Dé Sociale Duurzaamheidstool
Bevordert een gezonde leeromgeving de leerprestaties van uw kind?
WWW.AQSI.NL
Wist u dat slechts 1% van de exploitatiekosten van een kantoorgebouw uit energiekosten bestaan? De overige kosten bestaan uit personeelskosten (90%) en gebouw gerelateerde kosten (9%) (rapport World Green Building Council, 2014). Vreemd genoeg ligt de focus in de gebouwde omgeving vaak grotendeels op energiebesparing. Daarbij is er geen of slechts zeer weinig aandacht voor de prestaties van de gebruiker. De grote ontwerpvraag zou dus moeten zijn: ‘Wat is de sociale prestatie van mijn gebouw?’
SOCIALE IMPACT De gebouwde omgeving is bedoeld voor mensen om te werken, wonen en recreëren. Duurzaamheid draait om 3 P’s: People, Planet en Prosperity. De dagelijkse
AQSI - DE SOCIALE DUURZAAMHEIDSTOOL AQSI is een aanvulling op bestaande tools; een zeer welkome en noodzakelijke aanvulling. Het is namelijk een grote hulp bij het kwalitatief beoordelen van de mens-aspecten van een gebouw. Daarom draait het bij AQSI primair om het gebruik van het gebouw: Hoe ervaren mensen het?
praktijk is helaas anders. Discussies over duurzaamheid gaan primair over energie en materialen, met de haalbare business-case als uitgangspunt.
1% Energiekosten
9% Huurkosten
90% Personeelskosten (salarissen en secundaire arbeidsvoorwaarden)
Prima voor Planet en Prosperity, maar waar zijn de People? Gebouwen hebben een grote invloed op mensen, op ons comfort, onze gezondheid, onze veiligheid, kortom
AQSI is ontwikkeld door Nieman Raadgevende Ingenieurs in samenwerking met strategische partners. Het beoordelingskader is gebaseerd op de Europese norm EN16309 / Nederlandse norm NEN16309.
op ons welbevinden. De invloed van onze gebouwde omgeving op ons allemaal is dus enorm, en dat is de sociale impact. Die impact is grotendeels verborgen en weegt onvoldoende mee in de keuzes die we over onze gebouwen maken.
MEER DAN ALLEEN ENERGIE BESPAREN Wij geloven dat het gebouw van de toekomst een gebouw moet zijn dat recht doet aan veiligheid, robuustheid tegen de gevolgen van klimaatverandering, gezondheid en comfort. Het moet ook continu aanpasTypische bedrijfskosten
AQSI kan daarmee de ondersteuning vormen voor de beoordeling van een gebouw in bijvoorbeeld BREEAM of GPR. Het is als het ware een plug-in voor de bekende beoordelingsmethoden op het gebied van duurzaamheid. Een hulpmiddel om op een gestructureerde manier een oordeel te geven over de sociale kwaliteiten van een gebouw.
baar en flexibel zijn aan nieuwe woon- en gebruiksvormen en mee kunnen groeien met de veranderende behoeften van de gebruiker.
VOOR WIE IS AQSI BEDOELD? AQSI is bedoeld voor alle (bouw)professionals: • voor de architect die alle beoogde kwaliteitsaspecten voor de eindgebruiker wil vastleggen; • voor de adviseur die op een gestructureerde manier zijn beoordeling wil opbouwen; • voor de opdrachtgever die onderbouwd wil zien hoe gebruikers zijn gebouw ervaren; • voor de beheerder die vooraf inzicht wil hebben in de consequenties van onderhoud en herbestemming.
