De besparingen niet langer incasseren

België - Belgique PB 131, 1080 Molenbeek Sainctlette BC 4383 P2A6269

maandblad van de Linkse Socialistische Partij (LSP)  nummer 333 

April 2014

Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek

s t r i j d  s o l i d a r i t e i t  s o c i a l i sm e

De besparingen niet langer incasseren

Front van

verzet

voorbereiden

Sociaal bloedbad na zes jaar crisis Europa 121 miljoen Europeanen onder de armoedegrens Meer dan 26 miljoen werklozen, een stijging met 10 miljoen sinds 2008 7,5 miljoen jongeren zonder werk of opleiding

door

Nicolas Croes

“H

et herstel wint terrein in Europa”, stelde Europees commissaris Olli Rehn eind februari. Heb jij dat al opgemerkt? Wij ook niet. Elk jaar worden duizenden mensen afgedankt bij herstructureringen en sluitingen. Als jongeren op de ‘arbeidsmarkt’ terecht komen, moeten ze bijna letterlijk vechten voor een job en dan gaat het vaak nog om tijdelijke en slecht betaalde jobs met minilonen. Is dat wat ons allemaal te wachten staat met het zogenaamde herstel? Neen, het wordt nog erger!

“Het ergste van de crisis ligt achter ons, maar dat betekent niet dat we nu de teugels mogen laten vieren, het herstel blijft immers bescheiden. Om het te versterken en meer jobs te creëren, moeten we de economische hervormingen doorzetten,” verduidelijkte Olli Rehn. De Europese Commissie wil besparingen, nog besparingen en nog meer besparingen. De logica hiervan houdt in dat wij steeds meer inspanningen moeten doen zodat een kleine toplaag voordeel kan halen uit het ‘economisch herstel’. En dat terwijl zij verantwoordelijk zijn voor deze crisis! De volgende regering – wat de samenstelling ervan ook zal zijn – zal van de vier jaar zonder verkiezingen

Wonen in Brussel is onbetaalbaar P7

gebruik maken om er in te vliegen. Het is zeker dat de besparingslawine nog maar begonnen is. Op 10 maart waren er in verschillende steden vakbondsacties met in totaal enkele duizenden aanwezigen. Het protest was gericht tegen de beperking van de inschakelingsuitkering, de vroegere wachtuitkering, in de tijd. Vanaf 1 januari 2015 dreigen tot 55.000 werklozen hun uitkering te verliezen. De actiedag was geslaagd, maar het volstaat niet om de regering tot toegevingen te dwingen. Het zal ook niet volstaan om de aanvallen die eraan komen te stoppen. Met actiedagen die enkel wat stoom aflaten bij de militanten zullen we er niet geraken. De betoging van het Europees

Vakverbond op 4 april biedt een kans. Het maakt het mogelijk om een nieuwe mobilisatie te houden. Jammer dat de datum ervan pas na de actiedag van 10 maart werd verspreid zodat het daar niet kon aangekondigd worden. Om vooruit te gaan en een krachtsverhouding op te bouwen, is er nood aan een actieplan gericht op het informeren en mobiliseren van de volledige arbeidersbeweging om tot opeenvolgende provinciale en/of sectoriële acties te komen die indien nodig kunnen uitmonden in meerdere algemene stakingen. Dat zou de grote aandeelhouders en superrijken meer pijn doen dan eenmalige syndicale betogingen in Brussel. Zullen we meteen de discussie aangaan over acties na 4 april of laten we die actiedag opnieuw zonder vervolg passeren? Als we zien wat er na 25 mei op ons afkomt, dan kunnen we maar beter voorbereid zijn. Er zal een sterk sociaal verzet nodig zijn. We zullen een eengemaakt en breed front van verzet tegen sociale afbraak moeten uitbouwen, een front dat op het terrein actief is om een sterkere krachtsverhouding uit te bouwen.

Strijd voor hoger minimumloon in de VS P 10

Sinds 2009 daalden de reële lonen in 18 van de 28 lidstaten van de EU (-23% in Griekenland, -12% in Hongarije, -6% in Spanje en Portugal, -4% in Nederland en GrootBrittannië)

België De 1% rijkste Belgen bezitten evenveel als de 60% armsten! Meer dan één op zeven (15,3%) leeft onder de armoedegrens De afgelopen vijf jaar nam het aantal leefloners toe met 19%, in Brussel zelfs met 23,5% Op 1 jaar tijd vroegen 17% meer jongeren in Gent een leefloon aan, in Antwerpen was er een stijging met 12% In de eerste negen maanden van 2013 werden 7.691 werkenden getroffen door collectieve afdankingen, een stijging met 18,7% in vergelijking met dezelfde periode in 2012. Dit jaar gingen al meer dan 3.000 jobs verloren

Energie: BWTverlaging, groene energie en nationalisatie P 8-9



thema Binnenland

de

Linkse Socialist

verkiezingen van 25 mei

Berekende leugens en halve waarheden… Analyse door Anja Deschoemacker

C

D&V heeft de toon aangegeven: om “betrouwbaar” te zijn, moeten partijen hun programma (laten) becijferen. Op die manier zouden dan oude zonden in de verkiezingscampagne – vooral de lege beloftes – overkomen worden. Naar het voorbeeld van Nederland zouden de programma’s dan door een onafhankelijke instantie moeten nagekeken worden. Andere partijen volgden al snel. Is dit een stap vooruit? Of krijgen we enkel subtielere leugens en halve waarheden? Realistisch binnen de krijtlijnen van het neoliberale besparingsbeleid

middenstand. Het berekende programma van CD&V zegt niets over het feit dat de “wij” die de broekriem moeten aantrekken en de “wij” die het daardoor beter zullen krijgen niet dezelfde “wij” zijn. Economen als Paul De Grauwe hebben de vloer aangeveegd met het berekende programma van CD&V en de reacties van andere partijen in de vorm van berekende voorstellen. Volgens hem gaat het niet om serieuze economische planning, maar om nattevingerwerk waarbij op zeer selectieve wijze het ene cijfer wel en het andere niet wordt meegegeven. Ondanks deze kritiek lijkt het erop dat we vanaf nu becijferde programma’s zullen krijgen. En dat ook linkse alternatieven die zich mogelijk zullen ontwikkelen onder (nog meer) druk zullen staan om programma’s af te leveren die “realistisch” zijn binnen het kapitalistisch systeem zelf. Het politieke landschap dat al wordt gedomineerd door die zeer gekleurde “pragmatiek” wordt nog verder in die richting geduwd.

Wie militeert voor lijsten met echt linkse programma’s, zoals Gauches Commune in Brussel, weet het wel: ieder debat/discussie met traditionele politici draait uiteindelijk uit op de discussie of ons programma voor massale openbare investeringen in de behoeften van de brede bevolking – in huisvesting, onderwijs, zorg… - wel “mogelijk” is en niet “utopisch” is. Nochtans wordt in het programma duidelijk gemaakt waar we de middelen ervoor willen halen: nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie, met inbegrip van de financiële sector, niet betaling van de staatsschuld… We maken ook duidelijk dat dit programma enkel mogelijk is als de grote meerderheid van de bevolking, de georganiseerde arbeidersbeweging voorop, de strijd aangaat tegen de zeer kleine minderheid van grote aandeelhouders en speculanten die - zowel in “goede” als in “slechte” tijden – steeds rijker wordt. Gekibbel over de invulling Ook met berekende programma’s kun van het besparingsbeleid je deze realiteit verbergen, of minstens moet eenheid onder de pogen het te doen. Al sinds de jaren ’80 grote partijen verbergen horen we hetzelfde liedje: we moeten de over wie moet besparen en buikriem aantrekken en dan wordt het wie zich mag verrijken terug beter. Het eerste is gestaag gebeurd. Alle grote besparingsoperaties Die “pragmatiek” verbergt echter het hebben vooral de grote massa geraakt feit dat alle burgerlijke en verburgerom de winsten van de kleine minder- lijkte partijen – sociaaldemocratie en heid te kunnen opkrikken. Maar we ecologisten inbegrepen – met hun prowachten nog steeds op het “beter wor- gramma’s vooral het welzijn van de den”, dat er niet bij was voor de grote rijkste 1% verdedigen tegen de 99% in. meerderheid (de 99%) van werkenden Die 99% moet maar “begrijpen” dat het en uitkeringsgerechtigden, evenmin met hen enkel goed kan gaan als het met als voor een groot deel van de kleine de 1% nog beter gaat, terwijl het in rea-

liteit zo is dat de 1% in tijden van economische stagnatie en achteruitgang (een periode die al duurt sinds midden jaren ’70 van de vorige eeuw en waaraan de komende jaren zeker geen einde zal komen) zijn rijkdom enkel kan behouden wanneer de grote meerderheid van de bevolking verder inlevert. De N-VA kreeg een vloed van reacties in de media over zich heen toen ze de “Moesen-norm” opnam, waarbij de openbare uitgaven enige jaren bevroren moeten worden “om de staatsfinanciën opnieuw op orde te krijgen”. CD&V en zelfs VLD, samen met alle Franstalige partijen, waren er als de kippen bij om te verklaren dat dit tot een sociaal bloedbad zou leiden. Sindsdien moest de N-VA al laten weten dat de norm niet zou worden toegepast op de pensioenen waarvoor de uitgaven hoe dan ook zullen stijgen gezien er steeds meer gepensioneerden zijn. En op de zorgbudgetten die nu al zo klein zijn dat alle zorgsectoren met steeds langere wachtlijsten te kampen krijgen. Maar de kritieken van partijen als CD&V, VLD, SP.a of Groen – of van PS, MR, CDH en Ecolo - stellen enkel dat de Moesen-norm “te ver” gaat. Allen vinden ze dat de loonkosten verder moeten dalen – wat betekent dat de lonen dalen en/of de sociale zekerheid verder ontmanteld wordt – hoewel de grote bedrijven hier recordwinsten blijven boeken. Ja, er zijn verschillen. De PS heeft het nog maar eens over een vermogensbelasting, waarbij peanuts worden gezocht bij de ultrarijken in ruil voor een reële verarming van de grote meerderheid. De PS heeft het ineens over “gratis warme schoolmaaltijden”, terwijl ze voor onderwijs de laatste 20 à 30 jaar

niet eens voldoende middelen over had om te verzekeren dat ieder kind een plaats heeft. Deze zaken moeten nog maar eens de traditionele, maar misnoegde, PS-kiezers overtuigen. De andere partijen kunnen daar dan tegen in gaan, waardoor de discussie niet gaat over dat deel van het PS-programma dat ze allemaal uitgevoerd willen zien: de structurele hervorming (lees: afbouw) van de sociale zekerheid waarbij het patronaat nog minder of helemaal niets meer zal moeten bijdragen aan de sociale bescherming van de werkenden. Alle partijen beloven “beterschap” voor de meerderheid van de bevolking na deze “moeilijke jaren”. Maar geen van allen spreken ze bijvoorbeeld over de mogelijkheid van nieuwe rampen in de bankensector, waar de opeenvolgende regeringen van Leterme en Di Rupo de Belgische gezinnen garant heeft gemaakt voor de enorme verliezen die daar nog kunnen worden geboekt.

Geen van allen hebben ze plannen die een einde zouden maken aan de hoge structurele werkloosheid, aan de tekorten in alle zorgstructuren en openbare diensten, aan de groeiende kloof tussen de superrijken en de rest van de bevolking. En vooral: geen van allen biedt een perspectief aan van uitweg uit een systeem waarbij de 1% rijksten met de grootste deel van de door de meerderheid geproduceerde rijkdom gaat lopen, het kapitalisme. Lapmiddelen, kleine symbolische maatregelen die ook de rijksten enigszins laten bijdragen aan de factuur van hun eigen crisis – dat is zowat het maximum dat onze meer “sociaal voelende” burgerlijke partijen te bieden hebben. De “cadeaus” die ze voorstellen voor die meerderheid van de bevolking worden door die meerderheid zelf betaald met achteruitgang op andere vlakken, de klassieke broekzak/ vestzak-operatie waarmee we in België zeer gekend zijn.

Verzet is enige realistische optie

Toen Turkije vorige zomer geconfronteerd werd met massaprotest tegen de regering, ging alle aandacht op de staatszender plots naar natuurdocumentaires over pinguïns. Het lijkt erop dat onze politici een variant ontdekt hebben. Ze zwijgen over de crisis en de oprukkende werkloosheid. Alle ogen zijn gevestigd op de Chinese panda’s die naar ons land kwamen...

Voor de werkende bevolking zijn er enkel kleine linkse lijsten als ze een “andere” keuze willen maken dan die tussen snelle en radicale besparingen op de rug van de meerderheid en iets tragere en meer gefaseerde besparingen op de rug van de meerderheid. De berekening van verkiezingsprogramma’s verandert niets aan die realiteit. Betrouwbaarheid wordt met de berekeningen enkel gezien in technische zin, de berekeningen gebeuren allemaal in het kader van het verderzetten van een systeem dat in de laatste vijf jaar een versnelling heeft gebracht in de afbouw van de verworvenheden van de vroegere strijd van de arbeidersbeweging die al zo’n 30 jaar meer gefaseerd gebeurt. Realisme is begrijpen dat het kapitalisme doodziek is. Het houdt zich enkel recht door een gebrek aan alternatief, waardoor mensen gedwongen worden te kiezen tussen hoe ze zichzelf in het vlees zullen snijden in het stemhokje. Dat alternatief moet worden opgebouwd, met de politieke linkse krachten die aanwezig zijn – de linkse partijen met straks wellicht verkozenen voor PVDA+ maar ook andere partijen en de talrijke sociale actiegroepen die protesteren tegen delen of deelresultaten van het asociale beleid – en met de syndicale krachten die nu al hebben begrepen dat het “sociale” gezicht van de sociaaldemocratie en de ecologisten slechts een masker is. Het kapitalisme zal zichzelf in stand houden – alle

sociale woestijnen en bloedbaden ten spijt – zolang de arbeidersbeweging haar politieke onafhankelijkheid niet heeft teruggewonnen. De oproep van het ABVV van Charleroi om te breken met de sociaaldemocratie en een nieuwe formatie uit te bouwen die reëel de belangen van de werkenden verdedigt, de eisen die ze formuleert in hun programma om een einde te maken aan de verarming van de meerderheid en de geproduceerde rijkdom inzet voor de behoeften van de meerderheid,… zijn dan ook de enige echt realistische geluiden in het debat. Na 25 mei zullen we ofwel verder moeten toezien hoe de werkloosheid stijgt en steeds meer werklozen geen recht meer hebben op leefbare uitkeringen, hoe de armoede bij gepensioneerden, chronisch zieken, personen met een handicap, migranten, vrouwen en vooral alleenstaande moeders,… verder stijgt terwijl de lonen van zij die wel nog werk hebben verlagen en steeds minder sociale bescherming bieden. Ofwel zullen we vechten opdat de rijkdom die we zelf produceren met onze werkkracht ook ingezet wordt voor de uitbouw van een sociale – socialistische - samenleving waarin niemand uit de boot valt, een samenleving waarvoor we de economie en de zeggingskracht over de levens van iedereen uit handen worstelen van diegenen die vandaag steeds meer met alle rijkdom gaan lopen.

ons onze standpunt mening

www.socialisme.be April 2014



15 keer meer werkzoekenden dan vacatures!

Wij willen werk, geen sociale afbraak!

H

EDITO

D o o r B enjamin D usaussois , v e r a n twoor delijke v an LSP i n H e negouwen -N amen

et patronaat en haar politieke lakeien willen ons laten slikken dat werklozen verantwoordelijk zijn voor hun situatie, dat ze niet willen werken, niet hard genoeg naar werk zoeken of nog dat het profiteurs zijn. De realiteit is dat er ruwweg 600.000 werkzoekenden zijn voor ongeveer 40.000 vacatures. Een profiteur is overigens iemand die profijt doet, met een paar honderd euro per maand is daar geen sprake van. Vanaf januari 2015 dreigen tot 55.000 van die zogenaamde ‘profiteurs’ hun uitkering te verliezen. De vroegere wachtuitkering, nu inschakelingsuitkering, is immers in de tijd beperkt. Er worden dus meer werklozen geschrapt dan dat er vacatures zijn.

De werklozen, eigenlijk arbeiderszonder-werk, hebben geen andere keuze dan zich te organiseren en de strijd tegen de aanvallen aan te gaan. Zoals enkele delegees op de actie van 10 maart tegen de uitsluiting van werklozen opmerkten, zal het niet gemakkelijk zijn om de werklozen te mobiliseren. Velen onder hen hebben de hoop op verbetering opgegeven of geraken verstrikt in de moeilijkheden van hun situatie. Veel werklozen hebben al zoveel op hun dak gekregen – soms zelfs door hun eigen familieleden, vroegere collega’s of buren – dat ze zich uitgesloten voelen en pas op de trein van de collectieve strijd zullen springen eens die al

goed en wel vertrokken is. Dat is nog niet het geval. Deze aanval op werklozen werd twee jaar geleden al goedgekeurd maar in de tussenperiode werd niets ondernomen om de werkenden, met of zonder werk, ernstig te mobiliseren. Door een gebrek aan aandacht voor de werklozen is het wantrouwen tegenover de vakbonden ook groot. Het feit dat er soms verwarring is tussen de RVA, VDAB en de uitbetalinginstellingen van de vakbonden, maakt het er niet gemakkelijker op. De verwarring wordt ook versterkt door het feit dat veel werklozen met een brief van de vakbond op de hoogte worden gebracht van het feit dat hun uitkering zal afnemen of gewoon stopt. Langs Franstalige kant worden hier en daar opnieuw werklozencomités opgezet en organisaties die die het voor werklozen opnemen. Het gaat nog om beperkte groepen, maar het proces van uitbouw ervan is aangevat. In Luik werd een platform opgezet voor de afschaffing van artikel 63§2 (de beperking van de inschakelingsuitkering tot drie jaar), op 11 mei is er in Brussel een betoging tegen de jacht op de werklozen op initiatief van Brusselse actiegroepen. Laat dit duidelijk zijn: om de maatregelen van de regering-Di Rupo van tafel te krijgen, is een stevige strijd van alle werkenden nodig, zowel die met als die zonder werk. De verschillende vakbondsacties van 10 maart waarop in totaal enkele duizenden aanwezigen waren, vormden een goede eerste stap. Waar het aan ontbreekt, is een duidelijk actieplan dat op tijd wordt

vastgelegd zodat iedereen ervan op de hoogte kan zijn. Het idee van het ABVV in Verviers om iedere woensdag een protestactie te houden tot 31 december 2014 is interessant. Het kan een verzamelplaats zijn voor al wie de strijd wil aangaan en een plaats waar we de discussie kunnen voeren over hoe we onze strijd organiseren. Hopelijk zullen andere lokale vakbondsafdelingen dit voorbeeld volgen en het zou goed zijn indien dergelijke acties in gemeenschappelijk vakbondsfront zouden gebeuren. Werklozencomités op zich zullen

niet voldoende kunnen mobiliseren. Werklozen kunnen zich beter organiseren in de werklozenwerking van de vakbonden om daar een strijdbare linkerzijde uit te bouwen waarmee druk kan gezet worden zodat de bonden terug aansluiten bij hun beste strijdbare tradities. Daartoe moeten we ons wapenen met eisen waarmee we de werkenden en werklozen kunnen verenigen. Dat kan met de eis van een collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen als maatregel om het beschikbare werk te verdelen.

