hun rechten belaagd. Een der eerste daden van de Ulster regeering is afschaffing van evenredig kiesrecht geweest. Vervolgens is men de kiesdistricten anders gaan organiseren en men heeft dit zoo brutaal doorgedreven, dat men bij de verkiezingen van dit jaar op een antinationalistische meerderheid kan rekenen. Hoever men daarbij gegaan is, blijkt wanneer ik zeg, dat er 10.747 stemmen noodig zijn om 6 nationalistische raadslieden, maar 10.293 stemmen noodig zijn om 13 conservatieve raadslieden te verkiezen. Terwijl 1791 stemmen noodig zijn voor een nationalistisch raadslid, zijn er maar 790 noodig voor een conservatief raadslid. Het is te begrijpen, dat de nationalisten besloten hebben deze verkiezingen te boycotten. De betrokken streken van Ulster krijgen op die manier echter een zuiver antinationalistische meerderheid. Dit is niet de manier waarop Ulster dit deel van zijn volk kan verzoenen en evenmin de manier om het den Vrijstaat gemakkelijk te maken concessies te doen. Die zouden voorshands op slachtoffer wij van zijneigen aanhangers lijken. Hoe de wezenlijke stemming onder de bewoners der grensstreken is kan men van Londen uit moeilijk uitmaken. Vaststaat dat di belastingen in Zuid lerland nu hoo ger zijn dan in Ulster. Dat kan een factor van beteekenis blijken. Een groote moeilijkheid is ook deze : Er is in Tyrone en tsaan van
ner een vertegenwoordiger zou benoemen. Deze heeren zouden tezamen confereeren en ten slotte over de grenzen rapportee- Fermanagh een meerderheid voor den Vrijren aan hun respectieve regeeringen. In staat. De Ulstermannen beweren, dat die
de praktijk is hiervan niets gekomen. Ook wanneer Collins een oogenblik gemeend beeft, goed te doen als hij poogde den goeden wil van UUter te verkrijgen door alleen kleine wijzigingen te vragen—ieder geeft toe dat die noodig zijn want de te genwoordige grens is absurd : zoo gaat de spoorweg elk oogenblik van het eene grondgebied over naar het andere dan heeft hij al spoedig ingezien, dat hij daarmede onder zijn eigen menschen eengroot verzet zou verwekken en eveneens heeft hij spoedig gemerkt, dat Ulster alleen handelbaar is wanneer het te ontvangen heeft. Niemand weet minder wat een compromis is dan de heer Craig, Ulsters pri me minister. De uiterste concessie waartoe Craig nu gaan wil is die overeenkomst
—
verminderd is sinds zoovele unionisten de laatste jaren uit den vrijstaat naar Ulster getrokken zijn. Hoe dit zij, een feit schijnt te wezen, dat de nationalisten meer in het noorden dezer graafschappen wonen, terwijl men de protestanten meer in het zuiden aantref?. Dit maakt de beslissing zeer zwaar. Ware het andersom, dan zou verdeeling der graatschappen misschien mogelijk zijn. Nu gaat het voor de Vrijstaters om de graafschappen in hun geheel. Alle factoren hebben deze
kwestie zoo ingewikkeld mogelijk gemaakt. Wat moet een Britsche regeering, wat moet de Vrijstaat nu doen ? Op dit oogenblik slaat Graig den krijgshaftigsten toon aan. Zal hij blijven volhouden ? Hij beweert, dat geen Britsche regeering een dag bestaan kan die .order zou geven met Collins, die hem in niets bindt en de uitspraak van de commissie in werkelijkdie, gegeven de stemming in Zuid-lerland, heid om te zetten. Zelfs gaat hij zoover te beweren, dat Engeland met zijn leger de nu eenmaal geen oplossing is. grenzen van Ulster beschermen zou. Dat betoog, dat Ulster met de wet van Het Ulster voor de Britsche wet nog geen grener heeft, 1920 niets te maken omdat het zen heeft, kan er maar niet bij hem in. De onjuist. bij Allereerst uit was, is geen partij stap is door de Britsche regeering nu eerste den aard der zaak formeel. Ulsters heegedaan. De benoeming van haar Britschen le positie en argumentatie berust op zijn loyauteit aan het Vereenigd Koninkrijk. voorzitter zal spoedig moeten volgen. Het Slechts tegen zijn zin heeft het zelfbestuur wekt weerzin te zien hoewel, Engelsche bladen geaccepteerd. Welnu, het geheel heeft on- daaraan probeeren te ontkomen. De Mail begetwijfeld het recht, in het belaag -an het toogt bv. dat er geen termijn gesteld is in algemeen iets van de belangd \dn het de wet. Dit is volkomen in den stijl van dat van den Vrijstaat heeft deel op te ofieren. Dat was juist de re- blad. De regeering punctueel verdrag uitgevoerd niettegenhet den waarom Zuid-lerland terechi o u.handat feit, dit een burgeroorlog kelijkheid wilde. Ulster, een deel moest staande het on onschatbare gekost paar jaar dus het laatste zijn om er aanmerking op van een gehad heeft. Dat gevolge te m aken, wanneer de centrale regeering verwoestingen ten regeering moeten bedenken. een offer noodzakelijk achtte. Hoe dit zij, zal de Britsche Craig benoeming van wanneer de Wat echter Ulster heeft zich ondanks zijn loyauteit, weigeren ? Dan blijft moet of een een lid tot nu toe steeds verzet, wanneer Enge vergaderen. van twee Men weet iand iets wilde dat tegen zijn bekrompen commissie wettelijk is. geheel Of men moet ideeën van eigenbelang inging. Sterker ar- niet of dit gument, omdat het onmiddellijk de wet een hulpwetje indienen om dit mogelijk te van Ulster een betreft is dit : Ook Zuid-lerland is. als maken en door den gouverneur aanwijzen. En wanneer te doen derglijk lid die van de wet van 1920 moeten afhanin grens voor Ulster naen de vergaderd bij is het vaststelgen, geen p rtij geweest is ? Zal vastgesteld het dan tot len der grenzen. Waarom zou de wet van deeligeu zin Of zal ? Ulster het dan 1920 door Zuid-lerland aanvaard worden burgeroorlog komen zjover is, een het het vóór opgeven? grenskweszal der regeling als de definitieve de nedertie ? Er is meer. De wet van 1922 geld soort eenheid zoeken, waardoor lastige rAltemaal wordt voorkomen laag voor heel lerland. Ulster kon zich er bui daarbij altijd, dat bedenke vragen. Men ten stemmen, maar dan zou er een grensgaan prat steeds op toch kwestie komen, om de grenzen vast te de Ulstermannen praktischen zin, en maar handelsgeest stellen. Ulster heeft zich buiten den Vrij- hun hebben. I Q Enstaat gestemd daarmede de wet van 1922 geen politiekeimaginatie sterke stroomingen aanvaard. Het is onzinnig het recht op te geland bestaan nog steeds dwang tegen Ulster eiken nadeele van eischen, het eene artikel van een wet te ter doen gelden ? aanvaarden en het andere te verwerpen. Zullen die zich casu quoerweer dan op zitten zou niets Vrijstaat Vooral als dat laatste de voorwaarde is, Voor den Maar dat Engekan geven. waaronder het recht gegeven werd. Men dan om toe te lersche van de afhankelijk restje kan deze twee bepalingen niet van elkan- land het men rekening der scheiden. Wanneer Ulster de wet niet heid kosten. Daarmede moet de grensconcessie door erkennen kon, had het moeten weigeren houd^ n. De eed is de Vrijstaat geen fair play, zich er mee in te laten en had het even- afgeperst. Krijgt drang sterk worden zich geheel eens moeten weigeren iets te doen, waar- dan zal de te verklaren. Ook de Zuidedoor het later aan het verwijt zou bloot- onafhankelijk
ADVERTENTIE -TARIEF.
’’
Prijs per regel 0.35, met een minimum van 10 regels. Plaatsing binnenzijde derde blad 0.70 per regel. Bij vier of meer keer plaatsing 25 % korting. Advertentiën moeten vooruit betaald worden.
lijke regeering moet met het onstuimiger deel van haar bevolking rekening houden, zoo goed als Craig. Ik zal binnenkort waarschijnlijk gelegenheid hebbeD om op deze zaak terug te komen. Voor heden was het er mij om te doen een expositie van de bestaande situatie te geven. Merkwaardig is daarbij, dat zoovel de Britsche als de Ulstersche bladen overtuigd schijnen, dut de commissie tot voor Ulster zware grenzen zou komen. Daar de beslissing van den
vurig door hem begeerde mailboot was ont gaan. In die stemming verdedigde hij toen het m. i. verderfelijke systeem van tijde
lijke subsidies door de overheid ter voorkoming dat een order naar het buitenland zou
gaan.
-
Mijnheer Goedkoop, men zegt algeme ? dat u een zeer bekwaam verkooper van schepen is, en dat blijkt ook uit de nog oniangs door u geboekte opdrachten, en ook ik heb te veel vertrouwen in uw capaciteiten voo zitter, een Engelsch man, afhangt, bewijst en die van uw personeel dan dat ik zou dit wel, dat er zoowel hier als in Ulster kunnen aannemen dat uw werven alleen in een besef bestaat, dat de grenzen lang niet gebruik zoudon zijn te houden door dergelijke in orde zijn. Kunstmiddelen. De Duitsche valuta bevoorrechting behoort reeds lang tot het verleden, en na de -recente rijzing vaa den francskoers zou het wel niet opnieuw gelukken om u van Fankrijk uit te onderbieden. Al mogen Een dok voor Sabang. wij het nadeel, ontstaan door het ontgaan Na de tewaterlating van de laatste sectie van een belangrijke opdracht niet ondervan het uit zes secties bestaande stalen schatten, ik meen dat onze nationale indusdrijvende droogdok, dat op de nieuwe werf trie veel gtooter nadeel zou lijden indien, van de Nederlandsche Scheepsbouw-Mij. tijdens de perioden vau werkelijk fnuikende is gebouwd voor de N. V. Zeehaven en valutaconcurrentie, hare leiders zouden verKolenstation Sabang zijnde genoodigden in keren om op eigen beenen te staan en zich een van de kantoorgebouwen der Maat- daarentegen de handigheid zouden hebben, schappij toegesproken door den heer D eigen gemaakt welke noodig is om aan de Goedkoop üzn , namens de directie van de overheid, die geen tijd en gelegenheid heett Maatschappij. Daarop heeft jhr. H. L. om alle nood-gevallen in bijzonderheden te Quarles van Ufford, directeur van de N.V. onderzoeken, te betoogen dat juist hun onZeehaven en kolenslation Sabang, o.m. het derneming op een gegeven oogenblik moet volgende gezegd: worden geholpen met het geld der belasting, Het is voor de Sabang Mij een heuge- betalers. Ook bij volkomen integriteit en lijke dag nu, dank zij de goede zorgen der die is gelukkig is ons vaderland nog regel leidt zulks onvermijdelijk tot favoritisme, Ned. Scheepsbouw Mij., haar 5000-tons dok en wanneer het te goeder trouw begunstigen gedurende jaren te water ligt. Reeds vele mankte verbetering van de dokgelegenheid van bepaalde ondernemingen met betrekkete Sabang een punt van overweging uit bij lijk willekeurige bedragen meer algemeen het bestuur der N.V. en talrijk waren de mocht worden, is de deur voor ernstige adviezen, welke wij van belangstellenden misbruiken wijd open. Met genoegen en instemming las ik dan mochten ontvangen, Om toch spoedig over gaan aanschaffing te tot de van een flink ook kort daarna, hoe de heer Goedkoop, dok. Reeds meer dan 18 jaar geleden werd directeur der Kromhout Motorenfabriek, zijn van regeeringswege ondershands medege- bedrijt in deze moeilijke tijden niet alleen deeld, dat een buitenlandsche firma conces- in stand gehouden, doch flink uitgebreid sie had aangevraagd voor de exploitatie in had, terwijl zijn elders gevestigde concurrende Sabangbaai van een 10,000 tons dok, ten, niettegenstaande de veel lagere door ook dat de regeering bereid was om aan hen betaalde loonen om overheidssteun de N.V. Sabang de voorkeur te willen ge- hadden gevraagd, voorwaar een treffend arven. De N.V. heeft toen die welwillendheid gument tegen het subsidiesysteem. zeer op prijs gesteld en geantwoord dat Spreker uitte de hoop, dat uitsluitend dank bedoelde buitenlandsche firma kon rekenen zij de bekwaamheid en werkkracht van de op haar meest loyale medewerking, indien I directie en het geheele personeel de Ned. zij haar geld wilde steken in zulk een groot Scheepsbouw Mij. ook voortaan moge bloeien dok te Sabang. doch dat zij er niet aan en groot worden. Hij dankte den heer Goeddacht om die strop om den hals te halen. koop en allen die hebben medegewerkt aan Van uitvoering van de plannen werd de totstandkoming van dit dok, niet in de nimmer meer iets vernomen. Hoe gunstig laatste plaats den op hoogen leeftijd no* Sabang ook ligt aan belangrijke scheep- onverraoeiden presidentcomraissaris, den vaartroutes, een eindhaven is zij niet althans heer Fenenga, die zulk een ruim aandeel heeft [gehad in de voorbereiding van den bouw. niet voor de groote lijnen. Gedachtig aan den stelregel, om bij de inrichting van de Sabang-haven alle grootdoenerij te vermijden, bood de directie steeds weerstand aan den overigens zeer Persklanken. verleidelijken aandrang om in het dok-bedrijf grooter te doen dan een gezonde fiDe niet-intellectueele nancieele politiek gedoogde, en zij bleef k i e z e r s« zich tevreden stellen met het aanwezige De uitoefening der staatsmacht vereischt 3000 tons dok. bekwaamheid, die het meeintellectueele Edoch, dit dok eischt voorzieningen welrendeel kiezers der volstrekt ontbeert mr. ke, wil men buitensporige kosten vermijden, dr. W. M. Westerman. alleen zijn uit te voeren onder vermindering van het reeds zeer beperkte lichtver* ** mog.:n. En daarentegen zijn in latere jaren De domme tyran. ie locale stoomvaartmaatschappijen, met na ons In Hollandsch kerkelijk leven wordt me de Kon. Paketvaart Mij. en de Petroleum Maatschappijen voor Sabang wel als een groote macht uitgeoefend door hem, geregelde dok-haven in aanmerking komt, dien men in zedelijk-godsdienstig opzicht geleidelijk grootere schepen gaan gebruiken, dom zou kunnen noemen, die hecht aan '.ooaat uit dien hoofde reeds een capaciteit uiterlijken vorm, overgeleverde gebruiken /an circa 4000 ton noodig en 5000 ton zeer geijkte termen. En groot is zijn macht, gegewenscht is, aangezien met dit laatste licht- ducht zijn aanzien in de gemeente. Hij tyvermogen ook kunnen worden gedokt de ranniseert zijn predikant en het meer vermeeste gesvone vrachtschepen voor de groote lichte gedeelte der gemeente, waartoe hij R. Casimir. /aart, dat is ook het type van schepen dat behoort kolenladingen aanvoert en waarvoor dus ** Sabang en naburige plaatsen dikwijls de Het domme schooleindhavens zijn. systeem. Na langdurige onderzoekingen in zake de uitvoerbaarheid van een gegraven dok, Ons schoolsysteem werkt ook als een welke ten slotte een negatief resultaat had- soort domheidsmacht, die voor bijzonder den, werd dan ook in het najaar van 1922, afwijkende persoonlijkheden het leven verR. Casimir. toen de prijzen van drijvende dokken en zwaart. ook de kosten vau uitslepen aanzienlijk waren gedaald, besloten tot aanschaffing van *De schijn-parleeen 5000-tons dok. mentariër. Met groote bekommernis zag de directie de stijds de inschrijvingen tegemoet, waartoe zij Ik ben ondanks misschien den schijn nimmer een fanatiek parlementariër geeen 15-tal binnen- en buitenlandsche werven weest, had uitgenoodigd; want de buitenlandsche vaheb mij slechts noode geschikt naar luta-concurrentie vierde hoogtij. Een ver- de parlementaire zeden en heb te veel verrassing was het, toen bleek, dat de buiten- gaderd buiten de Kamer, in de massa zellandsche inschrijvingen geenszins de laagste ve en in maatschappelijke colleges om door waren en het mogelijk was, de order te dik en dun het parlement en den parlemenplaatsen bij een eerste klasse onderneming tairen regeeringsvorm te bewonderen —J. als de Ned. Scheepsbouw Mij., die ook op H. Schaper. dit gebied reeds lang hare sporen heeft *** verdiend. moeilijke ambt. Het Het zij mij in dit verband vergund in Ikzelf heb in de jaren van distributie en herinnering te brengen enkele woorden, de moeilijkheid gevoeld, om rantsoeneering door den heer Goedkoop eenige maanden b.v. een minister in bescherming te nemen, biï de tewaterlating van die door het gansche *fded-e_nüüogesproken land werd beschimpt tous dok der Amst. Droogdok J«„ (anonieme briefkaarten gewerden mij met Mn. De heer G. was toen pessimistisch gevraag, of ik ook al omgekocht was) en stemd bij den aanblik van zijn ledige de scheepshelling, welk ledig zou blijven door- om ten aanzien van onredelijke eischen J. H. Schaper. Gat hem zoo juist de opdracht voor de zoo neen te zeggen.
—
—
—
—
—
— —
2£
—
Penn-sylvanie. Nieuw Jersey en Delaware het eerste vorstelijk paar, dat den wersch die uitgevonden hebben dat zij allen behoo- te kennen heeft gegeven met den secret ri ren tot de eerste nederzettingen van Huge- generaal van den Volkenbond en den directeur van het Internationaal Arbeidsbureau noten en Walen.
DIT 'T BUITENLAND.
De Hugenoten in de Ver. Staten. De regeering van de Ver. Staten zal drie De grootste feesten zullen gehouden worvan een, nieuwe postzegels uitgeven, twee den in New Vork, waar honderden zg. afherinnering en vijf cent, ter van de aankomst stammelingen van Hugenoten en Walen, der Walen en Hugenoten en den drie hon- een permanente organisatie zullen scheppen. derdsten verjaardag van de stichting van De Belgen zullen een nationale „Memorial Manhattan en de Midden-Atlantische Staten. Huguenot Kerk" stichten op Staten Island. lemand van de regeering vertelde, dat deze De naamt zegt voldoende wie daar 't eerst postzegels buitengewoon mooi zullen zijn. geweest zijn. Doch dat doet niets ter zake Om de historische tafercelen goed te doen voor feestvierders, die thans nieuw Amsteruitkomen, zullen de zegels grooter gemaakt dam en Nieuw Nederland voor zich in beworden dan de gewone postzegels. slag nemen, om uiting te geven aan hun Op de één cents postzegels zal het schip nationalistische gevoelens. „Nieuw Nederland"' afgebeeld worden, dat De vermoorde vrouw. in 1624 de eerste twee en dertig farrilies politie heett opnieuw een De Londensche onder leiding van de West-Indische Compagnie naar Amerika bracht. Enkele fartiiies gruwelijke vondst gedaa i, welke wellicht in hebben zich neergelaten op Manhattan, ande- verband zal kunnen worden gebracht mer ren op Fort Orange, thans Albany, en de de vondst van 'n geamputeerd been, hetwelk aan een vrouwenlichaam had toebehoord, rest in de Midden Atlantische Staten. De twee cents postzegel toont de landing op Wimbledon Common. Deze vondst werd, zooals indertijd gemeld, gedaan op Goeden der kolonisten in Fort Orange. De vijf cents postzegel is een reproductie Vrijdag. Sindsdien heett men een een uitgeevenwel van het monument in Mayport aan de St. breid onderzoek ingesteld, hetwelk leidde. niet tot definitieve resultaten John-rivier (Florida), dat daar geplaatst wordt Later deed zich evenwel een andere gedoor de Hugenoten. Volgens de historieschrijvers, zou dit de eerste „settlement" beurtenis voor. ln een vestiaire in Waterloo geweest zijn, op Amerikaanschen bodem Station werd nl. door een man handvestiaire vanuit Europa plaats gevonden, Alle immi- tasch afgegeven. De beambte in de op bloedvlekken de tasch op, dat er merkte granten, die zich daar hadden geve igd, Scotonmiddellijk Hij waarschuwde werden in 1565 door de Spanjaarden ver- waren. men voortdurend het Yard, land waarna moord. bezoekers, die in de vesDe verschillende postzegels zullen achter- oog hield op de vervoegde zich al Tenslotte tiaire kwamen. eenvolgens uitgegeven worden. De herinneaste een die recu voor de be» man, daar het ringsfeesten beginnen met de onthulling van gea onmiddellijk resafgaf. Hij werd tasch een monument in Jacksonville door de „Daughters of the American Revolution", teerd en naar Scotland Yard overgehrs cht. Men ontdekte daar dat de handtisch op 1 Mei 1924. Dan zullen de ééacents bevatte, welke met bloed vrouwenkleeding postzegels het licht zien. De feesten sullen zes weken lang op verschillende plaatsen bevlekt was. In verband daarmede vertrokken denzelfden middag eenige detectives worden gevierd. Er wordt nog een Hugenoten vijfcents naar de bekende badplaats Eastbourne, Me muntstuk gemaakt, waarop een afbeelding de aan de hand van mededeelingen welke staat van het schip „Nieuw Nederland" en godaan waren door de politie van deze onderzoek in in het profiel van Willem de Zwijger, naast plaats, stelde men een landhuisje), bungalow (Engelsch welke dat van admiraal de Coligny. Hieromtrent ien tijd geleden bewoond was geweest eenigen wij Red.) vermeldden reeds het een er ander. Het nieuwsbericht zegt: het was Willem door een jongen man en een jonge vrouw, de Zwijger, de George W.shington van wier namen onbekend waren. Het door de Holland, die de uit Frankrijk verdreven pontie in deze bungalow ingestelde onderHugenoten het eerste asylrecht verleende zoek leverde nieuwe lichtpunten op. Men en Coligny de staatsman, die Amerika uit- vond opnieuw overblijfselen van een vrouheeft men zocht voor hen die gewetensvrijheid verlang- wenlichaam. Op grond hiervanoverblijfselen vaststellen, dat deze kunnen den. De Nederlandsche West-Indische Com- behoord moeten hebben aan het lichaam pagnie verleende aan deze verbannen men- van een jonge vrouw, dat na den dood in schen het privilegie, om in het toen zoo stukken gesneden nrnet zijn. De bungalow genoemde Nieuw Nederland hun tenten op staat thans onder politietoezicht. Men verwacht dat, met de vele belangrijte slaan. Volgens dezen schrijver zou die groep menschen in 624 de eerste kolonie ke aanwijzingen, welke de politie nu in handie zich met succes in Amerika heeft ge den heeft, belangrijke ontdekkingen zullen vestigd, Feit, dat met recht, door bijna alle worden gedaan. andere historici van naam bestreden wordt. Vorstelijk bezoek en de Na het eerste feest in Mayport zullen de Volkenboni. herdenkingsfeesten worden voortgezet in ZuiIn het Palais des Nations werd druk bedelijke staten, speciaal in Zuid-Carolina, raadslaagd over de officieele ontvangst van
_
._
I
-
I
in direct contact te treden schrijft men uit Genève aan het Hbld. Koning Ferdinand eu Koningin Marie van Roemenië zullen eerst een officieel bezoek aan den Bondsraad te Bern brengen. Dit bezoek wordt in de hoofdstad met des te meer vreugde begroet, wijl de vorstelijke bezoekers bij hun voornemen waren geble ven nadat de Bondsraad hen er op had gewezen, dat het Zwitsersche protokol den Bondspresident verbiedt het bezoek te reci proceeren.
het bestaan vaa Polen als staat de vereeniging is van de Poolsche landen, want Polen kar. slechts als groote mogendheid leven. Om echter als groote mogendheid te kunnen bestaan, moet het die vereeniging van alle Poolsche landen verzekeren. Reeds bereikten wij veel wat ons toekomt, zei de president. Maar gezegd moet worden, dat wij nog niet alles bereikten; dat nog niet alle Poolsche landen, niet alle voor ons leven onmisbare gebieden met het moederland zijn vereenigd. Uit deze woorden moet men niet concludeeren, aldus de president, dat ik ten oorlog roep. Ik geloof aan de groote macht an Poolschen arbeid en Poolsche kuituur, /elke ons in staat zal stellen, mettertijd datgene te bereiken wat wij tot dusverre niet
Daags na de ontvangst te Bern zouden de hooge gasten in het Volkenbondsgebouw verkregen. De groote beteekenis van de saneering worden verwelkomd door Sir Eric Drum van de financiën bestaat ook daarin, dat mond en in het Internationaal Arbeidsbureau wij daardoor in staat zijn krachtiger taal te door Albert Thomas. In Volkenbondskringen wordt die Ko- spreken bij alle wrijvingen op internationaal ninklijke belangstelling op hoogen prijs gebied. Zoo lang men meende, dat Polen gesteld; men constateert met voldoening, buitenlandsche voorgdij behoefde, kon Po dat ook de gekroonde hoofden den Bond len's stem niet zoo duidelijk en scherp klin-i langzamerhand gaan beschouwen als een ken als onze waardigheid als staat vereischt. schakel in het internationale politieke leven, Thans eerst komt het oogenblik, dat wij, die men niet langer stilzwijgend kan voor- dank zij het herstel van onze financiën, onze verdedigingsmiddelen en ons leger op zulk bijgaan. Gelijktijdig met de aankondiging van dit een voet kunnen brengen, dat niemand het bezoek heeft de Volkenbond van Italiaan- zal wagen de hand uit te strekken naar Poolsche zijde een uitnoodiging ontvangen, die sch gebied, of op onze rechten te smalen, er op wijst, dammen in Rome het werk dan wel den rechter te spelen tusschen van den Bond meer begint te waardeeren. regeering en burgers van den Poolschen Mussolini heeft n.l. den voorzitter van staat. Lettende op de vruchten van onzen den Volkenbondsraad. Guani, en den secre- arbeid op economisch gebied, zoo besloorde tarisgeneraal uitgenoodigd om bij de opening president zijn rede, herinner ik er aan, dat van het Internationale Emigratiecongris te ons niet geringe inspanning op het gebied Rome' (dat op i5Mei werd gehouden)., van onze verdediging wacht. Wij hebben tegenwoordig te zijn. Guani zou zich per- uog vele buren in Europa, die zich er nog soonlijk naar Rome begeven, terwijl Sir oiet aan gewend hebben, dat Polen bestaat
Eric Drummond zich zou doen
vertegen
woordigen door den Italiaanschen onder» secretaris generaal van den Bond, Attolico Daar de economisch financieele-, de hygiënische en de transito-sectiën van het Volkenbondsecretariaat reeds verschillende vraagstukken, die te Rome aan de orde komen, in studie hadden genomen, zullen eenige leden dier secties hun medewerking aan het congres verleenen. Tenslotte heeft de Italiaansche regeering den secretaris-generaal verzocht voor de werkzaamheden der conferentie een gedeelte van het la;ere Volkeubondspersoneel af te staan, omdat hef over een administratieve ervaring, op gebied van internationale conferenties
het be-
schikt als geen ander. Het ligt voor de hand, dat deze hoffelijke uitnood'g'ngen, na de houding van Italië in de Grieksch-Italiaansche quaestie, hier de aandacht hebben getrokken, zegt de corr. Een verklaring van den Poolschen president.
Bij de opening vai een jaarbeurs heeft de president der Poolsche republiek een opmerkelijke rede gehouden, waarin hij erop wees, dat de noodzakelijke voorwaarde van
en
De ontwapening in Denemarken Ter aanvulling van hetgeen reeds is gemeld over de ontwapeningsplannen van het Deensche kabinet, wordt nog uit Berlijn gemeld : De Deensche regeering zal in den herfst bij den Rijksdag een ontwapeningsvooss'el indienen, volgens hetwelk de jaarlijifchp militaire uitgaven van 50 millioea kronen (ot 8 millioen verminderd zuilen worden. Bij aar neming van het voorstel zal de algemeene dienstplicht vervallen. Het geheele teger wordt beperkt tot 6000 ma», die slechts zullen worden gebruikt als politietroepen en ter bewaking van de kusten en grenzen. De vloot zal tot 9 schepen worden beperkt, waarvan er vier zullen dienen voor devisscherij-idspectie en de andere voor kustbewaking. Het ministerie van oorlog wordt afgeschaft. De regeering denkt aan de mogelijkheid van een volksreferendum over deze quaestie. De geallieerde schulden aan Amerika. Omtrent een actie der Nationaal City Bank ca. banken te New Vork voor ver-
verbanning.
