Dé gratis krant voor de echte Utrechter

Oplage: 53.500 ex.

U

Dé gratis krant voor de echte Utrechter

Dinsdag 3 mei 2011 - Jaargang 2, nr. 9

“Ik kom terug hoor!”

In mei 1940 kwam ik van Amsterdam terug naar Utrecht. Ik ging toen naar de mulo in de Pieter Bothstraat, waar ik naast Lena Klein kwam te zitten. Onze eerste les was Frans, onze tweede les was wiskunde. Lena zei toen: “Ik ben Joods en de wiskundeleraar is een NSB-er, daarom heeft hij een hekel aan mij.” Hij kwam binnen, zag mij, stelde zich voor en ik zei, “Ik ben Miep de Klein”. “Weer zo’n vervelende Klein erbij”, zei hij. Dat was de eerste dag dat ik Lena leerde kennen, we waren meteen dikke vriendinnen.



Haar oudste broertje (12 jaar) ging naar het Joodse weeshuis. Lena verhuisde met haar vader en broertje Bram (8 jaar) naar een goedkoop huis in de Lombokstraat. Daar deed hij een schoenmakerscursus: “Want als ik naar een werkkamp moet, hebben ze niets aan een ambtenaar.” Op 12 april 1943 kregen ze een oproep zich te melden bij een trein op het Buurtstation voor transport naar Westerbork. Ik heb ze toen weggebracht. Bram had een zware rugzak, die deed pijn



Meer bronnen aan themasite Tweede Wereldoorlog - Pag 11



De kolenkannonade van de eierboer - Pag 12



Oproepjes

- Pag 15

Leven in Utrecht: 1940 -1945 - Het beeld bovenop de Leidseveertunnel is in 1940 geplaatst. Het is ontworpen door de beeldhouwer Gerrit Jan van der Veen en draagt de titel: De Eendracht Van Het Land. Het was het laatste beeldhouwwerk dat Van der Veen maakte. In de oorlog zelf was de beeldhouwer actief in het verzet en organiseerde valse paspoorten voor joden. Hij gaf leiding aan een verzetsgroep die onder meer brand stichtte in het Amsterdamse bevolkingsregister. Op 10 juni 1944 werd hij gefusilleerd in de duinen bij Overveen (Zandvoort). Foto: Ton van den Berg -

op zijn schouders, daarom had ik mijn hand eronder om hem te verlichten. Klap Bij het beeld, dat staat op de overgang van de tunnel bij de Leidseweg, kreeg ik van een mof een klap op mijn arm, omdat ik Joden hielp. Ik dacht dat mijn arm gebroken was. Als ik langs dat beeld kom, denk ik er nog altijd aan. “Miep, ga maar terug”, zei haar vader, “want het doet ons geen goed als je bij ons loopt.” Hier hebben wij afscheid

genomen. Al zwaaiend riep Lena: “Ik kom terug hoor!” Drie maanden later gingen ze alle drie op transport naar Sobibor. Daar aangekomen werden Lena, Bram en haar vader gelijk vergast: 16 juni 1943. Lena Klein, een van mijn liefste vriendinnen. Ik vergeet haar nooit! Miep Engelsman-de Klein Nieuwegein

Wil jij in 3 maanden je rijbewijs? Surf dan naar

www.andersonrijopleidingen.nl

of bel Gansstraat 130 3582 EL Utrecht telefoon 030 251 69 55 [email protected] www.steenhouwerij-jansen.nl

Jan Soldaat moest oorlogskruis zelf betalen - Pag 5

In 1942 moesten alle Joden uit de rijksbetrekkingen en de Joodse kinderen van school. Lena’s vader was hoofdcommies bij de NS en haar oudste zusje werkte bij Staatsbosbeheer. Ze woonden in een duur huurhuis in Oog in Al. Een gezin met vier kinderen zat plotseling zonder inkomen. Haar moeder heeft toen zelfmoord gepleegd. Verloofd Haar oudste zus Miep was verloofd met Jopie Hamburger van de Utrechtse zinkfabriek. Jopie werkte bij de Joodse raad en zei: “Ik hoef niet weg, en als wij trouwen hoef jij ook niet weg.” Ze trouwden en drie maanden later werden ze toch op transport gesteld. Volgens de Joodse raad naar Auschwitz. Jopie Hamburger: overleden september 1942; Miep Hamburger-Klein: overleden oktober 1942.

Deze week o.a.:

In deze special van De Oud-Utrechter staan we stil bij de herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. De stad zelf kwam er in die periode nog vrij ongeschonden door, op enkele kleine ‘strategische’ bombardementen van de geallieerden na (waarbij helaas ook burgerslachtoffers te betreuren waren). Meer nog werd Utrecht getroffen door de onderdrukking en het daarbij gepaard gaande geweld van de Duitse bezetting. En op het eind kwam daar ook de honger bij. Vooral kinderen werden daar, als ze niet het geluk hadden een tijdelijk onderkomen te vinden in het oosten van het land, het slachtoffer van. Het leed dat velen overkwam heeft diepe littekens achtergelaten. Ook in Utrecht hadden de inwoners te maken met jodenvervolging, gedwongen tewerkstelling, verzet en collaboratie. Nog altijd komen daar verhalen over naar boven. Ook is er de herinnering aan het dagelijks leven tussen 1940 en 1945 dat op een of andere manier door moest gaan. Maar het bordje ‘Verboden voor Joden’ op de deur van een horecazaak maakte het toch anders. Ton van den Berg Eindredacteur De Oud-Utrechter

Adverteren?

06-461 77 169

Feestboerderij Groenesteijn (Utr)

030-2717752

Vraag naar de mogelijkheden

06-20 60 02 85

Correctie In het vorige nummer van De Oud-Utrechter stond een tekening van café Abattoir aan de Amsterdamsestraatweg. In de begeleidende tekst stond dat het failliet was gegaan. Dat is onjuist. De eigenaar is met het café gestopt en heeft de zaak terugverkocht aan brouwerij Grolsch.

Pagina 2

Dinsdag 3 mei 2011

TANTE POST

In verband met de privacywetgeving wijst De Oud-Utrechter de lezers erop dat zij met het insturen van een oproepje akkoord gaan met het vermelden van hun adresgegevens in de krant en daarmee tevens in het krantenarchief op het internet.

- Het ‘trouwkaartje’ van Lange Stien -

Ondertrouw

Hierbij een ‘ondertrouwkaart’ van Lange Stien. Deze kaart vond ik tussen de papieren van mijn moeder en omdat ik bang ben dat mijn kinderen die ooit zullen weggooien, stuur ik hem liever aan De Oud-Utrechter op. Zoals u misschien wel weet was Lange Stien een bekende prostituee die in de Kalverstraat in de binnenstad woonde. Als kind woonde ik tegenover haar. Veel kan ik me er niet van herinneren, alleen zei mijn moeder altijd dat ik haar zo lekker vond ruiken. Maaike van der Werff - Odijk Oorlogswandeling In april 1941 gingen Piet van der Vegt en ik naar de ambachtschool voor een opleiding tot elektricien. Wij woonden achter de Majellakerk en liepen vijf dagen per week, naar de Schoolstraat, een zijstraat van de Nachtegaalstraat. In de Potgietersstraat haalden we Jan Jens op, die de opleiding voor automonteur volgde. Later werd hij politieagent! Als het even lukte, probeerden we op het Leidseveer achter op een sleperskar te springen. Even hard er achter aan lopen en dan behendig opspringen en je omdraaien, zodat je comfortabel zat en meereed. De koetsier draaide zich nijdig om en probeerde met zijn zweep om je eraf te meppen. Op het Vredenburg sprongen we eraf om in de etalage bij van Dillen ons te vergapen aan de horizontaal draaiende lopende band, waar de winkelier zijn nieuwste aanwinsten lustig rond liet draaien. Dan door de Potterstraat met links V&D en de kledingzaak van Dijkhof en rechts de Galerie Modernes, of ‘de Galmot’ zoals mijn vader altijd zei. Dan de brug van de Oudegracht over met rechts de massieve zijgevel van het postkantoor en links op de hoek Heck’s lunchroom. Verlangend keken we door de ramen. Zouden we daar nog eens binnen komen? Zolang de oorlog duurde, ik zeker niet. Er hingen voor de ramen en deur bordjes met ‘Verboden voor Joden’ en het was mij door mijn ouders ten strengste verboden bij zo’n gelegenheid naar binnen te gaan. Dan kwam de Korte Jansstraat. Rechts op de hoek de kantoorboekhandel van Lorjé. Ik kwam er nogal eens met mijn vader. Die kocht daar liever als bij Mado op de Oude Gracht. Links zat de chique schoenwinkel van De Gezusters Hermans. Na de oorlog heb ik er nog wel eens schoenen gekocht.

De Oud-Utrechter - Dé gratis krant voor de echte Utrechter

Nooit een zuster gezien! Je werd geholpen door een lange slanke heer; keurig in een onberispelijk grijs kostuum. Even verderop was er een tabakswinkel met een groot bord boven de etalage. Als je de winkel naderde, stond er in gekleurde letters ‘IBIS SHAG’. Stond je er vlak voor, dan las je letters in een andere kleur ‘IN UW PIJP’, doorgelopen keek je om en las in letters van weer andere kleur ‘ROOKGENOT’. Voor ons een mysterie. Vanuit de Korte Jansstraat waaierde de straat zich uit in het Janskerkhof. Rechts zat Donders op z’n stoel en links in de hoek was de ijssalon van Venezia. We hebben er nooit ijs gegeten, daar hadden we geen geld voor. Nu was het nog even flink doorlopen voor we de grote, eikenhouten deuren van de ambachtschool binnen konden stappen. Langs het penningenbord om je penning af te nemen. Met strenge blik, niets ontging hem, stond daar conciërge ‘Hanensoep’. Als je geluk had was er luchtalarm. Dan zaten alle jongens (bijna 1000!) in de onderste gang langs de muren. De leerkrachten keken streng toe, meestal met een flinke sigaar in de mond, of er soms door de jongens gerookt werd. Hetgeen ten strengste verboden was! Jo van Veldhuizen Ruitercamp 149 Houten [email protected] -------------------------------------------M’n karretje Toen tijdens de Duitse bezetting ondergedoken mannen zich niet op straat konden vertonen, moesten toch de vrouwen zorgen dat er eten op tafel kwam. Zo ontstonden de beruchte voedseltochten met als dieptepunt de rampzalige herinneringen aan de hongerwinter. Voor kinderen die tijdens de oorlog

opgroeiden was het normaal hun moeder en overige familieleden proberen te helpen met het verkrijgen van voedsel. Zo hadden mijn iets oudere buurjongen Wim en ik het plan opgevat ook een ‘voedseltocht’ te organiseren. Wim had een karretje dat bestond uit een onderstel van een kinderwagen met daarop een houten plank en vooraan een touw om het karretje te kunnen trekken. Het doel was om bij boeren aardappelen proberen te krijgen. We liepen via de Gansstraat en de Koningsweg naar het Mereveldseweggetje. Daar aan de overkant, bij een viaduct over de spoorlijn, was een boerderij. Wim zei tegen mij dat ik met zijn karretje moest blijven wachten, dan zou hij over het viaduct klimmen en naar de boerderij gaan om te kijken of daar aardappelen waren te halen. Hij weg. Ik wachten. Totdat er een trein aankwam die afremde en stopte. De locomotief bleef precies onder het viaduct staan. Of die (Duitse) machinisten ook hadden gehoord wat ik hoorde weet ik niet. Het was een aanzwellend geluid van vliegtuigen. Het kon niet anders of het waren geallieerde toestellen, die mogelijk luchtaanvallen op Duitse voertuigen op de weg of zelfs op de trein wilden uitvoeren. Ik werd doodsbang en rende eveneens over het viaduct naar de boerderij. Daar waren meerdere mensen aanwezig die bij de binnenmuren dekking zochten. Wim zag mij onthutst binnenkomen en schreeuwde: “M’n karretje, m’n karretje” ! O ja, die stond nog aan de andere kant van de spoorlijn. Hij vloog naar buiten, rende over het viaduct met daaronder die trein en bracht zijn karretje in betrekkelijke veiligheid. Gelukkig hebben de vliegtuigen de trein

niet bestookt. Die reed later weg. Ik ging weer terug naar het Mereveldseweggetje waar Wim op mij stond te wachten. Samen weer naar huis... zonder aardappelen. Ab Meester Nieuwegein ------------------------------------------Oorlog bij de kleuterschool Terwijl de oorlog in 1945 op zijn einde liep, waren er nog steeds Duitse militairen in Nederland. Meestal waren dat de echte fanatieke. Een groep van die soldaten zat in mijn oude kleuterschool Chartroise op de hoek van de Marnixlaan en de Laan van Chartroise bij de voetbalvelden van DOS, Holland en HMS. Er moeten toch aardige mensen bij hebben gezeten, want ik heb nog wat lekkers gehad van een van hen, die op wacht stond op de hoek van de Van Hoornekade en de Marnixlaan. Maar goed, de ondergrondse strijdkrachten waren gelegerd in de Groen van Prinsterschool aan de Van Hoornekade. Of ze nu overmoedig waren of dat het in een vlaag van enthousiasme was, weet ik niet, maar ze besloten dat de Duitsers zich moesten overgeven en begonnen op de kleuterschool te schieten. Dat betekende dat er terug werd geschoten en er een vuurgevecht ontstond. Ik woonde toen in de Blois van Treslongstraat niet ver van de hoek met de Van Hoornekade en alle daar in de buurt wonende moeders en kinderen verzamelden zich in onze keuken, omdat die veiliger was. Dat bleek later ook wel, want de huiskamer van mevrouw Van Maurik was getroffen door een mitrailleursalvo. Bij de ondergrondse was een man uit Den Haag, die in het bezit was van een Pantservuist,

Drukte in de Kalverstraat

een soort simpele bazooka, een raketwerper. Hij is laag langs de oever van het water, dat toen nog op de Van Hoornekade was, naar voren gekropen en heeft op de school geschoten. Dat is totaal mislukt. Het enige resultaat was dat er een hoek van de bunker naast de voetbalvelden werd afgeschoten en er een stuk uit de stoeprand was verdwenen. Jarenlang kon je daar nog zien wat voor een drama dat voor hem geworden is, want na het gevecht werd hij in het water gevonden met een Duitse kogel in zijn hoofd. Er is nog een slachtoffer gevallen, maar dat was min of meer eigen schuld. Een bewoner van de Van Hoornekade, ik geloof dat hij Van Dijk heette, wilde tegen alle waarschuwingen in gras voor zijn konijnen gaan snijden op het veld aan de Marnixlaan. Daar stond toen hoog gras. De Duitsers hebben waarschijnlijk het gras zien bewegen en hebben gedacht dat daar een aanval vandaan kwam. Weer een salvo en weer een dode. Er ontstond toen een patstelling, zowel de Duitsers als de ondergrondse wilde niet opgeven. Vanuit de kleuterschool is toen om versterking gevraagd en even later kwamen er vanaf de Marnixlaan tanks aanrollen. De Duitse commandant wilde echter geen escalatie en heeft ze teruggestuurd. Wat er daarna gebeurd is weet ik niet, maar de Duitse militairen hebben zich terug getrokken. De ondergrondse zal dat wel als een overwinning hebben gevoeld, maar of dat nu zo zeker is?! Wim Hahn Utrecht

