Dagboek chauffeurs Kaïro: terugblik van de ambassade Onze man in Paramaribo

BZ

2 2011

blad

Dagboek chauffeurs – Kaïro: terugblik van de ambassade – Onze man in Paramaribo

©  Inter  IKEA  Systems  B.V.  2010

Moving  abroad? Before  you  leave,  make  your   new  house  a  home  at  IKEA  Delft We  offer:     ‡TAX-­FREE  shopping ‡/RZHVWSULFHJXDUDQWHH ‡(DV\WRVKLSÀDWSDFNV ‡(YHU\WKLQJXQGHURQHURRI ‡([SHULHQFHLQVKLSSLQJ,.($SURGXFWV   DURXQGWKHZRUOG ‡6SHFLDOGLVFRXQWDQGDGGLWLRQDOVHUYLFHV    IRUFRXQWULHV

&RQWDFWXVWRGD\IRU\RXUIUHHFRS\RIWKH,.($ FDWDORJXH11²LW¶VSDFNHGZLWKRYHUSDJHVRI KRPHIXUQLVKLQJSURGXFWVSOXVPDQ\QHZGHVLJQWLSV DQGLGHDVWRWUDQVIRUP\RXUQHZKRXVHLQWRDKRPH ,QWHUQDWLRQDO6DOHVGHSDUWPHQW 0LNHGH%OLM 2ORI3DOPHVWUDDW/1'HOIW ,QWHUQDWLRQDO6DOHV#,QWHU,.($FRP    

PLEASE  NOTE     3ODQ\RXUWD[IUHHVKRSSLQJDW,.($'HOIWLQWLPH :HH[SHFWDORWRIH[SRUWRUGHUVWKLVVXPPHUDQG

2

ZDQWWREHVXUHZHFDQJLYH\RXURUGHUWKHDWWHQWLRQ LWQHHGVWe  hope  to  see  you  soon  at  IKEA  Delft!

IKEA.nl/Delft

UITGELICHT

09 ‘Op de Zuidpool voeren we de diplomatie van de toekomst’ 3

INHOUD

6

Knapen bezoekt Congo en Rwanda Nice to know

11

Een 1 aprilgrap, daar doe ik aan mee! Peiling

12

17 dagen Kaïro Een reconstructie vanuit de ambassade

20

Balanceren in Paramaribo Gesprek met ambassadeur Jacobi

26

Tokio na de ramp

08

Lokaal 10

28

Vrijheid en de band met je VIP Dagboek van onze BZ-chauffeurs

33

Allemaal Raspoetins Column Bengt van Loosdrecht

35

Mark en Johan kiezen voor een hardship post Stoelendans

36

‘Wat gebeurt er met mijn voorkeurslijst?’ Rob Swartbol over het plaatsingsbeleid

38

12

Duizend dagen in China Boeken, cd’s en film

42

Cubaanse blogster wint Prins Claus Prijs Society

48

De verbazing van Anita Vak apart

4

28

OP DE REDACTIE

Fundament

N

u ga ik bij een écht ministerie werken. Dat was mijn eerste gedachte toen ik was aangenomen bij BZ. Nogal flauw, vond ik van mezelf. Ik had er immers meer dan tien jaar bij VROM opzitten, waar ik me vol overgave had gestort op wonen, ruimte en milieu. ‘Maar bij BZ gaat het om zaken rond leven en dood!’, riep ik vol vuur tegen een VROM’er die me na een paar weken vroeg hoe het me beviel daar op de apenrots. ‘Niet om zoiets kleins als een milieueffectrapportage’, voegde ik eraan toe. Waarop hij inkopte: ‘Bij een “m.e.r” gaat het ook om leven of dood. Alleen op een iets langere termijn.’ Het gevoel bij een bijzonder ministerie te werken, liet me desondanks niet los. In de weken die volgden, leek de politieke situatie in het Midden-Oosten voorgoed te veranderen. Bewindslieden en collega’s waren voortdurend in het nieuws, opkomend voor de belangen van niet alleen Nederlandse onderdanen, maar ook voor mensenrechten in de regio. Ik voelde me trots.

Foto: Xenia Nikolskaya

Op de cover Ambassadeur Susan Blankhart op het Tahrirplein in Kaïro. Zij en haar team maakten spannende weken mee tijdens de revolte in Egypte. Lees meer op pagina 12.

Volgende editie: BZ werkt er hard aan: meer en beter voedsel in ontwikkelingslanden.

‘Bij BZ gaat het om zaken rond leven en dood!’, riep ik vol vuur tegen een oud-collega van VROM Nieuwsgierig naar het fundament van BZ, was ik eind februari bij een communicatiebijeenkomst hierover. Ik hoopte daar meer inzicht te krijgen in dat BZ-gevoel. Waar staan wij voor? Uit diverse sessies bleken een paar volzinnen gerold. Nog echte ambtenarentaal, maar toch herkenbaar. Hier werken, ten dienste van Nederland, is eerzaam. Al die beleidsterreinen van al die ministeries komen hier samen. Onze posten wisselen die kennis uit. Misschien draagt zo zelfs een Nederlandse “m.e.r” ooit bij aan een beter leven elders. Er ging me een licht op: wie goed samenwerkt, kan de hele wereld aan. Daarom zie ik - ondanks de pijnlijke bezuinigingen die ons te wachten staan - een positieve toekomst. Die toekomst is namelijk allang begonnen. Ellen de Jong, hoofdredacteur BZblad

5

Knapen in Congo en Rwanda Deze weg, waarover staatssecretaris Ben Knapen op deze foto discussieert, was nodig voor transport van de maïs- en aardappeloogst in Rwanda. De universiteit van Wageningen leverde de expertise. Nederland financiert al acht jaar deze projecten. De weg wordt

arbeidsintensief aangelegd, om zoveel mogelijk arme Rwandezen aan een inkomen te helpen. Het bezoek van Ben Knapen, samen met de Rwandese minister van Landbouw, maakte onderdeel uit van zijn vijfdaagse bezoek aan de Democratische Republiek Congo en Rwanda, van 13 tot en

Swinging BZ De Muziekclub van BZ bestaat vijfentwintig jaar. Dit heugelijke feit viert zij op dinsdag 5 april in de Multi-Purpose Room met diverse optredens. De club heeft in al die jaren vele muzikanten gekend. Eén constante factor in al die jaren is nog steeds de BZ-band Garage. Hoe ontstond deze band? In 1985 kwam er één gebouw voor alle medewerkers van BZ, de Apenrots. Bij het openingsfeest speelden enthousiaste popen jazzmuzikanten in gelegenheidsformaties. Zoals The BeeZees, De Groentjes en The Aperock Swing Society. Na het feest zijn zij samengevoegd tot één band, de BZ-band Garage. Deze naam vloeit voort uit hun oefenruimte op de 02-laag in de garage. Die kregen zij destijds aangeboden door de departementsleiding. Diverse bandleden van het eerste uur zoals Peter

6

6

de Leeuw, Sandra Claessen, Hans Hendriks en Roy van de Merwe treden sinds de oprichting nu nog steeds op. Kom en luister op dinsdag 5 april naar een optreden van de BZ Band Garage, cabaret van het BZcabaret en een jamsessie van (ex)leden van de Muziekclub BZ! (SW)

met 17 februari. Het bezoek aan Congo stond in het teken van mensenrechten, verkiezingen, het investeringsklimaat en het belang van stabiliteit voor ontwikkeling. In Rwanda ging de aandacht uit naar de sociaaleconomische vooruitgang van het land en

het effectieve overheidsbestuur. Andere onderwerpen die hier voorbij kwamen: de beperkte politieke ruimte en vrijheid van meningsuiting. De gesprekken werden afgewisseld met veldbezoeken. Zoals het bezoek aan deze weg.

