De Muldersteeg. Schoolgids De Muldersteeg: Adres : Muldersteeg ZG Oosterhout Telefoon : in aanvraag

De Muldersteeg Schoolgids 2012 – 2013

De Muldersteeg: Adres Telefoon

: Muldersteeg 8 4901 ZG Oosterhout : in aanvraag en

Adres Telefoon

: De Kevelaar 4 4907 KW Oosterhout : 0162-480810

E-mail

: [email protected]

Website

: www.hetdriespan.nl

Geachte ouder(s)/verzorger(s) en verwijzer(s),

Dit is de schoolgids voor het schooljaar 2012-2013 van school De Muldersteeg in Oosterhout. Deze gids is vastgesteld in overleg met de schooldirectie, medezeggenschapsraad en het bestuur, i.c. de algemene directie Het Driespan – Saltho Onderwijs. U leest deze schoolgids omdat u belangstelling heeft voor onze school of omdat uw zoon of dochter hier onderwijs volgt. Wij hopen dat deze gids u kan helpen wegwijs te worden binnen onze school, u kunt lezen wat u van onze school mag verwachten en hopen dat de gids zal bijdragen aan een goed schooljaar. Wij gaan ervan uit dat de gids antwoord geeft op veel van uw vragen, maar mocht dit niet het geval zijn, dan kunt u altijd contact opnemen met ons. Kijk ook eens rond op onze website: www.hetdriespan.nl Met vriendelijke groet,

het schoolteam van De Muldersteeg

Juli 2012 Ten tijde van het samenstellen van de schoolgids was de nieuwbouw nog in volle gang

Inhoudsopgave De school en zijn missie De Organisatie Stichting Het Driespan REC 4 Meander-Het Driespan Medezeggenschap De Oudercommissie Aanmelding en plaatsing Onderwijs / Beschrijving van school De Muldersteeg Het onderwijs op De Muldersteeg De leerlingbegeleiding De kwaliteitszorg op De Muldersteeg Regeling en praktische zaken Data en ouderavonden Schoolfoto’s Verhuizing Overblijven Traktatie Gymlessen Medicatie Mobiele telefoons e.d. Buitenschoolse activiteiten Hoofdluisbestrijding Vervangingsprotocol De Muldersteeg Algemene informatie voor alle leerlingen van Het Driespan De Oudercommissies De Ouderbijdrage Informatieverstrekking aan niet samenwonende ouders Privacy Kwaliteitszorg Zorg voor Jeugd Fysiek ingrijpen Gedragsregels en Ordemaatregelen De veiligheid / ARBO Rookbeleid Kledingvoorschriften Het gebruik van internet en sociale media Sponsoring Verzekeringen Schade De Klachtenregeling Het vervoer Verlofregeling en absenties Vakantierooster

Pagina 1 2 3 4 4 5 5 6 8 12 19 20 21 21 21 21 21 21 21 22 22 22 22 23 23 23 23 24 24 25 25 25 27 27 27 28 28 29 29 29 30 30 31

De school en zijn missie: Missie De Muldersteeg biedt gespecialiseerde onderwijszorg aan leerlingen met een onderwijsbeperking in combinatie met expliciete sociaal en/of emotionele problematiek mogelijk in combinatie met, of voortkomend uit neurologische problematiek. Didactisch gezien is er een aanbod voor leerlingen van hooggemiddeld tot en met het niveau van moeilijk lerende kinderen. De school gaat uit van de individuele hulpvragen en geeft hulp op maat, zowel op het gebied van leren als gedrag. Het onderwijsaanbod wordt afgestemd op individueel, groeps- en schoolniveau om zo leerlingen optimale ontwikkelingskansen te bieden. De medewerkers werken als team intensief samen. Zij halen het maximale uit de leerlingen in een pedagogisch klimaat waarin welbevinden centraal staat. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met ouder(s)/verzorger(s) en zorginstellingen. De visie van De Muldersteeg De Muldersteeg wil in eerste plaats een (kind-) vriendelijke, positieve, open, gestructureerde sfeer creëren waarin kinderen, personeel en ouders zich veilig voelen. De leeromgeving moet uitnodigend zijn zodat iedereen optimaal kan leren en werken. Het onderwijsaanbod richt zich zowel op de stimulering van de didactische als de sociaal-emotionele ontwikkeling en wordt zo optimaal mogelijk afgestemd op de mogelijkheden en behoeften van de leerling. Er wordt uitgegaan van de competenties en talenten van de leerling. Het team accepteert de leerling met zijn sterke en zwakke kanten, toont begrip en respect. Het team biedt optimale ontwikkelingskansen door een individueel gerichte aanpak ingebed in groepsprocessen. Het passend onderwijs aanbod haalt het maximale uit de leerlingen en leert hen zo zelfstandig mogelijk te leren functioneren. In de begeleiding werkt De Muldersteeg multidisciplinair. Goede samenwerking met de ouder(s)/verzorger(s) is noodzakelijk om het kind zich op school en thuis goed te laten ontwikkelen. De Muldersteeg gaat, conform de Driespan uitgangspunten, uit van de gelijkwaardige betekenis van levensbeschouwelijke en maatschappelijke stromingen voor het onderwijs. De normen- en waardenoverdracht is zodanig dat de leerling een eigen levensbeschouwing kan opbouwen en van daaruit een inbreng kan hebben. Acceptatie, respect en begrip voor de levens- en maatschappijbeschouwing van anderen is daarbij uitgangspunt. De Muldersteeg werkt nauw samen met Kempenhaeghe en JUZT (waaronder MKD De TweeGelanden). Met elkaar proberen we vanuit één plan de kinderen te helpen bij hun problemen. De school streeft ernaar dat voor deze kinderen onderwijs en zorg geïntegreerd aangeboden worden. Een geïntegreerd aanbod van zorg en onderwijs biedt de leerlingen meer ontwikkelingskansen. De Muldersteeg is een school in ontwikkeling en wil een vooraanstaande onderwijsinstelling zijn op het gebied van onderzoek, opvang en begeleiding van leerlingen die tot onze doelgroep horen. De Muldersteeg is een school met plannen en ambities die wil uitgroeien tot een volwaardig expertise centrum waarbij het vergroten en uitlenen van de kennis aan

1

derden een belangrijke doelstelling is. De medewerkers van de school werken met hart en expertise om dit voor de ‘cliënten’ te verwezenlijken. Het team staat gezamenlijk voor het uitvoeren van haar opdracht en is gericht op ontwikkeling en leren. Gebruik maken van elkaars kwaliteiten, het steunen van elkaar en het bespreken van het professioneel handelen zijn daarbij belangrijke aspecten. De algehele leiding op de school gebeurt door de teamleider die in zijn begeleidingstaken ondersteund wordt door intern begeleiders. De integraal directeur is verantwoordelijk voor de school. Integraal directeur: Teamleider en intern begeleider: Intern begeleider groepen 3 t/m 8: Intern begeleider kleutergroepen:

De heer Henk Beesems Mevrouw Claartje Bierkens Mevrouw Els van de Westen Mevrouw Gonny Houweling

Organisatie: Stichting Het Driespan is sinds 1 januari 2011 aangesloten bij de Koraal Groep. Deze stichting telt nu elf werkstichtingen in Brabant en Limburg voor zorg, onderwijs en arbeidstoeleiding. Koraal Groep wordt geleid door een Raad van Bestuur (RvB) en een Raad van Toezicht als toezichthoudend orgaan. Door deze toetreding ligt de bestuurlijke verantwoordelijkheid van Het Driespan bij de RvB van Koraal Groep. Het jaarverslag van Koraal Groep inclusief de onderwijsorganisaties wordt, na vaststelling in juni, op de website van Koraal Groep gepubliceerd (www.koraalgroep.nl). Ook heeft zich op 1 januari 2011 een wijziging voorgedaan in de aansturing van de onderwijsorganisatie. Op genoemde datum is er een Algemene Directie gevormd die de onderwijsorganisaties Het Driespan en Saltho Onderwijs gezamenlijk aanstuurt. De Algemene Directie bestaat uit de Algemeen Directeur, de heer drs. Stan Hofkes en lid van de Algemene Directie, de heer Wim Ketelaars. De Koraal Groep bestaat uit de volgende 11 werkstichtingen: De Hondsberg (zorg) De La Salle (zorg) Gastenhof (zorg) Maashorst/De Vlinder (zorg en onderwijs) Maasveld (zorg) Op de Bies (zorg) RIF St. Anna (zorg) Sterk in Werk (arbeid) Saltho Onderwijs (onderwijs) Het Driespan (onderwijs)

Oisterwijk Boxtel Urmond Reek en ’s-Hertogenbosch Maastricht Landgraaf Sittard Heel Boxtel Boxtel, Eindhoven, Oisterwijk, ‘s-Hertogenbosch Breda, Bergen op Zoom Halsteren, Roosendaal, Oosterhout

2

Stichting Het Driespan De scholen voor speciaal onderwijs (SO) en voortgezet speciaal onderwijs (VSO) van het Regionaal Expertisecentrum cluster 4 (REC4) in West-Brabant vallen onder de Stichting (voortgezet) speciaal onderwijs REC 4 West-Brabant/ Zeeland: Het Driespan. Tot Het Driespan behoren de volgende scholen: - De Kei, (V)SO school verbonden aan GGZ Breburg, Breda - Het Kristal, SO school, Breda - De Singel, SO school, Breda - De Koperakker, SO school, Rijsbergen - De Muldersteeg, SO school, Oosterhout - De Fakkel, SO school, Roosendaal - De Kornalijn, SO school, Bergen op Zoom - Het Brederocollege, VSO school, Breda - Het Berkenhofcollege, VSO school, Breda - Het Aventurijncollege, VSO school, Bergen op Zoom en Halsteren - Het Mozaïekcollege, VSO school, Roosendaal - Het Warandecollege, VSO school - Het Ginnekencollege, VSO school, verbonden aan JJI Den Hey-Acker Het Algemeen Directiekantoor van Het Driespan is gevestigd in Etten-Leur met de volgende adresgegevens: Hof van den Houte 61, 4873 AZ Etten-Leur Telefoon Algemene Directie : 076 - 5025990 Telefoon Integraal Directeuren: 076 - 5039210 fax: 076 - 5025999 e-mail: [email protected] website: www.hetdriespan.nl De scholen van Stichting Het Driespan vallen onder de inspectie van de Regionale Expertise Centra (REC). Als er vragen zijn over het onderwijs in het algemeen of de inspectie in het bijzonder kunt u die richten aan de Inspectie van het Onderwijs. Inspectie van het Onderwijs Postbus 51 [email protected] www.onderwijsinspectie.nl Vragen over onderwijs: 0800 - 8051 (gratis) Klachtmeldingen over seksuele intimidatie, seksueel misbruik, ernstig psychisch of fysiek geweld: Meldpunt vertrouwensinspecteurs 0900 - 111 3 111 (lokaal tarief).

3

REC4 Meander-Het Driespan Sinds 1 augustus 2003 is de Wet op de Expertisecentra in werking getreden. Alle scholen voor speciaal onderwijs van eenzelfde soort zijn ingedeeld in zogenaamde clusters: Cluster 1: visuele stoornissen onderwijs voor kinderen die slechtziend of blind zijn Cluster 2: auditieve stoornissen voor kinderen die doof of slechthorend zijn en/of een spraak- of taalstoornis hebben Cluster 3: scholen voor zeer moeilijk lerende kinderen langdurig zieke kinderen (zonder psychiatrische problematiek) en kinderen die lichamelijk en/of geestelijk meervoudig gehandicapt zijn Cluster 4: scholen voor kinderen met gedrags- en psychiatrische stoornissen. De Muldersteeg is ingedeeld in cluster 4 en behoort tot REC4 Meander. REC4 Meander kent nog andere afdelingen, te weten: - Dienst Ambulante Begeleiding - Project “Herstart”, coördinator mevrouw Trudy Creemers - Project “Op de Rails”, coördinator mevrouw Trudy Creemers - Steunpunt Autisme West-Brabant, coördinator mevrouw Wendy van Eijl. Voor meer informatie over deze activiteiten verwijzen wij u graag naar de website: www.hetdriespan.nl Volledige gegevens REC4 Meander: REC 4 Meander-Het Driespan Hof van den Houte 61 4873 AZ Etten-Leur 076 – 502 59 90 [email protected] www.hetdriespan.nl Directeur: mevrouw Yvette van Hoof.