Wanneer een tekort aan condooms dreigde, werd ik ingeschakeld. “Leentje, ga jij eens kapotjes halen”, zei tante Stien. Met een handvol geld rende ik naar de drogisterij. Daar keken ze er niet van op dat een zesjarige condooms kocht. Ze wisten dat het was voor de hoertjes in de Kalverstraat. En dat waren goede klanten, want die hadden het druk, zo vlak na de bevrijding in mei 1945. Tot aan de Voorstraat toe stond dagelijks een rij Canadese soldaten op hun beurt te wachten. Mijn tante Stien werd Lange Stien genoemd. Ze was prostituee, net als haar collega’s Zwarte Annie, Blonde Trees en Door de Pook (ze was ooit door haar pooier met een pook bewerkt). Ze werkten samen vanuit een bordeel in de Kalverstraat, een zijstraatje van de Predikherenstraat. Ik woonde er direct naast met mijn ouders en negen broers en zussen. Lange Stien was een dochter van de bekende Oranje Kaa uit Wijk C. Ze was een magere vrouw. Van die benen en armen die op stokken leken. Maar ze was altijd heel netjes gekleed en ze hield van een grap. Op een keer had ze met één van haar Canadezen afgesproken zogenaamd te gaan trouwen en een - Lange Stien en haar man Piet die in de feest te geven en dat gebeurde. Kaartjes werden gedrukt: oorlog spoorloos verdween ‘Lange Stien trouwt met Kees de Canadees’. Het feest was bij café Dikke Kris aan het Jansveld. De vier publieke vrouwen in het bordeel waren mijn beste vriendinnen. Als er iets nodig was, boodschappen doen of kapotjes halen, dan bonkten ze op de muur en riepen ze: ‘Leentje!’ Sigaretten hadden ze altijd nodig: Miss Blanche, in van die gele doosjes en Old Mac en Three Castles. Nadat de Canadezen waren vertrokken, liep het snel terug met de cliëntèle. Stien hertrouwde (ze was getrouwd met Piet den Daas die in de oorlog was opgepakt en niet meer terugkeerde) en ook Annie en Trees bekeerden zich tot het vak van huisvrouw. Door de Pook overleed korte tijd later, toen ze met haar man op een Harley-Davidson tegen een boom aanreden. Het bordeel ging dicht, de straat werd stiller. Als kind moest ik nieuwe klusjes zien te vinden om iets mee te verdienen. Leen Hulsebos - Utrecht


Dinsdag 3 mei 2011

pagina 3

Dit artikel is een hoofdstuk uit het boekje: ‘Een bijzondere vrouw in oorlogstijd’ over Mien Molenaar (1908-1998) dat wordt verteld door haar dochter Riet Ravesteijn-Molenaar en is opgetekend door Jenny Buiten. Op de website van De Oud-Utrechter (www.deoudutrechter.nl) is het boekje exclusief als pdf te verkrijgen.

Onderduikers, angst en verraad in de Betonbuurt De eerste onderduikers kwamen in 1942. Mijn tante woonde toen op de Amsterdamsestraatweg. Zij had zelf onderduikers, maar zocht voor drie mensen een adres. Ze heetten de familie Gans. Het waren oudere mensen met een jong meisje, die een ijzerhandel hadden op de Lijnmarkt. In het begin zei m’n moeder Mien: “Moeten jullie eens luisteren. Er komt een tante en een oom van jullie met een ongelukkig dochtertje.” Dat meisje had een bultje, vandaar. Ik weet het niet precies meer, maar ik denk wel dat moeder toen ook gezegd heeft: “Denk erom dat je buiten niets zegt. Ze mogen niet weten dat ze hier in huis zijn, want die mensen worden gezocht door de Duitsers.” We moesten natuurlijk vreselijk voorzichtig zijn.

xxxxxxx

We woonden toen in de Nicolaas Ruychaverstraat (Betonbuurt). Wij hadden een bovenhuis met een kamer en suite en boven drie hele grote slaapkamers. Mijn moeder is bij mijn zus Mien op de kamer gaan slapen. Ik hield mijn eigen kamer. We hadden nog een klein zijkamertje, daar kon dat meisje slapen. En die ouders kregen de kamer van mijn ouders. Zo hebben we dat opgelost.

Gordijnen Mijn moeder had van die korte gordijnen voor het raam hangen. Die heeft ze toen vervangen door lange gordijnen. De buitenwereld mocht geen man bij ons in huis zien, want er was immers geen man meer bij ons in huis. Door

HWtje

die lange gordijnen kon de familie Gans gewoon beneden zijn en bij ons aan tafel mee-eten. Maar op een keer kwam onze Mientje thuis en zei: “De groentevrouw heeft gezegd ‘Wat heeft je moeder tegenwoordig lange gordijnen. Waar is dat voor? Magge we niks meer zien?’” Die groentevrouw, mevrouw Veldmeijer, zei het misschien plagerig, maar ze was ontzettend nieuwsgierig! Toen mijn zus dit thuis vertelde, werd mevrouw Gans zo bang, dat ze zei: “Ik wil hier weg.” Mijn tante had dus al drie onderduikers, namelijk de familie Leefsma. Maar mijn moeder zei: “Ik zal bij onze Marie gaan vragen of jullie daar een poosje mogen zijn. Als het dan wat geluwd is, komen jullie

weer terug.” Daar hebben ze nog zo’n veertien dagen of drie weken gezeten, het kan ook wat langer geweest zijn. Toen zijn alle onderduikers opgepakt. Iemand heeft ze verraden. Wie? Dat weten we niet. We wisten wel dat de familie Gans en de familie Leefsma waren weggehaald. Agent Smorenburg en drie anderen kwamen ze halen.

In bewaring Meneer Gans schijnt te hebben gezegd: “Je neemt ons toch niet mee?” Toen heeft Smorenburg gereageerd: “Jawel, ik ben niet alleen; ik kan niet anders.” Meneer Gans heeft hem toen zijn zakhorloge gegeven en gezegd: “Bewaar jij het goed; na de oorlog krijg ik het wel weer van je terug.”

- Mien Molenaar (tweede van rechts) tijdens een bevrijdingsfeest na de oorlog in de Nicolaas Ruychaverstraat met rechts naast haar dochter Riet. Foto: familie Ravesteijn -

Mijn moeder had die ochtend nog plannen gehad om er naartoe te gaan. Maar een buurman van mijn tante kwam waarschuwen niet te komen, omdat de joden net weggehaald waren. Mijn moeder heeft zich toen afzijdig gehouden totdat het weer een beetje rustig was. Later hoorden we ook dat dat meisje op het station al direct gescheiden is van haar ouders. Het kind moest de

ene kant op en de ouders de andere kant. Iedereen heeft het altijd vreemd gevonden dat mijn oom en tante niet zijn opgepakt. Want mensen die joden onderdak verleenden, werden zelf ook meegenomen. Mijn ome Henk lag toen op bed met hele zware reumatiek. Misschien was dat de reden? Ze hebben wel huisarrest gekregen.

Voetbal is Oorlog In 1974 speelde Johan Cruijff een hoofdrol op het wereldkampioenschap voetbal in Duitsland. Hij speelde het hele toernooi de sterren van de hemel en toen Nederland in de finale tegen het gastland aantrad, dacht elke voetbalkenner dat we ‘op een slof en een oude voetbalschoen’ wereldkampioen zouden worden. Direct na de aftrap slalomde Johan door de Duitse linies en eenmaal in het strafschopgebied beland, besloot verdediger Uli Hoeness om Johan maar eens onderuit te schoffelen. De strafschop werd door Johan Neeskens genomen en Nederland stond al met 1-0 voor toen het Duitse nationale elftal de bal zelfs nog niet eens had aangeraakt. Anderhalf uur later had Nederland de finale toch nog verloren en nam de Duitse aanvoerder de wereldbeker in ontvangst. Wit als een lijk en met tranen in zijn ogen zei mijn vader: “Eerst bezetten die klere moffen je vijf jaar en dan doen ze je dit ook nog eens aan!” Ook al omdat trainer Rinus Michels gezegd had ‘voetbal is oorlog’ werd de finale van dit wereldkampioenschap alom gezien als een manier om het leed van vijf jaar Duitse bezetting enigszins weg te poetsen. Dat mislukte jammerlijk en direct na de voetbalfinale werden ook in Utrecht auto’s met Duitse nummerborden vakkundig in elkaar getrapt. Ik was toen 22 jaar oud en had zelf helemaal niets van de Tweede

Wereldoorlog meegemaakt. Maar net als mijn ouders en mijn broer en zusters had ik wel een diepgewortelde afkeer van Duitsers. Op de middelbare school werd ik geacht goed mijn best te doen, maar als ik met een vette onvoldoende voor Duits thuis kwam, kreeg ik nog net geen schouderklopje. Mijn vader sprak vloeiend Duits, maar hij weigerde me te overhoren als ik voor huiswerk een rijtje Duitse woorden moest leren. Het was ook onverstandig Duitse schoolboeken in de woonkamer rond te laten slingeren. “Als ik hier nog een keer een Duits boek zie liggen, dan kun je gelijk naar je eigen kamer vertrekken”, zei mijn vader toen zijn oog een keer op een opengeslagen Duits woordenboek viel. En hij meende het uit de grond van zijn hart. Op verjaardagsfeesten begon er altijd wel een oom of een tante na een paar borreltjes een pijnlijke gebeurtenis uit de bezettingstijd te memoreren. Dat waren altijd verhalen waar ik als kind met rode oortjes naar luisterde. Horrorverhalen, maar dan met een familielid in de hoofdrol. Als de sfeer triest dreigde te worden zei mijn

moeder tegen mijn zwager: “Ga jij eens even een Duitser nadoen!” Mijn zwager ging dan de gang op waar hij een net iets te kleine plastic Duitse soldatenhelm op zijn hoofd zette en zich bewapende met een speelgoedgeweertje. Vervolgens sloeg hij met zijn vuist keihard op de kamerdeur en riep: “Aufmachen!’’ Mijn moeder deed dan, net alsof ze doodsbang was, de gangdeur voor hem open. In de woonkamer begon mijn zwager schreeuwend in een soort Duits bevelen te geven. “Schweinhunde! Bier trinken und grummelschwalben rauchen und auch eisbein und tulpenbollen mit volkswagen einladen!!” Als hij direct daarop Heil Hitler riep en daar het bijpassende armgebaar bij maakte, lag iedereen in een deuk. “Het is toch sprekend een mof hè, als hij zijn helm opzet”, zei mijn moeder tegen de feestvierders die dat allemaal beaamden. Aan het eind van de korte voorstelling marcheerde mijn zwager met het speelgoedgeweer op zijn schouder de kamer uit en als hij dan weer als zichzelf terugkwam, kwamen de mildere verhalen uit de bezettingstijd.

“Er zaten ook goeie tussen!”, trapte mijn moeder meestal af. “Toen ik in de hongerwinter met twee mud aardappelen op mijn fiets zonder banden en totaal uitgeput niet tegen de brug bij Deventer op kon komen, was de enige die me hielp duwen een Duitse soldaat. De Nederlanders daar zaten gewoon te wachten tot ik dood neer zou vallen en ze er met mijn aardappelen vandoor konden gaan.” “Ja jongen, toen je moeder thuis kwam met die piepers woog ze nog 68 pond en hadden je zusters, je broer en ik al dagenlang geen hap meer te eten gehad. Je kunt je nou niet meer voorstellen hoe blij we toen waren met een paar gekookte aardappelen!” Mijn moeder zweeg dan even en zei: “Laten we voor kleine Henkie maar hopen dat hij nooit een oorlog zal hoeven mee te maken! Wie wil er nog een Tompoes? ” Henk Westbroek

Pagina 4

Dinsdag 3 mei 2011

Leidsche Rijn Utrecht ORGANISATIE NEDERLANDSE TANDPROTHETICI

Uw kunstgebit verdient de zorg van een Tandprotheticus. Tandprotheticus R. van der Reijden Indien tanden (gedeeltelijk) ontbreken, kunnen wij als tandprothetici de voor u meest geschikte oplossing aanreiken. Bel gerust voor een vrijblijvend advies.

www.balanstandtechniek.nl

• Aanmeten/vervaardiging gebitsprothese. • Implantaat gedragen prothese (klikgebit). • Reparatie en pasmaken bestaande prothese. • Rechtstreekse vergoeding door de verzekeraar mogelijk. Gehuisvest op begane grond en vrij parkeren voor de deur

RTV Utrecht Programmering

Bel voor een brochure of meer informatie

010 888 22 15 Wij onderscheiden ons door onze volledige manier van werken. U ervaart zo min mogelijk van uw verhuizing; uw plantjes weer op de vensterbank, de kasten nagenoeg identiek ingericht, schilderijen aan de muur en uw televisie geïnstalleerd. Bij ontruimingen werken we met een garantie: de woning wordt gegarandeerd geaccepteerd door de woningbouwmaatschappij of makelaar. Bruikbare goederen krijgen een nieuwe bestemming via diverse stichtingen Seniorenverhuizingen |Woningontruimingen www.seniorenhulp.com | [email protected]

��

��

��

��

Actueel regionieuws bij RTV Utrecht!

Elke werkdag kunt u vanaf 07.00 uur 's ochtends al kijken naar U Vandaag op RTV Utrecht. U Vandaag staat garant voor het meest actuele regionieuws in de vroege ochtend. Kort, actueel en regionaal nieuws, aangevuld met het weer en verkeer. Op ieder heel uur ziet u het NOS Journaal, gevolgd door een korte actuele uitzending van U Vandaag.

Onze specialisaties

Pablo Picassostraat 103, 3544 NX Utrecht Telefoon: 030 6701622 / 030 6703520


Iedere doordeweekse dag vanaf 07.00 het laatste nieuws weer en verkeer in U Vandaag op de hele uren. Kijk voor de programmering en de alle U Kiest programma's op www.rtvutrecht.nl

Ω maandag 13.00 uur NOS Journaal + U Vandaag vanaf 18.00 uur U Vandaag avond editie 13.25 uur Het Weer 13.30 uur Een sterk verhaal vanaf 17.30 uur Namen en Rugnummers vanaf 18.30 uur Namen en Rugnummers TOPKLASSE elk uur opnieuw tot 07.00 uur

Ω dinsdag 13.00 uur NOS Journaal + U Vandaag vanaf 18.00 uur U Vandaag avond editie 13.25 uur Het Weer 13.30 uur Westbroek! elk uur opnieuw tot 07.00 uur

Ω woensdag 13.00 uur NOS Journaal + U Vandaag vanaf 18.00 uur U Vandaag avond editie 13.25 uur Het Weer 13.30 uur Bureau Hengeveld 4 mei 19.30 uur Ik wist niet dat het echt gebeurd was 20.00 uur Dodenherdenking elk uur opnieuw tot 07.00 uur

Wolfseinde Vanaf 13 mei zendt RTV Utrecht iedere vrijdag de serie Wolfseinde uit van Omroep Brabant. Het is, net als Pauwen en Reigers, Nachtegaal en Zonen en Van Jonge Leu en Oale Groond, een regionale dramaserie. Het verhaal gaat over de aantrekkelijke Monique (Tanja Jess) die samen met haar tienerdochter terugkeert naar Brabant en burgemeester wordt van de nieuwe gemeente Wolfseinde. Maar uitgerekend op haar eerste werkdag wordt er een lijk gevonden…

Ω donderdag 13.00 uur NOS Journaal + U Vandaag vanaf 18.00 uur U Vandaag avond editie 13.25 uur Het Weer 13.30 uur Lente! elk uur opnieuw tot 07.00 uur

Ω vrijdag 13.00 uur NOS Journaal + U Vandaag vanaf 18.00 uur U Vandaag avond editie 13.25 uur Het Weer 6 mei 13.30 uur Arnouds Tijdsreis 13 mei 13.30 uur Wolfseinde elk uur opnieuw tot 07.00 uur

Ω zaterdag 07.00 uur U Vandaag weekend editie 07.20 uur Reizigers Centraal 07.35 uur Westbroek! (hh) vanaf 17.00 uur Nieuwsupdate U Vandaag elk uur opnieuw tot 07.00 uur

Ω zondag 07.00 uur U Vandaag Weekend editie 07.15 uur De Dierenkliniek 07.35 uur RegioNed vanaf 17.00 uur Nieuwsupdate U Vandaag elk uur opnieuw tot 07.00 uur

Reizigрs Centraal Vanaf zaterdag 7 mei kunt u weer iedere week kijken naar een aflevering van Reizigers Centraal. Op Utrecht Centraal Station is het de hele dag een komen en gaan van mensen. Elke minuut een ontmoeting of een afscheid. In Reizigers Centraal gaat presentatrice Eva Brouwer op zoek naar de verhalen achter de reiziger, verhalen over liefde, familie en vriendschap.

