15 oktober-29 oktober 2013
Overal geweigerd, maar in ‘de Kors’ was je welkom Recent is nog een andere icoon van het Amsterdamse uitgaansleven gesloten: Korsakoff aan de Lijnbaansgracht. In 2008 kreeg deze legendarische uitgaansgelegenheid - voor snerpende gitaarsolo’s en keiharde rockmuziek was je hier aan het goede adres - een gevoelige tik te verwerken door het rookverbod in de horeca. Daarna is het niet meer goed gekomen en sloot eigenaar Rob Geerling de deuren. Korsakoff ging in 1988 open als een alternatieve kroeg waar je voor weinig kon drinken en naar muziek kon luisteren. Het publiek was afwijkend van wat je elders aantrof: de hanenkam en vreemd gekleurd waren hier gemeengoed. “Korsakoff was dé tent als je relaxed een blowtje wilde roken, voor weinig een biertje wilde drinken en van rockmuziek hield”, zegt Rob van Kampen, een van de vaste bezoekers uit de begintijd. Mede-eigenaar Té Sijthoff (47) omschrijft de unieke sfeer als volgt: “Ik ben in veel clubs geweigerd in Amsterdam, maar in ‘de Kors’ was ik altijd welkom.”
‘De sfeer van studenten onder elkaar bij Dansen bij Jansen was uniek’ Dansen bij Jansen is op 1 november definitief dicht. De roemruchte dansgelegenheid voor studenten kan na 36 jaar (want geopend in 1977) het hoofd niet meer boven water houden. De Oud-Amsterdammer riep lezers op herinneringen te sturen over deze danstent waarover Danny de Munk zingt: ‘Want Amsterdam is poep op de stoep en haat in de straat en Dansen bij Jansen.’ Dat liedje moet dus ook al op de schop. Tuf-Tuf club We beginnen dit artikel niet met Dansen bij Jansen, maar met de Tuf-Tuf club. Waarom? Omdat deze ook al befaamde club daarvoor in het pand zat waar Dansen bij Jansen in 1977 van start ging. Han Selier had hier zijn eerste baantje als barkeeper, schrijft hij. “In 1962 - ik was toen 19 - vond ik mijn eerste barkeepbaantje in de TufTuf, de zaak die voor Dansen bij Jansen in het pandje aan de Handboogstraat was gevestigd. De benedenbar en dancing waren ingericht met allerlei GVB-spullen (staat voor Gemeentelijk Vervoer Bedrijf). Er stond een complete tramwagon inclusief de ijzeren hekjes, trekfluit en tal van bordjes. De betimmering van het balkon was als
ware het wagonnetje. Het idee was afkomstig van de eigenaresse, mevrouw Bettina Verdelman, kortweg ‘mevrouw Bettina’, die in de Leidsekruisstraat ‘Café de Paris’ bezat. Dat was ook ingericht als treintje.” Animeerclub “De Tuf-Tuf club was beneden ingesteld op jeugdige bezoekers en boven was meer bestemd voor de wat oudere gasten: dat was namelijk een animeerbar. Vreemd trouwens, want de jeugd en ouderen moesten door dezelfde ingang naar binnen, maar dat terzijde. In deze bar begon ik in de horeca en ik heb er ongeveer 8 jaar gewerkt, als barman en kelner en later als diskjockey. Net zoals bij Dansen bij Jansen de studenten naar andere uitgaansgelegenheden verdwenen, had ook de Tuf-Tuf op een gegeven moment last van concurrentie. In de beginjaren was het een van de ongeveer zes dancings in Amsterdam, maar door de komst van onder andere de Voom-Voom in de Raamstraat, club 66 (of was het club 69?) in de Lange Leidse, de 20th. Twenners Starclub in de Korte Leidse, werd ook voor de Tuf-Tuf de spoeling dun. Eerlijk gezegd weet ik niet of de Tuf-Tuf tot 1977 heeft bestaan of dat er nog een andere zaak in was gevestigd voordat het Dansen bij Jansen werd.” Vanzelf “Ik ging in 1981 studeren aan de Universiteit van Amsterdam (psychologie) en als meisje uit de Emmen had ik vrij snel een kamer”, schrijft Marlies den Ouden. “Samen met twee meiden (Gerda de Jonge en Marjan Overwater, waar zijn jullie gebleven?) bewoonden we een etage in Oost, ieder voor 250 gulden in de maand. Het was een rib uit mijn lijf (of beter, uit die van mijn ouders eigenlijk), maar voor mij kon het grote ontdekken van de stad beginnen. En tja, dan beland je als vanzelf uiteindelijk een keer bij Dansen bij Jansen in de Handboogstraat.”
Feest bij Dansen bij Jansen
Geen spannende naam Marlies vond de naam van de gelegenheid niet echt spannend. “Het
Toen geld nog niet uit de muur kwam 3
Laatste keer ‘Brug op, brug af’
5 Opa Arie de Koning had altijd haast
7 Nog een blauwe tram: de Kikker
14
Volgende editie dinsdag 29 oktober
IJtunnel Het is 30 oktober 45 jaar geleden dat de IJtunnel werd geopend. Voor ons een mooie aanleiding om lezers te vragen herinneringen op te roepen aan de begintijd van deze tunnel, die Noord met de rest van Amsterdam verbond. De openingsposter. was meer een naam die je zelfs in Emmen niet snel zou tegenkomen, zo oubollig. Maar eenmaal binnen ging er een wereld voor me open. Die sfeer van studenten onder elkaar was onvergetelijk en heeft diepe sporen in mijn geheugen gegrift. Goede sporen. Na een paar weken kreeg ik hier, op de dansvloer, verkering. Niet mijn allereerste vriendje, maar wel mijn eerste serieuze verkering waar ik het voor het eerst ‘mee gedaan’ heb.” Doezelig Er kwam nog een reactie, van Arie Janssen (“met dubbel ss”). Hij schrijft: “Dansen bij Jansen is een biertje aan de bar, lekker
ouwehoeren met studenten uit het hele land, nog een biertje aan de bar, de uiterst relaxte sfeer. Nog een biertje aan de bar, een biertje op de dansvloer, praten met een mooi meisje, een grote bek krijgen van dat mooie meisje, brallen met vrienden, langzaam doezelig worden van de drank, praten met meer meisjes waarbij het er niet meer toe doet of ze mooi zijn of niet, hopen dat je een meisje kunt scoren, heb ik een biertje aan de bar al genoemd, uiteindelijk met je vrienden op pad, vaak richting Leidseplein om ergens een broodje shoarma te eten. Dansen bij Jansen is niet meer. Ik zal het niet meer missen want ik ben er te oud voor, maar de studenten wel, toch?”
We weten dat de aanleg niet echt soepel verliep - er was onder meer gedonder over de financiën - maar we weten ook dat de Amsterdammers er in Noord heel blij mee waren. Werkte u aan de tunnel, was u betrokken bij de plannenmakerij, heeft u er ook zo naar gesnakt of was u juist fel tegen? We horen het graag. De adresgegevens staan op pagina 3.
Dinsdag 15 oktober 2013
pagina 2
Waar is het Olympisch vuur uitgevonden? In het Olympisch Stadion van Amsterdam!
Museum, kinderfeestjes, rondleidingen en evenementen Olympisch Stadion 2 | 1076 DE Amsterdam Telefoon (020) 671 11 15 Open: dinsdag t/m zondag 11.00 - 17.00 uur
Zet voet op de historische middenstip waar helden als Johan, Sjaak, Marco en Dennis u zijn voorgegaan. Boek een rondleiding en kom alles te weten over het verleden, heden en de toekomst.
www.olympischstadion.nl
Personeelsfeestje - Familiefeestje - Vergaderen - Dineren - Trouwen Adv.OS_Echo.indd 1
27-08-13 17:04
Binnenkort iets te vieren? www.smidtje.nl 020-670 60 67
Rondvaarten - Salonboten - Klassieke schepen - Catering Elektrisch varen door Amsterdam - Groepsarrangementen
SO YOU
START BOUW NOV 2013 OPLEVERING 2E KWARTAAL 2014
THINK YOU CAN’T
BUY VORM zorgt dat het kopen van een woning wél mogelijk is. Informatie-avond 17 oktober
! n e n o w d r e Betov
www.wonenindromenrijk.nl
• Gratis kleurkeuze voorgevel • Standaard 4 kamers • Dakraam op de 2e verdieping • Inclusief keuken, badkamer (met 2e toilet) en toiletruimte • Grote tuin • En nog veel meer!
ond in het TopsportVanaf 19.30 uur is er een informatie-av 7 in Almere-Poort. centrum (1e verd.), Pierre de Coubertinlaan
Open Huis 19 oktober
n op de bouwplaats Tussen 12.00 – 14.00 uur kunt u komen kijke ere-Poort. van Dromenrijk, Anubisplantsoen 7 in Alm te melden via Voor beide dagen verzoeken wij u zich aan
[email protected]
Nog beschikbaar v.a. €183.500 v.o.n.
NU MET STARTERSLENING EN SUBSIDIE MOGELIJK!
Een compleet huis bereikbaar met starterslening voor €574,-* netto per maand Dromenrijk wordt opgezet in de beste tradities van Almere: groen en ruim met alle benodigde voorzieningen. Hier wilt u wonen en wij maken dat mogelijk! Kijk voor meer informatie en de voorwaarden op www.wonenindromenrijk.nl. Contact? Martin Switzar, 06 53 33 84 70. • met starterslening, annuïteitenhypotheek 10 jaar vast, volledige dekking bij overlijden, inclusief afbouwpakket.
Dinsdag 15 oktober 2013
pagina 3
Toen geld nog niet uit de muur kwam door Fons Kuiper Eind jaren zestig werkte ik bij de Algemene Bank Nederland in de Vijzelstraat. Je salaris kreeg je nog gewoon in een lichtbruin envelopje. Met bijbehorende specificatie. Maar ineens was de voortuitgang tastbaar - je kreeg het geld niet meer contant, maar op je eigen rekening. Om te wennen aan deze schokkende ervaring kon je een briefje invullen. ‘U kunt kiezen: uw salaris geheel op uw rekening, geheel in contanten, of deels op rekening en deels contant’. Ik koos voor ‘op eigen rekening’.
Tot 1979 laten veel Amsterdammers hun geld bij de Gemeentegiro. De rekeningnummers begonnen met de eerste letter van je achternaam en erna een getal. In 1979 ging de Gemeentegiro op in de Postgiro.
Een van mijn collega’s had daar problemen mee. Hij had zijn vrouw altijd verteld dat hij bedrag X verdiende. Dat was ook zo, alleen het was maar een déél van wat hij verdiende. Het resterende deel hield hij voor zichzelf. We hadden een vermoeden wat hij daarmee deed, maar lieten nooit iets aan hem merken. Hij realiseerde zich dat doorgaan op de oude voet niet houdbaar was. Zijn oplossing: hij liet het oude deel van zijn salaris, het deel dat hij altijd naar huis bracht, overmaken naar zijn bankrekening. Zo kon hij laten zien wat hij verdiende. Het restant liet hij contant uitbetalen. En toen kwam de gevreesde melding ‘dat het salaris volledig op de rekening wordt gestort’. We keken onze collega aan. Hoe zou hij dat oplossen? Het bleek héél simpel. ‘Schat, ik heb een fantastische opslag gekregen!’ Ze zijn ‘s avonds lekker uit gaan eten. Iemand anders was echter een klant armer... Geld halen Geld halen bij de bank, in een pas- en pinloos tijdperk? Vraag het een jongere en je krijgt een blik terug van ‘kon dat dan?’ Ja, dat kon. Het duurde wel iets langer dan nu bij de geldautomaat. Bij de Algemene Bank Nederland in de Vijzelstraat liep je langs de portier links- of rechtsom naar de hal boven. In die enorme hal zaten de kassiers. Je vulde een briefje in met daarop je naam, rekeningnummer en het gewenste bedrag. Fase 2: controle aan de balie - ben je wel degene die je beweert te zijn. Klopte alles, dan ging je briefje
De ‘Vijzelbank’werd de ABN in de Vijzelstraat vroeger wel genoemd. naar een man achter een groot bureau, fase 3. Hij controleerde of je genoeg geld op je rekening had. Hij bladerde daarvoor door een dik pak papier, zette het te geven bedrag achter je saldo, parafeerde de hele handel en stempelde je briefje ter goedkeuring. Je briefje ging nu naar fase 4: de kassier. Hij pakte het gevraagde geld en legde het met briefje klaar voor de baliemedewerker. Als het meezat kreeg je dan binnen tien minuten je geld. Maar niet nadat je je wéér had gelegitimeerd. Potentiële vertragingen In dat hele proces zaten nogal wat potentiële vertragingen. Als iemand geld wilde opnemen van zijn rekening bij
een ander kantoor dan waar hij aan de balie stond, dan moest er eerst worden gebeld met dat kantoor. Dat kon soms best wel even duren. Vooral omdat er bepaalde veiligheidsprocedures waren die volledig moesten worden afgewerkt. En jij maar wachten op je twee tientjes. Een andere vertragende factor was het tijdstip
waarop je geld kwam halen. De meeste mensen deden dat in hun lunchpauze. De wachttijd kon dan oplopen tot een half uur. In de hal is door klanten menig broodtrommeltje leeggepeuzeld tijdens het wachten. Een kassier hapte nóóit voor tweeën in zijn boterhammetje...
De Dam, 7 mei 1945 In deze rubriek staat De Oud-Amsterdammer stil bij herinneringen, nieuwtjes, weetjes en feiten over de schietpartij op de Dam op 7 mei 1945. Duitse soldaten die niet konden verkroppen dat Duitsland had gecapituleerd, schoten vanaf het balkon van De Groote Club op de feestende menigte op de Dam. Daarbij kwamen zeker 33 mensen om het leven. De Stichting ‘Memorial 2015 voor Damslachtoffers 7 mei 1945’ stelt zich ten doel om op de Dam voor de nabestaanden een gedenkteken op te richten.