Medezeggenschap Binnen Koraal Groep wordt een groot belang aan medezeggenschap gesteld. De Centrale Medezeggenschapsraad medewerkers (CMZm) overlegt periodiek met de Raad van Bestuur over algemene beleidszaken van de holding. De voorzitter en secretaris van de GMR van Het Driespan zijn in de CMZm vertegenwoordigd. Binnen Het Driespan is een bovenschoolse Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) ingesteld. Op de locaties zijn er deelraden (DR). De GMR behandelt bovenschoolse zaken en heeft hierover instemmingsrecht of adviesrecht. De deelraad heeft instemmingsrecht of adviesrecht bij beleidszaken die betrekking hebben op de desbetreffende locatie. Een DR wordt gevormd door ouders en personeelsleden van een locatie. Ouders en personeelsleden kunnen zich aan het begin van het schooljaar verkiesbaar stellen. De

4

zittingsperiode geldt (indien mogelijk) voor drie jaar. Namens het bestuur wordt het overleg met de DR gevoerd door de integraal directeur. De GMR wordt gevormd door een afvaardiging van de personeels- en de oudergeleding van de deelraden en komt maandelijks bijeen. Voor bovenschoolse zaken hebben de deelraden hebben hun advies-/instemmingsrecht gedelegeerd aan de GMR.

De oudercommissie De oudercommissie probeert de belangen van u en de kinderen zo veel mogelijk onder de aandacht te brengen van het schoolteam, de deelraad en het schoolmanagement. Deze vergadering wordt ook bijgewoond door een medewerker van de school. Verder heeft de oudercommissie haar inbreng bij het organiseren van en assisteren bij vieringen, uitstapje, sportdag enz., maar ook door het verrichten van hand- en spandiensten. Tevens organiseert zij koffieochtenden. Minimaal 3 keer per jaar vergadert de oudercommissie. Op deze vergaderingen worden alle activiteiten die dat jaar plaatsvinden besproken. Nieuws en mededelingen van de oudercommissie komen in De Nieuwsbrief te staan of u ontvangt daarvoor aparte brieven. Aan het begin van het schooljaar worden nieuwe leden gezocht om zitting te nemen in de oudercommissie. Nadere berichtgeving hierover wordt aan het begin van het schooljaar gegeven. Wij hopen dit schooljaar weer op de hulp van veel enthousiaste ouder(s)/verzorger(s) te kunnen rekenen, om zo onze kinderen, in samenwerking met het team, een aantal leuke activiteiten te bieden. Zonder deze hulp kan een aantal activiteiten niet doorgaan!

Aanmelding en plaatsing Voor alle scholen voor speciaal onderwijs geldt sinds 1 augustus 2003 dat de beoordeling tot toelating geschiedt door een onafhankelijke commissie, de Commissie voor Indicatiestelling (CvI). De CvI is een onafhankelijke commissie, die beoordeelt of uw kind in aanmerking komt voor hulp vanuit het REC. Om tot een oordeel te komen dienen de ouders/verzorgers een aanmelddossier in te dienen. Informatie over het aanmelddossier is te vinden op www.hetdriespan.nl De CvI toetst het dossier op 5 criteria: 1. diagnostische criterium 2. criterium hulpverlening 3. criterium onderwijsbeperking 4. criterium ontoereikendheid van de zorg van het regulier onderwijs 5. criterium integraliteit van de problematiek. Wanneer alle 5 criteria positief getoetst worden kan een REC4 beschikking worden afgegeven en kan er plaatsing op een school voor speciaal onderwijs geschieden. De trajectbegeleider, die vanuit het REC de ouders tijdens de gehele procedure hebben begeleid, stuurt in overleg met de ouders het dossier van de leerling naar de Commissie voor de Begeleiding (CvB) van de schoollocatie waar de leerling het best geholpen kan worden.

5

Een beschikking is geldig gedurende 3 hele schooljaren. Hierna moet, wanneer nodig, een herindicatie aangevraagd worden. Leerlingen die voor behandeling geplaatst zijn op het MKD De Tweegelanden, of opgenomen zijn in Kempenhaeghe, hoeven niet over een indicatie te beschikken om geplaatst te kunnen worden. Zij maken gebruik van het geïntegreerde onderwijszorgarrangement gebaseerd op de samenwerkingsovereenkomst tussen de school en de zorginstelling. Wanneer de plaatsing van een leerling in een zorginstelling wordt beëindigd, kan plaatsing op een REC4 school alleen wanneer er een beschikking is afgegeven.

Onderwijs Beschrijving van school De Muldersteeg De doelgroep van De Muldersteeg Bij de leerlingen van De Muldersteeg is sprake van psychiatrische- of gedragsproblematiek zoals: autisme spectrum stoornissen, aandachts-tekortstoornissen (ADHD), (oppositionele) gedragsstoornissen, depressieve stoornissen, angststoornissen, relationele problemen, problemen door misbruik of verwaarlozing en andere stoornissen. Hiernaast is deze locatie, vanwege haar samenwerking met Kempenhaeghe*, speciaal ingericht voor leerlingen met (of het vermoeden van) een neurologische aandoening. Deze stoornissen zijn te classificeren in het kinderpsychiatrische classificatiesysteem DSM IV. De mate en aard van de psychiatrische en/of gedragsproblematiek maken een intensieve begeleiding op zowel pedagogisch- als didactisch gebied noodzakelijk. Deze problematiek kenmerkt zich daarbij met name door de ernst ervan en doordat deze zich in alle leefsituaties (thuis, op school en met anderen) van het kind voordoet. De problemen kunnen naar voren komen in allerlei gedragsvormen zoals: hyperactiviteit, druk, onzeker, emotioneel kwetsbaar, angstig, agressief, contactmoeilijkheden. Deze problemen kunnen versterkt worden door expliciete leerproblemen (zoals reken- en taalstoornissen, problemen in de informatieverwerking), ontwikkelingsachterstanden en lichamelijke problemen. Voor alle leerlingen van De Muldersteeg geldt: -

dat de leerlingen een beschikking hebben voor cluster 4 of opgenomen zijn op Kempenhaeghe of MKD de Tweegelanden (onderdeel van JUZT). zij behoren tot de leeftijdscategorie vanaf 4 jaar tot ongeveer 12 jaar. dat de leerling meer gebaat is bij de opvang van De Muldersteeg dan van een andere (speciaal onderwijs) school.

Als leerlingen op De Muldersteeg geplaatst worden, mag verwacht worden dat hun hulpvraag aansluit bij de orthopedagogische en orthodidactische mogelijkheden van de school en dat het in een andere vorm van onderwijs niet beter geholpen kan worden. * Het centrum voor neurologische leer- en ontwikkelingsstoornissen verzorgt diagnostiek en initiële behandeling/begeleiding van kinderen met leer- en/of ontwikkelingsstagnaties, bij wie het vermoeden bestaat dat die een neurologische oorzaak hebben of bij wie al is aangetoond dat er een neurologische oorzaak is. De kinderen zijn al in de tweede lijn gezien en de specialist aldaar acht inschakeling van het gespecialiseerde derdelijnscentrum noodzakelijk.

6

Op De Muldersteeg zijn twee verschillende doelgroepen. De Muldersteeg biedt onderwijs aan de zogenaamde externe leerlingen die via een REC4 beschikking, afgegeven door de Commissie van Indicatiestelling, op De Muldersteeg worden geplaatst. Daarnaast biedt De Muldersteeg onderwijs aan leerlingen die gedurende de behandeling bij Kempenhaeghe of het MKD geplaatst worden in de school. De Muldersteeg geeft onderwijs aan leerlingen in de basisschoolleeftijd in de regio West-Brabant met een indicatie voor REC4 onderwijs welke in het reguliere onderwijs niet optimaal opgevangen kunnen worden. De Muldersteeg heeft 6 groepen op GLKniveau voor leerlingen met internaliserende problematiek. Hieronder vallen in ieder geval 2 kleutergroepen voor kleuters woonachtig in de regio Midden-Brabant met een indicatie voor REC4 onderwijs. Wat biedt De Muldersteeg deze leerlingen De Muldersteeg is een orthopedagogische onderwijsinstelling die zich richt op leerlingen in de leeftijd van 4 tot en met 12 jaar met ernstige problemen in de sociaal-emotionele ontwikkeling. Het onderwijsaanbod aanbod van De Muldersteeg is afgestemd op leerlingen die didactisch gezien tussen een hooggemiddeld en een laaggemiddeld niveau functioneren. Om goed in te kunnen spelen op de behoeften van een leerling zodat deze zich zo optimaal mogelijk kan ontwikkelen zijn er een aantal onderwijsprofielen op De Muldersteeg. 





Groepsgerichte aanpak (GGA): De leerling ontwikkelt zich met de groep als referentiekader. De begeleiding van de individuele leerling is hier ingebed in groepsprocessen. Empathie en de ‘groep als medium’ spelen hier belangrijke rollen. Interactie tussen leerlingen wordt ingezet om leerlingen te stimuleren in hun sociaal-emotionele en didactische ontwikkeling. Individueel gerichte aanpak (IGA): Verder doorgevoerde structurering en individualisering waarbij er minder beroep gedaan wordt op sociale interacties en perspectiefname. Sociale situaties worden meer geleid. (De leeromgeving is enerzijds voorspelbaar en gestructureerd, maar anderzijds geeft het de leerling ruimte. Het klimaat kenmerkt zich in eerste instantie door empathie. Kleuteronderwijs (KLO): Het onderwijs aan kleuters met gedragsproblemen binnen REC4 heeft naast de orthopedagogische en didactische opdracht ook een observatiekarakter. Bij jonge kinderen zijn gedragsproblemen vaak niet direct te classificeren. In een specifieke leeromgeving wordt middels diagnostiek en handelingsgericht werken bepaald wat de problemen van de kleuters zijn en hoe zij het best begeleid kunnen worden. Vaak is onderwijs bij deze kinderen niet genoeg om antwoord te kunnen geven op hun hulpvraag en vindt er samenwerking plaats met zorginstellingen zoals het Medisch Kleuterdagverblijven (MKD)

De samenwerking met JUZT, Kempenhaeghe en ketenpartners Een deel van onze leerlingen is in behandeling bij Kempenhaeghe of JUZT (MKD Twee Gelanden).

7

De school werkt met deze zorginstellingen nauw samen. Met elkaar proberen we vanuit één plan de kinderen te helpen bij hun problemen. De samenwerking en de afstemming van het behandelaanbod en het onderwijs krijgen gestalten op de werkvloer en is vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. In de behandelbespreking komen medewerkers van de kliniek, het MKD en de school, die betrokken zijn bij de begeleiding van een kind, bij elkaar. Daar wordt met elkaar een behandelplan opgesteld en na uitvoering ervan geëvalueerd en bijgesteld. De school draagt de verantwoording voor het functioneren van het kind op school en alles wat daarmee te maken heeft. Ontwikkelpunten in de samenwerking met JUZT en Kempenhaeghe:  Het intensiveren van de samenwerking met JUZT door een gezamenlijke intake en afstemmen van een programma voor sociaal emotionele ontwikkeling.  Overlegmomenten met MKD Twee Gelanden en Kempenhaeghe structureel vastleggen. De contacten en afstemming met school en behandelingsinstellingen zijn intensief, wat ten goede komt aan de ontwikkeling van het kind. Het pedagogisch klimaat van beide plekken sluit goed bij elkaar aan. Dit brengt voor de kinderen duidelijkheid en rust. De reguliere contactmomenten van de school, zoals rapportbesprekingen, kennismakingsavonden en koffieochtenden gelden natuurlijk ook voor deze ouder(s)/ verzorger(s).

