De Cocon. 'Mijn interesses lopen zo sterk uiteen met die van mijn leeftijdsgenoten, wat hen interesseert, interesseert

De Cocon April 2013 - Jrg. 9 nr. 50 Tweemaandelijkse nieuwsbrief van HSP Vlaanderen Vlaamse vereniging voor Hooggevoelige personen vzw Contactgegevens Redactie, uitgave en lay-out : Vlaamse vereniging voor Hooggevoelige personen vzw P. Van Duyseplein 12a 9000 Gent

'Mijn interesses

lopen zo sterk

uit-

een met die van mijn leeftijdsgenoten, wat hen interesseert, mij niet en omgekeerd'.

interesseert

Over het gemis van

sociale aansluiting en verbondenheid.

Tel 09 324 81 99 e-mail [email protected] website www.hspvlaanderen.be

IBAN BE 087370195231-13 BIC KREDBEBB

Marsmannetje

De HSP en zijn comfortzone Redactie Ilse Van den Daele Dirk De Ridder Medewerkers Pol Goossen Ilse Van den Daele Linda T’Kindt Monique Van Mossevelde Martine Meesters Anne Meeuwis Marian Claeys en nog vele anderen

Dossier Dag van het Gevoel

Abonnementen Linda T’Kindt

© 2013 Alle rechten voorbehouden Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.

Interview met Dirk De Wachter De Cocon jrg. 9 nr. 50 | 1

Inhoud

Ilse

Voorwoord ...................................................... 3

Pol Goossen

Marsmannetje ................................................. 4

Anne

Anne’s column - Mama een nieuw begin .............. 6

Monique van Mossevelde

Begrijp me ..................................................... 7

Karina Zegers de Beijl

De HSP en zijn comfortzone .............................. 8

Kristien Taelman

Mijn thuis is niet waar mijn Jupiler staat............. 10 Gewoon depressief ........................................... 10

Jenny

Sociale ontwikkeling en HSP .............................. 11 Opvoedingstips ................................................ 12 Dag van het Gevoel 2013 Hoe te bereiken.......................................... 14 Wat kan je er nog verwachten? .................... 14 Bestel nù de DVD van de Dag van het Gevoel ...... 15 Opmerkelijke resultaten—onderzoek veerkracht ... 15 Interview met Dirk De Wachter .......................... 16 Nieuwe opstart HSP-Praatkaffees ....................... 17 Prof. Dr. Elke Van Hoof ..................................... 18 Hilde Timmermans ........................................... 20 Marc Litière ..................................................... 22 Schrijf mee aan de Cocon .................................. 23 Vrijwilligers gezocht .......................................... 23 Agenda Activiteiten........................................... 24 Agenda HSP-Praatkaffees .................................. 30

De Cocon jrg. 9 nr. 50 | 2

Voorwoord Foto Ann De Wulf

Lieve gevoelige leden,

Onze Peter Pol zal me voor deze keer wel willen vergeven dat ik eens hartsgrondig over het weer klaag. Hoezeer snak ik naar wat zon, wat opwarming van de aarde onder mijn voeten, niet de globale opwarming natuurlijk, maar warmte mag nu wel gaan komen. Waar blijft het terrasjesweer, het kuierweer? Het weer om in de tuin te werken? Het weer om de bloesems te laten ontluiken? Laat ons hopen dat het minimum 15 graden warmer is tegen dat jullie deze Cocon in de – al dan niet virtuele - brievenbus krijgen. Ik gun het ons allen van harte! Deze Cocon is een feestelijke editie. Het is namelijk nr. 50 intussen! Een jubileumversie dus. En dit perfect gemikt om samen te vallen met de komende Dag van het Gevoel (puur toeval, maar toch!). Het wordt spannend, de koorts begint hier te stijgen op kantoor, en mede daarmee onze bloeddruk. Alles wordt op alles gezet om deze dag tot een hoogtepunt te maken. On-

Kijk tot slot ook zeker nog verder in de agenda achteraan, voor onze lezingen en cursussen in heel Vlaanderen. Deze gaan door voor volwassenen en over kinderen. Maak vooral ook kennis met onze nieuwe cursussen ouderbegeleiding. We mogen intussen ook de nieuwe opstart van 2 HSPPraatkaffees aankondigen, namelijk te Brugge en te Sint-Niklaas. We breiden weer stilletjes aan uit. Mensen uit deze regio’s zijn alvast van harte welkom. De data en locaties vind je terug in de agenda achteraan in deze Cocon. Veel leesplezier! Hopelijk kan dit binnenkort ook vanop je terras! Tot op de Dag van het Gevoel! Lieve groetjes Ilse

ze 15 vrijwilligers en stagiairs op kantoor zetten zich ongelofelijk in! De 45 vrijwilligers die klaarstaan de dag zelf, staan allen tot uw dienst. Ons team is er klaar voor. Ik kijk er intussen geweldig naar uit. Meer aandacht vragen voor gevoel in deze maatschappij is absoluut noodzakelijk, willen we terug wat meer menselijkheid in onze samenleving brengen. Een meer menselijke benadering van het individu is hierbij belangrijk. Niet steeds mensen in hokjes willen plaatsen en vandaar

Woorden zijn ramen of muren, afhankelijk van hoe je luistert.

vertrekken om je oordeel klaar te hebben. Neen, wij zijn allen unieke individuen, met onze unieke eigenheid en manier van ‘zijn’. En het is noodzakelijk dat we in deze virtuele informatiemaatschappij terug naar die meer menselijke benadering streven. De Dag van

Eigen gedachte inzender (ingestuurd door: (W.Tielenburg, NL)) www.dagelijksegedachte.net

het Gevoel is hierbij een belangrijke stap naar sensibilisering toe. Intussen staat de teller op meer dan 400 inschrijvingen. Wees erbij en schrijf je nu snel in. Dit kan nog tot maandag 8 april via www.dagvanhetgevoel.be, luik ‘inschrijven’ ! Lees ook zeker het interview met Dirk De Wachter, auteur van ‘borderline times’, en zijn visie op de Dag van het Gevoel.


Peter Pol’s Column Onbegrip alom: “Hoezo niet op jouw gemak? Het is hier toch keitof?” HSPeter Pol Goossen www.polgoossen.be

Marsmannetje Soms heeft schrijver dezes een licht vermoeden dat

Als hij ’s avonds op televisie toevallig stuit op beelden

wat hij boeiend vindt anderen amper boeit. Om de

van iets als ‘Rock Werchter’ met een joelende massa

haverklap heeft hij de indruk dat wat hij interessant

mensen in de brandende zon of ook wel ‘s ploeterend

vindt verder geen kip interesseert. Af en toe heeft hij

in het slijk, wetende dat de middelsten minstens een

warempel het gevoel dat hij een marsmannetje is.

vol uur nodig hebben om over en weer even een plas-

Zaken waar hij warm voor loopt laat de massa meest-

je te gaan maken in een - op zijn zachtst gezegd -

al steenkoud. Of omgekeerd: wat de massa plezant en

vieze latrine, dan kan hij ongelooflijk genieten van zijn

gezellig vindt ervaart hij dikwijls als oervervelend. Als

piepklein en rustig vakantiedorpje waar volgens die-

de massa van iets houdt bestaat de kans dat hij het

zelfde massa niet ene reet te beleven valt. De massa

verfoeit. Als er geen leed of schade wordt berokkend

verkiest tijdens de vakantie immers warme zuiderse

aan mens, dier en milieu, kan en mag van hem àlles,

vakantiedorpjes. Files trotserend op de snelweg of

laat dat duidelijk zijn. Zolang hij dat àlles maar niet

urenlang rondlummelend in luchthavens op weg naar

steeds moet toejuichen. Zolang hij zijn gevoelige ziel

zon, zee en meestal overvolle stranden. Dit marsman-

maar niet moet verloochenen. Zolang hij zijn eigen

netje wenst de massa uit de grond van zijn gevoelig

zelve maar mag zijn: een introverte HSP.

hart een vermakelijk verblijf, maar hijzelf verkiest

Data van massa-evenementen waar dikke ambiance verzekerd is, schrijft hij nauwkeurig op zodat hij op die tijdstippen in die nederzettingen ver uit de buurt

toch eerder oorden waar omzeggens geen mens komt en waar lawaai nog steeds niet verworden is tot norm, tot gewoonte.

kan blijven. Een enkele keer liet hij zich verleiden tot

Terwijl hij deze bedenkingen zit in te tikken woedt

één of ander stadsfeest. Hij zag dat de massa zich

buiten in alle hevigheid een schandaal omtrent paar-

danig amuseerde. Tof, van harte gegund. Maar toch,

denvlees. De massa fronst de wenkbrauwen en stei-

na twee straten en één plein, excuseerde hij zich bij

gert. Hun heilig lapje vlees, weet je wel? Restaurant-

zijn gezelschap en zei dat hij zich niet op zijn gemak

houders hebben het alleen maar over smaak en geld-

voelde. Onbegrip alom: “Hoezo niet op jouw gemak?

gewin. Voorzitters van Boerenbond en Voedselinspec-

Het is hier toch keitof?” Vervolgens vermoedden ze

tie, twee dikbuiken met een Body Mass Index van

maag- of darmklachten, maar dat was het niet. Voor

minstens 30, neuzelen over de volksgezondheid van

hem voelde dat feestgedruis met overal decibelspu-

een volk dat grotendeels rookt, drinkt, snoept en als-

wende boxen en een overenthousiaste rumoerige me-

maar achteloos troep in hun mond stopt. Dit mars-

nigte een beetje aan als een hel. Een gevoel dat zich

mannetje denkt dan in de eerste plaats aan de paar-

manifesteerde met daver op het lijf, koude rillingen en

den zélf en aan hun welzijn. Dagenlange dieronwaar-

okselzweet tot in zijn schoenen.

dige transporten naar plaatselijke slachthuizen. Oude, afgeschreven beesten. Onverzorgd. Geschopt en geslagen. Uitgehongerd, uitgemergeld. De massa staat er niet bij stil. De voorbije jaren zijn

er misschien

geen zieke paarden op hun bord beland, maar mishandelde des te meer.


Nee, de massa ligt er niet van wakker. Dit marsman-

En zo kunnen we nog wel een poosje doorgaan. Eén

netje wel. De massa slaapt en droomt van rijk gedek-

uitzondering echter op al het vorige: toen onlangs

te tafels en snurkt er lustig op los. Hij draait en keert

honderdveertig jagers en zestig drijvers in Mol-Postel

in zijn sponde, van onmacht en frustratie, badend in

slechts één everzwijn konden vermoorden, kon dit

het zweet.

marsmannetje zich, ondanks dat ene slachtoffer, toch

Gelukkig voor de massa bestaat er zoiets als voetbal en koers. Een ideale uitlaatklep om zich te ontspannen en emoties te ventileren, wat vaak neerkomt op: in koor en bloot bovenlijf slagzinnen kwelen, roepen, tieren, verwensingen uitbraken, tegenstanders jennen, amok maken, vechten, herrie schoppen en ook veel kapotslaan. Zonder voetbal en koers loopt de

probleemloos aansluiten bij de enorme massa mensen die zich wereldwijd bescheurden van het lachen omwille van dit vertoon. Een vertoon waarin jagers zich voor de zoveelste keer onsterfelijk belachelijk hebben gemaakt. Gelukkig hebben jagers daadwerkelijk weinig of niets te betekenen. Dat vermoedden we al. Maar nu weten we het zeker, met z’n allen.

massa ronduit verloren in dit Aards Paradijs. Alle hun problemen zijn blijkbaar van de baan als hun favoriete ploegje gewonnen en gescoord heeft. Alle hun miserabele leed is zo goed als vergeten wanneer hun held als snelste van het ene punt naar het andere is ge-

Het heeft geen naam

fietst. Het voor dit marsmannetje strontvervelende sportkatern, dat alle dagen dikker en dikker wordt en

Het komt niet in de kranten

bulkt van de agressie, wordt door hem onverbiddelijk

want opzienbarend is het niet

gescheiden van de rest van de krant en als de bliksem

wat je zomaar, zo vaak

de prullenbak ingezwierd.

zo onopvallend doet.

Een massa onderwijzend personeel uit lang vervlogen tijden sloeg geregeld met linialen op knokkels en handpalmen. Na deze verwerpelijke educatieve periode kondigde zich een allerheerlijkste straf aan: binnenblijven tijdens de speeltijd. Fantastisch. Wat een godsgeschenk. Niets op school is zo rustgevend als een klaslokaal zonder herrie. Mannetje van Mars heeft destijds behoorlijk wat kattenkwaad uitgespookt om deze ‘straf’ in de wacht te kunnen slepen.

Toch ben je veel meer dan een staatshoofd of een oorlogsheld een knooppunt tussen mensen dat leemten en verschillen dicht. Met waken en vooruitzien. Met sjouwen en bezielen. De eerste en de laatste zijn. Het is een kunst

Om de massa te verleiden en te paaien worden allerlei

om waarde toe te voegen

creaties

aan het leven

wekenlang gehypet in dagen weekbladen.

Toch maar eventjes kijken. Eventjes. Langer dan vijf

en juist met wat

minuten is het fel aangekondigde gehannes voor deze

niet meetbaar en niet koopbaar is.

marsman meestal niet te pruimen. Zappen dan maar, naar een leerrijke doch nauwelijks bekeken documen-

Dat is de grootsheid van het ongeziene

taire. Of een interessant boek lezen kan ook. Een

dat in het braakland van de stilte

boek dat, ongelooflijk maar waar, niemand lijkt te

telkens weer ontkiemt.

kennen. De

massa

heeft

het

vaak

denigrerend

over

Zoals een veldbloem overal

‘geitenwollensokken’. Daarmee bedoelen ze mensen

Langs beemd en bermen

die zich gewoon een andere levensstijl aanmeten dan

honderdvuldig kleuren tovert

zij. Die in de ogen van de massa net iets anders ge-

zo krijgt de wereld onverwachte charme

kleed of gekapt zijn, of die hun kinderen naar een

waar zonder prijs

speciale school sturen, of die van klassieke muziek

en met een glimlach

houden, of van musea bezoeken, of vegetarisch eten,

de één de ander dient.

of zelfs veganistisch, of liever breien en boeken lezen dan televisie te kijken, of.. of.. of. De ervaring leerde

Gratuïteit is

deze HSP dat ‘geitenwollensokken’ overwegend ge-

een zeldzame

voelige, rustige, interessante mensen zijn waarbij je

bijzonder mooie bloem.

het gevoel krijgt dat je toch niet helemaal alleen op Mars vertoeft.

Kris Gelaude (februari 2012)


Toen kwamen de verhuizers en op een paar uur was

Anne’s Column

alles weg. Geen stoel meer te bespeuren, geen achtergelaten glas of tas, geen nagel meer in de muur. En nu? Verbazingwekkend gezellig dat ouderwetse appartement. De vloer is opgefrist met een ouderwets

Ik ben Anne, werkende moeder van 2 dochters

nieuw laagje. De antieke spiegel in mat glas met de

Caroline en Floore, die 14 jaar in leeftijd verschillen.

twee sierlijke kapstokken aan weerszijden komt in dit

Sinds ik weet dat ik hooggevoelig ben voel ik me ge-

interieur helemaal tot zijn recht. De chesterfields lij-

plaatst in deze wereld. Via deze column kunnen jullie

ken te willen zeggen: “eindelijk thuis” en de grote

meegluren in ons woelig en gevoelig, maar ook boeien-

staande klok blijkt na al die jaren zijn slagkracht te

de leven...

hebben herwonnen. Het schilderij met de overwaaiende vogels lijkt nu echt op overwaaiende vogels en het wandtapijt heeft met een zucht van verlichting een

Mama, een nieuw begin.

stijlvolle plek gekregen. En je zit tussen de mensen, met uitzicht op de statiestraat. Aan de gezellige zithoek in de keuken, jawel keuken, zie je alles wat op straat beweegt.

Mama, een nieuw begin.