‘Er werd ook geschoten uit het Telegraafgebouw’
Wat hebben ze voor me over? 1984. Feuten van een studentenvereniging kwamen ons Café Drukwerk binnen. Voor hun ontgroening moesten ze ‘iets Amsterdams’ meebrengen. ‘Nou, trek een Amsterdammertje uit de straat’, stelde ik voor. Maar dat hadden andere studenten al gedaan. ‘Of wat denk je van een kratje Drukwerk-bier van Brouwerij ‘t IJ.’ ‘Maar het mag geen geld kosten.’ Het haantje van de Westertoren lag ook niet bepaald voor het grijpen. Na een biertje van onze barkeeper Carel kwam het hoge woord eruit. ‘Meneer Slinger, zou ú met ons mee willen gaan?’ ‘Ik??’ ‘Ja, u bent voor ons het toppunt van Amsterdams, we zouden u graag willen ontvoeren.’ ‘En hoe had je gedacht dat te doen?’ ‘Wij zijn met de auto en voor u naar binnen gaat wikkelen we u in een Amsterdamse vlag. U zult bij ons een geweldige avond hebben en we brengen u weer terug of we bellen een taxi. Alstublieft, meneer Slinger, doe ons een lol…’
Nette kleren Ik trok nette kleren aan en zette mijn rode petje op. Beneden gekomen bleek het plan wat gewijzigd. Het was toch wel goed als ze me meteen maar vast in de vlag wikkelden? Want bij de sociëteit stonden er vast mensen voor de deur. Ach ja, wel logisch eigenlijk. Mijn vrouw
Marijke keek toe hoe de jongens mij ingepakt en wel achter in de kofferbak legden. Ze zei tegen Carel: ‘En wat als het nu geen studentengrap is en er straks om losgeld wordt gebeld?’ Nog geen jaar daarvoor waren Freddy Heineken en Ab Doderer immers ook plotseling verdwenen. Voor ze het wist werd de achterklep dichtgedrukt en reden de mannen in zwarte pakken weg. Ik was vrijwillig meegegaan. In het donker vroeg ik me af wat men voor mij over zouden hebben. Waar zouden ze me dumpen als ze helemaal niets kregen? Gelukkig ging op de Kloveniersburgwal de kofferdeksel open en werd ik door mannenarmen naar binnen gedragen. Ik werd op een tafel gezet en onthuld. Gezamenlijk zongen we Hé Amsterdam en werd er onder het genot van een Heineken-biertje op mij geproost. Ik belde Marijke even later op en kon haar geruststellen. ‘Schat, ik leef nog en ik ga vreselijk dronken worden.’
C. Peters-Buhler uit Lelystad schrijft: “Op 7 mei 1945 ging ik met mijn broer (we waren 9 en 7 jaar oud toen) naar de Dam, maar we konden in de Raadhuisstraat bij het Postkantoor aan de achterkant van het Konklijk Paleis niet meer verder omdat er te veel mensen waren. Opeens werd er vanuit het Telegraafgebouw aan de overkant geschoten en zijn we met veel mensen (idioot eigenlijk en waarom??) naar boven het torentje van het postkantoor in gerend. We moesten daar natuurlijk weer naar beneden en zijn toen hard rennend door de Spuistraat, richting Centraal Station, over de Singel naar de Jordaan gerend. We durfden niet naar huis omdat de Raadhuisstraat helemaal vol stond. In de Anjeliersstraat woonde de ‘werkster’, die mijn moeder hielp met de kantoren schoonmaken en zij heeft ons naar huis gebracht. Mijn moeder had het op de (verborgen) radio gehoord en was natuurlijk compleet overstuur dat we naar de Dam waren. Ik kan me nog duidelijk herinneren dat er dus niet alleen uit De Groote Club, maar ook uit het Telegraafgebouw is geschoten.”
Informatie over adverteren Myrna Bos, Irene Venneker, Marijke Frikkee T 06-11002679 Myrna Bos T 06-2900679 Irene Venneker T 020 7163979 Marijke Frikkee Copyright Op de teksten, foto’s en het ontwerp van De Oud-Amsterdammer rust copyright. Niets mag op welke wijze dan ook worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder toestemming van de uitgever.
Dinsdag 15 oktober 2013
pagina 4
Opa Lodewijk
Zoon Lodewijk
Ambachtelijke Meubelstoffeerderij Ambachtelijke Meubelstoffeerderij Lodewijk is er voor uw
TOTALE MEUBELRESTAURATIE Gespecialiseerd in herstoffering van banken en fauteuils, vernieuwing van binnenwerken, fauteuils op lengtemaat maken. Fineren en Politoeren, leerreparatie, antiekrestauraties, biezen, rieten en rotan stoelen. Vloerbedekking en gordijnen.
Kleinzoon Lodewijk
Optimale service, garantie en kwaliteit. SERVICE ALS VANOUDS, Wij halen en brengen gratis!
0800-563 39 45 (gratis) Bussum, Herenstraat 30 - tel. 035-6921862 Utrecht - tel. 030-2100379 • Ouderkerk a/d Amstel (kantoor)
Geopend: ma., di., do. van 9.00 - 17.00 uur wo. en vr. van 9.00 - 14.00 uur, za.: op afspraak
www.stofferinglodewijk.nl •
[email protected]
Dé gratis krant voor de echte Amsterdammer
1 oktober - 15
oktober 2013
elijk meer) doden (en mog r zeker 33 tie van de schietGeen 20, maa een reconstruc 1945’ werkt aan s op de hoek
offers 7 mei van de slachtoffer 2015 voor Damslacht en met de namen e Groote Club) De Stichting ‘Memorial te zamelen voor een gedenktek heet dit De Industrieel geld in hoopt dat er Club (sinds 1975 partij en probeert maar de stichting t, waar De Groote hier niet aan mee, de Kalverstraa van de Dam en Stadsdeel Centrum zijn op heden werkt zeker 33 doden is gevestigd. Tot bewijzen dat er het er meer. n kan de stichting ). Mogelijk zijn beweging in komt. en verklaringe t of de 120 gewonden van eigen onderzoek wordt nog onderzoch en 20 (plus rond Aan de hand van de altijd aangenom vlak erna in Amsterdam overleden, plaats in Theodorus Daams, of gevallen waar De Grote Rijmers, Hendrik Winden, die op 7 mei 1945 van het gebouw Johannes Petrus Maria van der Van negen personen at personen zijn Dirk In de muur Huisman, Catharina is een gedenkpla Dam waren. Deze Krug en Johannes Hemink, Simon Wilhelm zij ook op de Willem Club is gevestigd, Jan Boer, de gewerkt aan een de Bruijne, ht. Er wordt nu Theodorus Fredericus Jacobus Franciscus het inci- aangebrac waarop alle namen van de Maria van Lieshoud, personen om Antonius Franciscus gedenkteken en van) deze (familieled gegevens komen te staan. u de erdammer naar Sibeijn. slachtoffers moeten erdammer, waarvan De Oud-Amst stichting zoekt naar De Oud-Amst Samen met de Reacties kunnen afsluiten. kunnen Facebook. te op dent definitief speciale pagina Er is ook een op pagina 3 vindt.
wilde van ‘Dammeisje’ Tinynieuw ijsje Duitse soldaten Randen van Wiel van der de beroemde foto zij leeft van der Hoek en deden we een oproep staat. Zij heet Tiny In de vorige editie en aan het schietincinog. voor herinnering Vanaf het dak van dent op 7 mei 1945. uur ammer schoten rond 15.00 De Oud-Amsterd De Groote Club hen In mei stond schietincident op de menige onder ook stil bij het beruchte Duitse militairen zich af de bevrijding vierden. een van de lezers en daarbij vroeg die op dat moment op de meisje blonde wat er van dat kleine zie je geworden. Daarop dat er meer doden beroemde foto was Inmiddels is duidelijk mensen tot dusver groepen n waarvan twee lantaarnpale vielen dan de twintig Dat kan achter tegen de kogelregen, kader hierboven). zich verschuilen is uitgegaan (zie totaal niet 2015 voor Dameen meisje, blijkbaar de Stichting ‘Memorial kogels, aan een terwijl van de fluitende 1945’, die werkt onder de indruk slachtoffers 7 mei de open e van de schietkant oploopt, richting andere de uitgebreide reconstructi meisje een ervan uit dat het Deze stichting heeft Dam. Velen gingen partij, bewijzen. het waren maar dat is niet bij het incident geraakt zou zijn, wel aantal mensen die lang als na kreeg dit jaar als slachtoffer, soms geval. De stichting betrokken - soms van de haar. Zij heet Tiny gehaald, waarvan zoeken contact met getuige - boven water dat op kleine meisje is meest bekende het
Kijk voor afhaaladressen op www.deoudamsterdammer.nl
Lekker eten, bij Thalia en GEWA 3 een Van seksblaadjes in glasfles naar de Candy 5 Een blauwe tram is dé blauwe tram
niet
9 had, ‘Als je Sjakie Swart rijk’’ was je de koning te 15
Volgende editie r oktobe dinsdag 15
Dansen/Jansen
is een beDansen bij Jansen was het een grip. En binnenkort 36 jaar (Dansen begrip. Want na in oktober 1977 bij Jansen werd de deur binnenkort geopend) gaat slot. Er komt een definitief in het id aan de Handnieuwe gelegenhe Aanleiding die wordt nooit reageert op de oproep boogstraat, maar De heer Van Gijzel ambij Jansen. van De Oud-Amsterd editie Dansen vorige zoals in de als jonge jongen dansvloer, de De prominente mer. Hij stond destijds de leuke Paleis, omdat daar speuren naar gehoord. twee bars, het achter het Koninklijk waarover ze had staren): Op een gege(soms werd het werden verwacht. en vanaf meiden oud. bevrijders aldus Van Gijzel, het verleden tijd 1945 bijna drie jaar binnenkort is ven moment kwam, Tiny was op 7 mei boze een net een nieuwe tent een zichtbaar op de Dam moeten studenten de Prins Hendrikkade Zij had bij de ijscokar met plots ze al gede Kriegsmarine haar moeder toen zoeken. Die hebben Duitse soldaat van ijsje gekregen van uur want dat is nu eer aanlopen. “Soldaten Club mitrailleurv vonden trouwens, een machinegew vanuit De Groote grepen van Dansen bij e dood en vere Strijdkrachten juist het probleem van de Binnenlands door de Duitse Kriegsmarin viel haar voorkomen vermaken zich niet paniek konden massale studenten de maar Jansen: derf zaaide. In eigen direct in, gelost. Ik weet het en Tiny ging volgens overal in de stad. dat er schoten werden ijsje op de grond de is het een mooie de schietende Duitik sluit niet uit dat ook maar richting dan boos zeker, Hoe niet te zeggen e in De een aan onze lezers schuld was en zij van de Kriegsmarin aanleiding om Duitse soldaten sers omdat het hun en man en herinnerin hebben gehoord Een nog onbekende vragen anekdotes Grote Club die schoten nieuw ijsje wilde. op De adresgege gaan schieten. Volgens rende tilde haar gen op te halen. vervolgens ook zijn die achter haar aan van der tot het hele pagina 3 onderaan. veiligheid. Tiny vens staan op was dat de aanleiding en bracht haar in hij weet niet mij wist niet hoe snel de stichting: “Ik incident.” Van Gijzel Hoek schreef aan een die en belandde onder mij redde was. Op moest wegwezen wie de meneer die meer dan ‘een mewerd bedolven door weet je ook niet brug waar hij zowat ging eerder leeftijd Ik werd mensen. Daarna hij oud of jong is. unieke, nog nooit andere vluchtende neer’ en niet of over een aantal Dam beseffend dat ik de beschikking niet meer op de worden op niet ben kort “Ik hem, bekeken op sinds huis. boos ook nog De stichting heeft op het hij naar . Deze foto’s kunnen sponzijn leven voor mij van de schietpartij zoekt bovendien gevaar liep en hij toen geweest.” gepubliceerde foto’s besteld. De stichting - te bereiken. 7 hem dankbaar, maar daar ook worden van de slachtoffers Lees verder op pagina spel zette. Ik ben Facebook en kunnen huis .” met de namen het Binnengast mijn ‘ijsjesmissie’ - een gedenkteken belemmerde hij per brancard naar sors om het doel overigens een slachtoffer Op deze foto wordt Tiny van der Hoek
gaat verhaal halen
bij de Duitse soldaten.
beelkort kende zij de der Hoek. Tot voor niet, tot zij kort den over de schietpartij opnam met de stichting geleden contact
n e g e t n e iz e r s u l P 50 ! n e z ij r P e r a b l a a t be vervoerd.
RECENTELIJ K
IN PRIJS VERLAAGD!
43 appartementen en een compleet winkelaanbod
BTR REIZEN
SENIOR HOTELS 5 dagen ‘Alles Inclusief’ va. € 179,- p.p. informeer naar Actie Weken n € 199,Actie Weke
Senior Hotel Het Witte Veen ** Drenthe € 219, 219,-- Actie Weken € 179, 179,-Senior Hotel Dennenhoeve *** Veluwe € 224, 224,-- Actie Weken € 199, 199,--
Kerst– en Oud & Nieuwjaarsreizen
PROJECT IS D OPGELEVER
• Prijzen vanaf € 275.000,- v.o.n. • Ruim en comfortabel wonen op niveau • Schitterende binnentuin • Keuze uit 19 typen appartementen • Eigen parkeerplaats in garage
BEZOEK DE MODELWONING! iedere zaterdag 11.00 - 13.00 uur www.deminnehof.nl
035 - 538 48 88
035 - 531 33 22
Wilt u er met de feestdagen lekker tussen uit! dan heeft BTR Reizen een ruime keuze in verschillende Kerst– en Nieuwjaarsreizen. 3 dg. Oud & Nieuw in De Bonte Wever / Assen € 214,5 dg. Kerst in Hotel Dennenhoeve / Nunspeet € 385,5 dg. Kerst in Hotel Jägerhof / Teutoburgerwald € 285,5 dg. Kerst in Hotel Haus am Stein / Sauerland € 349,5 dg. Kerst in De Bonte Wever / Assen € 369,6 dg. Kerst in Hotelpark Westerwald Treff € 389,7 dg. Kerstcruise over de romantische Rijn € 584,11 dg. Kerst en Oud & Nieuwjaarscruise € 849,15 dg. Kerst en Oud & Nieuw in Calpe / Spanje € 543,-
Winterzon naar Calpe / Costa Blanca Een weekje naar de Spaanse zon in het najaar, winter en het voorjaar tot aan een compleet overwinteringsverblijf aan de Costa Blanca in Calpe! BTR Reizen biedt van oktober t/m mei deze aantrekkelijke Winter Zonvakanties.
8-daagse vliegreis va. €
2,- p.p. ( verlenging mogelijk) 392,-
Vlucht R’dam - Valancia / Transavia.com Transfer van Valencia - Calpe v.v. e voor alle informati l *** & **** hotels / appartementen www.BTRreizen.n of bel voor Welkom met glas Sangria gratis folders Nederlandse reisleiding in Calpe
055 - 5059500 · WWW.BTRREIZEN.NL
Dinsdag 15 oktober 2013
pagina 5
Expert Bushoff, elektronica/witgoed/tv’s, Arent Janszoon Ernststraat 733 Amsterdam, tel: 020-4421299
Al decennialang zorgeloos kopen bij Expert Bushoff Het is zo warm dat de mussen dood van de daken vallen. Menigeen kent deze uitdrukking, maar slechts weinigen weten wie de geestelijk vader is. Welnu, dat was Gerard Bushoff. Ergens in de jaren 90 verkocht deze zakenman als eerste in Nederland mobiele airco’s en om dat bekend te maken bedacht hij voor de advertentietekst de oneliner met de mussen. “En dat was een enorm succes, net als de airco’s zelf trouwens. Die waren niet aan te slepen, terwijl ze toch 3000 gulden per stuk kostten en dat was wat hoor in die tijd”, zegt huidig eigenaar van Expert Bushoff Gerard Bushoff.