De botsing te Leuven. Colbacq, de Waalsche student, die tijdens het Groot Nederlandsch studentencongres te Leuven den Vlaming Vallaeys zoo ernstig verwondde, is, in voorloopige vrijheid gesteld. De .Schelde' noemt deze invrijheidsstelling een kaakslag voor de .raadskamer"
■_■■■_—_■—__»_~_"_»_^T_— —ll |_WTW_^||_^_—__^—W—ll—Ml■■!_■_■riT——TT—
._^M_—TV_W_W_«__i
_M»___—_«__*
I
Wegens vertrek te koop aangeboden :
"
EEN
BUICK-SIX SBeOlltiS f 2000.-
in
prima
»I
3 PEUS.
1
conditie
Inlichtingen bij den
CONTROLEUR der OPIUMREGIE §
M^flß mTSiht^i' 1
Gang Mantri No. 8. "
i*
T__iV^'<~
—
----M-*;
tp
'ffyf^ _i¥_fffcfl?lftTffi#__lrV_l—fr**'-?^"^^^^Hft
f
■*""^ >-^'^r.^Sffftrl'^--
GRAND HOTEL
'
icjsfc&S^"*»:V^Sfcrt*- --'_ffi£2«F^f__lè*Tiw:£'Jï\
Eerste Rangs Familiepension
.xftKArKi^"^-''"--*-"^- 1-^.*?^.'**;---^ ~".\\i?Z-:l**^« -T^3_.^;ïi »^...\5!' ..* .'
GOLF-TENNIS-BILJART.
Restaurant. Billard. Vrijdag 6 «Juni a. s. des namiddags 6 uur
II 6
Zaterdan 7 en Zondag 8 Juni (le. Pinksterdag.) VENDUTIE 9 PRINS HENDRIKSTRAAT b/d Dansmuziek Hans de Leeuw WILHELMINASTR. MEDAN. Bonboekjes voor Lunch en Diner. 226
JAVA - AÖSTRALir LIJN | passagiers- en Maandelijksche Passagiers- en vracht-
Geregelde 14-daagsche vrachtdienst per s. s. „VAN OVERSTRATEN" „ „VAN CLOON"
dienst per modern ingerichte
salonschepen „HOUTMAN" en „TASMAN" naar Brisbane, Sydney en Melbourne. naar Hongkong, Swatow en Amoy. Speciale passagebiljetten verkrijgbaar met inbegrip van begeleidende over landreis van auto's en hotels op Java. Voor inlichtingen omtrent vracht en passage zich te wenden tot: De Agent
KONINKLIJKE PAKETVAART MAATSCHAPPIJ. MEDAN
-
BF. L/VWAN.
I
Tel. No. 123. - *»^ ~?ë~''''^'&£&Z2s2t!,»*
-V-^_^ !."&-"-^5.-:.T';'«jT?r
'
1 Auto's naar Brastagi 1 1
Het CONCENTRATIE- punt der HOOGVLAKTE.
DELI - STRAITS - CHINA
I
gedurende.
BRASTAGI.
247-
bestaan zal.
mindering of schrapping van de geallieerde oorlogsschulden aan Amerika, meldt de .Daily Telegraph": Genoemde bank, de grootste financieele instelling in de Ver. Staten heeft in haar juist gepubliceerd maandoverzicht de Amerikanen gewaarschuwd, dat aanvaarding der expertsrapporten zal meebrengen een tormeel verzoek uit Europa tot vermindering van gezegde schulden, en dat zij zich op het geven van een antwoord moeten voorbereiden. Het plan der experts sluit in een aanzienlijke vermindering van de schadevergoedingen in vergelijking tot de aanvankelijke vormen. In verband daarmee vraagt het bankrapport: „Zal het net zoolang duren, eer men komt tot de regeling van de schulden aan Amerika, als het geduurd heeft om tot een regeling van de schadevergoedingen te komen ?" De bank wijst er op, dat het principe uit het experts-plan, dat de reparaties en de andere internationale schulden onverbrekelijk samenhangen ook van toepassing is op de geallieerde schuld aan Amerika. Het drankverbod in Amerika. Dr. Nicholas Murray Butlers verwoede aanvallen op het drankverbod, hebben heel wat consternatie in Amerika teweeggebracht, vooral natuurlijk onder de .droge leiders, die hun legioenen reeds in slagorde stellen tegen hetgeen zij beschouwen als een „welbewuste campagne voor de annuleering van het 18de amendement". Inderdaad hebben Butlers verklaringen de groote kwestie thans ontdaan van alle aanhangsels, voor de openbare tribune gebracht, en zijn critiek sm vele kringen gehoord. De „drogeu" hebben intusschen reeds een een nieuw plan de campagne opgesteld en stellen zich voor met kracht de antidrankverboupropaganda, zooals zij dr. Butlers rede noemea, te bestrijden, en een betere doorvoering van het 18de amendement te verzekeren. Alle benoemde strijdkrachten zullen in het vuur komen. Tot hen behooren mr. William Jennings Bryan, een der grootste kampioenen, mr „Billy" Sunday.de bekende evangelist, „Pussyfoot" Johnson, de wereldvermaarde drankbestrijder, en mr. William Allen White, uitgever en journalist. Ook de Anti Saloon League maakt zich tot een nieuwen strijd op. De priestervervolgingen in Rusland. De revolutionnaire rechtbank te Odessa heeft mgr. Procopius, den bisschop van Cheson, wegens „moreelen en materieelen steun aan de aanhangers van generaal Denikin in 1919" ter dood veroordeeld. Deze straf is evenwel gewijzigd in levenslange
van een zoo goed als nieuwen Inboedel alles djatti van Eigen Hulp, Weltevreden, (een stijl) w. o. leg& hangkasten, ameublt bestaande uit tafels met marmerbüaden en armstoelen, knapen met marmer, Toilet ducbesse, m. pracht spiegel, marmer waschtafel, portemanteau, pracht spiegel in dj. lijst; brandkast, Heeren rijharnachement, sterke Heerenfiets, mooi glaswerk, buffet, tochtdeuren, tapijten, koperwerk, zg.als nieuwe Piano in massieven kast en zuiver van toon. enz. enz. Te bezichtigen van at 5 uur n m. De Venduhouder : Herman At Lefèbre, 2808
Vacant!e- en Pinksterdagen 7 pers. HUDSON 5 „ DODGE
1
§
Extra rijden aldaar resp. f 0.40 en f 0.30 per K. M.; auto l nacht aanhouden f 15.—
Betrouwbare wagens en chauffeurs.
Auto-v@i*r_uur»clerii FIRMA TASCHE
I
Tefefoon 491
I
-
f65 per dag. „45.- „
I
"
1
Telefoon 491.
Sluit Uwe Brandverzekering bij de
MED&N
1
KESAWAN No. .O. 253 ma. wo. vr. za.
1
Van Leuven. Deze blad het
aanhoudings bepaalde richting te krijgen, is ze eerst te bekrachtigd op grond blinddoeken. Een geblinddoekt paard geeft mandaat van Colbacq van poging tot moord met voorbedachten onmiddelijk de wapens over. rade, Samengesteld uit eerlijke Leuvenaars, Om een paard te blinddoeken, zullen echzoo schrijft het had, die de bedoelingen ter minstens zes cowboys noodig zijn. van de Leuvensche fascisten kennen, zooStieren echter hebben het kudde-instinct. wel als de geest, die hen bezielt en wellicht Een oude koe met een klok aan den hals ook wel de financieele bronnen, waaruit is volgens een expert op dit gebied, in ze putten, was de uitspraak van de „raads- staat ze te verleiden en als lammeren aan kamer" maar al te goed te wettigen. De boord te brengen. Brusselsche Kamer van inbeschuldingstelling, Trouw op hun post waarbij Colbacq in beroep ging, heeft er Terwijl vlammen en rook op 30 voet afanders over geoordeeld. Daar pleitte de procureur wel poging tot moord, maar stand van hen vrij spel hadden, hebben geloofde niet aan voorbedachte rade. De twee geneesheeren van het St. Mary Hosrechters hebban er echter nog gemakkelijker pital te Brooklyn, bijgestaan door twee pleegover geoordeeld. Ze hebben eenvoudig de zusters, een vrouwelijke patiënte geopereerd. verdediging gelijk gegeven, die integendeel Zij waren met deze operatie bezig, toen in een benedenverdieping brand u;tbrak, wettige zelfverdediging pleitte. .Wij gelooven". aldus de -Scheide", „dat doch konden er onmogelijk mee ophouden. Zij wisten echter hun 2elfbeheersching te de Brusselsche Kamer met die uitdagende uitspraak de zaak, die ze meent te dienen, bewaren en voerden de gevaarlijke operatie en zeker uit, terwijl twee brandweereen zeer slechte ndtenst heeft bewezen, want rustig lieden met gereed liggende slangen voor de wat de Brusselsche pers nu ook nog moge doen om die thensis te verdedigen, de deur der operatiekamer de wacht hielden. Nauwelijks was dit werk met succes volVlaamsche openbare opinie werd erdoor bebracht of er kwam een dringend verzoek roerd tot in haar diepste lagen." om hulp uit de op dezelfde verdieping ge„Het spel is daarbij zeer gevaarlijk. Inlegen kraamzaal. De geneesheeren spoedgeval de Kamer Colbacq had voorgesteld den daar zich heen gevolgd door de beide als een slachtoffer van politieken invloed, dan dappere de beide brandzusters, en had zijn vrijspraak veel minder opspraak weerlieden. verwekt dan thans, nu ze een thesis aanIntusschen had men van de 179 patiënvaardt, die geen opartijdig toeschouwer aanten 80, die vervoerd konden worden, in nemen kan. Colbacq beschouwen in staat veiligheid gebracht, er waren voortdurend van zelfverdediging beteekent inderdaad de brandweerbrigades te hulp gekomen, Vlaamsche studenten doen doorgaan voor meer de aanvallers, en het slachtoffer. Berten men werd het vuur meester, doch niet voordat een verdieping geheel was uitgebrand. Vaüaeys, in beschuldiging stellen. Een mijnramp in Virginia Uit het Wilde Westen naar Wembley. Uit Wheeling in Virginia wordt d.d. Twee schepen zullen den Atlantischen 28 April gemeld, dat door een ontploffing Oceaan oversteken, welke veel weg hebben in een kolenmijn te Bentwood 114 arbeiders van de Arke Noachs, een moderoe met van de buitenwereld zijn afgesloten. De stoommachines, wel te verstaan. schok was zoo hevig, dat de geheele omtrek Deze schepen het eene komt uit Ca- schudde. Het aantal slachtoffers is nog onnada en 't andere uit de V. S. naar Enge- bekend. land zullen de wilde stieren en de wilde Latere telegrammen uit Wheeling in Virpaarden overbrengen, welke dienst moeten ginia melden, dat 107 mijnwerkers werden doen bij den strijd om het int. Rodeo-kam- bedolven. pioenschap, welke in Juni op de Britsche Nadat de puinhoopen, die den ingang rijkstentoonstelling wordt gehouden. Ook blokkeerden, waren opgeruimd, vonden de komen er de Cowboys en Cowgirls mede redders vijf dooden en zestien ernstig geover, die dan hun behendigheid in het las- wonden. Uit den ingang komt rook. Er sowerpen en paardrijden zullen toonen. bestaat weinig hoop dat de andere mijnEr zijn niet minder, dan 300 mededingers werkers levend zullen worden aangetroffen. en helpers, en een zelfde getal viervoetige 30. April werd gemeld: Tot dusver zijn acteurs. Bijna alien komen van de groote reeds 79 lijken naar boven gebracht uit de ranches in het Westen der V. S., en het mijn, waar de mijugas-ontplofhng plaats gedierte zwerft tot op heden vrij en wel vond. Aile hoop op redding van de ingeover de uitgestrekte prairies, welke men sloten mijnwerkers was toen opgegeven. De daar nog vindt. Het wordt thans echter reddingsbrigade, welke in de mijn is dooropgevangen, om ingescheept te worden. Hoe gedrongen, moest haar werk staken, daar men het klaar speelt om dat gevaarlijke en de doorgang in dat gedeelte van de mijn absoluut ongetemde goed aan boord te krij- door het water is versperd. gen, is een raadsel. De broncho's (bronks, zegt meu in het Westen), zullen wel het Slaapziekte in Engeland moeilijkst te hanteeren zijn. „Een hel op De snelle toeneming der slaapziekte in achterbeenen" noemen de cowboys deze Engeland wekt groote ongerustheid. Terwijl paarden ; de eenige manier, om ze in een in Januari 75 gevallen in Engeland voor-
—
-
I
|I
kwamen, werden in de eerste drie weken van April reeds 649 gevallen geconstateerd. Het aantal sterfgevallen blijft klein, doch de nawerkingen zijn dikwijls ernstig. Later: De slaapziekte eischt in GrootBritannië nog steeds talrijke slachtoffers, hoewel allengs minder. Eind April was het aantal sterfgevallen 213 tegen 253 in de voorafgaande week. Eene vorstelijke gift. De Parijsche „Figaro" meldt dat mevrouw Biermans-Laporte en de heer Biermans, die van Belgische en Nederlandsche afkomst zijn en in Canada wonen, aan de universiteit van Parijs een som van een millioen dollars geschonken hebben. Zij hebben deze som aan den rector van de Parijsche universiteit overhandigd om haar te bestemmen voor de stichting van huizen in de universiteitswijk, die in de eerste plaats bestemd zullen zijn voor Belgische studenten en in de tweede plaats voor Nederlandsche studenten uit Limburg en voor studenten uit het groothertogdom Luxemburg.
WmmmÊÊÊmmmmmmm
I MEUBEL-SAFES I Reeds meerdere malen bleek dat het brandgevaar op ondernemingen bijzonder groot is. Menigeen ondervond ook dat een houten huis, als het eenmaal brandt, absoluut verloren is, met alles wat het bevat. Bescherm U tegen dit . risico. Wij hebben in voorraad kleine vuur- en braakvrije safes, te zwaar om gestolen te worden, te klein om in den weg te staan, groot genoeg om Uw papieren, geld, preciosa etc. op te bergen en billijk genoeg om binnen ieders bereik te bc. vallen. Zij kunnen zeer eenvoudig in een schrijftafel aangebracht worden. Prospectus op aanvrage. Prijs / 125.—
H |§
Een nieuw schandaal in Amerika. De federale rechtbank te Indianapolis heef gouverneur Mc. Cray van Indiana schuldig bevonden aan het misbruik maken van dcc postdienst voor verduisteringen. De rechter weigerde in te gaan op het verzoek van beklaagde hem tegen borgstelling op vrije voeten te stellen. Hij verklaarde nog nooit een beklaagde voor zich te hebben gezien, die zooveel maal de wet had overtreden. Mc Cray heeft zich nl. schuldig gemaakt aan niet minder dan 2500 overtredingen. Een dergelijk gevaarlijk individu behoorde volgens den rechter in de gevaugenis. Volgens de wet blijft Mc. Cray evenwel nog gouverneur, totdat hij van zijn ambt vervallen wordt verklaard. In zijn functie begenadigde hij, hoewel zelf in de gevaugenis, daa om nog een man, die tot levenslang vas veroordeeld.
MH__nM-_MnHVMS_H_BBBWS
IMPORTEURS:
1
I
Handelsvereeniging | F. KEHDING. -
-
De particuliere wapen fabricage. 224 d. MEDAN BELAWAN BINDJEI en TEBING TINGGI. Het comité van experts, hetwelk een subcommissie is van de Volkenbondscommissie voor de ontwapening, heeft zijn werkzaamB_j_B__HM_BS_^B-_ Mmmmmf BU>9B_H! heden beëindigd. Het heeft roet algemeene 53 '_fcV .-■-*"i_j_>rr^s.. ..._l J^^S^s^t beginselen aangenomen stemmen de van de ontwerp-conventie, zooals die is voorgesteld door kolonel Carnegie. Volgens dit ontwerp zal de particuliere fabricage van wapenen en munitie slechts worden toegestaan, ingeval een formeele toestemming van de regeering aanwezig is. Verplichtend zou worden gesteld de volken Telefoon 280. in te lichten omtrent de gedane stappen en tegelijkertijd zouden maatregelen worden Ontving genomen, ten einde te voorkomen, dat men, onder den invloed van schommelingen in de publieke opinie, de bewcpening op abnormale wijze zou kunnen verhoogen. Wat betreft de particuliere fabricatie van wape(Crown Brand) nen werd het principe aangenomen, dat de betrokken sta_t met de controle zal worden Het beste merk. belast.
I
MAÜRÏCE WOLF MEDAN JUWELIER.
WMmrmmWkmWmWmKMmmMmm
]
IS»
_E_HSIF9_LIGH
I
Fijne Engelsche Hammen
1
D! M I T li N O SIGARETTEN
|
BIJOU
B
—
325 w. z.
I
TELEFOON 378.
9
No. IO bis KARTHOUM POPS HASSAN PETIT BOTHSCHAFTER
§|
B
LORDS. ■HM IMIMBIIMIII
OPHEFFING 1
I
NU GAAN WE ONS
I KRISTALmeiZILVER I I j j TEGEN SPOTPRIJZEN UITVERKOOPEN I j | „ 1
LEPELVAASJE
I1
PEPER EN ZOUTSTEL ROOMSTEL „ LIKEURSTEL Vergeet niei U komt
I
1
11
II
SÜIKERSTROOIER
F
„ „ „
ROOKSTEL BIERGLAS
7.50 15.00
„
$.*Sf* llfl _Ë_P_f^ W^
16.50 22.50
„ 15.50 ASCHBAK „ 65.00 HORS D'OEUVRESCHAAL 32.00 27.50 ENZ. ENZ. ENZ. ENZ. hiervan te profiteeren !!!
-CO
" i
d
LEVER BROTHERS LIMITED, PORT
295
LTD-
Telefoon No. 712. Oude Marktstraat. 56
Reclame Campagne Prijzen uitsluitend tegen
|
gedurende de
1
|
l 160 Curacao extra Cusenier per kr.
f 1.27 Honing Southwell per flesch i086 Champagne Lecluse Carte Jaune 1/1 t 2.50 „ „ Cremant Gaulois t 2.67 „ Cart. dor 1 3.— Haut Sauternes Petit Lnrochep. 1/1 f 3.— Asperges DeJmonte per blik f 1.23 Cognac Cusenier 3 sterren per 1/1 f 5.16 Ruffino per 1/1 t 2.08
.
lste week der Maand Juni
fcONTANTE BETALING. |
Gecontijte vruchten per flesch Gember in stroop per flesch
mmmmmm
SUNLIGHT. ENGLANO.
MB-Ba_n-i-H_-__K-H-ie_-_a_a-Mi^^
Contant.
__^__-_«_^_^_^_^M_te_ni^_^_«__^_^_^_*^_M_i___BMM__i
in
alle groote toko's.
KATZ BROTHERS,
.
IVerkoop uitsluitend I
BAL|M-01E- CCSTIMES te maken. Verkrijgbaar in 25 verschillende! kleuret.
>; t« 16
HAAST
gewone prijzen.
WSÊ^I
»wß_____ÉÖ«-b«K_P^
toch zeker even een KLOK bij ons koopen ? U! ! Alles gaat tegen belachelijk lage prijzen, want we willen niets msdenemen !!!
GERO-ZILVER
Gebruikt TWINK om Uw
W^^^Lm^^^^Êö^
19 50
W*
BAL MASQUÉ,
f 2.50 Cantanac Mercitr per 1/1 fl. f 0.85 Vermouth Nouilly Prat per 1/1 f 1.27 Invalid Port wit Gebr. Boer. p. 1/1 f 1.69 „ „ rood „ f 1.69
Barsac Gebr. Boer. per 1/1 Sauternes Gebr. Boer. per „
f 2.23 f 2.16 Port V. O. S. wit Gebr. Boer 1/1 f 2.94 Cb.Br.de Cantemerle „ ■„ „ f3Hochheimer Joseph Thelen „ f2.33
Medan Tel. 310. SUMATRA STORES LTD. 236 m. w. z.
Tel,
310 Medan.
Tropen . &VoP*^ Automobielen mr
_fAftrWm^
mmmmm
Heden den vierden Juni 1924 is door mij ten parkette van den Officier van Justitie bij den Raad van Justitie te Medan en door aanplakking aan de hoofddeur van de gehoorzaal van voor-
noemden Raad een exploit uitgebracht, waarbij MOHAMAD SAFIE, wiens tegenwoordige woonplaats en plaats van werkelijk verblijf binnen Nederlandsch-Indië onbekend zijn, is gedagvaard om op Vrijdag den tienden October 1900 en vier en twintig des voormiddags te 9 ure te verschijnen in pracht dessins en kleuren bij procureur ter openbare civiele 1 van den Raad van Jusmet waschzijde garneering terechtzitting gehouden wordende Medan, titie te in het daartoe bestemde gebouw en vertrek aan den Kampementsweg F 17.50.aldaar, en zulks ten verzoeke van -i Dariah, Koopman, wonende te Seriboe WELTEVREDEN. Lawan, afdeeling Simeloengoen en de Karolanden, Gouvernement Oostkust Agent S. O K.: FIRMA MARCUSSE Oude Marktstraat 66. van Sumatra, te dezer zake domicilie Telefoon 384. TELEFOON No. 278. 317 da. gekozen hebbende ten kantore van de 275 w. z.
-flfe
Prijs, geheel compleet
—"
p 2650."
! Chambercloaks
N. V. FIKKERT COLONIAL MOTORCAR COY.
J.Th. MAAL Jr.
advocaten en procureurs MEESTERS ALBERT LEONARD ANTHONIE VAN UNEN en JOHANNES FRE-
LAUTENBACH & Co. Wij ontvingen heden een grocte zending
KI 8 SS U UW E goederen.
OpVOUWbar® 9Cans_erwagen3 met en zonder vee-ent Prijs f 29.50 ; t 69— ; t 72.50; f 82.50; f 85.50; i 95.50. Vliegende Hollanders. Prijs 120— ; 125— ; f3o— ; f 37.50 Kinderfietsen (driewielers). Prijs f 24.50; f 32.50. Heeren en dames Gf?UNO rijwielen complee mer terugtraprem en twee handremmen en kettingkast. Prijs f 190 en f 195.— met 1 jaar garantie. en MLNieuwe compßeete waschstelien. Prijs f LOSSe tumblers per dozijn f 2.25; f 3.50 en f 4.—
-
OUDE MARKTSTRAAT 48. TEL,. 223 w z.
PRIMA
VIGNA
OP DE VENDUTIE VAN HEDEN AVOND in de DELI CLUB zal rog verkocht worden Empire schrijfmachine groote slede, Kinderwagen, His Master's Gramophoon 68. Voice met platen, Dames rijwiel (Wanderer), zeer mooi djati eetkamer
Aanvragen te richten
aan den administrateur der onderneming
winangoen, Paree bij Kediri (Java) Juist ontvangen eene versche zending :
Hendrik Tacoms, Leeuwarden,
-
2820
LAUTENBACH & Co.
Soeroberoepskeuze in 2821 Handleiding bij de Nederlandsch Indië. i In opdracht van het comité voor
OLDEHOVE TABAK
-
Friesche baai, Heeren baai, Maryland, Portorico en Varinas fl. 1.35 per half ponds pak.
beroepskeuze enz. te Weltevreden samengesteld door H.M. van HAFTEN en Th de JONGH van ARKEL.
MAJA
ff 2.25
per pakje a 100 gram f 0.80, per tin f 0.b5.
telf. 619 323 w. z.
TOKO KESAWAN
medan.
.^_________^__
-^_H_^_^EMBMHHM__HB^_^_^__H__^_H_i_B-H_lH_H_B_l_^_^_i_K_KS-_HES_BnH ■IMB_^_^_^_B-___^-^-i-^-l--^-^-^--l_H-^_B__i^_^_^_^B _^_^_^_B_^_i Wmmmmmmmm __i^__i mmm
mmmjmmmmmmmmmmmm^Ê^^^^^m
2822
:e houden te Amsterdam op VRIJDAG, l Juli a. s. ten kantore der Vennootichap. Punten van behandeling : lste Uitbrengen Verslag over het boekjaar 1923. 2de Balans en Winst- & Verliesrekening. 3de Herbenoeming Directeuren C. HICK & E. GOLDENBERG. ♦de Hetgeen verder ter tafel zal worden gebracht. De Balans en Winst- & Verliesrekening met praeadvies van H. H. Commissarissen liggen ter visie van Aandeelhouders ten kantore der filialen Amsterdam & Hamburg, alwaar- ot ten kantore der Maatschappij te Medan de Aandeelhouders, om stemrecht uit te kunnen oefenen, uiterlijk den lsten Juli a. s. hunne aandeelen moeten deponeeren of wel een bewijs, afgegeven door eene geaccrediteerde bankinstelling, dat onder haar de met nummers aangeduide aandeelen van Aandeelhouders, berusten.
DE DIRECTIE.
Woensdag 4, Donderdag 5 en Vrijdag 6 Juni 1924. OPTREDEN van
TWEE POPULAIRE ARTISTEN
Miss EDNA RAYMONDE, Contralto en
Bariton
Mr. HARRY REYNOLDS, tevens de
PARAMOUNT - film
„DE KLEINE ITALIAANSCHE" met
ALICE BRADY in de titelrol.
WT TOCH GEWONE PRIJZEN. w^MM| MgMgM^a--Big-M_lEi-»--ME-T-aKr-TOIUftiU-1-i-P-111l
I
lIIUIII_M-g_MM_B_M-M_M___i
Geëtaleerd zijn uitsluitend
Fransche Confectie Hoeden. MAISON DUSON TELEFOON 351
MEDAN
291 w. z.
_a_____B__B_---5-B_--H---a__a_i-^---f--B--S--a-n
*mmmmmmm%mmmmmmmmmmmWënmmmmmW
r__M^MßM^__^_i_W_«___M__W-«-M--^-»---_-W--^--l--M--«-l-~.~^---^---M_a-_--M-.-^
M mmm be »--^-—-^--__—■__■_._—
unbebobm
lm_* Telefoon 65 Medan.
_-__-—■
per tin f 1.75
IDe
I
11 HANDEL MIJ. GUHTZEL S SCHUMACHER
DELI BIOSCOOP
Aanbevelend
Prijs ff 6- per kattie.
van Aandeelhouders in de
De buitengewoon deurwaarder bij den Raad van Justitie te , liefst van leeraar. Medan, Brieven onder No. 2784 Adm. De 2824 J. P. LEI Hl TOE. >827 Post. Sumatra
ZAAD ameublement. onderneming „Soerowinangoen"
OLIGOSPERMA
AANGEBODEN door de
Engelsche Les Gevraagd
DERIK KaYSER, van wie eerstgenoemde voor hem zal occupeeren.
laarlijksche Algemeene Vergadering
»
137 t. Baiei.
Wederom voorradig :
meest perfecte Automobiel
STUDEBAKER SPECIAL SIK Met draadwielen, Anti verblindingsruit, Bumper, Spotligth, enz.
F 575Q-
VERWEY & LUGARD.
I
I
Femina Handwerkboeken. Kruissteek (met 212 afbeeldingen en 5 dubbele bijlagen) Festoneerwerk (Richelieu) (met 134 afbeeldingen en 2 dubbele bijlagen met patronen) i Ten.riffewerk (met 15 < afbeeldingen) Doorstopwerk (met 110 afbeeldingen en 3 dubbele bijiagen)
I Frivolité Het breien en haken van Jerseys, (met 75 afbeeldingen)
I
|
jumpers, vesten, mutzen en sjaals (met knippatroon voor elk model) Prijs per deeltje / 1.80
iPP__fff"i^ Telefoon 211. 2823
TWEEDE BLAD NEDERLANDSCH-INDIE. Aanvaarden van geschenken door landsdienaren. Naar het A.I.D. verneemt, deed de gouvernements secretaris aan de gezaghebbenden, bevoegd tot benoeming en ontslag van personeel het volgende schrijven tot komen. Krachtens het bepaalde bij de ordonnantie in Staatsblad 1904 No. 199 is het den landsdienaren verboden, geschenken aan te nemen, die niet geacht kunnen worden, het uitvloeisel te zijn van verhoudingen van particulieren aard, tenzij met voorkennis en goedkeuring van den betrokken landsdienaar. Ingevolge deze bepaling berust dus de bevoegdheid tot goedkeuring in bijzondere gevallen van bet aannemen van geschenken bij den „rechtstreekschen chei" van den betrokken ambtenaar. Naar den gouv.-generaal is gebleken bestaan bij verschillende categorieën van landsdienaren, zoomede bij hunne „rechtstreeksche chefs", nog opvattingen inzake het aanvaarden van geschenken, welke de goedkeu ring der regeering niet kunnen wegdragen. Naar het oordeel van den Landvoogd moet het aannemen door ambtenaren van geld als geschenk voor in hunne Junctie gepresteerde diensten in het algemeen ontoelaatbaar worden geacht, aangezien dit niet in overeenstemming kan zijn met de waardigheid der landsdienaren, afbreuk zal doen aan hunne onpartijdigheid en ten slotte de deur zal open zetten voor knoeierijen en verdachtmakingen Slechts in zeer bijzondere gevallen, zooals b.v. bij brand of bij het geven van bewijzen van grooten persoonlijken moed en doortastendheid, bestaat er naar het inzien van Zijne Excellentie geen bedenking tegen, dat lagere ambtenaren met voorkennis van hunne chefs extra in geld worden beloond door particulieren, wier belangen bijzonder zijn gediend geweest. Door te verzoeken, voortaan met dit standpunt der regeering rekening te willen houden en doen houden, heb ik de eer, van
een van den gouverneur generaal bekomen opdracht mij te kwijten.
