Vlaamse Topsport in de Wereld
Dat tikkeltje extra met ... Voeding Supplementatie Lichaamssamenstelling
Raf Van Dyck – Leuven – 10 december 2010 ‘Optimaal trainen door geïntegreerd en preventief denken'
De lat ligt hoog voor topsport! We gaan erover !! • Training-competitie en voeding zijn verweven → levensstijl beïnvloeden!
• Elke atleet is anders → zoeken naar prestatieprofiel atleet!
• Correct supplementgebruik verbetert prestatie → keuzes maken per atleet!
Motorisch quotiënt (UGent) Krachttraining – Houdingstraining (BP) Carriere (VUB) Sportpsychologie (BES) Training (PP) Preventie – Revalidatie (Kine)
Leuven, 10 december 2010
Inhoud Vaststellingen • Levenstijl bepaalt de prestatie : training – voeding – rust zijn verweven. Vragen om vooruit – preventief – geïntegreerd te denken + begeleiding • Vraag 1 : Wat is het prestatie-lichaamsprofiel van de atleet(groep)? Begeleiding : analyse lichaamssamenstelling – onderwaterweging
• Vraag 2 : Hoe wordt rust ingevuld? • Vraag 3 : Wat hebben we op voedingsvlak nodig om te presteren? • Vraag 4 : Zijn supplementen ergogeen – geschikt adhv profiel – aangewezen?
Begeleiding : begeleiding voeding - supplementatie Organisatie begeleiding – samenwerking Bloso-TopsportABC
Leuven, 10 december 2010
Training - Rust - Voeding zijn verweven
Leuven, 10 december 2010
Training en voeding zijn verweven OPTIMALE BELASTBAARHEID Optimale lichaamssamenstelling Optimale voedingstatus Goede mentale weerbaarheid
OPBOUW
DE ATLEET RUST DE ATLEET EET
DE ATLEET TRAINT DE ATLEET GEBRUIKT
EVENWICHTIG GEZOND
SPORTDRANK RECUPERATIEDRANK SUPPLEMENTATIE
AFBRAAK OPTIMALE BELASTING MAXIMAAL TRAININGSRENDEMENT SNELLE SUPERCOMPENSATIE
Leuven, 10 december 2010
Competitie en voeding zijn ook verweven BELASTBAARHEID – VOEDINGSSTATUS LICHAAMSSAMENSTELLING - MENTAAL OPBOUW DE ATLEET RUST DE ATLEET EET EVENWICHTIG GEZOND
DE ATLEET TRAINT DE ATLEET GEBRUIKT SPORT- & RECUPDRANK SUPPLEMENTATIE
BELASTING – RENDEMENT SUPERCOMPENSATIE AFBRAAK TOPPRESTATIE
DE ATLEET TAPERT DE ATLEET EET WEDSTRIJDGERICHT
DE ATLEET PRESTEERT DE ATLEET GEBRUIKT SPORT- & RECUPDRANK SUPPLEMENTATIE OPBOUW TOPCONDITIE Leuven, 10 december 2010
Wat is lichaam-prestatieprofiel van mijn atleet? BELASTBAARHEID – VOEDINGSSTATUS LICHAAMSSAMENSTELLING - MENTAAL OPBOUW DE ATLEET RUST DE ATLEET EET EVENWICHTIG GEZOND
DE ATLEET TRAINT DE ATLEET GEBRUIKT SPORT- & RECUPDRANK SUPPLEMENTATIE
BELASTING – RENDEMENT SUPERCOMPENSATIE AFBRAAK TOPPRESTATIE DE ATLEET TAPERT DE ATLEET EET WEDSTRIJDGERICHT
DE ATLEET PRESTEERT DE ATLEET GEBRUIKT SPORT- & RECUPDRANK SUPPLEMENTATIE
OPBOUW TOPCONDITIE Leuven, 10 december 2010
Elke atleet is anders. Zoeken naar ideaal prestatieprofiel Op welke manier zal de atleet in de toekomst het best presteren? Wat zijn de sterke punten – zwakke punten? • Technisch – tactisch – conditioneel (→ Trainers) • Lichaamsbouw • Lengte – Gewicht • Vetvrije massa : hypertrofie of niet.
