,38)
DüARPSBLÊD
FüAR
WYTGAERD
1
ffZ.
IN DIT lUIER. ..
24 jaargang, na .138 dec. '93/jan. '94 verschijnt 6 keer per jaar
2 4 7
Van de redactie Burgerlijke stand Ta oantinken
Redactie-alres: Meekeshof 36, 9089 FM Wytgaard, tel.:05105-51106.
10
fbrpsbelang Hoe Wc:lS het J.G.W. Twirre
Redactie: Joz.B.Roorda E.de Jong M.Hoekstra-Sieronsma A.Hofstra H.S3ntema-Sikma G.Jasǀrs-Mollet A.S3ntema-Sienema
24 32 35 44 46
fXRPEHAJ)
" IT HAVfNPYH(E"
13
18 22
48 55 56
~r
Mar Krigel Klaver aas Vliegramp Kaatsvereniging UIt vroegere jaren Plattelandsvrouwen Agenda Weekenddiensten
Lyts
AdHinistratie: (Cbk voor adreswijzigingen, opzeggingen , aanrrel dingen) A.S3ntema-SienEITE, Bredyk 38,9089 BV Wytgaard. te1.:05105-51457, Aln.HlHJten:
Verml:llo?rdiIJ?:
/17,50 Ç€r jaar •().;erige aixJnnementen /22,50 Ç€r jaar. Bui tenland: /30, -- Ç€r jaar en losse nl.lJTl1J2Ts: voor leden /2,-en voor niet leden /4,--. Betaling: Via jaarlÜkse toegezonden acceptgirokaarten.
re
redactie is niet verantWCXJrdelijk voor de inhoud van ingezonden kop). Naam en adres van de inzender dient al tijd bÜ de redactie bekend te zijn.
INZHIlX!N [([PLJ wxnME !UHiR: Vóór 1 feb. 1994.
2
VAN DE REDACTIE . ..
WAAR BLIJFT DE TIJD ?? Wellicht klaagt de lezer ook weleens over de snelheid van de tijd. "De tiid ha1dt -yndied- gjin skoft". Een etmaal is beslist te kort om te doen wat men moet en/of wil doen. Je vraagt je af hoe di t toch mogelijk is in een tijd waarin we, door de voortschrijdende techniek, zoveel tijdrovende karweitjes hebben kunnen verkorten. Denk alleen maar aan al die gangbare en ingeburgerde apparaten zoals de wasmachine en, van recenter datum, de magnetron. Daarnaast worden we bijgestaan door tijdsschakelklokken (welke de gewenste apparatuur in werking kunnen stellen) door antwoordapparaten (welke de telefoon opneemt bij afwezigheid) door geautomatiseerde agenda's, draadloze telefoons, computers, afwasmachines, wasdrogers, pratende wekkers en horloges, vorstverklikkers, komp1ete "ze1freinigende" keukenmachines, "ze1fdenkende" strijkijzers, inductie kookplaten etc.etc. Als men het geld er voor over heeft, hoeft men bijna niets meer handmatig te doen. Nog even en de auto rijdt op de "automatische piloot" waar men maar naartoe wil en komt er een "huisrobot" die afstoft en stofzuigt, en een automatisch "ramen1ap-systeem" en lopen de planten zelf naar de kraan om water te tanken. Zo zijn er natuurlijk veel meer dingen te bedenken. Waar ik met bovenstaande nonsens eigenlijk naartoe wil is het fei t dat het al weer bijna Kerstmis is. De dagen waar men als een bezetene naartoe werkt, met boodschappen doen, recepten ui tzoeken, afspraken maken e. d., om op de dagen zelf te proberen zo rustig mogelijk te genieten van vrede op aarde welke \foor vele delen van de wereld en haar bevolking nog een illusie blijft.
I1
3 Toch kan je niet al tijd stilstaan bij alle verschillende ellende op deze aardbol (denk alleen maar eens aan al dat d~erenleed waar je niet zo gauw iets over hoort omdat de slacht;offers er zelf geen ruchtbaarheid aan kunnen geven en moeten wachten op. de gelukkig ook nog aanwezige. barmhartige mensen) want dan word je geheid stapelgek van het fei t dat je zo machteloos bent. stapelgek van het fei t dat een heleboel dingen helemaal niet zo hoeven te zijn. Wan t als al die energie die nu gestoken wordt in algehele vernietiging en beschadiging (in de breedste zin van het woord) gebruikt werd voor werkelijk nut tige zaken. wat zou de wereld er dan nog mooi uit kunnen zien. Daar valt wel even over te dagdromen. Gelukkig is er It Havenpypke om ook even lekker bij weg te dromen. Onze RACENDE REPORTER (zie foto) heeft ook weer zijn best gedaan di t Havenpypke met extra leesvoer te vullen: van gedichten over hoop tot verhalen over It Skierhûs; Ome Joop schrijft het allemaal op. We hopen dat de lezer veel plezier aan het lezen van di t Havenpypke zal beleven en als men iets te melden heeft. geschikt voor publicatie. dan kan men de pen zelf natuurlijk ook ter hand nemen en dit in sturen. Aan iedereen prettige (en rustige) en voorzichtig het nieuwe jaar in!!
kerstdagen
A.D.H.
gewenst
4
1lllP§erly e .
anl)
I
10 Oktober:25 jaar getrouwd:Willem en Anneke Fopma-Dijkstra Fopma'sreed 1 21 Oktober: 40 jaar getrouwd: Jappie en Jannie SchuurmanMiedema, it Kleaster 8 Oktober: getrouwd: Eelke v. d. Meer en Magareth Zuiderna , Meekeshof 23. 28 Oktober: overleden: Jan Hoogland, echtgenoot van Tj i ts Hoogland-v.d. Heide op de leeftijd van 71 jaar, Meekeshof 39. Geboren: 5 Nov. Jan Douwe, zoon van Age Jan en Gea JornaHoekstra, Buorren 38.
,~ ~
Op Buorren 32 zijn Rozendaal. Welkom in ons dorp.
komen
wonen
P.
v.d.
,J \
Woude
Nieuwe abonnees P. v.d. Woude en R. Rozendaal Buorren 32 Wytgaard Loise Zuidersma en Janny v.d. Wal Buorren 28 Wytgaard J. de Vries-Spoor
Voermanspad 9
9201 HX Drachten
en
R.
5
RECTIFICATIE 16
augustus: 25 j aar getrouwd, Meekeshof 17.
Sietse en Dora Hoekstra-
~oekema,
Adreswijziging Doeke en Boukje Schaafsma-Poelsma it Kleaster 16,Wytgaard.
van
Buorren
32
naar
Jan en Trudy Overzet-Fopma van Tjissema 3 naar Vossenburcht 39, 9259 AL Hardegarijp. Mevr. Tekstra-Dröp van it Kleaster 5 naar Kleyenburg kamer 11, Achter de Hoven, Leeuwarden
Parkhove
Mevr. Ram-de Leeuw van i t Kleaster 14 naar Vegelingshof kamer 27 , 8501 BZ Joure. Gewijzigd adres mevr. Trude Jorna-Haringsma: "Verpleeghuis Nieuw-Toutenburg". Zomerweg 75, 9257 ME Noordbergum. Afdeling "de Singel", kamer "Aster". Hjirby wolle wy eltsenien betankje foar it meilibjen nei it ferstjerren fan myn leave man, us heit en pake. Jan Hoogland Foaral Jlmme kommen en kaartsjes hat in grutte stipe foar us west. Tige tank hjirfoar. Tjits Hoogland-v.d. Heide Frans en Atty Hil tj e en Gert Anneke en Gerrit Paula en Sipke en bernsbern
6
Hjirby wolle wy elkenien tanksizze, dy't op wat foar wize dan ek, us sul veren houliksfeest ta in feestdei makke hat.
Q
Willem en Anneke Fopma Bij deze willen wij iedereen hartelijk dank zeggen voor de bloemen, kaarten en felicitaties, die ~j hebben gekregen bij ons 40-jarige huwelijksfeest. Jappie en Janny
Schuur~3n.
Ondanks dat het paard van Sinterklaas kreupel was en dus dit jaar niet in Wytgaard aanwezig was ,was het sinterklaasfeest zeer geslaagd. Wij willen' dan ook iedereen bedanken voor hun bijdrage. De Sinterklaascommissie
De opbrengst voor de nierstichting heeft f 869,70 opgebr a-::l1.t, Dank aan alle goede gevers en kollektanten. Mevr. J. Galama-Hoogeter . Opbrengst kollekte Leeuwarder Dierenbescherming: Deze kollekte, gehouden in de week van 4 oktober, heeft in Wytgaard f 78,05 opgebracht. Het bedrag komt ten goede aan het dierenasiel in Leeuwarden. De dierenbescherming wil alle goede gevers "an Wytgaard hartelij k bedanken!