Papierloos de toekomst in Over drie jaar moet BZ nagenoeg papierloos kunnen werken. De Dienst Documentaire Informatie (DDI) zorgt ervoor dat iedereen van de overgangsfase zo weinig mogelijk merkt. De uitkomst moet zijn: efficiënter werken. Alle stukken zijn in de toekomst gemakkelijker terug te vinden en BZ kan met minder medewerkers dezelfde of betere dienstverlening bieden. Wat betekent dit in de praktijk? Iedereen draagt de stukken digitaal over aan DDI. Zij voegen er wat extra gegevens aan toe om te zorgen dat deze stukken goed vindbaar blijven en dat er de juiste bewaartermijn aan wordt toegekend. Deels gebeurt dit geautomatiseerd. Voor veel medewerkers bij DDI betekent deze ontwikkeling onzekerheid: van de nu ongeveer

NICE TO KNOW

Overal CdP’s Gesprekken met minister en staatssecretaris, onderling de banden weer eens aanhalen, maar ook in werkoverall het terrein van Tata Steel verkennen. Of een, via het recept van een online community gemaakte, pompoensoep proeven. Een rondleiding krijgen bij de immense Boeings van de KLM. Het gebeurde allemaal op de ambassadeursconferentie die in januari werd gehouden. Ambassadeurs waren weer even terug in Nederland en konden gelijk op speed date met ruim zevenhonderd ondernemers, die hun ideeën aan het pitchen waren. En diezelfde ondernemers en anderen konden via Twitter hun vragen stellen aan onze ambassadeurs. In het bericht moest dan wel #ambcon2011 staan.

honderd zeventig mensen zullen er in 2014 rond de zestig geen werk meer in deze sector hebben. In de jaren daarna zullen er nog wat arbeidsplaatsen vervallen. Verder worden de overblijvende medewerkers bijgeschoold, omdat hun rol verandert. Zij zullen straks een meer regisserende rol krijgen en er wordt van hen meer kennis van de verschillende werkprocessen verwacht. Voor de scholing maakt DDI een programma waarin vakinhoud, kennis en ontwikkeling van competenties de hoofdmoot vormen. DDI gaat ook mensen opleiden om hen meer kans te bieden uit te stromen. Hoewel er veranderingen aankomen, rekent DDI er toch op dat ze samen met iedere medewerker papier en papierloos hun archiefdienstverlening door laten lopen. (KdN)

En zoals het een web2.0-noviteit betaamt, verschenen de berichten zichtbaar voor iedereen in een Twitter-fountain. (EvB)

7

7

Filmpjes over Europa Voel je je dagelijks Nederlander of Europeaan en dan weer een wereldburger? Wie is wel eens bezig met z’n eigen identiteit? En is die dan verbonden aan de nationaliteit? Deze vragen staan centraal in vijf filmpjes die studenten van de Hogeschool voor de Kunsten (Utrecht) maakten in opdracht van BZ. De filmpjes zijn bedoeld voor jongeren en vertellen verhalen over een Europese identiteit en de invloed van de Europese Unie op jongeren. Die invloed lijkt ook zijn weerslag te hebben op de perceptie van jongeren in Europa. De dilemma’s in de films en de spanning tussen verandering en traditie roepen op tot discussie. Kijk op: www.jijbentmeer.nl (LG)

Ria’s Fruit vervoert 823 VN-archiefdozen Trucks met opschriften als Ria’s Fruit, Jan Arts Transport en Jacques’ kruidenboter zorgden ervoor dat juridische documenten van het Speciaal Hof in Sierra Leone naar Nederland konden. Alles ligt nu in het Nationaal Archief. DVF zorgde voor de overtocht. Het archief in Den Haag is veiliger voor de gerechtstukken en het bewijsmateriaal van de afgeronde processen tegen oorlogsmisdaden tijdens de burgeroorlog dan Freetown. Nederland werd gevraagd om te helpen bij het vervoeren van de 823 dozen van Sierra Leone naar Nederland. Een hele operatie en Daniël Kooij (DVF) was er vanaf het begin bij. ‘Eind oktober 2010 had het Hof voor Sierra Leone een probleem. De vestiging in Freetown zou sluiten en vanwege veiligheids- en klimatologische redenen kon het archief en al het bewijsmateriaal niet in Sierra Leone blijven.’ In overleg met de VN werd gekozen voor Den Haag omdat in Leidschendam nog het laatste proces loopt tegen de vroegere president van

8

Liberia, Charles Taylor. DVF nam de organisatie van de overtocht voor zijn rekening. Samen met collega Anna-Eva Thiadens vloog Daniël met een toestel van de Koninklijke Luchtmacht naar Freetown. Daniël: ‘Wij begeleidden de vlucht om op locatie de Verdragsteksten tussen Nederland en het Hof uit te wisselen en om samen met de mensen van de Luchtmacht en het Hof de overtocht tot een goed einde te brengen.’ De VN verbonden strenge veiligheidseisen aan het transport. De VNvredesoperatie, UNMIL, begeleidde en

bewaakte het laden van het toestel. Het transport moest onopvallend gebeuren. Daniël: ‘Toen we landden, viel ons oog direct op drie Nederlandse en Vlaamse vrachtwagens met ook die Nederlandse opschriften. Daarin zaten de archieven.’ Om de archieven zo veilig mogelijk te vervoeren, koos de organisatie in Sierra Leone voor onopvallend vervoer. ‘In veel landen in Afrika rijden oude tweedehands vrachtwagens uit Europa rond. Dat per toeval “Nederlandse” trucks werden gebruikt, is leuk.’ (KdN)

NICE TO KNOW

De meest vooruitgeschoven post

Vincent van Zeijst, DME/KE, is net terug van een tweedaagse dienstreis naar Antarctica. De grootste en meest effectieve BZ-post, aldus Vincent. Wat doen wij op de Zuidpool? ‘Nederland bouwt daar laboratoria voor klimaatonderzoek. Ik zie het als voorbode van een nieuwe diplomatie. Ik denk dat de diplomatie van de toekomst gaat over de manier waarop wij onze planeet beheren en minder over de bilaterale relaties. Willen we ons in dit nieuwe speelveld kunnen begeven, dan moet je daarin investeren.’ In hoeverre is BZ hierbij betrokken? ‘Ik ben de enige binnen het ministerie die zich bezighoudt met de poolgebieden. Mijn directie DME (Klimaat, Energie, Milieu en Water) houdt zich voornamelijk bezig met mondiale thema’s binnen ontwikkelingssamenwerking. Dat is mooi, maar de wereld houdt niet op bij de tropen. Naast de OS-poot moet ook de BZ-poot van dit ministerie zich voor milieu gaan interesseren. De grootste internationale conferenties van de afgelopen jaren gingen over klimaat en biodiversiteit. Kortom: over het beheer van onze planeet en niet over de economische crisis of terrorisme. BZ was daar weinig bij betrokken; het wordt gezien als voer voor specialisten.’ Waarom Antarctica, waarom Nederland? ‘Antarctica wordt geclaimd door verschillende landen. Als onderdeel van de mondiale rechtsorde moet het continent

op een of andere manier bestuurd worden. Dat wordt vrijwillig gedaan door de 28 landen van het Antarcticaverdrag, waaronder Nederland. De samenwerking verloopt al meer dan vijftig jaar prima. In het Noordpoolgebied zijn honderden kernwapentests gehouden, in Antarctica niet één. Ook is er een verbod op de winning van grondstoffen. Om mee te kunnen praten, wordt als eis gesteld dat je daar onderzoek verricht.’ Wat is de toegevoegde waarde voor Nederland? ‘Nederland is het rijkste van alle laaggelegen landen ter wereld. Zeespiegelstijging door smeltende poolkappen is voor ons van nationaal belang. We dragen hierdoor bij aan internationaal bestuur en aan een positief internationaal profiel voor Nederland. Wij doen kennis op en tenslotte biedt het onze wetenschappers de mogelijkheid om aan de top te blijven in een internationaal speelveld. Het is gewoon een deel van onze mondiale verantwoordelijkheid. Klimaatonderzoek in Antarctica is net zo belangrijk als duurzame landbouw in Mali.’ Wat zijn de kosten? ‘Heel weinig. Nederland besteedt circa 2,5 miljoen euro per jaar aan poolonderzoek tegen 100 miljoen aan ruimteonderzoek. BZ betaalt van die 2,5 miljoen ongeveer tien procent, dus 2,5 ton. Het is volgens mij de meest effectieve post op de BZ-begroting. We kunnen met dit bedrag namelijk ook deelnemen aan internationaal overleg over het Noordpoolgebied. Voor 2,5 ton geeft DME dus effectief invulling aan het geografisch grootste regiobeleid van ons ministerie. Dat doet geen enkele regiodirectie DME na.’ (KdN)

