De Inloper Maandblad van Inloophuis Emmen
November 2014
Dit is een uitgave van: Het Inloophuis Emmen, Boslaan 135, 7822 EP Emmen. Tel.: 088-8789628 Internetplekje : www.inloophuisemmen.nl Redactie: Paul v.d. Sluis, Frieda Reiche, Michel Goudriaan, Harm Haandrikman en Achiena Hoving Eindredactie: Henk Staats. Stukjes voor de Inloper graag sturen naar
[email protected] Hallo Allemaal, Het is vandaag 12 oktober en buiten is het eigenlijk nog steeds geen herfst. Ik heb de eerste bladblazers al wel gehoord maar de meeste bladeren zitten nog aan de boom en ook een dagtemperatuur van boven de 16 graden is veel voor de tijd van het jaar. Het zal dan ook nog wel even duren voordat alle blad van de bomen is. Emmen is de op 1 na groenste gemeente van ons land dus staan er veel bomen en dat betekent veel blad. De werkprojecten aan de nijverheidsstraat gaat sluiten per 1 januari 2015. Ook in verband met de bezuinigingen die de WMO met zich meebrengt. Ik hoop wel dat het lukt voor alle cliënten een ander plekje te vinden. Ook binnen het inloophuis moet bezuinigd worden en dit betekent denk ik een kleine verhoging van de prijzen per 1 januari 2015. Zelf denk ik dat de openingstijden hetzelfde zullen blijven. De gemeente Emmen heeft tot nu toe toegezegd dat men de komende twee jaar geld over heeft voor het inloophuis en daarna is dan nog even afwachten. We kunnen dus in ieder geval volgend jaar het twintigjarig bestaan vieren !!! Ik zie in de benedenhoek van mijn beeldscherm dat er in dit nummer inmiddels meer dat 7700 woorden staan. Woorden die samen een zin vormen en die zinnen vormen samen een artikel. In dit nummer een nieuwe rubriek over de geschiedenis van Emmen. Ook weer een gedicht van Frieda, de moppentrommel, de inloper van de maand en nog veel meer. Ik ben ook wel benieuwd naar jullie mening over dit blad. Vind je het leuk om te lezen of kan het leuker en vind je het afwisselend genoeg ? Ben je tevreden zeg het anderen en kan het volgens jouw beter !! Zeg het ons. Reacties zijn welkom bij de redactieleden. Kopij voor het volgende nummer inleveren voor 7 november of sturen naar het boven genoemde e mail adres. Tot slot wens ik een ieder weer veel leesplezier en tot de volgende keer !!!! Henk Staats 2
Inhoudsopgave Pagina Voorwoord
2
Inhoudsopgave
3
Inloper van de maand
4
Iemand
5
Nog even dit
5
Frieda’s gedichtenhoekje
6
Het dagelijks leven
7
Wisten jullie dat ?
8
Voeding voor lichaam en geest
10
Vacature CCR
11
Dertien mythes
12
Meer dan de geschiedenis
14
Moppentrommel
16
Licht en donker
17
Sint en piet middag
18
Contactavond
19
Even voorstellen
20
Uitslagen sjoelen en klaverjassen
20
Van harte gefeliciteerd
20
Geestelijke gezondheid
21
Menu van de maand
22
Agenda
23
Menu van de maand
24 3
Inloper van de maand april : Fred S
door Michel
Waar ben je geboren? Wanneer? Almelo op 6 augustus 1963 Welke school heb je gedaan? Lagere school en twee jaar voortgezet onderwijs Wat is jouw woonsituatie? Zelfstandig in een 1 gezinswoning in Emmerhout Hoe ziet jouw weekindeling er uit? Ik ga bijna elke dag naar het inloophuis. Verder ben ik gewoon thuis en in het bos. Ik ben graag in de natuur. Hoe gaat het met je? Wel goed. Lichamelijk kan het beter. Geestelijk is het goed. Wat betekent het Inloophuis voor jou? Best wel heel veel. Met de meeste mensen die hier komen kan ik goed opschieten. Wat wil je dat de mensen van het Inloophuis van jou weten? Ik ben vrij gesloten maar kan tijdens een gesprek heel open zijn. Het ligt eraan met wie ik praat. Heb je ook hobby's? Computers, tuinieren en de natuur. Wat zijn jouw toekomstplannen? Heb ik niet. Pluk de dag !! (Carpe Diem ) Hoe zou jij je karakter omschrijven? Open, eerlijk en spontaan Wil je nog iets kwijt ? Nee, ik zou niet weten wat.
4
Iemand !! Stil en verlaten, rustig en vredig, Ver van het lawaai van vierwielers en aanverwante vehikels, licht beschut en omringd door het groen van moeder natuur. Het verblijf, tevens het onderkomen en een rustiek en idylisch plekje, van ene persoon wiens naam mij niet onbekend in de ogen zal klinken. Deze persoon in kwestie, is niet mijn grootste vijand, Integendeel: hij is mijn grootste “vriend”
Opgedragen aan de zwerver Tokkel ( uit poëzie 1986) Tokkel heette eigenlijk Robert Iemker van de Coevordense band “the sound of Iemker “. In de jaren 60 waren zij bekend. Tokkel is op het verkeerde pad terechtgekomen. Hij was de bekende Asser zwerver. Helaas is hij een aantal jaren overleden. Het Asser duo Tangarine heeft een lied over Tokkel gemaakt. Wanneer je Tokkel tegenkwam in de binnenstad zei hij meestal: “Heb ie ook een guld'n veur mie ?” Nog even dit: Wij zijn echte vrienden als jij lacht, lach ik ook Als jij huilt ,huil ik ook Als jij van de brug springt, zal ik jouw missen ! Nog weer enkele gezegdes die mij te binnen schoten !! Het is racen tegen de klok in het heeft hem geen windeieren gelegd Van een kale kip kun je niet plukken Het balletje gaat rollen Het is de druppel die de emmer doet overlopen Het viel in goede aarde. De broek op half zeven hebben. Olie op het vuur gooien. Het ijs is gebroken. Niet over 1 nacht ijs gaan. Schoenmaker blijf bij je leest. Dit is de laatste strohalm. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Harm H 5
