Datum:
18 februari 2013 - 22 januari 2014
Project:
NAM-gebouw De Boo te Schoonebeek
Referentie:
2012032 20079
Uitgangspunt Bestaand, oorspronkelijk gebouw had als gebruik een mix aan functies. Dit waren lesruimten, kantoren , bijeenkomst ruimte en deels functies behorende bij het gemeentelijke zwembad zoals een sportzaal en sanitaire ruimten. Gebouw schil zeer slecht geïsoleerd, natuurlijk geventileerd en hoog gestookt. Het gebouw had een label niveau G. Ambitie Naast uiteraard een gebouwaanpassing die beter past op de huidige functionele wensen van de opdrachtgever was er ook de ambitie om fors energie te besparen gekoppeld aan een hoog comfort niveau.Het gebouw heeft nu een kantoor, bijeenkomst en onderwijs functie. Het in de planopzet, document 2012032 20079 d.d. 6 maart 2012, beschreven ontwerp heeft in basis een goede energetische opzet met als resultaat een A-label. (Het gebouw schuift van G-label naar A-label). Dit basispakket omvat globaal de hieronder genoemde maatregelen: Installaties W Verwarming: HR 107 ketels (2 ketels van 65 kW vermogen), laagtemperatuur. In combinatie met een warmtepomp gekoppeld aan een WKO. Warmteafgifte hoofdzakelijk via vloernetten en laagtemperatuur radiatoren. De qua vermogen bescheiden warmtepomp kan in ca 75 % van het jaar het gebouw verwarmen De WKO bron kan tevens in de zomer via de vloernetten in het gebouw voor enige verkoeling zorgen.
Tbv de speciale lesruimte waar boorsimulaties worden gehouden (zgn simulatorruimte) is een lucht-warmtepomp toegepast omdat daar ook een fors koelvermogen wordt verlangd. - Tapwater: Elektrisch (close-in boilers). Ventilatie: wordt gestuurd op aanwezigheid door CO2 metingen per vertrek met luchttoevoer via de gevel. Voor deze ventilatie methodiek is gekozen ivm de sterke bezet wisselingen in het gebouw. Warmtapwater voor kantine en schoonmaak wordt mbv elektrische boilers gemaakt geplaatst nabij de afnamepunten om zo legionella risicoloos warmtapwater te kunnen leveren. - Koeling: bij simwell koeling -- op de vloernetten verkoeling. - Bevochtiging: Geen. - thermische zonne-energie: Geen. Installaties E Verlichting: Kantoor 20%, 5 W/m2, daglichtschakeling. Rest 80%, 10 W/m2, vertrekschakeling en aanwezigheidsdetectie. Verlichting door Led en TL5 armaturen Beide systemen zo gekozen dat er een max aan lumen per wat wordt geleverd met een energievraag hiervoor van slechts ca 5W/m2. Ook is door de wijze van verlichten in de kantoren, door voor direct-indirect verlichting te kiezen, er een optimale licht beleving gerealiseerd bij een lager (300 lux) licht niveau tov gebruikelijk (500 lux). Bouwkundig - Rc gevel 2,0 m2 K/W - Rc dak 4,0 m2 K/W - Rc vloer 1,3 m2 K/W - U-waarde glas en kozijn 1,4 W/ m2 K = HR++-beglazing Kierdichting: goed Koudebruggen: waar mogelijk weggenomen Op basis van dit uitgangspunt is onderzocht of er maatregelen mogelijk zijn die het gebouw nog een extra duurzaamheidsimpuls kunnen geven en in dit geval vooral of het gebouw hierdoor nog energiezuiniger kan worden. Deze maatregelen zijn hieronder genoemd en hiervan is ook de besparing in energie-eenheid en in kosten genoemd. Tevens is de terugverdientijd aangegeven. De besparing in kosten en de bijbehorende terugverdientijd zijn uiteraard sterk afhankelijk van de energie-inkooptarieven die worden gehanteerd. Uitgangspunt vormen normale kleinverbruikers tarieven inclusief btw.
1. Verbeterde beglazing Effect: Minder energie-/warmteverlies en een hoger comfort bij de werkplekken nabij de gevel. Nu is opgenomen HR++-beglazing met een isolatiewaarde van 1,8. Dit glas wordt dan vervangen door dubbel glas met een verbeterde isolatie door toepassing van geavanceerde coatings (isolatiewaarde 1,4). Resultaat: De terugverdientijd bedraagt 19 jaar. Invloed op label: blijft A. 2. Toevoegen: een luchtwater-/-warmtepomp Effect: Efficiënter stoken bij buitentemperaturen van > 0oC en de mogelijkheid tot verkoeling in het gebouw door in de zomer koelwater door de vloernetten e.d. te leiden. Resultaat: Invloed op label: blijft A. 3. Toevoegen: een warmtepomp gekoppeld aan een grondbron (gesloten) Effect: Efficiënter stoken in combinatie met de cv-ketels en de mogelijkheid tot verkoeling in het gebouw door in de zomer gekoeld water door de vloernetten e.d. te leiden. Resultaat: De terugverdientijd bedraagt iets meer dan 10 jaar (10,5). Invloed op label: blijft A. 4. Toevoegen: PV (photovoltaïsche) zonnecollectoren Er is uitgegaan van 200 m2 zonnecollectoren, maar het gebouw kan, indien nodig of gewenst, nog wel wat meer collectoroppervlak bergen. Resultaat bij 200 m2: De terugverdientijd bedraagt 11 à 12 jaar. Invloed op label: blijft A. Samenvatting van de maatregelen De meest effectieve maatregelen zijn het toevoegen van een warmtepomp met bron aan het klimaatsysteem en het toepassen van PV-collectoren. De genoemde terugverdientijden zijn indicatief; met name de warmtepomp met bron heeft ook
een positief effect op het binnenklimaat in de zomer in het gebouw. Opmerking Bij het toepassen van beide genoemde maatregelen blijft het gebouw nog steeds aan het A label voldoen. Index 0.76 Het A+-label is zelfs met warmtepomp en bron én PV-collectoren én 0,8 isolatieglas, niet haalbaar. Bijlagen: - Systeemschets met WKO, zone PV op dak Rapport: J.P. van der Weele
CV-ketel (nieuw) 55°C
2
laagtemperatuur radiatoren Vloerverwarming/koeling
CV
35/18°C
LV
Luchtverwarming/koeling
Zone voor PV
1
18°C
2
WP
LV
Luchtverwarming/koeling Vloerverwarming/koeling
CV ketel kelder
CV ketel technische ruimte
Vloerverwarming/koeling Optie wko Vloerverwarming/koeling CV
CV
1
Vloerverwarming/koeling 35/18°C
CV-ketels (bestaand)
Vloerverwarming/koeling
55°C laagtemperatuur radiatoren
2012032 De Boo Schoonebeek Installatieprincipe