• Vetmassa – Vetpercentage • Motorisch functioneren (→ BP) • Conditionele opbouw en functioneren (→ Paul) • Methode hypoxie – hittekamer (→ Jonas) • Psychologisch functioneren (→ Els)
Topsporttalent (GTT) → Beloftevolle jongere (BJ) → Elitesporter (ES) Leuven, 10 december 2010
TopsportABC - Begeleidingsaanbod Analyse Lichaamssamenstelling Methode • Huidplooimeting • Onderwaterweging
Frequentie • 1-3x per jaar • afhankelijk van periodisering • afhankelijk van leeftijd en ontwikkeling Waarom? • Prestatieprofiel meten • Lichaamssbouw-samenstelling kaderen Belangrijk voor: • Trainingsopbouw-inhoud en levenstijl sturen • Mentaal kader scheppen – realistische situatie schetsen • Problemen opsporen (verstoord eetgedrag vermijden) Leuven, 10 december 2010
Rust - Voeding BELASTBAARHEID – VOEDINGSSTATUS LICHAAMSSAMENSTELLING - MENTAAL OPBOUW DE ATLEET RUST DE ATLEET EET EVENWICHTIG GEZOND
DE ATLEET TRAINT DE ATLEET GEBRUIKT SPORT- & RECUPDRANK SUPPLEMENTATIE
BELASTING – RENDEMENT SUPERCOMPENSATIE AFBRAAK TOPPRESTATIE DE ATLEET TAPERT DE ATLEET EET WEDSTRIJDGERICHT
DE ATLEET PRESTEERT DE ATLEET GEBRUIKT SPORT- & RECUPDRANK SUPPLEMENTATIE
OPBOUW TOPCONDITIE Leuven, 10 december 2010
Hoe wordt de rust ingevuld? Rust • Slaap : • Slaapt de atleet goed? • Slaapt de atleet voldoende? • Voeding : belangrijk voor controle van energie-inname. • !!! Verband tussen weinig nachtrust en hogere energie-innames. • !!! Dus belangrijk voor controle op lichaamssamenstelling. • Overdag – tussen training : • Worden eetmomenten goed ingepland? • Wat is het transport? Hoe lang?
Leuven, 10 december 2010
Welke voeding is er nodig om te presteren? Voeding • Gezonde voeding • Trainingsvoeding • Wedstrijdvoeding
Leuven, 10 december 2010
Gezonde evenwichtige voeding Accenten • Regelmaat – timing en hoeveelheid • Aangepaste keuze en hoeveelheid Regelmaat → aanpassen aan trainingsschema • Ontbijt
• Tussendoor – Training • Middagmaal • Tussendoor – Training
• Avondmaal • Avondhapje
Leuven, 10 december 2010
Gezonde evenwichtige voeding DOEN
LATEN
• Groenten : elke dag 200-300 gram
• Snoep – Chips – Bars
• Fruit : gemiddelde 2 stuks per dag
• Frisdranken
• Brood : bruin – grijs – volkoren
• Alcohol
• Zuivel (mager) : 3 porties / dag
• Frieten – Kebab - Hamburgers
• Water : 1.5 l + zweetverliezen
• Grote hoeveelheden vlees
• Vis :
1 x week
Makkelijker
(Mars – Snickers)
• Vetrijk beleg : • choco / speculaaspasta / slaatjes
Moeilijker Leuven, 10 december 2010
Trainingsvoeding Accenten • Drinken – eten tijdens training • Recuperatie Drinken – eten tijdens training
• Doel : • Vochtbalans stabiel houden • Koolhydraten opnemen (inspanningen > 1u-1u30)
• Middelen : • Water – ORS • Dorstlesser – Energiedranken
• Gels • Voeding Leuven, 10 december 2010
Trainingsvoeding Recuperatie • Doel : • Snel herstel • Koolhydraatreserve • Eiwitten : spieren – enzymen • Vocht • Middelen : • Rustige training : gewone voeding • Matig intensieve training : zuivel-sojaproducten • Intensieve training : • Recupdranken • Eiwitten (i.f.v. hypertrofie) Leuven, 10 december 2010
Wedstrijdvoeding Accenten • Eten in functie van noden prestatie. • Kiezen voor optimale vertering (maag-darm sparend eten) Praktijk – accenten • Timing
• Voldoende vocht • Koolhydraten : veel – weinig • Vezelbeperking bij noodzaak hoge koolhydraatinnames of maag-darmproblemen.