Frieda's gedichtenhoekje (en meer) Het gaat wel degelijk om een gedicht, maar voor een keer in het platte Noord(west)Duits. Vandaar de volgende uitleg. Het Plattdüütsch is een taalgroep (dialect is haast een belediging) wat o.a. erg lijkt op het Drents, Gronings, Twents en Achterhoeks. Vaak kunnen de grensbewoners over en weer het goed verstaan en “snacken” door gewoon "hun" plat te praten. Het is afkomstig van het West-Germaans. in de afgelopen eeuwen heeft de "platte" taal in Noordwest Duitsland en Noord (oost) Nederland sterk aan belang buiten de spraak ingeboet. Het werd sindsdien vooral gekoppeld aan dat zogenaamd "eenvoudige" mensen het spraken. Deels kwam dit doordat het Hoogduits en het ABN (algemeen beschaafd Nederlands) de plek innamen in de kerk en in het onderwijs. Eigenlijk werd steeds meer alleen thuis "dialect" gesproken. Sinds de 20e eeuw heeft het Hoogduits en het ABN ook bij het "gewone" volk steeds meer het "platte" verdrongen, heeft meer prestige gekregen. Dat kwam ook door de ontsluiting door industrialisatie, betere verkeersverbindingen en (massa)communicatie en daardoor ook toegenomen immigratie van buitenstaanders, import. Het "plat" als taal lijkt wel weer in opkomst en wordt er gelobbyd om deze taalgroep die beschermde status te geven. Het gedicht komt van een website met "platte"" teksten en gedichten van een beroemde "platte" schrijver in en rond het Emsland in Duitsland (vlak over de grens), Andreas Pötter. Het gaat over een dier, een vis om precies te zijn, nou ja, lees maar: in het plat. Daarbij herinnert het ook aan dat het onderwerp gezond is, lees maar! Rollmops Nen Rollmops is ’n spassig Dier, bloß mit ne Gurk’, ansüss schön schier, is he suur wuohl, doch auk mild. So mancher is daorup ganz wild! „Im Fisch steckt Vielfalt“, säggt se klook. So steiht et auk in männig Book. Dat is auk bi nen Rollmops so. De Mannslüe mäck dat richtig froh. Nao Rollmöps wieset sick sodann, wat man äs Mann noch alles kann. Drüm laot de Rollmöps di män munden, dao kanns äs Mann guet dran gesunden. © | 2012 Andreas Pötter Bronnen o.a.: Wikipedia (dank aan Paul voor het vertalen hiervan) en voor het gedicht http://www.poetter-plattdeutsch.de 6
Het dagelijkse leven Een paar Inlopers geleden heb ik een artikel geplaatst over het dagelijkse leven in de jaren 50. Er kwamen toen verschillende apparaten op de markt waardoor het dagelijkse leven gemakkelijker werd. En dit ging in de jaren 60 gewoon door. Er zijn vele verschillen tussen het dagelijkse leven toen en het dagelijkse leven nu. Overeenkomsten zijn er ook genoeg. We moeten nog steeds eten en drinken om in leven te blijven en een sociale soort zijn we ook nog steeds. Zonder elkaar en zonder mensen om ons heen wordt het leven veel moeilijker en de meeste mensen zijn een sociaal leven nodig. Ook op deze regel zijn weer uitzonderingen. Wat werk betreft is er wel heel veel verandert en dan denk ik aan de komst van het digitale gedoe. Schrijven hoeft niet meer en zo hoef je bijvoorbeeld ook niet meer te kunnen rekenen. Typemachines had men toen ook maar typen op een typemachine of typen m.b.v een computer is een wereld van verschil. De computer heeft de wereld verandert en in heel veel gevallen bestuurt de computer de wereld. Eten en drinken moeten we nog steeds en ook dat is door de komst van de computer verandert. Machines die ons voedsel oogsten en machines die het verpakken en naar de winkel brengen. Af en toe heeft de machine de hulp van de mens nog nodig en soms kan het zichzelf redden. Vermaak en ontspanning is wel belangrijker geworden en er is meer tijd en ruimte voor. Ook dit ziet er anders uit dan pakweg 10 jaar geleden. Digitaal vermaak heeft zijn intrede gedaan en spelletjes speel je niet meer aan de keukentafel maar achter de computer. Ook bijvoorbeeld sociale contacten gaan vaak online dus via internet. Op zoek naar een nieuwe relatie en internet biedt uitkomst en zo kan ik nog wel even verder. Kiezen kun je wel veel meer dan in bijvoorbeeld de jaren 70. Je kunt ervoor kiezen niet mee te doen aan die gekte en om het anders te doen. Ook zijn er veel meer beroepen waaruit je kunt kiezen en ook de opleidingen zien er veel anders uit. Er is ook ruimte gekomen voor de geestelijke gezondheid en ook dat was in het verleden vaak anders. Gisteren had iemand het tijdens een lezing over dagelijks onderhoud. Wat moet je doen en wat ben je nodig om je goed te voelen en wat moet je daar dagelijks voor doen. In heel veel opzichten verschilt dit van mens tot mens maar ik kijk liever naar de overeenkomsten. Eten en drinken en aandacht voor je geestelijk welbevinden. Dat zie ik dan als dagelijks onderhoud en dan hoeft niet elke dag een voldoende te zijn. Als de balans aan het eind maar positief is. Kies wat bij je past en je hebt de keuze en je hoeft niet overal aan mee te doen en hou bij alles je mens zijn en je welbevinden in de gaten!! En je mag kiezen en je mag mens zijn en blijven !! Henk S 7
Wisten jullie dat … ?/ november 2014 Deze keer iets over wat jullie nu blijkbaar aan het lezen zijn, dit geldt overigens net zo voor diegenen die dit online aan het lezen zijn. Het gaat namelijk om 'De Inloper' (voorganger was 'Het Inlopertje'), of anders gezegd: krant! Misschien vinden jullie de benaming krant ietwat misplaatst voor De Inloper. Toegegeven het is meer een maandblad en dan zou wellicht beter een tijdschrift beter geschikt zijn als benaming. Echter dat wordt vaak in verband gebracht met glanzender papier en meer foto's, al zijn hierop ook uitzonderingen. Wellicht heb ik een bruggetje nodig en een aanknopingspunt voor deze column in dit blad. Daar ik wat achtergronden en dergelijke over kranten wilde vertellen en niet direct tijdschriften. Krant: = een regelmatig verschijnende uitgave met nieuws, vaak op papier gedrukt. Andere benamingen zijn courant en gazet(te), nieuwsblad en zo door. Een leuke omschrijving vond ik op Wikipedia: elke dagblad is een krant, maar niet elke krant is een dagblad. Dagblad suggereert dat dit (vrijwel) dagelijks verschijnt. De Franse krant 'Le Monde Diplomatique' verschijnt maandelijks, begon oorspronkelijk in 1954 als een journaal speciaal voor diplomaten om op de hoogte te worden gehouden van gebeurtenissen wereldwijd. Het werd onder de paraplu van de beroemde en linkse krant 'Le Monde' (1944, nota