9

NICE TO KNOW

Kadir bereist de Via Panam

Tom is top Van Chili tot Alaska. Fotojournalist Kadir van Lohuizen reist de hele Pan American Highway af. In veertig weken komt de bekende fotojournalist door vijftien landen, van Argentinië in ZuidAmerika, via Panama in Midden-Amerika, naar Alaska in Noord-Amerika. Onderweg maakt Kadir in de verschillende landen reportages om op een originele manier aandacht te vragen voor mensenrechten. ‘Vanuit het mensenrechtenfonds financieren wij een klein gedeelte van het project Via Panam, dat door de organisatie Paradox in Edam is opgezet’, legt Christien Aben (DMH) uit. ‘Wij steunen het project, omdat Kadir van Lohuizen op een boeiende manier via beeld- en tekstreportages de mensenrechtensituatie in Foto: Jurgen Huiskes

BZ-collega Tom de Bruijn is eerste geworden in de categorie ‘Nederland in Europa’ bij de verkiezing van sleutelfiguren van de overheid van het magazine PM (Public Mission). Tom eindigde in de overall verkiezing op de tweede plaats. De Bruijn is Permanent Vertegenwoordiger bij de EU en wordt door PM geroemd om zijn dossierkennis en goede contacten in Nederland en Europa. Volgens oud-staatssecretaris Frans Timmermans staat Tom de Bruijn op eenzame hoogte. Andere eervolle vermeldingen waren er voor onze collega’s Caspar Veldkamp in de categorie Kleinere Overheid, Peter van Leeuwen in de categorie Integratie en Immigratie, Maarten Brouwer in de categorie Kenniseconomie en Renée Jones-Bos in de zogenoemde Extra Categorie. (EvB) Lees meer op www.pm.nl

10

deze landen laat zien in relatie tot migratie, de bewegingsstroom van mensen. Via Panam staat open voor input van de ambassades langs de route. Kadir heeft zijn eigen plan met deze reis, maar wil graag de BZ-posten betrekken bij zijn project en hoopt gebruik te kunnen maken van de aanwezige kennis en netwerken. Op deze manier gaat media-aandacht uit naar het werk dat onze posten verzetten voor de mensenrechten.’ Vanaf mei worden de reportages van Kadir van Lohuizen via de nieuwe media, een wekelijkse uitzending van VPRO-radio en het weekendsupplement van het NRC Handelsblad gedeeld met het publiek. Kijk voor meer informatie op www.paradox.nl. (KdN)

PEILING

‘Een 1 aprilgrap, daar doe ik aan mee!’ 1 april: tijd voor grappen en grollen. Drie collega’s vertellen over hun favoriete grap.

‘Gameclub voor de gek gehouden’ Karin Zoutenbier, medewerker ICT SC ‘Mijn broer heeft ooit een brief gemaakt met het logo van de woningbouwvereniging waarvan mijn ouders een huis van huurden. In de brief stond dat er veel klachten over stank- en geluidsoverlast waren binnengekomen van de medebewoners in het portiek. Mijn ouders kregen een officiële waarschuwing: als er nog één klacht binnen zou komen, dan zouden

er maatregelen worden genomen om vervangende woonruimte voor mijn ouders te zoeken, in een andere woonwijk. De afzender van de brief was mevrouw I Lirpa. Keer die naam om en dan weet je het wel … Zelf heb ik ook wel eens een 1 aprilgrap uitgehaald: als online gamer heb ik een eigen gameclub. Op 1 april kondigde ik op onze website aan dat ik zou stoppen met de

twee spellen die we speelden en dat beide servers offline zouden gaan. Ik had een nieuwe game gevonden, Ghost Recon Advanced Warfighter. In een bestandje dat gedownload kon worden, zat een plaatje van de nieuwe game met daaronder de tekst 1 april. Gezien de vele reacties was het niet door iedereen gedownload, de grap was dus geslaagd.’

‘Hele jaar 1 april’ Dennis van Dongen, medewerker 4FM ‘Leukste 1 aprilgrap?… Poeh, even nadenken. Waarom zou je grappen op 1 april uithalen? Op 1 april zijn mensen alert. Grappen uithalen kun je het hele jaar door al doen. Of ik voorbeelden weet? Tijdens ons kerstdiner met de

afdeling waren er borrelnootjes. Toen hebben we een schaaltje verruild met hydrokorrels die in zo’n plantenbak zitten. Verder? Een nieuwe collega rondsturen met een pakket, waar een stuk hout in zit. Of iemand erop

uitsturen om een “map met zoekgeraakte spullen” op te halen en de toetsen van het toetsenbord loshalen, waardoor een collega niet in kan loggen. Haha, ja een hoop grappen hebben we wel.’

‘Goed dat je het zegt!’ Rolf Wijnstra, beleidsadviseur burgerschap en OS, DSO MO ‘Een goede 1 aprilgrap? Even denken… Ja, ik weet er eentje, bij mijn vorige baan. Die is wel leuk. De directeur meldde dat er in het kader van de Arbo nieuw meubilair

moest komen. Alle medewerkers moesten hun lengte en gewicht op een briefje schrijven en op hun stoel plakken. Hoe de mensen reageerden? Die dachten: Ja dag,

wat denkt die directie dan wel? Of ik nog een grap uit ga halen dit jaar? Ja, dat is een goeie, daar ga ik even over nadenken. Goed dat je het zegt!’ (LG)

11

COVERSTORY

‘Ben net aangekomen in Kaïro vanuit Amsterdam. Hier word ik direct geconfronteerd met een demonstratie van moslima’s tegen Mubarak. Zij proberen de oproerpolitie te overtuigen hun kant te kiezen.’

12

Reconstructie revolte Egypte vanuit ambassade Kaïro

‘It’s over, it’s over!’ Van 25 januari tot 14 februari was de ambassade in Kaïro dag en nacht in touw. Grootste zorg: de veiligheid van de Nederlanders die weg wilden en journalisten die juist kwamen. Reconstructie van 17 lange, spannende dagen. Door Sebastiaan van der Lubben, foto’s Robert Goddyn

13

E

erste ambassadesecretaris Tessa Terpstra is op dinsdag 25 januari druk met bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking als ze na een lange sessie op de ambassade naar buiten loopt. ‘Ik kwam op straat een collega-diplomaat van de Nieuw-Zeelandse ambassade tegen. ‘Fantastisch, hè? Te gek wat er gebeurt!’, zei hij. Terpstra:‘Toen ik op de politieke afdeling zat, miste ik geen enkele demonstratie, maar deze dus wel.’ Vanaf dan gaat Tessa dagelijks naar het Tahrirplein dat iedere dag volstroomt met woedende jongeren. Hun woede richt zich op de politie.

het mobiele telefoonnetwerk uit. Ze stapt in de auto naar de ambassade. Daar aangekomen is de ernst van de situatie onduidelijk. De ambassadeur wil eerst weten hoeveel Nederlanders waar precies in Egypte zijn en stelt een team samen waar ze de komende tijd nauwgezet mee samenwerkt. Daarin zitten vanaf de eerste dag de defensieattaché Sjoerd Bos, Tessa Terpstra en enkele andere medewerkers die dichtbij de ambassade wonen. Hoofd OS/Economische afdeling Yvette Eechoud, die in een buitenwijk woont, gaat per auto alle Nederlanders in haar wijk af en neemt per satelliettelefoon contact op met Den Haag en de ambassade.

In oktober martelde de politie Khaled Said uit Alexandrië dood. Niet veel later sloeg de politie een demonstratie van kopten uiteen die hun kerk probeerden te beschermen. Eerder al mobiliseerden jongeren hun onvrede met behulp van Facebook en Twitter. Ze droegen openlijk T-shirts met de naam van hun overleden generatiegenoot. De omstreden verkiezing van december en de economische malaise voedden deze onvrede. De maat was vol - dit was de Dag van de Woede. Vele duizenden hadden gehoor gegeven aan de oproep op Facebook om vandaag naar het Tahrirplein te komen.

De belofte van Mubarak om zijn regering naar huis te sturen, sust de gemoederen op straat niet. Egyptische commando’s nemen strategische punten in de stad in. De sfeer in de stad wordt grimmiger. Blankhart: ‘Dat concludeerden wij toen essentiële communicatielijnen uitvielen. Er was op donderdag 27 januari al nauwelijks meer telefoonverkeer mogelijk, de satellietverbinding werd mogelijk gestoord, internet lag eruit.’ Juist nu informatie zo gewenst is, snijden de autoriteiten communicatielijnen door. Terpstra: ‘Ze legden iedereen het zwijgen op. Letterlijk.’ Om toch aan informatie te komen, gaan meer en meer mensen de straat op. Om 17.30 uur hoort Blankhart dat na zessen de avondklok ingaat. ‘Ik besefte dat ik heel snel naar huis moest.’