WWW.AQSI.NL
Sociale duurzaamheid, of ‘social impact’, is een
Aanpasbaarheid: De wijze waarop het gebouw aan-
verzamelterm voor alle aspecten van een gebouw die
pasbaar is voor toekomstige functionele veranderingen
invloed hebben op de bewoners of gebruikers van dat
ten opzichte van het huidige gebruik is een onderkend
gebouw. In totaal onderscheiden we zes duurzaam-
maar essentieel aspect. Te denken valt hierbij aan het
heidsaspecten.
herinrichten van ruimtes, het wijzigen van het gebruik en hoe voortschrijdende technologieën kunnen worden
Veiligheid: Niet alleen veilig zijn tegen externe in-
geïntegreerd.
vloeden maar je ook echt persoonlijk veilig voelen is een belangrijk aspect. Het betreft maatregelen tegen
Toegankelijkheid: De voorzieningen op het gebied
klimaatextremen, criminaliteit, explosies, brand maar
van toegankelijkheid en gebruik van het gebouw door
vooral ook de sociale veiligheid.
bijvoorbeeld minder valide personen maar ook hulpverleners staan bij dit aspect centraal.
Gezondheid en comfort: Dit aspect behandelt de prestaties van een gebouw op het gebied van binnenlucht-
Impact op de omgeving: De interactie van het gebouw
kwaliteit, thermische en akoestische eigenschappen,
met zijn omgeving wordt in dit aspect nader belicht.
visueel comfort en ruimtelijke kenmerken.
Het betreft zaken die de gebruiker ervaart vanuit de omgeving zoals geluidshinder, emissie of zon-/
Onderhoud: Onderhoud gaat over de invloed ervan op
schaduwhinder die de bruikbaarheid van het gebouw
de gebouwgebruiker. Het gaat over hinder en storingen,
beïnvloeden.
DEENSE SOCIAAL DUURZAME INNOVATIE Zijn we in Nederland nog zoekende naar een goede
de invloed op de gezondheid, het comfort en ook de
balans tussen leefbaarheid in een gebouw en de
veiligheid en bereikbaarheid van installaties tijdens
energieprestatie, is Denemarken hierop wereldwijd
De ROCKWOOL Group is wereldwijd marktleider in
werkzaamheden.
koploper. Niet verwonderlijk dat Danfoss, Grundfos,
steenwoloplossingen. Als toonaangevend speler in de
ROCKWOOL en VELUX hun innovatieve krachten
isolatiemarkt levert ROCKWOOL duurzame oplossin-
bundelen. Wij zetten ons al jaren in om het belang
gen voor energie-efficiënte en brandveilige gebouwen,
van sociale duurzaamheid van gebouwen ook in
met een optimale geluidswering en klimaatbeheersing.
Nederland onder de aandacht te brengen. Sinds dit jaar maken we dit thema nóg meer bespreekbaar en meetbaar door middel van AQSI! De VELUX Group zorgt al ruim 70 jaar voor een aan-
Dé Sociale Duurzaamheidstool
EEN KORTE INTRODUCTIE
gename leefomgeving in gebouwen door deze te voorzien van daglicht en frisse lucht. Het productprogramma bestaat uit daglichtoplossingen zoals dakramen, lichtkoepels en modulaire lichtstraten voor
Danfoss is één van ‘s werelds toonaangevende
commerciële gebouwen en aanverwante producten als
fabrikanten van energie-efficiënte en innovatieve op-
raamdecoratie, zonwering en producten aangestuurd
lossingen en systemen ten behoeve van o.a. koeling
door zonne-energie.
van voedsel, ventilatie, verwarming van gebouwen en snelheidsregeling van elektrische motoren.
Grundfos is een wereldwijde marktleider in pompoplossingen en trendsetter in watertechnologie. Circulatiepompen voor verwarming en airconditioning, maar ook centrifugaalpompen voor de industrie, watervoorziening, afvalwater en dosering vormen de belangrijkste producten.
WWW.AQSI.NL
TIJD VOOR AQSI Wij hebben onze producten en systemen toegevoegd aan de AQSI database. Hierdoor maken wij de toegevoegde waarde van onze oplossingen op het gebied van sociale duurzaamheid inzichtelijk. Op de volgende pagina’s zijn per duurzaamheidsaspect een aantal praktische voorbeelden en oplossingen uitgelicht.