bene op verzoek van generaal en later president De Gaulle) uitgegeven. In 1996 behield de moederkrant 51% van de krant en werd het onafhankelijker in de nieuwsvoorziening. Dus aangezien De Inloper ook maandelijks verschijnt (en technisch gezien in de hele wereld online kan worden gelezen), voldoet alleen zo al onze krant aan het criterium van een krant. Krant is een afgeleide van het Franse woord “courant”, wat lopend, actueel betekent. Kortom dat wat in een krant ook heden ten dage te vinden is. In Frankrijk is de term “journal” nu gangbaar, zoals in Nederland krant dit is. Echter is een krantentitel als Emmer Courant best recent (1905-1992) en in vele geheugens, daarna opgegaan in de Drentse Courant (tot 2002), nog steeds is er de Leeuwarder Courant. Al voor het begin van de jaartelling, op initiatief van de Romeinse keizer Julius Caesar, verschijnt er zoiets als een krant. Al was de vorm op uithangborden in de stad, daarop stond het actuele nieuws en dergelijke gepubliceerd. In 713 verschijnt de eerste handgeschreven krant in China: Kai Yuan Za Bao, wat betekent bulletin van het bord. In 1605 verschijnt de eerste wekelijkse krant (dus nadrukkelijk geen dagblad, zie eerder) in het toen nog Duitse Straatsburg: Relation. Enkele jaren er na is er ook iets dergelijks genaamd Aviso, ook op Duits gebied. Beide kranten hadden een netwerk door heel Europa en kenden vooral buitenlands nieuws. Ze voldeden ook aan de criteria die men nu hanteert voor een krant; gedrukt, regelmatige verschijning, grote oplage en mogelijkheid tot een abonnement. Courante uyt Italien, Duytslandt, &c. was in 1618 de eerste in Nederland verschijnende krant in de Nederlandse taal. Het enige eerste exemplaar wat bewaard is gebleven, bevindt zich in de Koninklijke Bibliotheek in Stockholm, Zweden. Eigenlijk een voorloper van De Telegraaf, want in 1672 ging deze op in een fusie met een aantal andere kranten en werd de Amsterdamse Courant. 8
Deze zou opgaan in 1903 in De Telegraaf, een krant die met die titel voor het eerst verscheen in 1893, naast de zusterkrant met de naam De Courant. Later kreeg De Telegraaf als ondertitel Amsterdamsche Courant en het zusterblad kreeg als zustertitel Het Nieuws van den Dag. Overigens meer over deze “beruchte”?, maar zeker niet onomstreden krant De Telegraaf in een volgende column. De eerstgenoemde Courante … uit het begin van de 17e eeuw was de eerste die met typografische technieken in elkaar werd gezet (2 kolommen door een ruimte gescheiden met door het midden een verticale lijn). In de 17 e eeuw in de begin jaren twintig en de jaren dertig verschijnen respectievelijk de eerste Engelse en de eerste Franse krant. Tot aan 2006 (vanaf dan alleen via internet) was de oudste verschijnende krant de uit 1645 stammende Zweedse krant Post- och Inrikes Tidningar (De Post en Binnenlandse kranten). De eerste dagelijks gedrukte krant was uit het Duitse Leipzig. In 1656 wordt een krant In Haarlem opgericht die later op gaat in het nog bestaande Haarlems Dagblad, vandaar hun bewering dat zij de oudst bestaande krant ter wereld zijn. De al eerder genoemde Leeuwarder Courant werd in 1752 opgericht en daarmee de oudste nog onafhankelijke krant van Nederland. In 1785 ziet de Engelse The Daily Universal Register het licht, wat sinds 1788 doorgaat onder de naam: The Times. Om het rijtje opmerkelijke kranten te beëindigen met 1851 The New York Times. Zoals in het begin van deze column al opgemerkt geldt: dagblad=krant, maar krant hoeft geen dagblad te zijn. Kranten verschijnen dagelijks, maar omdat in bijvoorbeeld in Nederland kranten gebruikelijk niet op zondag verschijnen, geldt die benaming dan wel weer voor die. De meeste landen kennen dagbladen die elke dag, ook de zondag, uit komen. Korte tijd hebben Tubantia en De Telegraaf wel een zondagskrant uitgegeven (in België gedrukt), maar die zijn inmiddels ter ziele. Daar waar in andere landen juist de zondagskrant een speciale plaats en waarde hebben, denk aan de Sunday Times en zondagedities van andere kranten, overigens is de Sunday Times een aparte uitgave naast The Times. Tot begin 20e eeuw waren zondagskranten wel gebruikelijker in Nederland. Technisch gezien is onze Inloper ook nog een maandblad, ook wel tijdschrift. Een maandblad is dan een tijdschrift wat maandelijks verschijnt, naast dat sommigen wekelijks, tweewekelijks en zelfs per kwartaal kunnen verschijnen. Vaak, maar zeker niet altijd, zitten hier vaak (kleuren)foto's in en veelal op glanzend papier gedrukt, dan worden het ook wel “glossy” genoemd, zoals Elegance. Een tijdschrift verschijnt dus in een andere frequentie dan een krant, thema's van de inhoud en met een omslag. Wat kranten bijna altijd ook naast nieuws (van diverse gebieden) en mededelingen hebben, zijn advertenties. Kranten kennen diverse formaten zoals “broadsheets”, zeg maar de grote paginaformaten zoals de meeste kranten in Nederland waren. Nu verschijnen de meeste kranten als “Tabloids”, die zijn de helft in formaat en werden vooral gezien in samenhang met de Engelse “tabloids” van vaak bedenkelijk niveau, vaak met een zogenaamde “page 3 girl”, een deels ontblote vrouw. Vaak met roddelnieuws en schreeuwende sensatieartikelen. Volgende keer meer. Paul van der Sluis 9
