De acrylonitril ramp in Wetteren Beleid, mediacommunicatie en biomarkerscreening
Peter De Paepe, Spoedgevallendienst UZ Gent Dringende geneeskundige hulpverlening in het Gents zorgbekken 28 februari 2015
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Alarmfaze Alarmering door hulpcentrum 112: 4 mei 2013 om 2.00 a.m.: “treinongeval te Wetteren: goederenwagons ontspoord en ontploft met brand in berm”. Afkondiging van de gemeentelijke fase van het rampenplan en het medisch interventieplan. Drie verschillende stoffen in diverse wagons, ook lege wagons: Butadieen Triethylaluminium Acrylonitril Geen informatie over welke wagons branden. Informatie over windrichting en belang van bovenwindse benadering. © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
2
Acrylonitril metabolisme Acrylonitril (=vinylcyanide, VCN) conjugatie
CYP2E1: oxidatie
VCN-glutathion
cyanoethyleenoxide (CEO) conjugatie
CEO-glutathion
EH = epoxide hydrolase
cyanide (CN) rhodanese
thiocyanaat (SCN) eliminatie in de urine
Eerste indrukken ter plaatse …
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
4
Coördinatie medische met andere disciplines CP-OPS: heropgesteld op veilige afstand (herberg). Overleg in CP-OPS op geregelde en aangekondigde tijdstippen. Verliep goed met verschillende disciplines op terrein. Belangrijke inbreng van BASF specialist. Ook hulp bedrijfsarts met aanbrengen info toxiciteit en leveren antidoot Cyanokit®. Zoektocht naar antidoten (CC PROV) (antigifcentrum, leger, bedrijven, ziekenhuizen, producent, ...). Onrust in verband met blootstelling van brandweermannen. Gevaar voor inhalatie en contaminatie via de huid. Oproepen van decontaminatie unit Lede. © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
9
Windrichting ZZW
CPOPS
Geëvacueerde zone Veiligheidszone (bewoners werden gevraagd binnen te
Medische post Personeel: 2 DIR-MEDs, 2 adjunct DIR-MEDs, MUG verpleegkundigen en artsen, ambulanciers, hulpverleners Rode Kruis Materiaal en logistiek geleverd door Rode Kruis Eerste slachtoffers pas tegen ochtend om 4.00 a.m. Om 8.30 a.m. Oproep van buiten de gevaarszone voor rookinhalatie Oudere vrouw in coma op de 2de verdieping 4 andere inwoners met klachten van irritatie mucosae, nausea, hoofdpijn en gewaarwording van specifieke geur Eerste metingen in huis negatief voor acrylonitril en cyanide Hoge acrylonitrilwaarden in de riolering door contaminatie van het bluswater met acrylonitril © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
11
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
12
Although acrylonitrile is heavier than air it can ascend in the sewer system of houses that have either no or a failing isolation from the main sewer system.
