Magazine van de kerken in Edam en Volendam
De ster, de ster moet ommegaan… Wat is de kerk mij waard? Glazen Huis daverend succes! Oecumene in het slop?
Jaargang 41, nummer 1, januari/februari 2013
Redactioneel
Colofon Venster Januari-februari 2013 Voorzitter Vensterredactie Ed Broeze
[email protected]
Vensterredacteur Frans Koning
[email protected]
Redactieleden Simon Ruitenberg Ria Ruck - Martens Wijnanda Hamstra
Elly ten Holt Marika Fraenkel
Baken in de duisternis Onlangs betrad ik een gerenommeerde boekhandel in het centrum van Edam op zoek naar het Venster. Ik had gehoord dat losse nummers van het Venster ook te vinden zijn in o.a. de bibliotheek en de boekwinkels. Na enig speurwerk trof ik een aantal exemplaren aan op het bovenste schap tussen de Playboy en andere vrijmoedige geschriften. Ik was eerst nogal verbaasd maar al gauw realiseerde ik me dat het Venster ook een openhartig tijdschrift is, dat er geen doekjes om windt. Kortom een baken in de duisternis, zoals ook blijkt uit de artikelen in dit nummer. Veel leesplezier!
Frans Koning
Vormgeving Henk Goede Lieuwe Kramer
Jacco Huber Jocé Menzo
Foto’s Arie van Ginkel Ron Verniers
[email protected] [email protected]
Advertenties Jan Harmsen
0299-372565
Aanleverpunten kopij Raad van Kerken Helma de Vries Achterhaven 39, 1135 XS Voor ingezonden brieven
0299-372969
[email protected]
Doopsgezinde Gemeente H.A.J.O. Schaap Molenwerf 5 1135 GM
[email protected] 0299-371946
Kerkgemeente Edam Jacco Huber Tjaskermolen 3, 1135 LM
[email protected] 0299-350533
RK Edam Ria Ruck - Martens Jac. Tonissenstraat 8, 1135 JB Protestantse Gemeente Volendam Jan van Strijen Dijkgraaf Poschlaan 30, 1135 GP
P.S. Eén van onze opmakers, Maarten van Oostveen, heeft wegens drukke werkzaamheden zijn werk voor het Venster neer moeten leggen. Wij danken hem bij dezen voor zijn jarenlange inzet.
Bijbelse tegels Deze tegels ontstonden in de 18e eeuw. Vaak werden ze aangebracht rond de schouw in de woonkamer of de keuken, zodat ouders hun kinderen de Bijbelse verhalen konden vertellen aan de hand van mooie plaatjes.
[email protected] 0299-369949
0299-366836
Aanmelden of afmelden voor ontvangst Venster Lieuwe Kramer
[email protected]
0299-372899
Verspreiding Venster Familie Kok (Protestants Edam) Jan Ettema (RK Edam) Arjan Maas (Volendam) Drukwerk Graphic Service Edam
0299-371916 0299-366694 0299-365661 Oplage: 1.960
Voor adressen van de verschillende kerken: zie de pagina’s van de betreffende gemeente of parochie verderop in dit blad. Penningmeester Reinier Stijvers Rabobankrekening
[email protected] 38.56.31.499
Kopij voor het volgende Venster kunt u inleveren
vóór donderdag 14 februari a.s. Het nieuwe Venster verschijnt in de week voor
3 maart 2013 Voorplaat: Lichtjestocht bij Groenlandkerk (foto:AvG).
pagina 1
Gods verbond met Noach Ook zei God tegen Noach en zijn zonen: ‘Hierbij sluit ik een verbond met jullie en met je nakomelingen, en met alle levende wezens die bij jullie zijn: vogels, vee en wilde dieren, met alles wat uit de ark is gekomen, alle dieren op de aarde. En dit,’ zei God, ‘zal voor alle komende generaties het teken zijn van het verbond tussen mij en jullie en alle levende wezens bij jullie: ik plaats mijn boog in de wolken; die zal het teken zijn van het verbond tussen mij en de aarde. Wanneer ik wolken samendrijf boven de aarde en in die wolken de boog zichtbaar wordt, zal ik denken aan mijn verbond met jullie en met al wat leeft, en nooit weer zal het water aanzwellen tot een vloed die alles en iedereen vernietigt. Lees het hele verhaal in de NBV – Genesis 9,1-17 januari - februari 2013, 41e jaargang
De Gouden Jaren van Elly Beets
Foto: AvG
Zo’n dertig jaar geleden begon de ontkerkelijking in Nederland. Ook in Edam- Volendam is sindsdien veel veranderd. De veel kleiner wordende gemeenschappen zoeken naar nieuwe vormen van kerk-zijn. Al die veranderingen kwamen er door en voor mensen. Venster ging op zoek naar mensen die “Gouden Jaren” beleefden in de kerk en maatschappij. Jarenlang fietste ik langs een prachtige boerentuin aan het eind van het Edammerpad; nu heb ik kennis gemaakt met één van de bewoners, Elly Beets, geboren in de Beemster (1943). Ze is vernoemd naar haar oma, die doopsgezind was. Maar wel met de opdracht om zelf ook doopsgezind te worden. De doopsgezinden kennen geen kinderdoop en het is een opdracht als je gedoopt wilt worden om zelf je geloofsbelijdenis te schrijven. Dat kan simpel zijn: “Ik geloof”, maar ook een uitgebreid document. Toen ze achttien was, heeft ze dat gedaan en is toen in Noord-Beemster gedoopt. Nu woont ze al 46 jaar in de boerderij waar voor die tijd al 40 jaar tante Lies en oom Siem Beets woonden. Tot 1995 was het een boerderij met 27 koeien, vele schapen, kippen en wat nog meer thuis hoort op een boerderij. Toen werden ze uitgekocht door de gemeente voor de uitbreiding van Volendam. Dat was een slechte tijd, te jong om te stoppen met werken, te oud om opnieuw te beginnen. Elly heeft het toen gezocht in hobby’s zoals wol spinnen, want wol was er genoeg van de schapen om er vestjes of truien van te breien en ze ging op line-dansen. Spinnen en line-dansen zijn nog steeds hobby’s van haar. Haar kerkelijke activiteiten begon ze, lang geleden toen ds. de Wilde hier voorganger was, met het notuleren van avonden met oecumenische gespreksgroepen. Twintig jaar heeft ze in de kerkenraad gezeten, waarvan tien als secretaris. Een aantal dagen per jaar helpt ze bij AVE. Verder gaat ze één middag in de week line-dansen met gehandicapten in het Nest in Volendam. pagina 2
Wat was uw actiefste periode? Met de gespreksgroepen in het begin van de oecumene in Edam, ben ik ongeveer 4 jaar bezig geweest, dat was zeker de drukste tijd. Maar wel boeiend, je leerde de andere geloven beter kennen. Welke kerkelijke activiteit uit die periode blijft u bij? Wat me altijd bij blijft is dat er soms maar twee of drie kerkgangers waren, maar dan toch zei ik altijd: We gaan in de kerk zitten. De voorganger heeft zich niet voor niets voorbereid. Wat ik wel erg jammer vind, is dat er geen bazaar meer wordt gehouden. Wat vindt u aantrekkelijk in de huidige kerk? We hebben om de week dienst. Eénmaal per maand komt Aviva Boissevain, voor de andere keer zorg ik, na overleg, voor een voorganger. Ik luister daar altijd met genoegen naar de preek. Hoewel we zeventien leden hebben, hebben we toch veelvuldig veel “belangstellenden”, zoals b.v. John van Voorst, die ook voor ons de financiën regelt. Mies Schreuder speelt vaak voor ons op het orgel. Ook Nico Vriend en Josée Menzo hebben al eens bij ons gespeeld. Na afloop van de dienst drinken we samen koffie en bespreken “de preek”, het is erg intiem, zo’n klein gezelschap. Hajo Schaap is een zeer gewaardeerde kracht in onze gemeenschap.
Elly ten Holt
januari - februari 2013, 41e jaargang
Lichtjestocht: succesvolle primeur Zondagavond 6 januari 2013 (Driekoningen) werd er in Edam voor het eerst een “lichtjestocht” gehouden. Tineke en Hans Siebrecht hadden dat idee meegenomen na een bezoek aan Zeeuws-Vlaanderen, tussen Kerst en Oud en Nieuw twee jaar geleden en wisten daarvoor de Raad van Kerken enthousiast te krijgen. Het idee werd iets omgebogen naar een “Driekoningentocht”, op 6 januari dus. Het Sterrenlied Even voor half vijf druppelden uiteindelijk een kleine vijftig mensen binnen, langs de vuurpotten, door de deur onder de toren van de Grote Kerk, verwelkomd door kleurrijke orgelmuziek van Frans Koning. Hoewel het buiten nog niet donker was, was het in de kerk met aangestoken kroonluchters en verlichte kerstbomen, heel sfeervol. Na een inleidend woord van Helma de Vries (Raad van Kerken) leefde Hans Siebrecht, exschoolmeester, zich uit in het aanleren van het Sterrenlied, waarna we zingend op weg gingen.
De Wijze wordt gekroond In de Vermaning werden we opgevangen met de schone klanken van de viola da gamba (Marian Ebbers) en gitaar (Truus Knook). Hans las een grappig gedicht voor van Willem Wilmink, waarin verteld werd over cake met verstopte bonen en nadat echte cakejes waren rondgedeeld, werd daarna een jonge Wijze gekroond die de bruine boon had gevonden en daarom verder met de ster de weg mocht wijzen. Bij de Groenlandkerk (Gereformeerde Kerk) kwam de accordeonmuziek (Gerard Jan Slegt) ons al tegemoet. Verrassend om zo steeds iets heel anders te horen te krijgen. Ook werd hier het eerste deel van een vervolgverhaal verteld (Ria
Lagerburg). En voort ging de zingende stoet. Hier en daar zagen we dat de bewoners langs de route er aan gedacht hadden een (led-)kaarsje voor het raam te zetten. De Lutherse kerk gingen we binnen op prachtige koorklanken van Psallite (o.l.v. Frans Koning) en na het tweede deel van het verhaal (Hans van Drongelen) vertrokken we, weer het Sterrenlied zingend, naar de RK kerk. Daar speelde Nico Vriend op het orgel en José Menzo op de fluit. Roos Meijers las de ontknoping van het verhaal en na het slotwoord van Helma en het nog eenmaal in canon gezongen Sterrenlied konden we onder het genot van een heerlijke (alcoholvrije) Glühwein of chocomel de prachtige kersttaferelen en -stallen bewonderen die de kinderen van de Trimaran hadden gemaakt. Jammer dat er maar twee kinderen van die school aanwezig waren. Ook alle niet aanwezige kinderen kunnen trots zijn op hun werk!
Volgend jaar weer! Naast de uiteindelijk ruim vijftig “meelopers” waren er ook nog heel wat medewerkers aanwezig. Zonder al die vrijwilligers zou het niet zo’n geslaagde tocht zijn geweest. De organisatoren zijn heel dankbaar en tevreden! Ook alle bezoekers waren zeer content! “Volgend jaar kom ik weer!”, hoorden we uit veel monden. Foto’s: Ron Verniers
pagina 3
januari - februari 2013, 41 e jaargang
St Nicolaas en de katholieke sociale leer Op 23 november 2012 gaf Prof. Dr. A.H.M. van Iersel in de RK Kerk te Edam een lezing over ‘Sint Nicolaas in het perspectief van de katholieke sociale leer’ voor een publiek van ongeveer 70 belangstellenden, waaronder Mgr. Dr. J.M. Punt en pastoor Berga. Liefde voor God en de naaste verbinden Prof. Van Iersel begon zijn lezing met “Het kenmerk van alle heiligen, dus ook van Nicolaas, is dat ze leven vanuit een diepe verbondenheid met God; dat ze zich inzetten voor hun naasten en dat ze de liefde voor God en de naasten verbinden.” Dat Nicolaas vaak in de nabijheid van God vertoefde, wordt duidelijk uit een anekdote rondom zijn bisschopswijding. Toen hij in Mira verbleef moest daar een nieuwe bisschop worden gekozen. De bisschop, die de nieuwe bisschop moest wijden, zag in een droom dat de eerste man, die hij bij de kerk zou treffen, de wijdeling zou moeten zijn. De eerste die hij trof was Nicolaas.
Prof. A.H.M. van Iersel (foto: Peter Vreeswijk).
