De betaling door middel van de elektronische overdracht van geldmiddelen
Francis DE CLIPPELE
KLUWER
Inhoudsopgave Inleiding
IX
Hoofdsluk 1. De verbintenis tot betaling
|
Afdeling 1. De betaling, de verbintenis en de geldmiddelen. Begrippenbepaling § 1. De betaling §2. De verbintenis §3. De geldmiddelen
1 1 2 2
Afdeling 2. De bronnen en het bewijs van verbintenissen § 1. De bronnen van verbintenissen §2. De digitale bewijsmiddelen van de verbintenis
5 5 6
Afdeling 3. De inbetalinggeving § I. Overdracht van geldmiddelen met de wil een schuld te voldoen §2. Betaling bij middel van een cheque 2.1. De bankcheque A. Begripsbepaling B. Aansprakelijkheidsregeling onder de Chequewet 2.2. De reischeque, de maaltijdcheque en de cadeaucheque §3. De betaling door de geldoverschrijving bij middel van schriftstuk 3.1. Begripsbepaling van en toepasselijk recht op de overschrijvingsopdraeht 3.2. De wet op de grensoverschrijdende geldoverschrijvingen §4. De wisselbrief en orderbrief 4.1. Begripsbepaling en functies van de wisselbrief 4.2. De wisselbrief als betaalmiddel 4.3. De onverschuldigde betaling door de betrokkene
12 12 13 13 13 13 15 16 16 17 19 19 20 22
Afdeling 4. Toerekening van de betaling. Betaling door een andere dan de schuldenaar. . . . . § 1. Toerekening van de betaling 1.1. Toerekening van de betaling op de interesten alvorens de toerekening op het kapitaal 1.2. Toerekening op het gedeelte van de hoofdvordering dat niet gedekt is door de borgtocht 1.3. De wettelijke toerekening is van suppletief recht §2. Betaling door een andere dan de schuldenaar
23 23
Afdeling 5. Kwijtschelding van de schuld en overdracht van schuldvordering § 1. Kwijtschelding van de schuld §2. Overdracht van de schuldvordering
27 27 27
Afdeling 6. Ogenblik van de betaling
28
Afdeling 7. Niet-nakoming van de verbintenis tot betaling van een geldsom § 1. Interestenvergoeding wegens nalatigheid §2. De samengestelde interest §3. Het beginsel van het monetaire nominalisme §4. De intlatie of muntontwaarding bij de toekenning van schade §5. De schadevergoeding wegens koersverlies §6. De Wet van 2 augustus 2002 betreffende de bestrijding van de betalingsachterstand bij handelstransacties
29 29 32 33 34 35
De bclaling door middel van de elektronische overdracht van geldmiddelcn
23 23 25 26
37
Inhoudsopgave Afdeling 8. De onverschuldigde betaling § 1. Begripsbepaling en toepassingsvoorwaarden §2. De terugbetaling van fiscale voorafbetalingen
42 42 43
Hoofdstuk 2. De geldmiddelen
44
Afdeling 1. Begripsbepaling
44
Afdeling 2. Schepping van giraal geld
46
Hoofdstuk 3. Elektronische overdracht van geldmiddelen
49
Afdeling 1. Een meerpartijenovereenkomst § 1. De rekening en de betaalkaart §2. Kwalificaties voor de overeenkomst van de bankrekening §3. Soorten betaalkaarten §4. De bij de dienstverlening betrokken partijen - feitelijke analyse §5. Privaatrechtelijke analyse van de rechtsverhoudingen 5.1. De overeenkomst tussen de kaarthouder en de emittent A. Aansprakelijkheid van de uitgever voor het verlies wegens niet-uitvoering of gebrekkige uitvoering van de transactie door de houder B. Aansprakelijkheid van de uitgever voor de transactie zonder de toestemming van de houder C. Omvang van de aansprakelijkheid van de uitgever D. Aansprakelijkheid van de uitgever betreffende de oplaadbare instrumenten . . . E. Aansprakelijkheid van de uitgever voor het gebruik van een instrument voor de elektronische overdracht van geldmiddelen zonder fysieke voorlegging en zonder elektronische verificatie F. De bewijslast 5.2. De overeenkomst tussen de emittent-handelaar en de netwerkondememing
49 49 51 52 53 55 55
Afdeling 2. De verbintenissen van de netwerkondernemer §1. Begripsbepaling §2. Kwalificatie van de verbintenissen van de netwerkondernemer: inspanningsversus resultaatsverbintenis §3. Uitsluiting van de aansprakelijkheid voor vreemde oorzaak §4. Rechtsgevolg van de kwalificatie van de verbintenissen §5. Analogie met de verbintenis van de elektriciteitsnetbeheerder? §6. Is een vergelijk mogelijk in de kwalificatie van de verbintenissen
59 59
Afdeling 3. Zelfregulering in de elektronische handel, het elektronische betaalverkeer en de telecommunicatie § 1. De netwerkondernemer is gehouden tot een kwaliteitsdienstverlening §2. Begripsbepaling van de zelfregulering §3. Privaatrechtelijk karakter van zelfregulering §4. De motieven, gedaantes en de totstandkoming van zelfregulering §5. Handhaving van zelfregulering §6. Zelfregulering in de IT §7. De Service Level Agreement in de telecomsector, IT en de elektronische handel §8. Juridische kwalificatie van de Service Level Agreement §9. Strekken de bepalingen van de Service Level Agreement tot uitsluiting van de gemeenrechtelijke aansprakelijkheid?
