Nieuwjaarstoespraak 2015 Schouwburg Deventer, 6 januari 16.30-19.30 uur
Dames en heren, Een fantastisch 2015 gewenst! Fijn dat u allemaal gekomen bent, hier in de Deventer Schouwburg, voor de Deventer Nieuwjaarsreceptie. Een Sfeervolle start van het nieuwe jaar, die u wordt aangeboden door de samenwerkingspartners die zich zojuist al aan u hebben gepresenteerd. Onze receptie is een mooi voorbeeld van partnerschap zoals we dat in Deventer al jaren kennen. Eén gezamenlijke receptie waarbij we elkaar de hand drukken en dan samen de schouders zetten onder de uitdagingen van het nieuwe jaar. Daar wordt in andere plaatsen, waar iedereen z’n eigen feestje heeft, nog wel eens met enige afgunst naar gekeken. Hoe doen ze dat toch in Deventer… De jaarwisseling ligt alweer bijna een week achter ons en is gelukkig relatief rustig en veilig verlopen. Elk jaar zoek ik een thema of rode draad in mijn nieuwjaarstoespraak dat ons allemaal op een of andere manier raakt of verbindt. Vorig jaar had ik het over het maken van een selfie. Over hoe u en ik participeren in de samenleving. Het viel mij op dat onze Koning (wellicht geïnspireerd op mijn toespraak ..) in zijn kerstoespraak zei dat Nederland méér is dan 16 miljoen selfies. En daar ben ik het roerend mee eens. Het gaat om meer dan uw en mijn individuele ontplooiing en het tolereren of accepteren van de mensen om ons heen. Belangrijk is een open hart en uitgestoken handen naar onze medemens. Als we de handen in een slaan kunnen we zo veel meer bereiken dan ieder voor zich. 1+1=3!
1
De handen in een slaan hebben we het afgelopen jaar gedaan op het gebied van de drie grote decentralisaties in het sociaal domein. Dan doel ik op de overheveling van taken en bevoegdheden op het gebied van jeugd, werk en zorg van het rijk en provincie naar de gemeenten. Dit is per 1 januari 2015 in gegaan en de gemeente is als meest nabije overheid nu verantwoordelijk geworden voor een groot aantal nieuwe taken. De overheveling van taken ging gepaard met een bezuinigingsopgave (minder geld voor hetzelfde werk). Gelukkig hebben we ons niet naar binnen gekeerd om dit ‘probleem’ op te lossen maar hebben we nadrukkelijk de samenwerking gezocht met andere gemeenten in de regio en de vele partners in het werkveld. We hebben ook onze nek uitgestoken om anderen aan te sporen tot samenwerking en ons ingezet om waar mogelijk effecten op het verdwijnen van arbeidsplaatsen in te dammen. Ik ben er van overtuigd dat er een goed raamwerk staat om onze gezamenlijke ambities te realiseren. Namelijk een zorgzame samenleving waarin mensen zelf de regie in hun leven hebben en houden. En dat er ook een goed vangnet is om te voorkomen dat er iemand tussen wal en schip valt. Als gemeentelijke overheid willen we er met passie voor gaan, dicht bij de mensen en de zekerheid uitstralen dat we er samen staan. 2015 is het jaar van de waarheid en we gaan ongetwijfeld nog dingen tegen komen die niemand voorzien had, maar we gaan er voor en samen zullen we het verschil maken. Deze andere manier van werken sluit ook aan bij een bredere verandering in onze samenleving. Oude reflexen zoals bijvoorbeeld meer regels bedenken om een bepaalde mate van (schijn) zekerheid te creëren worden langzaam losgelaten. Flexibiliteit en ruimte voor maatwerk krijgen meer ruimte. Mensen struikelen over de leegheid van protocollen en standaardisering die niet meer passen bij wat zij persoonlijk relevant vinden. Oude collectiviteiten lijken achterhaald, we zien steeds meer burgers, consumenten en werknemers initiatief naar zich toe trekken. Mensen van nu willen van betekenis zijn. 2