Naastenliefde Nicolaas was rijk en dat hij gaf om zijn naasten blijkt uit het verhaal van zijn verpauperde buurman met de drie mooie dochters. Het gerucht ging dat zij in de prostitutie wilden gaan om in hun levensonderhoud te voorzien. Hiertegen wilde Nicolaas ze beschermen en als een van de dochters de huwbare leeftijd bereikte, gooide hij een klompje goud naar binnen. Ze had daarmee een bruidsschat en hoefde dus niet de prostitutie in te gaan. Een kenmerk van christelijke naastenliefde is het onbaatzuchtige. Men geeft niet op grond van sympathie, of verwacht iets terug, maar men helpt omdat iemand dat nodig heeft. Nicolaas kon de meisjes helpen en hij voorkwam daarmee dat de waardigheid van de vrouw zou worden aangetast. Dit vind je ook terug in het Sinterklaasfeest. Het naar binnen gooien van klompjes goud zou model hebben gestaan voor het strooien van snoepgoed. Je hebt twee soorten Heiligen: mensen die eerst leefden zonder zich iets aan te trekken van God of gebod en pas later hun leven in dienst stelden van God, en mensen waar het heilig zijn al op jonge leeftijd merkbaar was. Nicolaas behoorde tot de laatste categorie. De katholieke sociale leer De naastenliefde zoals Nicolaas die gestalte gaf, zien we terug in de vier pijlers van de katholieke sociale leer:
1. Ieder mens is een schepsel van God en heeft zijn eigen waardigheid die beschermd moet worden. 2. Het individu is minder belangrijk dan de gemeenschap. 3. De mens moet meedoen aan de samenleving; hierbij horen en er ook aan bijdragen. 4. De RK Kerk wijst het harde kapitalisme af, maar ook het communisme. Iedereen mag eigendom hebben, maar een goed mens ben je pas als je een stuk van je rijkdom deelt met de armen. Hoe kan Sint Nicolaas ons inspireren? Paus Benedictus XVI schreef in 2009 de encycliek ‘Caritas in Veritate’. Daarin gaat hij in op de huidige crisis. Volgens hem is dit niet alleen een financieeleconomische maar ook een morele crisis, nl. hoe zou de samenleving moeten worden ingericht? Het moet niet alleen gaan om hoge rentes of steeds meer rijkdom. De maatschappij zou moeten worden vormgegeven op basis van wat mensen nodig en zeker niet nodig hebben. Dan kunnen goederen worden verdeeld zoals die nodig zijn en mensen in staat stellen zich te ontplooien. Met deze woorden sloot Prof. van Iersel zijn lezing af. Vraag en antwoord Moet de Kerk niet het goede voorbeeld geven als het gaat om geven en delen? De Kerk bezit zo veel. Mgr. Punt antwoordt dat de rijkdom van de Kerk relatief is. Veel parochies binnen ons bisdom zijn arm en het Vaticaan had miljoenen te kort. De rijkdom zit meer in kunst- en cultuurschatten die je niet zomaar op de markt kunt brengen. Daarnaast is de RK Kerk de grootste caritasorganisatie, bijna net zo groot als de overige instellingen te samen. Is Sint Nicolaas ons ontstolen? Hoe gaan we om met Sint Nicolaas enerzijds en Sinterklaas anderzijds? Prof. van Iersel vindt dat Sint Nicolaas nog altijd zijn doorwerking heeft in de huidige maatschappij en het huidige Sinterklaasfeest. Sinterklaas is een familiefeest bij uitstek.
Levendige discussie (foto: Peter Vreeswijk).
(Vervolg zie p. 5) pagina 4
januari - februari 2013, 41e jaargang
Hoe is het nu met ds. Jan Blankert? Bij protestanten in Edam zal de naam Jan Blankert nog wel herinneringen oproepen. Hij was tussen september 1995 en februari 2001 voorganger van de Hervormde Gemeente Edam-Volendam. Niet zo’n goede tijd Desgevraagd verklaart hij niet zo’n goede tijd te hebben gehad in Edam. “Er waren onderlinge spanningen tussen (groepen) gelovigen, die soms gespeeld werden via de dominee. Een bepaalde groep mensen zag mij helemaal niet zo zitten en werkte me soms openlijk tegen. Ik zou te politiek geëngageerd zijn geweest en mijn preken te modern; te vrijzinnig.” “En ook tussen Edam en Volendam,” vervolgt de dominee “bestonden spanningen. Als de Edamse gelovigen vonden dat ik te veel aandacht schonk aan ‘Volendam’ werd mij dit wel duidelijk gemaakt. Andersom gold ook dat de Volendammer hervormden zich soms een beetje verwaarloosd voelden en achtergesteld bij Edam. Het probleem was dat de constructie tussen de Edamse en Volendamse geloofsgroepen nooit goed was vastgelegd. De terugkerende vraag was of Volendam een zelfstandige kerkgemeente was dan wel een onderdeel van de kerkgemeente Edam. Hierover werd door de gelovigen verschillend gedacht en de positie van Volendam binnen de kerkgemeente bleef een twistpunt.” Op zoek naar een andere gemeente ”Mede hierdoor ben ik op een gegeven ogenblik gaan uitzien naar een andere gemeente en vond deze in Zeeuws Vlaanderen. Het betrof één gemeente, bestaande uit vier kerkgemeenschappen: Sint Anna ter Muiden, Cadzand, Retranchement en Sluis. Hier ben ik tot 2007 actief geweest en ging toen met vervroegd emeritaat.” Ouderenpastor “Ondanks dit emeritaat was ik wel ouderenpastor binnen een kerkelijke gemeente in Rijswijk, later in combinatie met een kerkgemeente in Hoofddorp. Ook nu ben ik nog altijd actief binnen de Kerk.” gaat Blankert verder “Ik ga nog voor in diensten en verzorg in Hoofddorp één blok catechese ten behoeve van verstandelijk gehandicapten. Daarnaast ben ik nog betrokken bij het bestuur van het Protestantse Luchthavenpastoraat.”
(Vervolg van p. 4) In de oorlog hadden we niets, maar deden we van alles voor elkaar. Gaat het niet om de aandacht voor elkaar? De bisschop zegt dat het helemaal niet gaat om grote cadeaus. Hij herinnert zich dat hij een keer een zak spijkers kreeg en een stuk hout. “Ik was daar net zo blij mee als met een duur geschenk. Ik had met hout en spijkers genoeg om me te vermaken.” Hoe kunnen we andere noden zien? Volgens Mgr. Punt is het een kwestie van kijken en zien wat gedaan kan worden. Hij vertelt het verhaal van een ondernemer die in het buitenland werd geconfronteerd met veel armoede. Dit leidde ertoe dat hij zijn
pagina 5
Met plezier wonen in de Bijlmer Op een vraag terzake antwoordt de voorganger dat het goed gaat met hem en zijn gezin. “Mijn vrouw en ik zijn inmiddels opa en oma, en zijn, nu de kinderen de deur uit zijn, weer met zijn tweeën. We wonen met veel plezier in de Amsterdamse Bijlmer. Dit is typisch zo’n wijk die door mensen, die er niet wonen, vaak negatief wordt beoordeeld, maar door de bewoners zelf als positief wordt ervaren. Ook door mijn vrouw en mijzelf dus.
Jaap Buijs zaak verkocht en daadwerkelijk hulp ging bieden in het betreffende land. Verder vertelt hij over een verslaafde die iedere dag op het bisschoppelijk paleis kwam en dan melk en een koek kreeg. Toen de bisschop hem eens aansprak bleek dat het hem niet ging om de melk of koek, maar om het vriendelijk woord.” Prof. van Iersel zei de voedselbanken een goede vorm te vinden. Misschien wel geïnitieerd door christenen, maar iedereen kan zich als vrijwilliger aansluiten of eten van deze voorziening krijgen. Nu de kerken kleiner worden is het ook wel meer gewenst dat kerken zich aansluiten bij andere initiatieven.
Jaap Buijs januari - februari 2013, 41e jaargang
Hoe staat het met de oecumene? In november hebben we als stelling geponeerd “Er zijn nog steeds genoeg argumenten waarom wij als protestanten en katholieken gescheiden optrekken”. In Edam gingen de katholieken en protestanten uiteen in het jaar 1572. Sindsdien is er veel gebeurd en in de eeuwen daarna zijn we nog meer elkaars vreemden geworden - tot in de 20e eeuw. Toen zijn we elkaar beter leren kennen en gaan begrijpen, en zijn wij ook gebruiken van elkaar leren waarderen. De toenadering resulteerde in de Raad van Kerken, een aantal gezamenlijke diensten per jaar en o.a. ook ons oecumenische kerkblad, maar veel verder is het niet gekomen. Een dubbele reactie Vlak voordat het novembernummer van het Venster verscheen, waarin de bovengenoemde stelling stond, ontvingen wij een nagekomen reactie van de heer Conijn op de stelling van oktober “Wat is het toch mooi dat de kerk bestaat”. Bij toeval heeft deze reactie, die we eerder een opiniestuk mogen noemen, nog veel meer betrekking op de stelling van november. De heer Conijn schrijft: “Oecumene in het slop Bij een grotere éénwording van de kerken zou het Christendom met meer overredingskracht het geloof kunnen verkondigen en ongetwijfeld de grote complexe maatschappelijke problemen van deze tijd op een meer christelijk geïnspireerde wijze kunnen benaderen. Nu laten wij ons door allerlei bijkomstigheden afleiden. Maar hoe bereiken wij de eenheid onder de christenen en hoe komen wij in een vruchtbaar overleg met elkaar? Kunnen wij dit wel overlaten aan de theologen en hoge kerkelijke leiders? Bij hen verzandt tot nu toe de dialoog in eindeloos gekissebis. Een aantal jaren geleden waren op de Nationale Synode in Dordrecht, als we de berichten hierover mogen geloven, meer dan vijftig protestantse gemeenschappen vertegenwoordigd. Dat is geen bemoedigend beeld. Ondanks alle oecumenische pogingen is er nog steeds sprake van een grote verdeeldheid onder de Christenen. Hoe is toch mogelijk dat wij er na 500 jaar nog steeds niet in geslaagd zijn om de eenheid weer te herstellen? Weliswaar zijn de hervormden, de gereformeerden en de Lutheranen nu verenigd in de Protestantse Kerk Nederland, maar tussen deze kerk en de RK kerk bestaan nog steeds grote meningsverschillen. De protestantse en katholieke theologen zijn nog altijd tot op het bot verdeeld. Voor de gewone kerkgangers spelen deze meningsverschillen nauwelijks een rol van betekenis. Bij hen gaat het om de gehechtheid aan de liturgie, de rituelen en tradities in de eigen kerk. Daar ligt het grootste probleem van het niet kunnen samengaan. Nog steeds grote verschillen Terwijl bij de protestanten een steeds groter wordende vrijzinnigheid waarneembaar is, vindt er bij de katholieken een herstel en terugkeer naar oude waarden plaats. De beelden die in de jaren zestig van de vorige eeuw uit de katholieke kerken waren verdwenen, zijn weer teruggekeerd. De devotie voor heiligen en de Maria-vereringen zullen een groot struikelblok blijven bij het samengaan van protestanten en katholieken. In pagina 6
aansluiting op allerlei apocriefe evangeliën ontstonden in de loop van de eeuwen talloze geromantiseerde heiligenverhalen en wonderbare legenden die bij vele katholieke gelovigen van grote betekenis zijn. In tijden van nood bidden wij alle heiligen uit de hemel om op hun voorspraak verlost te worden van onze narigheden. Ondanks al deze verschillen tussen protestanten en katholieken zouden er best wat meer gezamenlijke zondagse vieringen kunnen plaatsvinden dan tot op heden het geval is. Thema's genoeg waarop wij in kerkelijke samenkomsten ons kunnen bezinnen. Heeft de kerk afgedaan? De wekelijkse kerkgang is niet meer vanzelfsprekend. Je kunt ook wel geloven zonder naar de kerk te gaan, is een vaak gehoorde uitspraak. We zijn nu allemaal een beetje op eigen houtje gaan geloven, want we vinden het in de kerk saai en weinig enerverend. Het is een eindeloze herhaling van steeds hetzelfde. De mensen die nu nog wekelijks naar de kerk komen zijn oud en geloven het allemaal wel. Zij hebben niet meer de kracht en creativiteit om nieuw leven in de brouwerij te blazen. Waar blijft het gevarieerde aanbod om het geloof te kunnen belijden, was de vraag van dominee Juup van Werkhoven? De kerken lijken leeg te lopen maar de zogenoemde opwekkingskerken schijnen nog een grote aantrekkingskracht uit te oefenen. Met veel enthousiasme komen mensen van bijvoorbeeld het baptistengeloof bijeen, desnoods in bedrijfshallen. Bijeenkomsten op jongerendagen met artiesten, bands en sprekers worden goed bezocht. Intussen zijn de RoomsKatholieke parochiegemeenschappen van Volendam, Monnickendam en Edam een samenwerkingsovereenkomst aangegaan onder de naam ''De Dammen". januari - februari 2013, 41e jaargang
De Kritische Gemeente IJmond (Heemskerk en omgeving) is het wel gelukt, zonder bisschop en biecht! Ontstaan in de jaren-60 cultuur van alles moet anders, maatschappijkritisch, maar nu nog één keer per maand een viering. Zonder bezittingen of kapitaal nu ook financieel moeilijk op de been te houden.... Een groot argument in oude steden is dat een 400jarige zondagstraditie waarbij ieder naar zijn eigen kerkgebouw ging, herkenbaar door katholieke of protestantse rituelen, niet snel is uit te poetsen. Alleen de sacramenten al zijn hobbels! Uit noodzaak – geldgebrek – samen een gemeente/parochie te vormen juich ik niet toe, en is dit in de landelijke top al bespreekbaar?!”
Truus Siebel-Engel De verwachtingen zijn niet hoog gespannen. Zijn dit de eerste stappen op weg naar één parochie met één RK kerkgebouw voor de drie plaatsen? De religiositeit lijkt uit het hart van de kunst en cultuur naar de periferie te zijn verplaatst. De huidige beeldcultuur, muziek en zang zijn geen uitingen meer van religieuze kunst. Mogen wij nog wel hoop koesteren dat dit ooit weer anders gaat worden? In deze tomeloze en steeds chaotischer wordende wereld schijnt er geen tijd meer te zijn om af en toe even na te denken over de zin van ons bestaan. In de West-Europese landen is sprake van een wegebbend Christendom. Het is zeer de vraag of het Christendom als een godsdienstige minderheid zal overleven als er geen gelovigen meer zijn die wekelijks naar de kerk komen, om daar tot bezinning te komen door te bidden, te zingen en te luisteren naar de oude verhalen uit de Bijbel, die ons tot het besef kunnen brengen dat de problemen van de mensheid van alle tijden zijn. Het leven is nu eenmaal niet volmaakt. Geluk en tegenspoed wisselen elkaar af en het zo gewenste goede gedrag hangt af van de omstandigheden waarin wij verkeren Het is niet altijd eenvoudig om het kwade te laten en het goede te doen. Deugden als wijsheid, rechtvaardigheid, zelfbeheersing, moed en een Godsvertrouwen in elkaar zouden misschien wat meer aandacht moeten krijgen bij de verkondigingen in de kerken. Deze deugden kunnen ons verder helpen en God kunnen wij elke dag ontmoeten in al het wonderbare leven hier op aarde, ook al vertoont dat leven vaak grote mankementen. Geloven is proberen Christus te begrijpen en te volgen en op God te blijven vertrouwen. Het schijnbaar onbestaanbare leren aanvaarden en de moed niet opgeven. Zonder geloof en hoop vaart niemand wel.”
