Dialoog
“De eerste slachtoffers van extremisme zijn moslims”
Caroline Ven (gedelegeerd bestuurder ETION) en Jan Jambon (vicepremier)
Vicepremier Jan Jambon aanvaardde met plezier om samen met Caroline Ven even terug te blikken op één jaar regering-Michel I. Er is een taxshift gekomen, maar binnen ETION heerst wat ontgoocheling omdat er uiteindelijk geen vereenvoudiging kwam van ons fiscaal stelsel. Dat
24
• ondernemen 2015 •
oktober
•
ETION
thema riskeert nu ook voor lange tijd van de tafel te verdwijnen. Jan Jambon: “Mag ik er toch even op wijzen dat de taxshift die we realiseren, de meest ingrijpende belastinghervorming is sedert 1963. We brengen een massale verschuiving teweeg van belasting op arbeid naar andere vormen van belasting. En er zit best wel een stuk vereenvoudiging in het pakket. Maar het kan natuurlijk altijd verder gaan. Mijn collega Johan Van Overtveldt werkt intussen elke dag verder aan vereenvoudigingen die in de praktijk het verschil
Dialoog
web, waarbij een proces herdacht werd en geautomatiseerd. De burger krijgt eenvoudiger procedures, het kost de overheid minder en de controles zijn sterk vereenvoudigd. Zo zijn nog processen te vinden die bijvoorbeeld op basis van je elektronische identiteitskaart sterk kunnen worden herdacht. De Scandinavische landen staan daar al verder. In elk geval zal slechts 85 procent van die 8 miljard worden gecompenseerd door andere belastingen. Bovendien zit er ook een vereenvoudiging in doordat de 30%-schaal eruit gaat.” Caroline Ven: “Ik hoor met veel plezier dat de vereenvoudiging nog niet van de baan is. Het is belangrijk dat we de taxshift en de competitiviteit samen bekijken. We vonden het zorgwekkend om zien hoe moeilijk dit akkoord tot stand kwam en nu zal moeten blijken hoe de concrete uitvoering van de taxshift verloopt. Ik vind het overigens wel positief dat deze regering niet helemaal een breuk vormt met het verleden. Ook het beleid van Michel I is uiteindelijk een sociaal gecorrigeerd competitiviteitsbeleid en er zijn landen rondom ons met linkse regeringen die ook verregaande hervormingen uitvoeren. En een aantal zaken stond ook al op de agenda van de Regering-Di Rupo. Het gaat om noodzakelijke maatregelen, je moet lasten op arbeid verlagen willen we banen creëren.” En het is ook goed dat er wordt gecorrigeerd op koopkracht voor lagere en middeninkomens. Jan Jambon: “Een en ander wordt ook bepaald door de economische groei. Als morgen de vraag in Duitsland stilvalt, zullen onze maatregelen slechts marginaal effect
“De speculatietaks zoals hij er nu is, daar staan we achter.” (Jan Jambon)
maken. Op het vlak van btw zijn bijvoorbeeld al belangrijke vereenvoudigingen doorgevoerd. Sowieso is het niet gemakkelijk, omdat je met verschillende belangengroepen rekening moet houden. Als beleidsmaker kan je daar proberen tegen in te gaan of voor een concreet resultaat gaan. In het kader van de taxshift hebben we voor het resultaat gekozen en hebben we uiteindelijk globaal een taksdaling gerealiseerd. Er wordt een bedrag van 8 miljard verschoven en 15 procent daarvan komt al van een re-engineering van het staatsapparaat. Denk daarbij aan initiatieven als tax on
hebben. We zullen dus continu monitoren in functie van wat in het buitenland gebeurt. Deze oefening is nooit af. Los daarvan zie ik overigens toch wél een breuk met vorige regeringen, bijvoorbeeld inzake de pensioenen.” Caroline Ven: “Inderdaad, de pensioenleeftijd wordt verhoogd en een aantal stelsels wordt gelijkgesteld. Maar zelfs daar waren al een aantal stappen gezet onder de vorige regering, bijvoorbeeld om langer werken te kunnen combineren met behoud van pensioenrechten, wat goed is voor activering en versteviging van het economisch draagvlak. En nu wordt een logische stap verder gezet met het optrekken van de pensioenleeftijd, wat alweer niet verschilt van
ETION
• ondernemen 2015 • oktober • 25
Dialoog
wat rondom ons gebeurt en spoort met onze langere levensduur en ons hoger aantal gezonde levensjaren. Jammer genoeg verloren wij wat de ‘sense of urgency’ in de publieke opinie doordat we de zware crisisjaren relatief ongeschonden doorkwamen. In landen zoals Ierland en Spanje blijkt dat maatregelen toch wel werken, zelfs als je incalculeert dat die landen erg diep waren weggezakt. Ik vind het jammer dat het sociaal klimaat lijkt te verkillen en dat het begrip voor deze maatregelen beperkt is.”