De geschiedenis van Expert Bushoff (het voorvoegsel Expert is van 20 jaar geleden toen de befaamde elektronicazaak zich aansloot bij inkoopcombinatie Expert) gaat terug tot 1937, toen Johannes Bushoff (Gerards vader) van start ging met de verkoop van zelfgemaakte lampen. Later kwam daar van alles en nog wat bij, vooral apparaten met een stekker, maar ook grammofoonplaten en cd’s. Olympiaplein Het bedrijf startte aan het Olympiaplein en had het daar prima voor elkaar, maar 16 jaar geleden werd desondanks de stap gemaakt naar winkelcentrum Gelder-
Het huidige pand aan de A.J. Ernststraat.
landplein in Buitenveldert. “Dat was een goeie zet, want het Gelderlandplein is goed bereikbaar en er is goede parkeergelegenheid”, verklaart Gerard Bushoff. Toen het winkelcentrum vervolgens op de schop ging, werd het goede gevoel minder. Gelukkig kwam op dat moment een fraai pand leeg om de hoek in de A.J. Ernststraat. “Het grote voordeel van deze locatie is dat je letterlijk voor de deur kunt parkeren. Dat is heel belangrijk omdat wij veel grote apparaten verkopen die moeten worden ingeladen. En we konden hier weer een frisse herstart maken.”
Het personeel van Bushoff met de lading mobiele airco’s.
Service Gerard Bushoff, die 40 jaar geleden in de zaak kwam, weet dat een relatief kleine elektronicazaak het tegenwoordig moet hebben van de service. Even een machine onder aan de trap zetten, is er voor de monteurs van Bushoff dan ook niet bij. “Dat gebeurt bij veel concullega’s tegenwoordig steeds vaker omdat het transport wordt uitbesteed. Dat is killing, want dan heb je er geen grip op. Wij onderscheiden ons door onze unieke service. Een oude
wasmachine of koelkast koppelen we af, we nemen ‘m mee en we zetten het nieuwe apparaat waterpas en afgesteld neer, zoals het hoort. En dat doen we ook met televisies. Steeds meer mensen kiezen voor een smarttv met internet, maar hebben geen idee hoe dat allemaal moet worden ingesteld. Geen nood, dat doen wij voor ze. Wij proberen ook niet te verkopen omdat het ons goed uitkomt, maar wij verkopen wat de klant nodig heeft. Hoe ik dat bedoel? Voorbeeld: het
gebeurt dat mensen langskomen omdat een wasmachine niet meer pompt. Dan kun je een nieuw apparaat verkopen, maar wij adviseren eerst even de pomp na te kijken. Die mensen komen dan altijd terug, want eerlijkheid duurt het langst.” Dit beleid betaalt zich momenteel uit. “Er zijn amper nog vakzaken als deze en inmiddels hebben wij steeds meer klanten uit de hele stad en de omgeving, naast natuurlijk de generaties klanten die hier al decennialang komen.”
ronde cassette, zie foto) is uitgevonden door dominee Goodwin, die het patent verkocht aan Ansco. Kodak wilde dit ook graag hebben en na een lange strijd nam Kodak het patent over voor een astronomisch bedrag. In het begin verkocht Kodak zijn eigen fototoestellen compleet met rolfilm. Was hij volgeschoten dan stuurde je het geheel naar Kodak. Deze ontwikkelde de film en drukte de foto’s af, waarna je de camera met nieuwe film terugkreeg. Later werden de rolfilms los verkocht om ze vervolgens vol te schieten. De volle rolfilms werden naar de fotowinkel gebracht om ze te ontwikkelen en de foto’s te laten afdrukken. Velen deden dit zelf in hun eigen ‘doka’ (donkere kamer). In de jaren 90 raakte de rolfilm in onbruik door de opkomst van het tele-
foontoestel met ingebouwde camera dat je gewoon in je zak kan steken. Eerder verschenen in deze rubriek in respectievelijke volgorde: de blauwe girobus, de brievenbus aan de tram, kruidenier P. de Gruyter, de vuilnisemmer met nummer, de verkeersagent, de telefooncel, de Afghaanse jas, de tv-antenne, de voddenman, dubbele remmen op de tram, de open tramwagen, rieten vloerbedekking, de ratelman, de schillenboer, bakkerskar en drollenprikker (deze in één aflevering), matten kloppen, de ponskaart, de postzegelautomaat, ‘vleesch voor honden en katten’, de brandmelder, de scharensliep, de spaarzegel, het licht- en gasmuntje, warmtekrulspelden, drankje Trio en aardappelschilcentrifuge (de laatste drie in één aflevering), de knijpkat, de looien draaier, ijsstaven, het badhuis met badmeester, losse melk en de kattenbakcentrale, pruimtabak, de triotrack, de letterzetter, de bruggentrekker, de klaarover en knipperbol, de marskramer, de dienstbode, de rekenliniaal en passerdoos (in één aflevering) en de kruier.
Lange Brug door Simon van Blokland Dit is de laatste aflevering van ‘Brug op brug af’. Met een heel mooi plaatje van de Lange Brug. Helaas is deze mooie brug uit ons stadsbeeld verdwenen. Er zullen nog maar weinig Amsterdammers zijn die deze brug zo gekend hebben. Deze foto is genomen omstreeks 1870. Deze brug verbond het Spui met de Langebrugsteeg over het Rokin. In het midden van de brug ziet u de klapbrug die vermoede-
lijk nog is voorzien van een oorgat. Dat is een mechanisme dat in het dek van de brug was gemonteerd. Bij het gebruik daarvan hoefde de schipper zijn mast niet te strijken. De brug werd vrij veel gebruikt daar de havenbootjes voor de oude beurs waren af- en aangemeerd. Links zien we het Spui, het torentje van de Nieuwezijds Kapel en in het midden de koepel van het Paleis op de Dam.
Nieuwe rubriek Met dit mooie plaatje sluiten we deze rubriek af, maar niet zonder Frank Smit te bedanken voor de mooie plaatjes en zijn goede adviezen en raadgevingen die ik in het afgelopen jaar van hem kreeg bij deze rubriek. Vanaf de volgende editie gaan we u echter verrassen met andere mooie beelden die de schoonheid van Amsterdam laten zien. De naam van die nieuwe rubriek verklappen we alvast: Simon Monumentaal.
de filmrol door Jos Mol Wie weet er nog wat een rolfilm 6x6 is en waar je deze kon kopen? Tegenwoordig heeft zowat iedereen een zaktelefoon van de merken iPhone, Samsung, HTC, Sony, Huawei e.a., waar een superfotocamera in zit. Is het fotootje niet goed, dan deleteer je het simpelweg. Zijn de geselecteerde foto’s goed, dan transfereer je deze naar je computer en maakt er bijvoorbeeld een fotoalbum mee. Zo gemakkelijk ging het vroeger niet. Mijn vader heeft in de jaren rond 1925 nog met glasplaten gewerkt! Een artikel over fotowedstrijden waar hij succesvol aan mee heeft gedaan staat in DOA van 20 maart 2012. Hoe ging het vroeger? De man van het eerste uur was Louis Daguerre (1787-1851). In 1826 maakte hij de eerste succesvolle ‘photograph’. Een Amsterdamse fotograaf die iedereen kent
is Jacob Olie (1834-1905). Hij maakte zijn eerste opname in de zomer van 1861. Hij gebruikte de ‘natte-collodiummethode’ en kon daarom in het begin alleen in de eigen omgeving fotograferen (de chemische reacties moesten onmiddellijk gestopt worden!). Dus de vroege opnamen van Olie beperkten zich tot opnames van portretten en de buurt waarin hij woonde, de westelijke eilanden. Rond 1870 is het een hele periode stil geweest rondom Jacob Olie. Na zijn pensionering hervatte hij zijn fotografiehobby (hij was tekenleraar en directeur van de eerste ambachtsschool van Nederland). Dit was de meest productieve periode waarin hij meer dan 3600 glasplaatnegatieven produceerde in 15 jaar. Hij hield een keurig aantekeningenboekje bij van al zijn opnamen!
Droge gelatineplaten waren in de plaats gekomen van natte collodiumplaten. Het voordeel van de gelatineplaten was dat deze niet onmiddellijk ontwikkeld hoefden te worden. Vandaar de grotere reikwijdte van de fotograaf! De filmrol 6x6 cm De rolfilm (de film is opgerold op een
Dinsdag 15 oktober 2013
pagina 6
Zorgeloos kopen! Wist u dat Expert Bushoff... grotere producten bij u thuisbezorgd wanneer het u uitkomt? ook bezorgt op elke verdieping? uw producten ook aansluit (op de bestaande leidingen)? gespecialiseerd is in het installeren en ophangen van uw tv of audioapparatuur? een topkwaliteit assortiment heeft? gespecialiseerd is in het vervangen van uw inbouwapparatuur? snel en vakkundig repareert met eigen monteurs? uw oude apparaat afkoppelt
+ altijd GRATIS mee retour wordt genomen? Expert Bushoff A.J. Ernstraat 733, Amsterdam, (020) 4421299 255x181mm h - Full Colour - week 42
advertorial
Blijf niet rondlopen met rusteloze benen Stichting deelt kennis en strijdt voor erkenning.
Iedereen kent het wel. U rust uit na fysieke inspanning, maar in uw benen voelt u een onrustig gevoel. Alsof ze willen doorlopen terwijl u stilzit. Mensen die het Restless Legs Syndroom hebben, voelen dit dag in dag uit. Of beter: nacht in nacht uit, want vooral bij het rusten zijn de symptomen, zoals tintelingen en een onbedwingbare neiging tot bewegen van de benen, maar soms ook de armen, het sterkst. Vaak zijn er ook oncontroleerbare schokkende bewegingen van de ledematen. Dit leidt tot onrustig slapen of zelfs slapeloosheid. Het gevoel is alleen te onderdrukken door uit bed te stappen en te gaan lopen, soms vele malen per nacht. Ook tijdens theaterbezoek of een vliegreis kan RLS een kwelling zijn. Er is helaas nog veel onbegrip voor RLSpatiënten. Het Restless Legs Syndroom is een internationaal erkende neurologische aandoening. De ziekte kreeg die erkenning pas in 2005. De Stichting RLS werd in 1999 opgericht, door enkele patienten en neurologen. Voornaamste reden was het gebrek aan kennis over RLS en het onbegrip voor RLS-patiënten. De Stichting RLS is een vrijwilligersorganisatie die subsidie krijgt van het Rijk en wordt ondersteund door donateurs. Er is geen financiële ondersteuning vanuit de farmaceutische industrie. Eyeopener Er is veel verbeterd, maar volgens de Stichting schiet de kennis over RLS zowel bij (mogelijke) patiënten als artsen nog steeds tekort. Daarom treedt zij veel naar buiten om informatie te verstrekken. De Stichting organiseert druk bezochte voorlichtingsbijeenkomsten door het hele land voor patiënten en mensen die vermoeden RLS te hebben. Een neuroloog legt daarbij uit wat de aandoening inhoudt en wat de symptomen zijn. Voor veel mensen is dat een eyeopener. Gelukkig kan er ook verteld worden dat er voor velen wat aan te doen is en dat kan een hele geruststelling betekenen. Onderzoeken tonen aan dat een aantal artsen nog onvoldoende kennis heeft over RLS. Er worden soms medicijnen voorgeschreven die geen of zelfs een averechts effect hebben op RLS. Daarom geeft de Stichting ook voorlichting aan onder andere artsen en apothekers. Sinds 2006 zijn goede medicijnen beschikbaar, die worden vergoed door de zorgverzekeraar. De ziekte, die overigens in veel gevallen erfelijk is, kan daarmee over het algemeen goed onder controle worden gehouden. Meer informatie: Kijk voor meer informatie over RLS, de behandeling ervan en contactgegevens van de Stichting RLS op www.stichting-restless-legs.org. U kunt zich daar ook opgeven als donateur. De stichting is telefonisch te bereiken via 0900 - 757 46 36 (1 ct/min, op weekdagen tussen 7 en 8 uur ’s avonds).
Dinsdag 15 oktober 2013
Herinneringen aan het Lloyd hotel (7)
De pater is gegijzeld Tom Mars werkte in het Lloyd Hotel, dat in de jaren 60 een jeugdgevangenis was. In een aantal afleveringen schrijft hij over zijn belevenissen. Vandaag deel 7. Zondagmorgen. De mis in de kerkzaal is afgelopen. De kerkzaal bevindt zich op de gang waar ook de portier zit. In de kerkzaal zitten een aantal jongens uit diverse groepen die de mis bijwonen. De pater komt uit de kerkzaal, maar het is erg luidruchtig. Wat blijkt? Er loopt een jongen achter hem met een mes op de keel van de pater, terwijl de rest van de jongens er achteraan loopt, op weg naar het trappenhuis waar zich veel deuren bevinden. Opa Het hoofd van de bewaking heeft zijn maat naast de portier Opa genoemd. Opa is zelfverzekerd en dwingt bij iedereen respect af door zijn manier van praten en doen. Zijn hersenen werken koortsachtig: wat te doen? Hij besluit de jongen voorbij te laten lopen richting portier, maar houdt de andere jongens tegen en zegt tegen ze: “Jullie hebben hier niets mee te maken, dus wegwezen” en hij sluit de deur. Teruggetrokken De gijzelnemer staat intussen voor de portiersloge met het mes nog steeds op de keel van de arme pater. De portier heeft zich inmiddels teruggetrokken in de wc, dus de deur kan helaas niet worden
geopend. De jongen wordt langzamerhand nerveus, terwijl de portier via een gaatje in de wc-deur alles kan volgen. Opa neemt het voortouw en zegt: “Je komt er niet uit jongen, want de portier is even boodschappen doen en het duurt wel even voor hij terug is. Geef mij dat mes maar, want het wordt helemaal niets.” Hij houdt zijn hand op en ineens legt de jongen het mes in zijn hand. De gijzeling is afgelopen en de pater slaakt een diepe zucht. De jongens staan nog steeds achter de gangdeur. Opa opent de deur, stuurt de kerkgangers terug naar hun groep en de gijzelnemer gaat de isolatiecel in. Het is een klasse-optreden van de oudste AIDer die voor iedereen Opa is.
pagina 7
Opa Arie de Koning had altijd haast door Adrie de Koning In Amsterdam kwamen veel neringdoenden aan de deur. De melkboer, de voddenman, de scharensliep, vlees voor hond en kat, ga zo maar door. Aan één bezorger heb ik een speciale herinnering. Mijn opa, Arie de Koning (1891-1955) was broodbakker bij bakkerij Koolhaas in Ouderkerk aan de Amstel. Dat betekende ‘s morgens vroeg de bakkerij in, paard en wagen laden en vanaf 10 uur (eerder mocht niet) brood bezorgen. Mijn vader Jan (1913-2003) was in 1927 bij hem in dienst gekomen als bakkershulp en moest als eerste de paarden uit een wei buiten het dorp halen en de paarden- wagens optuigen. Amsteldijk Opa had Amsterdam-Oost als wijk. Hij ging via de Amsteldijk naar Amsterdam, waar hij eerst twee grote klanten had, namelijk de uitspanningen Het Koetje en Het Kalfje. In diverse straten in Oost had hij verder zijn vaste klanten, waar hij meestal met een volle broodmand naar binnen ging. Het paard wachtte rustig en hoefde ook nauwelijks gestuurd te worden, want het dier kende de hele route. Bij mijn ouders, die inmiddels in de Watergraafsmeer woonden, kwam opa ook boven, schoof zijn mand op een stoel in de keuken en ging meteen met hoge nood naar het toilet. Wildplassen was er toen niet
bij. Ondertussen zette mijn moeder gauw koffie. Omdat opa altijd haast had, had hij een speciale manier van hete koffie drinken. De koffie werd op het koude schoteltje geschonken om af te koelen en vervolgens werd het schoteltje aan de mond gezet. Op de bok Ik was ondertussen meestal op de bok gekropen om een stukje van de wijk mee te rijden. Als beloning voor de hulp kreeg ik een krentenbol. Niet zomaar een, maar een die onverkoopbaar was omdat die geplet was of anderszins misvormd. Opa moest hard werken voor zijn brood en moest de krentenbol uit eigen zak betalen. Ik mocht van mijn moeder dan ook alleen maar krentenbollen aannemen ‘waar opa per ongeluk op was gaan zitten’. En ik vond in mijn naïviteit dat hij dat wel erg vaak deed. Toen hij vanwege ziekte moest stoppen met werken, werd hij vervangen door een bakker met een bestelauto. Maar de opkomst van de koude bakkers en supermarkten maakten dat er geen brood meer vanuit Ouderkerk naar Amsterdam werd gebracht.
