De kunst van het loslaten

De kunst van het loslaten Jesaja 64:1-5 Leendert Post Christenvrouwen Noord-Drenthe 16 maart 2011

 Jesaja 64:1-5 HSV Och, dat U de hemel zou openscheuren, dat U zou neerdalen, dat de bergen voor Uw aangezicht zouden wegsmelten, 2 zoals vuur kreupelhout aansteekt, en vuur het water laat opborrelen, om Uw Naam aan Uw tegenstanders bekend te maken! Laat zo de heidenvolken voor Uw aangezicht sidderen. 3 Toen U ontzagwekkende dingen deed, die wij niet verwachtten, daalde U neer; voor Uw aangezicht smolten de bergen weg. 4 Ja, van oude tijden af heeft men het niet gehoord, men heeft het niet ter ore genomen en geen oog heeft het gezien, behalve U, o God, wat Hij doen zal voor wie op Hem wacht. 5 U ontmoet wie zich in U verblijdt, wie gerechtigheid doet, wie op Uw wegen aan U blijven denken.

De meeste dingen die we in het leven te leren hebben, krijgen we vroeg of laat wel onder de knie. Ieder van ons leert, met vallen en opstaan, gedragingen die het leven voor zichzelf en de omgeving aangenaam maken. Wanneer we klein zijn, willen we niets liever dan ‘het zelf doen’. Kinderen die niet leergierig zijn, horen tot de zorgkinderen. Van jongs af aan leren we zelf te eten, op tijd naar de wc te gaan, te fietsen, te lezen, rekenen en schrijven, ons huiswerk te maken en wat we beter wel en niet kunnen doen om onszelf en onze omgeving niet in de problemen te brengen. Gaandeweg leren we ook belangrijke keuzen te maken: welke vervolgopleiding wil ik starten, welk beroep kies ik, met wie wil ik samen het leven door, welk huis past het beste bij mij, hoeveel kinderen zou ik graag willen krijgen, hoe besteed ik mijn tijd, geld en energie zo goed mogelijk en ga zo nog maar even door. Opmerkelijk hierbij is echter dat er een kunst in het leven is die we steeds minder lijken te kunnen beheersen. En dan bedoel ik de kunst van het loslaten. Het lijkt wel alsof we dat steeds moeilijker vinden naarmate we meer levenskunst op andere terreinen hebben gekregen. Kinderen laten heel gemakkelijk los. Het ene kind is wel wat bezorgder of onzekerder of gevoeliger dan het andere kind, maar onbezorgd en vrij leven gaat kinderen gemakkelijker af dan ons grote mensen. ‘Hoe komt dat?’ kun je je afvragen. Kinderen weten niet veel en leven ongecompliceerd. Grote mensen weten heel veel meer en hebben daarom het veel ingewikkelder! Hoe meer we leren en ontdekken, hoe moeilijker het wordt om dingen los te laten. We zijn iets kwijtgeraakt om er iets anders voor in plaats te krijgen (of te ontwikkelen!) en dan bedoel ik dat we in het leven hebben geleerd om ons zorgen te maken. Wat zijn zorgen en hoe ontstaan ze? Zorgen zijn gedachten en gevoelens die we ervaren als we zien dat er dingen aankomen die we niet willen of dingen missen die we graag zouden hebben of zien gebeuren. Met andere woorden, en nu kom ik bij het thema van deze bijeenkomst, alles waar we geen directe grip op hebben, kan ons zorgen baren. En waar we geen grip op hebben, moeten we leren om los te laten. Terwijl ik dit schrijf, valt het mij ineens op dat er staat los ‘laten’. Je kunt pas iets loslaten wanneer je het eerst in handen gehad hebt.