• Beperking in eiwitinname (vlees-kazen) • Beperking in vetinname • Afhankelijk van vertering : vaste voeding → pappen → dranken Leuven, 10 december 2010
Supplementatie? Voorwaarden • Atleet • Leeftijd - Maturiteit (fysiologisch – mentaal – ‘therapie’trouw) • Lichaams-prestatieprofiel • Doel • Periodisering • Product • Ergogeen effect • Dopingvrij – certificaten voor elke batch (productmengeling) • Risicobeperking (vb vitaminen → apotheek) • Gebruik : meldings’plicht’ inname door atleet aan entourage
Leuven, 10 december 2010
Supplementen Supplementen met ergogene effecten – wetenschappelijk aangetoond • Beta-alanine • Caffeïne • Creatine • BCAA’s → leucine • Anti-oxidanten • l-Arginine • Rode bietensap KEUZE en GEBRUIK • Rationeel gebruik van supplementatie op basis van wetenschappelijk
aangetoonde ergogene effecten • Steeds in combinatie met evenwichtige gezonde sportvoeding Leuven, 10 december 2010
TopsportABC - Begeleidingsaanbod Voedingsbegeleiding To do • Begeleiding topatleet (trainer + omkadering): • Individuele begeleiding op maat van atleet – Periodisering • Begeleiding nationale teams : • Begeleiding omkadering • Individuele begeleiding • Begeleiding toptrainers • Begeleiding topsportscholen • Structureel - Sportspecifiek (disciplinespecifiek) zoeken naar : • Bepaling van belangrijke accenten en invalshoek • Vertalen naar leeftijd atleet (GTT→ BJ → ES) • Ondersteuning coördinatoren Leuven, 10 december 2010
TopsportABC - Begeleidingsaanbod Advies Supplementatie To do • Begeleiding topatleet (trainer + omkadering): • Individuele begeleiding op maat van atleet – Periodisering • Begeleiding nationale teams : • Begeleiding omkadering • Individuele begeleiding • Begeleiding toptrainers • Structureel - Sportspecifiek (disciplinespecifiek) zoeken naar : • Bepaling – advisering van mogelijke supplementatie • Kader scheppen i.f.v. beleid en coaching atleten (vb contaminaties)
Leuven, 10 december 2010
Voedingsaanbod – attitudes – motivatie OMGEVING OMGEVING ATLEET ATLEET ATLEET EET - TRAINT
VOEDINGSAANBOD KENNIS - ATTITUDES - MOTIVATIE – ORGANISATIE VOEDINGSAANBOD KENNIS - ATTITUDES - MOTIVATIE - ORGANISATIE Leuven, 10 december 2010
Voedingsaanbod – Kennis – Attitudes Omgevingsfactoren • voedingsaanbod : • thuis
(zelf – ouders – partner)
• internaat
(firma – internaat)
• kot
(zelf – ouders)
• club – team
(firma – eigen keuken – zelf)
• stages
(hotel – appartement)
• wedstrijden
(hotel – appartement)
• voedingskennis :
• voeden en opvoeden • impact : trainers – ouders – partner – omkadering – arts – voedingscoach • attitudes en motivatie (→ Els) Leuven, 10 december 2010
Voedingsaanbod – informatie optimaliseren Zoeken naar ideale omgeving – catering - informatie • Internaten :
Leuven – Hasselt (sturing menu’s)
• Stages :
TSS Zwemmen (menu-nazicht)
• Bloso-centra : Hazewinkel (sturing menu’s) • Wedstrijdvoorbereiding • vb: U21 – Handbal To do • Stages • Wedstrijden • Kotstudenten • Informatiemomenten (vb ouders TSS) Leuven, 10 december 2010
Samenwerking Bloso - TopsportABC Project – Optimalisatie van lichaamssamenstelling en voeding bij Vlaamse topatleten en topsportscholen. • Duur : 2010-2012
• Doelen : • Atleten (+ omkadering): i.f.v. OS – WK – EK optimaal begeleiden • Structureel :
• Federaties : Inhoudelijke accenten vastleggen i.f.v. beleid & coaching • Voedingsaanbod verbeteren: internaten – stages – trainingscentra • TSS : begeleiding verzorgen
• Atleten - prijs – prioriteit : • Bloso-lijst : gratis voor elite-atleten – beloftevolle jongeren – talent in TSS • Prioriteit : elitesporter > beloftevolle jongere > topsporttalent Leuven, 10 december 2010
Begeleiding - Doelen Topatleten - Topteams – Toptrainers : • zoeken naar extra winst • begeleiding op maat op basis van noden – doelen – periodisering Federaties : • Begeleiding : • Elitewerking OS – WK – EK • TSS • Structureel : • Inhoudelijke accenten vastleggen i.f.v. beleid & coaching • Efficiëntie : contactpersoon voeding binnen federatie (discipline) Coördinatoren : • Topsportscholen – Trainingscentra - Internaarbeheerders Leuven, 10 december 2010
Begeleiding - Start Accent 1 (december – januari – februari) • Elitewerking opstarten – versterken • Federaties : contactpersoon Accent 2 (december – voorjaar 2011)
• Structureel - federaties: Inhoudelijke accenten vastleggen • Elite – TSS Accent 3 (december – voorjaar 2011) • Coördinatoren ondersteunen voedingsaanbod Accent 4 (najaar 2011 – OS 2012) • Begeleiden • Werkpunten in praktijk omzetten Leuven, 10 december 2010
Contact Contact • Raf Van Dyck •
[email protected] • 0479 822 842 Ideeën – Voorstellen - Opmerkingen • altijd welkom
Leuven, 10 december 2010
