De objectiviteit van Tafuri;

De objectiviteit van Tafuri; Tafuri in perspectief, vergelijk met Kenneth Frampton

Seminar Tracking Tafuri; Okke Boom, Joost Roefs, Loes Veldpaus 15-06-2006


Kenneth Frampton

• Brit, geboren in 1930 • Opgeleid als architect aan de AA in Londen • Architect, architectuurhistoricus en –criticus • Hoogleraar aan de Graduate school of architecture and planning, Columbia University, New York.

Seminar Tracking Tafuri; Okke Boom, Joost Roefs, Loes Veldpaus


Achtergrond ‘Modern Architecture’

• Frampton vertrekt in 1965 uit Londen om les te gaan geven aan Princeton. “The primal scene coming to this country in 1965, flying over New York and seeing enormous fields of lights across the megalopolis. […] Also, I’d never seen production and consumption on such a scale before coming to the States.” • Krijgt in 1970 opdracht om een algemene geschiedenis van de moderne architectuur te schrijven voor het onderwijs, die hij in 1980 afrond met de publicatie van ‘modern history’.



Belangrijkste publicaties Frampton • Modern Architecture A Critical History (1980) (Derde druk Nederland: 1995)

• Towards a Critical Regionalism Six points of an architecture of resistance (1983)

• Studies in Tectonic Culture The Poetics of Construction in Nineteenth en Twentieth Century Architecture (1995)



Startpunt moderne architectuur

Tafuri Begin 17e eeuw fundamentele breuk tussen denken en systemen van beheer. De essentie van moderniteit is sterk gerelateerd aan twee fenomenen: fragmentatie en ‘operativiteit’.

Frampton Tussen het einde van de zeventiende eeuw en het moment waarop zich de definitieve scheiding tussen bouwkunde en architectuur voltrok. Het opkomen van een objectieve grondslag voor architectuur is de ultieme voorwaarde voor moderne architectuur.



Beide zijn beïnvloed door de Frankfurter Schule en het marxisme, beide maatschappelijk geëngageerd Architectuurhistorie is veeltalig en heeft vele lagen. De ontwikkeling van de architectuur is gerelateerd aan het kapitalistische beschavingsproces. “The realm of history is by nature dialectical. We don’t smooth over conflicts.”


De geschiedschrijving geplaatst tegen een achtergrond van de kritische theorie. “When we look at a body of work, we often have the delusion that it should all be of a piece, but humans are not like that in the end, and history isn’t either. “


Methode

Wijst operatieve, subjectieve geschiedschrijving resoluut af Æ architectuurgeschiedenis als een onafhankelijke en kritische academische discipline. “I fought against what I called: ‘Critica operativa’ or operative criticism, that is one that deforms history in the name of a future of freedom, of justice, if you will, but that is modeled on contemporary problems, so it fails to liberate the future to be the future”


Het beschrijven van de architectonische artefacten, bekeken vanuit de ontwerper en geplaatst in de fysieke, historische context. Frampton: “Banham organized his book in clear sections, with each one related to a specific avant-garde movement; he also cited the protagonists themselves. Those two aspects struck me as very effective, and I emulated them.”


Objectiviteit

Door het uitbannen van iedere persoonlijke voorkeur.

De historie vanuit alle mogelijke hoeken belichten om onderliggende ideologie bloot te leggen.


Soms een benadering vanuit de sociaaleconomische of ideologische omstandigheden, een andere keer blijft de interpretatie beperkt tot een analyse van de vorm.


Operatieve geschiedschrijving

De schijnbare tegenstelling tussen het veeltaligheid en het autonome.

”To create a still yet vital point within the whirlwind”



Gezamenlijke observatie

Hoe operatief is Tafuri?



Persoonlijke conclusies:

“Tafuri heeft deze niet-operatieve trend ingezet, maar tegelijkertijd koppelt hij zijn historie zo sterk aan een ideologische visie dat het mij doet toekomen als opnieuw operatief. Niet het toeschrijven naar een bepaalde stijl, maar het impliciet onderschijven van een ideologie voelt bij mij, intuïtief, als vergelijkbaar.”


- Loes

• Tafuri is evenmin objectief als de geschiedschrijvers die hij bekritiseerd, omdat hij duidelijk schrijft vanuit een ideologie. • Frampton lijkt minder operatief dan Tafuri, omdat hij helder en objectief omschrijft wat er plaatsgevonden heeft waarbij hij vaak de hoofdpersonen zelf aan het woord laat.


Persoonlijke conclusies: “De onmogelijkheid die Tafuri keer op keer aanduidt, om werkelijk te interveniëren in de koers van de maatschappelijke en economische ontwikkeling heeft me nog sterker de overtuiging gegeven dat we ons als architecten […] weer opnieuw moeten richten op de elementaire basisprincipes van architectuur; […] de zintuiglijke ervaring van materialen, de intensiteit van licht en duisternis, en de helderheid van structuur […] Opvallend is natuurlijk, dat dit juist de thema’s zijn die Frampton propageert in zijn tektonisch discours.”


- Joost

• Het is onmogelijk om een totaal objectieve geschiedschrijving te doen, is het dan niet interessanter om een subjectieve geschiedenis te schrijven en deze subjectiviteit duidelijk te erkennen? • Tafuri maakt duidelijk dat de rol die de architect kan spelen in de maatschappij gering is, en we ons dus noodzakelijkerwijs bescheiden op dienen te stellen.


Persoonlijke conclusies:

“De autonomie van de koplopers in dit debat is slechts gebaseerd op een illusie, het zijn stuk voor stuk de hoogstpersoonlijke gekunstelde interpretaties die geen relatie meer hebben met de oorsprong van de architectuurliteratuur. Slechts vormelijke kenmerken, aangebrachte tierelantijnen en verkapte stijlkenmerken refereren nog naar het origineel.”


- Okke

• Maniërisme in de architectuurgeschiedenis. Tafuri heeft de architectuurgeschiedenis zo ver aangepast dat het geen architectuurgeschiedenis meer is. • Het neurotisch streven naar objectiviteit komt de inhoud uiteindelijke niet ten goede en maakt het de lezers onnodig moeilijk.


Persoonlijke conclusies: “De autonomie van de koplopers in dit debat is slechts gebaseerd op een illusie, het zijn stuk voor stuk de hoogstpersoonlijke gekunstelde interpretaties die geen relatie meer hebben met de oorsprong van de architectuurliteratuur. Slechts vormelijke kenmerken, aangebrachte tierelantijnen en verkapte stijlkenmerken refereren nog naar het origineel.” Okke

“Tafuri heeft deze nietoperatieve trend ingezet, maar tegelijkertijd koppelt hij zijn historie zo sterk aan een ideologische visie dat het mij doet toekomen als opnieuw operatief. Niet het toeschrijven naar een bepaalde stijl, maar het impliciet onderschijven van een ideologie voelt bij mij, intuïtief, als vergelijkbaar.” Loes


“De onmogelijkheid die Tafuri keer op keer aanduidt, om werkelijk te interveniëren in de koers van de maatschappelijke en economische ontwikkeling heeft me nog sterker de overtuiging gegeven dat we ons als architecten […] weer opnieuw moeten richten op de elementaire basisprincipes van architectuur; […] de zintuiglijke ervaring van materialen, de intensiteit van licht en duisternis, en de helderheid van structuur […] Opvallend is natuurlijk, dat dit juist de thema’s zijn die Frampton propageert in zijn tektonisch discours.” Joost

De objectiviteit van Tafuri;

Recommend Documents