De derde stelling De muziek in zowel de katholieke als protestantse kerken gaat vaak terug naar eeuwenoude vormen: gregoriaans, middeleeuwse hymnen, Geneefse psalmen, Lutherse liederen, en missen van bekende componisten. Dit alles is te horen tot op de dag van vandaag in onze kerken. Maar de tijd heeft niet stil gestaan. Ook in de 20e eeuw zijn daar nog allerlei muziekstijlen bij gekomen, zoals muziek uit opwekkingsbewegingen, de gospelwereld en de wereldmuziek. Maar ook missen van Herman Finkers of Henny Vrienten. En in de 20e eeuw is er een opleving ontstaan van nieuwe liturgische vormen en eigentijdse teksten. Het Nieuwe Liedboek, dat de protestantse kerken in gebruik zullen gaan nemen in 2013, is een voorbeeld van allerlei vormen: traditionele liederen, Taizé- en Iona-liederen, gospelachtige muziek, muziek uit de Derde Wereld, enzovoort. Maar zal dat voldoende zijn? Overheersen in onze beide kerken nog steeds te veel de traditionele vormen?
Er moet veel meer ruimte komen voor nieuwe (vormen) muziek in de vieringen Schroom niet en laat uw mening horen via:
[email protected]
Frans Koning
Gerrit Conijn Op de stelling van afgelopen november schrijft Mevr. Truus Siebel-Engel: “Als de wens bij beide groepen in de basis aanwezig is, dan zijn twee gezamenlijke diensten per jaar een pover resultaat. Het SAMEN opstarten wordt in nieuwbouwwijken wel geprobeerd, bijv. in de Bijlmer en IJburg, maar of het lukt... Pagina 7
januari - februari 2013, 41e jaargang
Wat is de kerk mij waard? Het is januari, en dus gaat de jaarlijkse actie Kerkbalans weer van start. Deze actie is de belangrijkste inkomstenbron van uw parochie of kerkgemeente. Het gaat om al die kosten die gemaakt moeten worden om de kerkgemeenschap levend en vitaal te laten zijn, om kerkdeuren te openen en u en vele anderen welkom te heten. Over welke rijkdom hebben we het? In de kerk bewaren we zoveel schatten, zoveel rijkdom: bronnen van inspiratie, momenten van bezinning, kerkmuziek, het met elkaar delen van vreugde en verdriet. De kerk is van alle tijden, dat geloven wij, want de kerk is de kerk van Christus. Je kunt je dus niet voorstellen dat de kerk er niet meer zal zijn. Maar “Alles van waarde is weerloos“ schreef de dichter Lucebert. We moeten onze schatten, dat wat we met elkaar in de kerk delen, wel koesteren, beschermen en overdragen aan de volgende generatie. Niet alles wat we waardevol vinden kunnen we uitdrukken in geld, maar als de kerk veel waard is, dan mag de kerk toch ook wat kosten? Jongeren groeien op in een veranderende wereld. Er zijn zoveel keuzes te maken. Opvoeden wil zeggen voorgaan, ook op de weg van het geloof. Voorleven hoe het geloof ons inspireert om keuzes te maken. De kerk probeert door middel van gespreksgroepen, kindervieringen en familievieringen de jeugd te bereiken. De kerk wil ook ouders ondersteunen bij de geloofsopvoeding. Wat is het u waard ?
e
1 Communieviering in de RK kerk (foto: Peter Vreeswijk).
Onze kerk is heel wat waard Dan denken we niet alleen aan onze karakteristieke en waardevolle gebouwen. Want onze kerk is veel méér! Je komt er samen, om te luisteren naar Gods Woord, om samen te bidden en te zingen. Je geloof wordt er gevoed en verrijkt. Ook op de kruispunten in het leven wil de kerk een schuilplaats, een bron van inspiratie zijn. We trouwen in de kerk, laten er onze kinderen dopen en nemen er afscheid bij een uitvaart. Samen kerk, samen gemeente/parochiegemeenschap zijn betekent ook omzien naar elkaar. Een kopje koffie, bezoekjes waar nodig en gewenst. Onze jongeren op weg helpen op het levenspad. Samen koken en eten. Met elkaar praten over de Bijbel, ons geloof en onze levensvragen. Kerk zijn betekent ook aandacht voor mensen die het niet breed hebben, in onze eigen omgeving en heel ver weg.
De kerk is er op vreugdevolle momenten, maar ook als je leven donker lijkt, en je zoekt naar de juiste richting, de juiste weg om te gaan.
Doop in de Lutherse Kerk (foto: Arie van Ginkel).
Kerkbalans, daar geef je voor! De bijdrage die u betaalt, wordt gebruikt voor de lopende kosten van de plaatselijke parochie of gemeente: het onderhoud van het gebouw, de verwarming, de verlichting, personeelskosten, pastorale projecten, jeugdwerk, bijzondere vieringen, enz. Daarom is ook uw financiële steun blijvend noodzakelijk. Wij vragen u om na te denken over wat de kerk u waard is. En daarvoor te geven, met uw hart en met verstand! Toezegging 2013 (voor leden van de PKN) Deze maand zullen de vrijwilligers weer op pad gaan om eerst de enveloppe te posten en vervolgens uw toezegging voor 2013 op te halen. In de enveloppe vindt u deze informatiefolder over het werk en de begroting van onze parochie of gemeente, en de bestedingen van de beoogde inkomsten aan de diverse onderdelen van het plaatselijke kerkenwerk. Op de bijgesloten antwoordstrook kunt u aangeven hoeveel u dit jaar denkt te kunnen bijdragen. U kunt deze strook in de eveneens bijgesloten antwoordenveloppe doen, liefst al voordat de Kerkbalansvrijwilliger bij u aanbelt. Legt u de enveloppe met de antwoordstrook klaar? Bij voorbaat dank! De Nicolaasparochie voort de actie op een iets andere wijze. Zie hiervoor de RK pagina’s
Bron: folder Protestantse Gemeente Edam pagina 8
januari - februari 2013, 41 e jaargang
De Glazen Huiskamer van Edam-Volendam!
Foto’s: Arie van Ginkel
“Een onvergetelijke ervaring was het .... nog nooit zoveel mensen behalve vermoeid ook helemaal voldaan en gelukkig gezien. Zonder al die vrijwilligers was het nooit mogelijk geweest. Iedereen was een belangrijke schakel in de ketting die heeft geleid naar het succes. Een succes dat ons zoveel meer heeft gebracht dan alleen geld... Het toont eens te meer aan dat mensen door samen te werken grote dingen kunnen doen. De absolute winst was dan ook de fantastische sfeer, saamhorigheid, samenwerking en harmonie tussen bezoekers, vrijwilligers, artiesten, radio- en tv-makers, kerken, kortom tussen Edammers en Volendammers. Na de opbrengst van de Kerstnachtdienstcollecte stond het voorlopige eindbedrag op ruim € 36.000. Een bedrag waar we vooraf niet van hadden durven dromen. Mooie momenten waren de vele kinderen die via eigen pagina 9
acties met envelopjes kwamen voor kinderen aan de andere kant van de wereld die het zoveel slechter hebben. Het gaf een prachtig beeld van de betrokkenheid van kinderen voor kinderen. Ook een bijzonder moment was de toespraak van één van de bandleden van AlascA voorafgaand aan hun optreden. Hij memoreerde zijn broer die hij had verloren, hoeveel pijn dat nog altijd deed en riep mensen op aan tafel met Kerst eens goed om zich heen te kijken en te beseffen hoe goed we het eigenlijk hebben met onze vrienden en familie om ons heen en hoe rijk we daarom eigenlijk zijn. De kinderen waar de actie voor bedoeld was hebben vaak helemaal niemand meer…Hoe bijzonder is het dan als er iemand opstaat die zich over je ontfermt zoals pater Zwarthoed, dr. Manu en Juanita MacKay. Zij brengen de kerstgedachte in praktijk…..
Ella Aberson januari - februari 2013, 41 e jaargang
Een mes is zo ongeveer Mesheften tot honderd Geloof van alledag het oudste gebruiksjaar na de Reformatie voorwerp van de mens. vertonen aanvankelijk Het werd en wordt voor weinig Bijbelse taferevele doeleinden gebruikt, len. Geloof, hoop en op jacht, voor verdediliefde komen wel voor, ging, maar zeker om te maar de dominees hieleten. Als hulpmiddel bij den niet van afbeeldinhet eten waren het mes gen uit de Bijbel. Dit en de lepel er het eerst herinnerde kennelijk en pas later kwam de nog te veel aan de kavork. En nog steeds is tholieke tijd. In de 18e het mes een onderdeel eeuw (de Verlichting) van ons bestek, maar in wordt dat anders en de loop van de tijd zijn er mag men wel Bijbelse allerlei varianten gekotaferelen overal op men zoals broodmes, aanbrengen. Kijk maar kapmes, scheermes, naar de wandtegels fruitmes, zakmes, enz. (ook in het Venster). Mesheften kunnen van Het afgebeelde mes is uitlopende materialen een eenvoudig geMesheft Foto: R.V. gemaakt zijn zoals ivoor, bruiksmes van buxuskoper, porselein, zilver, hertshoorn, maar voor eenvou- palmhout uit de 18e eeuw. Buxuspalmhout heeft nagedige mensen vooral hout en tegenwoordig natuurlijk noeg geen nerf en leent zich uitstekend voor bewerook van allerlei kunststoffen. Het heft van een mes king. Het is rondom uitgesneden met Bijbelse voorstelleent zich uitstekend voor creatieve uitingen. Als we lingen zoals Abrahams offer, de verspieders, passieons beperken tot Nederland dan komen we in diverse symbolen, geloof, hoop en liefde en bijpassende tekst. musea prachtige exemplaren tegen. Vooral in de 17e Op de foto zien we duidelijk de voorwerpen die met de en 18e eeuw zien we de mooiste reisbestekken (mes kruisiging te maken hebben. Dat dit allemaal te zien is en vork) in bewerkte leren foedralen. Je nam vaak je ei- in één heft vind ik elke keer weer wonderbaarlijk. In geeigen bestek mee als je op visite ging. Hoe rijker de dachten zie ik dan de snijder voor een raam of bij een familie hoe fraaier het bestek. In de provincie Zeeland kaars met kleine mesjes en beiteltjes aan het werk. (vooral Walcheren) heeft het boerenmesheft in de Hoeveel eigenaren zullen dit mes gebruikt hebben en tweede helft van de 19e eeuw zelfs een aparte ontwik- er naar gekeken hebben? We zullen het nooit weten, keling doorgemaakt. Ook in ons eigen Noord-Holland maar ook nu nog blijft het knappe werk en het grote komen we in de 19e eeuw bijzondere mesheften tegen, boek ons boeien. Foto: R.V. maar dat ga ik hier niet op in, want dat zou voor dit artikel te ver voeren. Peter Sluisman Marius en zijn vrouw Martha kwamen samen met hun twee zonen Audifax en Abachum van Perzië naar Rome om de graven van apostelen en martelaren te bezoeken en te vereren. Tijdens de vervolgingen onder keizer Claudius II Gothicus begroeven zij de Christenen, die om hun geloof gedood waren. Daarbij werden zij op hun beurt gearresteerd en gemarteld. Zo werd Marius met knuppels geslagen, met ijzeren haken bewerkt, in het vuur gegooid en werden zijn handen afgehouwen. Later werden hij en zijn twee zonen onthoofd, terwijl Martha
Heiligen van de maand
19 januari Marius, Martha, Audifax en Abachum
in een meer buiten Rome werd verdronken. Dat was waarschijnlijk omstreeks 270 na Christus. Ze werden alle vier in Ad Nymphas buiten Rome begraven. Afbeelding: met zwaard als moordwapen, met martelaarspalm, met haan aan de voet als symbool van waakzaamheid. Bijzonder is een voorstelling van Marius en zijn twee zonen als geneesheren met vijzel, stamper, staf en kronkelslang. Omdat vele zieken genezing vonden, werden zij vereerd als de drie heilige artsen. Hun gezamenlijke feestdag is 19 januari.
Hans Hofman pagina 10
januari - februari 2013, 41e jaargang
Maayke Karman heeft hart voor de mens De Kerk is de grootste vrijwilligersorganisatie van Nederland. Ook in Edam-Volendam zetten ontzettend veel mensen zich belangeloos in voor het werk van de kerk. Daarbij kan het gaan om bestuursfuncties, vormingswerk, pastorale zorg of hele concrete klussen. Venster belicht elke maand een profiel van één van deze vrijwilligers. Deze keer Maayke Karman. Vlak voor 21-12-2012, dé dag op de Mayakalender, spreek ik Maayke Karman. Het feit dat u nu het resultaat leest van dat gesprek zegt alles over deze zoveelste voorspelling over het einde van de wereld….We hebben ons er dan ook niet door laten afleiden en onder het genot van een kopje thee de verleden en toekomstige tijd besproken. Wie is Maayke Karman? Maayke is 43 jaar, getrouwd met Tony van Wieringen en heeft twee kinderen, Femke (9) en Daniel (7). Ze is geboren in Haarlem, waar ze ook de lagere en de middelbare school doorloopt. Als ze ergotherapie gaat studeren gaat ze in Amsterdam op kamers wonen en ontmoet ze haar huidige echtgenoot, gewoon zomaar op straat tijdens Koninginnenacht. Ze trouwen in Amsterdam en als Femke een paar jaar oud is verhuizen ze naar Edam omdat echtgenoot Tony als huisarts in Purmerend aan de slag kan. Maayke werkt nu als ergotherapeut voor de Zorgcirkel. Welk vrijwilligerswerk doe je? Ik ben diaken. Bij de Kerkgemeente ben je dan onderdeel van de kerkenraad. De Diaconie houdt zich bezig met de kerkelijke armenzorg in binnen-en buitenland. Binnen de Diaconie verzorg ik het secretariaat. Ook ben ik wekelijks actief als leesmoeder op de school van onze kinderen. Hoe ben je bij de kerk betrokken geraakt? Mijn moeder heeft mij gelovig opgevoed en heeft mij als kind Hervormd laten dopen. Mijn vader was niet gelovig. In Haarlem ging ik altijd als kind met mijn moeder naar de kerk. Als puber heb ik een tijdje zeg maar “een time-out” genomen. Toen ik wat ouder werd merkte ik dat ik iets miste in mijn leven.