In voorzieningen op het gebied van veiligheid bieden
VELUX
In voorzieningen op het gebied van gezondheid en
ROCKWOOL
wij ondermeer:
• Raamconstructies voorzien van het Politie Keurmerk
comfort bieden wij ondermeer:
•C omfortabele binnentemperatuur zonder risico op
Veilig Wonen.
asymmetrische straling.
Danfoss
• Toepassing van veiligheidsbeglazing.
Danfoss
•A larmen die overbelasting en verkeerde aanslui-
• Rookafvoer via ramen en koepels.
•B eheersing van een optimaal binnenklimaat, voor
tingen kunnen melden. •P roducten voorzien van een IP54 beschermingsklasse. •G ecertificeerde motoren die communicatie met elke BACnet BTL software garanderen.
• Ramen en koepels met deur functie voor toegang tot het dak in geval van nood of werkzaamheden.
een hogere productiviteit en een lager ziekteverzuim. •M inder correctief onderhoud en overlast of werkonderbrekingen door koude- en warmteklachten. •E en zeer stabiel binnenklimaat waardoor men met een lagere CV temperatuur of hogere koelingstemperatuur hetzelfde hoge comfort behoudt.
•M inimale kans op schimmelvorming door de isolerende werking en hoge dampopenheid van steenwolisolatie. •H oge dimensionele stabiliteit van het isolatiemateriaal zodat de thermische kwaliteit ook voor de toekomst geborgd blijft. •E en bijdrage aan de geluidwering, geluidsisolatie tussen ruimten en het beperken van installatiegeluid.
Grundfos •D rainagepompen die wateroverlast in bijvoorbeeld kelderruimtes automatisch voorkomen. •W aterpompen voorzien van droogloopbeveiligingen.
Grundfos
VELUX
•O ptimale watertoevoer en afvoer voor alle
•Z omernachtkoeling met de inzet van dakramen,
gebruikers. •S eparate aanpassing per ruimte en op de behoefte
ROCKWOOL •O nbrandbare isolatie die bijdraagt aan het beperken van brand(uitbreiding). •O nbrandbare isolatie die bijdraagt aan het in stand houden van de vluchtmogelijkheid; hiermee is de inzet van de brandweer beter gewaardborgd.
van de gebruiker. •E ssentiële data die afleesbaar zijn op het beeldscherm van de pomp, voor snelle optimalisatie van instellingen. • I ntegratie van de pompsystemen in gebouwbeheersystemen.
koepels en lichtstraten. •D aglicht bij zowel hellende als platte daken. •T oevoeging van zonwering en rolluiken op maat. •R egen contactgeluid reducerende koepels en dakramen. •E envoudige of sensor gestuurde bediening van zonwering en rolluiken ter voorkoming van oververhitting en extra thermische isolatie.
•E en bijdrage aan een hoog accumulerend vermogen in lichte constructies, waardoor het gebouw beter bestand is tegen zonnestraling.
WWW.AQSI.NL
In voorzieningen op het gebied van onderhoud
Grundfos
In voorzieningen op het gebied van aanpasbaarheid
ROCKWOOL
bieden wij ondermeer:
• Beeldschermen op de pompen die helpen het
en herinrichting bieden wij ondermeer:
•H erbruikbare steenwolisolatie, mits deze los (niet
systeem te monitoren en waarschuwingen aangeven.
Danfoss •E en slimme veldbus motor met alarmen en remote functionaliteit, waardoor storingen proactief op afstand kunnen worden opgelost. •V roegtijdige alarmering van een storing, waardoor men vooraf weet wat er aan de hand is en waardoor
• De innovatieve 3D Work Log en Duty Point Over Time-curve die zorgen voor een eenvoudige en nauwkeurige optimalisatie. • Intuïtieve gebruiksvriendelijke interfaces en draadloze besturing die tijd besparen en inspanningen beperken tijdens het onderhoud.
de onderhoudspartij snel en doeltreffend met de
ROCKWOOL
klacht kan oplossen.
• Onderhoudsvrije steenwolisolatie.
in de installatie.
• Steenwolisolatie die niet of nauwelijks veroudert waardoor de eigenschappen gegarandeerd blijven.