Mijn vader de ‘banjo-constructeur’ door Jos Mol en Frits Mol Toen onze vader een jaar of 20 was speelde hij al in een Diemer band die de naam ‘Mars Proba’ droeg. De band trad vaak op bij toneeluitvoeringen en andere belangrijke gebeurtenissen, zoals voorstellingen voor de jeugd in het R.K. Verenigingsgebouw. Degene die alles aan elkaar praatte heette Theo Mars. De pianist was Anton Spronk, de violisten heetten Betonville en Jan Woorts, onze vader Willem hanteerde de banjo en Jan van Doolen het slagwerk. De banjo zou in mijn vaders leven nog een grote rol spelen. Presentje voor Frits Toen onze ouders pas verkering hadden
Jos Mol krijgt banjoles van zijn vader.
speelde onze vader ook op de banjo op feesten en partijen. Het musiceren zat er dus al vroeg in! Toen Frits zijn Eerste Communie deed in 1954, was de vraag natuurlijk: welk cadeau krijgt hij op deze feestelijke dag. Aangezien onze vader als hobby altijd met hout in de weer was geweest en muziek een grote rol speelde in het gezin, was de keuze niet zo moeilijk. Het werd een muziekinstrument en wel een banjo. Wat niet iedereen weet is dat banjo afgeleid is van banjar, een Afrikaans snaarinstrument. Hoe maakte hij die banjo? Onze vader had in die tijd nog geen draaibank, dus wij gaan ervan uit dat hij die kennis op zijn werk, De Stoomvaart Maatschappij Nederland (SMN), ‘inkocht’. Hij
Willem Mol bespeelde de banjo (4e van links) in het orkest ‘Mars Proba’. had een vriend, Willem Mors, die draaier was bij de SMN. De eerste stap was het uitzoeken van de verschillende goed gedroogde houtsoorten. Die kocht hij bij de Amsterdamsche Fijnhouthandel, gevestigd aan de Bloemgracht te Amsterdam. Eerst de hals De productie begon met het maken van de hals. Hij gebruikte daarvoor een schraapijzer dat je met de linker- en rechterhand tegelijk over het hout bewoog. Hij begon met een paaltje hout en eindigde met een complete hals. Daar deed hij enige weken over. Het indelen van de hals in fretten deed hij zeer minutieus. Zo herinneren we
ons nog dat de afstanden van de fretten gemarkeerd werden met ronde parelmoeren knoopjes, te zien op de foto’s! De kast
De banjo anno 2013.
bestond voornamelijk uit twee grote ringen: één houten ring en één verchroomde metalen ring, beide gedraaid door Willem Mors. Kast en hals werden vervolgens aan elkaar bevestigd met lijm en schroeven. Het vel dat de chromen ring zou overspannen werd enige dagen geweekt in water en vervolgens gespannen op de body van de banjo, zodat deze na het drogen ‘snaarstrak’ stond. 4 dubbele stalen snaren, die op hoogte gehouden werden middels een kam, omspanden het geheel. Frits heeft slechts een paar jaar gespeeld en verloor de belangstelling voor de banjo, maar onze vader heeft er nog jaren op gespeeld. Nu behoort hij toe aan de collectie van Frits (72 jaar). Dit is het enige instrument dat onze vader eigenhandig ontworpen en gefabriceerd heeft.
Dinsdag 15 oktober 2013
pagina 8
BEZOEK EEN CRUISESCHIP IN DE HERFSTVAKANTIE! Tijdens het TRAVEVENT CruiseReizen ligt er een luxe riviercruiser**** van Select Voyages aan de kade van de Cruiseterminal in Amsterdam. Als bezoeker van ons cruise event kunt u een scheepsbezoek brengen aan dit prachtige schip. Cruise reizen is voor iedereen!
In de Passenger Terminal in Amsterdam, vindt op 24, 25 en 26 oktober het TRAVEVENT CruiseReizen plaats. Cruisen wint snel aan populariteit en is voor iedereen; van jong tot oud. U kunt op donderdagmiddag een aangemeerd Cruiseschip van dichtbij bewonderen en op vrijdag en zaterdag kunt u zelfs een luxe riviercruiser bezoeken. Schrijf u nu in!
Ook voor de kids is er voldoende te zien en te beleven, dus neem uw kinderen of kleinkinderen mee. Toegang tot en met 12 jaar is gratis.
Kunt u zelf uw rookmelder niet ophangen?
Wat kunt u verwachten?
Bel 0251 - 275 590
ZIE OOK: WWW.CRUISE-EVENT.NL SCHRIJF U NU IN!
• • • • •
Alle aanbieders zijn aanwezig Informatieve seminars en presentaties Wijnbar Scheepsbezoek Op de beurs worden gratis cruisereizen verloot • Als u na uw bezoek aan het event Amsterdam nog wil bekijken vanaf de grachten, dan kunt u op 100 meter afstand van de PTA opstappen op een rondvaartboot. Zij maken een mooie Canal Cruise van een uur. We hebben voor u een mooie korting bedongen. De tickets kosten €11,25 in plaats van €15,-. De vouchers kunt u bij de kassa op het event ophalen.
www.brandwondenstichting.nl/rookmelderteam
Waar?
Passengers Terminal Amsterdam (naast het centraal station). Parkeren kunt u in de parkeergarage onder de PTA. Adres: Piet Heinkade 27, 1019 BR, Amsterdam. Losse kaarten aan de kassa kosten € 10,-. Na de registratie via de website kunt u uw ticket uitprinten en betaalt u aan de kassa slechts € 7,50 per kaartje. Kinderen tot en met 12 jaar mogen gratis naar binnen.
www.cruise-event.nl
AM_Mondriaan_Oud Amsterdammer.indd 1
27-09-13 11:20
OKTOBER MANGO INRUILWEKEN!
Tot € 2.500,- terug voor uw oude scootmobiel!
E-CITY CAR
NAPOLEON
Uniek in Nederland!
Altijd droog!
• 2-persoons e-car • Overal te parkeren, zelfs op de stoep • Nieuwste lithium accutechnologie • Oplaadtijd slechts 1,5 uur
• Overdekte scootmobiel • Met ruitenwisser en heteluchtblazer (optioneel) • Ideaal voor lange afstanden van
€ 7.495,voor
€ 6.995,Actie geldig op vrijdag 18 en zaterdag 19 oktober.
*
Dé specialist in elektrisch vervoer tot 45 km/u Ja! Stuur mij snel de gratis brochure
Gratis thuisdemonstratie? Bel nu 0800 40 44 550. Wij zijn al onderweg!
□ Scootmobielen □ E-cars □ Elektrische fietsen □ Elektrische scooters Naam
Dhr. / Mevr.
Bezoek onze winkel!
Adres Postcode/plaats Telefoon E-mail
Mango Mobility B.V., Antwoordnummer 26, 3740 VB Baarn
OAM2IW13101
✂
Zonder postzegel opsturen naar:
Van der Madeweg 28 1099 BT Amsterdam - Duivendrecht (ingang naast SternPlaza vlakbij de Makro) Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 09.00 - 17.30 uur, zaterdag van 10.00 - 16.00 uur, zondag gesloten.
Bel voor meer informatie GRATIS 0800 40 44 550 of kijk op www.mangomobility.nl Mango Mobility heeft vestigingen in: Almelo • Amsterdam • Baarn • Barneveld • Brielle • Den Helder • Gorinchem • Haarlem • Hardenberg • Rotterdam • Venlo • Wateringen
Dinsdag 15 oktober 2013
pagina 9
Puzzel mee en win kaarten voor Kerstgala Wibi Soerjadi (eerste rang!) ‘Aan de Amsterdamse grachten, was de oplossing van de puzzel in de vorige editie. We kregen weer veel inzendingen binnen en A.J. Kraan uit Amsterdam en H. Bakker uit Almere waren de gelukkige winnaars van kaarten voor de Soldaat van Oranje – de Musical. Nieuwe prijs: twee kaarten op de eerste rang voor het Kerstgala van Wibi Soerjadi. Voor een beschrijving van dit Kerstgala verwijzen we naar de tekst naast de puzzel.
21ste Editie Kerstgala Wibi Soerjadi in Het Concertgebouw Op 23-jarige leeftijd gaf Wibi Soerjadi zijn allereerste kerstconcert in de legendarische Grote Zaal van Het Concertgebouw. Het is altijd zijn grote wens geweest om van deze kerstconcerten een traditie te maken. Die wens is meer dan in vervulling gegaan! Dit jaar speelt Wibi voor de 21e keer de sterren van de hemel tijdens en rond de kerstdagen! 1
Er worden twee concerten gegeven, te weten op donderdag 26 december om 20.15 uur en zaterdag 28 december om 20.15 uur. Bij het concertkaartje is een drankje vooraf en 15 in de pauze inbegrepen, met uitzondering van champagne.
*Dit werkt als volgt: Niet gewonnen? Ga dan met korting Niet gewonnen? Lezers van De Oud-Amsterdammer kun- Zoek het gewenste concert op www.concertgebouw.nl/ nen kaarten bestellen met 20 procent korting. Vermeld Klik op ‘bestel’/Kies plaatsen uit op de plattegrond/Klik bij uw bestelling WS2013. Kaarten exclusief korting (die op ‘reserveer stoelen’/Klik op ‘bekijk winkelmandje’/ gaat er dus nog vanaf) kosten voor de eerste rang 79 euro Vervolgens komt u in het winkelmandje waar u ‘ik heb 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 en voor de tweede rang 59 euro. Reserveren kan via de een couponcode’ aanklikt/Hier kunt u de code (WS2013) 12 13 14 Concertgebouwlijn: 0900-6718345 (1 euro per gesprek, invullen, de korting wordt daarna automatisch berekend dagelijks bereikbaar van 10.00 tot 17.00 uur). Ook kunt u 16 17 18 19 20 21 uw kaarten online bestellen op www.concertgebouw.nl.*
22 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
23
Horizontaal 28
12 15
16
13 17
19
20
23
28
24 29
33 38
25
26
30 34
39
35 40
44 47
32
39
40
41
42
43
metaalsoort; 52. broos (breekbaar);4854. hoop (tas); 56. mannelijk (afk.); 58. moeite die men doet (iets proberen); 61. rivier in Engeland; 62. neer47 49 slag; 64. rivier in Utrecht; 65. kelner; 67. pulverig; 68. European Article Numbering (afk.); 70. vreemd; 72. roem (aanzien); 73. deel van servies;
42
45
31
44 45 46. koffiedik; 47. Europese 46 (merk); 44. kist van open latwerk of plastic; hoofdstad; 48. hevige snel verplaatsende windhoos; 49. melkklier; 50.
37
41
30
27
dacht te trekken; 33. stap; 35. dier met kleine beweeglijke slurf; 37. café-buffet; 38. mannelijk beroep; 41. sprookjesfiguur; 42. navigatiesysteem
32
36
26
(die vooral op planten condenseert); 30. lidwoord van bepaaldheid; 31. Raad voor Economische Aangelegenheden (afk.); 32. uitroep om aan-
27
31
29
25
33 34 35 spil; 17. boomvrucht; 19. voedsel; 21. Verenigde Naties36(afk.); 22. gevangenis; 24.37sprookjesfiguur; 27. Marokkaans hoofddeksel; 28. waterdamp
21
38
22
24
1. plaatsvervanger of helper van een bisschop; 7. tropische grasvlakte; 12. insect; 13 sieraad gevormd in een oester; 14. mannelijk schaap; 15.
14
18
Vergeet niet uw kortingscode WS2013 te vermelden bij uw reservering.
De Concertgebouwkaarten zijn tevens geldig als (gratis) vervoerbewijs voor de trams en bussen van het GVB.
50 51 52 eikenhout53van schors ontdoen; 81. familielid; 82. voor kennisgeving aan76. kerel (vent); 77. zoekt kennismaking (afk.); 78. slijk (modder); 79.
43
genomen (afk.); 83. hemelgeest; 84. eikenschors; 86. iemand57die slinkse streken uithaalt; 87.59open schoeisel. 54 55 56 58 60
46
48
Verticaal
49
61
62
63
64
1.65vlag (wimpel); 2. curriculum vitae 66 67 (afk.); 3. afzonderlijke berg 68 uit de Alpen; 69 4. deel van 70 schip; 5. bruin 71 vlekje op de huid; 6. overblijfsel van een 50
51
52
53
verongelukt of gestrand schip; 7. sleepboot; 8. tegenovergestelde van oorlog; 9. voorzetsel; 10. maanstand (afk.); 11. zonder gezelschap (alleen); 72
54
55
56
57
58
59
73
74
75
76
16. seksueel overdraagbare aandoening (afk.); 18. explosieven opruimingsdienst (afk.); 20. uiting van berusting (aarzeling); 21. huid (schil); 23.