een primeur. Het land heeft een lange ervaring met deradicaliseringsprogramma’s en ze zitten dicht tegen de frontzones, dus hun informatie kan cruciaal zijn. Idem voor Tunesië, want hun Syriëstrijders kunnen morgen bij ons op de trein zitten. Ook met hen komt er een intensere samenwerking. De bestaande verdragen met Marokko worden verder ontwikkeld. Net als Marokko, zouden wij onze eigen imams moeten opleiden. Wij kunnen deze prille democratieën ook veel geven, bijvoorbeeld aangepaste politietechnieken.”
Jan Jambon: “Al zijn we wel de regering die op korte tijd drie sociale akkoorden afsloot. Je moet al een tijdje teruggaan in de tijd om een regering te vinden die dat realiseerde. Maar de vakbonden hebben natuurlijk een politieke agenda, wat hun goed recht is in dit vrije land.”
Caroline Ven: “Hoe je het ook draait of keert, de terrorismedreiging weegt op het investeringsklimaat. Op kortere termijn verhoogt het ook de kosten, doordat men meer veiligheidsmaatregelen moet voorzien. Anderzijds moeten we toch ook opletten voor de creatie van al te veel wantrouwen. Binnen ETION zijn we nogal bezorgd over inclusie en we zien dat mensen met een niet-EU-achtergrond het niet altijd makkelijk hebben om werk te vinden, overigens om allerlei redenen. Hoe dan ook, in onze grote steden is 60 procent van de nieuwgeborenen van allochtone afkomst en we nemen die heel moeilijk op in onderwijs en arbeidsmarkt. Dat is potentieel een tijdbom en de angst voor radicalisering kan dat nog bemoeilijken.”
De speculatietaks, die geheven wordt op aandelen die binnen zes maanden worden gekocht en verkocht, daarentegen zal de handel in aandelen van kmo’s treffen. Jan Jambon: “Ja, in heel die discussie hebben wat horrorscenario’s op tafel gelegen. De speculatietaks zoals hij er nu is, daar staan we achter. Er waren scenario’s die nog veel langere perioden incalculeerden. Ons was het te doen om
“Die maximumfactuur in het onderwijs is eigenlijk onzin. Kansenbeleid vraagt maatwerk.” (Caroline Ven) een onderscheid te maken tussen stabiel aandeelhouderschap en het snel verhandelen van aandelen. Ik heb er principieel geen probleem mee dat de staat een stuk winst zou afromen van wie snel geld verdient met verhandeling van aandelen. Stabiel aandeelhouderschap moeten we stimuleren, dus de termijn van zes maanden en dat voor particulieren, niet voor vennootschappen, lijkt me aanvaardbaar. Er lagen wel andere zaken op tafel in de sfeer van vermogenswinstbelastingen die we als partij veel erger vonden.” U was recent in de Maghreb samen met onze minister van Defensie om samenwerking te stimuleren met Maghreb-landen? Jan Jambon: “Voor ons veiligheidsbeleid ligt de sleutel in de Maghreb-landen: Tunesië kent zomaar even 5.500 Syriëstrijders. Met Algerije, het grootste land van Afrika, hadden we geen enkel samenwerkingsakkoord. We hopen nu tegen eind dit jaar een politieverdrag te sluiten met Algerije,
26
• ondernemen 2015 •
oktober
•
ETION
Jan Jambon: “We moeten die vrees inderdaad beheersen en ook positieve aspecten beklemtonen. Ik was vorig jaar op de DIWAN-awards in het Brusselse. In een zaal met ruim 1000 mensen werden mensen gelauwerd die het hier maakten en er hing een erg positieve sfeer van mensen die hier hun kansen grepen. Helaas lees je daarover geen letter in de krant.” Caroline Ven: “Persoonlijk zou ik liever zien dat we deze mensen ook zichtbaar zouden maken in de meer traditionele kringen van ondernemersnetwerking of managersprijzen. Over vrouwen in het bedrijfsleven maak ik mij overigens dezelfde bedenking.” Jan Jambon: “We vergeten al te snel dat de moslimgemeenschap een sterk geschakeerde gemeenschap kent en niet zoals de katholieke kerk een sterk hiërarchische structuur. Velen van hen contacteren ons ook op het kabinet om hun probleem aan te kaarten, want het is voor hen ook niet gemakkelijk om zich in deze sfeer te manifesteren als moslim. Zij zijn de eerste slachtoffers van het extremisme.” Ondertussen moeten we rekening houden met terreurdreiging. Kunnen privéspelers een grotere rol gaan spelen bij het beveiligen van infrastructuur? Jan Jambon: “Er is een kerntakendebat aan de gang met de politie. Bepaalde taken zullen wellicht niet meer bij de politie blijven en een aantal ervan zou naar privéspelers kunnen
Dialoog
Jan Jambon (Genk, °1960) Jan Jambon is gehuwd en vader van vier kinderen. Hij studeerde af als licentiaat informatica aan de Vrije Universiteit Brussel (1984) en haalde een MBA aan de Universiteit Antwerpen (2000). Hij bouwde een carrière uit in de bedrijfswereld bij o.a. IBM, SD Worx en Bank Card Company (1984–2007). Op 11 oktober 2014 werd hij vice-eersteminister en minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken, belast met Grote Steden en de Regie der Gebouwen.