Wat overbleef van de Duitsche zending. De zendingsmedewerker van het Amster-
damsche Handelsblad
schrijft:
Een van de verschrikkelijkstegevolgen van den wereldoorlog is wel geweest, dat de Duitsche zending voor een groot deel verstoord en neergeslagen werd. Naar verhouding heeft Du;tschland meer arbeidskrachten voor het zendingswerk opgeleverd dan eenig ander iand, maar omdat Duitschland eerst laat in de rij der koloniale mogendheden getreden is, gingen die arbeidskrachten in den aanvang over in dienst van Engelsche corporaties en het Ned. Zend. Genootschap; en later, toen Duitschland zelfstandigen zendingsaibeid ging verrichten, zocht het zijn terreinen in de koloniën van anderen, en verder in China en Japan Toen de oorlog uitbrak, die voor dankbaarheid geen plaats liet, werd deze arbeid grootendeels verstoord. Het is belangwekkend thans te vernemen, hoe het eu met dien arbeid gesteld is. De nevel trekt op en het terrein is wat beter te verkennen. In het „Jahrbuch der Vereinigten deutschen Missionskonferenzen" wordt een tabellarisch overzicht gegeven, waaraan wij enkele gegevens ontleenen. In de eerste plaats overzien wij de arbeidsvelden, die nog onder directe Duitsche leiding staan. Dit zijn er 36 met 352 stations en 513 Europeesche zendelingen (hieronder begrepen 88 zendingszusters). Het getal Christenen uit de heidenen op deze terreinen bedraagt 583.000. Vooraan in de rij staat de Rijnsche Zending te Bannen, met 8 arbeidsvelden, 117 Europeesche zendelingen en 327.000 Christenen. Zooals men weet liggen 4 dezer terreinen ia Ned.-Indië (Sumatra, Nias,
OE SUMATRA POST, WOENSDAG 4 JUNI 1924.
NO. 129.
"B»_«««««»__fc_M_P»__^_«__tt_«BßM_P!____«___«_«
Mentawei, Borneo), waar de Rij'nsche Zending haar weer ongehinderd kon voortzetten, dank zij de uitnemende hulp onzer regeering, van het Zendingsconsuiaat en de samenwerkende corporaties hier te lande. Dan volgt de Berliner Missionsgeselischaft met 3 arbeidsvelden, 67 stations, 79 zendelingen en 79.000 Christenea. Daarop de Broedergemeente, wier afdeeling hier te lande te Zeist krach tigen steun biedt voor hst werk in Suriname, met 3 arbeidsvelden, 53 stations, 90 zendelingen en 52.000 christenen. Verder de Basler Mission, die in Borneo het werk der Rijnse se Zending gaat overnemen, met 2 arbeidsvelden, 21 stations, 49 zendelingen en 17.000 christenen. Dan de Herrr.annsburger Mission (Streng Luthersch) met 2 arbeidsvelden, 50 stations, 46 zendelingen en 88.000 christenen. Dan de Neukircher Mission, die een afdeeling voor de Salatiga-zending te Utrecht heeft, met 1 arbeidsveld (Midden-Java) met 12 stations, 35 zendelingen en 6000 christenen. Dan de Deutsche China-Alianz-Mission met 1 arbeidsveld 10 zendelingen, 1700 christenen; de Hannoversche Freikirche met 1 arbeidsveld, 9 stations, 9 zendelingen en 7500 christenen; de Liebenzeller Mission met 2 arbeidsveiden, 16 stations, 39 zendelingen, 2500 christenen; en eindelijk de Aligemeine
Evangelische Protestantische Missionsverein met 2 arbeidsvelden, 4 sta-
tions, 8 zendelingen en 580 christenen. Geheel uitgesloten werden : de Norddeutsche Mission te Bremen, de Gosznersche Mission te Berlijn, de Leipziger Mission de, Bethel-Mission (Von Bodelschwingh), de
Neuendettelsauer Mission, de Deutsche Oriënt Mission en nog een paar kleinere corporaties. De Breklumer Mission, die haar terrein in Engelsch Indië verloor, begon nieuwen arbeid in Zuid China met 3 zendelingen. In de tweede plaats wordt de aandacht gevestigd op die terreinen, die vroeger onder Duitsche leiding stonden, maar die nu door zendingscorporaties uit andere landen worden verzorgd en bestuurd. Dit zijn er 34 met 306 staiions en 231.000 Christenen, van welke laatsten de helft ongeveer behooren tot het vroegere terrein der Gosznersche Zending. De Broedergemeente verloor op deze wijze negen arbeidsvelden met 74 stations en 51.000 Christenen; de Basler Zending zeven arbeidsvelden met 48 stations. De Rijnsche Zending verloor slechts één terrein op het voormalig Duitsch-NieuwGuinea. Van al de Duitsche zendelingen, die vroeger op deze terreinen arbeidden, zijn er slechts 48 achtergebleven. De meesten hiervan bleven op het voormalig Duitsch-NieuwGuinea, dat door de (Luthersche) JowaSynode in Noord-Amerika geleidelijk wordt overgenomen. De 14 zendelingen der Basler Mission, die in Indië en Kameroen bleven, zijn niet van Duitsche nationaliteit; eveuzoo de vier van de Leipziger Mission. Naar Togo zijn onlangs drie Duitsche zendelingen van de Norddeutsche Mission teruggekeerd, maar dit werk blijft voorloopig onder toezicht van de Schotsche zen-
-
-
-
toestemming geven. Een moeilijkheid ügt ech er in het bijeenbrengen vaa de henoo digds gelden. Duitschland kan dit niet; Sc otland verklaart er ook niet tos in staat te zijn. Overwogen wordt nu, of deze zendin£sarbeid uit internationale fondsen kan bekostigd worden. Dit laatste wijst op een ander belangrijk verschijnsel uit den laatsten tijd, nl. de organisatie van internationaal hulpbetoon. Vooral in Amerika is er een sterke drang om de noodlijdende Duitsche zending te hulp te komen. Dr. Warnshuis, een Holland sche Amerikaan, secretaris van den Internationalen Zendingsraad, heeft enkele maanden in Amerika doorgebracht om deze actie te organiseeren. Men stelt zich voor een bedrag van 32.600 dollar samen te brengen. De Rijnsche zending zal daarvan dan 8030
dollar ontvangen voor haar werk in Zuid China, de Broedergemeente 10.000 dollar, de Bremer-zendelingen in Togo 4000 dollar. Men vraagt zich wel eens af: Waarom moest al deze arbeid des vredes worden verstoord ? Verblijdend is het dat het besef van saamhoorigheid weer levendig wordt. Moge de tijd niet ver zijn, dat de supranationaliteit der zending weer algemeen wordt erkend.
Gouvernements Auto-centrale. Aneta verneemt, dat het Gouvernement
doende is, de te Batavia aanwezige Landsautomobielen te centrahseeren, en in de S.S. garage in gang Ryckmans onder te brengen. Aan dezen maatregel is reeds een begin van uitvoering gegeven, wat betreft de automobielen in dienst van de 8.G.D., het Mijnwezen, de 8.0.W. de I.U.A. en eenige andere diensten. Het is de bedoeling, deze centralisatie voor alle groote plaatsen op Java door te voeren. Aneta verneemt, dat door de vereeniging vao 8.8. ambtenaren, bezwaren bij de reveering zijn in gebracht, over het ieit, dat volgens de reisregelingiu, majoors zouden behooren tot de z.g. eerste groep van Landsreizigers. Een beroep is gedaan op de bestaande préséanceregeiing, waaruit blijken iioet, dat Assistenten Resident zeer zeker niet de minderen zijn van Majoors, terwijl deze 8.8. ambtenaren, met eene maandelijksche bezoldiging van minder d?n 1050 &ld., gerekend zouden worden te behooren tot de tweede groep van Landsreizigers.
De Tangerangache opvoedingsgestichten. Aneta verneemt dat de kosten van de te bouwen 'sLands opvoedingsgestichten voor jongens en meisjes zoomede de gevangenis voor jeugdige misdadigers, aanvankelijk begroot op l 1/2 millioen, teruggebracht zijn op circa 81/2 ton, exclusief de woningen van het personeel, welke begroot zijn op (. 180.000. Bij dit totaal-bedrag van ruim 1 millioen zijn de arbeidsloonen reeds inbegrepen. Aangezien de werkzaamheden echter do r gestraften zullen geschieden, ook de aanma k van de benoodigde meubels en ander hou en ijzerwerk, zullen die bedragen weder in Gruisbriketten. 'sLands kas terugvloeien. Aneta verneemt, dat proeven worden geDe beide gestichten en de gevangenis voor nomen, om ook van Poeloe Laoet gruisbri- jeugdige misdadigers komen op ongeveer 1 ketten van voldoende goede kwaliteit te fa- kilometer van elkaar te staan. briceeren, door veredeling (zuivering) van Het gesticht voor jongens komt tegen het einde van dit jaar gereed, terwijl het geheele liet materiaal. complex vermoedelijk eind 1925 gereed zal Indien de bewerking op voldoende econozijn. mische wijze kan geschieden, zal de oprichting van een brikettenfabriek te Soerabaja, reden van bestaan hebben; de afstand van Poeloe Laoet tot Soerabaja toch, is kleiner dan die tot Batavia. Passagiers. Het vervoer van briketten is zeer kostAangekomen baar, omdat de in-en ontlading hiervan, weOp 31 Mei per s.s. Renong van gens de groote breekbaarheid, niet machinaal Penangden : de heer en mevr. H. Reynnolds en de kan geschieden; dit is dan ook mede de re- heer D. D. Mc Vitie. den, waarom in overweging wordt genomen, Op den 30 Mei per s.s. Medusa van voor de behoefte in Oost Java, deze fabri- Singapore: de heeren W. P. Shaver en Khoo cage in Soerabaja te doen geschieden. De Kok Tin. Op den len Juni per s.s. Circe van Sinmaandelijksche productie van de steenkoolbriketten bedraagt momenteel 2000 ton aan gapore : de heeren Hachmann, Tong Foong gezien de fabricage nog bijwijze van proei Yoow, T. Rowan, Chok Sm Chi en de heer Chang Kiam Hoe. geschiedt; zoodra een beter bindmiddel in en mevr. Vertrokken voldoende hoeveelheid verkregen zal zijn, hetgeen, wel te verwachten is, zal tot grootOp den ten Juni per s.s. Renong naar Penang: Majoor O. B. Haiaes en de heer en ia bricage worden overgegaan.
Officieele berichten. Men meldt ons uit Buitenzorg: Bij besluit van 24 dezer is bepaald, dat een gedeelte van het district Tjibeber, afdeeling Tjiandjoer, weder opengesteld is voor de uitgifte van grond in erfpacht Bij Besluit van 24 dezer zijn de Hoofden van Gewestelijk Bestuur, naar Aneta verneemt, met uitzondering van die der Javasch: vorstenlanden, dan wel de door hen aangewezen bestuursambtenaren, gemachtigd, om tot het domein van den Lande behoorende gronden, tot wederopzeggens en onder door hen vast te stellen voorwaarden, aan niet-Inlanders, welke die gronden onwettig gebruiken of te bunnen behoeve doen gebruiken, in huur af te staan, indien a. op of ten aanzien van die gronden geen rechten van anderen worden bewezen; b. de gronden, volgens de bestaande bepalingen, of volgens door de Regeering aangenomen beginselen, met het recht van eigendom of opstal aan niet-Inlanders zouden kunnen worden afgestaan; c. de gronden Bali en Lombok. niet in beheer zijn bij het Departement van Aan het Kort-Verslag van de residentie Oorlog of der Marine, den Dienst der S.S., Bali en Lombok over de maand Maart 1924 of bij gebiedsdeelen met eigen geldmiddelen, volgende ontleend: dan wel niet behooren tot eenige haven- het inrichting of tot den belangenkring van een
-
L. Claussen. Op den 3'
Mei per s.s. Medusa naar Singapore: de heeren L. M. Reuvers, Wilson F. W. Cowles, Lipscomb, J. B. Ingle, L. Prins, R. Prins.
haven;
d. naar hun oordeel voorshands behoort HlWll.»B_»_t_«__g__W__B_«_g____^^ te worden afgezien van het instellen van ■II eene strafvervolging tegen de occupanten der gronden. In verband met de buitenlandsche verloven verleend aan den Assistent-Resident van Soenggoeminasa, J. R. F. Verschoor van Nisse en aan den AssistentResident ter beschikking van den Resident van Palembang, G. Gerlach, zijn benoemd tot A. R. van Soenggoeminasa (gouvernement Celebes en O). A. Young, thans BOOM AMÊmW A Aémm\ «M mm 9» ding. A. R van S.-ran (residentie Amboina); tot Door de Engelsche. Schotse, Ameri- A. R. van Seran (Amboina), L. H. van kaansche corporaties, die dezen arbeid over- Klaveren, thans ter beschikking van dea nemen, werden daarheen tot nu toe 116 Resident der Lampoengsche Districten ; tol zendelingen en 27 zusters uitgezonden. A. R. ter beschikking van den Resident Het voorbeeld der Norddeutsche Mission der Lampoengsche Districten W. B a k k e r, wordt gevolgd door de Berliner Mission en G. Hzn, thans controleur bij het B. B. iv de Broedergemeente, die thans ook in on- de gewesten buiten Java en Madoera mei derhandeling zijn getreden over der voor- den rang en titel van A. R.; tot A. R. ter waarden, waarop zij weer eigen zendelin- beschikking van den Resident van PalemTREK ---iiiiiiimi-M ■■■■ —■■■m—m gen naar het Ny; ssagebied (vroeger Duitsch bang O. A. Wes tra, Ambtenaar terugOost-Afrika) kunnen uitzenden. Een afge- verwacht van buitenlandsch verlof, laatstelijk vaardigde van de Schotsche Zending, Rev. A. R. van Sintang; (residentie Weste Ashroft, heeft pas dit gebied bezocht en rafdeeling van Borneo), tot A.R. van Noorder een diepen indruk ontvangen van den Nieuw Guinea (residentie Amboina) W.F. G snellen groei vau het werk, maar ook van van de Graaf f, Ambtenaar terugverwacht het groote tekort aan zendelingen. Daarom van buitenlandsch verlof, -laatstelijk A. R. vraagt men nu om Duitsche zendelingen. ter beschikking van den Resident der ZuiderDe Engelsche regeerirg zal waarschijnlijk en Oosterafdieling van Borneo.
GROOTE SORTEERING
lsr f 11 It f
9.
It
—
I LINDETEVES-STOKVIS.
„Nu — uit. Ik trakteer
COSY CORNER.
moet gij eens een dag met mij Ga daar eens stil zitten, op dezen stoel, Hij kletste in de handen. op een biefstuk." en luister nu. Ge" maakt z_o 'n spectakei „Eén, twee, drie !" Zcc gezcid, zoo gedaan. Ze eten, ze dron- en geeft zoo op van uw rapheid dat geen Daar holde Vermoerken als een haas in Putte en Vermoerken. ken, ze dobbelden, ze speelden kaart (waar- mensch u gelooft. Zoo zwaar als ik ben, het duister vooruit, recht naar de Boterhoeve. Putte was een goeie, dikke ronde slager, bij Vermoerken natuurlijk alles verloor) en wed ik dat ik harder kan Ïoopen dan gij." Zijn voetjes en handjes deden dienst. Maar „Gij ?" spotte Vermoerken. die zijn weibeklanten vleeschwinkel hield in bevonden zich 's avonds met stambroeders Putte bleef s aan luisteren, totdat hij den Hij was de dorpsplaats. herberg mijn „Ja zeker. Durft gij wedden ?" het hart van de in de van oom. harddraver niet meer hoorde en keerde op Vermoerken, opgewekt door drank en „Of ik ! Om hoeveel ?'■ guitigste man, die daar ooit geleefd heeft. Hij zijn duizend gemakken inde herberg terug. kon niet gerust gaan slapen, als hij niet de scherts, maar toch een beetje kwaad, omdat .Om een flesch wijn voor eiken man ?" .Nu allemaal naar de keuken", ver.Gedaan,,' zei Vermoerken, en het sloeg zocht hij. een of andere poets had uitgehaald. Men zou de kaarten altijd zoo slecht verdeeld zaten het hem niet hebben aangezien, noch ver- en de teerlingen zoo ongelukkig rolden, met zijn magere hand in den vetten pollepel Toen Vermoerken al een groot kwartier wacht hebben van zijn dikke deftigheid. deed niets dan zwetsen en pochen op al van Putte. .Menschen, nu zult ge wat be- weg was, fluisterde Putte zijn oom iets in Steeds keek bij ernstig, vertrok geen spier wat het kon en niet kon en terugde en ieven. Zie-je die handjes ? Zie je die voet- het oor, en samen stegen zij de zoldertrap op. Toen nog een kwartier later Vermoerken als de poets nog in den oven laf», maar kleineerde de plaatsenaars, die er zelf het jes ?" terugkwam, de voorwaarhoorden ze hem tot in de keuhij in meeste plezier mee hadden. .Wacht", zei Putte. .Eerst eenmaal dat ze gebakken was, kon west, op korten afstand ken toe, waar evenals in de gelagkamer de zijn eentje zitten lachen dat hij uit de hoeVoorat schimpte het op Putte's buik en den vaststellend. Ik ken van zijn kleine oogkens de tranen moest roemde daartegenover zijn eigen lenigheid, kan ik het moeilijk tegen u houden. De lamp ingedraaid was. Het .dretste op de beweeglijkheid, vlugheid. wegpinken. lange adem moet het doen, Daarom moeten straatsteenen, al hijgend, en roepend: een zijner handjes? Zie-je gestorven die „Victorie ! Ik ben de eerste !" was, „Zie hij ging je Toen die voe- wij twee duizend meter wegen weer ïoopen. huis, een sprong kilometerpaa! en aan waar probeeren, ahijd, wipte groote zwaarste vrienden de kist in tjes ?" zei het en Van hier Verwonderd niemand te zien noch te om na te gaan of de onbetrouwbare schelm dreaide schijverde rond als een ijstol, die staat, tot aan de Boterhoeve) daar staat ook hooren, en in de herberg geen spleetje licht paal." te bespeuren, klopte het hevig op de deur. er goed en gemakkelijk in zou liggen: tünk van de zweep gekregen heeft. .Afgesproken. Maar gij zult doodvalPutte had zich oom's lange slaapmuts over „Zie-je die handjes ? Zie-je die voetjes? anders was hij bekwaam om op te staan tijd. Zie-je vliegen? ze Doe de gaan? len.,, zijn Zie-je ze me ooren getrokken, en stak zijn hoofd vóór Op den westelijken uithoek van onze ge- dat eens na. Zie-je die voeljes? Zie-je die .Nog iets. Ik wil het met eere winnen. door het zoldervenster. meente woonde Vermoerken, een boerken handjes." Daarom moeten wi) de kansen zooveel moOom's stem nabootsend, vroeg hij: vroeger groote een hofstede bebouwd En het ging weer aan het armenzwaaien gelijk gelijk maken. Gij staat honderd meter die .Wie is er daar, zoo laat?" had, en nu, op een kleit er gedoe, half van en snokkebeenen als een poesjenel aan een voor, aan Lastjes, bakkerij." Schier zonder adem of wind zuchtte het „Dat wil ik niet. Vóór wil ik niet." ventje: de opbrengst der hoeve leefde, en half van touwtje. „En ik wil niet anders. Het is mijn .Ik, baas; hoort ge 't niet 7" zijn renten. „Belachelijke vent", vernederde hem
—
—— ——
—
—
—
—
zoon
—
—
— ——— „Wat ik ?" — Wanneer Vermoerken in de week al eers Putte. Ztjt ge niet beschaamd voor een gewoonte niet iemands geld uit zijn zakte kloppen." Putte's winkel voorbijkwam, zag hij den ge- man van uw leeftijd ?" — .Vermoerken ! Ik ben de eerste; ik moedelijken slager lachen en knikken boven Maar Vermoerken luisterde niet, tippelde De anderen kwamen tusschenbeide en heb het gewonnen." zijn magere gaven Putte gelijk, omdat het Putte zoozijn de halve deur. zwierde Dan achterdochtig; het wou ook deze Vermoerken, goed,' het al handen, „Waar plaatsbnaars vliegen ging. hebben of het dat „Die is Putte dan ?" — — Wel, stakkerd toch, zei het boerken. Die een malsch ?tuk — „Zie-je die handjes? Zie-je die voetjes?" voorwaarde aannemen Putte is al lang op
——
tten
vleescb, drinken een lekkeren pot bier. en laten de wereld maar draaien." „Dommerd", spotte Putte, waarom doeje 't ook niet! Gij hebt geld genoeg-" Maar Vermoerken deed wel gaarne mee; doch het mocht niet te veel kosten. Toen het boerken het weer eens had over die gelukkige „piaatsenaars", die van 't leventje genoten zei Putte.
Na de opvattingvan Ama Noerela en zijn volgelingen blijkt de over Februari van WestLombok gerapporteerde -Datoe-beweging" geheel verloopen te zijn. Wel bleek deze beweging ook vertakkingen in Midden en Oost-Lombok te hebben, doch wijl die in den aanvang werd gesmoord, wordt niet voor opleving daar gevreesd.
—
was
met
Zoo'n pocher, zoo'n rammelaar, zoo'n specie van een uitgevasten boer!" Dempig, dempig, dempij|!" riep het nijdig, ,.Zie-je die handjes? Zte-je die voetjes ?" „Mag ik die zonde laten voortduren ?" zei Putte. „Gekkerd! Zie je die handjes ? Zie-je die voetjes ? Houd een9 op met zwijmelen, Vermoerken, ge raakt buiten adem.
—
'
teenen en
Ïoopen, moest.
Dadelijk wipte het boerken buiten, en twee mannen gingen in het donker mee, om hem te posteeren aan de bakkerij. Putte hief zijn olifantslijf op en ging niet verder dan de voordeur. Een der twee, die bij Vermoerken stonden riep : „Zijt ge klaar. Putte ? Opgepast, ik geef
—
het teeken."
—
opeens,
I
I
Eerlijk duurt het langst. (Historisch). Hé, dacht laatst een conducteurtje van de trem: (het was lijn drie) 't Is of ik daar in dat hoekje Ginds een damestaschje zie. 't Zóóveelste gevonden voorwerp En hij keek eens in de tascb, Waarin 't luttele bedrag van Ruim vierhonderd gulden was. Hemel, dacht het conducteurtje,
't Mensch zif zeker in dea
angs',
'k Breng het gauw. (lijn 3 en „eerlijk" Duren allebei bet langst). In zijn vrijen tijd aan 't zoeken Naar 't vergeetachtig adres: 't Was nog wel een soort collega, Een Gemeente Ambt'nares. Zeer verheugd en in de wolken Pakte zij de dure tasch, Daarna ging ze aan het tellen Of 't bedrag er nog wel was. Verder niets, geen taal of teeken. Brief, bedankje of cadeau, Och, niet waar, eerlijk is eerlijk, Wat die man deed hóórt toch zoo? Ambi'naresje der Gemeente, 'k Wed dat u héél binnenkort Doctores Honoris Causa
In de Gierigkunde wordt. Of is 't van den schrik gekomen? Die u in de hersens zat ? Toe! laat da t de uitspraak wezen, En doe nog wat u vergat.
Zoo dicht Clinge Doorenbos in de Tel. naar huis; en de anderen zijn ook weg... Ga nu ook maar slapen... Vermoerken, ——■■■■ yermoerken, ik dacht dat ge slimmer waart!" Bedenk, dat de eerste indruk de meest blijHierop sloeg de slager het venster dicht; en terwijl rappe Vermceïken al drupneuzend vende is, de eerste indruk van Uw zaak k rijgt wegsukkelde, zat dikke Putte bij zijn gezellen tranen te lachen. het publiek uit Uw advertenties. ■
Hbld.
RenédeClerco.
I^~* JI--_»V__-^--M_-_i__l_»_«_»_--_-_^_»_._-_M_^_M--_W-_»-^---«--M-»--*
»7_P
£jb?
TELSFOOW Sto. 387.
A Z lÜI NZIJ O R
M
__
}g
4§
Europeesch
- 99/100
pet. glaciaal.
£&&
fmmmmmmmmmmMmmmmMÏlmm
-
"ir""*
%
SINGAPORE
ppijzen
op
lp|
W^
enz. enz.
. — — aanvraag.
______________ Zoo juist ontpakt:
Een partij kwaliteits-sigaren Van Maurits Azijnman
o. a.
Antonio (originaies) Toledo Casa Grande El Capltano a Africana after Dinners In blikken van 10 stuks
| | Prapat, ■_«_■_■
"'T " 1
TAWKYPQRTKo.I HAP TONG
Tel. 503
Medan
Kesawan 142
331
FEUILLETON. HET JOG. Engelsen ARTHUR APPLINE. het uit door
H)
Het klinkt zoo koud en vreemd, net of u me de deur uit zet. En of ik gekomen ben, om u te zoeken ...." Weer luisterde hij naar de stemmen van boven. „Juffrouw Fay en Het Jog schijnen pleizier te hebben met mijn bed. Kan
ik ze niet gaan helpen ?" „Je moet mijn naam niet vergeten. Ik heet Marton, And ew Marton. Ik heb je vader gekend, Sir James Derrington. Ik trainde zijn paarden voor hem, toen ik nog in het noorden woonde. Hij had een paar goede paarden. Ik was toen in goeden doen. Ik geloof, dat ik je eens gezien heb, toen ie een jaar of tien was." Puk stond op, liep naar het raam en keek naar buiten. Marton volgde hem met de oogen. „Herinner je het je niet?" „Uw naam kwam me bekend voor, toen het Jog hem me noemde. Maar alles kwam me hier bekend voor, hoewel ik hier nog nooit in mijn leven geweest ben." Hij kwam terug en bleef vlak voor den trainer staan. „Ik herinner me niet veel van mijn vader. Het scherm viel toen hij stierf en zooals ik u al gezegd heb, wil ik er verder niets van weten. Ik weet, dat hij zichzelf doodgeschoten heeft, dat het een be-
Neol ontw. Prachtsorteering Camera's in Troppnuitvoering. Ook ontvingen wij de bekende selftintende Papieren van KRAFT en STEUDEL en WELLINGTON, in MAT en GLANZEND. én
Geen aanbeveling meer noodig. Verkrijgbaar bij den Importeur
""''
meer, maar wij zijn ruim gesorteerd in Foto-Artikelen o. a alle KODAKS, films, en Chemicaliën: , AGFA „ en Platen o.a. » Agfa Cromo, Agfa Cromo Isolar enz. HAUFF, Tlaven en arthochromatische platen
Tel. 264-631.
Billijke prijs.
_^___fc__B
zijn geen
KAMERS TE HUUR
TOKO MANN SR. 251m.w.v.
||
I—
MEIJSTERS Kesawan 2.