RTV Utrecht digitaal kijken? Dat kan via Ziggo op kanaal 983. Kijk voor de andere frequenties op www.rtvutrecht.nl/frequentie

www.rtvutrecht.nl


Dinsdag 3 mei 2011

pagina 5

De oorlogsjeugd in Tuindorp Als er tijdens de oorlog ’s nachts luchtalarm werd gegeven, scholen we als gezin angstig bijeen met een snel omgeslagen deken over onze pyjama. Bij een flakkerend lichtpitje luisterden we met intense spanning naar het dreunen van overkomende vliegtuigen. En het ‘plof-plof’ van het afweergeschut. Een koffertje met de belangrijkste spulletjes en papieren stond in de hoek van de huiskamer van ons huis in Tuindorp. Klaar om te worden meegenomen als er onverwacht iets ergs zou gebeuren. Soms sloop je ongemerkt naar boven en probeerde je uit het raam te kijken naar de lange grijpvingers van de zoeklichten, die de hemel aftastten tot ze het zilverwit van de vliegtuigen vonden. Want die probeerden het spoorwegkruispunt te bombarderen dat nabij fort Blauwkapel ligt. Je trok snel je hoofd in als er buiten een stem brulde: ’Liecht aauuss!’ Was het verduisteringspapier kapot? Nadien kroop je weer terug onder je twee dunne dekens. Je had de knijpkat van je vader mee naar bed genomen. ‘Haaiingg, haaiing’, ging ‘t dan. En je voelde je veilig en beschut, terwijl de grote vliegende forten donderend door de lucht dreunden. Wat een herinneringen. De gaarkeukens. Je ging met je katholieke vriendjes naar de paters in de Grave van Solmsstraat om te eten. Maar de broeder, die bij de ingang stond, kende je niet. Je moest hem vertellen tot welke parochie je behoorde. Het antwoord was je uiteraard ingeseind door je vriendjes. En ze leerden je tevens een ‘Weesgegroetje’ opzeggen. En zo kwam je dan binnen.

Luchtalarm Soms waren er huilende sirenes als je op weg was naar school. Luchtalarm. Je vluchtte dan een portiek in. Of je schuilde bij wildvreemde mensen die je snel naar binnen loodsten. Je kon bij iedereen terecht. Ik heb op weg naar school veel huiskamers in Tuindorp gezien. Als er overigens tijdens schooltijd luchtalarm kwam, moesten we onder de schoolbank kruipen om daar het langgerekte sein ‘Veilig’ af te wachten. Ook de schuilkelder aan het Willem van Noortplein bracht vaak soelaas als we op weg waren naar onze grootouders in de Nieuwe Koekoekstraat. Dat was overigens best eng. Veel angstige mensen bijeen in een lage, langgerekte bedompte ruimte die wachtten op de bevrijdende veiligtoon. Als er een straat werd afgezet wegens een razzia, zorgde je ook dat je wegkwam. Als kind had je weliswaar weinig te duchten. Maar je nam toch maar het zekere voor het onzekere. We kregen ook inkwartiering. Op een dag stopte er een grote auto in de straat vol Duitsers. En elk gezin moest gedogen dat er een Duitse militair bij hen in huis werd geplaatst. Bij ons kwam er

- Kinderen uit zowel Tuindorp als Tuinwijk in juni 1942 op de kleuterschool aan de Regentesselaan in Tuindorp. Jaap Schoo staat tweede van links bovenaan -

een soldaat. Een al wat oudere man die graag foto’s toonde van zijn gezin dat hij lange tijd niet had gezien.

Generator De meeste auto’s die door de straat reden, trokken een generator als een soort aanhanger. Daar kon je achterop springen. Want het was een spannende tijd voor een jochie van acht à negen jaar. Altijd soldaten op straat. Het al eerder genoemde luchtalarm. De vliegtuigen, die witte strepen in de lucht trokken. Je speelde met je vriendjes ook ‘oorlogje.’ Natuurlijk was het een angstige tijd. Je moest altijd op je hoede zijn. Maar als kind was je niet echt bang. Op bepaalde dagen werd je door je moeder

ingeschakeld om water te halen. De vrijwillige brandweer in Tuindorp had een put geslagen op de hoek van de Ritzema Boschlaan en de Adolf Mayerlaan. En met je vriendje haalde je dan water in zinken teilen die je in de trekkar voort trok. Overigens was een dergelijke teil ook in gebruik op vrijdagavond. Dan gingen we in bad.

Collaborateurs Later mochten we één keer per maand naar het badhuis op het eerder genoemde Willem van Noortplein. Daar was ik tijdens de dagen van de bevrijding ook getuige van het samendrijven van collaborateurs. Een ingrijpende gebeurtenis voor een opgroeiend kind. In die dagen stond ik ook vaak langs

de spoorlijn aan de Albrecht Thaerlaan waar de treinen met militairen langskwamen. Ze gooiden kauwgom en sigaretten uit de raampjes. Ik had hulzen gespaard. En andere oorlogsherinneringen als: een knoop van een Canadees uniform, scherven van lichtgranaten die we in de weilanden vonden. Mijn grootste bezit was een heus Amerikaans soldatenzakmes met een priem en een kurkentrekker. En zo werd je volwassen en werd je de persoon die je nu bent. Het grijze kind dat uit de oorlog kwam. De man die soms verbaasd terugkijkt naar ‘vroeger’. Naar die hele andere tijd. Jaap Schoo Nieuwegein

Jan Soldaat moest oorlogskruis zelf betalen Ik was nog net geen vijf jaar oud toen de oorlog in mei 1940 uitbrak. Mijn stiefvader, die ik altijd als mijn eigen vader heb beschouwd, was opgeroepen voor de mobilisatie van het Nederlandse leger. Hij zat als dienstplichtig soldaat bij een mortiergroep van het 44e regiment infanterie. Als hij met verlof kwam, zag ik hem in uniform compleet met zijn persoonlijk dienstwapen, een pistool, dat ik een ‘Schiet met een gevaarlijke punt’ noemde. In die meidagen was het 44e gelegerd in de Betuwestelling. Deze lag in het verlengde van de Grebbelinie. Over de oorlogsdagen in mei werd thuis nooit gesproken. Later heb ik wel eens vernomen dat het een zootje moet zijn

- Soldaat Jansen bij de mobilisatie in 1940 Foto: familie Meester -

geweest: sommige hogeren waren al snel vertrokken, terwijl ‘Jan Soldaat’ achterbleef. Mijn vader keerde berooid naar huis terug met alleen zijn kleding die hij aan had.

Slachtoffers Ook al waren de gevechten in de Betuwelinie minder heftig, toch waren er slachtoffers gevallen. Over die gevechten heeft hij nooit gesproken. Maar toen ik later in contact kwam met oudgediende beroepsmilitairen, vertelden zij mij dat in de Betuwelinie een Duitse aanval had plaatsgevonden waarbij nogal wat Duitsers van de dijk werden geschoten, waardoor een doorbraak werd tegengehouden. Of mijn vader daarbij betrokken was, weet ik niet. Al snel na de Nederlandse capitulatie

wilde mijn vader naar de Grebbeberg om te ontdekken of daar gesneuvelde kameraden waren begraven. Mijn ouders ondernamen de tocht naar Rhenen. Mijn oudere zusje was bij oma ondergebracht. Maar over mij als kleine jongen kunnen ze wel gedacht hebben dat ik het toch allemaal niet zou beseffen. Dus ik ging ook mee naar de Grebbeberg. Wat ik in Rhenen gezien en onthouden heb, is dat er nogal wat vernield was. Bijvoorbeeld een benzinepomp vol kogelgaten. En we kwamen op een terrein dat later wel de erebegraafplaats zal zijn geworden. Links zag ik een enorme stapel met uitrustingsstukken: gasmaskers, helmen, patroontassen. Rechts lagen de rijen vers gedolven graven. Wij liepen er langs om te zoeken. Totdat ik een graf zag met een

geweer in het zand gestoken. Bovenop de geweerkolf een helm met voorop het wapen met de Nederlandse leeuw. Aan de zijkant van de helm zat een gat met daaromheen geronnen bloed. Als kind begreep ik wel dat daar iets heel ernstigs mee was gebeurd.

Leges Of er kameraden zijn gevonden, weet ik niet. Evenmin hoe we weer thuis zijn gekomen. Mijn vader was geen militante man, maar ‘de moffen’ moesten met hun poten van zijn vaderland afblijven. Hij liet zich niet door de Duitsers ringeloren. Hij dook onder na de Duitse oproep dat Nederlandse militairen zich moesten melden. Voor dreigende razzia’s had hij op de 1e begraafplaats aan de Gansstraat een lege grafkelder geïnstalleerd, waarnaar hij en mede-onderduikers uit de straat konden vluchten. Na de oorlog kreeg hij het mobilisatieoorlogskruis aangeboden. Maar toen hij las dat daarvoor leges betaald moest worden, werd hij kwaad en

verscheurde het formulier. Wel ging hij naar de veteranenbijeenkomsten in Ochten. Later heb ik hem weten over te halen het oorlogskruis alsnog te accepteren. En zelfs ging hij mee naar een tv-programma waar oudgedienden van het 44e regiment infanterie werden gezocht. En ja hoor, toen hij in beeld kwam, rechtte hij als 83-jarige zijn rug alsof de dienstplichtig soldaat van weleer weer even terug was. Zelf heb ik van de Grebbeberg geen trauma over gehouden. Maar na zeventig jaar staat het nog in mijn geheugen gegrift: dat graf... dat geweer… die helm… dat gat… dat bloed. Mijn stiefvader was Johannes Jansen jr., de oudste zoon van de bekende Utrechtse steenhouwersfamilie Joh. Jansen & Zn. uit de Gansstraat. Hij overleed in 1995. Ab Meester Nieuwegein

Pagina 6

Dinsdag 3 mei 2011


Geen paniek!

Praktijk voor mondhygiëne Zuilen gaat VERHUIZEN! Met ingang van 14 juni 2011 wordt ons nieuwe adres en nieuwe naam: Mondzorgpraktijk Zuilen Amsterdamsestraatweg 697 3555 HD Utrecht

De

Iemand verliezen is al erg genoeg

Vrijwilligers (m/v)

die het leuk vinden om met licht dementerenden regelmatig een spelletje te doen.

We vragen: mensen die nieuwsgierig zijn en zich kunnen inleven in anderen. We bieden: voldoening, gezelligheid, scholing en begeleiding in het omgaan met dementerenden, contact met andere vrijwilligers. Bel of mail

Ed Korff de Gidts, Bezoekdienst, 030-2361742, [email protected]

Nog geen afspraak? In onze nieuwe praktijk hebben we geen wachtlijst.

Andere projecten van Stichting Stade: Algemene Hulpdienst, BoodschappenPlusBus, Rechtstreeks, Buddyzorg Midden Nederland, Taalcoach Utrecht.

Wilt u kennismaken? U bent vanaf 14 juni van harte welkom op ons nieuwe adres Bel gerust naar: 030 - 2440933 of meld u aan via www.mhzuilen.nl

Praktijk voor mondhygiëne Zuilen Amsterdamsestraatweg 542 - 3553 EN Utrecht telefoon: 030 - 2440933 - @: [email protected] www.mhzuilen.nl

Bezoekdienst zoekt:

Wolter Heukelslaan 50, 3581 ST Utrecht. T 030 - 251 09 82 www.agterberg.nl

TE

Rustig wonen in een groene omgeving

UR

BTR International Senior Hotels

55

jaar de be s in

50 Plus Reizen

te

HU

Wonen in de Grote Koppel in Zeist

Al

Heeft u een hoge bloeddruk? Dat kan uw nieren onherstelbaar beschadigen. 1 op de 5 mensen met een hoge bloeddruk heeft zelfs chronische nierschade. Dat is nog geen reden tot paniek. Maar wel een reden om één keer per jaar uw nieren te laten controleren. Want als u er tijdig bij bent, is nierschade vaak te beperken. Door gezonder te leven en door behandeling met medicijnen. Meer weten? Ga naar nierstichting.nl of bespreek het met uw huisarts.

Welkom bij BTR Senior Hotels ‘Alles Inclusief’. Aantrekkelijk geprijsde autoreizen naar de meest geliefde plekjes van Europa, op basis van een ‘Alles Inclusief’ verzorging. U verblijft 5 dagen in een BTR Senior Hotel *** of ****, waarbij gastvrijheid en persoonlijke aandacht nog echt centraal staat. Onder een ‘Alles Inclusief’ verzorging verstaan wij dagelijks: • logies in 2-persoonskamer met toilet en • uitstekend 3-gangendiner douche/bad • GRATIS: ‘s avonds van 18.00 - 23.00 uur • uitgebreid ontbijtbuffet drankjes met keuze uit: koffie, thee, • gevarieerde lunch met koffie/thee of goed frisdranken, vruchtensappen, bieren, verzorgd lunchpakket jenevers en wijnen BTR Senior Hotels zijn door BTR International geselecteerd op eigen identiteit en charme. Voor méér BTR Senior Hotels bezoek onze website www.BTRREIZEN.nl of bel 055-50 59 500.