gaan. De gevangenissen van Haren en Beveren bijvoorbeeld worden vandaag al uitgebaat door een privéspeler in een grote PPS. Alleen is die ontzettend duur doordat de overheid regels opgelegd krijgt door Europa om die projecten niet op de gewone manier af te schrijven. Die regel heeft een nefaste invloed en fnuikt economische groei. Vergelijk het met een burger die pas een huis kan bouwen als hij eerst alles cash kan betalen.” Caroline Ven: “Voor kleine landen, met een hoge concentratie aan infrastructuur op een verhoudingsgewijs beperkter budget, wegen die regels inderdaad extra zwaar. Zeker als de openbare schuld ook nog eens hoog is.” We krijgen hoe dan ook nog veel immigratie. Maar hun sociaal statuut verzwakken zal hen niet sociaal weerbaarder maken en helpen om sneller te integreren. Jan Jambon: “Men moet wel een onderscheid maken tussen asiel en migratie. Vandaag zitten we met een asielcrisis. Het gaat om mensen die op de vlucht zijn voor oorlog en in principe slechts tijdelijk zullen blijven. Een deel ervan zal wel een permanent karakter krijgen. Maar waar ligt de grens tussen asielaanvragen en economische migratie? Is Turkije onveilig? Volgens Juncker is het veilig, dus wie daar aankomt en doorreist, is eigenlijk een economisch migrant op zoek naar een beter bestaan. Hoeveel kunnen we er zo aan? We zien hoeveel er vandaag aan de deur staan, maar morgen?” Hoeveel het er ook zijn, we zullen die moeten opvangen via onderwijs en met sociale middelen. Jan Jambon: “Uiteraard zeker ook via het onderwijs.”
Maar die budgetten staan onder druk? Jan Jambon: “De budgetten van heel de overheid staan onder druk. We opereren in een budgettair krap kader. We schatten de kosten van de asielcrisis nu al op minstens 600 miljoen voor 2016 voor de federale overheid. En dan spreken we nog niet voor integratie, inburgering…” Moet men langs die weg toch niet meer investeren in de toekomst? De wachtlijsten voor cursussen Nederlands zijn nu al lang… Jan Jambon: “Tja, je hebt maar wat je hebt. Ik besef wel dat het een gigantische uitdaging wordt.” Caroline Ven: “Dat is ook wat het probleem van ons sociaalzekerheidsstelsel en van ons onderwijs. Men differentieert te weinig. Integratie en kansenbeleid veronderstellen meer maatwerk. Neem nu die maximumfactuur in het onderwijs. Ik vind die eigenlijk onzin. Men schrapt vandaag uitstappen, zwemuren… waarom niet gewoon de prijs verhogen en de toelagen ook verhogen voor de gezinnen die het anders niet kunnen betalen. Ongelijke kansen pak je niet aan met veralgemeende maatregelen. Met maatwerk krijg je meer resultaat met minder middelen.” Hoe ziet de definitieve blauwdruk eruit voor de aanpak van de vluchtelingencrisis? Jan Jambon: “Er zijn veel facetten. We moeten zeker investeren in vluchtelingenkampen. Wereldwijd zijn 60 miljoen vluchtelingen onderweg en velen zijn al jaren op de vlucht, maar nu wordt de situatie in de kampen uitzichtloos en hun vermogen geraakt opgesoupeerd. Daarom komt nu die hele stroom in beweging. Maak de situatie in die kampen leefbaarder en creëer hotspots in vooral Italië en Griekenland,
ETION
• ondernemen 2015 • oktober • 27
Dialoog
ETION Nieuws