-
FOTO -
■————^—-——■—
roerde geschiedenis was. Daarom heeft mijn oom me zeker meegenomen. Hij wou er nooit over spreken.... Toevallig, dat u hem gekend hebt. Daarom dacht u dus, dat ik hier was gekomen om u te zoeken?" Plotseling kwam een diepe rimpel in zijn voorhoofd en trad hij op Marton toe. Zeg eens, vader was u toch niets, schuldig ? Was u quitte toen hij.... stierf ?" Marton stond op, boog zich over het vuur en klopte de pijp uit. „Hij was één van mijn beste vrienden. We waren heelemaal quitte, toen hij stierf." „Gelukkig." Puk slaakte een diepen zucht van verlichting, nam zijn glas op en hield het Marton voor. „Op uw gezondheid, mijnheer Marton... Schijnt, dat ze daar buiten willen doen of het beestenweer is. Ik zal maar eerst van alles mijn koffertje halen." Toen hij de voordeur achter zich dichttrok, joeg een windvlaag door de hall, dorre bladeren en regen met zich meevoerend. Fay kwam de
HANDEITI
Telefoon 498.
ii ii iii MBTffi' ■ ■■" ■ 'frmatmmm
Het Jog haalde de schouders op. „Waarom zouden we er ons dik om maken ? Alles hoort van Tompson. Ik wou, dat hij dood was." „Als ik met hem trouw, hoort alles van mij," zei Fay kalm. „Maar dat doe je niet. Dat kan je niet. Ik wil het niet hebben, Fay." Hij liep op zijn zuster loc en sloeg de armen om haar heen. „Vader kan best op de een of andere manier werk vinden en ik —ik kan nog wel een paar jaar blijven rijden en dan hebben we den Kameel nog." Fay keek naar haar broertje en drukte hem tegen zich aan; tranen sprongen haar in de oogen.
„ledere n zou ik liever gehad hebben dan Bert Tompson. Maar ik kan vader en jou niet op straat laten zetten. Ik huiver bij de gedachte, wat er van jou zou worden. Je bent niet gelukkig, ik weet zeker, dat je niet gelukkig bent. In ieder geval kan je niet doorgaan zooals het nu gaat; het was alleen mogelijk, omdat je vaders leerjongen was. Als Bert
afhollen. „Peter D.'s kamer is klaar." Ze zei tegen haar vader, dat hij heusch niet beslag op je legde, als hij merkte....'« op hoefde blijven. Zoodra hij in bed lag, Ze voelde Het Jog huiveren in haar armen. zou ze zijn hoofd komen verbinden. Ze nam „Het is niets, het is ineens zoo koud," zei hem bij den arm en hielp hem naar boven ; hij, terwijl hij met moeite zijn tranen bedwong, daarna gooide ze een blok op het vuur en „lemand heeft de voordeur open laten stann." begon de hall op te ruimen. Met een slag werd deze gesloten. Puk liep „Jij en vader zijn de slordigste menschen, de hall door en liet zijn koffertje onder aan die ik me voor kan stellen," zei ze, toen Het de trap me niet kwalijk," „Neem neervallen. Jog ook beneden kwam. „Heusch, Tony, je rien hij hem toe, terwijl hij zich uitschudde, moest probeeren eens een beetje netter zijn als een natte poedel. Hij haalde een grooten te Ik weet wel, dat het lastig is in den zomer] bonten zakdoek te voorschijn, veegde zijn geals je rijdt, maar je hebt nu toch wel een zicht af, en streek het haar glad. beetje vrijen tijd." Tony scheen ineens verkouden te zijn.
trap
i^Mjf
ma
~
-SS"
*
STOOIVI VAART.
Balige en Brastagi
xf*^
onze firma de aangewezene voor consignatie.
Gaarne zullen wij inlichtingen verstrekken.
■
'
feCk.
LONDON
62 pCt,
mmM.mm
W> yS&r
tiS irTlimiiff ff,-
JS" f^T
*«mmt onze langbestaande en uitge-
§ NATRIUM BISULFIET 60
||
Rubber, Vezel, Copra, p a i m . Que en andere Producten der 0. K. S.
■--^■^■■m^^i^b^^m^i-^mm--".-^
}^
'%
48, Oude mnrkt
~=^^^
MAATSCHAPPIJEN
„NEDERLAND" EN „ROTTERDAMSCHE LLOYD"
Eerstvolgende afvaarten van BATAVIA vla SUEZ naar HOLLAND (Wijziging in haarbeurten en Afvaartdata voorbehouden) S. M. „NEDERLAND" „ROTTERDAMSCHE LLOYD v.a Singapore, Belawan. Sabang, Colombo via Singapore, Belawan, Sabang, Colombo (facultatief; Genua, Algiers, Southampton facultatief) Marseille, Tanger, Southampton en Rotterdam. en
Amsterdam.
4 Juni
* JUH 16
30: 13
Au*°
« Sept
10 24 RCW 8 Oct.
11 J-ni
25
°pNmENf 1 ;; :£&£? DER NED". „
,9
:
6o
AHgB
2
,_, öc't
PRINSES JULIANA., REMBRANDT" JOHAN DE WITT" fmjd KT ür it/^m „KON. DER NED.
,7
.
" " "
3 Sept
O
29 Oct.
,JGROT?i^"
SNoV
"
23 JUÜ
PRINS
„
1924 SS
'9 __„
1924 S.S. „REMBRANDT" " -JOHAN DE WITT" NED"" "
"
"
„"
"
12NOV 26N°V
SS"ER
>-"JNS DER NED» NED. PRINSES JULIANA'
SI AMAT" ,Mcru
,L".
SEüAP T^XRA"
P GOPMTn"»
"S^ÏÏÏS?
"tar^mL.. rX "INSULINDE" n
K AWI"
-TJERIMAI" TAMBORA"
10 Dcc PATRIA" Agenten: VAN NI E & Co stoomvaart-Mij. „NEDERLAND" Telegramadres VANNIE Medan
" " 3Dec
"
NEDERLAND. Medan'
235„
„Vader is naar bed," zei hij. „Ofjehethem maar niet kwalijk wou nemen, maar hij voelt zich nog niet lekker en als jij ook wilt gaan...." Puk keek naar Fay, maar deze stond met den rug naar hem toe. Daarom wendde hij den blik naar het vuur, dat vroolijk op?lamde. „Ik heb geen haast, tenzij ik hier in den wei ben. Zeg, heeft mijnheer Marton je verteld, dat we eigenlijk oude vrienden zijn ? Hij trainde vroeger mijns vaders paarden. Mijn vader heette James Derrington. Jullie herinnert je mij natuurlijk evenmin, als ik jullie. We hebben elkaar nooit eerder gezien, maar het is wel toevallig, dat hij de eerste is, dien ik hier il het vaderland tegen het lijf loop." Fay keerde zich om en keek Puk verbaasd aan. Hij zag, dat ze gehuild had en hij keek snel den anderen kant op. Tony greep de trapleuning, liep een paar treden naar boven en bleef toen staan met den rug naar de hall. „Neen, we herinneren ons niet veel meer van den tijd, dat we in het noorden woonden," zei hij heesch. „Je kamer is vlak voor je als je boven aan de trap staat. Goeden nacht." Hij liep langzaam tree voor tree de trap op, en sloop de gang door met gebogen hoofd, alsof hij bang was of zich schaamde. Toen hij zijn kamer bereikt had, deed hij de deur achter zich op slot. Hij rukte zijn kleeren los en smeet ze in een hoek van de kamer. Daarna wierp hij zich op zijn bed, verborg het gezicht in zijn kussen en trachtte de snikken te smoren, die zijn slank, tenger lichaam deden schokken. In de hall heerschte geruimen tijd stilzwijgen. Puk had nog nooit een vrouw zien
huilen. Hij bleef onhandig en verlegen bij h n vuur zitten. De regen kletterde tegen de ruiteen de wind gierde door de toppen der boomen „Je staat daar in de kou," zei hij ineens. „Wil je je niet even bij het vuur warmen, voor ja naar bed gaat ?" „Goed," zei Fay. Hij schoof den grooten leuns oei tot vlak voor het vuur en zij ging er in zitten. Hij haalde onhandig een sigaret te voorschijn en stak die aan. „Ben ik al heelemaal meer een vreemdeling voor jeniet ?"« vroeg hij.
'eleöramadre*:
„Lang niet zoo, als de
meeste
„Dat
Hij
ik ken."
is
een
geluk."
mannen, die
ging tegenover den schoorsteenmantel. „Want ik voel me als een vriend van jou van jou en het jog. Hij heeft me het een en ander verteld, toen we vanavond in den stal bezig waren. Grappig, dat het zooveel makkelijker is in het donker te praten. Je zou het misschien niet denken, maar ik ben vreeselijk verlegen en traag. Ik heb mijn heele leven doorgebracht met mannen en vee, zie je. Ik meen op te maken uit wat het jog me vertelde, dat jullie een beetje in den knel zit. Je vader zou nooit dat geld verloren hebben vanavind, als ik een beetje vlugger was geweest. Kan ik niets doen om het goed te maken, dat ik dien vent heb laten ontsnappen ?" „Je hebt vaders leven gered; we hebben je nog niet eens goed bedankt. Wat had je nog meer kunnen doen ?" haar
staan,
leunend
tegen
—
(Wordt vervolgd.)
GEMENGD NIEUWS.
bij haar vader bleet, maar dol op haar
Wie was Marie Corelli ?
Nu Marie Corelli overleden en begraven
is, hefien de Engelsche bladen het stilzwijgen over het onopgeloste geheim van haar geboorte op.
Marie Corelli noemde zichzelf altijd van
«gemengd Schotsch en Italiaansch bloed"
en van Charles Mackay, den liederen-com-
ponist, sprak zij als van baar .aangenomen
vader".
In werkelijkheid was zij een vondeling, °P den drempel van Mackay's woning achtergelaten in een sneeuwstorm en door
hem
groot gebracht
en opgevoed.
Een redacteur van de Sunday New slicht
den sluier
op over Marie Corellt's jeugd, waaromtrent alleen iet9bekend was in het °ude schilderachtige dorpje Mickleham,
Surrey. Zeer oude menschen daar herinneren zich een goudblond meisje, dat op de
landwegen wandelde
de groene Zestig jaar geleden van den ontrek. hoonde Mackay, heelemaal geen rijk man, "> een klein houten huisje vlak bij Flint Cottage, de woning van den bekenden "chrijver George Meredith. Op een winteravond, terwijl het sneeuwde, werd er op de deur geklopt. Het geklop werd herhaald, de meid deed open, maar
heuvels
en over
niets. Zij wilde weer naar binnen gaan toen geschrei van een baby haar aandacht vestigde op een mandje bij den drempel. Zij nam het mee naar binnen en tot verbazing Van mevr. Mackay werd er een vrouwelijk Zuigelingetje in aangetroffen, in warme kleertjes gepakt. Op den bodem van het mandje lag een banknoot van tien pond, maar niet 9 werd gevonden, waaruit zou kunnen worden afgeleid wie of wat de ouders waren van het wicht. Eerst werd hesloten het in een gesticht te doen s maar jater werd beter gevonden het te houden, 'n de hoop dat de moeder misschien voor den dag zou komen. De dagen gingen voorbij en Mackay kon Töaar niet tot een beslissing komen. Maar men was inmiddels van het kind gaan houden en hield het. We hebben nooit geweten, zei een grijsaard van 85 jaar, ofmeneer Mackay ooit de moeder ontdekt heeft, maar er gingen daaromtrent indertijd vreemde verhalen. 2ag
moeder was. En Duse bezocht haar dochter zoo dikwijls zij maar kon, ten minste eens per jaar, ook nadat Enrichetta, die thans in de 40 is, getrouwd was en zelf moeder van een zoon Robert en een dochter Eleonora. En toen kwam Duse nog vaker en zij zou voorgoed bij haar dochter gebleven zijn, als ze het klimaat van het nieuwe land van de jonge vrouw had kunnen verdragen. Enrichetta woont nl. als echtgenoote van prof. Burrough in Cambridge, en Duse hield niet van Engeland.
—
»—
—
Een gezellig echtgenoot. De justitie te White Plains (V. S), zit net de handen in het haar bij de ontraadseling van het geval-Baring. De heer Baring is een 39-jarig en vermogend scheikundige wetenschappelijk onderzoeker. Zijn en vrouw, die een jaar of wat ouder is, was gekomen met de klacht, dat haar man pogingen deed haar te vergiftigen. Ofschoon met tegenzien en zeer sceptisch gestemd, ging de politie op onderzoek uit en het bleek dat de geleerde inderdaad zijn vrouw af en toe arsenicum toediende en haar ook op gezette tijden „behandelde" met cultures van typhus, tuberculose en diphteritis." Volgens Baring gat hij zijn vrouw echter nooit ander 9 dan goedaardige cultures en matige doses.
Bananenlikeur. vriendschappelijke wijze uiteen. Duse bleef bij hasr kunsten Checchi ging Aan een Fransch blad ontleent Cegedisco nbj Marchetti naar Argentinië, waar hij in het bericht, dat een planter in West-Afrika diplomatieken dienst van de republiek trad. en nieuw soort sterken drank heeft uitge Hij was tot zijn dood (zeven jaar geleden) ■onden, die gestookt wordt uit bananen en Argentijnsch consul in Newhaven, Newport een buitengewoon aan^enamen zacht-zoeten en Lissabon. smaak moet hebben, terwijl de geur overZij hadden een dochter, Enrichetta, die heerlijk zou zijn.
Een nieuwe zending BI
r
jéXw
fy
—
■■ ■■■■■ i
I-i.j-W!
h.müw»
Telefoon 266.
MEDAN
H
il
il i I
.Mn i.^i.i-»——■!■
«W
i
.
■'
-.-..
i—
■■»■■»..■,.!
i..
■■■-,■
n
i
■■
■i
.
,
llPWW—i——W<
VOOR
COLBERT SMOKING JACQUET en ROK COSTUMES.
ergens in Engeland bijgezet. Het was inderdaad de vervulling geweest van de testamentaire beschikking van een Engelschen zonderling, die veel bergen beklommen had, maar zijn illusie, den Mont B'anc te bestijgen, niet had kunnen vervulen en nu had bepaald, dat men dan althans zijn stoffelijk overschot over den hoogsten berg van Europa zoo dra£2n.
eigenlijk Marchetti liefkreeg en trouwde. Het huwelijk, ofschoon gelukkig, duurde maar zeven jaar en de echtgenooten gingen op geheeten
Postbox 54.
Na zijn dood over den Mont Blane. De excentrieke Engelschen uit de ouderwctsche romans lijken wel uitgestorven. Doch dat de excentriciteit in Engeland nog niet heelemaal uit de wereld is, bleek aan een Zwitsersch station, waar tegen den tijd dat de trein uit Calais via Parijs zou aankomen, een draagbaar en zes stevige gidsen verschenen. Achter aan den trein was een lijkwagen, de doodkist werd er uit genomen en per lijkauto naar den voet vau den Mont Blanc gereden. Daar namen de zes dragers de kist en gingen, in plaats van naar een kerkhof, den Mont Blanc op, steeds op een afstand gevolgd door twee heeren in het zwart, die de executeurs-testamentair bleken te zijn. De kist werd zoo over den top van den Mont Blanc gedragen, de gidsen kregen een ruim loon, de kist werd weer in den spoorwagen gezet en deze vervoerde het lijk weer naar Calais, waarna net ten slotte over zee werd vervoerd en
Eleonore Duse en het familie leven. Mathilde Serao vertelt van haar gestorven groote jeugdvriendin Duse, dat zij als 24-jarige in Napels den zeer bekenden tooneelspeler Checchi
N. V. CORNFIELD'S MAGAZIJN.
Jjb~DEMI-SAISONS _% WINTERJASSEN
f|
\ SPORTJASSEN JyHf FLANELLEN
PANTALONS.
Naar maat
-"—
volgens
■
Modeplaat 1924.
]r
Naar maat volgens
Modeplaat 1924.
Onze Costuums munten uit in Qualllteit, Snit en Afwerking. Geopend van 7.30 uur tot 12 uur v. m. Geopend van 2.30 uur tot 6 uur n. m. Woensdag
3208
en Zaterdag tot 7 uur n. m.
I
_^^4,\a_/^
BI
_X t**> __X
-«^MOTOREN
X^v_/ Ontvangen.
I^^V^^VAN "0"
MARLE & Co.
TELEFOON No. 254.
Iln
I
voorraad:
HUUR-PIANO'S en PHONOLA'S
I
I
VANAF F 2Q.-
II N.V.NAESSENS&Co. ______
208
Ge'-ruik in Uw advertenties eenvoudige letters, eenvoudige
CARL SCHLIEPER 1
woorden en kot te zinnet
_____________
TELEFOONS 481-554
BUI E 1nA M WI t
U A W
KESAWAN 124.
268 e'
SP ORT. Athletiek.
De wedloop door A m s t d r d a m.
heele reis daar achter naar Auteuil te trekken. Ofschoon ik niet van de -métro" houd, heb ik toch dit ondergrondsche vervoermiddel genomen, om tijd op te nemen. En zonder overstappen kwam ik in zoowat vijfentwintig minuten, van de Opéra, via het station Porte d'Auteuil, aan ChardonLagache. Daar ben ik weer naar het lichi gestegen, en toen heb ik nog zoowat vijf minuten geloopen, om den Boulevard Exelmans te bereiken. En daar achterhaalde me een autobus AS, die van de Beurs komt; en in ook zoowat een half uur kan men de reis dus boven den grond maken. Voor de athleten is dit «quartier* van Parijs best gekozen. Het is er kalm, en de lucht is er goed. En dat het ver van het centrum ligt, is niet verkeerd: op deze wijze komen de heeren niet in verzoeking, te laat naar bed te gaan. Op nummer vier vaa den Boulevard ligt het Exelmans-Hotel vlak bij de Seine en bij de brug, genaamd -Viaduc d'Auteuil". Dit gedeelte van PariJ9 heet Point-du-Jour. Het hotel ziet er van buiten proper uit, en het maakt ook dien indruk, wanneer men binnen komt. De tweede en derde verdiepingen zijn
AGENDA. Ontvang-dagen.
Gouverneur:
Maandag, Woensdag en Vrij12 uur. dag, desochtends 9 Burgemeester: Maandag, Woensdag en Vrijdag, desochtends van 9—12 uur, Assist.-resident van Dcli en Serdang: 12 uur. eiken werkdag van 9 Gewestelijk secretaris: eiken werkdag van 10 12 uur. Predikant Prot. Kerk Maandag en Dinsdag
—
De Amsterdamsche Athletiek Luib heeft op 3 Mei de feestelijkheden ter herdenking van haar tweede lustrum irgezet met een wedloop door Amsterdam, een z.%. „Nederlandsche estafette", over 4500 M., welke atstand door negen athleten wordt afgelegd, die onderscheidenlijk 100, 200, 400, 800 1500, 800,400, 200, en 100 m Ïoopen. Laten we aanvangen met te schrijven, dat 9 12 v. m. deze nieuwigheid geslaagd genoemd mag Pro Juventute. worden zegt een sport medewerken van belanghebbenden: eiken voor Spreekuur het Hbid. Een weislagen waarmede de 5-6 uur n. m. in het gebouw Woensdag van A. A. C. die het risico van de mislukking Weeskamer, der Medan. droeg van harte gelukgewenscht wordt. Al Oostkust Sumatra. SpreekHulpfonds ter zal de organiseerende vereeniging goed doen uur Secret. Maandag en Dinsdag 9 12 zich rekenschap te geven van enkele fouv. m. Mangalaan 25. ten want vlekkeloos wa9de regeling nog Theosofische bibliotheek. gestart werd en er niet gehéél. Er werd te laat Wilhelminastraat No. 16. Geopend iederen onreglementair gestart, sommige loopers Maandagavond en op de avonden vóór de werden „gepaced" door de begeleidende hari besars van 7 tot 8 uur n.m. Boeken automobielen, en zoo was er nog 't een en gratis te verkrijgen. Ook voor niet leden ander. Alle 9 tezamen doet echter geen afRoemer Visscher Vereeniging afd. Medan. breuk aan onze waardeering voor initiatief naaiafdeeling DonderdagmorSpreekuur en opzet der jubileerende vereeniging, die gereserveerd voor onze landgenooten, en daar gen van tot 9,30 11.30 in het Nillmijgebouw, trouwens gedupeerd werd door een, wel kamers, zijn Voorstraat, naast K. P. M.-kantcor). étage een bestaat uit zestien frissche, maar ietwat ongelegen komende er dat dus, volgens Bartjes, twee-en-dertig. Spreekuur Presidente: Dinsdag 's morgens gietbui. zijn bij, Er echter kamers waar twee bed- vóór 12 uur Poloniaweg 2. a. Alle brieven te Te ruim half vier stonden aan de Stad- den staan. Op elke verdieping is een bad- richten aan de presidente, Poloniaweg 2 a. houderskade tien ploegen aan den start. kamer. Medan. toen de heer H.N. van Leeuwen, de maaltijden gebruikt De worden in een inspecteur der lichamelijke opvoeding in de hoofdstad, per vlag het sein tot vertrek gaf. speciale eetzaal; er is een behoorlijke schrijfleeszaal en een „fumoir", waarvan onze Een telle sprint werd door de honderd- en WEERBERICHT uthleten wel geen gebruik zullen maken: meter-menschen op het giadde asphalt in- sport en rooken, dat gaat niet samen. Maar van het gezet nadat ze door een heirleger fotograDELI-PROEFSTATION. een gezellig zitje. fen waar komen al die lensridder9 toch hetEnis de portier van 3 Juni 1924 spreekt Duitsch en Envandaan ? waren -vereeuwigd". Honderd gelsch: wie dus met het „Parlez-vcus lranm verder stonden de eerste aflossers klaar minder goed op de hoogte is, kan en zoo ging het heel den afstand door, te- £ais?" zich toch helpen. midden van een bijna overal vrij dichte Behalve de genoemde verkeersmiddelen, Temperatuur Barometer haag van belangstellende toeschouwers. m.M. O" C. in °C. bii twee tramlijnen, in de onmiddellijke mirabile dictu leiden Toeschouwers die zich nabijheid van het hotel, naar SaintCloud Regendooreen genomen vrij correct gedroegen, en Versailles. Ook de gezellige Seinebooten dank zij de vlotte medewerking van de po- (bateauz-mouche) hebben een stopplaats 7. v.m. 12'sm. 5 n.m. iriax. min. litie, die op uitermate lofwaardige wijze tot m.M. vlak bij het hotel en men kan dus stroomop een goed verloop medewerkte, door het ver- door Parijs, en stroomaf ook tot St. Goud, keer 9top te zetten, den weg vrij te houden dit prettige reismiddel gebruiken. 1 758.4 758 3 757.1 32 5 21.4 enz. Burgemeester De Vlu g t en hoofdOm te van het hotel naar Colombes kocommissaris Marcusse hebben de sport men, zal men wel alleen van de autocars genoegen van hun aan zich verplicht, èn Duur medewerking beleefd. Wat hier wel eens kunnen gebruik maken ; ook ligt dit stadsParijs deel van ver van de verschillende van Relat. den % uitdrukkelijk gestipuleerd mag worden ! velden, aanmerking die voetbal voor in zonneschijn vochtigheid. De strijd om de eerste plaatsen ging voornamelijk tusschen de beide Amsterdamsche komen, als Pershing, Bergeyre, BufTalo etc. Maar het is wel zoo goed als zeker, dat ■ lubs A. V.A.C, en A.A.C. Beurtelings juist op dit gebied van transport het hier had men de leiding, tot de 1500 m, toen gevormde v.m. tot sn.m. -Comité Olympische Spelen 1924" 7v.m. 12.5.m. 5. n.m. 7 wij de volgende rangorde noteerden: A. V. A.C., A.A.C., Haarlem I, A. V. -1923", den heeren, die van het N. O. C. hier zulhandje 91 66 óu. OOm. A. A. C. 11, Haarlem 11, Weesp, Hercules, len komen, een „reg zal kunnen helpen. ""97 Dat zal dus wel kom". K. D. 0., Fenris. In de tweede helft kwam er nog al wat verandering in de volgorde. Tot de eindstreep in het zicht kwam! Een felle eindspurt ontstond tusschen den A. V. A. C.-man Van der Tol en Farro van de A. A. C. Met heel weinig verschil wist de A. V. A. C.-er zijn club de overwinning te bezorgen. Een keurige prestatie van deze vereeniging, ook al gezien den besten tijd I der A.V.A.C.-ers, die slechts 12 ra l/j sec. noodig hadden. Wat dit beteekent kan men begrijpen als men in aanmerking neemt dat het vorige jaar in Den Haag .Vlug en Le;ig" met een puike ploeg: Van der Driessche, Van Kampen, Löwenberg, Van den Berg, Van (? der Wel, Paul e n, Du Cler, Venlet en H. van Rappard dezelfde estafette in 12 m. 3.2 sec. aflegde, dat is dus nog 1.7 sec. langer dan de Amsterdammers 1 En vcct* het zegt DÖg meer als men weet, dat de deelnemende clubs hun beste krachten moeiten missen, daar de Ned. Athl. Unie hun deelneming in verband met de a.s. Olympische Spelen verbood! Het is in verband hiermede, dat wij ons de moeite getroostten de ploegen der winnende clubs te noteeren. De teams zagen er als volgt uit: A. V. A. C. Amsterdam : Van der Neut, Dittmar, Wensiuk, Seben, Zeegers, Ooster. meyer. Kuinders, Aanholt en Van der Tol A.A.C., Amsterdam: Van der Linden, Van der Meer, Schutte Harsen. De Bruys, Isveldt, Bergveld, Van der Heyden en Farro. Haarlem I, Haarlem: Borkent Nooy Saeijs, Van der Lyke, Enderman, Moolenaar,- Eijsker, Reyecga en Van Duyn. Haarlem II : J. v. d. Schaar, N- N. Rinkel, Gras, Hillebrandt, Van Musse, H. Saeijs, Hoppe, Van Balen. Ten slotte volgt hier de volledige uitslag. _I.A.V.A. C, 12 ra. l'/_ sec.; 2A. A.' C. I, 12 m. 2.1 sec.; 3 Haarlem, 12 m. 21.6 sec, 4. Haarlem 11, 12 m. 35.4 sec; Belasten zich met ALLE Assurantiën. 5. A. A. C. II; 6 A. V. .1923". Amsterdam ; 7 Hercules, Utrecht; 8. Weesper Generaal gevolmachtigden voor geheel Sumatra van de V. G. V., Weesp ; 9 K. D. 0., Amsterdam : 10 Fenris, Amsterdam. En het is thans met. gerustheid, dat wij een herhaling van dezen wedloop durven aanbevelen. Het zal èn de sportprestatie én de propaganda voor athletiek, die kern aller sporten, ten goede komen. Na afloop gaf de heer Spaarwater, de voorzitter der organiseerende vereeniging, een aardig speechje ten beste, waarna de heer Vuijk, de voorzitter kareprechter die op geen goede middag mag terugzien met enkele hartelnke woorden de prijzen aan de elukkige winijers uitreinkte.
——
—
— —
—
—
— —
lUMIU'Q
UHD-UUIIIQ
Tel. 20 na 6 uur 748.
___Htt_fl__ME_l____l - n lil
IJM
—
W*^_^__T_r &OHË Wm
"*
%-^ m ■ %rm\*bm 3_ %M \j
Prijzen
ML;
_-_!___,_% I__|__|_^_
MWtfg
Als men de Prijzen en Modellen;
I
gezien en genoteerd heeft, zal men altijd in het WARENHUIS bestellen.
I
I
Eerst gekocht en dan in het WARENHUIS gekeken is menigeen tot nadeel gebleken.
I
JI
Aan de kleur kan men het JAVA
I
djatti herkennen.
I
Goede Meubelen behoeven niet duur te zijn.
I 1
Zuinigheid bij het inkoopen betracht heeft menigeen naar het
I
WARENHUIS gebracht.
*§e&tHdkt
Wie in het WARENHUIS als klant naar binnen gaat komt nooit te vroeg maar steeds te laat.
®
Unte pnc&ahafatene, opnamen.
___!
Assurantie Afdeeling
Harrisons 8 Crosfield LU. MEDAN.
Olympische Spelen te
Atlas Assurance Company Limited. Commercial Union Assurance Company Limited Royal Exchange Assurance Corporation Limited —— The Ocean Accident & Guarantee Corporation Limited Phoenix Assurance Company Limited. Parijs.
Het Hotel Exelmans. De Parijsche sportcorrespondent van het Ald. hbld. schrijft: Langzaam maar zeker nadert het tijdstip, waarop onze athleten de reis zullen ondernemen naar Parijs. En in verband hiermede leek het me passend, eens te gaan kijken, waar mijn landgenooten onder dak gebracht worden. Voor mij, centrum-mensch, is het een
Il
Vele koopers maken de prijzen laag. Waar door het WARENHUIS geleverd is heeft men nooit rouwkoop*
Goede Meubelen duren het langst.
Wie eens goed bediend is blijft altijd klant. Wij garandeeren ieder stuk wat onze Toko verlaat.
Uitsluitend 1e kwaliteit houtsoorten ._ bekleede
Vraagt om prospecti voor;
Automobiel,- Bagage,- Bedrijfs,- Glas,- Machineschade-, Ongevallen-, Wettelijke Anasprakelijkheids
en Zee-verzekeringen,
228
do
-
mmmmmmMmmm*^-<m__-~—_.;______■«■__—_—_> ____«■_■ ~~mmmm*—~m_-_w____m-^*'i^'-aM«M_rr^a*W«e-i-__-__, MwaH^^^B
tffid
Je in.
