De PAAZ, wat is dat? Informatie voor kinderen van 8 tot 12 jaar
De afgelopen weken was het niet zo leuk bij Pim thuis. Zijn moeder lag de hele dag in bed. Ze stond niet meer op, deed geen boodschappen meer en wilde ook geen leuke dingen meer doen met Pim. Om zijn moeder te troosten, bracht Pim haar elke dag thee en probeerde hij wat te kletsen met haar. Soms ging ze dan ineens huilen of werd ze heel erg boos op hem. Pim voelde zich erg schuldig en dacht dat zijn moeder boos op hem was, omdat hij niet lief genoeg was. Op een gegeven moment ging het echt niet meer goed met de moeder van Pim en moest ze naar het ziekenhuis. Daar vertelden ze dat Pim’s moeder depressief was. Ook zeiden ze dat Pim nergens bang voor hoefde te zijn. Zijn moeder was gewoon ziek en dat was niet zijn schuld. Pim’s moeder is nu alweer een tijdje in het ziekenhuis om weer beter te worden.
PAAZ? Als je zo erg in de war bent als de moeder van Pim, dan zeggen ze ook wel dat je “psychiatrische problemen” hebt. In het ziekenhuis hebben ze een speciale afdeling voor mensen met psychiatrische problemen. Die afdeling heet de PAAZ. Jouw vader of moeder wordt hier nu ook geholpen. PAAZ staat voor:
Psychiatrische Afdeling Algemeen Ziekenhuis. Misschien komt het verhaal van Pim je wel bekend voor. Bij jou is het misschien ook wel zo gegaan. Of heel anders. Je bent misschien erg geschrokken dat je vader of moeder nu in het ziekenhuis ligt. Misschien ben je ook wel een beetje opgelucht. Je vader of moeder wordt eindelijk geholpen. Je hebt vast een heleboel vragen over wat er allemaal aan de hand is. Net als Pim. Pim wil graag weten wat zijn moeder heeft, wat ze doen in het ziekenhuis om haar weer beter te maken en wat zijn moeder de hele dag doet op de PAAZ. In dit boekje gaan we proberen die vragen te beantwoorden!
Psychiatrische problemen Net zoals de moeder van Pim heeft jouw vader of moeder psychiatrische problemen. Misschien niet dezelfde, want er zijn heel veel verschillende psychiatrische problemen. Mensen kunnen op allerlei manieren in de war zijn en de één is meer in de war dan de ander. Hier vind je een aantal veel voorkomende psychiatrische problemen.
Als je een depressie hebt, voel je je net als de moeder van Pim heel erg somber en verdrietig. De moeder van Pim voelt zich vaak heel erg moe en ligt het liefst in bed met de gordijnen dicht. Ook heeft ze weinig aandacht voor Pim, ze vraagt bijvoorbeeld nooit wat hij die dag allemaal heeft meegemaakt. Meestal heb je nergens zin in als je depressief bent. Net als de moeder van Pim heb je dan geen zin om te eten, geen zin om leuke dingen te doen, geen zin om televisie te kijken en zelfs geen zin om gezellig te praten met andere mensen. Misschien ben jij ook wel eens verdrietig geweest. Meestal is dat na een dagje wel weer over. Als je depressief bent, dan ben je heel lang verdrietig. Soms wel een paar maanden of nog langer!
De vader van Tessa heeft een manie. Hij is heel erg druk en rent de hele dag van hot naar haar. Gisteren heeft hij bijvoorbeeld vijf keer het gras gemaaid, drie keer heel veel boodschappen gedaan, het huis zes keer opgeruimd, twaalf keer de krant gelezen en vier keer de kattenbak verschoond. Ook wordt hij heel snel boos of gaat hij ineens heel erg hard en lang lachen. Tessa begrijpt er helemaal niks van. Haar vader is nu al een tijdje op de PAAZ en gelukkig gaat het alweer wat beter. Binnenkort mag hij zelfs een weekendje naar huis om alvast te oefenen voor als hij weer echt naar huis mag.
De vader van Mark denkt dat hij de koning van Frankrijk is. Hij doet soms een cape om en roept dan dingen in het Frans. Als hij ergens naar toe gaat, doet hij net of hij op een paard zit! Mark dacht eerst dat zijn vader een grapje maakte, maar zijn vader bleef maar Frans praten. Mark schaamde zich er erg voor en durfde geen vriendjes meer mee naar huis te nemen. De dokter op de PAAZ heeft aan Mark uitgelegd wat zijn vader heeft. Zijn vader heeft een psychose. Tijdens een psychose ben je heel erg in de war. Je ziet dingen die er niet zijn of denkt dingen die niet waar zijn. Als je dingen denkt die niet waar zijn, noem je dat een waan. Bij een waan denk je bijvoorbeeld dat je de koning van Frankrijk bent, net als de vader van Mark. Of dat iedereen boos op je is. Ook al zegt iedereen dat dat niet zo is, dan wil je dat nog niet geloven. Als je dingen ziet, hoort of ruikt die er niet zijn, dan noem je dat een hallucinatie. Zo kun je tijdens een hallucinatie beestjes zien of stemmen horen. Niemand anders ziet of hoort het, maar het lijkt zo echt, dat je niet kunt geloven dat het niet echt is.
