De Friese Meren: Een dynamische en vitale gemeenschap.
Coalitieakkoord FNP-CDA 2014-2018
Inleiding. Na de verkiezingen van 13 november 2013 heeft - zoals gebruikelijk - de grootste fractie, de FNP, het initiatief genomen voor het vormen van een coalitie. Onder leiding van de heer Hendrik ten Hoeve als informateur zijn de mogelijkheden voor coalitievorming verkend. Het informatieproces heeft er toe geleid dat FNP en CDA van harte bereid zijn om gezamenlijk het 1e college van Burgemeester en Wethouders (B&W) te vormen van de nieuwe gemeente De Friese Meren. Als vervolgstap zijn beide partijen - onder leiding van de heer Geart Benedictus - gesprekken gestart om te komen tot een coalitieakkoord op hoofdlijnen. FNP en CDA zijn er - na een aantal intensieve gesprekken - in geslaagd te komen tot een definitief coalitieakkoord. Dit coalitieakkoord treft u hieronder aan. Het coalitieakkoord wordt in de raadsvergadering van 6 januari 2014 uitgereikt aan de leden van de raad. In de raadsvergadering van 29 januari 2014 wordt het akkoord toegelicht en in bespreking gegeven. Daarna zal het nieuwe college van B&W worden verzocht het akkoord verder te concretiseren in de vorm van een Collegeprogramma, waarbij de aan de verschillende beleidsonderdelen verbonden uitvoeringsactiviteiten van een planning worden voorzien. Deze planning zal worden samengevoegd met de geactualiseerde Lange Termijn Agenda (LTA). Het college wordt verzocht het Collegeprogramma en de Lange Termijn Agenda voor behandeling aan te bieden in de raadsvergadering van 21 mei 2014. Algemene uitgangspunten van het coalitieakkoord. De gemeente De Friese Meren is een dynamische plattelandsgemeente, waarin men goed kan wonen, werken en recreëren. De coalitie van FNP en CDA zet zich in om deze functies, waar mogelijk, verder te versterken. De nieuwe gemeente biedt de mogelijkheden om zaken nieuw en anders aan te pakken. Een gemeente, die daadkracht uitstraalt en dichtbij haar inwoners, maatschappelijke groeperingen en bedrijfsleven staat. Een overheid, die van mening is dat inwoners heel goed in staat zijn hun eigen afwegingen te maken en verantwoordelijkheid te nemen. Uiteraard is er voor de burgers die “buiten de boot” dreigen te vallen een sociaal vangnet. De bestuursstijl, die hierbij hoort, kenmerkt zich door het feit dat de overheid geen eigenaar van publieke taken is, maar de burger. Daarom moeten politici en medewerkers zaken loslaten, in plaats van voorschrijven, en de individuele burger en het maatschappelijk middenveld vertrouwen geven. Burgers en maatschappelijke organisaties hebben een overheid nodig, die met ze meedenkt en hun initiatieven verder brengt in plaats van reguleert of overneemt. Hierbij gelden de volgende algemene uitgangspunten: 1. Het door het Gemeenschappelijk College van B&W (GBW) ingezette beleid wordt gecontinueerd en de gemaakte afspraken worden gerespecteerd; 2. Er is in de gemeente sprake van solidariteit van ‘’rijk en arm’’ . Dat betekent dat de overheid zorgt voor de basis van de sociale zekerheid; 3. De in het Zero Base-traject vastgelegde bezuinigingstaakstelling van € 9,0 miljoen is uitgangspunt van beleid; 4. In de gemeente De Friese Meren is de afstand tussen gemeente en burger klein en worden inwoners en vertegenwoordigers van belangenorganisaties zoveel mogelijk betrokken bij visieontwikkeling; 5. Onze inwoners zijn betrokken en leveren vanuit hun eigen achtergrond een unieke bijdrage aan de samenleving. Er is in de gemeente ruimte voor eigen initiatief, creativiteit, eigen verantwoordelijkheid en ondernemerschap. De gemeentelijke overheid
1
is een goede partner van maatschappelijke initiatieven. Het college van B&W werkt zoveel mogelijk van buiten naar binnen. 6. Een Friese gemeentenaam past goed bij de identiteit van de nieuwe gemeente. De raad wordt in maart 2014 voorgesteld te kiezen voor ‘’De Fryske Marren’’ als gemeentenaam. In het hiertoe op te stellen raadsvoorstel wordt specifiek aandacht besteed aan de relevante kostenaspecten. De onderwerpen, die in de coalitieakkoord zijn opgenomen, zijn gerubriceerd overeenkomstig de indeling van de Programmabegroting. Het nieuwe college wordt geadviseerd bij het opstellen van het Collegeprogramma dezelfde indeling te hanteren. Door deze werkwijze worden de verschillende documenten met elkaar verbonden.