;
"
7
TA OANTINKEN: JAN HOOGLAND
Samar ynienen moasten wy yn Wytgaard dizze warbere man misse. Hoe faak haw ' wy him net troch it doarp gean sjoen om wer ien en oar troch of yn' brievebus te dwaan. Wie der by't simmerdei keatsen, dan wie er moarns al betiid yn Ie skrep om de perken ut te lizzen en dêrmei krige hy it stadichoan al mar drokker. "'k Halt swit al wer" , dat koelk him dan gauris sizzen hearre. Mar dat lette neat, hy hie der nocht oan en hielt fakentiids al klear as in aar op 'e lappen kaam! Jan Hoogland, soan fan Fràns en Antj e Hoogland-Kalsbeek, dy' t nei har trouwen yn Wytgaard wenne ha. Sa ha t Jan noch in skofke yn Wurdum nei skoalle west. Mar yn dy tiid wie I t sa, wer i t wurk wie, moast ek wenne wurde. Heit Fràns wie by de timmerman en by it bouwen fan it bûterfebryk te Genemuiden, hat de fem. Hoogland dêr ek noch in j iermannich wenne. Sadwaande gong hy dêr ek noch in pear jier nei skoalle ta. Nei Wergea in skofke as wenplak, is Jan fierders ynle stêd opgroeid. Hy trouwde yn 1948 mei Tj i ts v. d. Heide en krige fêst wurk by de N.S. Dan gong oant 1981, doe woelt mei it hearren al net sa bêst mear. Wy haw' tegearre moaie jierren hàn, seit Tjits en dy fiif en healjier op Meekeshof wiene prachtich. Meidwaan wat der te rêden wie. It berêden fan Ie tun wie syn nocht en wille. De buorlju hoegden it net te freegjen, hy seach it wol! Hoe faak haw I wy har I tegearre op paad sj oen, mei de bus nei de bern en de stêd. In leech plak is der fallen, benammen foar syn frou, mar ek as heit en pake. Ek de redaksj e wol him vn tankberens betinke, dizze doarpsgenoa t, dy it dochs mar die! J. Roorda
-
8
Is der noch hoop? Dy fraach nei hoop komt by
J~n
boppe,
By it oanskogjen fan al dat leed. As wy aans elkoar in goed nijjier taroppe. Ommers wy haw' dêrfan no alle weet. Hoe moat dy miljoenen de hoop noch halde, Dy't alle ûnrant noch krekt oerlibben. Oarloch en geweld oer alleshinne walde, As wie der neat te berikken, dy't nei frede stribben. Hoe noch hoop foar al dy ferdreaune, Suver fan alles ferlitten, ut'noar skuort. Slimmer noch foar har dy't dêr bleaune, Want ommers freon en mienskip binne fuort. Is der noch hoop: ferhongerje en ferklomje yn winterkjeld. De natoer is moai, mar dan soms sa wreed; Troch droegte en dan wer wetter geweld, Dat byld bringt dan wer help op gleed. Jout it hoop, it ûnstean fan twa wralden? De iene, dy't ekonomysk wolwêzen siket, Dat is dochs net samar goed te halden, As de oare almar mear yn ûnrjocht stiket. Hoe kin'wy hjir noch hoop en help biede? Troch dy "stille wapens" almar brûke! Dy noadige soarch, foar us Mem ierde, En net almar mear nei it eigen lûke. Jouw'wy hoop, wy dy't dat allegear witte, Fan al dat lijen, dêr dy tsjustere tiid. As wy foar de Krystdagen en Nijjier sitte, Mar eltsenien kin foar de frede yn 'e striid. Wy krigen yn 't fier ferline it blide boadskip oansein, Wêr hyltiid rjocht, frede en 't ljocht yn leine Lit it wêze in begjin en gJ~n ein Fan it jaan fan hoop: dêrom folle 10k en seine! J.R.
9
1,:IIII'II~iltiil.'I"IUIIIII'II.~fl'f"IIIIIIIIIIII'1 1111'1111'1111111"11 1111111 111 111"111111'11111111111IUIIIIIIIIIIIIII.llllllllt.llllllll"-L
1
(Het redaktieteam van It Havenpypke wenst alle lezers en relaties. zinvolle kerstdagen en een goede afsluiting _ van het oude jaar. Voor 1994 in alle opzichten een gezegend nieuwjaar toegewenst. fv'e hopen ook het volgend jaar. met nog meer zorg als goede voornemens hopelijk met uw medewerking. ons dorpsblad weer samen te stellen. - Arina Hofstra ontbreekt op de foto. ':', " H I t 1111 t I t 1111 H 'IH II
~'I tf~"\ ~II tll
'.1" "IHI'H
I I I I O H ' I ) I I I Hl
I"
II t t l l l l l l l H U II f l l n U I I ' I
~"lll
.
'11 H l l h H .11
UIIIIIIIII~1U)I't! J
fll;+'
IC
DOIPSBELAIIG WYTGAAID UITBREIDINGSPLAN Zij het wat verlaat is de uitbreiding van Wytgaard bouwrijp gemaakt. De noodzakelijke voorzieningen zijn de afgelopen zomer allemaal in de grond gebracht en de nieuwe straten zijn zelfs voorzien van verlichting. Hierdoor lij kt het I s avonds wel een beetj e vreemd. Om de weg kwijt te raken hoeft het nog niet aan. Met de verkoop van bouwgrond gaat het redelij k. Tot nu toe zij n twee percelen verkocht en er wordt zelfs al gebouwd. Het wordt nog wel eens wat in Wytgaard. Mocht U belangstelling hebben bel dan F. Jansen, tel.nr.:058-338833. AKTIVITEITENPLAN VAN DE GEMEENTE LEEUWARDEN. Elk jaar in de zomer ontvangt Dorpsbelang van de gemeente Leeuwarden een overzicht van Plannen en Maatregelen die de gemeente voornemens is uitte voeren. Hiervan is een overzicht weergegeven. Het was onze bedoeling geweest om dit in de vorige editie van It Havenpypke te plaatsen, maar helaas is dit blij ven liggen, vandaar alsnog, zij het dat 1993 al nagenoeg voorbij is. In het overzicht staan geen aktiviteiten met betrekking tot de Twirre vermeld. Reden hiervoor is dat het Twirre bestuur zelf alle zaken met de gemeente afhandeld, los van het Dorpsbelang. De aanleg van de parkeerplaatsen is nog niet uitgevoerd, de bedoeling is dat dit vooraf aan of direct na de reconstructie van de Buorren wordt gedaan. Ten aanzien van reparaties straatwerk en groenonderhoud is het wenselijk eventuele klachten ook door te geven aan de secretaris; Froukje Andringa. E.Nutma, Dorpsbelang
-
11 RECONSTRUCTIE BUORREN. Volgens de gemeentelijke aktiviteiten-planning zal in de eerste helft van 1994 de reconstructie van de Buorren van start gaan. Naast het verbeteren van de verkeersveiligheid en het dorpsgezicht, zijn er het afgelopen j aar steeds meer werkzaamheden door de gemeente onder de noemer van "Reconstructie Buorren" gebracht. Zo zullen tij dens de reconstructie ook de riolerings_ aanpassingen en het verbeteren van het wegdek aan het begin van de Pûndyk, tezamen met het vergroten van de parkeerruimte aldaar, worden aangepakt. Onder het verbeteren van de verkeersveiligheid verstaan Dorpsbelang en de gemeente tevens het verbeteren van de "racebaan" situatie op "De Plof". Alhoewel, wegens grote werkdruk bij de gemeente momenteel, de voorbereidingen lijken te worden vertraagd, is de werkgroep "Reconstructie Buorren" weer opgestart. De werkgroep zal tij dens de voorbereiding en uitvoering van de reconstructie een schakelfunctie vervullen tussen de bewoners en de gemeente en zal als eerste aanspreekpunt de belangen van zowel de bewoners als het Dorpsbelang vertegenwoordigen. Eén van de eerste werkzaamheden van de werkgroep zal zijn het, tezamen met de gemeente, organiseren van hoorzittingen, alwaar de bewoners kunnen reageren op de gemeentelijke plannen. De werkgroepleden zijn; Monica Tekstra, Rudi Hoekstra, Ruurd Deelstra, Wybren Wolters en Foeke Keyzer (voorzitter). Hoewel er momenteel welnlg ontwikkelingen zlJn, zullen de werkgroepleden graag openstaan voor uw vragen. Namens Dorpsbelang en de werkgroep "Reconstructie Buorren" Foeke KeY·zer.
12
DOIPSBELAIIG lAlYTGAAID wenst al haar leden Gezellige Kerstdagen en een in alle opzichten Voorspoedig Nieuwjaar!
13
HOE WAS HET WEER OOK AL WEER? .
In onderstaand artikel wordt in kort bestek het afgelopen meteorologisch jaar doorgenomen. Alle waarnemingen betreffen Wytgaard, tenzij anders vermeld. December 1992 was een maand met twee gezichten, tot de kerstdagen hadden we zacht en somber weer. Vanaf 25 dec. begon het langzaam af te koelen met als resultaat enkele nachten met matige vorst. De combinatie vorst, vrijwel windstil en zonnig weer leidde tot ideale schaatskondities op de laatste dagen van het oude jaar. Velen zullen zich ook de windstille, mistige en vorstige jaarwisseling nog wel herinneren. De vorst bleef tot 5 januari, daarvoor had het nog drie nachten streng gevroren. Gedurende deze vorstperiode is er geen vlokj e sneeuw gevallen, wel was er regelmatig aanvriezende mist. De dooi_inval was defini tief, vorst kwam vrijwel niet meer voor. Januari werd uiteindelijk te zacht en te nat. Het af en toe onstuimige weer resulteerde in flinke stormen op 13, 24 en 25 jan. Februari kende een lange reeks zonloze en mistige dagen; van 2 t/m 15 febr. kwam de zon er niet aan te pas. In de laatste decade kwamen hagel- en sneeuwbuien voor. Op 22 febr. lag er 's ochtends zelfs 3 cm sneeuw, een bijzonderheid, gezien de reeks sneeuwarme winters van de laatste jaren. De winter '92/' 93 was in Wytgaard een graad te warm en de hoeveelheid neerslag was ongeveer normaal. Maart is een bijzonder droge maand geworden, er viel maar 9 mm. Tot 12 maart is nog nachtvorst waargenomen, daarna werd het zachter en op 15 maart werd het eerste Friese Kievitsei bij Koudum gevonden. De droge trend werd in april doorgezet. Nachtvorst kwam maar twee keer voor. In de tweede helft van de maand schoten de temperaturen omhoog.
14
We mochten genieten van buitengewoon warm april weer. Op koninginnedag werd het zelfs 25,2 °C; record warm. April werd de WARMSTE VAN DE EEUW!! Geen wonder dat de levende natuur ook erg voorlijk was. Het gunstige voorj aarsweer duurde ook in mei voort, de eerste helft bracht veel droog en zonnig weer. In de rest van mei viel er de broodnodige regen en de temp. steeg niet meer boven de 20 graden uit. Het voorj aar is droog, warm en zonnig geweest. De lente hoorde bij de vier warmsten van deze eeuw (sinds 1706 zij n alleen 1811 en 1862 nog warmer geweest). Een mooi voorjaar wekt onwillekeurig verwachtingen op omtrent de zomer. Dit jaar zou de zomer over het algemeen teleurstellen • Juni viel niet uit de boot, het was vrij zonnig, droog en in de eerste helft vrij warm. Op 10 juni al, werd de hoogste temperatuur van dit jaar gemeten, nl.; 28,9 graden Celcius. Dit verraad al iets over het verdere verloop van de zomer. Echt strandweer was vooral voor Noord-Nederland niet meer aan de orde. Juli werd te koud en te nat. Er viel zelfs iets meer dan 100 mm regen. De laatste dagen van de maand deden meer aan de herfst dan aan de zomer denken! Augustus kan de negatieve spiraal niet doorbreken, het werd de koudste augustus sinds 1965. Op enkele korte onderbrekingen na was het de hele maand wisselvallig. Enkele dagen voor de Wytgaardster merke (20/21) knapte het weer aanzienlij k op. Echter, toen het moment daar was sloeg de wisselvalligheid weer toe. Met de hoeveelheid regen viel het overigens nog wel mee, iets meer dan gebruikelijk. Tijdens de hele zomer is maar één zomerse dag (25 graden of warmer) genoteerd, dit cijfer steekt schril af tegen de 20 zomerse dagen, plaatselijk waargenomen in Zuid-Limburg. De vakantiegangers die dit jaar voor een zuidelijke bestemming hadden gekozen waren dan ook beduidend beter af dan de "thuisblij vers" .
