baron ruzettelaan 35 | 8310 brugge | tel (050) 36 71 71 | fax (050) 35 68 49 | www.wvi.be
de (on?)zin van het werken met streekeigen plantgoed boompjes planten: een pleidooi voor streekeigen, autochtoon en biodiversiteit arnout zwaenepoel jan ‘2012
autochtone bomen toegekomen na de laatste ijstijden
13.500 V. CHR. GROVE DEN, BERK, WILG, DUINDOORN, JENEVERBES
9.800 V. CHR. HAZELAAR, RATELPOPULIER, EIK
8.000 V. CHR. IEP
7.000 V. CHR. ZWARTE ELS, LINDE
6.000 V. CHR. GEWONE ES
3.000 V. CHR. TAXUS
2.000 V. CHR. BEUK
1.000 V. CHR. HAAGBEUK
500 V. CHR. GEWONE ESDOORN
AANTAL SOORTEN? VLAANDEREN EN NEDERLAND CIRCA 83 STRUIKEN EN BOMEN AUTOCHTOON WEST-VLAANDEREN CIRCA 68 GEWONE ESDOORN, WITTE ELS, GELE KORNOELJE, WILDE DWERGMISPEL, ROOD PEPERBOOMPJE, WINTEREIK, KRAAGROOS, SCHIJNKRAAGROOS, SCHIJNHEGGENROOS EN LAURIERWILG NIET AUTOCHTOON IN WEST-VLAANDEREN UITGESTORVEN ALS KORAALMEIDOORN, JENEVERBES, AUTOCHTOON GROVE DEN, TAXUS? LASTIG TE BEOORDELEN ZOETE KERS, WILDE MISPEL, AALBES, ARCHEOFYTEN? VERWILDERD KRUISBES, AMANDELWILG, KATWILG UIT AANPLANT? UNIEK VOOR VLAANDEREN KALE STRUWEELROOS, BERIJPTE VILTROOS
CAESARBOOM LO 300 jaar oud?
ZOETE KERS autochtoon of archeofyt? in elk geval zeer oud cultuurgoed
BERIJPTE VILTROOS DOORNPANNE nieuw voor vlaanderen!
DODOENS: ‘BEZEKENS VAN OVERZEE’ aalbes autochtoon of archeofyt?
Verband tijdstip arriveren boomsoort (in jaren, X-as) en aantal geassocieerde dagvlinders, nachtvlinders en bijen (Y-as) 160 140
y = 4E-06x2 - 0,046x + 113,74 R² = 0,8736
120
Zomereik
100
y = 2,0386e0,0003x R² = 0,7034
80
Reeks1
60
Exponentieel (Reeks1)
Zwarte els Beuk
20
Gladde iep Zomerlinde Gewone es
Gewone esdoorn Haagbeuk
0 0
-40
Poly. (Reeks1)
Ratelpopulier
40
-20
Grauwe en Geoorde wilg Zachte berk Ruwe berk
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
VLIERVLINDER honderden nachtvlinders hebben bomen en struiken als waardplant
HAAGBEUK
laag biodiversiteitscijfer hoge erfgoedwaarde
GEWONE ES
laag biodiversiteitscijfer zeer hoge erfgoedwaarde
AUTOCHTONITEIT HEEFT BELANGRIJKE CONSEQUENTIES OP BIODIVERSITEIT ‘inheems’ benadert deze eigenschappen, maar niet helemaal enkele voorbeelden Finse zomereiken hebben een kortere bladperiode Italiaanse meidoorns bloeien vroeger
HOE ZEKER ZIJN WE VAN ONZE AUTOCHTONE BOMEN EN STRUIKEN?
GROOT GAT TUSSEN IJSTIJDEN EN ONZE OUDSTE BOMEN OUDSTE BOMEN 400-500 JAAR OUD? GENETICA LOST NIET ALLE VRAGEN OP. MENS HEEFT HEEL VEEL VAN DIE BOMEN GEPLANT. ONDERSCHEID AUTOCHTOON OF OUD CULTUURGOED IS IN
HEEL VEEL GEVALLEN NIET MET ZEKERHEID UIT TE MAKEN
GROTE LINDE OOSTKAMP (1565)
AUTOCHTOON EN OUD-CULTUUR SAMEN: ‘STREEKEIGEN’
BEWAREN VAN STREEKEIGEN
BOMEN KOMT HEEL DICHT IN DE BUURT VAN MONUMENTENZORG BEWAREN WAT ONS RESTEERT, IS EERSTE BOODSCHAP! NIEUW AANPLANTEN KAN VERSTERKEND WERKEN.