We willen weten wat de relevantie is van wat we doen binnen het grotere geheel. Werken aan onze eigen betekenis kunnen we alleen in relatie tot anderen. “Ik ben omdat wij zijn” dat is ubuntu (naar Nelson Mandela en Desmond Tutu). Ook de sterke groei van maatschappelijk betrokken ondernemen (MBO) in Deventer past naadloos binnen deze ontwikkeling. Het gaat om meer dan alleen geld verdienen. Wat we doen moet ook van betekenis zijn. Maatschappelijk betrokken ondernemen is geen hype maar wordt steeds meer een vanzelfsprekendheid. Kijk hoe bedrijven, instellingen, verenigingen elkaar vinden via buro MBO en de Deventer beursvloer. En kijk naar de mooie initiatieven op dat gebied zoals Eagles 4Deventer, Stichting Present, Deventer Werktalent enz. En door een actieve samenwerking tussen deze initiatieven is er het afgelopen jaar een hecht maatschappelijk betrokken netwerk ontstaan. Ik ben blij te zien dat we niet alles alleen op geld of economische betekenis waarderen. Een verbreding van financiële waarde naar menselijke waarde en persoonlijke relevantie binnen de context van werk, leven en burgerschap. Een rijk leven wordt niet langer alleen in geld uitgedrukt maar ook in betekenis en verbondenheid. Dat is volgens mij waar onze Koning Willem Alexander op doelde toen hij zei dat Nederland meer is dan 16 miljoen selfies. Deze receptie is een mooi voorbeeld van de intensieve samenwerking in onze gemeente tussen onderwijs, ondernemers, overheid en de culturele en toeristische sector. Lokaal werken we actief samen aan de drie speerpunten van DeVisie 2020, namelijk om Deventer verder te ontwikkelen op onze drie kernkwaliteiten als: Boeiende Beleefstad, als Duurzame Maakstad, en als Open Informatiestad We hebben al mooie resultaten bereikt en er staat veel op de rol. 3
Maar Deventer ligt niet op een eiland. Het is belangrijk om de samenwerking verder uit te bouwen. We zijn daar denk ik goed mee bezig, bijvoorbeeld binnen de Cleantechregio Stedendriehoek en de Hanzesteden. In dit verband wil ik, ook in het licht van de komende verkiezingen, een oproep doen naar de provincies Gelderland en Overijssel. Deventer en de stedendriehoek liggen niet in de uithoeken, in de periferie van beide provincies. Kijk verder dan de provinciegrens. Gooi die oogkleppen weg! Deventer en de Stedelijk netwerk Stedendriehoek liggen met bijna 450.000 inwoners in het hart van Oost Nederland. Fantastisch gelegen en ontsloten. Met een enorme economische en sociale kracht, ambitie en dynamiek. Hier gebeurt het! Zoals gezegd, we liggen niet op een eiland. We werken als Deventer grensoverschrijdend samen. Maar er liggen nog meer kansen om te benutten. Ook in de samenwerking tussen verschillende regio’s en internationaal. Zo zal bijvoorbeeld een gezamenlijke Deventer agenda voor meer samenwerking op internationaal terrein naar verwachting dit voorjaar worden gepresenteerd. Door de handen in een te slaan kunnen we zoveel meer bereiken dan ieder voor zich. 1+1=3 Zo is het ook met veiligheid. De afgelopen jaren ben ik, in tegenstelling tot veel van mijn collega’s, nooit uitvoerig ingegaan op het thema veiligheid. Dit jaar wil ik er wat uitvoeriger bij stilstaan. Waarom? Dat merkt u zo. Dit jaar vieren we dat 70 jaar geleden Nederland werd bevrijd. Ook in Deventer zullen we, hopelijk in aanwezigheid van vele veteranen, uitvoerig stilstaan bij het herstel van onze vrede en veiligheid. Hoogtepunt is een taptoe die op 5 mei zal plaatsvinden in het stadion van GAE. De Tweede Wereldoorlog heeft miljoenen mensen het leven gekost. En ondanks dat wij al weer 70 jaar in vrede en veiligheid mogen leven is dat op zoveel plaatsen in deze wereld zo anders. 4
Via de onafgebroken stroom mediaberichten, het vertrek jihadgangers en komst van vluchtelingen naar Nederland komt het ons heel dichtbij. Laten we ook vandaag in onze samenleving alert blijven en strijden tegen de zaken die destijds en ook vandaag zo ongelofelijk ontaardden. Zoals het inferieur achten van bepaalde groepen mensen vanwege geloof, ras of seksuele geaardheid. Strijden, vooral door het goede te doen: de betrokkenheid op en uitgestoken hand naar onze naaste. Vanouds is openbare orde en veiligheid een kerntaak van de overheid. Terecht, want het gaat om een basale levensbehoefte en het borgen van de openbare orde en veiligheid is basis voor een functionerende samenleving. Zelfs mag de overheid waar noodzakelijk geweldsmiddelen inzetten om dit veilig te stellen. Maar toch is veiligheid iets waarvoor iedere Deventenaar een eigen verantwoordelijkheid draagt. In eigen gedrag, denk bijvoorbeeld aan heel praktische dingen als mogelijkheden om brand en inbraken tegen te gaan. Maar ook in het samen met andere Deventenaren oog en oor zijn voor politie en andere hulpdiensten. Zo doen inmiddels meer dan 8000 Deventenaren mee aan burgernet. En via buurtveilig sturen Deventenaren mee op de prioriteiten in hun eigen woonomgeving. Als gemeente en als samenwerkende gemeenten binnen de veiligheidsregio IJsselland vinden we het belangrijk om zelfredzaamheid te stimuleren. Waarom? Omdat mensen vaak veel meer kunnen dan ze zelf denken. Weten wat je kunt doen voor, tijdens of na een incident kan een groot verschil maken. Natuurlijk, in noodsituaties staan politie, brandweer en ambulancedienst altijd paraat. In de eerste paar minuten bent u echter op uzelf aangewezen. In zo'n situatie is het goed om te weten hoe u het best kunt handelen. 5
Ook als er niets aan de hand is, is het toch belangrijk voorbereid te zijn op risico's of maatregelen te treffen om ze voorkomen. Een eenvoudige rookmelder, EHBO-kennis of wat praktische dingen in huis hebben om niet helemaal hulpeloos te zijn bij uitval van stroomof gasvoorziening zijn al een heel goed begin. Het kan zelfs levensreddend zijn! Veiligheid speelt op veel terreinen. Denk aan sport, wonen, onderwijs, evenementen, uitgaan maar ook aan de zorg Het gaat dus over meer dan alleen inzet van politie en handhavingscapaciteit van de gemeente. Het vraagt juist om samenwerking met o.a. woningbouwcorporaties, onderwijsinstellingen, bedrijven, horeca en sportverenigingen. Je ziet vaak dat het borgen van veiligheid of het handhaven van afspraken binnen een groep door de groep zelf beter werkt dan het eenzijdig inzetten van handhavingsinstrumenten. Net voor de jaarwisseling heeft de gemeenteraad de nieuwe meerjarenvisie veiligheid vastgesteld. Een visie die samen met deze verschillende groepen en organisaties is vormgegeven. De visie bouwt voort op de succesvolle aanpak van de afgelopen jaren. Kernwoord ook hier is samenwerking: veiligheid doe je samen. Deze succesformule heeft de afgelopen jaren geleid tot een forse afname van het aantal incidenten. De afgelopen negen jaren laten een daling van het aantal delicten zien van 9200 naar minder dan 6800. Dat is echter geen reden om tevreden achterover te leunen. Het vasthouden van het huidige veiligheidsniveau gaat zeker niet vanzelf. En op diverse terreinen zoals woninginbraken en andere high impact crimes willen we nog betere resultaten bereiken. Ook ontstaan nieuwe bedreigingen van de veiligheid die om een antwoord vragen. Maar er zijn de afgelopen jaren al fantastische initiatieven genomen en aansprekende resultaten geboekt. Daarom is in het bestuursakkoord van het gemeentebestuur opgenomen dat we jaarlijks de Deventer Veiligheidsprijs gaan uitreiken. 6