,
MM
Tracht in Uwe aavertenties niet anderen na te volgen, doch kg Lvoe persoonlijk-
j
Niéuwe-Spreekwoorden
—
I
I
216 F.
I
I
I
DERDE BLAD. FINANCIEN EN HANDEL
DE SUMATRA POST, WOENSDAG 4 JUNI 1924. f 2.5 millioen Winstuitkeering
DeliBatavia Mij. Wij publiceerden reeds het jaarverslag der Dcli Batavia Mij. De Tel. geeft nu de volgende beschouwing omtrent de situatie der maatschappij: Het onlangs gepubliceerde jaarverslag der Deli-Batavia Maatschappij staat sterk onder invloed der hausse-conjunctuur, die eind 1923, met de herleving der vraag van Duit sche zijde, op de tabaksmarkt intrad. Wordt echter deze gunstige tendenz, wier bestendigheid de toekomst nog moet bewijzen, niet te zeer overschat? De gemiddelde verkoopprijs van den oogst 1923, die in 1924 verkocht en verantwoord wordt, is tot nog toe lager dan die van het vorige jaar in de overeenkomstige periode: In 1922 verkocht 9.357 pk. a 544 et. „ 462 1923 10.894 » In totaal levert de oogst 1923 34.795 pakken tabak uit tegen 34.113 pakken in 1922. Wel wordt vermeld, dat „de krachtig doorgevoerde bezuinigingen als resultaat hebben gehad, dat de kostprijs van het product met ca. f 0.30 per 1I2 K. G. kon dalen". Niet duidelijk is of dit den oogst 1922 of den oogst 1923 betreft. Indien het eerste het geval is, speelt naast de bezuinigingen de grootere opbrengst van den oogst (34.113 tegen 27.824 pakken) zeer zek?r een belangrijke rol. De hoegrootheid van den kostprijs is niet na te gaan, daar alleen de exploitatiewinst wordt vermeld. Geklaagd wordt nog steeds over de belastingpolitiek. In 1923 bleet de productenbelasting nog gehandhaafd; één der .correctieven", die men hiervoor verwachtte, is reeds verschenen in den vorm van een voorgesteld statistiekrecht en blijkbaar doen zich nog andere mogelijkheden op dit ge bied voor. Het blijft derhalve de vraag ot men onder deze omstandigheden de hausse der markt niet te veel heeft overschat en of het niet beter geweest ware, een lagere winstuitkeering dan 24 % dividend voor te stellen en in stede daarvan een ruimere afschrijving op de boekwaarde van het vast actief toe te passen, ter versterking der financieele positie. Men vergelijke onderstaande balansstatistiek * 1923 1922 1921 1920 (in duizenden gulden) Activa: Eigend. en 23.145 23.713 23.476 23.067 Rechten
.
.
.
"
Afschrijvingen rekening
17 360 16.960 16695 16.146 5.785 6.753 6.781 6.921
Boekwaarde Hooidadministr. en Ondernemigen 2.151 2.668 2.654 1.265 Aandeelen in Cultuurondernem. 3.920 3.920 3.920 3920 6.321 7.949 8.498 7.476 Oogstrekening 295 267 229 373 Debiteuren Kasmiddelen 1.018 59 260 2.590 Passiva: 9.000 9.000 9.000 9.000 Kapitaal 4.500 4.500 4.500 4.500 Reservefonds Eigen middelen 13.500 13.500 13.500 13.500 3.504 8.116 7.444 3.355 Crediteuren Winstuitkee1.398 2.669 2.174 ringen 21 12 Onverdeeld saldo De boekwaarde der Eigendommen en Rechten bedraagt thans f5.785.000 tegen f 130.000 per uit. 1919. (In den loop van 1920 werd een aantal ondernemingen aangekocht, waartegenover het aandeelenkapitaal van f4op f 9millioen werd gebracht). De aanschaffingswaarde verminderde in 1923 door den verkoop (tegen bevredigender prijs) van een kleine rubber-aanplant en een verlies-gevende onderneming: de afschrijvingsrekening werd met f 4ton ver hoogd. In totaal is f 1 millioen minder vastgelegd, hetgeen de kaspositic ten goed komt. Gunstig is de vermindering der Crediteuren van 18.1 op f3.5 millioen; van de bijna
-
—
—
Javasche BankMij.
.
C. Ned. Handel Ned Ind. Handelsb. Koloniale Bank Amsterd. Bank Aand Escompto Cert. Escompto Unie-Bank H. V. A Intern_tio
Lindeteves Band. Kin. F. G. A InsulindeOlie Scheepvaart Unie
Java-China-Japan E.
Mij.
Nederland
Rotterd Lloyd Paketvaart Ned Ind Sp. Mij. Deü Spoorw. Mij. Sem. Cheribon Tram
— 130'/ — —
137
4
-
—
137 131
-887,
-
—-
123
—— 121
1/,
-107 -
—~
107
Poerworedjo
Wl'/i
103
Simau Tarakan N. L Gas Mij. 5 % Indië 1915 5 % 1916 ' 19,7 % 6 % 1919
345
350
~
Koninklijke
l
7 %
6>_% 5 %
„
lT. l
-
1921a
i9_:b 1923
917,
101'/« 1027* 90
—
-91'/,
lOlV*
102
s/ 4
90
i
Vraagt steeds onze
I
„GOLD LABEL" Whisky
PB
H
F_s
JOHN HAIG & Co. Ltd.
I
I
Handel Mij. Guntzel & Schumacher
--
— — — —
I
§
1
overal verKrÜ9baar
__■
1
BONELES|fI
jÊÊÊÈL
m^^^^^^k
|
MEDAN.
BREAKFASTIf
1
1 IN*^^
* bacon »i
ifd
fl
%l.
I
I N. V. DELI HAVENBEDRIJF.
-
Afdoening I«aagste Hoogste
—-
130 1/, 175
— 873/
130'/, 178
—87 8/«
4
88'/-
141
---
3<5
—_
172 94'/, ~
92»/4 101 1°6V, 103
907,
89'/,
-
—
Slotnoteering Vraag Aanb.
Slot
341 137
137/_
-
141
345
128 89'/,
27
4
—— 120
—— 122
140
143 i583/ 4 107
-
H2 100
—
-
240 172
172
94'/4 4
101 1067, 103
907,
445 197 75 200 3'/4
-
104»/4
_
92*/
--
24 438 190 74 2
—-
138'/»
|123 86
- 3/
123
350
92 V, 92*/4
-
112/,
102/-
—-
250 175
93 93
_
_
907,
91
—
1307, 174»,,
—-
-,
— —
(standolieverf geheel gereed voor het gebruik, bestand tegen zwakke zuren, zeer sterke verf voor buitenwerk) in de kleuren WIT, GRIJS (twee nuances) DONKERBRUIN en DONKERGROEN in blikken van 5 Kg. a f 1.25 per Kg. franco
112'/_
Vernisfabrikanten.
_______
-
92»/,
Vereenigde Machinefabrieken Du Croo & Brauns. Vraagt onze noteeringen voor smalspoor, trucks, locomotieven etc. Steeds in voorraad te Medan :
Daim!er Motorlorries Laschbouten Klemplaten en bouten Railspijkers.
1M
a
I
AAN ROLLEN
2.
—
Telefoon 211.
iiiiiiiimiiini iimkhbi
van de
I WIT ÜËKENPAPIER I
Gewicht 220 gram per M Breedte 1.57 M. per rol van 90 M, Prijs ’6o 1737, Prijs 75 ets. per M.
I
IH SMALSPOOR MATERIEEL
I G. M. BOKS & Co. 1
DIK 106'/.
j
MEDAN.
Anno 1884. Magazijn in de Tegelfabriek. ORANJE NASSAUSTRAAT 226. 298 w.
!
mmmMiimimifmwm
station MEDAN of franco werk f
Verf- &
.
I
Batavia
Nieuwe Noteering
—-— — 123 1237, — _ 121
I
om de andere maand met een tapvlakvan 1/3 omtrek van den boom o?er den geheelen aanplant door te voeren, Getapt werden in doorsnee 113.330(122. 340) boomen per dag, met een dagtaak van 500 boomen per koelie en een productie van 660 (630) halve Kg. De totale productie bedroeg 491.458(429. 370) h. Kg. tegen eer. raming van 440.000 h. Kg., tewijl wij op 31 Dec. 1922 een van de bekende firma vooraad hadden van 260.636 h. Kg., gevende een totaal van 752.094 h. Kg. Het netto provenu van 619.848 h. Kg. bedraagt f 377. 769; de voorraad per 31 Dec. 1923 was 132.246 h. Kg. ad f 0.75 per h. Kg. of f 99. 184, totaal f 476-953 (588.765). Uitstekende quaiiteit tegen concurreerende ."■*_■ '""? De balanswaarde per 1 Jan. 1923 was van 260.636 h. Kg. f 91.222 (67.753). de prijzen. kosten incil. directiekosten en assurantie wa ren f 189.338 (227.672), de Ind. belastingen worden niet gepubliceerd: en tantièmes vereischten f 52.046 (76.451). Importeurs : 1923 1922 1921 1920 waarna een netto-winst resteert van f 144.345 (in duizenden guldens) (220.887). De kosten van oogst en bereiding be Exploitatiewinst 2.486 265 1.376 2.690 W93rv3n * droegen per h. Kg- f 0.195 (0.24). Totaa Dividend 2.160 1.260 2.400 f 0.385 (0.52) excl. tantièmes en belastingen Het percentage der Ie kwaliteit was 82,17 Tantièmes 314 138 269 211 | mmmmmmmmmmmmmmmmm Wijst de gunstige productietoeneming op Afschrijvingsrek. 265 een gezonden aanplant, de rubberprijs verDividend in pet. 24 14 40 toont een dalende lijn. Willen wij ons in mm"^_«_^_^_-_■__-_■■-_-i-___B________Bla_W_M-»"«'^"-«-M-M^.MB-M In vergelijking met de twee voorgaande de toekomst met de rubbercultuur een blijjaren is de exploitatiewinst over 1923 zeer vend succes verzekeren, dan dienen wij gunstig; het cultuurbedrijf is echter uit den onne productiecapaciteit nog verder op te aard der zaak zeer wisselvallig, en een voeren, tot wij in VRAAGT STEEDS: staat zijn, na verloop van krachtige financieele positie is noodzakelijk tijd onzen minimum kostprijs te bereiken. om de conjunctuurschommelingen te kunnen Wij hebben dan ook besloten aan den aanweerstaan. Derhalve komt ons een meer plant jaarlijks eene uitbreiding van minconservatieve uitkeeringspolitiek gewenscht stens 15.000 boomen te geven. voor, al mag de Deli-Batavia zich overigens Voor levering 1924 verkochten wij: 60 'n in ecu sterke positie verheugen. .ons rubber (75 pet. first) tot l/s. 6d. fob Belawan, 180 tons rubber (standard) tol Serdang Cultuur Mij. f 0.83 fob. Belawan, 50 toas rubber (telque!) Blijkens het verslag der Serdang Cultuur tot t 0.68 fob Belawan en voor levering Mij. over 1923, is er thans alle aanleiding 1925: 50 tons Standard tot Is. 3 1/» d. ptr voor een meer optimistischen blik in de lb. cif New-York. 100 tons rubber (80 pet toekomst. Niet alleen sprak de Indische re- first) tot f 0.78/2 per h. Kg. N.-I. Cour. ! geering zich uit voor behoud der PoenaL- 30 tons rubber (80 pet. first) tot 1 s. 3 d. sanctie waarmede de voor ons zoo noodige per lb. (Eng.) cif New-York; 30 tons rubbedrijfszekerheid gewaarborgd blijft, doch ber (80 pet. first) tot 1 s. 3/8 d. per lb. tevens is de regeering doende voor naamlooze (Eng.) cif New-York; 60 tons rubber (80 ' vennootschappen een nieuwe belasting- pet. first) tot 1 s. 2 d. per lb. (Eng.) cit verordening te ontwerpen. Wij hebben daar- New-York. om gemeend zegt de directie gerechtigd tt Op de Onderneming Bobongan waren Importeurs: zijn, eene verdere uitbreiding aan onze geplant 125.000 (onv.) klappers. Jaarlijks zal Jr meerderjarige cultures te mogen en ook te de aanplant met minstens 5000 boomen moeten geven, omdat naar onze overtuiging, worden uitgebreid. Er werden» geoogst: to1012 Ibs. 1011 Ibs. 28i in de toekomst slechts die ondernemingen taal 482.161 (231.411) roten. Voor bereiding zullen rendeeren, die op de basis \an een van copra werden gebruikt 47 7.636 noten, KATZ BROTHERS L.MITED. groot bedrijf staan. welke 91.155 Kg. copra opleverden of tia. Oude Marktstraat 56. Tel. No. 712 Wij zijn er in geslaagd de kostprijzen; 1500 picol, uitkomende op p.m. 318 (329) van de tabak en vooral voor de rubber, noten per picol. De raming voor 1924 is aanmerkelijk te verlagen en voorzien voor ca. 800000 noten of 2500 picol copra. 1924 een verdere verlaging. Voor levering 1924 verkochten wij 150 De geheele rubberoogst 1924 en het groot- tons copra tot f 32.375 per pCt, Kg. cif JMH_faBaBBB--_-WB-ffi--__B^_--B_____Ks-_B-HWBBBB '■'3SSBM_H_____-_B__-Sg________Wgi ste gedeelte van oogst 1925 zijn verkocht Adam, waardoor wij voor dat boekjaa , :egen cc i prijs, waarmede voor de twee naar het zich iaat aanzien, voor het eerst volgende boekjaren een behoorlijke winst op deze cultuur eene winst kunnen calcuwerd vastgelegd. leren. Het kwam ons gewenscht voor in De tabaksoogst 1922 van de ondernem ng de fabricatie 't op dubbele bedrijfszekerheid Adolia/Espérance werd geplant op 358 (278) aan te sturen. velden en leverde uit 2638 (2131) pakken, De zuivere winst, mcl. saldo v,j. ad waarvan 2550 pakken naar Amsterdam wer- f50.000 bedraagt f316.180 (268.726). Codes: A. B. C. sth. cd. en Bentley. Telegramadres : DELIHAVEN MEDAN. den verscheept en tegen f 2 per Vs KgUitgekeerd wordt 15 (10) pCt. dividend Tel. Nos.: Medan 425 en 24, Belawan 18 en 20. werden verkocht. De totale oogst bracht op terwijl aan de reserve wordt toegevoegd f 749.314 (589.339). De kostprijs per »/»Kg. f 38.438 (17.697) Op nieuwe rekening gaas uitgewogen gewicht, excl, Ind. belastingen over f39.000. Inklaren en tantièmes bedroeg f 1369 (1.61), makenVan de activaposden op de balaas per de f 556.746 (485.568), tantièmes in Indië 31 Dec. 1923, noemen wij: ondernemiugseAfschepen en belastingen vorderden f 57.616 (32.036), kening t 150.000 <36.000) Hevea-aanplanl totaal kosten f 614.362 (517.604). latende f 981.129 (776. 247), klapper aanplant Bewaarneming tegen cedullen aan toonean net owinst van f 134.951 (71.734). f 1.079.201 (859.446). kapitaal tl .300.000 der en opslagbewijzen op naam Aanplant 1923 werd gebracht op 353 vel- (onv.), res.rve afschr. ondernemingsre k. den. Totaal werden ingewogen ca. 4012 pi- f 114.000 (-), id Hevea-aanplant f193.277 _.-..«._..-,-■ ...-.Brand- en zeeverzekeringen col tabak. Wij verkochten van dezen oogst, (-), id. klapper-aanplant f135.459 (-), Regroot 3056 pakken, uit de hand 1390 pak- servefonds f417.867 (339.127), Reserve div. Transporten en expedities % ken tot f 3.03 per 7a Kg., alsm« de in 1 1 bel. f84.294 (32.002). dië 130 pakken inferieure tabak tot ca. Exploitatie van pakhuizen voor alle t 0.40 per 7j Kg. ongesorteerd. Tabaksoogst 1924 wordt geplant op 352 doeleinden. velden. Wij leveren U uit Verzoeke alle correspondentie te richten aan ons Medankantoor. MEDAN-VOORRAAD te ' Onze 205 w. GLANSVERF A. 3 Juni 1924.
_.■-__
26
T"
Onder de Aandeelen in Cultuurondernemingfn komt f 3millioen aandeelen in de Cultuur Maatschappij -De Oostkust" voor, welke in 1920 in samenwerking met de Dcli Mij., de Senernbah en de Arendsburg werd opgericht. Omtrent deze maatschappij wordt in het verslag vermeld, dat zij -een veel beter geslaagd product dan verleden jaar ter markt bracht en hoewel nog geen winstgevend resultaat werd verkregen, ziet men met vertrouwen de toekomst tegemoet". De f 3millioen, die hierin zijn vastgelegd, hebben in de afgeloopen vier jaar blijkbaar nog geen inkomsten afgeworpen, zoodat 2/3 van het reservefonds moet geacht worden niet tot de rentabiliteit te hebben meegewerkt. De resultaten worden in uiterst beknopten vorm weergegeven, afschrijvingen, tantièmes, personeel, algemeene onkosten e. d.
_____
88 26
De onderneming Adolina/Oeloe-Batarg
f900.000 ad interim betaald (onder kasmid- Trap was beplant met 164.770 (162.454) delen opgenomen). rubberboomen. Getracht werd het tappen
Officiëele fondsennoteering der Handelsvereenigiiig Afdoening vorigen dag Laagste Hoogste
is reeds
NO. 129.
De Agenten:
I_L HANDELSVEREENIGING B. H_ KERKHOFF KESAWAN 142
on ■|c_
_
Bedenk, dat het publiek door Lw reclame haar 2761 opmaakt.
TELEFOON No. 503.
eerste
oordeel over Uw
zat
De te Kisaran aan de bevolking
teruggegeven gronden. proces tegen Teungkoe Mobamad Het
Rubberplanters! Laat al Uw DRUKWERK
Sjoekoer, die terecht heeft gestaan wegens een lasterlijke aanklacht ten nadeele van gemaken op '"ijn tamiliegenoot Teungkoe Moesa, is Wij ëindigd. De beklaagde is veroordeeld. vinden daarom thans vrijheid, op deze zaak terug te komen, echter niet om terug te treden in de lasterlijke aanklacht zelve, doch om een vraag te stellen, welke vanzelve oprijst uit de dessous van dit beëin-
latex Papier U steunt daardoor
Uweigenzaak!
digde proces. Teungkoe Sjoekoer hadTeungkoe Moesa beschuldigd, op een onrechtmatige wijze gronden te Kisaran van rechthebbende In-
eigendom, het bezit van Allah, die echter de vruchtbare aarde ten gebruike heeft gegeven aan den mensch ; de Inlandsche vorst is ais gemachtigde van Allah belast met de administratie van dit, AUah's eigendom en mitsdien verantwoordelijk tegenover God en de menschen, voor een rechtvaardige toewijzing van den grond volgens den wil van Allah dat de vruchtbare aarde ten gebruike zal zijn voor den mensch, in 't algemeen, hoog of laag, aanzienlijk of g.ring. De Mohamraedaansehe Inlander begrijpt, dat ook de volkshoofden, de rijksgrooten, in die toewijzing hebben te deelen en acht 't ook billijk, dat deze een groote» deel ontvangen dan de geringe man;doch degene die namens Allah den grond beheert heeft bij de verdeeling en toewijzing zoodanige rechtvaardigheid en billijkheid te betrachten dat ook de kleine man aaazijn
Aanslag op een Assistent. Op de Onderneming Bandar Teloe, kreeg hedenmorgen de assistent Mulder, met een der Javaansche contractanten, naar aanleiding van een door hem gemaakte opmerking, over het werk, hoogloopende twist. De assistent en de koelie raakten slaags, en tijdens de worsteling gelukte het aan den Javaan zijn piso blatti te trekken, en daarmede den assistent op negen verschillende plaatsen, gevaarlijke steken toe te brengen. Levensgevaarlijk gewond is de heer Mulder naar het hospitaal vervoerd. De dader is gearresteerd, en heeft direct bekend, als uitvlucht opgevende dat bij „mata glap" geworden was. De toestand van den heer Mulder is zorgwekkend.
Rommelpot. De menschen, die zeggen dat dit land geen lente kent, hebben ongelijk. Ze hebben zelfs groot ongelijk en ik meen, dat het slechte opmerkers zijn. Aanschouw toch de heeren der schepping. Nu, in dit tijdsgewricht. Het hoedje een millimeter scheef, veerkrachtige tred, een blik van overwinningszekerheid in de twinkelende oogen. Een houding van mateloos zelfvertrouwen. Een bloem in het knoopsgat, als ze maar durfden voor de buren. Ze schrijden langs 's Heeren wegen, beminnelijk en zorgeloos. Er zingt een vogeltje in hun hart en hun gelaat glimt van breeden lach. Hun ziel heeft weet van de glorie van al het geschapene en het levende schoone is omvat in hun algemeenen raenschenmin. ik vraag u, is dit geen lente? Ik zeg u, dit is de Lente En des avonds klinkt de lach, vrij, mateloos vrij. Het is juist de herboren Vrijheid, die de lente maakt tot een lieven lust. De kluisters zijn verbroken en het Leven bot uit. Aan alle kanten. Ziet ze samenscholen, die Pallieters, die begenadigden, die Vrijheids-wellusteiingen, die Lente-feesters, Ach, dat de Lente zoo spoedig vliedt. In dit land dreigt de herfst van „boven". Van de bergen wacht ons de koude wind, die de bloemen doodt en de lach doet verstarren. Die de natuur aan kluisters bindt en het geschapene kleurloos maakt. Maar nog is het Lente. En zoolang wat boven is niet naar beneden komt, zullen we het beneden ondersteboven keeren.