Op 25 januari trekken vier groepen demonstranten door de straten van de hoofdstad richting het plein. Ze komen langs het partijbureau van de Nationaal Democratische Partij, het ministerie van Binnenlandse Zaken en de staatstelevisie, die alle rond het plein liggen. Het duurt niet lang voordat de politie ingrijpt: rubberen kogels en traangas moeten de demonstranten verdrijven. Volgens de Egyptische minister van Binnenlandse Zaken vallen in deze nacht drie doden: twee burgers en een politieagent. Het is de eerste onrustige nacht in een lange reeks die uiteindelijk zal leiden tot de val van president Mubarak. 27 januari: In de avond heeft ambassadeur Susan Blankhart een aantal malen contact met Den Haag over Nederlandse journalisten. ‘Een verslaggever was in elkaar geslagen, een ander was opgepakt.’ Die avond gaat internet eruit. Blankhart is ruim twee jaar ambassadeur in Kaïro. Ze heeft veel gereisd naar landen als Somalië, Rwanda, en Afghanistan. Tijdens een plaatsing in Sri Lanka maakte ze de tsunami mee. De protesten krijgen een internationaal gezicht wanneer Nobellaureaat en voormalig lid van het Internationaal Atoomagentschap van de Verenigde Naties, Mohamed ElBaradei zich achter de protesten schaart. De politie slaat terug. Weer vallen er doden en gewonden in directe confrontatie tussen ordetroepen en demonstranten. De Egyptische regering hoopt door Facebook en Twitter te blokkeren de mobilisatie van de onvrede te frustreren.

Vrijdag 28 januari (in Kaïro de eerste dag van het weekend) neemt Blankhart van huis uit contact op met een paar medewerkers om te horen hoe de situatie elders is. Rond 10 uur valt

14

‘s Middags (28 januari) om 15.00 uur komt op het ministerie het precrisisberaad bijeen met de verschillende betrokken directies. Eerste punt op de agenda: hoeveel Nederlanders zijn er in het land? Doordat de Egyptische overheid internet heeft geblokkeerd, kan het ambassadepersoneel de lijst geregistreerde landgenoten niet nalopen. Gelukkig hebben zich nog geen incidenten tegen toeristen voorgedaan en lijken toeristensteden buiten schot te blijven. Al Jazeera meldt dat Egyptische militairen wel richting de populaire badplaats Sharm el-Sheikh zijn getrokken. Hamvraag: wat doet dat leger? Die vraag is cruciaal nu Terpstra ziet dat de politie zich heeft teruggetrokken en het leger het straatbeeld bepaalt. Wiebe de Boer, centrale crisiscoördinator van BZ, zit in Den Haag met dezelfde vraag: wat doet het leger? En: blijft deze woede beperkt tot het noorden of breidt het zich uit richting de kust van de Rode Zee? Want daar zitten Nederlanders, heel veel Nederlanders. Op 28 januari besluit het crisisberaad tot het uitzenden van twee leden van het Snel inzetbaar Consulair OndersteuningsTeam (SCOT). Op 29 januari arriveren Hind Bidaoui en Perry Berk om ondersteuning te bieden bij het extra werk. Later die week arriveren nog Benno Grevers en Michel Rentenaar, gevolgd door Kim de Nijs, Marco Wijnands en Simon van der Burg. De ambassade komt op stoom. Zij coördineren het crisisteam op de ambassade. Alle uitgezonden medewerkers en enkele lokale medewerkers hebben een taak in het crisisteam: de landbouwattaché is transportcoördinator, de defensieattaché veiligheidscoördinator. Nadat het crisisberaad op zondag 30 januari

‘Als diplomaten worden aangevallen … ja, dat is heel vreemd. Dan is het goed mis.’ ook een ontradend reisadvies afkondigt voor de toeristengebieden, besluiten touroperators dat ze toeristen willen terughalen. Reisleiders verzamelen hun gasten in bussen en rijden naar het vliegveld. Op 1 februari is iedereen daar weg. Het crisisberaad kan zich volledig richten op de Nederlanders in het noorden - de landgenoten in de vuurlinie van de revolte. In lijn met andere EU-landen raadt Nederland nu niet-essentiële reizen richting het noorden af; een aanmoediging voor Nederlandse journalisten om het vliegtuig te pakken. Mubarak wijst na het ontslag van zijn kabinet een nieuwe vice-president aan: beschermeling en voormalig hoofd van de Egyptische inlichtingendienst, Omar Suleiman. De kersverse vice-president start een dag na zijn aantreden besprekingen met oppositiepartijen over grondwetswijzigingen. Maar daarmee houden de protesten niet op. Twee dagen later, op 1 februari, kondigt Mubarak aan zichzelf niet herkiesbaar te stellen voor de presidentsverkiezingen van september dit jaar. Hij belooft de grondwet te zullen aanpassen zodat ook andere kandidaten dan hijzelf kunnen meedoen. Terpstra: ‘Ik heb mensen zien lachen om die belofte. Niemand nam hem meer serieus.’ Ze ziet de kloof tussen regering en volk met de dag verdiepen.

Op 1 februari, ‘s ochtends om 11.00 uur komt weer een beraad op het ministerie bijeen. De politieke vooruitzichten zijn onzeker, het bezoek dat minister Rosenthal aan Egypte wilde brengen op 5 en 6 februari, wordt uitgesteld. De ambassade zit zonder beveiliging omdat de politieagenten hun posten hebben verlaten. Een aantal familieleden van in Kaïro geplaatste medewerkers is op een vlucht naar huis gezet. Dan komen er berichten dat er tegenacties zijn. Pro-Mubarak aanhangers zijn de straat op gegaan. Eerst door paarden en kamelen op demonstranten in te laten rijden. Later met veel, heel veel geweld.

2 februari. Dan gaat het verschrikkelijk mis. Op het Tahrirplein

‘Mijn hotel lag direct aan het Tahrirplein, waar een demonstratie van anti-Mubarakbetogers bezig was. Sommige Egyptenaren namen ook hun trots mee – hun kinderen.’

klinkt het geluid van automatische wapens. Er breken nu straatgevechten uit, er vallen doden, de schattingen lopen uiteen van 11 (Egyptische minister van Binnenlandse Zaken toen) tot ruim 300 (de Verenigde Naties). Mensenrechtenorganisaties waarmee Terpstra contact heeft, smeken om diplomatieke auto’s om gewonden van het plein af te kunnen voeren. ‘Veel vrienden van mij waren op het plein, in de frontlinie’, huivert Terpstra. ‘Er hingen voortdurend helikopters boven de stad. Het leger legde een cordon rond het plein, maar deed volgens waarnemers niets.’ De ontred-

15

‘Aan journalisten hadden we ook in Den Haag onze handen vol. Hamvraag was steeds: waar zijn ze?’ dering onder activisten is groot. Op de ambassade houden ze het hoofd koel. Eerst landgenoten die weg willen, laten vertrekken.

3 februari, ‘s ochtends om 12.00 uur voelt het beraad in Den Haag de spanning op straat in Kaïro. De meeste Nederlandse toeristen zijn dan al uit het land. Ook de Nederlanders die in Egypte wonen en willen vertrekken, zijn dan al weg. Het grootste gedeelte van hen blijft echter. Er is steeds genoeg normaal luchtverkeer om te kunnen vliegen naar Nederland. Er is voor de ambassade wel een nieuwe zorg bijgekomen. Veel landgenoten zijn veilig, maar buiten wordt nu jacht gemaakt op journalisten. Wiebe de Boer: ‘Daar hadden we in Den Haag ook onze handen vol aan. We stonden de hele dag in direct contact met ze. Hamvraag was steeds: waar zijn ze?’ Meerdere Nederlandse journalisten zijn dan in elkaar geslagen, de een na de ander wordt vermist. ‘We hebben met man en macht gezocht. Je hebt veel contact met de Egyptische autoriteiten: waar is iedereen en hoe worden ze behandeld?’ De ambassade roept journalisten op om zich in ieder geval te registreren. Tegelijkertijd bereidt de ambassade zich voor op een mogelijke evacuatie. Buiten lopen al vanaf de eerste dag ‘verdachte elementen’ over straat. Ze schieten. Er gaan geruchten dat gevangenispoorten zijn geopend en misdadigers plunderend door de stad trekken. Blankhart: ‘Dat ging toen echt om heel, heel grof geweld.’ De communicatielijnen met de blokhoofden, aanspreekpunten voor een groep Nederlanders in een bepaalde regio of stad, werken. Ze zijn uitgerust met satelliettelefoons en geven de ambassade een steeds betere indruk hoe het met landgenoten gaat. Ze kunnen zich richten op journalisten in nood. Dan moeten Nederlandse diplomaten journalisten in een hotel ontzetten – niet zonder risico. Ze worden overgebracht naar een hotel op het eiland waar ook de ambassade zit, niet ver van het Tahrirplein. Blankhart: ‘De ambassade ligt op het eiland Zamalek, we waren daar redelijk veilig. Medewerkers die buiten Zamalek wonen, zaten al sinds een paar dagen in een hotel op het eiland. De journalisten inmiddels ook.’ Ambassadepersoneel wordt geadviseerd niet naar buiten te gaan. Wie nu op de ambassade of op vliegveld is, moet daar blijven. In de stad zijn diplomaten aangehouden door veiligheidspolitie in burger. Blankhart: ‘Dan roepen wij hier freeze - geen beweging. (Diplomaten wordt dan aangeraden om zich zo min mogelijk