In Amsterdam kreeg ik een uitnodiging voor een gespreksgroep met jongeren en dat voelde goed. Bij ds. Troost, een prachtige naam voor een dominee, nam ik deel aan de belijdenisgroep en ben sindsdien weer actief kerklid. Wat vind je leuk aan diaken zijn? Het gaat vooral om 'doen'. Vorm geven aan waar we samen voor staan. Stil staan bij de medemens ver weg en dichtbij, en dan vooral de mensen in nood. We zoeken altijd weer naar een mooi evenwicht tussen collectedoelen in de buurt en collectedoelen verder weg. Bijzonder vind ik dat we steeds meer projecten kunnen steunen die door mensen van hier gedragen worden. Projecten waarbij ons geld direct daar terecht komt waar het zo hard nodig is. Sunshine House, laat staan de doelen van het Glazen Huis, zijn hier grote voorbeelden van. Ik vind het mooi te zien hoe groot de betrokkenheid is bij die projecten, het enthousiasme van die mensen die vaak ooit door een reis, een bezoek, een familielid geraakt zijn door de nood waar aan gewerkt kan worden. Ook projecten als de zinvolle maaltijden en de high tea waarbij het vooral om het samenzijn gaat, vind ik prachtige projecten Heeft de kerk nog toekomst? Natuurlijk! Dat denk ik wel. Ik denk dat er altijd zoekenden zijn, mensen die vorm willen geven aan hun leven, aan een leven met God, behoefte hebben aan inspiratie hoe dit te doen, laat staan behoefte hebben aan het samenzijn van een kerkgemeente. De warmte die ik hierbij ervaar zorgt dat ik mij niet kan voorstellen dat dit geen toekomst zou kunnen hebben… Maayke….met haar betrokkenheid en grote hart voor de minderbedeelde medemens een prachtig voorbeeld voor het nieuwe jaar!
Ella Aberson pagina 11
januari - februari 2013, 41e jaargang
De Beatmis, een vervlogen fenomeen Aan het einde van de jaren 60, toen de ontkerkelijking al dreigde, deden pastores en parochiebesturen er alles aan om de eucharistievieringen, ook voor jongeren, aantrekkelijk te houden. De remedie daarvoor leek gevonden in de beatmis. Hoe ging dat en hoe lang hield hij stand? Een antwoord van Ludo Voorn, een van de drijfveren achter de beatmis. The Senders De Nicolaasparochie beschikte per 2 februari 1969 over de groep The Senders. Dit was het gevolg van een actie van het toenmalige parochiebestuur. Dat vroeg aan Jaap Greuter of die iets nieuws kon organiseren om de gang naar de kerk van jongeren nieuw leven in te blazen. Jaap ging bij diverse mensen langs of ze geïnteresseerd waren in het verzorgen van een beatmis. Jaap was dus de oprichter van de groep. In het prille begin zaten Nel en Bets Greuter, Henk en Jos de Lange, Dirk Regter, Peter Oudendijk en Ludo Voorn in de groep. Bets Greuter viel al snel af en daarna ook Jos de Lange. Naar het voorbeeld van BZN BZN heeft ooit een keer een “jeugdmis” in de Nicolaaskerk verzorgd. Dit was het gevolg van een deal die werd gesloten door Sjaak Breed. BZN zou voor de jeugdvereniging spelen, maar Sjaak verbond daar de voorwaarde aan dat ze ook tijdens een eucharistieviering zouden spelen en aldus gebeurde. De oprichters van The Senders zijn hierdoor ongetwijfeld geïnspireerd. Optredens door heel Noord-Holland. De bekendheid van de groep vond al snel zijn weg buiten de grenzen van de Nicolaasparochie. Op uitnodiging werden er missen verzorgd in vele parochies in de omgeving. In het rijtje komen Hoogkarspel, Bovenkarspel, Hilversum, Zeevang, Avenhorn, Purmerland, Amsterdam, West Beemster, Oosthuizen, Monnickendam en nog vele andere plaatsen voor. Bijna elke twee weken stond er wel ergens een optreden gepland. De optredens werden door de vele aanwezige jonge gelovigen met heel veel enthousiasme bezocht en gewaardeerd. Maandelijks in de Nicolaaskerk Bijna iedere maand speelde The Senders in de Nicolaaskerk. Er werden speciale boekjes voor deze vieringen gemaakt waarvan er nog diverse bij Ludo Voorn in het archief zijn. Ook hadden ze tijdens de door hen verzorgde vieringen een vast groepje voorlezers/lectoren. Dat waren Petra Mol, Lydia Eeltink, Ageeth de Koning, Trix Berga, Frans Hompe, Hans Kunst, Franny Tol en nog anderen. De lezingen en lezers/lectoren verzorgde Jaap Greuter. Een leuke tijd Het was een leuke tijd waaraan Ludo nog vaak terugdenkt. Alleen leek, met het stijgen van het succes van de band, het parochiebestuur daar wel aan te moeten wennen. Gelukkig bleven zij achter de band staan.
pagina 13
The Senders op het altaar in 1970
Er werd door de band nieuwe geluidsapparatuur op afbetaling gekocht. Dat was toen een groot kapitaal. Als ze in de kerk speelden was er achter in de kerk bij de uitgang een collecte. Dit geld ging compleet op aan de afbetalingen en onkosten. De meeste maanden moesten ze er zelf geld bij leggen. Het toenmalige parochiebestuur wilde wel graag weten hoe de band het allemaal financieel klaarspeelde. Nadat hierover tot tevredenheid van het bestuur duidelijkheid was gegeven kon de groep met hernieuwd enthousiasme verder. Reünie The Senders Twaalf en half jaar na de oprichting van The Senders zijn ze nog een keer bij elkaar geweest voor een klein feestje en hebben toen oude herinneringen opgehaald. Er werd toen ook weer een mis verzorgd. Ludo heeft hiervan nog een aantal korte filmbeelden op 8 mm film. Ook heeft hij nog diverse foto’s uit die tijd. Henk de Lange heeft er een plakboek over bijgehouden. De tijd van de beatmissen: een grote verandering Met de intrede van de beatmissen in de RK kerk vond een grote verandering plaats. Overigens in een periode waarin binnen de RK kerk heel veel veranderde. Veranderingen die niet door alle gelovigen gewaardeerd werden. Tegenwoordig zijn veel van deze veranderingen weer teruggedraaid en is het fenomeen beatmis voor de meesten van ons uit het geheugen verdwenen. Weemoed bij de gedachte eraan is onvermijdelijk. Weemoed ook bij de gedachte aan de goedgevulde kerken uit die tijd die er mee gepaard gingen.
Simon Ruitenberg
januari - februari 2013, 41e jaargang
Edam in de tijd na de Hervorming - 4
Fragment van “Beeldenstorm in een kerk” (Dirk van Delen, 1604-1671, Rijksmuseum Amsterdam).
In de zestiende eeuw werden de Nederlanden vooral door twee kwesties beheerst: de opstand tegen de Spaanse overheersers en de Reformatie. In 1568 begon de oorlog die tachtig jaar zou duren, maar in dezelfde turbulente tijd barstte ook een godsdienststrijd los. In een serie artikelen besteden we aandacht aan de religieuze ontwikkelingen die zich afspeelden in Edam en omgeving, mede gebaseerd op het proefschrift De classis Edam 1572-1650 van Dr. E. Geudeke en Geschiedenis van het katholicisme in Noord-Nederland in de 16e en 17e eeuw van L.J. Rogier. De voorlopers De eerste protestantse prediking in de kerk zal niet helemaal als een verrassing zijn gekomen. Er was al eerder veel kritiek op het Roomse geloof en dit uitte zich in allerlei nieuwe religieuze stromingen zoals de Sacramentariërs, de Doopsgezinden, de Zwinglianen, de Lutheranen en de Calvinisten. Met uitzondering van de Lutheranen voltrokken de hervormingen zich buiten de officiële Rooms-Katholieke kerk. De Sacramentariërs ontkenden de genadewerking van de sacramenten, met name de wezenlijke tegenwoordigheid van Christus onder de gedaante van brood en wijn. Wendelmoet Claesdochter van Monnickendam werd om deze ketterij op 20 november 1527 in Den Haag verbrand. De inquisiteurs probeerden vaak uit alle macht de veroordeelde ketters van de doodstraf te redden door ze te bewegen tot herroeping van de door hen verkondigde nieuwe geloofsbelijdenis. De hagenpreken De Calvinisten kwamen al in de jaren voor de officiële ommekeer in kleine groepen in particuliere huizen bijeen en later vonden er grotere samenkomsten plaats in het open veld, buiten de stadsmuren. Dit waren de zogenaamde hagenpreken. In tegenstelling tot vele andere steden had Edam al direct bij de overgang naar de nieuwe leer de beschikking over een eigen gereformeerde predikant in de persoon van de voormalige priester Paulus Pietersz. In de dagen van de beeldenstorm en hagenpreken waren het vaak de mensen van pagina 14
eenvoudige afkomst die het volk bezielden. Dit lekenkarakter kwam tot uitdrukking in de vermelde beroepen zoals droogscheerders, mandenmakers, wevers en schoenmakers. De latere opbouwers van de hervormde kerken waren echter mannen met een degelijke kennis en met gezag. Emden als calvinistisch centrum In 1533 werd de Duitse stad Emden een belangrijke centrum voor “de kerk in ballingschap“. Het was ook het drukkersoord waar de eerste Nederlandse vertaling van Calvijn’s Institutie, Bijbelvertalingen en psalmenvertalingen van de pers kwamen. Vervolgens vormde de kerk van Emden een soort van centraal adviesbureau voor alle Nederlandse gemeenten in de verstrooiing. Vele jongelingen werden in Emden tot het predikambt opgeleid. De kerk in Emden werd door de calvinisten als vlucht- en moederkerk beschouwd. Veel immigranten traden daar op de voorgrond. De invloed van de kerkhervormers werd in belangrijke mate bepaald door de uitvinding van de boekdrukkunst. Niet langer hoefden monniken de vergaarde kennis en geschriften één voor één over te schrijven. Plotseling konden nieuwe denkbeelden en geloofsverkondigingen door middel van het gedrukte boek in grote oplagen verspreid worden. Het gedachtegoed van de hervormers zou zonder de boekdrukkunst niet zo’n grote voedingsbodem hebben kunnen verkrijgen.
Gerrit Conijn en Jaap Molenaar januari - februari 2013, 41e jaargang
Nieuws van de diaconie De Diaconie van onze kerkgemeente sponsort een kindje via Plan Nederland. Ons sponsorkind is een jongen van 11 jaar oud hij heet : Wilson-Jalisco Pop Choco. Wilson-Jalisco stelt zich voor:
water uit de rivier. Wij hebben een eigen WC (of tenminste iets wat daar op lijkt). Er worden leraren opgeleid en wij krijgen schoolspullen voor onze school. Onze school wordt goed onderhouden en als het nodig is ook gerepareerd en momenteel wordt er een echte schoolbibliotheek gebouwd. En dat wordt, met jullie steun, allemaal door Plan gerealiseerd. Dat is toch geweldig.!!. Groeten van Wilson-Jalisco Geschreven door
Alida Gorter Dorcas Voedselpakket brengst! Ik heet Wilson- Jalisco Pop Choc en ik ben 11 jaar oud en ik ben geboren op 12 juni 2001 en woon in San Pedro Carchá (Guatemala). Mijn vader is een eenvoudige boer en werkt op het land hij is geboren in 1987 ) mijn moeder is dienstmeisje (zij is geboren in 1984). Ik heb één broer en wij wonen in houten huis met een metalen dak. Ik ga graag naar school maar dat betekent wel iedere dag een wandeling van 45 minuten heen en weer terug. Mijn favoriete vak is rekenen. Ook vind ik Spaanse les erg leuk. Ik speel graag met mijn klasgenootjes maar thuis speel ik met mijn broer. Het dichtstbijzijnde ziekenhuis is 30 minuten lopen bij ons vandaan. Maar gelukkig ben ik helemaal gezond. Wij hebben geen stromend water uit de kraan, maar drinken regenwater. In het regenseizoen wordt het water opgeslagen in een groot waterreservoir, als het water op is moeten we 1 kilometer lopen en halen dan
Aktie
fantastische
op-
Vanuit de diaconie was gevraagd of zoveel mogelijk mensen het Dorcas project wilden steunen door niet alleen geld in het collectezakje te deponeren, maar ook producten en spullen mee te nemen naar de kerk om zo zoveel mogelijk voedselpakketten te kunnen samenstellen voor mensen in Oost-Europa. En dat is gelukt: Na afloop van de dienst op 11 november stond de hele consistoriekamer vol met blikken bonen, pakken kaarsen, thee, brinta, tandenborstels en nog veel meer! Ook de opbrengst van de collecte was zeer royaal. Vanuit de diaconie van zowel de Kerkgemeente Edam als Volendam is het collectebedrag aangevuld, zodat wij uiteindelijk € 1000,- konden overmaken naar Dorcas. Geweldig allemaal. Namens de Diaconie, maar vooral namens het Dorcasproject: Hartelijk dank voor al uw bijdragen!