Een stap links, de Panos voor een

broodje, een stap rechts, de apotheker, schuin over

Hoe het begon? Je zei: “Anne, het huis is te groot aan

de supermarkt en vooral heel veel cafés en eethuisjes

het worden voor mij alleen. Toen papa er nog was, was

waar je voor een appel en een ei kan ontbijten of dag-

het anders, maar nu… . En er beginnen kosten aan te

schotel eten. “Moet je nu wat weten,” zie je onlangs,

komen.

Het moet geschilderd worden, het dak is aan

“sinds ik de stap heb gezet, zijn er al drie vriendinnen

reparatie toe. Zou ik het niet verkopen en op een ap-

die ook hetzelfde gaan doen. Ja Maria heeft haar huis

partement gaan wonen?” Dat heeft een tijdje geduurd,

al verkocht en ze komt een paar appartementen voor-

afscheid nemen is moeilijk, de herinnering opbergen,

bij mij wonen, en José die heeft gezegd dat zij nu ook

weeral, dat vraagt tijd. Maar toen je voor de 100ste

wil verhuizen en Jeannine die…..”

keer zei: “Ik ga het huis verkopen, het is te groot voor mij alleen, het heeft een jong gezin nodig en ik zie hier toch niemand, ik wil op een appartement gaan wonen tussen de mensen,” toen was het mij duidelijk. Hier was je niet mee gelukkig, dit tijdperk was afgelopen. We zijn toen, samen met wat zussen en broer op zoek gegaan naar een appartement dat bij jou paste. En ‘passen’ moest het, want een modern ding, dat wou je niet. En toen viel je oog, of liever dat van mijn zus, op een ouderwets ingericht maar ruim en degelijk appartement in Mortsel. Ik kon niet geloven dat dat je keuze was.

Een keuken uit de jaren stillekens waarbij het

woord ‘keuken’ een eufemisme is, kasten en deuren van voor de oorlog, degelijk maar oud, een boiler bij

Verbazingwekkend

God voor het warme water (dat bestaat dus nog), enfin alles wat je zag leek uit vervlogen tijden, maar jij zei: ‘dit is voor mij, hier voel ik mij thuis. Het is oud, maar dat ben ik ook. Dit wordt mijn nieuwe thuis.”

gezellig dat ouderwetse appartement

Hoe het verder ging? Je huis is vrij snel verkocht aan een jong gezin, zoals je wilde. De zolder is ontruimd, herinneringen soms weg, soms mee in dozen.

De

tientallen foto’s aan alle muren weg, je ging ze niet meer ophangen zei je, dat is alvast een belofte waar je je niet aan hebt gehouden. Een deel hangt ondertussen weer omhoog en

ze vertellen allemaal hun

verhaal, van vroeger tot nu. De dozen zijn doos per doos verhuisd, tot er nog een laatste eenzaam karton overbleef.


Begrijp mij Monique Van Mossevelde

Mijn lieve, laaggevoelige medemens, wij zijn het dikwijls niet eens, hebben een verschillende kijk op de wereld, leven in een andere dimensie. We begrijpen

Begrijp me

elkaar soms niet, zijn zo anders, daarom deze smeekbede naar jou toe.

dat ik het beu word om me steeds maar te moeten verantwoorden waarom ik geen vlees meer eet. "Jij bent toch helemaal niet dik, waarom eet je dan geen

Begrijp me dat ik zelden naar luidruchtige feestjes ga. Wanneer ik toch eens al mijn moed bijeen schraap en me vertoon, moet ik al na een halfuurtje een vluchtreflex onderdrukken. De luide klanken bonken in mijn hoofd, de lichtflitsen zorgen voor een opkomende migraine en

vlees meer?" of nog een andere dooddoener : "Pfff… die beesten zijn toch al dood, dan kan je ze evengoed opeten!". Ik heb het opgegeven omdat het hopeloos is om je te vertellen dat het mijn eigen keuze is en ik me niet telkens hoef te verantwoorden tegenover anderen. Ik zeg jou toch ook niet wat te doen?

een gesprek is onmogelijk. Verwonderd kijk ik toe hoe mensen zich al na enkele drankjes hopeloos beginnen

Begrijp me

aan te stellen. Omdat de aanwezigen zich al roepend verstaanbaar proberen te maken, ontstaat er een ka-

dat ik op verlof in een zuiders land de lokale, uitge-

kofonie van geluiden, waardoor ik na minder dan een

mergelde poezen en honden wat te eten geef. On-

uur stiekem wegvlucht.

danks de boze blikken van de lokale bevolking en de eigenaars van tavernes, blijf ik dit doen. Het is misschien een druppel op een hete plaat, maar ik kan die

Begrijp me dat ik niet pas in een wereldje van leugens en manipulaties. Ik kan niet tegen oneerlijkheid en onrechtvaardigheid. Omdat ik zo fijngevoelig ben, heb ik me een trouwens een jaar geleden van Facebook uitgeschreven omdat deze sociale site voor sommigen een

bedelende oogjes en kwispelende staarten niet negeren. Wees dan maar boos, ik blijf toch mijn eigen ding doen. Misschien een beetje respectloos naar de inwoners toe, maar mijn hart doet pijn als ik daar weldoorvoed rondloop terwijl die beestjes moeten b e d e l e n

o m

t e

o v e r l e v e n .

goedkoop middel is om anderen slecht te maken en zichzelf te profileren. Ruzies worden breed uitge-

Begrijp me

smeerd, stukgelopen relaties in geuren en kleuren uit de doeken gedaan, vetes uitgevochten. Mijn tijd is te

dat ik af en toe alleen moet zijn, me terugtrekkend in

kostbaar om me te verdiepen in frustraties en ruzies

mijn eigen wereldje. Alleen zo kan ik alle indrukken

van anderen. Natuurlijk zijn er ook mensen die het

en emoties van me afzetten, alleen dan kom ik tot

wel goed menen en leuke berichtjes plaatsen.

rust. Mijn lieve medemens, ik blijf in de goedheid van de mensen geloven. Sommigen hebben voor de rest van mijn leven een speciaal plaatsje in mijn hart veroverd, anderen daarentegen mijd ik omdat ze me teveel nodeloze energie, verdriet en frustraties hebben gekost. Mensen zijn er in allerlei soorten en karakters, van verschillende culturen en opvoeding, zodat elkeen zich moet aanpassen om in harmonie samen te leven. Maar kan de balans toch niet een beetje meer overhellen naar de gevoelige kant van de maatschappij?


De HSP en zijn comfortzone

Maar is dat veilige gevoel dat een comfortzone je oplevert wel écht zo veilig? Als je zegt dat je rust, kalmte en harmonie wilt, zeg je daarmee ook dat je geen nieuwe uitdagingen aan wilt gaan. Dat je niet aan nieuwe avonturen wilt beginnen. Dat je geen nieuwe dingen wilt leren. Dat je geen nieuwe ontdekkingen

“Wie altijd doet wat hij altijd heeft gedaan, krijgt altijd het resultaat dat hij heeft gehad”

wilt doen. Misschien zeg je zelfs ook wel dat je geen nieuwe mensen wilt leren kennen. Nee, je vindt het allemaal wel goed zo. Mocht je je in dit beeld herkennen, dan heb ik slecht nieuws voor je. Dat gevoel van rust en veiligheid dat je zo graag in stand wilt houden, is een tijdbom. Waarom? Omdat je niet de enige mens op aarde bent: je kunt dan misschien wel je eigen doen en laten controleren, maar je kunt nooit voorspellen hoe anderen om je heen zich zullen gedragen.

Karina Zegers de Beijl

Je hebt een relatie met iemand die niet goed voor je is. Je wéét dat diegene niet goed voor je is, maar omdat je ook weet wat voor vlees je in de kuip hebt en je speciale antennes hebt ontwikkeld die je helpen de

Wie is er niet vertrouwd met zijn comfortzone? We

problemen zo veel mogelijk te omzeilen, voel je je,

hebben het hier duidelijk niet over een fysieke ruimte,

hoewel nou niet direct echt gelukkig, in ieder geval

maar over die gemoedstoestand waarin we tevreden

veilig. Want je hebt - dat dénk je tenminste - de situ-

zijn met ons dagelijks bestaan, waarin we het gevoel

atie in de hand. Je blijft liever in je comfortzone dan

hebben dat we zijn aangekomen waar we zijn willen

de nodige moed te verzamelen om enige actie te on-

en dus duidelijk niet op enige additionele stress zitten

dernemen. Actie ondernemen hoeft niet direct te be-

te wachten.

tekenen dat je, al dan niet in een opwelling, besluit zo’n

ongezonde

relatie

te

beëindigen,

maar

je

Ogenschijnlijk is het ook een prettige plek om te ver-

zou bijvoorbeeld ook aan het aanleren van (nieuwe)

toeven, immers, je voelt je er veilig omdat je weet

communicatietechnieken kunnen denken, of aan het

wat je hebt en omdat de kans op nare verrassingen

samen bezoeken van een relatiecoach.

zo goed als nihil is. Toch is het eigenlijk geen plek om langere tijd te blijven. En ik weet heel goed dat de meeste HSP grote moeite hebben met het omarmen van nieuwe ideeën en het maken van plannen om onbekende dingen te ondernemen, vooral ook wanneer ze zich geen duidelijk beeld kunnen vormen van de mogelijke risico’s of van alles wat hen verder nog zoal boven het hoofd zou kunnen hangen. Het is nu

Angst is een slechte raadgever

eenmaal zo bij veel HSP’s dat ze de neiging hebben om met name aan díe dingen te denken die wel eens mis zouden kunnen gaan, of anders gezegd, veel HSP’s blinken uit in het bedenken van doem scenarios. Het zal menigeen dan ook bekend voorkomen wanneer ik stel dat de HSP zich helemaal niet lekker voelt

Echter, ik geef je op een briefje dat, als jíj niet iets

wanneer hij of zij van te voren niet heel zeker weet

doet om een onhoudbare toestand te veranderen om-

dat een bepaald, laten we zeggen, avontuur hem zal

dat je jezelf liever blijft wijsmaken dat het allemaal

bekomen en hem in een nieuwe comfortzone zal doen

zo’n vaart niet loopt en dat je de boel onder controle

belanden.

hebt, er vroeger of later van buitenaf iets zal voorvallen waardoor je alsnog wordt gedwongen om iets te ondernemen. In dat geval is het niet jouw eigen besluit om uit je comfortzone te stappen, maar is het door het besluit van een ander dat je – naar alle waarschijnlijkheid juist op het moment dat je er het minst op bedacht bent - in beweging moet komen op een manier waar je dan niet zelf voor kunt kiezen.


Wie zich in zijn of haar comfortzone bevindt meent

• Is het je gelukt om zo’n stemmetje te ontmaske-

ten onrechte dat hij de situatie de baas is. De tijdbom

ren als een halve waarheid, of mogelijk zelfs als

bestaat uit het simpel feit dat niets in de wereld, in

een regelrechte leugen, dan is het een goed idee

het universum, statisch is. Wil je echt voor zover als

om de betreffende saboteur te bedanken omdat hij

dat maar mogelijk is de baas over je leven zijn, dan

je au fond alleen maar voor mogelijke ellende wil

zit er niets anders op dan zelf de touwtjes in handen

behoeden. Dat is zijn taak: je tegenhouden zodat

te nemen en bewust stil te staan bij de vraag van wat

je voor nare ervaringen gespaard zult blijven. Ooit

je nu eigenlijk wilt met je leven.

Wil je niet dat er

eens was zijn advies nuttig, dat is het nu niet

vóór jou wordt beslist, dan zal je zelf moeten beslis-

meer. Probeer te ontdekken waar het stemmetje

sen. Je zult zelf het initiatief moeten nemen. En hoe-

vandaan komt, of het misschien het resultaat is

wel je zelfs dan nog niet kunt voorkomen dat er zich

van nare dingen die je in het verleden hebt mee-

factoren van buitenaf voordoen die van invloed zijn op

gemaakt of dat het deel uitmaakt van het repertoi-

je bestaan, kun je in ieder geval zelf in actie komen

re wijze lessen die je van je ouders of van je lera-

op de wijze die jou het beste uitkomt en hoef je je

ren op school hebt meegekregen.

geen slachtoffer te voelen wanneer die tijdbom barst zonder dat je de ellende ook maar hebt (willen) zien aankomen.

HSP’s

hebben

nogal eens de neiging zichzelf als slachtoffer van die harde, gemene en materialistische wereld te zien. Ja, die wereld ís materialistisch en hij is ook hard, maar dat betekent niet dat je machteloos hoeft te zijn.

• Stel jezelf de vraag of die waarschuwing uit je kinderjaren echt van toepassing is op de huidige situatie die om verandering smeekt.

• Probeer een zo duidelijk mogelijk beeld te krijgen van wát je precies zou willen veranderen, bijvoorbeeld een gewoonte waar je last van hebt. Of stel dat je iets specifieks wilt leren om verder te komen in je leven: ga dan op zoek naar de cursus die het beste bij je past en informeer naar alle details. Misschien wil je aan een nieuwe sport gaan doen, of je aansluiten bij de een of andere club: ga aan

Wat kun je doen? ‘Wacht niet tot je omgeving je dwingt te veranderen, verander zelf.’ Bang zijn mag. Bang zijn is menselijk. En het is ook helemaal waar: je weet bij het doen van stappen

de slag en zoek alles uit wat je weten wilt. Informatie vragen kan tegenwoordig haast altijd via internet, dus als je het eng vindt om je gezicht te laten zien, dan is dat in dit stadium nog nergens voor nodig.

nooit waar je uit zult komen. Daar staat echter tegen-

• Schrijf eens op wat voor jou de voordelen zijn van

over dat het niet minder waar is dat je, als je niet je

het leren van iets nieuws. Bijvoorbeeld, wat schiet

nek uit steekt, altijd maar weer tegen dezelfde pro-

je ermee op om je in te schrijven voor een cursus

blemen op blijft lopen: net zo lang tot je, zoals we net

fotografie, of om taichi te gaan doen of om te leren

al zagen, als gevolg van een plotselinge gebeurtenis

in

vanuit een onverwachte hoek, ineens gedwongen

toegevoegde waarde daarvan voor jouw leven

wordt om in beweging te komen.

zoals het op dit moment is? En kijk dan ook eens

Misschien is het een goed idee om eens te kijken naar waar je bang voor bent, naar wat je ervan weerhoudt om eens iets nieuws te proberen. Angsten, je zou ze ook saboteurs kunnen noemen, hebben de “taak” om je te beschermen. Ze willen je beschermen, maar daarmee zorgen ze er tegelijkertijd voor dat je innerlijk niet verder komt, dat je als mens niet groeit en je niet ontwikkelt. Deze saboteurs zijn makkelijk te herkennen aan het soort stemmetjes als: ‘Dat kun je

het

openbaar

te

spreken?

Wat

is

de

naar wat het voordeel zou zijn van niets ondernemen, van gewoon te blijven doen wat je altijd al doet en wat zo lekker veilig is. Een voordeel dáárvan zou kunnen zijn dat je niet de aandacht hoeft te

trekken

en

dat

je

niet

uitgelachen

zult

worden. En probeer dan die beide kanten van de zaak eens eerlijk met elkaar te vergelijken.

• Voor de meeste HSP’s is het raadzaam om niet te veel tegelijk te willen veranderen. Het motto

toch niet en dat weet je best. Denk maar eens aan X,

is: Verander beetje bij beetje, met kleine stap-

dat was immers ook een ramp.’ Of: ‘Nee hoor, géén

jes. Onderzoek wat die stapjes zouden kunnen

nieuwe dingen. Blijf zou maar gewoon doen wat je

zijn. Leg je de lat te hoog, dan ga je er uiteindelijk

altijd doet want dan weet je ook wat je kunt verwach-

onderdoor. Besluit je bijvoobeeld dat je Russisch

ten.’ Of: ‘Innerlijk groeien? Waarvoor in vrede-

wilt gaan leren, zoek dan eerst een korte cursus

naam? Nieuwe dingen leren? Wat een onzin. Alsof je

voor beginnelingen. Kijk of je het wel echt leuk

op school al niet zat geleerd zou hebben.’ Of:

vindt en of je overweg kunt met je medecursis-

‘Veranderen? Hou toch op. Dat zeggen ze alleen maar

ten. Daarna kun je dan kijken of je een ver-

omdat ze je op je bek willen zien gaan. Je wilt toch

volgcursus wilt doen, en dan nóg weer een …

zeker niet voor paal staan?’ Of: ‘Weet je nou nog niet dat het onverstandig is om de aandacht te willen trekken?’