heemschen te hebben onttrokken ten eigen bate. Dit bleek onwaar, daar gezegde Teungkoe Moesa de bedoelde stukken grond ten TELEFOON 211. i i. "* ■ '' ' deele van het zelfbestuur van Asahaa ten geschenke had o. tvangen, ten deele als deel komt. De Inlander hier ter Oostkust, Z?ifbeInbraak met moord. executeur-testamentair met die gronden had stuursonderhoorige, meening, van dat deze var, is gehandeld, welke tot de nalatenschap Toen de administrateur van de onderneden overleden sultan behoorden. De be- principes dikwerf niet worden nageleefd. ming Padang Brahrang gisterenmorgen naar lasterde had dus geenerlei onrechtmatige Het Binnenlandsch Bestuur, dat hier de Medan, 4 Juni. daad met die gronden gepleegd en de aan- adat in stand wenscht te houden, is mede het kantoor ging, merkte hij op, dat de verantwoordelijk Toor de richtige naleving Javaansche waker, zich niet zooals gewoonklacht bleek dus valsch. Voor werkloozen. Een andere vraag echter is deze: water van de adat. R.i 't zal goed zijn, wanneer lijk voor het kantoor bevond. BinnengaanAneta verneemt, dat de Direct3 van afgescheiden van de persoon en de han- de inheemsche bevolking ziet, dat het Bin- de bemerkte bij direct, dat er een poging Binnenlandsch Bestuur een schrijven jsriebt delingen van Teungkoe Moesa met du be- nenlandsch Besfjur zich ha„r adat aantrekt. tot inbraak moest hebben plaats gehad, en bij heeft aan de verschillende Departe nent wuste grouden had moeten gebeuren en Het rechterlijk voo nis inzake Teu igkoe Hoofden, met mededeeling dat bij d< cen- wut er- volgens 'tgeen ten processe be'tend Sjoekoer moet, dunkt ons voor het Binnen- een nauwkeurig onderzoek, bleek dat gepoogd trale Kas voor Vblkscrediervczen, landt is geword:_ met die gronden in werkelijk- landsch Bestuur aanleiding zijn, na te Kaan, was de brandkast te forceeren, hetgeen dienaren die buiten werkelijker- dienst zijt heid gebeurd schijnt te zijn. wat er indertijd precies gebeurd is ni'Jtde blijkbaar niet gelukt was. Wel werden er kunnen worden geplaatst. De eischen waar In l.et vonnis icr.cn wij bij herha't!.?. gronden te Kisaran, welke door de order- op het kantoor eenige andere zaken vermist. aan deze candidaten moeten voldoen zijn : dat de bewuste groadiu, g.'ngen binu-n of neming aan het Zelfbestuur werden te uggele. Bezit einddiploma H.B.S. s{.cursus in de onmiddel:fi„c n_b
Paarden aangekomen. De plaatsing draagt voorloopig een tijde -behoorende Tandjong Moelia. door den concessionaris Men zal zich herinneren, dat in het jaar- niet aangetroffen. Overal in het rond werd lijk karakter, daar eerst blijken moet, ei werden teruggegeven aan het zelfbestuur Wij moeten nog even terugkomen op ons toen na«poring gedaan en eenige uren later bedoelde personen voor het accounancy „ten gebruike van de inheemsche bevo'kint, v «lag van den ditecteur van gemeentewerartikel over Tandjocg Moelia van gisterenwerk der instelling de noodige geschikthek van Asahan". Ten processa is, in verjand ken geklaagd is over het gebrek aan dierlijke ontdekte men het lijk van den waker in avond. Het haastige werk was oorzaak, dat trekkracht voor de sproeiwagens der geneen- e_n pari», bedekt met wat takken van de wij in den aanhef een toonen. fout schreven over met de bewoordingen van de aanklacht, te, waardoor de besproeiing der wege::l. niet (Officieel) De Nederlandsche Consul onderzocht, of. in het onderhavrig ''.evai aangrenzende heg. Een touw om den nek den oorsprorg van het bedrijf Tandjong Generaal te Hongkong waarschuwt zijne onder „inheemsche bevolking" «3S te ver zoodanig kon geschieden, als de directeur van den verslagene deed zien, dat de waker Moelia. Dit bedrijf namelijk is niet begonlandgenooten, die voornemens mochten zijr, staan de zoogenaamde „rajat peaoenggoe" wel noodzakelijk achtte. Wij vernemen thans gewurgd was. Van daders heeft men nog nen om de Oostkust een melkrijk vee te om aldaar werk te zoeken, aan hun voor- (de opgezetenen van de coacoss'^-gronderj) dat 1.1. Zondag een bezending van negen verschaffen door omfokking. De oorspronnemen geen gevolg te geven, aangezien daar- dan wel de „anak-boemi" (ac inh'-erpacbe stuks muildieren en een paard uit Britsch geen aanwijzing, alhoewel het onderzoek kelijke opzet is geweest de Oostkust goed voor geen kans bestaat. Werkzoekenden bevolking iv 't algemeen). Het vonnis heeft laaie aangekomen zijn en binnenkort in in vollen gang is. trekvee te bezorgen door het fokken van zonder middelen van bestaan Ïoopen de uitgemaakt, dat de gronden werden terug- dienst gesteld zuilen worden. Hopelijk is Hissarvee. In 1923 echter, toen de melknog, Nader vernemen verwij bij dat het daardoor eenigszins tegemoet gekomen aa*: kans, spoedig tot armoede te vervallen. gegeven aan het zelfbestuur ten g.btuikc ii der onderzoek, op een paar honderd meter kwestie een uitzonderlijk gewicht begon te gemeentewerken. kischt van van de „anak-boemi", de inhee msci..; beafstand van den eersten waker, ook nog het krijgen, is men zich in het bijzonder toe Raad van Justitie. gaan kggen op het fokken van melkvee. volking van Asahan in 't algemeen dus. Uitvoerrecht op klapperolie. lijk van den tweeden waker werd gevonUitspraak De vraag nu is geheel ai^scheide?. De directeur van Financiën heeft voor *** De Raad deed hedenmorgen uitspraak in van het proces —of deze gronden inder- de berekening van het uitvoerrecht van den, liggende in het bosch. De man was Van den gemeenteveearts bereikte ons de mededeeling. tegen gouvernements-acgroot L. Sr. K. door een bedoeling aanteekening volgende tijd de zaak aantal messteken ontzettend In het verslag wordt volgens de der kiapperolie de volgende gemiddelde kostbeschuldigd immers concessie-acte, bij belastingdienst, gesproken op den van het contractueel atcountant de inderdaad werden be- en marktprijzen vastgesteld, ingaande 22 verminkt. nemen door de gemeente van Bcngaalsch van het aannemen van giften met de ken stemd ten gebruike van de inheemsche be- Mei 1924: Gemiddelde kostprijs: nelijke bedoeling gegeven, dat hij iet i zou /olking. if AJeli en onderhoorigheden per 100 Liter Edna Raymonde en Harry Reynolds. gras van Tandjong Mcelja. Tandjong Moedoen of hebben gedaan, of na te laten in De beide artisten, die hedenavond in de lia zou daarvoor speciale kosten hebben In het vonnis dat overigens niet op f37.92 ■trijd met zijn plicht. Bioscoop zullen optreden, brengen daar moeten maken. Dit is volgens den heer Viste Dcli quaestie gaan wij, deze had in lezen per 100 Liter , 33.42 overal elders van pt Raad is oordeel dat hst een zeer belangrijk program. Zij zingen duet- ser juist het omgekeerde van den wezenlijDe mair dat de bewuste gronden behoorden te wor- gemiddelde marktprijs per 100 Liter , 39.3 1 en ten van Tosti, gelegde wettig overtuigend ten laste is den uitgegeven in erfpacht en voor opstal Leoncavalio eu Rossini. Harret ken gang van zaken ; Tandjong Moelia toch bewezen, en dat voorts is komen vist t< (aar. de inheemsche bevolking dus), doih April. Reynolds De uitvoer in alleen zingt o. m. een aria van had een groot surplus aan gras en de bewij Elders namen afzonderlijk den rub Handel en Edna Raymonde volksliederen heerder heeft dringend aan de gemeente staan, .dat bekl. niet datgene heeft geinan dat reeds in 1913 zich op die gronden bewat in zijn macht was, om een juistere in vond een „groote nederzetting van Vreem- heruitvoer uit dit gewest gedurende April in de passende costumes. Ook het populaire verzocht hem toch van dien voorraad at te druk van den financieelen toestand va i Oe de Oosterlingen en personen van andere op. Hier laten wij nog enkele andere uit- deel is niet vergeten. Natuurlijk is de bios- helpen. Daarop is het contract gevolgd. Tjip Seng te krijgen, waardoor het rapoor nationaliteiten, ontstaan doordat de In- voercijfers volgen : coprah 499.136 K. G., coop voor deze gelegenheid wederom in Ook op andere punten van het artikel had in zake de O. W. belasting van Oei Tjip landsche bevolking (?), aan wie die gron- Liberia koffie 65.460 K.G., Rubusta koff,e cabaret herschapen. De voorstelling waarin de heer Visser nog verschillende aanmerSeng, in overeenstemming met diens wen den waren uitgegeven en inzonderheid een 59980 KG., tabak 662 263K.G.. thee 686.112 beide artisten optreden begint om half tien kingen. Zoo deelde hij 009 mede, dat de schen, en beantwoordende aan de bed'xlinf zekere radja Oelong, ketoea van Kisaran, KG., theestof 32.352 KG., palmoliesoB.Bl3 Tevens loopt dien avond de ParamourMfilra P'ijs van 0.55 cent per K.G. waarvoor de van de door hem gedane gitten, benedei die met de uitgifte van de gronden (aan KG., sisal 1.796.915 KG üe kleine Italiaansche met Alice Braöy ir. gemeente zich zelf gras kon verschaffen {in ons artikel was de drukfout onbemerkt een bedrag van f 20.000.— bleet. de hoofdrol. de Inlandsche bevolking) bemoeienis had Sumatra tabak-inschrijving. De Raad veroordeelt derhalve bekl. wegens- namens het sultanaat, tal van gronden bui4ebleven van 5.5 cent per KG.) wel deVoor de Vrijdag 6 Juni a.s. te Amsterdam gelijk rekening hield met alle koelieloonen, De rubber uitvoer in April. het misdrijf van art. 419 tot een gevan- ten voorkenn is van het zelfbestuur aan te houden inschrijving van Sumatratabak Hier onder laten wij den rubberuiivoer bemesting en alles watsnnex was aan een genisstraf van twee jaar en zes vreemdelingen had verkocht"; dd. 3 Juni de volgende partijen uit dit gewest over April 1924 volgen, zoo- grasaanplant; bij den prijs van 066 cent, welmaanden, met a trek van den tijd in Voorts : dat een deel der bewuste gronden werden getaxeerd : als deze gespecificeerd wordt opgegeven in ke in de vergadering van den gemeenteraad preventieve hechtenis doorgebracht. in 1915 door den sultan aan Tengkoe Moesa de jongste Mededeelingen der Hacdelsver genoemd was, waren de kosten van aanleg 389 pkn. Kwala Mentjirim f 2,34 De eisch van het O. M. was drie jaar werd geschonken ; eeniging. „ 1,00 Medan * en uitbreiding inbegrepen. Er behoefde Verder: dat een ander deel dier gron- 865 2,23 Tandjong Djatti den, door den overleden sultan nagelaten, 666 te bestaan dat de gemeente zelf Uitvoerhaven Bestemming K.G. geen angst Verduistering. Tjina 823 gras Boeloe 0,91 had, want ten eerste legeen genoeg door Tengkoe Moesa als executeur beheerd, Belawan Nederland 124.046 Voor den Raad zou verder hedenmog'-r door dezen werden ingebracht in een -Bouw- 1100 2,63 Kwala Bïgoemit verden beide gemeentegrasveiden thans reeds Grt.-Britann.ë 320,035 voor den vijden ke^r terechtstaan J.H. vroe maatschappij Kisaran." 1,96 Toentoengan 788 een vredige op, be nden terwijl voorraad Duitschland men 68.5 ï 9 ger griöier bij den Landraad te Me.laa.be Sampali Zijn deze, in bet vonnis gerelateerde, fei- 468 voor de paarden toch ander gras nl. bosch0,51 Frankrijk 24.871 schuldigd van verduistering van proces-stuk ten te rijmen met het servituut dat door den 0,44 95 Medan Ver. Staten 2,021,24 \ gras moest snijden en aan het uitbreiden ken tot een bedrag vaa f 1000.— Evenals concessionaris op de aan het zelfbestuur 70 Bandar Klippa 0.42 Br. Zuid Afrika 7,182 was. de vier vorige malen, dat bekl. gedagvaard teruggegeven gronden werd gelegd, namelijk , 0,62 13 , Helvetia Dit wat de voornaamste opmerkingen van Penang 67,250 was, is hij ook thans niet versebenen wegens dat zij ingebruik zouden worden gegeven 486 „ Tandjong Koeba 0,62 den heer Visser betreft, die het evenwel ook Singapore 75,218 ziekte. De verklaring van den behandelen dei: aan de „imheemsche bevolking" ? andere op punten niei met zijn ambtgenoot Australië 4,052 Postwisselkoers. geneesheer wijst uit, dat bekl. in de eerste zes eens was. Óver de raimosa invisa bedreiging Wist die inheemsche bevolking zelve desBatavia 15 Met ingang van heden is, naar het Postmaanden niet zal kunnen verschijnen, daar tijds iets at van die voorwaarde, door den geen hij oordeel; had of uit de fokkerij Api-Api Singapore 57,010 ons mededeelt, de koers voorpost- Bagan kantoor hij gedurende dien tijd zijn huis nit t Zi! Tandjong Moelia wezenlijk teruggave van de melkrijk vee zou concessionaris aan de Pangk. Brandan Ver. Staten 31,541 kunnen verlaten. De zaak wordt dja-em gronden verbonden? Blijkbaar wel. Wij lezen wissels naar Nederland 1.04 Indisch Couontstaan achtte de heer Visser zeer quesPenang 61,733 raat uitgesteld tot Woensdag 17 December 1924. toch in het vonnis: , Singapore 1,047 tieus. .Overwegende getuigen dat Huiszoekingen bij Singapore de Ma' Chineezen. Baroe Pakan V 152,548 Atjeh. Afgescheiden van de technische bijzonAwil, Toek Moeda Koli en Radja Oelong piocureur-generaal heeft indertijd na Poelau Moeda Singapore De 120 Aan, het Kort Verslag van het Gouver- elk voor zich ongeveer 10 jaren geleden tot de kwestie van de Chineesche huiszoekingen Tandj. Poera Nederland 2,33] derheden, waarover deskundigen wel altijd nement Atjeh en Onderboorigheden over het zelfbestuur vsn Asahan het verzoek heb te Batavia en de interpellatie van het VolksNew Vork 58.490 zullen blijven strijden, moet het ons toch de maand Februari 1924 is het volden V ben gericht, een stuk land te mogen beko- raadslid Kan in een rondschrijven erop aanPena g 46,009 van het hart, dat van weerszijden der parontleend: men in de Kampong Kisaran ; dat dit ver- gedrongen, om met dergelijke huiszoekingen Singapore 25,173 tijen elementen in deze kwestie worden In de ochtenduren van den 2den van zoek werd geweigerd,* doch dat hua werd de noodige omzichtigheid te Bringin Singapore Tandj. betrachten en 4,920 gebracht, die met de vraag of Tandjong verslagmaand werd even buiten Koet; ridja a-ngezegd, dat zij wel elders gionden konLajang Bangkalis Tandj. vooraf binnengekomen berichten nauw1,270 Moelia de steun van de gemeente waard is een roof met moord gepleegd. Het sla :htof- den bekomen en dat hun die weigering vol- keurig tedeonderzoeken. Voorts Singapore stond daarin 2,360 en behoeft, niets, maar dan ook heelemaal fer was een Chinees Ong Jet, gast vsn het maak: onverschillig had gelaten" aangegeven, dat de politie zich in dergelijke Tandj. Balei Nederland 14,500 niets te maken hebben. En boe meer men laprozen-eüand Po Amat. De man ha I der D_ vrsag, of de weigering hi«n inderdaad gevallen moest doen vergezellen vaa een Singapore 11,322 er over nadenkt en hoe meer men er van tg gulden bij zich en zou op Koet;.radja volmaakt onverschillig liet, laten wij rusten. aer Chiteesche ambtenaren. Penang 3ü,157 verschillende zijden; o?erj?hoort, des te in.oopen doen voor de andere iijde t. .aster vestigt zich de me ening, dat een onInlandsche samenleving zoon beetje Wie de Een ca ander Grt.-Britanr.ië. geheelt toenmaals in cte 15..20 bevangen Hei lijk, dat 'n hevige slagwonyeha-:, werc kent, mag er 't zijne van denken. Die on- heele pers bespreking oordeel oyer de intrinsieke waarV-.. Staten gevonden. 7h,244 ter sectie vervoerd naar-de burgerlijke , verschilligheid der casu quo-rechthebbenden van het veebedrijf Tandjong Moelia Thans heeft de r^ocureur-gcr.erdai op- Siak Singapore 30.968 de inrichting ter gewestelijke hoofdplaats, öm gaat echter buiten de vraag om, of de gronnoodzakelijk is. Er zijn knappe mannen nieuw een geheim rondschrijven laten uit-jaan Laboean Bilik Singapore 18,505 trent de daders is nog nieis bekend. H-i' den inderdcad al dan zeggen: Tandjong Moelia heeft een gebruikdie niet ten Penang van ongeveer deo zelfden inhoud, da.' 3 Mei 50.512 onderzoek wordt voorgezet. taak te vervullen, het moet blijven gegeven grootsche werden aan de inheemsche bevol- tot datum draagt. Duitschland 20,320 Bij een bergschuiving op den 13 den ?z king. zijn andere knappe mannen, Ver. Staten Wat is aanleiding geweest tot deza her31,768 bestaan. Er bruari werden van een militair transport Nu de rechter uitspraak heeft gedaan in nnering vragen eak^i*; Javabladen. die zeggen : Tandjong Moelia is een hobby staande bij Sirikil drie r&r.rechausseea on- de persoonlijke laster perkai.i, blijft 't naar de gemeente kan haar geld beter besteTotaal 3,496,449 en der de aardmassa bedolven, terwijl tv.ee in- onze meening nog een taak van het den, op dan om het in stand te houden. Aan de sigaretten. Invoerrecht binLatex. landsche veroordeelden zwaar gewond gered n^n'andsch bestuur ter plaatse, als bescherstaan evenwel mogelijkheden als "an 6 Juni horizon bedraagt ingang Met bet in- Belawan Ver. Staten 234,400 konden worden. mer der rechten van de Inlandsche bevol- voerrecht voor sigaretten ( 150 per 100 K.G. dure melk, geen melk. slechte melk, geen De lijken van de overige sl.chtofie zijn king in 't ilgemeen, te onderzoeken, hoe 't gras, mimosa invisa overweldiging enz. enz. De invoer van sigaretten bedroeg ie. The Kings Birthday. tot heden niet gevonden. indertijd precies met deze ten behoevo der 1919 414420 K.G. Ter gelegenheid van den verjaardag van Laat men ons aantoonen, dat die mogelijkOp den 18 den van vers^'m-dand bral; inheemsen- bevolking teruggegeven gronden 508.175 K.G. Koning George van Engeland, had gisteren, heden aan de horizon spookbeelden zijn 1920 ter hoogte van Siboga de maft van een is gegaan, 525959 KG. in ver*--a-:d met de omstandig1921 ten huize van den Engelschen consul, den van een te zwaartillend mensch. Kan men prauw waarin gezeten waren de heeren Bus-j heid namelijk, dat roermalen stukken jvror.d 1922 489.125 K.G. heer Bailey, een zeer druk bezochte recep- ons niet laten zien, dat het spookbeelden jager, Philips en eene bemann<~*:, bestaan door a 419.840 1923 KG. ondernemi'!4' "i.n de bevolking wor tie plaats, waar naast een groot aantal per- zijn laat men ons dan aantoonen, dat de uit een vijftal lieden van het r>et meuloe afkomstig. De heer Bussjager, die de^ meermalen v;«>.en in verbi»nd y.jóe geuite voornamelijk op rekening te worden gesteld geheele corps B. 8.-ambtenaren tegen-woor- nut is. Toont men ons dat aan, dan gaan Inlandsche in een kleins prauw was overgestapt, iwan klachten over onbillijke verdeeli-g ven vrij- van de goedkoopere soorten. Ook schijnt dig was. Ook de gouverneur was aanwezig. we aceoord met het opheffen van dat den 22 sten behouden te Sinsbricg ai n. Ir gekomen gronden. de inheemsche bevolking in den laatsten tijd Nadat de muziek begonnen was met het bedrijft. Kan men ook dat niet aangevolge opdracht van den Gouverneu: wer< kijf Buiten zijn, zal wel dat met inheem- m er en meer over te gaan tot het rooken Wilhelmus te spelen, dat door alle aanwe- toonen, dan zijn wij van oordeel dat het door het s.s. Yvette dadelijk zee gekozei, sche of Inlandsche -bevolking" niet kunnen van pijptabak. zigen staande werd aangehoord, bracht de van wijs en ver-vooruitziend beleid getuigt, om de vermisten op te sporen, terwijl ho: zijn of waarschijnworden De verhooging zal naar alle Engelsche consul een heildronk uit op wanneer men, als een simpele poging de fatale de volks'!:oof de n s.s. Bellatrix op 22 Februari j.l. ter assisten- of rijksgrooten. hguioeld ónda: .inheemsche bevol- l';kheid ten gevolge hebben dat de bevolking Koningin Wilhelmina. Daarna werd het mogelijkheden aan de horizon te bestrijtie van Tjalang naar Sinabang voer. king" is niet anders te v?rs:aan dan d- kie- overgaat, hetzij tot het wederom rooken van Engelsche volkslied gespeeld, en daarop den, Tandjong Moelia in leven houdt. WanOp den 25sten van verslagmaand werden ne man. Ten aanzien vau verdeeÜng ai strootjes, hetzij tot het rooken van pijpta- was de beurt aan den gouverneur om een neer thans om duizend heele guldens Tande heer Philips en de overige bemanning vrijen grond onder de bevolking heerscht bak, waarvoor in hoofdzaak shag tabak in heildronk uit te brengen op het Engelsch djong Moelia den grond ingeboord wordt, behouden door het s.s. Yvette te Sinabang onder de Mohamedanen deze gedachte: aanmerking komt, zeggen de Meded. en den jubileerenden Koning en onze opvolgers van over vijf. tien jaren Vorstenhuis, vao aangebracht. De geheele aarde, dus ook alle grond, is 't de Handelsver. voor een melkvraagstuk komen te zitten, in het bijzonder.
DRUKKERIJ VAREKAMP* o>.
____
_
SUMATRA
—
.
—
—
—
-
—
—
—
_..
... ..
_
_ .. ... . -
Waarin geen enkel lichtpunt Is, dan «uilen die opvolgers het recht hebben de mannen van 1924 in gebreke te stellen. Ten slotte zijn er ook nog blijvers in Medan. voor wie een onbelemmerde melkvoorziening levenszaak is.
voegdheden toekent aan bet hoofd van het verwachten van wege de bezuiniging een Kantoor en zijn ambtenaren, teneinde hen grooter overschot, waardoor Indië eind 1925 in staat te stellen zich de vereischte gege- de moeilijkheden te boven zal kunnen zijn. vens te verschaffen, benoodigd voor de Zij verzochten voorts aan de regeering overheidsbemoeienis met de arbeidsverhou- inlichtingen aangaande de gemaakte oorlogsdingen in Ned.-Indië. KUSSEN BLOKKEN winst in verband met de betaalde O. W. RIEMSCHIÜVEN benoemingen. lijkt Besluiten en Dit zoo op het eerste gezicht mach- belasting. Sommige leden vroegen inlichOvergeplaatst is van de residentie Soe- tig veel op de voorbereiding eener ontijdige tingen aangaande de, volgens hun inzien, rabaja naar het gouvernement Oostk. van instelling van een algemeene arbeids-inspec- onvoldoende versobering van de Posterijen, Sum. de pol. opziener 2 kl. L.A. Bertram. tie, waartoe formeel zeker ruimte bestaat, en staats-spoorwegen. Enkelen constateerden, Op verzoek is eervol ontheven van hare maar die niettemin een zeer verrassende en dat het totaal tekort over de jaren van 1912 tijdel. werkzaamstelling als onderwijzeres gevaarlijke maatregel zou zijn. De bereid- tot en met 1921, 329 millioen bedragen heeft, / DRIJFDWJFaan de openb. 2 H.I.S. te Medan mevr. heid der Europeesche ondernemers om mede hetgeen ruimschoots is gedekt, door de te werken tot zuivering der bedrijven van inning van 317 millioen aan achterstallige L. Fluitman geb. Semeins. Benoemd is tot ml. onderwijzer aan de wat als misstand kan worden beschouwd, belastingen, terwijl bovendien over die jaren ASSEN RIEMEN : H.I.S. te Siak Sri Indrapoera Saidi gelar bestaat zonder eenigen twijfel; de recente nog 50 millioen te innen over blijft. Zij beslissing van de suikerindustrie tot afschaf- achten den socialen achterstand niet noemensSoetan Sati. M fing van allen kinderarbeid in de fabrieken waardig ingehaald. IN ALLE Benoemd is tot fg. controleur bij het Bin- is daarvan het Dit sluit echter geensEnkele leden achten de pariteit van den .' *j_; nenl. Bestuur op de bezittingen buiten Java zins in, dat menbewijs. eiken maatregel ten aanzien Indischen, tenopzichte van den Nederlanden Madoera Ph. J. Deijs, thans gedipl. gezag- van 4 DIAM MATEN de arbeidsverhoudingen zou toejuichen. schen, gulden onvoldoende. De ideaal toebij hebber het 8.8. Ook, waar deze op zichzelf overweging zou- stand zou zijn, de opheffing van beide, den verdienen en belangstelling zouden tot de goud pariteit. De oorzaak van de Rubber. _). Opgave van Van Etsen & Co.. Amsterdam. vinden in den kring der ondernemers, maakt depreciatie is de mogelijkheid, dat de ret 27 Mei 3 Juni de bedenkelijke kans, dat door allerlei re- geering druk kan uitoefenen op de Java Amsterd. Rubber C.M glementen en inspecties het bedrijf zou wor- sche Bank, om het land aan leeningen te 123 119 Bandar Rubber M. den belemmerd, hen vanzelf huiverig . . helpen. Het oploopen van de ontstane voor61 56 Basilam Rubber M. vooral in het licht van de gebeurtenissen in schotten wekt wantrouwen bij het publiek, Dcli Batv. Rubb.M. Holland, waar een over-ambtenaarde uit- terwijl de stopzetting van productieve wer69 73 Indische Rubb. Comp. voering van sociale wetten het bedrijfsleven ken, de .draagkracht van de bevolking aan162 160 TELEFOON 355. JUUANAHUIS MEDAN. Kendeng Lemboe R. Mij. grondig heeft afgemat. Waar men in Indië tast. Andere leden merken op, dat het 159 155 Koloniale Rubber M. 98 89 tot sociale maatregelen aanleiding ziet, zal voordeelige saldo van de handels-balans Ned. R. M. Nwe. aand. veeleer getracht moeten worden oplossingen wordt vernietigd door geldzendingen naar Oost-Java Rubber M. te vinden, die ambtelijke bemoeienis tot het het buitenland voor rente en affossing van 179 176 Preanger Rubber M. BUITENLAND. allergeringste 47 minimum beperken en dan schulden. De onveiligheid van den gulden 42 Aneta. Rotterd. Tap. C. M. tot minutieuze, 15 12 voortdurend controle vergen- is een direct gevolg van de mindere creSerbadjadi Rubb. C. M. regelingen. de Een actief protest. 173 dietwaardigheid van het land, ontstaan door Sumatra Rubber M. Men schijnt dat op het Kantoor van Ar- het grooter worden van den schuldenlast. 131 Naven 3 Juni. Een onbekende Japanner Timbang Dcli R. M. beid ook wel in te zien, en het blijkt ons, De eerst aan het woord zijnde leden ach- pleegde harakiri in den tuin van de AmeV.1.C.0. dat de bedoelde maatregel ook allerminst de ten depreciatie een gevolg van het feit, 50 46 strekking Hessa. heeft de instelling eener algemee- dat de leeningen niet in de open markt rikaansche ambassade ais actief protest tegen 98 Japanners in de immi~ Raya ne arbeidsinspectie voor te bereiden. Het zijn gebracht Andere leden achten ver- de uitsluiting der nacht —en schillende bezuinigingen zeer bedenke- gratiewet der Vereenigde Staten van N Amsterdamsche keersen. onderzoek naar de vrouwen kinderarbeid in werkplaatsen fabrieken en lijk voor de Inlandsche bevolking, waar Amerika. 27 Mei 3 Juni echter tot schijnt het geleid, inzicht te hebben Arendsburg 324 320 bovendien nog bij komt, de hoogere De zelfmoordenaar wordt door het geheele maatregel, dat een Dcli Maatschappij als genomen, thans nood belasting-druk- Eenige leden achten een 356 323 zakelijk is. Het Europeesch landbouwbedrijf bezuiniging en versobering noodig, ande- land verheerlijkt als een nationale held. Dcli Batavia Mij 288 280 is als een open boek: de kleine inlandsche ren weer niet. Van verschillende zijden Uitgebreide drukbezochte lijkdiensten worMedan Tabak Mij. en Chineesche bedrijven van allerlei aard wordt aangedrongen op voortvarendheid Rotterdam Dcli Mij. 35 35 in den voor hem gehouden. Er bestaan plan. zijn ■ B 1 I t i I Jfl m __B echter voor Rit! »"""' -*' r* het meerendeel Senembah Mij. van herziening de het belastingstelsel voor nen voor het organiseeren van een groote 292 273 duisternis, gewrochten der en I 11] ij _M Holl. Dcli Cie. pref. er is alle re_hl ia Ï 195 de verhooging van de inkomsten. Aan de betooging 'voor het gebouw der Amerikaanir 190 te Krapoh nemen, den aan dat de buitengewoon Algemeene rekenkamer dient voorgesteld 10 10 sche ambassade. bedenkelijke resultaten, die het onderzoek te worden een doorvoering van '__ Amsterdam Serdang Mij. de De animositeit tegen de Amerikanen Dcli Spoorweg Mij. aand. 103 99 tot dusver heeft opgeleverd, nog een on- verkavelings-commissie, en verder de splitaangenamer Door het Ie Quintet S. O. K. beeld zullen vertoonen, wan- sing van gouvernementsbedrijven, in een groeit dusdanig, dat de politie order gekreNederlandsche Handel Mij. 130 131 Kon. Petroleum M. 438 415 ner de enquêteerende ambtenaren zich, departement voor verkeerswezen en een gen heeft de Amerikanen in Japan speciaa' 0.1. van den HeerTh. von HARTMANN gewapend met hun nieuwe bevoegdheid, departement voor mijnwezen en nijverScheepsberichten. beschermen. Vele Amerikanen verlaten mderdaad kunnen vergewissen van al het- heid, voorts een samensmelting van de te Japan. Het s.s. Kedoe vertrok28 Mei van Rotterdam geen in vaak verborgen Extra Menu Restaurant a la hoeken gebeurt. militaire en burgerlijke geneeskundige dienopstand naar Indië. in Albanie. Een 388 Hierbij zij dan nog aangeteekend, dat de sten, en van de B. O. met de Genie, W. Times verneemt, De 4 Juni. Bordeaux considerans van het besluit ook uitsluitend en* tenslotte het productief maken van het Wisselkoersen. is in Alba op onderzoek wijst, niet op inspectie in den leger, door dit te werk te stellen bij de dat er een opstand uitgebroken Neder 1. -Ind. Handelsbank 6000 nationalisten Uit Skutari rukken zin, die daaraan moet worden gehecht. Medan, 4 Juni 1924. aanleg van wegen en den bouw van brug- nië. Tirana. Het Albaansche kabinet is naar op De nieuwe maatregel valt dus toe te jui- gen, waartegen andere leden echter weer T.T. Adam 96— T.T. Hongkong 146% De staat van beleg is afgekonafgetreden. Zicht „ 144- chen. Zoo te zijner tijd het rapport betref- bezwaren opperen. 96% „ Amoy digd. „ Shanghai 203— fende het onderzoek mocht worden open-r.T. Londen 12.07'/, Het hoofd der P.T.T. Naven 3 Juni. De nationalisten versloeZicht „ 12.05— Zicht Duitschl. baar gemaakt, zal wel blijken, dat de toeWeltevteden 4 Juni. Het hoofd P.T.T. der gen de regeeringstroepen en namen Tirana T.T. Amerika 2797, „ België in de Europeesche industrie, en meer von Faber heeft op standen 13»/» wegens verzoek Zicht „ vol- in. Er vielen honderden dooden en gewonT.T. Frankrijk 15% in het bizonder in de landbouwnijverheid, 278»/* diensttijd brachten met ingang van 2 Sep- den. T.T. Japan 113 1/, Zicht „ 15*/. afsteken bij die in het inlandsch en Chi- tember Zicht „ ontslag eervol gekiegen onder dank„ Dreigende opstand in Roemenië. Italië 13113V* „ neesch bedrijf als de hemel bij de hel- In- betuiging. T.T. Spore Zwitserland 50— tusschen, het vertrouwen 3 Juni. Generaal Avarescu, diel Boekarest, 140% in de bedachtzaam„Br.-Indië Conferentie Japansche consuls. is heett daar een onderhoud I 85%. geweest, 'in Italië heid van het tegenwoordig hoofd van het Weltevreden, 4 Juni. Heden ving de gehad met Mussolini Hij dreigt thans op Neder 1. Handel-Maatschappij. Kantoor van Arbeid mag er niet toe leiden conferentie van Japansche consuls aan wel- te rukken naar Boekarest aan het hbofd van Medan, 4 Juni 1924. dat de gevaren uit het oog zouden worden ke voortduurt tot 14 Juni. Daarna biedt 50.000 boeren. De regeering kondigde den T.T. Adam 96— Zicht Kopenhagen 47% van een zoodanige uitbreiding of de Bataviasche consul generaal een diner „ Stockholm 74% verloren Zicht „ staat van beleg af en dreigde met zeer 96% zoodanige toepassing der thans verleen- aan, waar tevens T.T. Londen 12.07% tegenmaatregelen. „ Christiania 41- een aan zullen zitten de de bevoegdheden, dat nu incidenteel, doch hoogste autoriteiten uit handels- en finan- scherpe „ Duitlandschl. Zicht „ 12.05— Reuter. effectief, een soort van surrogaatarbeidsin- cieele kringen. Op „ Weenen T.T. Amerika 2.79— 11 Juni biedt de G.G. spectie zou worden ingesteld, die zich als De Davis Gup wedstrijden. Japan (M Are best lor your health, 1 Zicht „ 2.78% 113% paleis te Buitenzorg een diner aan in het T.T. Frankrijk 15% T.T. Singapore Dublin, 3 Juni. In de Davis Cup wed140% een alomtegenwoordig bemoeial in het be- de deelnemers der conferentie aan. Zicht 15% „ Britsch-Indië 85- drijf dringt. Surtout pas trop de zèle! strijden wist Frankrijk van lerland met s—o they will not hurt the België „ Hongkong 146% NEDERLAND. -n 13'/» Frankrijk, wedstrijden te winnen. Lacoste, „ Italië „ Amoy 13— Aneta. 144% versloeg Occrea, lerland, met 6-1; 6-3; „ Zwitserl. 50—, De edele wedstrijd. 6 3. Den Haag 3 Juni. Deanti-revolulionnaire enCouiteas, Frankrijk, versloeg Dillon, lerNEDERLANDSCH-INDIE H kamerleden hebben tien procent, de andere land, met 4-6; I—6; 6-2; 11-9; en TOBACCO CO .LTD: De Arbeids-inspectie. Aneta. vijf procent van hun salaris als kamerlid in De plaats van het Kantoor van Arbeid 6-2. Volksraad. de schatkist teruggestort. wordt in de Indische staatsadministratie Het Duitsche kabinet. Weltevreden, 3 Juni. Aneta verneemt, Personalia. langzamerhand scherper en duidelijker be- dat uit het afdeelingsverslag van den Berlijn 4 Juni. Marx is herbenoemd tot VolksDen Haag 3 Juni. De Leidsche lector kanselier, de afgetreden ministers zijn evenpaald. Toen het werd ingesteld vlamden de raad de algemeene beschouwingen, Kapteyn is benoemd tot hoogleeraar in de eens opnieuw benoemd. idealen hoog op, en men kreeg den indruk, blijkt, voor dat verscheidene leden de finan- faculteit der letteren te Groningen. dat men desnoods bereid was sociale kwes- cieele politiek van de regeering huldigen, De toestand van Seipel. Den Haag 3 Juni. Overleden is Rector ties in het leven te roepen zoo deze onver- en vooral het bereikte resultaat. Men is IJttftli); fJEWARE.tCh_pIiS_B Weenen 4 Juni. De doktoren spreken ~W.«ur_ b, M_J Ï*8 ■ hoopt niet onmiddellijk in voldoende aantal echter van oordeel, dat dit resultaat niet van Reysen, hoofd redacteur van de MaasI. of ">o">-l-»£*,"'J3 >.-J*« thans voorzichtiglijk de hoop uit, dat Seipel bode. rijp voor oplossing aanwezig mochten zijn. overschat mag worden, aangezien een aanherstellen zal. Dividenden. Wat het Kantoor zijn moet, namelijk een tal uitgaven Pro Memorie is opgebracht, In een buitengewone zitting heeft de naDen Haag 3 Juni. Het interim dividend centrale ter verzameling van materiaal en terwijl voorts 44 millioen naar de buitenvergadering haar afschuw over de een studie-bureau, begint het inderdaad te gewone uitgaven is overgebracht, waarvan der Dordtsche Petroleum Industrie Maat- tionale misdaad, waaraan de kanselier als slachtoffer schappij is voor 1924 vastgesteld op 10 worden. Het oplossen van allerlei vraagstuk- niet is na te gaan, of dit enkel en alviel, uitgesproken. procent. ken, waarvan de urgentie bezwaarlijk valt leen kapitaalsuitgaven betreft, of ook exul*_fe gg Het dividend der Cultuurmaatschappij in te zien, is blijkbaar verschoven tot een ploitatie-gelden, en uitgaven voor de verder Vorstenlanden is vastgesteld voor ge- ____S_____H___________________^^^B^^^^^^^^^^^^^^B^^^^^^^^^^^^** .^gsa^*-»
IDRkIFWtERK I
I i
/\\//ji^2^s^
/^fl
-^
g I
]/ïÈk
—
% *V»
J=f
■
./’
—
—
_
—
— — __
.
