De kracht van slimme allianties
De weg naar een duurzame versnellingsagenda
De achtergrond
De provincie streeft via het coalitieakkoord 20072011 "Investeren en verbinden" naar nieuwe, toekomstvaste perspectieven voor Limburg, een provincie die oog heeft voor en gebruik maakt van duurzame investeringen in mensen, in de waarde van onze leefomgeving en in de transformatie naar een innovatieve economie. Het gaat om het verbinden van ecologische, economische en sociale belangen voor zowel de huidige als de toekomstige generaties. Binnen het programma Bereikbaar en Duurzaam Limburg dragen wij bij aan de ontwikkeling van Limburg tot een internationale innovatieve en duurzame kennisregio. Dit alles onder de noemer duurzame bereikbaarheid en bereikbare duurzaamheid.
"Duurzaamheid is: Denken, Durven, Doen" Gedrag Product
De provincie Limburg heeft de ambitie om koploper te zijn in de toepassing van het duurzaamheidconcept Cradle to Cradle (C2C), in de ontwikkeling van de zonne-energieketen en Euregionaal Openbaar Vervoer. Hiermee wil Limburg zich profileren als duurzaamheidsprovincie. Onderscheidend is dat de provincie, gemeenten en bedrijven in Limburg op dit gebied concrete stappen zetten in de ontwikkeling van kennis en uitvoering van projecten. 32 Limburgse gemeenten (goed voor 90% van de Limburgse bevolking) hebben bijvoorbeeld begin 2009 het zogenaamde omschakelconvenant getekend. Samen met gemeenten zetten we ons in voor het bereiken van energiebesparing en een duurzame zekere en betaalbare energievoorziening voor iedereen. Met onze (eu)regionale partners werken we aan een gezamenlijke grensoverschrijdende openbaar vervoervisie en bereiden we diverse projecten voor. De inzet is concreet het goede voorbeeld geven, uitdragen en uitdagen.
Voor het inrichten van een mobiele, duurzame samenleving en de ombouw naar een duurzame energievoorziening zijn langjarige transitietrajecten nodig. Wij zetten nu de stappen op weg daar naartoe. We onderkennen de kansen en stimuleren, ondersteunen en binden koplopers waarna in de komende jaren een brede implementatie kan plaatsvinden. De provincie bevindt zich in het hart van een zich sterk ontwikkelende Europese regio. Daarom streven we bij alles naar een nauwe samenwerking met buitenlandse partners.
missie
verbinden
De werkwijze
allianties
beloven
meten
herkansing opheffen
finale
doel kennis delen Het programma Bereikbaar en Duurzaam Limburg bestaat uit de volgende, onderling samenhangende thema's: Bereikbaarheid: een robuust wegennet, kwalitatief hoogwaardig openbaar vervoer en efficiënt, multimodaal goederenvervoer. Energie: duidelijke ambitie voor energiebesparing en het opwekken van duurzame energie. Duurzame ontwikkeling: ambitie koploper te zijn in de toepassing van het duurzaamheidconcept cradle to cradle en maatregelen voor een betere lucht- en geluidkwaliteit.
vertellen
reacties
Speerpunten Personenvervoer Een kwalitatief hoogwaardig openbaar vervoer, ook grensoverschrijdend, om een volwaardig alternatief voor de auto te kunnen zijn. Goederenvervoer Multimodaal goederenvervoer, dus meer vervoer via water en spoor, dat bovendien een goede, ook grensoverschrijdende, logistieke samenwerking kent. Wegverkeer Het zo goed mogelijk benutten van de aanwezige weginfrastructuur met verkeersen mobiliteitsmanagement, zodat de bouwopgave zo beperkt mogelijk wordt gehouden. Langzaam verkeer Het stimuleren van het gebruik van de fiets, zodat vooral in de steden een maximaal effect wordt bereikt op het vlak van congestie, luchtkwaliteit én leefbaarheid. Energietransitie Energiebesparing, ontwikkeling van de zonneenergie keten en andere duurzame energiebronnen. Luchtkwaliteit en geluidhinder De kwaliteit van de leefomgeving optimaliseren door schonere lucht en minder lawaai. (De inzet is het provinciaal samenwerkingsprogramma lucht, en het faciliteringsprogramma geluid). Cradle to Cradle Koploper worden in de toepassing van het duurzaamheidconcept Cradle to Cradle in gebieds- en infrastructuurontwikkeling, bouwen en produceren en het goede voorbeeld geven.