Mijn thuis is niet waar mijn Jupiler staat

Gewoon depressief

Kristien Taelman

TABOEDOORBREKEND ‘Het stigma op psychische problemen en stoornissen is nog steeds torenhoog’, zegt Piet Bracke, professor sociologie aan de Universiteit Gent op basis van zijn onderzoek. ‘Hoewel de meeste Belgen rationeel beseffen wat depressie is en Herken je de volgende situatie? Je zit in een gesprek onder kennissen en het thema luidt “koetjes en kalfjes”. Terwijl de vrouwen het hebben over typische Flair-onderwerpen, halen de kerels enkele stoere Jupiler-verhalen uit de kast. Je oren spitsen zich afwisse-

hoe het wordt veroorzaakt blijft hun houding ten opzichte van mensen met psychische klachten erg negatief.’ Daar wil de Vlaamse vereniging voor Geestelijke Gezondheid (VVGG) met de nieuwe website www.geestelijkgezondvlaanderen.be iets aan doen.

lend naar de linker- en rechterkant van de tafel want

‘Tijd om normaal te doen over psychische problemen’,

als HSP kies je geen partij en wil je beide discussies

luidt het credo. De website biedt een antwoord op de

blijven volgen. Toch raak je niet echt in beroering van

meest voorkomende vragen rond geestelijke gezond-

deze dagelijkse thema’s, die gewoon te banaal lijken

heidszorg en is zowel voor leken als professionelen

om je verder in te verdiepen.

bedoeld. En dat is geen luxe, als je Bracke mag gelo-

Maar je bent ook empatisch en doet je uiterste best om belangstelling te vertonen en een punt van gemeenschappelijke interesse te vinden. Dat lukt je

ven. Zelfs binnen de hulpverlening zijn stereotypes en vooroordelen aanwezig. Bron: www.geestelijkgezondvlaanderen.be

meestal behoorlijk goed, zo goed zelfs dat je heel makkelijk op de sympathie van je omstaanders kan rekenen. Iedereen tevree, behalve de HSP. Want terwijl je disgenoten nagenieten van een gezellig avond-

Tijd om normaal te doen

je, ga je zelf naar huis met een gevoel van leegte. Heel anders was de avond verlopen indien er aan diezelfde tafel een zielsgenoot had gezeten. Die had je er immers meteen uitgehaald. Met hoogsensitieve perso-

over psychische problemen

nen is het immers onmogelijk om het te blijven hebben over de beslommeringen van elke dag. Want niets doet meer deugd dan te spreken over je eigen diepere ervaringen, die dingen die je echt beroeren. En dat hoeft zelfs niet altijd serieus te zijn. Het kan

noot van de redactie

gaan over hoe je energiepeil in balans houdt, hoe mensen om je heen evolueren, welke muziek je in

Als je tegenwoordig “anders“ in elkaar zit en je je

hogere sferen brengt, hoe blij je wordt van de gedre-

daar niet goed bij voelt in onze maatschappij, word je

venheid van anderen, …. Uren en dagen kan je men-

vaak doorverwezen naar allerlei vormen van hulpver-

sen en situaties binnenstebuiten keren, met maar één

lening. Ondanks het stigma dat daarop blijft kleven is

doel: je persoonlijke groei. En dat voelt als thuisko-

het goed om te overwegen of je wat hulp en coaching

men, bij anderen en bij jezelf.

kan gebruiken om beter te functioneren, om je beter te voelen in je vel. Op die manier heb je een klankbord, is er iemand die van een andere invalshoek samen met jou de situatie kan bekijken. Zo kan je tot

Dat voelt als thuiskomen

nieuwe inzichten en nieuwe aanpakmogelijkheden komen.


Sociale ontwikkeling en HSP

Jenny

Iedere persoon verlangt naar innerlijke rust, maar doordat je zo gevoelig bent voor de prikkels uit je omgeving geraak je vaak gefrustreerd en heb je vaak last van stress. Bij mij uitte die stress zich in een gevoel van opvliegendheid, prikkelbaarheid waardoor ik vaak ook vermoeid was. Daardoor kroop ik als tiener vaak op mijn kamer met gezellig wat muziek op de achtergrond. Toch was ik enorm sociaal, ik kon me dus niet lang verstoppen op mijn kamertje, maar mijn kamertje bleef mijn toevluchtsoord. Naarmate je ouder wordt, beginnen ook je hormonen Wanneer je hooggevoelig bent, is het moeilijk om

te spelen. Je wordt verliefd. Alleen nu na enkele rela-

vrienden te maken die perfect bij je passen en die je

tie, heb ik mezelf al wat meer ontdekt. Je doet be-

aanvoelen op dezelfde manier dan dat jij ze kan aan-

paalde dingen op dat moment die ik nu kan linken aan

voelen. Want dat ben je nu eenmaal en dat doe je nu

de HSP. Voor mijn toenmalig vriendje deed ik werke-

eenmaal continu: ‘mensen aanvoelen’.

lijk alles, je wou en zou hem niet ontgoochelen. Maar

Ikzelf ben HSP en in mijn jeugd had ik weinig tot zelfs periodes van geen contacten met anderen. Niet omdat ik niet wilde, maar vooral omdat ik me maar eenmaal goed voelde als ik alleen was. Ik had vaak het gevoel wanneer ik bij andere mensen was dat ik onbegrepen werd en daar ergerde ik me enorm aan! Je baalt ervan dat je op een ander denkniveau zit dan mensen van je eigen leeftijd, zelfs je ouders begrijpen je vaak niet waarom je

de fout bestaat natuurlijk dat je hierdoor jezelf volledig wegcijfert. HSP heeft me gemaakt tot wie ik ben en nu er meer geweten wordt over dit fenomeen, kan je daardoor ook uzelf beter begrijpen. Doordat ik zo sociaal ben, heb ik vrijwel altijd voor anderen willen zorgen. Je kan jezelf inleven in andere mensen, je kan andere mensen aanvoelen hoe ze zijn en hoe ze zich voelen. Dus of ik me nu regelmatig terugtrek in mijn eigen wereld of niet, ik zal altijd omringt blijven door mensen.

volgens hen vaak over reageert in een situatie. Je wordt vaak omschreven als een ‘lastig kind’, gewoon

Met HSP moet je gewoon leren leven. Grenzen leren

omdat je met jezelf en jouw gevoelens geen blijf

stellen voor jezelf en voor anderen en je hieraan leren

weet.

houden. Je moet jezelf leren afschermen voor de ge-

Op momenten dat ik wel contact had met mensen, waren ze vaak veel ouder dan ik, soms zelfs al volwassenen maar waar ik vooral het gevoel bij had begrepen te zijn. Innerlijk dacht ik soms dat er met mij iets mis was, dat anderen mij niet aanvaarde hoe ik was omdat ik zo vaak onbegrepen was. Ik begreep mezelf niet en in mijn tienerjaren was er nog geen internet of google waarop je jezelf kon gaan informeren waarom net jij je zo voelde of om jezelf eigenlijk beter te begrijpen.

voelens van anderen en leren om niet alles persoonlijk op te vatten. Het belangrijkste punt is dat je moet leren te luisteren naar je eigen lichaam doordat je voldoende rust gaat nemen voor jezelf. En je moet vooral leren aanvaarden dat niet iedereen je kan begrijpen. Het is een kunst om begrepen te worden. Tijdens mijn studies heb ik geleerd dat er de laatste jaren toch meer en meer aandacht wordt geschonken in de psychologie en pedagogie over het effect van de omgeving op iemand gedrag en zeker op het gedrag

Je bent ook zo enorm gevoelig voor de commentaren

van uw kind. Eindelijk wordt er dan ook meer en meer

van anderen en soms ga je automatisch denken dat

aandacht geschonken aan het feit dat gedrag en ge-

de anderen slechte gedachten hebben over jou. Het

voelens van anderen effect kunnen hebben op andere

minste negatieve commentaar dat ze geven, neem je

mensen en dus ook op hooggevoeligen.

dit ook persoonlijk op, ook al is dat zo bij hen niet bedoeld. Je hebt zo een honger naar acceptatie door anderen dat je heel gevoelig bent voor wat ze over je denken en wat ze bij jou voelen.


Opvoedingstips

Linda T’Kindt

Opvoeden is kinderen grootbrengen, is zoeken naar een balans tussen liefde en controle, tussen zorg dragen en sturen, tussen tegemoetkomen aan de individualiteit van het kind en aan de eisen van de maatschappij. Hooggevoelige kinderen beschikken over specifieke eigenschappen, daarom willen we ouders begeleiden in hun zoektocht bij het opvoeden van hooggevoelige kinderen. Tweemaandelijks kan je hier terecht voor allerlei tips . Als eerste willen we jullie vooral aanraden om je goed te informeren. Op onze site zijn meerdere boeken terug te vinden over hooggevoelige kinderen, maar ook specifieke boeken vòòr hooggevoelige kinderen. Een ouder die juist is geïnformeerd zal minder vaak voor onaangename verrassingen komen te staan. Bovendien kan je, na het doornemen van literatuur, ook deze informatiebronnen aanreiken aan leerkrachten,

Naast de vele literatuur kan je ook op onze site meerdere folders downloaden.

opvoeders en eender wie die betrokken is bij de opvoeding van jouw kind. Naast de vele literatuur kan je ook op onze site meerdere folders downloaden. Neem een kijkje op http://

Neem een kijkje op http://www.hspvlaanderen.be/over-ons/ onze-folders.

www.hspvlaanderen.be/over-ons/onze-folders. Door een folder te bezorgen aan de school of huisarts kan je een eerste stap zetten naar meer begrip in de omgang van je hooggevoelig kind. Wees niet ontgoocheld als de betrokken personen jouw informatie in vraag stellen, maar geef hen de nodige tijd om hier aan te wennen. Ook voor hen is dit vaak een inspanning om deze informatie te verwerken en er daadwerkelijk mee om te gaan. Bedank dan ook de leerkracht, directie enz. voor hun bereidwilligheid om zich te verdiepen in hooggevoeligheid.

BOEKENTIP

“Mijn kind is hooggevoelig”, wegwijzer voor ouders, leerkrachten en opvoeders. Ilse van den Daele en Linda T’Kindt , Lannoo 2011


PROGRAMMA 09u30

Onthaal met koffie

10u00 - 10 u15 Inleiding en welkomstwoord door Ilse Van den Daele, voorzitter HSP Vlaanderen 10u35

Debat 'Intuïtie versus wetenschap' door : Nederlands Auteur Susan Marletta-Hart en Dr. Lieve Dams

11u20

Pauze

11u50

Panelgesprek ‘hooggevoeligheid, gezondheid en welzijn’ Prof. Dr. Elke Van Hoof Dr. Gerbert Bakx Prof. Dr. Manu Keirse Hilde Taillieu

12u50

Middagpauze met broodjeslunch 13u30 – 14u30 Aparte sessie voor professionele hulpverleners :

Dossier Dag van het Gevoel

‘Suïcide ligt gevoelig, preventie op maat’ Prof. Dr. Elke Van Hoof Prof. Dr. Lieve Dams – Michaël Portzky Dr. David Dewulf

Schrijf je in via de website www.dagvanhetgevoel.be

14u45

Pol Goossen : acteur/peter HSP Vlaanderen

15u30

Pauze

16u00

Panelgesprek ‘Omgaan met

Inschrijven kan nog tot 8 april!

hooggevoelige kinderen’ Marc Litière – Linda T’Kindt Claire Wiewauters Hilde Timmermans 17u00

Slotwoord door Ilse Van den Daele

17u15

Einde

Mee bekend maken? Wens je je als lid te engageren deze bijzondere dag mee bekend te maken ? Zend ons een mail op : [email protected] met als onderwerp : ‘DVHG ik wil mee bekend maken’ en ontvang van ons het aantal posters en flyers dat u opgeeft om op te hangen en te verspreiden in uw buurt.

Handje toesteken? Wens je een handje toe te steken op deze bijzondere dag ? Zend ons een mail op : [email protected] met als onderwerp : ‘DVHG helpende hand’. Je ontvangt van ons een formulier


De Dag van het Gevoel gaat door te Tweekerkenstraat 2 9000 Gent (naast St-Pieterskerk)

Wat kan je er nog verwachten? Standen Naast de panelgesprekken kan je er een aanbod aan stands bezoeken. De Vlaamse Vereniging voor Geestelijke Gezondheid, HSP Vlaanderen, Lannoo, Mannaz school, Kinderwijz Magazine, Petit Mouton, Fibroveerke, Senkaflex, Soriabel, Centrum Voelen, Nel VZW, Eutonie Netwerk, Vereniging Verlegen Mensen, … zijn allen aanwezig met een stand. Ruime middagpauze Er is een ruime middagpauze voorzien waarin je ook een muzikaal intermezzo wordt aangeboden. Beetje rust nodig, op adem komen? Dat kan op verschillende plekken. We hebben een gigantische fluisterruimte voorzien in de vorm van de St-Pieterskerk die op 10 m van de locatie ligt. Deze biedt rust en sereniteit voor wie daar behoefte aan heeft. Geen zin om in een kerk te zitten, dan kan je ook in de abdijtuin van de Sint-Pietersabdij kuieren. Een verborgen pareltje groen net om de hoek, met uitzicht op de unieke wijngaard van Gent. Misschien heb je wel zin in een ontspannen wandeling, dan kan dat gerust in het Citadelpark, op 5 min. te voet van het Sint-Pietersplein.

Hoe te bereiken? Ingang via Sint Pietersplein Links van Sint-Pieterskerk parking Sint-Pietersplein Te bereiken met de trein afstappen aan station Gent Sint-Pieters neem tram 1 richting Centrum halte Veergrep (Kortrijksepoortstraat)

Extraatjes Voor elke deelnemer is een goodiebag voorzien. We kunnen je alvast verklappen dat er écht leuke spulletjes in zitten! Sessie Professionele Hulpverleners : ‘Suïcide ligt gevoelig, preventie op maat’ Goed Nieuws, deze is nu mede bij te wonen aan de prijs van 65,- voor de volledige dag ipv 130,-!! Voor Studenten Studenten > 25j krijgen 10 euro korting. Hoe te bekomen: zie www.dagvanhetgevoel.be > praktisch > toegangsprijzen. Bij je deelname hoort ook de professionele sessie ’Suïcide ligt gevoelig, preventie op maat’.

Te voet vanuit het Centrum Volg de voetgangersbewegwijzering naar het Kunstenkwartier / Sint-Pietersplein-site Sint-Pietersabdij Auto Vanaf de E17 - E40: uitrit Gent-Centrum - B401, Afslag nr 1 'alle richtingen', aan de verkeerslichten linksaf, rechtdoor tot aan de 2e verkeerslichten (Heuvelpoort), rechtsaf via de Overpoortstraat naar het Sint-Pietersplein (Parking).

Heb je een vraag voor de panelleden in de specifieke panels? Zend ze ons voor 8 april naar: [email protected] met vermelding ‘mijn vraag aan panel : …’ (mét vermelding van het specifieke panel. Een greep uit de vragen zal aan bod komen.


Bestel nù de DVD van de Dag van het Gevoel aan de voordeelprijs!