I
DELI ESTATES ENGINEERING & G. U. LTD.
HEDENAVOND
—— —__
—
_ _
-
Carte.
ÏJË K IC 11 1 11 jl^J-ji-bJP II
—
1 5^«êpï®ss II
|
_
-
fl
——
|I II
VIRGINIA
OIGARETTES
I
11
TELEGRAMMEN.
|É
__ _
.
:M^^^Og».L_,
1
'■
ff '■
-
-
|
CHAMPAGNE
HOTEL DE BOER
HACKERBRAU BIER MUNCHEN Licht en donker.
DIT 'T MOEDERLAND. Zeven millioen belastinggeld. Het is eenvoudig onbegrijpelijk, viadtde Tel. Een Nederlandsche atoomvaarten, de Koninklijke Hollandsche Lloyd, verkeert in financieele moeilijkheden. Hulp van de 1 Staat en van de gemeente Amsterdam wordt infe roepen. Samen zullen zij tekorten financieren tot een bedrag van 7 millioen gulden, vtr deeld over 5 jaar. Dat wil dus zeggen, dat ia tijden, waarin zelfs op sommige dringenee uitgaven bezuinigd, en loonen en salarissen verminderd moeten worden, waarin de tee "tand van 's lands financiën, nog dezer dage n weer, zeer bedenkelijk bleek, een aan zienlijk bedrag zal worden uitgegeven tot behoud van een nationale onderneming. Mag men onder dergelijke omstandighe den nu niet in de eerste plaats eischen, dat de toestand der betrokken maatschappij ernstig en zaakkundig onderzocht, en de noodige zekerheid voor het te verst ekken crediet verkregen wordt? De regeering schijnt de noodzai i van zulk een onderzoek niet te erkermer.. Ten einde de regeeringsopvattingin in deze duidelijk te teekenen, veroorlo\en wij ons dan ook even een vergelijking niet h-t particuliere zakenleven. Gesteld de financieele toestand vin uw zaken is zorgwekkend. Even zorgwtkkend als die van 's lands financiën. Om uw schulden te betalen moet gij u reeds tot vreemde geldschieters wenden, want in uw eigen kring kan men u niet meer helpen (Amerikaansche leening). Gij moet u op allerlei bezuinigen en uw personeel verzoeken met minder loon genoegen te willen nemen. Nu komt er wéér een neef, die ook in moeilijkheden verkeert, een beroep op u doet: „Leen mij zooveel l" Een belangrijk bedrag. De zaak van den neef is riskant. .Door niemand kan met zekerheid gezegd worden of de vooruitzichten van dien aard zijn, dat redelijkerwijs kan verwacht worden, dat hij met den voorgestelden steun op de been zal kunnen worden gehouden." (Mem. v. Antw.
pag 5).
Wat doet u nu ? Zoo maar het gevraagde geld geven? Of eerst door uw bankier, accountant, of ander onpartijdig deskundige
zwijken, Vooral de koeien, die pas gekalfd hebben schijnen voor deze besmetting het meest vatbaar te zijn. In Eindhoven en omstreken zijn in enkele dagen tijds reeds meer dan vijftig koeien bezweken. In Tilburg moet dit getal reeds meer dan 100 bedragen. De plaatselijke veeartsen, dr. Nijssen en dr. Pulles, hebben onmiddellijk consult gehouden met eenige professoren van de Veeartscnijkundige Hoogeschool te Utrecht. Het schijnt, dat de ziekte uk Oostenrijk is overgebracht en tot de meest kwaadaardige soorten behoort. Nader vernam de Tel. dat prof. W-s-ter
en een specialist voor inwendige vee-
ziekten uit Utrecht zijn gearriveerd. Geassisteerd door dr. Nijssen en Pulles hebben derre heeren eea bezoek gebracht aan verschillende stallen, ten einde een onderzeek in te stellen. Zij slaagden er in de kiem dezer gevreesde ziekte te vinden en tevens het serum daartegen, dat in de Seruminrichrting verkrijgbaar is. Te zelfder tijd is ook te Tilburg door de Rijksseruminrichting aldaar een onderzoek ingesteld, waarbij men tot dezelfde conclusie kwam als in Eindhoven. Het onderzoek duurt intusschen nog voort. Naar aanleiding hiervan deelde dr, H. S Frenkel hoofd van het veterinair Centraal. Laboratorium te Utrecht, evenwel me le, dat prof. Wester en hij met de veeartsen dr. Nijssen en dr. Pulles een langdurig onderzoek ingesteld hebben. Nu zou 't wel -enigszins voorbarig zijn, te zeggen, dat de oorzaak reeds geheel vaststaat. De betrokken deskundigen hebben allerlei secties gedaan en veel materiaal onderzocht. Het bacteriologisch onderzoek is echter nog niet geëindigd. Wel meent een der betrokken veeartsen, op grond van zijn nadere bevindingen bij de Rijks Seruminrichting, dat de kiem de z.g.n. Pasteurella zou zijn, een bacterie, genoemd n~ar Pasteur. Deze ziektekiem zou een besmettelijke ziekte veroorzaken, waarvan de naam luidt: «Haemorrhasische Septicaemie." 't Is niet onwaarschijnlijk, dat prof. Wester en dr. Frenkel ook tot deze conclusie zullen komen doch, naar laatstgenoemde verzocht mede te deelen, zou 't niet geheel juist zijn, thans reeds genoemde ziekte als de oor zaak aau te duiden. Auto export naar Duitschland. In de oorlogsjaren en ook daarna werd vanuit Duitschland een groot aantal wagens van allerlei model en ook automobielen ingevoerd. Aan den rijksweg van Enschedé naar Gror.au ziet men dan ook ettelijke enorme wagenparken, waar honderden wagens van allerlei model op koopers wachten. Door de gewijzigde omstandigheden, zijn deze vervoermiddelen op het oogenlik even wel' in Duitschland duurder dan in Holland en zoo ziet men het eigenaardige verschijn sei. zegt de „Msbd", dat deze Duitsche wagens weer met meerdere stuks tegelijk de grens overgaan. Met de automobielen is het precies eender. Zoo vernam het blad, dat de Duitscher Stoewer, te Amsterdam, dezelfde, die den exKroonprins per auto naar Duitschland bracht vergunning heeft voor den invoer van 1000 Overland automobielen. Bakels, de officieele Nederlandsche importeur, en ook anderen konden deze vergunning niet krijgen. Een groot gedeelte dezer auto's gaat via Enschedé over de grens.
laten onderzoeken, hoe het met de zaken van uw familielid eigenlijk gesteld is, of al zijn inlichtingen wel volkomen objectief zijn ? Zou u vervolgens niet eerst willen weten ot de ongunstige toestand der zaak wellicht aan onbekwame leiding te wijten was, en of in verband daarmee geen voorziening voor de toekomst ware te treffen? Zou u zich bovendien niet laten voorlichten omtrent de wenschelijkheid om de onderneming ook technisch te reorgarisee ren, alvorens haar met uw noode te missen geld te steunen ? En ten slotte, wat zou u doen ten opzichte van het volgende ? Uw neef heeft van verschillende zijdei geld ter leen ontvangen, alles op zuiver commercieele basis. Nu komt hij bij u, en doet een beroep, niet alleen op uw financieel hulp, maar bovendien op uw moreel gevoele. Zal u nu zeggen : Geef eerst je crediteuren een eerste hypotheek op je bezit, en daarna leen ik je 't geld zoo ongeveer a fonds perdu. In elk geval vraag ik hoegenaamd geen zedelijke zekerheid ? Het ware kortweg absurd. Natuurlijk zal u ongeveer aldus redenee- Overwerk ten behoeve van den kruiser ren: Wanneer ik u niet help, failleert gij. „Sumatra". Dan zijn uw crediteuren nagenoeg alles van den heer Schaper Op vragen de kwijt. Door mijn steun houden hun vorde- betreffende de aan de onderneming „Werkg ringen op u een hooger waarde. Derhalve, spoor" te Amsterdam verleende vergunninaan mij geeft gij een eerste hypotheek, eo tot het doen verrichten van overwerk ten daarna kunt gij met uw schuldeischers hur behoeve van de voltooiing van dea kruiser ne belangen verder regelen. „Sumatra" antwoordde de Minister van A. En wanneer, ten onrechte, uw eischen H. en N.: Op 2, 3 en 4 April j. 1. moest wat streng worden gevonden, zou uw scherp d.ig en nacht in de onderneming „Werkintwoord luiden : Bedenk wel, ik steun y- spoor" arbeid worden verricht, bestaande niet met mijn eigen, maar met andermans in het kotieren van krukssen voor een geld. Daarvoor moet ik dus zeker de uiterste; Nojrsch motorschip. Deze arbeid zou if) zorg in acht nemen. drie ploegen worden verrricht. Een verZoo zou ongetwijfeld elk normaal mensch gunning om door één kotteraar des nachts in dergelijke omstandigheden denkin en te laten werken was verleend. Door he? doen. worden van een der kotteraars Maar zoo normaal weigert eenvoudig de ziek genoemde data slechts er op waren minister van arbeid te handelen. volledig twee met dit werk Hij weigert kortweg alles, wat hierbovei ersonen beschikbaar, zoodat vertrouwde het etma.l van een verstandig mensch met verantwoor- hiervoor over twee arbeiders moest verdet ld delijkheidsgevoel mocht worden verwacht. worden, dan ieder l'/ uur rusten lO'/s die 2 Geert onpartijdig onderzoek door experts uur werk zouden hebben gedurende vier naar den toestand van den K.H. Lloyd 1 dagen. Hiervoor werd vergunning verleend. Geen onderzoek naar de btkwaa r.hei i Met het oog op de veiligheid was Let van de bedrijfsleiding waaraan weer mi echter niet gewenscht den kotteraar des lioenen lanss- en stadsgeld zullen worde i geheel alleen in de werkplaats te nac'tts latin. toevertrouwd,—nadat volgens globale scha:Daarom werd beraamd iwee draaiei9 >p ting op aandeele.; en obligaties K.H.L. reeds dezelfde wijze aan anderen arbeid dan hierongeveer 45 millioen Nederlandsch geld, werkplaats boven bedoeld in de te laten onder die leiding, verloren is gegaan. werken, er steeds één zoodat kotteraar en Geen onderzoek naar een mogelijke re- eén draaier aanwezig waren. Voldoende organisatie van het bedrijf! vertrouwd personeel, om drie ploegen aan Geen hypothecaire of andere zekerheid de draaibanken te zetten, ontbrak. voor de ter leen verstrekte belastinggelden, d;e met het oog o;; De twee draaibanken, in geval de onde-neming toch 'iqui ieeren haar plaats > oor deze nachtbezigheid in moet, een moj|eli._heid, die niemai i, ook aanmerking kwamen, waren in gebruik voc r volgens den ministe', met zekerheid ont- werk voor de .Sumatra". Aan de dichtstkennen kan. bijzijnde batik stond een werkman, die Niets van dit alles weigerde over te voor den kruiser De wijze waarop deze aangelegenheid van en die, hoewel hijwerken nergens toe gedwongen regeeringswege wordt behandeld, toont wewerd, mededeelde werk van een interpelladerom zeer duidelijk de opvatting als zou tie in de Tweede Kamer te zullen maken. de overheid het geld der burgerij veel min- Toen het stuk voor de gereer' .Sumatra" der serieus mogen beheeren dan een be- was, is een werkstuk voor schip een ander drijfsleider dat zijner aandeelhouders. op deze bank gezet. Het door den zooeven En die opvatting is funest. bedoelden werkman geopperde bezwaar wa:. Weer besmettelijke veeziekte daarmede vervallen. Niettemin heeft „Wein Holland. rkspoor" geen vergunning meer aangevIn de provincie Brabant heerscht in he- raagd voor een draaier, doch werd 's nachts die dus niet meewerkte, vige mate een besmettelijke ziekte onder de maar een sjouwer koeien, die, zoo zij niet spoedig bedwon. doch alleen bewakingsdiensten verrichtte, gen wordt, een ernstige ramp voor den vee- waarvoor geen vergunning noodig is bij stapel dreigt te worden. De aangetaste die- den kotteraar gezet. Op Maandag 7 April ren sterven binnen tweemaal 24 uur. Het kwam de derde kotteraar hersteld terug en vleesch moet voor de consumptie worden konden de assen in drie ploegen worden afgekeurd. Een typisch verschijnsel is, dat afgewerkt. Verder gaf de Minister als zijn meening de beesten eerst hevige benauwdheden krijgen, daarna neusbloedingen, waarna zij be- te kennen, dat hij het in casu alleszins ge-
-
-
—
—
I
DODGE BROTHERSI MOTOR CARS | N. V. VELOPROME, Medan.
I
MINIMUM BENZINE-en OLIEVERBRUIK MAXIMUM KILOMETERS PER BAND
MODEL 1924, PRIJS f3900.-COMPLEET.
t**s*asmmmmmmmimMt!mmßmm*Mmmm
ORANJE BIOSCOOP
Hardnekkige rheumatiek. Hoe Dr. Williams' Pink Pillen deze ui' het gestel verdrijft. Bij iedere periode van koud of vochtig weer hoort men de klacht, „Ik word weer gepijnigd door mijn vijand, de rheumafek." En zoo gaat het door, zoolang de menschen hunne vruchtelooze pogingen, deze diep zetelende bloedziekte mef uitwendige -middelen te genezen, volhouden. Het zit in Uw gestel; Gij moet het verdrijven door Uw bloedvoorraad te zuiveren en aan te vullen. Eeist dan bestaat er hoop op genezing van rheumatiek, zóó dat de ziekte niet terugkeert, hetgeen na het gebruik van uitwendige middelen niet het geval is. In ontelbare gevallen hebben Dr. Williams' Pmk Pillen de ergste aanvallen van rheu maiiek genezen, omdat zij het vergiftigde bloed, waardoor de ziekte veroorzaakt wordt, wider zuiv<.r en goed maken. En net alleen dat doen zij ; zij vernieuwen tevens de zenuwen, versterken de verterings- en andere organen van het lichaam en geven het geheeie ge stel nieuw leven. Zijt Gij het slachtoffer van rheumatiek. heupjicht, spit in den rug of zenuwzwakte ? Is Uw blofd waterig of onzuiver? Lijdt Gij am z< nuwacht gheid, zwakte, slechte spijsvertering? Gebruikt dan Dr. Wiltiams' Pink Pillen en Gij zult genezen. Pr. W.lliams' Pink Pillen (Pilules Pink pour Personnes Pales du Dr. Williams') zijn verkrijgbaar bij alle drogisten a fl. 2.— per flesch of fl. 11.— per 6 flesschen. Dr. Williams' Medicine Co., Singapore. Hoofdlrntoor voor Engelsch- en NederlanGseh Irr-ië. 2G2 A
MACHINIST-TECHNIKER gediplomeerd, de laatste twee jaar werkzaam als technisch leider van een groote rubberfabriek ter O. K., vijf aar werkzaam op Java, volkomen bekend met het geheele smalspoorbedrijf, voorzien van uitstekende getuigschrif-
ZOEKT BETREKKING. Brieven onder No. 2801 Admir.ir stratie De Sumatra Post.
ten,
Kennisgeving The Serdang Central Piantations Ltd. Hiermede brengen wij ter kennis, dat de Heer P. C. EVANS, administrateur van Soekaloewey en Baloewa Estates heden ontslagen werd en dat in diens plaats met ingang van 1 Juni 1924 tot tijdelijk waarnemend administrateur werd aangesteld den Heer H. C. PANTLIN. The Anglo Dutch Estates
Agency Ltd A g e n t s.
Medan, 31 Mei 1924.
2803
wettigd zou hebben geacht, dat een overwerkvergunning voor eenige draaiers werd afgegeven. Met economische belangen, in verband met de concurrentie iv binnen- en buitenland, heeft dit niets te maken. Er was een bijzondere omstandigheid aanwezig, gelijk zich die in een dergelijke groote onderneming onvermijdelijk herhaaldelijk voor-
doet.
Hedenavond
JJIJG van PROGRAMMA mmWXmmmmWmmmWWmmi
J3lk
De Verklaring Der
Bik
Superioriteit by
\
§
B
if lI §I lI 8«f | ff ï ||l 5 M§ f f
Banden
Alle vereischten voor
i
*/ «iPlf
En Firestone Koordbanden voldoen aan nog meer eischen door de vele hoeken van het kruis —en noppen loopvlak; terwyl de soepele, elastische band zelf de auto spaart on het comfort van het ryden
Grootste Kilometertal per Gulden
"
WL^
Rens, Ltd. Fuchs & Soerabaja
Batarvia
Bandoeng
Semarang
Medan
restene ?f N. V. MEDANSCHE DRUKKERIJ. Goedkoop en keurig werk. Vlugge en coulante bedieningScherp concurreerende prijzen,
zoowel voor drukwerk als kantoorbenoodigdheden.
240
VIERDE BLAD.
DE SUMATRA POST WOENSDAG 4 JUNI 1924
WETENSCHAP.
Verder brengen deze onderzoekirgen gegevens over de bloeibaarheid (Biütenreiie) der organen, de vraag dus onder welke omstandigheden men het groeipunt wel of niet kan brengen tot bloemvorming. Gelijksoortige experimenten zijn ook reeds verricht voor de hulp, waarbij zich tevens geheel andere versch'jiiaele:) voordoen dan bij de Hyacinth. De resultaten daarvan, evenals vau het voorgezette onderzoek met de hyacinth, zija echter nog in bewerking en zullen later gepubliceerd worden.
De bloemvorming bij de hyacinth. In een vergadering van de afd. Wis- en Natuurkunde der Kon. Akademie van Wetenschappen te Amsterdam werd mededeeling gedaan, dat een uitnoodiging was ingekomen ter vertegenwoordiging op het in Augustus a.s. te Toronto te houden Internationaal Congres voor Wiskunde. Daar geen van de leden dit congres kon bijwonen, werd besloten schriftelijk blijk van belangstelling te geven. Hierna sprak de heer B 1aa u w ever «De gevolgen van de temperatuur tijdens de bloemvorming bij de hyacinth". In de eerste plaats zet spreker in het alKant in Nederland. gemeen uiteen met welk doel in de afgeVoor de Nederlandsch-Duitsche Vereeniging, loopen jaren het laboratorium door planen de Vereeniging voor Wijsbegeerte heeft tenphysiologisch onderzoek te Wageningen werd gebouwd en ingericht en gereg Ide prof. Groenewegen, voorzitter der Ned. afd. van onderzoekingen werde■; uitgevoerd over de de Kant-Gesfcllschaft, in het gebouw Lange jaarlijksche periodieke ontwikkeling der be- Voorhout 1 gesproken over Kant in Nederland. langrijkste tuinbouwgewassen. Prof. Groenewegen wees er allereerst Bij deze soort experimenten over orgaan- op, dat de wijsbegeerte haar wedergeboorte vorming gaat het vooral mat het oog op heeft te danken aan Kant. Vandaar dat in alle tuinbouwkundige belangen om het zoeken landen van de wereld (bijzonder ook in China naar optima. Hiervoor is een grondig en langdurig on- en Japan) dezer dagen de groote denker wordt Frankrijk
GEESTELIJK LEVEN.
derzoek noodig.
Een zeer uniform materiaal van jonge Hyacinthenbollen werd van Juli - October in 11 verschillende constante temperaturen geplaatst gedurende 3, 5, 8, en 12 weken, Zoo «verden deze op pl.m. 44 verschil lende wijzen behandeld, terwijl de. handeling juist aanvangt op dat merkwaaraige tijdstip in het plantenleven, waarbij het
bladvormend
groeipunt op eens overgaat bloemvorming. tot Maar het blijkt dan, dat bij een dergelijk onderzoek niet alleen beïnvloed wordt heel het vormen van de bloemtros. maar ook het uitloopen van meer of minder bladen, de lengte en de breedte der loofbladen, die het volg nd jaar zullen assimileeren en daardoor ook de diktetoeneming der bollen ; dat verder ook het aantal uitloopende wortels en de lengte en de dikte van de wortels den invloed ondergaan van de in den zomer toegepaste behandeling. Het blijkt daarbij, dat het optimum voor de bloemtrosvorming zeer vet verwijderd ligt van het zeer hooge optimum voor bladvorming, dat wil zeggen voor het assimileerend bladoppervlak en derhalve voor de boldiktetoeneming. Dit verschijnsel is op zichzelf botanisch reeds zeer opvallend en
wordt evenals verschillende andere punten nader onderzocht, maar het is ook voor de culturen van zooveel belang, omdat daaruit volgt dat in de eerste jaren, als het enkel gaat om het dikker worden van de bollen de optimale behandeling bij voorkeur geheel anders zal moeten wezen, dan in de latere jaren als de bollen verhandeld worden en alles aankomt op een optimale bloemtros.
verschenen van 1781 tot 1798) begon Kant in ons land invloed te oefenen. Reeds in 1787 vond een Duitsch predikant op zijn doorreis door Nederland in zijn hotel iemand in studie van Kant's boeken verdiept. Onze landgenoot Hulshof schrijft in die dagen aan Kant, dat Kant schenken zal een bevestiging van de moraal en van het geloof, al verklaart hij veel nog niet te begrijpen. (De brief is opgenomen in de onlangs verschenen Briefwisseling van Kant). Kant heeft ook relaties gehad met de grafelijke familie der Hogendorps. De Hogendorps zijn verwant met de Kayserling's, in welke familie Kant als Hauslehrer is werkzaam geweest. Davidßumpenius kende Kant al van de schoolbank. Toen hij Kant's beroemdheid vernam, schreef hij hem brieven ter aanmoediging, mits hij maar in het latijn blijft schrijven
(Schöngeisterei). 't Is duidelijk, dat de genoemden geen introductors van Kant in ons land konden zijn. De introductor is geweest de oudpredikant van Hemert, hoogleeraar aan het Remonstrantsch Seminarium te Amsterdam. In 1792 schreef van Hemert reeds een merkwaardige studie over Kant's Ethiek en in 1795 beantwoordt hij een
prijsvraag van Teyler's Genootschap over het herdacht: en België maken alleen goede recht der Rede. In 1796 schreef hij het pijnlijke uitzondering. Overal elders is de na- buitengewoon belangrijke boek: Beginsels der gedachtenis van Kant gehuldigd. Kantiaansche Wijsbegeerte, dat een zeer talentnog geen jaar geleden Toch heeft de Fran- volle uiteenzetting van Kant's nieuwe denksche wijsgeer Emile Boutroux de groote ver- beelden geeft. In mr. Joh. Kinker (die ook in diensten van Immanuel Kant herdacht. Te meer Frankrijk het eerst Kant bekend maakte), die is dat te betreuren, waar Kant eigenlijk ook van het Kantianisme herstel derrede verwachthet eerst de wereldvredegedachte heeft gepro- te, na de geestelijke verwoesting der Fransche pageerd. Revolutie, had v. Hemert een krachtig medeVoor Nederland besiond aanleiding voor werker. Er ontstond spoedig een kring met een een eigen herdenking. Dat is nog te weinig tijdschrift Magazijn der kristische wijsbegeerte, bekend. Te Amsterdam begon Kant toch zijn dat tot 1808 leefde en veel gelezen is. Na 1808 bijzonderen invloed op ons volksleven uit te werd ;het tijdschrift omgezet in een tijdschrift, oefenen, eerder dan in eenig ander land buiten getiteld : Lectuur voor de ontbijt- en theetafel. Duitschland. Kant had de eerste geestdriftige Toen de orthodoxen zagen dat Kant niet aanhangers in ons land en ook in ons land is beantwoordde aan hun verwachting als verdediger van het Chr. geloof met nieuwe argumenhet eerst een leerstoel voor Kant opgericht. Om Kant's vroegen, invloed in ons land te ten, ontstond verbitterde tegenstand, waarvan verklaren, ontwierp spr. eerst een schets van de dichter van Alphen eerste organisator was. den stand der wijsbegeerte in ons land vóór Dichter Rhynvis Feith blies mede alarm, geïnKant. Die stand was vrij treurig. Philosofie gold spireerd door een boek van Reinhardt, een der als bijvaak en ze werd ouderwezen door phy- eerste Kant- bestrijders. Feith weerlegde Kant sici, theologen en litteratoren. Het onderwijs in verzen aan Sophie, welke verzen Kinker bestond eigenlijk in een vervlakt Wolffianisme. geestig beantwoordde met verzen van Sophie De theologische docenten putten zich vooral aan Feith. uit in het bewijzen van godsdienstige stellingen. Ook Bilderdijk trad tegen Kant in 't geweer, De litteratoren kwamen niet verder dan Plato zelfs zoo verbitterd, dat hij v. Hemert's misen Socrates, eindpunten volhens hen van de maakte gestalte zelfs niet spaarde. Deze felle wijsheid. Men sprak van de heilige, volmaakte bestrijding is voor de Kantbeweging vernietileer van Plato. Frans Hemsterurs negeerde al gend geweest. het nieuwe op denkgebied stelselmatig. Voor Ook van andere zijde kwam bestrijding, van velen was filosofie de kunst van sierlijk rede- den kant der klassische wijsbegeerte in David neeren. Duitschland oefende destijds bijna geen Wijtenbach, die bovecdien nog zeer geestig de invloed uit in ons land. Kantiaansche theorieëa ondeedde. Plotseling en ongedacht vroeg (Kant's werken Zeer tot schade der zaak ontaardde de strijd
-
r
NO. 129.
tusschen Kantianen en tegenstanders in oustichtelijk gescheld. Een tijd van inzinking volgde. Toch is Kant niet dood. Het scheen aanvankelijk dat Wijtenbach over de heele linie gewonnen had, maar Opzoomer paste kritiek toe, Rouwenhofï was beslist Kantiaan, Kuenen paste de strenge moraal van Kant toe, Bellaardt Spruyt, de Bussy... zij hebben allen Kant weer min of meer binnengehaald. Spr. besloot met de meening, datKant's geest ons heele geestesleven heeft doordrongen en vooral voor goed heeft veroverd de mondigheid van den menschelijken geest, de autonomie des geestes. Wat nederlaag leek is ten slotte overwinning gebleken.