15 Het zeer hardnekkige, wisselvallige weer zou ook een groot deel van het herfstbeeld bepalen. September kende slechts een handvol mooie dagen, opvallend was dat die vaak op zondag voorkwamen. Op 25 en 26 sept. werd de genadeklap uitgedeeld; er viel bijna 60 mm binnen twee dagen. De oogstwerkzaamheden in de land bouw kwamen tot stilstand en ook veel vee werd vroeg opgestald. De maand kwam als nat (114 mm), koud en somber in de boeken. De herfst ging zich niet verbeteren, integendeel~ ook oktober werd te koud en te nat. Op de vroege ochtend van 20 oktober werd in Wytgaard een nieuw Fries kouderecord gevestigd, het vroor toen 4,5 graad. In het laatste, wat koudere, gedeelte van oktober liepen de depressies ons met rust. Dit weertype zet te zich voort tot in november. De wind kwam het meest uit de ZO-hoek en voerde vrlJ koude lucht aan. In deze periode zij n de oogstwerkzaamheden in de landbouw weer op gang gekomen. Rond 10 november sloeg de herfst weer toe met regen en wind. Op 14 november ging de eerste herfststorm aan onze neus voorbij, langs de Zeeuwse en Hollandse kust heeft het wel gestormd. Deze depressie zou voorlopig de laatste zij n, er volgde een markante weersverandering. Boven Rusland steeg de luchtdruk tot 1050 hpa en langzaam begon de vrieskou naar ons kikkerlandje te stromen. Eerst vroor het in de nacht licht, maar vanaf 20 november kwam al matige vorst voor. Ook overdag bleef het vriezen. De combinatie van vorst en een stevige oostenwind maakte dat het er al zeer winters uitzag. Vanaf 21 november, kon er tot het eind van de maand geschaatst worden; een uniek gebeuren! November werd de op twee na, koudste van deze eeuw. Uiteindelijk viel de dooi begin dec. in. Zal november trendsetter zijn voor de komende wintermaanden? Van verschillende kanten zijn ons afgrijselijke koudegolven en hopen sneeuw aangezegd. Weer anderen voorzien dat de piepers in februari al de grond in kunnen. Ik kan U daar meer over vertellen in een volgende aflevering. Rest mij de lezers van It Havenpypke gezellige feestdagen en een heel goed 1994 toe te wensen. Kees Reitsma
16
~: ~~ ,
U5JVAAR
~
Wy haw ' hjir no ienris in klimaat, Mei in ofgrys1ik grut ferskaat. Sjogge wy noris yn it waar, Dan, is't werris moai en dan wer raar. Wy krije it samar oer us hinne, Sûnder dat wy dêr wat oan dwaan kinne. Sa is't dit jier dan ek wer gien. Us waarman Kees har der sekuer by stil stien, Hoe't it dêrmei yn 1993 foarstie. En it waar yn al syn fariaasjes wie. It waar is it meast by riten En dan wierret it net mei altiten. Hat men it fakentiids yn 'e wyn, sa't liket, Dan kin it waaie dat it riket. In swiere wynpûster, 't is dan dreech En de grouwe 10ft hinget al sa 1eech, '.far dan skuort i t troch, i t k1earret, K1eare kimen, it waar saksearret! Winterdei soms sa mistich en ticht, Mar dan docht Rûchburd wer syn plicht. It friest dat it onge1e~ ja in minske griis, Dy froast makket dan hynste iis. Mar measta1 te waarm foar de tiid fan't jier, De reedrider hat dan wer it mier! De maitiid komt soms mei einepikewaar, Mar gauris ûn1ijich, a1hie1 gjin lammewaar, De hage1sriennen f1eane jin dan om 'eearen En hearre a1mar de hege noardewyn bearen. Wy kinne dat waar dan ek wol slite, Mar 1ai;ge 1êst komt dan de moaie ri te. Fêst alle dagen mar wer sinncskyn En dan 1eafst mei in sudewyn. Mar hoelang si1 dit duorje? ' t Is meast samar om dy snuorje! It wurdt sa njonken1ytsen broeisk en near Der komt da1je op en bin' de rapen samar gear.
~~ ~
17 Ut it suden wei komme tongerloften De fûgels geane al yn grutte kloften De earste drippen)dan stjalpich reine, Mar lang om let kin dat samar eine. f~'ant de wyn is alwer romme, It waar is los, der kin noch in snjitter komme, De hjerst, suterich, de wyn beart en skuort, Giet de simmer no al fuort? It wikselt of, soms slacht it wiet oan, Mingelt it mar troch, dan is de dei bedoarn. Mar dan jout de natoer him sa prachtich del En fuort is dan al wer de l~ste swel! It waar, hjir boppe sa beskreaun, Is sa't wy ûnderfine, altyd bleaun. Wie't fan't jier, sa't us waarman seit, It takom' jier der faaks hiel. aars hinne lei t. Sa hinne en wer as't waar: wol us wol oan, Wy krije it alle dagen, ' t is sa gewoan! J.R.
18
Hier volgt een opsporingsbevel; Waar is de Wytgaardster jeugd massaal op vrijdagavond en zaterdagmiddag? In het jeugdhonk,want de clubs zijn weer in volle gang. Bij de jongste club, op zaterdags, hebben we kleintje jongste technootje Wytbeatje gehouden. Met als resultaat jE de kampioenetjes; Gearte en Katrien. Nog onze complimenter voor ~lUll outfit. Met de middelste club zijn ze begonnen met spelbingo, wat zo leuk was, dat ze er de hele avond mee zoet waren. De oudste club was wel toe aan wat "smart stuff" en dUE 3dden ze geen problemen met het vinden van de antwoorder. ian de intellectuele kwis door de clevere leiders in elkaar gezet, waarbij geen Wytgaardster met een bijnaam werd gepasseerd (ja, ook uw naam werd gebruikt). Daarna werd het spel Cluedo gespeeld, waarvoor geen genoe~ ruimte is om uit te legger! wat dit spel inhoudt??? Kunt u uw nieuwsgierigheid niet bed~lngen dan kunt u telefoniscf kontakt opnemen met het jeugdhonk (51317). Over Technowytbeat: hier kunnen we niks over zeggen want woorden schieten hier te kort. Oké, we proberen u eer beetje een idee te geven; i'1achtig, flippen, te gek, cool, onwij s gaaf, vermoeiend, te wauw, beesten, ooooontzettend, enz, enz. Ook nog even een pluimpje voor de hardwerkendE vrijwilligers, mede dankzij hun werd technowytbeat eer succes. T,ve willen iedereen die een laken heeft gegever nog even hartelijk bedanken. De fam. Koopmans , Arn. Ca thstr ., is de winnaar geworder van een heerlijke taart à la Sybesma. Ook St. Maarten hebben we gevierd en toen gingen we massaa: op dieet, maar oh nee, daar kwam Sinterklaas met zijn pieteI met een zak vol lekkers. Sinterklaas weet alles maar tocl had ie nog wat over voor de clubkids.
•
19
Nu denken jullie natuurlijk dat er een rustperiode komt, forget it maar, op 1 januari, 00.30 hebben we natuurlijk Nieuwj aars bal , waar iedereen van harte welkom is. Zo nu weten jullie weer wat er met ons gebeurd is. Roland, Anja, Heleen, Watse, Sandra, Michael en Berber
JEUGDCLUB --- ~LJTGAARD· ,~
~
6 (,
'"
IJ
t\
nniln
nn"
199 -1994 De. J-. c. (;). wen./.d aLle. .ûde.n. en. a.n.cI..eA-e
e..e.z 0 e.A..vu,
een.. p/l..R.LLi 9 e. Juvv.,t en. een..
ge.LulLkige.
ja~~~eling
toe..
De. ).C.'.J. o~gani~~ diL ja~ we.~ heL
ze.~ popu l.CL-iA.e.
N I [ U '.J J A ARS DAL. I e.cLvz..e..e.n. i..~ van hCl./d..e. we.l.kom vanaf!. O, 30 uW/.. Den.k ~om: Vol. i~ vo!..! '!
sa.
ljOU, IN "D[ ïI.JJ)?.i?["!
20
TEe HNO - WY T B E AT. Op het ge bied van muziek sta ik al tij d open voor nieuwe dingen. Als mensen enthousiast ZlJn over een band of genre ben ik meestal wel bereid om er naar te luisteren. Voor één genre was ik echter nooit warm te krijgen, nl.: HOUSE. Dat constante gedreun, dat idiote ge dans en al dat gedoe er omheen; ik vond het twee keer niks. Een avondje "Techno-Wytbeat" trok me daarom helemaal niet aan. Het was bovendien koud en een lange OpenbaarVervoer-Reis wachtte. Puur op wilskracht en nieuwsgierigheid kocht ik het treinkaartje GroningenLeeuwarden. Het scheelde weinig of ik had HET feest gemist (ik krijg nog koude rillingen als ik aan die mogelijkheid denk) ! ! De binnenkomst was echter alles behalve opwindend. De foyer zag er wat troosteloos uit en ook Klaas Hellinga en Anneke Fopma hadden hun house-outfit thuis gelaten. Terwij 1 ik muntj es stond te kopen zag ik links van mij een donker gapend gat. Uit dit gat ontsnapte mist, luide muziek, geschreeuw en af en toe een bezweet lichaam. Daar gebeurde het dus! Enigszins gespannen stapte ik het gat binnen en sloeg instinctief rechtsaf. Aan de bar leunend liet ik het geheel rustig over me heen komen. Je kende de Twirre niet meer terug!. De anders zo doffe muren waren weggewerkt met beschilderde lakens; in het midden van de zaal was een hartvormig podiumpje aangebracht waar een aantal meiden in strakke kleding stond te housen alsof het een lust was. Het geheel werd verlicht door een flitsende lichtshow en in het bijzonder door de stroboscoop (U weet wel, zo'n irritant schokkerig licht waardoor je bewegingen op die van een robot beginnen te lijken). Op het grote podium speelde de eerste band. "Een te gekke band", verzekerde een ingewij de mij. De band had op het eerste gezicht meer weg van een verdwaalde informaticaklas , want tussen de rook door onderscheidde ik alleen maar computers. Toen ik dit detail bij enkele omstanders naar voren bracht, schudden zij triest hun hoofd.