Het onderwijs op De Muldersteeg Leerinhoud en doelen van het onderwijs  SO Kerndoelen en eigen doelen In de kerndoelen omschrijft de overheid welke leerinhouden de school aan de leerlingen in het regulier onderwijs moet bieden en wat zij aan het eind van de basisschool moeten weten en kunnen. Een aantal van onze leerlingen heeft problemen met het leren en haalt die einddoelen niet. Wij werken met de kinderen aan de kerndoelen en proberen hen zover mogelijk te helpen met het behalen van deze doelen als binnen hun vermogen ligt. Wij bieden alle voorgeschreven leerinhouden van de kerndoelen aan. De inhoud en vorm worden aangepast aan de mogelijkheden van de leerlingen. Er zijn leergebiedoverstijgende en leergebiedspecifieke doelen. De leergebiedoverstijgende kerndoelen zijn gegroepeerd rond de thema’s:  Stimulering van de sociaal-emotionele ontwikkeling  Zintuiglijke en motorische ontwikkeling  Leren leren  Spelontwikkeling  Omgaan met nieuwe media (o.a. computergebruik) De leergebiedspecifieke doelen zijn:  Nederlandse taal, mondelinge taalvaardigheid, leesvaardigheid, taalbeschouwing, spelling, schrijfvaardigheid  Rekenen: getallen en bewerkingen, meten, tijd en geld  Oriëntatie op mens en wereld: biologie, aardrijkskunde, geschiedenis, verkeer, samenleving, gezond en redzaam gedrag, techniek en milieu 8

   

Kunstzinnige vorming: tekenen, handvaardigheid, muziek, textiele werkvormen en daarbij de stimulering van de creativiteit en expressie bevorderend Lichamelijke opvoeding Schrijven Engelse taal

De leerinhoud van de stimulering van de sociaal-emotionele ontwikkeling neemt een belangrijke plaats in binnen het onderwijsaanbod en de geplande leertijd van De Muldersteeg.  De ononderbroken ontwikkelingsgang Op De Muldersteeg wordt ervoor zorg gedragen dat het onderwijsaanbod een goede doorgaande lijn heeft.  Differentiatie en organisatie Om het leerstofaanbod goed aan te laten sluiten bij de mogelijkheden van een individuele leerling wordt het lesmateriaal/methoden en de organisatie van het onderwijs in de klas daarop afgestemd. Efficiënt gebruik maken van de leertijd hoort daarbij. Wij vinden het belangrijk dat de geplande onderwijstijd goed is afgestemd op de behoefte van de leerlingen.  Afstemming op de belevingswereld van de leerling Een goede afstemming op de leef- en belevingswereld van het kind is op onze school een belangrijke zaak. Door de ernstige sociaal-emotionele problematiek die onze leerlingen hebben, beleven zij de wereld vaak op hun eigen manier. De vorm en inhoud van de leerstof moet helder, concreet en eenduidig zijn en van minder relevante bijzaken zijn ontdaan. Vanuit dit vertrekpunt wordt binnen de mogelijkheden van de kinderen flexibiliteit, wendbaarheid en veerkracht opgebouwd.  Toetsing Om het leerstofaanbod steeds goed te kunnen afstemmen op de mogelijkheden van de leerlingen en om te bepalen of ze vorderingen maken, screenen en onderzoeken wij ze regelmatig. We gebruiken daarvoor o.a. CITO-toetsen, AVI-leestoetsen en de toetsen uit de methoden.  Leeropbrengst Het team analyseert de prestaties van de leerlingen en gebruikt die bij het samenstellen van het onderwijsprogramma. De prestaties van de leerlingen gedurende de schoolperiode in De Muldersteeg hebben tenminste het niveau dat op grond van de mogelijkheden mag worden verwacht. De organisatie van het onderwijs De sociaal-emotionele ontwikkeling is binnen De Muldersteeg de basis voor de stimulering van de didactische ontwikkeling. De Muldersteeg geeft adaptief onderwijs. Een combinatie van didactisch niveau, leeftijd en sociaal-emotionele problematiek is het uitgangspunt bij de groepssamenstelling. Voor het inrichten van ons onderwijs houdt dit in: - dat het onderwijs afgestemd wordt op de ontwikkelingsmogelijkheden van de leerling en dat het onderwijsproces zó wordt ingericht dat de leerling een ononderbroken

9

ontwikkelingsproces kan doorlopen; zo mogelijk brengt het kinderen tot het volgen van onderwijs in scholen voor basisonderwijs of voortgezet onderwijs; - dat het onderwijs zich in elk geval richt op de emotionele-, sociale- en cognitieve ontwikkeling. De kinderen in De Muldersteeg hebben ieder een eigen groep met groepsleerkracht(en). In alle groepen wordt deze bijgestaan door een klassenassistent. In een klas zitten gemiddeld 14 kinderen. Naast vakleerkrachten zijn er nog andere medewerkers die het onderwijs in de groep ondersteunen. Een deel van de kinderen in de school krijgt naast onderwijs ook een vorm van behandeling aangeboden in de zorginstellingen waar wij mee samenwerken. Dit is de groep interne plaatsing leerlingen. De leerlingen die alleen onderwijs krijgen zijn de externe leerlingen. Bij de indeling van de leerlingen in de verschillende groepen wordt rekening gehouden met:  het gedrag dan wel sociaal-emotioneel functioneren;  de leeftijd;  het pedagogisch-didactisch klimaat binnen de schoolgroep;  het leervermogen van de kinderen;  het didactische niveau; In de school zijn een aantal verschillende soorten groepen waarin de aanpak en/of de samenwerking met het MKD specifiek is vormgegeven.

De MKD-klas In het gebouw van MKD De TweeGelanden in Oosterhout is er een speciale klas voor MKD-kleuters zodat zij in een veilige, bekende omgeving hun eerste onderwijsaanbod kunnen krijgen. Ook hier is het doel om met deze kleuters uiteindelijk op een meer reguliere plaatsing in onze school uit te komen of in een andere vorm van onderwijs buiten onze school.

De Combi-groep Voor een aantal van de leerlingen die in behandeling zijn bij het MKD ‘De TweeGelanden’ blijkt dat de drie milieus: school, behandelingsgroep en thuis te veel zijn. Zij hebben echter wel nadrukkelijk behandeling en onderwijs nodig. De Combi-groep voorziet in deze behoefte en biedt een geïntegreerd aanbod van onderwijs en zorg. De groep is gesitueerd binnen het MKD, zowel in Rijsbergen als in Oosterhout. Een leerkracht en een groepsleidster dragen samen met het multidisciplinaire team zorg voor een geïntegreerde aanpak van onderwijs en behandeling. Het team Doordat wij niet alleen aandacht besteden aan het leerproces maar ook aan de gedragsontwikkeling, is er rondom onze leerlingen een heel team actief.

10

De samenstelling van het team  De integraal directeur is verantwoordelijk voor de school.  De dagelijkse leiding van de school berust bij de Teamleider die zich bezig houdt met de aansturing van de school. Zij is verantwoordelijk voor de inhoudelijke begeleiding van de leerlingen. De locatieverantwoordelijke is voorzitter van de Commissie voor de Begeleiding (CvB).  De intern begeleider draagt zorg voor de begeleiding van de leerkrachten in de klas en de inhoudelijke begeleiding van de leerlingen van een aantal groepen. De intern begeleider is lid van de Commissie voor de Begeleiding.  De gedragswetenschapper bestudeert de voor handen zijnde gegevens en volgt en observeert de leerling. Zij doet verder onderzoek indien dat nodig is. Dit wordt gedaan bij toelating en bij de verdere begeleiding van de leerlingen gedurende de schoolplaatsing. De psycholoog is lid van de Commissie voor de Begeleiding.  De schoolarts onderzoekt elk kind bij de toelating. De leerlingen worden standaard 1 keer in de twee jaar opgeroepen door de GGD en daarnaast op aanvraag van de CvB. Bij een medisch onderzoek worden de ouder(s)/verzorger(s) uitgenodigd. Eventuele medische handelingen worden echter altijd door de eigen huisarts uitgevoerd.  Om ouders/verzorgers thuis in sociaal maar vooral pedagogisch opzicht te kunnen ondersteunen, is aan De Muldersteeg een schoolmaatschappelijk werkende verbonden. De schoolmaatschappelijk werkende is lid van de Commissie voor de Begeleiding.  De groepsleerkracht is de eerst verantwoordelijke voor de didactische- en pedagogische begeleiding van de leerlingen. De belangrijkste processen vinden in de klas plaats.  De klassenassistent assisteert de leerkracht bij alle processen in de klas.  De vakleerkrachten voor lichamelijke opvoeding en handvaardigheid verzorgen op hun vakgebied een deel van de vaklessen en ondersteunen het groepsproces.  De administratief medewerkers verzorgen de leerling- en overige administratie. De onderwijstijd Voor alle leerlingen in de onderbouwgroepen geldt dat zij jaarlijks tenminste 880 uur onderwijs volgen en vanaf de leeftijd van 7 jaar tenminste 1000 uur. Op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag ontvangen de leerlingen ten hoogste 5 uur en 40 minuten onderwijs en op woensdag 3 uur en 45 minuten. Bij de invulling van de onderwijstijd wordt een evenwichtige verdeling van activiteiten in acht genomen. Gezien de begeleidingsbehoefte van onze leerlingen wordt er relatief meer tijd ingeruimd voor het werken aan de sociaal-emotionele ontwikkeling en aan de taalontwikkeling. Kinderen die door de behandeling op Kempenhaeghe of het MKD niet aan de jaarlijks gestelde onderwijstijd komen wordt in het kerndocument de omvang van de gemiste onderwijstijd, de reden/verklaring van de behandelende arts en de duur vastgelegd, in samenspraak met de ouder(s)/verzorger(s). De begeleiding is er uitdrukkelijk op gericht om hen gedurende die dispensatieperiode te brengen naar een fulltime plaatsing in de school. Er is een goede registratie van het verzuim van leerlingen. In gesprek met de ouder(s)/ verzorger(s) blijft het verzuim zo beperkt mogelijk. Als het nodig is wordt hierbij de betrokken maatschappelijke hulpverlening ingeschakeld of vindt er -bij uitzonderingoverleg plaats met de leerplichtambtenaar. Een vrije dag moet schriftelijk aangevraagd worden bij de teamleider die voor het toekennen ervan de wettelijke regelgeving hanteert.

11

Het schoolplan en de schoolgids In het schoolplan staat weergegeven wat er in de school gebeurt, waarom het gebeurt en wat de school in de komende jaren van plan is. In dit plan beschrijft de school één keer per vier jaar de hoofdlijnen van het eigen beleid; met name het onderwijskundig-, het personeels- en het kwaliteitsbeleid. Het schoolplan is op te vragen bij de school. In deze schoolgids maken wij duidelijk welke doelen wij nastreven en hoe wij deze bereiken. Tevens staan er een aantal regelingen en praktische zaken in en zijn daar allerlei zaken en regelingen betreffende ouder(s)/verzorger(s ) in opgenomen. Ieder jaar komt er een nieuwe schoolgids uit, deze is ook te vinden in digitale versie op de website van www.hetdriespan.nl. De informatiekalender Aan het begin van het schooljaar wordt er een schoolkalender meegegeven met belangrijke data van het schooljaar. Zo staat hier o.a. op aangegeven wanneer de vakanties zijn en wanneer de ouderavonden gehouden worden. Ook vindt u in de kalender de vergaderdata van de oudercommissie en de deelraad.