Protest aan het Gentse stadhuis in het kader van de actiedag van 10 maart. Foto: Thomas K

Interview: Antoine Thioux, ABVV-Jongeren Charleroi

Wie strijdt kan verliezen. Wie niet strijdt, is al verloren

ZO GEZEGD

O

p de actiedag tegen de aanvallen op de werklozen van 10 maart was er in Charleroi een mooie groep jongeren. We vroegen de verantwoordelijke van de ABVV-Jongeren hoe ze dat gedaan hadden.

“In de opbouw van de ABVV-jongeren in Charleroi proberen we zoveel mogelijk in de hogescholen en scholen aanwezig te zijn, onder meer door tussenkomsten in de klassen rond sociale thema’s waarbij we steeds proberen om een politiek perspectief van wat gebeurt naar voor te brengen. We maken altijd het verband tussen het werk dat jongeren te wachten staat en de sociale en economische omstandigheden, het kapitalisme en de gevolgen daarvan op het leven van jongeren. “In de groep die we nu uitgebouwd hebben zijn er studenten die we eerst tegenkwamen toen ze in het eerste jaar zaten, vervolgens in het tweede jaar en inmiddels in het derde jaar. Het is een werk van langere adem dat volgens mij toelaat om een zeker bewustzijn en begrip te ontwikkelen. En uiteraard is er de ‘hervorming’ van de inschakelingsuitkering zelf, een afbraak van de sociale bescherming voor jongeren, die een mobiliserend effect had. Als jongeren politiek actief worden, is er vaak een specifiek element uit de actualiteit die hen daartoe aanzet, een feit of ontwikkeling die tot verzet aanzet en die aanleiding geeft voor een bredere militante betrokkenheid.” Hoe functioneren de ABVVJongeren? “In Charleroi hebben de ABVVJongeren een algemene vergadering die openstaat voor alle leden. We werken daar met het principe van één stem per lid, waardoor we collectieve beslissingen nemen over onze politieke standpunten, artikels, persberichten,

acties, maar ook over een deel van de dagelijkse taken van de voltijdse jongerenverantwoordelijken van het ABVV. Die verantwoordelijken moeten in dienst van de beweging staan en niet omgekeerd. Het is belangrijk dat de militanten zien wat de verantwoordelijken doen en hoe die werken, zodat ze opmerkingen kunnen geven. Dat maakt een groepsdynamiek mogelijk waarbij beslissingen collectief gedragen worden en er een echte democratische werking is. “Aanvankelijk waren we niet talrijk, we hadden telkens 5 of 6 aanwezigen op een goede tiental actieve militanten. Door onze mobilisaties en onder meer de deelname aan de mobilisatie naar 10 maart kwamen er nieuwe militanten bij. Het gaat om jongeren die geïnteresseerd zijn door onze dynamiek, die op de hoogte gehouden willen worden over wat we doen en eens willen zien hoe we werken.” Hoe zullen jullie zich verder uitbouwen onder jongeren? Wat zijn jullie perspectieven? “Het werk gaat door, de actie van 10 maart volstond niet om de maatregel te stoppen. We zagen op die actiedag de kracht van de vakbeweging. De mobilisaties waren relatief goed, maar als we niet willen dat die maatregel vanaf 1 januari 2015 wordt toegepast, dan zullen meer acties nodig zijn. Met de ABVV-Jongeren van Charleroi hebben we direct na de betoging een vergadering gehouden, onder meer met de studenten die op de betoging waren en die een groep op hun hogeschool hebben

de actie van 10 maart volstond niet om de maatregel te stoppen. We zagen op die actiedag de kracht van de vakbeweging. De mobilisaties waren relatief goed, maar als we niet willen dat die maatregel vanaf 1 januari 2015 wordt toegepast, dan zullen meer acties nodig zijn.

opgezet die zich al gauw solidair met ABVV-Jongeren verklaarde. Op die vergadering hebben we besproken hoe we verder kunnen gaan. “We hebben ons als doel gesteld om een grotere groep te mobiliseren voor de Europese betoging van 4 april waarbij we het verband leggen tussen het kapitalisme, het besparingsbeleid in Europa en de asociale maatregelen in eigen land met onder meer de aanval op de inschakelingsuitkering. We verdelen pamfletten aan scholen en hogescholen en willen na 1 mei een debat organiseren over jongeren en precaire jobs. Op 1 mei willen we zoveel mogelijk jongeren op de been brengen om de andere centrales ook duidelijk te maken dat de strijd tegen de aanval op de werklozen moet doorgaan.” http://jeunesfgtbcharleroi.com /

“Het is niet logisch dat een werknemer zijn hoogste loon krijgt op het einde van zijn carrière”, zei de personeelsdirecteur van Colruyt, Koen Demaesschalck in de krant De Tijd. “De vorm en de hoogte van de anciënniteitspremies hebben perverse gevolgen. Oudere werknemers worden uit de markt geprijsd.” Hij riep op tot “creatieve oplossingen” om de impact van de anciënniteit af te zwakken. Het is nochtans niet zo dat Colruyt een bedrijf in moeilijkheden is. Colruyt rekent op een nettowinst van 369 miljoen euro dit jaar. Grote baas Jef Colruyt is goed voor een jaarloon van 2,54 miljoen euro... De Franse econoom Thomas Piketty pleit voor een bijzonder hoge rijkentaks. De Tijd verwees naar wat de man in een Britse krant schreef: “Laat de ‘1 procent’ 80 procent belastingen op hun inkomsten betalen of meer. Dat lijkt veel, maar dat komt omdat we dat tarief door een hedendaagse bril bekijken. Voor de jaren zeventig, toen nog geen sprake was van Reagan of Thatcher, was zo’n tarief in de VS heel gewoon. Het is nadien verlaagd, maar dat heeft geen hogere groei opgeleverd in vergelijking met landen die hun belastingstelsel niet wijzigden.”



op de werkvloer

de

Linkse Socialist

Patronaat in aanval op brugpensioen in industrie door

Geert Cool

B

ij de onderhandelingen over collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) in de bedrijven was er heel wat ongenoegen over het gebrek aan loonsverhogingen. Bij offensieve aanvallen van het patronaat op de regeling voor brugpensioen kwam het tot stakingsacties bij onder meer Agfa Gevaert in Mortsel en ArcelorMittal in Gent. Agfa

Bij Agfa Gevaert wordt opnieuw winst geboekt, in 2013 een nettowinst van 49 miljoen euro. De gespecialiseerde pers schrijft dat toe aan de stopzetting van het medische plan van Amerikaanse gepensioneerden en andere besparingsmaatregelen. Topman Reinaudo, zelf goed voor een jaarloon van 1,8 miljoen euro, wil nu ook in ons land besparen op de gepensioneerden en meer bepaald op bruggepensioneerden. Bij de onderhandelingen voor een cao hielden de bonden het op een nul-cao: het behoud van alle bestaande verworvenheden zonder die uit te breiden. De directie was echter vastberaden en eiste inleveringen van het personeel. De bestaande regeling voor brugpensioen werd onder vuur genomen. Voorheen was het mogelijk om op 56 jaar op brugpensioen te vertrekken met een opleg van Agfa. Die opleg wilde de directie fors beperken, waardoor een bruggepensioneerde ongeveer 600 euro per maand moet inleveren. Een 56-jarige arbeider van Agfa verklaarde daarover in de krant De Tijd: “We worden ruim betaald, niet voor ons ‘schoon’ ogen maar omdat

we het verdienen. We werken in het donker, tussen het vergif. Ik word vergoed omdat ik morgen blind kan zijn. Ik werk sinds mijn 19de in ploegen, ik heb mijn steentje aan de maatschappij bijgedragen.” De arbeiders gingen in staking en stemden een voorstel van de sociaal bemiddelaar met grote meerderheid weg. Na twee weken staking was er een nieuw voorstel met beperkte verbeteringen voor de arbeiders. Nog steeds stemde 56,34 procent van de arbeiders tegen. Het werk was inmiddels hervat en er was geen tweederde meerderheid tegen. De opeenvolgende stemmingen en de staking geven aan dat het hoog zit bij de arbeiders. Jarenlang hard werken met stelselmatige verhogingen heidsvergoeding bij brugpensioen werd van de productiviteit terwijl op sociale verlaagd. Als kers op de patronale taart verworvenheden wordt bespaard. Dat werd dan nog eens voorgesteld om de wordt niet zomaar aanvaard! productiepremies te beperken. Er werd twee keer over het voorstel gestemd ArcelorMittal en telkens stemde zowat 80% van de arbeiders tegen. Bij het ter perse gaan Bij ArcelorMittal in de Gentse ka- van deze krant was de staking nog benaalzone, het vroegere Sidmar, kwam zig, voor updates kan je op socialisme. de directie eveneens met offensieve be terecht. eisen bij de cao-onderhandelingen. De leeftijd voor brugpensioen zou een half Verdedig het brugpensioen! jaar opgetrokken worden en de opleg van het bedrijf bovenop de werkloosIn beide gevallen werd de afgezaagde

argumentatie tegen brugpensioenen opnieuw bovengehaald. Op 56 of 56,5 jaar vertrekken zou onaanvaardbaar zijn op een ogenblik dat het brugpensioen meer en meer afgebouwd wordt en we langer leven. Na de theoretische argumentatie zien we nu wat het in de praktijk betekent. Voor arbeiders die in shiften hebben gewerkt, soms met gevaarlijke stoffen en soms met zwaar fysiek werk, is het niet haalbaar om te werken tot 65. Of moeten ze werken tot ze er letterlijk bij neervallen? En zal dan nog eens geklaagd worden

over het feit dat er meer afwezigheid door ziekte is? Een algemene arbeidsduurvermindering (zie pagina 5) tot 32 uur per week moet ook gepaard gaan met het verlagen van de werkdruk. Het moet ook aangegrepen worden om de shiftarbeid te humaniseren. Daarnaast verdedigen we het recht op brugpensioen. Nu blijkt dat de beperkingen van de mogelijkheden inzake vervroegd pensioen leiden tot onhaalbare situaties, is het hoog tijd dat deze beperkingen worden ingetrokken.

Lanxess

Arrogante directie in de aanval

B

ij Lanxess Rubber in Zwijndrecht werd het ontwerp van cao weggestemd nadat de directie geen toegevingen wilde doen op het vlak van de werkdruk, glijdende arbeidstijden en andere elementen. Zelfs een maatregel als glijdende arbeidsuren die de directie niets kost, wordt onaanvaardbaar geacht. Eerder verdween een vijfde van het personeel maar steeg de capaciteit met 15%.

tanten werden meteen voor de rechtbank gesleurd. De ene provocatie volgt in snel tempo op de andere. Van de zes werd een dwangsom geëist van elk 1.500 euro per uur dat de stakerspost er staat en werkwilligen tegenhoudt. De rechtbank van eerste aanleg verwierp de hoogdringendheid. Bij het ter perse gaan van deze krant waren de debatten ten gronde nog niet gevoerd. Tegenover deze aanval op onze syndicale rechten is een brede solidariteit noodzakelijk. Als Lanxess Rubber hiermee wegkomt, zal het door anDe directie reageerde bijzonder arro- dere patroons als een precedent gegant op de staking. Enkele cao’s van de bruikt worden. Deze strijd is dan ook afgelopen jaren werden eenzijdig opge- voor ons allemaal van belang. Hou zegd. Er werd een deurwaarder naar de rechters uit sociale conflicten! Neen stakerspost gestuurd om de identiteit aan eenzijdige verzoekschriften en van aanwezigen te noteren. Zes mili- dwangsommen!

Stakerspost aan Lanxess Rubber in Zwijndrecht

Heinz Turnhout

Winsthonger is het probleem

D

e aankondiging van de sluiting van Heinz in Turnhout leidde meteen tot enkele reacties die in de richting van de loonkosten wezen. Maar dat bleek al gauw een misverstand te zijn, de vestiging was winstgevend en Heinz kan bezwaarlijk een bedrijf in moeilijkheden genoemd worden. Na de overname door Berkshire Hathaway, een conglomeraat van Warren Buffett, en de Braziliaanse kapitaalgroep 3G moesten de winsten sneller stijgen. Het bedrijf HJ Heinz werd in 2013 overgenomen door Berkshire Hathaway, een investeringsbedrijf van Warren Buffett, en 3G Capital. Die zagen een interessante opportuniteit in het bedrijf. Met een nettoresultaat van 923 miljoen dollar in het boekjaar 2011/12 is dat evident. Maar het volstond niet voor de kapitaalbedrijven die snel een grotere opbrengst willen. Daartoe werd een Hees ging meteen over tot het schrap- winstmarge van ongeveer 17%, de kanieuwe CEO aangetrokken, Bernardo pen van inmiddels ongeveer 3.400 jobs. pitaalgroepen willen dus een verdubbeHees die eerder bij Burger King aan Dat is volgens de nieuwe eigenaars ling. De productie wordt geconcentreerd de slag was nadat dit bedrijf door 3G nodig voor een winstmarge van 30% in enkele vestigingen en het nieuwe maCapital was overgenomen. voor belastingen. Vorig jaar was er een nagement voert overal een low-costbe-

leid, behalve op de dividenden voor de kruimels van de tafel vallen. grote aandeelhouders natuurlijk. Bij Heinz is het niet anders. Nadat Berkshire Hathaway van Warren Heinz Turnhout vorig jaar het contract Buffett maakte vorig jaar 19,5 miljard met McDonalds verloor, was er al onzedollar winst of 31% meer dan in 2012. kerheid bij het personeel. Toch kwam de In het vierde kwartaal alleen werd een doodsteek door het management als een nettowinst van 4,99 miljard dollar (3,7 verrassing. De productie wordt overgemiljard euro) neergezet. De miljardair, heveld naar Telford in Groot-Brittannië. goed voor een vierde plaats in de lijst Ruim 200 personeelsleden worden op van de allerrijksten ter wereld, probeert straat gezet. Dat moet de winstcijfers zich een ‘sociaal’ imago aan te meten van figuren als Warren Buffett en Jorge door grote bedragen aan liefdadigheid Paulo Lemann van 3G, die al tot de alte besteden en door zelfs lerrijksten ter De nummers 4 en op te roepen om de bewereld behoren, lasting voor miljonairs ten goede ko34 uit de miljarte verhogen. Hij merkte men. De sociadairslijst van op dat hij minder belasle gevolgen van Forbes samen in tingen betaalde dan zijn het bloedbad actie in Turnhout secretaresse. worden naar de Hoe figuren als Buffett gemeenschap en Jorge Paulo Lemann van 3G, de man doorgeschoven. staat op de 34ste plaats in de lijst van alWaarom laten we kapitalisten als lerrijksten van Forbes, zo rijk worden is Buffett en Lemann beslissen over onze ook duidelijk. Durfkapitalisten beslis- toekomst? Waarom zou de economie in sen over de toekomst van honderden ge- dienst van hun winsten moeten staan? zinnen en leggen een hypotheek op de Laat ons de productiemiddelen uit de volledige gemeenschap. Het schrappen handen van die kleine parasiterende van jobs dient om de winstmarges snel groep halen en onder democratisch bede hoogte in te jagen. Achteraf mogen heer en controle van de gemeenschap er dan bij wijze van liefdadigheid enkele plaatsen.

werkloosheid

www.socialisme.be April 2014



Afdankingen, werkloosheid, onzekere jobs

Minder werken zodat iedereen aan de slag kan door

Nicolas Croes

H

et jaar 2013 was niet bepaald positief inzake werkgelegenheid. Maar liefst 15.711 mensen werden getroffen door collectieve afdankingen, meer dan het dubbele van de 7.248 mensen een jaar eerder. De nachtmerrie om zonder werk te vallen hangt stilaan iedereen boven het hoofd. Van de jongere die net begint te werken tot de oudere werknemer die weet dat hij of zij op elk ogenblik aan de deur kan gezet worden, zelfs in winstgevende bedrijven. Hoe kunnen we de dreiging van werkloosheid afwenden? Wat kunnen we doen tegen de jobverliezen?

Zijn werklozen profiteurs?

De werklozen zijn een van de eerste slachtoffers van de aanvallen van de regering-Di Rupo. Dat is geen toeval. Met een heuse propagandacampagne wordt ons al jarenlang verteld dat er veel misbruik is. Op 13 maart, amper drie dagen na de vakbondsacties tegen de uitsluiting van tot 55.000 mensen met een inschakelingsuitkering, titelden verschillende kranten: “Eén werkloze op twee zoekt niet actief naar werk.” Dat was een verwijzing naar het feit dat de helft van de door de RVA gecontroleerde werklozen een sanctie krijgt. Het is evenwel verkeerd te denken dat het probleem bij een gebrek aan initiatief van de werklozen moet gezocht worden. Een artikel op de website éconosphère (1) reageerde met cijfers, waaronder het resultaat van een studie van Eurostat waarin de Belgische werklozen werden omschreven als de Europese kampioenen van het actief zoeken naar werk. Bij Actiris, de Brusselse tegenhanger van de VDAB, zijn er voor iedere vacature maar liefst 57 werkzoekenden, bij de Waalse Forem zijn dat er 23. Terwijl het aantal werklozen toeneemt, wordt ook de controle strenger.