Verder verloop (1/2) Evacuatie van de inwoners van de huizen langs het verdachte rioleringssysteem (n= ± 2000). Ondersteuning door huisartsen in evacuatiecentrum. Om 12.30 p.m.: vrouw (50 j) aangetroffen in coma door haar echtgenoot. Om 3.00 p.m.: oudere man dood aangetroffen in zijn huis in de evacuatiezone naast zijn overleden hond. 375 inwoners meldden zich aan in de medische post (< 160 doorverwezen naar de spoedgevallendiensten (o.a. ASZ Aalst, OLV Aalst, AZ Jan Palfijn, AZ Maria Middelares, AZ Sint-Lucas, AZ Lokeren, AZ Sint-Blasius Dendermonde, AZ Sint-Elizabeth Zottegem, UZ Gent). 271 inwoners meldden zich spontaan aan op de spoedgevallendiensten. © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
16
Verder verloop (2/2) Frequentste klachten waren hoofdpijn, irritatie van mucosae en angst deels geïnduceerd door de media aandacht voor het kankerrisico van acrylonitril. Cyanide antidootbehandeling in 8 patiënten. ‘Point of care’ lactaattest voor triage. Behandelprotocol en ‘case’ definitie bezorgd aan huisartsen en omliggende spoedgevallendiensten. Op dag 5, na het spoelen van het rioleringssysteem en na herhaalde negatieve metingen, konden de meeste inwoners terug naar huis. De opruimingsoperatie duurde 19 dagen Waterzuiveringsinstallatie: gecontamineerd slib werd overgeladen op vrachtschepen Verwijderen van de wagons en inhoud © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
17
Biomonitoring Druk vanuit de media en de publieke opinie om ‘iets te doen’ Pro Iedereen heeft het recht te weten of hij/zij werd blootgesteld Bewijs van blootstelling kan gerechtelijk/verzekeringskundig gebruikt worden i.g.v. kanker Interessant vanuit wetenschappelijk oogpunt De informatie kan aangewend worden in de aanpak van toekomstige incidenten Con Psychologisch impact Hoge kost Blootstelling is niet gelijk aan risico © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
20
Acrylonitril en kankerrisico IARC verlaagde het risico van acrylonitril van categorie 2a (waarschijnlijk carcinogeen) naar categorie 2b (mogelijk carcinogeen) Gebrek aan evidentie van verhoogd kankerrisico in recente epidemiologische studies De gegevens over mogelijke carcinogeniciteit bij de mens worden als onvoldoende beschouwd en er is geen evidentie voor een causaal verband
In de communicatie met de inwoners werd de vergelijking gemaakt met alcohol en sigarettenrook, twee bewezen categorie 1 carcinogenen Bron: Acute Exposure Guideline Levels (AEGLs) for Acrylonitrile, 2009 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
21
Biomonitoring Studie: Algemene doelstelling Evaluatie van de blootstelling aan acrylonitril in de populatie met het hoogste risico van blootstelling, nl. de inwoners van Wetteren en de professionele hulpverleners.
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
22
Biomonitoring: Cyanoethylvaline (CEV) CEV is een adduct dat ontstaat na binding van een metaboliet van acrylonitril aan hemoglobine CEV is niet toxisch Zeer sensitief en specifiek voor blootstelling aan acrylonitril CEV waarde daalt lineair tot de achtergrondwaarde gedurende de levensduur van de circulerende rode bloedcellen (126 dagen) Sigarettenrook bevat acrylonitril; CEV waarden in rokers zijn tot 30 maal hoger in vergelijking met niet-rokers © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
23
Studiepopulatie: Inwoners Populatie met hoge waarschijnlijkheid van blootstelling (n= 474) 100% In EZ Out EZ
100%
10%
Participation rate 51%
Studie bij de inwoners: 34 % van de niet-rokers heeft CEV concentratie > 10 pmol/g globin
pmol/g globin
CEV
(n=168)
IN EZ (n=20)
(n=33)
OUT EZ (n=26)
(n=89)
Studie bij de inwoners: 34 % van de niet-rokers heeft CEV concentratie > 10 pmol/g globin
(n=168)
pmol/g globin
CEV
X
X
IN EZ (n=20)
(n=33)
OUT EZ (n=26)
(n=89)
CEV waarden in niet-rokende hulpverleners (n=635)
74,3%
25,7% Reference
4,3%
95,7%
0
10 non exposed
200 Slightly increased
56,8%
0,0%
1000
Moderately increased
Strongly increased
100,0%
0,0%
Reference
43,2%
CEV Value (pmol/g globin)
Samenvatting en conclusies Evacuatie werd aangepast aan het wijzigende gevaar Potentieel onvoldoende cyanide antidoot ‘Overcrowding’ van spoedgevallendiensten werd vermeden door inrichting van een vooruitgeschoven medische post (met POCT lactaat) Nood aan snelle expertise ter plaatse Publieke ongerustheid door niet-objectieve mediacommunicatie Biomonitoring toonde blootstelling aan in een groot deel van de geselecteerde inwoners en hulpverleners; de communicatie hieromtrent was een uitdaging Aanbevelingen over opvolging worden opgemaakt door de Hoge Gezondheidsraad
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
30