De leerlingbegeleiding Het volgen van de leerling Verwijzing gespecialiseerde school en kennismakingsgesprek Het Driespan kent verschillende gespecialiseerde scholen. De leerlingen worden ingedeeld in doelgroepen op basis van hun woonplaats, leeftijd en de soort van aanpak op zowel didactisch als pedagogisch opzicht die zij nodig hebben om verder geholpen te kunnen worden met hun problemen. Als een leerling een beschikking heeft gekregen van de ‘Commissie van Indicatiestelling’ wordt de leerling op basis van de voorhanden zijnde gegevens verwezen naar een van de scholen, bv. De Muldersteeg, en worden de ouders uitgenodigd voor het kennismakingsgesprek. In het kennismakingsgesprek worden de ouder(s)/verzorger(s) voorgelicht over de werkwijze binnen De Muldersteeg en formuleren zij de hulpvraag voor hun zoon of dochter. De leerling wordt zo snel mogelijk geplaatst in de school. Commissie voor de Begeleiding (CvB) en handelingsgerichte diagnostiek Door de Commissie voor de Begeleiding (CvB) wordt de hulpvraag van het kind en ouder(s)/verzorger(s) omgezet in een individueel afgestemd handelingsplan, het zogenaamde kerndocument. Deze commissie bestaat uit een gedragswetenschapper, (psycholoog of orthopedagoog), een onderwijskundige (vaak intern begeleider), een schoolarts en een maatschappelijk werkende en wordt voorgezeten door de teamleider. De leden van de CvB werken als multidisciplinair team. Zij bestuderen de beschikbare gegevens en voeren eventueel aanvullend onderzoek uit. Zij geven als commissie uitsluitsel over de onderzoeksresultaten en adviseren vanuit zowel onderwijskundig, pedagogisch, psychologisch en medisch oogpunt. Gezamenlijk komt de CvB tot het diagnostisch beeld van de leerling dat opgebouwd is uit de bevorderende en belemmerende factoren, de opbrengsten op zowel didactisch als sociaal-emotioneel gebied, het integratieve beeld en de onderwijsbehoeften. Vanaf deze beschrijving van de begin-/huidige situatie wordt een ‘ambitieus’ maar reëel eindniveau van de leerling beschreven in het ontwikkelingsperspectief. Hierdoor ontstaat een ontwikkelingslijn van de beginsituatie naar het punt van uitstroom van de leerling dat het

12

mogelijk maakt om gedurende die periode van leerlingbegeleiding beredeneerde keuzes te maken. Het ontwikkelingsperspectief bestaat uit de onderdelen: uitstroombestemming, uitstroomniveau en leerroute. In de uitstroombestemming wordt de bestemming aangegeven waarnaar een leerling naar verwachting zal uitstromen. Dit kan een vorm van (voortgezet) onderwijs zijn (bijv. regulier onderwijs, PGO,VMBO,HAVO,VWO). In het uitstroomniveau wordt het eindniveau aangegeven dat de leerling aan het eind van de huidige schoolperiode bereikt moet hebben om met succes te kunnen aansluiten en functioneren op de daaraan gekoppelde uitstroombestemming. Dit eindniveau wordt vastgesteld door middel van een gestandaardiseerd leerlingvolgsysteem. De leerroute is de bundeling van leerlijnen van de verschillende leergebiedgebonden en leergebiedoverstijgende vakken gefaseerd naar leerjaren. In samenhang maakt deze leerroute de stappen zichtbaar die een leerling moet zetten gedurende de periode dat deze de school bezoekt om uit te komen op het uitstroomniveau dat nodig is voor een bepaalde uitstroombestemming. Centraal staat wat de leerling nodig heeft om deze doelen te bereiken. Het basisarrangement leerstofaanbod is passend voor driekwart van de leerlingen. De zwakkere leerlingen krijgen extra toevoegingen (instructie, materiaal, tijd) op het basisarrangement aangeboden zodat zij alsnog de minimumdoelen kunnen halen. De gevorderde leerlingen krijgen een extra leerstofaanbod ter verdieping en bereiken daarmee een hogere standaard. Het proces van handelingsgerichte diagnostiek resulteert in een kerndocument Handelingsgericht werken dat met ouder(s)/verzorger(s) besproken wordt bij plaatsing. Dit kerndocument wordt ondertekend door ouder(s)/verzorger(s) en de voorzitter van de CvB. De toestemmingsverklaring Tijdens het eerste kennismakingsgesprek wordt een toestemmingsverklaring ondertekend door de ouder(s)/verzorger(s). Hiermee verlenen zij, naast het maken van foto’s tijdens schoolreisjes e.d., onder andere toestemming voor onderwijskundig onderzoek bij plaatsing op de school en voor de periode dat de leerling in de school is ingeschreven. Tevens geven zij toestemming om deze onderzoeksgegevens, gegevens van maatschappelijk werk en andere rapportage te bespreken in de CvB. Als het onderzoek is afgesloten worden de resultaten en de handelingsadviezen besproken met de ouder(s)/verzorger(s). Als er in het kader van handelingsgerichte diagnostiek of gedurende de plaatsing van de leerling in de school aanvullend psychologisch onderzoek nodig is, wordt ouder(s)/verzorger(s) conform de beroepscode van het NIP/NVO apart schriftelijk om toestemming hiervoor gevraagd. Na afronding van psychologisch onderzoek worden de ouder(s)/verzorger(s) uitgenodigd om de onderzoeksresultaten te bespreken. Voor de Muldersteeg geldt in het bijzonder dat er, na toestemming van de wettelijk vertegenwoordiger, video opnames gemaakt kunnen worden ten behoeve van diagnostiek of observatie doeleinden. Het gaat dan vooral om het opnemen van leerlingen bij wie het vermoeden is van neurologische aandoeningen zoals epilepsie en absences. Ook epileptische aanvallen zelf kunnen, na toestemming van de ouders, worden opgenomen op verzoek van de behandelende arts om de geneeskundige behandeling te verbeteren. Deze opnames worden door een behandelende arts bekeken en beoordeeld. Uiteraard kunt u als wettelijk vertegenwoordiger de opnames op

13

school of op de kliniek zelf zien voordat ze vernietigd worden. De locatie heeft voorzieningen die speciaal hiervoor zijn aangebracht. Handelingsgericht werken Het diagnostisch beeld met de handelingsaanbevelingen en het ontwikkelingsperspectief, zoals vastgelegd in het kerndocument vormen het startpunt van het handelingsgericht werken en de verdere leerlingbegeleiding. In het groepsplan staat hoe de begeleiding gepland is en uitgevoerd wordt. In de groepsbesprekingen die tenminste driemaal per jaar worden gevoerd wordt het groepsplan steeds geëvalueerd en bijgesteld in aanwezigheid van intern begeleider, leerkracht en de gedragswetenschapper (in januari en mei). De CvB volgt de leerlingen tijdens hun verblijf op de school nauwlettend. Tenminste eenmaal per 2 weken is er een CvB-vergadering waarin actuele zaken betreffende de leerlingen worden besproken. Tweemaal per jaar, in februari en juni worden de kerndocumenten geëvalueerd door de CvB met de ouders en worden nieuwe doelen vastgesteld voor de volgende planperiode. In februari vindt deze evaluatie plaats tijdens de individuele leerlingbespreking. In deze bespreking worden de hulpvraag, de inventarisatie van de genomen maatregelen, het diagnostisch beeld en het ontwikkelingsperspectief geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Hierbij zijn aanwezig: de ouders, de teamleider, de intern begeleider, de gedragswetenschapper, de maatschappelijk werkende, de leerkracht en de eventueel betrokken therapeut(-en). In juni gebeurt dit tijdens de ouderavond in aanwezigheid van ouder(s)/verzorger(s), leerkracht en, indien nodig, een afvaardiging van de CvB. Indien een leerling individuele begeleiding krijgt, bv. remedial teaching of logopedie, wordt een individueel handelingsplan opgesteld. Deze individuele handelingsplannen worden eveneens regelmatig geëvalueerd en bijgesteld. Opbrengsten Gedurende het schooljaar wordt de didactische- en sociaal-emotionele ontwikkeling d.m.v. een gestandaardiseerd leerlingvolgsysteem gevolgd. Voor de didactische ontwikkeling worden de CITO-toetsen gebruikt. Voor het volgen van de emotionele ontwikkeling en de sociale vaardigheden wordt het meetinstrument ‘Zien’ gebruikt. De opbrengsten op zowel didactisch als sociaal-emotioneel gebied worden steeds in het meest actuele kerndocument weergegeven. Hiernaast wordt voor de kleuters gebruik gemaakt van het Ontwikkelingsvolgmodel (OvM). Dit model is een verfijnd observatiesysteem, waar naast de persoonlijkheidsontwikkeling, de sociaal-emotionele ontwikkeling en het speel- en werkgedrag, allerlei aspecten van de functieontwikkeling en de vakgebieden in ontwikkelingslijnen zijn uitgewerkt. Het model beoogt een totaal beeld van de ontwikkeling te krijgen waarbij er gekeken kan worden naar de ontwikkeling bij komst van de school, na een half jaar, na een jaar enzovoorts. Aangezien De Muldersteeg een ‘jonge’ school is kunnen wij geen uitstroom gegevens presenteren. Tot nu toe hebben vrijwel uitsluitend interne leerlingen (leerlingen die opgenomen waren op Kempenhaeghe) de school voor zeer korte perioden (3 tot 5 weken) bezocht, waarna ze weer terug zijn gekeerd naar de school van herkomst. In één geval is een leerling uitgestroomd naar een REC3 school. Van de externe leerlingen die onderwijs volgen op de Muldersteeg zijn er tot nu toe geen schoolverlaters geweest.

14

Leertijdonderschrijding Voor leerlingen die vanwege hun problematiek in combinatie met de ontwikkelingsfase waarin zij verkeren niet fulltime naar school kunnen komen en daarvoor dispensatie hebben gekregen van de inspecteur van onderwijs geldt dat de begeleiding er uitdrukkelijk op gericht is om hen gedurende die dispensatieperiode te brengen naar een fulltime plaatsing in de school. De verantwoording van eventuele leertijdonderschrijding wordt in het kerndocument beschreven. Doorstroming en schoolverlating Ieder jaar, expliciet tijdens de leerlingbespreking, wordt kritisch bekeken of De Muldersteeg nog steeds het beste antwoord kan geven op de onderwijsbehoeften van het kind. Indien dit niet het geval is, wordt in samenspraak met de ouder(s)/verzorger(s) gezocht naar een beter aansluitende vorm van onderwijs. Dit kan op een andere onderwijslocatie van Het Driespan zijn, een andere vorm van Speciaal Onderwijs, het reguliere basis- of voortgezet onderwijs. Het onderwijsaanbod is steeds gericht op een eventuele terugplaatsing in het reguliere onderwijs of een minder gespecialiseerde vorm van speciaal onderwijs, indien dat tot de mogelijkheden behoort. Een aantal leerlingen verblijft een periode op De Muldersteeg en wordt vervolgens naar andere vormen van onderwijs verwezen. Andere leerlingen vragen door hun problematiek een langere plaatsing. Om zo goed mogelijk door te stromen naar een andere school wordt de leerling hierop voorbereid door een eerste kennismaking met de toekomstige school en door een observatieplaatsing op die school als dat mogelijk is. Bij leerlingen die de overstap naar het V(S)O moeten gaan maken vindt een schoolverlateronderzoek plaats. Op basis van intellectuele, didactische en sociaalemotionele gegevens wordt door de CvB in het schoolverlaterrapport een schooladvies geformuleerd. Deze schoolverlaterrapportage wordt besproken met ouder(s)/verzorger(s). De vervolgmogelijkheden zijn PGO,VMBO,HAVO/VWO zowel op reguliere scholen voor voortgezet onderwijs (VO) en speciaal voortgezet onderwijs (VSO). Er wordt van elke leerling die de school verlaat een onderwijskundig rapport opgesteld in de vorm van een geactualiseerd kerndocument waarvan de ouder(s)/verzorger(s) een kopie ontvangen. Een leerling die een beschikking van de CvI heeft krijgt Rugzak Ambulante Begeleiding (RAB). Als de beschikking verlopen is en er geen nieuwe wordt afgegeven gaat de leerling weer terug naar het regulier onderwijs. Deze komt dan wel in aanmerking voor Terugplaatsings Ambulante Begeleiding (TAB). Voor de RP-leerlingen die naar een andere school gaan zonder een REC4-beschikking, zorgt De Muldersteeg voor een goede overdracht met de nieuwe school. De orthodidactische begeleiding Speciale aanpak De leerlingen die De Muldersteeg bezoeken zijn erg verschillend in de wijze waarop ze inzicht, kennis en vaardigheden verwerven. In verband met deze grote verschillen kan er géén sprake zijn van één en dezelfde aanpak maar moet per leerling bekeken worden welke speciale aanpak deze nodig heeft.

