DG Aalsmeer | 18-11-2001 | ds. Gabe Hoekema Schriftlezingen: Psalm 139: 1 - 6, Genesis 1: 9 - 13
Orde van dienst:
Mededelingen van de Kerkenraad Aansteken van de Kaars Lied van de Gemeente: Psalm 66: 1 en 2 Onze hulp is in de naam van God, onze Vader, … Lied van de Gemeente: Psalm 66: 3 en 7 Gebed:
God die met ons is, Uw naam is over heel de aarde, gehoord en ongehoord, Uw Naam zij gezegend op heel de aarde, verstaan of niet verstaan, U roept ons samen, al denken we soms dat wij ons zelf roepen. U verbindt ons aan elkaar, mensen op deze aarde, al hebben wij soms meer oog voor wat ons scheidt. U geeft ons een toekomst, al slaan wij die met geweld aan diggelen. Behoed en bewaar ons, o lieve God, ook nu en hier, als we samen zijn om uw Naam hoog te houden op de aarde, als we samen zijn om elkaar hoog te houden op de aarde. Behoed en bewaar ons, en wees barmhartig als wij voluit in uw naam bijeen zijn en even voluit tegen uw naam in leven. De aarde waarop wij mogen leven is verscheurd en zoals altijd nog steeds in wanorde. Ontferm U, God, over deze aarde. De mensen op de aarde leven in verwarring van goed en kwaad, van recht en rechteloosheid, van liefde en haat, van vrede en oorlog. Ontferm U, God, over ons mensen. Wees ons nabij, nu en hier, wees hen nabij, die ziek zijn en hier niet kunnen zijn. Wees hen nabij die met ons meeluisteren, wees allen nabij, die uw naam belijden, en in liefde proberen te leven. Zegen ons allen, opdat wij tot een zegen zijn voor anderen. Dat bidden wij U, in Jezus' naam. Amen.
Lied van het koor en Gemeente: Lied 32 uit Geroepen om te zingen: 1, 2 en 3
In den beginne schiep God de hemel en de aarde, de aarde nu was wirwar en wanorde, duisternis over de baaierd en Gods geest, zwevend over de wateren. Kijk rond en zeg aan God waar hij beginnen moet. Bij ons zelf, om de wanorde in ons te ordenen, in Afghanistan, om de wanorde daar te ordenen, in de natuur, om de wirwar van de menselijke ingrepen te ordenen? Kijk rond en zeg aan je zelf, waar je beginnen moet: in de hemel of op de aarde. Maar waar is de aarde, waar is het land van belofte, van melk en honing, van gerechtigheid en vrede?
In den beginne, wie begint, wat begint, waar begin? Ons jaarthema gaat misschien wel meer dan anders over ons zelf: wie ben je, ja jij, wie ben ik? Ja, ik. Wie ben jij, God, ben je meer dan een macht boven alle hemelen? Wie is mijn naaste, mijn zuster, mijn broeder, mijn evenknie, mijn vriend, mijn vrouw, mijn man? Wie is mijn vijand, mijn concurrent op aarde, mijn tegenspeler, mijn plaaggeest? Hoe groot is mijn liefde? Hoe groot is Gods liefde? Voor ons hier op aarde? Ik lees u een paar verzen uit Psalm 139: 1 - 6 Een gebed tot God, de barmhartige
We zingen samen: Het Lied van de grote vrede, Geroepen om te zingen nr. 239 (mel 101) Lezing van de Derde dag: Genesis 1: 9 - 13
De derde dag, de dag van het droge, de dag van de derde scheiding. Eerst de scheiding van dusiternnis en licht, dan de scheiding van de wateren onder de hemel van de wateren boven de hemel en nu de scheiding van de wateren en het droge. Op de derde dag is de aarde definitief. Land in zicht, zou je kunnen zeggen. De voorwaarden voor het leven zijn gegeven, we kunnen leven op het land. Goed, licht en duister moeten nog worden vertaald in tijd, in rithme van leven. De hemel en de wateren onder de hemel moeten nog worden 'aangekleed', worden gevuld, met vogels en vissen. En de aarde met het groen, het gewas moet ook worden voorzien van levende wezens, dieren en mensen. Maar op de derde dag is de aarde definitief. Het land is in zicht!