Overzicht diaconale collecte-doelen voor deze “Venster-periode. 27 januari, Catechese en Educatie – Waar geloof verder gaat. Doorgeven van het geloof via de catechese. Deze collecte is bestemd voor training en toerusting van catecheten via het toerustingcentrum van de Protestantse kerk. 3 februari, Werelddiaconaat. Water kan levens verwoesten en redden. In Mozambique zorgt een lokale organisatie samen met het Theologisch Seminarie Eicatla voor schoon drinkwater. Water dat leven schenkt. 10 februari, Missionair werk en Kerkgroei. Centraal bij dit doel staat de nieuwe kerk in Wateringse Veld, waar Arjen ten Brinke met BOEI 90 een veilige haven bied aan bewoners van de nieuwbouwwijk. 17 februari, Kerk in Dali-China, De kerk in China groeit en wordt door de regering gevraagd om hulp bij maatschappelijke zorg. Zo heeft de pagina 15
kerk in Dali een programma voor hiv/aids-patiënten en drugsverslaafden. 24 februari, Stichting Exodus. kerk in Actie steunt het werk van Stichting Exodus en Kerken met Stip, die (ex)gedetineerden helpen bij het opnieuw vormgeven van hun leven. 3 maart, Voorjaarszending(sweek). In Bangladesch helpt Isa-e-Jamat (gemeenschap van volgelingen van Jezus) christenen bij het vormen van gemeenschappen, het trainen van kerkleiders en geven van onderwijs. 10 maart, KIA Binnenlands diaconaat. Voor veel kinderen in Nederland is het niet vanzelfsprekend dat ze een thuis hebben. Kerk in Actie steunt organisaties die kinderen ruimte geven kind te zijn, een toekomst op te bouwen januari - februari 2013, 41e jaargang
Goede voornemens
Jan Tol Pastoraal medewerker
Een maandelijkse bijdrage van uw pastores uit Edam-Volendam
Op het moment dat u dit leest ligt de gezellige, maar voor velen helaas ook vaak eenzame decembermaand - omdat het gemis van onze dierbaren juist dan sterker voelbaar is - alweer een paar weken achter ons. We hebben onze familieleden en vrienden gezondheid, geluk en voorspoed toegewenst. Velen van u hadden wellicht goede voornemens, waarvan er inmiddels misschien alweer een aantal gesneuveld zijn, al hoop ik oprecht van niet. De jaarlijkse kerstactie van Serious Request, die dit jaar werd gehouden voor het voorkomen van babysterfte in de wereld, heeft wederom een recordbedrag opgebracht. Onze eigen Glazen Huis-actie in de Grote Kerk van Edam, was eveneens een succes. Het is goed dat wij op deze wijze toch een beetje de nood in de wereld kunnen ledigen. Ik weet wel, het is een druppel op een gloeiende plaat en de verhalen dat er altijd wel geld aan de strijkstok blijft hangen zijn overbekend, maar dat mag geen excuus zijn om niet te doneren. Het is goed dat er aandacht wordt geschonken – en geld gegeven - aan mensen die het minder hebben dan wij. Veel leed is ver van ons bed, maar ook dichtbij krijgen we helaas steeds meer te maken met mensen die onze hulp nodig hebben. De economische crisis begint slachtoffers te eisen. Door toenemende werkloosheid en bezuinigingsmaatregelen van de overheid moeten vele gezinnen, ook uit Edam en Volendam, inmiddels een beroep doen op de voedselbank. Voor meer informatie hierover zijn er zowel in Edam (ma t/m vrij van 9.30-12.00 uur in het wijksteunpunt Meerwijk) als in Volendam (woensdagmiddag van 14.00-16.00 uur in de PX) inloopspreekuren waar men terecht kan voor hulp en/of informatie. Veel armoede is (nog) niet zichtbaar in onze gemeenschap en dat begrijp ik ook wel. Doorgaans loop je ook niet met je (financiële) problemen te koop. Zolang het mogelijk is probeer je de eindjes aan elkaar te knopen, maar als de nood écht aan de man komt, zul je op een gegeven moment toch je trots opzij moeten zetten en hulp moeten vragen. In de Bijbel staan talloze voorbeelden over het delen van overvloed. Ongetwijfeld kent u het verhaal van de vijf broden en twee vissen die werden uitgedeeld aan een grote menigte die bijeengekomen was om naar Jezus te luisteren. Ik ga hier geen theologische beschouwing over houden, feit is echter dat er saamhorigheid was, de mensen deelden met elkaar, waardoor er genoeg voedsel was voor iedereen en daar gaat het om in het leven: er zijn voor anderen die onze hulp nodig hebben; het delen van overvloed met hen die het minder hebben; niet alleen met degenen die ver weg wonen, maar ook met je buren of dorpsgenoten die in de problemen zijn gekomen. Moge dat het goede voornemen zijn voor dit jaar. Ik wens u in alle opzichten een gezegend 2013.
Jan Tol
Poëzie-estafette Toen me gevraagd werd om het estafettestokje over te willen nemen dacht ik in eerste instantie: och heden, wat moet ik er mee. Het is me echter toch gelukt om een stukje te vinden waar ik helemaal achter sta. Laten we met elkaar dromen van en werken aan een wereld waarin geluk is voor iedereen.
Frans Ottenhof Frans Ottenhof
Ik geef het stokje door aan Thames Guit
Als ik droom van een wereld vol lieve mensen, ben ik een naïeveling, een utopist! Toch wil ik blijven dromen tegen alle dromen van geweld, want een nieuwe wereld is als een nieuwe creatie, het resultaat van een droom. Phil Bosmans
pagina 16
januari - februari 2013, 41e jaargang
Raad van Kerken Secretariaat: Helma de Vries, Achterhaven 39, 1135 XS Edam, tel. 372969 Penningmeester: Henri Kalk, Kapsteeg 5, 1135 WR Edam, tel. 371297 Postbank: 2637888
De agenda van Noord-Holland Wilt u weten wat er op kerkelijk gebied te doen is in onze provincie? Een groot aantal activiteiten van andere gemeenten, parochies en aanverwante organisaties in de reregio vindt u op de sites www.pkn.nl of www.bisdomhaarlem.nl Landelijk Ook landelijk biedt de Raad van Kerken u veel informatie op kerkelijk gebied. U vindt de landelijke raad op: http://www.raadvankerken.nl/
bekende gezichten die naar de kerk waren gekomen. De verschillende, meer en minder bekende, kerstliederen werden muzikaal begeleid door de fanfare Con Brio uit Monnickendam en ook Jan van Ginkel ondersteunde de aanwezigen tijdens hun gezang met prachtig orgelspel. Dominee Juup van Werkhoven-Romeijn las de Bijbelse verhalen voor die het beeld van het kerstverhaal zo goed weergeven. Na afloop van de samenzang was er Glühwein of chocolademelk voor de zangers en zangeressen en werd er nagepraat en vooruit gekeken naar het naderend kerstfeest. De raad hoopt - en zal zich er voor inspannen - dat deze prelude op het kerstfeest in de komende jaren zal uitgroeien tot een gebeurtenis waar jong en oud bij wil zijn geweest. Was u er deze keer niet bij, dan heeft u zeker iets gemist.
Even voorstellen: Jan Tol De Raad van Kerken Edam-Volendam bestaat uit een groep enthousiaste kerkleden van diverse kerkelijke gezindte. Wie zijn zij en wat beweegt hen om zich in te zetten voor de Oecumene. Wij stellen ze de komende tijd aan u voor. Jan werd in 1955 in Volendam geboren en is daar, zoals hij het zelf, zegt getogen. Hij is gehuwd, vader van twee dochters en sinds enkele maanden trotse opa van de twee mooiste en liefste kleindochters van de wereld. In 2003 heeft hij zijn HBO diploma Theologie behaald aan de Fontys Hogeschool te Amsterdam. Enige tijd later werd hij door pastoor Petros Berga gevraagd of hij namens de beide parochies van Volendam zitting wilde nemen in de Raad van Kerken Edam-Volendam, die naast het uitwisselen van informatie ook gezamenlijke, oecumenische activiteiten bevordert en coördineert. Jan zegt dat door het toch overwegend katholieke karakter van Volendam de activiteiten van de Raad van Kerken helaas vaak beperkt blijven tot Edam. Wel wordt hij door de Protestantse Gemeente Volendam een aantal malen per jaar benaderd met het verzoek, al dan niet samen met een dominee, voor te gaan in een viering in het Stolphoevekerkje aan het Burgemeester Kolfschotenplein. Een verzoek waar hij graag aan voldoet omdat hij de oecumene een warm hart toe draagt. Wat hem altijd raakt bij gezamenlijke vieringen is de betrokkenheid van de deelnemers; het gevoel dat we ons, ondanks verschillende inzichten, heel goed bewust zijn van het feit dat wij allen christenen zijn en dat - als we alle ‘franje’ weghalen - er slechts één ding overblijft: Liefde! Liefde voor God en liefde voor de medemens, het belangrijkste gebod uit de Bijbel. (Voor foto zie overdenking pagina 16)
‘Kerstsamenzang voor Iedereen’ geslaagd Ondanks dat het vroeg in december was, op dinsdag de 11e december om precies te zijn, kan de ‘Kerstsamenzang voor Iedereen’ in de Grote kerk zonder meer geslaagd worden genoemd. Vele mensen gaven er op deze avond blijk van zingend onderweg naar Kerstmis te willen gaan. Het waren, zoals gebruikelijk, vooral de
pagina 17
Symbolisch (bloem)schikken “Een viering smaakvol opluisteren kan veel meer zijn dan een bloemetje neerzetten. Onze cultuur kent zeer veel symboliek, die extra betekenis kan geven aan de aankleding van religieuze evenementen. Symbolen roepen vaak emotie op omdat ze duidelijk de essentie van het thema van een viering verbeelden en zo de diepere betekenis overbrengen aan de aanwezigen. Met symbolisch schikken is het belangrijk een goede keuze te maken uit de grote variatie aan vormen, materialen, kleuren, bloem en groen, enz., alles passend bij het uit te beelden thema, om de zeggingskracht te vergroten. Vaak is het goed de ‘kunst van het weglaten’ toe te passen om alleen dát tot uitdrukking te brengen wat de kern van het thema is. Op hoogtijdagen kan uitbundig met bloemen/planten van het seizoen worden geschikt maar in de regel wordt soberheid in acht genomen en zoveel mogelijk met materiaal uit de natuur, volgens het seizoen gewerkt.” Dit artikel troffen wij aan op de website van de Raad van Kerken Nederland. In de kolom ”Bloem en groen” bij dit artikel zijn veel bloemen, planten en ander groen materiaal opgenomen met een symboliek die verwijst naar een Bijbels thema. Bijvoorbeeld het Tien Geboden plantje. januari – februari 2013, 41e jaargang
Doopsgezinde Gemeente Edam Kerkgebouw: “De Vermaning”, Jan Nieuwenhuyzenplein 6, 1135 WV Diensten: 10.00 uur, elke eerste en derde zondag van de maand Er is geen vaste predikant, de diensten worden door verschillende voorgangers geleid Voorzitter: H.A.J.O. Schaap, Molenwerf 5, 1135 GM, tel. 0299-371946,
[email protected] Koster: J.B.G. Ottenhof-Günther, 0299-372745
Alles heeft zijn tijd In de Oudejaarsavonddienst werd gelezen uit Prediker, Hoofdstuk 3, “Alles heeft zijn tijd”. Hieronder staat het daarop betrekking hebbende gedeelte van de preek: “En dan heeft het refrein van de gelezen delen uit het boek Prediker iets van: Alles heeft zijn tijd”. Dat heeft iets heel geruststellends, er klinkt acceptatie in door, belofte over goede dagen en kwade dagen, over ziekte en gezondheid, over rijkdom en armoede. Het boek ademt een cyclisch levensbesef: alles verloopt in een cirkel, er is herhaling, dingen komen terug, dienen zich opnieuw aan. Er is een rondgang door de tijd met een tijd om te lachen en een tijd om te huilen, een tijd om te verliezen en een tijd om te bewaren. Dat heeft wel iets troostends, alsof je je ermee kan verzoenen. Geen tijd voor de donkere kant En nu is dat gemakkelijker gezegd dan gedaan. Het valt niet mee om de uitersten van ons leven wat bij elkaar te houden. Het kost steeds weer een krachtsinspanning om met die tegengestelde emoties van ons leven verder te kunnen. Waar je doorheen moet! Verdriet, verlies en aan de andere kant vreugde en verrukking. Wat prachtig dat je dit mee mag maken! Alles heeft zijn tijd wil dan zeggen, leef het maar, waag
Filmhuis Edam
het er maar op. En dat is in onze hedendaagse cultuur nogal lastig want je moet genieten, van alles en overal en altijd, ruimte voor de donkere kant die er onvermijdelijk ook is, is er nauwelijks. Alles heeft zijn tijd. De tijd verstrijkt. “Maar ach, wat verbeeld ik mij dat gij telkens zijt vervlogen; gij blijft, Tijd, steeds onbewogen en slechts ik, ik ga voorbij.” Een vervulde tijd Naar Bijbels besef is er ook een andere tijd: een beslissende tijd, een vervulde tijd. Dat is de tijd waarover het evangelie spreekt. Er is een nu, tijd om iets te doen, je voor in te zetten. Dus niks alles heeft zijn tijd, maar doe er wat aan en breng weer iets op gang. Tijd om niet zomaar in te verdwijnen maar tijd om er echt te zijn en een verschil te maken. Tijd om opnieuw te beginnen. In dat Bijbels tijdsbesef passen onze goede voornemens. Het getuigt van moed om tussen geest en tijdgeest weer een nieuwe start te maken. Daar moet je niet cynisch over doen. Alles heeft zijn tijd, jazeker, maar laten we er zorgvuldig en hoopvol mee omgaan in dit nieuwe jaar dat voor ons ligt.”
Hajo Schaap.