21
Ervan uitgaande dat dit een domme vraag \vas, hield ik verder m'n mond en bestelde een pilsje. Terwij 1 ik rustig van mij n bier zatte genieten, merkte ik op dat mijn rechtervoet op het ritme van de muziek mee zat te tikken. Op een gegeven moment werd het erger en mij n linkervoet begon mee te doen. Na een tij dj e \Vat onnozel te hebben staan hOppen, nam ik dé beslissing van de avond: ik ging naar de dansvloer!? Onder het toeziend oog van een "body-painted-girl" en een heuse vuurspuwer (echt waar!), houste ik, samen met vele anderen, me helemaal het nep-lazarus. "The beat", zoals de Amerikanen zeggen, "got me under control" . En omdat house-muziek qua ritme weinig variatie kent, danste je maar door. Het gevolg was dat ik na de laatste band compleet kapot was: pij nlij ke nek--, bovenbeen- en heupspieren. Kortom, ik was toe aan wat rust. De organisatie, die de gehele avond uitstekend onder controle had, had 66k daar op gerekend. ZjJ bood vermoeide dansers een plaatsje aan in de "Chill-Out Room". Kort gezegd hield di t in dat jein het jeugdhonk even tot rust kon komen onder het genot van een drankj e, met op de achtergrond normale, vertrouwde muziek. Het \Verd bij na alweer ochtend toen ik in bed kroop en mezelf gelukkig prees dat mijn nieuwsgierigheid de strijd tegen de kou had gewonnen. Jan Jorna.
22
cdl@lflP)~~®ITil\trum ~~[J)IE
rnll~~~
BIL J ART E N Als tij delij ke oplossing had het bestuur van Stichting de Twirre een bilj art in de parochiezaal geplaatst. De bedoeling was dat dit maar voor een seizoen zou ZlJ n, maar door oponthoud voor de verbouwing zij n dat er drie geworden. Zoals het zich aan het begin van 1993 liet aanzien zou met de aanvang van het seizoen 1993-1994 de Twirre zover verbouwd ZlJn, dat alle aktiviteiten, dus ook het biljarten,in de Twirre konden worden gehouden. Op het allerlaatste moment, zoals U in het vorige Havenpypke hebt kunnen lezen, heeft wethouder B. Bilker besloten de raad voor te stellen om de verbouwing, gezien de financiële toestand van de gemeente, niet te laten doorgaan. Het besluit hierover is nog niet gevallen, maar toch heeft het bestuur besloten, gezien de omstandigheden in de parochiezaal en het groeiend aantal leden van de biljartclub, om het biljart in de foyer van de Twirre te plaatsen. Hiervoor waren enkele aanpassingen noodzakelij k, maar vanaf 24 sept. j.1. kan er in de foyer gebruik gemaakt worden van het biljart. Voor iedereen, die graag deze sport beoefent, is er op openingstijden (alle avonden waarop er gesport wordt) gelegenheid van het biljart gebruik te maken. Het Bestuur.
• 23
~ ttn
})}) IQ) lE
ilWllIRI~.IE/})
'Wnjtt~~~lfcdl
Voor het huren van laai akkommodatiè in het Jorpscentrum "De Twirre"kunt u terecht bij Je behcerster. l1lcvr.W.de Ruiter-Talsma,· Buorre n 4'2, .
telefoon51797
Het bestuur van de Stichting Dorpscentrum "Oe Twirre" te Wijtpaard wenst allen in het licht van de aktiviteiten voor ons dorpscentrum een heel sportief NIEUWJAAR toe '
~--------
24
UL YTS MAR KR/GEL"
Allereerst willen we beginnen om een dikke pluim uit te delen aan de spelers van het jeugdtoneel en al hun medewerkers. Maandenlang hebben ze keihard gewerkt en het resultaat mocht er zijn. (Vooral als je bedenkt dat ze alles zelf hebben gedaan; van teksten tot programmaboekje). En wat is er dan mooier om te spelen voor een zaal vol mensen. Jongens, jullie hadden het verdiend! Ondertussen zijn de repetities voor de volgende uitvoering ook al weer in volle gang. Men is druk bezig om op 21 en 22 januari 1994 een "gouwe ouwe" op de planken te krijgen, nl. SIL DE STRANJUTTER". Houdt deze data dus alvast vrij, want dit mag U niet missen!! En dan heeft LMK in maart ook nog wat te vieren. De vereniging bestaat volgend jaar 75 jaar. Vanuit de ledenvergadering was het verzoek gekomen om iets te organiseren voor het hele dorp. Via de verenigingen is geprobeerd om iets op poten te zetten, maar doordat verenigingen zich terugtrokken en door te weinig animo, hebben we als bestuur besloten om het feest te vieren in besloten club. Bestuur LMK
2.5
• .. I.
• • • •
-
• • • • • ., • .. • • • • • • • • • • •• • • • • • • • • • •• • • • • ,• • • • • • • • • • • • • • • • • • . I •- • • • • • • . • • I•• . • • • - • • • . • • • .. • • • - •
I
•
Ol
~
I I
I I
~
I
UL YTS MAR KR/GEL"
winsket alle TDANIELFREDNEN gesellige Krystdagen en in lokkich N/ïiier!
26 POSTBODE IN DE GORDEL VAN SMARAGD We zijn onze Indonesië-vakantie gestart in Maleisië waar we waren uitgenodigd door vrienden. Hij is daar Directeur van een Philipsfabriek in Sungai Petani. Zij hebben een dienstmeisje van Indonesische afkomst. Toen Mistri, zoals ze heet, ons wat beter leerde kennen en hoorde dat we een reis door Indonesië gingen maken, vroeg ze ons een brief voor haar te posten in Jakarta. Wij wilden dat graag doen maar waren toch verbaasd over dit verzoek. Bij navraag bleek dat zij al veel brieven naar huis had gestuurd maar nog nooit antwoord had ontvangen. Zij dacht daarom dat brieven in Maleisië gepost, wellicht niet in Indonesië zouden arriveren. Wij deelden haar twijfel want wij hadden vanuit "buurland" India eens 60 vakantiekaarten verstuurd waarvan maar 10 de bestemming hadden bereikt. Niet gestempelde postzegels zijn een aantrekkelijke bijverdienste in deze landen. Wij stelden daarom meteen voor dat we de brief zelf wel wilden bezorgen als we redelijk in de buurt zouden komen. Het bleek dat we op ongeveer 80 km. van haar woonplaats op Java twee overnachtingen zouden hebben. Het meisje was helemaal in de wolken dat we dat voor haar wilden doen. We kopieerden foto's van haar ouders en dat bleek achteraf een goede zaak. De reisleidster vertelde ons namelijk dat we de woning niet konden traceren zoals in Nederland op basis van een uniek adres. De addressering bestond uit een gemeentenaam, een dessanummer en een kampongnummer. Op basis van die nummering zouden we dan moeten vragen in welk huis we moesten zijn. En de reisleidster zei ons (ze was zelf Indonesische) dat als we navraag zouden doen, dan was de kans groot dat we als antwoord zouden krijgen: "We ennen die mensen heel goed, ze zijn helaas niet thuis maar wij willen het pakje graag voor u bezorgen". En of het pakje dan ooit de eindbestemming bereikt is zeer twijfelachtig. We hadden een taxi gehuurd voor de hele dag met een redelijk Engels sprekende chauffeur die voor ons ook als tolk dienst kan doen. Hij was tevens onze gids onderweg en vertelde ons allerlei wetenswaardigheden over zijn land. Werkelijk een paradijs op aarde, waar mensen zich onbekommerd in de openlucht baden, als er maar ergens stromend water is. Na veel vragen vonden we uiteindelijk de familie van Mistri, die we heel snel vertelden dat het erg goed ging met haar, want we zagen de bezorgdheid op hun gezichten. Dat veranderde daarna snel en er ontstond een feestelijke stemming waar wij het middelpunt van werden. De vader was dominant in de familie en de moeder bleef op de achtergrond. Het uitblijven van een brief werd verklaard door de relatief hoge posttarieven in Indonesië. We werden al snel omringd door een twintigtal familieleden en later kwamen er nog een heleboel nieuwsgierige dorpsgenoten bij. Het gesprek verliep uitstekend dankzij onze chauffeur. We werden overladen met voedsel en drankjes. Opeens vroeg de vader via de tolk of ik een prachtig kleurig schilderij als geschenk wilde accepteren, want hij wilde zijn dankbaarheid tot uitdrukking brengen. Het was een voorstelling van de Ramayana, een verhaal uit de Hindoeïstische mythologie. We vonden eigenlijk dat we het geschenk niet konden aannemen. We wisten bovendien niet hoe we het schilderij in het vliegtuig zouden kunnen vervoeren. Ik zei daarom dat ik heel blij was met zijn geschenk, dat we het graag zouden willen accepteren, maar dat het om praktische redenen niet mee konden nemen.
27 En ook dat we dachten dat het in zijn huis veel mooier stond dan in ons huis. We zagen dat de man zichtbaar opgelucht was door ons antwoord. Maar wij waren toch diep onder de indruk van deze geste en de grote gastvrijheid van de familie. We werden uiteindelijk door de hele familie en de dorpsgemeenschap uitgezwaaid, hetgeen een hartverwarmend tafereel was. De ,reisleidster zei ons achteraf dat ons bezoek nog weken een belangrijk gespreksonderwerp zou blijven in het dorp. 's Avonds stuurden we snel een fax naar onze vrienden om aan Mistri het goede nieuws te laten weten. Het hele uitstapje had ons ti. 75,- gekost. Weliswaar wat duur voor een postzegel op een pakketje van Maleisië naar Indonesië, maar voor ons een luttel bedrag voor een onvergetelijke dag in de Indonesische binnenlanden. Sjoerd Hoekstra
Sj oerd, Anne en Siebe Hoekstra • Foto gemaakt t. g. v. 25 jarig huwelijk van Sjoerd en Ineke.
het
29
Stichting Woon· en Dienstencentrum Hieronder vindt u een korte weergave van enkele activiteiten, die in het Dienstencen tru m plaatsvinden. ACTIVITEITENCOMMISSIE Op 16 december om 2 uur 's middags, is er een Schutjaswedstrijd (inleg f 2,50) voor iedereen, met leuke prijsjes; de Klaverjaswedstrijd van 11 november was zeker geslaagd te noemen, dus heren en dames kaarters: opnieuw me t z'n allen aan de bak! de KERSTmiddag (in voorgaande jaren een groot succes) is dit jaar vastgesteld op 22 december. U kunt u opgeven vóór 17 december a.s. op het Dienstencentrum (tel. 52625) en is bedoeld voor alle SS-plussers in Wytgaard. De kosten per persoon zijn f 10,00. Wij waren ook nog vertegenwoordigd op de onlangs gehouden Diskedei met een aantal (vnl. textiele) goederen; de opbrengst was f 154,30. De biljarters zijn weer naar de biljart/kaart-club van de v.v. Rood-Geel geweest om de jaarlijkse wederzijdse ontmoeting met deze SS-plussers te houden. Zoals in het vorige seizoen werden we weer met open armen ontvangen, de koffie stond klaar, de sfeer was hartstikke leuk em we wonnen ook nog met dikke cijfers (wat overigens niet zo belangrijk is). Ter herinnering hebben wij namens het Dienstencentrum een fraai tinnen bord met inscriptie aangeboden. In het voorjaar verwachten wij de Rood-Gelers in het D.e. Wytgaard. De biljart-competitie vordert gestaag en zoals het er nu uitziet zal in het volgende Havenpypke de eerste stand van zaken worden vermeld.
ALGEMEEN Het bestuurslid (van het Ie uur) Nieskje van der Meer heeft wegens drukke werkzaamheden met het culturele centrum Gerritsma-state haar functie neergelegd. Op de bestuursvergadering heeft de voorzitter haar bedankt voor de enorme inzet die zij getoond heeft ten opzichte van het D.e. en deze erkente-
lijkheid met een passend geschenk kracht bijgezet. Nieskje, bedankt voor alle energie die je in het O.C. hebt gestoken! Inmiddels is mevr. Tekstra opgenomen in Parkhove in Leeuwarden, waardoor vele (zorg)vrijwilligers zich plotseling hun taak zagen ontnomen. Gelukkig zijn ' er nog andere activiteiten waar zij eventueel terechtkunnen. Men zal persoonlijk een bedankbrief van het bestuur ontvangen (of reeds hebben ontvangen). Binnen de beheersstructuur van het D.e. vinden allerlei veranderingen plaats, die, zodra ze hun beslag hebben gekregen, in het Havenpypke worden vermeld.
KAPSALON e. BOS M.i.v. januari 1994 zal de heer C. B s, voorheen kapper te Grou, een kapsalon in het Dienstencentrum openen en neemt daarmee de plaats in van Kapsalon Jrmgard, die in Wirdum haar diensten aanbiedt. Zie verder de advertentie in deze rubriek.
Gevestigd in het Dienstencentrum "It Kleaster"
Kapsalon C. Bos per 1 januari 1994 Geopend: op donderdag van 9.00 - 17.00 uur C. Bos Oostergoostraat 29 9001 CG Grou
Telefoon: Dienstencentrum 05105 - 52625 Grou 05662 - 1312
31
"
Foppe en Truus Jorna wensen familie,
leen voorspoedig en gezond 1994.
\ vrienden en bekenden!
! ,I
-----~---
--------
32
Sociëtei t ""Klaver
Aas~'
1948
1993
Soks moatte wy dochs as doarp meiinoar fiere, is it sa net? Dizze kaartferieniging hat yn us doarp al tyd in ~ü:htich plak ynnommen. Sociale kontakt en prate de Ijl.: ~joed de dei oer, soks is op sokke jûnen te finen. Wytgaard is fan aIds it mekka fan it skutjassen, yn eltse hushalding moat einliks wol ien si tte dy' t dat spul tsj e eartiids leard h~t. Kaartleafhawwers, jong en aId, froulj u en manlj u, fier di t jubileum massaal mei us mei. Ald-doarpsbewenners en aId-leden om utensj jimrne meie op dizze jûn net ûntbrekke. Fan of de oprjochting hawwe altyd een oantal Wurdumers by us lid west, dat h3ldt yn dat de kaartleafhaw\vers ut us buordoarp op us jubileum ek tige wolkom hinne.
De jûn wurdt halden op sneon 18 dec. om 7.30 yn de Twirre. Opjaan sneon te moarns graach faar 12 aere. In fersyk oan us leden; as it kin nim gastspiIer mei. Opjaan kin per tilf.: 05105-52562 Kom op tiid! oan't sjen op 18 dec. lt bestjoer
dan
ris
in
31
SCHOOLNIEUWS
SIBE SATELLYT: Heeft U de T.J .Roordaskoalle op 16 nov. ook op de t.v. gezien? Vond U het mooi? Als U niet gekeken heeft : Wietze Jorna had een ui tvinding gemaakt. In dec. komen we weer op de t.v. SPEELTOESTELLEN: We hebben een nieuwe klimrek op school gekregen. Er zitten een schommel, ringen, glybaan en touwen by. Er komt ook een net. Iedereen is nog erg tevreden. KINDERPOSTZEGELS: Heeft U ook kinderpostzegels gekocht? Is alles verlopen naar wens? De opbrengst is een record geworden van Wytgaard. Het bedrag was maar liefst j2440,30. YS: De T.J.Roordaskoalle vindt het jammer dat de ysbaan van Wytgaard pas in dec. onder water is gezet. Anders hadden ze 22 nov. al schaatswedstryden gehad. Dat is best wel spytig. SINTERKLAAS: Op 3 dec. komt Sinterklaas met twee pieten by ons op school. De kinderen halen de Sint natuurlyk weer op. Groeten Gearte en Catrien.
,pi I i i 11I1l 11IIJ 1IIIIJIIIlIB I; 11IIl 11 11111/1111111111 111II1III11 II1l11l111l111111l111l1l1111l1l11111111l111l1 J1111111111111111111 11; 1II/II11IJ I ~
ME K COMMISS E
GAA D WE ST U ALLEN EEN FEESTE IJK 994 TOE ~
'.!! l~!; I!HII! I HP
~
n!l H H 4!; I n I! II J.1 nIJ; J; q, IJl i I i! liPUHI1lJitl11 J 11; I; H ~ P!; 1nTl q Hl:; nt I~ 1111 n,!!! n1111;, i I::!; ii IJ! 111 H J' I! j.
YMKJE , AlT JAN , TJERK
MAAGARETH,YVONNE
MENNO, LUTZEN ,JAAP ANNE,DURK
OM ALVAST TE NOT REN
DATU
ERKE 1994
19 EN 20 AUGUSTUS
35
HERDENKING VLIEGRAMP 1943-1993. Op 16 december 1943 stortte een geallieerde Lancaster bommenwerper neer in de bevroren weilanden achter de boerderij van de familie Ta1sma aan de Brédyk onder Wirdum/Wytgaard. Van de acht bemanningsleden zijn er zes tijdens deze crash omgekomen. Het zijn: William Charles Fisher, gezagvoerder (Verenigde Staten van Amerika), Thomas W. Pragnell, bommenrichter, Engeland. James Briegel, navigator, Canada. Raymond Hughes, boordwerktuigkundige, Engeland. Raymond Saunders, poortschutter, Australië. Herbert Turner, staartschutter, Canada. De overige twee leden van de bemanning hebben het er levend afgebracht. Zij zij n in en bij de Zwette terecht gekomen en na te zijn geholpen door de molenaarsfamilie Willem de Jong toch door de Duitsers krijgsgevangen genomen. Zij hebben de oorlog overleefd. Het zijn de Australiër Monty Brudell, de radiotelegrafist (in 1957 bij een auto-ongeval overleden) en de Canadese tweede piloot Owen Lewis. De zes omgekomen manschappen zijn op 20 december begraven op het kerkhof bij de kerk te Huizum. Eén hunner is later overgebracht naar het ereveld van de Amerikanen bij Luik in België. Thans, 50 jaar later, zal deze vliegramp op waardige wijze worden herdacht. In Huizum is een Herdenkingskomité al maanden met de voor bereidingen bezig en in Wytgaard is kort geleden een kleine werkgroep gevormd. Vanuit het buitenland komen hiervoor verschillende gasten over. Dat zijn in de eerste plaats het enig nog in leven zijnde bemanningslid Owen Lewis uit Canada met zij n echtgenote en twee dochters. Van de overleden bommenrichter Thomas Pragnell komen vanuit Engeland over zijn tweelingbroer Jack en echtgenote Brenda, broer Stan en echtgenote Jo en zuster Doris met haar man Bob Gooney. Vanuit Wales komt de verloofde van de poortschutter Raymond Saunders over om de plechtigheden bij te wonen.
Zij worden allen bij gastgezinnen in Leeuwarden en Huizum ondergebracht. Op dinsdagmorgen 14 december worden d gasten met het Oorlogsgraven-Comité Huizum ontvangen 'n het Dienstencentrum "lt Kleaster" te Wytgaard. Daar worden door ooggetuigen enige verkl ringen naar voren gebracht. Het gemengde zangkoor "Set roch" zal een tweetal liederen over oorlog en vrede voor de gasten zingen. N deze ontvangst rijdt het gezelschap naar de plaats \"aar het vliegtuig is neergestort. In het land zal op deze plaats een vlag halfstok hangen. Op woensdag zal er een ontvangst zijn op het gemeentehuis. Donderdag 16 december is er r S middag~ om ier uur een korte bij eenkomst in de aula op het Huizumer kerkhof. Om kwart over vier vindt er kranslegging en bloemhulde plaats bij de graven van de slachtoffl'cs. Da rna is er in de Huizumer kerk een h rdenkingsdienst. De herd nkingsdienst is voor publiek toeg nkelij k. Wanneer U bij deze herdenking aamiezig wilt z' j n, zowel op het kerkhof als in de kerk, dan bent U van harte w_lkom. Namens de werkgroep Wytgaard, Henk Nota. In flit Havenpypke" no. 44 van maart 1978 b schrijft Jan J. van d r Veer de gebeurteniss n rond het neerhalen van geallieerde vliegtuigen boven Friesland.
Een Engelse Lancaster-bommenwerper zoals die bij de bo .rderï vall Schaap nabil Wijtgaard neerstortte.
( 'l) ",Iik"i Jan v.d. Veer]
37
,..