16

‘Mubarak als duivel. Op het Tahrirplein waren wel 100.000 demonstranten op de been, zwaaiend met hun nationale vlag.’

Twee arrestaties, 24 uur vast Fotograaf Robert Goddyn uit Den Haag was van 28 januari tot 6 februari in Egypte. Hij heeft het begin van de revolte van dichtbij meegemaakt in Kaïro. Robert is twee keer op een dag gearresteerd geweest door pro-Mubarakaanhangers, militairen en de politie en heeft 24 uur vastgezeten. Tijdens zijn arrestaties werd Robert gedwongen zijn foto’s te verwijderen van zijn camera en laptop. Gelukkig had hij een back-up gemaakt op een geheugenkaartje en die verstopt in een vakje in zijn broekriem. De bijschriften bij de foto’s vormen het persoonlijke verhaal van Robert in Kaïro. (KdN)

te verplaatsen. – red.) Als diplomaten worden aangevallen … ja, dat is heel vreemd. Dan is het goed mis.’ Tegelijkertijd blijft het aantal journalisten variëren: ‘tussen vermist, opgepakt en vrijgelaten.’ Via de blokhoofden houdt de ambassade vinger aan de pols. Iedereen levert input via zijn of haar netwerk. Zo spreekt Terpstra met een Egyptische diplomaat. ‘Die viel uit zijn rol, dat is zelden het geval. It’s over, it’s over, riep hij.’ Een belangrijke aanwijzing is ook het leger. Militairen zijn er wel, maar houden zich afzijdig.

5 februari. Mubarak legt de leiding van zijn partij neer. Voor hem in de plaats komt de als liberaal bekendstaande Hossam Badrawi. Een dag later, op 6 februari, gaan de banken tijdelijk open en is er zelfs verkeerspolitie te zien. De autoriteiten doen er alles aan om het dagelijkse leven weer op de rails te krijgen. Op 7 februari komen voor de vrijlating van Wael Ghonim, de medewerker van Google en uitgegroeid tot symbool van de opstand in Kaïro, nog eens duizenden Egyptenaren op de been. Als op deze dag de meeste Nederlandse journalisten zijn vertrokken, valt er een stilte. Alle betrokkenen, militairen, de Mubarak-aanhangers en demonstranten lijken even uit te blazen na dagenlange (fysieke) strijd. Op het vliegveld zoekt ambassadepersoneel samenwerking met andere EU-lidstaten om iedereen die het land wil verlaten zoveel mogelijk van dienst te zijn. Op 9 februari treedt de minister van Binnenlandse Zaken, Gaber Asfour, vanwege ‘gezondheidsredenen’ af. Hij is dan nog maar net aangetreden. De geruchten dat Mubarak zijn aftreden bekend zal maken, groeien met het uur. De ambassadeur gaat op het Tahrirplein kijken. Blankhart: ‘We wisten toen nog steeds niet welke kant het zou opgaan.’ De deceptie is groot als Mubarak donderdagavond 10 februari aankondigt dat pas in september te doen. Terpstra: ‘Ik zag toen ontredderde verbazing bij mensen op straat. Ze vonden dat deze man onoverbrugbaar ver afstond van de beleving op het plein.’

‘Deze foto van pro-Mubarakbetogers maakte ik vanuit mijn hotelraam. Het zouden vooral ambtenaren zijn die de straat opgestuurd waren door hun ministers. Anders zouden ze hun baan kwijtraken, als de ministeries weer open gingen.’

Dat blijkt. Want een dag later, op 11 februari om 18.00 uur, kondigt vice-president Omar Suleiman in een speech van 37 seconden alsnog het aftreden van Mubarak aan. Ambassadeur Blankhart zit met de meeste medewerkers voor de televisie op de ambassade. ‘Dat was een heel spannend moment, je voelde de stad ontladen.’ Er barst een volksfeest in Kaïro uit. Het ambassadepersoneel loopt naar het centrale plein, op zo’n twintig minuten van de ambassade. De volgende ochtend beginnen de eerste Egyptenaren het Tahrirplein op te ruimen. Vrijdag is er opnieuw een groot feest. Op zondag rijdt weer gewoon verkeer over het centrale plein in het hart van de stad. Voor het eerst sinds 26 januari. Op 15 februari verlaagt het ministerie het reisadvies naar ‘waakzaam’. Reisorganisaties hervatten hun reizen richting Egypte weer voorzichtig. Het speciale dossier Egypte wordt van www.minbuza.nl gehaald. De acute crisis is, zo lijkt het, ten einde.

17

18

FOTO VAN DE MAAND

Evacuatievlucht uit Tripoli Luchthaven Eindhoven, 23 februari, kwart over drie ‘s nachts. De eerste evacuatievlucht uit Tripoli is twee uur eerder geland. Op de foto beantwoordt Han Peters (directeur DCM) vragen van de toegestroomde pers. Foto Marco de Swart / ANP

19

INTERVIEW

‘Een beetje kind blijven is nodig in dit vak’ Op zijn zeventiende voer Aart Jacobi (56) de wereld rond als leerling-stuurman op de Koninklijke Java-China-Paketvaart Lijnen. De grote vaart bleek niet zijn passie, diplomatie was dat wel. Via Houston, Tokio en Madrid kwam hij in 2009 in Paramaribo terecht. Vijf nieuwe situaties in een land dat van een diplomaat veel balanceerkunst vraagt. Door Hannah Aukes, foto’s Henk Harkema

D

aar waar het standbeeld van koningin Wilhelmina naast Fort Zeelandia verrijst en de letters I love Suriname prijken aan de kade van de Surinamerivier, vindt de ontmoeting plaats met de ambassadeur. Als er één land is waar verschillende werelden samenkomen, dan is het Suriname wel. Dit is het werkterrein van Aart Jacobi. Nog voor de fotoshoot begint hij losjes te vertellen over een lastige vraag die een journalist hem eens stelde over de diplomatieke betrekkingen met de huidige regering in Suriname. Het vormt de opmaat voor een gesprek over de ambassadeur als evenwichtkunstenaar, zeker in een voormalige kolonie van Nederland. Jacobi: ‘Voor een deel is dit vak intuïtief, je moet aanvoelen wat je wel kan zeggen en wat niet.’ Nieuw land ‘De hang naar het buitenland zat er bij mij vroeg in. Ik wilde altijd al weg uit de Achterhoek. Op mijn zeventiende werd ik leerling-stuurman op de Java-China-Paketvaart Lijnen. Ik had het idee van de scheepsjongens van Bontekoe: tropische stranden en verre landen zien. Nou, een jaar was voldoende om te begrijpen dat de romantiek van de scheepvaart voor mij niet bestond. Ik zag voornamelijk havens en dat vooral in de nacht. Toch gaf de kennismaking met Japan – echt een fascinerend land – mij het idee om Japankunde te gaan studeren in Leiden.