1

De kunst van het loslaten Jesaja 64:1-5 Leendert Post Christenvrouwen Noord-Drenthe 16 maart 2011 De belangrijkste dingen in ons leven, daarmee bedoel ik de dingen die we het hardst nodig hebben om te kunnen leven, liggen buiten ons bereik. De zon gaat elke ochtend op, vlammend rood, telkens weer een indrukwekkend gezicht waar niemand ooit aan helemaal gewend raakt. Zij schijnt steeds uitbundiger, verlicht onze wereld en geeft precies die warmte en dat licht wat elk levend wezen nodig heeft om te kunnen bestaan. En dan zwijgen we nog over het onmetelijke heelal, waar miljarden en miljarden sterren en planeten in een eigen baan rondzweven. De zon verwarmt de aarde, zodat vocht verdampt en opstijgt, om vervolgens weer als leven gevende regen terug op de aarde te vallen. De seizoenen vormen en hervormen de aarde ieder jaar weer, regen, wind, sneeuw, hagel, alles draagt bij aan een leefbaar klimaat. Hoeveel invloed hebben wij op deze verschijnselen? Wat doen wij om de seizoenen te laten wisselen, brood te laten groeien, dieren geboren te laten worden? Wat moeten wij presteren om onze haren te laten groeien, onze wonden te laten genezen, onze organen te laten functioneren, onze zuurstof op te nemen? Hier hangt helemaal niets van ons af! Deze werkelijkheid zijn we ons niet altijd zo bewust. Totdat we geconfronteerd worden het gemis van een van deze levensbehoeften. Welke miljardair zou niet zijn hele vermogen willen uitgeven om het kankergezwel te laten verdwijnen? Welke vader zou niet alles wat hij had en kon geven afstaan om zijn zieke kind te laten behandelen? Wij leren in een paar weken fietsen. In een of twee jaar lezen en schrijven. De kunst van het loslaten is een cursus waar we ons hele leven voor ingeschreven staan. En onze handen vol aan hebben. Wanneer een kind ziek is en we moeten toezien hoe het lichaam moet worstelen om zelf de ziekte te overwinnen. De eerste keer dat we onze kinderen naar school brengen en daarmee een groot deel van de opvoeding uit handen geven. De periode waar we allemaal mee te maken krijgen wanneer onze kinderen vrienden krijgen die we liever niet zelf uitgekozen hadden. Niet meer mee willen naar de kerk of jongerengroep. Machteloos staan wanneer er drank, drugs, seksuele ontsporing of allerlei uitspattingen zijn. De dag waarop zoon of dochter ‘uit de kast komt’ en verklaart homoseksueel of lesbisch te zijn. Loslaten wanneer zoon of dochter een ongelovige kiest. Kunnen accepteren dat de kleinkinderen anders worden opgevoed dan wij zouden willen. En dan zijn daar nog de verloren geliefden. Het lichaam dat het opgeeft. De partner die vergeetachtig wordt en gedragsveranderingen gaat vertonen. De vriendschappen die heel anders eindigen dan wij ons eerder hadden kunnen voorstellen. De baan die achteraf niet zo zeker was als hij leek. De kerk waar gelovige mensen toch ook maar gewone mensen zijn, die het geloven soms moeilijker dan aantrekkelijker maken. Het leven lijkt wel ontworpen te zijn om ons jaar na jaar steeds duidelijker te maken dat we niets, maar dan ook helemaal niets werkelijk inde hand hebben. Wij maken ons zorgen omdat we eerst dachten alles in handen te hebben, om er vervolgens in ons leven steeds meer achter te komen dat we niets in handen hebben. Als ik nu nog eens schrijf: ‘je kunt pas iets loslaten nadat je het eerst in handen hebt gehad’, klopt die zin dus niet. Er moet eigenlijk staan: ‘je kunt pas iets loslaten nadat je hebt gemerkt dat je het helemaal niet in handen hebt gehad’! Wie heeft het eigenlijk nog over loslaten?