€3

86,

-

Bent u op zoek naar een appartement in een groene, rustige omgeving en toch alle voorzieningen in de buurt? Kom dan eens een kijkje nemen in de De Clomp 10-20, 3704 KJ Zeist. De woningen zijn geschikt voor 55+. • Tweekamerappartementen van ca. 60 m2; • Woningen zijn drempelvrij en rolstoeltoegankelijk; • Netto huurprijs vanaf € 413,66, servicekosten € 182,76 inclusief stookkosten; • Ontmoetingsruimte, kapsalon, wasserette aanwezig; • Winkelcentrum in directe omgeving van het wooncentrum; • Fiets- en wandelmogelijkheden in de buurt; • Beheerder aanwezig. Klantenservice 0900-1234 996 (lokaal tarief), op werkdagen vanaf 08.30 tot 17.30 uur. www.woonzorg.nl

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de heer A. v.d. Bildt, telefoonnummer (020) 666 24 82 of met de klantenservice van Woonzorg Nederland op 0900-1234 996. Let op: Voor sociale huurwoningen mag het verzamelinkomen van het gehele huishouden maximaal € 33.614,- per jaar zijn, uitzonderingen daar gelaten.

v

v

€ 2anaf 32, -

€ 2anaf 69, -

SENIOR HOTEL DE FOREESTEN v.a. € 269,00 Genieten van de bosrijke Veluwe met haar gezellige stadjes! U verblijft in het pittoreske dorpje Vierhouten waar volop fietsen wandelmogelijkheden zijn. Reisduur: 5 dagen van maandag t/m vrijdag

SENIOR HOTEL ATLAS v.a. € 232,00 Een beetje buitenland in eigen land, dat is Zuid-Limburg. Uw hotel ligt in het centrum van het gezellige Valkenburg waar vandaan u deze Bourgondische streek kunt ontdekken. Reisduur: 5 dagen van maandag t/m vrijdag

SENIOR HOTEL ALTENBURGERHOF €229,00 In Thüringen vindt u een mengeling van natuur en cultuur: steden als Dresden en Leipzig, en het Thüringerwald. Uw hotel staat in de oude burchtstad Altenburg. Reisduur: 5 dagen van maandag t/m vrijdag

SENIOR HOTEL KURGARTEN €256,00 Donkere uitgestrekte wouden met watervallen, typische boederijen en koekoeksklokken, dat is het Zwarte Woud. U verblijft in een gastvrij hotel in het gezellige Wolfach. Reisduur: 5 dagen van maandag t/m vrijdag

 055 - 5059500 · WWW.BTRREIZEN.NL

De Oud-Utrechter - Dé gratis krant voor de echte Utrechter Opinie

?

Dinsdag 3 mei 2011

pagina 7

Opinie&Informatie

Hans Roodenburg

Ouderen weten vaak heel goed van elkaar of zij veel of weinig te makken hebben. Als zij behoorlijk in de slappe was zitten, is dikwijls aan de orde of en op welke termijn zij hun vermogen met anderen willen delen. Schenken en nalaten aan de kinderen is het eerste dat dan opkomt. Het Sociaal Cultureel Planbureau heeft daar studie naar gedaan.

Ouders willen zelf méér genieten van hun geld Informatie Opinie

Voor ouderen met meer dan enkele tienduizenden euro’s aan vermogen is het vaak de vraag of én wanneer zij aan hun kinderen schenkingen moeten doen en of het beter is te wachten door erfrecht aan kinderen te geven na hun dood. Uit enquêtes van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt overigens dat 61 procent van de ondervraagde ouders geen geld aan de kinderen schenken en dat ook niet van plan is te doen. Een toenemend aantal ouders (66 procent in de periode 2006-2009) heeft aangegeven voorlopig ook géén plan te hebben een erfenis na te laten, omdat ze voorlopig zélf van hun geld willen genieten. Al deze gegevens zijn te vinden in het hoofdstuk ‘Nalatenschappen’ van het rapport ‘Wisseling van de wacht: generaties in Nederland’ van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). Al met al gaat er elk jaar aardig wat geld om in nalatenschappen In 2005 (het laatste jaar dat cijfers verder zijn uitgezocht) stierven in Nederland ruim 136.000 mensen. Zij lieten in totaal netto 9,6 miljard euro na. Hiervan bestond 4 miljard uit onroerend goed; 3,5 miljard uit bank- en spaartegoeden. Begrijpelijk is dat mensen, die overleden tussen hun 65ste en 85ste jaar, het meeste vermogen nalieten: bijna 5,5 miljard. In tegenstelling tot vroegere generaties lijken mensen steeds minder belang te hechten aan het nalaten van vermogen. Toch nam het totaal aantal erfenissen toe

van ruim 103.000 in 1981 tot 113.000 in 2005. Daarbij moet worden aangetekend, dat een aanzienlijk deel van deze toename voor rekening komt van de nalatenschappen van weduwen. Daarbij spelen de veranderingen in het wettelijk erfrecht in 2003 ook een rol. Sindsdien mag de langstlevende ouder in het wettelijk erfrecht automatisch met het gezamenlijk vermogen doorleven en krijgen de kinderen een vordering, die loopt tot de langstlevende ouder is overleden.

Afgenomen De waarde van de gemiddelde nalatenschap is wel iets afgenomen: van ruim 87.000 euro in 1981 naar 79.000 euro in 2005. Deze getallen moet men overigens wel met een korreltje zout nemen. Immers een gemiddelde geeft

in dit geval een nogal vertekend beeld. Iemand kan een miljoen nalaten, maar er zijn veel meer mensen die helemaal niets nalaten. Een verklaring voor het lagere gemiddelde zou volgens onderzoeker Jean Marie Wildeboer Schut van het SCP kunnen zijn, dat men thans meer dan voorheen alvast tijdens het leven een gedeelte van het vermogen aan de kinderen en kleinkinderen overdraagt. De fiscale mogelijkheden daartoe zijn ook groter geworden. Thans mag men per jaar belastingvrij 5000 euro schenken per kind en eenmalig zelfs 24.000 euro aan kinderen jonger dan 35 jaar. Daarnaast mag men ook nog belastingvrij iets extra’s doen bij de aankoop van een huis door een kind of voor de financiering van een studie. Uit een ander onderzoek van het Nibud (Natio-

naal Instituut voor Budgetvoorlichting) blijkt echter dat van de ouders die op de hoogte zijn van het fiscale schenkingsvoordeel 58 procent zegt dat niet te doen. De meeste mensen omdat zij van mening zijn daarvoor onvoldoende financiële middelen te hebben of omdat zij vinden dat de kinderen het niet nodig hebben. Zo’n 12 procent meent ook dat kinderen in hun eigen financiën moeten kunnen voorzien. Uiteraard is de hoogte van het vermogen bij ouders vaak bepalend voor de bereidheid schenkingen te verrichten. Opvallend is de analyse van het SCP dat de kans dat mensen niet van plan zijn een erfenis na te laten, omdat zij van het eigen leven willen genieten, bijna drie keer zo groot is onder degenen die geen schenkingen aan kinderen doen, dan bij degenen die dat wel doen of van plan zijn te doen. Dat impliceert dat mensen die schenkingen verrichten, waarschijnlijk ook van plan zijn een nalatenschap op te bouwen.

Gezelligheid De instelling van vroeger verandert ook. Nog maar weinig ouders staan nog achter

de uitspraak ‘Als kinderen goed voor ons zorgen op onze oude dag, willen wij hen graag een behoorlijke erfenis nalaten’. Uit andere onderzoeken is gebleken dat ouders en hun kinderen anders tegenover elkaar staan. Ze gaan meer met elkaar om uit gezelligheid en vriendschappelijke verplichtingen, dan om tot in de dood voor elkaar te zorgen. Het opvallendst in de conclusies over de nalatenschappen is dat vele ouders tegenwoordig instemmen met de volgende uitspraak: ,,Wij hebben geen vooropgesteld plan om een erfenis aan onze kinderen na te laten, omdat wij van ons eigen leven willen genieten.’’ Geen goede berichten voor de notarissen, die aan het maken van testamenten aardig verdienen. Niettemin valt het sterk aan te bevelen, dat als men dan toch wil nalaten en/of hoge bedragen wil schenken aan kinderen of goede doelen, hiervoor eerst een notaris te raadplegen. www.scp.nl

Vragenrubriek voor lezers over uitkeringen, consumentenzaken, rechten (zoals erfrecht), belastingen en andere financiële zaken. Uw vragen worden anoniem in deze uitgave behandeld en onze deskundigen zullen proberen u persoonlijk een maatwerkantwoord te geven. U kunt uw kwesties sturen naar [email protected] of naar Postbus 615, 3500 AP Utrecht. Graag met vermelding van rubriek ‘Rechten en Plichten’. Erf- en schenkingsrecht Testamenten In twee landen Mijn tante van 90 jaar is in Nederland overleden en ik ben de enige erfgenaam. Voor een verklaring van erfrecht – ik was nog niet eens een kwartiertje op het kantoor van de notaris – rekende hij circa € 500. Dat vond ik wel erg veel. Mijn man en ik willen ook ons testament aanpassen. Vele jaren terug moesten wij voor het opstellen van het testament 3500 gulden (€ 1590) betalen. Dat vonden wij toen erg duur! Bovendien waren er problemen, want ik wilde per se er iets in hebben, dat de notaris niet wilde. Met als gevolg weer een extra rekening van 1000 gulden. Mijn man heeft de Italiaanse nationaliteit, ik de Nederlandse, maar ook de Italiaanse. Wij zijn in 1977 in Nederland getrouwd. Sinds 1985 staan wij ingeschreven in Abidjan in Ivoorkust en vallen thans onder de Ivoriaanse wet. Daarom hebben we óók een testament laten maken in Ivoorkust. Moet ik ook in Nederland nog een testament laten opstellen of wijzigen? De kosten van een notaris bij een testament of verklaring van erfrecht hangen af van de duur van zijn werkzaamheden (een notaris kost al gauw € 150 euro per uur!) én van het kantoor. Daarom bevelen wij altijd aan eerst algemene offertes (wat kost een

testament voor twee personen?) bij verschillende kantoren te vragen. Een algemene aanbeveling voor particulieren is om met kleinere notariskantoren in zee te gaan, want die zijn altijd goedkoper dan de grote internationale kantoren, die zich vooral richten op het lucratieve bedrijfsleven en daaraan vele diensten verlenen. Dat de rekening voor een verklaring van erfrecht € 500 kostte, verbaast ons niks. Er zit echt wel wat meer werk aan dan het kwartiertje dat u bij de notaris bent geweest. U schrijft dat u per se iets in uw eigen testament opgesteld had willen zien. Hou er wel rekening mee dat notarissen zich hierbij wel aan de regels van de wetgeving moeten houden. Dat u de Nederlandse nationaliteit heeft en uw man de Italiaanse, maakt het samenstellen van een testament altijd ingewikkelder en duurder. Anderzijds, als u thans onder de Ivoriaanse wetgeving valt en daar gevestigd blijft, heeft u alleen maar een Ivoriaans testament nodig. Het Ivoriaanse erfrecht stelt overigens niet zoveel voor, dus dan is het raadzaam uw testament naar uw eigen wensen samen te laten stellen. Heeft u plannen te zijner tijd naar Nederland te verhuizen, dan is een Nederlands testament aan te raden. Maar u kunt dat ook doen, zodra u zich in Nederland vestigt.

AOW en pensioen Al of niet bouwen op alleen de toeslag Mijn man wordt dit jaar 65 jaar en krijgt AOW plus een havenpensioen. Ik ben 61 jaar en werk nu nog drie dagen vijf uur per dag per week. Daarmee verdien ik per maand circa € 660 bruto. Als ik stop met werken, kan hij voor mij als jongere vrouw de volledige toeslag krijgen. Wat is het voordeel als ik blijf werken? En hoe zit het dan met de zogenoemde ‘aanrechtsubsidie’? Dit soort vragen wordt ons dikwijls gesteld. Het totaal van beide inkomens (ook netto) met betaald werk voor de jongere partner is altijd een stuk hoger dan alleen genoegen nemen met de toeslag op de AOW, die de 65-jarige kan krijgen. Om u als voorbeeld te nemen, u verdient circa € 660 bruto per maand. Daarvan heeft sowieso al € 213,66 (in 2011) geen invloed op de toeslag van uw man. Van het meerdere blijft 1/3 vrij voordat berekening van de toeslag plaatsvindt voor uw man. Van het meerdere is dus wél 2/3 van invloed op de toeslag die uw man krijgt. In dit geval wordt de toeslag gekort met circa € 297 (660 min 214 maal 2/3). Hij behoudt echter nog circa € 414 aan toeslag. Omdat u € 660 verdient, heeft u samen bruto (boven zijn havenpen-

sioen) ruim € 1070 aan toeslag en aan inkomen uit arbeid van u. Zou hij alleen de volledige toeslag krijgen en u dus géén inkomen hebben, dan zouden u en uw man samen (boven zijn havenpensioen) ‘slechts’ ruim € 710 hebben. Dat alles op basis van de cijfers van 2011. Samen bent u dus ruim € 360 bruto beter af. Netto gezien is het waarschijnlijk nog gunstiger. Daarom adviseren wij altijd dat een klein baantje voor de jongere partner financieel altijd gunstiger uitpakt dan stoppen en geheel bouwen op de toeslag van de 65-jarige. Waarbij wij meteen aantekenen dat een ieder zelf moet beoordelen of men voor het geldverschil (in uw geval dus € 360 bruto) nog wil blijven werken. De door u genoemde ‘aanrechtsubsidie’ is de heffingskorting op uw inkomen, waarover u geen loon- of inkomstenbelasting betaalt. Als je géén inkomen hebt, betaalt de Belastingdienst die inderdaad uit. Overigens wordt die alleen uitgekeerd als de partner voldoende belasting betaalt. Dus in feite is het een belastingkorting voor de partner. In het hele toeslagverhaal maakt het in feite niet zoveel uit. Linksom of rechtsom profiteert de partner daarvan. Bijverdiensten op AOW heeft geen gevolgen Ik ben 67 jaar, heb een AOW-uitkering

en twee aanvullende pensioenen. Mijn vrouw is 63 jaar en maakt gebruik van een volledige partnertoeslag (zij heeft geen inkomsten). Afgelopen week heeft mijn laatste werkgever mij gevraagd deels weer in het bedrijf te komen werken. Dit zou kunnen geschieden via een nulurencontract. Ik ga ongeveer € 5000 bruto per jaar verdienen. Hebben deze verdiensten invloed op de partnertoeslag voor mijn vrouw? En zijn er nog andere valkuilen, zoals gekort worden op de heffingskortingen? Uw inkomsten staan helemaal los van de toeslag die u voor uw partner, jonger dan 65 jaar, krijgt, als zij geen inkomen heeft. Het heeft ook geen gevolgen voor uw heffingskorting, want die wordt al toegepast bij u. Het enige waarmee u rekening moet houden is dat u over uw extra verdiensten loonbelasting (inkomstenbelasting) betaalt in verhouding tot uw inkomen. Maar dat is logisch! Veel succes met uw verdiensten! Want wij zijn er een voorstander van om ook nog na de 65ste verjaardag bij te verdienen met reguliere arbeid, zolang u daartoe in staat bent en dat wil doen.

Pagina 8

Dinsdag 3 mei 2011


-- Er op uit! Dodenherdenking 4 mei

7 mei Groot Nederlands Mannenkoor

19.30 uur: Stille Tocht vanaf het Pieterskerkhof; 20.00 uur dodenherdenking en kransen bij Vrijheidsbeeld Domplein. 20.30 uur: Herdenkingslezing door Rob Riemen in Academiegebouw. 20.45 uur: Herdenkingsconcert in Domplein met koor Nootabene. 20.15 uur: Debat: ‘Onze jongens en meisjes in Afghanistan’, debat van de Vrede van Utrecht met o.a. Joeri Boom en Anne Mulder over Nederland in oorlog. Torenzaal, UCK Domplein 4 – 5, Utrecht.

Met Reza Ranjazmaj als tenor en Martin Mans op het orgel treedt het Groot Nederlands Mannenkoor op in de Bonaventurakerk in Woerden. Aanvang 14.00 uur.

8 mei Kunstsalon Cultuurhuis Stefanus presenteert ‘Kunstsalon’, dé ontmoetingsplek voor kunstenaars en belangstellenden. Deze editie staat in het teken van vrijheid. Tijd: 15.00 - 17.00 uur, Locatie: Buurthuis de Bram – Rhônedreef 40.

