DE RIJDENDE RECHTER Zaaknummer: S21-24 Datum uitspraak: datum uitspraak Plaats uitspraak: Zeist
Bindend Advies
in het geschil tussen: 1. Familie Koch, 2. Familie Hogenbirk, 3. Familie Philipoom, 4. Y. Spooren, 5. Familie Beets, 6. E. Zomerdijk en T. Doolaar, 7. E. Hendriks, 8. N. Dekker, 9. C. van der Weijde, te Almere, verder te noemen: Bewoners M. Chevalierstraat, vertegenwoordigd door Y. Spooren en T. Doolaar, tegen: Gemeente Almere te Almere, verder te noemen Gemeente Almere, vertegenwoordigd door wethouder F. Huis, gegeven door mr. F.M.Visser, verder te noemen de rijdende rechter.
De procedure. Partijen zijn schriftelijk overeengekomen dit geschil door middel van een bindend
advies op basis van het bindend advies reglement "De Rijdende Rechter" editie januari 2014 te laten beslechten. De vordering van Bewoners M. Chevalierstraat is opgenomen in de bindend advies overeenkomst. De rijdende rechter heeft kennis genomen van alle door partijen overgelegde stukken. Het geschil is behandeld op de hoorzitting van 4 december 2014, welke is gehouden te Almere. Partijen zijn behoorlijk opgeroepen voor de hoorzitting. Voorafgaande daaraan heeft de rijdende rechter zich begeven naar de in deze procedure bedoelde bomen en de achtertuin van eiseres sub. 4 en heeft hij deze in het bijzijn van partijen bezichtigd. Daarbij waren tevens aanwezig J.T. Malda, bodemdeskundige, C. van Gelderen, boomdeskundige, en de heren Ir. I. Kraak en Tack, als schaduwdeskundigen. Partijen zijn in de gelegenheid gesteld op- en aanmerkingen te maken. Partijen zijn door middel van hun vertegenwoordigers op de hoorzitting verschenen en hebben hun standpunten toegelicht. De deskundigen hebben mondeling verslag uitgebracht. Als informant is gehoord A. van der Zwan. Hierna is de uitspraak bepaald op vandaag. Vaststaande feiten. In deze procedure mag van de volgende feiten worden uitgegaan, omdat deze voldoende zijn komen vast te staan. 1. Bewoners M. Chevalierstraat zijn ieder eigenaar van een eengezinswoning, staande en gelegen te Almere aan de Maurice Chevalierstraat 7 tot en met 23. Deze woningen zijn in of omstreeks 1993 gebouwd. De achtertuinen van deze woningen, die op het zuiden zijn gelegen, grenzen met hun
achterzijde aan een openbare groenstrook, gelegen langs de Hollandse Dreef te Almere. 2. In de hiervoor bedoelde groenstrook staan ter hoogte van de achtertuinen van Bewoners M. Chevalierstraat twee rijen bomen geplant. De meest dicht op de achtertuinen van Bewoners M. Chevalierstraat geplante bomen staan op ongeveer drie meter van de erfgrens. De takkenkroon reikt tot aan en deels over die erfgrens. Het gaat om zogenaamde witte abelen, die thans ongeveer twintig meter hoog zijn. Deze bomen kunnen een hoogte van wel dertig meter bereiken. Oorspronkelijk stonden ter plaatse drie rijen abelen, maar in 2008 heeft een dunning plaatsgevonden, waarna nog twee rijen bomen resteerden. 3. De zoninval in de achtertuinen van Bewoners M. Chevalierstraat, hoewel op het zuiden gelegen, wordt ernstig belemmerd door vijf van de hiervoor bedoelde bomen. Ook vallen er enorme hoeveelheden bladeren en ander boomafval, afkomstig van die bomen, in de achtertuinen van Bewoners M. Chevalierstraat. 4. Almere is een zeer bomenrijke gemeente. De bomen langs dreven zoals de Hollandse Dreef te Almere, zijn als beeldbepalende structuur opgenomen in het bomenplan van Gemeente Almere, zoals dit in 2004 is vastgesteld door B&W. De vordering. Bewoners M. Chevalierstraat vorderen kort gezegd het kappen van de hiervoor bedoelde vijf bomen, dan wel het toppen/terugsnoeien van deze bomen tot een hoogte van tien meter. Standpunten van partijen. Het standpunt van Bewoners M. Chevalierstraat komt kort samengevat en voor zover thans van belang op het volgende neer. Bewoners M. Chevalierstraat beklagen zich over door hen als onrechtmatig aangeduide overlast veroorzaakt door genoemde vijf bomen. Het gaat daarbij om het in ernstige mate ontnemen van (zon)licht, boomafval en verzuring van de grond (met mosvorming). Bewoners M. Chevalierstraat hebben nu juist voor deze woningen gekozen vanwege een zonnig terras op het zuiden, maar de bewuste bomen houden de zon tegen. Het ophangen van een schotelantenne of het