IFlUJ eGIELWA CCIHI 1r WlUJIR{IDlUJM §WnCCIHIlUJM 0
De kontributie over 1993 kan worden betaald voor 1 januari 1994 bij de Frieslandbank te Wirdum. Het bankrekeningnummer is 29.80.34.697 Het postrekeningnummer is 811.542 De kontributie bedraagt f 5,--, na 1 januari wordt het bedrag met f 1,-- verhoogd voor inkasso. De jaarlijkse koekaktie wordt gehouden op zaterdag 15 januari 1994. De ledenvergadering staat gepland voor vrijdag 11 maart 1994 bij Duhoux. Op zaterdag 11 december is er een filmmiddag voor de jeugd geweest bij Duhoux. Het bestuur
"Oant IlO ta" Voetbal I Biljarl! Dart
~~;.aIi~.:.ilif.I~r~
19 GEZELLIGE KERSTDAGEN
en EEN OPWINDEND 1994
t-"-~p
v.v.
w.w.s. Opgericht 1965
Presentatie Weistra installatiebedrijf Lijsterstraat 8, Leeuwarden. Voor de aanvang van de wedstrijd W.W.S. - De Sweach, welke overigens door het slechte weer werd afgelast, vond de presentatie van "Hoofdsponsor Weistra" plaats. In de veel te kleine kantine, heette voorzitter Regnerus Zeinstra de heer Weistra en medewerker Sj oerd, de volledige W.W.S. selectie, onze dorpsfotograaf M. Hoekstra en redacteuren dorpsbladen en andere belangstellenden welkom. De voorzitter benadrukte in zijn toespraak, dat sponsoring een niet meer weg te denken zaak is. Gezien de begroting, een tekort, en het fors opschroeven van de tarieven door de gemeente moet er geld in het laatje komen. Daarom is W.W.S. zeer content met sponsor Weistra, deze geeft niet alleen kleding doch ook een donatie aan de club. Daar W.W.S. zeer goede contacten heeft met de plaatselijke middenstand in onze dorpen, is het toch een verrassing dat onze voetbalcub een sponsor vond in Leeuwarden. Weistra is een jong, dynamisch bedrijf en hoopt via sponsoring meer naamsbekendheid te bewerkstelligen en een niet meer weg te denken begrip te worden. W. W. S. hoopt met Weistra en de plaatselij ke middenstand ook een begrip te worden, zowel binnen de provincie als daar buiten. Verder had onze sponsor voor ieder selectielid een prachtig T-shirt met het logo erop. Na de uitreiking nodigt de voorzitter, de sponsor, speler3~entechnische staf uit om zich gereed te maken voor de fotoreportage. Met dank aan de heer M. Hoekstra. Het resultaat ziet U onderstaand afgedrukt Voorzitter W.W.S.
39 SLAATSJESAKTIE A.C. 1993. De kerstdagen komen weer in zicht, dus is het weer tij d voor de AC om aan de voorbereidingen van de slaatjesaktie te beginnen. De eerste vergadering is dan ook geweest en hieruit is het volgende naar voren gekomen. De slaatjesaktie 1993 wordt gehouden op vrijdag 24 december. Het ligt in de bedoeling dat de commissieleden begin december langs de deuren gaan om de bestellingen op te halen. Ondanks de stijgende kosten van de produkten die we gebruiken, hebben we besloten de prijzen van onze slaatjes niet te verhogen. U heeft dus keus uit de volgende salades: 1 persoons salade met rijkelijk garnituur f 4,-* 4 persoons salade met rijkelijk garnituur f 15,-* 6 persoons salade met rijkelijk garnituur f 20,-De commissieleden hebben foto' s bij zich van de salades zodat U kunt zien wat U bestelt. De bestelde salades worden op 24 december aan huis gebracht tussen 9.30 uur en 12.00 uur. Mocht U onverhoopt niet thuis zij n dan kunt U uw salade tot 's middags 16.00 uur afhalen in de kantine bij het sportveld. Hopende U hiermee voldoende te hebben ingelicht verblijven wij met vriendelijke groeten. Bestuur AC.vv.~1S
*
40
OUDER EN KIND GYM. Een aanbod dat speciaal bedoeld is voor de peuter van anderhalf tot 4 jaar, die samen met papa en mama of opa en oma lekker wil gymmen in een gymzaal. SAMEN GYMMEN, NU AL? "Mij n kind loopt op deze leef tij d nog maar net", zult U zeggen. Dat is waar, maar juist het opdoen van veel bewegingservaring is op deze leef tij d ontzettend belangrijk. SPELENDERWIJS ONTDEKKEN. Thuis klimmen ze op stoelen en banken. Niets lij kt meer veilig. "Niet doen, mag niet, pas op". Het zij n de kreten die het kind regelmatig krij gt te horen. Wat thuis niet altijd kan of mag, is wel mogelijk in de gymzaal. Klimmen, klauteren, springen, rollen of spelen met ballen, blokken op pittenzakken. Het kan allemaal! LEREN VAN ELKAAR. Voor ouders is de gymzaal een ideale plek om andere opvoeders met hun kinderen te ontmoeten. De peuters krijgen spelenderwijs wisselende bewegingssituaties aangeboden, waardoor ze geprikkeld worden om te bewegen: klimmen, klauteren, balanceren, hangen, springen en rollen. GYMLES EN DE OPVOEDING. De gymles kan worden gezien als een schakel in de opvoeding die niet mag ontbreken. Uw kind leert tijdens de les onder meer hoe kleine opdrachten uitgevoerd moeten worden. Daarnaast komen het inschatten van afstand, diepte, hoogte en verte aan de orde. In de ontmoeting met de andere kinderen leert de peuter hoe rekening met elkaar moet worden gehouden en dat je op je beurt moet wachten. Daar komen dan ook nog andere dingen bij, zoals het zingen in een kring. Samen bewegen zal het kind alleen maar verstevigen en de peuter meer zelfvertrouwen geven. SPELEN IS LEREN. Het taalgevoel bij een peuter is nog in ontwikkeling; dus begrippen als: OVER de bank en ONDER de rekstok door zijn op jonge leeftijd nog onbekende begrippen. Door beweging komen de begrippen echter tot leven.
41 Als ouder kunt U uw kind daarbij helpen. Door bijvoorbeeld bepaalde dingen voor te doen. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat U zelf ook moet klimmen of klauteren, maar wel activeren, stimuleren en ondersteunen, daar waar nodig is. Dat zal uw kind voldoende aanzetten tot bewegen. Overigens zal dit ook van U zelf enige inspanning vergen. Maar wat is leuker dan samen "paardje te rijden", "kom maar in mijn huisje" te spelen of te "jonassen". Sommige kinderen zullen eerst "de kat uit de boom kijken", maar na een tij dj e vanzelf mee gaan doen. De kinderen zullen elkaar daarin ook stimuleren. DESKUNDIGE LEIDING. KDO zorgt voor deskundige begeleiding. De l~~ding zal voor U en uw kind veilige situaties creeren. Het verantwoord te werk gaan staat hoog in het vaandel! INFORMATIE. Het is de bedoeling dat we bij voldoende belangstelling in januari 1994 starten. De kosten bedragen f 15, -- per maand en de lessen worden gegeven op maandag van 14.15 uur tot 15.00 uur of 14.30 uur tot 15.00 uur. Heeft U belangstelling meldt dit dan bij: Saakje de Boer, tel.:51343 of Janny de Vries, tel: 52813. BESTUUR K.D.O.
42 centrum
\100(
cultuur i.e.b.
*
tot en met december, donderdag de 23e toont en verkoopt Irene Galama, Leeuwarden haar fraaie kerstkaarten Tot en met 30 december exposeert auto-didactisch kunstenares Inge '" Strijker in het "Lyts bûthus" op G.S. ;;'Op t\veede kerstdag speelt het duo "Baro Tsiro" gepassioneerde zigeunermuziek en wel van 14.30 tot 16.30 uur. Op de openingsdag in april van dit jaar zorgden zij voor de achtergrondmuziek. Op 2e kerstdag staat hun muziek centraal. Entréeprijs f 7,50 p.p .. De koffie en de "Bábovka" (feestelijke Tsjechische tulband) wachten op u.
*
*Openingstijden: Dinsdag-,donderdag-, zaterdag- en zondagmiddag van 14.0017.00 uur. Entréeprijs in december f 5,-- p.p. *De eerste expositie van het nieuwe jaar zal van fotograaf Paul Friedrichs zijn. Zijn zaak is gevestigd in Leeuwarden, speciaal voor Gerritsma State stelt hij een expositie in zwart-wit samen. Nieskje v.d. Meer organisatie
., "
~.J,
.
~&~Lf~) ~~
6epë3a
N
43
ZAKENVERENIGING WIJTGAARD WENST U EEN VOORSPOEDIG NIEUWJAAR
Steeds tot uw dienst! U w dorpsgenoten van de ZAKENVERENIGING
Andringa Transport B. Andringa Transport De Ruiter erfverharding W. Ypma Garage Brinksma Bouwbedrijf v.d. Meer Schoonheidssalon Terra Moto Farm - Autosloopbedrijf Bouma Mart y's Trent Bakkerij Sybesma Bouwbedrijf Kingma ". ~':
-,':
~-----""-----"--------"----------~
44
K.V. "Mei Elkaar Nij Libbcn" Wijtgaard - Wirdum (aangesloten bij de KNKB) Vrouwenkaatsen 1994. Tijdens het seizoen 1993 hebben we gemerkt dat, jammer genoeg t nog maar weinig dames aktief aan de kaatssport deelnemen. Bij de ledenpartijen was het bestuur vaak genoodzaakt de dames bij de herenkompetitie in te delen, waardoor het spelplezier bij sommige dames niet echt vergroot werd. Ook zij n er dames die wel graag willen kaatsen, maar het een bezwaar vinden om op de a vonden te trainen i.v.m. oppas e.d. Welnu, de Kaatsvereniging Mei Elkoar Nij Libben biedt de dames van Wirdum, Swichum en Wytgaard reeds in het voor j aar de mogelij kheid aan om op een vaste, nader te bepalen, doordeweekse ochtend kennis te maken met deze sport. In eerste instantie zal aandacht besteed worden aan de spelregels, de telling etc. Deze "theorielessen" worden ondersteund met videobeelden. Daarnaast hebben we 3 zaaltrainingen gepland. In mei gaat de training verder op het veld (ook weer op de ochtend). Als het lukt om een leuke enthousiaste ploeg bij elkaar te krij gen, kunnen we in de zomer bij voorbeeld beginnende kaatsters uit omringende dorpen uitnodigen voor een kompetitie. Voorwaarden voor deelname zijn: lid zijn/worden van de kaatsvereniging (f20,-- per jaar) '~ eenmalige bijdrage van f15,-- voor zaalhuur en trainers Een kaatswant is in eerste instantie niet noodzakelijk. Voor meer informatie kun je terecht bij Willem Fopma (tel.51575) en Claire de Jong (tel.52482). Als je belangstelling hebt, kun je je opgeven bij Claire. In verband met de planning van de sporthal en het benaderen van trainers willen wij graag 15 JANUARI uiterlij k bericht hebben van deelname. KV. M.E.N.L.