Voeding voor lichaam en geest Zonder eten en drinken ga je dood en eten en drinken is van alle tijden en in alle tijden aten en dronken de mensen. In de loop der tijd is de manier waarop we eten en drinken wel verandert. Ik kreeg vorige week een kookboekje uit begin jaren 30 uit de vorige eeuw onder ogen en toen dacht men veel anders over het bereiden van voedsel dan nu. Ook wat we eten en drinken hangt af van het plekje op aarde waar je woont. Zo eet men bijvoorbeeld in japan veel andere dingen dan in ons land. In ons land kun je dan wel weer Japans eten of je eten op een andere dan Nederlandse manier bereiden. Ik denk dan bijvoorbeeld aan ons eetcafé waar ook vaak buitenlandse gerechten worden geserveerd. Zelf hou ik van de Hollandse pot. Aardappelen, groente en vlees en dan in de winter de stamppotten. Zo zijn er veel verschillen tussen de mensen op aarde als het gaat om eten en drinken. Zelf vind ik het veel leuker om naar de overeenkomsten te kijken. En dan moeten we gewoon gezond en gevarieerd eten of is dit dan de zienswijze van deze tijd ? Ook de manier waarop we aan ons eten en drinken komen is in de loop der eeuwen verandert. Van zelfvoorzienend naar collectief en zo zijn er veel winkels waar je je eten en drinken kunt kopen en dan hoef je het niet meer zelf te verbouwen en als het gaat om vlees. Dan hoef je niet meer op jacht of zelf dieren te houden. Zo zijn er nu veel kleinschalige winkels en je hebt de grote supermarkt waar het gaat om massa en verkopen. Ook zo is er voor elk wat wils. Naast voeding voor het lichaam heb je voeding voor de geest. Dan denk ik aan vermaak en ontspanning en lachen en genieten. Ook iets wat ieder mens nodig heeft. En dat is dan de overeenkomst. Daarna wordt het wat persoonlijker en wat de 1 leuk vindt vind de ander afschuwelijk. We hebben nu meer vrije tijd dan pakweg een eeuw geleden en ook meer ruimte gekregen voor onze geest. Zo heb je natuurlijk ook nog het gebeuren in de rest van de wereld en vroeger had je daar geen weet van. Nu komt het bijvoorbeeld door de tv heel dichtbij en dat kun je dan ook als voeding zien. Ook onderwijs is een onderdeel van de voeding die je in je leven krijgt en kan je vormen tot de mens die je uiteindelijk wordt. Naast goede voeding is er ook slechte voeding. Als je niet goed voor jezelf zorgt wordt je ziek en er mogen in ons land nog steeds ziekmakende zaken worden verkocht en dan denk ik aan tabak en andere genotsmiddelen. Ik snap dit niet altijd maar men noemt dit een eigen keuze en een eigen verantwoordelijkheid. Ook als het om de geest gaat kun je ongezonde dingen tegenkomen. Je kunt je slecht gaan voelen door bijvoorbeeld het nieuws of andere ellende die je tot je neemt. Zelf kies ik er nu voor om heel selectief tv te kijken en ik voel me daar wel beter bij. Keuzes mag je eigenlijk steeds maken als het gaat om gezonde voeding voor lichaam en geest en dat kun je ook vrijheid noemen. Henk S 10
Vacature Voor de Centrale Cliëntenraad van Promens Care.
De Centrale Cliëntenraad (CCR) bestaat uit vertegenwoordigers van cliënten zowel als cliënten (VG zowel als GGZ.) De CCR houdt een aantal vergaderingen per maand, naast werkbezoeken naar locaties, en brengt gevraagd en ongevraagd advies uit aan de Raad van Bestuur. Ze komen dus op voor de belangen en de positie van de cliënten. De CCR van Promens Care zoekt kandidaten vanuit de de sector GGZ bij voorkeur vanuit Zuid Oost, die lid willen worden van de CCR van Promens Care. Het kost aan tijd gemiddeld 2 vergaderingen per maand in Assen, naast contacten in de regio en het vertegenwoordigen van de CCR bij verschillende overlegvormen. Leden van de CCR krijgen reiskostenvergoeding en een vergoeding. Lijkt het iets voor jou? Neem dan contact op met de voorzitter Leo van der Heiden,
[email protected] of 06-22490184 of stuur een mail naar
[email protected] Frieda
11
Dertien mythes over psychische aandoeningen In willekeurige volgorde zijn dit de meest voorkomende mythes rond psychische aandoeningen in de 21e eeuw. 1 Psychische ziekten bestaan niet Hoewel psychische aandoeningen niet aan de buitenkant van een mens te zien zijn, betekent dit niet dat ze niet echt zijn. We kunnen de zwaartekracht tenslotte ook niet zien. Door geavanceerde hersenscan-technologie is het nu mogelijk om verschillen in de hersenen tussen mensen met en zonder bepaalde psychische aandoeningen te observeren. 2 Psychische aandoening is zeldzaam. Integendeel, ongeveer een op de vier mensen lijden aan een psychische aandoening. 3 Ik ken niemand met een psychische aandoening Omdat psychische aandoeningen een op de vier mensen treft , dan is er bijna zeker iemand in je omgeving die hier last van heeft, tenzij je op een vlot in het midden van de oceaan woont. 4 Als je een psychische aandoening hebt, dan betekent dit dat je gek bent Nee! Als je een psychische aandoening hebt, dan is dat alles wat het betekent. Dat je een psychische aandoening hebt. Een aandoening die kan worden behandeld, net als bij lichamelijke ziekten. 5 Psychische ziekten heb je je leven lang en zijn onmogelijk te behandelen De huidige behandelingen zijn verfijnder dan ooit tevoren en als gevolg daarvan kun je van de meeste psychische aandoeningen goed herstellen. 6 Als iemand een psychische aandoening heeft, dan is het hun eigen schuld Iedereen kan slachtoffer worden van een psychische ziekte. Psychische aandoeningen kunnen worden veroorzaakt door een combinatie van genetica, chemische onevenwichtigheden in de hersenen, (psychische) trauma’s en milieu-invloeden. Dit zijn allemaal factoren waar je zelf geen invloed op hebt en daarom is het niet redelijk om mensen de schuld te geven voor het ontwikkelen van een psychische aandoening. 7 Alleen mensen die zwak zijn vragen om hulp Het is eerder het tegenovergestelde – het vraagt om zelfbewustzijn en zelfinzicht om toe te geven dat je een probleem hebt waar je niet zelf uit komt en gezien het stigma rond psychische ziekten, is er veel moed nodig is om deskundige hulp te vragen. Net zoals bij lichamelijke ziekten, vragen ook psychische aandoeningen om een goede behandeling, zodat je kunt herstellen. 12