Diverse dodenherdenkingen en kransleggingen in Utrecht, zie website: www.4mei utrecht.nl

11 mei Lantaarnconsoles Loop om 19.30 uur mee met gildegids Gerrit van de Kraats langs een stukje Nieuwegracht en Oudegracht en je zult je verbazen over de consoles langs de werven. Aanmelden bij Gilde Utrecht, tel. 030-2343252 of per e-mail aan [email protected]. Kosten € 5.

Bevrijdingsdag Utrecht 11.00 uur: Park Hoogeland (Museumlaan/Biltstraat) bloemenhulde bij beeld Polar Bears. 12.00 - 23.00 uur: Groot Bevrijdingsfestival in Park Transwijk met maar liefst drie muziekpodia gevuld met diverse spannende (internationale) acts en een heuse Vrijheid Sowieshow (debatteren op een megascherm). Ambassadeurs van de Vrijheid zijn de populaire urban artiesten The Partysquad en The Opposites die speciaal voor 5 mei de handen ineen slaan. Motto: Op de dag van Vrijheid vieren we onze vrijheid en staan we stil bij de mensen die niet in vrijheid leven.

Dagboektekeningen Utrechtse veteraan Feest in Utrecht, een muziekkorps marcheert bij het postkantoor op de Neude. Zo moet het op 6 september 1948 (de dag dat Juliana gekroond werd tot koningin) er uit hebben gezien, dacht korporaal Flip Peeters toen hij dit tekende. De toenmalige Utrechter zat zelf als dienstplichtig militair aan boord van het schip de Groote Beer dat op weg was naar Midden-Java. Voor zijn vrouw Gerda maakte hij twee jaar lang een getekend dagboek over zijn belevenissen in Nederlands- Indië. Die tekeningen, 58 in totaal, zijn nu te zien in het museum Bronbeek in Arnhem. Ze laten het leven zien van de Nederlandse militairen die vooral veel patrouilles liepen in een vijandige omgeving. Peeters beschilderde ook veel muren van soldatenkantines in Indië. Museum Bronbeek is geopend van dinsdag tot en met zondag van 10.00 – 17.00 uur.

12 mei Gijs Hendriks De bekende Utrechtse saxafonist Gijs Hendriks treedt op in SJU jazzpodium samen met Peter Tiehuis en Frans van der Hoeven. Aanvang 21.00 uur. SJU, Varkensmarkt, Wijk C.

13 mei Wie schrijft over vroeger is niet van gisteren Schrijf met de bril van nu over toen; laat je met nieuwe inzichten verrassen door je eigen verhaal! Ontdek lijnen en patronen die er eigenlijk altijd geweest zijn, maar die je pas nu kunt zien. De schrijf- en associatieopdrachten leiden je naar thema’s of periodes uit je leven. Schrijfervaring is niet nodig, de schrijfoefeningen en adviezen loodsen je stapsgewijs door die wondere wereld die jouw verleden heet. Thuis werk je de oefeningen rustig uit en als je wilt, kun je in een volgende sessie passages voorlezen. Aanmelden en informatie bij Annelize van Dijk [email protected], tel. 06 13 56 62 65, www.mac13.nl

Vermeld uw evenement in dez

Oefenen met OV-chipkaart Op woensdagmiddag 18 mei 2011 organiseert de Stichting Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening (SWMD) een informatiebijeenkomst over de OV-chipkaart. Er is een presentatie en in een speciale demonstratiebus kan worden geoefend met het gebruik van de OV-chipkaart en het oplaadpunt. Aanvang 14.00 uur. Toegang gratis. Aanmelden uiterlijk 11 mei via [email protected] of telefoon 0346-290710.

Hoornhof Buffetrestaurant BUNGALOWPARK

SIMPELVELD Lezerskorting! Gratis brochure

Tel.: 045 - 544 12 42 WWW.BUNGALOWPARKSIMPELVELD.NL

Bungalowpark Sim pelveld Bungalowpark Simpelveld

De SWMD houdt i.s.m. het Leger des Heils een aantal buffetten in de Willem van Hoornhof (Maarssen). Op 10 mei een Chinees Buffet, 24 mei een Grieks Buffet en 7 juni een warm/koud Buffet. De zaal is open vanaf 17.00 uur en om 17.30 uur gaat het buffet van start. Kosten: € 12,50 p.p. per keer (met U-pas € 10). Aanmelden: 0346-290710 (1 week van tevoren).

erhaal Uw levensv oor d opgetekend rijver en h c s le e n io profess ek. in eigen bo uitgegeven

Kijk op www.mijnlevensverhaal.nl of bel gratis: 0800-23.56.890

Hotel / Restaurant / Accommodatie / Wellness

In het hart van het Sauerland Landhotel Doerr Sieg- Lahn- Str. 6-10 57334 Bad Laasphe Tel: 00492754/3700 www.landhotel-doerr.de

5 nachten incl. halfpension met gratis gebruik van de Wellness & Beauty Garden

vanaf 430.00 € per persoon

DE KOMENDE 2 WEKEN BIJ PATHÉ REMBRANDT UTRECHT

50PLUS voorstellingen zijn elke maandag om 15.30 uur te zien, uitgezonderd de schoolvakanties.

9 MEI DE STORM 3a

Epische film van Ben Sombogaart met Sylvia Hoeks als een jonge moeder die tijdens de Watersnoodramp van 1953 haar baby zoekt.

16 MEI DISGRACE 3tga

Drama over een Zuid-Afrikaanse docent die zijn positie misbruikt om een affaire met een studente te beginnen en daardoor ontslagen wordt.

www.pathe.nl/50plusbios


Dinsdag 3 mei 2011

pagina 9

Kalender -Groot Nederlands Mannenkoor

14 mei

Met Reza Ranjazmaj als tenor en Martin Mans op het orgel treedt het Groot Nederlands Mannenkoor op in de Bonaventurakerk in Woerden. Dat gebeurt op zaterdag 7 mei, aanvang 14.00 uur.

Beiaardlezing “De Beiaard in Academisch Kader” is een lezing door Luc Rombouts, Universiteitsbeiaardier van Leuven. Hij geeft voorbeelden van beiaardmuziek,door hem gespeeld op het Domcarillon. Lezing en luisterplaats zijn in het Academiegebouw op het Domplein van 13.30 tot 15.00 uur.

Sterren voor De Keizershof Burgemeester Wolfsen onthult om 15.00 uur 4-sterrenschildje bij de hoofdingang van European Care Residence De Keizershof. Het statige pand aan de Van Vollenhovenlaan heeft van de Nederlandse Hotel Classificatie als eerste zorghotel in Utrecht een 4-sterren classificatie gekregen.

Weekeinde 14-15 mei Militaire voertuigen

Het Groot Nederlands Mannenkoor telt 170 leden en staat onder leiding van de bekende dirigent en pianist Gezinus M.Veldman. Na een imponerende entree van de zingende mannen begint een rijk gekleurd programma waarin het koor een zeer gevarieerd repertoire neerzet. De dirigent heeft speciaal voor deze dag een nummer gecomponeerd met de titel ‘Bevrijding’. Verder is een belangrijke rol weggelegd voor de muzikale gast: de tenor Reza Ranjazmay. Kaarten verkrijgbaar bij: VVV-Woerden, Molenstraat 40, Woerden, telefoon 0348-414474; Chr.Boekhandel “De Hoeksteen”, Havenstraat 17, Woerden, telefoon 0348-421933 of via reserveringslijn 06-31640676.

Afgelopen jaar kwamen ongeveer 5000 bezoekers tijdens Militracks kijken naar onder meer Duitse WO2 1-tonners, 8-tonners en zelfs een ‘Hetzer’ Jagdpanzer, die rondreden op het anderhalf kilometer lange parcours in het Liberty Park in Overloon. En veel bezoekers maakten zelf een rit mee! In 2011 krijgt Militracks een vervolg. Tegelijk wordt een grote documentatieen militariabeurs gehouden op het museumterrein. Locatie: Libertypark, Overloon, open van 10 tot 18 uur, toegang €10

Moederdagconcert

18 mei Bomenwandeling

Pianist Delano Vossen, de jonge muzikant die bekendheid kreeg door Holland’s Got Talent, geeft op zondag 8 mei een speciaal moederdagconcert in ECR De Keizershof in Utrecht.

Waar plaats is voor een boom, staat in Utrecht een boom. De Gildegidsen Aart de Veer en/of Han Davidse nemen belangstellenden mee langs bijzondere bomen in de Utrechtse binnenstad. De wandeling start om 19.30 uur. Aanmelden via 030-2343252 of per e-mail aan post@ gildeutrecht.nl. Kosten € 5.

Kaarten voor dit unieke Moederdagconcert kosten € 15 en zijn te bestellen via de receptie van ECR De Keizershof (088-3280010). De Kroonzaal van ECR De Keizershof aan de Van Vollenhovenlaan 451 in Utrecht is open vanaf 14.00 uur, het concert begint om 14.30 uur.

21 mei Gilde-fietstocht Utrechtse forten. Een fietstocht dwars door het landschap van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. U ziet groepsschuilplaatsen, een loopgraaf, tankversperringen, inundatiegebieden en natuurlijk forten. Prijs (inclusief lunch) € 17,50. Aanmelden via: 030-2343252 of per e-mail [email protected].

Preuvenement PCB InformatieCentrum werkt mee aan het Preuvenement Vreeselijk Lekker op 7 mei in Vreeswijk. Het motto is: ‘De zinnige uitvaart; geef zintuigen de ruimte!’?In de stand wordt speciaal ontwikkeld uitvaartbier gepresenteerd en speciale hapjes.

t/m eind mei Expositie In het PCB Uitvaart InformatieCentrum is een glas-in-lood expositie van Erna Bruinsma te zien. Locatie: Dorpsstraat 6, Nieuwegein-Zuid. Open: dinsdag, donderdag en vrijdag van 10.00 – 16.30 uur?Toegang gratis.

ze ladder! Bel: 06 - 20600285

Weer eens wat anders dan de gebruikelijke koffie met cake.?Voelen. Voel aan de speciale urnen, edelstenen, gedenkzakjes en onze speciale wade. Ruiken. Welke geur doet je denken aan een dierbare, een herinnering of afscheid? Horen. Kom luisteren naar Fiet Nafzger. Zij bespeelt de trom, de blokfluit en de gemshoorn. Kijken. Binnen hebben wij onze glas-in lood-expositie van Erna Bruinsma. Locatie: Dorpsstraat 6, Nieuwegein-Vreeswijk van 12.00 – 17.00 uur.

Wie schrijft over vroeger is niet van gisteren!

•want schrijven is blijven•

Heeft u problemen met uw computer? Computer is traag of gecrasht? • Internet werkt niet? Virus of spyware? • Overstappen op Windows 7? Netwerkproblemen? • Draadloze verbinding werkt niet?

Hotline (030) 2722 442 www.pcdokterutrecht.nl

Schrijfcursus voor mensen tussen 55 en 100

Wanneer? Vr. 13 en 27 mei, 10 en 24 juni 2011. Waar? Parkhuis Lombok, J.P. Coenstraat 15, 3531 EK Utrecht Prijs € 100,- incl. btw. Koffie, thee en koekjes ook inbegrepen; Informatie: Telefoon: 06-13 56 62 65, e-mail: [email protected], website: www.mac13.nl

Hotel “De Lochemse Berg” LANDELIJK HOTEL IN DIEVER - DRENTHE

Arrangementen half pension: 2 nachten 3 nachten 4 nachten 5 nachten

€ 123,-€ 180,-€ 234,-€ 285,--

p.p. p.p p.p. p.p.

Prijs is o.b.v. 2-persoonskamer tot 30 april 2011. Toeslag in weekenden van april

- 17 moderne kamers met privéterras - Kamers voor minder validen - Sfeervol boerderij-restaurant - Gratis internet, wandel-, fietsroutes

www.Landhoteldiever.nl [email protected] T 0521-594114

Op een van de mooiste plekjes in de Achterhoek ligt ons hotel, startpunt voor wandel-,fietsen autotochten. Bovendien biedt “De Lochemse Berg” binnen z’n muren een aangenaam verblijf:in de royale lounge met luisterrijk uitzicht op de beboste omgeving ontstaan interessante ontmoetingen. Kamers met alle comfort, lift aanwezig; maaltijden met zorg toebereid. Bij verblijf van 3 dagen (2 overnachtingen) Half pension vanaf 147,50 p.p Lochemseweg 42, 7244 RS Lochem, Tel.0573 251377 of kijk op www.delochemseberg.nl

Meerijden met Duitse militaire voertuigen Het weekend van 14 en 15 mei 2011 wordt Militracks weer gehouden op het terrein van het Liberty Park Museum in Overloon. Dit is een show van 40 tot 45 originele Duitse militaire voertuigen uit WO2, die rondrijden op een speciaal uitgezet bosparcours van twee kilometer. Deelnemende voertuigen van vorig jaar waren o.a. diverse soorten motoren, Kubels, Schwimmers, Stoewer Kubel, Steyr 2000A truckje, diverse Opel Blitzen, Kettenkrads, diverse soorten gepantserde en ongepantserde halftracks en een Hetzer (geen G13) uit 1944. Deelname kan alleen met origineel materiaal en uitsluitend op uitnodiging. Maar alle bezoekers zijn natuurlijk welkom. Mocht iemand een origineel Duits voertuig hebben dat goed bij dit evenement zou passen en interesse in deelname, neem dan contact op. Op beide dagen is er een (outdoor) militariabeurs en op zondag de 15e ook nog een (militaire) modelbouwshow met beursje in het museum zelf. Toegang is €10 pp/per dag; dat is inclusief toegang voor het gehele museum. Parkeren is gratis. Voor meer informatie zie http://libertypark. nl/militracks/

Pagina 10

Dinsdag 3 mei 2011


Thuis voor iedereen!

Voorhoeve 40 jaar Het Voorhoeve bestaat dit jaar 40 jaar! Daarom wordt er op donderdag 19 mei 2011 van 16.00 tot 21.00 uur een jubileumfeest gehouden.

AxionContinu is een organisatie gespecialiseerd in zorgen dienstverlening voor ouderen in regio Utrecht.

AxionContinu heeft dé vakantiebaan voor jou! AxionContinu heeft locaties in de stad Utrecht, IJsselstein en Lopik Voor de komende vakantieperiode van juni tot en met september zijn wij op zoek naar gemotiveerde en betrokken vakantiemedewerkers, met en zonder ervaring in de zorg. Het gaat om medewerkers voor onze zorgafdelingen, maar ook bijvoorbeeld voor het restaurant of de keuken. Wij hebben dertien woonzorgcentra, verdeeld over de stad Utrecht, IJsselstein en Lopik. Ben je 17 jaar of ouder en kun je minimaal drie weken aaneengesloten werken, dan bieden wij je de volgende mogelijkheden: Vakantiemedewerker Zorg Denk hierbij aan het verlenen van basiszorg, zoals het (helpen met) het wassen en

Moeders aan de top! Ben jij een leuke moeder die niet stil wil zitten en voor enkele uren aan de slag wil in de zorg? AxionContinu houdt zoveel mogelijk rekening met jouw werkwensen. Zo kunnen we kijken of we jou een Prachtbaan kunnen bieden onder bijvoorbeeld schooltijden. Neem voor meer informatie contact op met Brenda van Jaarsveld, mail [email protected].

kantie Voor de zomerva ar na ek zo op j wi n zij ers; vakantiemedewerk .nl aan htb rac jnp mi www.