Schreef je je reeds in? Dan kan je achteraf gerust nog nagenieten met de DVD aan onderstaande voorwaarden! Kan je niet aanwezig zijn? Mis dit niet en bestel de DVD vandaag nog aan de voordeelprijs van 22 euro ! (verzendingskosten inbegrepen). DVD bestellen ? Schrijf 22 euro over op het rekeningnr van HSP Vlaanderen met vermelding van : 'voorinschrijving DVD - DVHG2013'. Levering voorzien bij u thuis ten laatste tegen 15 juni 2013. Iban : BE08 7370 1952 3113 Bic : KREDBEBB Bestellingen na 15/4/2013 : schrijf 25 euro over met vermelding van 'DVD - DVHG2013'

Opmerkelijke resultaten in onderzoek rond ‘veerkracht’ nodigen uit tot verder onderzoek!

Om deze reden wensen we het startschot te geven Al die hokjes van de dag van vandaag moeten meer voor wat hopelijk een aanzet mag zijn voor verschilworden genuanceerd. Al deze hokjes moeten we stillende studies die de toetsing van een goede wetenaan meer een plaats geven binnen de normaliteit van schappelijke studie kunnen doorstaan, en bij de geonze samenleving en breder definiëren dan enkel binloofwaardigheid en inzichten rond HSP kunnen bijdranen het economische succesverhaal. Zij die niet zo gen. geslaagd zijn in dit meritocratische model vallen nu uit In deze studie, startende als, uide boot. eerste Er zit een boodschap in met naarjullie de wereld toe. teraard, vrijwilliger, zouden met we willen kijken Er wordt anonieme te weinig rekening gehouden de indiviof er eenvan linkde is mens. tussen HSP en de mate waarin iedualiteit mand over mentale veerkracht bezit. Of anders geZiekte en gezondheid worden bepaald door de producsteld, zijn mensen die hoog scoren op de HSPtiviteit die je hebt. Ben je voldoende productief, dan screeningslijst even veerkrachtig bij tegenslagen als ben je normaal en ben je niet voldoende productief, de gemiddelde Vlaming? Of meer? Of minder? Ook dat dan val je uit de boot, ben je niet normaal. Ik vergeis nog geheel onduidelijk, maar zou wel zeer belanglijk het met een speedboot, die stelt dan onze maatrijke inzichten kunnen opleveren in het detecteren van schappij voor. Die boot gaat steeds vlugger en vlugextra kwetsbare personen. Wat op zich weer een aanger. En op de boeg staan al die succesvolle productiezet zou kunnen zijn om beleidsmensen te overtuigen ve mensen te roepen ‘Kijk eens hoe snel wij gaan!’. om meer middelen vrij te maken in het begeleiden/ Maar achteraan vallen meer en meer mensen uit de opvangen van deze kwetsbare mensen indien dit noboot. Onze maatschappij heeft dan hulpverleners en dig zou blijken te zijn. psychiaters in een klein reddingsbootje, die de uitvalOp de Dag van het Gevoel worden jullieniet danallemaal ook uitlers moeten opvangen. Maar die gaan genodigd 2 vragenlijsten anoniem te vullen. meer in dat reddingsbootje. In onsin sociaal systeem

”Meten is weten”. Het eeuwige credo van de diagnos-

bevinden teveel mensen zich in nood. En de bootjes Kan je niet aanwezig zijn en werk je hier ook graag raken te vol, dus worden mensen meer en meer enkel aan mee? Mail dan naar [email protected] met met de reddingsvest en een eenmalige hulpkit in het vermelding ‘vragenlijsten veerkracht’’ en bezorg ons water gelaten. uw ingevulde formulieren zo gauw mogelijk terug.

tiek. Pas als je dingen gaat meten, kan je dingen ob-

We hopen jullie nieuwsgierigheid naar de resultaten

jectief maken, betrouwbaar… en win je niet enkel aan

tevens tegemoet te komen door binnenkort de resul-

inzicht, maar ook aan geloofwaardigheid. Goede diag-

taten van deze bevraging op de website van HSP

nostiek kan op die manier bijdragen bij twee verschil-

Vlaanderen én in deze Cocon te publiceren. Wie echter

lende inzichten: hoe zijn we tot de situatie waarin we

naar aanleiding van deze vragenlijsten persoonlijke

nu zitten gekomen, en hoe zal dit vermoedelijk evolu-

vragen of twijfels heeft, kan uiteraard ook steeds bij

eren?

ons terecht voor een meer persoonlijk gesprek en/of

Als we dit toepassen op Hoog Sensitieve Personen,

info, en dit op het gekende adres van HSP Vlaande-

kunnen we niet enkel dan toegeven dat er nog veel

ren.

werk dient gedaan te worden. Televisieprogramma-

Michaël Portzky

makers, wetenschappelijke tijdschriften, noem maar op, allen draaien ze de neus weg van HSP omdat het nog veel te weinig ‘betrouwbaar bestudeerd’ is. Aan dat manco willen we wat doen… men moet immers in ons kleine Belgenlandje niet steeds zitten wachten op buitenlandse studies, we hebben immers in de knutselprogramma’s op TV geleerd dat ‘wat we zelf doen, doen we beter’, niet?


Op beslissingsniveau zijn gevoelsmatige thema’s zeer

Interview met Psychiater en auteur Dirk De Wachter over de Dag van het Gevoel

belangrijk. Deze komen veel te weinig aan bod. We leven in een efficiëntiecultuur die geen rekening houdt met de gevoeligheid van de mensen. Er is evenwel een gevaar met al de diagnoses die vandaag de dag te pas en te onpas worden gegeven. Intussen is de diagnose borderline zelfs de vergaarbak geworden van de psychiatrie. Vandaar dat ik het persoonlijk gevaarlijk vind ook nog nieuwe hokjes te gaan bijmaken zoals bv met de term ’hooggevoeligheid’. Het zorgt ergens voor autostigmatisering, een nieuw etiket geven dat ‘ziekte’ kan inhouden, terwijl het eerder gaat om ‘ongewoon’, ‘apart’, ‘anders’.

Dirk De Wachter, auteur van ‘Borderline Times’ ..., stelt het in de volgende bewoordingen: ‘ Zou het niet goed zijn dat de wereld wat gevoeliger zou worden’. In het algemeen leven we de dag van vandaag in een economische wereld, een succesmaatschappij waar er bijzonder weinig aandacht wordt geschonken aan de natuurlijke kwetsbaarheid van de mens. Meer en meer mensen vallen uit de boot, vallen uit het succesverhaal of de geluksmaatschappij, die van-

Al die hokjes van de dag van vandaag moeten meer

daag de norm is geworden. Zij die niet meer mee

worden genuanceerd. Al deze hokjes moeten we stil-

kunnen met deze snelle maatschappij worden ‘ziek’

aan meer een plaats geven binnen de normaliteit van

genoemd. In feite hebben deze mensen een belangrij-

onze samenleving en breder definiëren dan enkel bin-

ke signaalfunctie. Zij geven aan dat het te veel, te

nen het economische succesverhaal. Zij die niet zo

lastig, te zwaar is. Dit wordt in onze wereld vertaald

geslaagd zijn in dit meritocratische model vallen nu uit

naar ‘deze mens is niet meer geschikt om mee te dr-

de boot. Er zit een boodschap in naar de wereld toe.

aaien’. De persoon in kwestie wordt dan gediagnosti-

Er wordt te weinig rekening gehouden met de indivi-

ceerd, gecatalogiseerd, wordt naar de dokter verwe-

dualiteit van de mens.

zen en als ongeschikt bevonden. Dit allemaal in plaats van naar het gehele plaatje te kijken.

Ziekte en gezondheid worden bepaald door de productiviteit die je hebt. Ben je voldoende productief, dan

Wat is de plaats van deze mens in het geheel? Hoe

ben je normaal en ben je niet voldoende productief,

zitten de systemen in onze maatschappij in elkaar? Is

dan val je uit de boot, ben je niet normaal. Ik verge-

het niet tijd dat we daarover eens beginnen na te

lijk het met een speedboot, die stelt dan onze maat-

denken? Het wordt hoog tijd dat we niet alleen naden-

schappij voor. Die boot gaat steeds vlugger en vlug-

ken over mensen die last hebben, maar die het lastig

ger. En op de boeg staan al die succesvolle productie-

hebben mèt de maatschappij, met de systemen in

ve mensen te roepen ‘Kijk eens hoe snel wij gaan!’.

onze maatschappij. Denk maar aan de 95.000 depressieve mensen in Vlaanderen die intussen meer dan 1

Maar achteraan vallen meer en meer mensen uit de

jaar thuis zitten, de x aantal mensen met burn-out,

boot. Onze maatschappij heeft dan hulpverleners en

CVS, fibromyalgie, .... Uiteindelijk is het het systeem

psychiaters in een klein reddingsbootje, die de uitval-

dat zal moeten bijsturen.

lers moeten opvangen. Maar die gaan niet allemaal meer in dat reddingsbootje. In ons sociaal systeem bevinden teveel mensen zich in nood. En de bootjes raken te vol, dus worden mensen meer en meer enkel met de reddingsvest en een eenmalige hulpkit in het water gelaten.


Een groot percentage van de maatschappij kan niet meedraaien, niet functioneren in het huidige systeem, en dat percentage wordt alsmaar groter. Het is dus

Nieuwe opstart voor het

het systeem dat moet worden herbekeken. Voor mij is hooggevoeligheid een normaal gegeven, dat niet te pathologiseren is. Deze mensen hebben een signaalfunctie.

HSP-Praatkaffee te Brugge en te Sint-Niklaas !

Het startpunt om het tij te keren in dit geheel zijn kleinschalige initiatieven die de mens, de maatschappij, het beleid sensibiliseren. Zoals bijvoorbeeld de dag van het Gevoel. Gevoelsmatigheid komt immers te weinig aan bod in deze economisch gestuurde maatschappij en werkcontext. “Het moeilijk hebben met iets”, daar is geen plaats meer voor. Deze mentaliteit kan interessant lijken en ook efficiënt, op korte termijn. Op lange termijn echter is dit niet haalbaar. De mensen kunnen niet meer volgen. Het verhogen van de draagkracht van de mens kan je ook niet los zien van het systeem, de context. We moeten af van het afgerekend worden op een tijdelijk minder functioneren, we moeten af van het eenheidsworst-denken. Binnen het gezin behandel je je kinderen ook naar hun eigen, unieke, individuele karakter en capacitei-

De HSP-Praatkaffees breiden terug uit. In Brugge en

ten. Dit moet ook in de werkcontext kunnen. Vroeger

Sint-Niklaas gaan ze binnenkort weer van start.

bestonden tal van structuren zoals de post, het leger,

Nieuwe teams begeleiders staan alweer te popelen

de NMBS, waar mensen met een iets mindere efficiën-

om je te verwelkomen. Je ontmoet er gelijkgestem-

tie hun capaciteiten toch met het nodige zelfwaarde-

den, legt contacten in de regio, je wisselt er tips en

gevoel konden waarmaken. Ze droegen een uniform

ervaringen uit. 'Het voelt als thuiskomen' is de meest

en voerden een eervolle job uit. Ze werden gerespec-

gehoorde uitspraak van deelnemers. Probeer het

teerd.

eens uit. Inschrijven mag maar hoeft niet.

Nu kunnen diezelfde mensen het huidige werktempo niet meer aan, ze kunnen niet meer volgen. En dat

Neem gauw een kijkje in de agenda achteraan in

heeft destructieve gevolgen, ze worden ziek. Ik wil

deze Cocon, voor de data en locatie. Je bent alvast

niet terug naar vroeger, maar wil toch nadenken over

van harte welkom!

de relativiteit van de huidige efficiëntiecultuur.

De oplossing ligt in een fundamenteel gegeven : Hoe kan je je werk met fierheid blijven doen, op een tempo dat je aankan? Helaas bevinden we ons nog steeds in een citroenpersmodel. Ik krijg vaak de opmerking dat ik teveel naar mijn patiënten luister, wel, dat is net een heel fundamenteel iets: het beleid en de media luisteren te weinig naar deze mensen.


Langs de andere kant is de slogan zo opgebouwd dat

HSP Vlaanderen stelt voor : De sprekers van de Dag van het Gevoel

het toont aan eenieder die de boodschap wilt horen, wat men moet doen. Beter luisteren naar jezelf en je eigen noden en behoeften. De meeste mensen kunnen dit zelf, zonder hulp. Een klein percentage van de

prof. dr. Elke Van Hoof

bevolking heeft hierbij professionele hulp nodig van een psycholoog of therapeut.

Wat vindt u daarin belangrijk? Prof. Dr. Elke Van Hoof is een hoog opgeleide klinische psychologe met specialisaties binnen de psychodiagnostiek, gezondheidspsychologie, traumapsychologie en stress. Naast haar zelfstandige praktijk werkt ze aan de Vrije Universiteit Brussel waar ze gezondheidspsychologie doceert. Van waaruit uw betrokkenheid met dit thema? Na mijn universitaire studies ben ik gaan werken met mensen die leiden aan stress gerelateerde problemen. Dit ging van uitputting tot mensen met het chronisch vermoeidheidssyndroom. Bij mijn zoektocht naar efficiënte behandelmethoden, viel het me steeds op dat er een subgroep mensen met stress gerelateerde problemen eigenlijk wel goed met stress konden omgaan. Hun probleem was eerder dat ze steeds veel meer stressoren tegen kwamen in hun dagelijks leven. Het leek wel alsof hun lichaam geen weerwerk kon bieden aan de externe stimuli waar we doorheen de dag mee geconfronteerd worden. Deze subgroep van mensen leken een aantal dingen gemeen te hebben. Uiteindelijk viel ik op het onderzoek rond hooggevoe-

Ik vind het erg belangrijk dat er betrouwbare en correcte informatie wordt gegeven aan de mensen. Zoals ik al zei, kunnen de meeste mensen onder ons, wanneer geconfronteerd met klachten of symptomen gerelateerd aan stress of aanpassingsproblemen, zelf aan de slag met de juiste informatie. Anderen hebben dan weer wat ondersteuning nodig in dit proces. Er bestaan heel wat mogelijkheden. Vaak zijn we als mensen afhankelijk van de hulpverlener of arts waarbij we te rade gaan om de juiste weg te vinden in al deze mogelijkheden. Het is dus van primordiaal belang dat we de juiste informatie krijgen om een goede keuze te maken. Helaas merk ik nog al te vaak dat werken met mensen die leiden aan stressgerelateerde problemen, een enorme bron van inkomsten is voor heel wat hulpverleners. Hulpverleners zouden er ten allen tijde voor moeten zorgen dat mensen die (tijdelijk) hulp en ondersteuning nodig hebben, zo snel mogelijk weer zelf aan de slag kunnen. Met andere woorden, elke ondersteuning of interventie dient er op gericht te zijn om de cliënt of patiënt zo snel mogelijk weer zelfstandig zijn of haar uitdagingen het hoofd te laten bieden.

ligheid. Tegelijkertijd kwam ik in contact met Ilse Van den Daele die ondertussen een weg zocht om voor mensen met hooggevoeligheid om voor hen een veilige haven te creëren. Zo ging de bal aan het rollen.

Staat u achter de slogan? Kan u uw persoonlijke visie even toelichten? De slogan ‘Dag van het Gevoel, of hoe aandacht voor gevoeligheid tot een beter welzijn leidt …’ spreekt me erg aan zowel voor de inhoud als de manier waarop de slogan werd opgesteld. Ik licht dit even toe. Ons lichaam is een wonderlijk wezen; het is in staat om zich aan te passen aan zowat alles wat we in ons leven tegenkomen. Er wordt altijd een evenwicht gezocht in ons lichaam. Wat we echter niet zonder slag of stoot kunnen, is onszelf verloochenen. Wanneer we in situaties komen waarin we ons constant anders moeten voordoen dan we zijn, wreekt zich dat. We krijgen klachten, later symptomen en nog later worden we zelfs ziek. Ons lichaam toont ons eigenlijk dat we de weg naar onszelf terug moeten vinden om van de klachten, symptomen of ziekte af te raken. Ons lichaam laat ons voelen hoe we het beste voor onszelf kunnen zorgen. Vandaar dat meer aandacht voor gevoeligheid (of beter gezegd: hoe we ons voelen in

Hoe zal meer aandacht voor (hoog)gevoeligheid naar de toekomst toe het algemeen welzijn positief kunnen beïnvloeden? Voor mij is het belangrijk dat we laten voelen aan mensen dat er een plaats is voor iedereen. We zijn allemaal uniek met onze goede en minder goede kanten. In een tijdperk waar we alles wat maar enigszins van de norm afwijkt, een etiket willen opplakken, voelt men zich snel ‘anders’. Dat ‘anders’ voelen wordt dan al vaak geassocieerd met het gevoel geen plaats te krijgen in de maatschappij, afgewezen te worden of er niet bij te horen. Er is niets zo beperkend voor ons eigen ontwikkeling als te moeten vechten tegen gevoelens van afwijzing. Ik hoop dat meer aandacht voor onze eigenheid, een kentering kan betekenen voor de maatschappij waar etikettering op de eerste plaats staat. Ik hoop dat er meer ruimte komt om iedereen te aanvaarden zoals hij of zij is. ‘Anderszijn’ zou een verrijking moeten zijn, geen beperking. We kunnen zoveel leren van elkaar als we elkaar gewoon graag zien met onze eigen unieke kenmerken.

bepaalde situaties), tot een beter welzijn leidt.