Programma 1 Bestuur en organisatie - Financieel beleid. De gemeente heeft een sluitende meerjarenbegroting en een verantwoord lastenniveau. Dat betekent dat de gemeente qua lastendruk, evenals de drie afzonderlijke oorspronkelijke gemeenten, een middenpositie blijft innemen. De Zero Base is, zoals eerder al is vermeld, uitgangspunt van beleid. De ambitie is om, ondanks de forse taakstelling, bestuurlijk- en ambtelijk, met creativiteit en inventiviteit, te blijven zoeken naar mogelijkheden voor verdere ontwikkeling van de gemeente en het vrijspelen van middelen voor noodzakelijk geachte nieuwe investeringen. Daarbij wordt intensief gezocht naar aanvullende financiering voor gemeentelijke investeringen, bijvoorbeeld door aan te sluiten bij provincialenationale- en europese fondsen. - Organisatie. Het bezuinigingstraject Zero Base leidt tot een verdere inkrimping van de personeelsformatie. Hierbij wordt er vooralsnog van uitgegaan dat deze inkrimping via natuurlijk verloop gerealiseerd zal kunnen worden. Dit vraagt van de betrokken medewerkers flexibiliteit en de bereidheid tot om- en bijscholing. De inhuur van externe bureaus is beperkt tot die gevallen, waarin de noodzaak daartoe is aangetoond. De ingehuurde kennis wordt, zoveel als mogelijk is, geborgd in de organisatie. De gemeentelijke servicepunten in Balk en Lemmer blijven gehandhaafd. Hier worden standaardproducten geleverd, de standaardvragen over meeste gemeentelijke taken afgedaan of een adequate doorverwijzing naar andere instanties geregeld. - Huisvesting bestuur en ambtelijke organisatie. Voor wat betreft de huisvesting van bestuur en ambtelijke organisatie wordt afgezien van totale nieuwbouw. De mogelijkheden van verbouw, in combinatie met gedeeltelijke nieuwbouw op de locatie Heremastate worden onderzocht en afgewogen ten opzichte van de huidige huisvesting op twee locaties, i.c. Heremastate en Woudstate. In alle varianten worden de mogelijkheden van het ‘’Nieuwe Werken’’ meegenomen. In de verdere planvorming wordt rekening gehouden met de verdere inkrimping van het personeelsbestand als gevolg van de Zero Base aanpak. - Gemeentelijk vastgoed. Gebouwen, die geen gemeentelijke functie meer hebben of op termijn zullen krijgen, worden, indien de mogelijkheden zich daartoe aandienen, afgestoten.