Dus als je beter wilt worden en je leven weer wilt oppakken, dan is het verstandig om professionele hulp te vragen anders kun je last blijven houden van je psychische klachten. 8 Mensen met een psychische aandoening stellen zich aan Nogmaals, psychische ziekten zijn ziekten. Je kunt niet “aanstellen” zoals je je ook niet “aanstelt” als je kanker hebt. 9 Mensen met een psychische aandoening zijn gewelddadig. Dit beeld wordt veroorzaakt door de media. Talrijke onderzoeken hebben juist het tegendeel aangetoond. Bijvoorbeeld in de VS bleek uit een landelijk onderzoek door NIMH dat slechts 4% van de geweldsdelicten gepleegd wordt door mensen met een gediagnosticeerde psychische aandoening. Daarnaast toonde het onderzoek aan dat mensen met een psychische aandoening 11 keer meer kans hebben om het slachtoffer van een geweldsmisdrijf te worden. 10 Mensen met een psychische aandoening zijn incompetent. Omdat psychische aandoeningen goed zijn te behandelen, zijn de meeste mensen met psychische aandoeningen goed in staat om te werken. Zo lijkt het hoge percentage van mensen met een depressie in advocatuur aan te geven dat je ook met een psychische aandoening goed en op hoog niveau kunt functioneren. Bovendien, omdat een psychische aandoening een op de vier mensen treft, is de kans groot dat een of meerdere van je collega’s dit heeft, zonder dat je het weet. 11 Psychische ziekten hebben geen invloed op tieners -problemen die zij ervaren zijn slechts een onderdeel van de puberteit Hoewel tieners in hun de adolescente jaren door een emotionele achtbaan gaan is het vreemd om te veronderstellen dat dit is de oorzaak van al hun problemen en dat het voor hen onmogelijk is om te lijden aan een psychische aandoening. Onderzoeken in Australië, het Groot-Brittanie en de VS tonen aan dat maar liefst een op de vijf tieners een depressie heeft voordat ze volwassen worden – en dat is slechts een van een groot aantal psychische aandoeningen. 12 Mensen met een psychische aandoening – vooral degenen die lijden aan een depressie – vragen om aandacht of zijn “drama queens” Het tegenovergestelde geldt eerder. De meerderheid van de patiënten met een depressie probeert het leed te verbergen met een glimlach, en hun meest voorkomende reactie op “Hoe gaat het?” is “Goed”. 13 Ik kan niets doen voor iemand met een psychische aandoening. Hoewel het waar is dat je ze niet met een vingerknip beter kunt maken, kun je enorm helpen door een goede vriend te zijn. Door ze te laten merken dat je best doet om ze te begrijpen in plaats van hen te veroordelen, door hen respect te tonen, door te luisteren wanneer ze iemand nodig hebben om mee te praten en door je arm om hen heen te slaan als ze je steun nodig hebben.
13
Meer dan de geschiedenis van de gemeente Emmen Een nieuwe (vervolg)serie die gaat over de diverse aspecten van de gemeente Emmen. Stad zowel als dorpen, landschap zowel als gebouwen, oudheid zowel als moderne tijd en toekomst. Cultuur zowel als economie, uitgaan zowel als architectuur, politiek, sport en toerisme. Er valt nu eenmaal veel te vertellen over de gemeente Emmen en wat hiervoor was. Je moet je dan voorstellen dat het van oppervlakkig tot (speels) diepgaand is en dat er een grote gevarieerdheid van onderwerpen en meer zal komen. Op verschillende zaken die ik in deze inleiding benoem, kom ik in latere afleveringen terug. Dat hier grafmonumenten in de vorm van de zo voor Drenthe karakteristieke hunebedden aanwezig zijn, is al een aanwijzing dat het gebied wat nu de gemeente Emmen vormt al millennia bewoond is. Allereerst echter een korte inleiding over de gemeente Emmen, zodat iedereen hierbij een beeld heeft. De nadere details en invulling volgt dan te zijner tijd. Uit praktische overwegingen en leesbaarheid zal ik het voortaan meestal over Emmen hebben zonder gemeente er steeds voor. Dus moet je eigenlijk steeds, tenzij anders aangegeven, lezen (gemeente) Emmen. Daar waar nodig zal er een preciezere aanduiding zijn. Bij Weerdinge (tegen de noordkant van de stadswijk Emmermeer aan) zijn begin vorige eeuw twee veenlijken uit de IJzertijd gevonden. Dit stond heel lang bekend als het (echt)paar van Weerdinge, echter nader onderzoek toont aan dat het twee mannen betreft. Sterker nog; er zijn al archeologische vondsten van tienduizenden jaren terug gedaan, zoals vuurstenen werktuigen. De Neanderthalers bevonden zich in deze omgeving, 40.000 jaar en langer geleden. Ongeveer 7000 jaar geleden leefden de hunebedbouwers in dit gebied. Emmen als plaats bestond nog niet ten tijde van de Romeinse tijd. Vlak bij daar waar nu de stad Emmen (centrum) ligt, zijn er wel tekenen van bewoning gevonden op zowel de Emmer es als de Noordbarger es. Dan hebben we het over de eerste eeuwen sinds het begin van de jaartelling. Dit gebied behoorde in deze periode tot Germanië, later bekend als het gebied van de Noordzee Germanen. De eerste houten kerk, zo ongeveer op de plek waar de huidige Grote Kerk oftewel Pancratiuskerk staat, stond er al sinds de 8e eeuw. Dit sluit ook aan bij dat de Britse missionaris Willebad Drenthe kerstende (met het Christelijk geloof in aanraking bracht) in het jaar 779. Overigens vanuit Dokkum als soort standplaats. Waar zijn beroemdere landgenoot en collega Bonifatius de martelaarsdood stierf enkele decennia eerder. De plaats Emmen bleef nog vele eeuwen hierna vrij bescheiden qua omvang in aantal inwoners. De hele gemeente had eind 18e eeuw 836 inwoners, tegen nu (2014) ruim 108.000 inwoners. Dat was overigens rond 110.000 inwoners enige jaren geleden. In 1139 blijkt uit documenten wordt (tot zover bekend) Emmen als plaats voor het eerst genoemd. De naam: Emne of Empne werd genoemd in een oorkonde van de bisschop Andreas (van Kuyc), die overigens in datzelfde jaar overleed (bisschop van Utrecht van 1128-1139), omtrent het noemen van een hof te Emne. Pas na het midden van de 19e eeuw nam het inwonertal in de gemeente nadrukkelijk toe doordat de vervening rendabel 14