56 56 57 57 58 59 59
60 63 65 66 71 72 72 72 73 73 75 77 78 80 81
Afdeling 4. De rechtsgeldigheid van de eenzijdige inhouding op de betaling bij wanprestatie .. 83 § 1. De rechtsgeldigheid van de eenzijdige inhouding van vergoeding bij wanbetaling voor prestaties, en de clausule van domiciliering 83 §2. De rechtmatigheid van een weigering van een klant zonder domiciliering 85
VI
Inhoudsopgave Hoofdstuk 4. De betaalkaarien. Aansprakelijkheid bij verlies ofdiefslal van de kaart. Het onheheerd taten van gelden na de afhaling uii de automaat
87
Afdeling 1. Begripsbepaling
87
Afdeljng 2. Doelstelling en toepassingsgebied van de Wet van 17 Juli 2002 §1. De doelstelling van de wet
89 89
§2.
90
Het toepassingsgebied van de wet
Afdeling 3. Risico-verdeling bij het verlies of de diefstal van de betaalkaart
91
Afdeling 4. Het onbeheerd laten van gelden na de afhaling uit de automaat Hoofdstuk 5. De elektronische rechtshandeling en de wettelijke regeling van de digitale handlekening. de elektronische overschrijving en de elektronische factuur Afdeling 1. De elektronische rechtshandeling en de wettelijke regeling van de digitale handtekening §1. Wettelijke regeling voor de elektronische handel §2. De verhandeling en bedrijvigheid via geinformatiseerde kanalen §3. De totstandkoming van contracten in een elektronische omgeving §4. Informaticacriminaliteit 4.1. Valsheid in informatica 4.2. lnformaticabedrog 4.3. Opsporing van informaticacriminaliteit 4.4. Toepassing van bijzondere wetgeving 4.5. Bevoegdheid ratione territoriae inzake informaticacriminaliteit 4.6. Verantwoordelijkheid van de provider §5. De erkenning van de digitale handtekening 5.1. Begripsbepaling 5.2. Het onderscheid tussen de digitale handtekening en de elektronische handtekening 5.3 Wettelijke bepalingen betreffende de elektronische handtekening 5.4. De certificatiedienstverlener: begripsbepaling, opdracht en verantwoordelijkheid 5.5. Toepassing van de elektronische handtekening: totstandkoming van overeenkomsten op afstand §6. Schriftelijke kennisgeving door middel van telegram. telex, telefax, elektronische post of enig ander telecommunicatiemiddel §7. De bescherming van de consument 7.1. De verkoop op afstand van goederen en diensten 7.2. De verkoop op afstand van financiele producten en diensten §8. Mededeling, kennisgeving of neerlegging van een akte van rechtspleging bij middel van fax of elektronische post
93 94 94 94 97 99 100 100 101 101 101 103 103 104 104 105 105 108 109 111 111 111 114 115
Afdeling 2. De elektronische overschrijving §1. Begripsbepaling §2. Het bewijs van de overschrijving §3. De elektronische overmaking van geldmiddelen via het internet
117 117 117 119
Afdeling 3. De elektronische factuur §1. De factuur: begripsbepaling §2. Bespreking van het elektronisch factureren §3. De tussenkomst van de geaccrediteerde certificatiedienstverlener
120 120 122 122
De hctaling door middel van de elektronische overdraehl van geldmiddelen
VII
Inhoudsopgave Hoofdstuk 6. Elektronische betaling via internet en per GSM
125
Afdeling !. Aansprakelijkheid van de tussenpersonen voor de elektronische handel
125
Afdeling 2. M-commerce en M-payment § 1. De beschikbaarheid van het mobiele netwerk
127 128
§2. Veiligheid van M-payment
129
Hoofdstuk 7. De internationale betaling
130
Afdeling 1. Toepasselijk recht op en rechtsbevoegdheid betreffende de internationale betaling 130 §1. Algemene regeis inzake het toepasselijk recht en de rechtsbevoegdheid 130 §2. Bevoegdheidsregels ter bescherming van de consument 132 §3. Toepasselijk recht ingevolge het Verdrag van Rome 132 Afdeling 2. De SWIFT beialing - interbancaire betalingssystemen 133 § 1. Inleiding: onderscheid in betalingsmiddelen 133 §2. De betalingscyclus 135 §3. Ogenblik van de realisatie van de betaling 138 §4. Verrekeningsmethodes 139 §5. De rol van het interbancaire communicatiesysteem SWIFT in de betalingssystemen.. . 141 §6. Europese interbancaire betalingssystemen 142 Hoofdstuk H. De elektronische betaling beschermd legen de inzage door defiscus
144
Afdeling 1. Inleiding: de inzage door de fiscus van financiele transacties via de systeembeheerder is een omzeiling van het bankgeheim
144
Afdeling 2. De bescherming van elektronische betalingsverrichtingen voorwerp van productiebestanden of verwerkingsbestanden
145
Afdeling 3. Normatieve bescherming van de prive-sfeer en het bankgeheim § 1. Het normatief kader van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer §2. Het bankgeheim en de bankdiscretie 2.1. Het bankgeheim ten aanzien van een strafonderzoek 2.2. Het bankgeheim ten aanzien van een fiscaal onderzoek
146 148 152 153 155
Afdeling 4. Besluit: De rechtsgevolgen van de normering inzake de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en de bankdiscretie Verkorte bibliografie Trefwoordenregister
VIII
159 161 165