TITEL ZWARTE POPULIER
UITSLUITEND VROUWELIJKE EXEMPLAREN ZAADBOOMGAARD MET MANNETJES KAN HERSTEL
POPULATIE BEVORDEREN
IS EEN PLEIDOOI VOOR AUTOCHTOON EN STREEKEIGEN RACISTISCH? NEE!
VERHAAL VAN DE ZOMEREIK TOONT DUIDELIJK AAN DAT OOK
ONZE BOMEN IMMIGRANTEN ZIJN. NA DE IJSTIJDEN IS ZOMEREIK TERUGGEKEERD UIT ITALIË, SPANJE EN DE BALKAN. AUTOCHTOON VERHAAL HEEFT NIETS TE MAKEN MET RASSENHAAT OF POLITIEKE KLEUR ‘EIGEN PLANT EERST’ IS MISPLAATSTE SLOGAN AUTOCHTOON IS PLEIDOOI VOOR BIODIVERSITEIT, BEWAREN LANDSCHAPPELIJKE EIGENHEID, PLEIDOOI TEGEN MONDIALE EENHEIDSWORST
MOET AUTOCHTOON DAN ALTIJD EN OVERAL? NEE!
aantal praktische bezwaren GEEN PLANTMATERIAAL GENOEG UITROEIEN VAN ALLE NIET AUTOCHTONE SOORTEN IS
EVENMIN OPTIE
EXOTEN KUNNEN EEN ESTHETISCHE VERRIJKING ZIJN, NIET DE BEDOELING ZE ALLEMAAL UIT TE ROEIEN
WAAR MOET AUTOCHTOON DAN WEL?
BESCHERMEN BESTAANDE AUTOCHTONE LOCATIES: ZIE
KARTERING BIJEN VLIEGEN 1 À 3 KM VER. IS GEVARENZONE VOOR INKRUISING LANDELIJK GEBIED IS PRIORITAIR STEDEN, PARKEN, TUINEN ZIJN MINDER PRIORITAIR ALS ER GEEN AUTOCHTONE LOCATIES IN DE BUURT LIGGEN INHEEMS (EN INDIEN MOGELIJK AUTOCHTOON) VERDIENT WÉL DE VOORKEUR ALS BASIS VAN ALLE GROTE GROENSTRUCTUREN OMWILLE VAN BIODIVERSITEITSREDENEN EUROPESE EN MONDIALE VERBINTENISSEN OVER BIODIVERSITEIT VEREISEN VOLDOENDE INHEEMSE BOMEN EN STRUIKEN OM ACHTERUITGANG EEN HALT TOE TE ROEPEN
PRAKTIJKVOORBEELD kartering beplanting van industrieterrein
blauwe toren, sint-pieters (brugge)
VERHOUDING INHEEMSE SOORTEN/EXOTISCHE SOORTEN IN
DE ZONE ROND HET BEDRIJVENTERREIN = 2/9 PROCENTUELE VERHOUDING BODEMBEDEKKING = 1% INHEEMS/99% EXOTISCH AANDEEL AUTOCHTOON = 0% ZONE BINNEN HET BEDRIJVENTERREIN: 33% BEDRIJVEN HEEFT GEEN BEPLANTING 60% AANGEPLANTE SOORTEN ZIJN EXOTEN RUIMTELIJKE IMPACT EXOTEN IS NOG HOGER
BUFFER VAN ESDOORNBLADIGE PLATAAN EN HANCOCK SNEEUWBES biodiversiteitswaarde en erfgoedwaarde quasi nihil
BLOKKEN GESCHOREN ÉÉNSTIJLIGE MEIDOORN, KNOTWILGEN, BUXUSBOLLEN EN GESCHOREN HANCOCK SNEEUWBES
poging tot compromis esthetiek, inheems en biodiversiteit