Dit zijn nog maar een paar voorbeelden van psychiatrische problemen. Er zijn er nog veel meer. Misschien heeft je vader of moeder wel iets wat hier niet bij staat, of wil je meer weten over een bepaald probleem. Je kunt dan altijd aan de dokter of verpleegkundige vragen wat je vader of moeder precies heeft. Hij of zij legt je dat graag uit. Zoals je ziet, zijn mensen met psychiatrische problemen vaak erg in de war. Zelf hebben ze soms niet eens door dat ze anders doen dan normaal en bijvoorbeeld ineens heel erg boos worden. Het is een ziekte waardoor ze zich anders gaan gedragen. Je hoeft je daarom ook niet schuldig te voelen als je vader of moeder tegen je uitvalt of ineens heel verdrietig is. Jij kunt er niks aan doen!
Hoe wordt mijn vader of moeder beter? Psychiatrische problemen kun je vaak niet in je eentje oplossen. Daarom ligt je vader of moeder nu in het ziekenhuis. Hij of zij is ziek. Als je een longontsteking hebt, gaat het ook niet zomaar over. Daar moet de dokter bij helpen. De dokter helpt hier ook om je vader of moeder weer beter te maken. Maar hoe wordt je vader of moeder weer beter? Daar zijn allerlei verschillende manieren voor. Omdat de mensen op de PAAZ verschillende ziektes hebben, worden ze ook op verschillende manieren geholpen. De meeste mensen kunnen geholpen worden
met medicijnen, verbale therapieën en non-verbale therapieën. Wat dat allemaal precies is, staat hieronder uitgelegd.
Een aantal mensen kan geholpen worden met medicijnen. De medicijnen zorgen er voor dat je vader of je moeder beter wordt en bijvoorbeeld vrolijker of minder bang is.
Bij een verbale therapie wordt veel gepraat. Door te praten over de problemen kan voor je vader of moeder duidelijk worden wat er precies aan de hand is. Samen met de dokter en soms ook met andere mensen praat je vader of moeder over de problemen die hij of zij heeft. Hierbij wordt gekeken waar de problemen vandaan komen, hoe je er het beste mee om kunt gaan en hoe je een oplossing kunt vinden. Vaak helpt praten heel goed. Het lucht op en andere mensen kunnen een beetje begrijpen hoe je je voelt.
Bij non-verbale therapieën wordt niet gepraat, maar worden dingen gedaan. Zo moet je vader of moeder bijvoorbeeld iets maken van klei of papier, of bijvoorbeeld van hout een stuk speelgoed of een cd-rekje maken. De dokter kan zo zien waar je vader of moeder problemen mee heeft. Bijvoorbeeld om lang met iets bezig te zijn of om nauwkeurig te werken. Hier kan dan een oplossing voor worden gezocht.
Wat doet mijn vader of moeder op de PAAZ? Sommige mensen blijven dag en nacht op de PAAZ, andere mensen mogen ’s avonds naar huis. Dit hangt af van de ziekte die zij hebben. Als je ’s avonds naar huis mag, heet dit Opname Zonder Bed. De moeder van Pim blijft ’s nachts op de PAAZ. Ze is zo verdrietig en in de war, dat het belangrijk is dat er ook ’s nachts hulp voor haar is. Elke ochtend staat ze om half 8 op. Ze gaat dan eerst lekker douchen. Als ze gedoucht heeft, gaat ze samen met de andere mensen van haar afdeling ontbijten in één van de huiskamers. Na het ontbijt beginnen de verschillende therapieën. De moeder van Froukje hoeft ’s avonds en ‘s nachts niet op de PAAZ te blijven en doucht en ontbijt gewoon thuis. Tussen de middag eet iedereen met elkaar in de huiskamer. Na het middageten gaan de therapieën weer verder. ’s Avonds is het bezoekuur. Pim gaat bijna elke dag bij zijn moeder op bezoek. Zijn moeder vertelt dan wat ze die dag gedaan heeft. Laatst had ze een cd-rek voor Pim gemaakt! Na het bezoekuur drinkt Pim’s moeder nog even koffie met de mensen van haar afdeling. Daarna gaat ze lekker naar bed. 07.30 08.15 09.00 12.30 13.00 18.00 19.00 20.30 22.00
uur: uur: uur: uur: uur: uur: uur: uur: uur:
Opstaan Ontbijt Therapie Lunch Therapie Avondeten Bezoekuur Koffie Naar bed
Zoals je ziet, ligt je vader of moeder niet de hele dag in bed. Er wordt een hele hoop gedaan om zo snel mogelijk beter te worden. Als het weer wat beter gaat, dan komt je vader of moeder af en toe een weekendje naar huis, om te kijken of hij of zij al die drukte weer aan kan. Dit is een goede oefening voor als je vader of moeder weer echt naar huis komt. De moeder van Pim mag binnenkort ook voor een weekendje naar huis. Pim vindt het wel spannend, maar ook heel leuk. Hij hoopt maar dat het allemaal goed gaat. Soms moeten mensen de hele dag op de afdeling blijven en mogen ze niet naar buiten. Ze zijn dan zo in de war dat ze bijvoorbeeld verdwalen. Zo wilde de vader van Mark laatst naar buiten om oorlog te gaan voeren tegen de Engelsen. Om deze mensen te beschermen zit de deur op slot. De deur biedt bescherming, zoals gips een gebroken been beschermt.