Filmhuis Grote Kerk Edam: Elke tweede donderdag van de maand films van bijzondere cineasten of films met een inspirerend thema. Entree € 4.00. Kosterij Grote Kerk, 20.15 uur.
Donderdag 14 februari 2013: “Io sono l’amore” (ik ben de liefde) Regie en script: Luca Guadagnino Cast: Tilda Swinton, Flavio Parenti, Alba Rohrwachter, Edoardo Gabriellini, e.a. Speelduur: 120 minuten Jaar: 2009 Een indrukwekkend visueel portret van een kille familie in verval en van een ontsnapping naar een leven waarin weer plaats is voor gevoelens, eindigend in een zinderende, passievolle romance. De stijl is barok en soms wat kitscherig, de muziek soms bijna bezwerend, maar het grote gebaar past wonderwel goed bij dit melodrama. Maar het echte verhaal gaat over Emma, de ijzige Russische, die zich had vereenzelvigd met het stijve aristocratische milieu van deze rijke Italiaanse familie en die nu langzaam ontdooit en weer ruimte maakt voor verlangens en oprechte gevoelens. Van een ongemakkelijk familiedrama verandert de film in een gepassioneerd liefdesverhaal, een combinatie van aristocratische afstandelijkheid en barokke sensualiteit. Een combinatie die in deze film heel goed werkt! Voor details kijk op de website: www.kerkgemeente.nl
pagina 19
januari - februari 2013, 41e jaargang
Kerkgemeente Edam Predikant: ds. Juup van Werkhoven-Romeijn, p/a Groenland 1, 1135 TE Edam Tel: 06-23042861. Email
[email protected] Voorzitter: mw. Joke Roodhart, Botter 11,1132 EZ Volendam. Tel:350517 Scriba: dhr. Henri Kalk, Kapsteeg 5, 1135 WR Edam. Tel. 371297 Postadres: Postbus 159, 1135 ZL Edam Rabobank: 31.56.22.059
Epifanie Zondag 6 januari lazen we het verhaal van de magiërs die een bijzondere ster aan de hemel zagen en op zoek gingen naar een koningskind. Deze zondag heet ook wel Epifanie. Het feest van Epifanie is ouder dan het Kerstfeest. Het is al in de tweede eeuw bekend. Het werd groots gevierd. In de kerk van het Oosten, de Oosters-Orthodoxe kerk is nog steeds Driekoningen, Epifanie, en niet Kerstfeest het belangrijkste feest. Epifanie betekent verschijning, openbaring. Bij Epifanie gaat het om drie gebeurtenissen in het leven van Jezus waarbij duidelijk wordt, geopenbaard wordt wie Jezus werkelijk is. Drie openbaringsgebeurtenissen. Die drie gebeurtenissen zijn als een oud drieluik, een triptiek. Die drie verhalen worden dan ook op de zondagen van Epifanie in de kerk gelezen. • Het verhaal van de wijzen uit het Oosten. • Het verhaal van de doop van Jezus in de Jordaan. • Het verhaal van de bruiloft in Kana. Tom Naastepad heeft deze drie gebeurtenissen heel mooi samengevoegd in een gezang voor de zondagen van Epifanie: gezang 166. Op donderdag 17 januari zal de thema-avond ”Geloof en kunst” in het teken staan van kunst over deze drie gebeurtenissen van Epifanie. Plaatjes bij de tekst maar ook uitleg van de tekst. Als u dit leest is die avond al voorbij, maar in de volgende Venster zullen we terugblikken. In memoriam: Dirk van Zalinge Op 18 november 2012 is gestorven de heer Dirk van Zalinge in de leeftijd van 84 jaar. Dirk was al meer dan twintig jaar ziek. Hij had leukemie en hartfalen, maar hij heeft tot vijf weken voor zijn dood een heel gewoon leven kunnen leiden. We hebben afscheid van hem genomen op 23 november in de Groenlandkerk. Met ontroerende verhalen en herinneringen van zijn kinderen en kleinkinderen. En met veel muziek, want Dirk hield van muziek en maakte zelf ook graag muziek: zingen, orgel, bugel, mondharmonica. We lazen Psalm 23, de trouwtekst van Dirk en zijn vrouw Maartje. Dirk van Zalinge was boer. De groene weiden uit de Psalm hebben hem altijd omringd. Onze gedachten en gebeden gaan uit naar zijn vrouw Maartje, waar hij bijna 60 jaar mee getrouwd was, zijn kinderen en kleinkinderen. corr. adres: Ye 20, 1135 JH Edam
ds. Juup van Werkhoven-Romeijn pagina 20
In memoriam: Antje Bruinenberg-Spinder Op 29 december 2012 is mevrouw Bruinenberg rustig ingeslapen. Zij heeft in februari vorig jaar haar honderdste verjaardag mogen vieren. Na het overlijden van haar man, Willem Bruinenberg, is zij in 1994 in de Meermin komen wonen. Mw. Bruinenberg was een zeer actieve vrouw ondanks haar hoge leeftijd en was een trouwe bezoekster van de kerkdiensten van de Meermin. Haar blijde geloof en vertrouwen in God heeft haar veel steun gegeven in de laatste jaren, toen haar gezondheid achteruit ging. Wij hebben afscheid genomen van mw. Bruinenberg op zaterdag 5 januari in het crematorium in Hoorn waar wij Psalm 23 hebben gelezen, haar lievelingspsalm. Corr. adres: H.A. Cornelissens-Bruinenberg, B. Loenstraat 1, 1135 JC Edam
ds. Audrey Lehne In memoriam: H.M. (Hil) Kuiper-de Moes Op 3 januari is overleden mevrouw Hil Kuiper in de leeftijd van 96 jaar. Een geboren Edamse, boerendochter, getrouwd met haar buurjongen. Hij was niet “van de kerk” en dat lag moeilijk in die tijd. Het was een gelukkig huwelijk, ze kregen vier kinderen. Mevr. Kuiper werd al jong weduwe, haar man stierf in 1984. Na zijn dood nam ze een nieuwe hobby op: schilderen. Ze verzamelde graag stenen. Ook was ze actief in het vrijwilligerswerk op allerlei terreinen. Ze ontving zelfs een koninklijke onderscheiding voor haar inzet: lid in de orde van Oranje Nassau. Mevrouw Kuiper noemde zichzelf “vrijzinnig”. Ze had moeite met haar Gereformeerde achtergrond. Ze heeft haar vier kinderen altijd vrijgelaten in het geloof. We hebben afscheid van haar genomen in de Grote Kerk op 9 januari. Haar nagedachtenis zij ons tot zegen. Corr. adres: Achterhaven 23 1135 XR Edam
ds. Juup van Werkhoven-Romeijn Familiezondag Zondag 10 februari is er weer een familie viering. Deze viering is uitdrukkelijk niet alleen bedoeld voor gezinnen met kinderen, maar het is wel een viering waarbij we uitdrukkelijk families met kinderen welkom heten omdat er voor de kinderen en jongeren in en tijdens de dienst ook een gericht aanbod is. 10 februari is dicht bij Valentijnsdag. De jongeren zullen zich buigen over het thema “liefde” In januari was het thema “geweld”, een mooie afwisseling dus. De kinderen van de Kindernevendienst ontmoeten een leerling van Jezus: Andreas, een visser. De peuters en kleuters hebben hun eigen verhaal en hun eigen viering. januari - februari 2013, 41e jaargang
Veertigdagentijd
Op Aswoensdag 13 februari begint de Veertigdagentijd. Om 19.30 uur is er in de Lutherse Kerk een Vesper. In de Veertigdagentijd zal ik net als vorig jaar veertig dagen lang een meditatie rondsturen via e-mail. Wilt u de meditaties ontvangen dan is het van belang dat u zich via e-mail opgeeft. Heeft u een mooie tekst, een gedicht, muziek of filmfragment om te delen, dan ook graag een e-mail naar:
[email protected]. Aan het (bijna) einde van de Veertigdagentijd, op Palmzondag, zingen we “Hosanna voor de zoon van David”. Maar wie was David eigenlijk? In de veertigdagentijd lezen we verhalen van koning David. Prachtige verhalen!
Verslag kerkenraadsvergadering van 27-11-2012 • De gemeenteavond verliep in een positieve en ingetogen sfeer. De kerkenraad besluit dat eerst onderzoek moet worden gedaan naar de Grote Kerk. Is het mogelijk dit gebouw op wat langere termijn geschikt te maken om ook ’s winters te gebruiken door de Kerkgemeente? Hiertoe wordt in gesprek gegaan met de SKME. • Er worden zes groothuisbezoeken georganiseerd om in kleinere kring ons over het kerkzijn te bezinnen. • Op 2 juni komt er weer een viering met de gemeenten uit de regio. Dit keer in de Beemster. • Het ouderendiaconaat en het pastorale bezoekteam gaan nauwer samenwerken om te zorgen dat de bezoeken aan ouderen goed verdeeld worden. • Voor de huidige pastorie is een koper gevonden. Omdat de overdracht al in januari is betekent dit dat de fam. van Werkhoven tijdelijk gehuisvest is in Aerdenhout. De verbouwing van de kosterswoning tot nieuwe pastorie zal voor juli klaar zijn. • Het is nu mogelijk om diensten in de Grote Kerk via internet te beluisteren. De andere gebouwen volgen later. • De begroting voor 2013 laat een flink tekort zien van € 9000,--.
Henri Kalk Uitnodiging groothuisbezoek over ons kerk zijn
Pastorie verkocht
De pastorie is sneller dan we in deze tijd mochten verwachten verkocht. Fijn voor ons als kerkgemeente, zodat wij met de opbrengst de restauratie van de nieuwe pastorie kunnen bekostigen. Vervelend voor onze predikant ds. Juup van Werkhoven en haar echtgenoot, die al zo snel voor de derde keer moeten verhuizen. Een derde keer naar een tijdelijke woning verhuizen is te gênant, daarom zal onze predikant tijdelijk vanuit hun huis in Aerdenhout haar werkzaamheden in onze kerkgemeente verrichten, waarbij zij een paar dagen per week overdag bereikbaar zal zijn in een "studeer/kantoorruimte" in de Groenlandkerk. Veel ongemak, maar we hopen hen van de zomer een comfortabele pastorie op een mooie locatie te kunnen aanbieden. Wij stellen de flexibiliteit en medewerking van onze predikant en haar echtgenoot zeer op prijs. Namens het college van Kerkrentmeesters.
Henk Blomberg pagina 21
De kerkenraad wil graag met ieder van u in gesprek over wat het kerkzijn voor u betekent. Dit naar aanleiding van de reacties op het rapport over de toekomstige huisvesting van onze kerkgemeente. Daarbij bleek dat er achter de vragen en opmerkingen ook verschillen zitten in de visie op het kerkzijn. Om daar beter zicht op te krijgen worden er groothuisbezoeken georganiseerd. Dat zijn bijeenkomsten waarin een ieder de kans krijgt om aan te geven welk toekomstbeeld hij of zij van onze kerkgemeente heeft. Om iedereen de kans te geven mee te doen en de groepen niet te groot te laten worden zijn er liefst zes gelegenheden waar u terecht kunt. Zie onder. Bij vragen vooraf kunt u terecht bij ds. van WerkhovenRomeijn. Wij hopen op een grote belangstelling. Het groothuisbezoek vindt plaats in de Hulpkerk. woensdag 23 januari om 10:00 uur en 20:00 uur woensdag 6 februari om 10:00 uur en 20:00 uur dinsdag 5 maart om 10:00 uur en 20:00 uur
januari - februari 2013, 41e jaargang
Het gebeurt die dag in Waterland Het nieuwe Liedboek! Eindelijk gaat het verschijnen. U hebt er natuurlijk al van gehoord. Zaterdag 25 mei is het zover. Dan wordt het gepresenteerd. Waar? Vlak in de buurt. In de Grote kerk te Monnickendam is er die ochtend eerst de officiële presentatie voor allerlei genodigden. Maar het mooiste gebeurt daarna: dan is het feest in de straten. Gezang en vrolijke gezichten. Muziek (uit het nieuwe Liedboek) in allerlei stijl en soort. Op vele en bijzondere plekken kun je terecht om musici te horen, dichters te spreken, samen te zingen. Mensen van heinde en ver gekomen, ontmoeten elkaar en zijn blij, trots en nieuwsgierig. De Kerk treedt naar buiten. Heel de wereld mag het weten. God lof! En ook de zon schijnt die dag natuurlijk bijzonder vrolijk. Zo ongeveer. U woont in de buurt. U bent er die dag zo. En u bent van harte welkom. We komen binnen niet al te lange tijd met meer nieuws. Namens de commissie van voorbereiding,
Ds. Eugène Baljet
Bloemen uit de Eredienst 18-11; fam. van Oostveen, Lingerzijde 5 25-11; mw A Lagerburg-Klijnsma, Roelof Bootstraat 69 02-12; doopouders Veerman-Prijs, Volendam 09-12; dhr. S. Schreuder, Zeevangszeedijk 6 16-12; dhr. W.A. Goede, Reigerstraat 53 23-12; dhr. J. Westerneng, Volendammerpad 15 25-12; dhr. Frans Koning, Schermerstraat 33 30-12; mw. Josée Menzo, Jan Nieuwenhuizenplein Verjaardagen van onze senioren 02-02 hr. J. Bak; Groot Westerbuiten 9 04-02 mw. E.L. Brommersma-Jongerbloed;S. Grootstr.6 05-02 hr. L. Kramer; R. Bootstraat 52 07-02 mw. W. Dekker-van Dam; B. Loenstraat 21 08-02 mw. J. Tiebout-Boshuizen; P. Pietersstr. 1-A/35 10-02 mw. C. Smits-Abspoel; Prof. Mr. P.J. Oudlaan 1; P'end 10-02 mw. M. v.d. Spek-Kamminga; P. Taemszstraat 2 13-02 mw. W.H. Bak-Bronsvoort; Gr. Westerbuiten 9 13-02 hr. A. Aberson; Zoutziedershof 29 15-02 hr. J.W. Boonstoppel; Asterstraat 5 16-02 mw. G. Pauw-Ton; P. Pietersstraat 1-A/36 19-02 mw. J. Kolijn-Duim; Burg. Versteeghsingel 21a 21-02 hr. J. Bouwes; Broekgouwstraat 5 27-02 mw. G. Kalk-Mulder; J. Peteysstraat 22 U allen een fijne dag gewenst!