De werklozen aanpakken om alle werkenden te raken

Als de werklozen vandaag hard aangepakt worden, heeft dat niets te maken met hun zogenaamde “onhoudbare kost voor de gemeenschap”. Het ABVV berekende dat de overheid met de uitsluiting van 55.000 mensen met een inschakelingsuitkering 100 miljoen euro zal besparen. Voor gewone werkenden die grijs haar krijgen van de rekeningen die in de bus vallen, is dat heel veel geld. Maar voor de overheid gaat het om borrelnootjes. Vergelijk het bijvoorbeeld met de 11,5 miljard euro aan fiscale en parafiscale cadeaus die in 2013 alleen al aan de bedrijven werden gegeven. Denk aan het stelsel van de notionele intrestaftrek voor de grote bedrijven, een stelsel dat de overheid in 2012 6,12 miljard euro kostte. De regering geeft ieder jaar 13 miljard euro aan de speculanten van de banken alleen al als intrest op de overheidsschulden. De fiscale fraude van de grote bedrijven wordt 20 tot 30 miljard euro per jaar geschat. Meer middelen voorzien voor de strijd tegen fiscale fraude zou veel meer opbrengen dan het uitsluiten van werklozen. De vakbonden in de openbare sector klagen

echter aan dat er bij de belastingen op drie jaar tijd 10% minder personeel is. Waar zit de logica? Hun logica bestaat uit een steeds grotere druk op de werklozen zodat ze om het even welke job aan om het even welke voorwaarden zouden aanvaarden. Dat levert de werkgevers meer winsten op, het zorgt immers voor een algemene neerwaartse druk op de lonen en arbeidsvoorwaarden van iedereen. De regering heeft tegelijk een loonstop opgelegd om de druk nog verder

op te voeren. eraan gedaan om de bevolking kalm te De regering gebruikt de werklozen houden of om de woede te richten teom de geesten te laten rijpen voor an- gen groepen die niet verantwoordelijk dere asociale aanvallen. Door een wei- zijn voor de crisis. “Oorlog onder de nig georganiseerde groep eerst aan te armen dient om de zakken van de rijpakken, wordt een stap gezet om alle ken te vullen”, stelde Nico Cué van de arbeidsvoorwaarden te ondermijnen. Franstalige metaalbond van het ABVV De logica van de regering en van de ge- hierover. vestigde media is wel degelijk coherent en consequent. Steeds opnieuw wordt (1) Pedro Rodriguez ‘‘Un chômeur sur deux de kapitalistische elite verdedigd tegen- ne cherche pas activement un emploi : Faux over de meerderheid van de bevolking. et archi-faux.’’, http://www.econospheres.be/ Om dat verkocht te krijgen wordt alles spip.php?article459

ONS ANTWOORD Nationalisatie van bedrijven die tot collectieve afdankingen overgaan Vorig jaar vierde de wet-Renault zijn 15de verjaardag. Deze wet werd ingevoerd na de brutale sluiting van Renault in Vilvoorde in 1997 waarbij 3.000 arbeiders op straat werden gezet. Het doel van de wet was om de informatie en consultatie van het personeel bij een collectief ontslag te versterken. Er kwam een procedure waardoor er niet meteen tot collectieve afdankingen kan overgegaan worden, maar ten gronde veranderde er niets. Veel syndicalisten klagen aan dat deze wet delegees ertoe aanzet om aan een hele reeks “consulatievergaderingen” en “informatiesessies” deel te nemen waarbij de aandacht wordt afgeleid van de opbouw van een militante krachtsverhouding. En op het einde van de rit gaan de jobs nog altijd verloren. Dit volstaat niet, we moeten verder gaan en stoutmoedige oplossingen naar voor brengen die niet vertrekken van de logica van overleg met het patronaat. Ter linkerzijde verdedigen sommigen het idee van wetsvoorstellen om afdankingen “te verbieden”. Het gaat daarbij soms enkel over een verbod op afdankingen in winstgevende bedrijven (wat dus al geen alternatief biedt voor arbeiders die afgedankt worden door verlieslatende bedrijven). Het idee kan mooi lijken op papier, maar wie zou vandaag een dergelijke wet goedkeuren? Heeft deze eis niet het effect dat de strijd van de werkvloer wordt afgeleid naar de verkiezingen? En wat doen we ondertussen in de bedrijven die door collectieve afdankingen getroffen worden? Wij denken dat in het verzet tegen de dreiging van sluitingen en delokalisaties moet opgekomen worden voor de onteigening en nationalisatie van de productiesites om deze onder democratisch beheer van de gemeenschap en de werkenden te plaatsen. Deze eis kan op directe wijze verdedigd worden doorheen een bezetting van de bedreigde sites, als eerste concrete opstap naar de collectivisatie ervan.

32-urenweek zonder loonverlies, met bijkomende aanwervingen en afbouw van de werkdruk

De enige manier om de werkloosheid aan te pakken in plaats van de werklozen is door het beschikbare werk te verdelen onder de beschikbare arbeidskrachten. Het is in dit kader dat de traditionele eis van de 32-urenweek van belang is. Recent werd deze eis ook opnieuw boven gehaald door de nieuwe voorzitter van de Franstalige Jongsocialisten, Jonathan Dawance van de Mouvement des Jeunesses Socialistes. We zijn het volledig met hem eens als hij stelt dat “het thema van jobcreatie van essentieel belang is. Daartoe is er nood aan een collectieve arbeidsduurvermindering zodat er nieuwe jobs bijkomen. Maar dan wel zonder loonverlies.” Alleen wil de MJS dit voorstel realiseren op basis van “verlagingen van de sociale bijdragen van de bedrijven.” Het gaat dus eens te meer over een maatregel die door de sociale zekerheid wordt gefinancierd en dus door het indirecte loon van de werkenden. Wij denken dat de grote bedrijven al genoeg in de zakken van hun werknemers hebben gezeten om de geldkoffers van de grote aandeelhouders verder te vullen. Er werd nog nooit zoveel rijkdom gecreëerd als vandaag, die middelen moeten voor de gemeenschap ingezet worden. De toegenomen werkdruk met de bijhorende flexibilisering zorgt er nu al voor dat we gemiddeld 31 uur per week werken in België, vaak als gevolg van onvrijwillig deeltijdse arbeid. Laat ons die logica omkeren! Een degelijke job en een degelijk bestaan zijn fundamentele rechten De “mogelijkheid” of “onmogelijkheid” om die die we ten stelligste moeten verdedigen. Over de haalbaarheid van onze eisen te realiseren is in dit geval een kwes- eisen verwijzen we graag naar het tie van krachtsverhoudingen, die alleen Overgangsprogramma dat door de revodoor de strijd beslist kan worden. lutionair Leon Trotski werd opgesteld: “Indien het kapitalisme niet in staat is de

eisen in te willigen, die onvermijdelijk voortkomen uit de kwalen die het zelf geschapen heeft, blijft dit stelsel niets anders over dan ten onder te gaan. De “mogelijkheid” of “onmogelijkheid” om die eisen te realiseren is in dit geval een kwestie van krachtsverhoudingen, die alleen door de strijd beslist kan worden. Op basis van deze strijd, welke ook zijn onmiddellijke praktische resultaten mogen zijn, zal het best het besef bij de arbeiders groeien, dat de kapitalistische slavernij vernietigd moet worden.” De taak voor al wie de belangen van de werkenden oprecht wil verdedigen, bestaat nu uit het voorbereiden van het terrein voor deze strijd tegen kapitalistische slavernij en voor de vestiging van een samenleving waarin wie de rijkdom produceert – de werkenden – kunnen beslissen over hoe geproduceerd wordt en hoe het resultaat ervan wordt aangewend in het belang van de bevolking.



thema sociaal

de

Linkse Socialist

vier vragen over het verzet tegen het BAM-tracé

Geen extra beton, maar gratis en degelijk openbaar vervoer door

I

Geert Cool

n het politieke debat in en rond Antwerpen blijft het BAM-tracé om de ring te sluiten een fel betwist thema. De woede tegenover het eenzijdig opgelegde tracé is groot, op een protestbijeenkomst van de actiegroepen waren er maar liefst 600 aanwezigen. Hoe kunnen we het verzet tegen de betonlobby versterken?

1/ Wie haalt voordeel uit dit tracé?

Waarom gaan de gevestigde partijen in de Vlaamse Regering zo hard voor het BAM-tracé dat een extra snelweg midden in de stad wil leggen? De Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM) wordt geleid door Rudi Thomaes, voormalig voorzitter van de werkgeversfederatie VBO. De BAM kiest resoluut voor samenwerking met het bouwconsortium Noriant. De bedrijven die daar deel van uitmaken willen zo snel mogelijk met de bouw van het miljardenproject beginnen, voor hen levert het immers heel wat winst op. Wie zit in Noriant? Het gaat onder meer om betonbedrijven CFE en Besix naast bedrijven als Van Laere dat onderdeel is van Ackermans & van Haaren, baggerbedrijf Jan De Nul, Aannemingen Van Wellen, Fabricom (dat deel uitmaakt van GDF Suez), … Gaat het de gevestigde politici en de BAM om onze mobiliteit en ons fileleed of om de winsten van de boven genoemde betonboeren?

honderden extra vrachtwagens de weg op, zeker in en rond Antwerpen. Het centrale argument was het financiële aspect: het goederentransport zou verlieslatend zijn. En dus starten we maar miljardenprojecten op om het vrachtverkeer over de weg aan te kunnen? Een onmiddellijke publieke heruitbouw van het goederentransport over het spoor zou het fileleed meteen verzachten. Zeg nu zelf: duizenden vrachtwagens per dag van de weg houden, is dat geen dienst aan de gemeenschap? Andere directe maatregelen kunnen het stopzetten van de tolheffing 2/ Hoe kunnen we het aan de Liefkenshoektunnel omvatten. fileleed direct verzachten? Waarom geen gebruik maken van een weg die er al ligt maar amper gebruikt De afgelopen jaren is het goederen- wordt omdat er tol betaald moet wortransport per spoor stelselmatig afge- den? Dat tolwegen amper gebruikt worbouwd. De afbouw van het goederen- den, heeft ook te denken over het effect transport per spoor stuurt dagelijks van het BAM-tracé dat uitgaat van de

aanleg van nog een extra toltunnel…

kers zou het aantal auto’s op de weg verminderen. Als we dat niet doen zul3/ Is beton de enige len er alleen maar extra auto’s bijkomen oplossing? en blijft de discussie beperkt tot waar we extra beton laten aanleggen. Met Een meer fundamentele oplossing offensieve eisen rond gratis en degevoor het mobiliteitsprobleem vinden lijk openbaar vervoer beantwoorden we bij het openbaar vervoer. We hadden we ook het centrale argument dat de het al over goederentransport per spoor BAM wil uitspelen, met name dat van en kunnen er de binnenvaart aan toe- het fileleed. Eisen rond gratis en degevoegen. Maar ook voor personen vormt lijk openbaar vervoer ontbreken spijtig openbaar vervoer een alternatief. De af- genoeg bij de actiegroepen en zelfs bij gelopen jaren werd de dienstverlening de linkse tegenstanders van het BAMbij zowel De Lijn als NMBS afgebouwd. tracé. De PVDA voert een affichecamOpnieuw met het argument dat er moest pagne op 150.000 exemplaren, een uitbespaard worden. Voor betonboeren en stekend initiatief om het brede verzet de subsidiëring van bedrijfswagens is tegen het BAM-tracé zichtbaar te maer wel geld, voor onze gezondheid en ken. Maar ook een gemiste kans als collectieve mobiliteit niet. in het pamflet over openbaar vervoer De uitbreiding van het netwerk van wordt gezwegen. openbaar vervoer, van het aanbod ervan en het gratis maken voor gebrui- 4/ Hoe kunnen we het

Geweld binnen het gezin, nog steeds een tragische realiteit

H

et Europees Agentschap voor Fundamentele Rechten publiceerde in maart een studie over geweld tegen vrouwen. De cijfers zijn alarmerend: een derde van de vrouwen in Europa ondergaat ooit een vorm van fysiek of seksueel geweld. In ons land gaat het om 36% van de vrouwen ouder dan 15 jaar. De meeste gevallen van geweld worden gepleegd door mensen uit de omgeving van de slachtoffers, waaronder ook binnen het gezin zelf.

Volgens een studie van Amnesty International uit januari werden 13% van de Belgische vrouwen ooit het slachtoffer van verkrachting en 25% werden door hun partner tot seksuele daden gedwongen die ze niet wensten. Verschillende studies geven aan dat één op de acht vrouwen het slachtoffer wordt van geweld binnen het gezin. Het is overigens de belangrijkste doodsoorzaak voor vrouwen tussen 16 en 44 jaar in de 35 landen van de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling). Er zijn verschillende redenen voor: alcoholisme, precaire levensomstandigheden, de dader die zelf geweld onderging tijdens zijn jeugd, controledrang van de echtgenoot,... Maar het fundamentele punt is de positie van vrouwen in de samenleving en het vernederende vrouwbeeld dat dominant is. Seksisme en het voorstellen van vrouwen als lustobject zijn overal aanwezig in de Westerse kapitalistische samenleving. Vaak wordt gezegd dat vrouwen steeds uit een gewelddadige relatie kunnen wegvluchten. Dat is echter niet evident. Vaak zitten opvangcentra voor vrouwen

S

• 33% van de Europese vrouwen wordt het slachtoffer van fysiek en/of seksueel geweld, waarvan 22% door een intieme partner. Het gaat in totaal om 62 miljoen vrouwen! • 5% werd verkracht • 43% onderging reeds een vorm van psychologisch geweld binnen het gezin • 33% werd het slachtoffer van geweld door een volwassene tijdens hun kindertijd • 67% heeft het geweld niet aangegeven • 55% werd al seksueel lastig gevallen overvol en het is vaak ook vanuit financiële redenen moeilijk om een gewelddadige partner te verlaten. De loonongelijkheid tussen mannen en vrouwen blijft rond de 20% in ons land, vrouwen werken meer deeltijds (met dus ook een deeltijds loon),... Een ander voorbeeld: van de 55.000 mensen die vanaf 1 januari 2015 hun inschakelingsuitkering dreigen te verliezen, zijn volgens cijfers van het ABVV 64% vrouwen. Die gegevens volstaan om te verduidelijken dat sensi-

biliseringscampagnes niet volstaan om het probleem op te lossen. Om een einde te maken aan onderdrukking van vrouwen, moeten we komaf maken aan het huidige systeem dat gebaseerd is op onderdrukking en uitbuiting. Voor een echte emancipatie van vrouwen moeten we opkomen tegen het kapitalisme en omgekeerd kan niet tegen het kapitalisme gestreden worden zonder de vrouwenrechten op te nemen.

Er is een brede steun voor verzet tegen het BAM-tracé, maar als het niet georganiseerd wordt staan we nergens. Lokale wijkcomités in de hardst getroffen wijken als Merksem, Deurne, Borgerhout en Linkeroever kunnen de aanzet vormen voor lokale acties en de verdere uitbouw van comités in de rest van de stad. Met een offensief actieplan dat ook eisen voor gratis en degelijk openbaar vervoer opneemt, kan een verdere krachtsverhouding uitgebouwd worden. Dat kan zelfs directe actie om de bouw van het ongewenste BAM-tracé te stoppen mogelijk maken. Als de beweging voldoende uitgebouwd is om met honderden mensen de terreinen waar de werken zouden beginnen te bezetten, dan zal repressie daartegenover niet volstaan.

Steun Siham Byah Jihad, Marokkaanse die uit de VS dreigt uitgewezen te worden door Abou Farid Hassan van de Beweging van 20 Februari (Belgische afdeling)

Enkele cijfers uit Europa

verzet uitbouwen?

inds januari voeren mensenrechtenactivisten in Amerika en Europa campagne voor Siham Byah Jihad, een Marokkaanse die uit de VS dreigt gezet te worden waarbij ze haar 4,5 jarige zoontje zou moeten achterlaten. Deze militante leeft al meer dan 16 jaar op legale wijze in de VS maar was daar het slachtoffer van intrafamiliaal geweld. Ze besloot om daar tegen in te gaan en haar leven van nul opnieuw te beginnen. De echtscheiding van haar man werd door de autoriteiten aangegrepen om haar verblijfsvergunning in te trekken. Siham werd actief in de strijd tegen corruptie, repressie, het dictatoriale regime in Marokko en tegen het imperialisme. Ze verdedigt de mensenrechten en wil een democratische republiek in Marokko. Vanaf 2011 werd ze actief in de Beweging van 20 Februari (Amerikaanse afdeling) en nam ze aan verschillende acties deel. Toen die beweging een grotere omvang kreeg, had dit ook voor Siham gevolgen. Ze kreeg meermaals doodsbedreigingen, er werd gedreigd om haar te verkrachten en er was een lastercampagne door de Marokkaanse geheime diensten. In Marokko verbiedt de grondwet het om de monarchie in vraag te stellen. De militante activiteit van Siham is niet beperkt tot de situatie in Marokko. Ze was ook betrokken bij verschil-

lende organisaties die het voor migranten in de VS opnemen en ook bij de beweging Occupy Wall Street. De Marokkaanse lobby in de VS maakte daar gebruik van om in samenwerking met Amerikaanse diensten de laster tegen Siham op te voeren om haar te doen zwijgen. Nu komt daar de dreiging om het land uitgezet te worden bij. In Marokko loopt Siham gevaar. Martelingen en slechte behandelingen van politieke gevangenen en gevangenen tout court blijven schering en inslag in Marokko. Er waren verschillende protestacties tegen de dreigende uitwijzing van Siham met onder meer een online petitie (http://petitions.moveon.org/ sign/stop-siham-jihads-deportatio) en zelfs een financiële oproep om de gerechtskosten te dekken (http://www. indiegogo.com/projects/stop-siham-sdeportation). In Parijs werd op 15 februari een actie gehouden en in Keulen op 21 februari. Op initiatief van de Beweging van 20 Februari (Belgische afdeling) werd op 1 maart in ons land eveneens geprotesteerd. Dat gebeurde met steun van CAFCDM, AMDH-België, Collectif des Militants du Maroc de l’Immigration d’Action en LSP. We bedanken al wie heeft deelgenomen voor de steun aan Siham die het aandurfde om in te gaan tegen obstakels die opgeworpen worden door regimes uit een ander tijdperk. Onze enige wapens zijn die van de solidariteit en de vastberadenheid. We blijven Siham en haar zoontje steunen. Laat ons haar voorbeeld van strijd voor een betere wereld met gerechtigheid en waardigheid volgen.

Brussel thema

www.socialisme.be April 2014



Besparingen maken wonen in Brussel onbetaalbaar door

Baptiste

A

lmaar stijgende huurprijzen, ellenlange wachtlijsten om recht te hebben op sociale huisvesting, duizenden kantoren en gebouwen die leeg staan, torenhoge prijzen om zelfs maar een klein appartement te kopen, stijgend aantal daklozen,... en prestigeprojecten voor de beter begoede mensen. Dat is het resultaat van decennia van neoliberaal huisvestingsbeleid in Brussel.

Te huur? Te duur!

denklasse is.”

Jaar na jaar wordt het duurder om in Brussel: paradijs voor Brussel te huren. Sinds 2002 zijn de prij- immobiliënsector zen gemiddeld met 45% gestegen. In dezelfde periode kwamen er amper 440 bijDeze strategie van de Brusselse regekomende plaatsen in sociale huisvesting ring is schandalig. Het beleid is gericht bij, waardoor het totaal op 39.000 komt op de winsten van private bedrijven in terwijl er 41.000 mensen op een wacht- de huisvestingssector. Voor immobililijst staan. Die lijst is nog een onderschat- ënbedrijven betekent het een jackpot. ting van de vraag. Aangezien je soms Zo haalde het bedrijf Cofinimmo vomeer dan tien jaar op een wachtlijst kan rig jaar een nettowinst van 120 miljoen staan, zijn er veel gezinnen die de moeite euro, een jaar eerder werd een gelijkniet doen om zich in te schrijven. aardige winst gerealiseerd. Het tekort aan sociale huisvesting Gezinnen betalen de prijs van dit asozet een nog grotere druk op de andere ciale beleid door steeds hogere prijzen. huurprijzen. Het draagt bij tot de onbe- Maar ook de werknemers in de bouwtaalbaarheid van wonen in Brussel. Een sector draaien ervoor op. Het aandeel gemiddeld Brussels gezin geeft meer van zwartwerk en praktijken van “sodan 30% van zijn inkomen uit aan huis- ciale dumping” zijn schering en inslag vesting! in de bouwsector. Waar zijn de publieke middelen naar toe?

Leegstand en prestigeprojecten

Middelen voor sociale huisvesting zijn er niet. Het beleid komt niet verder dan in het beste geval ‘publieke huisvesting’ voor te stellen. In Sint-Gillis is het inkomensplafond om daaraan deel te nemen erg hoog: 40.000 euro bruto per jaar voor een alleenstaande en 70.000 voor een gezin. Dit beleid is gericht op het vervangen van armere huurders door anderen die een hoger inkomen hebben. De sociale problemen daarentegen blijven. Onder het mom van een sociale mix worden de armsten uit de stad verjaagd. In plaats van de armoede aan te pakken, worden de armen zelf weg gedrongen. Benjamin Cadranel (PS), topman van de Ontwikkelingsmaatschappij van het Brusselse Gewest en voormalig kabinetschef van Charles Picqué, verklaarde hierover: “In Brussel zit de armste bevolking vast in het centrum van de stad, terwijl de bevolkingsgroep die we moeten overtuigen om te blijven of terug te komen naar het centrum de mid-

Voor de 1,6 miljoen vierkante meter leegstaande kantoren in Brussel biedt het gewest 30 euro per m² subsidies aan bouwpromotoren die er luxehuisvesting van willen maken. De wet-Onkelinx uit 1993 laat nochtans toe om met de gemeenschap leegstaande gebouwen op te vorderen om ze beschikbaar te maken voor daklozen. Met de huidige tekorten zou dat kunnen uitgebreid worden tot gebouwen met leegstaande kantoren, waardoor niet alleen daklozen maar ook anderen eindelijk toegang zouden krijgen tot betaalbare en degelijke huisvesting. In de plaats daarvan biedt het gewest de immobiliënsector extra winstopportuniteiten aan. Dat leidde eerder tot een uithuiszetting van de bezetters in het Gésugebouw. In een nota heeft Cofinimmo het over Brussel als een kip met gouden eieren die op een zilveren dienblad worden aangeboden: “Brussel staat onder een steeds belangrijker de-

mografische druk; een manier om daar burgemeester is, ziet het er nog slechop te antwoorden is het omvormen van ter uit met amper 4,6% sociale huisveskantoren tot huisvesting. Dat is waar ting. Het is niet verwonderlijk dat het we mee gestart zijn met het Livingstone- verkiezingsprogramma van de PS net project in de Europese wijk.” Die ap- als tijdens de laatste gemeenteraadspartementen uit de hogere prijsklasse verkiezingen niets zegt over sociale worden verkocht aan een prijs van 3.500 huisvesting. euro per vierkante meter! We hebben geen nood aan prestigeprojecten gericht op beter begoede lagen. Betaalbare en degelijke Iedereen moet degelijk onderdak vinden aan een betaalbare prijs. Net als de huisvesting voor iedereen! organisaties voor het recht op huisvesHet is onaanvaardbaar dat het feno- ting verdedigen wij het idee van 20% meen van de bevolkingsgroei in Brussel sociale huisvesting. Om dat te bereiken wordt gebruikt om de verantwoorde- is er nood aan een project van massale lijkheid voor het tekort aan huisves- bouw van sociale huisvesting en het ting van zich af te schuiven. Dat is wat opvorderen van leegstaande gebouwen de Brusselse gemeenten en het gewest en kantoren. Daarmee kunnen 60.000 doen. Ze ontlopen hun verantwoorde- nieuwe plaatsen in de sociale huisveslijkheid en maken er tegelijk gebruik ting worden gecreëerd en kunnen de van om de armste gezinnen te verja- tekorten aangepakt worden. gen zodat private bedrijven hun winstcijfers verder kunnen opkrikken. Van Een alternatief op de alle huisvesting in Brussel is er amper besparingen 8% sociale huisvesting. In Sint-Gillis, de gemeente waar Picqué al 30 jaar We moeten de huisvestingssector en

de bouwsector uit de handen van de private immobiliën- en bouwpromotoren halen. Dat is noodzakelijk om een ruimtelijk beleid te kunnen voeren en om huisvesting te kunnen afstemmen op de behoeften van de volledige bevolking. Het zou toelaten om de sociale dumping uit de bouwsector weg te halen en jongeren uit onze wijken zonder veel opleiding een degelijke job aan te bieden. Na dertig jaar van een gebrek aan middelen voor collectieve diensten is het genoeg geweest. Besparingen werken niet. Er is nood aan een beleid die weigert om de publieke schulden te betalen en overgaat tot de nationalisatie van de banken en de sleutelsectoren van de economie met een radicaal plan van publieke investeringen om economisch herstel te bekomen en werk te maken van degelijke huisvesting, scholen, kinderopvang en jobs. www.reprenonsnoscommunes.be

Gauches Communes. Lijsten voor een front van verzet tegen alle besparingen

B

ij de laatste gemeenteraadsverkiezingen nam Gauches Communes deel in Sint-Gillis, Anderlecht, Elsene en Jette. Het ging om lijsten die open stonden voor iedereen die wilde ingaan tegen het besparingsniveau op alle machtsniveaus. We zetten deze ervaring in Brussel van een samenwerking tussen LSP, de Humanistische Partij en anderen verder met lijsten voor de Kamer en het Gewest. We spraken hierover met Boris Malarme, de verantwoordelijke van LSP voor deze campagne.

Wat i s het do el van Gauche s Communes? “Wat specifiek was aan Gauches Communes bij de gemeenteraadsverkiezingen, was dat we meteen waarschuwden dat het besparingsbeleid ook naar de gemeenten zou komen. De gevestigde partijen zwegen daar in alle talen over. Wij zagen de campagne als een voorbereiding van het verzet tegen de besparingen. In Sint-Gillis kwamen we met 3,7% dicht bij een verkozene. “Hierna voerden we campagne tegen de bijzonder harde besparingsbegroting in Elsene met enkele acties voor de gemeenteraad. Recent voerden we ook actie tegen de tariefverhogingen bij de MIVB, het Brusselse openbaar vervoersnet. In beide gevallen probeerden we inwoners te mobiliseren. We hadden daar een zeker succes mee, op 1 februari waren we met een 70-tal actievoerders tegen de tariefverhogingen bij de MIVB en voor gratis openbaar vervoer. De kwestie van de organisatie van het verzet rond lokale thema’s werd voorheen in Brussel niet echt opgenomen door linkse krachten. Dergelijke initi-

atieven zouden overigens aanzienlijk versterkt worden als we iemand verkozen krijgen die de stem van dit verzet luider laat weerklinken.” In deze campagne wordt een zelfde benadering gevolgd? “Inderdaad. Na deze verkiezingen staat ons een harder besparingsbeleid te wachten dan bij vorige verkiezingen en dit op alle bestuursniveaus. We zullen nood hebben aan een oplopend actieplan met algemene stakingen. Ondanks de weigering van de PVDA om met ons samen te werken bij deze verkiezingen, doen we wel een oproep om na de verkiezingen te bouwen aan een front van verzet tegen de besparingen, een front dat in alle vrijheid van discussie en actie consequent links kan verenigen rond de oproep van 1 mei van het ABVV van Charleroi.”

tekorten en om te antwoorden op de be- verbetering, maar waarschuwen tehoeften van de bevolking op vlak van gelijk dat deze onder het kapitalisme scholen, sociale huisvesting, degelijke steeds tijdelijk zijn en dat het kapitajobs en koopkracht. We denken dat dit lisme niet in staat is om een antwoord Wat is het programma van Gauches mogelijk is met een beleid die de pu- te bieden op de economische, sociale en Communes? blieke schuld weigert te betalen en die ecologische crisis die eigen is aan dit “Onze centrale slogan is de nood aan de banken en sleutelsectoren van de systeem. We brengen een programma een radicaal plan van publieke inves- economie nationaliseert. We verdedi- naar voor dat gericht is op maatschapteringen om het hoofd te bieden aan de gen iedere sociale verworvenheid en pijverandering.”

Meer info over onze benadering bij de verkiezingen vind je in het artikel ‘De stemoproep van LSP en haar voorstel voor na de verkiezingen’ dat online beschikbaar is op: http://www. socialisme.be/nl/14744/



thema dossier

de

Linkse Socialist

Energie. Over de BTWverlaging, groene energie en nationalisatie

Analyse door Tim (Brussel)

E

ind november 2013 besloot de federale regering om van 1 april 2014 tot en met eind 2015 de BTW op elektriciteit te verlagen van 21% naar 6%. Vooral vice-premier Johan Vande Lanotte had aangedrongen op zo’n verlaging, hoewel hij er zelf niet de uitvinder van was. De linkse partij PVDA beschouwt het al jaren als een fundamenteel onderdeel van haar energiebeleid. De regering was wél innovatief in haar redenen om de BTW-verlaging door te voeren, het zou er voor zorgen dat de overschrijding van de spilindex, voorzien voor juni 2014, zes maanden wordt uitgesteld tot december 2014. Dat vormt een stevige besparing op ambtenarenlonen, en vooral – nog belangrijker – een cadeau voor de bedrijven.

Effecten van de maatregel voor een gemiddeld gezin Een gemiddeld Belgisch gezin verbruikte, volgens distributienetbeheerder Eandis, in 2012 zo’n 3.500 kilowattuur elektriciteit en betaalde daar zo’n 837 euro per jaar voor [1]. In dat bedrag zit 145 euro BTW, een verlaging van het BTW-tarief naar 6% zou een besparing van een kleine 104 euro per jaar opleveren. Dit op voorwaarde dat de prijzen niet veranderen en dat het verbruik gelijk blijft. Tegelijkertijd had datzelfde Belgische gezin, volgens de cijfers van het Huishoudbudgetonderzoek van de FOD Economie, in 2012 zo’n 33.936 euro netto-inkomsten [2]. Een indexering van dit bedrag zou het gezin zo’n 678,72 euro extra inkomsten opleveren per jaar. Het uitstellen van de indexsprong in 2014 met zes maanden betekent een koopkrachtverlies van 339,36 euro of ruim drie keer meer dan de besparing op BTW op elektriciteit! De expertengroep die de Nationale Bank bijeenbracht om in opdracht van de regering de maatregel te bestuderen, berekende dat de maatregel ook de komende jaren telkens het overschrijden van de spilindex zou uitstellen. [3] Bij gelijke inkomsten en energieprijzen zouden gezinnen in 2015 nogmaals 169,68 euro verliezen en de daaropvolgende jaren telkens 113,12 euro. De BTW-verlaging is aangekondigd als tijdelijke maatregel. Maar zelfs indien de maatregel blijft bestaan, is er voor de meerderheid van de gezinnen een verlies aan koopkracht. Voor de openbare financiën draait de maatregel evenmin gunstig uit. De regering stelde dat de verlaging van de opbrengst uit BTW kan opgevangen worden door minder uitgaven op ambtenarenlonen en doordat lagere loonkosten meer jobs en dus meer

belastingen zouden opleveren. Waar de regering het Net zoals bij de discussie over een belasting op eerst had over 15.000 nieuwe jobs, dacht de exper- grote fortuinen of op de superwinsten van de betengroep van de Nationale Bank eerder aan 7.930 drijven, raakt de discussie over het afschaffen van nieuwe jobs. De veronderstelling dat lagere lonen de asociale BTW meteen aan de grenzen van wat voor meer jobs zorgen, is bovendien zeer twijfel- mogelijk is binnen het kapitalisme. Zolang de proachtig. Kijk maar naar de lastenverlagingen van de ductiemiddelen en het grootste deel van de rijkdomvoorbije jaren… Maar zelfs indien het zou kloppen, men die ter wereld worden geproduceerd in handen dan nog gaat de Nationale Bank uit van een posi- blijven van een absolute minderheid, zal die mintief effect op de overheidsfinanciën van 52 miljoen derheid al haar macht en invloed gebruiken om elke euro in 2014 (vooral door lagere ambtenarenlonen) poging tot verandering tegen te werken. Een fiscale maar een negatieve impact van maar liefst 526 mil- hervorming leidt dus meteen tot de discussie rond joen voor 2015 en gemiddeld 350 miljoen per jaar de nationalisatie van de financiële sector, de convoor 2016-2018 [4]. trole op financiële transacties, en het beslissingsWie wint er dan wel? In de eerste plaats de bedrij- recht van wat er met de winsten en rijkdommen in ven. Met een loonmassa in de private sector van zo’n de maatschappij moet gebeuren. 135 miljard euro zou de theoretische winst van het uitstellen van de automatische indexering van de Energieprijzen en lonen de bedrijven zo’n 1,35 miljard kunnen ople- prijscontrole veren. Omdat de manier waarop met de loonindexering in de privé wordt omgegaan sterk verschilt per Moeten we de prijs van elektriciteit verlagen door sector, is de uiteindelijke opbrengst moeilijk te be- het deel van de prijs dat naar publieke opbrengsten rekenen. De regering had het in de media over 500 gaat te verlagen? Wat met de gigantische winsten miljoen euro. [5] Alleszins een stevig cadeau voor en kosten die worden doorgerekend door de elektrihet patronaat, betaald door de gezinnen en door be- citeitsproducenten en de distributeurs? Wat met de sparingen op publieke uitgaven. chantage die bedrijven zoals Electrabel gebruiken bij discussies rond prijzen of nucleaire energie? BTW is asociale maatregel Eén ding is immers duidelijk: de energieprijzen blijven, de maatregelen van de regering rond Socialisten beschouwen de Belasting over de prijscontrole ten spijt, veel te hoog en steeds meer Toegevoegde Waarde (BTW) als een asociale vorm gezinnen slagen er niet meer in om de energierevan belasting. Het is een belasting die telkens de kening voor basisbehoeften als warm water, vereindverbruiker van een goed treft, meestal de ge- lichting, verwarming of een koelkast te betalen. In wone bevolking. Bedrijven recupereren de BTW 2012 werden meer dan 80.000 gezinnen door hun die ze betalen, het is voor hen dus geen kost die elektriciteitsmaatschappij aan de deur gezet wegens van de winst moet worden afgetrokken. Bovendien wanbetalingen, zij krijgen nu het hogere tarief van is de BTW, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de be- de netwerkverdeler aangerekend. Nog eens 106.000 drijfsvoorheffing die men op een arbeidsinkomen gezinnen moesten een af betalingsplan aangaan betaalt, niet gedifferentieerd op basis van de hoogte om hun factuur te betalen [8]. In Vlaanderen werd van het inkomen. Door telkens dezelfde aanslag- bij zo’n 44.000 gezinnen een budgetmeter voor de voet te heffen, weegt deze belasting zwaarder door elektriciteit geplaatst, in Wallonië gaat het zelfs om voor lage inkomens dan voor de hogere inkomens. 112.000 gezinnen [9]! In Brussel bestaat dit systeem Het solidariteitsmechanisme - de sterkste schou- niet en kan een elektriciteitsleverancier zijn klanten ders dragen de zwaarste lasten - is niet van toepas- veel moeilijker dumpen, maar dit wil niet zeggen sing op de BTW. dat ook daar de energierekening voor veel gezinnen Daarom zijn socialisten principieel voor de af- elke maand niet een zware dobber is. Gemiddeld schaffing van de BTW. Vandaag vormt de BTW geeft een Belgisch gezin zo’n 5,77% van haar inechter één van de belangrijkste inkomstenbronnen komen aan energie, maar bij de armste 25% van de voor de overheid. In 2013 kwamen 26,6% van alle bevolking is dit meer dan 10% [10]. fiscale inkomsten, of 26,7 miljard euro, van BTW. Tegelijkertijd maken de aandeelhouders van de Enkel de bedrijfsvoorheffing (belasting op arbeids- Belgische energiebedrijven mooie sier. Na jaren inkomen) deed beter met 40,8% van de fiscale in- van recordwinsten (een winst van 1,2 miljard euro komsten. Ter vergelijking: de bedrijven droegen in in 2012, toen een stijging van 48% in vergelijking datzelfde jaar slechts 12,2 miljard euro bij aan de met het jaar ervoor [11]) verraste Electrabel in 2013 schatkist, een luttele 12,1%! [6] vriend en vijand door voor het boekjaar 2012 een Het afschaffen van de BTW kan dus niet zonder verlies van 105,7 miljoen euro aan te kondigen, het alternatief. De werkende bevolking draagt in België eerste negatieve jaarresultaat voor het bedrijf sinds relatief al bijzonder veel bij aan de overheidsfi- haar ontstaan [12]. In het kluwen van dochterondernanciën. We moeten dus in de eerste plaats kijken nemingen, interne verrekeningen en doorschuivinhoe de gigantische winsten en rijkdommen die de gen van middelen is het onmogelijk om na te gaan 1% rijksten in ons land bijeenschrapen kunnen ge- hoe de cijfers enkel voor België waren, maar het mobiliseerd worden om te investeren in degelijke bedrijf liet wel uitschijnen dat het verlies vooral openbare diensten. Anders zal het schrappen of te maken had met dalende inkomsten in Frankrijk, verlagen van de BTW een enorme besparingsope- Duitsland, Engeland en Nederland, terwijl de inratie op alle openbare diensten én de sociale zeker- komsten in België wél stegen. heid inluiden [7]. Electrabel wees wel op de maatregelen die de

Belgische regering de voorbije jaren had genomen, zoals de nucleaire rente van 480 miljoen euro voor het langer openhouden van de kerncentrales of de bevriezing van de energieprijzen door de regering in 2012. Electrabel vertelt daarbij niet dat ze de nucleaire rente fiscaal mag aftrekken en dat het op haar megawinst in 2012 door creatief boekhouden slechts 12,5 miljoen euro vennootschapsbelasting betaalde, een aanslagvoet van 1,05% of slechts een fractie van de officiële aanslagvoet van 33,99%. Electrabel verzwijgt wel meer zaken bij het neerleggen van haar jaarverslag en jaarrekening. Midden februari 2014 bleek dat het bedrijf middelen had doorgesluisd naar moederonderneming GDF Suez. Electrabel kocht haar gas aan bij de holding aan veel te hoge prijzen, waardoor het bedrijf een fictief verlies in de boeken kon schrijven en dus geen belastingen moest betalen in België [13]. Ook de Belgische gemeenten werden de dupe van de constructie, geen winst betekende voor hen immers ook géén dividenduitkering. Zo werd nogmaals aangetoond hoe het bedrijf door creatief boekhouden systematisch belastingen ontwijkt of zelfs ontduikt, te hoge prijzen aanrekent voor energie en haar publieke aandeelhouders oplicht. Dergelijke zaken zullen blijven voorkomen zolang het bedrijf in handen is van (buitenlandse) privé-aandeelhouders die enkel oog hebben voor hun winstuitkering op het einde van het boekjaar. Officieel voert de regering nu al vele jaren strijd tegen Electrabel en haar Franse moederholding GDF Suez om te verhinderen dat een kleine minderheid van aandeelhouders massale winsten boekt op de kap van miljoenen gezinnen in ons land. De regering weigert het privébezit in de energiesector in vraag te stellen en weet hierdoor vaak niet hoe te reageren op wantoestanden.

Dossier thema

www.socialisme.be April 2014



Groene energie en kernuitstap De grote elektriciteitsproducenten zijn niet geneigd om de noodzakelijke investeren te doen in technologieën rond hernieuwbare energie of om mee te werken aan de af bouw van kernenergie. Investeringen zijn voor kapitalisten enkel interessant indien ze op korte termijn rendement opleveren. De multinationals die de Belgische elektriciteitssector domineren zijn niet geïnteresseerd in de enorme maatschappelijke voordelen van hernieuwbare energie of de kernuitstap. Terwijl in de nasleep van de kernramp in Fukushima over de hele wereld vragen worden gesteld over de veiligheid van kernenergie, lanceerde het “Nucleair Forum” begin 2012 in België een groots opgezette mediacampagne onder de noemer “Stoot kernenergie CO2 uit?”. Het Forum is opgericht door bedrijven en organisaties zoals Electrabel, Agoria, Luminus, Synatom en Tractebel, die elk rechtstreeks belang hebben bij een positieve berichtgeving rond kernenergie [14]. Het Forum voert PR-campagnes die de bevolking moeten overtuigen dat kernenergie veilig, proper en goedkoop is. Het Forum blinkt vooral uit in het verspreiden van halve waarheden en dubieuze informatie [15] en treedt zo vooral op als propagandamachine voor de grote traditionele private elektriciteitsproducenten. “Als we niet te beschaamd zijn het te denken, moeten we niet te beschaamd zijn het te zeggen”, zullen ze Cicero indachtig bij Electrabel denken… Maar soms is zelfs dat niet genoeg. In 2012 sloot Electrabel twee centrales (Ruien, Oost-Vlaanderen en Les Awirs, Luik), terwijl op dat moment de discussie over een gebrek aan productiecapaciteit voor elektriciteit in België ten volle liep. De beslissing was des te meer opmerkelijk aangezien Electrabel nauwelijks een week voor de aankondiging van de sluiting een rapport had uitgebracht waarin het waarschuwde voor ernstige stroomtekorten en zelfs stroompannes vanaf 2014 ten gevolge van de politiek van taksen op energie en de geplande kernuitstap. Electrabel lijkt hier dus te werken aan een “selffulfilling prophecy”: eerst de productiecapaciteit voor energie afbouwen, om daarna vast te stellen dat de elektriciteitsproductie in België niet kan worden gewaarborgd zonder de kernuitstap uit te stellen. Maar ook jonge, nieuwe bedrijven, die zich specifiek op die hernieuwbare energiebronnen richten, ontsnappen niet aan de beperkingen van de vrijemarkteconomie. Dergelijke bedrijven hebben vaak veel opstartkapitaal nodig, terwijl ze pas op langere termijn beginnen renderen. De recente neergang van het Oostendse groene energiebedrijf Electrawinds is typerend. De nieuwe milieuvriendelijke technologieën die het bedrijf gebruikt vragen veel investeringen, maar investeerders komen niet over de brug met de nodige centen wanneer hen geen mooi rendement kan beloofd worden. Bij gebrek aan privé-investeerders zocht het bedrijf haar soelaas bij 137,5 miljoen euro investeringen uit publieke middelen [16]. Daarnaast werden ook particuliere spaarders met valse voorwendsels aangezet om te investeren in het bedrijf. Zo’n 4.000 gezinnen investeerden via de coöperatieve Groenkracht elk enkele duizenden euro’s, goed voor in totaal 18 miljoen euro [17]. Onder meer Testaankoop zette gezinnen aan om te investeren in het bedrijf [18] dat leek gesteund te worden door een hele rits publieke organisaties en politieke kopstukken. SP.a’er Johan Vande Lanotte was zelfs voorzitter van het bedrijf, blijvende publieke steun leek dus gegarandeerd. Maar het bedrijf kon de mooie winstperspectieven niet waarmaken. Wanneer het bedrijf eind 2013 in betalingsmoeilijkheden komt, gaan de ballen aan het rollen. Al snel blijkt dat de grote investeerders in het bedrijf ongeoorloofd gespeculeerd hebben, zo-

Een energiestation wel bij Electrawinds zelf (CEO Luc Desender [19]), Ook in de zo belangrijke energiesector blijkt het als bij de zogenaamde “coöperatieve” Groenkracht kapitalisme voortdurend op haar eigen limieten te [20]. Allen probeerden ze vooral hun eigen porte- stoten. Veelbelovende nieuwe technologieën worfeuille en rendement veilig te stellen. De toekomst den niet toegepast omdat het niet past binnen een van het bedrijf en van de publieke en kleine aan- strategie van kortetermijnwinsten. Een energiesecdeelhouders kwam op de tweede plaats. Vandaag tor in private handen is niet in staat om de steeds wordt het bedrijf dag na dag ontmanteld en gaan ouder wordende kerncentrales te sluiten en massaal de meest rendabele brokken naar opportunistische om te schakelen naar alternatieve energiebronnen. investeerders.

Welk alternatief?

V

oor socialisten is het alternatief duidelijk: een volledige (her)nationalisatie van de energiesector. Zowel productie, distributie, onderzoek en ontwikkeling in de sector moeten in publieke handen worden gebracht. Bij zo’n nationalisatie kan er geen sprake zijn van vergoedingen voor de grote kapitalisten die de sector grotendeels in handen hebben, enkel voor kleine spaarders, op basis van bewezen noden.

Zo’n publieke energiemaatschappij beheert niet enkel de productie en distributie van energie, maar coördineert ook de investeringen en het onderzoek naar nieuwe, milieuvriendelijke technologieën. Aan de consumenten wordt goedkope of zelfs gratis energie geleverd, terwijl de winsten van het bedrijf worden geïnvesteerd in onderzoek en ontwikkeling van groene energie. Er komt een plan voor een kernuitstap op korte termijn waarin de elektriciteitsproductie verzekerd wordt door massale investeringen in hernieuwbare energie. Het is duidelijk dat zo’n scenario onrealistisch is binnen een kapitalistische economie. Zo gaan via belastingen, taksen en vergoedingen heel wat middelen vanuit deze sector naar de verschillende overheden in ons land. Vooral de gemeenten hebben deze inkomsten broodnodig

voor de openbare dienstverlening. Bij een nationalisatie moet ook hiervoor een oplossing gevonden worden. De discussie over de nationalisatie van de energiesector is dus slechts een begin van een veel bredere discussie over welke maatschappij we willen. Recent publiceerde Forbes haar jaarlijkse ranking van miljardairs: in 2013 vervoegden 268 nieuwkomers dit selecte clubje, dat nu 1.645 individuen telt. Samen bezitten ze 6.400 miljard dollar, meer dan het BNP van een land zoals Japan [21]. Eerder publiceerde Oxfam reeds een rapport waarin het aanklaagt dat slechts 85 individuen evenveel bezitten als de 50% armsten op aarden (3,5 miljard mensen), de rijkste 1% van de bevolking bezitten meer dan 110.000 miljard dollar, zowat de helft van alle rijkdom op aarde. Het rapport toonde aan dat de rijken tijdens de crisis alsmaar rijker worden, terwijl de armsten armer worden. [22] Het mobiliseren van die enorme rijkdommen om ze te investeren in hernieuwbare energie, maar ook in onderwijs, gezondheidszorg, openbaar vervoer, sociale zekerheid, wetenschap en technologie zou een enorme sociale en technologische vooruitgang teweegbrengen voor de hele wereldbevolking. Laten we komaf maken met het kapitalistisch systeem dat zoiets verhindert en gaan voor een democratisch socialisme, waarin dat eindelijk mogelijk wordt!

Noten

[1] Cijfers Eandis over gemiddelde elektriciteitsfactuur Belgische gezinnen 2012: te vinden op http:// www.eandis.be/eandis/klant/k_4285.htm [2] Cijfers Huishoudbudgetonderzoek 2012 FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie op http://economie.fgov.be/nl/modules/publications/ statistiques/arbeidsmarkt_levensomstandigheden/huishoudbudgetonderzoek_2012.jsp [3] Nationale Bank: “Nota voor Nota voor de Ministerraad – Analyse van de twee hervormingsvoorstellen: verlaging van de BTW op elektriciteit en verlaging van de loonlasten in de specifieke zones”, door de Expertengroep ‘Concurrentievermogen en Werkgelegenheid’ (EGCW) – november 2013: http://www.nbb.be/doc/ts/publications/other/Report_ GECE_November_2013.pdf, p. 10 [4] Idem, p. 17 [5] Zie uitspraken Alexander De Croo http://www. deredactie.be/cm/vrtnieuws/politiek/1.1770487. De Croo verwijst naar het rapport van de Expertengroep dat hierboven reeds werd geciteerd, maar wij konden in dat stuk geen berekening van de loonkostenvermindering in de privésector terugvinden. [6] Het gaat hier om alle inkomsten van de Federale Overheid en de Gewesten. Cijfers terug te vinden in het “Fiscaal Memento 2013”, gepubliceerd door de FOD Financiën, te vinden op http://financien. belgium.be/nl/binaries/FiscaalMemento2013_ NL_tcm306-216807.pdf [7] De inkomsten uit BTW worden door de Federale overheid verdeeld tussen de Europese Unie, de federale staat, de gemeenschappen en de sociale zekerheid. Dit gebeurt volgens een vastgelegde verdeelsleutel, de zogenaamde affectatie. [ 8 ] h t t p : // w w w. d e w e r e l d m o r g e n . b e / a r t i kels/2013/12/04/btw-verlaging-op-energie-debeste-sociale-maatregel [9] http://www.lavenir.net/article/detail.aspx?articlei d=DMF20131009_00372406 [10] Zie “Energiearmoede in België”, rapport 2011 door de ULB en UA: http://www.mi-is.be/sites/ default/files/doc/energiearmoede_in_belgie.pdf [11] http://www.demorgen.be/dm/nl/996/Economie/article/detail/1462134/2012/06/29/Winst-Electrabel48-procent-hoger.dhtml [12] www.standaard.be/cnt/dmf20130527_00599548 [13] ht t p://w w w.deredactie.be/cm /v r t nieuws/ binnenland/2.32008?eid=1.1879904 [14] http://www.nuclearforum.be/nl/members [15] Zo blijkt de bewering van het Nucleair Forum dat kernenergie minder CO2 uitstoot dan andere productiemethodes niet helemaal te kloppen: http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/buitenland/Klimaat/1.624882 [16] Investeringen door het Vlaams Gewest (GIMV en PMV) de Federale overheid (FPIM) en de privaatpublieke investeringsmaatschappij (DG infra+). [17] http://www.demorgen.be/dm/nl/12196/AutosalonBr ussel/ar ticle/detail/1751949/2013/12/04/ Gezinnen-vrezen-lot-Electrawinds.dhtml [18] http://www.test-aankoop.be/invest/wat-metgroenkracht-s644670.htm [19] http://www.standaard.be/cnt/dmf20131202_ 00867550 [20] http://www.standaard.be/cnt/dmf20140126_029 [21] http://www.forbes.com/billionaires/ [22] http://www.oxfam.org/sites/www.oxfam.org/files/bp-working-for-few-political-capture-economic-inequality-200114-summ-en.pdf

10

VS thema

de

Linkse Socialist

Interview met Bart Vandersteene, net terug uit de VS

Strijd voor een hoger minimumloon bereikt een kritisch punt in de VS

O

p 15 maart betoogden 750 inwoners uit Seattle met de eis dat het stadsbestuur een minimumloon van 15 dollar per uur invoert. LSP-woordvoerder Bart Vandersteene verbleef begin dit jaar twee maanden in Seattle om de werking van Socialist Alternative te ondersteunen. We spraken met hem over de VS en de strijd voor socialisme, twee onderwerpen die volgens sommigen haaks op elkaar staan.

K shama Sawant van Social ist Alternative heeft haar eerste maanden achter de rug als gemeenteraadslid in Seattle. Hoe verliepen die?

op een dag bezoek van een 40-tal werknemers van een ziekenhuis. Ze vertelden hoe ze als migranten permanent werden gediscrimineerd door hun oversten en hoe ze een premie misliepen, onder meer “Indrukwekkend is de beste omschrij- door een racistische taaltest. Sawant ving. Toen Sawant op 6 januari de eed nam het dossier ter harte, schreef een aflegde, waren er 800 aanwezigen en verklaring, belde de directie van het ziewaren er nationale en internationale kenhuis en rapporteerde op de gemeenmedia. In de eerste twee maanden van teraad over deze zaak. Twee weken later haar termijn heeft ze meer dan eens van hebben de werknemers hun premie met zich laten spreken. Het beleid zoals het terugwerkende kracht ontvangen, bood establishment dat gewoon was in Seattle de directie haar verontschuldigingen aan is voorbij. en beloofde ze een intern onderzoek naar “Lokale media brengen soms meerdere discriminatie. Naast deze heel concrete malen per week reportages over Sawant. zaken weegt Sawant op het politieke deHet gaat zover dat individuele journalis- bat in de stad.” Bart in gesprek met Kshama Sawant op ten zelfs lieten verstaan er terug zin in een actie voor de verhoging van het mite hebben, er valt weer nieuws te rapen. En in dat politieke debat is de kwes- nimumloon tot 15 dollar per uur Een andere journalist liet weten dat de tie van het minimumloon centraal intrede van Sawant goed is voor de ver- gesteld? koopcijfers van zijn krant. uur als minimumloon was het centra“Deze anekdotes geven enkel aan wat “Inderdaad. De gigantische ongelijk- le thema van de verkiezingscampagne algemeen leeft in de samenleving. Voor heid op vlak van inkomen en rijkdom van Sawant. De 95.000 stemmen die ze het eerst sinds lang voelt een belangrijk in de VS leidt tot een diepe verontwaar- als openlijke socialiste haalde, zette het deel van de werkende bevolking zich diging. De strijd voor een hoger mini- thema van het minimumloon bovenaan opnieuw vertegenwoordigd in de ge- mumloon is het centrale thema waar- de politieke agenda.” meenteraad.” rond het ongenoegen zich manifesteert. Zoals Tom Morello van Rage Against Waar staat de discussie over het miOp twee maanden kan je natuurlijk The Machine recent schreef: “All eyes nimumloon vandaag in Seattle? niet veel realiseren… are on Seattle.” Er is een reële kans dat het minimumloon in Seattle dras- “De burgemeester verklaart in de me“Daar zou je nog van schrikken. De tisch verhoogd zal worden. Dat zou een dia stelselmatig dat er een minimumaanwezigheid van één echte socialiste voorbeeld zijn voor alle lageloonwerk- loon van 15 dollar per uur komt, maar onder de negen gemeenteraadsleden nemers in het land. het pleit is zeker nog niet gewonnen. versterkt het zelfvertrouwen van de be- “Het federale minimumloon van 7,25 Achter de schermen lobbyen grote en volking. Sawant verwoordde haar rol in dollar (5,5 euro of 880 euro bruto per kleine bedrijven om de 15 dollar te oneen toespraak voor een groep vakbonds- maand) is een echt armoedeloon. In de dergraven. Burgemeester Murray stelmilitanten als volgt: “Bij mij moet je niet staat Washington ligt het minimum- de recent dat de 15 dollar pas tegen het komen lobbyen. Vertel me gewoon hoe loon op 9,32 dollar. Met een gemiddel- einde van zijn termijn in 2017 volledig ik jullie kan helpen.” de woonkost in Seattle van 1200 dol- zal ingevoerd worden. Mogelijk komen “Sommigen nemen dat letterlijk, zoals lar per maand kan je onmogelijk leven er allerhande uitzonderingen en uitholSawant overigens hoopte. Zo kreeg ze van zo’n loon. De eis voor 15 dollar per lingen. Zo wil de horecasector de fooien meerekenen in het minimumloon. Sommige bedrijven willen de gezondheidsverzekering van hun werknemers laten meetellen. En ze willen ook dat ‘kleine’ bedrijven niet verpl icht z oude n worden om het minimumloon te betalen. “Er is een heuse propagandaoorlog losgebarsten. De grote bedrijven die superwinsten boeken kunnen natuurlijk moeilijk arg u menteren dat zij zo’n minimumloon niet Kshama Sawant laat haar stem niet alleen in de gemeenteraad horen. Op 15 maart leidde ze mee de kunnen betalen, betoging voor 15 dollar daarom verschui-