2

De kunst van het loslaten Jesaja 64:1-5 Leendert Post Christenvrouwen Noord-Drenthe 16 maart 2011 Heeft u wel eens gemerkt hoeveel vrede en vreugde mensen uitstralen die alles verloren hebben wat ze toch niet vast konden houden? Een zendeling die alles opgeeft om het goede nieuws te gaan brengen. Een zieke die door de artsen opgegeven is en berust in de situatie (zoals wij zeggen ‘het leven heeft losgelaten’) Deze mensen hebben dat wat eerst hun zekerheid was, losgelaten. Dat konden ze doen omdat ze ontdekten dat vertrouwen op God en overgave aan Hem, veel meer zekerheid en rust teweeg heeft gebracht dan het krampachtig willen blijven vasthouden aan dingen die ze bij nader inzien toch niet konden vasthouden. Toen in het paradijs onze voorouders aan God duidelijk maakten dat ze Hem niet meer nodig hadden en zelf wel konden gaan bepalen wat wel en niet goed was, ontvingen ze geen vrijheid, maar verspeelden ze die vrijheid juist! Zij dachten vanaf dat moment alles zelf in handen te kunnen nemen, maar verloren juist alles en werden overgeleverd aan de grilligheid van het kwaad en de zonde. Daar werden bezorgdheid en niet kunnen loslaten geboren, omdat satan de mens met succes had verteld dat God niet genoeg was en niet zou kunnen voorzien in wat nodig was. In de Bijbel lezen we op talloze plekken dat God wil dat we Hem leren vertrouwen. Vertrouwen op God is het rechtstreekse gevolg van het loslaten van wat we zelf niet in handen hebben. Vertrouwen is het loslaten van de gedachten en gevoelens die we ervaren als we zien dat er dingen aankomen die we niet willen of dingen missen die we graag zouden hebben of zien gebeuren. Wanneer de Bijbel ons oproept om iets te doen, geeft diezelfde Bijbel er ook redenen bij waarom we dat moeten doen en hoe we dat moeten doen. Om een voorbeeld hiervan te ontdekken, lezen we een aantal gedeelten uit het boek Jesaja. De woorden die Jesaja namens God spreekt, bereiken het volk Israël op een heel belangrijk moment in de geschiedenis. Wat is er aan de hand? Israël is ontrouw geweest en wordt door God gestraft doordat het enorme leger van de wereldmacht Assyrië onderweg is het land aan te vallen en Jeruzalem te verwoesten. Deze enorme bedreiging is voor God echter niet het grootste probleem. Zijn zorg betreft de houding van het volk en de koning als uitvoerder van het gezag. De fundamentele beslissing die Israël te nemen had was deze: roepen wij de hulp in van de legermachten van Egypte of vertrouwen wij op de HERE onze God? Het was met het geestelijke leven van Gods volk in die dagen echter droevig gesteld. Vertrouwen op God werd niet gezien als een aantrekkelijke keuze. Waarom? Omdat vertrouwen loslaten betekent, jezelf overgeven en toevertrouwen aan iemand anders die je niet kunt zien, die je niet onmiddellijk tevoorschijn kunt halen en die je niet in de hand kunt hebben. Welke ‘macht’ kun je wel zien, tevoorschijn halen en in de hand houden? Afgoden. Egypte of de HERE. Dát is de keuze die God bij monde van Zijn profeet Jesaja het volk voorhoudt. Ik sla mijn ogen op naar de bergen, vanwaar mijn hulp komen zal. Mijn hulp is van de HERE, Die hemel en aarde gemaakt heeft. (Ps. 121:1,2) En als er gekozen wordt voor de eigen oplossing, voor eigen kracht en eigen wijsheid, dan lijkt dat op het eerste gezicht houvast te bieden. Er hoeft niets losgelaten te worden, alles is nog in eigen hand.

3

De kunst van het loslaten Jesaja 64:1-5 Leendert Post Christenvrouwen Noord-Drenthe 16 maart 2011 Wee de opstandige kinderen, spreekt de HEERE, om een plan te maken, maar niet van Mij uit; om een verdrag te sluiten, maar niet vanuit Mijn Geest; het is om zonde op zonde te hopen. 2 Zij gaan om af te dalen naar Egypte – maar naar wat Mijn mond spreekt, vragen zij niet – om zichzelf in veiligheid te brengen bij de macht van de farao, en om hun toevlucht te zoeken in de schaduw van Egypte. 3 Maar de macht van de farao zal u tot schaamte zijn, en de toevlucht in de schaduw van Egypte tot schande. (Jes. 30:1-3) De consequentie van een keuze voor eigen veiligheid is dat hetgeen veiligheid beloofde te bieden, uiteindelijk verwoesting en schade oplevert. Want zo zegt de Heere HEERE, de Heilige van Israël: Door terugkeer en rust zou u verlost worden, in stilheid en vertrouwen zou uw sterkte zijn, maar u hebt niet gewild. 16 U zegt: Nee! Te paard zullen wij vluchten. Daarom zúlt u vluchten. En op snelle paarden zullen wij rijden. Daarom zullen uw achtervolgers ook snel zijn. 17 Duizend zullen vluchten voor het dreigen van één; voor het dreigen van vijf zult u allen op de vlucht slaan, tot u bent overgebleven als een paal op een bergtop, en als een banier op een heuvel. (Jes. 30:15-17) ‘Wat heeft dit te maken met het thema van onze bijeenkomst?’, denken sommigen van u misschien. Alles! Want de kunst van het loslaten is niets anders dan het overgeven van onze zorgen in de handen van God en het van Hem verwachten en op Hem hopen. Daar mag u ook het woord ‘geloof’ voor invullen. Wat is het antwoord van God op deze verkeerde vasthoudendheid? En daarom wacht de HEERE, opdat Hij u genadig zal zijn; en daarom zal Hij Zich verheffen om Zich over u te ontfermen. Voorzeker, de HEERE is een God van recht. Welzalig zijn allen die Hem verwachten. Jes. 30:18 Dat woordje ‘wachten’, daar gaat het om als we leren om los te laten. Daarvoor heb ik opnieuw het gedeelte nodig dat ik aan het begin van mijn toespraak las. 4