om daar vroeger te onderzoeken wie effectief recht heeft op een vluchtelingenstatuut. Daarna kijk je naar een spreiding. Dat spreidingsplan moet rekening houden met inspanningen die landen vandaag al gedaan hebben. En diegenen die naar België komen, wel ook hier zullen we die moeten spreiden.” Hoe komt Europa hieruit als project? Jan Jambon: “De grote principes komen toch onder druk. Schengen is een prachtig verdrag voor ondernemers omdat al die grenzen werden opgeheven, maar de controles aan de buitengrenzen gebeuren nu niet meer. Europa investeert nu weer meer in Frontex (het centraal agentschap dat de bewaking van Europese grenzen coördineert). Als dat niet lukt, zal de druk weer stijgen om opnieuw binnengrenzen op te richten. Dat zou een grote stap achteruit zijn.” Caroline Ven: “We mogen landen als Italië en Griekenland natuurlijk deze toevloed niet alleen laten opvangen.” Terwijl Europa worstelt, staat de wereld niet stil en manifesteert China zich steeds sterker. Jan Jambon: “Je ziet in China nu een transformatie en de VS verruimen hun horizon waarbij Europa minder bevoorrechte partner wordt. Er was nog niet zoveel jaren geleden een meerderheid in het Amerikaans Huis om zich militair volledig terug te trekken uit Europa en om alles op de Stille Zuidzee te richten. Dat was weliswaar voor Rusland zich begon te roeren in Oekraïne. De VS onderhandelen momenteel niet alleen Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) met ons, maar ook Trans Pacific Partnership met o.m. China. We moeten wellicht minder terughoudend worden met het afsluiten van handelsverdragen.” Caroline Ven: “We hebben lange tijd naar deze problematiek gekeken met een multilaterale benadering, maar ondertussen beweegt er bilateraal ook allerlei. We moeten toch opletten dat we daar de boot niet missen. Maak eens een wereldkaart met de VS of met Azië in het midden, dan pas valt op hoe excentrisch wij liggen. Plots worden wij dan een soort Nieuw-Zeeland. Wij koppelen handelsverdragen al snel aan milieu en mensenrechten. Bedrijven worden meer geconfronteerd met steeds stijgende normen, maar als andere niet volgen, verplaats je ook veel bedrijfsactiviteit.” Jan Jambon: “Ik verneem nu wel dat het klimaatverdrag in de vierde fase rekening wil houden met de concurrentiepositie van onze wereldspelers; men zal hen geen normen opleggen als ze daardoor wereldwijd competitief nadeel gaan ondervinden.” Tekst: Jo Cobbaut | Foto’s: Jan Locus
28
• ondernemen 2015 •
oktober
•
ETION
Drie nieuwe medewerkers versterken ETION
(Vlnr.) Stephan Lauwers (regio-directeur Brabant-Brussel), Annemie De Proft (regio-coördinator Oost-Vlaanderen) en Nathan Van Camp (regio-coördinator Antwerpen-Mechelen).
Om onze groei van de voorbije jaren te bestendigen, voorziet het ETION-groeiplan dat elke regio uit een volwaardig team bestaat van een regio-directeur, regiocoördinator en minstens 1 regio-assistente. Daarom versterkten drie nieuwe medewerkers de afgelopen weken onze rangen. Annemie De Proft (°1978) is sinds half augustus als regiocoördinator aan de slag bij ETION Oost-Vlaanderen. Na haar opleiding graduaat accountancy-fiscaliteit en graduaat milieuadministratie was ze meer dan 10 jaar bij Antalis nv actief rond de thema’s milieu, veiligheid en techniek. Daarna stapte ze over naar Voka Kamer van Koophandel OostVlaanderen, waar ze werkte als projectcoördinator milieu, energie en duurzaam ondernemen. Half september startte Nathan Van Camp (°1980) uit Berchem als regio-coördinator bij ETION AntwerpenMechelen. Nathan is doctor in de Wijsbegeerte en was tot nu toe voornamelijk actief als onderzoeksmedewerker bij onder andere KU Leuven en de Universiteit Antwerpen. Hij is auteur van 2 boeken en publiceerde meer dan 20 artikels in internationale wetenschappelijke tijdschriften. Vervolgens startte op 1 oktober Stephan Lauwers (°1968) als nieuwe regio-directeur bij ETION Brabant-Brussel. Stephan is master in de Toegepaste Economische Wetenschappen en was gedurende vijf jaar manager Eerste Hulp bij Rode Kruis Vlaanderen. Voordien deed hij ervaring op bij SPIE Belgium en Saint-Gobain Glass Benelux.
Tekst: Serge Huyghe | Foto: Jan Locus
