De FOD Volksgezondheid over de vloer
| fuifbeleid
De FOD Volksgezondheid over de vloer ✒
Leen Bartholomeus, Bruno Smet, Filip Stallaert, Delphine Derammelaere Bash Fever, David Domingo
Heel wat gemeenten kregen recent of iets minder recent inspecteurs van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid over de vloer. De FOD Volksgezondheid controleert of het rookverbod wordt nageleefd, en of organisatoren zich houden aan het verbod om alcohol te schenken aan min 16 jarigen en sterke drank te schenken aan minderjarigen. Ook in 2011 blijft de controle van ‘jeugd’fuiven hoog op de agenda staan bij de FOD. Reden te meer om ons oor te luisteren te leggen bij jeugddiensten die al controle kregen in hun gemeente. De jeugddiensten van Laarne, Deerlijk en Buggenhout vertellen over het verloop van de contacten met de FOD en de controles en hoe ze er verder mee aan de slag zijn gegaan in hun gemeente.We merken alvast een positieve evolutie in de aanpak die de FOD hanteert.
DEERLIJK: VOORJAAR 2010 Jaarlijks worden er een veertiental fuiven georganiseerd, waarvan twee grote evenementen met meer dan 1.500 jongeren.
Het fuifbeleid in een notendop
Delphine, jeugdconsulent in Deerlijk: De Deerlijkse visie op het
fuifbeleid is gegroeid in samenspraak met de hoofdverantwoordelijken van de jeugdverenigingen, de jeugdraad en de gemeente. Voor elke fuif gelden dezelfde afspraken zoals omschreven in de fuifwijzer. Het college van burgemeester en schepenen weet altijd wat er georganiseerd wordt in hun gemeente. Ook de vergunning sterke dranken wordt aangevraagd via het college.
Alcohol en evenementen: werkwijze en ondersteuning
Delphine: Bij het organiseren van fuiven is men verplicht om
te werken met fuifbandjes. De kleurbandjes worden niet gebruikt als inkombandje maar zijn voor elke fuif in Deerlijk van toepassing als alcoholbandje. Wie jonger is dan 16 jaar krijgt geen kleurbandje en kan dus geen alcohol verkrijgen. Wie tussen de 16 en 18 jaar is krijgt een oranje bandje en kan hiermee alcohol verkrijgen aan de bar. Wie ouder is dan 18 jaar krijgt een groen bandje en kan ook sterke dranken krijgen. Om dit te ondersteunen heeft de jeugdraad fuifbandjes aangekocht en de jeugddienst de fuifbanners. In functie van het rookverbod, kocht de jeugddienst vier grote borden met februari 2011 • p 31
fuifbeleid | De FOD Volksgezondheid over de vloer
daarop het rookverbodsteken. Dit wordt allemaal gratis meegegeven met de fuifkoffer.
(Eerste) contacten met de FOD Volksgezondheid – februari 2010
Delphine: De jeugddienst werd op 8 februari via de politiezone
op de hoogte gebracht dat de FOD Volksgezondheid mogelijk zou kunnen langskomen op het Carnavalbal op 13 februari om de naleving van het rookverbod te controleren. De jeugddienst verwittigde de vereniging. De hoofdverantwoordelijke ontving diezelfde week een mail van de FOD Volksgezondheid waarin de wetgeving nogmaals werd uitgelegd. De fuif ging door in een hangar die jaarlijks door de vereniging gebruikt wordt voor haar fuif, dus werd het rookverbodsteken opgehangen.
De controles
Delphine: In onze gemeente kregen wij vorig jaar in febru-
ari een bezoek op ons KSA Carnavalbal, waar niet enkel het rookverbod van FOD Volksgezondheid gecontroleerd werd maar ook het schenken van alcohol aan min-16-jarigen. De jeugdvereniging werd betrapt op het schenken van alcohol aan min-16 -jarigen. De hoofdverantwoordelijke van de KSA werd hiervoor persoonlijk verantwoordelijk gesteld en kreeg een proces-verbaal aan zijn been en een eerste verwittiging. De jeugdddienst en de jeugdverenigingen bleven niet bij de pakken zitten en vroegen de controleurs van FOD Volksgezondheid om hun wetgeving duidelijk uit de doeken te doen. Ze zijn op onze vraag in gegaan en gaven tijdens het overleg heel wat antwoorden op onze vragen. De KSA hoofdverantwoordelijke heeft uiteindelijk geen boete gekregen. p 32 •
februari 2011
Over het overleg met de FOD Volksgezondheid
Delphine: Op de vergadering met FOD Volksgezondheid werd
voornamelijk de wetgeving uitgelegd. Toen we vroegen naar een concrete aanpak kregen we het antwoord dat zij instaan voor de controle op de naleving van de wetgeving. Het was aan ons, creatieve jongelingen om een oplossing te vinden. Sensibiliseren leek toen minder niet zo belangrijk.