Geheel Limburg Noord-Limburg Midden-Limburg Maastricht en omgeving Parkstad
Gebiedsontwikkeling
Mobiliteit, Personenvervoer
Klavertje 4 (Venlo) - Concretisering van C2C invulling
Euregionaal OV-plan (EMR)
Floriade 2012 (Venlo) - Concretisering van C2C invulling - Pilot Dutch Green Building Council voor Greenpark A2 passage (Maastricht) - Duurzaamheid/C2C A2 plan 'de Groene Loper’ - Invulling van DO/C2C in Prachtwijken Maastricht Noord-Oost Nadere invulling duurzaamheid (Maastricht-Valkenburg) - Workshop Geusseltpark-zwembad - Bepalen duurzaamheid van het zwembad met Greencalc instrument C2C- invulling Buitenring Parkstad - Business case duurzame Buitenring Parkstad Limburg
Euregionaal OV-Maastricht (Maastricht) - tram Hasselt-Maastricht - Maastricht – Brussel Express Euregionaal OV-Parkstad (Parkstad) - Passeerspoor Landgraaf - Spoorverdubbeling Heerlen – Landgraaf - Avantislijn - Eindhoven – Heerlen – Aken Euregionaal OV-Venlo (Venlo) - Eindhoven – Venlo – Düsseldorf Verbetering Maaslijn (Roermond Nijmegen) Light rail Zuid-Limburg (Maastricht-Heerlen)
Duurzame woonwijken - Intentieovereenkomst Beek met gezamenlijke publiciteit en Toepassing duurzaamheidsinstrument DPL - Toepassing duurzaamheidsinstrument DPL (Helden) - Workshop C2C (Helden)
Nieuwe stations (Heerlen-Maastricht) - de Kissel, Eygelshoven-Markt - Heerlen-woonboulevard, Maastricht-noord
Duurzame bedrijventerreinen (Diverse locaties) - Workshop BPMAA (Maastricht) - Workshop c mill (Heerlen)
Openbaar vervoer-as Parkstad (Heerlen)
Duurzaam bouwen en wonen - Bouwtafel – duurzaam bouwen en C2C koplopers uit de bouwkolom - Procesondersteuning Wijk van Morgen (Avantis) - COP duurzame wegenbouw - Wijk informatiecentrum (Locatie Divers)
Kwaliteitsimpuls bus - Toegankelijkheid bus (hele provincie) - Doorstroming bus (w.o. KAR) (hele provincie)
Duurzaam produceren - Overlegtafel C2C voor bedrijven - Vouchers voor C2C bedrijven - Film bedrijven (zie website) - Innovatieprijs Venray C2C - NUTEC beurs (Frankfurt (De)) - TEFAF business meeting (Maastricht) - Zitting in het C2C Forum (Brussel (BE)) - Bedrijvenkontaktdagen (Maastricht/Venlo) - Artikelen over duurzaamheid/C2C - Ecostyl beurs Thorn , business to business event in het teken van C2C
Openbaar vervoer-as Maastricht oost (Maastricht)
Doorstroming Maastricht – Aken (Maastricht-Aken)
Experimenten gratis/goedkoop OV (Maastricht-Heerlen) Ketenmobiliteit (P&R) (Maastricht – Roermond) Mobiliteit, Goederenvervoer Strategische agenda logistiek knooppunt Venlo Uitvoeringsagenda logistiek knooppunt Zuid-Limburg - Zuidelijke spooraansluiting Chemelot (EZS) - Railterminal Chemelot (RTC) - Ongehinderd logistiek systeem Born-Nedcar (OLS) Railplatform Zuid-Limburg
Voorbeeldrol Provincie: - Plan van aanpak duurzame besluiten (proces + inhoud) - Duurzaam Gouvernement - Duurzaam inkoop - Duurzaam Future Centre
Expertmeeting knooppunt Noord-Limburg (Venlo)