20

Loopbaan Aart Jacobi ˜ 2009-heden Paramaribo/ Chef de Poste ˜ 2005-2009 Den Haag/directeur Mensenrechten Emancipatie, Goed Bestuur en Humanitaire Hulp (DMH) ˜ 2001-2005 Tokio/ hoofd Economische afdeling ˜ 1997-2001 Madrid/hoofd Economische afdeling ˜ 1994-1997 Den Haag/hoofd HDBZ-RO ˜ 1990-1994 Tokio/tweede secretaris Economische afdeling ˜ 1987-1990 Houston/vice consul ˜ 1984-1987 Den Haag/ medewerker DST-IDB

21

Halverwege mijn studie wist ik: ik wil diplomaat worden. Of bij een multinational aan de slag. In ieder geval wilde ik werk met een internationale component. Voordat ik aan de slag ging bij Buitenlandse Zaken kreeg ik nog een baan aangeboden bij de afdeling klein huishoudelijke apparaten van Philips in Groningen. Ik koos voor de diplomatie, en die keuze staat nog steeds overeind. Ik heb er nooit spijt van gehad.’

‘De betrekking goed houden, is vaak delicaat bij een voormalige kolonie van Nederland’ Nieuwe situaties ‘Ik denk dat je als diplomaat vooral nieuwsgierig moet zijn. In dit vak kom je continu in aanraking met nieuwe situaties. Je verwonderen is dan je kracht. Misschien moet je een klein beetje kind blijven, want kinderen doen dat. Jazeker, ik heb dat vermogen ook. Ik denk dat ik bedoeld ben voor dit vak. Ik voel me er happy in, laat ik het zo zeggen. Elke vier jaar een nieuwe omgeving met nieuwe collega’s houd je scherp.

22

Als alles koek en ei is, word je gezapig. Ik moet niet het idee hebben: nu kan ik het. Dat vind ik een gevaarlijke gedachte. Heel goed en snel kunnen schakelen, dat hoort bij deze baan. Hoe ik me voorbereid op zo’n nieuwe post als Paramaribo, of ik stapels Cynthia McLeod (de Geert Mak van Suriname, red.) lees? Ik ben inderdaad begonnen met het lezen van veel geschiedenisboeken. Daarnaast voerde ik gesprekken met iedereen die te boek staat als een autoriteit op het gebied van Nederland en Suriname. Om een gevoel te krijgen bij wat er leeft aan beide kanten. Kom je dan helemaal “gereed” aan? Nou nee, dan valt er nog veel te leren. Bescheidenheid is een goede eigenschap; je moet wel je beperkingen kennen.’ Nieuwe relatie ‘We staan aan het begin van een periode waarin we een nieuwe relatie vormgeven tussen Nederland en Suriname. De betrekking goed houden is vaak delicaat en lastiger bij een voormalige kolonie van Nederland. De band heeft een zekere lading. Over twee, drie jaar zijn de verdragsmiddelen op, dat is het geld dat Nederland in 1975 beschikbaar stelde om Suriname te helpen in haar ontwikkeling als zelfstandige staat. En dat is op zichzelf heel gezond, dan is geld in die relatie niet langer dominant. Het streven is om van een emotionele naar een meer zakelijke relatie te gaan. Uiteraard is het niet realistisch

om te denken dat je die emotie helemaal kunt weglaten. Daarvoor delen we te veel verleden. Op dit moment leest Den Haag de nieuwe notitie over de betrekkingen tussen Nederland en Suriname. Ik denk dat beide landen elkaar veel te bieden hebben als zakelijke partners. De overheid kan dan

‘Als alles koek en ei is, word je gezapig’ vooral een springplank zijn voor wederzijdse initiatieven. De voordelen zijn niet direct te becijferen. Onlangs koppelden we muzikanten uit beide landen aan elkaar. Je moet als ambassadeur dus óók goed weten wat er in Nederland speelt. In feite ben je zowel makelaar van bilaterale initiatieven als manager van bilaterale emoties.’ Nieuwe regering ‘Niemand zal het ontkennen: de relatie Nederland en Suriname is met de overgang van de regering-Venetiaan naar de regering-Bouterse in een ander daglicht komen te staan. Hoe ik daarmee omga? Het klinkt gek, maar voor een deel is het vak van een ambassadeur intuïtief. Sommige dingen

moet je aanvoelen, wat je wel kan zeggen en kan doen en wat niet. Aan mij de taak om de emotie in de relatie in ieder geval niet te voeden. De politieke realiteit is de ruimte die je hebt en die is in sommige gevallen gewoon beperkt. Nee, daar slaap ik niet slecht van. Ik zie het als een gegeven, een status quo. Dat is een bewuste keuze. Mijn ambt overstijgt de persoon, ik draag het standpunt van mijn regering uit. Gelukkig is het buitenlandse beleid niet aan grote veranderingen onderhevig en sta ik als individu ook achter deze strategie. Moreel kom ik niet in de problemen.’ Nieuwe ontdekkingen ‘Tot slot over het land Suriname zelf. Rijk, exotisch, vriendelijk, zo zou ik Suriname willen omschrijven. Het is een melting pot van verschillende bevolkingsgroepen. Ik zie dat er wel een zekere vermenging plaatsvindt tussen die groepen, maar tegelijkertijd speelt etniciteit toch een rol. Oud-president Venetiaan heeft daarover in politieke context wel eens gezegd: “De prijs die je betaalt voor samenhang, dat iedere groep recht wordt gedaan, is inefficiëntie.” Iets noemen wat minder bekend is over dit land? Wat mij persoonlijk erg intrigeert, is dat Suriname een gigantisch ongerept achterland heeft. Voor de avontuurlijk ingestelde Nederlander de ontdekking waard.’

23

(advertenties)

* Autohuur                      tarieven                                          vanaf  €  23,-­  per   Autohuur                      tarieven                                          vanaf   dag all-­in

Laagste  eigen  risico  -­  Geen  extra  verzekeringen  bij  aankomst  -­  No  nonsense  voorwaarden

www.bblcarrental.nl *28+  dagen  tarief  categorie  A,  excl.  Schipholfee

bb&l_2010_ad_196x106.indd 1

24

24  uurs

Schipho l

service

...direct   wegrijd en

!

1/4/10 4:36:44 PM

HOTSPOTS

Schaken in een verwarmd buitenbad 1

2

4

3

‘Stad der baden’ wordt Boedapest wel genoemd. Leo Linscheer, hoofd pers- en culturele zaken, is onze gids in de hoofdstad van Hongarije.

1. Kettingbrug De Kettingbrug was in 1849 de eerste verbinding tussen de indertijd gescheiden steden Boeda en Pest. De 380 meter lange brug dankt zijn bouw aan de Hongaarse graaf István Széchenyi. De Kettingbrug wordt gezien als symbool voor de vooruitgang, de nationale bewustwording en de verbinding tussen oost en west. In de zomer wordt hij tijdens het weekeinde voor het verkeer gesloten en vinden er culinaire markten, concerten en andere activiteiten plaats. 2. Badcultuur Met zijn vele natuurlijke warmwaterbronnen, waaraan een geneeskrachtige werking wordt toegeschreven, wordt Boedapest ook wel de stad der baden genoemd. De Turkse overheersing in de 16e en 17e eeuw heeft Boedapest een aantal prachtige badhuizen met een zekere grandeur achtergelaten. Naast de Turkse baden is het Gellértbad zeer populair. Het stamt uit 1918 en is in art nouveau-stijl opgetrokken. Het biedt de mogelijkheid om zelfs in strenge Hongaarse winters in een aangenaam warm buitenbad een potje te schaken.

3. Cinetrip Cinetrip staat voor een audiovisueel partygenre waarmee de atmosfeer van de roemruchte dagen van de cinema wordt opgeroepen, ondersteund door de moderne technologie van nu. Een dergelijk evenement vindt altijd plaats op unieke locaties, veelal in badhuizen, die zodoende in een magisch visuele plek veranderen. De party’s, die eens per maand worden georganiseerd, bestaan uit optredens van dj’s en live shows met vuurdansers, luchtacrobaten, waterballet en oosterse buikdanseressen.

4. Ruin Pubs In enkele van de centraal gelegen districten van de stad bevindt zich een netwerk van pubs, die bekend staan als Ruin Pubs. Deze kroegen ontlenen hun bestaan aan verlaten oude gebouwen die op de nominatie staan om afgebroken. Gedurende de overgangsfase van soms enkele jaren vestigen zich hier jonge ondernemers met trendy eetgelegenheden waar men naast de maaltijden kan genieten van kleine muziek- of theateroptredens en exposities.