De laatste jaren is er meer aandacht voor hooggevoeligheid gekomen. Ziet u daarin een evolutie? Als onderzoeker vind ik het altijd belangrijk om de juiste cijfers te gebruiken om evoluties in kaart te brengen. Deze cijfers zijn helaas niet voor handen. De vereniging ‘HSP Vlaanderen’ heeft zelf al heel wat werk verricht om hooggevoeligheid bekend te maken én vooral mensen die hier informatie rond nodig hebben te begeleiden in de zoektocht. Meer en meer zie ik artikels gepubliceerd of flyers liggen waardoor mensen sneller naar de juiste informatie worden geleid. Dit is zeker een verdienste van HSP Vlaanderen en Ilse. Tegelijkertijd ziet men een kentering komen in de

Welke invloed kan volgens jou meer aandacht voor hooggevoeligheid hebben Binnen het gezin? Ruimte geven aan elkaar is belangrijk voor onze ontwikkeling. Dat wil niet zeggen dat we als ouders elk gedrag van onze kinderen, moeten aanvaarden. Het wilt zeggen dat we niet per se iedereen willen laten worden wat we zelf zijn. Beschikbaar zijn zonder ons op te dringen. Zelf hoop ik dat er meer aandacht komt voor het versterken van onze unieke eigenschappen. Minder aandacht om net te worden zoals de rest en meer aanvaarding voor wat ons onderscheid van elkaar. Binnen de bredere leefomgeving, werk, vrije-

maatschappij. Het lijkt wel alsof we toch niet alles

tijdsbesteding, familierelaties, vrienden, …

meer in het juiste hokje willen stoppen. Het lijkt wel

Aandacht voor (hoog)gevoeligheid zou mee kunnen

alsof we toch begrepen hebben dat we ook niet alle

zorgen voor sensibilisatie van de gevaren van con-

klachten en symptomen met een pilletje de wereld

stant beschikbaar te zijn door onze gsm, internet,

zullen uit werken. Er wordt heel wat aandacht gege-

ipads , ... maar ook voor de vele prikkels die nu 24 op

ven aan zelfzorg, leren hoe we beter voor onszelf kun-

24 uur doorgaan. Ons verwerkingssysteem is hiervoor

nen zorgen om zo ook ziekten te voorkomen. De po-

niet gewapend. Het heeft rust nodig (lees: periodes

sitieve psychologie* is de laatste jaren ook in opmars.

zonder prikkels). Deze rustperioden zijn bijna onmo-

Niet focussen op wat fout gaat, maar aandacht naar

gelijk geworden. Altijd en overal worden we gecon-

datgene waar we sterk in zijn. Deze evolutie zien we

fronteerd met licht, geluid, lawaai, oncontroleerbare

in de klinische wereld maar ook op het arbeidsveld.

prikkels, .... waardoor we onszelf geen rust kunnen

Meer en meer zijn we er van overtuigd dat we niet

gunnen. Ons recuperatievermogen wordt hierdoor op

onze minder goede kanten moeten verbeteren maar

de proef gesteld. Bij (hoog)gevoelige mensen waar

ons vooral moeten richten op waar we sterk in zijn om

de mogelijkheden om prikkels uit te sluiten vermin-

vooruit te gaan. Deze evolutie heeft waarschijnlijk

derd is, is dit nog een veel groter probleem.

heel wat oorzakelijke factoren, niet in het minste het falen van de geneeskunde om elk medisch probleem

En binnen onze samenleving?

te genezen. Door de vergrijzing van de bevolking en

De samenleving kan baat hebben bij het ruimte bie-

de opmars van de chronische aandoeningen, zijn we

den aan (hoog)gevoelige mensen. Vaak ‘voelen’ ze

heel erg hard met onze neus op de feiten gedrukt.

heel snel bepaalde situaties aan waardoor ze waarde-

Enkele decennia geleden werden de artsen voorname-

volle kandidaten zijn voor tal van functies: leiding

lijk geconfronteerd met acute infecties. Door antibio-

geven, innovatie creëren, .... Mensen die in staat zijn

tica én een betere hygiëne hebben we de infectieziek-

om snel problemen te analyseren en heel wat non-

ten de kop in gedrukt. Ze zijn er nog steeds maar

verbale signalen gebruiken om tot beslissingen of si-

niet meer zo op de voorgrond. In de plaats daarvan

tuaties aan te voelen zijn van onschatbare waarde in

worden we meer en meer geconfronteerd met chroni-

een maatschappij. Ruimte scheppen voor elkaar en ook

sche aandoeningen omwille van onze leefstijl

voor (hoog)gevoelige mensen geeft hen weer een plaats

(voeding, minder bewegen, ....) en omdat we steeds

in de maatschappij.

ouder worden. Wat merkt u dat bijdraagt tot de draagkracht van hooggevoelige personen? Aanvaarding van de eigenheid én verwerking van het gevoel van afwijzing. Er zijn verschillende interventies die hiertoe kunnen bijdragen zoals relaxatie, mindfulness, emdr, ... Sommigen kunnen dit aan de hand van een zelfhulpboek of lotgenotencontact; anderen hebben een duwtje in de rug nodig via begeleiding of therapie. Heeft u nog één boodschap mee te geven! Don’t worry about what people might think about you. (*) Positieve psychologie is een stroming binnen de psychologie waarbij de aandacht wordt gericht op de sterke kanten van de mens. Niet langer staat het bestrijden van psychische klachten centraal, maar het ontwikkelen van krachten.

They are much too busy worrying about what you might think about them! Denk niet aan wat anderen over jou kunnen denken; zij zijn bezig met wat jij over hen denkt!


Wat vindt u daarin belangrijk?


Wanneer kinderen omwille van gedrag of gevoelens in de nabije omgeving of op school stuiten op problemen of onbegrip, is het belangrijk om hierover te kunnen

Hilde Timmermans Studiedienst Gezinsbond

praten. Voor de Gezinsbond betekent dit niet dat dit ‘anders’ zijn daarom moet geproblematiseerd worden, of als een ‘stoornis’ moet bekeken en behandeld worden. De huidige ‘diagnosedrang’ is voor ons zeker geen wenselijke evolutie. Elk kind, met gelijk welke zorgnood, heeft recht op de nodige aandacht, los van enige diagnose. Talenten en sterke kanten moeten

Van waaruit uw betrokkenheid met dit thema? Als gezinsbeweging trekken we ons het welzijn van

hierin zeker evenveel ruimte krijgen voor ontwikkeling dan het werken aan zogenaamde ‘tekorten’.

gezinnen aan, en willen we dat ook bevorderen. Dit welzijn wordt zeker niet alleen bereikt met het opvul-

Niet genoeg aandacht voor onze gevoelens en

len van materiële noden. Warme vriendschaps-, op-

die van de ander heeft een sterke invloed op het

voedings- en partnerrelaties zijn voor gezinnen zeker

algemeen welzijn van vandaag. Hoe zal meer

zo belangrijk. Onze vormingsthema’s ‘Luister nu eens

aandacht voor (hoog)gevoeligheid naar de toe-

naar mij’, ‘Mag ik triest zijn’ en ‘Ook zo gevoelig?’ zijn

komst toe het algemeen welzijn positief kunnen

onderwerpen die gevoelens van kinderen centraal

beïnvloeden? Gevoelens zijn een essentieel onder-

stellen. In ons opvoedings- en gezinsondersteunend

deel van het mens zijn. Niet erkend worden in je ge-

aanbod sluiten we aan bij vragen die gezinnen bezig

voelens staat gelijk met het miskennen van een be-

houden. De dagelijkse ‘input’ van leden zijn voor ons

langrijk deel van jezelf. Schouderklopjes geven kinde-

een belangrijke ‘barometer’. Zo ontstond ook het vor-

ren vleugels, iedereen heeft nood aan succeservarin-

mingsprogramma: ‘Opgroeien met een etiketje’. Het

gen of het gevoel begrepen te worden. Vaak is het

grote succes van deze vormingsactiviteit bracht ons

spreken over ‘tekorten’ of ‘zwakheden’ overigens erg

ertoe om gezinnen rond dit thema te bevragen. Een

relatief en situatiegebonden. In ons onderzoek geven

200-tal ouders van kinderen met diverse diagnoses en

ouders aan dat in ons prestatiegerichte onderwijs,

‘labels’ bezorgden ons hun ervaringen. Hooggevoeli-

kinderen veel te veel geconfronteerd worden met wat

gheid’ bleek uit de reacties een belangrijk thema te

er niet zo goed lukt, en veel minder met talenten, die

zijn.

ze buiten de schoolmuren wel kunnen ontwikkelen.

Staat u achter de slogan van de Dag van het ge-

Een kind dat moeilijk stil kan zitten maar barst van de

voel?

ideeën, heeft vaak een woelige schoolloopbaan, maar

De slogan van de Dag van het Gevoel slaat de nagel

kan op andere domeinen schitteren. Hetzelfde geldt

op de kop. Meer aandacht voor gevoeligheid en bij

voor een (hoog)gevoelig kind. Een groot empatisch

uitbreiding meer aandacht voor de ‘eigenheid’ van alle

vermogen is in het omgaan met mensen van onschat-

kinderen en volwassenen draagt bij tot betere relaties

bare waarde, maar wordt soms als zwak afgedaan in

en meer welbevinden. Uit het hoger vermelde bele-

situaties waarin enkel winnen van tel is.

vingsonderzoek bij ouders van kinderen met etiketjes

Wanneer we kiezen voor een samenleving waarin

bleek dit een belangrijke gedeelde vraag te zijn, over

iedereen de kans krijgt om het beste van zichzelf te

alle diagnoses en labels heen. Ouders merken op dat

geven, kiezen we voor een maatschappij waarin men-

‘buitenbeentjes’ -kinderen die ‘anders’ dan gemiddeld

sen gerespecteerd worden omwille van hun persoon-

reageren of leren- vaak te kampen hebben met een

lijkheid, en minder omwille van hun ‘inzetbaarheid’

laag zelfwaardegevoel, net omwille van de vele nega-

binnen een zuiver economische logica. In dat laatste

tieve reacties of het onbegrip dat ze ervaren. Wan-

scenario moeten mensen hun gevoelens vaak noodge-

neer kinderen en hun ouders voelen dat dit ‘anders’

dwongen opzij schuiven, met alle mogelijke nefaste

zijn niet langer bekeken wordt als een tekort, maar

gevolgen van dien.

absoluut ook een sterkte kan zijn, verhoogt het welbevinden en hierdoor ook het zelfvertrouwen.

Ons land scoort hoog op internationale onderwijsindicatoren, maar niet als het gaat om het welbevinden van jongeren en volwassenen. We hebben één van de hoogste suïcidecijfers. Praten over gevoelens is in onze samenleving nog steeds geen vanzelfsprekendheid. We beschikken hiertoe over onvoldoende cultuur (durven

en

kunnen

spreken

over)

en

structuur

(voorzieningen, erkenning psychotherapie,…) Mondjesmaat komt hier gelukkig verandering in.


De laatste jaren is er al meer aandacht voor

En binnen onze samenleving?

hooggevoeligheid gekomen. Ziet u daarin evolu-

In een warme samenleving is de totaalbenadering van

tie?

mensen essentieel. Die totaalbenadering wordt onvol-

Mede dankzij belangengroepen zoals HSP Vlaanderen

doende weerspiegeld in onze geestelijke gezondheids-

is hooggevoeligheid op de agenda gezet. Hulpverle-

zorg. Terwijl iedereen ervan overtuigd is dat niet en-

ners, CLB’s en leerkrachten zijn er stilaan mee ver-

kel medicatie, maar ook psychotherapie en psycho-

trouwd. Toch geven ouders ook aan dat een grotere

educatie een belangrijke bron van steun zijn, worden

bekendheid niet altijd betekent dat er daadwerkelijk

deze laatste slechts heel beperkt terugbetaald. Van-

rekening mee wordt gehouden. Er is een enorme stij-

daag wordt een ‘probleem’ ook snel bij een individu

ging van labels en diagnoses, maar tegelijk worden

gelegd, als een vorm van onaangepast gedrag, terwijl

ze vandaag sterk geminimaliseerd. De huidige koppe-

het functioneren van onze samenleving niet in vraag

ling van diagnoses aan aangepaste zorg - alleen met

wordt gesteld. Te grote nadruk op het label vernauwt

een ‘etiket’ krijg je een ticket tot zorg –, heeft immers

de blik waarmee we kijken. Gaat het om onaangepast

geleid tot een soort ‘jacht’ op diagnoses. Deze wild-

of

groei aan labels zorgt voor een inflatie, de waarde en

senkronkels’ of zorgt te veel druk van buitenaf voor

betekenis ervan dreigt te verdwijnen. Met het cliché

drukke kinderen of kinderen die afhaken omdat ze

‘als je iedereen laat testen, hebben we allemaal wel

niet aan de (te) hoge verwachtingen kunnen voldoen?

iets’, wordt het kind met het badwater weggegooid.

Nemen we een foto van een kind op een bepaald mo-

Daarom vindt de Gezinsbond het erg belangrijk dat er

ment of bekijken we de hele film, de volledige set met

minder wordt gefocust op labels, en meer wordt ge-

alle co-acteurs die een rol spelen in het leven van een

luisterd naar de concrete zorgvraag van kinderen en

kind? Een scherpstelling is nodig om te zoeken naar

hun ouders. Wat loopt er moeilijk, wat gaat er goed,

een totaalaanpak, vanuit een interactionistische visie.

in welke situaties gebeurt dit, en hoe kunnen we er

Hoe kan de onmiddellijke en ruimere omgeving, de

samen iets aan doen? Labels of diagnoses zijn dan op

hele samenleving

zich minder van tel. Het ene kind met label x kan ove-

hulpvraag van kinderen? De eigen stem van kinderen

rigens heel andere noden hebben dan een ander kind

moet hierbij maximaal aan bod komen.

storend

gedrag

te

wijten

aan

‘grillige

her-

beter afgestemd worden op de

met hetzelfde label. Een differentiërende aanpak op school of vrije tijd is geen kwestie van het afhandelen van vaste afvinklijstjes voor elk label Een label of

Wat merkt u dat bijdraagt tot de draagkracht

diagnose kan verhelderend zijn, en in die zin is erken-

van hooggevoelige personen?

ning ervan belangrijk, maar anderzijds betekenen

Uit ons onderzoek blijkt dat – nog meer dan expertise

‘etiketjes’ niets zonder aangepaste zorg en begrip.

en deskundigheid- een open communicatie, begrip en

Daarom zijn we erg gewonnen voor meer handelings-

respect, en aandacht voor de sterke kanten van elk

gericht werken op school.

individu, belangrijke succesfactoren zijn in het omgaan met kinderen met gelijk welk ‘label’.

Welke invloed kan volgens jou meer aandacht voor hooggevoeligheid hebben - binnen het gezin?

Heeft u nog één boodschap mee te geven?