Kennis - verkenning Duurzame Ontwikkeling in het onderwijs - Masterclass C2C MKB bedrijven(Fontys Hogeschool Venlo) - Opzetten Europees netwerk C2CN (10 regio's in Europa) - Milieueducatieplan KEMA (basisschool) (M en N Limburg) - Milieueducatieplan (basisschool) (Z en M Limburg) - Weer- en klimaatproject (basisschool) ( Heel Limburg) - Sarah en nieuwe energie in Parkstad (basisschool) (Parkstad) - In Meerssen staat een huis* (basisschool) (Meersen) - In Landgraaf staat een huis* (basisschool) (Landgraaf) - Educatie C2C Maastricht e.o. (basisschool) (Maastricht) - Duurzame energie Westelijke Mijnstreek (Basisschool) - Stella Maris college – C2C dag (Meersen) - Installateurs als ambassadeurs (Limburg) - Solar Academy (Avantis, Heerlen) - Wijk van morgen (Avantis, Heerlen) - Lezing Masterclass C2C – Hogeschool Zuyd (Heerlen) - Lezing Congres Fairduurzamen –Driebergen - Bulletin Duurzaam Limburg ; 3 x per jaar ; zeer brede doelgroepen binnen en buiten Limburg, - Subsidie aan Stichting Planet C2C voor website cradletocradle.nl - Flyers over C2C en Limburgse projecten, ook in Duits, Engels en Frans - Rubriek op www.limburg.nl/duurzaam ontwikkelen - Lezing European Open Days 5-8 oktober in Brussel: Session: 'Lead Markets - how to take regions global'. - Duurzaamheid loont; Limburgse dag van de Duurzaamheid, 28 januari 2009 Industrion, Kerkrade
Energie
Quick wins binnenhavens (Maastricht, Sittard-Geleen, Stein, Echt, Maasbracht, Roermond, Weert, Venlo, Meerlo-Wanssum, Gennep)
Energiebesparing - Energieke bedrijventerreinen Heerlen (De Beitel), Maastricht (Beatrixhaven) en Roermond (Roerstreek) - Steunpunt provinciale wegen (Nederweert, Hulsberg, Ooyen-Wansum en Sittard) - Gouvernement klimaatneutraal (Maastricht) - Drie provinciale musea klimaatneutraal (Maastricht, Kerkrade en Venlo) - Limburgse Energiesubsidie (LES) (Limburg) - Omschakelakkoord provincie/gemeenten (Limburg) - Elektrisch rijden (Limburg) - Het Groene Net (benutting restwarmte biomassacentrale) (Sittard-Geleen) - Duurzame Onderwijscampus Parkstad (Heerlen) Duurzame energie - Duurzame Energiecentrale Limburg (DECL) (Mogelijke locaties: Venlo (greenport), Born (Nedcar), Maastricht (Belvedere) - Ondergronds Pomp Accumulatie Centrale (OPAC) (Sittard-Geleen) - Haalbaarheidsstudie geothermie N-Limburg (Venlo e.o.) - Biomassa Energiecentrale Sittard (Sittard-Geleen) - Zonnepanelen WML (Heel) Luchtkwaliteit Gemeentelijke luchtkwaliteitsplannen (NSL gemeenten) Maastricht, Venlo, Roermond, Heerlen, Sittard en Weert Aardgastankstations (Venlo en Maastricht) We willen naar 8 a 10 tankstations
Wageningen
Sustainability
Den Haag
Eindhoven
Zuid-oost Brabant
Venlo
Noord-Limburg Essen
Zuid-Limburg
Euregio Maas / Rijn
Maastricht Aken
Brussel
Keulen
Leuven
Technology
Luxemburg
Duurzame allianties
Het gaat dan bijvoorbeeld om:
In Limburg bruist het van de duurzame activiteiten. We hebben als een van de eerste Europese regio's het C2C concept omarmd. Het is de rol van de provincie om projecten (zie kaart), organisaties, mensen en partijen met elkaar te verbinden en nieuwe kansen aan te boren en op deze manier nieuwe duurzame allianties te vormen en te ontwikkelen. Zulke allianties worden ondersteund door goede grensoverschrijdende (openbaar) vervoerverbindingen.