2
- Gemeentelijke regelgeving. De eigen gemeentelijke regelgeving, vastgelegd in verordeningen, wordt beoordeeld op doelmatigheid en doeltreffendheid. Dat houdt in dat regels en procedures worden vereenvoudigd. Dit geldt ook voor de door de gemeente te verstrekken subsidies en hieraan te stellen voorwaarden. - Rol gemeente bij evenementen. Evenementen, zoals bijvoorbeeld de Ballonfeesten in Joure, het skûtsjesilen, Glemmer in Lemmer, de Jouster Merke, het Concours Hippique te Harich/Rijs en de Allegorische optocht in Sint Nyk, verhogen de aantrekkingskracht van de gemeente. De gemeentelijke rol bij evenementen zal in een beleidsnotitie nader worden uitgewerkt. - Inkoop en aanbesteding. Maximaal gebruik maken van de ruimte in de wetgeving om opdrachten te kunnen verstrekken aan locale – en regionale ondernemers. Bij aanbestedingen, waar mogelijk, voorwaarden opnemen ten aanzien van ‘’ Social return’’. - Samenwerking provincie en buurgemeenten. De inzet is gericht op samenwerking met en versterking van de bestuurlijke- en ambtelijke lobby richting de provincie Fryslân. De gemeente zoekt de samenwerking met de gemeente SúdwestFryslân, bijvoorbeeld bij de voorbereiding en uitvoering van het beleid binnen het sociaal domein of via de Gebiedsagenda Zuidwest Friesland. Richting de andere buurgemeenten wordt verder gewerkt aan goede onderlinge verhoudingen.
Programma 2 Ruimte - Ruimte. De aantrekkingskracht van de gemeente is voor een belangrijk deel gebaseerd op de grote verscheidenheid aan landschappen. Dat betekent dat nieuwe plannen worden beoordeeld op landschappelijke inpasbaarheid. De gemeente verleent medewerking aan functiewijziging van vrijkomende agrarische bedrijven. Hierbij kan gedacht worden aan, het binnen de aanwezige bebouwing, onderbrengen van de functies wonen, recreatie, zorg en kleinschalige bedrijvigheid. Niet-agrarische ondernemers wordt de ruimte geven om te ondernemen, ook op het platteland. Bedrijfsontwikkeling op bestaande locaties in het buitengebied is mogelijk onder voorwaarde van de landschappelijke inpasbaarheid en realisatie van de ontwikkeling, bij voorkeur, binnen de bestaande(weg) c.q. te renoveren bebouwing. - Woningbouw. Anticiperen op de demografische ontwikkelingen en in samenwerking met de woningbouwverenigingen zorgen voor een gevarieerd woningaanbod. In de kleinere kernen overleg met de vereniging van plaatselijk belang over een vraaggericht woningaanbod, waarbij de voorkeur wordt gegeven aan inbreiding boven uitbreiding. Solitaire nieuwe bouwlocaties in het buitengebied worden niet toegestaan. - Verkeer en vervoer. Bij het project Traverse Lemmer (N359) is voor de gemeente de bovengemeentelijke verantwoordelijkheid uitgangspunt. De gemeentelijke financiële inspanning blijft vooreerst tot 2015 dan ook beperkt tot de gereserveerde € 3.75 miljoen. Bewerkstelligen dat de provincie Fryslân, in nauw overleg met bewoners en ondernemers van Lemmer, aanstuurt op het realiseren van de meest adequate oplossing. Indien de uitvoeringskosten voor de meest adequate oplossing meer dan € 50.0
3
miljoen bedragen, dan zal de gemeente aanvullend bijdragen tot een maximum van totaal € 5.0 miljoen, zijnde 10% van de totale aanlegkosten. Waar mogelijk en gewenst komen tot uitbreiding van het fietspadennetwerk, dit vooral met het oog op de schoolgaande jeugd. Ook voor het wandelpadennetwerk wordt een uitbreiding voorgestaan. Uitbreiding van het fiets- en wandelpadennetwerk is uitsluitend mogelijk op basis van externe financiering. In de gehele gemeente is op openbare parkeerterreinen sprake van gratis parkeren. Richting provinciaal bestuur inzetten op een kwalitatief hoogwaardig en goed toegankelijk openbaar vervoer. - Gaswinning. De gemeente volgt pro-actief de ontwikkelingen ten aanzien van gaswinning en zet bij (proefboringen ten behoeve van) de gaswinning in op het laten gelden van de omgekeerde bewijslast. De Friese Meren is een schaliegasvrije gemeente.