De conclusies, verdere acties en de rol van de jeugddienst
Delphine: Na deze controle werd er een vergadering gepland
met alle hoofdverantwoordelijken en de inspecteurs om deze wetgeving aan iedereen uit te leggen. Na dit overleg werd er in samenspraak met alle hoofdverantwoordelijken gezocht naar een voor ons geschikte oplossing en dit werd het bandjessysteem. Dit jaar contacteerde FOD Volksgezondheid opnieuw de KSA om nog eens samen te zitten. Hier werd opnieuw de wetgeving uitgelegd en werd ons fuifbeleid wat duidelijker uitgelegd.
BUGGENHOUT: ZOMER 2010 Fuiven(vooral jeugdverenigingen) en evenementen (vooral gemeentelijk: kermissen met groot podium, zomerse donderdagen, Ronde van België) voornamelijk in de zomerperiode.
Het fuifbeleid in een notendop
Filip (tot november 2010 werkzaam op de jeugddienst van
Buggenhout, nu bij VVJ): We werken al een tijdje aan een fuifdraaiboek. Het organisatorische luik is zo goed als rond, het luikje beleid zit nog maar in de beginfase. Dit is vooral
De FOD Volksgezondheid over de vloer
te wijten aan de verschillende visies die er leven op hoe het fuifbeleid eruit zou moeten zien, gecombineerd met een tekort aan fuifruimte. De jeugdraad organiseert al jaren in samenwerking met het jeugdwerk een fuif die een voorbeeldfuif wil zijn. Dit heeft duidelijk gewerkt en zorgde ervoor dat jeugdverenigingen heel wat acties overnamen. Eén ervan is bijvoorbeeld het informeren van de buren: zij krijgen vooraf een briefje in de bus, worden uitgenodigd op de receptie vooraf waar ze wat meer info krijgen, de verenigingen zorgen ook dat opmerkingen van buren achteraf opgevolgd worden en proberen via de opstelling van de boxen om geluidsoverlast tot een minimum te beperken. De jeugdraad voorziet ook al enkele jaren fuifbandjes en breidde deze zomer dit aanbod uit naar aanleiding van de contacten met FOD volksgezondheid.
(Eerste) contacten met de FOD Volksgezondheid – begin juli 2010
Filip: Tijdens mijn verlof deze zomer contacteerde de inspec-
teur van de FOD voor het eerst de jeugddienst. Wellicht omdat we al positief hadden samengewerkt naar aanleiding van de controles in het jeugdhuis en de sporthal(waar de jeugddienst gevestigd is) inzake de rookwetgeving. Hij kondigde aan dat ze uitvoerig controles zouden uitvoeren op alle jeugdfuiven, alle Zomerse Donderdagen (gratis concertenreeks) en de nachtwinkel maar dat ze uitdrukkelijk kozen voor een preventieve aanpak. De jeugddienst communiceerde bij het begin van de zomer naar alle jeugdverenigingen met een infomail. Daarin was de basis van de wetgeving over -16/-18/+18, toegangscontrole, weigeren pas mag… opgenomen samen met een aantal veelgestelde vragen over de reikwijdte van de verantwoordelijkheid van de organisator. (Je bent er als organisator niet verantwoordelijk voor als iemand alcohol of sterkedrank doorgeeft aan een min 16- of min 18-ja-
| fuifbeleid
rige of als bandjes van pols wisselen) De sport- en cultuurdienst communiceerden dit eveneens naar hun verenigingen. Voor de tappende verenigingen op de Zomerse Donderdagen werd deze info toegelicht op de voorbereidende vergadering met alle verenigingen.