Och, dat U de hemel zou openscheuren, dat U zou neerdalen, dat de bergen voor Uw aangezicht zouden wegsmelten, 2 zoals vuur kreupelhout aansteekt, en vuur het water laat opborrelen, om Uw Naam aan Uw tegenstanders bekend te maken! Laat zo de heidenvolken voor Uw aangezicht sidderen. 3 Toen U ontzagwekkende dingen deed, die wij niet verwachtten, daalde U neer; voor Uw aangezicht smolten de bergen weg. 4 Ja, van oude tijden af heeft men het niet gehoord, men heeft het niet ter ore genomen en geen oog heeft het gezien, behalve U, o God, wat Hij doen zal voor wie op Hem wacht. 5 U ontmoet wie zich in U verblijdt, wie gerechtigheid doet, wie op Uw wegen aan U blijven denken. Jes. 64:1-5 Wat leren we van deze woorden? Kunnen die ons helpen om de kunst van het loslaten te verstaan? Is dat inderdaad de oefenstof die we nodig hebben? Vormen zij het bewijs van de uitspraak dat de Bijbel altijd laat zien waarom en hoe we op Gods uitnodiging Hem te vertrouwen kunnen ingaan? Zeker wel. En daarvoor zien we drie belangrijke punten in dit gedeelte, dat ik in drie stukken zal bespreken. 1. God is uniek Veel hoofdstukken in boeken van de profeten en vooral die van Jesaja en Jeremia gaan over die afgoden. Let wel, Israël ‘kende’ nog steeds de HERE, de God van Abraham, Izaäk en Jacob. Het volk was verre van atheïstisch! Maar de valse godsdiensten met hun afgoden kregen een plaatsje naast het geloof in de HERE of wat daar nog van overgebleven was. Jesaja is fel, confronterend, scherp, zelfs sarcastisch in de woorden waarmee hij die zogenaamde goden beschrijft en maakt de dienst aan die ‘goden’ belachelijk. Afgoden helpen niet! In Jes. 44 wordt hier een goed voorbeeld van gegeven, maar er zijn veel meer gedeelten die hier over gaan. Een smid maakt van ijzer een bijl, die een man vervolgens neemt om een boom mee om te hakken. Hij zoekt een stuk hout dat niet verrotten kan. De ene helft van de boom hakt hij in stukken om de kachel mee aan te maken, waarna hij tevreden zegt: ‘Ha, lekker warm!’ Op dat vuur bakt hij ook zijn brood en zegt: ‘Ha, lekker eten!’ De andere helft gaat hij vervolgens bewerken met een mes en snijdt er een beeld uit. Hij knielt er voor neer en roept: ‘Redt mij, redt mij, want u bent mijn god!’ Afgoden moeten rotvrij zijn, want een rottende god, daar heb je niets aan. God is de eeuwige God, die er altijd is geweest en er altijd zijn zal. Afgoden moeten met zilver of goud worden bekleed, want een goedkope god, daar heb je niks aan. God is de almachtige God, die geen dingen nodig heeft die met mensenhanden gemaakt zijn. Hij hoeft niet door mensen te worden bekleed. Hij wil mensen bekleden met Zijn heerlijkheid.