werd gemaakt. In de 14e eeuw wordt het dorp Weerdinge voor het eerst in een document genoemd. Rond dezelfde tijd, wellicht zelfs iets eerder, ontstaat het veenontginningsdorp (oud)Schoonebeek net als Roswinkel. De meeste dorpen in de gemeente Emmen ontstaan echter pas rond het rendabel maken van de vervening midden 19e eeuw. De omgeving waar later de (inmiddels) stadswijk Emmerschans ligt, is al bewoond sinds zo'n 50.000 jaar, maar als nederzetting pas sinds rond de vorige eeuwwisseling. Dus Emmen, Weerdinge, Roswinkel van de oude gemeente Emmen zijn de oudste plaatsen en (oud)Schoonebeek vanuit de voormalige gemeente Schoonebeek. Veruit de oudste plaats, wordt zelfs één van de oudste dorpen van Nederland genoemd, is Noordbarge (sinds enige decennia een wijk tussen Bargeres en de binnenstad. Emmen ligt aan de voet van de heuvelrug (eigenlijk zandrug) de Hondsrug, ongeveer 70 kilometer lang en zo'n 20 meter boven NAP. Haantjeduin is met 26,5 meter hoogte de hoogste natuurlijke heuvel van Drenthe. De voormalige vuilstort bij Emmerschans en de stadswijk Emmerhout is overigens met 45 meter hoogte groter. Behalve de eerder genoemde oude plaatsen bestond het grootste deel van Emmen uit een uitgestrekt woest en ledig veenmoerasgebied. Het behoorde tot het Bourtangermoeras. Het gros bestond uit hoogveen, wat ook de latere vervening verklaart. Het moerasgebied kende wel diverse veenwegen en er was ook bewoning, getuige de vondsten rondom Barger-Compascuum en Nieuw-Dordrecht. In steeds toenemende mate werd het moerasgebied ontoegankelijker. Dit maakte echter het gebied tot een goede natuurlijke grens met het gebied Munster en ook goed verdedigbaar. Bewijzen hiervan zijn dan ook de verschillende verdedigingswerken in de vorm van redoutes (kleine schansen) en schansen. De Emmerschans is hier één van, maar over de strijd, misschien nog wel meer figuurlijk dan letterlijk in een andere aflevering van deze nieuwe serie. In een aantal columns van Wisten jullie dat? van oudere edities van De Inloper, dan wel het Inlopertje zijn er een aantal onderwerpen over Emmen behandeld. Grotendeels nieuw materiaal zal echter in deze nieuwe serie de revue passeren. Vreemd is namelijk dat heel veel autochtone Emmenaren (gemeente) zowel als import weten vaak niet wat voor bijzondere zaken en informatie er is te vinden over deze gemeente en nabije omgeving. Juist door in een dergelijke serie het één en ander aan jullie te vertellen, hoop ik dat dit wat meer omhoog komt in de bekendheid. De volgende aflevering zal vooral gaan over de geografie en de geologie van de gemeente Emmen. Echter zullen ook archeologie en bewoning nadrukkelijk aan bod komen. Verdere afleveringen zullen gaan over de ontwikkeling van verschillende plaatsen, zowel als diverse thema's. Thema's zullen onder andere zijn; sport, cultuur (inclusief uitgaan en winkels), infrastructuur (dus vervoer en verkeersverbindingen), religie, industrie en nog veel meer. De volgende afleveringen zal ik ook proberen afbeeldingen en dergelijke toe te voegen. Bronnen o.a.: Wikipedia, www.gemeente.emmen.nl ,www.historischemmen.nl. Paul van der Sluis 15
Moppentrommel Er valt een kikker van het dak: Kwak! Een gast beklaagt zich bij de hotelhouder: "Het krioelt hier van de kakkerlakken achter het behang." Antwoordt de hoteleigenaar: "Ik snap niet wat u achter mijn behang hebt te zoeken meneer." Robbert, een ervaren parachutespringer, maakt zich klaar voor een sprong als hij ziet hoe een man met een donkere bril, een witte stok en een geleidehond aan een riem ook aanstalten maakt. Geschokt dat de blinde wil springen vraagt Robbert: "Hoe weet u wanneer u beneden bent?" "Heel simpel," antwoordt de blinde. "Dan staat de riem van de hond niet meer strak." Er komt een konijn bij de bakker en vraagt: "Bakker, heeft u ook worteltjestaart?" "Nee, het spijt me," zegt de bakker, "worteltjestaart heb ik niet." De volgende dag komt het konijn weer langs en vraagt: "Bakker, heeft u worteltjestaart?" "Nee," zegt de bakker, "worteltjestaart heb ik niet." Elke dag komt het konijn om worteltjestaart zeuren, en de bakker wordt het zo zat dat hij een worteltjestaart bakt. Als de volgende dag het konijn weer langskomt, vraagt 'ie: "Bakker, heeft u worteltjestaart?" "Ja," zegt de bakker. Zegt het konijn: "Vies hè?" Wat is de beste manier om een man iets te laten doen? Zeggen dat hij er te oud voor is Kees en Jan hebben samen een krantenwijk. Ze willen de krant gaan lopen maar het gaat regenen. Kees zegt: "Zullen we vandaag de krant maar niet lopen?" "Oké," zegt Jan en hij gaat naar huis. Een paar uur later komt Jan helemaal nat aan bij Kees en Kees vraagt Jan: "Hoe kom jij zo nat?" Jan zegt: "Ik moest de mensen toch zeggen dat de krant vandaag niet zou komen!" Verontwaardigd roept mevrouw Van Dam tegen de loodgieter: "Hoe heeft u dat ooit gedurfd, mijn dochter te kussen in die donkere kelder?" Antwoordt de loodgieter: "Dat vroeg ik me ook af toen ik haar later in het licht zag..." 2 Vrienden aan de bar. Zucht de ene: "Vrouwen zijn slechter dan gangsters." "Waarom dan?" "Gangsters willen je geld of je leven. Vrouwen willen het alle twee." Een breedbekkikker loopt door de wei en komt een paard tegen. Pratend met zijn brede bek, vraagt de kikker aan het paard: "Wat eet jij zo de hele dag?" "Gras," zegt het paard. "O," zegt de breedbekkikker, "da's interessant". En hij loopt weer door. Komt 'ie een konijn tegen en vraagt: "Wat eet jij zo de hele dag?" "Klavertjes," zegt het konijn. "O," zegt de breedbekkikker, "da's interessant". En hij loopt weer door. Komt 'ie bij een ooievaar. "Wat eet jij zo de hele dag?" vraagt de breedbekkikker. "Breedbekkikkers," zegt de ooievaar. Zegt de breedbekkikker met een toegeknepen mondje: "Nóóit van gehoord!"