0299-655850 Monnickendam Luthers Dagboek Bij de SLUB zijn nog enkele exemplaren beschikbaar van het Luthers dagboek 2012-2013. Voor meer informatie tel. 070-3648094. Taxidienst Iedereen kan altijd gehaald en gebracht worden. Wel verzoeken wij u om dat alvast door te geven op zaterdag. Tevens zoeken wij nog wat chauffeurs. Voor meer info: Rien de Vries tel: 06 22-9483 05. Datum 03-02 10-02 17-02 24-02 03-03 10-03
Taxidienst H. Eijk T. Buijten T. Maas C. Rijswijk A. Aberson H. Kalk sr.
Collectes uit de Eredienst Datum Kerk Diaconie 11-11 146,80 314,60 18-11 157,52 180,68 25-11 298,00 313,56 02-12 164,60 173,60 09-12 104,00 108,64 16-12 147,05 155,19 23-12 107,45 138,60 24-12 366,70 919,00 25-12 243,19 360,47 1.735,31 2.664,34
pagina 22
telefoonnr. 371939 366722 365661 06-53173149 350988 362699 Doel Dorcas Voedselactie Stille Hulp KIA, Van schulden bevrijd Missionair werk en Kerkgroei
Mededelingen Kerkelijk Bureau Gedoopt: 02-12-2012: Feline dv Thomas en Tamara Veerman-Prijs Overleden: 18-11-2012: Dirk van Zalinge; 84 jaar 29-12-2012: Anje Bruinenberg-Spinder; 100 jaar 02-01-2013: Hil Kuiper-de Moes; 96 jaar Ingekomen: mw. J. Slegt-Joosten; P. Pietersstraat 1 fam. M. Lanen; Kerkepad 3 mw. D.E. Commandeur; Zijpemeerhof 21 mw. E.A. Houtgraaf; Lingerzijde 22 Verhuisd: hr. M.J. Harmsen; van: Kl. Kerkstraat 13; naar: Siriusplein 60 Vertrokken: hr. T.H.J. Klomp; Jonkerlaantje 30 hr. J.S. Lijnes; Dorpsweg 89; Beets mw. G.M. van Velzen; Buikslotermeerstraat 7
Pastoraat-landelijke pastorale zorg Congo Bandundu Help Nepal Glazen huis Kinderen in de knel
januari - februari 2013, 41e jaargang
Rooms-Katholieke Kerk Pastorie: Voorhaven 126, 1135BV Edam, tel 371765 (werkdagen 14-16 uur) Pastoor: P. Berga Sorballa, mobiel 06-55175706 Vice-voorzitter: C.G. Veth, tel. 373264 Secretaris: S.P.M. Ruitenberg, tel.06-83225048 Penningmeester: Nico Günther, tel. 372138 Postgiro: 288809 t.n.v. RK parochiebestuur Edam www.parochieedam.nl e-mail:
[email protected]
Wij vragen uw gebed Voor onze zieken thuis en in de zieken- en verpleegtehuizen; dat zij door Gods Geest gesterkt worden; dat wij hun lijden verlichten en draaglijk maken door onze aandacht en oprecht medeleven. Terugblik op de Kerstvieringen Dit jaar werd, net zoals vorig jaar, de Seniorenviering in de kerk gehouden zodat de bewoners uit de Meermin ook even konden genieten van de mooi versierde, sfeervolle kerk en de kerststal konden bekijken. Na de viering was er gelegenheid om achter in de kerk koffie te drinken, met kerstbrood.
Ook Kindje Wiegen was dit jaar weer erg geslaagd, het is fijn om te zien dat het aantal bezoekers per jaar groeit. Steeds meer mensen met jonge kinderen vinden in deze viering de kerstsfeer met elkaar in het luisteren naar het kerstverhaal, verteld door Afke Collet, afgewisseld door tal van kerstliedjes, begeleid door pianiste Agnes Kauffman. De kleintjes zorgden voor de overige muzikale begeleiding met tamboerijntjes, belletjes en andere kleine muziekinstrumenten.
En tot slot: de viering op tweede Kerstdag was een mooie viering met pastoor en een warm samenzijn.
De Herdertjesmis
Op Kerstavond was om 19:00 uur de Herdertjesmis. Dit is de viering voor kinderen en jonge gezinnen. In deze viering, voorgegaan door pastoor Berga, werd het kerstverhaal uitgebeeld door middel van een kerstspel waarin vele kinderen meededen en zongen. Afwisselend werd het verhaal verteld door Tessa en Cindy en gezongen door kinderkoor Dwars, samen met enkele koorleden uit andere koren, onder leiding van Agnes Kauffman. Kick Laan had de rol van kindje Jezus en ook zijn zus en twee broers deden mee in het kerstspel. Tijdens de viering werd deze groepsfoto gemaakt, het enthousiasme straalt van de kinderen af: een mooie groep kinderen verkleed als Jozef, Maria, herdertjes, engeltjes, koningen en schaapjes, met z’n allen om het kindje Jezus heen. Na de viering was er voor alle kinderen die hadden meegespeeld, gezongen en gelezen een leuke kerstattentie. De sfeervolle Nachtmis, waarin werd voorgegaan door pastoor Berga, werd ook heel goed bezocht: de kerk was ouderwets vol. Het kerkkoor Cantate Domino zorgde voor de muzikale omlijsting met nieuw ingestudeerde liederen en traditionele kerstliederen, die door iedereen meegezongen konden worden. Tijdens de plechtige Hoogmis op 1e Kerstdag, ook voorgegaan door pastoor, zong het koor St. Caecilia. pagina 23
Mededelingen van het Parochiebestuur Voor het geval wij u nog niet persoonlijk gesproken hebben, willen wij u allereerst nog een Zalig Nieuwjaar wensen. De Kerst- en Nieuwjaarsperiode Dit is altijd weer een drukke tijd waarin veel van vrijwilligers gevraagd wordt. Maar ook dit jaar was de kerk weer prachtig versierd, is er weer schitterend gezongen en hadden wij over belangstelling tijdens de verschillende vieringen niet te klagen.Het bestuur is iedereen die zich, op welke wijze dan ook, geweldig heeft ingezet weer enorm dankbaar. Bestuursamenstelling Helaas was het toetreden van twee nieuwe bestuursleden slechts van korte duur. Het bleek dat een jong gezin samen met een drukke baan niet te combineren was met de werkzaamheden en vergaderingen ten behoeve van de parochie. Verder is na 12 jaar trouwe dienst Nico Günther per 1 januari 2013 afgetreden als penningmeester en bestuurslid. Wij zijn Nico veel dank verschuldigd voor zijn kundig beheer van de parochiefinanciën en zijn inzet. Later dit jaar zullen wij nog aandacht aan zijn vertrek besteden. Eén en ander heeft wel tot gevolg dat wij opnieuw op zoek zijn naar, bij voorkeur twee, vrijwilligers die zich in willen zetten op het financiële gebied van onze parochie. Bent u bereid zich hiervoor beschikbaar te stellen, neem dan contact op met Cor Veth (tel. 373264). Wij kunnen uw hulp heel goed gebruiken. januari - februari 2013, 41e jaargang
Inmiddels is Patrick Leeflang aardig ingewerkt als bouwkundige en heeft hij de bouwkundige verantwoording voor het onderhoud en beheer van de gebouwen op zich genomen. Wij zijn nog in afwachting van zijn officiële benoeming door het bisdom. Parochiefinanciën Terwijl wij dit artikel schrijven werken wij nog hard aan de rekening en verantwoording over 2012 en de begroting voor 2013. U hoort later van ons. Regio De Dammen Nadat het bestuur hiertoe een verzoek had ingediend bij de Bisschop, heeft deze zijn goedkeuring gegeven en behoort Ilpendam vanaf 1 januari 2013 eveneens tot de Regio De Dammen. Voorts heeft de Bisschop zijn vervolg op de nota Nieuwe Tijden, Nieuwe wegen gepubliceerd en ook in onze regio zijn we overgegaan tot de implementatie daarvan. Wat houdt die vervolgnota precies in? Om een regio pastoraal en bestuurlijk goed op orde te houden, is het wenselijk gebleken deze op te delen in z.g. Pastorale eenheden. De Regio De Dammen is daarom met het toetreden van Ilpendam opgedeeld in twee pastorale eenheden. De één is Volendam met twee parochies en de ander is De Kleine Dammen, bestaande uit de parochies van Edam, Monnickendam en Ilpendam. De pastorale werkzaamheden worden in Volendam verricht door pastoor Paul Stomph, Pastor Nico Mandje en, in deeltijd, pastoor Goedhardt. In De Kleine Dammen wordt dit gedaan door pastoor Berga, diaken Henk Bak en kapelaan Peter Piets. De laatste houdt zich ook bezig met het jongerenwerk in Volendam. Uiteraard kunnen de pastorale eenheden rekenen op de collegiale ondersteuning van de priesters in de regio. Op bestuurlijk vlak zijn de beide besturen van Volendam thans volop bezig met een fusie, zodat in de loop van 2013 in Volendam sprake zal zijn van één pastorale eenheid, met één bestuur. De actie Kerkbalans Deze jaarlijkse actie staat weer voor de deur. U leest er elders in dit Venster meer over. Wij zullen het komende jaar weer een aantal malen, op een vriendelijke wijze, uw aandacht vragen voor deze belangrijke kwestie die het mogelijk maakt om onze parochie en ons kerkgebouw in stand te houden. Dit teneinde de vieringen en andere kerkelijke gebeurtenissen in het belang van onze parochiegemeenschap mogelijk te blijven maken. Iedere eerste maandag of dinsdag van de maand vergadert het parochiebestuur. Zijn er zaken waarvan u vindt dat die besproken moeten worden, geef die dan tijdig door aan de secretaris. Het e-mailadres is:
[email protected].
Cor Veth pagina 24
Mededelingen KVG 20 februari staat er in het jaarprogramma. Wat betekent dat? Een heel interessante avond over iets dat u zeker interesseert. Waar vragen kunnen worden gesteld en natuurlijk antwoorden gegeven. Maar het onderwerp is alleen nog bij het bestuur bekend. Nieuwsgierig geworden, kom dan naar de Burghwall. De avond begint om 20.00 uur, de Burghwall is open om 19.30. Introducés zijn welkom. Taxivervoer : Ria v.d.Waart tel. 368049 Bericht uit Ethiopië Vorig jaar is tijdens de Vastenaktie waarbij de parochies van Edam, Volendam en Monnickendam samenwerken, geld ingezameld voor de bouw van een middelbare school in Megenasse, Ethiopië. In vorige edities van het Venster is de opzet van dit project beschreven. Inmiddels is de bouw van de school begonnen. Pater Mattheos Asra, overste van de paters Kapucijnen, die de school zullen beheren, schrijft ons het volgende: “Namens de paters Kapucijnen hier in Megenasse wil ik u van harte bedanken voor uw samenwerking en bereidheid om de ontwikkeling van ons gebied te ondersteunen. Zoals u weet is onderwijs erg belangrijk voor de opbouw van de regio. De mensen hier in de omgeving, de dorpen en de studenten zijn erg blij dat de school nu van de grond komt. Zoals pater Petros Berga u verteld heeft, is het grondwerk uitgevoerd en zijn we begonnen met de bouw van de school. We hebben wat moeilijkheden gehad met de regering maar die zijn nu opgelost. Vanwege nieuwe wetgeving hebben we het project moeten aanpassen omdat naast de school een bibliotheekgebouw vereist was. Daarvoor is nu ook een donor gevonden.”
De oude school in Megenasse
In de parochies van Edam en Monnickendam is ook de afgelopen Adventsactie bestemd voor de school in Ethiopië. In Edam is bij de collectes en via de collectebus achter in de kerk tijdens de Kerstdagen geld ingezameld. Tevens stonden leden van de MOV-groep van onze parochie op de ideële kerstmarkt in Edam en verkochten, naast allerlei Ethiopische spulletjes, zelfgemaakte kerstlichtjes, boekenleggers en kaarsen. In totaal is een bedrag ingezameld van € 2971,30. Dit is een aanzienlijke opbrengst, een flinke stap op weg naar het streefbedrag. Dit jaar zal het project voortgezet worden.
januari - februari 2013, 41e jaargang
Doordat gewerkt wordt met een zogenaamd “Eigen Doel” zal de Bisschoppelijke Vastenaktie het opgehaalde bedrag met 50% vermeerderen. Het streefbedrag 2013 voor de H. Nicolaasparochie is € 7.500,-. Samen met de andere parochies kunnen we dan de volledige bouw van de school financieren. Het project wordt gecoördineerd door de MOV-groep De Dammen. Informatie is te verkrijgen bij Nico van Straalen,
[email protected].
temperaturen in de oven. Ik vond de kaarsenmakerij heel leuk, omdat ik zelf een kaars in de verf mocht dopen. Toen kreeg mijn kaars allemaal kleurtjes en dat vond ik mooi. In de winkel stonden hele mooie dingen zoals poppetjes en beeldjes. Ik vond de dienst van de monniken soms een beetje vreemd. Ze gingen aldoor staan en zitten en dat ben ik zelf in de kerk niet zo gewend. Ik vond het leuk hoe de monniken zongen. Een andere ouder vond dat het mooie gevoel van vroeger weer naar boven kwam toen zij de monniken hoorde en zag bidden. En ze vond de kinderen uitzonderlijk stil in het klooster.