•P roactief onderhoud dat beter te plannen is met minimale overlast voor de gebruikers.
Danfoss
binnenwanden bij herindeling opnieuw gebruikt
•D e functionaliteit om via het Gebouw Beheer
kunnen worden.
Systeem (GBS) instellingen te wijzigen zonder hierbij het plafond te openen. •D e mogelijkheid om via het GBS de koppeling van de ruimte met de koel- en CV-units te realiseren zonder
•H ergebruik van de isolatie bij technische verandering in binnen- en buitenconstructies en bij installaties. Hierdoor kunnen de thermische, akoestische en brandveiligheidsniveaus worden gehandhaafd.
dat ze fysiek ingeregeld hoeven te worden.
juiste gereedschappen en materialen de storing/ •L ange levensduur van de motoren en appendages
verlijmd) in een constructie is opgenomen waardoor
VELUX • Het gemak om ramen van binnenuit te kunnen reinigen. • Goten rond de ramen die van binnenuit schoon te houden zijn. • Onderhoudsvrije kozijnen aan de binnenzijde van het gebouw. • Ramen die zijn voorzien van onderhoudsvrije
•M otoren die eenvoudig zijn te integreren in elk GBS.
VELUX •D akramen die eenvoudig verplaatst en herplaatst
Grundfos •W atertoevoer- en afvoerpompen die eenvoudig
kunnen worden. •E envoudig vervangbare glaselementen die voldoen
aangepast kunnen worden aan de behoefte die door
aan de veranderende behoeften, hogere thermische
de activiteiten in de ruimte worden gevraagd.
isolatie of extra zonwerendheid.
•P ompen die gebaseerd op het type gebruiker kunnen worden ingesteld op het behoefteprofiel. •U niversele inzet van pompen die geschikt zijn voor
•R amen, zonweringen en raamdecoratie die eenvoudig achteraf elektrisch uitgevoerd kunnen worden en geïntegreerd binnen domotica systemen.
verwarmings-, airconditioning-, koel- en huishoudelijke warmwatersystemen. •P ompen die gebruikt kunnen worden voor geothermische warmtepompsystemen en zonnewarmte.
aluminium lijsten aan de buitenzijde.
WWW.AQSI.NL
Uw Sociale Duurzaamheidspartners:
Danfoss
ROCKWOOL Group
Mads Clausen richtte tachtig jaar geleden Danfoss op,
De ROCKWOOL Group is wereldwijd marktleider in
in Nordborg, Denemarken. Sindsdien is het bedrijf uitge-
steenwoloplossingen. Als toonaangevend speler in de
groeid van een eenmanszaak tot een wereldwijde markt-
isolatiemarkt levert ROCKWOOL duurzame oplossingen
leider en één van ‘s werelds toonaangevende fabrikanten
voor energie-efficiënte en brandveilige gebouwen, met
van energie-efficiënte en innovatieve oplossingen. Op dit
een optimale geluidswering en klimaatbeheersing.
moment werken er 23.000 mensen verdeeld over meer
Daarnaast biedt de ROCKWOOL Group producten en
dan 100 landen. Vroeg positioneren in opkomende
oplossingen voor sectoren als industrie, glastuinbouw,
markten en de focus op innovatieve producten hebben bij-
petrochemie en scheepsbouw. De ROCKWOOL Group is
gedragen tot deze groei. Al vanaf zijn eerste uitvindingen
opgericht in 1937 en heeft meer dan 30 fabrieken en ruim
heeft Danfoss zich gericht op de ontwikkeling van innova-
40 verkooplocaties in Europa, Noord-Amerika, Rusland
tieve producten die de behoeften van de klant vervullen.
en Azië. De ROCKWOOL Group heeft wereldwijd meer
Nu heeft Danfoss zo’n 50 verschillende productielijnen
dan 11.000 mensen in dienst. De ROCKWOOL Group is,
en investeert het ongeveer 4% van haar omzet in nieuwe
onder de naam ROCKWOOL International A/S, genoteerd
en innovatieve producten, die grote hoeveelheden energie
aan de beurs van Kopenhagen.
en CO2 besparen, zoals bijvoorbeeld bij de koeling van
Meer informatie: www.rockwool.nl
voedsel, ventilatie, verwarming van gebouwen en snelheidsregeling van elektrische motoren.