installeren van zonnepanelen is daardoor evenmin mogelijk. Het standpunt van Gemeente Almere komt kort samengevat en voor zover thans van belang op het volgende neer. Almere was en is een groene gemeente. De kap van bomen vanwege hinder, zoals door Bewoners M. Chevalierstraat aangevoerd, is beleidsmatig niet aan de orde. Als toch moet worden gekapt, dan leidt dat, ter handhaving van een uniform beeld, onherroepelijk tot grootschalige kap (vijf tot 100 bomen), wat ongetwijfeld zal stuiten op maatschappelijke weerstand. De subsidiair gevorderde snoei zal leiden tot onherstelbare verminking van de kroonvorm van deze bomen. Overigens heeft Gemeente Almere de bomenrij in het recente verleden al flink uitgedund. Het gaat Gemeente Almere er in deze procedure om, dat het hiervoor bedoelde beleid door de rechter wordt getoetst. Ongeacht de uitkomst, wil Gemeente Almere wel met Bewoners M. Chevalierstraat in overleg treden over een mogelijke oplossing voor hun problemen. De deskundigen. De deskundigen hebben, voor zover thans van belang en kort samengevat, als volgt verklaard: J.T. Malda: de Ph. graad van de grond is hoog, maar dat wordt veroorzaakt door de grondsoort zelf en niet door de in deze procedure bedoelde bomen. C. van Gelderen: de leeftijd van de betreffende bomen wordt geschat tussen de twintig en vijfentwintig jaar. Ze zijn gezond. Ingrijpende snoei zal geen blijvende verbetering opleveren voor Bewoners M. Chevalierstraat, nu de bomen dan nog harder gaan groeien en bovendien gevaarlijk kunnen worden (takkenbreuk). Dit type boom is uitermate geschikt voor beplanting langs doorgaande wegen, maar niet voor beplanting van woonwijken. Probleem is hier, dat de doorgaande weg dicht aan particuliere tuinen en woningen grenst, waardoor de bomen overlast opleveren voor de bewoners. I.Kraak: Er bestaan geen wettelijke normen voor de minimale bezonning van (achter)tuinen. In een onderzoek van de TU Delft wordt voor de periode van 20 april tot en met 23 augustus een bezonning van tenminste 4 uur per dag als goed beoordeeld, een bezonning van minimaal 2 tot 4 uur per dag als redelijk en een
bezonning van ten hoogste 2 uur per dag als slecht. Door de gemeente Capelle a/d IJssel/Papendrecht wordt als uitgangspunt genomen, dat in de periode van 21 maart tot 23 september (terrasseizoen) tussen 7.40 en 17.40 uur minimaal vijf uur zoninval moet kunnen worden gerealiseerd op een strook grond van 16m² achter de woning. Indien deze laatste norm wordt toegepast op de achtertuinen van Bewoners M. Chevalierstraat, dan wordt deze voor wat betreft de achtertuinen van Bewoners M. Chevalierstraat niet gehaald. Getoetst aan de uitgangspunten van de TU Delft is de bezonning van de huisnummers 19, 17, 13 en 11 slecht en van de overige woningen redelijk. Het verwijderen van de in deze procedure bedoelde bomen zal de bezonning aanmerkelijk verbeteren. Beoordeling van het geschil. De in deze procedure bedoelde bomen staan (wettelijk gezien) op voldoende afstand van de erfgrenzen van Bewoners M. Chevalierstraat. Daarmee is het pleit echter niet beslecht. Onderzocht moet immers worden of de weigering, om de in deze procedure bedoelde vijf bomen te verwijderen, alle omstandigheden van het geval in aanmerking genomen, jegens Bewoners M. Chevalierstraat onrechtmatig is. Daaromtrent heeft het volgende te gelden. Aan