60
vlinderlarve; 25. gang aan een drooglijn te bevestigen; 32. 77 78 van het paard; 26. jongensnaam; 27. bastion 79 (citadel); 29. houtje 80 om nat wasgoed 81 61
62
63
64
broodje met warm gebraden gehakt en sla; 34. Sociaal Economische Raad (afk.); 36. munt uit vroeger tijd; 37. reuzenslang; 39. politieman; 40. 82
65
66
67
68
69
70
83
84
85
(molen)klepper; 42. rommel (rotzooi); 43. op elkaar; 45. kever; 46. insectendodend middel (afk.); 51. oceaan; 53. European Options Exchange
71
(afk.); 54. erg lief (om te zien); 55. bloedvat; 56. zuivelproduct; 57.87 gelooide huid; 59. hoofd van een moskee; 60. kleine soort van zeekreeft; 62. 86 72
73
77
74
75
78
79
82
76 80
83
84
86
2 boeket; 63. plaats in Italië; 66. dierenmond; 67. vogeleigenschap; 69. hoogste punt van een hellend dak; 71. grappig dier; 73. niet strak gespan-
nen; 74. echtgenoot; 75. deel van voet; 78. wintersportattribuut; 80. Nederland (afk.); 82. volksuniversiteit (afk.); 85. vogel.
81 85
87
47
11
77
32
19
35
43
79
44
87
75
53
83
72
63
5
25
64
38
50
85
2
Stuur uw oplossing met uw naam, adres en telefoonnummer voor vrijdag 1 november naar (e-mail)
[email protected] of naar: De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp. 47 32
t
Amsterdamse uitjes 11
77
19
35
43
79
44
87
75
53
83
72
63
5
25
64
38
50
Stuur uw agendabericht voor ‘Amsterdamse uitjes’ naar (e-mail)
[email protected] of Postbus 5003, 1380 GA Weesp
85
Twee foto-exposities bij Stadsarchief Amsterdam
Britta Maria met ‘Un Homme Et Une Femme’ in ApolloFirst Theater
Nog tot 5 januari 2014 is op dinsdag t/m vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur en op zaterdag en zondag van 12.00 tot 17.00 uur in het Stadsarchief in gebouw de Bazel aan de Vijzelstraat een tentoonstelling te zien van portretten die tussen 1913 en 1969 zijn gemaakt door Fotostudio Merkelbach.
In het ApolloFirst theater treedt vrijdag 8 november Britta Maria op in een muzikale voorstelling met de titel ‘Un Homme Et Une Femme’. Dit is muziektheater over de liefde in al haar facetten. De vreugde, de spanning, de erotiek, maar ook het afscheid en het verdriet. Met chansons van Serge Gainsbourg, Edith Piaf, Michel Legrand, Charles Aznavour, Françoise Hardy en eigen chansons. Britta Maria (zang/piano) en Maurits Fondse (zang/piano/gitaar/beatbox/accordeon) zijn de vertolkers. Aanvang 20.30 uur, kaarten kosten 18,50 euro. Meer informatie en kaarten bestellen op www.theater.apollofirst.nl, e-mail:
[email protected], tel: 020-6797971.
In april 1913 opende Jacob Merkelbach een luxe portretatelier boven het gebouw van modehuis Hirsch & Cie aan het Leidseplein in Amsterdam. Vanaf de oprichting was Fotostudio Merkelbach zeer succesvol. Tot 1969 kwamen bekende en onbekende Nederlanders naar de studio. Koningin Wilhelmina, Mata Hari, Eddy Christiani, Fien de la Mar, Toon Hermans, mevrouw Van Aalst van de Overtoom, de hond van de heer Zeeman uit de De Lairessestraat, allemaal en nog vele anderen lieten ze zich door Merkelbach vereeuwigen. Het Stadsarchief grijpt de mijlpaal 1913-2013 aan om de collectie van 40.000 glasnegatieven te digitaliseren, online te zetten en te exposeren. In een videoinstallatie trekken duizend familieportretten voorbij. Daarnaast bieden onder meer documenten, affiches, glasnegatieven en de originele houten platencamera een goed beeld van het vakmanschap en de populariteit van de fotostudio. Tegelijkertijd is in de Centrale Hal van het Stadsarchief de expositie Studioportretten 2013 te zien. Deze serie studioportretten is het resultaat van de jaarlijkse foto-opdracht van het Amsterdams Fonds voor de Kunst. In 2013 zijn Erwin Olaf, het duo Blommers-Schumm en Petra Stavast gevraagd te reflecteren op de productie en het archief van Merkelbach. Erwin Olaf maakte kooldrukken waarin hij leden van de Amsterdamse Joodse gemeenschap portretteert. Petra Stavast fotografeerde met een prototype van de S75, één van de eerste mobiele telefoons met camerafunctie, gevestigde en beginnende acteurs van Amsterdamse toneelgezelschappen en -opleidingen. Het duo Blommers-Schumm nam enkele portretfoto’s van Merkelbach als uitgangspunt voor portretten die zijn opgebouwd uit objecten die ze in hun studio aantroffen. Deze beelden combineren ze met een selectie uit hun recente productie. De toegangsprijs voor de exposities is 6 euro, kinderen van 12 tot 18 jaar 4 euro en kinderen tot 12 jaar mogen gratis naar binnen. Archiefpas-, Stadspas 65+-, CJP- en Museumkaarthouders betalen 4 euro.
De taal van de Jordaan In het Jordaanmuseum is zondag 27 oktober tussen 11.00 en 17.30 uur een themamiddag over de taal van de Jordaan, onder het motto ‘Een goed kind regeert z’n eigen. De Taal van de Jordaan’. Er wordt ingegaan op de weerslag van het leven in volksbuurten op de taal, op de inventiviteit en het gevoel voor theater waarmee Jordanezen met elkaar in gesprek gaan en op woorden, uitspraken, uitdrukkingen en gezegdes die het leven kenmerkten. Onder anderen verteller en gids Robert Lammers, schrijver, fotograaf en musicus Peter Schijnders en taalhistoricus en journalist Ewoud Sanders laten hun licht schijnen over de Jordanese taal. Dit vindt plaats in Zaaltje Karthuizershofje, Karthuizerstraat 157. De kosten bedragen 17,50 euro, terwijl donateurs en stadspashouders een korting krijgen van 3,50 euro. Informatie is verkrijgbaar via tel. 020 - 624 46 95 en op www.jordaanmuseum.nl. Aanmelden kan via
[email protected] (reserveren is noodzakelijk).
Expositie in OBA Staatsliedenbuurt In de OBA Staatsliedenbuurt aan de Van Hallstraat is nog tot en met 28 oktober een expositie te zien van nieuw werk van Elias Oudsteen, Nicolle Meijlink en Remco Sterk. De beelden van Elias Oudsteen zijn gemaakt van hout, stof, metaal en allerhande materialen. Ze zijn volgens de kunstenaar ‘obstakels in het snelle, voortrazende, en ogenschijnlijk perfecte leven’. Nicolle Meijlink maakt schilderijen en grafiek, waarin ze experimenteert met borduren en stof. Haar werk concentreert zich rond drie thema’s: stoelen, dieren en schoenen. Remco Sterk (de foto toont een schilderij van hem) werkt voornamelijk met pastelkrijt op zwart karton. De onderwerpen van zijn werken variëren van sfeervolle droomlandschappen tot vreemde wezens en kleurrijke vogels. Hij toont in zijn werk zijn eigen belevingswereld, waar je als het ware ‘in kunt stappen’.
Dinsdag 15 oktober 2013
pagina 10
Mogen wij ons even voorstellen ? Miedema & zn. is een ouderwets vertrouwd Hollands bedrijf waarbij kwaliteit, service en persoonlijk contact nog echt bovenaan staan !! Voor al uw stoffeerwerk, leer-, antiekrestauratie en interieuradviezen bent u in onze winkels aan het beste adres.
Altijd een duidelijke, geheel vrijblijvende offerte vooraf ! Stoffeerwerk
Leerbewerking
Wij beschikken over een grote collectie meubelstoffen waarmee wij al uw eetkamerstoelen, oorfauteuils, bankstellen en sofa’s herstofferen. Zowel klassiek als modern. Wij zijn gespecialiseerd in bekende merken o.a. ARTIFORT, LEOLUX, GELDERLAND, ROLF BENZ, GISPEN, PANDER en OISTERWIJK meubelen.
Wij kunnen diverse leer reparaties verrichten, o.a stiknaden, uitgerekt leer innemen, gedeeltelijk vernieuwen van leren banken of stoelen. Uiteraard bekleden wij met het beste kwaliteit leer. Wij leveren de originele huiden van alle bekende merken. Wij zijn gespecialiseerd in het repareren en herstofferen van o.a. CHESTERFIELD meubelen.
Restauratiewerk
Wij restaureren antieke kasten, kabinetten, bureaus en tafels. Ook kunnen wij antieke meubels voorzien van nieuwe was en/of politoerlagen. Heeft u stoelen met biezen of rieten zittingen die versleten of beschadigd zijn, dan kunnen wij deze voor u vernieuwen. Tevens verwijderen wij houtworm en logen wij al uw meubels.
48 uur service
Doorgezakte banken of fauteuils, kussens veerloos, leeg of uitgezakt? Wij proberen u binnen 48 uur te verhelpen van uw klachten d.m.v. de vullingen aan uw houding aan te passen, en u zo te voorzien van een perfect zitcomfort. Bel voor meer informatie of een vrijblijvende afspraak bij u thuis of kom even langs in onze winkel
Openingstijden: ma. t/m vrij. 08.30 - 17.00 uur en zaterdag 10.00 - 16.00 uur
Veldweg 22 - 1404 CV Bussum - Tel: 035-6912905
GRATIS
HALEN EN BRENGEN LEVERING ONDER 3 JAAR GARANTIE
TOPWIJNEN NERGENS GOEDKOPER ! Bezoek onze webshop voor nóg méér verrassende aanbiedingen! Château Couat 2010 Bordeaux Rood, Médaille d’Or
La Fea, Gran reserva 2007 Carineña DO, Spanje
Met Goud behangen Bordeaux wijn, rechtstreeks van het Château.
onbrina, Prosecco Frizzante
Échte Gran Reserva voor ongekend lage prijs, profiteer nu !
Cuvée odiLe, 3 FiLLes bLanC, 2012, Languedoc
Fruitig fris en bruisend ,uit Italië
Zacht, fris en fruitige witte wijn, uit het zuiden van Frankrijk.
bestelbon Wijnkelderamsterdam.nl oPeninGsaanbiedinG!
Ja, ik maak gebruik van de aanbiedingen in deze advertentie en bestel de volgende wijnen naar keuze. Bijdrage in de bezorgkosten € 5,95, bij orders van € 125,- of meer, gratis bezorging.
1. Château Couat , Bordeaux, Frankrijk 2. La Fea, Gran Reserva 2007, Cariñena D.O. 3. Onbrina, Prosecco Frizzante, Italië 4. Cuvée Odile, 3 filles Blanc, Languedoc
aantal Flesen .................... .................... .................... ....................
x x x x
€ 6,99 € 6,99 € 5,99 € 5,99
Ik machtig wijnkelderamsterdam.nl om eenmalig het totaalbedrag van mijn rekening af te schrijven. Achternaam: .......................................................... Voorletters: ......................... Straat: ..................................................................................... Huisnr.: .............. Postcode: ........................... Woonplaats: ............................................................ E-mail: ................................................................................................................ Telefoon: ................................................... Geboortedatum: .............................. Rekeningnummer: Handtekening: .................................................................................................... Stuur de volledig ingevulde en ondertekende bon in een envelop zonder postzegel naar: wijnkelderamsterdam.nl, Antwoordnummer 514, 7470 WE Haaksbergen
Van
6,
Voor
Van
9,95
99
Voor
Van
12,95
6,
99
5,
Voor
Van
8,95
99
Voor
9,95
5,
99
Dit aanbod geldt t/m 31 oktober 2013 of zolang de voorraad strekt, u ontvangt uw order binnen 5 dagen na ontvangst van uw bestelbon. Bij vragen kunt u bellen met 053-7600580. De algemene voorwaarden van wijnkelderamsterdam.nl zijn van toepassing op deze bestelling. Deze zijn te vinden op www.wijnkelderamsterdam.nl
Wijnkelderamsterdam.nl is een initiatief van:
Stuur de bon op of plaats uw bestelling in onze webshop www.wijnkelderamsterdam.nl
Dinsdag 15 oktober 2013
pagina 11
Wie het weet, mag het zeggen 18
‘Hier speelden we slagbal met rondjes’ Samenstelling: Marian van de Veen-van Rijk en Simon van Blokland In de rubriek ‘Wie het weet, mag het zeggen’ tonen wij uit de foto- en kaartencollectie van Marian van de Veen-van Rijk en Simon van Blokland een foto waarvan wij de lezers vragen waar deze is gemaakt en of ze er bijzondere herinneringen aan hebben. Een aantal inzenders met een aansprekende bijdrage krijgt als tegenprestatie het boekje ‘Amsterdam op oude prentbriefkaarten’ van Simon van Blokland. Hieronder staat de foto die wij
in de vorige editie plaatsten. De laatste raadplaat viel nog niet mee. Blijkbaar zijn er meerdere pleinen geweest met een filiaal van De Gruyter. Tom Kompier gokt op de Insulindeweg, Betty Schillemans en Jaap Wezenberg houden het op het Surinameplein, Mieke Cornelissen denkt het Victoriaplein, Willem de Vries, M. Kraak en W. Jansen menen het Hoofddorpplein/hoek Zeilstraat te herkennen en zowel Mieke Cornelissen als Nel de Waal, Theo Soff, Netty Oldenbrug en Willem de Vries zetten in op het Olympiaplein. Mieke voegt zelfs toe ‘met rechts de Parnassusweg’. Deze pleinen zijn het niet. Het is het Van der Helstplein in de Pijp. Onder anderen R. Kooiman, Loek van Wijk en Lisa Martens hebben de goede oplossing, zonder er verder een verhaal bij te hebben. Prima, ook die reacties zijn welkom en dingen mee naar een boekje van Simon. Instinkerdje P.H.K. Kasteleijns vindt het een instinkerdje. “Er zullen mensen zijn die waarschijnlijk zullen zeggen de Stadionweg, de Linnaeusstraat of de hoek van de Parnassusweg”, laat hij weten. En daarmee slaat hij de spijker op de kop. “Maar het is toch echt het Van der Helstplein met de winkel uit de eind jaren 60 van P. de Gruyter op nummer 15. Er zit nu een kroeg in met de naam La Pipe. De Pijp dus en dit is dan ook stadsdeel de Pijp. Ik heb 43 jaar in de Pijp gewoond, iets terug in de 2e Van der Helststraat. Bij het plein zat in de jaren 80 de eerste en de beste satébar van Nederland van Peter Ooms. Zijn vrouw Greta de Leeuw van De Leeuw Joodse zuurwaren had haar zaak op de Vrijheidslaan. Peter is na een paar jaar in de zaak van zijn vrouw gaan werken, wat wij jammer vonden natuurlijk. Geen saté meer in het weekend. Beiden zijn inmiddels overleden en zoon Fred heeft de zaak al jaren in beheer. Elke zondag gaan we pekelzuur en augurken uit het vat halen. Aan het Van der Helstplein zitten trouwens vrijwel geen gewone winkels meer, maar alleen nog coffeeshops, kroegen en restaurants.