Dit feest wordt gecombineerd met een reünie voor medewerkers, oud-medewerkers, vrijwilligers en oud-vrijwilligers van locatie Voorhoeve. Onder het genot van een hapje en een drankje is er gelegenheid om elkaar te ontmoeten en herinneringen op te halen.

aankleden van onze cliënten. Heb je ervaring in de zorg? Of je bent bijvoorbeeld student Zorg en Welzijn, student HBO-V of student Geneeskunde? Dan is deze vakantiebaan voor jou.

Vind je het leuk om hierbij aanwezig te zijn? Geef je dan voor 9 mei op bij: Monique den Boer, teammanager welzijn [email protected]

of Vakantiemedewerker Facilitair Als vakantiemedewerker Facilitair assisteer je bij het serveren van koffie en thee, verder help je bij de maaltijden. Ook assisteer je in schoonmaakwerkzaamheden van huisen slaapkamers en andere ruimtes. Het salaris wordt gebaseerd op je ervaring en diploma’s/behaalde certificaten. Solliciteren kan door een korte motivatie en je cv te mailen naar [email protected]. Heb je geen ervaring in de zorg, maar zou je toch vakantiewerk willen doen? In één trainingsdag leren wij je alle basisregels zodat je als vakantiehulp toch beslagen ten ijs komt.

Hoe wil jij over 45 jaar verzorgd worden? AxionContinu zoekt nieuwe medewerkers. Kijk voor jouw prachtbaan op

www.mijnprachtbaan.nl

AxionContinu bestaat uit de volgende locaties: Albert van Koningsbruggen | De Bijnkershoek | De Componist | Drie Ringen | Hospice IJsselstein | ’t Huis aan de Vecht | De Ingelanden Isselwaerde | Marhaban | Mariënstein | Revalidatie/schakelafdeling Overvecht | De Schutse | Tolsteeg | Voorhoeve | De Wartburg

Lezersaanbieding

Fiets-wandelarrangementen - 3 daags (hp) € 119.00 - 4 daags (hp) € 175.00 - 5 daags (hp) € 225.00 Vraag ook naar onze haal & breng reizen

Verhuizen?

Ab Faas Verhuizingen bellen! Bel ons voor een vrijblijvende offerte: Tel: 035-533 82 57 Mob: 06-107 17 202

opslag en Ook voor truiming woningon

Uitgekeken?

[email protected] www.abfaasverhuizingen.nl

BON

Uniek hoorcollege over de Tweede Wereldoorlog in Nederland

3LDP1104WO

Nederlands beste historici schetsen nieuw en verhelderend beeld Zes vooraanstaande historici trekken in deze luisterbox verrassende conclusies over belangrijke onderwerpen m.b.t. de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Het hoorcollege De Tweede Wereldoorlog in Nederland is een uitgave van Veen Magazines | Historisch Nieuwsblad en is nu te bestellen. Bestel via deze bon en u betaalt geen verzendkosten. Luisterbox met 6 cd’s 95 totale luisterduur: 440 minuten prijs

✆

Wilt u dit unieke hoorcollege thuis ontvangen, stuur dan deze bon op naar: Historisch Nieuwsblad, antwoordnummer 40306, 3040 VB Rotterdam. Of bel met onze lezersservice: 0900 – 0401 353 Naam en voorletters: ........................................................................................................................................... m/v ..... Straat + nummer: ................................................................................................................................................................ Postcode en Plaats:............................................................................................................................................................. Tel: ...................................................................................................................................................................................................... Email: ...............................................................................................................................................................................................

$

€ 49,

Met HOVO Utrecht kunt u samen met gelijkgestemden uw kennis verdiepen onder leiding van ervaren docenten. U kunt kiezen uit meer dan 80 cursussen en studiereizen op het gebied van wijsbegeerte, humanistiek, geschiedenis, kunst, natuurwetenschappen, religie en nog veel meer. Ons aanbod kunt u vinden op www.hovoutrecht.nl. Een cursusgids kunt u aanvragen via [email protected] of telefoon 030 - 253 31 97.

Kom ook naar de Zomeracademie van 4 t/m 7 juli 2011! Met interessante lezingen rond het thema ‘de uitdaging’.

www.hovoutrecht.nl


Dinsdag 3 mei 2011

pagina 11

Het Utrechts Archief, Museum van Zuilen en Volksbuurtmuseum tonen in De Oud-Utrechter iedere twee weken puzzelstukjes uit een rijk Utrechts verleden. Dit keer Het Utrechts Archief over Utrecht in de Tweede wereldoorlog

MUSEUM VAN ZUILEN

Meer bronnen aan themasite Tweede Wereldoorlog

MUSEUM

WIJK C

Ter gelegenheid van het eenjarig bestaan van de themasite over Utrecht in de Tweede Wereldoorlog en de viering van 66 jaar Bevrijding, zijn dit jaar opnieuw vele belangrijke oorlogsbronnen gedigitaliseerd. Het Utrechts Archief voegt hiermee op 1 mei nog eens 700 foto’s en enkele indrukwekkende dagboeken toe aan dit online platform. Het archief publiceert één dagboek in het bijzonder: dat van de Houtcentrale 1940 – 1945. Na de uitgave in druk vorig jaar is het origineel geschonken aan Het Utrechts Archief. Met dit prachtige gebaar werd het mogelijk de scans van het dagboek vanaf 1 mei online te publiceren. In de online rubriek Stuk van de maand zijn bovendien alle scans van dit dagboek de hele maand mei gratis in te zien. Met de Archiefbank kunnen archiefstukken op grote schaal worden gedownload of – indien nog niet digitaal – op verzoek worden gescand. Het dagboek van de Houtcentrale en de andere dagboeken, die het archief op 1 mei publiceert op de themasite zijn de

hele maand mei gratis in te zien. Het dagboek van de Houtcentrale geeft een indrukwekkend overzicht van belangrijke gebeurtenissen in de stad en de regio die van historisch belang zijn geweest. Het persoonlijke verslag van de hoofdboekhouder J. Verhoef belicht onder meer de bomaanslagen op de Biltstraat, de anti-joodse maatregelen, de april-mei stakingen en de razzia op mannen van 17 tot 50 jaar in oktober 1944. De uitgave in druk is te koop in de winkel van Het Utrechts Archief.

xxxx

- Het Utrechts Archief is op zoek naar de naam van de band op deze foto. Die speelde in 1945 voor de geallieerde militairen in Heck’s Lunchroom aan de Potterstraat (het was door het Canadian Legion omgedoopt tot Club Esquire). Reacties zijn welkom op de themasite van Het Utrechts Archief. -

Meivakantie in Het Utrechts Archief In de meivakantie bent u met al uw kinderen, kleinkinderen en neefjes en nichtjes van harte welkom in Het Utrechts Archief. Met een ontdekkingstocht terug in de tijd gaan zij op zoek naar hun eigen geschiedenis.

Workshop Duik in je eigen geschiedenis In deze workshop maken kinderen een eigen virtueel figuur, een avatar. Ook ontwerpen zij een eigen stamboom en familiewapen. Na afloop hebben zij zelf een unieke game gemaakt die ze niet alleen kunnen spelen op hun eigen computer, maar die ook met vrienden gedeeld kan worden. Er wordt gewerkt op computers van het archief. Datum: 6 en 7 mei / Tijd: 14.00 uur / Kosten: €3,- p.p / Duur: 1,5 à 2 uur / Minimum leeftijd: 10 jaar

Moederdag Maak je eigen oorkonde workshop Op deze dag kunnen alle kinderen een prachtige gekalligrafeerde oorkonde maken voor de liefste, grappigste, aardigste en leukste moeder. Met echte inkt en een ganzenveer gaan kinderen aan de slag. Maak een moederdagkrant Maak een historische krant voor moeders met foto’s uit haar geboortejaar, afbeeldingen van haar lievelingsplek in de stad of met foto’s van dieren, bloemen of andere dingen die zij leuk vind. Je kunt kiezen uit wel 100.000 afbeeldingen uit de beeldbank van Het Utrechts Archief. Datum: 8 mei / Tijd: 13:00-17:00 uur / Activiteiten gratis / Print eigen krant €2,50. Het Utrechts Archief, Hamburgerstraat, Utrecht.

700 extra foto’s Met de lancering van de themasite Utrecht in de Tweede Wereldoorlog kwamen in 2010 ruim 5000 tekeningen en foto’s online. Op 1 mei 2011 groeit dit aantal naar ca. 6000 met de toevoeging van 700 beschreven foto’s. Onder het gedigitaliseerde beeldmateriaal bevinden zich veel foto’s van de Nationaal Socialistische Beweging waarvan het hoofdkantoor aan de Utrechtse Maliebaan was gevestigd. Uiteraard mag het verzet niet ontbreken in de toevoegingen. Diverse portretten van Joodse kinderen die werden opgevangen in Kindjeshaven worden op 1 mei gepubliceerd. Zij zijn afkomstig uit een album van de verzorgster Jet Berdenis die de kinderen samen met Trui van Lier opving aan de Prins Hendriklaan. In een eerste oogopslag lijken sommige foto’s een gewoon straatbeeld weer te geven. Maar het tegendeel blijkt waar. Een goede kijker zal bijvoorbeeld een oorlogsaffiche aan een muur herkennen of zien dat de etalageruiten met plakband zijn verstevigd. Ook zijn op de foto’s vaak geen auto’s te bekennen. Wel bevatten de beelden vaak opvallend veel tweetalige borden en militairen. Onder de nieuwe foto’s bevinden zich ook veel foto’s waarop wel direct is af te lezen dat de Tweede Wereldoorlog op dat

moment gaande is. Zo zijn er beelden van de Nationaal Socialistische Beweging toegevoegd. We zien bijvoorbeeld hoe partijleider Anton Mussert zijn verjaardag viert met parades op de statige laan. Feestelijk, maar soms ook indrukwekkend en gevoelig zijn de beelden die gepubliceerd zijn uit de tijd van de bevrijding. Te zien is hoe leden van de strijdkrachten NSB’ers arresteren en hoe ingegrepen wordt bij een schietincident aan de Potterstraat. De foto’s van het Entertainment Committee Utrecht tonen de feestvreugde die heerste tijdens de bevrijdingsfeesten. Voor bewoners in de stad werden buurtfeesten georganiseerd. Op 1 september vond een historisch-allegorische optocht plaats die zelfs door prinses Juliana werd bezocht. Na de bevrijding verkeerde de stad in een roes van blijdschap. Er werd gezongen, gedanst en er was verbroedering met de geallieerde militairen. Op het Veemarktterrein, Janskerkhof, Lucasbolwerk en in het Wilhelminapark speelden bands en werd gedanst. Na enige tijd sloeg de stemming om van dansen en vrijen naar een openlijke vrijpartij. Er kwamen snel maatregelen tegen dit ‘onbetamelijke gedrag in openbare plaatsen’. Zo werden er vanaf juli 1945 officiële dansfeesten georganiseerd in het Jaarbeursgebouw op het Vredenburg door

het Entertainment Committee Utrecht. De helft van de gasten bestond uit militairen en de andere helft uit zorgvuldig verkozen meisjes en vrouwen die van onbesproken gedrag zouden zijn. Burgemeester Ter Pekwijk bezocht eens zo’n dansfeest en merkte op dat menig jong meisje zijn gezelschap opzocht. Niet per direct vanwege zijn aantrekkelijke verschijning, maar om bescherming te zoeken tegen de soms opdringerige militairen. Het E.C.U. organiseerde ook cabaret- en revue optredens, kaartavonden en een sportweek om militairen bezig te houden. Uiteindelijk verlieten de Canadezen later dat jaar Utrecht om terug te keren naar eigen land.

Oproep Het Utrechts Archief is altijd op zoek naar persoonlijke verhalen en herinneringen. Heeft u zelf de oorlog en de bevrijding meegemaakt? Kent u een bijzonder oorlogsverhaal uit uw familie? U kunt deze toevoegen aan het collectieve geheugen van de stad. Dit kan via www.hetutrechtsarchief. nl/thema/tweede-wereldoorlog (ook als u de naam van de band op de foto weet).

Pagina 12

Dinsdag 3 mei 2011


De kolenkannonade van de eierboer Een Utrechter ben ik zeker niet; in de Stichtse Lustwarande ben Ik ook niet geboren. Ook niet eens bovenop de Utrechtse Heuvelrug. Maar diep in een vallei. Tot overmaat van ramp heet die ook nog Gelderse Vallei. Maar hoewel in een verre uithoek van de provincie, mijn wiegje stond toch nog net binnen het randje ervan, in het dorp waar E.J. Potgieter (1808-1875) al van dichtte: ‘geen streek in ’t ganse Sticht die haalt, bij ’t liefelijk Renswoude’. En zeg nou zelf, wat zou het uitzicht vanaf de Dom zijn zonder de Fundatie van Renswoude in de Agnietenstraat? Maar al ben ik dan tegen het randje van de provinciegrens geboren, in mijn jeugd kwam ik toch vrij vaak in onze provinciehoofdstad. We reden de stad binnen over de in die dagen drukste autoweg van Nederland (Zeist - Utrecht) en ook in de oorlog (ik was toen acht) leverde mijn vader eieren aan een aantal zaken in de Domstad. Een goede klant en goede kennis was kruidenier Kees de Jong in de Padangstraat nr. 55 (op de hoek van de 2e Atjehstraat). Daar werd altijd koffie gedronken en werden allerlei zaken op kerkelijk en maatschappelijk terrein doorgenomen. Benzine was ook in 1941 al nauwelijks meer te krijgen en onze veertiger Ford bewoog zich dan ook voort op een smeulend kolenvuurtje. Als het lukte! Toen onze 3-tonner omgebouwd moest worden van benzineconsument naar antracietgebruiker werd de zo goed als nieuwe V8-motor voor de zekerheid opgeborgen in een mesthoop, in afwachting van betere tijden waarin de benzine weer rijkelijk zou vloeien. Op de plaats van de V8 kwam een even beroemde motor te hangen: een gebruikte Chevrolet ‘stovebolt-six’, de onverwoestbare kachelbout-zespitter uit Amerika.

Kolenkachel Tussen cabine en laadbak werd een

speciale kolenkachel geplaatst die de motorbrandstof, in dit geval het kolengas, moest produceren. Wilde je dus rijden, dan moest je eerst stoken. Zo’n koude startprocedure duurde twee volle uren, ook ’s zomers. Als dan eenmaal met kunst en vliegwerk de motor deed waarvoor hij gemaakt was, was het raadzaam hem niet meer af te zetten voordat je weer thuis was. En daar lag nu juist het probleem in de Padangstraat. Kruidenier Kees was een gezellige prater en er moest natuurlijk ook gehandeld worden. De wachttijd voor onze Ford liep dan al gauw op tot een dik half uur. In dat halve uur hoefde de motor dan alleen maar een beetje te pruttelen. Ook het smeulende kolenvuurtje kon er zijn gemak van nemen. Als uiteindelijk alle kisten weer vastgesjord waren, kon de rit worden voortgezet richting Vleutenseweg. Maar eigenlijk wist je het al: dat kleine kolenvuurtje moest halsoverkop weer flink gaan gassen en dat zat er dus niet in. Na 40 tot 50 meter was de fut eruit, de auto stopte en de motor ging in de slaapstand.