16
Licht en donker De 'kortste' dag duurt 7:50 uur; De 'langste' dag duurt 16:38 uur. De langste dag is rond 21 juni en de kortste dag rond 21 december. Hoe lang het licht en hoe lang het donker is hangt ook af van het plekje op aarde waar je je bevindt. Er zijn plekjes waarin het in de zomer niet donker wordt en op datzelfde plekje wordt het in de winter niet licht. Ook zijn er plekjes waar het verschil tussen licht en donker niet groot is en dan is het het hele jaar 12 uur licht en 12 uur donker. Het verschil tussen licht en donker is in ons land best groot te noemen. In de zomer is het licht als je opstaat en ook zijn er dagen dat als je op tijd naar bed gaat je het niet donker ziet worden. En in de winter is het nog donker als je opstaat en weer donker als je naar bed gaat en vaak is het dan om een uur of 5 al donker. Er is een verschil van meer dan 8 uur tussen het licht en het donker op de langste en kortste dag. Je zou een strijd verwachten tussen het licht en het donker. Maar het is geen strijd of wedstrijd. De aarde draait om de zon of was het nu andersom en dat heeft invloed op het aantal uren licht en het aantal uren donker in een land. De mens houdt niet van de duisternis en daar heeft men dus iets op gevonden in de hoedanigheid van kunstmatig licht. Er zijn maar weinig plekjes in ons land te vinden waar het echt donker is en licht wordt het overal. Ik denk dan wel eens aan de tijd zonder kunstmatig licht en zonder vuur wat ook licht geeft en dan ben je echt afhankelijk van het licht en het donker. Zonder hulpmiddelen kun je geen licht creëren en het lijkt erop dat je het donker niet echt kunt nabootsen. Een paar jaar geleden was ik in een grot in Valkenburg en de gids deed zijn lamp uit en dan is het echt donker en zie je echt niks en dat was een vreemde gewaarwording. Met goede gordijnen kun je dit nabootsen. Of onder de grond natuurlijk. Waar het spel van licht en donker geen rol speelt. Ook voor blinde mensen speelt het licht en het donker geen rol. Maar de natuur kan niet zonder het licht en ook niet zonder de duisternis. Zonder licht en donker groeit er niets en je kunt stellen dat licht en donker 1 van de eerste levensbehoeften van de natuur is en zelf vind ik het verschil tussen licht en donker in de verschillende jaargetijden ook wel leuk. Het licht kan ook zorgen voor een opgewekt gevoel en het donker kan dan het tegenovergestelde veroorzaken en dan kan men bijvoorbeeld lichttherapie nemen om dit op te vangen. Licht en donker zijn gratis en er is geen mens die daar op een natuurlijke manier invloed op kan uitoefenen en dat maakt het voor mij 1 van de mooiste verschijnselen die de natuur ons biedt. Ook is het voor iedereen gelijk en dan maakt het bijvoorbeeld niet uit of je gezond bent of gehandicapt genoemd wordt en hoe slim of dom je bent of om hoeveel geld je hebt !! Henk S 17
Sint en piet middag Op vrijdag 5 december een sinterklaasmiddag in de inloop met surprises. Opgeven voor 21 november. Lootjes trekken in de week erna Lever een briefje met je naam en wensen in bij de bar. Maximaal 5 euro
Van 14.00 tot 16.00 uur
Gedicht verplicht
Kadootje inleveren voor 3 december !!
18
Contactavond Klankbordgroep GGZ Zuidoost-Drenthe in “de cluft” te Angelslo GGZ Zuid Oost-Drenthe (afdeling Emmen locatie stationsstraat) heeft onlangs het initiatief genomen om de belangen van behandelaar en Cliënt op laagdrempelige wijze dichter bij elkaar te brengen in een samenwerkingsverband onder de naam Klankbordgroep. OP 19 november wordt in “de Cluft” (Angelslo) van 18.00 tot 21.30 uur de eerste door de klankbordgroep georganiseerde contactavond gehouden. De contactavond is een avond waarbij het er vooral omgaat dat cliënten, medewerkers en andere betrokkenen nu eens ruim de gelegenheid krijgen om op een ongedwongen, prettige manier onderling contact te leggen, ervaringen te delen en informatie uit te wisselen. Er wordt gratis eten en drinken aangeboden zoals soep, stamppot, broodjes, vegetarische salade, fruit, limonade en fris. Voor koffie en thee wordt een kleine bijdrage gevraagd. Er zijn sprekers die vanuit hun ervaring of functie hun verhaal vertellen en uw vragen beantwoorden. Men kan zich ontspannen bij live muziek van een bandje. Gezelligheid is de Rode Draad van deze avond !!! Wijgebouw St. Soc. Cultureel werk “de Cluft “ Statenweg 109 Angelslo
Heeft U vragen en wilt U aanwezig zijn op deze avond. Dan kunt U contact opnemen met : Hendrik Speelman of Hermien Sloff Via secretariaat GGZ Emmen Tel: 0591-856323
19
Even voorstellen !! Ik ben Lisette, 25 jaar en ik woon in Emmen. Ik doe de BBL opleiding (werken en leren) sociaal agogisch werk in Hardenberg, daar ben ik 1 dag per week te vinden. Bij de opleiding hoort een stage, de stage doe ik 3 dagen per week in het Inloophuis. Soms ook op een Zondag. Ik hoop hier veel te leren en een mijn steentje bij te dragen aan de gezelligheid. Verder vind ik het leuk om nieuwe dingen te leren. Mijn hobby’s zijn muziek maken en luisteren. Ik speel gitaar en zit bij een koor. Binnenkort ga ik op mezelf wonen, een andere grote stap in mijn leven. Maar goed, eerst genoeg over mij, ik ga weer aan de slag. Wat ik nog wil zeggen is dat ik er samen met iedereen een mooi jaar van hoop te maken. Tot ziens in het Inloophuis. Lisette Uitslag sjoelen 8 oktober 2014 1. Paul 504 punten 2. Marco 485 punten 3. Milan 446 punten 4. Hennie 392 punten 5.Lisette 369 punten Uitslag Klaverjassen september 2014 1. Tinus 2865 punten, 2. Henk S 2261 punten, 3. Derk 2163 punten, 4 Jan P 1809 punten, 5. Achiena 1808 punten
14 16 21 23 27
november: november: november: november: november:
28 november:
Evert Henk Z Hans Johan van der M Erik Mark-Jan Wilma 20