Programma 3 Economie - Werkgelegenheid. Met het inzetten van de bedrijfscontactfunctionarissen faciliteert de gemeente het bedrijfsleven optimaal bij de uitbreiding van bestaande werkgelegenheid en het aantrekken van nieuwe werkgelegenheid. Hierbij aandacht vragen voor de mogelijkheden van maatschappelijk verantwoord ondernemen. - Bedrijventerreinen. Voorlopig geen nieuwe locaties voor bedrijventerreinen ontwikkelen, maar inzetten op verkoop van nog recent ontwikkelde locaties en, indien noodzakelijk, de revitalisering van de oudere bestaande bedrijventerreinen. - Vestiging van nieuwe bedrijven. Bij de vestiging van nieuwe bedrijven rekening houden met de aard en schaal van het te vestigen bedrijf. Voor grotere bedrijven de mogelijkheden beoordelen voor vestiging langs de A-7 en A-6. Hierover regionale afspraken maken met de provincie Fryslân en de buurgemeenten. - Landbouw. De landbouw is een belangrijke drager van de locale economie en krijgt, indien wordt voldaan aan de eisen van landschappelijke inpasbaarheid, ruimte voor verdere ontwikkeling. De aanpak volgens de ‘’Nije Pleats’’ is leidend. Hierbij een adequaat lichtplan overleggen. - Milieu en Duurzaamheid . Het met de Duurzaamheidsvisie 2012-2030 ingezette beleid voortzetten. Dat betekent het, waar mogelijk, faciliteren en stimuleren van initiatieven op het terrein van duurzaamheid, bijvoorbeeld bij de (ver)bouw van woningen of revitalisering van bedrijventerreinen. Initiatieven tot uitbreiding van het aantal in de gemeente aanwezige windmolens worden niet ondersteund. Capaciteitsuitbreiding van de bestaande windmolens en verplaatsing naar een andere locatie binnen de gemeente is binnen het kader van de relevante regelgeving wel mogelijk. - Voorzieningen en openbare ruimten. De spreiding van milieustraten over Balk, Joure en Lemmer blijft gehandhaafd.
4
- Winkelcentra. De winkels concentreren in de concentratiegebieden met het oog op de leefbaarheid en het behouden van de aantrekkingskracht voor onder andere de recreant. Vestiging buiten de concentratiegebieden, zoals op bedrijventerreinen, wordt niet toegestaan. - Winkeltijden. Geen algemene zondagsopenstelling. Bestaande situaties respecteren. - Promotie gemeente. Gezamenlijk met de ondernemers verder bouwen aan de promotie van de gemeente als toeristischrecreatief aantrekkelijke plattelandsgemeente. Hierbij ook inzetten op de ambitie de meest MKBvriendelijkste gemeente van Nederland te zijn. - Innovatie Initiatieven van ondernemers en particulieren op het gebied van innovatie stimuleren. - Digitale ontsluiting. Voor een verdere economische ontwikkeling is een snel internet van groot belang, ook in het buitengebied van de gemeente. Initiatieven op dit terrein worden actief ondersteund. - Recreatie en Toerisme De inzet is in het algemeen gericht op kwalitatief hoogwaardige voorzieningen, verscheidenheid in het aanbod, het ondersteunen van initiatieven voor seizoenverlenging en het stimuleren van de werkgelegenheid in de sector. Op basis van deze uitgangspunten, in nauw overleg met het Recreatieplatform en de VVV, het beleid inzake Toerisme en Recreatie harmoniseren. De promotie van de gemeente als toeristisch-recrecreatief aantrekkelijke plattelandgemeente neerleggen bij de VVV en de recreatieondernemers. Bestaande recreatiebedrijven krijgen onder nader te stellen voorwaarden m.b.t. natuur en landschap mogelijkheden voor doorontwikkeling. Nieuwe projecten in de toeristisch-recreatieve sfeer dienen te passen bij de aard en schaal van de ruimte. Belangrijke voorwaarde is dat deze projecten aansluiten op bestaande voorzieningen of bebouwing in het buitengebied. Concreet betekent dit dat er geen projecten mogelijk zijn los van bestaande voorzieningen of bebouwing in het buitengebied. Bij de doorontwikkeling van bestaande bedrijven en bij nieuwe projecten is goede communicatie met de initiatiefnemers en met de directe omgeving belangrijk.