Over het overleg met de FOD Volksgezondheid
Filip: Concreet kreeg elk evenement en fuif (alles in totaal een
12-tal) vooraf een bezoek van de FOD met toelichting over de wetgeving, wat de controle inhoudt en welke mogelijke maatregelen waren de jeugdverenigingen kunnen treffen. De jeugdraad die als één van de eerste organisatoren de inspecteurs van de FOD over de vloer kreeg op hun fuif, startte met een systeem van drie kleuren inkombandjes dat overgenomen werd op alle fuiven. Op evenementen is er geen ingangsticket of ingangscontrole waardoor er moeilijk met bandjes kan gewerkt worden. Hier hangt het dus af van de tapper om in te schatten wat de leeftijd is en dit is vergt meer dan wanneer je enkel een kleur van een bandje in het oog te houden hebt.
De controles
Filip: Elk evenement kreeg op de avond zelf bezoek van de
inspecteurs en achteraf werd er een verslag opgemaakt voor alle organisatoren. Tijdens het evenement vat de inspecteur post in de buurt van de voortoog en als hij vermoedt dat min 16-jarigen alcohol bestellen of minderjarigen sterkedrank dan vraagt hij de betrokkene om zijn identiteitskaart om zijn leeftijd te controleren. Hij gaat ook na of de medewerkers het bandjessysteem respecteren of niet.
De conclusies, verdere acties en de rol van de jeugddienst
Filip: Aan het einde van de zomer was er opnieuw een overleg
tussen de jeugddienst en de FOD om de knelpunten die naar februari 2011 • p 33
fuifbeleid | De FOD Volksgezondheid over de vloer
boven waren gekomen tijdens de controles te bespreken: • Slechts 1 evenement was volledig in orde. Alle andere evenementen kregen opmerkingen maar er was duidelijk gewerkt aan informeren. • Heel wat verenigingen voelden het probleem niet aan bij het eerste contact. • Alle verenigingen hadden heel wat vragen naar praktische oplossingen. De FOD stelde voor om een infomoment op te zetten in samenwerking met de jeugddienst in de aanloop naar de volgende zomer. Ondertussen werd dit vastgelegd op donderdag 7 april in GC De Pit. Het jeugdwerk uit de AULAM-regio wordt uitgenodigd en de FOD gaat de buurgemeenten uit Vlaams-Brabant en Antwerpen informeren over het infomoment. Het is hun bedoeling om het VAD en de politiezone mee te betrekken.
LAARNE: BEGIN 2011 Het fuifbeleid in een notendop
Bruno, jeugdconsulent in Laarne: We kozen van bij het begin voor
een evenementencharter en niet voor een fuivencharter. Vanuit de idee dat de afspraken tussen bestuur en organisatoren voor verschillende evenementen van een gelijkwaardige basis vertrekken, iedereen gelijk voor de wet. We proberen alle nieuwe ontwikkelingen in het kader van fuiven, drankgebruik, aanplak… zoveel mogelijk in te passen in ons evenementencharter (en de bijhorende formulieren). Op die manier blijft alles voor de ‘gebruikers’ binnen hetzelfde stramien en pakket zitten. Kwestie van alles zo gebruiksvriendelijk mogelijk te houden. Een goed contact met politie, brandweer, … is essentieel in dit verhaal.
p 34 •
februari 2011
Alcohol en evenementen: werkwijze en ondersteuning
Bruno: De burgemeester bepaalt wie machtiging krijgt om
sterkedrank te schenken op zijn evenement. Er wordt bij de toestemming letterlijk vermeld dat de drankvergunning toegestaan wordt, mits aan de voorwaarden wordt voldaan… En dit gaat dan o.a. om het gebruiken van een visueel teken om de +18 te onderscheiden. Er wordt aan de ingang gevraagd om te bewijzen dat je 18 jaar bent. Als je dat niet kan of weigert krijg je het toegangsbandje voor minderjarigen om je pols en kan je geen cocktails bestellen. Momenteel is er nog geen systeem in gebruik dat het onderscheid maakt tussen -16-jarigen en + 16-jarigen. Met de jeugdraad hebben we 10000 bandjes aangekocht in 10 verschillende kleuren. Als je een fuif organiseert en je schenkt cocktails, kan je bandjes (gratis) krijgen via de jeugddienst, die worden je samen met de fuifkoffer aangeboden. Na de het overleg met de FOD, overwegen we wel om verschillende bandjes in omloop te brengen… We moeten dit echter wel nog bekijken met de jeugdraad.