Op weg naar de speeltuin J. Melkert heeft het ook goed en weet wie de woningen heeft getekend. “Dit is het Van der Helstplein met zicht op de gevelpartij met woningen die zijn ontworpen door P.L. Kramer in opdracht van een particuliere bouwondernemer. De bouwvergunning kwam af in 1919. Vooral de hoekwoningen laten Kramers opvallende ideeën over architectuur zien. Ik liep in mijn jeugd in de jaren vijftig vaak over dat plein op weg naar de speeltuin aan het Hendrik de Keyserplein. Waar zich nu allemaal restaurantjes bevinden, hadden toen allerlei winkels hun nering. Ik herinner me een groentewinkel.” Ed en Fons van Westerloo R. Mensen herinnert zich het plein goed. “Wij speelden hier in de jaren 60 slagbal met rondjes om de peperbus. Wij woonden in de Van der Helststraat op nummer 10, boven de slager. Schuin onder ons was de sigarenwinkel van Van Westerloo, onder andere bekend van Fons en Ed.” Lida Staats-Wessels woonde hier ook. “Ik heb als kind heel vaak voor mijn moeder een boodschap moeten halen bij De Gruyter. Zelf woonde ik in de Burgemeester Tellegenstraat, een paar straten verder. Er was ook een huishoudelijke artikelenzaak, ik meen dat die De Hoop heette, maar zeker weten doe ik het niet.” De Gruyter Mevrouw J. Bouquet-van Os woonde in Amsterdam-West en heeft geen herinneringen aan deze supermarkt, maar aan een ander filiaal van De Gruyter. “Als kind ging ik altijd mee met mijn moeder boodschappen doen bij De Gruyter. Wij kwamen elke week bij De Gruyter op de Postjesweg. Ik weet nog dat ik de geur van gemalen koffie heerlijk vond. En natuurlijk het snoepje van de week. De oranje kassabonnetjes kan ik me ook nog herinneren. Die moesten opgeteld worden en dat mocht ik doen. Maar waarvoor je ze inleverde, weet ik niet meer.” Joop de Lange heeft het goede antwoord en is ook bekend met de winkels van “P. de Gruyter en Zn, bekend bekend om ‘het snoepje van de week’. Andere kruideniers in die tijd waren onder andere Albert Heijn, Van Amerongen, Co-op, HaKa, VéGé, Simon de Wit, de Spar, Sperwer, VaNa, Vivo, Wijnbergh en 4 = 6. Wellicht dat ik nog een aantal winkels vergeten ben.” Aldrik Zaaiman deed ook regelmatig bij De Gruyter boodschappen met zijn moeder. “Ik was altijd weer benieuwd naar ‘het snoepje van de week’. En dat gebeurde allemaal op weg naar opa en oma die in de Van Ostadestraat woonden of naar de Albert Cuyp waar groente, fruit en vis werd ingeslagen. Toen het tijd werd om de lagere school in te ruilen voor de mulo kwam ik dagelijks bij en op het plein, want de Spinoza-mulo was in de Karel du Jardinstraat inpandig gebouwd (ook nu is er nog een school zoals we enige tijd geleden met wat oud-klasgenoten mochten ontdekken). Hoewel op de foto niet goed zichtbaar hebben de hoekpan-
cies dezelfde plek zit. Kan het zijn dat de heer Van Blokland van deze kaart een afbeelding heeft gemaakt en de kaart later heeft verkocht ?”
De hoekpanden in de Karel du Jardin en Rustenburgerstraat hebben prachtige hijsbalken met siersmeedijzer. den in de Karel du Jardin en Rustenburgerstraat elk prachtige hijsbalken die uit vier balken bestaan, verbonden door siersmeedijzer. In de tijd die ik hier op school ging, was op de hoek iets van een scooterwinkel gevestigd en werd een groot deel van de Karel du Jardin ingenomen door het confectiebedrijf van C&A. Het huidige pleintje is nauwelijks te herkennen van de foto door een flink gewijzigde infrastructuur.”
deze kaart van het Van der Helstplein zich in mijn verzameling bevindt. Het is een zeldzame fotokaart en rechts is een vouw zichtbaar die op mijn kaart op pre-
De nazit Van Giel Jansen kregen we nog een late reactie op de vorige raadplaat van de Groenburgwal. “Deze foto is genomen vanaf huisnummer 65/67 (niet zichtbaar op de foto) in de richting van de Zuiderkerk, die in de verte zichtbaar is. In dit pand heb ik van 1948 tot 1951 gewerkt. Links op de hoek van de Staalstraat woonde en werkte de kunstschilder Sam Blaaser, die bekend was van de portrettekeningen van passanten die hij bijna dagelijks op de Dam maakte voor 50 cent per stuk. Op de andere hoek woonde en werkte de bekende kunstschilder Germ de Jong. Vlak daarnaast stond een gebouw van de GGD en daarnaast een kerk van de Engelse Gemeente. Recht hier tegenover, aan de andere kant van de gracht, was de papierhandel van de firma Wessels. Het was prachtig om te zien hoe lange vrachtwagens langs de smalle Groenburgwal manoeuvreerden om bij de pakhuizen te komen. Vanaf de brug naar links ging je in de richting van de Munt en vanaf de brug rechts kwam je uit op het oude distributiekantoor Amstel nr. 1, de huidige STOPERA.” De boekjes van Simon gaan naar Mieke Cornelissen, Ria Havenstroom, J. Bouquet-van Os, P. Kasteleijns en R. Kooiman.
Geen douche “Beste Marian en Simon”, begint Ria Havenstroom haar reactie. “Dit is het Van der Helstplein. Van 1967 t/m 1969 heb ik op een zolderkamer gewoond in de Du Jardinstraat, dus ik kwam geregeld op het Van der Helstplein, ook bij De Gruyter. Ik weet niet meer of de winkel in de tijd dat ik er woonde werd opgeheven of pas later. Wat De Hoop voor winkel was, weet ik niet. Wel weet ik nog dat er op de hoek met de Rustenburgerstraat een snackbar was met een Italiaanse eigenaar waar ze lekker ijs verkochten en zeer verse patat. De aardappels werden zelf geschild. Ook fietste ik over het Van der Helstplein langs het Sarphatipark om naar het badhuis te gaan in de 1e van der Helststraat. Mijn hospita had namelijk geen douche.” Amsterdamse school Ton van der Tas reageert aldus: “De raadplaat is het Van der Helstplein. We zien de oneven zijde, nummers 7 tot 17. De gevelwand is vroege Amsterdamse School-architectuur, ontworpen door de bekende architect Piet Kramer. Ik weet dit omdat ik hier woon en zelf prentbriefkaarten verzamel. Ik meen zelfs dat
Nieuwe raadplaat Een typische Amsterdamse steeg. En dat maakt het meteen moeilijk, want stegen zijn er genoeg in Amsterdam. Maar wellicht zegt de witte luifel aan de linkerkant u iets. En we hebben een tip: er zit een voornaam hotel vlakbij. Reacties kunt u mailen naar:
[email protected] of sturen naar De Oud-Amsterdammer Postbus 5003, 1380 GA Weesp
pagina 12
t
Dinsdag 15 oktober 2013
Amsterdamse uitjes
Stuur uw agendabericht voor ‘Amsterdamse uitjes’ naar (e-mail)
[email protected] of Postbus 5003, 1380 GA Weesp
Olympische helden arrangement in Olympisch Stadion
Zandvoort staat week lang in teken van levenslustige 50-plusser
Ben jij klaar voor de start? Ga tijdens de herfstvakantie de strijd aan in het Olympisch Stadion! Van atletiek tot zwemmen en van voetbal tot aan judo: dé beste sportmomenten bekijk je in sportmuseum Olympic Experience. Maar ook het geheim van een penalty stoppen, de snelste sprintstart, een eigen sportpaspoort mét quiz en een Olympische medaille winnen: bezoekers zijn Olympische helden als ze het Olympisch Stadion hebben bezocht! Het Olympische helden arrangement is inclusief entree Olympisch Stadion & het museum Olympic Experience, het sportpaspoort met sportactiviteiten en een quiz, een Olympische medaille, een Olympisch diploma en limonade en een snoepje. Ook leuk om te doen: Ga op de foto met de grote I AMSTERDAM-letters op het voorplein van het Olympisch Stadion. Dit arrangement is geldig in de herfstvakantie (22 oktober t/m 27 oktober). De kosten zijn 7 euro per persoon.
VVV Zandvoort houdt zaterdag 2 november in samenwerking met Zandvoortse ondernemers de inmiddels bekende Nationale 50+ dag en de daaropvolgende ‘Neem je niets voor en doe van alles’-week, speciaal voor de levenslustige 50-plusser.
Mystery Tour Tegen een meerprijs van 3 euro per persoon kun je in de herfstvakantie een speciale Mystery Tour boeken (van dinsdag t/m vrijdag om 13.00 uur). Deze is geschikt voor jong en oud. Professionele rondleiders nemen je mee door de rijke historie, prachtige anekdotes én de catacomben van het Olympisch Stadion. Reserveer vooraf:
[email protected].
Danspaleis gaat naar Jeruzalem Ouderen uit de Jeruzalembuurt opgelet: het Danspaleis komt er aan! Deze ouderwets gezellige ouderendisco van Nederland strijkt neer in het restaurant van woonzorgcentrum Ingenhouszhof. De Platendraaier trekt ouwe krakers uit de koffer zoals Johnny Hoes, Louis Prima, Doris Day en vele andere sterren van weleer. Van meezingers tot tranentrekkers, van polonaise tot ouderwets rock-en-rollen: met het Danspaleis is het altijd bal. Het Danspaleis is een theatraal mini-evenement met een bevlogen PD, een rijdend discomeubel, glimmende dansvloer, feestelijk decor en gastvrouwen geïnspireerd op de jaren 40 en 50. Iedereen is van harte uitgenodigd bij deze vrolijke middag op vrijdag 18 oktober van 14.30 uur tot 16.30 uur in woonzorgcentrum Ingenhouszhof, Ingenhouszhof 15 te Amsterdam. Entree 2,50 euro, inclusief hapje en drankje.
Maak kennis met de wereld van het cruisen In de Passenger Terminal Amsterdam (PTA) aan de Piet Heinkade 27 vindt op 24, 25 en 26 oktober het zogeheten TRAVEVENT CruiseReizen plaats. U kunt op donderdagmiddag een aangemeerde luxe riviercruiser**** van Select Voyages van dichtbij bewonderen en op vrijdag en zaterdag kunt u zelfs een luxe riviercruiser bezoeken. Ook voor de kids is er voldoende te zien en te beleven, dus neem uw kinderen of kleinkinderen mee. Toegang tot en met 12 jaar is gratis. Er is een uitgebreid programma om kennis te maken met het cruisen, dat voor iedere leeftijd geschikt is. Alle aanbieders van cruises zijn aanwezig, er zijn seminars en presentaties, er is een wiijnbar, natuurlijk is er op vrijdag en zaterdag het scheepsbezoek en er worden gratis cruisereizen verloot. Dit is nog niet alles. Als u na uw bezoek aan het event Amsterdam nog wil bekijken vanaf de grachten, dan kunt u op 100 meter afstand van de PTA opstappen op een rondvaartboot voor een mooie Canal Cruise van een uur. De tickets kosten normaal 15 euro, maar deze keer mag u voor 11,25 euro opstappen. De vouchers kunt u bij de kassa op het event ophalen. De PTA ligt naast het Centraal Station, aan de Piet Heinkade. Parkeren kunt u in de parkeergarage onder de PTA. Losse kaarten aan de kassa kosten 10 euro. Na registratie via de website kunt u uw ticket uitprinten en betaalt u slechts 7,50 euro per kaartje. Kinderen tot en met 12 jaar mogen gratis naar binnen. Meer informatie en inschrijven op www.cruise-event.nl.
Opera en operette met inhuldiging als thema Thalia Opera en Operette geeft nog op de zondagmiddagen 27 oktober en 3 november (aanvang elke keer om 14.30 uur) in de Willem de Zwijgerkerk aan de Olympiaweg (de eerste drie zondagen) en de Muiderkerk aan de Linnaeusstraat (de laatste zondag) de concertreeks ‘Koning, Keizer, Admiraal’. In deze concertreeks ‘Koning, Keizer, Admiraal’ diept Thalia diverse meeslepende melodieën die een relatie hebben met de inhuldiging van Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima verder uit. Hoogtepunten uit opera, operette en musical, met muziek van onder anderen Offenbach, Gilbert & Sullivan, Mozart, Stolz en vele anderen. Op het programma staan onder andere werken van Albert Lortzing (Zar und Zimmermann), Charles Gounod (Faust), W.A. Mozart (Die Zauberflöte) en Karl Millöcker (Der Bettelstudent). Kaarten kosten 15 euro per persoon (5 euro korting voor 65+ en houders Amsterdamse Stadspas/CJP/Studentenkaart) en 7,50 euro korting voor kinderen, tieners en jongeren t/m 18 jaar. Reserveren via telefoon 0299-660254.
Dit ultieme dagje, weekendje of weekje uit zit weer barstensvol met (veelal gratis) activiteiten, workshops en acties. Deze activiteiten zijn ingedeeld naar de verschillende themadagen. Zo kunt u op SNELLE zaterdag genieten van een prachtig uitzicht over Zandvoort aan Zee vanuit een helikopter of knalt u op WOESTE woensdag op een all terrain bike door de duinen. Doet u het liever wat rustiger aan? Laat u dan verwennen op MOOIE maandag met een professionele manicure. Ook kunt u op verschillende dagen onder begeleiding van een gids gratis natuur- en dorpswandelingen lopen. Tijdens de evenementen is er ook een gratis goodiebag vol kortingsbonnen en cadeautjes. Net als de voorgaande jaren rijdt ook de 50+ trein op Nationale 50+ dag weer zijn rondes langs een groot aantal activiteiten. Op www.nationale50plusdag.nl staan alle activiteiten. U kunt nu alvast een helikopterrit boven Zandvoort vastleggen via VVV Zandvoort, tel: 023-57 17 947 of
[email protected].
Wandeltocht door historisch Amsterdam Amsterdam, cultuur-historische vereniging (AHV) houdt op zaterdag 19 en zondag 20 oktober een historische wandeltocht. De tocht voert langs oude dijken, door groenstroken, in parken en door de polder. De wandelaar krijgt een beschrijving van alle bezienswaardig-heden langs de route. Er is keus uit tochten van 7, 14, 21 en 28 kilometer. De langere afstanden (21 en 28 km) voeren naar Broek in Waterland, het mooiste dorp van Nederland. Honden en Nordic Walkers zijn welkom. De start vindt plaats bij de Kantine van dvc Buiksloot (voorheen DWV), Sportpark Elzenhagen, J.H. Hisgenpad 2. Er kan worden deelgenomen tussen 8.30 en 17.30 uur. Kosten: 3 euro, een herinneringsmedaille kost 1,50 euro. Leden van erkende wandelsportorganisaties krijgen 1 euro korting. Meer informatie is verkrijgbaar bij Dick Weeda, tel: 020 - 631 73 09 of
[email protected]. Voor meer informatie zie www.amsterdamhv.nl.