Spreken over (hoog)gevoeligheid kan zorgen voor

Voor de Nederlandse dichter Lucebert is ‘alles van

betere gezinsrelaties. Vaak zijn die relaties al erg

waarde weerloos’. Vandaag is het even belangrijk te

hecht, omwille van een gedeelde hooggevoeligheid en

stellen dat een wereld zonder gevoel waardeloos is.

(h)erkenning. In andere gevallen kan meer uitleg over elkaars eigenheid leiden tot meer respect, aanvaarding en rekening houden met elkaars manier van zijn. - binnen de bredere leefomgeving, werk, vrijetijdsbesteding, familierelaties, vrienden, ... Ook in de bredere omgeving van hooggevoelige personen kan enige duiding nodig zijn wanneer onbegrip of vooroordelen zorgen voor spanningen of uitsluiting. Soms zijn er ook fysieke aanpassingen nodig, zoals een rustige plek in de klas, het wegnemen van storende prikkels, komaf maken met overbodige competitieve aspecten, mijden van te drukke agenda’s of te drukke omgeving, of gewoon de tijd en de kans gunnen om zich even terug te trekken…

“Focus op kinderen met een etiketje. Een belevingsonderzoek bij ouders.” kan je bestellen bij de studiedienst, tel: 02 507 88 77 of per e-mail: [email protected]. De publicatie kost 10 euro. Leden van de Gezinsbond betalen slechts 7 euro (+ 1,70 euro verzendingskosten)


De laatste jaren merk ik dat meer volwassenen stil-


staan bij de uitspraak "Ik kan dat niet!" van een kind. Waar er vroeger meer gezegd werd “hij is lui” of “niet flauw doen, doorgaan!”, wordt er nu toch meer geluisterd. Hoewel er nog veel werk is omwille van 2 rede-

Marc Litière

nen: omdat de meeste volwassenen nog niet weten

Auteur van : ‘Ik kan dat niet’ zegt mijn kind

hoe ze bij gevoeligheid en faalangst moeten optreden of hoe ze moeten vermijden dat een kind in een vicieuze cirkel terecht komt: ik kan dat niet; ik doe dat niet; ik leer niet bij; dus kan ik het niet; dus doe ik het niet…enz. anderzijds merken volwassenen dat kinderen ‘aangeleerde hulpeloosheid’ hebben omdat zij als ouder of leerkracht teveel voor hen doen om

Als psychomotorisch systeemtherapeut werk ik reeds

het falen te vermijden. Zo leren kinderen niet zelf op-

29 jaar met kinderen met allerhande moeilijkheden.

lossingen zoeken, blijven ze met een laag zelfvertrou-

Veel kinderen met motorische- en leermoeilijkheden

wen zitten en ontwikkelen ze niet adekwaat.

zijn erg gevoelig of krijgen niet de juiste benadering of feedback. Er is veel faalangst en angst bij deze kinderen en zij vinden regelmatig de opdrachten, de school, de verwachtingen en ‘de wereld’ overweldigend. Staat u achter de van de slogan van de Dag van het Gevoel ? Ja, zeker. Als we allemaal meer luisteren naar kinderen, beter kijken naar kinderen en proberen om hen beter aan te voelen, dan zal dit leiden tot een beter welzijn voor deze kinderen, een beter begrip en een betere maatschappij.

Aan de basis ligt ‘aandacht’. Onze maatschappij is onpersoonlijker, sneller, harder en veel volwassenen zijn zelf ook erg gevoelig of faalangstig en ze herkennen dit bij hun kinderen. En deze herkenning is een eerste stap, zowel bij jezelf als bij de kinderen. Daarna komt erkenning en daarna kunnen we handelen. Welke invloed kan meer aandacht voor gevoeligheid hebben binnen het gezin, de bredere leefomgeving en onze samenleving? Gezin:

meer zelfvertrouwen, minder angst.

Leefomgeving: meer begrip, meer aandacht, meer geduld.

Wat vindt u daarin belangrijk? Belangrijk is om te proberen te kijken door de ogen van het kind en een moeilijkheid of probleem te bena-

Samenleving:

minder stress, meer persoonlijk,

deren vanuit zijn ogen. Waarom zegt een kind "Ik kan

arm en gevoelig contact.

dat niet!" en welk is de boodschap die er wordt overgebracht ?

meer verdraagzaamheid,

Wat draagt bij tot de draagkracht van hooggevoelige personen? Positiviteit, mogen falen, luisteren naar, verwachtingen laten dalen.

De boodschap van Marc Volg je gevoel, maar doe het met mate


Schrijf mee aan De Cocon

Vrijwilligers gezocht HSP Vlaanderen heeft vacatures voor vrijwillige medewerkers:

Graag doen wij beroep op jou om aan ‘De Cocon’ mee te werken. Op die manier blijven we dit magazine steeds opnieuw boeiend en verrijkend maken.

Vrijwillige huisschrijver HSP Vlaanderen

• inhoudelijk op de hoogte en sterk geïnteresseerd in hooggevoeligheid

Hieronder vind je alvast enkele thema's voor de vol-

• Ervaringsdeskundige

gende edities van 2013. Kruip in je pen, ga aan de

• Zin voor onderzoek en taal

slag en laat je creativiteit en ervaringen samensmelten tot een boeiende mix.

• bij voorkeur met ervaring

Heb je niet veel inspiratie, dan kan een korte getuigenis of schets van een bepaalde gebeurtenis binnen

Vrijwilliger voor aansturen vrijwilligerswerking

een thema, deel uitmaken van een artikel dat wij

• je hebt ervaring als leidinggevende (eventueel uit

dan samenstellen. Je mede-HSP’ s danken je alvast.

Juni 2013 - Cocon 51

HR dienst)

• je bent 2 à 3 dagen per week beschikbaar • je bent communicatief en je staat open voor het

Mee met je tijd? of net liever niet? : Geen rijbe-

anders zijn van elk individu .

wijs, geen internet? Waarom kiezen hooggevoeligen vaak voor deze weg? Wat zijn de voordelen en de nadelen? Weegt het ene op tegen het andere? Zorgt de strijd tegen de evolutie dan niet voor nog meer isolatie? Wat doet reizen met jou? Ga je graag op vakantie? Met 2? Met de kinderen of zonder? Met familie of vrienden? Blijf je liever thuis? Vertel ons je relaas, je ergernissen en anekdotes, … Mail naar [email protected] met vermelding

Vrijwilligers gezocht

• voor het opvolgen van de administratie van de HSP-Praatkaffees (1 dag in de week)

• voor het opvolgen van de ledenadministratie (1 tot 2 dagen in de week)

• voor de organisatie en opvolgen van de lezingen (1 dag in de week)

van ‘artikel cc50, titel van je inspiratie en je naam’.

Augustus 2013 - Cocon 52

Wij zoeken nog … Wij zijn nog op zoek naar kandidaten vrijwillige

Medicatie en HSP : Hoe reageer jij op medicatie?

begeleiders voor HSP-Praatkaffees te Noord-

Als de gewone mens, of net iets anders? Vertel je

Limburg (Peer – Overpelt of Bocholt), Gent, Leuven,

verhaal, een anekdote, je relaas. Hoe reageerde de

Diest, Kasterlee, …?

huisarts op jouw reactie op medicatie, wanneer je

Elk team bestaat uit 2 tot 3 begeleiders. Ben je vlot

hem erover vertelde? Seizoensthema : Straks terug

met mensen, ben je zelf al een stuk geëvolueerd in je

naar school. Hoe reageert je kind op de aanvang van

groeiproces als HSP, heb je misschien ervaring met de

een nieuw schooljaar? Waar ben je bang voor met

begeleiding van groepen? Ben je enthousiast om iets

betrekking van de reacties van je kind? Hoe reageer

mee te kunnen betekenen voor je mede-HSP?

(de) jij erop als student? Misschien ben je wel leerkracht of werk je op een andere manier in het onder-

Je weet al min. één jaar dat je hooggevoelig bent en

wijs? Wat doet die nieuwe start in september telkens

hebt er al boeken over doorgenomen. Je bent bereid

met jou? Vertel ons je relaas, en anekdotes, …

om je voor min. anderhalf jaar te engageren, minimum één avond per maand, niet tijdens de school-

Oktober 2013 - Cocon 53

vakanties. Ga zeker eens langs op enkele bestaande praatkaffees om indrukken op te doen!

HSP op de werkvloer : Waar heb je last van? Wat vreet het meeste energie op je werk? Wat doen rod-

Interesse? Zend ons je CV en motivatie naar e-mail:

dels met jou? Of interne politieke spelletjes en ma-

[email protected] met de vermelding

noeuvres? Wat doet het onbegrip van collega's en/of

‘HSP Praatkaffee + naam + stad’stad’, en omschrijf

je 'baas' met jou? Probeer jij begrip op te brengen

ons je ervaringen en/of motivatie in dit kader

voor de leefwereld van de collega's om je heen? Heb jij tips om efficiënt te kunnen werken in een landschapskantoor met veel lawaai en beweging?


Volwassenen maart "Omgaan met hooggevoeligheid" te Wachtebeke vrijdag, 29 maart, 2013 - 13:30 tot 16:00 Provincie Oost-Vlaanderen CC Wachtebeke, Keurezaal - Dr. J. Persynplein 6 - 9185 Wachtebeke - Door: Linda T’Kindt - Hoog Sensitieve Personen, zijn gevoeliger dan gemiddeld voor stemmingen van anderen, voor licht, geuren, geluiden en drukte. Daardoor raak je sneller overprikkeld. HSP is geen ziekte maar een karaktertrek met verschillende eigenschappen. Vaak ben je ook gewetensvol, zorgzaam, intuïtief en denk je na over de diepere zin van het leven. Indien je die hooggevoeligheid camoufleert of niet erkent, kan het de oorzaak zijn van fysieke en/ of psychische problemen. In deze lezing, voor hooggevoelige mensen en voor diegenen die meer hierover willen weten, krijg je informatie over wat hooggevoeligheid is en hoe je er bewuster mee kan omgaan. Ism Cultuurcentrum Wachtebeke, Seniorenclub Wachtebeke en HSP Vlaanderen. Inschrijven kan vanaf 20 december 2012 via CC Wachtebeke, (09) 337 77 36 of [email protected]

april "Omgaan met (je) hooggevoeligheid" te Hasselt dinsdag, 2 april, 2013 - 20:00 tot 22:00 Provincie Limburg CM Limburg - Prins-Bisschopssingel 75 - 3500 Hasselt - Door: Reinhilde Vermeulen - Wat is hooggevoeligheid? Wat zijn de kenmerken? Wat kunnen de gevolgen ervan zijn in deze maatschappij? Hoe leer je beter met je eigen hooggevoeligheid omgaan? Dit en veel meer wordt op deze info-avond aan bod gebracht. Er is ruimschoots gelegenheid tot vraagstelling! inschrijven uitsluitend via www.cm.be of 011/28.04.45 of [email protected]

"Dag van het Gevoel 2013" te Gent zaterdag, 20 april, 2013 - 09:30 tot 17:00 Provincie Oost-Vlaanderen UGent Auditorium Quetelet - Tweekerkenstraat 2 - 9000 Gent - Door: meerdere sprekers - Neem een kijkje op www.dagvanhetgevoel.be ! Daar kan je alle info terugvinden over het programma, de sprekers enz.

'Gevoel' en 'omgaan met je gevoel' gaan in deze veeleisende en drukke maatschappij een

steeds grotere rol spelen. Er rust nog steeds een taboe op. Stress is een probleem dat vaak voorkomt uit 'je gevoel geen plaats meer te kunnen geven in het leven'. Dit soort stress zorgt meer en meer voor ernstige gezondheidsproblemen. Volwassenen lopen dan meer risico op stressgerelateerde aandoeningen zoals o.m. burn-out, depressie, cvs en fibromyalgie. Kinderen vertonen dan vaak gedrags- en/of leerproblemen. Om het algemeen welzijn te bevorderen in onze samenleving ijvert HSP Vlaanderen voor meer ruimte en aandacht voor gevoeligheid in deze maatschappij. Vandaar deze Dag van het Gevoel die intussen aan zijn 2e editie is. 'Een hooggevoelig persoon is als een plantje. Het soort zaad dat de grond ingaat - je aangeboren karakter - is maar een deeltje van het verhaal. De kwaliteit van aarde, water, zon en verzorging heeft ook een sterke invloed op de volgroeide plant die jij nu bent. Als je je talenten en je intuïtie op de juiste manier verzorgt en aanwendt, zal ook jij floreren en openbloeien.' Citaat Elaine Aron Inschrijven kan enkel via onderstaande link, Gelieve alle informatie grondig door te nemen bij inschrijven aub.

"Omgaan met je Hooggevoeligheid" te Gent vrijdag, 26 april, 2013 - 13:30 tot 16:00 Provincie Oost-Vlaanderen Vormingplus Gent-Eeklo - Reigerstraat 8 - 9000 Gent - Door: Linda T'Kindt - Hoog Sensitieve Personen, zijn gevoeliger dan gemiddeld voor stemmingen van anderen, voor licht, geuren, geluiden en drukte. Daardoor raak je sneller overprikkeld. HSP is geen ziekte maar een karaktertrek met verschillende eigenschappen. Vaak ben je ook gewetensvol, zorgzaam, intuïtief en denk je na over de diepere zin van het leven. Indien je die hooggevoeligheid camoufleert of niet erkent, kan het de oorzaak zijn van fysieke en/of psychische problemen. In deze lezing, voor hooggevoelige mensen en voor diegenen die meer hierover willen weten, krijg je informatie over wat hooggevoeligheid is en hoe je er bewuster mee kan omgaan. Inschrijven kan vanaf 20 december 2012 via www.vormingplusgent-eeklo.be


mei 3-delige cursus "Hooggevoeligheid, vermoeidheid en zelfzorg" te Gent vrijdag, 17 mei, 2013 - 13:30 tot 16:00 Provincie Oost-Vlaanderen Vormingplus Gent-Eeklo - Reigerstraat 8 - 9000 Gent - Door: Nancy De Mits: coach en begeleider - Vele hooggevoelige mensen hebben last van een matig tot ernstig energietekort tot zelfs stressgerelateerde aandoeningen zoals burn-out, CVS, fibromyalgie en depressie. Hoe komt dat ? Welke factoren hebben hiermee te maken ? Op welke zaken kunnen we letten om daar beter mee te leren omgaan ? Wat is zelfzorg juist ? Hoe kunnen we dit beter in ons dagelijks leven integreren ? Hoe komt het dat we zoveel moeite hebben aan zelfzorg te doen ? Op deze en nog vele andere vragen proberen we samen een antwoord te vinden. We gaan ook aan de slag met oefeningen. De cursus gaat door op vrijdagnamiddag 17, 24 & 31 mei 2013 telkens van 13u30 tot 16u00. Vanaf 20 december 2012 kan u zich inschrijven via www.vormingplusgent-eeklo.be

september “Zelfcoaching voor (hoog)gevoelige personen” te Gent zaterdag, 14 september, 2013 - 10:00 tot 16:30 Provincie Oost-Vlaanderen zaaltje naast I&C centrum - P. Van Duyseplein 12 A - 9000 Gent - Voor leden: €295,00 - niet-leden: €345,00 - Door: Nancy De Mits: coach en begeleider - Wat belet je om de dingen te doen die je wil doen? Wat blokkeert je om de zaken te zeggen die je wil zeggen? Wat belet je om te zijn wie je wil zijn? Met deze cursus brengen we een proces op gang waarbij diverse tools worden aangereikt om het leven een nieuwe wending te geven met een beter zelfbeeld, groter zelfvertrouwen en een nieuwe assertievere levenshouding. We gaan samen op zoek naar jouw eigen kracht, talenten en innerlijke flow. Voor het beter leren omgaan met je hooggevoeligheid! We werken uitgebreid rond volgende thema's : Wat betekent hooggevoelig zijn voor mij! Gedachten zijn krachten: over zelfbeeld en zelfzorg. Ken jezelf. Communicatie en relaties. Intuïtie en zingeving. Voeding en beweging. Relaxatie: Mindfulness, yoga, visualisatie, meditatie. Deze 5-delige cursus gaat door op volgende zaterdagen : 14/09, 28/09, 12/10, 26/10, 9/11, telkens van 10u tot 16u30. Houd ook 16/11 als extra datum vrij voor noodsituaties, bv. ziekte van de lesgever. Je krijgt tussentijdse opdrachten mee en een beperkte literatuurlijst, om de cursus te vervolledigen. Min. 10, max 15 deelnemers. Drankjes inbegrepen. Gespreide betaling mogelijk op aanvraag via mail naar [email protected] met vermelding: 'ZC - gespreide betaling'. - Inschrijven via www.hspvlaanderen.be > agenda.