Programma 4 Maatschappij - Leefbaarheid en voorzieningen. De nota ‘’Dorpen-, wijken- en stadsbeleid: mééér dan stenen’’ is uitgangspunt van beleid. Dat houdt onder andere in dat binnen het college van B&W (4) contactwethouders worden aangewezen, die bestuurlijk aanspreekpunt zijn voor de plaatselijke belangen en andere locaal actief zijnde organisaties. Buiten de grotere woonkernen hebben de kleinere kernen een op de bevolkingsomgang afgestemd en economisch verantwoord voorzieningenniveau. Dat betekent dat niet alle kernen dezelfde voorzieningen meer kunnen hebben. - Sociaal domein. De transities binnen het Sociaal Domein worden in goed overleg met de betrokken belangenorganisaties gerealiseerd. Algemeen uitgangspunt hierbij is dat de door het Rijk overgedragen budgetten bepalend zijn.
5
- Jeugd en jongeren. Jeugd en jongeren moeten zich kunnen ontplooien in de eigen woonomgeving. Jeugdketen worden in dit verband gedoogd, zij het onder strikte voorwaarden. Via een in samenwerking met de scholen te organiseren politieke jongerendag en onderwerpgerichte jeugdpannels worden jeugd en jongeren betrokken bij de locale politiek. - Ouderen. Ouderen moeten volop mee kunnen blijven doen aan de samenleving, indien noodzakelijk met de inzet van de door de gemeente te ondersteunen mantelzorg en ander vrijwilligerswerk. In de op de AWBZ gebaseerde verordening een hardheidsclausule opnemen, zodat in noodgevallen van de verordening kan worden afgeweken. - Onderwijs. Samen met het onderwijsveld een visie opstellen en daar – waar mogelijk - de samenwerking binnen het onderwijsveld bevorderen. Zorgen voor adequate onderwijshuisvesting met actuele beheer- en onderhoudsplannen. Samen met het onderwijsveld zoeken naar de mogelijkheden van een meer multifunctioneel gebruik van schoolgebouwen en clustering van voorzieningen Vroegtijdig schoolverlaten c.q. schooluitval tegengaan met de inzet van de leerplichtambtenaar. Verkeersveiligheid op fiets- en looproutes naar de scholen bevorderen. Experimenten voor maatschappelijke stages ondersteunen en faciliteren. Preventieprojecten op het terrein van voeding, jeugdvandalisme, roken, alcohol en drugs actief ondersteunen. - Sport. Een voorwaardenscheppende, ondersteunende en stimulerende rol voor de gemeente. Streven naar c.q. het behouden van een laagdrempelige sportinfrastructuur. De mogelijkheden onderzoeken om het programma Jongeren op Gezond Gewicht ( JOGG) te combineren met de inzet de combinatiefunctionarissen. - Taalbeleid. It Frysk is in unyk skaaimerk fan ús regionale maatskippij. It Frysk wêzen jout bining mei inoar en mei ús omjouwing. Wy binne grutsk op it Frysk en wolle dit ek útdrage. Foar ús is útgongspunt dat de bestjoersoerienkomst mei de provinsje Fryslân en it Ryk realisearre wurdt. Ek yn de nije BFTK (bestjoersoerienkomst Fryske taal en kultuer) en de nije Wet brûken Fryske Taal wurdt dit fan ús frege. By de harmonisaasje fan it taalbelied sil de posysje fan it Frysk der net ûnder lije. Ek wurdt de nulsituaasje yn kaart brocht, sa as de bestjoersoerienkomst freget. - Kunst en cultuur. Een vraaggericht- in plaats van aanbodgericht beleid realiseren. Dat betekent dat aangesloten wordt bij de vragen en wensen van onze inwoners, die via het onderwijsveld, de muziekverenigingen en andere in de gemeente aanwezige culturele organisaties worden geformuleerd. Onze stad Sloten is de culturele hoofdstad van de gemeente. Dat betekent in ieder geval dat de stad in het kader van gastheerschap van de gemeente bijzondere aandacht zal krijgen. Met het oog op het samenbrengen van de in de gemeente aanwezige beoefenaren van ‘’ambachten’’ de mogelijkheden onderzoeken van het beschikbaar stellen van een leegstand bedrijfspand als ‘’ambachten bedrijfsverzamelgebouw’’. Het onderwijs wordt hier ook bij betrokken.