Mondriaan in Amsterdam 1892 - 1912 Het Amsterdam Museum belicht tussen 11 oktober en 5 januari een onbekende kant van de kunstenaar Piet Mondriaan. In zijn jonge jaren woonde en werkte de pionier van de moderne kunst lange tijd in Amsterdam en dat heeft geleid tot de tentoonstelling ‘Mondriaan in Amsterdam 1892-1912’. De expositie laat zien hoe de schilder in en rond de stad zijn eigen stijl ontdekt. Van de donkergekleurde realistische landschappen uit zijn beginjaren tot de bijna abstracte weergave van een stralende ‘Molen bij Zonlicht’ (1908). De expositie brengt ruim 60 veelal zelden getoonde Mondriaans voor het eerst terug naar de stad waar ze honderd jaar geleden zijn geschilderd. Tijdens zijn Amsterdamse periode is Mondriaan voortdurend op zoek naar zijn eigen stijl. Het Amsterdam Museum aan de Kalverstraat 92 is elke dag geopend van 10.00 tot 17.00 uur.
Finale Ouderen Songfestival Het Ouderen Songfestival wordt zondag 20 oktober gehouden in het Koninklijk Theater Carré. Vijftien zangers en zangeressen strijden om een van de drie prijzen. Naast een deskundige jury heeft ook het publiek een stem wie uiteindelijk de winnaar wordt. Het Ouderen Songfestival is kleinschalig gestart, maar is twintig jaar later uitgegroeid tot een groots gebeuren. Iedereen die meedoet heeft iets speciaals met muziek, vindt het heerlijk om te zingen of komt voor de vriendelijke en ontspannen sfeer. Het Songfestival bestaat uit tien voorrondes, twee halve finales en als klapper de Grande Finale in Koninklijk Theater Carré.
Dinsdag 15 oktober 2013
pagina 13
Uit de schatkamer van Ajax
Bij Bennie Muller in de Haarlemmerstraat moest je vijf cent voor een foto betalen De successen van Ajax staan centraal in ‘De schatkamer van Ajax. In de laatste aflevering besteedden we aandacht aan verzamelaars van Ajax parafernalia en dat leverde reacties op. We kregen allereerst een reactie van Gabriël Blik, inclusief een paar foto’s van bijzondere (unieke misschien zelfs) Ajaxspullen die hij in zijn bezit heeft. Hij schrijft: “Ik ben nu 66. De spullen op de foto’s komen van de tijd dat Ajax in de Dapper- en Indische buurt een begrip was. Elke veertien dagen gingen we naar de Meer. Daar zaten wij met een hele groep op de Reynoldstribune (als ik het goed heb, was het vak K). Na winst gingen we naar de Funen Bar, op de Mauritskade/
hoek Pontanusstraat. Daar pakten we een pilsje en nuttigden een bakkie soep. Bij verlies gingen we meteen naar huis en zonder eten naar bed. Zo gingen de weken voorbij. De twee boeken heb ik gekocht, de speldjes met andere voetbalspeldjes verzameld.”
mijn verzameling heb ik gekocht op een rommelmarkt. Maar er zijn ook dingen die je kocht op de Middenweg. Wanneer Ajax speelde, hadden allerlei mensen een kleedje uitgestald met allerlei Ajax-
Kwartet “Het rood-witte lintje werd voor het stadion door ouderen verkocht. Onder het voorbijlopen probeerden ze het speldje op te prikken waarna je ongeveer 25 cent gaf. Het kwartet is een onderdeel van een kwartetspel dat via kauwgum werd gespaard. Ik heb er veel van, maar het spel is helaas niet compleet. Dik Bruijnesteijn heeft de tekeningen gemaakt. Het singeltje werd ingezongen door Johnnie Hoes. ‘Op een slof en een oude voetbalschoen’ werd altijd in de Meer gedraaid. Het antwoord op de vraag waarom ik dit allemaal verzamelde is: omdat Ajax van ons was. Ik ben in de jaren 60 begonnen met het verzamelen. Op dit moment doe ik er niets mee.” Kleedjes op de Middenweg Ook Sjakie Groen uit Amsterdam reageerde. Ook hij heeft allerlei spullen, waaronder een blikje Ajaxbier dat voor 98 cent te koop was. “Ik heb munten, speldjes, sigarenbandjes, noem maar op. Het grootste deel van
spullen.” Sjakie heeft ook sigarenbandjes, maar weet niet om wat voor soort sigaren de bandjes zaten. “Dat zullen wel dikke sigaren in een houten kistje zijn geweest.” Zeven Ajaxspeldjes Hans Staphorsius reageert aldus: “Allereerst proficiat voor jullie mooie, interes-
sante en leerzame krant(je). Ik reageer op het stukje van Ome Jan de Groot. Ik heb zelf nog zeven Ajaxspeldjes (dezelfde als die boven aan de pagina van het artikel staat) van Bals, Pronk, Muller, V. Duivenbode, Swart, Cruijff en Henk Groot. En ook nog drie van DWS, van Jongbloed, Temming en Flinkevleugel. Ik gebruik ze om dingen op mijn prikbord te prikken. Als Ome Jan ze wil zien/lenen/hebben, moet hij dat maar even laten weten.” Bierblikje Tom Kompier liet ons al eerder weten een bijzonder bierblikje te hebben (net zo’n blikje als Gabriël Blik en Sjakie Groen bezitten). “Ik bezit nog altijd een gevuld en dicht blikje Amstel bier. Ik meen dat dit bier op de markt kwam toen Ajax Europees kampioen was geworden.” Jan van Blanken is ook een verwoed verzamelaar, zo lezen we op buurtwinkels. amsterdammuseum.nl. “Zo rond 1960 verzamelde ik, zoals zo veel jongens van mijn leeftijd foto’s van bekende voetballers uit die tijd. Ik woonde in de Staatsliedenbuurt en met mijn klasgenoot Kees
van de Berg gingen wij bij bekende voetballers uit de buurt langs om een foto te bemachtigen, het liefst voorzien van een handtekening. Zo kwam ik met mijn vriend op een woensdagmiddag terecht in de sigarenwinkel van Bennie Muller aan de Haarlemmerstraat. Voor een foto moesten we vijf cent betalen. Op dezelfde manier, maar dan gratis, kwamen we ook aan foto’s van Jan Royé (Blauw-Wit), eigenaar de Harde’s Wolbaal in de 2e Lindendwarsstraat, Herman Niessen (DWS) die naar ik meen op de Keizersgracht woonde, en Jossie Vonhof (DWS), toen woonachtig in de Willemsstraat.”
Diemenzijde was een tribune in stadion De Meer. Deze week houdt André Verheul op deze plek de onzichtbare band tussen Diemen en Ajax in ere.
Ron Willems Recentelijk ging het hier over Piet Schrijvers. Voordat deze goalie bij Ajax kwam, speelde hij bij FC Twente, toevallig volgend weekeinde de tegenstander van Ajax. Er zijn veel meer spelers die een gezamenlijk verleden hebben in Amsterdam en Enschede. Een kleine (niet volledige) opsomming: Dick van Dijk, Arnold Mühren. Dick Schoenaker, René Notten, Sander Boschker, Rob Wielaert, Kennedy Bakircioglu (zijn achternaam werd op de tribune voor het gemak uitgesproken als ‘bakkie choco’), Ismaïl Aissati, Theo Jansen, maar ook John Bosman, Ronald de Boer en natuurlijk Andy van der Meijde. Heini Otto en Martin Jol speelden bij Twente en werden later trainer bij Ajax, voor John van ‘t Schip geldt het omgekeerde. Co Adriaanse en
Spitz Kohn waren bij beide clubs trainer. In 1988 kwam spits Ron Willems van FC Twente naar Ajax. Het was toen de duurste binnenlandse transfer ooit. Willems, die in the picture was voor het Nederlands Elftal, moest echter de concurrentie aan met Stefan Pettersson en Dennis Bergkamp. De voorbeeldige prof verpieterde op de bank en kwam daar slechts af als Ajax dreigde te verliezen en een wonder nodig had. Zo nam MVV op een waterkoude 8e november 1992 brutaal een 1-2 voorsprong in De Meer. Vlak voor tijd kwam dus Ron Willems erbij, hij kopte raak (tv-commentator: “Hoe is het mogelijk!”) en redde een punt. Kort daarna ging hij naar Grasshoppers. Later bleek dat hij met
schizofrenie kampt en nu leeft hij teruggetrokken. Met het voetbal wil Willems niks meer te maken hebben. Zijn meest memorabele goal maakte Ron Willems op 29 april 1990. Ajax speelde thuis tegen Roda JC en er lagen al bloemen klaar voor een eventueel kampioenschap. Maar Roda kwam op een 0-2 voorsprong. Wim Jonk maakte de 1-2, nog zes minuten. Na een ouderwetse scrimmage kwam de bal voor de rechtervoet van invaller Willems, die hem in de verre hoek van het Roda-doel voor de Diemenzijde prikte: 2-2 (tv-commentator: “Hoe is het mogelijk!”). Met dit belangrijke punt op zak kon Ajax een week later tegen NEC het kampioenschap binnenhalen.
Leer het van Piet Keizer Gabriël Blik heeft ook een exenmplaar van het boekje ‘Leer het van Piet Keizer’. Net als het boekje ‘Leer voetbal met Cruijff’ is dit boekje gebaseerd op heldenverering, in dit geval van Piet Keizer. De tekeningen in het boekje dat is uitgegeven door Grundig zijn van Henk Sprenger, die veel meer voetbalstrips op zijn naam heeft staan. Het boekje staat vol tekeningen met aanwijzingen hoe je bepaalde handelingen en trucs doet.
pagina 14
Dinsdag 15 oktober 2013
De Oud-Amsterdammer is meer een podium voor echte Amsterdamse 50-plussers dan een krant. Wij stimuleren lezers hun eigen verhalen in te zenden. Hieronder verhalen die recht uit het hart van de lezer geschreven zijn. Heeft u ook een bijzonder verhaal dat u met de lezer wilt delen? Mailen kan naar
[email protected] en sturen naar De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.
Nog een blauwe tram: de Kikker (of Kikkert?)
in de Staalstraat,
Bij een artikel van Fons Kuiper over onder andere de blauwe tram hadden we in de editie van half september een verkeerde foto geplaatst. Dat hebben we geweten. In de vorige edities werd ons door verschillende lezers duidelijk gemaakt dat de blauwe tram toch echt iets heel anders was dan dé blauwe tram en in deze editie gaat dat vrolijk verder. Over drie rails en een uitleg over hoe het nu precies zat. We beginnen met de reactie van Jan Hesseling, want hij meent dat niemand het goed ziet. “In uw editie van 1 oktober schrijven verschillende lezers over de blauwe tram in Amsterdam met betrekking tot de NZH-tram Amsterdam-Zandvoort. Helaas heeft geen van hen het bij het rechte eind. Amsterdamse gemeentetrams waren namelijk vanaf het begin al donker- en later lichter blauw. Hierdoor bestond er geen logisch onderscheid met het donkerblauw van de NZH-tram. Deze werd in de volksmond dan ook steevast ‘de Haarlemse tram’ genoemd. Het hardnekkige misverstand bestaat doordat de NZH-trams in de regio Den Haag-Leiden wél blauwe trams werden genoemd om onderscheid te maken met de gele trams van de HTM, die in Den Haag en via Wassenaar naar Leiden reden, deels eveneens met medegebruik van het tramspoor. Daar had het verschil zin, maar dus niet in Amsterdam.” De Kikker of de Kikkert? Hans Tjerks laat weten: “Met belangstelling heb ik de artikelen in De Oud-Amsterdammer van 17 september en 1 oktober jl. gelezen inzake de gvbtram en de NZH-tram. De NZH had nog een tram en
De Boetonbende door Simon van Straaten Onlangs hadden wij de tweede reünie van de Boetonbende, genoemd naar de Boetonstraat waar we woonden (en ik nog steeds woon). De Boetonbende bestond uit jongens die woonden tussen de huisnummers 20 en 42 en 21 en 45. Een paar namen: Willie Bakker, Dick Breve, Wim de Gruijter, Dries en Peter de Vries, Co de Winter, Cees Roos, Wim Dettmers, Simon en Arnold van Straaten, Joop Boshuizen en Joop en Sjors Balsing. In de loop van 15 leuke jaren tussen 1950 en 1965 hebben wij veel kattenkwaad uitgehaald. We gingen vaak over de sluizen van het Merwedekanaal naar de Oranjesluizen, via de Apenbrug (het gemaal moest nog gebouwd worden).Vanaf de Apenbrug kon je naar beneden klimmen. Het zand onder de Apenbrug was drijfzand en ik zakte er een keer tot mijn knieën in. Gelukkig hadden we altijd stokken en touw bij ons. Dries de Vries gooide mij het touw toe en met z’n allen trokken ze mij er uit. Mijn laarzen bleven echter achter en toen moest ik naar huis, zonder laarzen. Er vielen klappen en mijn moeder had grote handen. We zoeken nog jongens die in die tijd in de Boetonstraat woonde en hopelijk ook De Oud-Amsterdammer lezen.
Cristina zong niet maar waar dan wel? M.S. Wevers vroeg zich in de vorige editie af of het Cristina Deutekom was die nylons repareerde en zo mooi zong in de Staalstraat. Niet dus. Maar waar Cristina wel zong, daar zijn de meningen over verdeeld.