Het inrichten van productieprocessen van bedrijven volgens het C2C principe.
We zijn op vele fronten actief en vele projecten geven vorm aan de Limburgse duurzaamheidagenda. Overheden en allerlei stakeholders zijn in diverse allianties bezig concepten door te ontwikkelen en te vertalen naar concrete projecten en producten.
Het aanzetten van burgers tot energiebesparing en duurzame energie.
Het verankeren van C2C binnen Klavertje 4. Het ontwikkelingen van kennis zoals de masterclasses. Onderzoek naar haalbaarheid grootschalig ondergronds opslagssysteem (OPAC) en een duurzame energiecentrale.
Het stimuleren van real life laboratorium voor de bouw van vier nieuwe gebouwen, waarvan de ambitie is de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van duurzaam bouwen en duurzame energie te ontwikkelen of toe te passen (Wijk van Morgen, Hogeschool Zuyd). Samen met euregionale vervoerautoriteiten ontwikkelen van een euregionale OV visie. Verschillende grensoverschrijdende transportprojecten (tram Hasselt-Maastricht, Avantislijn). Samen met gemeenten ontwikkelen van de binnenvaart.
De kans Vooral het maken van de stap naar het beïnvloeden van het keuzegedrag van de consument/burger vraagt nog concrete aandacht. Limburg gaat verder in de uitbouw van duurzame allianties; niet alleen binnen Limburg en Nederland, maar zij grijpt ook de kansen in het omliggende buitenland
Communicatie Inleiding In het coalitieakkoord ‘Investeren en Verbinden’ 2007 – 2011 is onder andere het programma ‘Bereikbaar en Duurzaam Limburg’ opgenomen. Dit programma geeft invulling en uitvoering aan de portefeuille van gedeputeerde Bert Kersten. In het programma ‘Bereikbaar en Duurzaam Limburg’ zijn de doelstellingen geformuleerd inzake de realisatie van een degelijk wegennet, goed openbaar vervoer en slimme oplossingen voor efficiënt goederenvervoer. Daarbij moet óók verantwoord worden omgegaan met de leefomgeving. Vervoer dient ook veilig en schoon te zijn. Daarom is een bereikbaar Limburg onlosmakelijk verknoopt met een duurzaam Limburg. En duurzaam houdt in: schonere lucht, minder energieverbruik, meer gebruik maken van 'groene' energiebronnen, minder lawaai. En innovatieve projecten stimuleren die uitgaan van het duurzame principe dat het milieu er geen enkele last van heeft (cradle2cradle).
Breder communiceren De afgelopen 2 jaar zijn veel initiatieven genomen en projecten gerealiseerd. Andere projecten bevinden zich in een ver stadium van realisatie. Weer andere zitten nog in de ontwikkelingsfase en zullen de komende 2 jaar gerealiseerd worden. Daarover wordt en is veel gecommuniceerd. Deze communicatie is met name gericht op de betrokken stakeholders en in mindere mate op de Limburger. De communicatie moet nu breder ingezet worden. Dit moet ervoor zorgen dat de Limburger goed geïnformeerd wordt over wat er allemaal door de Provincie aan de ontwikkeling van duurzaamheid wordt gedaan. Strategie Het is van belang de komende twee jaar structureel te laten zien wat we gedaan hebben, wat we nog gaan doen en welke samenhang er bestaat tussen de onderscheidende projecten. Belangrijk is duidelijk te maken aan de Limburgers: wat heb ik daaraan, welk voordeel zit er voor mij in.
Limburglaan 10 NL-6229 GA Maastricht
Vermeulen, 2009
c
Postbus 5700 NL-6202 MA Maastricht