len ze zich achter de kleine en middel- “Er zijn betere instrumenten. Zo zougrote bedrijven. Kshama Sawant heeft den de vakbonden kunnen aanknopen steeds gepleit voor extra belastingen op bij de succesvolle traditie van strijd uit de grote bedrijven. Dit geld zou worden het verleden met een stevige organisatie gebruikt om de kleine bedrijven - die op de werkvloer, acties, manifestaties aantonen dat ze financieel in de proble- en desnoods stakingen... Helaas is een men komen - een aantal belastingkor- aanzienlijk deel van de vakbondsleitingen toe te kennen.” ding vandaag geïntegreerd in het maatschappelijk bestel. Socialist Alternative Proberen de bedrijven een angstkli- heeft goede relaties met een aantal vakmaat te creëren? bondsleiders die beseffen dat er in de publieke opinie een enorme steun is “Zeer zeker. Er zullen zogezegd jobs voor een sterke verhoging van het miverdwijnen, de lokale economie zal ka- nimumloon. Ze werken mee om van pot gaan, ... Nochtans bewijzen alle stu- 15now een sterke campagne te maken dies dat in steden waar het minimum- die hopelijk een overwinning uit de loon werd verhoogd er integendeel jobs brand kan slepen dit jaar. bijkwamen door een toename van de “Op 8 maar t, de Inter nationale consumptie. Als een groot deel van de Vrouwendag, die zoals 1 mei haar origiwerkende bevolking een sterke stijging ne in de VS kent, was er dit jaar speciale van haar inkomen krijgt, dan vloeit dit aandacht voor de inkomensongelijkvia verhoogde consumptie bijna inte- heid. Tweederden van alle werknemers graal terug in de economie. Anderzijds die aan een minimumloon werken zijn is het natuurlijk zo dat er in het kapita- vrouwen. Een hoger minimumloon zou lisme een enorm concurrentievoordeel een enorme impact hebben op de loonis voor de grootste bedrijven vanwege kloof tussen vrouwen en mannen. In de schaal waarop ze opereren, grond- een rangschikking van loongelijkheid stoffen kunnen inkopen, kosten kunnen tussen mannen en vrouwen staat de VS spreiden, … En ze betalen dan ook nog op de 67ste plaats van de 133 landen, net eens minder belastingen, zoals ook in onder Jemen. De verhoging van het miEuropa het geval is. nimumloon is dus ook een kwestie van “Maar als een economie enkel maar gelijkheid voor man en vrouw.” kan ver nieuwen door de werk nemers tot hongerlonen te veroordelen, Welke impact had de verkiezing van dan is er iets fundamenteel mis met Sawant in de rest van het land? die economie. Dat is de boodschap die Socialist Alternative in het debat “Voor vele activisten, waarvan sommibrengt. Socialisten vertrekken van ge ontgoocheld waren geraakt, zorgde het startpunt dat deze verkiezing Sawant staat symbool voor een energieelke werknemer voor de heropleving recht heeft op de opstoot. Sawant rijkdom die hij of st a at sy mbool van de linkerzijde in zij produceert en voor de heroplede VS. dat als het huidig ving van de linmaatschappelijk bestel dat niet toelaat kerzijde in de VS. Ze gaf een sociaer over een alternatief moet worden ge- listisch antwoord op Obama’s State discussieerd. Dat besef is langzaam aan of the Union. Dit werd al bijna 90.000 het groeien in de VS.” keer bekeken op YouTube. Socialist Alternative is nog steeds een kleine orKshama Sawant sprak begin dit jaar ganisatie, maar ze heeft de aandacht geover de mogelijkheid van een referen- trokken van velen die op zoek zijn naar dum, komt dit er? een efficiënte organisatie van socialisten. We zijn in het proces om nieuwe “Eind april wordt beslist over een cam- afdelingen doorheen heel het land op pagne om meer dan 20.000 handteke- te zetten. De verkiezingsoverwinning ningen op te halen. Ondertussen geven was een enorme stunt. Maar een reële we de onderhandelingen nog enkele impact hebben op de strijd in Seattle weken de tijd. en resultaten boeken rond onder meer “Socialist Alternative en Kshama het minimumloon, zou nog veel meer Sawant lanceerden begin dit jaar de weerklank krijgen en als voorbeeld diecampagne ‘15now’ om de activisten te nen voor de rest van het land. organiseren in een massabeweging die “Voor socialisten wereldwijd is dit aldruk kan zetten op de burgemeester en lemaal enorm bemoedigend. Sawant de onderhandelaars. Dat kan desnoods kreeg gelukwensen van over de hele leiden tot een massacampagne voor een wereld, maar vooral uit Zuid-en Midden referendum op 4 november 2014. Amerika, Afrika en Azië, omdat linkse “Een referendum is natuurlijk wel een organisaties daar heel goed beseffen moeilijk instrument. Vorig jaar was er hoe fundamenteel het is om in de VS een voorstel om producten waar GGO’s een sterke socialistische kracht te zien in verwerkt zijn een label te geven. Dit ontstaan die op termijn het imperialisvoorstel had 90% steun in peilingen. tische monster aan de ketting kan legToen startte de GGO-industrie met gen. Daarom heeft LSP besloten om o.a. Monsanto een megacampagne van deze ontwikkeling te ondersteunen en 22 miljoen dollar met televisiespotjes, hulp te bieden bij de belangrijke taak pamfletten in alle brievenbussen, … om een sterke socialistische beweging Het einde van de economie in Seattle in de VS op te bouwen.” werd aangekondigd als dit er zou doorkomen. De activisten verloren het re- Meer info: socialistalternative.org ferendum. en 15now.org

internationaal thema

www.socialisme.be April 2014

Oekraïne. Spanningen tussen grootmachten nemen toe door

11

Niall Mulholland

H

et referendum van 16 maart op de Krim toonde een overweldigende meerderheid die voor aansluiting bij Rusland stemde. De officiële resultaten hebben het over 96,77% die voor aansluiting bij Rusland stemde bij een opkomst van 83,1%. Tienduizenden vierden dit resultaat in Simferopol, de hoofdstad van de Krim. Op 17 maart riep het regionale parlement de republiek Krim uit. De Russische president Poetin en de leiders van de Krim tekenden op 18 maart een akkoord waardoor de regio formeel tot Rusland behoort.

De leider die het in de praktijk voor het zeggen heeft op de Krim, Sergei Aksjonov, verklaarde eerder dat de Russische Roebel als tweede officiële munt naast de Oekraïense Hryvna wordt ingevoerd. Het parlement stelde dat de Oekraïense staatseigendommen genationaliseerd worden en dat Oekraïense militaire eenheden op grondgebied van de Krim ‘ontbonden’ worden. Het referendum werd door Westerse leiders afgedaan als “niet legitiem en niet legaal”. Ze veroordeelden Poetin omdat die etnische tegenstellingen zou uitspelen. De EU en de VS gingen over tot erg voorzichtige sancties zoals inreisverboden en het bevriezen van tegoeden van vertegenwoordigers van Rusland en de Krim. Er werd met andere sancties gedreigd. De Westerse machten zijn echter verdeeld over hoe ver ze willen gaan in de straffen voor Rusland. Veel EU-staten vrezen dat sancties de al erg zwakke Europese economie schade zullen opleveren. Ondanks hun woede tegenover de Russische interventie op de Krim hebben zowel de Europese landen als de VS in het verleden gelijkaardige acties ondernomen, soms op grotere schaal en met meer bloedvergieten. Tegen hun eigen internationale wetten in gingen de Westerse imperialistische machten over tot invasies en bezettingen van Irak en Afghanistan, waar ze zelf ‘verkiezingen’ organiseerden. De maandenlange bommencampagne van de NAVO tegen het Servische regime in 1999 was een voorbode van het door het Westen ondersteunde onafhankelijkheidsreferendum in Kosovo. Het referendum op de Krim werd niet in omstandigheden gehouden waarin een vrije democratische discussie en keuze mogelijk was. Nadat de Oekraïense premier Victor Janoekovitsj met Westerse steun van de macht verdreven was, werden op de Krim ‘zelfverdedigingsmilities’ opgezet. Het gaat zowel om lokale activisten als om mensen waarvan algemeen wordt aangenomen dat het eigenlijk Russische soldaten zijn. Deze milities namen de controle over militaire basissen en andere stra-

tegische punten op de Krim over. Het parlement van de Krim, een regio waar de meerderheid van de bevolking Russisch spreekt, stemde ervoor om zich van Oekraïne af te scheuren en Rusland te vervoegen. Het referendum diende enkel om de al genomen beslissing te onderschrijven. De bevolking kreeg twee keuzes: deel worden van Rusland of een verregaande autonomie. Alle Oekraïensgezinde media werd afgesloten en de staatsmedia overspoelde het schiereiland wekenlang met proRussische nationalistische propaganda. De minderheidsgroepen van de Tataren en de Oekraïenssprekende bevolking – samen goed voor 40 procent van de bevolking – klaagden over intimidatie. De meesten van hen hebben het referendum geboycot. Confrontaties tussen regeringsgezinde en pro-Russische betogers in Kharkiv, in het oosten van Oekraïne Maar anderzijds is het wel zo dat een meerderheid van de inwoners van de Krim aansluiting bij Rusland onderDe anti-Russische retoriek van het digen. In dat proces versterken ze het gelijkheid van een bloedig opbreken steunt. Dat komt in grote mate door het nieuwe regime in Kiev en de betrokken- Russische nationalisme. Het schierei- van het land. reactionaire karakter van het nieuwe re- heid van extreemrechts, dat belangrijke land is het focuspunt van de groeiende Enkel de georganiseerde en vereniggime in Kiev en door de manier waarop ministerposten in handen heeft, leidde spanningen tussen Rusland en Kiev de arbeidersklasse kan met een onafhet aan de macht kwam. tot angst onder de etnisch Russische met zijn Westerse steungevers die hun hankelijk en internationalistisch proHet protest tegen Janoekovitsj werd minderheid die vooral in het oosten en imperialistische macht en invloed wil- gramma op beslissende wijze ingaan aangewakkerd door jaren van economi- het zuiden van het land woont. Eén van len uitbreiden tot aan de grenzen van tegen het reactionaire nationalisme en sche stagnatie en toenemende armoede, de eerste beslissingen van de Rada, het Rusland. de inmengingen van de grote kapitalisbovenop een grote woede tegenover het Oekraïense parlement, was om de ofDit heeft geleid tot een gevaarlijk mi- tische machten. corrupte, autoritaire regime en de oli- ficiële positie van het Russisch als taal litair opbod. Een week voor het referenDe demagogische nationalistische pogarchen die het voor het zeggen hebben. aan banden te leggen. Een andere be- dum gaf Washington bevel tot militaire litici in Kiev, Simferopol en Moskou De revolte had elementen van een re- slissing was om de ‘Communistische’ oefeningen in Polen, Litouwen en de genieten nu misschien brede steun door volutie en toonde het gebrek aan steun Partij te verbieden. Zwarte Zee. Na het referendum stemde in te spelen op angsten, maar hun provoor het rotte regime van Janoekovitsj. De Krim was al een van de armste de- het parlement van Oekraïne in met een kapitalistisch en nationalistisch beleid Het geweld van de oproerpolitie op het len van Oekraïne. Veel inwoners vrezen gedeeltelijke mobilisatie van 40.000 re- zal de levensstandaard niet verbeteren Maidanplein zorgde voor een schok en dat het nieuwe regime zal instemmen servisten. Beide kanten zeggen dat ze en geen einde maken aan corruptie en het regime viel uiteen. met financiële hulp vanuit de EU en geen oorlog over de Krim willen, maar onderdrukking. Velen die actief inginHet feit dat er geen grote arbeiders- het IMF waarbij dit gekoppeld wordt een verscherping van de spanningen gen tegen het bewind van Janoekovitsj organisaties met een onaf hankelijk aan harde besparingen waardoor hun kan leiden tot lokale confrontaties. keren zich nu al tegen de nieuwe gangklassenstandpunt tussenkwamen, liet levensstandaard nog verder de diepeDe werkende bevolking doorheen sterbende die de macht heeft genomen ruimte aan de reactionaire politici van rik in gaat. Oekraïne zal de prijs voor de escalatie en bevriende oligarchen als regionale de oppositie waaronder ook ultranatiHet resultaat van het referendum zal van de crisis betalen. Er vielen al ver- gouverneurs aanstelde. onalisten en extreemrechts. Zij konden niet leiden tot vrede, stabiliteit en wel- schillende doden bij confrontaties tusDe recente revolte van werkenden de protestbeweging domineren. Leden vaart voor de bevolking van de Krim. sen pro-Oekraïense en pro-Russische en jongeren in Bosnië en Herzegovina van de antisemitische partij Svoboda en De integratie in een zwakker wordende betogers en milities in de oostelijke toont aan dat nieuwe opstanden tegen de fascistische militie Rechtse Sector Russische economie zal de levensstan- steden Donetsk en Kharkiv. Als die de harde economische en sociale voordienden als stoottroepen in Kiev en daard op de Krim niet verbeteren. confrontaties aangroeien, kan het lei- waarden en tegen corrupte politici onelders. Ze gingen fysiek in tegen vakHet autoritaire regime van Poetin en den tot meer oproepen tot referenda in vermijdelijk zijn. Ze vereisen een gebondsmilitanten en linkse activisten de oligarchen die dat regime steunen gebieden waar de Russischsprekende organiseerde politieke uitdrukking op die probeerden om het protest te ver- komen enkel in de Krim tussen om bevolking een meerderheid vormt. Dat basis van de werkende bevolking en voegen. hun geostrategische belangen te verde- kan leiden tot de verschrikkelijke mo- met een socialistisch programma.

Zuid-Afrika. WASP geregistreerd voor verkiezingen begin mei

W

orkers and Socialist Party (WASP) heeft zich op 13 maart geregistreerd voor de nationale en provinciale verkiezingen. Er wordt deelgenomen aan de provinciale verkiezingen in Noordwest, Limpopo en Gauteng. De nationale kandidatenlijst werd gisteren op een persconferentie in Johannesburg bekendgemaakt.

De nationale lijst wordt getrokken door Moses Mayekiso. De lijsttrekker is meteen ook de presidentskandidaat. Mayekiso was in de jaren 1970 en 1980 al een bekende vakbondsactivist uit de metaalsector. Hij was algemeen secretaris van de Metal & Allied Workers Union (Mawu). Samen met andere vakbonden lag de Mawu in 1985 aan de oorsprong van de federatie Cosatu. Mawu lag nadien ook aan de basis van de oprichting van de National Union of Metalworkers of South Africa (NUMSA), waar Mayekiso de eerste algemeen secretaris van werd. Hij werd in die functie verkozen terwijl hij in de

cel zat wegens zijn activiteiten tegen apartheid en voor de arbeidersbeweging. Er waren internationale acties om hem uit de gevangenis te krijgen. Moses Mayekiso was algemeen secretaris van NUMSA toen die vakbond in 1993 een resolutie aannam waarin werd gepleit voor een arbeiderspartij. Hij was een tijdje parlementslid voor het ANC maar vertrok uit ongenoegen. Door nu WASP te vervoegen en een plaats in de leiding ervan op te nemen, sluit hij terug aan bij de strijd voor een politieke vertegenwoordiging van de arbeidersbeweging. Destijds was Moses de eerste voorzitter van SANCO, South African National Civic Organisation. Die organisatie was aanvankelijk de ‘vierde’ partner in wat nu de Tripartite Alliance van ANC, SACP en Cosatu is. De afgelopen jaren probeerde Moses om SANCO nieuw leven in te blazen op basis van een consequent socialis- Militanten van Workers and Socialist Party tijdens een campagnemoment in tisch programma. Hij deed dit onder Limpopo de naam COSANCOM (Congress of South African Non-racial Community Van 1994 tot 1996 zat Moses in het ontslag uit onvrede en om terug aan Movements). parlement voor het ANC maar hij nam de basis te werken voor de heropbouw

van verzet na de val van het apartheidsregime. Alle kandidaten op de lijst van WASP voor de verkiezingen van begin mei zijn werkenden, syndicalisten, activisten uit lokale gemeenschappen of jongerenbewegingen. De beste vertegenwoordigers van de arbeidersbeweging zijn mensen die zelf met beide voeten in die arbeidersbeweging staan. Het basisloon van parlementsleden in Zuid-Afrika bedraagt 72.000 Rand per maand (4.800 euro). Dat staat ver van de dagelijkse realiteit van de werkende bevolking en de armen. Parlementsleden krijgen de hoogste lonen van het hele land. Alle parlementsleden van WASP zullen leven aan een gemiddeld loon van een geschoolde arbeider. Alles daarboven zal naar de WASP en naar strijd van werkenden, lokale gemeenschappen en jongeren gaan. Verkozenen die het manifest van de partij niet nakomen of betrokken zijn bij gelijk welke vorm van corruptie worden meteen afgezet. De afzetbaarheid van verkozenen wordt uitgeoefend door de leden van WASP.

12

thema cultuur

Antwerpse RAP

Sta vandaag op voor morgen!

de

30 jaar geleden: Britse mijnstaking

Een burgeroorlog zonder geweren door

Tiphaine

D

ertig jaar geleden gingen de Britse mijnwerkers in staking tegen de versnelde sluiting van mijnen. In de vijf jaar voor de staking van 1984 gingen 47.000 jobs in de mijnen verloren. De conservatieve premier Thatcher wilde de sector afbouwen om dit belangrijke bastion van de arbeidersbeweging te breken. Eerdere mijnstakingen in 1972 en 1974 leverden overwinningen op. In 1981 moest Thatcher nog inbinden toen de mijnwerkers reageerden op de poging om de vakbonden te breken.

Rappers Slongs Dievanongs en Halve Neuro op de stakerspost van Agfa.

H

et was een opmerkelijke verschijning aan de stakerspost bij Agfa in Mortsel op 3 maart. De lokale raphelden Slongs Dievanongs en Halve Neuro kwamen het stakende personeel een hart onder de riem steken en brachten er in avant-première hun nieuwste song, een heus strijdlied onder de naam ‘Nog ni te laat’. Met hun optreden haalden ze het nieuws en doorbraken ze de in de gevestigde media doorgaans negatieve berichtgeving over arbeidersprotest.

af komstige volkse schrijver Lode Zielens die dit jaar 70 jaar is overleden. Zielens is bekend van boeken als ‘Moeder, waarom leven wij?’ over een Antwerps arbeidersgezin. Hij was eerst havenarbeider maar kon zijn schrijverstalent nadien via onder meer de Volksgazet ontplooien. Het strijdlied ‘Nog ni te laat’ staat op een EP onder de titel ‘Moeder, waarom leven wij?’. Het liedje begint met een verwijzing naar de geschiedenis van de Belgische arbeidersbeweging en ook in de clip wordt daarnaar verwezen. Maar het gaat niet enkel over het verleden, door beelden van de stakerspost bij Agfa op te nemen wordt de Hiphop en rap zijn ontstaan in band met de strijd vandaag heel exvolksbuurten waar jongeren amper pliciet gelegd. Ook in de tekst wordt toegang hadden tot dure muziekin- scherp uitgehaald naar het kapitastrumenten. Het volkse karakter is de lisme en wordt de noodzaak van een afgelopen jaren “nieuw systeem” naar de achtergeopperd. Als er één wijk in grond verdweHet is overboAntwerpen gedoemd nen, maar blijft dig om te zegwas om volkse rapregelmatig opgen dat wij enpers voort te brend u i ke n . A l s thousiast zijn er één wijk in over het feit dat gen die zeggen waar Antwerpen geartiesten hun tahet op staat, dan doemd was om lent gebruiken was het wel de Sintvolkse rappers om de strijd van Andrieswijk voort te brende arbeidersbegen die zeggen weging te popuwaar het op staat, dan was het wel de lariseren. De woede tegenover het feit Sint-Andrieswijk in het centrum van dat wij uitgebuit worden is onderdeel de stad. Deze oude arbeidersbuurt van het dagelijkse leven van bredehoudt stand tussen het toeristische re lagen van de bevolking, zeker in centrum en het vernieuwde chique buurten als de Sint-Andrieswijk. Die Zuid. Het is misschien niet meer de woede krijgt nu een passende stem in parochie van de miserie van vroeger, ‘Nog ni te laat’. Wat ons betreft mag maar het blijft een volkse buurt. het gerust een klassieker worden. Met ‘Nog ni te laat’ verwijzen Allemaal samen op de barricaden, alSlongs en Halve Neuro naar de lemaal samen voor morgen! eveneens uit de Sint-Andrieswijk