15

De problemen van de leerlingen op De Muldersteeg die een speciale aanpak vragen bij het leren, kunnen ondergebracht worden in de volgende categorieën:  Problemen met de taakhouding. Hierbij kan men o.a. denken aan concentratieproblemen, motivatieproblemen en faalangst.  Problemen met de informatieverwerking. Hierbij kunnen genoemd worden: beperkt inzicht, geheugenproblemen en een weinig creatief denkvermogen.  Specifieke leerproblemen met betrekking tot taal en rekenen.  Problemen met andere ontwikkelingsfactoren. Tot deze categorie behoren met name taalproblemen en problemen ten aanzien van de sociaal-emotionele ontwikkeling. Differentiatie Om bij ieder kind in te kunnen spelen op zijn persoonlijke onderwijsbehoefte wordt er gedifferentieerd in:  de leerstofinhoud, verwerkingtijd en hoeveelheid;  de didactische werkvormen en leeractiviteiten. Dit kan met name variëren van een directieve benadering waarbij de leerstof via zeer korte, duidelijke stapjes wordt aangeboden tot een vorm van interactief onderwijs waarbij de eigen inbreng van de leerling en het leren ontdekken van verschillende oplossingsmogelijkheden in interactie centrale uitgangspunten zijn;  De verschillende instructievormen: klassikaal, in klein groepsverband of individueel. De orthopedagogische begeleiding Het onderwijs richt zich niet alleen op de verstandelijke ontwikkeling, maar vooral ook op de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind. Op De Muldersteeg willen we de leerling helpen om die vaardigheden, gewoonten en houdingen, die belangrijk zijn voor het functioneren in een groep, eigen te maken. Daarbij is het leren omgaan met en het accepteren van eigen gevoelens/gedachten en het kennen en herkennen van gevoelens/gedachten bij anderen bepalend voor sociale processen. Het PADprogramma is daarbij een belangrijk instrument. Proberen Anders te Denken: PAD PAD is een afkorting van Programma Alternatieve Denkstrategieën ofwel Proberen Anders te Denken. Het PAD-leerplan is een programma waarmee leerkrachten en ouders/verzorgers, begeleiders op systematische wijze de sociaal-emotionele ontwikkeling van hun kinderen kunnen stimuleren en begeleiden. In het leerplan wordt uitgebreid aandacht besteed aan het ontwikkelen van de zelfcontrole en wordt het kind manieren aangereikt waarmee het zelfstandig sociale probleemsituaties op kan lossen. Belangrijk daarbij is de opvatting dat een dergelijk programma pas effect zal hebben als het gedurende een lange tijd wordt aangeboden en dat het kind in veel verschillende situaties gestimuleerd wordt er iets mee te doen. De bedoeling van het PAD-leerplan is om de kinderen te leren zelfstandig sociaalemotionele problemen op te lossen en dat natuurlijk binnen de mogelijkheden die de kinderen hebben. Om dit doel te bereiken leren de kinderen een algemeen toepasbare manier van denken (denkstrategie). Belangrijke onderdelen daarbij zijn het ontwikkelen van zelfcontrole, positief zelfbeeld en het onderkennen van gevoelens. Uiteindelijk moet tijdens het verloop van het PAD-programma duidelijk worden dat gedragskeuzen steeds meer het gevolg zijn van inzicht in sociale situaties, sociale vaardigheden en van eigen verantwoordelijkheid.

16

Voor een aantal leerlingen zal het altijd moeilijk blijven om voldoende inzicht te krijgen in hoe mensen met elkaar omgaan of hoe ze met zichzelf en in relatie met een ander om moeten gaan. Zij kunnen op hun eigen niveau vereenvoudigde PAD-strategieën gebruiken om met sociaal-emotionele problemen om te gaan. Het doel is om met een goed gevoel zo zelfstandig mogelijk te kunnen functioneren in onze samenleving. Sociaal-emotionele ontwikkeling kleuters: kIKker Het kIKker-programma wordt gebruikt bij kinderen van 3 tot 6 jaar. Het is specifiek gericht op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kleuters en past voor het PADprogramma. Het is opgebouwd rond de thema’s “Wie ben ik?” (ik-besef), ‘Wie is de ander?” (sociaal besef), “Ik kan goed …”(zelfbeeld), “Hoe word ik rustig?” (impulsiviteitscontrole), “Wat voel ik?” (emoties), en “Wat doe ik?”(sociale vaardigheden). De sociale-vaardigheidstraining: SVT De Sociale Vaardigheidslessen beogen het op een structurele wijze aanleren van vaardigheden zoals luisteren, vragen stellen, omgaan met kritiek en iets bepraten. Allereerst wordt stilgestaan bij de impulsiviteitscontrole. Met behulp van de "Stoplichtmethode" uit het PAD-programma worden voorwaarden ontwikkeld. Met behulp van de methode van H. Ringrose worden een aantal basisonderdelen verder uitgewerkt zoals: complimenten geven/krijgen, herkennen van basisgevoelens, gevoelens uitdrukken en herkennen bij anderen, de relatie gebeurtenis/gevoel /gedrag; houdingsaspecten als staan, kijken en praten. Deze lessen worden aangeboden in de schoolverlatergroepen. Het Ontwikkelingsvolgmodel De Muldersteeg hanteert het Ontwikkelingsvolgmodel van het Seminarium voor Orthopedagogiek voor de kleutergroepen. Dit model is een verfijnd observatiesysteem, waar naast de persoonlijkheids-ontwikkeling, de sociaal-emotionele ontwikkeling en het speel- en werkgedrag, allerlei aspecten van de functieontwikkeling en de vakgebieden in ontwikkelingslijnen zijn uitgewerkt. In de overige groepen wordt ZIEN gebruikt voor het volgen van de sociaal emotionele ontwikkeling. De medewerkers van de onderbouw zijn geschoold in het observeren en zo objectief mogelijk vaststellen en verwerken van gegevens. Het pedagogisch klimaat We vinden het belangrijk dat leerlingen zich in het pedagogisch klimaat van De Muldersteeg veilig voelen. Een veilige leeromgeving voor leerlingen en leerkrachten wordt bereikt via het hanteren van normen, waarden en afspraken die we als team onderschrijven. De Muldersteeg richt zich voornamelijk op onderwijs met indien nodig een therapeutisch aanbod. De leerkrachten proberen zich voortdurend bewust te zijn van hun voorbeeldfunctie naar leerlingen. De inrichting van de school, klas en plein is vriendelijk. De lessen zijn goed gestructureerd en georganiseerd. De organisatie op schoolniveau biedt houvast voor leerlingen, ouder(s)/verzorger(s) en leerkrachten. Binnen het onderwijsprogramma wordt door begeleiding intern dan wel extern, getracht de persoonlijkheidsontwikkeling van de betreffende leerling dusdanig te stimuleren dat het didactisch proces optimaler kan verlopen. Op onze school is een pestprotocol aanwezig.

17

De oudercontacten Als het gaat om het onderwijzen en begeleiden van kinderen met sociaal-emotionele problemen blijkt vaak dat de gedragsproblemen ook thuis in meer of mindere mate voorkomen. Een goed contact tussen school en ouder(s)/verzorger(s) is erg belangrijk en kan de ontwikkeling van het kind alleen maar ten goede komen. De Muldersteeg is van mening dat een afstemming tussen de thuis- en de schoolsituatie daarom erg belangrijk is om adequaat met deze problemen om te kunnen gaan. Tussen de leerkracht en de ouder(s)/verzorger(s) zijn er een aantal contactmomenten. Ook voor de interne leerlingen verlopen de contacten betreffende het onderwijs rechtstreeks met de school. Jaarlijks worden er voor de ouder(s)/verzorger(s) van onze kinderen informatieavonden georganiseerd.



Kennismakingsavond

Graag stellen wij de ouder(s)/verzorger(s) van ‘onze’ leerlingen bij het begin van het schooljaar in de gelegenheid om kennis te maken met de school, de leerkracht en elkaar. Deze kennismakingsavond is gepland aan het begin van het schooljaar. Het zou erg fijn zijn als we een groot aantal ouder(s)/verzorger(s) welkom mochten heten.



Huisbezoek

In onderling overleg tussen ouder(s)/verzorger(s), leerkracht en klassenassistenten vindt in de eerste helft van het schooljaar een huisbezoek plaats. Dit betreft in principe alleen de externe leerlingen.



Ouderavonden

Naast de leerlingbespreking in februari waarin het kerndocument uitgebreid wordt besproken, worden de ouder(s)/verzorger(s) tweemaal per jaar uitgenodigd voor een ouderavond. Tijdens de eerste ouderavond in november bespreekt de leerkracht met u de voortgang van de eerste periode. Tijdens de tweede ouderavond in juni wordt voor de tweede maal het kerndocument besproken. Als de wens daar is kunnen de ouder(s)/verzorger(s) tijdens ouderavonden ook een gesprek hebben met de therapeuten indien hun kind therapie volgt. De ouder(s)/verzorger(s) ontvangen hiervoor tijdig een uitnodiging. Verder is er natuurlijk tussentijds altijd gelegenheid om een gesprek te hebben over hun kind. Dit kan aangegeven worden bij de leerkracht.



Contactschrift

Om zorg te dragen voor een goede communicatie tussen ouder(s)/verzorger(s) enerzijds en groepsleerkracht en klassenassistent anderzijds gaat er iedere dag een ‘contactschrift’ mee met de leerling om elkaar daarin te schriftelijk te informeren. Dit geldt voor zowel de externe leerlingen als de interne leerlingen van MKD ‘De TweeGelanden’ en Kempenhaeghe.



Individuele contacten

Uiteraard is het mogelijk met alle medewerkers telefonisch, schriftelijk of mondeling contact op te nemen. Bij telefonisch contact worden de ouder(s)/verzorger(s) dringend verzocht de groepsleerkrachten niet te storen tijdens de lessen; zij willen dan graag hun aandacht geven aan de leerlingen. Bij de wens om een groepsleerkracht te spreken, kan het beste telefonisch contact opgenomen worden vóór aanvang van de lessen of na schooltijd. De school is telefonisch bereikbaar vanaf 08.30 uur tot 16.30 uur.

18



Specifieke overlegsituaties met ouder(s)/verzorgers(s)

Uitslagen van specifieke onderzoeken; starten van begeleiding/therapie en behaalde resultaten van speciale behandeling/therapie etc. zijn doorgaans een indicatie voor een overleggesprek met ouder(s)/verzorger(s). Bij de overstap naar voortgezet onderwijs geeft de Commissie voor de Begeleiding van De Muldersteeg een schooladvies. Ouder(s)/verzorger(s) worden dan uitgenodigd voor een schooladviesgesprek.



Overige informatie

Naast bovengenoemde oudercontacten worden de ouder(s)/verzorger(s) verder op de hoogte gebracht middels schoolkrant, maandbrieven, ouderkalender en overige brieven. Recht op inzage Van iedere leerling is een dossier dat zorgvuldig beheerd wordt in de school. Alleen medewerkers die direct betrokken zijn bij het kind mogen het dossier inzien. Ouder(s)/verzorger(s) kunnen het dossier inzien met de teamleider. Op De Muldersteeg is een privacyreglement dat voor ieder beschikbaar is.