Om een persoon een groep of organisatie te onderscheiden die zich de afgelopen tijd op een onderscheidende en betekenisvolle manier hebben ingezet om de veiligheid in Deventer te verbeteren. Vanmiddag mag ik de eerste Deventer Veiligheidsprijs uitreiken. De komende jaren zal de prijs worden uitgereikt tijdens de landelijke week van de veiligheid in oktober. De prijs is een werk van keramiek (laten zien). Het verbeeld een ontkiemend zaad. Zowel de veilige bescherming die de omhulling biedt als de enorme groeikracht van het nieuwe wordt op een aansprekende manier verbeeld. Ook het gebruikte materiaal is een mooie metafoor voor veiligheid in de combinatie van hardheid, stevigheid en kwetsbaarheid. De prijs is gemaakt door Riet Bakker kunstenares uit Friesland. Onlangs heeft ze haar werk nog geëxposeerd bij ons in de Bergkerk tijdens de jubileumexpositie van de Landelijke Vereniging van Keramisten. De veiligheidsprijs gaat naar een organisatie die al geruime tijd actief is om de veiligheid op de bedrijventerreinen te vergroten. In 2010 kwam deze organisatie met een businessplan dat getuigde van durf en ambitie. Het plan betrof een omvangrijk project voor de invoering van intelligente camerabewaking van alle bedrijventerreinen. Het project stond voor een proactieve vorm van beveiliging door gebruik te maken van de allernieuwste technieken. In 2011 en 2012 is met veel inzet en volharding gewerkt aan de realisatie van het project dat in 2013 volledig operationeel is geworden. Het resultaat: een forse afname van criminaliteit op onze bedrijventerreinen. En nu op de drempel van 2015 is de laatste uitdaging aangegaan: cameratoezicht op het nieuwe in ontwikkeling zijnde bedrijvenpark A1.
7
Maar de organisatie richt zich niet alleen op cameratoezicht. Via het keurmerk veilig ondernemen voor bedrijventerreinen is de winnaar van de eerste veiligheidsprijs al jaren bezig om via diverse maatregelen en een intensieve samenwerking met ondernemers politie en gemeente te komen tot veiliger bedrijventerreinen. Een geweldige bijdrage aan een veilig en aantrekkelijk ondernemersklimaat Kortom, de winnaar van de eerste Deventer veiligheidsprijs heeft zich jarenlang onderscheiden door ambitie en daadkracht waar het gaat om het behouden en verbeteren van het ondernemersklimaat op de Deventer bedrijventerreinen. Die daadkracht wordt bevorderd door een goede organisatie waarin alle ondernemersverenigingen van de diverse bedrijventerreinen (Bergweide, De Weteringen, Kloosterlanden en straks ook A1) zijn vertegenwoordigd. De jarenlange inzet, de constructieve wijze waarop dat is gebeurd en de resultaten die hierdoor gerealiseerd zijn voor ons aanleiding geweest om de Deventer veiligheidsprijs toe te kennen aan…u raadt het al.. de Stichting Bedrijvenparkmanagement Deventer! Mag ik voorzitter Arjen Vels en de andere bestuursleden en de parkmanager die aanwezig zijn naar voren vragen om de prijs in ontvangst te nemen? Overgaan tot uitreiken van de veiligheidsprijs Tot slot: ik wens een u allen …..een voorspoedig en veilig 2015!
8