(Eerste) contacten met de FOD Volksgezondheid - januari 2011
Bruno: We zijn ruim op tijd geïnformeerd over het feit dat er op
de nakende Chirofuif in februari gecontroleerd zou worden welke inspanningen de organisator levert om het verbod op de verkoop van alcohol aan min-zestienjarigen na te leven. Er was ook een expliciete vraag van de FOD om eens samen te zitten met ons en de organisatoren. Wat mij doet vermoeden dat ze hier toch wel een groot belang hechten aan het preventief karakter en dat ze blijkbaar onze rol als gemeente/jeugddienst hierin ook niet onderschatten. Een vermoeden dat mij ook bevestigd werd na het overleg met de FOD…
Over het overleg met de FOD Volksgezondheid
Bruno: Het was een aangenaam overleg. Ze leggen een sterke
nadruk op preventie en sensibiliseren en ze zijn er niet op uit om te kunnen verbaliseren. Tijdens het overleg werden heel wat verschillende zaken aan de hand van een checklist overlopen: contactgegevens organisator, welke maatregelen al ge-
De FOD Volksgezondheid over de vloer
nomen zijn… Ze lichten de verantwoordelijkheden toe die de organisator draagt, en proberen in overleg, aan de hand van een aantal praktische tips voor de organisatoren om die verantwoordelijkheid als een goede huisvader te dragen: • Het is belangrijk dat je de bezoekers van je fuif goed informeert. Afficheer duidelijk dat er geen sterke drank verkocht wordt aan wie geen +18 bandje heeft en geen bier aan min 16-jarigen. • Je mag als organisator vragen om aan je bezoekers om hun leeftijd te bewijzen. Om te weten welk bandje je hen geeft: min 16, +16 of +18. Je hangt dit dan ook best ergens duidelijk zichtbaar uit aan de kassa/inkom. • Daarnaast is het belangrijk dat je medewerkers het verbod om alcohol te schenken aan min16-jarigen en om sterkedrank te schenken aan minderjarigen (bandjes -16, +16 en +18) consequent naleven. Ze leggen bijvoorbeeld een sterke nadruk op een goede briefing van de verschillende medewerkers. Als medewerker/organisator heb je een ‘voorbeeldfunctie’. Sta je bijvoorbeeld als medewerker zelf te roken in de fuifzaal (waar niet mag gerookt worden), dan wordt je onmiddellijk geverbaliseerd – zonder pardon! Als er bijvoorbeeld tijdens de fuif wordt vastgesteld dat er sterke drank verkocht wordt aan minderjarigen, dan wordt de organisator geverbaliseerd. De FOD beseft ook dat het systeem niet waterdicht is, iemand van 18 kan bijvoorbeeld cocktails halen voor zijn minderjarige vrienden… Daar heb je als organisator geen controle over. • De verantwoordelijkheid die je draagt als organisator wordt trouwens ook een stukje doorgetrokken naar bijv. professionele securitymedewerkers. Als dat is afgesproken of opgenomen in het contract, kunnen zij mee toezien op de naleving van het rookverbod.
Ervaring van de controle op de avond zelf
Bruno: Dat zal ik na 12 februari (en dus niet voor het ter perse gaan
van deze Dropzone) kunnen laten weten…Ik probeer alleszins eens langs te gaan op de fuif, om de controle ‘live’ mee te maken!
| fuifbeleid
De conclusies, verdere acties en de rol van de jeugddienst
Bruno: Ik denk dat in dit verhaal alleszins een belangrijke taak zit voor ons om te sensibiliseren, vormen… om de jeugdverenigingen (in eerste instantie) hier toch zoveel mogelijk voor te bereiden. De FOD liet duidelijk verstaan dat ze dit jaar hun focus leggen op controle op ‘jeugdfuiven’. De klemtoon ligt dan vooral op het drankgebruik, maar het rookverbod blijft natuurlijk ook nog meespelen (en er wordt ook op gecontroleerd). We stellen tevreden vast dat er een positieve evolutie zit in de aanpak van de FOD Volksgezondheid. Zij trekken nu zelf voluit de kaart van informeren en sensibiliseren en zoeken constructief naar samenwerkingsmogelijkheden. Heb je vragen of wil je reageren? Laat het dan weten aan VVJ Ellen,
[email protected] of 03-821 06 05.
info Meer weten? Meer info op www.fuifpunt.be februari 2011 • p 35