De kwaliteitszorg op De Muldersteeg De scholen in Het Driespan hebben hun visie op goed onderwijs vastgelegd in de ‘Kwaliteitskaarten Driespan’ (Voorwaarden voor kwaliteitszorg, Systeem van leerlingenzorg, Functionaliteit van de handelingsplannen, Leerstofaanbod, Onderwijstijd, (Ortho)pedagogisch handelen, (Ortho)didactisch handelen, Actieve en zelfstandige rol leerlingen, Schoolklimaat en Opbrengsten). De aanwezige kwaliteit wordt geborgd en de aandachtspunten worden uitgewerkt. In een plan van aanpak plannen we de te verrichten acties in de tijd. Het is van belang om steeds te reflecteren waar De Muldersteeg staat ten aanzien van de uitgedragen kenmerken. Evaluatie met het team en trends binnen het onderwijs geven aanleiding tot een aantal veranderingen. Deze worden planmatig aangepakt en opgenomen in een meerjarenplan en een jaarplan. De afgelopen jaren is er veel geïnvesteerd in het schoolklimaat en het pedagogische handelen. De opbrengsten van de investering zijn duidelijk zichtbaar door de hele school. Samengevat speerpunten schooljaar 2012-2013: -

opbrengstgericht werken borgen nieuw kerndocument voor alle leerlingen borgen nieuw leerlingvolgsysteem voor sociaal-emotionele ontwikkeling borging van de implementatie van Veilig Leren Lezen, Schatkist en Estafette functionele contacten met vervolg instellingen samenwerking met JUZT en Kempenhaeghe versterken en intensiveren keuze en implementatie van een nieuwe rekenmethode keuze administratiesyteem opstellen van groeps- en schoolregels protocol voor het omgaan met medische problematiek van leerlingen scholing medewerkers

19

Indien u belangstelling heeft voor een uitgebreid overzicht van alle verbeterpunten die De Muldersteeg komend schooljaar ter hand wil nemen dan kunt u het overzicht hiervan op school inzien.

Regelingen en praktische zaken Schooltijden  Schooltijden maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag

08:40 - 12.00 uur 08:40 - 12.00 uur 08:40 - 12.25 uur 08:40 - 12.00 uur 08:40 - 12.00 uur

12.45 - 15.05 uur 12.45 - 15.05 uur 12.45 - 15.05 uur 12.45 - 15.05 uur

 Pauzes Alle groepen hebben ‘s ochtends een kwartier pauze. Om niet teveel kinderen op het plein te laten spelen zijn zowel de ochtend als de middagpauze verdeeld.

Data ouderavonden De data van de ouderbesprekingen staan vermeld op de ouderkalender die aan het begin van het schooljaar wordt uitgereikt.

Schoolfoto's De leerlingen worden gefotografeerd door de schoolfotograaf. Ouder(s)/verzorger(s) worden van tevoren op de hoogte gebracht van de datum. Daarna is er de gelegenheid om deze foto's te kopen.

Verhuizing Bij verhuizing dient er een adreswijziging gestuurd te worden naar de school. Ook het vervoersbedrijf dient op de hoogte gebracht te worden van het nieuwe adres. Mogelijk vindt verhuizing plaats naar een andere gemeente. Ook dan dient het vervoer van het kind tijdig geregeld te worden. Als u verandert van telefoonnummer dient u dit door te geven aan de school zodat u altijd bereikbaar bent.

Overblijven Op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag blijven de kinderen over op school. Het is aan de ouder(s)/verzorger(s) om een broodmaaltijd eventueel aangevuld met fruit en drinken mee te geven. Voor de kleine ochtendpauze rond 10.30 uur mag een ‘gezonde’ koek of fruit meegeven worden.

Traktatie Laat het bij een kleine traktatie voor de eigen groep blijven. Laten we maat houden bij het snoepen op school. En… zeker géén kauwgum!

20

Gymlessen Alle leerlingen nemen deel aan de gymlessen. Bij verhindering wordt een briefje van ouder(s)/verzorger(s) of arts gevraagd. Alle kinderen dragen gymschoenen met niet afgevende zolen die geschikt zijn voor indooractiviteiten, shirt en gymbroek. Na de gymlessen gaan de kinderen douchen; daarvoor hebben ze een handdoek nodig. Het is wenselijk om 's avonds de tas van uw kind na te kijken en de natte handdoek te vervangen door een droge. Voor de jongere leerlingen adviseren wij kleding en gymschoenen te merken. Vanwege de veiligheid van de leerlingen is het dragen van sierraden (waaronder bv oorbellen) niet toegestaan tijdens de gymles. De leerlingen moeten zelf in staat zijn hun sierraden uit en aan te doen.

Medicatie Sommige leerlingen gebruiken medicijnen en moeten die tijdens schooltijden innemen. De Muldersteeg heeft een duidelijk protocol met betrekking tot het geven en bewaren van medicatie tijdens schooltijd. Deze wordt aan het begin van het schooljaar aan alle ouder(s)/ verzorger(s) uitgereikt. Als een kind medicijnen gebruikt moeten deze in een envelop aan de taxichauffeur meegegeven worden. Deze geeft het dan aan een medewerker van school af die ervoor zorgt dat de medicijnen bij de juiste leerkracht terechtkomen. Voor alle zekerheid is het wenselijk dat er in het contactschriftje vermeld wordt welke en hoeveel medicijnen er meegegeven worden.

Mobiele telefoons e.d. Het gebruik van alle apparaten, door leerlingen, waarmee beeld en geluid kunnen worden opgenomen zoals mobiele telefoons e.d., is verboden. Indien uw dochter of zoon een dergelijk apparaat bij zich heeft dan moet zij of hij dat bij binnenkomst in bewaring geven aan de leerkracht. Aan het einde van de dag kunnen de leerlingen hun eigendommen meenemen. U kunt uw dochter of zoon steeds via de administratie bereiken en in het geval er aanleiding is voor de leerlingen om gedurende de schooltijd contact op te nemen met haar of zijn ouders verzorgers dan kunnen zij gebruik maken van de schooltelefoon. Hiermee willen wij voorkomen dat deze vaak dure eigendommen beschadigd raken of ongewenst verdwijnen. Hiernaast beschouwd de Muldersteeg het als ongewenst wanneer leerlingen (gevraagd of ongevraagd) opnamen van elkaar gaan maken.

Buitenschoolse activiteiten Zoals iedere school kent ook De Muldersteeg enkele bijzondere momenten in het schooljaar, zoals excursies, schoolkampen en schoolreisje. Deze activiteiten worden betaald uit de schoolbegroting. Er wordt geen bijdrage gevraagd aan de ouder(s)/verzorger(s). De ouder(s)/verzorger(s) worden tijdig geïnformeerd over deze activiteiten en zo nodig wordt op hen via de ouderraad een beroep gedaan.

21

Hoofdluisbestrijding De Muldersteeg heeft een protocol met betrekking tot hoofdluisbestrijding opgesteld waarbij zij geadviseerd werd door de GGD West-Brabant. Op iedere dinsdag na een vakantie worden de leerlingen preventief gecontroleerd op hoofdluis. Het volledige protocol is beschikbaar op school en te lezen op de website.

Vervangingsprotocol De Muldersteeg In het geval van afwezigheid van een groepsleerkracht wordt, ter voorkoming van verlies aan onderwijstijd voor de leerlingen een oplossing gezocht om de les toch doorgang te laten vinden. Hiervoor is een vervangingsprotocol opgesteld met een prioritering aan opties waarlangs gewogen kan worden wat aangaande de situatie en mogelijkheden de beste oplossing is. Volgorde van mogelijke oplossingen De vervanging wordt opgelost door: 1 parttime leerkracht (uitbreiding van uren); 2 een invalleerkracht (van buitenaf, staat altijd met een klassenassistent); 3 de eigen klassenassistent; 4 eigen klassenassistent, ondersteund door een andere klassenassistente; 5 leerkracht met ambulante taken (invaltaken); 6 leerkracht uit een andere klas, waar dan de klassenassistent alleen staat; 7 klassenassistent uit een andere klas; 8 opdelen van leerlingen over andere klassen. Heel soms komt het voor dat er in de school geen oplossing te vinden is en moeten de leerlingen een dagje thuis blijven. Ouder(s)/ verzorger(s) worden daar altijd schriftelijk of telefonisch over geïnformeerd. Opdelen van leerlingen over andere klassen In het geval dat de groep opgedeeld wordt over andere klassen dan wordt een verdeellijst gehanteerd die in de klassenmap zit van iedere groep. De coördinatie hiervan ligt bij de locatiemanager. Ziekte of afwezigheid van overig personeel Bij afwezigheid van een klassenassistent wordt altijd geprobeerd vervanging te regelen. Bij kortdurende afwezigheid wordt ander overig personeel (zoals bijvoorbeeld een gymdocent, RT-er of logopedist) niet vervangen. Groepsleerkrachten vangen hun eigen groep op en andere afspraken komen te vervallen. Bij langdurige afwezigheid wordt gezocht naar externe vervanging.

22

Algemene informatie voor alle leerlingen van Het Driespan: De Oudercommissies Op verschillende locaties zijn oudercommissies ingesteld. De oudercommissie probeert de belangen van u en de kinderen goed onder de aandacht te brengen bij het management en het schoolteam. De oudercommissie heeft haar inbreng bij het organiseren van en assisteren bij vieringen, uitstapje, sportdag enz., maar ook door het verrichten van hand- en spandiensten.

De ouderbijdrage Er zijn verschillende redenen waarom de school aan ouders van leerlingen een jaarlijkse (vrijwillige) bijdrage vraagt. In alle gevallen worden de gelden besteed aan activiteiten waarvoor de school geen geld krijgt. Met het geld van deze vrijwillige ouderbijdrage worden extra activiteiten bekostigd zoals bijvoorbeeld Sinterklaas- en Kerstviering en traktaties tijdens o.a. carnaval, sportdag, etc. Allemaal activiteiten die wij als school erg belangrijk vinden. De werkelijke kosten van genoemde activiteiten zijn hoger dan de algemene ouderbijdrage en de school betaalt er daarom ook aan mee. Bij plaatsing op school wordt aan de ouder(s)/verzorger(s) een toelichting gegeven. Voor het schooljaar 2012-2013 is de vrijwillige ouderbijdrage vastgesteld op € 30,00.

Informatieverstrekking aan niet samenwonende ouders In het geval dat de ouders van een leerling niet samenwonen moet de communicatie van school en beide ouders goed geregeld worden. Bij gezamenlijk ouderlijk gezag hebben beide ouders evenveel recht op schoolinformatie. De school zorgt ervoor dat deze informatie gelijkwaardig verstrekt wordt. Eenmaal per jaar zal de school aan ouders een vragenlijst toesturen om de contactgegevens actueel te houden. Het feit dat een van de ouders bezwaar heeft tegen informatie verschaffing aan de andere ouder, mag voor de school geen reden zijn om de gevraagde informatie niet te verschaffen. Als beide ouders over hun kind willen komen praten maar niet samen, zal de school twee aparte gesprekken organiseren In het geval een ouder niet het ouderlijk gezag heeft kan deze de school vragen om informatie te verstrekken over de belangrijkste zaken omtrent de ontwikkeling van het kind en de leerprestaties. De school zal de ouder in de gelegenheid stellen deze te bespreken. Dit onder voorbehoud dat het belang van het kind niet wordt geschaad of dat de rechter anders besloten heeft. De ouder met het ouderlijk gezag (of eventueel de voogd die het gezag uitoefent) zal over dit verzoek geïnformeerd worden. Voor vragen kan contact opgenomen worden met de onderwijskundig locatiemanager/teamleider.