*
Stadsontwikkeling en Milieu HOUTKACHELS-
OPEN HAARDEN-
ALLESBRANDERS
De tij d is weer aangebroken om af en toe een houtkachel of open haard aan te steken. Vuur geeft warmte en sfeer maar er kleven ook nadelen aan. De rook uit open haarden en houtkachels vervuil t de lucht. Bij \vindstil of mistig weer slaan rook en roetdeeltjes neer. Als de schoorsteen niet goed trekt, kan de kwaliteit van de binnenlucht achteruit gaan. En in het dichtbevolkte Nederland veroorzaken mensen snel rookoverlast voor buren en passanten. Voor u, uw buren en het milieu is het beter zo weinig mogelijk te stoken. En als u stookt kunt u proberen het zo verstandig mogelijk te doen. Op het informatiecentrum van de gemeente kunt U een brochure halen waarin u ondermeer kunt lezen: - welke milieuproblemen en overlast open haarden en houtkachels kunnen veroorzaken. hoe u deze kunt beperken door verstandig te stoken. welke kachel u het beste kunt kiezen. hoe u de schoorsteen kunt controleren en onderhouden. welke brandstoffen u moet stoken. tips voor kundig stoken. aan welke eisen een schoorsteen moet voldoen. U kunt de folder ook telefonisch bestellen bij het informatiecentrum van de gemeente. Tel.:058-338338. Dienst Stadsontwikkeling en Milieu Afdeling Milieuvoorlichting.
EEN BETER MILIEU BEGINT BIJ JEZELF
~ ,,-:>- .
Stadsbeheer AFVALPREVENTIE HEBT U ZELF IN DE HAND. De meeste inwoners van de gemeente leveren een bij drage aan het milieu door het afval te scheiden en daar kunnen we trots op zij n! Door het scheiden van afval zorgen we ervoor dat nuttige fracties (groente-, fruit- en tuinafval/glas/textiel/papier) hergebruikt worden en schadelijke stoffen niet op de afvalberg terechtkomen (klein chemisch afval). U zult merken dat het scheiden van afval op een gegeven moment een gewoonte wordt waar U bij na niet meer over na hoeft te denken. Dit betekent niet dat U niets meer kunt doen. U kunt er bij voorbeeld voor zorgen dat er minder afval vrijkomt en daarmee draagt U bij aan een beter milieu. TIPS Als U inkopen doet, zorgt U voor minder afval en dus minder verspilling als U even denkt aan de volgende tips. DUURZAAM: Kies bij voorkeur produkten die langer meegaan. MINDER: Koop niet meer dan U werkelijk nodig hebt. ONVERPAKT: Als 't even kan, kies dan onverpakte produkten (groenten, fruit, snoep e.d.). NAVULVERPAKKINGEN: Neem liefst verpakkingen die U opnieuw kunt vullen. (cosmetica, (vaat)wasmiddelen, wasverzachters e.d.). HERGEBRUIK: Statiegeld of navul baar niet mogelijk? Neem dan bij voorkeur verpakkingen van papier, karton en glas. Die kunnen in de glas- of papierbank. STATIEGELD: Als U kunt kiezen, neem dan produkten waar statiegeld op zit. Dienst Stadsbeheer. afdeling Milieuvoorlichting
47
UIT VROEGERE JAREN ..
Beppe in Sytema? " Nee hear, in Deefstra fan Wytgaard. Mei 14 pear kfompkes Onder de kapstok
en affegear kreas yn 'e rigefe, hear."
Beppe NJ ISKE dat bliuwt
us altyd by. Beppe- en oerbeppesizzers
Bovenstaande advertentie stond in de L.C. van 25 oktober. Bij de Wytgaarders die het gelezen hebben, zal in veel gevallen de vraag gerezen zijn: wie was deze fam. Deelstra in Wytgaard waar sprake was van die 14 paar "klompkes". Het zal ± 1883 geweest zij n toen. op "It Skierhûs" zich een jong getrouwd ~aar vestigde. Het waren Jent je Tjeerd Deelstra (1858) uit Grou en Antje Ruurd Deelstra ui~ Tietjerk. Wel dezelfde familienaam, maar verder geen familie. Het Skierhûs was een groot bedrijf (93 pnd) maar ook in de "foarein" werd goed geboerd! De genoemde 14 paar klompkes, waarvan beppe SytemaDeelstra vertelde, zullen nooit tegelij k gebruikt zij n. Toen de oudste dochter Jitske trouwde, kwam nummer veertien Griet genoemd, ter wereld. Van de 14 "Jentje Deelstra Bern" zoals ze door onze ouders of pake en beppe werden genoemd, is thans nog één telg in leven. Dat is mevr. Tsjitske Oosthoek-Deelstra, eerder weduwe van Lieuwe Tilma van Idaard. Zij wordt verzorgd in Friesma-hiem in Grou. In 1917 verliet de familie It Skierhûs, omdat boer Jent je en de eigenaar het niet eens konden worden over de te
48 betalen huurprij s. Dat was nog ver voor de tij d dat de pachtwet tot stand kwam en de hoogte van de huur door de grondkamer werd vastgesteld. Zo vertrokken de Deelstra's naar een kleiner bedrijf vlakbij Reduzum nl. Aytta ~~tate, aan de Ayttawei. Nog 5 j aar woonde de familie daar tot de oudste zoon Tj eerd (1885) het bedrijf overnam. Jentj e en Antj eDeelstra overleden resp. 1935 en 1936, It Skierhûs was toen al afgebroken! (zie nr. 133 van It Havenpypke). J.R.
1= pleats fem. Hellinga
2== pleats fem. Hiemstra 3== Baerderbuorren 4== Betonreed nei pleats
Wybr. Jongbloed
49
bond van plattelandsvrouwen in friesland aangesloten bij de wereldbond van plattelandsvrouwen, acww
Dinsdag 19 oktober was onze eerste avond van het nieuwe seizoen. De avond met de mannen. Onze gasten waren de heren Jan Kui tert en Kees Spi ts van de poli tie, die ons wat gaan vertellen over sporenonderzoek en inbraakpreventie plus dia's. De heren verlenen assistentie na inbraken, branden en explosies. Ook onderzoeken ze onnatuurlij ke doden. We kregen wat tips hoe dieven vaak binnen kunnen komen. Ook over de zogenaamde gaat)esboorder Het oplossingspercentage van inbraken is heel laag. Het is ook wel gebeurd dat een inbraak na tien jaar nog opgelost werd. Ook lieten de heren dia' s zien over branden die aangestoken waren. Ook lieten ze vingerafdrukken zien op een stuk glas, daar deden ze poeder op en dan hadden ze een mooie vingerafdruk. Ook hadden de heren verschillende soorten drugs bij zich en vertelden daar over. Om half elf bedankt Hanny de heren Jan Kui tert en Kees Spits en sluit de avond af. Tot ziens op onze theemiddag op 2 november om 2 uur bij Duhoux met het reisverslag van Geertje Dijkstra. Dinsdagmiddag 2 nov., onze theemiddag bij Duhoux. Onze gast was Geertj e Dij kstra met een reisverslag over Indonesië + dia' s. Geertj e Dij kstra heeft samen met een vriendin die reis naar Indonesië gemaakt en duurde 2 maanden. Ze vertrokken 18 dec. naar Bali en brachten de kerstdagen door samen met een moslim gezin. 28 Dec. vertrokken ze naar Ambon. Ook zij n ze bij de Papoea' s geweest. Na de inleiding kregen we dia's te zien. Ondanks da t de mensen arm zij n, waren ze toch blij en vrolij k. Ook had Geertje daar een kleed gekocht. (Dat met de hand gemaakt was). En ook andere gebruiksvoorwerpen. Geertj e had zoveel dia' s dat ze nog wel een middag of avond kan vullen. Om 4 uur sI ui t Hanny de middag af en bedankt Geertje voor haar reisverslag + dia's.
sa Tot ziens op 17 die vertelt ons Wijnaldurn.
nov. over
met Tineke Vol!<ers, archeologe, de opgravingen bij de terp te
Woensdag 17 nbv., onZE 2-de avonti van het seizoen. Onze gast Tineke VolkE'"!:"s, nrcheologe, vertelt ons over de opgravingen bij de terp te Wij naldum en laat ons ook dia's zien. Wijnaldum ligt ten noord-oosten van Harlingen. De Tjitsma boerderij waar de familie Bergmans woont. In de 19-de eeuw werden terpen massaal afgegraven en vele vondsten gingen naar het Fries Museum. Wijnaldum was gekozen omdat men er een speld had gevonden bij de familie Bergmans. Het sieraad bleek later van echt goud. Een gouden hangertje, stukjes goud van de fibula, stukjes ij zer maar ook stukj es zilver zij n er gevonden. Vroeger derden de opgravingen in de jaren '30 gedaan door werklozen. Maar tegenwoordig, en in Wii nald urn. wordt het door studenten gedaan. Er werden weefg_ewichten, naalden en kammen gevonden. In vrouwengraven werden kammen en sleutels gevonden vertelde mevr. Volkers. Kammen die gemaakt waren van bot of klei. Ook munten uit de ll-de eeuw zij n daar gevonden. Na de vragen die gesteld waren en beantwoord zij n door mevr. Volkers slui t Hanny de avond af en tot ziens op 14 dec. Rina Bakker. Op 15 september 1994 viert de Friese Bond van Plattelandsvrouwen haar 7 5-j arig bestaan. In iedere afdeling van Friesland wordt dit gevierd door de dorpen een cadeau aan te bieden. De afdeling Wirdum-Swichum-Wytgaard wil het volgende proberen te realiseren: nl. een picknicktafel met banken aan het nieuwe fietspad bij Hekkemiede te plaatsen. Deze tafel met banken moet natuurlij k eerst gekocht worden en dar. geplaatst. Hiervoor is uiteraard geld nodig. Vanaf 15 dec. willen we, door kerststukj es te verkopen, het geld bij een brengen. Eén stukj e kost f 8, --. Met de hulp van alle leden willen we deur aan deur de 3 dorpen langs en hopen op een goed resultaat. NB. Dit is een éénmalige aktie! Hanny Adema.