Poken De fabrikant van de kachel had voor deze situaties een soort pookpijp aangebracht die uit de wand van het apparaat stak en ook een pook van anderhalve meter lengte bijgeleverd om het vuur op te rakelen.

Dat poken was een hachelijk karweitje, want de vuurhaard die dan plotseling weer adem kreeg, kon zijn lucht niet kwijt en hoestte van de weeromstuit een straal kleine gloeiende kooltjes uit zijn binnenste. Mijn vader kende die nare gewoonte en bleef dus wijselijk uit het schootsveld. Maar o, die Lombokse jeugd. Die liet zich niet wegwaarschuwen, zeker niet door zo’n eierboer uit de provincie. Vijf, zes, zeven van die mannetjes waren niet weg te slaan bij het schouwspel. Het kon niet uitblijven. Een straal kleine gloeikooltjes trof met een knal een blonde krullenbol van een jaar of tien net onder zijn hals en in zijn haar. Moord en brand schreeuwend en met rokende kuif rende hij weg. Maar mijn vader was ook een goeie sprinter en haalde hem in en zijn handen door het rokende krulhaar om de kooltjes te doven en te lozen. Het ventje kwam er af met wat brandplekjes op zijn borst en wat weggeschroeide krullen. Maar meer nog met de schrik om gegrepen te worden door een furieuze eierboer. Evert Jan Vermeulen Bunnik - De sprintende eierboer Vermeulen (Foto familie Vermeulen) -

Afscheid. Een mensenleven waardig.

Donaudreef 25, 3561 EL Utrecht Tel. [030] 262 22 44 24 uur per dag bereikbaar Dorpsstraat 6, 3433 CH Nieuwegein Tel. [030] 605 16 30 www.pcbuitvaartzorg.nl

actiekorting lezers De Oud Utrechter

€ 150,-

Scootmobiel showdagen 6 en 7 mei !!! De grootste voorraad nieuw en gebruikte scootmobielen www.welzijnswarenhuis.nl | Peppelkade 21, Houten | tel: 088-00009494


TANTE POST Bomen voor brandstof Al van voor 1940 woonde ik met de rest van de familie in Elinkwijk (Zuilen). De wijk lag ingeklemd tussen de Demka en het Julianapark; die naam was door de Duitsers verboden en werd ‘Tuin van Kol’ genoemd. Naast de wijk ligt de spoordijk in de richting Amsterdam. In die tijd lag daarnaast een aantal rails, die voor opslag werden gebruikt zoals oude goederenwagons en wielen. Op dat terrein waren altijd kinderen aan het spelen, die klommen in de remhuisjes en in de wagons. Er werd in de oorlog gewoon gewerkt bij de Demka. Het was een staalfabriek die kolen nodig had om de ovens te stoken. In die tijd was het stoken bij je thuis in de winter een groot probleem. Hoe kom je aan brandstof voor de kachel? Wanneer de Demka met een trein vol cokes van brandstof werd voorzien, dat gebeurde vooral in de nacht, ging dat als een lopend vuurtje door de wijk. De grote jongens werden uit hun bed gehaald om zoveel mogelijk kolen te stelen. Men ging dan met jutezakken naar het rangeerterrein en deden de deuren van de wagons open, zodat het zwarte goud zo uit de wagons naar je toe stroomde en snel werden de zakken gevuld. Na een bombardement werd de staalproductie gestopt en kwamen er geen treinen meer. Toen werd het spoor gebruikt om er kapotgeschoten locomotieven neer te zetten. Daar zaten ook kolen in. Die werden in de kortste keren geheel geplunderd tot het laatste stukje steenkool eruit was gehaald.

Brandstof De roep om brandstof werd in die tijd steeds luider, doordat de winter al vroeg inviel. De mijnen in Limburg waren echter voor ons niet meer bereikbaar, doordat het front tussen de Duitsers en de bevrijders zuidelijk van de grote rivieren was komen te liggen. Het gevolg was dat het aantal bomen in onze wijk steeds minder werd. Ze werden één voor één omgezaagd en in kinderwagens en op fietsen naar huis gesleept. Zelfs de wortelstronken werden opgegraven en losgehakt tot alle bomen geheel verdwenen waren. Hierna werd ontdekt dat er onder de spoorrails houten bielzen lagen. Die werden uitgegraven en losgemaakt en met veel mankracht op een fiets naar huis gesleept. Dat gebeurde in de nacht. Link werk, hoor. Het was tenslotte

Dinsdag 3 mei 2011

pagina 13


spertijd. Je kon na acht uur ’s avonds opgepakt worden en dan gedeporteerd worden naar Duitsland. Sommige mensen met minder moed keken in huis welke houten delen zij niet nodig hadden. Kasten werden leeggehaald om de kastplanken te kunnen gebruiken om te stoken en later de deuren. Mensen die bij Werkspoor en Demka werkten, brachten kolen onder hun kleren mee naar huis. Zo was er bij Werkspoor een fabriekshal waarvan de vloer uit houten blokjes bestond. Toen dat opgemerkt werd, waren die in de kortste keren verdwenen. Die blokjes werden in jute zakken gedaan en aan de slootkant verborgen om later opgehaald te worden. In de hele wijk stonden aan de voorzijde van de huizen houten hekken. Dat was maar heel even. Zelfs die van achter de huizen verdwenen in de kachel. Zij zijn nu vervangen door schuttingen aan de achterkant en heggen aan de straatkant. Cor van Kooten Utrecht 030-2437521 ---------------------------------------------Huilend in Delden Ik ben geboren in 1936 in de Bazelstraat in Zuilen. De laatste twee jaar van de oorlog heb ik bewust meegemaakt. In die periode werd het steeds moeilijker om aan eten te komen. Je kon soms eten halen bij de gaarkeuken: melkfabriek Stam in Mariëndaal. Mijn ouders aten ook gekookte aardappelschillen. In de Hongerwinter ’44-’45 was er bijna geen eten meer. Ik weet nog goed; mijn moeder bracht me met een rieten koffertje naar de Stationsdwarsstraat. Daar werd ik met andere kinderen op de bus gezet. Deze ging, toen het donker was, naar Overijssel. Wij kwamen terecht in Delden en sliepen die nacht in een gymzaal. De volgende dag kwamen er bewoners uit de omliggende dorpen die zolang een kind wilden adopteren. Ik heb die tijd doorgebracht in Delden en ging daar ook naar school. De eerste weken lag ik ’s avonds te huilen in mijn bed. Later ging dat over. Er was vanuit Delden geen contact met mijn ouders, sterker nog, deze mensen wisten ook het adres niet. En ook mijn ouders wisten niet waar ik zat. In april 1945 werden wij bevrijd en ik weet nog goed dat mij verteld werd (eind

mei): “Je gaat morgen weer naar huis.” Met de bus gingen we terug naar Utrecht en werden afgezet op de Neude. Mijn ouders waren niet op de hoogte van mijn thuiskomst. Met mijn rieten koffertje ben ik via de Amsterdamsestraatweg naar huis gelopen. Wij woonden op een hoekhuis en ik ging achterom. De keukendeur stond open en ik liep naar de woonkamer. Daar zaten mijn ouders met een oom en tante te kaarten. Ze keken raar op toen ik binnenkwam. Maar waren natuurlijk erg blij dat ik er weer was. Joop Stek Wezerdreef 34 Utrecht ---------------------------------------------Een waar gebeurd verhaal Ik beschrijf de winter 1944-1945. Ik woonde met mijn ouders en broer in de wijk Wittevrouwen (Palmstraat). Mijn zus was een jaar daarvoor overleden. De oorlog was in volle gang. Het was een zeer strenge winter, als jongetje van negen jaar herinner ik mij dat er veel sneeuw lag en het erg hard vroor. Brandstof voor de kachel was er niet meer, alles was zo’n beetje opgestookt. Op de Biltstraat lagen tramrails, die waren bestraat met geteerde houten blokjes. De meeste waren al gepikt en opgegaan in menige kachel. Mijn ouders kregen te horen dat de bezetter bomen kapte in een bos in Bilthoven en dat de wortels die in de grond achter bleven eruit gehaald mochten worden; ze noemden dat ‘stommels rooien’. Er werd thuis besloten dat óók te gaan doen. Op een dag gingen mijn vader, mijn broer Jan, de buurjongen Jan Hendriks en buurman Opa Zwartebol, met handkar, bijl en trekzaag naar Bilthoven. Ik wilde ook graag mee. Mijn moeder vond dat eerst niet goed, maar uiteindelijk ging ik toch mee. Het was een moeilijke tocht; er lag veel sneeuw. Toen wij daar aankwamen stonden er enkele gewapende militairen en landwachters (dat waren Nederlanders in Duitse dienst), er werd veel geschreeuwd en gecommandeerd. Er bekroop mij een angstig gevoel en ik werd opeens bang van alles wat ik zag. We kregen een bewijs na legimitatie, zodat we het bos in konden. Ze begonnen te graven, maar dat ging erg moeizaam. Ik bracht de stukken van de boomwortels naar de handkar die op het

pad stond. Ik bleef angstig om mij heen kijken of de militairen iets anders in de zin hadden, want er gebeurden in die tijd rare dingen om je heen. Het graven werd op den duur steeds zwaarder en ze besloten verderop in het bos zelf een boom om te zagen. Ik moest op de uitkijk staan en waarschuwen bij onraad. Ik liep te trillen van angst. Nadat de boom in stukken was gezaagd, werden deze in de handkar gelegd en afgedekt met takken en boomwortels. Het werd tijd om naar huis te gaan, dat was weer een zware tocht. Toen moesten we door die vreselijke controle, weer veel geschreeuw en drukte. De handkar werd nagekeken, maar dat heb ik niet gezien, doordat ik meteen doorliep en niet achterom durfde te kijken. Op een gegeven moment riep mijn broer: “Zou je niet eens mee duwen” en ik begreep dat alles goed was afgelopen. Ik ben van mijn leven niet zo blij en bang geweest als toen. Dit heeft mij jaren achtervolgd, die angst die ik toen had en af en toe denk ik er nog weleens aan terug, zoals nu. Henk Tinholt Uniceflaan 18 Utrecht ---------------------------------------------De schuivende kerstboom Bij de voormalige Lubrowinkel op het Maasplein werd ik in 1943 door een daar fietsende Duitser aangehouden. Ik was 17 jaar. Hij zei: “Pak die fiets bij de broodwinkel en kom mee.” Door de stad fietsend kwamen we bij het gebouw Tivoli en daar moest ik naar binnen. Op strozakken zittend en liggend waren er zo’n tachtig Utrechtenaren, velen aan het kaarten en zelfs een die haren stond te knippen. Een familielid van mij bracht bij de ingang van Tivoli een zelfgemaakte ausweiss met daarop stempels die heel echt leken (ze waren gemaakt met behulp van gekookte eieren). Ondanks die papieren mocht ik het gebouw niet uit. Na drie dagen moesten we ineens ’s nachts naar buiten en in colonne lopen naar het Maliebaanstation waar na een poosje een trein aankwam met allemaal Rotterdammers die in hun plaats opgepikt waren. De trein ging rijden in de donkere nacht, we zaten in een wagon met zo’n tien personen. Het waren wagens met bij elk compartiment een deur met treeplanken. Er was maar

één persoon die wist waar we reden, de welbekende Utrechter Jan Wesseling, een man die altijd op straat te zien was met een heel lange postcape aan. Hij zei: “Dit is Maartensdijk en dit is Bussum.” In Bussum, bij de Bensdorpfabriek, deden we de deur open en sprongen naar buiten, rollend in een greppel terwijl de treinbewaking begon te schieten met een mitrailleur. Gelukkig was het stikdonker. We kropen de greppel uit en stonden naast een broeikas, een vrouw stak haar hoofd uit een raampje en we vroegen of we daar konden slapen. Ze zei: “Jullie hebben veel geluk, want de buren zijn Duitse soldaten, ga maar in de broeikas.” Afijn, toen het licht werd zijn we gaan lopen richting Utrecht over de velden. Zo kwam ik ’s middags op de Marnixlaan, waar ik woonde. Hoe ik bericht kreeg dat ik bij een collega op het Kanaalplein kon komen weet ik niet meer, maar thuis kon ik niet blijven. Ik kreeg ook te horen ’s avonds te komen, omdat de Duitsers een feest hadden en er geen controle zou zijn. Op het Kanaalplein, naast de bandenfabriek UBO, bleef ik lange tijd en kreeg bonkaarten van een collega die in de ondergrondse zat. Op de HAKA, waar ik werkte sinds 1940, kregen we elke dag een emaille pannetje met eten, want daar was de Utrechtse gaarkeuken. We aten dan in de schoensmeerafdeling met het hele personeel. Zo kwamen we aan het eind van de oorlog. Toen kwamen de dagen van feesten en danspartijen op de straten. Na een ontmoeting met een Canadese soldaat, Ernesto Dizatso, konden we een keer naar de Jaarbeurs. Daar vierden de militairen kerstfeest in een grote zaal met een enorme kerstboom. De Hollanders pikten veel sigaretten van de tafels, dat weet ik nog. Het bier stroomde ook rijkelijk met het gevolg dat er een grote knokpartij ontstond tussen de Canadese Polarbears en andere Engelse militairen. Wat ik nimmer zal vergeten, is dat de strijd zo hoog oplaaide dat de grote kerstboom een paar meter verschoof en dat de muziek het ‘God save the Queen’ ging spelen. Iedereen ging in de houding staan tot het uit was. Dit is mijn verhaal over de onvergetelijke mooie kerstboom in de Jaarbeurs. Wat een herinnering. A.R. Ruger Marnixlaan 124 Utrecht

Pagina 14

Dinsdag 3 mei 2011


De club met de trommels Tijdens de oorlog woonde om de hoek van onze straat een Duits gezin. Het waren Rijksduitsers, die al voor het uitbreken van de oorlog naar Nederland waren gekomen. Ik dacht dat de naam van de familie Werner was. Zij hadden twee zoons, iets ouder dan mijn vriendjes en ik. Wij waren tussen de 8 en 10 jaar. De indruk was dat het geen nazi-sympathisanten waren. Ja, die jongens probeerden zelfs de Duitse soldaten die in colonne door de Gansstraat reden de stuipen op het lijf te jagen door driftig in de lucht te wijzen en te schreeuwen: “Tommies”, Tommies!” Maar geallieerde vliegtuigen waren niet te bekennen. Op een winterse dag mochten wij met de jongens mee om te zwemmen in het overdekte bad Ozebi aan de Biltstraat. Dat was voor ons zeer bijzonder. Ik was nog nooit in de winter in een zwembad geweest. Hoogstwaarschijnlijk hadden de gewone burgers in die tijd geen toegang meer tot het bad. De jongens Werner waren Duits en konden ons dus wel meenemen. Onze ouders hadden geen bezwaar, want ze vonden het geen heulen met de vijand, omdat Ozebi per slot van rekening een eigen Nederlands zwembad was.