Lied van Koor en Gemeente: De Heer heeft ons tot ons behoud...1,2,5,6,7, (mel. 387) (collecte) De Kring Shalom over haar verbeelding van de Derde dag Lied van Koor en Gemeente Wij mensen blijven dromen dromen Eva 40; in de indeling zoals staat aangegeven. Preek Lied van Koor: Dear Lord Open Ruimte Gebeden Lied van het Koor: Tebe Poem Een russisch lied, waarin gezegd wordt: U zingen wij, u loven wij, Heer, en wij bidden tot u, onze God. Hem en aarde zijn vol van uw Glorie
Land in zicht: We zouden kunnen beginnen om straks, als we de kerk uitgaan, op onze tenen de straat op te gaan. Om te beseffen hoe kostbaar het is om grond onder de voeten te hebben, om te beseffen hoe kostbaar het is om een straat te hebben waar je kunt lopen, een weg om op te rijden, een huis om te wonen, een tuin om te zitten, een poel om te varen. We zouden kunnen doen alsof het ons gegeven is, een eerste geschenk, en hoe kunnen we dat geschenk de eer geven van de gever?
In den beginne schiep God, de hemel en de aarde, de aarde nu was wirwar en wanorde duisternis over de baaierd en Gods geest zwevend over de wateren. En nu, het droge, land, en straks: weest vruchtbaar, vermeerder je, vervul de aarde.
Lied 31: Zij zullen de wereld bewonen Uitzending
Laten we straks weer gaan van hier naar ons huis versterkt met de moed van Gods liefde gevoed met de Geest van gemeenschap om licht te zijn voor wie in duister leven om verhaal te zijn voor wie aan het eind van hun verhaal zijn om hoop te zijn voor wie geen hoop meer hebben om troost te zijn voor angstig zijn of verdrietig en om land te geven aan wie geen land meer hebben Laten we gaan naar het leven van morgen om mens te zijn voor God en voor elkaar.
Zegenbede: Behoed en bewaar Jij ons, lieve God,
Zusters en broeders, Land in zicht, zo heet ook een boekje over het boek Jozua. En in het boek Jozua horen we van het volk Israël, dat het land, het beloofde land, het toegezegde land in bezit neemt. Dat is geen vrolijk boek in de bijbel, hoewel er ook gedanst en gezongen wordt, maar er wordt veel strijd geleverd, en er wordt veel geweld gebruikt in de naam van God en dan zit je weer met die eeuwige vraag: Wat is dat voor God, als hij toestemming tot geweld geeft. Zo eenvoudig ligt het niet in Jozua, In de naam van God trekt Israël het land binnen, maar de wijze waarop is vaak onder eigen verantwoordelijkheid. Land in zicht, op de derde dag. Ieder die dit verhaal hoort, hoort dat woordje land. Want wie wil niet wonen in een land? Wie wil niet de zekerheid hebben van grond onder de voeten? Het is de belofte bij uitstek, die aan het volk Israël is gedaan: Ga, uit uw land en uit uw maagschap en uit uws vaders huis naar het land dat ik u wijzen zal; Ik zal u tot een groot volk maken, en u zegenen...en met u zullen alle geslachten van de aardbodem gezegend worden., Genesis 12, het verhaal over Abraham.