Projecten in de komende collegeperiode. De inzet is erop gericht om de komende collegeperiode in ieder geval de volgende projecten af te ronden of op te starten: - Verbindingsweg Balk;
6
-
Brede school Joure; Masterplan Balk (incl. Havenkwartier, het Balkon en ontsluiting c.a. Spaans Babcock); MFC Oudehaske; Traverse Lemmer; Rotonde Joure; Realisatie MFA Lemstervaart; Zandwinning IJsselmeer; Masterplan Toegangspoort Lemmer/centrumplan Lemmer (incl. herontwikkeling locatie gemeentekantoor); ‘’Hart van Joure’’ (o.a. Sinnebourren); Waterfront Joure; Herinrichting Stevenshoek Langweer; Herontwikkeling Kade 5/7 Sint Nicolaasga; Herontwikkeling locatie Wyldemerk Harich; Herontwikkeling locatie zorgcentrum Vegelinshof Joure; Hotelplan Langweerder Wielen; Bestemmingsplan buitengebied De Friese Meren.
Onderwerpen gezamenlijk met raad. De coalitie zoekt de komende raadsperiode de samenwerking met de gemeenteraad. In deze raadsperiode worden dan ook in ieder geval de volgende onderwerpen in samenspraak met de gemeenteraad opgepakt: - Bezuinigingen - Zero Base; - het herijken van de Visie De Friese Meren; - de transities binnen het Sociaal Domein (Jeugdzorg, AWBZ, participatiewet); - Grondbeleid. Tenslotte. In dit coalitieakkoord hebben wij globaal aangegeven welke onderwerpen de komende collegeperiode de aandacht zullen vragen van raad, college en organisatie. Veel onderwerpen vragen een verdere uitwerking. Wij verzoeken het nieuwe college , zoals al in de inleiding is aangegeven, deze uitwerking te realiseren in een collegeprogramma. De voor ons als coalitiepartijen van belang zijnde onderwerpen zijn in beeld gebracht. Wij realiseren ons dat wij hierbij niet volledig zijn geweest. Ook de komende collegeperiode zullen weer veel nieuwe zaken op de gemeente af komen. Wij verzoeken het college hierop alert te zijn en proactief te reageren richting de gemeenteraad. Onze nieuwe gemeente staat de komende jaren voor een grote uitdaging: van de fusie een succes maken en tegelijkertijd de decentralisaties binnen het Sociale Domein doorvoeren en omvangrijke en ingrijpende bezuinigingen realiseren. Dat vraagt veel inzet, doorzettingsvermogen en creativiteit van de leden van de raad, onze medewerkers en het nieuwe college van Burgemeester en Wethouders. Joure, 2 Januari 2014.
7
De fracties van FNP en CDA in de raad van De Friese Meren. G. de Vries-Suierveld
L. Boelsma-Hoekstra
8