Geestelijke Gezondheid Uit onderzoek blijkt dat twee derde van de Nederlandse bevolking in de afgelopen 10 jaar contact heeft gehad met de Geestelijke Gezondheid Zorg. Dat betekent dus dat het bij een meerderheid in de afgelopen jaren niet zo goed ging. Er is dan niet altijd sprake van een stoornis of ziekte en bij de meesten is het dan een tijdelijke dip waar men niet zonder hulp uitkomt en vaak wordt het dan ook weer afgesloten. Bij de meeste bezoekers van het inloophuis is er geen sprake van een dip maar van een stoornis of ziekte. De meesten hebben ook het hulpverleningstraject al dan niet afgesloten en blijven een beschermde omgeving nodig hebben. In de samenleving heerst veel onbegrip over psychiatrische stoornissen. Ook door het nieuws. Verwarde mensen halen vaak het nieuws. Ze veroorzaken overlast en doen soms een ander iets aan en ook veel tbs klinieken zitten vol met mensen met een psychiatrische stoornis. Heel vaak komt hier dan ook middelengebruik aan te pas. Denk dan aan alcohol en drugs. Dit zorgt ervoor dat er veel vooroordelen in de samenleving zijn over psychiatrische ziektes. En veel onbegrip. Ook kun je zelf last hebben van zelfstigma en dit is ook weer een vooroordeel over je eigen rol in de samenleving. Onbekend maakt onbemind en dat geldt zeker voor ziektes als bijvoorbeeld schizofrenie en iedereen kan dan gelijk denken dat je gevaarlijk bent. Ook heb ik wel eens meegemaakt dat iemand eerst gewoon tegen me deed en zo gauw hij hoorde dat ik in een inrichting had gezeten veranderde zijn houding. Of is dit ook iets wat in mijn hoofd zit. Vorige week was ik bij een lezing over de geestelijke gezondheid in Schotland. Hier doet men nog niet aan transitie en privatisering en men heeft daar het vak Mental Health op de lagere en middelbare scholen. Het vak geestelijke gezondheid en wat dit doet als het gaat om stigma en zelfstigma. Iedere scholier weet dan wat anders zijn is een opmerking van “doe even normaal “ hoor je dan niet meer. Iedereen heeft dan kennis over bijvoorbeeld een angststoornis, een sociale fobie en bijvoorbeeld schizofrenie in huis en vooroordelen zijn er niet meer. Lijkt me ook wel iets voor ons land. Een vak Geestelijke Gezondheid en hoe blijf je dan Geestelijk gezond in het huidige systeem en hoe ontstaat een psychiatrische stoornis en nog belangrijker. Wat betekent het voor die persoon in kwestie ? Je hoeft jezelf niet meer te verdedigen en je hoeft niets meer uit te leggen. Een mooie droom en in sommige landen werkelijkheid !!! Henk S
21
Menu van de maand Spaghetti Carbonara INGREDIENTEN 4 PERSONEN - 450 g spaghetti - half bakje crème fraiche (ongeveer 60 ml) - 250 g pancetta blokjes of spekjes - 4 eieren - 50 g parmezaanse kaas - 2 tl olijfolie - zwarte peper en nootmuskaat
Bereidingswijze Kook de spaghetti in een grote pan. Neem een andere grote pan waar zo meteen de spaghetti in past en bak hier in de pancetta blokjes in de olijfolie.. Haal de pan van het vuur. Meng in een kom de eieren, kaas, crème fraiche en peper. Doe de spaghetti bij de pancetta zet de pan weer op het vuur. Meng de spaghetti goed met de spekjes en siroop. Haal de pan weer van het vuur en voeg het ei/kaas mengsel toe. Roer alles goed door elkaar. Je kunt eventueel wat van het pastawater gebruiken om het te verdunnen Doe er nog wat peper en nootmuskaat doorheen. Serveertips: Strooi er nog wat parmezaanse kaas erover. Bron Nigella Lawson 22
Agenda voor de maand november 2014 Op woensdag 5 november: Sjoelen. Aanvang 14.00 uur Meedoen kost 50 eurocent Op woensdag 12 november gaan we weer bowlen. Van 14.00 tot 15.00 uur. Kosten tussen 5 en 6 euro . Op donderdag 13 november is er een bezoekersoverleg. Aanvang 18.15 uur Donderdag 13 november: klaverjas avond Aanvang: 19.30 uur. Meedoen kost 1 euro en 50 cent
Kijk voor bovenstaande en eventueel andere activiteiten op het prikbord in het Inloophuis Op zondag 2 november en zondag 16 november en zondag 30 november zijn we geopend van 13.30 tot 16.30 uur Zingen: Elke donderdagmiddag wordt er weer gezongen van 14.00 tot 15.30 uur. Natuurlijk onder leiding van Harm. Volleybal: Vanaf dinsdag 2 september is er weer iedere dinsdag volleybal van 18.0019.00 uur in de sportzaal van het GGZ. Lunchcafé: Iedere werkdag is er van 11.00 tot 13.00 uur lunchcafé. Met elke dag; soep van de dag en op maandag en dinsdag als specialiteit een broodje gezond en woensdag en donderdag een broodje kroket of een broodje Frikandel en op vrijdag en broodje haring. Verder natuurlijk een kleine kaart. Eetcafé: Het eetcafé is dagelijks van maandag t/m vrijdag om 17.00 uur. Kosten eetcafé € 2,50. Opgeven voor het eetcafé moet voor 13.00 uur van de dag dat je wilt mee-eten. Attentie: Op dinsdag is het eetcafé om 16.30 uur.!!!!! ( dit i.v.m. volleybal). Internetcafé Er staan vier computers in de computerhoek. Met alle vier kun je op internet. Internetten is gratis. Ook voor bijvoorbeeld tekstverwerking kun je hier terecht. Inloop Maandag tot en met vrijdagmiddag van 13.00 tot 16.00 uur. Donderdag van 19.00 tot 22.00 uur en zondag om de veertien dagen van 13.30 tot 16.30 uur. Tijd voor een praatje en een kop koffie. Ook worden er regelmatig tijdens deze uren activiteiten georganiseerd.
23
Menulijst November 2014 Maandag 3 november
Boerenschnitzel van Peter
Dinsdag 4 november
Runder goulash met rijst
Woensdag 5 november
Gekookte aardappelen, rodekool en een slavink
Donderdag 6 november
Hutspot met spekjes en rookworst
Vrijdag 7 november
Farfalle met gehakt, tomatensaus en groenten
Maandag 10 november
Menu van Hennie: Spaghetti carbonara met spekje en roerbakgroenten
Dinsdag 11 november
Stamppot koolraap met een gehaktbal
Woensdag 12 november speklap
Gekookte aardappelen, sperziebonen en een
Donderdag 13 november (vegetarisch)
Hollandse rijst schotel met kaas en salade
Vrijdag 14 november
Tortilla’s
Maandag 17 november
Lasagne
Dinsdag 18 november
Krieltjes uit de oven, rodebieten salade en vlees
Woensdag 19 november
Spruitenoverschotel met gehakt
Donderdag 20 november
Bruinebonensoep van Jan F
Vrijdag 21 november
Rijst met Kip kerrie
Maandag 24 november
Boerenomelet van Peter
Dinsdag 25 november
Bami met satésaus
Woensdag 26 november
Stamppot boerenkool met spekjes en rookworst
Donderdag 27 november
Gekookte aardappelen, witlofsalade en vlees
Vrijdag 28 november
Gekookte aardappelen, broccoli en vis
24