Bewoners M. Chevalierstraat moet onmiddellijk worden toegegeven, dat bedoelde bomen inderdaad zeer ernstige hinder opleveren. De rijdende rechter is het met hen eens, dat deze bomen zoveel licht tegenhouden, dat alleen gedurende hoogzomer nog enige bezonning optreedt in hun op het zuiden gelegen achtertuinen. Deze ongewenste schaduwwerking doet naar algemeen aanvaarde opvattingen in grote mate af aan het woongenot. Daaraan kan niet afdoen, dat deze hinder bij sommige bewoners ernstiger is dan bij anderen, nu het om dezelfde vijf bomen gaat. Minder ernstig oordeelt de rijdende rechter de overige aangevoerde ongemakken, waaronder blad- en zaadafval, maar die moeten wel worden meegenomen in de hierna te maken eindafweging. Onduidelijk is gebleven wanneer bedoelde bomen precies zijn geplant, maar duidelijk is wel, dat deze de aanwonenden na verloop van vele jaren letterlijk boven het hoofd zijn gegroeid. Hoewel dit type boom uitermate geschikt is voor beplanting langs doorgaande wegen, is bij het planten en/of de uitgifte van aangrenzende bouwkavels kennelijk over het hoofd gezien, dat deze zeer fors uitgroeiende bomen forse overlast zouden gaan opleveren voor aanwonenden.
Daar tegenover staat dat Gemeente Almere een volledig te respecteren publiek belang heeft, bij het handhaven van de beeldbepalende bomenstructuur, zoals beschreven in eerder genoemd bomenplan, waarvan de dubbele bomenrij aan de Hollandse Dreef er één is. Het her en der wegkappen, of drastisch terugsnoeien van bomen in dergelijke bomenrijen, kan immers leiden tot aantasting van het beeldvormende karakter van die bomenrijen. De rijdende rechter oordeelt echter, dat het verwijderen van de in deze procedure bedoelde vijf, achter elkaar geplante bomen, niet mag worden aangemerkt als het ‘her en der wegkappen, waardoor lelijke gaten in de beplanting ontstaan’. Waarschijnlijk valt het zelfs niemand op, als de bewuste vijf bomen worden verwijderd. Zelfs als Gemeente Almere zou besluiten tot het verwijderen van de gehele, aan de kant van Bewoners M. Chevalierstraat gelegen bomenrij, dan nog blijft de buitenste bomenrij (grenzend aan de weg) geheel intact. Zoals de rijdende rechter zelf heeft kunnen waarnemen, zijn dergelijke enkele bomenrijen helemaal niet ongebruikelijk langs doorgaande wegen, zoals de Hollandse Dreef. Alles tegen elkaar afwegend komt de rijdende rechter tot de conclusie, dat de door de bedoelde bomen veroorzaakte hinder dusdanig ernstig is, dat alleen een voldoende zwaarwegend belang van de gemeente, bij het behoud daarvan, een voldoende rechtvaardiging kan bieden voor haar weigering deze bomen te verwijderen. Dat voldoende zwaarwegend belang heeft de rijdende rechter niet kunnen vinden. De aangevoerde rechtvaardiging is te algemeen van aard en voldoet niet in de onderhavige, concrete situatie. Dat betekent dat deze weigering jegens Bewoners M. Chevalierstraat als onrechtmatig is aan te merken en dat Gemeente Almere deze bomen moet verwijderen. Omdat binnen de gemeente Almere geen vergunningstelsel geldt voor het kappen van bomen, kan wat dat betreft onmiddellijk een eindoordeel worden gegeven. De rijdende rechter gaat er vanuit, dat de gemeente Almere zo spoedig mogelijk tot verwijdering overgaat maar in ieder geval voor de aanvang van het broedseizoen, e.e.a. met inachtneming van publiekrechtelijke regels en de voorschriften van de Flora- en faunawet. Op grond van het voorgaande ben ik van oordeel, dat als volgt moet worden beslist.
BESLISSING Gemeente Almere wordt verplicht om de in deze procedure bedoelde vijf bomen voor aanvang van het broedseizoen te verwijderen. Dit bindend advies is gegeven door mr. F.M.Visser als rijdende rechter en uitgesproken te Zeist op 29 januari 2015.
Bindend Adviseur
Secretaris
mr F.A. Visser
mr C.M. Sharif