23

Privacy Ter waarborging van privacy van zowel personeelsleden, leerlingen en hun ouder(s)/verzorger(s) is een privacyreglement opgesteld, dat op te vragen is bij de school en te lezen op de website.

Kwaliteitszorg Het verbeteren en in stand houden van de eigen kwaliteit is een belangrijke opdracht van een school. De onderwijsinspectie controleert of de kwaliteit voldoende is. De inspectie let daarbij op: Het wettelijk kader, Onderwijs en leren, Zorg voor kwaliteit en Opbrengsten. De kwaliteitszorg van Het Driespan richt zich op de diverse beleidsterreinen en de samenhang ertussen. Binnen Het Driespan worden aanwezige kwaliteiten zorgvuldig geborgd. Verbeteringen worden op een resultaatgerichte wijze aangepakt, in een cyclus van plannen maken, uitvoeren, evalueren en bijstellen. Dit wordt vormgegeven door het werken met een bedrijfsplan, schoolplannen, jaarplannen en managementcontracten. Het jaarplan van de school geeft sturing aan de ontwikkelingen die zij het komende jaar gaat uitvoeren. Het jaarplan wordt gevormd door het maken van een analyse van de verschillende bronnen waaruit informatie verkregen wordt over de verbeteringen die de school en/of de stichting in gang zal moeten gaan zetten of over de kwaliteiten die ze borgen. Het Driespan heeft kwaliteitskaarten ontworpen waarin aangegeven staat wat onze visie op ‘goed onderwijs’ is. Op bovenschools niveau is hiermee vastgesteld aan welke criteria de scholen van Het Driespan moeten voldoen. Daarnaast zijn de kwaliteitskaarten aangevuld met locatiespecifieke indicatoren. Deze zijn voortgekomen uit het vastgestelde onderwijsprofiel van de desbetreffende locatie. Dit heeft als resultaat dat zowel op stichting- als op schoolniveau vastgesteld is wat wij verstaan onder ‘goed onderwijs’ en waarop we sturen. De kwaliteit van het onderwijs op de scholen wordt getoetst door het uitvoeren van een interne audit (interne kwaliteitsmeting) aan de hand van de kwaliteitskaarten. Met de audit wordt de kwaliteit van het primaire proces getoetst en geëvalueerd. Daarnaast wordt met betrekking tot de kwaliteit van ‘goed onderwijs’ via de audit verantwoording afgelegd op de punten:  Doen wat je zegt  De goede dingen doen.  De goede dingen zeggen De resultaten van de audits worden weer verwerkt in het meerjarenplan en het jaarplan van de school.

24

Zorg voor Jeugd Het Driespan is aangesloten bij het signaleringssysteem ‘Zorg voor Jeugd’. Dit signaleringssysteem is bedoeld om problemen bij kinderen en jongeren in de leeftijd van 0 – 23 jaar in een vroegtijdig stadium te signaleren en waar nodig de coördinatie van zorg te organiseren. Op deze manier worden problemen vroegtijdig aangepakt en kan escalatie waar mogelijk worden voorkomen. Tevens wordt in het belang van kind en ouders/verzorgers hierdoor de hulp ook beter op elkaar afgestemd. Het signaleringssysteem ‘Zorg voor Jeugd’ is beschikbaar gesteld door de gemeente. De gemeente heeft vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) de taak om problemen bij jeugdigen te signaleren en coördinatie van zorg te organiseren. Binnen Het Driespan kunnen onderwijskundig teamleiders en maatschappelijk werkers zorgsignalen afgeven in ‘Zorg voor Jeugd’. Zo’n signaal geven zij alleen af, nadat zij de jeugdige en/of zijn ouders/verzorgers hierover hebben geïnformeerd. Bij het afgeven van een signaal wordt geen inhoudelijke informatie geregistreerd. In het systeem komt alleen te staan dat er zorgen zijn over een jeugdige. Als er twee of meer signalen in het systeem staan over dezelfde jeugdige, dan wordt automatisch een ketencoördinator aangewezen. Deze ketencoördinator is een professional van een hulpverleningsorganisatie die inventariseert wat er aan de hand is met de jeugdige en of het nodig is om in overleg met de betrokken partijen een hulpverleningsplan op te stellen. Meer informatie over ‘Zorg voor Jeugd’ is te vinden op www.zorgvoorjeugd.nu.

Fysiek ingrijpen Het Driespan wordt bezocht door leerlingen met forse sociaal-emotionele problemen, hetgeen zich kan uiten in verschillende gedragsvormen. Hierbij constateren we dat sommige leerlingen soms een grens overschrijden. Zij kunnen daarbij door hun gedrag een bedreiging zijn voor zichzelf, voor anderen en hun nabije omgeving. Wij zijn van mening dat het niet acceptabel is dat wij kinderen lichamelijk en/of verbaal zo tegemoet treden dat zij daardoor gekwetst worden. Dit neemt echter niet weg dat het soms toch onvermijdelijk is om fysiek in te moeten grijpen als een leerling de confrontatie zoekt met anderen en/of gebouw en meubilair bedreigt dan wel beschadigt.

Gedragsregels en Ordemaatregelen De REC4 scholen worden bezocht door leerlingen met forse sociaal-emotionele problemen hetgeen zich kan uiten in verschillende gedragsvormen. Hierbij constateren we dat sommige leerlingen regelmatig een grens overschrijden. Zij kunnen daarbij door hun gedrag een bedreiging zijn voor zichzelf, voor anderen en hun nabije omgeving. Dit kan leiden tot schorsing en/of verwijdering. Schorsing Een schorsing wordt uitgesproken door de integraal directeur op voorspraak en in overleg met de onderwijskundig teamleider en nadat de ouders van de betreffende leerling geïnformeerd zijn. Bij schorsing is het gevolg dat een leerling de toegang tot de school ontzegd wordt gedurende een bepaalde tijd, waarbij een maximum geldt wat betreft de tijdsduur. Het besluit tot schorsing dient tevens schriftelijk en met redenen omkleed gestuurd te worden naar de ouders, in afschrift aan de inspecteur en de ambtenaar leerplicht. Gedurende de schorsing biedt het bestuur aan om uw

25

dochter/zoon huiswerk toe te sturen en de mogelijkheid overleg te voeren met de leerkracht om leerachterstand te voorkomen. Na afloop van de schorsing dient een gesprek plaats te vinden tussen teamleider, ouders en leerling. Dit is een voorwaarde alvorens de leerling op school kan terugkeren. Hiermee wordt duidelijk gemaakt dat een schorsing een zwaar sanctiemiddel is. De maximumduur van een schorsing is vijf schooldagen. Tot schorsing wordt overgegaan in de volgende gevallen: - indien er een direct bedreigende en/of intimiderende situatie ontstaan is waardoor veiligheid in het geding komt. - bij bezit van vuurwerk, verdovende middelen, wapens. - indien een leerling onder invloed van middelen is (zoals drugs en alcohol) - bij fysiek dan wel verbaal grensoverschrijdend gedrag. - bij langdurig negatief gedrag of structureel wangedrag, zonder zicht op verbetering. - bij gedrag dat in strijd is met de geldende wet- en regelgeving. Voor de officiële wettekst betreffende toelating en verwijdering verwijzen we u naar artikel 40 en 61 van de WEC-wet (www.inclusiefonderwijs.nl/, knop “links”/kopje wetgeving/wec.pdf). Verwijdering Een verwijdering kan alleen uitgesproken worden door de Algemene Directie, handelend namens het bevoegd gezag. Een verwijderingprocedure valt onder het bestuursrecht en derhalve kunnen ouders in beroep gaan. Tot verwijdering kan worden overgegaan indien: - er sprake is van voortdurend, storend of agressief gedrag van de leerling waarbij er gegronde vrees is ontstaan voor de veiligheid van het personeel of de andere leerlingen en waarbij herhaling niet is uitgesloten; - er sprake is van bedreigend of agressief gedrag van ouders/verzorgers van de leerling waarbij er gegronde vrees is ontstaan voor de veiligheid van het personeel of de andere leerlingen en waarbij herhaling niet is uitgesloten; - Een leerling binnen een kalenderjaar (gerekend vanaf de eerste schorsing) drie schorsingen heeft gekregen; - Een leerling binnen de school handelt in verdovende middelen of wapens. - Bij gedrag dat in strijd is met de geldende wet- en regelgeving. Gedurende een verwijderingsituatie kan de leerling de toegang tot de school ontzegd worden (schorsen). Een dergelijke schorsing is dan op te vatten als een tijdelijke verwijdering, voorafgaand aan een definitieve verwijdering. Vanuit dit beleid is het zaak om per geval een oordeel te vellen en te komen tot een uitspraak. Elk geval staat namelijk op zichzelf. Bij het uiteindelijk bepalen van het oordeel dienen in ieder geval de volgende factoren aan bod te zijn gekomen: - Leeftijd en begaafdheid van de leerling; - De centrale problematiek van de leerling zoals die beschreven staat in het dossier; De context van het gebeuren; - De mogelijke recidive.

26

De veiligheid/ARBO Binnen Het Driespan wordt veel aandacht besteed aan veiligheid van leerlingen en medewerkers. Zo is er op alle locaties een risico inventarisatie onderzoek verricht: ‘Risico Inventarisatie & -Evaluatie’. Naar aanleiding van dit onderzoek is een plan van aanpak gemaakt dat inmiddels voor een groot deel is uitgevoerd. Op alle locaties zijn bedrijfshulpverleners (BHV) aanwezig die regelmatig bij- en nascholingscursussen volgen. Op de locaties worden ontruimingsoefeningen gehouden. In het geval van een letsel of een incident met een leerling worden de ouder(s)/verzorger(s) per ommegaande op de hoogte gesteld. Incidenten waarbij een leerling of medewerker letstel heeft opgelopen of op had kunnen lopen worden geregistreerd. Vanaf het moment van aankomst waarop een leerling door de taxichauffeur of ouder(s)/verzorger(s) aan de medewerkers van de school wordt overgedragen tot het moment van vertrek waarbij de verantwoordelijkheid over de leerling weer wordt overgedragen, is iedere leerling onder toezicht van medewerkers van de school. Op alle scholen van Het Driespan maken lesprogramma’s ter stimulering van de sociale en emotionele ontwikkeling van de leerlingen een belangrijk onderdeel uit van het onderwijsprogramma. Hierin wordt uitgebreid gewerkt aan het creëren van sociale veiligheid en een goede en respectvolle omgang met elkaar. Tijdens deze lessen wordt preventief gewerkt aan het voorkomen van pesten. In het geval er sprake is van pestgedrag wordt dat binnen deze lessen met de leerlingen besproken en begeleid. Als dit onvoldoende helpt wordt er een specifiek plan van aanpak opgesteld.

Rookbeleid Vanaf 01-01-1990 is de wet van kracht geworden dat er in openbare gebouwen een rookverbod geldt. In het verlengde van deze wetgeving geldt dat er een algeheel rookverbod is in de schoolgebouwen van Het Driespan. Tevens geldt de afspraak dat ook buiten in het bijzijn van de leerlingen niet gerookt wordt.

Op VSO-locaties wordt op deze regel een uitzondering gemaakt voor leerlingen vanaf 16 jaar. Met een ondertekende toestemmingsverklaring van hun ouder(s)/verzorger(s) mogen zij op een speciaal daarvoor aangewezen plek buiten het gebouw roken. Per locatie zijn daar specifieke afspraken over gemaakt.