En ik??? Nu weet je ongeveer wat je vader of moeder allemaal doet op de PAAZ. Maar wat moet jij nou? Het kan zijn dat je je alleen voelt nu je vader of moeder niet thuis is, of dat je verdrietig bent, omdat het niet goed gaat met je vader of moeder. Ook kan het zijn dat je allerlei vragen hebt over wat er nu precies aan de hand is en hoe het nu verder gaat. Om je wat beter te voelen, kun je allerlei dingen doen. Hier alvast wat tips. Iedereen kan ziek worden. Je kunt bijvoorbeeld verkouden worden of de griep krijgen. Sommige mensen krijgen psychiatrische problemen. Het is niet altijd duidelijk waardoor dit komt. Maar een ding is zeker: het is niet jouw schuld! Heel belangrijk is dat je over je gevoelens praat. Dit is makkelijker gezegd dan gedaan.
Zo vindt Froukje het heel moeilijk om precies uit te leggen hoe ze zich voelt en waarom ze zich zo voelt. En Mark is bang dat andere mensen hem uitlachen als hij vertelt wat er thuis aan de hand is. Dat hoeft niet. Er zijn genoeg mensen die je begrijpen. Je kunt bijvoorbeeld praten met je vader of moeder, met je broer of zus of je opa of oma. Je kunt het aan je beste vriend of vriendin vertellen of aan de moeder van je beste vriend. Als je liever met iemand praat die je niet zo goed kent, dan kun je bijvoorbeeld de kindertelefoon bellen. Zij kunnen je heel goed helpen, zonder dat je je naam hoeft te zeggen. Bovendien kun je de kindertelefoon gratis bellen. Het nummer is 0800 0432. Je kunt ook op de website kijken: www.kindertelefoon.nl. Daarnaast kun je altijd praten met de dokter van je vader of moeder of met één van de verpleegkundigen. Zij weten precies wat er met je vader of moeder aan de hand is en kunnen al je vragen beantwoorden. Voor kinderen zoals jij, Pim, Froukje, Mark en Tessa, worden er ook speciale bijeenkomsten georganiseerd door het GGZ Midden Brabant. Mark en Tessa zijn hier laatst naar toe geweest. Ze hebben samen met een paar andere jongens en meisjes gepraat over wat er thuis allemaal aan de hand is. Ze hebben niet alleen
gepraat over hun problemen, maar ook over de leuke dingen die ze hebben gedaan. Ook hebben ze spelletjes gedaan en heel veel gelachen. Mark en Tessa vonden het hartstikke fijn om eens met kinderen te praten die in dezelfde situatie als zij zaten. De andere kinderen begrepen precies hoe zij zich voelden en hadden goede tips om met bepaalde situaties om te gaan. Lijkt je dit ook wat? Vraag dan voor meer informatie aan één van de verpleegkundigen. Zij vertellen je graag wat meer. Je kunt ook bellen met het GGZ Midden-Brabant: GGZ Midden Brabant, secretariaat preventie Yvonne v/d Kaas, tel.: (013) 580 82 96 Zoals je ziet, hoef je je nergens voor te schamen. Heel veel mensen kennen wel iemand met psychiatrische problemen. En iedereen doet wel eens wat geks. Jij toch ook?
Belangrijke telefoonnummers St. Elisabeth Ziekenhuis (algemeen):
(013) 539 13 13
Route 82 Psychiatrische Afdeling Algemeen Ziekenhuis (PAAZ):
(013) 539 33 60
Huiskamer Y:
(013) 539 33 64
Huiskamer Z:
(013) 539 33 63
Psychiatrie, 1.322 10-11
Copyright© websiteversie PSB MdW/AM St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend
