De Inloper Maandblad van Inloophuis Emmen
Maart 2013
Dit is een uitgave van: Het Inloophuis de Emmerdennen, Boslaan 135, 7822 EP Emmen. Tel.:0591-616602 Internetplekje : www.inloophuisemmen.nl Aan dit nummer werkten mee: Henk, Team Inloop, Frieda, Paul v.d. S, David, Jan F Tinus en Marco Eindredactie: Henk Staats. Stukjes voor de Inloper graag sturen naar
[email protected] Hallo Inlopers
Voor je ligt het maart nummer met weer van alles en nog wat. Dit nummer staat voor een groot gedeelte in het teken van taal. Eigenlijk was het de bedoeling om dit hele nummer in het teken van taal te maken maar ook vindt in maart de week van de psychiatrie plaats. Met dit jaar als thema: Stigma en zelfstigma. Dus ook daar besteden we uitgebreid aandacht aan in dit nummer. Buiten is het net zoals een maand geleden weer winter en er ligt alweer sneeuw. Een winter is voor mij niet compleet zonder sneeuw en ijs en wat dat betreft is dit weer een echte winter. Op de menu lijst vind je de deze maand elke week een streekgerecht. Verder dus wat stukjes over stigma en zelfstigma. Als het dan om zelf stigma gaat.. Daar kun je dan wel zelf iets aan doen !! Marco heeft een leuk Drents stuk ingeleverd over de Drentse kerel. Daarnaast weer de Inloper van de maand en een leuk stuk van Frieda over psychisch ziek zijn. Op dit moment zit ik nog op wat kopy te wachten en dat is dan even weer afwachten en morgen is de uiterste inleverdatum. Ook de activiteitenlijst is nog niet af. De uiterste inleverdatum voor het aprilnummer is 11 maart. Verder wens ik een ieder veel leesplezier en tot de volgende keer !!!
Henk S 2
Inloper van de maand David Venema 1. Waar ben je geboren? Wanneer? Haarlem 20 september n1963 2. Welke school heb je gedaan? Lagere school, LTS machine en constructiebankwerker. En daarna een bouw/timmeropleiding aan het Centrum Vakopleiding 3. Wat is jouw woonsituatie? Zelfstandig 4. Hoe ziet jouw weekindeling er uit? Ik werk vier dagen in het inloophuis. Op maandag geef ik djembee les. In het weekend een beetje sporten, film kijken 5. Hoe gaat het met je? Goed fantastisch 6. Wat betekent het inloophuis voor jou? Hoofdzakelijk werk. 7. Wat wil je dat de mensen van het inloophuis van jou weten? Dat ik altijd positief in het leven wil staan. Ik probeer van elke dag een positieve dag te maken. 8. Heb je ook hobby's? Percussie spelen, spor,t voetbal, volleybal en zwemmen. 9. Wat zijn de opvallende zaken in jouw leven tot nu toe? Dat ik terug ben in het werkproces en door de sociale contacten hierdoor sta ik anders in het leven en ik probeer altijd positief te blijven. Structuur is voor ieder mens belangrijk 10. Wat zijn jouw toekomstplannen? Dat ik mijn leerwerkproject kan afronden. En dan hoop ik weer terug te keren in het arbeidsproces. 11. Hoe zou jij je karakter omschrijven? Normaal 12. Wil je nog iets kwijt? Nee, ik zou het zo niet weten. Ik wil hierbij David bedanken voor dit interview. 3
op dinsdag 19 maart om 13.30 uur
4
Omdat ik een enorm hartstochtelijk mens ben schrijf ik soms ook gedichten over wat ik zoal meemaak in mijn passionele leven. Het gedicht wat hieronder beschreven staat beschrijft de intieme snaren van mijn hart die door een bijzondere vrouw ooit werden beroerd Titel:
Een zintuigelijke gewaarwording Ogen die mij fluisterend aankijken, Jouw lichaamsgeur maakt mij blind van genot, Jouw tedere handen voel ik zachtjes strelen over mijn oren, We laten onze kloppende harten zien aan elkander, Wat ik zie, hoor, ruik en proef smaakt naar meer! Ik wil jou helemaal begeren, Wil jij mijn liefde voor jou beheren? Dan open je je mond en spreek je gevoelige woorden die ik hoor, maar… Wat voor stanklucht zie ik in mijn neusgaten binnentreden? Ga eens gauw tandenpoetsen!!!!! Bedacht en geschreven door Marco Peters©
Heintje Davids Heintje Davids was een recidiverend wonder, Dat is op z’n zachts gezegd: “erg bijzonder!” Terug kwam hij keer op keer, Maar nu komt zij niet meer… Ook niet meer om te dweilen, Want nú is zij daadwerkelijk wijlen… Bedacht en geschreven door: Marco Peters©
5
:
Column Wisten jullie … dat? Dit keer Stigma's of stigmatiseren. In het kader van de week van psychiatrie, deze keer een speciale column gewijd aan dit onderwerp. Veel mensen hebben te maken (gehad) met stigmatisering oftewel een vooroordeel over (een deel van) hun leven. Dit houdt in dat iemand beoordeeld wordt en geplaatst in een hokje die gedacht wordt bij iemand te passen op grond van een kenmerk. Dit kan allerlei vormen aannemen, maar een zeer hardnekkige is nog altijd de stigmatisering van mensen met een psychische stoornis dan wel psychiatrische achtergrond. Alvorens hierop in te gaan eerst nog iets iver de herkomst van het woord. In diverse woordenboeken en encyclopedieën staat als omschrijving: Stigma – (1) Merkteken, brandmerk, (2) Een symptoom dat kenmerkend is voor een ziekte en dus beslissend voor de diagnose, (3) wondteken van Christus. Dit of soortgelijke omschrijvingen en definities zijn veelal terug te vinden. Stigmatisatie is afgeleid van het Griekse woord S T I G M A = litteken en is het op gezette tijden verschijnen van de lijdenstekenen van Christus op het lichaam van de gestigmatiseerde, waaronder Franciscus van Assisi. Eind 19e eeuw lukte het om door posthypnotische suggesties kunstmatig stigma's bij proefpersonen te verwekken, dit bleek ook door auto (=zelf) suggestie mogelijk te zijn. Echter hebben wetenschappers ook laten zien dat een gebrek aan vitamine P de bloedvaten doorlaatbaar laat zijn (verwijd), waardoor stigmatisatie makkelijker zou worden gemaakt. Het gebrek komt door een eenzijdige en gebrekkige voeding. Tevens werden stigma's gebruikt om slaven en verraders te brandmerken, zodat ze herkenbaar waren. Maar terug naar de week van de psychiatrie. Ook al slaan de meeste beschrijvingen op iets anders dan waaronder in de volksmond wordt verstaan onder een stigma, stigmatisatie en stigmatiseren, dat is het plaatsen van iemand in een hokje met bijbehorende stereotypen (vooroordelen) op grond van een kenmerk of achtergrond. Mensen die gekenmerkt worden doordat ze opgevangen zijn in de psychiatrie dan wel een (of meer) psychische stoornis(sen) hebben, worden vaak in een hokje gezet. Op hun voorhoofd wordt een etiket geplakt en worden daarnaar ook vaak behandeld. Ongeacht of dit terecht is of niet. Het is moeilijk om een eenmaal opgeplakt etiket te verwijderen of er geen last van te hebben. Vandaag de dag slaat stigmatiseren vaak op het brandmerken, het hebben van een vooroordeel ten opzichte van mensen die zich bevinden in een bepaalde groep. Meestal zijn dit negatieve oordelen met een negatieve uitwerking, die het functioneren van iemand en soms zelfs het leven van iemand flink bemoeilijkt. Dit brandmerken zorgt er tevens voor dat vaak wordt afgezien van het vertellen over een achtergrond van een (voormalige) psychische stoornis en of in aanraking komen met psychiatrie. Zoals het lastig is om af te komen van een letterlijk brandmerk is dit ook zeer moeilijk met betrekking tot een negatieve stereotypering. Overigens is het ook herhaaldelijk wetenschappelijk aangetoond dat het stigmatiseren van (groepen van) mensen nadelig is voor de gestigmatiseerden. Dat stigmatisering invloed heeft op sociale contacten. Zo is in 2001 door Perlick e.a. vastgesteld dat stigmaverwachtingen negatief verbonden zijn met sociale re-integratie. Stigmatisering of de angst daarmee te maken te krijgen, kunnen er voor zorgen dat iemand psychologische of psychiatrische hulp mijdt. De angst dat als het bekend wordt, dit kan leiden tot vooroordelen, anders behandeld worden, onbegrip of zelfs sociale uitsluiting. De gevolgen van stigmatisering kunnen soms bijna net zo schadelijk zijn als de psychische stoornis of het psychiatrische verleden op zich. Denk maar aan sollicitaties, maar ook vriendenkringen, familie en zelfs (romantische) relaties, waardoor mensen dit 6
soort dingen vaak verzwijgen uit angst voor de gevolgen van stigmatisering. Dit opkroppen en verstoppen hiervan kan soms nog erger zijn dan de stoornis zelf en als mensen dit wel uiteindelijk durven ondervinden ze vaak de negatieve reacties. Gevoegd bij de hindernissen die mensen kunnen ondervinden door stigma's in de samenleving betekent dit een belangrijke verstoring in en voor het deelnemen aan de samenleving. Juist de hardnekkigheid en soms haast wel ingeburgerd lijkende negatieve opvattingen in de maatschappij maken dat stigma's een belangrijk obstakel zijn (ook onderschreven door de wereldorganisatie van psychiatrie). Voor mensen om te functioneren of om open te zijn over waar zij last van hebben. Naast het grotere geheel van om de samenleving als het ware “om te scholen”, waardoor het stigmatiseren af neemt. (http://stigmatiseren.webklik.nl/page/stigma). Voor Nederland hebben diverse auteurs geclaimd dat door het niet nadrukkelijk onderzoeken van vooroordelen en discriminatie van mensen met een psychische stoornis dit gevolgen kan hebben voor deze groep. Dit (naast het uitblijven van het afbouwen van stigmatisering van mensen met een psychische stoornis) zorgt er voor dat deze groepen meestal buiten beschouwing blijven in de politieke aandacht en de besluitvorming over mensen met een “handicap”. Als er al aandacht is dan worden groepen gemakshalve over een kam geschoren met andere handicaps. Al deze stigma's en gevolgen die dreigen, zorgen er voor dat sommigen aan zelfstigmatisering gaan doen. Zij gaan hun eigen mogelijke functioneren en deelnemen aan het maatschappelijk verkeer bij voorbaat ondermijnen doordat ze zelf al de eigen stoornis als obstakel gaan zien en vermijden uit zichzelf al situaties. Alsof dit alles al niet genoeg is stigmatiseert de psychiatrie zelf ook mensen en proberen patiënten in hokjes en algemeenheden te stoppen. Dit is al zelfs terug te vinden in de wijze van de psychiatrische diagnostiek middels schema's en behandelwijzen. Het anders labelen van een stoornis zoals “bezetenheid door de duivel”, wat een stigma was, door hysterie, zorgde er voor dat het begrip hysterie op zich weer een stigma opleverde. Stigma's hinderen het deelnemen van mensen aan de maatschappij en staan deels een goed (althans beter) zelfbeeld veelal in de weg. Het hebben van een psychische stoornis belemmert alleen al in meer of mindere mate het functioneren in de maatschappij en in sociale situaties. Als daarbij dan ook stigmatiseren komt, dan remt dat in vele gevallen het beter deelnemen aan de maatschappij af en zorgt het voor extra problemen in het zichzelf weten te ontplooien door mensen met een psychische stoornis. Uitkomen voor een dergelijke stoornis is al lastig genoeg, maar stigmatisering zorgt voor extra moeite hierin. Het totaal uitroeien hiervan zal wel zo niet onmogelijk dan wel heel moeilijk zijn, mensen laten zich nu eenmaal niet zo makkelijk sturen en informeren over hun denkbeelden en patronen. En eenmaal een stigma opgeplakt krijgen als ware het een etiket met superlijm, het blijft plakken aan iemand, zorgt voor een onnodige extra hindernis. Iemand bedenkt zich wel heel goed als extra uitsluiting dreigt. Goede voorlichting aan de hele samenleving, zowel als aan de groep zelf, aan familieleden, zowel als aan hulpverleners, politici en bestuurders. Er moet dus ook goede informatie beschikbaar zijn over psychische stoornissen en moet er duidelijk worden gemaakt dat het hebben van een stoornis niet betekent dat iemand incapabel en instabiel is. Vanzelfsprekend zullen sommige mensen aanpassingen nodig hebben en zal niet voor iedereen een vooraanstaande rol zijn weggelegd, maar geldt dat niet voor iedereen, stoornis of niet? Bronnen: diverse woordenboeken en encyclopedieën zoals Sesam geïllustreerde en alfabetische encyclopedie en verder Wikipedia over stigmatiseren, www.stigmatiseren.webklik.nl en Psychiatrische stoornis en stigma door C.F.A. Milders uit tijdschrift voor psychiatrie 5 1 ( 2 0 0 9 ) 3.
Paul van der Sluis 7
Komt dat zien! Exotische mensen in de 19e eeuw auteur: Ellen Rorije Miljoenen mensen reizen tegenwoordig de wereld over om andere volkeren en culturen te zien. De een met een nog grotere camera dan de andere. In de 19e eeuw ging dat er heel anders aan toe. Wie wilde kon ongegeneerd exotische of opmerkelijke mensen bekijken op de wereldtentoonstelling. In een tijd waarin er nog geen vliegtuigen waren en zowel treinreizen als bootreizen voor weinigen waren weggelegd, werd het plan opgevat om mensen uit andere landen naar Europa te halen. Vooral om te laten zien dat er volkeren op de wereld zijn die niet in stenen huizen leven en dus primitief zijn naar de maatstaven van de Europese - vooral materiële - vooruitgang in die tijd. Freakshows Het kijken naar de ander was in de 19e eeuw niet nieuw. Al in de 18de eeuw vonden er in Europa de zogenaamde freakshows plaats. Deze shows dankten hun populariteit aan de nieuwsgierigheid en sensatiezucht van mensen naar het ongewone. Naast mensen met een bijzonder talent zoals vuurspuwers werden er ook mensen getoond met een zeldzame handicap of ziekte zoals siamese tweelingen of vrouwen met overmatige lichaamsbeharing. De bekendste van deze tentoongestelde mensen is Saartjie Baartman (1789-1815), ook wel de Hottentot-Venus genoemd. (Zie ook de film Black Venus). Zij werd door haar blanke meesters aan het publiek getoond om te laten zien dat er buiten Europa mensen met een andere huidskleur leven die ver van de beschaving afstaan. Dit ging nog over individuele personen. Op de wereldtentoonstellingen ging het ineens over hele groepen. Wereldtentoonstelling In 1851 vond in Londen de eerste wereldtentoonstelling plaats. Deze tentoonstelling kwam voort uit de vele nationale nijverheidstentoonstellingen die er in verschillende landen plaatsvonden. Het werd tijd voor een internationale variant. Bij deze wereldtentoonstellingen probeerden de verschillende voornamelijk westelijke landen hun handelscontacten uit te breiden. Ook wilden ze laten zien wat hun vooruitgang bracht en daarmee hun beschaving propageren. Dit alles leidde ertoe dat het nationalisme werd aangewakkerd. De wereldtentoonstellingen groeiden uit tot een groots evenement waar miljoenen mensen op af kwamen.
8
Exotische mensen Werden de koloniën in eerste instantie vertegenwoordigd door koopwaar, al snel vonden de organisatoren dat er speciale koloniale afdelingen moesten komen waarbij ‘wilde’ of ‘exotische’ mensen tentoon werden gesteld. De gemiddelde Europeaan bezat in de 19e eeuw weinig kennis over bewoners van andere continenten. Om ze dan in levende lijve te zien tijdens deze tentoonstellingen was lange tijd een goed betaalde vorm van amusement. De eerste wereldtentoonstelling waar mensen tentoon werden gesteld was die van Amsterdam in 1883. Daniël Veth, een civiel ingenieur en ontdekkingsreiziger verbleef in 1882 in Nederlands-Indië met een officiële regeringsopdracht. Hij moest ervoor zorgen dat alle koloniale materialen voor de wereldtentoonstelling van 1883 in Nederland terecht kwamen. Het leek hem een goed idee om een Indische Kampong te bouwen op het tentoonstellingsterrein. Dit om een levende illustratie te geven van de inheemse bevolking. Tijdens de tentoonstelling van 1883 leefden 38 mensen uit Nederlands-Indië in deze kampong. Daarnaast leefden 28 mensen uit Suriname in een ‘Indianenhut’ een ‘boschnegerhut’en een ‘Plantagehut’. Dit alles omsloten door hekken in een soort circustent. Koloniale dorpen Deze mensenshows werden enorm populair, vooral door de raciale en imperialistische denkbeelden van die tijd, en vormden vanaf 1883 een vast onderdeel van de wereldtentoonstelling. Er werden complete koloniale dorpen gebouwd. Tijdens de wereldtentoonstelling van Chicago in 1893 werden tentoongestelde mensen per etniciteit gerangschikt zodat ‘de evolutie van de mens beter bestudeerd kon worden’. In 1900 was Parijs aan de beurt, welke met 50 miljoen bezoekers de best bezochte was van de 19de eeuw. Hier konden mensen niet alleen kijken naar de verschillende ‘rassen’, maar konden ze zich ook laten ronddragen door zwarte Afrikanen. Groeten uit de rimboe In 2010 werd er nog een wereldtentoonstelling georganiseerd in Shanghai, alleen heet die nu Expo. Mensen werden er niet meer tentoongesteld. Betekent dit nu dat we in een wereld leven waarin we 'vreemde' culturen in hun waarde laten? Een populair programma als Groeten uit de rimboe bewijst het tegendeel. We kijken nog steeds naar de ander als zijnde minder beschaafd, alleen doen we dat nu voor de buis of door de wereld over te reizen.
9
Jaren 70 en 80 weetjes 1 februari 1975 - In Nederland wordt het dragen van een helm op een bromfiets verplicht. 31 januari 1980 - Koningin Juliana maakt bekend dat ze op 30 april zal aftreden. 29 januari 1988 - Bij de KRO is de finale van de Soundmixshow op televisie. Voor de jurering was iets nieuws bedacht: kijkers konden een 06-nummer bellen, en hun keus maken. Nadat Henny Huisman het systeem had uitgelegd en de woorden "U kunt nu bellen" had gesproken, brak de hel los. Het telefoonnet raakte volslagen ontregeld. Twee Aalsmeerse politieagenten meldden zich in de studio, en vroegen of het afgelopen kon zijn. 1,2 Miljoen mensen hadden gelijktijdig het 06-nummer gebeld. Maar 139-duizend mensen wisten de studio te bereiken. Jos van den Brom als John Denver won de finale overigens, op zeer korte afstand gevolgd door 'Whitney Houston'. 27 januari 1987 - Sovjetpartijleider Michail Gorbatsjov kondigt in een toespraak in Moskou democratiseringen aan. Motto's zijn glasnost (=openheid) en perestroika (=verandering). 23 januari 1970 - Vandaag verbranden de Dolle Min'as hun bh in Amsterdam. In navolging van de corsettenverbranding worden bij het standbeeld van Dolle Mina massaal bh's verbrand. De naam Dolle Mina, bedacht door Selma Leydesdorff, is ontleend aan de bijnaam van de vrouwenstrijdster Wilhelmina Drucker (1847-1925) 'IJzeren Mina'. Wilhelmina Drucker streefde ook toen al naar de bevrijding van de vrouw in een socialistisch perspectief, net als de Dolle Mina. 22 januari 1983 - De film ET van Steven Spielberg is op deze dag de film die het meeste geld in het laatje gebracht heeft. In minder dan een jaar tijd bracht de film over het buitenaardse wezentje 194 miljoen dollar op. Daarmee stootte hij de vorige nummer 1, Starwars, van de troon.
22 januari 1984 - Op deze dag (en de dag erna) valt er heel veel sneeuw in Nederland. In Noord-Holland ligt op veel plaatsen 15 tot 30 centimeter sneeuw. In Amsterdam loopt door de sneeuwval de dag erna, op 23 januari, het verkeer zelfs helemaal vast. 4 februari 1981 - De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Weinberger pleit voor de plaatsing van neutronenbommen in West Europa. Hij doet zijn pleidooi op 4 februari 1981. 7 februari 1973 - Johan Cruijff staat vanaf vandaag in Madame Tussauds in London. Tot groot verdriet van de Engelsen neemt Johan Cruijff de plaats in van George Best. 7 februari 1980 - In Los Angelos gaat het rockoratorium The Wall van Pink Floyd in première. 6 februari 1971 - Astronaut Alan Shepard speelt een partijtje golf op de maan. Hij haalde flink uit en slaat de ballen honderden meters ver weg. Dat is ook niet verwonderlijk want golfballen zijn op de maan een stuk lichter dan op aarde.
10
Aangezien het binnenkort de week van de psychiatrie is had ik een idee om zelf een gedicht te bedenken. Psychisch ziek zijn Ik ben erg in de war en zie alles zwart-wit. Dit noem ik eigenlijk dikke shit, want wat ik zijn wil is een vrouw met veel pit. Ze noemen het ook wel Borderline, wat eigenlijk alles is behalve fijn. Men ziet niks aan de buitenkant, dan zal het wel helemaal in orde zijn. Als ik mensen vertel: Ik ben depressief, al lange tijd. Dan halen zij hun schouders op, zij stelt zich aan: die meid. Het enige wat ik wil is ''normaal'' zijn. Etiketjes worden op het voorhoofd geplakt, waarop staat geschreven: Dit meisje is getekend voor de rest van haar leven. Elke dag loop ik te bidden en te vechten. Want iedereen heeft toch rechten? Rechten op een goed en fijn bestaan. Dat is toch geen onbereikbare waan? Het enige wat een mens wil, is serieus genomen te worden, maar daarvoor bestaat helaas (nog) geen pil.. Serieus in de zin dat ze verder kijken dan alleen maar het psychisch ziek zijn. Want dat is zeker geen gein.
Geschreven en bedacht door Frieda Reiche
11
Een GroenLinks-wethouder in Aa en Hunze adviseert ons om onder de douche te plassen.
Andere manieren om water en energie te besparen zijn:
Gooi uw Senseo-water niet weg: Bespaar op oud water. Water in de Senseo, het koffieapparaat of in de waterkoker? Eieren gekookt? Gooi het niet weg, maar gebruik het alsnog voor een nieuw kopje, geef de planten er water mee, of gebruik het om er de afwas mee te doen. Als het water van de eieren nog warm is als je gaat afwassen, bespaar je ook nog eens energie! Ook condenswater van de wasdroger kun je hergebruiken door het in de wasmachine terug te storten…
Maak een composttoilet: Creëer een toilet zonder water. Bij een composttoilet wordt gebruikgemaakt van biologische processen om de uitwerpselen om te zetten in organisch compost. Voor de echte diehards, maar het schijnt reukloos te zijn. En je kan er ook meteen je keukenrestjes in gooien. Na een jaartje kan je er je moestuin weer mee bemesten.
Gebruik je spierballen: Slagroom kloppen met een keukenmachine? Sinaasappels persen met de elektrische pers? Deeg maken met een machine? De echte milieuliefhebbers doen alles met de hand. Steek de kaarsen aan: Licht is natuurlijk best handig, maar met kaarslicht ging het vroeger
ook al prima. Romantisch, en het warmt de ruimte ook heerlijk op. Doe de lichtknop uit en de kaarsen aan. En neem voor lief dat je de krant even niet zo goed kunt lezen. Zet Google op zwart: Gebruik Blackle. Blackle is het zwarte Google. Een zwarte pagina kost namelijk veel minder energie dan een pagina bestaande uit witte pixels. Als iedereen dit gebruikt, bespaart het al snel duizenden dollars per dag. Ontdooi voedsel met een ventilator: Dat we voedsel niet moeten ontdooien onder stromend water, is best logisch. Maar het doen met behulp van een ventilator is bovendien blijkbaar beter voor het milieu. Een nog beter idee: het gewoon op tijd uit de vriezer halen. Of je ontdooit het in een bakje water. Wat je met dat water moet doen, staat weer bij tip 1. Eet groenten en fruit: Ja, fruit is natuurlijk heel gezond. Maar er zit ook heel veel water in. Dus als je twee ons groenten en twee stuks fruit per dag eet, heb je zo al een liter water per dag binnen. Kook met kleine pannen: Hoe groter de pan, hoe meer water er in moet. En meer water kost ook nog eens meer energie om op te warmen. Als je dan op je kleine pan ook nog eens het deksel erop laat, verliest hij minder warmte. Dat bespaart behoorlijk veel water en energie per jaar! Douche op je werk: Maak gebruik van gratis faciliteiten. Dus op je werk, op school, op de sportvereniging of in het zwembad. Hoewel het zwembad op zich misschien niet het meest zuinige is wat betreft waterverspilling. Trek niet door: Moet je de ‘kleine boodschap’ echt doortrekken? Een alternatief voor het doucheplassen is niet doortrekken. Samen douchen: Als GroenLinks het liever gooit op gezelligheid, is dit een leuk alternatief op plassen onder de douche. Samen douchen betekent in principe korter douchen, en dus minder waterverspilling.
12
Wat is taal ? Alleen de mens heeft het vermogen taal te spreken, te lezen en te schrijven en ingewikkelde taal te begrijpen. Met TAAL brengt u uw gedachten, wensen en informatie over aan anderen. Bovenstaande definitie vond ik toen ik zocht op taal. Taal wordt volgens deze definitie dus alleen gebruikt door mensen. Zelf denk ik dat dieren ook taal gebruiken. Alleen verstaan we als mens deze taal niet. Er zijn heel veel talen in de wereld en meestal heeft dit dan te maken op welk plekje in de wereld je woont. In Nederland praten we dus Nederlands. Als je dan kijkt naar de wereldbevolking en percentages praat maar een heel klein percentage Nederlands. Daarnaast verstaan en spreken heel veel medelanders Engels. Ook dit is bijzonder. Er zijn niet veel plekjes op aarde waar men zo tweetalig is. Daarnaast is er nog zoiets als dialect en Fries. Het Fries wordt gezien als een echte taal en ook als zodanig erkend. In de oostelijke helft hoor je allerlei dialecten en kleine verschillen in dialect. Ik denk dan bijvoorbeeld aan het Gronings en Drents. Nedersaksisch wordt dit dan genoemd. Dit heeft niet de erkenning als taal zoals het Fries en er wordt dus bijvoorbeeld geen les ingegeven op de scholen. Ook is het niet verplicht om dit te spreken op bijvoorbeeld officiële vergaderingen. Dan is het Nederlands de voertaal. Taal is een manier van communiceren en je kunt het dus gebruiken om bijvoorbeeld iets duidelijk te maken en ook om met elkaar van gedachten te wisselen. Taal ontwikkelt zich ook. Het is in de loop der jaren in mien ogen dan ook veel ingewikkelder geworden. Taal leer je eigenlijk automatisch tijdens het opgroeien en ook door scholing en ook gewoon door te leven. Taal kan ook identiteit zijn. Zelf praat ik Nederlands en soms dialect. Het ligt er dan een beetje aan met wie ik praat en soms ook aan de omgeving. Ben ik bijvoorbeeld in een ander deel van het land dan heb ik de neiging om plat te gaan praten. Taal is ook vermaak. Dan denk ik aan samen lachen en ook aan cabaret. Je kunt je door taal ook onderscheiden. We zijn allemaal mensen en in mien ogen ook allemaal gelijk. Door taal ontstaat er dus ook afstand tussen mensen. Ik denk dan wel eens aan ambtelijke taal. Wil je dit begrijpen dan moet je er voor doorgeleerd hebben. Zo ken ik meer voorbeelden die te maken hebben met kennis en taal. Dit zie je minder bij het dialect. Je moet het natuurlijk wel kunnen verstaan maar verder zijn er minder beperkingen tussen mensen dan in het Nederlands. Ook als je in het buitenland bent is het wel handig als je de taal van dat land spreekt of dat er andere mensen in dat land leven die jouw kunnen verstaan.
Wat zouden we als mens zijn zonder taal ?
Henk Staats 13
Goeiedag eem volluk! Um maar metien met de deure in huus te vall’n *Boem!* … zooo! Die deure ligt d’r uut! Eh... waor was ik…oja…hier: Mien naom is Marco Peters en ik heb speciaal veur dizze speciale Drentse editie van “De Inloper” een paar stukkies in hut Drents schreemm daon. Want in hut Drents schriemm mak gèern doen! Noe zal ik d’r wal eem bie vermeldn, dat ik mie niet zo haol an de Drentse spelling. zoas dat officieel heurt, mar ik schrief in hut Drents net zo as ik praot! Eh. zunder gestutter dan! Mien stukkies bunt barre dreuge van aard, net as… een echte Drentse dreuge worst en hut giet over een karakter die centraal mut staon veur het gegeneraliseernde beeld dat ik van een echte Drentse keerl heb. Ik wens oe veul skik ( over dreuge worst sprook’n ) bie het lezen van mien stukkies tekst! En laot mar eem weet’n wat ai d’r van vund’n, dan kan ik de penne nog iens een maol ter hand neemm veur meer van dizze stukkies: Het beste! Marco Peters©
De echte Drentse keerl hef un echte dikke tillevisie in de keet staon. Een dikke Opel onderrrr de kont. De hiele kop vol met brillantine, dreuge worst an un spieker an het plafond hang’n, dikke portemenee in hut kontbuutzie, dikke gele klomp’n an, jachtgeweer onder de kussen en mar kiek’n naor die dikke tilluvisie! As de echte Drentse keerl in een dikke jeep red, dan ropt e an de versnellingspoke. Hij lacht verscheid’n maol zien tand’n bloot in de achteruutkiek-spiegel en dut pas keurig, netties de gordul umme as e een schier vrouwgien of de plietsie zut loop’n. Bie de benzine-pompe maakt e met iedere keerl een praotie um te informeer’n wanneer een ander zien auto naor de sloop hen kan breng’n. Hij hef daor bie de benzine-pompe ok uur’n lange tied met betaal’n, umdet e vrug of dat d’r ok wah vaker van zulk soort mooie auto’s as de zienn’n bie de pompe komm’n um te tank’n. Bie het ried’n op de autosnelweg wordt trouwn’s de dikke zunnebrille op de kop zet, het haore strak naor achter’n kamt en een cassettebandie van Creedance Clearwater Revival in de 7e-hands auto-radio stopt! En mar kiek’n in de achteruutkiekspiegel naor zien dikke zunnebrille die e op de kop hef. En mar kiek’n en mar kiek’n en mar ropp’n an die dikke versnellingspoke! As de echte Drentse keerl verkaold’n is, dan hef e gien laakn meer op berre ligg’n, maar uut de buutze hang’n. Een gesneed’n siepel stiet pontificaal op un schöttelgie naost het berre een uur in de wind te stink’n. Gevreten wordt d’r in de Strepsils, gelikt wordt d’r an de hönnig en d’r wordt dörstig gezoop’n in de Natterman. De echte Drentse keerl hef dan op den deur een neuze die zo rauw is as een katte! En de laakn liekt net…as of e bevroor’n op de wasliene hef hang’n, mar niks is minderrrrr waor, want… 14
Det ding stiet stief uut van de snöt daor uut de buutze van de echte Drentse keerl! As de echte Drentse keerl naor het zwembad hen giet dan nemp e een dikke boer’nleverworst mit veur in de zwembokse, zodat e hiel wat mans lek. Hut lek ok net of d’r een puute tabak boomm zien zwembokse uut krult, mar dan zunder tabakspuute! Mar niks is minder waor. Het is gien tabak, mar het gruit wal um een puute hen, mar dan um een hiel ander soort puute det in de zwembokse bungelt. Hut is nameluk haore det zuch niet bepaald schaamt! En… de hele echte Drentse keerl trouwens niet, want met lompe, gele klompm an, een duukbrille met een snorkel op de kop en een verrekieker um de nekke lup e um het zwembad hen te paradeern of dat d’r ok mooie vrouwluu zwemles neudig hebt van een echte Drentse keerl. As de echte Drentse keerl op aoldjaorsdag eulie-bolln giet bakk’n, dan wet e van gien toetn noch blaozen. In de schuure wordt in een grote panne zwarte bolln bereidt van deeg midd’n in een plassie eulie wat uut een flessie motor-eulie komp, umdat e denkt dat aandere meensken zulke eulie gebruuk’n! Aandere eulie dan motor-eulie kent de echte Drentse keerl immers ok nie. As e de bolln klaor hef, komp e vol trots an op de deele met een schaale met eign gemaakte, zwarte euliebolln. De gast’n die mit eet’n , kiek’n naor wat daor wal nie in vredesnaam an komp! → Een lachende echte Drentse keerl met een dikke schaale zwarte motroreulie-bolln die nog driev’n in een plassie zwarte eulie met reeg’nboogkleurn! En de gastn…die krieg’n al zwarte tandn deur d’r allenig al naor te kiek’n! As de echte Drentse keerl an de zoep giet, dan zup e allent maor Amstel-bier. In de tussentied warkt e ok nog eem vieftien gehaktballn vot veur god en vaderland. Hij prut zo onduudelijk as iene die gien viefe kan tell’n en hij hef opiens wilde verhaal’n te vertell’n: dat e morg’n 300 bunder land wil koopn um suukerbietn op te verbouwn. Hij giet tussen hut gepraot met consumptie ok geregeld naor de weecee um te strull’n. Mar op het lest valt e strontbezoop’n ter dale. As e op de grond lig te spartel’n um te probeer’n um weer overend te komm’n zeg e : “Mar det “HIK” komp nie “Hik” van die frikandell’n!! “Hik!” As de echte Drentse keerl an zien kameraodngroep wil laotn zien det e een echte roege keerl is, dan vret e in het café een dik bord zuurkoolstamppot met dikke stukk’n siepels achterover en hij vret d’r zo’n allemachtige vette rookworst d’r bie, die een “normaal” mens nog nooit hef zien in zien/heur hiele leemm! Hij zup een dikke flesse Amstel-bier d’r achter-an en lut zo’n verschrikkelijke harde boer dat de raam’n trill’n in de kozien’n daor in hut café! Dan giet e staon en laot een scheet die teeg’n alle natuurwett’n in giet! Het rek knapt hum uut de spiekerbokse en een dik stuk stuk onverteerd rookworst knalt hum dwars deur de spiekerbokse hen! En dan schrauwt e: “Mar det komp nie van de frikandell’nnnn mar van de siepels!!”
15
As de echte Drentse keerl an iederiene wil laotn zien det e een dikke auto onder de kont hef, dan stiet zien roege auto pontificaal op de roegste plekke waor as joen eign auto kan staon: OP DE DAMME!!!! Of Neethan!!!! De echte Drentse keerl hef een vrouw die elke vrijdagaomd klaagt op hum, umdat e dan vieftien gehaktball’n uut de frituurpanne op vret en tien flessen Amstel- bier d’r bie zup. Ze vind het beestachtig onfatsoenlijk van heur keerl. Heur keerl ( De echte Drentse Keerl) is op een zomerse vrijdag-aomd det geklaag van zien vouw zo zat, dat e een zak patat, twee frikandell’n, zestien gehaktballn uut de frituurpanne op vret! In tussentieds zit zien vouw op de baanke met een glaasje limonade een romannigie te lezen. Heur keerl ( jaa, die echte Drentse keerl!) lup de kamer in en giet veur de ventilator staon die stiet te blaoz’n. Hij lut iene waai’n, net asof een dik, Belgisch peerd een sloffe peerdescheet lut. Zien vrouw valt kotsberoerd van de baanke op de grond van die rondwaai’nde driefmestlucht! Waorop de echte Drebtse keerl schrauwt: “Maarrr det komp nie allent van die 2 frikandellegies! As de echte Drentse Keerl rie-exaam’n hef daon en de examinator zeg teeg’n hum:“Gefeliciteerd met joen ‘Lenie-Pieper-riebewies!’ dan betekent dat de echt Drentse keerl zien riebewies nog lange niet hef haalt en dat de examinator barre zere oog’n hef van det geflikker van al die flitspaol’n! As de echte Drentse keerl in Ponypark Slaghaarn is, dan hef e gien tied veur de attracties, want um half tiene ’s morgens stiet e al bie “The wall of Frituur” an de loekies te ropp’n um vervolgens de hiele tied te vrett’n in Ponypark Slaghaarn en te zoepen in de dikke milkshakes extra large. Tussen het vreet’n en zoepen deur is e drok mit strull’n en poep’n daor op de schiettonne. Maarrrrr….net veur sluutingstied giet e toch nog eem in een attractie, oftewel in de kabelbane!. Zij het wal met een dikke ijscooo um zo muu, mar voldaon…de vreettentn in Ponypark Slaghaarn iens eem van een ander perspectief te bewondr’n. Toen de echte Drentse keerl vrogger op de legere schoele zat, was e in de pauze altied an hut knikker’n. En mar knikker’n en mar knikker’n! Toen de meister in de zesde klasse hum een keer vreug of dat e later word’n wol,zeeh e det e op de universiteit veur gal-arts wol studeer’n. Van zien eerste buuscenten wol e dan een jojo koop’n zeeh e d’r bie teegn de meister. Later is e nie figuurlijk op de universiteit komm’n, mar wal letterluk met een ledder um in de functie as dakdekker het dak daor klaor te maak’n. In de pauze vrat e viemmtwintig plakk’n stoete met keze achter de koezen vot. Die plakk’n stoete had zien vrouw veur hum smeert en in zien stoete-kiste smeet’n. As e zat vrett’n had daon dan gung e ant jojoo’n. En mar jojoo’n en mar jojoo’n daor op hut dak van de universteit! Bedacht en geschreven door: Marco Peters
©
16
Eten voor wereldvrede We vinden het gewoon om andere wezens op te sluiten, te overheersen, te martelen en te doden* Daar komt bij dat het vooral de vrouwelijke dieren ( KOEIEN < KIPPEN ) zijn die we uitbuiten * Ondertussen wordt het allemaal fraai weggemoffeld in raamloze megastallen en staan op de melkpakken plaatjes van blije koeien * De meeste mensen hebben geen idee hoe wreed het werkelijk toegaat * Als we vlees eten , eten we meestal angst en woede op * Alles is met alles verbonden * Het is o.a een vorm van karma ; wij krijgen zelf voorgeschoteld wat we de dieren aandoen * Door veganistisch te gaan eten zou je al die dingen wat niet werkt , naar de positieve kunnen beïnvloeden * Of eerst alleen te stoppen met vlees te eten * Is dat geen motivatie ? Liefs Clara
Echtpaar in de trein
Zit naost mekaar en spreekt gien woord; wat zegd mus worden dat is zegd en krom is krom en recht is recht te vaak hebt zie mekaar vermoord Nog reist zie in dit leven samen, bint toe an de bejaordenpas. En as zie dood gaot zegt zie “amen” verbiesterd dat dit ’t leven was. (Schrijver: Roel Reijntjes)
17
We worden behulpzaam geboren (rotzakken worden we pas later) Mensen worden geboren met een instinct om anderen te helpen en niet egoïstisch te zijn, zeggen wetenschappers van de Universiteit Utrecht. Pas later in het leven leren we gedrag aan om onszelf te bevoordelen en anderen te naaien. De sociale wetenschappers komen tot deze conclusie na bestudering van mensen met het UrbachWiethe-Syndroom (UWS). Deze mensen hebben een sterk verminderde werking van de amygdala, het deel van de hersens dat emoties stuurt. Ze voelen daardoor minder angst. Een groep Zuid-Afrikaanse vrouwen met UWS deed mee met een spelletje waarbij ze 12 Zuid-Afrikaanse rand - de lokale munteenheid - kregen. De opgave was om een andere proefpersoon een deel van dat geld te geven, waarbij de gift door de onderzoeksleider zou worden verdrievoudigd. De ontvanger kon dan besluiten (of niet) om een deel van dat geld weer terug te geven aan de eerste vrouw. Als dit experiment met 'normale' mensen wordt gedaan, dan geven ze ongeveer 4 rand weg. De angst om te veel te geven en vervolgens te worden genaaid, is te te groot. Maar de mensen met UWS gaven 9 rand. Waarom? Volgens de onderzoekers is er bij mensen met UWS sprake van puur impulsief handelen, zonder te calculeren. Ze staan dichter bij kleine kinderen, die ook nog niet hebben geleerd om lang en diep na te denken over de mogelijkheid dat ze worden bedonderd. Conclusie: we zijn als kinderen behulpzaam, maar worden pas later calculerende rotzakken. Tenzij we de zeldzame aandoening UWS hebben, een ziekte die opmerkelijk genoeg vooral in Zuid Afrika voorkomt. Het onderzoek staat in het vakblad PNAS.
18
Moppentrommel Een man moet in de druk café even naar de WC. Om te voorkomen dat zijn zojuist getapte pilsje wordt opgedronken, zet hij er een briefje bij. Op het briefje staat: "Ik heb erin gespuugd." Als de man terugkomt van de WC ziet hij dat zijn pilsje er nog staat. Het briefje met "Ik heb erin gespuugd" staat er ook nog. Alleen heeft iemand erbij geschreven: "Ik ook." Een man in een cafe gaat even naar de WC. Bij de pisbakken gaat hij naast een dronken kerel staan. De dronken man zegt: "Meneer, kunt u mij zeggen: heb ik iets in mijn linkerhand?" De man kijkt en zegt: "Nee." "Heb ik dan iets in mijn rechterhand?" "Ook niet. Hoezo?" Zegt de dronken man: "Verdomme, dan sta ik in mijn broek te pissen." ( Er zit een ontzettend dronken kerel in de tram tegenover een vreselijk lelijke vrouw. Zegt de dronken man: "Hik, mevrouw, hik, wat bent u lelijk!" Zegt de vrouw: "En u bent dronken." "Ja, hik," zegt de man, "maar dat is morgen weer over." Een mannetje heeft in de kroeg een stevig stuk in zijn kraag zitten zuipen. Als hij naar buiten stapt, heeft het flink geregend: het asfalt glimt van het water. "Verdomme," zegt de man, "nou moet ik nog een rivier overzwemmen ook." Hij neemt een aanloop en maakt een duik. Hij komt keihard op het asfalt terecht. "Krijg de pest," roept hij: "Het heeft nog gevroren ook!" Een Belg en een Hollander staan in Afrika plotseling tegen over een woedende leeuw. De hollander gooide een steen, maar miste de leeuw. Roept de Hollander:"Lopen, zo hard als je kunt". Zegt de Belg:"Waarom zal ik lopen, jij gooide toch die steen" Een Nederlander, een Duitser en een Belg hielden een weddenschap wie van hen het langst bij een stinkdier kon blijven. De Nederlander kwam na een half uur naar buiten en viel bewusteloos neer. De Duitser ging naar binnen en bleef er een uur in. Toen viel hij bewusteloos neer. De Belg ging naar binnen en meteen kwam het stinkdier naar buiten en viel bewusteloos neer. (jok Er komt een Belg een cafe binnen. Hij doet zijn bestelling: "Doet u mij een pilske." De Belg krijgt zijn pilsje. Naast de Belg zit een Hollander met twee kwartjes op de tapkast te tikken. Na verloop van tijd begint de Belg dit te irriteren. "Wat zit u toch te doen?" vraagt de Belg. "Tja," zegt de Nederlander, "met twee kwartjes kan je twee dingen doen. Je kan er mee op de tapkast tikken, zoals ik nu zit te doen. Maar je kan er ook mee telefoneren." "Awel," zegt de Belg, "dat is machtig interessant." Even later gaat de Nederlander naar de WC. De twee kwartjes laat hij op de tapkast liggen. De Belg pakt de twee kwartjes, brengt er een naar zijn oor en een naar zijn mond en roept: "Hallo, hallo, hallo..." Op de optiebeurs loopt een Belgische stagiaire rond met een aardappel in zijn borstzakje. Aan het eind van de dag vraagt iemand aan de Belg waarom hij met een aardappel in zijn borstzakje rondloopt. Zegt de Belg: "Zonder pieper bereik je hier niks. "Heb je nog gelezen van die Belg die een bus wilde opblazen?" "Nee." "Heeft zijn mond verbrand aan de uitlaat." ( 19
De week van de psychiatrie Van 18 tot en met 24 maar vindt de 39de week van de psychiatrie plaats. Ieder jaar wordt er voor een thema gekozen en dit jaar is dat: Stigmatisering, Wat verbeeld jij je wel ?!. Hoe denkt de gemiddelde Nederlander over de ggz Client ? Zelf sta ik daar nooit zo bij stil. Ik heb zelf de diagnose Schizofrenie en dan lees je in de krant weer iets over iemand die verward is en dan anderen iets aandoet. Welk beeld ontstaat er dan door de media en wat is dan de invloed hierdoor op de gemiddelde Nederlander ? Dit is eigenlijk ook nog niet echt onderzocht. Er is ooit een onderzoek geweest door de patiëntenvereniging Anoiksis en dan blijkt dat als je vertelt dat je schizofrenie hebt er een aantal mensen niet met je willen omgaan of praten. Vroeger zei men bijvoorbeeld van iemand: “Hij komt nog in het gekkenhuis terecht “ Of als je zegt dat je om psychische redenen niet kunt werken dan kijkt men ook raar tegen je aan. “Er mankeert je toch niets aan je handen “zegt men dan. Ook is er veel onbegrip en onduidelijkheid over psychische ziektes. Een gebroken been zie je en als je lichamelijk ziek bent dan is dat tastbaar en te zien en bij een psychiatrische ziekte is dit veel moeilijker. Ook heeft men er geen beeld bij. Wel is de GGZ in de loop der jaren veel groter geworden en heel veel Nederlanders hebben in hun leven al psychische hulp nodig gehad. Soms is dit dan tijdelijk. Ook de samenleving is in de loop der jaren veel complexer geworden waardoor meer mensen hulp nodig hebben. Toch is er nog weinig begrip voor iemand die langdurig hulp nodig heeft. Ik denk dan aan de eigen bijdrage die je vorig jaar moest betalen voor GGZ hulp terwijl dit voor bijvoorbeeld een gebroken been niet nodig is. Stel je niet aan en pas je aan zegt men dan en je krijgt dan de indruk dat vragen van psychische hulp als asociaal wordt gezien. En wat doet dit alles dan met jezelf en met je eigen waarde. Dit noemt men dan weer zelfstigma. Vertel je dan nog wel dat je schizofrenie hebt of dat je een borderline stoornis hebt of dat je een of andere psychische stoornis hebt.
20
En ziet men je dan als een mens of als een schizofreen of als een gek. Ook als je gaat solliciteren heb je heel wat uit te leggen. Je kunt het dan ook gewoon verzwijgen en het geheim houden. Zelf maak ik er nooit een geheim van dat ik een psychiatrisch verleden heb en ik kom dan soms weinig begrip tegen en ik merk dan ook dat er nog veel vooroordelen zijn. In mijn ogen moet je er ook gewoon eerlijk over kunnen zijn en de ene gek is de andere niet. In dat kader zou iedereen met een diagnose als schizofrenie en borderlijn en manisch depressief hier gewoon open en eerlijk over moeten kunnen zijn. Vaak moet je echter dan weer uitleggen wat dit is en vaak wordt het ook niet begrepen. Als iedereen om je heen vierkant is en je bent zelf een cirkel en je doet dan je best mee te doen en je wordt dan ook maar vierkant. Dan ben je dus een gewonde cirkel want geen mens kan zichzelf verloochenen en tegen zichzelf ingaan en ieder mens heeft het recht zichzelf te zijn. Zo kun je het ook zien. Gek worden kan dus een gezonde reactie zijn op een ongezonde omgeving en situatie. En dat wordt dan door de gemiddelde medelander vaak vergeten. Ik heb nog een kaartje in huis met de spreuk: “ooit een Normaal mens ontmoet…. En beviel het “. Als je dan wilt dat er een ander en positiever beeld gaat komen over de gemiddelde ggz cliënt dan moet je dit van binnen uit doen. Wachten tot iemand anders het voor je opneemt en iemand anders ervoor gaat zorgen dan men positiever gaat denken over de ggz cliënt schiet ook niet echt op. Dus vind ik dat je gewoon eerlijk moet zijn tegen anderen over je ziekte en dan ook voor jezelf kunt opkomen. Natuurlijk kun je dan onbegrip tegenkomen en kun je hierdoor vrienden verliezen. Maar jezelf verloochenen is geen oplossing. In dat kader kun je dus ook kiezen voor een voorbeeldfunctie. Ook de week van de psychiatrie heeft dus alles te maken met voor jezelf opkomen met als doel: “Met zijn allen de samenleving een ander en positief beeld geven van de gemiddelde ggz cliënt”. Kijk voor meer informatie op www. Weekvandepsychiatrie.nl Henk Staats
21
Activiteitenprogramma voor de maand maart 2013 Op woensdag 6 maart gaan we een dagje uit. Inloop Assen en het Drents museum. Meer info t.z.t. in het inloophuis. Op woensdag 13 maart gaan we weer bowlen. Van 14.00 tot 15.00 uur. Meedoen kost maar 3 euro Op woensdag 20 maart is het weer tijd voor een leuke sjoelmiddag. Donderdag 21 maart is het ook weer tijd voor onze maandelijkse klaverjas avond Aanvang: 19.30 uur
Op zondag 10, zondag 24 maart zijn we geopend van 13.30 tot 16.30 uur Zingen: Elke dinsdagmiddag wordt er weer gezongen van 14.00 tot 15.30 uur. Natuurlijk onder leiding van Harm. Volleybal: Iedere dinsdag is er volleybal van 18.00-19.00 uur in de sportzaal van het GGZ. Op dinsdag 8 januari beginnen we weer. Eetcafé: Het eetcafé is dagelijks van maandag t/m vrijdag om 17.00 uur. Kosten eetcafé € 2,50. Opgeven voor het eetcafé moet voor 13.00 uur van de dag dat je wilt mee-eten. Attentie: Op dinsdag is het eetcafé om 16.30 uur.!!!!! ( dit i.v.m. volleybal). Internetcafé Sinds kort staan er vier computers in de computerhoek. Met alle drie kun je op internet. Internetten is gratis. Ook voor bijvoorbeeld tekstverwerking kun je hier terecht. Lunchcafé: Iedere werkdag is er van 11.00 tot 13.00 uur lunchcafé. Met elke dag; soep van de dag en op maandag en dinsdag als specialiteit een broodje gezond, woensdag een broodje kroket of een broodje Frikandel, op donderdag een huisgemaakte gehaktbal en op vrijdag en broodje haring. Verder natuurlijk een kleine kaart.
22
Stamppot Raapstelen ( menu van de maand). Ingrediënten: 2 kg. Aardappelen. 500 gr. Raapstelen. 90 gr. boter. 200 ml. melk. Snufje zout. 400 gr. Kaas Bereidingswijze: De aardappelen schillen, pitten, vlug aan de kook brengen met het kokende water en het zout. Laten koken tot dat ze gaar zijn (20-25 min.); Afgieten. De raapstelen van de worteltjes en harde punten ontdoen, goed wassen en laten uitlekken. De gare aardappelen fijnstampen en vermengen met de boter en de kokende melk. De raapstelen vlug fijnsnijden en bij gedeelten door de dikke aardappelpuree mengen. De stamppot vlug doorwarmen, onmiddellijk opdoen en blokjes kaas doormengen. Bij gebruik van jus minder boter in de stamppot verwerken. Eet smakelijk!
Gelderland: Gelderse stimp-stamp met kalkoenfilet. Ingrediënten: 500 gr. Kalkoenfilet. 1,5 kilo aardappelen. Halfvolle melk. 400 gr. Gewassen en fijngesneden andijvie. 3 eetl. Zonnebloemolie. Peper. Zout. Bereidingswijze: Snij de kalkoenfilet in kleine reepjes en bestrooi het vlees rijkelijk met peper en zout. Kook de aardappelen en maak er met melk een smeuïge puree van. Voeg de rauwe andijvie toe en laat de stamppot even door en door warm worden. Bak de reepjes kalkoen en dampend hete olie op een hoog vuur snel gaat en roer ze door de stimp-stamp. Eet smakelijk! 23
Menulijst Maart 2013. Vrijdag 1 Maart:
Surinaamse Roti.
Maandag 4 Maart:
Macaroni met kaas.
Dinsdag 5 Maart:
Aardappelen, boontjes en vlees.
Woensdag 6 Maart:
Drentse Siepelhachee.
Donderdag 7 Maart:
Maggi bloemkoolschotel.
Vrijdag 8 Maart:
Lasagne.
Maandag 11 Maart:
Aardappelen, wortelen en vlees.
Dinsdag 12 Maart:
Gebakken aardappelen, witlofsalade en vis.
Woensdag 13 Maart:
Krieltjes, rode bieten salade en gehaktbal.
Donderdag 14 Maart:
Menu van een bezoeker ( Jan F).
Vrijdag 15 Maart:
Bami goreng met satésaus.
Maandag 18 Maart:
Boerenomelet.
Dinsdag 19 Maart:
Pasta, roerbakgroenten en zalm.
Woensdag 20 Maart:
Salade, bruine bonen en spekjes.
Donderdag 21 Maart:
Vleesstoofpotje met aardappelen en groenten.
Vrijdag 22 Maart:
Penne carbonara met roerbakgroenten.
Maandag 25 Maart:
Gelderse Stimp-Stamp met kalkoen filet.
dinsdag 26 Maart:
Preischotel van Lien.
Woensdag 27 Maart:
Rundergoulash met rijst.
Donderdag 28 Maart:
Tortilla’s.
Vrijdag 29 Maart:
Gebakken aardappelen, salade en vis.
24