Linkse Socialist

De heldhaftige mijnstaking zou bijna een jaar duren en werd een ware burgeroorlog tussen de mijnwerkers die brede steun van de volledige werkende bevolking kregen enerzijds en de heersende klasse met Thatcher anderzijds. Het volledige repressieve arsenaal (politiegeweld, betrokkenheid geheime diensten, rechtbanken, afdankingen,...) werd ingezet tegen de stakers. Nu blijkt dat Thatcher zelfs overwoog om het leger in te zetten. In tegenstelling tot wat veel commentatoren, zowel ter rechterzijde als ter linkerzijde, stellen, was een overwinning wel degelijk mogelijk. Het enor-

me economische gewicht van de mijnwerkers (de steenkoolvoorraad die de autoriteiten bewust hadden aangelegd raakten door de staking uitgeput), hun strijdbaarheid, hun vastberadenheid om tegen de conservatieve aanvallen in te gaan en de brede steun die ze kregen maakten dat mogelijk. Er kwam een formidabele steun van de Britse arbeidersklasse en van de werkende bevolking in de rest van de wereld. Er werd materiële hulp geboden en er waren tal van solidariteitsacties. Maar de vakbondsleiders gebruikten het potentieel niet, ze waren zelf bang van de kracht van de georganiseerde arbeidersklasse waardoor er geen algemene staking kwam om de mijnwerkers te ondersteunen. De nederlaag van de mijnwerkers heeft hele gemeenschappen verwoest en heeft de vroegere mijnbassins omgevormd tot economische en sociale woestijnen. Het opende de weg voor een bocht naar rechts door de vakbondsleiding en de Labour Party. De leiders van Labour stelden steeds meer dat klassenstrijd iets uit het verleden was en dat de markteconomie nu eenmaal moet aanvaard worden. Als deze staking een overwinning had opgeleverd, dan had niet alleen de sluiting van de mijnen kunnen vermeden worden maar was het ook mogelijk geweest om Thatcher en de conservatieven ten val te brengen. Dat had de

arbeidersbeweging vertrouwen kunnen geven voor toekomstige strijd en het had de druk op de eigen leiding vergroot. Het boek ‘A civil war without guns’ is 10 jaar na de eerste publicatie opnieuw uitgebracht, we hopen binnenkort een voorraad van het boek te hebben. De auteur, Ken Smith, was tijdens de mijnstaking een van de organisatoren van Militant, de voorloper van de Socialist Party. Hij was voorzitter van het solidariteitscomité voor de mijnwerkers van Llynfi en Afan Valley. Dit comité organiseerde politieke en financiële steun voor een kleine duizend mijnwerkers. In dit boek wordt uitdrukkelijk ingegaan tegen de pessimisten die stelden dat de staking niet kon gewonnen worden. Er wordt een marxistische analyse van de nederlaag gegeven, onder meer door in te gaan op de strategische en tactische kwesties tijdens het conflict. Ken Smith komt onder meer terug op de vragen over het organiseren van een referendum over de staking of niet, de acties die werden georganiseerd of de wijze waarop druk werd gezet op de leiders van andere vakbonden die niet in actie wilden komen. De heldhaftigheid en de vastberadenheid van de Britse mijnwerkers in 1984-85 blijft een inspiratiebron van strijd vandaag. Het is belangrijk om er lessen uit te trekken, zeker voor strijdbare syndicalisten.

Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole.

arbeidersregering. Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het exOostblok bestond.

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83.

Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan. Stop de privatiseringen

Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is. De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake meer van

diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. 32-urenweek

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs. Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid.

LSP/PSL is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 1500 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 32-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen. Een nieuwe arbeiderspartij

De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen. Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak. Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten. Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van

Revolutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.

Voor socialisme en internationalisme

Arbeidersdemocratie

LSP/PSL maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid.

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme

Partijnieuws thema

www.socialisme.be April 2014

Socialisme 2014. Front van verzet ook ideologisch onderbouwen – over ideologie, dogmatisme en sociale klassen zaterdag 3 mei | 10u-22u30 | De Pianofabriek | Fortstraat 35 St-Gillis | Brussel

13

Agenda

• Vr. 4 april. Brussel. Europese vakbondsbetoging. 11u Kruidtuinlaan • Ma. 28 april. Leuven. Actie tegen GAS-boetes • Zat. 3 mei. Brussel. Socialisme 2004. Pianofabriek, Fortstraat St-Gillis • Zo. 4 mei. Antwerpen. Protest tegen BAM-tracé • Zo. 11 mei. Brussel. Nationaal protest tegen werkloosheid • Zat. 17 mei. Brussel. Gay Pride • Zat. 24 mei. Brussel. Protest tegen Monsanto en GGO’s • 3 - 7 juli: zomerkamp van ALS en Zutendaal

Gents debat In het kader van de Equal Pay Day van 18 maart hield LSP-Gent een publiek debat over de loonkloof tussen mannen en vrouwen en de strijd ertegen. Er waren een dertigtal aanwezigen, waaronder een aantal delegees en syndicalisten. De leden van het paneldebat waren Bart Leybaert, gewestelijk secretaris van BBTK Waasland, Sofie De Graeve, coördinatrice bij het Vrouwenoverlegcomité (VOK), en Anja Deschoemacker van de vrouwencommissie van LSP. Ilke Jaspers van het ACV kon niet aanwezig zijn. Anja Deschoemacker koppelde de campagne voor een gelijk loon aan de een oproep voor een breder programma van sociale hervormingen. Vrouwen maken in meer dan de helft van de gevallen geen “vrije” keuze als ze een deeltijds betrekking aannemen of hun baan opgeven om het huishouden te kunnen doen. De onderwaardering van vrouwen en zogenaamde “vrouwenjobs” of –sectoren (waar de mannen die er tewerkgesteld zijn vaak ook minder verdienen dan hun collega’s in “mannensectoren”) is systematisch en roept om systeemverandering. Anja pleitte voor solidariteit om de kloof te dichten door alle inkomens op te trekken en iedereen van een degelijke job te voorzien. Socialisme 2013. Foto door Walter (Antwerpen) door

Eric Byl

Z

elfs doorwinterde liberalen en keiharde patroons verdedigen niet langer de mythe dat de onzichtare hand van de vije markt de beste garantie biedt op sociale welvaart. Ook zij pleiten nu voor ‘correcties’, al was het maar om de sociale draagkracht van hun kapitalistisch systeem niet helemaal onderuit te halen. Bij de 99 procent dooft het geloof in beterschap echter uit. Bij velen leidt dat tot fatalisme en berusting, maar een groeiend aantal wil het daar niet bij laten en gaat op zoek naar alternatieven. Het jaarlijks evenement Socialisme 2014 wil daaraan bijdragen.

De jaren ’90 laten nog diepe sporen na. Zelfs oprechte activisten zijn soms meegesleept door de leugen dat ideologieën per definitie leiden tot extremisme en plaats moeten ruimen voor pragmatisme en technocratie. Ze verwerpen ideologie, een globale visie over een andere en betere maatschappij vertrekkend vanuit onze kennis van het verleden. Maar ook dat verwerpen is een ideologie: die van heersende klasse. Die heeft er alle belang bij dat de zaken blijven

zoals ze zijn. Haar pragmatisme heeft het kapitalisme niet gehinderd in het veroordelen van miljoenen mensen tot de bedelstaf ondanks de enorme opstapeling van rijkdom. Het heeft evenmin verhinderd dat hele dorpen en steden in talloze oorlogen vanop verre afstand platgebombardeerd werden met koele technocratische precisie. Newton, een van de grootste wetenschappers aller tijden, zei ooit: “Als ik verder heb gezien dan anderen, komt dat doordat ik op de schouders van reuzen stond.” Kortom, zijn kennis schreef hij toe aan de inzichten die voorgaande generaties wetenschappers hem overgeleverd hadden. Wie nu teruggrijpt naar de rijke geschiedenis van de arbeidersbeweging en haar beste vertegenwoordigers, naar Marx, Lenin, Trotski en talloze andere ‘voorgaande generaties’, wordt echter dogmatisme verweten. Dat God de mens heeft geschapen, dat is een dogma. Je kan het niet bewijzen, maar moet erin geloven. Dat een ‘onzichtbare hand’ de vrije markt reguleert, is er nog een. Ook dat kan je niet bewijzen, je moet het geloven of niet. Het bestuderen van analyses en conclusies van vorige generaties om daarop verder te bouwen, is dat echter niet. Velen worstelen ook met vooroordelen ten opzichte van de enige sociale kracht

die in staat is de maatschappij te veranderen. Ze denken dat er geen sociale klassen meer bestaan. Ze verzetten zich tegen de idee dat ook werklozen, invaliden,… tot de arbeidersklasse behoren of denken ze door hun diploma niet langer deel uitmaken van die sociale klasse. We zijn nochtans allemaal afhankelijk van de verkoop van arbeidskracht, in tegenstelling tot diegenen die kunnen leven van hun kapitaal. De arbeidersklasse is altijd rijk geweest aan diversiteit en is dat nog steeds. De heersende klasse misbruikt die diversiteit, benadrukt de verschillen en stelt het individu tegenover het gemeenschappelijke om de klassenverschillen te verbergen en de enige sociale kracht die de maatschappij kan veranderen te ondermijnen. Wij denken dat het individu pas echt tot volle ontwikkeling komt door zich te verbinden met andere individuen, door de diverse kwaliteiten om te smeden tot een gemeenschappelijke maatschappelijke kracht. Deze en andere vandaag minder vanzelfsprekende opvattingen trachten we op Socialisme 2014 te illustreren aan de hand van concrete ervaringen uit het verleden, maar ook van actuele gebeurtenissen en voorstellen.

Het was een drukke betogingsmaand. Op 9 maart haalden we op de betoging tegen kernenergie 60 euro steun op en verkochten we 8 exemplaren van deze krant. Een dag later was er de actiedag tegen de uitsluiting van werklozen waarop we 65 exemplaren van onze krant verkochten. Op de betoging tegen politiegeweld en repressie van 15 maart gingen 22 kranten van de hand en een dag later in Vottem nog eens 31. Op beide betogingen samen werd voor ongeveer 200 euro strijdfonds opgehaald. De anti-NSV betoging tenslotte was goed voor een 35-tal bladen en een kleine 300 euro financiële steun.

Praktische details: www.socialisme.be

Steun ons strijdfonds!

Tegen de heersende media en de propaganda: steun onze linkse media

Plaats uw meigroet in ‘de Linkse Socialist’ en op ‘socialisme.be’ Deze krant biedt artikels, verslagen en analyses aan over de strijd van de arbeidersbeweging en de geradicaliseerde jongeren. Geen enkele van de traditionele media laat de stem van het sociaal verzet echt aan bod komen, vandaar het belang van De Linkse Socialist en onze website socialisme.be. Je vindt er analyses van de syndicale en politieke actualiteit, over de jongerenbewegingen en de sociale bewegingen, zowel op het internationale niveau, als op nationaal en gemeentelijk vlak die alle getroffen worden door een stortvloed aan besparingen. Maar we beperken ons niet tot het geven van alternatieve informatie, we willen eveneens publiek bediscussiëren wat de beste manier is om een krachtsverhouding op te bouwen tegen de sociale afbraak en het jobverlies en voor een verandering van de maatschappij. De Linkse Socialist en socialisme.be reiken niet enkel argumenten aan om in te gaan tegen de heersende neoliberale logica maar ook om de internationale

solidariteit met de strijd van arbeiders en jongeren te organiseren en te versterken, om het overlegsyndicalisme terug in te wisselen voor strijdsyndicalisme, een syndicalisme van antikapitalistische strijd. Steun de alternatieve media

Om ons maandblad te publiceren en onze website te stofferen hebben we u en uw solidariteit nodig. We rekenen niet op rijke geldschieters, maar op het enthousiasme van onze lezers en sympathisanten. In de eerste plaats, voor zover dat nog niet het geval is, nodigen we u uit een abonnement te nemen op de Linkse Socialist, zodat u iedere maand uw portie antikapitalistische en socialistische analyses kan lezen en tegelijk onze politieke werking ondersteunt. In aanloop naar 1 mei 2014, een traditie die al decennia mee gaat, stellen we ons maandblad en onze website open voor meigroeten om financiële steun op te halen als middel om onze alterna-

tieve, echt socialistische, media verder te ontwikkelen. Praktisch

Stuur ons voor 15 april je meigroet door – laat ons weten van welke grootte en met welke boodschap en/of logo - per brief aan LSP, Hoveniersstraat 45, 1080 Molenbeek, - per mail aan redactie@socialisme. be. tarieven:

1/128ste bladzijde = 12 euro 1/64ste bladzijde = 25 euro 1/32ste bladzijde = 50 euro 1/16de bladzijde = 100 euro 1/8ste bladzijde = 200 euro U kan het bedrag dat overeenstemt met het gekozen formaat storten op rek. nr. BE48 0013 9075 9627 van ‘Socialist Press’, met vermelding “meigroet”

Betogingen in maart

Hieronder een overzicht van de cijfers voor ons strijdfonds van de eerste twee kwartalen van 2014 samen met ons kiesfonds en de oproep voor ZuidAfrika. Doorgaans proberen we 11.000 euro steun per drie maanden op te halen. Samen met 11.000 euro die we willen ophalen voor de verkiezingscampagne in Brussel en internationale solidariteit met Zuid-Afrika is dat een totaal van 33.000 euro tegen eind juni. Een eerste bijdrage van 3.000 euro is al overgemaakt aan de campagne van de Workers and Socialist Party in Zuid-Afrika (zie pagina 10). Een tussenstand van onze zoektocht naar 33.000 euro financiële steun, deze tussenstand bevat cijfers van eind maart. Henegouwen-Namen: 1.943 € Bxl-W.Brab:3.275 € Vl Brab-Limburg: 1.307 € O en W Vlaanderen: 3.502 € Antwerpen: 1.410 € Luik-Lux: 499 € Nationaal: 565 €

67% 48% 41% 38% 23% 17% 28%

TOTAAL: 12.492 €

38%

Contact / Abonnementen Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:[email protected]. Redactie: [email protected]. Ook lezersbrieven zijn welkom! Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE48 0013 9075 9627 van Socialist Press

14

Jongeren thema

de

Linkse Socialist

Geslaagde betogingen in maart Tegen repressie en politiegeweld Tussen de 800 en 1000 voornamelijk jonge betogers kwamen op 15 maart in Brussel op straat om te protesteren tegen repressie en politiegeweld. Steeds meer wordt het recht op actievoeren aan banden gelegd. Bovendien is er een algemene toename van willekeurige repressie, denk maar aan de GASboetes. De Franstalige tegenhanger van KAJ, de JOC (Jeunes Organisés et Combatifs), organiseerden daarom opnieuw een betoging tegen repressie en dit op de internationale dag tegen politiegeweld. De Actief Linkse Studenten en Scholieren (ALS) en LSP ondertekenden de oproep en waren er uiteraard ook bij op de betoging. In plaats van de toenemende repressie als antwoord op sociale problemen en ongenoegen, komen wij op voor een sociaal beleid.

Tegen extreemrechts Op 20 maart trok een strijdbare betoging door Antwerpen. Op twee maanden van de verkiezingen gaven 500 betogers in het bastion van De Wever en Dewinter een duidelijke boodschap. Wij aanvaarden extreemrechts niet en bestrijden ook de voedingsbodem in de vorm van het asociale beleid dat op versnelde wijze door het bewind van De Wever wordt gevoerd. De betoging keerde zich tegen de haatmars van de extreem-

rechtse studenten van NSV die met amper 150 waren. Er werden ook slogans tegen de GAS-boetes geroepen en de sociale kaalslag in de stad Antwerpen werd aangeklaagd. Het initiatief voor de betoging kwam van Blokbuster en Actief Linkse Studenten, maar het platform werd gesteund door een brede alliantie van organisaties waardoor we voor het eerst in jaren eengemaakt betoogden.

Foto: PPICS - banque d’images

Foto: PPICS - banque d’images

Tegen het asociale asielbeleid Geen enkele gevangenis heeft ooit miserie gestopt. Nochtans is dat hoe landen als België omgaan met wie armoede en dictatuur in de neokoloniale wereld ontvlucht. Vluchten is blijkbaar een ‘misdrijf’ waarvoor je wordt opgesloten in gesloten centra als dat van Vottem. Op 16 maart trokken honderden betogers van het centrum van Luik naar het gesloten asielcentrum van Vottem om te protesteren tegen die gevangenis en om een regularisatie van mensen-zonder-papieren te eisen. Na 15 jaar aanvaarden we het centrum van Vottem nog steeds niet! In plaats van het asociale asielbeleid komen we op voor een algemene regularisatie en actieve internationale solidariteit in de strijd voor een betere wereld zodat vluchten als wanhoopsdaad niet meer nodig is.

Tegen kernenergie Op 9 maart werd in Brussel betoogd tegen kernenergie. Er waren enkele honderden aanwezigen, hoofdzakelijk georganiseerde militanten en minder talrijk dan op vorige gelijkaardige betogingen aan de kerncentrale van Tihange. LSP was uiteraard ook aanwezig omdat het protest tegen kernenergie drie jaar na de ramp in Fukushima belangrijk

blijft. De aanwezigheid op de betoging was dan wel bescheiden, het belang van dit onderwerp is dat niet. We eisen massale publieke investeringen in het onderzoek naar en de ontwikkeling van groene energie. Dat vereist publieke controle op de energiesector die van productie tot distributie in publieke handen moet komen.

Word lid van LSP om het verzet te versterken Op verschillende betogingen in maart trokken jongeren en werkenden de straat op om in te gaan tegen wat fout loopt. Om dat te versterken, moeten we begrijpen waarom zoveel fout gaat vandaag. Dat is immers geen toeval, geen speling van het lot of de schuld van politici die het slecht met ons voor hebben. Het zit ingebakken in het kapitalistische systeem. De drijfveer van dit systeem wordt gevormd door de winsten op korte termijn voor een handvol grote aandeelhouders en andere speculanten. Amper 85 mensen hebben evenveel rijkdom als de armste helft van de we-

reldbevolking. De kloof tussen arm en rijk wordt ook in de ‘rijke’ landen groter. De vijf rijkste Britten bezitten evenveel als de 20% armsten. Sinds 2003 daalde het beschikbare inkomen van de 95% armste Britten na betaling van de huisvesting met 12%, de rijkste 5% bleef erop vooruitgaan. Om hun winsten veilig te stellen en te vergroten, wordt onze levensstandaard onderuitgehaald en wordt roekeloos omgegaan met onze planeet. Om hier verandering in te brengen, is een ander systeem nodig. LSP komt actief op voor een socialistisch alternatief, een samenleving waarin

de behoeften van iedereen centraal staan in plaats van de winsten van een handvol mensen. We komen op voor democratische controle en publiek bezit van de sleutelsectoren van de economie. Waarom zouden we die overlaten aan een handvol parasieten die enkel oog hebben voor hun dividenden? De kapitalisten zullen hun privileges niet zomaar uit handen geven. We zullen actief moeten strijden om een krachtsverhouding uit te bouwen waarmee verandering kan afgedwongen worden. LSP wil daar een rol in spelen. Doe mee en word lid!

Sociale oplossingen om sociale problemen te lijf te gaan!