51 WAT IS n.ASSIEKE HOMEOPATHIE (9).
Wat is een homeopathisch dieet? Een homeopathisch dieet bestaat niet. Een klassiek homeopaat werkt louter met gesprekken en met homeopathisch passende pilletjes. korrel tj es of druppels. die per persoon op maat gekozen worden. Het is wel zo dat een homeopaat die ook op het gebied van voedingsleer en natuurgeneeskunde geschoold is. op verzoek van een patiënt richtlij nen voor voeding kan geven. Als U zich laat behandelen door een klassiek homeopaa t. zij n er wel bepaalde stoffen die U gedurende de behandeling beter niet kunt gebruiken; niet omdat ze 'slecht' of 'ongezond I ZlJ n, maar omdat de werking van het middel tegen zouden kunnen gaan, oftewel zouden kunnen antidateren. De bekendste antidoot is caffeine, de oppeppende stof die zit in koffie, cola en ook in 'gewone' zwarte thee. In plaats hiervan zou U vruchtenkoffie, andere frisdrank en rooibosthee of kruidenthee zonder pepermunt kunnen gebruiken. Want ook pepermunt kan de werking van een homeopathisch middel teniet doen. En pepermunt zit niet alleen in pepermunt, maar ook in de meeste tandpasta' s, kauwgums en kruidentheeën. Ter vervanging hiervan kunt U pepermuntvrije tandpasta, speciaal te koop om te gebruiken tijdens homeopathische behandeling, en vruchten- of kleikauwgum nemen. Ook sterke geuren en kruiden zoals parfums en Spaanse peper kunnen antidateren. Allerlei vervangende dranken en voedingsmiddelen kunt U krijgen bij natuurvoedingswinkels zoals op de Schrans en de Tuinen in Leeuwarden. Als U een middel kr ij gt voorgeschreven door een klassiek homeopaat is het verder belangrijk dat U uzelf (of uw kind) goed in de gaten houdt. Dat betekent dat U het middel het beste in kunt (laten) nemen als U even rust, tijd en aandacht hebt. Het is ook gewenst dat U (kort) wat aantekeningen maakt om te zien hoe U eigen geneeskracht reageert na inname van het middel. Dit geldt natuurlijk voor behandeling van al langere bestaande klachten. Want in een acute situatie moet U natuurlij k zo snel mogelijk een middel innemen, of het nu rustig is of niet. Jerien van den Haak, klassiek homeopaat te Wytgaard.
52 WAT IS KLASSIEKE HOMEOPATIUE (10 slot).
Vaak vragen patiënten mlJ hoe snel een middel werkt. Dat is één van de moeilijkste vragen, omdat dat zo verschilt per persoon en per klacht. Het enige wat ik kan zeggen is dat acute klachten, waar iemand plotseling, voor het eerst last van krij gt, ook weer snel moeten verdwijnen na inname van het homeopathisch juiste middel. Chronische klachten die er al langer zijn, vaak wat slepender en minder heftig zijn, blijven meestal wat langer bestaan en nemen geleidelijk af. Er wordt wel gezegd dat voor elk jaar dat een klacht bestaat, er een maand nodig is om te genezen. In de prakt ij k blij kt het echter enorm te verschillen per persoon. Ik denk dat het meer te maken heeft met de vitaliteit, het temperament en de basiskonditie van de patiënt en natuurlijk met het vinden van het precies passend middel. Vaak zijn klachten opgebouwd uit "laagjes" of "schillen", die één voor één afgepeld moeten worden om tot de kern en tot echte genezing te komen. Zo reageren en genezen kinderen meestal het snelst. Het is zeker niet nodig om met elke klacht naar een homeopaat te gaan, Veel klachten gaan "van-zelf" over, het eigen genezende vermogen werkt dan (nog) goed. Ook zijn enkele "huis-tuin-en-keuken-klachten" zelf te behandelen. Bij kneuzing zonder open wond of bij ongelukken kunt U b. v. Arnicazalf op de gekneusde plek smeren en/of Arnica (valkruid) innemen, om zowel lichte als zware trauma' s in- en/of uitwendig te behandelen. Bij een open wond die slecht geneest of een lelijk litteken dreigt te vormen, kunt U Calendulatinctuur (homeopathische jodium) of zalf erop smeren en zo een mooie, snelle wond genezing bewerkstelligen met behulp van onze goudsbloem. Als U echt geinteresseerd bent in deze "eerste hulp met homeopa thie" kunt U bij mij of mij n kollega I s eens een kursus volgen. Verder zij n er allerlei boeken te krij gen of te lenen over klassieke homeopa thie, verschillend in diepgang. Enkele schrijvers zijn: Dorothy Shepherd, Margaret Tyler, George Vithoulkas, Frans Vermeulen, Peter Guinee en Jeroen Morssink. Deze laatste twee boekjes gaan over de eerste hulp-middelen.
53
Ik heb in 10 afleveringen geprobeerd om enigszins duidelijk te maken wat klassieke homeopathie is, hoe en waarom het werkt en wat U ervan kunt verwachten. Ik hoop dat dat gelukt is. Jerien van den Haak, klassiek homeopaat te Wytgaard.
SPEELPLAATS
Iedereen is het er denk ik wel mee eens, dat het speelplaatsje midden in het dorp er mooi bij ligt. Nadat de ondergrond is verbeterd en de speeltoestellen een j aar geleden weer geplaatst zij n, heeft de jeugd een prachtige plek om te spelen. Ook aan de slijtageplekken onder de schommels en het klimrek is iets gedaan. Er zijn rubbermatten geplaatst, zodat we hopen dat het hier nu schoner blijft. Afgelopen zomer heeft het dorps be lang na veel zwoegen en zweten twee betonbuizen geplaatst. Gelukkig dat Watze Roorda te hulp schoot met z'n trekker, anders was het niet gelukt. Het is de bedoeling dat de buizen een fleurig kleurtj e krijgen. Het schildersbedrij f Klugkist uit Goutum heeft toegezegd dit gratis te willen doen. Mocht iemand gebreken aan de speeltoestellen ontdekken, meldt dit dan even bij Dorpsbelang. Wij proberen dit dan zo gauw mogelij k te herstellen. Zo blijft het netjes. T. Jonker
54
REGIONALE KRUISVERENIGING FRIESLAND-NOORD Afd. wijkverpleging thuiszorg. De wijkverpleegkundigen van het team thuiszorg Boarnsterhim hebben van maandag t/m vrij dag spreekuur onder telefoonnummer 05662-3891. Afd. Ouder & Kindzorg. De verpleegkundigen van het team Ouder & Kindzorg Leeuwarden Zuid/Boarnsterhim hebben van maandag t/m vrijdag spreekuur van 13.00-14.00 uur onder telefoonnummer 056622923. Voor vragen van zowel afd. wijkverpleging thuiszorg als afd .Ouder & Kindzorg die niet tot het spreekuur kunnen wachten, is de kruisvereniging 24 uur per dag bereikbaar onder telefoonnummer 06-0220021. U krijgt dan een telefonist aan de lijn, die een wijkverpleegkundige voor U kan oproepen. Afd. Kraamzorg. Als de baby zich aankondigt kunt U kraamzorg aanvragen onder telefoonnummer 058-865800. Afd.Voedin8svoorlichting en Dieetadvisering. Maandag t/m vrijdag spreekuur van 13.00-14.00 uur onder telefoonnummer 058-865811. Zwangerschapsgymnastiek. Informatie en opgave 05109-1745.
bij:
Jos
Anema
telefoon
Het magazij n is open op maandag-woensdag en vrijdag van 17.00-18.00 uur. Telefoon 05105-51400. Voor spoedgevallen kunt U bellen 05106-9596.
55
A G E N D A -B U I@ 18 Dec. Schut jassen 20 Dec. Kerst vierin g voor alle vrouw en, Unita s Wirdum 22 Dec. Kerst maalt ijd Diens tencen trum 24 Dec. R.K. Kerk kerst vierin g 21.00 uur ,,11,. 15 Jan. Schut jassen 21 Jan. L.M.K. tonee l 22 Jan. L.M.K. tonee l 29 Jan. Schut jassen 12 Feb. Schut jassen 26 Feb. Schut jassen 12 Mrt. Schut jassen 26 Mrt. Schut jassen 9 Apr. Schut jassen 19-20 Aug. Merke . Voor inform atie en opgav e data' s: tel. 52066
Aan alle vrouwen van Wirdum, Wytga ard en Swichum. Maandag 20 decem ber 1993 zal weer de jaarli jkse KERSTVIERING gehou den worden in gebouw UNITAS te WIRDU M. Aanvang 19.45 uur. U bent van harte welkom. HET KERSTCOMITE.
5ó
WFEKENDDIENSTEN HUISARTSEN ENZ. Praktijk Wirdum e.o.
18-19 25-26 1-2 8-9 15-16 22-23 29-30 5-6 12-13
Dec. Dec. Jan. Jan. Jan. Jan. Jan. Feb. Feb.
Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr.
v. Drooge Warga Dijksterhuis en v. Drooge Dijksterhuis en v. Drooge Dijksterhuis en v. Drooge Dijksterhuis en v. Drooge
tel. 05105-51261 Dr. Valken Wirdum tel. 51303 Dr. Valken Dr. Valken Dr. Valken
Alle donderdagmiddagen en avonden Dr. v. Drooge. Vanaf 31 december tot en met 7 januari is de praktijf gesloten. Ook de apotheek is dan dicht. Denkt u om dE herhalingsmedicijnen! Er wordt waargenomen door Dr. v. Drooge te Warga, Leeuwarderweg 61. Tel: 05105-51261. Spreekuur volgens afspraak, tel. na 9 uur en in het weekene na 10 uur. Praktijk Weidum e.o.
18-19 Dec. Dr. Loor Oosterend, tel. 05159-1488 25-26 Dec. Dr. Lukkes Weidum, tel. 05106-9224 1-2 Jan. Dr. Bogstra Wommels, tel. 05159-1488
UW AMBACHTELIJKE BAKKER SYBESMA . voor
• • • • • •
brood, koek en banket vleeswaren kaas diepvries-artikelen tabak en drogisterij en de allereerste levensbehoeften
Boksum Deinum Wijlgaard
tel. 05107 - 1323 tel. 05107 - 1919 tel. 05105 - 51707