25

Nene Takagishi ‘Tokio is totaal veranderd’

26

LOKAAL TIEN

Op de posten werken ruim tweeduizend lokale krachten. Nene Takagishi werkt al vijfenhalf jaar in Tokio als ‘senior cultural officer’. Dit keer in Lokaal Tien geen interview over haar dagelijks werk, maar over de aardbeving, de tsunami en de nucleaire problemen die haar land op zijn grondvesten deden trillen. Tekst Saskia Wesselius-Spoelman, Ellen de Jong, foto Marcus Koppen / HH

‘Waar was je ten tijde van de aardbeving? ‘Ik lag in het ziekenhuis toen alles begon te schudden. Ik moest me vasthouden aan mijn bed. We hebben hier geregeld aardbevingen, maar dit is de grootste die ik heb meegemaakt, en het was er eentje die heel lang duurde. Ik probeerde daarna zo snel mogelijk in contact te komen met mijn familie, maar via telefoon en internet lukte dat in eerste instantie niet. Het was zeer angstig om niet te weten hoe het met ze ging. Gelukkig bleek iedereen ongedeerd.’ Hoe hebben zij de aardbeving ervaren? ‘Sommigen liepen buiten en hoorden de aarde zo ongeveer grommen. Daarna volgde een enorme schok en kwamen mensen uit gebouwen rennen, op zoek naar open ruimte. Anderen zaten binnen en kropen onder hun bureau.’ Is er schade bij jou thuis? ‘Ik woon vlakbij de ambassade, in een appartement op de 19e verdieping. Alles is gelukkig veilig, bij mijn familie ook. Bij mijn moeder was er veel uit de kasten gevallen en mijn keuken was ook een puinhoop. Er hangen drie lampen aan het plafond, naast elkaar. De snoeren daarvan zaten nu helemaal door elkaar.’ Hoe is de situatie in de stad? ‘Tokio is totaal veranderd. De bevolking is aan het hamsteren geslagen, allerlei evenementen zijn afgelast en mensen blijven veelal thuis. Om energie te sparen wordt de elektriciteit op gezette tijden afgesloten en dit zal nog maanden duren. Veel expats zijn vertrokken en kantoren worden tijdelijk verplaatst naar Osaka en andere regio’s. We hebben nog steeds last van naschokken. En de mensen zijn heel bang vanwege de verhoogde radioactiviteit in dit gebied.’ Ken je mensen in het getroffen gebied? ‘Ik wacht nog steeds op een teken van leven van sommige vrienden en familieleden in het noorden. De ouders van een collega op de ambassade zijn omgekomen bij de tsunami. We zijn allemaal zeer ontdaan en verdrietig door dit nieuws. Dit is een bijzonder vreemde periode voor ons allemaal.’

27

DAGBOEK

Wekkers die al om vijf uur ’s ochtends afgaan. Laat thuiskomen. Weekplanningen die op maandagochtend al weer verouderd zijn. En dan zijn er nog de files, die plotseling opdoemen terwijl je nog maar tien minuten hebt. Voor BZblad hielden twee chauffeurs een dagboek bij. Over vrijheid en de band met je VIP. Door Eduard van Brakel, foto’s Jurgen Huiskes

Een VIP op de achterbank Vandaag pik ik de baas om 08:00 uur op. Hartje Amsterdam, dus weinig parkeerplaats voorhanden. Wachten doen we daarom ergens ‘om de hoek’, waar wel een parkeerplaats is. Daar houden we het verkeersbeeld in de gaten en het laatste nieuws. Ook de omgeving krijgt vanaf nu extra aandacht. Veiligheid speelt een steeds grotere rol in ons werk.

‘T

oen ik begon, vroegen ze bij wijze van spreken niet eens of je een rijbewijs had. Nu kom je pas binnen na een zware AIVD-screening en moet je eerst een rijopleiding van drie weken volgen bij de politie.’ Aan het woord Rinus den Harder. Na 43 jaar als BZ-chauffeur ging hij in februari met FPU. ‘Ik kreeg pas na 25 jaar een cursus van een paar weken bij het arrestatieteam van de politie.’ Veiligheid staat centraal tijdens de huidige opleiding, zegt één van de chauffeurs, die al tien jaar bij BZ werkt. ‘Je leert letten op eigenlijk alles: hoe je rijdt, waar je rijdt, maar ook op mogelijke achtervolgers. Ook bij het in- en uitstappen: continu weet je wat er om je heen gebeurt en heb je al een eventuele uitweg in gedachte. Zelfs het niet goed voorbereiden van een rit kan al een veiligheidsrisico zijn.’

2828

29 29

Naar een EU-top in Brussel rijden de chauffeurs geregeld met politiebegeleiding. Dat gebeurt met hoge snelheid en een tussenafstand van slechts enkele meters. Het vergt oefening en stalen zenuwen. Juist heel langzaam moest Den Harder door Amsterdam rijden met Nelson Mandela achterin. ‘De mensenmassa die op je afkomt, dat was beangstigend. Maar je weet dat ze geen kwaad in de zin hebben. Wij zetten Mandela gauw in de auto, deuren dicht en achter de politie aan rijden, zachtjes. Al die mensen meerennen.’ Een andere keer, op het Binnenhof, had de massa wél kwaad in de zin. ‘Er werd met verfbommen gegooid. Zo’n verfbom kwam op de motorkap; die had gelijk een andere kleur.’

12:30 uur op weg naar een lunchafspraak. Spreken af hoe laat ik weer voor de deur sta: om 14:00 uur. Even terug naar het ministerie om de onderweg getekende stukken af te geven. Krijg op het secretariaat nog een belnotitie mee voor de terugweg van de lunch. Discretie is vereist. ‘Alles wat in de auto wordt besproken, blijft in de auto’, luidt de gouden regel. ‘Als ik een boek mag schrijven, ben ik over een maand miljonair’, zegt Den Harder. ‘Als er ook maar één ding naar buiten komt, ben je weg’, vult een ander aan. De overname van Fortis, de missie in Uruzgan en de val van het kabinet maakten ze van dichtbij mee. Vaak zijn ze als één van de weinige mensen in Nederland - soms op voorhand - op de hoogte. Toen chauffeur John van der Heijden bij zijn afscheid het Zilveren Ereteken voor Verdiensten kreeg, zei secretaris-generaal Kronenburg in zijn speech op de vraag hoe het met WikiLeaks ging op BZ: ‘WikiLeaks is zo erg nog niet, maar als John gaat praten, hebben we pas écht een probleem.’

15:30 uur. Op het secretariaat krijg ik de laatste gegevens voor vanavond. Het televisieoptreden gaat dus door. Gegevens waar we ons moeten melden, waar we kunnen parkeren en de telefoonnummers van de redactie voor als er iets mocht zijn. Item is tussen 22:15 uur en 22:45 uur. Even een momentje rust pakken. Straks toch weer een aardige avond voor de boeg, dus het kan geen kwaad. Geen dag in het leven van een chauffeur is hetzelfde. Je komt op speciale plaatsen en gelegenheden. Tot en met het vervoeren van het hoofd van Badu Bonsu II, de Ghanese koning, dat in 1838 door Nederlanders werd meegenomen. Dat werd in juli

3030

2009 ceremonieel door Nederland teruggegeven aan Ghana. Of van een bezoek aan de kernreactor in Petten tot de bootjes van Sail die langsvaren als je aan de waterkant wacht en het moment dat je naast prins Willem-Alexander en prinses Máxima voor de deur bij ‘de Eikenhorst’ staat. Daarvoor moet je echter óók ’s ochtends stressen om ondanks files je baas op tijd ergens te krijgen en uren wachten voor de deur van de Tweede Kamer of op het Binnenhof. Bij de functie van chauffeur hoort dat je de auto schoonmaakt, het onderhoud plant en administratie bijhoudt van uren, brandstof en kilometers. Door de drukke schema’s van de bazen wordt regelmatig in de auto gegeten. ‘Op voorhand wordt er dan vaak van achteruit grappend toestemming gevraagd om te kruimelen’, zegt één van de chauffeurs. “Zolang er geen boter of mayonaise aan de ramen wordt gesmeerd, mag het”, antwoord ik dan.’

