Zaaknummer Datum uitspraak Plaats uitspraak
: S21-52 : 30 maart 2016 : Zeist
Bindend Advies in het geschil tussen: de bewoners van de Tamboer 1,2,3,4,4a,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,18,20,22 en 24 en de Rijksweg 79 te Duiven, vertegenwoordigd door mevrouw S. Noppen en mevrouw A. van den Dam, verder te noemen: eisers tegen: de Gemeente Duiven te Duiven, vertegenwoordigd door haar wethouder de heer H. Nijland verder te noemen: de gemeente
gegeven door mr J.S. Reid, verder te noemen de rijdende rechter.
De procedure. Partijen zijn schriftelijk overeengekomen dit geschil door middel van een bindend advies op basis van het bindend advies reglement "De Rijdende Rechter" te laten beslechten. De rijdende rechter heeft kennis genomen van alle door partijen overgelegde stukken en de vordering van eisers. Het geschil is behandeld op de hoorzitting van 26 februari 2016, die is gehouden te Duiven. Partijen zijn behoorlijk opgeroepen voor de hoorzitting. Voorafgaande daaraan heeft de rijdende rechter zich begeven naar de in deze procedure bedoelde bomen en heeft hij deze in het bijzijn van partijen bezichtigd. Daarbij waren tevens aanwezig de deskundigen Cor van Gelderen, Jurrijn Tack en Martin van Ammers. Partijen zijn in de gelegenheid gesteld op- en aanmerkingen te maken. Partijen zijn op de hoorzitting verschenen en hebben hun standpunten toegelicht. De deskundigen hebben mondeling verslag uitgebracht. Hierna is de uitspraak bepaald op vandaag. Vaststaande feiten. In deze procedure mag van de volgende feiten worden uitgegaan, omdat deze voldoende zijn komen vast te staan. 1. Eisers zijn bewoners aan De Tamboer te Duiven. De gemeente is eigenaar van 40 elzen (hierna: de bomen) die langs de rijbaan van De Tamboer staan. 2. De bomen zijn ongeveer 16 meter hoog, en daarmee beduidend hoger dan de woningen aan de Tamboer. Ze bevinden zich ongeveer 7,5 meter van de voorgevelrooilijn van de woningen. 3. Vanaf in ieder geval 2009 zijn er klachten over de bomen aan De Tamboer. 4. In februari 2012 heeft de gemeente een 9-tal bomen in De Tamboer gekapt. Dit betrof bomen in het achterste deel van de straat die in een dubbele rij en hiermee dichter op de woningen stonden. Voorts is toen van alle bomen in de straat de kroon verhoogd, door lagere takken weg te zagen (‘opgekroond’). 2
De vordering van eisers. Eisers vorderen dat alle bomen in hun straat gekapt worden en vervangen worden door een kleinere boomsoort met minder afval. Standpunten van partijen. Het standpunt van eisers komt kort samengevat en voor zover thans van belang op het volgende neer. Eisers stellen onevenredige overlast te ondervinden van de bomen in De Tamboer. Zij voeren daartoe het volgende aan: - Het type boom wat de gemeente in de straat heeft geplaatst is niet geschikt om in een woonwijk te staan. Het zijn pioniersbomen die gebruikt worden om andere bomen in hun eerste groeifase uit de wind te houden. - De bomen nemen veel zonlicht weg uit de huizen. De kronen van de bomen zijn dermate groot dat de hele straat voelt als een donkere gang. De straatlantaarns geven door de bomen te weinig licht in de straat. - Op de takken zitten regelmatig vogels en er valt veel vogelpoep op straat en op auto’s. - De wortels van de bomen drukken de stoep omhoog. - Uit de bomen vallen grote hoeveelheden elzenproppen en elzenkatjes, die een enorme rotzooi veroorzaken. Fietsen door de straat, of lopen op de stoep wordt daardoor moeilijk en soms zelfs onmogelijk. - De bladeren, proppen en katjes zorgen voor volle dakgoten en verstopte afvoerpijpen. Dakgoten dienen wel drie keer per jaar schoongemaakt te worden. - Bij harde wind waaien er takjes en takken van de bomen, wat een gevaarlijke situatie oplevert. Het standpunt van de gemeente komt kort samengevat en voor zover thans van belang op het volgende neer. De bewuste boom is een Alnus speath. Deze boom is geschikt voor woonwijken en is juist windbestendig. De bomen zijn gezond. Beleid is dat gezonde (vitale) bomen in principe niet gekapt worden. Dit is slechts bij zwaarwegende redenen anders. De bomen in de Tamboer komen niet in aanmerking voor kap. Ze zijn namelijk gezond en leveren geen gevaar op. Er vindt eens in de drie jaar een boomveiligheidscontrole plaats. De bomen zijn verder een beeldbepalend element voor de entree van de wijk. De bomen zijn opgekroond waardoor de woningen voldoende licht van zon en straatlantaarns ontvangen. Duiven is een groene gemeente die veel waarde hecht aan haar openbare groen. Veel van de overlast die eisers ervaren mag redelijkerwijs van een boom verwacht worden. De bomen geven ook niet meer overlast dan een gemiddelde andere boom. 3