We durven het bijna niet meer te schrijven, maar volgens ons is dit de Blauwe tram met de bijnaam de Kikker. Zo niet, dan horen we het wel weer. die was donkerblauw. Deze bestond uit één wagon die de bijnaam de Kikker of de Kikkert had (ik weet dat niet zeker meer). Deze tram (een ander model dan de lange Zandvoorter) reed uitsluitend van de Spuistraat naar Sloterdijk. Ik kan mij dit nog goed herinneren, omdat wij toen woonden in de Reinier Claeszenstraat en dat is een zijstraat van de Admiraal de Ruyterweg. Verder kan ik mij nog herinneren dat de NZH-tram over een smaller spoor reed zodat er in de Raadhuisstraat, de De Clercqstraat en een deel van de Admiraal de Ruyter drie rails lagen: het brede spoor voor de GVB-trams en het smalle spoor voor de NZH-trams. Volgens mij werd destijds met de blauwe tram de tram van de NZH bedoeld.” Olga Troelstra-Bakker rijdt met de volgende bijdrage mee: “Naast de Boedapesters bestond er een smaller model, de Kikkert, die niet blauw was (Hans Tjerks houdt het hierboven wel op blauw, op de donkere variant ervan-red.). Meestal (of altijd?) bestond deze uit één wagon die alleen tot Sloterdijk reed. Ze reden beide over een smaller spoor, zodat over de hele route van lijn 13 vanaf de Dam tot aan de Krommert drie rails lagen. Lijn 13 ging daarna rechtdoor de Jan Evertsenstraat in, de Blauwe tram en de Kikkert vervolgden de Admiraal de Ruijterweg.” Ook Lodewijk Färber komt met een reactie over de Kikkert. “Ik meen mij te herinneren dat er een blauwe tram reed en een zogenoemde Kikkert (of ik dit juist gespeld heb, weet ik niet). De Kikkert ging volgens mij niet verder dan het einde van de Admiraal de Ruijterweg bij de Wereldbibliotheek en de blauwe tram reed door naar Haarlem (Tempelierstraat) en vervolgens naar Zandvoort.” De Kikker Bert Abel dan maar. “De Oud-Amsterdammer is een heerlijke nostalgische krant! Elke week lezen we hem van achteren naar voren. Ook nu weer en ik reageer op het artikel ‘Een blauwe tram is niet dé blauwe tram’. Inderdaad, men moet de tram van de NZH niet verwarren met de blauwe tram van het GVB. Maar ik kan me nog een naam van de ‘Boedapester’ herinneren en dat is ‘De Kikker’. Smallere rijtuigen Joh. H. Hofmann is Rotterdammer en denkt precies te weten hoe het zit met die blauwe tram. “Ik ben
weliswaar geen Amsterdammer, maar van familiebezoeken destijds kan ik mij herinneren dat de Blauwe tram van de NZM smallere rijtuigen had dan de stadstrams. Zij reden ook over een smaller spoor, wat te zien was in de Amsterdamse straten waar hij doorheen reed. Daar lagen namelijk drie rails naast elkaar: rechts een rail en links van de spoorbreedte twee, ongeveer vijftien centimeter van elkaar. Het valt mij op dat niemand daar in de artikelen over schrijft.” (Dit is dus met bovenstaande reacties goedgemaakt). Herman Helling stapt ook in en komt onder andere met nog meer bijnamen dan de Kikker: “De genoemde en afgebeelde tram is inderdaad een ‘Boedapester’ van de NZH (zo genoemd omdat deze trams gebouwd waren in Boedapest, bij de fabriek Ganz). Het waren driewagenstellen met de motorwagen in het midden, een bijwagen duwend en de andere getrokken. Onder de ramen donkerblauw, rond de ramen grijs. Maar er reden nog andere type trams naar Zandvoort: de ‘Metallurgiqeus’, beter bekend als de ‘Kikker’. Dat waren de wat smaller ogende, hoge en kortere trams (gebouwd in België bij de fabriek Metallurgique) en als derde een langer type, de ‘Beijnes-stellen’ (gebouwd bij Beijnes in Rotterdam), soms als indrukwekkende vierwagenstellen rijdende trams, drie motorwagens en een tussengeschakelde bijwagen.” Luxe uitgevoerd “Al deze trams waren luxe uitgevoerd, hadden in tegenstelling tot wat de heer John Verweij stelde geen hardhouten banken, maar de Boedapesters hadden banken met zachte pluche kussens, de Metallurgiques met riet beklede kussens en de Beijnes trams leder beklede kussens. Sierlijke koperen lampen met geslepen glas en ornamenten. Gelakt houten panelen. Prachtig! In gedachten hoor ik nog hun karakteristieke hese fluit. De heer Verweij heeft overigens wél gelijk: blauwe NZH-trams reden ook in Zuid-Holland, Waterland en door de Bollenstreek. Maar dat is een verhaal apart. Wilt u het zelf nog eens beleven? Er is één Boedapester bewaard en prachtig gerestaureerd. Deze staat in het NZH-museum aan de Leidsevaart in Haarlem. Zaterdags open, de entree is vrij.”
Jan Riesenbeck meldt: “Cristina Deutekom had een nylonreparatiewinkel op de Marnixstraat/hoek Willemstraat.” Dat is kort en krachtig, maar is het ook goed? Niet, volgens mevrouw E.S. Vermeulen, die meldt dat Cristina van Deutekom in de Spaarndammerstraat werkte. “Ik moest in die tijd altijd voor mijn moeder nylons wegbrengen om de ladders te laten ophalen. En dat was bij Cristina Deutekom in de Spaarndammerstraat. Ik woonde destijds in de Van Oldenbarneveldstraat in West. Het was best nog wel een eindje lopen. Het nummer van de winkel weet ik niet meer. Fantastisch trouwens, De Oud-Amsterdammer. Alle herinneringen komen weer boven.” Appelmoesijsjes Els van der Eem weet ook zeker: “Cristina had inderdaad een nylonkousenreparatie winkeltje in de Spaarndammerbuurt. Het winkeltje zat bijna op de hoek van de Nova Zemblastraat en de Spaarndammerstraat. Op de hoek zat banketbakkerij Naghtegaal en daarnaast zat Cristina en daar weer naast was een grote groenteman die in de zomer appelmoesijsjes verkocht. Zelf woonde Cristina in de Nova Zemblastraat, in het achterste deel, twee portieken bij mij vandaan, tegenover het deel van de Westersuikerfabriek (achterkant). Het was 1963 en zij en haar man waren zo ongeveer de eersten met een auto: een grote Amerikaanse slee die erg opviel.” Haarlemmerstraat M. Looij heeft weer een ander adres, de Haarlemmerstraat. “Cristina zat niet in de Staalstraat, maar had een winkel in de Haarlemmerstraat en toen heette ze nog Stien Engel. Je kon daar een ladder laten ophalen. Later, toen ze getrouwd was met Jaap Deutekom, woonde ze in de Nova Zemblastraat 18, met een klein winkeltje voor het maken van nylonkousen. Nu bent u op de hoogte.”
Cristina Deutekom of Stien Engel?
Dinsdag 15 oktober 2013
pagina 15
Ook de Berini werd bij Alberts gestald De bijdrage van Evert Alberts is goed ontvangen, zo links en rechts. Van Bert Lieben en Ria Mester kregen we de volgende reacties. door Bert Lieben Met veel plezier lees ik De Oud-Amsterdammer. Zo kwam ik eerder al Marius en zijn vrouw Roos die de rondvaartboot als huwelijksboot hadden tegen. Ook mijn vrouw en ik maakten een rondvaart op onze huwelijksdag met rederij Kooij. Met Marius heb ik jarenlang gevolleybald, maar ik wist niets van dat bootje. Dat heb ik hem inmiddels wel laten weten. En bij de verhalen over de drumbands kwam ik Liesbeth Steenmeijer tegen, een oud-collega van de AMRO Bank.
Maar het toppunt zijn tot nu toe de verhalen van Evert Alberts uit de 2e Oosterparkstraat. Op de foto van het eerste artikel heeft hij gelukkig zelf al gereageerd omdat dit niet nr.152 was. Ik woonde hier vanaf mijn geboorte in 1942 schuin tegenover, op nummer 149. Uit die periode weet ik nog goed dat mijn vader zijn tandem in de fietsenstalling van Everts ouders stalde. Later kocht hij een Berini die daar ook werd gestald. Of mijn op de groei gekochte fiets met dikke houtblokken om de pedalen er ook werd gestald, weet ik niet meer. Ik weet dat mijn geboortewoning is gesloopt, maar nu zie ik deze duidelijk op de tweede foto, want volgens mij is dit het braakliggende deel waar onder andere 149 was.
Dit is niet de 2e maar de 3e Oosterparkstraat/hoek Linnaeusstraat, waar jarenlang een tramremise zat. Joop van Heuvelen stuurde deze foto maanden geleden in.
Groenteboer De door Evert genoemde groenteboer zat op 151. Onder ons zat nog een echte loodgieter. Het gieten van het lood vond soms zelfs plaats voor de deur van zijn winkel. De vermelde garage van gebr. Fok zat op 147. Wij konden nog vrij op straat spelen. Putvoetbal, slagbal met rondjes, balgooien tegen trottoirbanden, (prik)tollen en looie detten: een spel met knikkers en een loden kogel. De knikkers werden op de rijbaan met kleine tussenruimten haaks op de trottoirband geplaatst. De deelnemers moesten dan vanaf een afstand de loden kogel werpen naar de knikkers. Degene die het verst stond mocht als eerste gooien. Wij stonden zelfs vanaf het Beukenplein te gooien. De loden kogel moest dan tussen de ruimten door de knikkers of een knikker raken. Tot slot kan ik nog melden (wellicht leuk voor Evert) dat ik een klein zwart-witfotootje heb, waarop zijn zuster Dinie (of Diny) staat, samen met mij en vermoedelijk mijn broertjes.” door Ria Mester Wat een leuk verhaal las ik in De OudAmsterdammer van 17 september over een sleutel van de fietsenstalling en de accordeonwinkel in de 2e Oosterparkstraat waar tante Gees en Fred lesgaven. Tante Gees is mijn buurvrouw, is nu 87 en is lichamelijk niet meer goed, maar geestelijk wel. Ina, een oud-leerling van haar, doet boodschappen en is veel bij haar en ikzelf hou de trap in de gaten zodat er geen ongenode gasten naar binnen gaan.
Kitty, Dick en De OudAmsterdammer in de VS Ik heb al jaren familieleden wonen in Amerika, aan de andere kant van ‘de grote plas.’ De grondleggers, mijn ooms en tantes, gingen in de jaren 50 naar het land van de onbegrensde mogelijkheden. Omdat het in Holland vlak na de oorlog moeilijk was om een baan te vinden trachtten zij een nieuw bestaan op te bouwen. Mijn ooms en tantes leven inmiddels niet meer, maar hun kinderen, mijn neven en nichten, hebben daar een goed bestaan opgebouwd. Dit jaar waren Kitty, mijn vrouw, en ik op bezoek bij John en Kathy Major die in Grand Rapids, Michigan wonen. Het was een weerzien na vele jaren en het was ook fijn om Bert Major weer te zien, hij is de broer van John waar wij logeerden. Door een beroerte zit hij al enige tijd in een rolstoel en het was heel moeilijk hem zo te zien. John heeft enige jaren terug een bypassoperatie gehad en leeft nu met een pacemaker, maar het gaat goed met hem. We hebben veel gedaan deze drie weken. Om te beginnen heel veel bijgepraat natuurlijk over vroeger en nu. Voor ons was ook een familiereünie georganiseerd die wij niet snel zullen vergeten. Er waren ongever 100 nazaten van de familie Major en Van der Geld bij elkaar in een groot park. Deze keer wat foto’s van die reis. Ik had voor mijn familie ook De Oud-Amsterdammer meegenomen en enkele exemplaren achtergelaten. Het was een geweldig weerzien met de familie zo ver van ons vandaan en dan weer even bij elkaar. Volgende keer wat meer over deze reis. Nota bene: de reis van Dick doet bij ons de vraag opborrelen of er meer oud-Amsterdammers zijn die in een ver buitenland De Oud-Amsterdammer lezen om zo contact te houden met de roots? Dat horen we graag. Blijheid bij ons en onze neef John en nicht Kathy Major (Majoor) op de luchthaven van Grand Rapids, Michigan ‘Gerald Ford’ bij het weerzien na zo veel jaar met vlnr Kitty van der Geld, John Major, Dick van der Geld en Kathy Major.
De Antennekeizer door Claudio Salvatore Misschien ben ik een beetje laat, maar ik wil graag reageren op het artikel over de Van Hilligaertstraat, een paar edities geleden. Een lezer liet als reactie weten dat de foto die er was afgedrukt niet de Van Hilligaertstraat was, maar dit was wel degelijk het geval. Er werd massaal gereageerd door mede-lezers die net als ik meteen de straat herkenden. Tevens stond in dezelfde reactie nog een klein foutje. Op de foto van Jan Schaefer
in de Pienemanstraat is het oneven huizenblok (voor de kenners met de oranje dakpannen) te zien en niet het blok dat in 1982 gerenoveerd is opgeleverd. Dit weet ik heel zeker, daar ik daar ben opgegroeid. Weliswaar aan de overkant van waar die foto is gemaakt en waar de heer Schaefer ook op te zien is. Die foto moet van rond 1988 zijn, want rond die tijd zijn de oranje blokken gerenoveerd. Antennekeizer Ik heb trouwens nog een vraag over de Van Hilligaertstraat. Zijn er mensen die
mijn geheugen kunnen opfrissen over de Antennekeizer? Daar heb ik geleerd hoe je antennekabels moest voorzien van een stekkertje, en alles over ‘mannetjes- en vrouwtjespluggen’. Ik kan zelf nog alleen een oudere dame herinneren. Mijn moeder (die trouwens nu nog in de Pienemanstraat woont), kan zich ook nog een meneer herinneren die in de winkel stond. Weet iemand misschien nog iets leuks te vertellen over de Antennekeizer? Ik vond het altijd een interessant winkeltje. Helaas kan ik er geen foto’s van vinden.
Ook in Amerika wordt De Oud-Amsterdammer gelezen. Hier zijn we even gestopt bij het Citybord GRAND RAPIDS om even in de krant te kijken.
Dick en zijn neef Bert Major hebben heel wat bij te praten. Bert is na een beroerte in een rolstoel beland, maar vecht om er weer uit te komen.
Veel schrijvers onder de lezers Normaal gesproken hebben we één pagina Schrijvende lezers, maar daar kwamen we nu niet mee uit. Maar zelfs met bijna twee pagina’s hebben we nog veel reacties over. Onderwerpen waarvan we de reacties deze keer niet kwijt kon-
den, zijn onder andere de kruier (rubriek ‘Dit komt nooit meer terug’, waarbij er reacties gekomen zijn op het feit dat de Ceintuurbaan niet aansluit op de Berlagebrug), de staking op 3 april 1955 en over Baantjer. Die reacties plaatsen we in de volgende editie en u kunt hier nog steeds bijdra-
gen aan leveren. Overigens, als we de volgende edities geconfronteerd blijven met zo veel reacties, dan gaan we de rubriek Schrijvende lezers structureel uitbreiden, want die reacties zijn onze rode bloedlichaampjes.
Met onze familie Van der Geld en Major op de foto tijdens de reünie. Het was geweldig om elkaar weer te zien, ook al gaan de jaren tellen.
Dinsdag 15 oktober 2013
pagina 16
Cadeau van de Consumentenbond 60 dagen gratis lidmaatschap daarna betaalt u €6,95 per maand De Consumentenbond bestaat 60 jaar en heeft een cadeau voor u Profiteer van 60 dagen gratis lidmaatschap én ontvang 2 gratis Minigidsen!
Ga nu naar www.consumentenbond.nl/60dagen Bespaar honderden euro’s op uw vaste lasten Kom op voor uw consumentenbelangen Ontvang up-to-date koopadvies en testinformatie
Krijg betrouwbare hulp bij juridische vragen
Neem nu een maandlidmaatschap en ontvang: • toegang tot alle online informatie en tests • de Consumentengids thuis en op uw tablet • de gratis Minigids 60 slimme consumententips • de gratis Minigids 60 tips om je recht te halen
60 dagen
Gratis!
Ga naar www.consumentenbond.nl/60dagen Adv Haal uw recht_Oud Amsterdammer_255x367.indd 1
8-10-2013 15:25:21