Lol Lopend van de Gansstraat, Ledig Erf, Lange Nieuwstraat, enz. kwamen we aan bij Ozebi in de Biltstraat. Binnengekomen wemelde het van de Duitse én zwarte uniformen. Nu waren wij dat wel gewend, want overal in de stad kwam je die uniformen tegen en als ze in badpak waren had je er geen erg in. Ook al moesten we ons vanwege het ontbreken van de totale zwemkunst nog wel beperken tot het ondiepe gedeelte van het bad, de lol was er niet minder om. Wij hadden inmiddels ook kennis gemaakt met andere jongens, die aan

het eind van het middagje waterpret met ons mee liepen richting huis. Zij bleken bij de Lange Nieuwstraat te wonen en nodigden ons uit om nog even binnen te komen. Daar keek ik mijn ogen vol verbazing uit: platte en diepe trommels, trompetten en hoorns. Die jongens zaten op een club die alles met muziek te maken had.

Muzikaal Nu had ik vroeger als 4-jarig bruidsjonkertje op het trouwfeest van mijn oom en tante urenlang met een paar van de orkestslagwerker gekregen trommelstokken zitten meppen op de

Maatschappelijke agenda

aanhoudende vermoeidheid hoofdpijn klachten (migraine)  dik worden van een glas water  moeite met afvallen of aankomen  vocht vasthouden

Scootmobielshow bij het Welzijnswarenhuis aan de Peppelkade 21 te Houten van 11.00 tot 17.00 uur.

Nieuwe websites mantelzorgers

De websites www.helpjemee.nl/utrechten www.helpjemee.nl/umcutrecht zijn onlangs door de gemeente Utrecht en het UMC gelanceerd. De sites moeten mantelzorgers ondersteuning bieden bij de de hulp die zij een ander geven.







Neem dan contact op!

Body Control Maarssen-de Meern Maarssenbroeksedijk 17 3542 DL Utrecht Tel. 030 – 24 111 24 www.bodycontrolmaarssen.nl

21 mei - Hike + Bike

Het Rode Kruis Utrecht Midden zoekt deelnemers die deze uitdaging willen aangaan en bereid zijn om door deze sportieve prestatie de medemens te helpen. Kijk voor meer informatie op www.rodekruis.nl/utrecht.

Voorletters

o f 75,00 (buitenland) Tussenvoegsel

Achternaam

Adres Postcode

Plaats

Telefoon E-mail Ingangsdatum Wilt u dit abonnement cadeau geven? Vul dan hieronder de gegevens in van de ontvanger. Dhr./Mevr. Voorletters Tussenvoegsel Achternaam Adres Postcode

Plaats

Deze bon kunt u opsturen naar: De Oud-Utrechter BV, Postbus 615, 3500 AP Utrecht of ga naar www.deoud-utrechter.nl en vul de bon digitaal in.

“Your new way of healthy living”

www.vetluisweg.nl

Colofon

o Ja, ik wil een jaarabonnement op De Oud-Utrechter. Ik ontvang hiervoor een factuur van De Oud-Utrechter BV en betaal:

Meer dan 55 vestigingen

Muffe lucht in uw wasmachine?

Voor iedereen die houdt van een sportieve uitdaging en die graag iets wil betekenen voor anderen, vindt op zaterdag 21 mei de eerste landelijke editie van Hike + Bike plaats.

Ontvang voortaan De Oud-Utrechter in uw brievenbus

spataderen (vage) pijnklachten  stress  gezwollen enkels, benen en vingers  allergieverschijnselen  chronische pijn  niet lekker in je vel zitten



Voor de lezers van de Oud Utrechter €150,- korting bij aanschaf van een scootmobiel zowel nieuw als tweedehands. Maak kennis, onder het genot van een kopje koffie, van de nieuwste modellen scootmobielen en een grote voorraad tweedehands modellen. Op het terrein bevindt zich een verkeerstuin waarin u veilig en onder professionele begeleiding een proefrit kunt maken. Info: www.welzijnswarenhuis.nl

Dhr./Mevr.

Ab Meester Nieuwegein

Herkent U dit?

6/7 mei - Scootmobielshow

o f 49,90 (in Nederland)

van de huidige politieke partij PVV zie, zag ik haar verstrakken. Zij ontstak in een woede die ik niet van haar kende. Ik moest het niet in mijn hoofd halen om het daar nog verder over te hebben. Ik schrok zo dat ik tegen mijn gewoonte in niet verder doordramde. Ja, ik had toen nog niet in de gaten dat ik het over de jongerenclub van de NSB had: de Jeugdstorm.

omgekeerde bodem van het mandje waar bruidsuikers in hadden gelegen. Dat wordt later een drummer zei men toen al. Ik kwam namelijk uit een muzikaal geslacht van moeders kant. Thuis gekomen rende ik meteen naar mijn moeder die ziek in bed lag. Ik bekommerde mij niet direct om haar welzijn, maar bracht meteen opgewonden verslag uit van de die middag meegemaakte belevenissen. Ik wilde ook op die club met die trommels. Maar toen mijn moeder hoorde dat ze ook van die wollige petjes met bovenop een oranje kleur en voorop een vogeltje, waaraan ik nu nog moet denken als ik het logo

U

De Oud-Utrechter is een uitgave van: De Oud-Utrechter BV Postbus 615 3500 AP Utrecht Tel: 030 - 302 00 17 Email: [email protected] Website: www.deoud-utrechter.nl Eindredacteur: Ton van den Berg Tel: 030 - 302 00 17 Email: [email protected]

Advertenties: Mirjam Buitendam, Tel: 06 – 20 60 02 85

Vormgeving: Reclamestudio Baasimmedia, Nieuwerkerk a.d. IJssel

De Oude Stad B.V. neemt bij de vervaardiging van De Oud- Utrechter grote zorgvuldigheid in acht, doch aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de inhoud van redactie of advertentie. Prijswijzigingen en zetfouten zijn voorbehouden. Copyright De Oude Stad BV; niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd voor publicatie in andere media zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever.


Oproepjes

Dinsdag 3 mei 2011

pagina 15


Evacuatie Hoograven Ongeveer half mei 1940 was het noodzakelijk dat geheel Hoograven moest evacueren, vermoedelijk door de ligging van het fort aan het Houtensepad. Als jongen van 5 jaar is mij bijgebleven dat alle bewoners van Hoograven zich moesten verzamelen op de Julianaweg. Volgens wat ik te weten ben gekomen was het de bedoeling dat we naar Woerden zouden gaan om daar te verblijven voor onbepaalde tijd. In mijn herinnering ging de hele stoet via de Jutfaseweg, Vondellaan, Bleekstraat en Catharijnesingel naar de Leidseveertunnel. Wat er daarna gebeurde met de stoet is mij onbekend want mijn moeder zei: “Ik ga niet verder, wij gaan naar mijn ouders in wijk C”. Daar zijn wij een aantal dagen geweest. Mijn vraag is: Hoe het is gegaan met degenen die vanaf de Leidseveertunnel naar Woerden gingen? Fam. Verweij De Meern [email protected] ------------------------------------------------Jeugdvriendin Ik zoek mijn jeugdvriendin Corry Duyveman. We gingen altijd dansen bij Jansen op de Amsterdamsestraatweg in Utrecht. We hebben ook bij elkaar op

school en in de klas gezeten, op de Maria Gorettischool in de Doornboomstraat in Utrecht, bij Juffrouw de Korte. Zal het leuk vinden om weer eens in contact met je te komen. Roos Anten IJsselstein 030-6880043 -----------------------------------------------Kleding! Het Volksbuurtmuseum is druk doende met twee nieuwe onderdelen van het museum. Een daarvan is ‘De Steeg’, een nagebouwde steeg die de bezoeker laat ervaren hoe het was om in een van de vele stegen en sloppen van Wijk C te leven. Om de steeg zo echt mogelijk te laten zijn zoekt het museum kleding uit de periode 1900-1920. Eenvoudig maar degelijk, versleten maar meestal netjes hersteld, ingesteld op de hardwerkende mensen die het droegen. Kleding voor mannen, vrouwen en kinderen, het is welkom. In het bijzonder zoeken we kleding van een kolenman en een venter. Teatske de Jong 06-51603372 [email protected] ------------------------------------------------Reunie De Beiaard Basisschool De Beiaard (Tuindorp-

Oost) houdt op zaterdag 18 juni 2011 een grote reünie. De school bestaat dan 40 jaar! Er is - speciaal voor deze reünie - een website online: www.reuniedebeiaard.nl. Op die website kunnen oud-leerlingen en (oud)-leerkrachten zich inschrijven. ------------------------------------------------Contactdag De Oud-Utrechter Noteer het vast in uw agenda: zaterdag 28 mei. Tussen 15.00 en 18.00 uur is er dan de eerste Contactdag van De OudUtrechter. Ontmoet columnschrijvers, verzamel en ruil oude nummers en neem een kijkje in de keuken van de redactie. Locatie: Café Willem Slok, Korte Koestraat 2, Utrecht. ------------------------------------------------Bruidspaar Op vrijdag 6 mei opent De Parel van Zuilen haar deuren voor het allereerste bruidspaar van 2011. Om dit bruidspaar met gevoel voor historie in het voormalige gemeentehuis van Zuilen te verwelkomen, is de Parel van Zuilen op zoek naar het alleroudste bruidspaar dat hier getrouwd is. Dit oudste bruidspaar mag ook met een symbolische penseelstreek de schilderbeurt in de originele kleur van het huis afronden. Bel met 06-53740054.

Puzzel mee en win !!! Uit de stapel goede inzendingen en de talrijke e-mails die we hebben ontvangen naar aanleiding van de vorige puzzel, hebben we als winnaar van het boekje Stadsjeugd getrokken: J. Schotanus (Nieuwegein), G. Albertsma (Houten) en T.E. Woudenberg (IJsselstein). En de zin die we zochten was:

De Vrijmarkt in Utrecht is er een die er wezen mag

Schaakspel Sinds 1948 is er een schaakspel in het bezit van onze familie dat vermoedelijk eigendom is geweest van Anton Mussert. Op welke manier dit schaakspel na de oorlog in het bezit van mijn vader is gekomen is mij onbekend. Het heeft mij wel altijd geïntrigeerd en daarom zou ik graag wat meer weten over de geschiedenis van dit schaakspel. De afmeting van het schaakbord is circa 84 x 84 cm. Het is gemaakt van coromandelhout fineer. In de rand loopt een rand van bruin keramiek met de tekst ‘1939 Schach-Matt, 1940 Polen, Dänemark, Norwegen, Holland, Belgiën, Frankreich, England u.s.w.’. De schaakstukken bestaan uit twee legers, uitgevoerd in bruine en witte keramiek en waarschijnlijk gemaakt in de fabriek Allach-München. Deze stukken stellen bommen, kanonnen, afweergeschut, infanteristen enz. voor. Afgelopen zomer heeft Lien Heyting, kunstredacteur van NRC-Handelsblad, uitgebreid onderzoek gedaan. Helaas zijn er veel vragen onbeantwoord gebleven, daarom mijn vraag of er misschien iemand is die mij enige aanvullende informatie kan verstrekken? Thea van Anraad [email protected] 0642783888

Met de nieuwe puzzel hebben we als prijs voor drie winnaars de magnifieke luisterbox ‘De Tweede Wereldoorlog in Nederland’. Daarin schetsen zes historische specialisten een nieuw en verhelderend beeld over Nederland in de Tweede Wereldoorlog. De box is een uitgave van uitgeverij Veen Magazines en het Historisch Nieuwsblad en is te koop in de winkel voor 49,95 euro. U kunt uw oplossing VOOR WOENSDAG 11 MEI 2011 opsturen naar: De Oud-Utrechter, Postbus 615, 3500 AP, Utrecht Of stuur uw oplossing via de e-mail naar: [email protected] en vergeet niet uw naam en adres te vermelden.

Horizontaal 1. groot log en dikhuidig zoogdier; 7. speeltuinattribuut; 13. eikenschors; 14. schoenmakersgerei; 16. aanwijzend voornaamwoord; 17. uiteenzetting (verklaring); 20. paling; 21. stoep langs de spoorbaan bij een stationsgebouw; 23. tennisterm; 24. familielid; 26. (put)emmer; 28. de schepper; 29. doorbraak (opening); 31. internationale eenheden (afk.); 33. in orde (afk.); 34. keuring van elektrotechnische materialen Arnhem (afk.); 35. Radio-Télévision Luxembourg (afk.); 37. niets; 40. laagte tussen bergen; 41. oude lengtemaat; 43. binnenvaartuig; 45. jong dier; 46. koninklijke militaire academie (afk.); 47. mobiele eenheid (afk.); 48. ceintuur; 50. rondhout; 52. gewicht (afk.); 53. knevel; 55. tijdelijk (afk.); 56. inwoner van Europa; 57. int. autokenteken Egypte; 58. grondsoort; 60. ego; 61. salvation army (afk.); 62. corner (haak); 64. titel (afk.); 65. voorzetsel; 67. directoraat-generaal voor het onderwijs (afk.); 69. afgemat; 71. laatstleden (afk.); 72. voertuig; 73. jaargetijde; 75. koeienmaag; 77. bretel; 79. zeer eerwaarde (afk.); 80. voormiddag (afk.); 82. de ronde van Frankrijk; 84. priester van Silo; 85. Europeaan; 87. deel van gelaat; 89. werkschuw; 90. vertragen; 92. bloeiwijze; 94. in elkaar gevouwen vellen als deel van een boek; 96. gehoororgaan; 97. tap; 99. vod; 100. ontploffing; 101. in staat van faillissement verkeren. Verticaal 1. geslacht van kleine beertjes in Zuid-Amerika; 2. deel van een woord; 3. schil (bast); 4. plaats in Duitsland; 5. republikeinse partij (afk.); 6. gang van het paard; 7. muziekteken in de psalmen; 8. lengtemaat (afk.); 9. rivier in Duitsland; 10. mijnindustrieraad (afk.); 11. vettige aarde; 12. vierwielig rijtuig; 15. dierengeluid; 18. Europeaan; 19. scheepstouw; 21. zwarte kleverige stof; 22. familielid; 25. telwoord; 27. halsboord; 30. deel van een boom; 32. mousserende wijnsoort; 34. zuivelproduct; 36. muzieknoot; 38. int. autokenteken Israël; 39. in memoriam (afk.); 40. lengtemaat (afk.); 42. inhoudsmaat; 44. bovenste deel van het hoofd; 46. marktstalletje; 47. logeergelegenheid voor een nacht; 49. plaats in Gelderland; 51. woonboot; 52. brandstof; 54. nieuw (in samenstelling); 58. damesondergoed; 59. inwendig orgaan; 62. zeer warm; 63. blaasinstrument; 66. paardenslee; 67. lidwoord; 68. deel van bijbel (afk.); 70. oosterlengte (afk.); 72. altijd groene heester; 73. jongensnaam; 74. eerste vrouw; 76. Spaanse ronde hoed; 78. Engels bier; 79. hemellichaam; 81. tam; 83. deel van etmaal; 85. wreed heerser in Rome; 86. vreemde; 87. schaaldier; 88. pleister (witsel); 91. in de grond levend zoogdier; 93. rivier in Noord-Brabant; 95. kever; 97. kunstmatige inseminatie (afk.); 98. natrium (scheik. afk.).

Pagina 16

Dinsdag 3 mei 2011


Voorjaarsactie! Kozijnen, deuren, serres en terrasoverkappingen

Bel tussen 9.00 en 21.00 uur voor een vrijblijvende afspraak

T 085-2100399 Bezoek de showrooms van ProVilla in Nieuwegein of Duiven (bezoek op afspraak)

Duiven: Geograaf 2 Nieuwegein: Gelderlandhaven 2T

www.provilla.nl [email protected]

Dé gratis krant voor de echte Utrechter

Recommend Documents