Kledingvoorschriften Het Driespan vindt dat zowel haar medewerkers als haar leerlingen representatief op school dienen te verschijnen en naar buiten treden, en dat leerlingen zich realiseren dat kleding ook een onderdeel is van respectvol gedrag. Bovendien gelden voor leerlingen de volgende voorschriften:  Piercings en oorbellen zijn toegestaan, maar moeten zelfstandig uitgedaan kunnen worden;  De buik is bedekt door kleding;  Ondergoed is niet aanstootgevend zichtbaar;

27

    

Shirts, hemden en topjes die transparant zijn of waarbij een makkelijke inkijk onvermijdelijk is, zijn niet toegestaan voor alle VSO leerlingen en de oudste SO leerlingen; Bij korte rokjes dienen VSO leerlingen en de oudste SO leerlingen inkijk te voorkomen; Petten, hoofddeksels en handschoenen zijn in school niet toegestaan (hieronder wordt geen hoofddoek verstaan); Er wordt geen gezichtsbedekkende kleding gedragen (Het Driespan is van mening dat, mede gelet op onze doelgroep, een zichtbaar gelaat een voorwaarde is om te komen tot communicatie); Er worden liever geen teen- of badslippers gedragen.

Het gebruik van internet en de sociale media Behalve de geweldige mogelijkheden van het internet en de sociale media kunnen er door het gebruik hiervan ook vervelende situaties ontstaan. Het protocol gebruik van internet en de sociale media van Het Driespan regelt de rechten en plichten met betrekking tot het gebruik van internet en de sociale media van de leerlingen, de school en haar medewerkers. De school zal de leerlingen in een zo veilig mogelijke omgeving voor internet en e-mail laten werken en goede voorlichting geven over veilig internet gebruik. De leerlingen zijn verantwoordelijk voor het goed gebruik van het schoolnetwerk. De leerling is verantwoordelijk voor het bezoeken van sites, het aangaan van services, het gebruik van externe systemen en de communicatie met personen op het internet. De leerling is uiteraard verantwoordelijk voor zijn/haar acties op het internet en voor de eigen inlog gegevens. De school behoudt zich het recht voor om opgeslagen gegevens en eventueel emailverkeer op het schoolnetwerk te controleren. Het recht op toegang tot het netwerk kan worden ingetrokken in het geval van misbruik van het netwerk. Ook het gebruik van de sociale media is aan regels gebonden waarbij geldt dat ook hier de normale fatsoensregels gerespecteerd moeten worden. We respecteren de school, elkaar en we laten iedereen in zijn/haar waarde.

Sponsoring Bij wijze van uitzondering maken de scholen van Het Driespan gebruik van sponsoring. Dat kan een uitkomst zijn om extraatjes van te betalen. Maar er zijn ook risico´s aan verbonden. Leerlingen zijn een kwetsbare groep. Ze zijn gemakkelijk te beïnvloeden. Het is dus belangrijk dat sponsoring zorgvuldig gebeurt en met goede afspraken. Deze afspraken worden vastgelegd in het sponsorbeleid. De drie belangrijkste afspraken zijn: 1. Sponsoring moet verenigbaar zijn met de pedagogische en onderwijskundige taak en doelstelling van de school. Er mag geen schade worden berokkend aan de geestelijke en/of lichamelijke gesteldheid van de leerlingen. Het moet in overeenstemming zijn met de goede smaak en het fatsoen. 2. Sponsoring mag niet de objectiviteit, de geloofwaardigheid, de betrouwbaarheid en de onafhankelijkheid van het onderwijs, de scholen en de daarbij betrokkenen in gevaar brengen

28

3. Sponsoring mag niet de onderwijsinhoud en/of de continuïteit beïnvloeden dan wel in strijd zijn met het onderwijsaanbod en de kwalitatieve eisen die de school aan het onderwijs stelt. Het primaire onderwijsproces mag niet afhankelijk zijn van sponsormiddelen.

Verzekeringen Het Driespan heeft met betrekking tot haar aansprakelijkheid verzekeringen afgesloten. De ‘Aansprakelijkheidsverzekering’ dekt de aansprakelijkheid die voortvloeit uit het onrechtmatig of nalatig handelen van de school en/of haar personeel en stagiaires. Ook de aansprakelijkheid van de Algemene Directie is verzekerd. De ‘Schoolongevallenverzekering’ verzekert zowel leerlingen als personeel bij ongevallen op school. Verder is er een ‘Doorlopende reisverzekering’ van toepassing bij een schoolreis, kamp, excursie of dienstreis.

Schade Voor schade die ontstaat door leerlingen zijn de ouder(s)/verzorger(s) aansprakelijk. Leerlingen vanaf 16 jaar zijn volledig aansprakelijk te stellen. (Artikel 6:169, Burgerlijk Wetboek). Alle schade die door een leerling aan gebouwen (bijv.glasschade), meubilair (bijv. schade aan een bureautje) of andermans eigendom (bijv. auto/fiets) wordt toegebracht, wordt op kosten van de ouder(s)/verzorger(s)/verzorger(s) hersteld! Indien een leerling voor schade aansprakelijk wordt gesteld, zal de groepsleerkracht dit direct aan de ouder(s)/verzorger(s) melden. De rekening van het herstellen van de schade wordt vervolgens naar het adres van de betreffende ouder(s)/verzorger(s) gezonden. Indien u een W.A.P. verzekering (Wettelijke Aansprakelijkheid Particulieren) heeft, kunt u proberen het bedrag terug te vorderen. De school kan dus géén wettelijke aansprakelijkheid aanvaarden voor schade door leerlingen aan zichzelf of anderen/andermans eigendom toegebracht. Ze vergoedt dus géén materiële kosten.

De Klachtenregeling Als u problemen ervaart en daarover eventueel een klacht wilt indienen vindt Het Driespan het belangrijk dat deze in een zo vroeg mogelijk stadium bespreekbaar wordt gemaakt en dat er zo snel mogelijk naar een oplossing wordt toegewerkt waarmee alle partijen tevreden kunnen zijn. Binnen Koraal Groep is sinds 2009 een klachtenregeling van kracht. Voor Het Driespan geldt de afspraak dat alle scholen deze klachtenregeling ook gebruiken waardoor een uniforme werkwijze ontstaat. De werkwijze is als volgt: -

Bespreek de situatie eerst met een medewerker of leidinggevende van de school; Wanneer dit niet tot de gewenste resultaten leidt kunt u zich richten tot de contactpersoon van de school. De contactpersoon van de school kan u ondersteunen, een bemiddelaar inschakelen of u in contact brengen met een vertrouwenspersoon.

29

Wanneer de klacht binnen onze organisatie niet met een goede oplossing kan worden afgerond, kunt u een schriftelijke klacht indienen bij de LKC Onderwijsgeschillen, postbus 85191, 3508 AD Utrecht, 030 – 280 95 90, www.onderwijsgeschillen.nl De volledige klachtenregeling is te lezen op de website, www.hetdriespan.nl, onder de button “Over Het Driespan”, tabblad Organisatie.

Het vervoer Het vervoer van en naar school (externe leerlingen) gebeurt op eigen gelegenheid of per kleine bus of taxi. Als het kind geplaatst wordt op een school van Het Driespan bepaalt de woongemeente op welke manier het vervoer dient te gebeuren. De gemeente betaalt het vervoer en is tevens verantwoordelijk voor de kwaliteit van het vervoer. Afhankelijk van het inkomen kan de gemeente een beperkte eigen bijdrage vragen. Het vervoer van de leerlingen is een verantwoordelijkheid van de ouder(s)/verzorger(s) en de gemeente. In goed samenspel tussen vervoerder en ouder(s)/verzorger(s) dient bewaakt te worden dat de leerling veilig en prettig van en naar de school kan reizen. Dit is vastgelegd in een zogenaamd vervoersreglement. De ouder(s)/verzorger(s) dienen een aanvraag voor vervoer van hun zoon/dochter in bij de gemeente in de woonplaats van de betreffende leerling. De ouder(s)/verzorger(s) kunnen hiervoor telefonisch contact opnemen met de ambtenaar leerlingenvervoer in de plaatselijke gemeente. De school kan de vervoerder adviseren over de gang van zaken tijdens het vervoer. Het vervoer van het kind dient tijdig geregeld te worden. Er zijn diverse afspraken gemaakt tussen de gemeenten en de vervoersbedrijven. Ouder(s)/verzorger(s) van interne leerlingen, kunnen een beroep doen op de vervoerskostenregeling weekend/vakantievervoer. Zij dienen zich in verbinding te stellen met de gemeente van inwoning, afd. Onderwijs. Ingeval van klachten over het vervoer kan dit altijd met de chauffeur of het vervoersbedrijf besproken worden. Mocht dit niet tot een oplossing leiden dan kunnen de ouder(s)/verzorger(s) contact opnemen met de gemeente. In het geval er een weeralarm wordt afgekondigd volgt de school de besluitvorming van de ouder(s)/verzorger(s) of het taxibedrijf of een leerling eerder door hen wordt opgehaald of op de gewone vertrektijd.

Verlofregeling en absenties  Verlof wegens bijzondere omstandigheden Ons bereiken regelmatig verzoeken voor verlof van leerlingen buiten de schoolvakanties wegens bijzondere omstandigheden. Wanneer de ouder(s)/verzorger(s) zo'n verzoek indienen, is daar beslist een goede reden voor. Dit verzoek dient schriftelijk ingediend te worden bij de teamleider en die beoordeelt of dit verlof toegekend kan worden. De Leerplichtwet schrijft voor dat dit verlof alleen toegekend mag worden op grond van ‘gewichtige omstandigheden’. Dit begrip moet zeer beperkt worden uitgelegd (bijv.

30

bezoek arts, huwelijksfeest aanverwanten, begrafenis, verhuizing). Er kunnen maximaal 10 dagen per jaar aangevraagd worden. Deze regeling is zeker niet bedoeld voor een dagje vrij of extra vakantie! Omdat steeds meer vrij gevraagd wordt buiten de schoolvakanties, willen we de ouder(s)/verzorger(s) vragen alleen indien strikt noodzakelijk een dergelijk verzoek in te dienen.  Vakantieverlof De ouder(s)/verzorger(s) dienen zich te houden aan de vastgestelde schoolvakanties. Dat geldt ook voor wintersportvakanties of familiebezoek in het buitenland. In heel bijzondere gevallen mag de teamleider een leerling vrij geven om met zijn/haar ouder(s)/verzorger(s) op vakantie te gaan. Dat mag hooguit één keer per jaar, voor een periode van ten hoogste tien dagen. Dat geldt alleen voor ouder(s)/verzorger(s) die door hun beroep geen vakantie kunnen nemen tijdens de schoolvakanties. Dit verzoek moet schriftelijk ingediend worden met daarbij een verklaring van de werkgever waaruit blijkt dat er geen ander moment is om met vakantie te gaan. Er mag geen toestemming gegeven worden als het gaat om de eerste twee weken na de zomervakantie.  Ziekmeldingen Als een leerling ziek is kan het niet naar school. Wij verzoeken de ouder(s)/verzorger(s) nadrukkelijk dit telefonisch aan school te melden voor de aanvang van de lessen bij het secretariaat of de groepsleerkracht. Wij moeten immers weten dat een kind afwezig is en waarom. Graag ook een telefoontje of een briefje wanneer een kind om een andere reden niet naar school kan komen of als het niet op tijd kan zijn, liefst ook vóór schooltijd! Ook de chauffeur dient gewaarschuwd te worden.

Vakantierooster schooljaar 2012 - 2013 Zomervakantie SO 2012 Zomervakantie VSO 2012 Herfstvakantie Kerstvakantie Voorjaarsvakantie Paasonderbreking Meivakantie 2e Pinksterdag Zomervakantie SO 2013

: 2 juli t/m 10 augustus 2012 : 2 juli t/m 17 augustus 2012 : 15 oktober t/m 19 oktober 2012 : 21 december 2012 vanaf 12.30 uur t/m 4 januari 2013 : 11 februari t/m 15 februari 2013 : 29 maart t/m 1 april 2013 : 29 april t/m 10 mei 2013 : 20 mei 2013 : 28 juni vanaf 12.30 uur t/m 9 augustus 2013

NB: Op vrijdag 21 december 2012 en vrijdag 28 juni 2013 geldt het woensdagrooster voor alle scholen. Op 26 oktober 2012 en 6 december 2012 is een Driespanbrede studiedag gepland. De leerlingen zijn vrij op deze dagen.

31