Of Exodus 3: Daarom ben Ik neergedaald om de Israelieten uit de macht der Egyptenaren te redden en uit dit land te voeren naar een goed en wijd land, een land, vloeiende van melk en honing. Of iets anders: Want, zo zegt de Heer, die de hemelen geschapen heeft - Hij is God, die de aarde geformeerd en haar gemaakt heeft, Hij heeft haar gegrondvest; niet tot een baaierd heeft Hij haar geschapen, maar ter bewoning heeft Hij haar geformeerd.: Ik ben de Heer en er is geen ander. Uit Jesaja De grote belofte van het land, een belofte die tot op de dag van vandaag politieke problemen geeft in het Midden Oosten. Want het is natuurlijk de vraag of een bijbelse belofte een rechtsgrond is in de moderne staatkunde. Maar deze derde dag maakt de aarde als woonplaats definitief. Het was goed. Fundamenteel is het goed dat mensen grond onder de voeten hebben. Dat zij niet hoeven te vluchten uit hun land. Dat zij om geen andere reden naar een ander land gaan dan om daar tot zegen voor zichzelf en voor anderen te zijn. Het is goed om grond onder de voeten te hebben en een samenleving op te bouwen, van mensen die elkaar beschouwen als zusters en broeders, die elkaar beschouwen als vrienden. Het is goed om grond onder de voeten te hebben en op die manier je stabiel te weten in de wirwar en wanorde van het bestaan. Om met beide benen op die aarde te staan: Hier sta ik, hier leef ik en ik laat me niet zo maar van mijn stuk brengen, ik ben er en ik mag er zijn, als ik er samen met jou mag zijn. Wat betekent de aarde voor ons, niet als planeet, niet als bezit, maar als plaats van leven? Wat betekent de aarde voor ons geloof, niet zozeer de mooie natuur, de planten en dieren, maar als gegeven door God? Of is het zo vanzelfsprekend dat de aarde er altijd is. Wie van ons is zijn leven begonnen op een ander stukje aarde, een ander stukje van de aarde? En wat betekent dan zo'n doodgewone verhuizing, die veel meer is dan doodgewoon. Wat betekent het land voor ons, niet als plek van nationalisme, maar als toevallige plek van heel die aarde, als leefruimte van mensen. Er is geen uitverkoren land, wel een uitverkoren volk. Er is geen uitverkoren land. Wel een beloofd land, maar dat begon in de woestijn, daar waar God mee ging. Het land is waar je met God durft te gaan, en omgekeerd, het land is waar God met jou meegaat. Daar is het land, en daarom beboort het tot de schepping. Niet als planeet, maar als mogelijkheid van leven. Genesis interesseert zich, denk ik, niet zo voor geologie, hoe boeiend ook, maar Genesis, eigenlijk verwekking, heeft te maken met beweging en toekomst. Voorwaarden noemde ik het eerder, de levensvoorwaarden voor de mens: het droge dat aarde genoemd wordt. God heeft leven met ons voor en geen ondergang in de chaos, leven op de aarde. Land in zicht, het leven kan beginnen. Is het daarom dat één van de levensmomenten van een mens, het huwelijk, op de derde dag plaats vindt. Is het daarom dat de opstanding van
Jezus op de derde dag doorbrak? Het leven kan beginnen. En als we het verhaal van de bijbel verder lezen dan begint het leven elke dag en moeten we elke dag opnieuw moeten we het leven leren leven. Elke dag opnieuw moeten we opstaan uit de chaos en wirwar en wanorde om op onze manier orde te scheppen. Achteraf zal soms blijken dat we niet niet goed deden, soms blijkt al direct dat we verkeerde keuze's maken. Nou en! Dat kan. Het leven is een waagstuk, en leven met God is een waagstuk onder de hemel. Het leven begint en ik begin en jullie beginnen, elke dag opnieuw. En honderd keer vervallen we in dezelfde fouten en honderd keer voegen we iets waardevols toe. Zo gaat dat en zo mag het gaan. Maar de richting is gegeven, onder de hemel. Een geborgenheid en een grens. De geborgenheid van God, die het leven een kans wil geven in de chaos, een grens om de hemel niet te ontstijgen. Het land, een voorwaarde van leven. Geen God. Het land is geen God, het land met zijn opbrengsten van groen en gewas en bomen met vruchten is geen God. Geen doel op zichzelf. We aanbidden de aarde niet, we aanbidden ons land niet. En wie de aarde kust, na een marathon, of zoals de Paus doet bij de aankomst in een ander land, moet zich afvragen waar zij of hij mee bezig is. De aarde is een schepping, een ordening van Godswege. Noodzakelijke ordening. Op de aarde zijn we wie we zijn: Zoals God met ons is, bij ons gaan en ons zitten, bij ons liggen en ons opstaan, bij ons begrijpen en ons niet-begrijpen, Met hem durven we te leven. Want door Hem weten we het antwoord op de vraag: Wie ben ik: een mens op aarde om net als God tot zegen te zijn voor alle mensen, ook voor me zelf. En ik weet wie God is: Een God die met ons is, neerdaalt tot mij, tot jou, om werkelijk te zien: gaat het met je leven, of ben je teveel verstrikt in de angst, de dood, de haat, de slavernij? Een God die tot leven wekt. En ik weet wat de hemel is: teken van geborgenheid en van begrenzing. Onder de hemel is het leven mogelijk, boven de hemel hebben mensen geen kans. Land in zicht. Leven in zicht, met een appel in de hand kom je door het ganse land, dat staat eigenlijk in het verhaal van de derde dag. Maar het is ons wel gegeven. Elke dag weer. Amen.