Nederlandsche arbeid in
Djeddah.
Er zal te Djeddah, de havenstad van Mekka, een hospitaal komen vanwege de Amerikaansche zending, voor welk hospitaal ook hulp wordt gezocht van de Nederlandsche zending in Ned.-Indië, aldus het Hbld. De Nederlandsche zending heeft bij de stichting van een Christelijk zendingshospitaal te Djeddah bijzonder belang. Van NederlandschIndië uit gaan er vele duizenden pelgrims naar Mekka. Alleen Java levert per jaar gemiddeld meer dan 10.000 pelgrims. De laatste jaren komt bijna de helft van al de pelgrims, die Mekka bezoeken juist uit Ned.-Indië. Vandaar dat een zendingshospitaal aan de toegangspoort tot de heilige stad der Mohammedanen ook voor de Nederlandsche zending van groot belang wordt geacht. Voorloopig is uitgestippeld, dat de Amerikaansche zending het hospitaal zal stichten en onderhouden, en dat van de Nederlandsche zeriding slechts zal worden gevraagd gedurende enkele maanden per jaar één der missionaire artsen, natuurlijk met behoud van zijn salaris, voor dit doel af te staan. Hiervoor zou de Geref. zending, die 't grootste missionaire artsen (naar verhouding) in dienst heeft 't eerst in aanmerking komen. De bedoelde arts zou dan met de pelgrimsschepen meereizen en zoo ook onderweg fungeeren. Herdenking van Moody en Sankey te Londen.
Het is nu vijftig jaar geleden, dat de evangelisten Moody en Sankey uit Amerika te Londen kwamen en er door de kracht van hun persoonlijkheden een religieuze opwekking over geheel Groot-Britannië teweeg brachten. De heer G. N. Voorhoeve, hoofdredacteur van het Chr. Weekblad „Timotheus", vertelt in zijn orgaan van het bezoek, dat hij bij het herdenkingsfeest op 4 April aan de „Spurgeans Tabernacle" in Londen bracht. „Er waren misschien een duizend menschen
-
\\\" 1
I
§J£,'_--gi-f>_N .<j^^
te
<^T
/
.
,
ontaarden in een chronische
£^>-^
JJKWJH^,^.
/s~;_Wi=p;% PK^===b__3
WB^^V '\,~ ;"'__r
\vs>*r
Ii
hoeatatillerid, verzachtend, «lijmoplossend, genezend.
i»_________«——__———_—_——_—«■
"———*
Ontvlucht warm Medan
I
VACUWTIE- rJAAR BOVEN Schitterende nieuwe ESSEX six- wagens
V■
Ji
CjOSTUMES
Geopend «ot 7.30 uur n.m.
Dienst
vice versa
s- „K OP A H".
Scherp concurreerend!
MEDANSCHE AÜTOVERHÜURDERU. (384da.)
WWij deelen hierdoor mede, dat
de oliepalmenaanplant der onderneming Martabing te rekenen van 1 Juni
jl af een afzonderlijke onderneming vormt onder den naam van Oedjoeng
Onderhoudt een geregelden halfweke- Silau. Als tijdelijk administrateur treedt lijkschen dienst op de Heer W. GALLEZ, die in geVertrek van Belawan : Hjke kwaliteit belast blijft met het lederen Woensdag vier uur namiddags , lederen Zondag drie uur namiddags , beheer der onderneming Bangoen
Eerste Klas Passagje ( enkele reis / 28.15 : retour /50 55.
maken het rijden tot een waar genot.
Telefoon No. 700.
„il
CREPE MAROCAINE
BELAWAN - PENANG S.
M
1
(OT
£})
Straits Steamship Co. Ltd,
f
Generaal-agentschap voor Abdijsiroop, Chineesche Voorstraat 17, Soerabaia. 2818
I■
!
FRANSCHE HOEDEN. Soekamoelia 3 Medan Telefoon 5.
Abdijsiroop fer flacon (ia koker verpakt)/-.-.pergroote flacon f5. —■ (de groote flacon isvoordeeliger). Eischt onze handtcekening: L. I. AKKER. Rotterdam. Verkrijgbaar bij alie Apotheken,
f/,
VOILE ZIJDEN EN
koudheid, hardnekkigen hoest, bronchitis, influenza, asthma, de
W»^ 'M—* MrdrY
t^Slw tl ui tllTOgffln^ip
jL
I / ** . moet gij dadelijk genezen
r<M
[
1
Dien naren hoest
W
Voor vracht en Passage wende men zich tot:
LIMITED ( HARRISONS & CROSFIELD Agenten i
Afdeeling Scheepszaken.
363
telefoon 200, Medan.
VELERLEI. Een nieuw schip van de K. P. M. Een der medewerkers in Nederland van het N. v. d. D. schrijft aan zijn blad. Op 3 Mei a.s. zal, aldus is voorloopig vastgesteld, een nieuw schip der K. P. M. zijn bestemming volgen, en van
Au Bon IVlapché
rrr dm V\\\ P'I HilM HTI 1$
aanwezig in ,'Spurgeons Tabernacle" den 4 den April j. 1., en weldra stroomden er nóg eenige duizenden binnen, allen opgekomen om te gedenken, hoe vijftig jaar geleden Moody en Sankey uit Amerika in Londen kwamen. De eerste spreker van dezen herdenkingsavond maakte opmerkzaam op den zegen, die in Londen en overal gesmaakt werd, toen in 1871 Moody op zijn heldere wijze het Evangelie verkondigde, en Sankey het vertolkte door zijn liederen, met krachtige, aangrijpende stem gezongen. En hij wees er op, dat het Woord nog altijd levend, het bloed nog altijd de grondslag is. Zouden we dan niet bidden om een nieuwe opwekking: „Heer, wij gelooven ; kom ons ongeloof te hulp !" Een tweede spreker herinnerde aan Moody's eenvoud. Hij zocht het niet in welsprekendheid. Hij zeide zelf, er zoo tegen op te zien, voor een groot gehoor te spreken. Liever wilde hij nog schoenpoetser zijn ! Maar God leidde het zóó, dat hij moest spreken voor scharen van twintigduizendend en meer ! En de Meester bekwaamde hem, om de wereld te leeren, wat God kan doen door één eenvoudig man, vervuld met den Heiligen Geest. En iets van deze atmosfeer voelden wij in deze ure van ons samenzijn, toen de prediker Jenkins met zijn prachtige stem de liederen zong: „Hier zijn de negen en negentig bij elkaar," en: „Jezus van Nazareth gaat voorbij." We zagen als het ware vóór ons dat ééne verdwaalde schaap, in de doornen verstrikt We leefden mee met de droefheid van den herder, met het leed van het verlorene, maar vooral ook met de vreugde van het wedervinden. „Rejoice! Rejoice! Rejoice!" Als een machtig jubellied klonk het „Verblijdt u met mij!"
Amster-
dam naar Batavia vertrekken. De Smartenhondt, met dezen naam doopte de directie der K. P. M. de nieuwste aanwinst harer vloot. Wie niet terdege thuis is in de geschiedenis der Nederlandsche scheepvaart, zal dezen om het eerste gezicht wel eenigszins vreemd aandoenden naam kwalijk thuis kunnen brengen. De directie der K. P. M. in Nederland, bij welke wij nieuwsgierig aanklopten om te weten te komen, hoe zij er toe gekomen was om den, hoewel zeer Nederlandschen, m&ar ijiettemin in de ooren der massa vreemd klinkenden naam aan haar nieuw-
Urinezuur en de nieren.
Oveitollig urinezuur is de werke'ijke oorzaak van rheumatiek, ischias en spit en het kan zoowel de oorzaak als het gevolg zijn van nierzwakte. Zware, moeilijk verteerbare spijzen, alcohol, overwerking en nadeelige gewoonten leiden tot de voi ming van een dusdanige hoeveelheid van dit vergift, dat de nieren overweldigd worden door de overspanning om het uit het bloed te filtreeren. Voorzorgen en matigheid verminderen de hoeveelheid urinezuur, vergemakkelijken de taak der nieren en voorkomen dat niet-gefiltreerd urinezuur zich in de aderen, spieren, zenuwen en gewrichten afztt en kristalliseert. Deze voorbehoedende maatregelen kunnen "worden aangevuld door tijdige versterking van de nieren door Fo:ter's Rugpijn Nieren Pillen. Dit speciale niergeneesmiddel verschaft succes, zelfs in gevorderde gevallen van nieraandoeningen verschijnselen als rheumatiek, steen, spit, ischias, niergruis, nierwaterzucht, nier- en blaasontsteking, en urinezuurvergiftiging. Verkrijgbaar bij Rathkamp & Co., te Batavia, Soerabaja, Medan. Bandoeng, Soekaboemi, Makassar en Djokja, hoofdagenten v. N. Indië en in alle apotheken en gr. toko's a f 2 p. flacon of f 11 p. zes flacons. 241
GENEESHEER met ruime klinische, ook chirurgische
ervaring, biedt zich aan, liefst als waarnemer, eventueel overname praktijk.
Brieven onder No. 2802 Administratie'De Sumatra Post. VENDUTIE wegens vertrek naar Europa op Vrijdag 6 Juni a. s. des avonds 6.30 uur van den net en goed onderhouden inboedel van den Heer
H. P. A. VAN IJSSELSTEÏJN Goenoeng Kataran Estate in de Goedang „TOKO TOLI" te Tebing Tinggi. o.m. zal
worden verkocht een snelloopend Batakpaard met sulky op rubberwielen, geheel compleet. Bandar. Met opdrachten belasten zich gaarne Tabak Maatschappij Krapoh de Heeren van Goenoeng Kataran, Tebing Soennei Lipoet Cultuur Maatschappij J. NIELSEN, Hospitaalassistent j. riemsdijk, van 5, Tinggi, tel. Societe Financiere des Caoutchoucs. Bahsoemboe,Jkleian, g. Pamela en de Agentschap voor Sumatra Venduhouder M.E. DONKERSLOOT, 2817 Goenoeng Kataran. 2814 AGENTEN.
ste 9chip te 9chenki,n, was zoo vriendelijk
Op 18 December 1603 verliet de vloot tenteeren m et het ordinaris vice-admiraalson9medetedeelen.dat Joacaim Hendricksz Texel'B reede. honorarium van 100 Hollandsche guldens geweest op per maand. was het kapitein Het is tocht bedoeling niet onze om den Swarrenhoadt admiraahchip der vloot, welke in 1604, on- >.e beschrijven. Men was half Mei 1605 in Hij keerde onverlet terug, werd in 1621 van Caerden, commando Paulus van 't lieve vaderland terug. der het benoemd tot vice-admiraal op de Vlaam naar ZuiJ-AmeDe buit schijnt te zijn meegevallen, maar sche Kust eu ais zoodanig Commandantter expeditie wa 9 getogen rika. Omstandig is de vloottocht beschreven desniettemin waren de Admiraliteiten niet over 5 oorlogsschepen en voer in die kwali in het scheepsjournaal van Hendrik Ottsen. scheutig met de stoffelijke erkenning van teit, convoyeerende koopvaarders naar den dat uitgegeven is door den Heer JW. IJ- de verdiensten der kloeke zeevaarders, die Levant Toen dit dienstverband om was, begon zerman onder de auspiciën derLinschoten- hun leven hadden gewaagd om de admiraVereeniging ('s Gravenhage, Martinus Nij- liteits-kassen te vullen. opnieuw de doleantie om, volgens hem, hoffl9lß) Zoodat er lang en breed over gekibbeld te weinig betaald „traktement en costgeld, De vloot-expeditie onder Van Caerden, werd wat als extra-belooning zou worden met het resultaat, dat hij -vereerd" werd droeg, volgens den heer IJzerman, niet toegekend, Boleh tawar! „met een gouden keten ende Medaille tsamen anders dan het karakter van een stroopWat voor kapiteins en scheepsvolk te waerdich 700 gulden". tocht en werd op touw gezet om in den verdrietiger was, omdat, tijdens de rei 3, Op 7 Juni 1627 stierf Swartenhondt, zaak, berooiden toestand van de geldmiddelen der uit den aard der vaak schraalhans wiens naam, opgedoken uit het stof der verbetering brengen. keukenmeester was geweest. Admiraliteiten te archieven, nu gegeven is aan het schip, Uit de resolutie, op 11 September 1603 De vivres reikten niet toe, omdat de reis dat na aankomst in den Oost-Indischen door de Staten-Generaal genomen, blijkt langer had geduurd dan men tevoren had Archipel, met de zusterschepen Barentsz, berekend en het gevolg was verzet en mui- Roggeveen en Bontekoe den 14-daagschen het zonneklaar. terij op de vloot. Maar noch van Caerden, dienst Singapore Admiraliteit had het Makasser De Amsterdamsche Java namens „collegenomen, de Ternate initiatief ook ïoch Swartenhondt waren er de mannen Noord-Celebe9 Goroatalo giën van Hoorn en Enekhuysen." Men naar om te wijken voor hun ondergeschikten. Tominibocht v.v. zal gaan bevaren. poogde de -coüeg ën van Rotterdam, Mid- Met de vuisten wisten zij aan boord het Wil men nog eenige bijzonderheden omdelburch en Doccum" tot deelneming over 4ezag te handhaven. trent het schip ? De Swartenhandt werd ge-
Guinea over een kam scheren, daarvoor verschillen zij te veel in adat en leefwijze. Als meest opvallende karaktertrek valt van den Papoea zijn wantrouwen op, welke zich lot een ieder uitstrekt buiten de naaste familie, en gedurig oorzaak, is van veeten en twisten. Spr. stond langeren tijd stil bij de uit dit wantrouwen voortspruitende bel^efdheidvormen (het zittend ontvangen van den gast b.v. en het in prauwen ruggelings naderen van het strand, als vertrouwens-b\i\k). In 1895 werd eens van zulk een beleefdheidsvorm misbruik gemaakt tot het begaan van een moord, en tot op heden hearscht er ernstige veete tusschen de twee betrokken partijen. Na de oorzaken van strijd en twiïi, die soms jaren duurt, behandelde spr. in het kort de gebruiken bij het vrede sluiten, waarbij dan bijna overal kalk wordt rondgestrooid of overgereikt, als het ware om de haatdragende geesten der beleedigde voorouders, die den strijd in het leven riepen, te verblinden en den vrede voor hen te verbergen. De Papoea's zijn first class koppensnellers ; de hoofden der gevallenen worden geprepareerd en bewaard, doch Scheepsbouw Nederlandsche bouwd door de Mij. te Amsterdam. waarschijnlijk niet met animistische bedoelaadlijnen is lingen. De iengte tusschen de Ook de hoofden der overlanden familie383*-6". De breedte op buitenkantspanten: 49' leden werden bewaard, en aangewend als -2". medium tot contact met de onzichtbare weHolte (moulded) tot bovendek 29' reld. Thans echter hebben zij veelal plaats gemaakt voor in hout gesneden beelden der -6". Op 10' —6' diepgang zal de water-ver- afgestorvenen. Vervolgens behandelde spr. de uitgesbreiplaatsing in zeewater ± 7620 ton bedragen. De bruto-inhoud is circa 4600, de netto- de demonologie der sta mme .1 aan de Humboidtsbaai, de setans-en taonbaroe-feesten ïnhoud ± 2800 registert ons. Het schip biedt accommodatie voor 44 (overgenomen woorden) om erdaarniopte -erste- en tweede-klasse- passagiers en, in wijzen, dat vaak in de adat invloeden van de tussebendekken, voor i 1600 dekpassa- buiten zijn te bespeuren, Makassaarsche en
— —
edoch zonder resultaat. Zoodat Amsterdam en het Noorderkwartier alléén bleven, voor de kosten voor de boot. Amsterdam aanvaardde de uitrusting van twee oorlogsschepen : het in 1599 al voltooide groote schip Den Hollandschen tuin (400 last) en het in hetzelfde jaar aangekochte Engelsche schip De Consent (150 last). Verder van een jacht, een proviandschip en twee „saloupen, elck in 6 of 8 stucken om bequamelyc in de schepen gelegt en wederom des van doen zijnde in den anderen geschrouft te worden." Het Admiraliteits-collegie van het Noorderkwartier zou eraan toevoegen twee schepen : De Witte Valk van Enkhuizen (200 last), bestemd voor Vice-Admiraalschip der vloot en nog een schip van 260 last, De SamsOn. De bemanning der vloot zou tellen 575 koppen. Men dacht 15 maanden uit te blijven en regelde daarnaar de benoodigde vivres. Als een schip mocht vergaan, zou het verlies blijven ten laste van het Collegie, dat het had uitgerust; 3/s van den buit zou komen ten bate van Amsterdam, 2/ 3 ten profijte van het Noorderkwartier. Misschien was het voor dien tijd een royale renumeratie, maar ons lijkt het een schrale belooning voor den Admiraal voor een expeditie, welke toch zeker vol gevaren zou wezen: f 150's maands en vrij en disch." Edoch Paulus van Caerden accepteerde ze. Op het Admiraal-schip werd aan vriend Joachim Hendricksz Swartenhondt de charge van kapitein opgedragen, tegen een salaris, boven .vrije tafel," van 75 gulden per te halen,
In het vaderland teruggekeerd had Swartenhondt zich tegenover den fiskaal te verantwoorden over, tijdens de reis tegenover
het scheepsvolk gepleegde „hardhandigheden", terwijl hij moeite heeft gehad om van de schriele lastgevers zijn aandeel in den behaalden buit los te krijgen. In het jaar 1606 keerde hij der Admiraliteit van Amsterdam en het wisselvallige zeemansbestaan den rug toe en vestigde zich te Amsterdam, in een buurt, welke in later eeuwen miuder goede reputatie zou krijgen, in de Nes, als herbergier. Oud-zeelui plachten voor het métier aanleg en neiging te hebben, en het schijnt Swartenhondt, die aan zijn herberg zijn eigen naam gaf, haar herdoopende, want te voren borrelde men er .In den Prins van Oranje", niet slecht te zijn gegaan. De klandisie van zijne vroegere matrozen, ondanks de vroegere heftige rencontres op het admiraalschip, schijnt hem niet
hebben ontbroken. Maar, oude liefde roest niet en het vroegere métier schijnt hem zóó te hebben aangetrokken, dat hij in 1620 bij het afbopen van het Twaalfjarig Bestand, toen er kans was om met den Spanjool weer eens zijn krachten te gaan meten, gaarne zich een benoeming liet welgevallen tot vice-admiraal op de vloot van 21 schepen. Prins Maurits in eigen persoon belastte hem met de belangrijke charge. Hij toog met de vloot naar de Middellandsche Zee, maar 't was al weer marchandeeren over het salaris. Hij etechte 300 gulden per maand, en .in cas van" lamheid, te
kreupelheid, blindheid, tengevolge van verwonding, een levenslange invaliditeits uit.Voorschot" kende men in die dagen al; keering ten bedrage van 600 gulden. Swartenhondt toucheerde als zoodanig twee Edoch, men wilde voor hem geene uitzondering maken en hij had zich te conmaanden loon. maand.
Ge-r.szins mag men de stammen van N geheel N. Guinea, omdat juist de bergbewo-
——
Het totale laadvermogen, inclusief bunkers, enz., is ± 4050 tons. De machines zijn geleverd door Werkspoor te Amsterdam. Zij zijn direct werkend van het triple-expansie-systeera, met drie cylinders, elk op een afzonderlijken kruk werkend. De diameter der cylinders is 28 l/a" X 47" slaglengte
54".
De stoom wordt geleverd door 4 waterpiipketels, systeem Babcock en Wilcox, Marine-type. Het door de machines te ontwikkelen vermogen bedraagt 3150 I.P.K. terwijl de snelheid in gewonen dienst 12'/« zeemijl zal wezen.
Grepen uit de Papoea adat. De heer F.J.T.v. Hasselt bekend zendeling heeft voor het K.N. Genootschap te Weltevreden een interessante voordracht gehouden over bovenstaand onderwerp ; De heer v. Hasselt sprak van zijn dertigjarige en aring in Nieuw-Guinea .voornamelijk dij de stammen aan de Noordkust opgedaan.
Het huis van admiraal Dubbel Wit. De heer Joh. H Been schrijft aan de
NR. Ct. uit Den Briel: Men kent Witte Corneliszoon de With. den onverschrokken zeeheld uit ons Heldentijdperk, die zichzelf Dubbel Wit noemde, als kleine boerenjongen met zijn stikkerzakje dagelijks naar den Briel ter school ging en van de jongens aldaar op zijn kop kreeg, omdat hij als Doopsgezinde niet vechten mocht, tot hem dit verveelde en hij zich als elfjarige knaap door ds. Leo te Nieuwenhoorn door den dooD in H« Op.
——
giers :
± 77" ;
ners zoovele andere tegenhielden in verdere ontwikkeling
Boegineesche vooral. Spr. vertelde van de mystieke ceremoniën in de jongelingstempels, van de leende der oer-moeder, aan wie ook de westersche volken zijn verwant, van de naamgeving en de curieuse vormen van bijgeloof daaraan verbonden, om daarna speciaal de aandacht te vragen voor de in hun gebruiken zoo conservatieve bergstammen, die door wederzijdsche vrees weinig in contact komen met de
strandbewoners Bij de bergstammen vlotte het zendingswerk niet. Wel geloofden zij dat er Boven iets goeds moest zetelen, omdat de kladdie, het goede voedsel, volgens de legende uit den Hemel was neergedaald, doch het telkens veranderen van woonplaats, wanneer een fam ilieiid gestorven was, en de ingekankerde weerzinwekkend barbaarsche gebruiken, verhinderden den voortgang van het zendingswerk. Totdat de bergstammen door tactvol optreden van den zendeling, het vorig jaar in een groote vergadering de meest ontwikkeling-remmende gebruiken afwoerden, daarin krachtig gesteund door het Bestuur, en zelf vroegen om onderwijs. Hetgeen een verblijdend teeken is voor
__
lucu oi] net zetlmaken, het ujuuaau, knoopenmaken, het kleermaken en wat al niet meer, weinig ervan vermoedende, dat, na zijn titanen-dood voor Elseneur, heeren Staten hem een prachtige graftombe zouden doen oprichten in de weidsche St. Laurenskerk te Rotterdam. Die heeft in den tijd, toen hij ook ereens wars van de zee was, omdat het er met de vloot even beroerd toeging als tegenwoordig, aan visch-reederij gedaan en woonde toen in den Briel. Hij had daar een huis op het Maerlant, waar de zeelepers woonden. Dat staat er nog. Ik kan er geen eed op doen, dat het nog het echte is, want hoe meer men van geschiedenis weet, des te minder durft men met stelligheid spreken. Maar het door mij bedoelde huis heeft in den voorgevel een steen, waarop de ridderorde van St. Michiel is afgebeeld, en die orde heeft Dubbel Wit van den Franschen Koning gehad, en kan er dus later door hem of een zijner familieleden zijn ingeplaatst. Bovendien ziet men in dien gevel nog drie gebeeldhouwde koppen, een van een vrouw, een ander van een jong meisje, en een van een man met een scheepskroon, en die laatste kop gelijkt op het scherpe gelaat van den zeeheld als twee droppels
water.
Welnu, in dat huis met trapgevel, woont thans de heer S. Pols, onderwijzer aan de Chr. School te Tinte (Gem. Oostvoorne), die mij laatst mededeelde, dat, waar de voorgevel in vervallen staat gaat verkeeren, hij van plan was dien in geheel oud Hollandschen stijl te doen herstellen. In een tijd, waarin men meer van afbreken, en vooral van bezuinigingen hoort gewagen, mag dit voornemen, opdat het in vervulling kome, wel met een krijtje aan den balk. Bedenk, dat het publiek door Uw reclame haar eerste oordeel over Uw zaak opmaakt.
■
SS?
VERGELIJK
VyW 'IMIk
goedkooper
'fè^Zgès
NI uziek wedergave
-S-s_£__l___i--=SS-9
aan den spits Uw keuze kan derhalve niet
I
moeilijk zijn.
1
KUNSTZAAL „EDISON" Medan-Hindoestraat 1-3 Telefoon 74.
Ffc I__P mTmk'M 7 $Fm\ H
__i
ko^ ai
<*C"* 4^ " ****** pc mösco "__rT_h
l__P %m
Hedenavond!
*_*__ V_b _IHR
Hedenavond!
The serial ever presented. EDDIE-POLO zelf verklaart, dat de beste film, waarin hij ooit optrad is greates
1 Ie EPISODE
|
|
j
2e EPIS O D E
„CAPTEIN KIDD".
Terwijl het verbluffend enthousiasme waarmee deze film in alle Europeesche en Amerikaansche theaters werd ontvangen ers deed besluiten het MONOPOOL rech tegen eiken prijs te verzekeren! Heden avond voor het eerst in NED. INDIE. VERZEKERT U TIJDIG van een GOED PLAATSJE HET ZAL STORMLOOPEN I ACTIE I AVONTUREN ! SPANNING DOODSVERACHTING I ROMANTIEK I Mis deze film nietl EDDIE POLO in zijn eig.en Company. Dus het beste van het bestel Bijgestaan door Sam Polo Malvene Polo Kathleen Meyers Leslie J. Gasey en een all star vertolking. Directed by J. P. Me. Go wan. Ie „Avontuur Geprest" 2e „De Slaaf van den Zeeroover" WIE UWER ? heeft in zijn jeugd niet gelezen deze meestgewaagde avonturen van der grootste aller zeerooversKAPTElN KIDD? HEBT GIJ? niet versteld gestaan over cleze wonderlijkste aller avonturen door deze geweldigen zeeroover meegemaakt en hebt gij niet een oogenblik in U het verlangen gevoeld „zou ik dat alles maar mee kunnen maken',?
-
-
-
-
-
1
De üdison-PBck IVii-neo_3rtapH w
als Uw werkend Vennoot schrijft 100 brieven per miuut,
">-" Rv,'
Door gebruik onzer Edison-Dick Mimeograph geeft gij bekendheid aan Uwe artikelen Door bekendheid te geven aan Uwe artikelen verkrijgt gij een grooter aantal aanvragen
Door een grooter aantal aanvragen ontstaat eene meer uitgebreide clientèle Door eene meer uitgebreide clientèle kunt gij op ruimer schaal inkoopen of fabriceeren Door grootere inkoopen of productie vermindert Uw kostprijs Door verminderden kostprijs kunt gij ook Uwe verkoopsprijzen lager stellen Door lagere verkoopsprijzen verovert gij de markt Geillustreerden catalogus wordt U op aanvraag gaarne toegezonden door
—
En hierl Hier is bij in levend )n lijve voor UI Een splinternieuwe film, welke U geen seconde zal lorlaten uit haar stalen greep der sensatie. §3R_ VOORAFGEGAAN DOOR TWEE KOMISCHE PLATEN. 243da. mHamm. *<^_i___i " ""*" ' '
m. TH ▼ m\wJm ____
__T
jï?è __■____!
A yEkm
v
9 H® Jllöisßf éÈ^r^ 3BL ~S^ . -.-,_« -»?v..
éBQw kSiSSSbS^^S S\ Aj WDy *" M' PB_ \SF ______i»_B_fi____i——St__H—t _B__B___m_V____Cß____39__hs—_______B_____m_____9___^Phß____^ .n ■ WP__—_ iwijd^^i. ...i.h .t.j ,^i.i^__.. ■■■i i
i.
mi—
.
Li
aw
iii m.»«___Mlll i "^) ,iMFi I, l M—__^_V_T.__i_»
&~
__ffl|Mg
,__,*fV-'f^_«M^W*Wr<MWW__,__«_W_W»^_<__,_^^___^ WMW |M^__W^M