Leden van de MOV-groep op de ideële Kerstmarkt
Edam naar Abdij in Egmond Vrijdag 28 december rond 10.00 uur vertrokken wij (10 kinderen en 8 volwassenen) naar de abdij in Egmond. Rond 10.50 uur arriveerden wij in Egmond. Wij konden meteen gaan kijken naar de prachtige verzameling Kerststallen die daar stond opgesteld. Er was zelfs ook een rotsachtige formatie nagebouwd waar een treintje reed. Het was heel mooi om te zien hoe Kerstmis in alle landen gevierd wordt, aangezien er Kerststallen uit de hele wereld tentoongesteld waren, bijvoorbeeld uit Thailand, Afrika en China. Daarna gingen wij naar de Kaarsenmakerij. De kinderen mochten zelf een kaars maken en verven zoals zij dat zelf het mooiste vonden. En wie iets wilde kopen, kon zich daar naar hartelust uitleven! Er was ook een pottenbakkerij. Nadat we iets gegeten hadden, maakten we een korte wandeling naar de abdij zelf. We mochten een dienst van de monniken zelf meemaken (25 minuten). Dat was heel bijzonder. De monniken bidden immers nog steeds zoals zij dat eeuwen geleden ook al deden, dus het leek alsof we terug reisden in de tijd. Na deze speciale mis trokken de monniken zich terug. Wij liepen nog even door de kloostergangen om de gebrandschilderde ramen te bewonderen. Greetje vroeg de kinderen of ze wisten welke verhalen afgebeeld waren op de ramen en gaf uitleg daarbij. Cornelis kon ons nog iets vertellen over de bouw en herkomst van de abdij. De kinderen gedroegen zich allemaal voorbeeldig. Hierna begaven wij ons naar buiten om de terugreis te aanvaarden. Het was een hele mooie excursie die ons helemaal in de Kerstsfeer heeft gebracht !
Judith van der Made Verslag van communicant Ruben De Kerststal van hout die heel mooi beschilderd was, was het mooiste omdat hij zo kleurig was. Ik vond dat het kindje Jezus in de stal vlakbij het treintje het liefste lachte. De pottenbakkerij vond ik heel interessant, omdat de pottenbakker vertelde over de verschillende kleuren die klei kan krijgen bij verschillende pagina 25
Kaarsen maken bij de abdij van Egmond
Aanbod Wie heeft er belangstelling voor een 17- delige, rijk geïllustreerde, katholieke encyclopedie? De boeken zijn in 1951 gedrukt en zijn in goede staat. Wegens opruiming van onze boekenkast. De boeken kunnen gratis afgehaald worden. Heeft u belangstelling dan kan er een afspraak worden gemaakt. Het telefoonnummer is 364382.
Henk Hilstra. Jarigen in februari: 01-02 Dhr. J.C. van Veen, Nieuwehaven 18B 03-02 Mw. H.de Koning-Buscher, .v.Wallendalplein 14 04-02 Mw. C.M. Kamminga-Günther, Ambachtsstr. 27 07-02 Mw. E.M.W. Out-Groot, Groot Westerbuiten 10 07-02 Dhr. H.M.M. Wessels, Kerkepad 1 08-02 Dhr. Th.J. Lankhorst, Mattijs Tinxgracht 12 10-02 Mw. D. Mortiers-Meesters, Jan Schriverstr. 11 10-02 Mw. A. van Santen-Kunst, Gravenstr. 4 11-02 Dhr. L.M. de Kock, J.C. Brouwersgracht 21 12-02 Mw. A.M.M.Buikman-Veerman, Noorderstraat 54 13-02 Dhr. A.T. Greuter, Roelof Bootstraat 19 14-02 Mw. G.A. Visser-Tol, Bouwen Loenstr.12 16-02 Mw. C.G.M.Günther-Terhorst, Standerdmolen 38 16-02 Mw. P.M. Kraakman-Bleeker, Noordervesting 4 17-02 Mw. J. Molenaar-Vink, Noorderstraat 9 21-02 Mw. A. Mooijer-Vink, Gevangenpoortsteeg 16 22-02 Dhr. J.H.L. van der Meer, Nieuwvaartje 8 22-02 Dhr. W.H. Usadel, Noorderstraat 67 26-02 Dhr. N.J. Karregat, William Pontstraat 49 28-02 Mw. G. Keijzer-Out, P. Pieterstraat 1/07 U allen hartelijk gefeliciteerd en een fijne dag gewenst. Wij vragen Gods zegen voor de komende tijd. januari - februari 2013, 41e jaargang
Protestantse Gemeente Volendam Kerkgebouw: Stolphoevekerkje, Burgemeester Kolfschotenplein 1, 1131 BN Volendam Er is geen vaste predikant, de diensten worden door verschillende voorgangers geleid Secretariaat: Burgemeester Kolfschotenplein 1-1A, 1131 BN Volendam, tel: 362535, b.g.g. 366836 Website: http://volendam.protestantsekerk.net, ING rekeningnr.: 2015357, t.n.v. Prot. Gem. Volendam
voert Gij ons tot U omhoog. Gij, Heer, zijt ons hoogst verlangen; doof niet voor uw licht ons oog.
Christus, Licht der wereld “Jezus zegt dat Hij hier van ons verwacht, dat wij zijn als kaarsjes brandend in de nacht. En Hij wenst dat ieder tot Zijn ere schijnt”. Als kind en ook wel later zongen we dat oude Engelse liedje. Bekend via het Leger des Heils en in de bundel Joh. de Heer, lied 827. ‘Christus, licht, en kaars’ horen bijeen in de gemeente. Dit is het gevolg van hetgeen Jezus zelf zegt: “Ik ben het licht dat naar de wereld is gekomen...” (Joh.12: 46). Kerstfeest, lichtfeest! De Paaskaars vóór in de kerk getuigt van de voordurende aanwezigheid van Christus in Zijn gemeente die hier samenkomt. Tegenwoordig zie je wel dat ideeën om zowel naar vorm als naar inhoud een bepaald doel te bereiken, gedeeltelijk door anderen gebruikt worden om daarmee eigen doelen te verwezenlijken. Wereldlichtjesdag Rond de Kerst, liften we met het Licht mee bij, b.v. Wereldlichtjesdag, een traditie vanuit de Verenigde Staten; Vredeslicht, een actie die destijds is gestart in Oostenrijk (de familie Haasnoot nam dit licht voor Kerst mee naar ons kerkje); en de Lichtjestocht, van de Raad van Kerken, in Edam. Hoe je ook over de praktijk van dit meeliften denkt, toch maar eens kijken: Waar zijn we mee bezig, wat is ons doel en hoe bereiken we dat. Bij de Kerst- en Nieuwjaarswensen was er ook een die in het kader ‘licht’ past, voor vele denkelijk: Uit de tijd, en laat staan ‘cool’. Als volgt: Lieve mensen, allen samen, dwars door en over alle zorgen, reiken wij een tekst en melodie aan, ter bemoediging: Vreugde, vreugde, louter vreugde is bij U van eeuwigheid, Schepper, die ’t heelal verheugde, Bron van eeuw’ge vreugde zijt. Gij die woont in licht en luister, drijft de schaduwen uiteen. Hij, die zoekend doolt in ’t duister, vindt het licht bij u alleen. Duizend lichten, duizend kleuren zijn de weerglans van uw pracht; daarmee wilt Gij mensen beuren uit hun zorgen, uit hun nacht. Op een zee van licht en zangen pagina 27
Dit lied, oorspronkelijk een gedicht van Friedrich von Schiller uit 1785 is op muziek gezet in 1823. Het is de koorfinale uit Beethovens 9e symfonie. Ook gebruikt als melodie van het ”Europese volkslied”. Al zou bovenstaande niet ‘cool’ genoeg zijn, dan verwijzen we maar naar de viering van het 200-jarig bestaan van ons Koninkrijk, en naar de samenwerking in Europa! De tekst van het geciteerde lied zou ook voorkomen in de liedbundel van Joh. de Heer, maar ik vond dat hierin niet. Overigens als Johannes de Heer destijds hier in Hotel Van Diepen was, noemde ze hem ‘oom Johan’. Hij was hier kennelijk vertrouwd. Kerkenraad De kerkenraadsvergadering is op 4 februari 2013. Dan vindt ook de verkiezing van het moderamen, het dagelijks bestuur, plaats. Dient er iets besproken te worden, geef dit door. Nogmaals: Wil je meewerken geef je dan op!
Actie Kerkbalans Zoals in het vorig Venster al gemeld, de actie Kerkbalans loopt van 13 tot en met 27 januari. Mochten we nog niet bij u de envelop hebben opgehaald, gooi deze dan in de brievenbus bij het kerkje of op de post. Alvast onze vriendelijke dank. Bloemen uit de diensten 18-11 Fam. Wolzak en De Haas, groet 25-11 George Collet, verjaardag 02-12 Wim Bakels, verjaardag 09-12 Bep Luirink-Spelt, verjaardag 16-12 Fam. Vroom uit Kornhorn, 35 jarig huwelijk 23-12 Gré Janzen-de Jong, groet 25-12 Pastor Pieter Pronk en kosters De Wijn 30-12 Jan van Strijen, groet Collecten tijdens de diensten 18-11 Stille hulp 25-11 Pleegzorg jongeren 02-12 Missionair werk 09-12 Pastorale zorg 16-12 Project Congo 23-12 Madat Nepal 25-12 Kinderen in de knel 30-12 Eigen plaatselijk werk
Diaconie Kerk 63,00 51,35 41,20 37,05 43,90 40,10 35,40 33,20 71,15 117,00 82,65 50,00 149,25 142,05 39,50 39,50
In ieder geval: Gezegende tijd toegewenst! Januari - frebruari 2013, 41e jaargang
Raad van Kerken Edam-Volendam De Meermin P. Pietersstraat 1 1135 GS Edam Overige informatie Dag Tijd Dienst, voorganger Organist: de heer F. Koning 31-01 16.00 Oecumenische viering, werkgroep RK 14-02 16.00 Oecumenische viering, mw. M. de Wolf Organist: de heer J. van Ginkel 28-02 16.00 Oecumenische viering, ds.J.v.Werkhoven Organist: de heer F. Koning
Doopsgezinde gemeente Edam Jan Nieuwenhuizenplein 4-6 1135 WV Edam Overige informatie Dag Tijd Dienst, Voorganger 20-01 03-02 17-02 01-03 03-03
10.00 10.00 10.00 19.30 10.00
Godsdienstoefening, zr. M. de Wolf Godsdienstoefening, zr. A. Boissevain Godsdienstoefng, br. S. v.d. Linden Oec. viering RvK ivm Wereldgebedsdag Godsdienstoefening, zr. A. Boissevain
voorg: mw. M. de Wolf-Boorsma & mw. N. de Wijn
Protestantse Kerkgemeente Edam Dag Tijd Dienst, Voorganger
Kerkgebouw
Overige informatie
20-01 27-01 03-02 10-02 13-02 17-02 24-02 01-03 03-03
H. Nicolaaskerk Groenlandkerk Groenlandkerk Groenlandkerk Lutherse kerk Groenlandkerk Groenlandkerk Vermaning Groenlandkerk
gebedsweek eenheid v.d. kerken
10.00 10.00 10.00 10.00 19.30 10.00 10.00 19.30 10.00
Oecum. viering - ds. Juup van Werkhoven Eredienst - dhr. P. Breure, Harderwijk Eredienst - ds. Juup van Werkhoven Eredienst - ds. Juup van Werkhoven Vesper - ds. Juup van Werkhoven Eredienst - ds. Jurjen Fennema, Delft Eredienst - ds. Juup van Werkhoven Oecum. viering ivm Wereldgebedsdag Eredienst - ds. Juup van Werkhoven
familiezondag aswoensdag eerste zondag veertigdagentijd Zie Doopsgezinde gemeente
Rooms-Katholieke kerk, Voorhaven 126 1135 BV Edam Dag Tijd Dienst,Voorganger Overige informatie 19-01 20-01 26-01 27-01 2-feb 03-02 06-02 09-02 10-02 13-02 16-02 17-02 20-02 23-02 24-02 01-03 02-03 03-03
19.00 10.00 19.00 10.00 19.00 10.00 10.30 19.00 10.00 19.30 19.00 10.00 10.30 19.00 10.00 19.30 19.00 10.00
Eucharistieviering Oecumenische viering Raad van Kerken Eucharistieviering Eucharistieviering Eucharistieviering Eucharistieviering Meermin - Woord en Communieviering Eucharistieviering Eucharistieviering Aswoensdag Eucharistieviering Eucharistieviering Meermin - Eucharistieviering Eucharistieviering Eucharistieviering Oecum. viering ivm Wereldgebedsdag Eucharistieviering Eucharistieviering
m.m.v. Interkerkelijk koor Holy Sound m.m.v. St. Caecilia m.m.v. Cantate Domino
m.m.v. St. Caecilia
m.m.v. I Voci
m.m.v. St. Caecilia Zie Doopsgezinde gemeente
Protestantse Gemeente Volendam, Burg. Kolfschotenplein 1, 1131 BN Volendam Overige informatie Dag Tijd Dienst, Voorganger 20-01 27-01 03-02 10-02 17-02 24-02 01-03 03-03
11.00 11.00 11.00 11.00 11.00 11.00 19.30 11.00
Eredienst - Pieter Pronk Eredienst - Bart Stobbelaar Eredienst - Marjan Nijman Eredienst - Denise Dijk Eredienst - Audrey Lehne Eredienst - Bart Stobbelaar Oecum. viering ivm Wereldgebedsdag Eredienst - Nico Schoorl
Zondag van de Eenheid vd Kerken
Heilig Avondmaal Zie Doopsgezinde gemeente
Rooms-Katholieke Kerk Volendam: Voor info over de diensten: Zie kerkpagina's in de NIVO
pagina 28
januari / februari 2013, 41e jaargang