Manifestatie: Voor een leefbare, sociale en kindvriendelijke stad! Stefanie (Leuven)

Natuurlijk niet. Maar de vraag is of er wel voldoende openbare toiletten zijn. p maandag 28 april houdt Daar wringt het schoentje. Er zijn wel GAS-vrij Leuven een toiletten, maar die zijn slechts beperkt manifestatie tegen de GAS- open en doorgaans enkel voor mannen. boetes. De campagne TegenGAS GAS-vrij Leuven eist meer openbare vormt onderdeel van het platform. toiletten voor mannen én vrouwen. Het sluikstorten zal er niet op verMaar liefst 90% van alle Leuvense beteren met de verhoging van de prijGAS-boetes worden uitgeschreven zen voor huisvuil. Grote vuilniszakvoor vandalisme, wildplassen en sluik- ken worden 25 cent duurder en kosten storten. Nochtans zeggen mensen uit voortaan 2,25 euro. GFT-stickers worhet rechterlijke milieu dat vandalisme den 10% duurder en de drie gratis conbeter via het strafrecht kan aangepakt tainerparkbeurten vallen weg. Een erg worden. Over wildplassen zegt burge- kleine laag van de bevolking krijgt meester Tobback: “Dat soort gedrag enkele gratis vuilzakken. GAS-vrij los je niet op door er een uroloog bij te Leuven wil deze maatregel verder uithalen om wildplassers te begeleiden.” breiden. door

O

De stad schept op dat er geen verho- containerparken buiten de ring. Op deze ging van de algemene belastingen is manier kunnen mensen op correcte wijdoorgevoerd, maar de prijsverhogingen ze hun afval wegbrengen en sorteren. rond afval zijn wel een belastingverhoSommigen zullen vragen wie dat gaat ging. De stad wil 700.000 euro bespa- betalen. ABInbev behaalde in 2013 weren. Het voornaamste argument is dat reldwijd een winstmarge van 33%. Het de “vervuiler betaalt”. Maar wie is de uitgekeerde dividend steeg met een echte vervuiler op het moment dat de vijfde in vergelijking met 2012. Een bewerkende bevolking geen inspraak heeft drijfsbelasting zou zeker volstaan om in hoeveel verpakkingsmateriaal de be- een ander afvalbeleid te financieren. drijven gebruiken? GAS-vrij Leuven vraagt dialoog met TegenGAS wil verder gaan dan een uit- de stad. Dat steunen we uiteraard, maar breiding van de gratis vuilzakken. We het zal niet volstaan om iets te bereiken. eisen dat de drie gratis containerbeur- Eerder heeft de stad de jeugdorganiten terug ingevoerd worden. Ten tweede saties al geconsulteerd om vervolgens willen we gratis vuilzakken voor ieder- niets met hun bekommernissen te doen. een. Ten derde willen we buurtcontai- Toen we toelating vroegen voor een acnerparken, naast de drie reeds bestaande tie werd ons dat afgeraden met het ar-

gument dat de stad de GAS-regels niet verstrengd heeft. We voeren echter niet alleen een defensieve strijd, we willen een krachtsverhouding uitbouwen om van Leuven effectief een GAS-vrije stad te maken. Na de manifestatie van 28 april zullen we de strijd dus moeten verderzetten. Het is geen toeval dat de GAS-wetgeving juist nu aangepast wordt. Met de crisis waarbij meer mensen het moeilijker krijgen om in hun levensonderhoud te voorzien, zal de staat meer repressie nodig hebben om iedereen rustig te houden. De praktische details voor de actie van 28 april volgen op socialisme.be

onderwijs thema

www.socialisme.be April 2014

15

Stop de verhoging van de inschrijvingsgelden!

Voor gratis en degelijk onderwijs voor iedereen door

Mathias, jongerenverantwoordelijke LSP

O

p 2 april wordt in heel het land gemobiliseerd voor een betoging “voor kwaliteitsvol onderwijs en tegen de onderfinanciering”. Door de systematische besparingen op de middelen voor hoger onderwijs is het aan de meeste instellingen dramatisch gesteld op vlak van infrastructuur, begeleiding, kwaliteit, studentenvoorzieningen,... Er wordt daarom terecht gepleit voor een optrekking van de middelen voor onderwijs naar 7% van het BRP (Bruto Regionaal Product) waarvan 2% voor hoger onderwijs, het afschaffen van de gesloten enveloppe en het verminderen van zowel de directe als indirecte studiekosten. Recent dienden alle Vlaamse instellingen een gezamenlijk verkiezingsmemorandum in waarin wordt gepleit voor een drastische verhoging van de middelen. Als zelfs de directies protesteren,moet het wel zeer slecht gesteld zijn. Dat is ook onze politici niet ontgaan. Zij maken echter de omgekeerde redenering. Als het onderwijs meer geld nodig heeft, moet de student er voor opdraaien. Alle traditionele partijen, inclusief Groen, lieten daarom verstaan voorstander te zijn van een verhoging van de inschrijvingsgelden. Enkel SP.a is tegen. Daarmee wil de partij voor de verkiezingen verdoezelen dat het haar ministers Frank Vandenbroucke en Pascal Smet waren die de afgelopen twee legislaturen het onderwijs gepluimd hebben. Sinds de Bologna-verdragen wordt de interne concurrentie tussen verschillende onderwijsinstellingen opgevoerd. Door de gelijkschakeling van de bachelor- en masterdiploma’s kunnen studenten gemakkelijk kiezen op de “onderwijsmarkt”. Niet enkel kwaliteit, maar vooral de studiekost zorgen voor steeds grotere studentenstromen uit landen waar de inschrijvingsgelden drastisch werden opgetrokken. Afgelopen jaar nam het aantal buitenlandse studenten met maar liefst 12% toe (uitwisselingsstudenten niet meegerekend). Het lotingsysteem, het optrekken van het inschrijvingsgeld naar 1.700 euro en het invoeren van boetes van 3.000 euro voor studieachterstand in Nederland, zorgden voor een toevloed aan Nederlandse studenten, voor-

al afkomstig uit armere lagen. Om in deze verstikkende marktlogica mee te concurreren en niet als toevluchtsoord te dienen voor armere studenten, wordt nu gepleit om ook in Vlaanderen de inschrijvingsgelden op te trekken. Er wordt gedacht aan een inschrijvingsgeld van 835 euro, het bedrag dat langs Franstalige kant betaald wordt. Zo wordt meteen duidelijk wat er werkelijk schuilt achter het communautaire opbod van de gevestigde partijen. Door de regionalisering van het onderwijs wordt per regio bespaard om nadien de besparingen langs de andere kant als voorwendsel te gebruiken om hetzelfde te doen. Met de Actief Linkse Studenten verzetten we ons tegen iedere vorm van inschrijvingsgeld. Het is een asociale maatregel die de toegang tot hoger onderwijs beperkt voor wie er de middelen niet voor heeft. Inschrijvingsgelden zijn amper goed voor 3% van de totale financiering van het hoger onderwijs. Het echte probleem is dat de middelen voor onderwijs sinds 1989 geblokkeerd werden in een “gesloten enveloppe” die bovendien niet met de inflatie steeg. Als we de middelen van 2010 vergelijken met die van 20 jaar eerder, dan was er in reële termen een daling met 10%. In dezelfde periode nam het aantal studenten met 50% toe. Om toch meer middelen te krijgen, moeten instellingen met de andere concurreren voor een groter aandeel van het vaststaande bedrag. Deze perverse logica leidde de afgelopen jaren tot een enorme toename van de publi-

Vorig jaar werd ook al betoogd voor kwaliteitsvol onderwijs catiedruk onder het academisch personeel. Dat is niet alleen nefast voor de kwaliteit van het onderzoek, dat vooral marktconform moet zijn om meer financiering binnen te halen, maar ook de onderwijstaak van het personeel staat onder druk. Studenten worden dan maar samengepropt in overvolle giga-auditoria. Bij gebrek aan personeel en infrastructuur worden tegenwoordig zelfs lessen opgenomen of worden online live-uitzendingen aangeboden. Het hoger onderwijs van de toekomst: ‘do it yourself’? Het massaonderwijs gaat vooral ten koste van zwakkere studenten die meer begeleiding en interactie nodig hebben. Wie niet meekan, wordt nu afgestraft met hun leerkrediet. In 2012

waren er maar liefst 1293 studenten die zo hun studies moesten stoppen zonder diploma. Toegankelijk en degelijk onderwijs kan alleen gegarandeerd worden indien iedere student dezelfde kans tot slagen heeft, onafhankelijk van zijn of haar achtergrond. Een kind dat vandaag geboren wordt bij ouders met een arbeidersstatuut maakt vier keer minder kans ooit in het hoger onderwijs terecht te komen. De studietoelagen zijn veel te beperkt voor de directe en indirecte studiekosten van 12.450 euro per jaar voor een kotstudent en 8.280 euro voor een pendelende student. Om jongeren een echte financiële onafhankelijkheid te bieden, is er nood aan een studentenloon waardoor ie-

dereen toegang heeft tot hogere studies en ook de nodige tijd kan besteden aan deze studies. Hierdoor moeten jongeren ook niet verplicht bijklussen tijdens hun studies of zware inspanningen van familie vragen. Dit garandeert de keuze voor een studie die de jongere echt interesseert. Een dergelijke investering in onderwijs is ondenkbaar in een systeem dat enkel baat heeft bij een kleine toplaag van managers en wetenschappers. Dit is enkel mogelijk binnen een samenleving waar de ontplooiing van de volledige mensheid centraal staat, niet die van een kleine elite. www.actieflinks.be

Interview: Guy van Union Syndicale Etudiante, ULB

Democratisch hoger onderwijs, de strijd gaat door! door

Clément

Ook de PS wil het onderwijs in dienst van de vrienden van het patronaat stellen. Onderwijs is een belangrijk thema, maar alle gevestigde partijen verdedigen een verderzetting van het huidige beleid met publiek-private samenwerking en een opmars van de invloed van de bedrijven op het onderwijs. “Het onderwijs werd relatief gespaard van de eerste besparingen. De aanval gebeurt vooral door een jarenlange onderfinanciering waardoor de situatie geleidelijk aan erger wordt. En dat zal er niet op verbeteren. Zo wordt nu aangedrongen op schaalvergroting om te kunnen besparen op middelen en personeel.”

A

an de vooravond van verkiezingen voeren diegenen die de afgelopen jaren de middelen voor het onderwijs stelselmatig hebben afgebouwd campagne voor een “vermindering van de ongelijkheden.” Dat klinkt goed en er zijn concrete voorstellen zoals een gratis warme maaltijd voor iedere scholier. Tegelijk moeten tal van scholieren het met containerklassen stellen. Ook in het hoger onderwijs zijn er tekorten. We spraken daarover met Guy van Union Syndicale Etudiante (USE), de studenten van het ABVV aan de ULB.

Wat is de staat van het Franstalig hoger onderwijs? “Het is geen verrassing als ik zeg dat het niet erg goed gaat. We kampen al jarenlang met een aanhoudende onderfinanciering. Zowel de academische als de politieke autoriteiten reageren daarop door steeds verder te gaan in het vermarkten van het hoger onderwijs. Er zijn managerpraktijken uit de privésector binnen gehaald waarbij de kwaliteit van het onderwijs, de rijkdom en diversiteit ervan, sterk moet inboeten. De studenten zijn niet de enigen die de gevolgen daarvan dragen. De arbeidsvoorwaarden voor onderzoekers en personeel gaan steeds verder achteruit.”

sen in feite betalen voor de onderwijskosten van de middenklasse.” “Hij gebruikt dat argument om zich tegen de afschaffing van het inschrijvingsgeld te kanten en voor te stellen dat de studenten twee of drie keer zoveel zouden betalen. De vaststelling van het falen van de democratisering onderschrijven we, maar de voorgestelde oplossingen uiteraard niet. Dat zou de enorme ongelijkheid enkel verder doen toenemen. Het is een weergave van wat leeft bij de gevestigde partijen en de academische overheden. Als antwoord op het falen van de democratisering kijken ze naar maatregelen die het probleem enkel groter zullen maken in plaats van het op te lossen. “Op deze manier zal het beleid van Is het onderwijs nog toegankelijk rankings waarbij iedere instelling hovoor iedereen? ger op de wereldwijde rangschikking “Zelfs in de beste periodes waren min- van topuniversiteiten wil geraken enkel der dan 10% van de studenten afkom- toenemen. Het zet de universiteiten testig van een arbeidersgezin [in de zin gen elkaar op en het richt het onderwijs van handenarbeiders]. Vandaag is dat steeds meer op een kleine toplaag.” minder dan 5%. Etienne de Gallataï, een liberale econoom, stelde terecht: Wat stellen de gevestigde partijen tigde partijen. Zij willen de logica van “de democratisering van de universitei- voor bij de komende verkiezingen? het Bologna-proces verderzetten. Die ten is mislukt, we laten de volkse klas- “Er is een consensus onder de geves- logica heeft ons onderwijs omgevormd

tot een economische sector in plaats van een openbare dienst. De PS speelde daar met Marcourt een centrale rol in.

Wat kunnen we als studenten en personeelsleden doen? “Wellicht gaan we met het financieringsdecreet naar besparingen. Een volgende stap zal dus moeten bestaan uit een massale mobilisatie van studenten maar ook van personeelsleden en onderzoekers aan de universiteiten. Daarbij moeten we onze strijd ook verbinden met die van anderen die tegen de besparingen ingaan. We mogen ons niet beperken tot een defensieve strijd. Gezien de staat van het onderwijs is vooruitgang nodig. Publieke middelen voor 7% van het bruto binnenlands product zouden het hoger onderwijs voor iedereen toegankelijk kunnen maken. Onze strijd moet ook democratisch georganiseerd worden met algemene vergaderingen van studenten en personeel, waarbij alle gevoeligheden gerespecteerd worden en er gediscussieerd kan worden.”

socialisme.be

maandblad van de Linkse Socialistische Partij (LSP)  nummer 333  April 2014 s t r i j d  s o l i d a r i t e i t  s o c i a l i sm e

Socialisme 2014 Dag van politieke discussie en debat

zaterdag 3 mei 10.00 u - 22.30 u de Pianofabriek Fortstraat 35 St Gillis

vanaf 10.30

WerKGroepen

O.a. over 40 jaar Por tugese revolutie / strijd voor p ro-keuze in Spanje en België / het nationale vraagstuk en de NVA / relevantie van het marxisme / strijd in Zuid Afrik a / extreem rechts in Europa / socialisme en eco-socialisme / tegen de besparingen in de lokale en regionale openbare dienst en / jongeren in strijd voor werk en een toekomst ! / ...

van 19.00 tot 21.30

MeeTinG & een STuKje THeaTer Met o.a.: MiTSoS panTazopouloS

Griekse anti-fascist en socialist (Xekinima)

KSHaMa SaWanT

live video boodschap van het socialistisch gemeenteraadslid van Seattle

daVid MurGia

uittreksels uit “discours à la nation” van a.celistini

daniel piron

Secretaris FGTb charleroi - zuid-Henegouwen

anja deScHoeMacKer

lijsttrekker van Gauches communes

tussendoor

BOEKENSTAND - ROOD CAFÉ - SANDWICHBAR - ... baby-sit vanaf 13.00u

Voorverkoop: 8 euro voor loontrekkenden, 6 euro voor niet-loontrekkenden

FRONT VAN VERZET TEGEN BESPARINGEN VOORBEREIDEN

A

lle gevestigde partijen zijn in verkiezingsmodus. Langs Nederlandstalige kant is er een opbod van hoeveel besparingen worden aangekondigd. Langs Franstalige kant weerklinkt een andere retoriek voor de verkiezingen, maar volgt nadien hetzelfde besparingsbeleid. PS-voorzitter Magnette erkent het openlijk als hij zegt dat het Europese besparingsbeleid onvermijdelijk is: “We lieten Europa opdraaien voor politieke keuzes waarvan we wisten dat ze soms onvermijdelijk waren.” (1) Als we zien hoe op lokaal vlak al werd bespaard na de laatste gemeenteraadsverkiezingen, dan weten we waar we na 25 mei aan toe zijn. In een lange periode zonder verkiezingen zal hard bespaard worden. Het geld zal niet gezocht worden bij de drie dollarmiljardairs die ons land rijk is, er zal ook niet geknipt worden in de 10 miljard euro aan dividenden die door de Bel20-bedrijven worden uitbetaald. Neen, het geld zal eens te meer bij onze lonen, uitkeringen en openbare diensten gezocht worden. De verwachte versterking van consequent links op 25 mei geeft aan dat steeds meer mensen niet meer bereid zijn om het besparingsbeleid te aanvaarden. De bereidheid tot verzet neemt toe. Laat ons dat orga-

versterken (zie ook pagina 10). We laten ook Daniel Piron van het ABVV van Charleroi en Zuid-Henegouwen aan het woord. Dat ABVV-gewest deed een opmerkelijke oproep voor een links front op basis van een antikapitalistisch noodprogramma. Na de verkiezingen zal deze oproep van cruciaal belang zijn om het verzet te niseren. De vormings- en discussie- organiseren. Anja Deschoemacker dag Socialisme 2014 kadert zich in legt als lijsttrekker van Gauches de voorbereiding van een front van Communes uit hoe we met onze ververzet tegen de besparingen. Met vor- kiezingscampagne in Brussel een bijmingen en discussies willen we het drage leveren in de opbouw van het programma van dat verzet op tal van front van verzet. punten verfijnen, tegelijk willen we Socialisme 2014 is een niet te misonder meer in de avondmeeting na- sen afspraak om voorbereid te zijn gaan hoe we tot een eengemaakt en op de harde confrontatie die het estasuccesvol front kunnen komen. blishment voorbereidt als onderdeel Op deze meeting brengen we een van de opgedreven aanval op onze live boodschap van Kshama Sawant, levensstandaard en sociale verworhet socialistische gemeenteraadslid venheden. Zorg dat je er op 3 mei uit Seattle. Sawant werd eind vorig bij bent! jaar met een schitterend resultaat van 95.000 stemmen verkozen in een stad (1) Paul Magnette, “Europa heeft nood die net iets groter is dan Antwerpen. aan een links initiatief” in El Khadraoui, De verkozen positie wordt nu ge- S, “Europa 2050. Visies voor een betere bruikt om de strijd voor de verhoging toekomst”, uitgeverij Houtekiet, 2013, van het minimumloon tot 15 dollar te p. 54

steun dit maandblad



ACTIEKALENDER 2 april

Nationale betoging voor onderwijs. Brussel

4 april

Vakbondsbetoging voor koopkracht en werk 11u Kruidtuinlaan, Brussel

28 april

Actie tegen GAS-boetes in Leuven

1 mei

Tal van optochten in verschillende steden

3 mei

Socialisme 2014

17 mei

Gay Pride

: BE48 0013 9075 9627 op naam van

Socialist Press