5


Afgoden moeten worden vastgezet, want wat heb je nou aan een god die elk moment kan omvallen? God is de eeuwige God, die hemel en aarde heeft gemaakt en de wereld heeft ‘vastgezet’. Afgoden moeten worden kunnen meegedragen, want wat heb je aan een god die niet met je mee komt? God zegt: ‘Tot uw ouderdom zal Ik Dezelfde zijn, ja, tot uw grijsheid zal Ik u dragen; Ik heb het gedaan en Ik zal u opnemen, Ik zal dragen en redden’ Dat God uniek is, blijkt wanneer we Hem vergelijken met de afgoden. Het meest verbijsterende wat we in dit gedeelte lezen is, dat wij een God hebben die werkt voor ons. Wat is dat voor een God die neerknielt en Zijn schepselen dient? Het lijkt té moeilijk om dit te geloven. Maar wanneer we naar de HERE Jezus kijken, kunnen we er iets van zien en bij voorstellen, hoewel het begrijpen ervan nog erg moeilijk is. Hij zegt over Zichzelf: ‘De Zoon des mensen is niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen’.  Vraag: Zou u willen leren loslaten om u door deze God te laten dienen? 2. God is competent Als God als de Enige voor ons werkt, dan hebben we daar oneindig veel meer profijt van dan wanneer het hele universum voor ons zou werken, zonder God. Zou Hij niet weten wat hij doet? Laten we goed blijven nadenken en kijken naar de schepping om ons heen. Zou God niet bij machte zijn om alles te doen wat Hij wil? Er zijn vermoedelijk meer sterren in het universum dan zandkorrels op onze aarde. En God roept ze alle bij hun unieke naam, zegt Jesaja 40. We kunnen geen twee seconden in de zon kijken, een van de kleinere zonnen in ons melkwegstelsel. We weten nog steeds niet hoe een eicel en een zaadcel samen kunnen uitmaken welke cel een vinger, een hoofd, een hart of een teennagel worden gaat. De dode cellen in het lichaam van Lazarus worden opnieuw vitaal bij het horen van Zijn stem. De bergen zouden smelten wanneer de HERE zou neerdalen. De kracht van de tsunami die in Japan aan vele duizenden mensen het leven kostte, deed ons opnieuw onze nietigheid beseffen tegenover de alles verwoestende kracht van de natuur. De hele schepping is door God zó bedoeld en gemaakt dat we Hem zouden gaan eren, vrezen, geloven en vertrouwen. Die wolken, lucht en winden wijst spoor en loop en baan, zal ook wel wegen vinden waarlangs uw voet kan gaan Onze zaak is onder de Hoogste Rechter. Onze zaak wordt bepleit door de Hoogste Advocaat. Ons leven wordt gedragen door de Hoogste Kracht Vraag: Zou u alles willen leren loslaten om door deze God te worden geholpen?

6


3. God vraagt één ding van ons De kunst van het loslaten bestaat uit een ding wat God als voorwaarde heeft gesteld om Hem voor ons te laten werken. Hij zegt ons om maar één ding te doen, of liever nog, Hij zegt ons om helemaal niets te doen wat Hij niet van ons heeft gevraagd! God doet/werkt/handelt/treedt op voor wie op Hem wacht. Wachten op God is loslaten wat je zelf niet kunt of wilt doen. Wachten op God is hopen op God. Is dat niet het hart van gebed: opzien naar God, met lege handen staan, je machteloos weten. Gebed is niet alles in het werk stellen om God te laten doen wat wij willen. Het is in vertrouwen op God aan hem overlaten wat wij niet kunnen. Handelend bezig zijn in het vertrouwen dat Hij het zal doen. Afzien van handelen in het vertrouwen dat Hij het zal doen. Wanneer wij onszelf blesseren, kunnen we twee dingen doen. Oefeningen doen om ons lichaam weer in beweging te krijgen. Rusten om ons lichaam door rust te laten genezen. Beide remedies kunnen helpen. Maar hoe belangrijk is het om eerst een dokter te raadplegen. De ene keer zal hij zeggen dat we in beweging moeten komen (handelen) De andere keer zal hij ons rust voorschrijven (wachten) David kende dit geheim. Telkens wanneer de vijand hem in benauwdheid bracht, raadpleegde hij eerst God. En God antwoordde de ene keer ‘Trek op en strijdt!’ en een andere keer ‘Trek niet op, maar wacht op Mij’. Zo mogen wij de kunst van het loslaten oefenen, doordat we dicht bij God blijven en telkens eerst bij Hem te rade gaan.

 Vraag 3: Zou u zo op Hem durven vertrouwen dat u alles wat u bezighoudt kunt loslaten om te zien wat Hij gaat doen? Dat kan betekenen dat Hij van u vraagt om uw man, uw kind, uw vriendin los te laten. Of dat u uw gezondheid, toekomst, financiën en bezit in Zijn handen moet leggen. Dat u stopt met het piekeren over uw verleden en alles wat u daar zo graag anders in hand gezien. Dit vraagt van ons een kracht en een moed die we zelf niet op kunnen brengen. Zelfs het vermogen om uit onszelf en in eigen kracht los te kunnen laten moeten we loslaten. Hij leidt mij in het spoor van de gerechtigheid, omwille van Zijn Naam. Ps. 23:3 … want het is God, Die in u werkt zowel het willen als het werken, naar Zijn welbehagen. Fil. 2:13 Gebed

Deze toespraak is in zijn geheel terug te lezen op mijn website www.aineas.nl U vindt hem onder de kop ‘downloads’ en daarna ‘artikelen en folder’. 7

De kunst van het loslaten

Recommend Documents