Jongvolwassenen maart Afstudeerbeurs 2013 te Gent dinsdag, 26 maart, 2013 - 12:00 tot 18:00 Provincie Oost-Vlaanderen ICC Ghent - Van Rysselberghedreef 2 - 9000 Gent - De Afstudeerbeurs wil je helpen bij je zoektocht naar een eerste job. Daarnaast willen we ook de werkgevers in contact brengen met jong talent. Je vindt op de beurs allerhande informatie met betrekking tot de overstap van student naar professional. Ben je klaar voor je eerste stappen op de arbeidsmarkt, laat je dan informeren over de verschillende mogelijkheden tijdens één van onze infosessies of bedrijfspresentaties. HSP Vlaanderen zal ook aanwezig zijn ! Voor meer informatie kan u terecht op http://afstudeerbeurs.augent.be. Online registreren mogelijk vanaf februari 2013.

Kinderen en jongeren maart “Mijn kind is hooggevoelig, etiket of nieuwe start” te Beernem dinsdag, 26 maart, 2013 - 19:30 tot 22:00 Provincie West-Vlaanderen Hoofdbibliotheek Beernem - C. Marichalstraat 1 - 8730 Beernem - Door: Linda T'Kindt - Interactieve lezing over wat hooggevoeligheid inhoudt en hoe je er mee omgaat bij kinderen. Voor iedereen die op één of andere manier in de opvoeding van kinderen betrokken is. Ism Bibliotheek Beernem. Wij komen deze avond samen in de polyvalente zaal van de hoofdbibliotheek. Inschrijven voor 20 maart 2013 via [email protected] of (050) 78 11 28.


"Mijn kind is hooggevoelig, etiket of nieuwe start?" te Westerlo woensdag, 27 maart, 2013 - 19:30 tot 22:00 Provincie Antwerpen Bib Westerlo - Kasteelpark 5 - 2260 Westerlo - Door: Ilse Van den Daele - Interactieve lezing over wat hooggevoeligheid inhoudt en hoe je er mee omgaat bij kinderen. Voor iedereen die op één of andere manier in de opvoeding van kinderen betrokken is. Ruimschoots gelegenheid tot vraagstelling. Meer informatie kan u ook vinden op www.bibwesterlo.be. Inschrijving via [email protected] of (014) 54 94 62 april Ontdek onze kinderkampen Groeikracht ! woensdag, 3 april, 2013 - 13:30 tot 17:30 Provincie Oost-Vlaanderen De Cocon HSP Vlaanderen - P. Van Duyseplein 12 A - 9000 Gent - Voor leden: €20,00 - niet-leden: €22,00 - Door: Linda T'Kindt - Een namiddag waarop je de kans krijgt om met de begeleiding kennis te maken en te ontdekken wat de kinderkampen 'Groeikracht' inhouden. Samen ontdekken we hoe je de drempel tot deelname aan het kamp kan overwinnen. Alle vragen van de deelnemer(s) en de ouder(s) worden op een discrete en respectvolle manier beantwoord. Bovendien reiken we je handvatten aan om beter aan de slag te kunnen met jouw hooggevoelig kind, afgestemd op de methodieken die tijdens de zomervakantie aan bod komen. Graag bij inschrijving van deze info-namiddag het tijdstip vermelden dat jouw het beste past. Wij nemen terug contact op, om het uur te bevestigen. De prijs is berekend per gezin en niet per persoon ! Deze datum past echt niet of je wenst vroeger kennis te maken? Neem vrijblijvend contact op, dan bekijken we een ander tijdstip. - Inschrijven via www.hspvlaanderen.be > agenda.

3-delige cursus "Omgaan met je hooggevoelig kind" te Gent *VOLZET* maandag, 15 april, 2013 - 19:30 tot 22:00 Provincie Oost-Vlaanderen Vormingplus Gent-Eeklo - Reigerstraat 8 - 9000 Gent - Door: Linda T'Kindt - Deze cursus is bedoeld voor mama's en papa's van hooggevoelige kinderen in het kleuter- en basisonderwijs. We werken rond opvoedingstips, inzichten en vaardigheden voor een evenwichtiger gezinsleven. Thema's zijn: communiceren met je hooggevoelig kind, leren omgaan met emoties, grenzen stellen, aanpak van conflictsituaties thuis en op school,... en meer. Je krijgt ook boeksuggesties. Van de cursisten vragen we een basiskennis, bvb. al een lezing bijgewoond hebben, een boek of een website gelezen hebben rond omgaan met hooggevoelige kinderen. Telkens op maandag van 19u30 tot 22u - ; 15/04 - 22/04 en 29/04 2013. Een organisatie van Vormingplus GentEeklo en HSP Vlaanderen INSCHRIJVEN VANAF 20 december 2012 EN INFO UITSLUITEND via Vormingplus GentEeklo: 09/224 22 65 ; [email protected], www.vormingplusgent-eeklo.be http:// www2.vormingplusgent-eeklo.be/ In mei wordt deze cursus opnieuw gegeven, inschrijving hiervoor nu reeds.

Virbo Happening dinsdag, 23 april, 2013 - 09:00 tot 15:00 Provincie Vlaams-Brabant Seminariecentrum Semcom - Vlieghavenlaan 21 - 3140 Keerbergen - De VIRBO Happening voor leerkrachten en directie scholen komt er opnieuw aan. Op deze doorlopend didactische beurs zal HSP Vlaanderen een workshop verzorgen. Programma en meer details volgen zo snel mogelijk. Hou de website www.virbo.be in de gaten !

Bezoeken beurs en workshops zijn gratis !

"Mijn kind is hooggevoelig, etiket of nieuwe start?" te Gent dinsdag, 30 april, 2013 - 19:30 tot 22:00 Provincie Oost-Vlaanderen De Cocon HSP Vlaanderen - P. Van Duyseplein 12 A - 9000 Gent - Voor leden: €10,00 - niet-leden: €12,00 - Door: Linda T'Kindt - Linda T'Kindt, coördinator van de kinderkampen van HSP Vlaanderen en mede-auteur van het boek "Mijn kind is hooggevoelig" zal die avond jullie wegwijzer zijn in het omgaan met hooggevoelige kinderen. Een hooggevoelig kind heeft een extra gevoelig zenuwstelsel en is dus gevoeliger voor prikkels en indrukken van de buitenwereld. Daarom heeft het kind meer tijd nodig om de voortdurende stroom aan prikkels en indrukken te verwerken. Het moet zich regelmatig kunnen terugtrekken of afsluiten. Dikwijls is het kind zich daar niet bewust van of krijgt het de kans niet. Als gevolg daarvan raakt het over zijn toeren, geïrriteerd en/of oververmoeid. Deze info-avond is bedoeld voor (groot)ouders, opvoeders, leerkrachten, zorgcoördinatoren en geïnteresseerden. We bespreken hoe je een hooggevoelig kind kan herkennen en hoe je ermee kan omgaan. Na de pauze ruimschoots de tijd om vragen te stellen over hooggevoeligheid, de kinderkampen, ouderbegeleiding, enz.

- Inschrijven via www.hspvlaanderen.be > agenda.


mei "Omgaan met hooggevoelige kinderen" te Hasselt dinsdag, 7 mei, 2013 - 20:00 tot 22:00 Provincie Limburg CM Hoofdkantoor - Prins-Bisschopssingel 75 - 3500 Hasselt - Door: Ilse Van den Daele - Een hooggevoelig kind heeft een extra gevoelig zenuwstelsel en is dus gevoeliger voor prikkels en indrukken van de buitenwereld. Daarom hij het meer tijd nodig om de voortdurende stroom aan prikkels en indrukken te verwerken. Het moet zich regelmatig kunnen terugtrekken of afsluiten. Dikwijls is het kind zich daar niet bewust van of krijgt het de kans niet. Als gevolg daarvan raakt het over zijn toeren, geïrriteerd en/of oververmoeid. Deze infoavond is bedoeld voor (groot)ouders, opvoeders, leerkrachten, zorgcoördinatoren en geïnteresseerden. We bespreken hoe je een hooggevoelig kind kan herkennen en hoe je ermee kan omgaan.

Inschrijven kan via gezond-

[email protected] of telefonisch via (011) 280 445

3-delige cursus "Omgaan met je hooggevoelig kind" te Gent dinsdag, 14 mei, 2013 - 19:30 tot 22:00 Provincie Oost-Vlaanderen Vormingplus Gent-Eeklo - Reigerstraat 8 - 9000 Gent - Door: Linda T'Kindt - Deze cursus is bedoeld voor mama's en papa's van hooggevoelige kinderen in het kleuter- en basisonderwijs. We werken rond opvoedingstips, inzichten en vaardigheden voor een evenwichtiger gezinsleven. Thema's zijn: communiceren met je hooggevoelig kind, leren omgaan met emoties, grenzen stellen, aanpak van conflictsituaties thuis en op school,... en meer. Je krijgt ook boeksuggesties. Van de cursisten vragen we een basiskennis, bvb. al een lezing bijgewoond hebben, een boek of een website gelezen hebben rond omgaan met hooggevoelige kinderen. Telkens op dinsdag van 19u30 tot 22u00 - ; 14/05 - 21/05 en 28/05, een organisatie van Vormingplus GentEeklo en HSP Vlaanderen INSCHRIJVEN VANAF eind februari 2013 EN INFO UITSLUITEND via Vormingplus GentEeklo: 09/224 22 65; [email protected], www.vormingplusgent-eeklo.be http:// www2.vormingplusgent-eeklo.be/

"Omgaan met hooggevoelige kinderen" te Wetteren maandag, 20 mei, 2013 - 20:00 tot 22:00 Provincie Oost-Vlaanderen Het Kasteeltje - De Warande - Warandelaan 14 - 9230 Wetteren - Een hooggevoelig kind heeft een extra gevoelig zenuwstelsel en is dus gevoeliger voor prikkels en indrukken van de buitenwereld. Daarom heeft het meer tijd nodig om de voortdurende stroom aan prikkels en indrukken te verwerken. Het moet zich regelmatig kunnen terugtrekken of afsluiten. Dikwijls is het kind zich daar niet bewust van of krijgt het de kans niet. Als gevolg daarvan raakt het over zijn toeren, geïrriteerd en/of oververmoeid. Deze info-avond is bedoeld voor (groot)ouders, opvoeders, leerkrachten, zorgcoördinatoren en geïnteresseerden. We bespreken hoe je een hooggevoelig kind kan herkennen en hoe je ermee kan omgaan. ISM Bekina Oost-Vlaanderen, werkgroep voor (hoog)begaafde kinderen en jongeren. Voor meer info kan u terecht bij Bekina (regio Oost-Vlaanderen) Mevr. Sabine Sypré - (09) 233 67 69 - [email protected] Inschrijven kan via : http:// www.bekina.org/agenda/bekijk/hoogbegaafdheid-en-hoogsensitiviteit

"Mijn kind is hooggevoelig, etiket of nieuwe start?" te Bocholt woensdag, 22 mei, 2013 - 19:30 tot 22:00 Provincie Limburg Bibliotheek Bocholt - Dorpsstraat 2 - 3950 Bocholt - Door: Ilse Van den Daele - Interactieve lezing over wat hooggevoeligheid inhoudt en hoe je er mee omgaat bij kinderen. Voor iedereen die op één of andere manier in de opvoeding van kinderen betrokken is. Ruimschoots gelegenheid tot vraagstelling.

Inschrijven

kan op [email protected] of (089) 20 19 75 ; contactpersonen zijn Ann Rombaut (bibliothecaris) en Marleen Bloemen (bibliotheekassistente).


“Hooggevoelige pubers in huis !” maandag, 27 mei, 2013 - 19:30 tot 22:00 Provincie Oost-Vlaanderen De Cocon HSP Vlaanderen - P. Van Duyseplein 12 A - 9000 Gent - Voor leden: €10,00 - niet-leden: €12,00 - Door: Linda T'Kindt - Pubers slaan met deuren en hebben last van wisselend humeur, weten zich geen blijf met hun opschietend lijf, voelen zich vaak hevig verliefd en danig verward. Een gezinsomgeving met ouders die hun pubers op een gepaste wijze weten te steunen, sturen en stimuleren, draagt zeker bij tot een positieve ervaring en tot welbevinden bij tieners én ouders! Maar hoe krijg je die klus geklaard als daar ook nog eens hooggevoeligheid mee gepaard gaat? Ouders zitten vaak met de handen in het haar. Ze maken zich zorgen, willen graag helpen, maar mogen zich vooral niet moeien. Welke grenzen moet/mag je stellen? Moet je puber hier dan inspraak in hebben? Wat doe je met conflictsituaties ? Wanneer laat je je tiener zijn eigen gang gaan ? Welk gedrag is toelaatbaar ? Hoe maak je hen duidelijk dat rustpauzes en/of ontspanning noodzakelijk zijn voor HSP's ? Een boeiende avond met de mogelijkheid tot vragen stellen en onderling uitwisselen van ervaringen. - Inschrijven via www.hspvlaanderen.be > agenda.

juni 3-delige Workshop oudervaardigheden : “Omgaan met hooggevoelige kinderen” dinsdag, 4 juni, 2013 - 19:30 tot 22:00 Provincie Oost-Vlaanderen HSP Vlaanderen, zaal De Cocon - P. Van Duyseplein 12 A - 9000 Gent - Voor leden: €65,00 - niet-leden: €75,00 - Door: Linda T'Kindt - Een workshop voor ouders van hooggevoelige kinderen in de basisschool (5-12jaar). Ieder kind heeft zijn eigenheid, vooral een hooggevoelig kind. Opvoeding kan hierin wel degelijk een verschil maken. De meeste ouders willen het echt goed doen. Opvoeden wordt echter steeds complexer in onze steeds complexer worden de maatschappij. Gedragsproblemen steken soms de kop op. Vandaar dat ouders vaak met onzekerheden zitten, vooral i.v.m. hun aanpak naar het hooggevoelige kind. Tijdens deze workshop willen we het vooral hebben over de struikelblokken die ouders ervaren in de omgang met hun hooggevoelige kind. We gaan aan de slag met volgende thema’s: - communiceren met mijn hooggevoelig kind - het belang van het (h)erkennen van gevoelens - constructief (leren) omgaan met moeilijke gevoelens (boosheid, angst, verdriet...) - 'boos' versus 'stout' - het belang van een veilige omgeving - steunen, sturen en stimuleren tot meer zelfvertrouwen en een positief zelfbeeld - … suggesties vanuit de groep Van de cursisten vragen we een basiskennis, bvb. al een lezing bijgewoond hebben, een boek of website gelezen hebben rond omgaan met hooggevoelige kinderen. Je krijgt tussentijdse opdrachten mee en een beperkte literatuurlijst, om de cursus te vervolledigen. 3 dinsdagavonden ( 19:30u – 22u ) : 4 ;11 en 25 juni 2013 Inschrijven vóór 27 mei 2013 Min. 10, max 12 deelnemers. Drankjes inbegrepen. - Inschrijven via www.hspvlaanderen.be > agenda.

“Mijn kind is hooggevoelig, etiket of nieuwe start” te Ekeren donderdag, 13 juni, 2013 - 20:00 tot 22:00 Provincie Antwerpen Bibliotheek Driehoek - Driehoekstraat 43 - 2180 Ekeren - Door: Ilse Van den Daele - Interactieve lezing over wat hooggevoeligheid inhoudt en hoe je er mee omgaat bij kinderen. Voor iedereen die op één of andere manier in de opvoeding van kinderen betrokken is. Ruimschoots gelegenheid tot vraagstelling. Inschrijven kan via mail : [email protected] of telefonisch op (03) 546 79 30

"Mijn kind is hooggevoelig, etiket of nieuwe start?" te Gent maandag, 17 juni, 2013 - 19:30 tot 22:00 Provincie Oost-Vlaanderen De Cocon - P. Van Duyseplein 12 - 9000 Gent - Voor leden: €10,00 - niet-leden: €12,00 - Linda T'Kindt, coördinator van de kinderkampen van HSP Vlaanderen en mede-auteur van het boek "Mijn kind is hooggevoelig" zal die avond jullie wegwijzer zijn in het omgaan met hooggevoelige kinderen. Een hooggevoelig kind heeft een extra gevoelig zenuwstelsel en is dus gevoeliger voor prikkels en indrukken van de buitenwereld. Daarom heeft het kind meer tijd nodig om de voortdurende stroom aan prikkels en indrukken te verwerken. Het moet zich regelmatig kunnen terugtrekken of afsluiten. Dikwijls is het kind zich daar niet bewust van of krijgt het de kans niet. Als gevolg daarvan raakt het over zijn toeren, geïrriteerd en/of oververmoeid. Deze info-avond is bedoeld voor (groot)ouders, opvoeders, leerkrachten, zorgcoördinatoren en geïnteresseerden. We bespreken hoe je een hooggevoelig kind kan herkennen en hoe je ermee kan omgaan. Na de pauze ruimschoots de tijd om vragen te stellen over hooggevoeligheid, de kinderkampen, ouderbegeleiding, enz. - Inschrijven via


juli “Groeikracht, ruimte voor jezelf.” 11- 14 jaar maandag, 22 juli, 2013 - 09:00 tot vrijdag, 26 juli, 2013 - 16:00 Provincie Oost-Vlaanderen Het Leerhof - Hollebeekstraat 6 - 9661 Parike - Voor leden: €450,00 - niet-leden: €475,00 - Door: Ilse, Linda, Johan, Yorick ,Stéphanie, - Je groeit als zachtheid en kracht samengaan! Een zomerkamp, enig in z'n soort voor (hoog)gevoelige kinderen. Het aantal plaatsen blijft beperkt, dit om de nodige individuele aandacht te kunnen schenken aan elk kind. Wij bieden een verzorgde begeleiding van uw gevoelig kind, met aandacht voor z'n persoonlijke ontwikkeling en noden, en stimulans van z'n eigen Zijn, zodat hij/zij sterker staat bij de terugkeer naar school. Het geheel gaat door in een rustgevende omgeving in hartje Vlaamse Ardennen in een heuse comfortabele B&B. Wij zorgen voor gezonde voeding en komen tegemoet aan specifieke voedingsvereisten (allergieën, lactose-intolerance). Er wordt ruimte voorzien voor de specifieke behoeften aan rust of rustgevende activiteiten. Flexibel programma naargelang de behoeften van elk kind en de weersomstandigheden. Wees er gauw bij! Voor info, en inlichtingen kan je terecht bij Linda op het nr. 0472/39.86.99. Inschrijven en betalen voor 30 januari 2013 = 10% korting ! INSCHRIJVINGEN WORDEN IN DE MAAND JULI UITSLUITEND VIA LINDA OPGEVOLGD : nr. 0472/39.86.99 - [email protected]

- Inschrijven via www.hspvlaanderen.be >

agenda.

augustus “Groeikracht, ruimte voor jezelf.” 8 - 12 jarigen *volzet* maandag, 5 augustus, 2013 - 09:00 tot vrijdag, 9 augustus, 2013 - 16:00 Provincie Oost-Vlaanderen Het Leerhof - Hollebeekstraat 6 - 9661 Parike - Voor leden: €450,00 - niet-leden: €475,00 - Door: Ilse, Linda, Hermien, Romanie, Sietske... - Wens je op de wachtlijst te komen, aarzel dan niet en schrijf je toch maar in. Jouw inschrijving is pas definitief nadat je betaalde, dus heb je niks te verliezen. Je groeit als zachtheid en kracht samengaan! Een zomerkamp, enig in z'n soort voor (hoog)gevoelige kinderen. Het aantal plaatsen blijft beperkt, dit om de nodige individuele aandacht te kunnen schenken aan elk kind. Wij bieden een verzorgde begeleiding van uw gevoelig kind, met aandacht voor z'n persoonlijke ontwikkeling en noden, en stimulans van z'n eigen Zijn, zodat hij/zij sterker staat bij de terugkeer naar school. Het geheel gaat door in een rustgevende omgeving in hartje Vlaamse Ardennen in een heuse comfortabele B&B. Wij zorgen voor gezonde voeding en komen tegemoet aan specifieke voedingsvereisten (allergieën, lactose-intolerance). Er wordt ruimte voorzien voor de specifieke behoeften aan rust of rustgevende activiteiten. Flexibel programma naargelang de behoeften van elk kind en de weersomstandigheden. Wees er gauw bij! Voor info, en inlichtingen kan je terecht bij Linda op het nr. 0472/39.86.99 of kom naar onze info namiddag op woensdag 3 april Inschrijven en betalen voor 30 januari 2013 = 10 % korting ! INSCHRIJVINGEN WORDEN IN DE MAAND JULI UITSLUITEND VIA LINDA OPGEVOLGD : nr. 0472/39.86.99 - [email protected] - Inschrijven via www.hspvlaanderen.be > agenda. “Groeikracht, ruimte voor jezelf.” 12- 15 jaar *VOLZET* zie wachtlijst maandag, 19 augustus, 2013 - 09:00 tot vrijdag, 23 augustus, 2013 - 16:00 Provincie Oost-Vlaanderen Het Leerhof - Hollebeekstraat 6 - 9661 Parike - Voor leden: €450,00 - niet-leden: €475,00 - Door: Ilse, Linda, Johan, Bram, Leen...- Deze vakantie is volgeboekt, inschrijven kan wel nog voor 1114 jarigen in juli. Wil je op de wachtlijst komen ? Noteer dit dan bij de inschrijving aub Je groeit als zachtheid en kracht samengaan! Een zomerkamp, enig in z'n soort voor (hoog)gevoelige kinderen. Het aantal plaatsen blijft beperkt, dit om de nodige individuele aandacht te kunnen schenken aan elk kind. Wij bieden een verzorgde begeleiding van uw gevoelig kind, met aandacht voor z'n persoonlijke ontwikkeling en noden, en stimulans van z'n eigen Zijn, zodat hij/zij sterker staat bij de terugkeer naar school. Het geheel gaat door in een rustgevende omgeving in hartje Vlaamse Ardennen in een heuse comfortabele B&B. Wij zorgen voor gezonde voeding en komen tegemoet aan specifieke voedingsvereisten (allergieën, lactose-intolerance). Er wordt ruimte voorzien voor de specifieke behoeften aan rust of rustgevende activiteiten. Flexibel programma naargelang de behoeften van elk kind en de weersomstandigheden. Wees er gauw bij! Voor info, en inlichtingen kan je terecht bij Linda op het nr. 0472/39.86.99. Inschrijven en betalen voor 30 januari 2013 = 10% korting ! INSCHRIJVINGEN WORDEN IN DE MAAND JULI UITSLUITEND VIA LINDA OPGEVOLGD : nr. 0472/39.86.99 - [email protected] - Inschrijven via www.hspvlaanderen.be > agenda.


Volwassenen HSP-Praatkaffee

HSP Praatkaffee te Leuven maandag, 25 maart, 2013 - 20:00 tot 22:00 maandag, 20 mei, 2013 - 20:00 tot 22:00 maandag, 17 juni, 2013 - 20:00 tot 22:00 Provincie Vlaams-Brabant Brasserie de la Gare - Martelarenplein 15 - 3000 Leuven - Voor leden: €1,00 - nietleden: €4,00 - Door : Lie, Dirk... Een gezellige babbel met gelijkgestemden? Probeer dit dan eens uit! Gelieve het aanvangsuur te respecteren. Deze locatie wordt gratis tot onze beschikking gesteld. Als compensatie worden deelnemers geacht meer dan één drankje te consumeren. Op die manier kan HSP Vlaanderen de democratische toegangsprijzen behouden. Bedankt voor uw begrip.

HSP Praatkaffee te Hasselt donderdag, 28 maart, 2013 - 19:30 tot 22:00 donderdag, 2 mei, 2013 - 19:30 tot 22:00 Provincie Limburg De Vogelsanck - Demerstraat 99 - 3500 Hasselt - Voor leden: €1,00 - niet-leden: €4,00 Door: o.a. Martine, Johan, ... Graag eens een babbel met andere hooggevoeligen uit je eigen regio? Probeer dit dan eens uit... U kan ons makkelijk terugvinden in de grote zaal. Gelieve het aanvangsuur te respecteren. ruime gratis Parking "de Kanaalkom" op 2 min. wandelafstand www.routenet.be Inschrijven hoeft niet maar kan wel. -

HSP Praatkaffee te Oostende woensdag, 17 april, 2013 - 19:30 tot 22:00 woensdag, 22 mei, 2013 - 19:30 tot 22:00 woensdag, 12 juni, 2013 - 19:30 tot 22:00 Provincie West-Vlaanderen Faro - Vindictivelaan 3 B - 8400 Oostende - Voor leden: €1,00 - niet-leden: €4,00 - Door : Dorien, Luc, ... Zin in een vrijblijvende babbel met mensen zoals jij? Kom gerust eens langs! Nieuwkomers worden gevraagd tijdig aanwezig te zijn, dit voor een persoonlijke begroeting. Inschrijven hoeft niet maar kan wel

HSP Praatkaffee te Antwerpen woensdag, 24 april, 2013 - 20:00 tot 22:00 woensdag, 5 juni, 2013 - 20:00 tot 22:00 Provincie Antwerpen Taverne De Nachtegaal - Middelheim 71 - 2020 Antwerpen - Voor leden: €1,00 - nietleden: €4,00 - Door: Vicky, Vendela - Zin in een vrijblijvende babbel met mensen zoals jij? Probeer dit dan eens uit... De taverne is gelegen vlakbij bij het Middelheim ziekenhuis en park Den Brand Wilrijk. Er is ruime parkeergelegenheid in de buurt. Als je in de taverne binnenkomt zijn er aan de rechterkant van de bar tafels, daar vind je ons gemakkelijk terug. Inschrijven hoeft niet maar kan wel. - Inschrijven via www.hspvlaanderen.be > agenda.

HSP Praatkaffee te Sint Niklaas

***** NIEUWE OPSTART ******

woensdag, 8 mei, 2013 - 20:00 tot 22:00 woensdag, 12 juni, 2013 - 20:00 tot 22:00 woensdag, 4 september, 2013 - 20:00 tot 22:00 woensdag, 9 oktober, 2013 - 20:00 tot 22:00 woensdag, 13 november, 2013 - 20:00 tot 22:00 woensdag, 11 december, 2013 - 20:00 tot 22:00 Provincie Oost-Vlaanderen Taverne De Graanmaat - Grote Markt 24 - 9100 Sint-Niklaas - Voor leden: €1,00 niet-leden: €4,00 - Door: Annick en Matthijs - Zin in een vrijblijvende babbel met mensen zoals jij? Kom gerust eens langs! Graag om 20u aanwezig. Gelieve het aanvangsuur te respecteren. Inschrijven hoeft niet maar kan wel. Je kan parkeren in de ondergrondse publieke parking recht tegenover de zaak. Het station is op 1 km en er zijn goede busverbindingen. - Inschrijven hoeft niet maar kan wel via www.hspvlaanderen.be > agenda.


HSP Praatkaffee te Kortrijk woensdag, 15 mei, 2013 - 19:30 tot 22:00 woensdag, 19 juni, 2013 - 19:30 tot 22:00 Provincie West-Vlaanderen Spijs en drank - Marktstraat 10 - 8510 Marke - Voor leden: €1,00 - niet-leden: €4,00 - Door: Inge en Marleen. Zin in een vrijblijvende babbel met mensen zoals jij? Kom gerust eens langs! U kan ons makkelijk terugvinden in een zaaltje apart. Nieuwkomers graag om 19u30 aanwezig, dit voor een persoonlijke begroeting. Gelieve het aanvangsuur te respecteren. Vanaf A 17-A19: richting Kortrijk-West, afrit 10. R 8: afrit 12 (Kortrijk-Zuid) Richting Marke Centrum. // Vanaf E 17 : Richting Kortrijk-Zuid, afrit 2: R8, afrit 12 (Kortrijk Zuid) Richting Marke Centrum. Ligt rechtover de oprit van de parking van de kerk. www.spijsendrank.be Inschrijven hoeft niet maar kan wel. - Inschrijven kan wel maar hoeft niet. Eventueel via www.hspvlaanderen.be > agenda.

HSP Praatkaffee te Brugge

***** NIEUWE OPSTART ******

donderdag, 16 mei, 2013 - 19:30 tot 21:30 donderdag, 20 juni, 2013 - 19:30 tot 21:30 donderdag, 19 september, 2013 - 19:30 tot 21:30 donderdag, 17 oktober, 2013 - 19:30 tot 21:30 donderdag, 21 november, 2013 - 19:30 tot 21:30 donderdag, 12 december, 2013 - 19:30 tot 21:30 Provincie West-Vlaanderen Tom Pouce (boven restaurant) - Burg 17 - 8000 Brugge - Voor leden: €1,00 - nietleden: €4,00 - Door : Ilse, Leonie, Hugo...Zin in een vrijblijvende babbel met mensen zoals jij? Kom gerust eens langs! Graag om 19u30 aanwezig, dit voor een persoonlijke begroeting. Gelieve het aanvangsuur te respecteren. Je kan parkeren in de publieke betalende parking 'Pandreitje' op 400 meter van de locatie. Of je kan makkelijk met de bus vanuit het station komen. Inschrijven hoeft niet maar kan wel. - Inschrijven via www.hspvlaanderen.be > agenda.

HSP Praatkaffee te Gent dinsdag, 21 mei, 2013 - 19:30 tot 22:00 dinsdag, 18 juni, 2013 - 19:30 tot 22:00 Provincie Oost-Vlaanderen I & C Centrum HSP Vlaanderen - P. Van Duyseplein 12a - 9000 Gent - Voor leden: €1,00 - niet-leden: €4,00 - Door : Nancy, Kim ... Zin in een vrijblijvende babbel met mensen zoals jij? Kom gerust eens langs! Nieuwkomers graag om 19u30 aanwezig, dit voor een persoonlijke begroeting. Gelieve het aanvangsuur te respecteren. Wij bevinden ons in het consultatiecentrum op de benedenverdieping, een blauwe voordeur met huisnr 12a www.routenet.be www.hspvlaanderen.be 09 324 81 99 Inschrijven hoeft niet maar kan wel. - Inschrijven kan wel maar hoeft niet. www.hspvlaanderen.be > agenda.

Wij zoeken nog … Wij zijn nog op zoek naar kandidaten vrijwillige begeleiders voor HSP-Praatkaffees te Noord-Limburg (Peer – Overpelt of Bocholt), Gent, Leuven, Diest, Kasterlee, …? Ben je vlot met mensen, ben je zelf al een stuk geëvolueerd in je groeiproces als HSP, heb je misschien ervaring met de begeleiding van groepen? Ben je enthousiast om iets mee te kunnen betekenen voor je mede-HSP? Mail naar [email protected] met in het onderwerp ‘Kandidaat HSP-PK begeleider +stad’, en omschrijf ons je ervaringen en/of motivatie in dit kader.


Met de steun van, met dank aan

Let’s Create Together!

met onze bijzondere dank aan Peter Pol Goossen


De Cocon. 'Mijn interesses lopen zo sterk uiteen met die van mijn leeftijdsgenoten, wat hen interesseert, interesseert

Recommend Documents