De ongelijke verdeling van jobs over huishoudens in België Vincent Corluy
Waarom bestuderen we de verdeling van jobs over huishoudens? • Meten van werkloosheid op individueel en huishoud niveau geeft tegengestelde signalen over arbeidsmarktuitkomsten. • Indicatoren van huishoudtewerkstelling verbeteren armoede onderzoek. • Concept van totale huishoudtewerkstelling biedt een beter begrip van ‘werkende armen’.
Relevante beleidsvraag?
Arbeidsmarktbeleid & Sociaal Beleid
Individuele Tewerkstelling
Huishoud Tewerkstelling
Armoede
1/ Hoe kunnen we verschillende patronen van individuele en huishoud tewerkstelling verklaren? 2/ Wat is de relatie tussen huishoud tewerkstelling en armoede?
Relatie tussen individuele en huishoud tewerkstelling? • Veranderende huishoudstructuren? – Uitgebreid familiemodel; – Trends in modernisering (kleinere huishoudens, vervrouwelijking van de arbeidsmarkt).
• “Polarisatie” van jobs over huishoudens – Ongelijke verdeling van individuele jobs over huishoudens – Mattheuseffect in de creatie van tewerkstelling
Concept polarisatie • Polarisatie = actueel – hypothetisch aandeel in huishoudwerkloosheid • Verwachte huishoudwerkloosheid = random verdeling van individuele werkloosheid over huishoudstructuur van een land. • Sociologisch fenomeen (mogelijk versterkt door belastingsen uitkeringssystemen) • Conditioneel op kenmerken van huishoudsamenstelling (homogamie, regionale arbeidsmarktuitkomsten, …)
Relevante deelaspecten van het concept “polarisatie”. Om de complexe relatie tussen individuele en huishoudtewerkstelling te begrijpen, moeten we…. 1/
louter mathematische effecten uitzuiveren van demografische, sociologische, culturele en economische veranderingen;
2/
polarisatie ontleden naar huishoudgrootte en koppelen aan de analyse van lage werkzaamheidsgraden onder alleenstaanden;
3/
verschillende nadruk bij benadering over de tijd en op één specifiek moment
4/
concept van polarisatie verfijnen op basis van individuele kenmerken;
5/
verschillende realiteit achter huishoudwerkloosheid erkennen.
Individuele en (geobserveerde en verwachte) huishoudwerkloosheid, 1983 - 2010, België 80 70 60 50 40 30 20 10
hh wi = 0
verwachte hh wi = 0
verwachte hh wi = 1
0 < verwachte hh wi < 1
2011
2010
2009
2008
0 < hh wi < 1
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
hh wi = 1
1996
1995
1994
1993
individuele tewerkstellingsgraad
1992
1991
1990
1989
1988
1987
1986
1985
1984
1983
1982
1981
0
Huishoudstructuur, 1983 – 2010, België 100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
alleenstaande
koppel
tenminste 3 volwassenen
Geobserveerde en verwachte huishoudwerkloosheid, naar huishoudgrootte, België 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5
obs jl - all obs jl - 2 wa
exp jl - all exp jl - 2 wa
obs jl - 1 wa obs jl - 3 wa
exp jl - 1 wa exp jl - 3 wa
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1987
1986
1985
1984
1983
1982
1981
0
Polarisatie met een gewogen bijdrage naar huishoudgrootte, België 5
4
3
2
1
0
-1
-2
-3
-4
alleenstaande
koppel
tenminste 3 volwassenen
totaal
Decompositie van de veranderingen in huishoudwerkloosheid, 1983 - 2010 10
8
6
4
2
binnen hh P ∆ tussen hh P ∆
0
∆ huishoudstructuur ∆ individuele tewerkstellingsgraden
-2
∆ hh werkloosheid -4
-6
-8
-10
België
Brussel
Vlaanderen
Wallonië
Geobserveerde en (on)conditionele huishoudwerkloosheid, koppels, België 11
10
9
8
7
6
5
4 1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
obs hh wl
uncond hh wl
cond hh wl -opleiding-
cond hh wl - regio
cond hh wl -geslacht-
cond hh wl -geslacht-leeftijd-opleiding-regio
2010
Aandeel 50 – 59j. in huishoudwerkloosheid, naar regio, België. 70
60
50
40
30
20
10
00 1983
1986
1989
1992
België
1995
Brussel
1998
Vlaanderen
2001
Wallonië
2004
2007
2010
Aandeel werkloze huishouden met tenminste 1 kind, naar regio, België 60
50
40
30
20
10
00 1983
1986
1989
1992
België
1995
Brussel
1998
Vlaanderen
2001
Wallonië
2004
2007
2010
Aandeel niet-EU15 in werkloze huishoudens, naar regio, België. 60
50
40
30
20
10
00 1995
1996
1997
1998
1999
2000
België
2001
Brussel
2002
2003
2004
Vlaanderen
2005
2006
Wallonië
2007
2008
2009
2010
Conclusie • ‘Mattheus effect’ in de verdeling van job creatie – België scoort slecht in Europees perspectief
• Stijgende niveaus in polarisatie: – Over de tijd: binnen koppels – Cross-sectioneel: onder alleenstaanden – Volledige huishoudtewerkstelling wordt ahw een ‘nieuwe sociale mediaan’
• Sterke verschillen in de realiteit achter huishoudwerkloosheid