Verslag van de deskundigen. Bezonningsdeskundige Tack heeft, voor zover thans van belang, kort samengevat het volgende opgemerkt: Rekening houdende met de meetpuntmethode getoetst aan de TNO bezonningsnorm moet er twee uur per dag zonlicht in een woonkamer mogelijk zijn gedurende een periode van 8 maanden (van 19 februari tot 21 oktober) anders kan er hinder ontstaan. De woningen aan De Tamboer ontvangen in de woonkamers, ondanks de aanwezigheid van de bomen, echter voldoende licht. Autolakdeskundige Van Ammers heeft verklaard dat vogelpoep de lak van een auto kan beschadigen. Dit moet snel worden schoongemaakt met een speciaal middel en een zachte doek. Boomdeskundige Van Gelderen heeft, voor zover thans van belang, kort samengevat het volgende opgemerkt: De bewuste bomen zijn geen Amerikaanse elzen. Het betreft een kruising van een Japanse en een Kaukasische els (Alnus Speathii). Het is een boom die bestand is tegen harde wind. Er treedt relatief weinig takbreuk op. Verder doet de boom het goed in straten of lanen omdat hij ‘verharding’ goed verdraagt.
Beoordeling van het geschil De gemeente Duiven is in 1981 aangewezen als groeikern. De Tamboer is in de periode van 1987 tot 1994 aangelegd. De gemeente heeft er toen voor gekozen snelgroeiende Elzen in de straat te plaatsen. De bomen zijn nu (jong)volwassen. Ze bepalen (mede) het aanzicht van de straat. Vraag is nu of de mate van overlast die de bomen veroorzaken onevenredig groot is. De geschiktheid. De boom is – in tegenstelling tot wat eisers stellen – geschikt voor woonwijken. De rijdende rechter is het met de gemeente eens dat de bomen door hun formaat minder geschikt zijn voor smalle woonstraten, maar de Tamboer is een zeer brede straat. De soort staat bekend om zijn windvastheid en verdraagt verharding goed. Het is de 4e meest gebruikte straatboom in Nederland1. Desondanks stellen de bewoners uitzonderlijk veel overlast te ervaren. De rijdende rechter zal op de verschillende klachten in gaan.
http://www.appeltern.nl/nl/tuinwinkel/beplanting/bomen/op_alfabet/alnus_spaethii_spaeth_els_12-14_wrtg
4
Vogelpoep Door Noppen is een foto getoond van haar auto waarop zeer veel vogelpoep zit. Dit moet uiterst onaangenaam zijn geweest voor Noppen. Feit blijft echter dat vogels in bomen zitten. Gesteld noch gebleken is verder dat deze bomen meer vogels aantrekken dan andere. Wat dat betreft gaat de rijdende rechter ervan uit dat het feit dat de bewoners veel vogelpoep ervaren, eerder gelegen is in het formaat van de bomen, dan de soort. De rijdende rechter heeft voorts geconstateerd dat De Tamboer zo is ingericht dan alle eisers een oprit hebben (of hadden) die ze in de gelegenheid stelt minstens één auto buiten bereik van de vogels te plaatsen. Al met al kan de vogelpoep naar het oordeel van de rijdende rechter geen aanleiding zijn om de bomen door andere te laten vervangen. De kleine elzen die verderop in De Tamboer staan zullen op een dag ook zo groot worden als de bomen van eisers. Het kan van de gemeente toch niet verlangd worden om iedere 20 jaar de bomen te vervangen omdat ze groot zijn geworden. Takbreuk De bomen staan erop bekend dat ze windvast zijn, aldus de deskundige. Door een bewoner is weliswaar gesteld dat het hout broos zou zijn omdat de soort snel groeit, maar dat standpunt is verder niet onderbouwd. De rijdende rechter heeft daarom geen reden om aan het standpunt van de deskundige te twijfelen. Wel heeft de deskundige bij een tweetal bomen zogenaamde ‘plakoksels’ geconstateerd, door eisers een tweede kruin genoemd. Dit is het gevolg van onzorgvuldig snoeien. Deze plakoksels brengen volgens de deskundige een vergroot gevaar voor breuk mee. Bij een van de bomen ziet hij het niet meer goed komen, hij is van mening dat het beter zou zijn om deze boom te verwijderen. Dit oordeel neemt de rijdende rechter over. De andere boom met plakoksels zal de gemeente onder handen dienen te nemen. Afval De bomen bloeien in januari en laten in die maand en februari grote hoeveelheden proppen en katjes vallen. Eisers moeten daarom vaak vegen, en de tuin en dakgoten schoonmaken. Daarnaast vallen er het gehele jaar takjes uit de bomen, dit nog naast de bladeren die in de herfst vallen. Door eisers is gesteld dat dit zich bij andere bomen niet voordoet, of minder. De gemeente stelt daarentegen dat de bomen niet meer overlast geven dan een gemiddelde andere boom. De rijdende rechter overweegt dat loofbomen, behoudens enkele soorten, waaronder de laurier en de olijf, hun blad verliezen in de herfst. Door de deskundige Van Gelderen is voorts verklaard dat de bomen daarin niet afwijken van wat voor loofbomen gebruikelijk is. Niet aannemelijk is voorts geworden dat er meer takjes uit deze bomen vallen dan gebruikelijk. Wat de bruine proppen en katjes betreft overweegt de rijdende rechter dat 5
dit weliswaar vervelend kan zijn, omdat het schoonmaakwerk meebrengt, en zelfs fietsen door de straat moeilijk kan maken, maar dat dit geen onevenredige hinder meebrengt. Uiteindelijk betreft dit toch maar een beperkt gedeelte van het jaar. Ook op deze grondslag kan de vordering niet slagen. Licht Door de deskundige Tack is verklaard dat de bomen niet zodanig veel zonlicht afvangen dat de bezonning van de huizen van eisers in strijd komt met de TNO bezonningsnorm. De gemeente heeft de bomen ook al vrij hoog opgekroond om ervoor te zorgen dat eisers niet achter een groene muur zitten. Onvoldoende aannemelijk is verder geworden dat de bomen na het opkronen in 2012 nog het licht van de straatlantaarns tegenhouden. Van onrechtmatige hinder is aldus geen sprake. Wortelopdruk Dat de wortels van de bomen de stoep en/of de straat opdrukken kan niet als onrechtmatige hinder worden aangemerkt, daar de gemeente daartegen adequate maatregelen neemt door de worteldopdruk te verwijderen, zodat de hinder daarvan beperkt blijft en niet onrechtmatig is. Stuifmeel Ook als zou komen vast te staan dat eisers last hebben van een allergische reactie als gevolg van stuifmeel, levert dat geen onrechtmatige hinder op. Daarbij is van betekenis dat het bloeiseizoen van deze bomen niet het hele jaar duurt, maar slechts een beperkte periode van enkele weken, zodat, in het geval een allergische reactie van eisers uitsluitend van deze bomen afkomstig zou zijn – zie het hierna overwogene – deze hinder beperkt is tot enkele weken van het jaar, hetgeen zij hebben te dulden. Voorts zal verwijdering van deze bomen geen oplossing bieden voor eventuele klachten van eisers, aangezien er op veel meer plekken elzen in de wijk en het dorp staan. De deskundige heeft daarover verklaard dat stuifmeel in het bloeiseizoen via de lucht door de wind zeer ver wordt verspreid, zodat mensen die daarvoor allergisch zijn ook allergische reacties vertonen als die bomen op grote afstand staan. Op grond van het voorgaande is de rijdende rechter van oordeel, dat als volgt moet worden beslist.
6
BESLISSING De vordering wordt afgewezen. De gemeente wordt verplicht de els met plakoksel, waarvan de deskundige van mening is dat deze door snoei niet meer goed te krijgen is, zo spoedig mogelijk te kappen, met inachtneming van de daarvoor geldende regelgeving. Tevens wordt de gemeente verplicht de andere els met plakoksels binnen 2 maanden na heden te snoeien, ook met inachtneming van daarvoor geldende regelgeving, zodat de tweede kruin geen gevaar meer kan opleveren. Dit bindend advies is gegeven door mr J.S. Reid als rijdende rechter en uitgesproken te Zeist op 30 maart 2016. Bindend Adviseur
Secretaris
mr J.S. Reid
mr C.M. Sharif
7