In voorzieningen op het gebied van toegankelijkheid
In voorzieningen op het gebied van impact op
bieden wij ondermeer:
omgeving bieden wij ondermeer:
Meer informatie: www.danfoss.nl
VELUX Group De VELUX Group zorgt al ruim 70 jaar voor een aange-
Danfoss
Danfoss
•O ptimale temperatuurinstelling en -regeling via
• Stille servomotoren en drukgecompenseerde regel-
Gebouw Beheer Systeem (GBS).
kleppen.
name leefomgeving in gebouwen door deze te voorzien
Grundfos
van daglicht en frisse lucht. Het productprogramma
Grundfos is een wereldwijde marktleider in pompoplos-
bestaat uit daglichtoplossingen zoals dakramen, licht-
singen en trendsetter in watertechnologie. Met een jaar-
koepels en modulaire lichtstraten voor commerciële
Grundfos
Grundfos
lijkse productie van meer dan 16,5 miljoen pompunits
gebouwen en aanverwante producten als raamdecoratie,
•P ompbesturing die instelling en optimalisatie op
• Pompen die door de innovatieve ontwerpen stil zijn
is Grundfos één van de meest toonaangevende pomp-
zonwering en producten aangestuurd door zonne-energie.
fabrikanten ter wereld. Circulatiepompen voor verwar-
Met het Model Home 2020 project is concreet aangetoond
ming en airconditioning, maar ook centrifugaalpompen
dat gebouwen energieneutraal kunnen zijn en tevens
afstand mogelijk maken.
in gebruik.
VELUX
ROCKWOOL
voor de industrie, watervoorziening, afvalwater en
een goed binnenklimaat kunnen hebben. De VELUX Group
•E lektrische bediening van ramen die draadloos te
• Steenwolisolatie die gebruikt kan worden om
dosering vormen de belangrijkste producten. Bedrijven,
heeft productievestigingen in elf landen, verkoopmaat-
verbinden zijn met gebouw beheersystemen KNX
geluiduitstraling van bijv. installaties naar de
gebouwen, huishoudens en industrieën: overal zijn
schappijen in bijna veertig landen en is één van de sterk-
en rookafvoersystemen .
omgeving tegen te gaan.
pompen te vinden. Ze vormen de kern in het handhaven
ste merken in de wereldwijde sector bouwmaterialen.
• Isolatiemateriaal dat geen emissies veroorzaakt.
van comfortniveaus in gebouwen. Met baanbrekende
VELUX Nederland B.V. is een volledig autonome dochter-
• Het tegengaan van emissie van warmteontwikkeling
duurzame technologieën willen we met onze pompen
onderneming van de VELUX Group, die bijna 10.000
bijdragen aan verbeteren van het levensklimaat van
werknemers heeft en onderdeel is van de VKR Holding
mensen en de CO2 uitstoot. De Grundfos Group is ver-
A/S, een naamloze vennootschap volledig in handen van
tegenwoordigd met 80 bedrijven in meer dan 55 landen.
stichtingen en familie.
VELUX
Grundfos is een Deens familiebedrijf en is ondergebracht
Meer informatie: www.velux.nl
•G eluid reducerende ramen die geluidsoverlast
in een stichting, The Poul Due Jensen Foundation, welke
•R amen die ook als vluchtramen dienen.
van installaties naar de omgeving. • Nauwelijks bijdrage aan de rookontwikkeling bij brand.
naar buiten toe beperken. •A dditionele zonwering en rolluiken om schittering
in 1975 is opgericht als een onafhankelijk instituut. Meer informatie: www.grundfos.nl
door de zon te voorkomen.
WWW.AQSI.NL
DEVELOPED BY:
WWW.AQSI.NL