20.30 uur. De baas afgezet, met het verzoek een restaurant in de buurt te zoeken, want niemand heeft nog iets gegeten so far. Tegelijkertijd even bellen met het thuisfront. Mijn zoontje heeft mijn voicemail ingesproken: hij is geslaagd voor zijn eerste zwemdiploma... Jammer, hij slaapt al! Het thuisfront past zich aan hun werkzaamheden aan. In de werkweken weet geen chauffeur hoe laat hij thuis zal zijn. ‘Dan afspraken plannen, heeft dus geen zin’, zegt één van de chauffeurs. Een andere collega vult aan: ‘De planning die je tevoren krijgt, kan met één belletje helemaal omgegooid worden. Een vroege avond kan zomaar nachtwerk worden.’ Afspraken maken de chauffeurs daarom in de compensatieweken, wanneer ze geen dienst hebben. Enerzijds ben je druk met rijden en veel onderweg, anderzijds moet je als chauffeur veel wachten. En wachten. Op ‘de zaak’, in de auto. ‘Voor een uurtje ga je niet heen en weer rijden. Dan blijf je wachten. En als het uitloopt, wacht je ook. Samen uit, samen thuis’. Ruim voorbij 21:00 uur gaan we richting Hilversum. *HHQßOHVJHHQàLWVHUVHQZHOZHJZHUN]DDPKHGHQPDDU daar zullen we weinig last van hebben. In de stad is het erg druk. We komen toch nog vlot op de snelweg. Vanuit Hilversum komt het verzoek om een harde aankomsttijd door te geven. ‘We komen op tijd, maak je geen zorgen’.

Staatssecretaris Ben Knapen over zijn chauffeurs:

‘Mijn chauffeurs zijn de rust zelve. Zelfs wanneer ze met begeleiding gewaagd manoeuvrerend door de binnenstad van Brussel koersen, bevestigen ze deze stelling. Nooit paniek, nooit een vloek, altijd een bewonderenswaardig (en soms benijdenswaardig) rustpunt te midden van zoveel rusteloosheid op al die achterbanken.’ Directeur-generaal Politieke Zaken Pieter de Gooijer:

‘Hoe vroeg of hoe laat het ook is: er staat altijd een vertrouwd gezicht voor je klaar. Iemand die je niet alleen ergens heen brengt, maar je werk begrijpt en meedenkt. De chauffeur regelt met het secretariaat dat ik mijn stukken heb en past daarop als je bij een afspraak bent. Dat geeft rust en maakt gewoon dat ik efficiënt en veilig kan werken.’

3131

Je moet als chauffeur schipperen tussen de verkeersregels en de tijd. Te allen tijde is hij verantwoordelijk. ‘Ook wij krijgen gewoon bekeuringen die wij zelf moeten betalen. Geen cowboy-verhalen dus. In bijzondere gevallen kunnen we voor politiebegeleiding bellen, maar dat gebeurt zelden. In panieksituaties kunnen we terugvallen op onze rijopleiding en meteen handelen.’ In die rijopleidingen leren chauffeurs veilig te rijden bij noodsituaties, met politiebegeleiding en zwaailichten of juist samen met een ‘back-up auto’ door druk verkeer maar zónder begeleiding. ‘We leren dat bij achtervolgers het er niet om gaat met hoge snelheid weg te komen, maar vooral slim en beheerst te handelen.’ Rijden met een gepantserde auto vereist speciale vaardigheden. ‘Je hebt een bakbeest van ruim drieduizend kilo onder

32 32

je kont, waarin je absoluut veilig bent. Gas geven en remmen is geen probleem, maar in de bochten telt het extra gewicht mee. Als zo’n auto eenmaal gaat schuiven, ben je hem kwijt.’ In de straat is zowaar nog een plekkie! Nadeel van laat thuiskomen is dat de meeste parkeerplaatsen bezet zijn. Vandaag dus geluk. Laat thuiskomen heeft ook een voordeel: morgen, of eigenlijk straks, staat de buurman zijn ruiten te krabben, want zijn auto is al helemaal dichtgevroren. Mijn eigen autootje krijgt de kans niet! Of zoals Cruijff zegt: ‘Elk nadeel heb z’n voordeel!’ Eenmaal binnen gaat de deur op slot en doe ik de laatste lichten uit. Wel stil zijn: iedereen slaapt al. Omwille van privacy en veiligheid zijn de chauffeurs niet met naam genoemd in dit artikel.

COLUMN

Allemaal Raspoetins

Bengt van Loosdrecht is plaatsvervangend directeur van COM. Hij was kwartiermaker in Rwanda na de genocide en publiceerde tijdens een eerste plaatsing op de directie Communicatie reportages uit Afrika in Internationale Samenwerking.

Ik heb ruim acht jaar geleden mijn baard laten staan. Een paar weken maar, voor de geboorte van mijn zoon. Zijn werknaam was Wopke. New York was in de greep van een rauwe winter. Sneeuwstormen die de stad en zijn luchthavens lamlegden. Smalle, uitgegraven canyons in de sneeuw op de trottoirs van Manhattan. Pendelaars die achter elkaar in de ijzige wind moesten schuiven naar kantoor. Flarden gedachten aan koningspinguïns. Een beetje woest uiterlijk rond de feestdagen viel dus niemand op. De dag na oud en nieuw werd mijn zoon geboren. Die baard ging eraf. Wopke kreeg een andere naam. En de sneeuw smolt. Voor mijn dochter - werknaam Eulalia - nam ik de moeite, of het gebrek daaraan, niet meer. Zij zag het levenslicht in de klamme tropische hitte van augustus. Zelfs de toeristen bleven toen weg. Maar dat was het niet. Ook zonder baard was ze er gekomen. En haar naam: tja, wie heet er nu Eulalia?

‘Met een beetje pech lopen de voorstanders van een verenigd België straks allemaal voor niks rond als Raspoetin lookalikes’ In België riep de Waalse acteur Benoît Poelvoorde onlangs de mannelijke bevolking op zijn baard niet af te scheren totdat het land een nieuwe regering kreeg - of krijgt. Terwijl ik dit schrijf, zijn de Belgische formatiepogingen al 249 dagen gaande: een wereldrecord. Poelvoorde werd bekend als psychopaat in

de horrorfilm C’est arrivé près de chez vous. Niet echt een aanbeveling. Los daarvan: wat zal de baardgroei van een groep Belgen aan het staatsbestel veranderen? En zou omgekeerd België geen regering krijgen als ze zich wel zouden scheren? Vreest Poelvoorde dat er van uitstel afstel komt, en dat België, in de woorden van Nieuw-Vlaamse Alliantieleider De Wever

‘Is er wel een zaak waar BZ’er’s een symbolische, geluidloze campagne voor zouden voeren?’ “langzaam wordt uitgedoofd, als een nachtkaars, haast onopgemerkt?” Met een beetje pech lopen al die voorstanders van een verenigd België straks allemaal voor niks rond als Raspoetin lookalikes. Beelden van pinguïns komen terug. Hoe dan ook, de verhouding tussen actie en doel ontgaat me tot vandaag. En nu weet u niet of deze column wel grappig bedoeld is. De issue is dit: is er wel een zaak waar je als BZ’er een actie voor zou beginnen? Een zaak die je zo belangrijk vindt, dat je er een symbolische, geluidloze campagne voor zou voeren? Waarmee je zoveel medestanders krijgt, dat je elkaar op de gang met één blik zou herkennen als bondgenoot van verandering? Een willekeurige greep: vlinderdassen voor een besluit over de OS-landenlijst. Vlinderbrillen voor het behoud van het papieren BZ-blad. Baarden voor uitsluitsel over het postennet. Peroxidekapsels voor de terugkeer van het oude BZ-net. Mijn advies is eenduidig: je hoeft geen baard te laten staan om als koningspinguïn door het leven te willen gaan.

33

(advertenties)

Wassenaarseweg 31 2596 CE Den Haag telefoon fax

+31 (0)70 3 249 249 +31 (0)70 3 244 002

verhuur beheer

+31 (0)70 3 262 726 +31 (0)70 3 245 307

e-mail internet

[email protected] www.kimmel.nl

Bob van Deelen Register Makelaar / Taxateur

Charlotte Marsman Register Makelaar / Taxateur

WIJ WETEN WAT WONEN WAARD IS

GEWOON E! DE GOEDKOOPST IN EURO IJZEN PER DAG

PR

+ 6-13 14-27 28

ODELS ELLEN /NEW M NIEUWSTE MOD ,- 25,- 23,TA AYGO. . . . . 28 FIAT 500/ TOYO ,- 33,- 30,RD FOCUS . . 36 OPEL ASTRA/FO ,- 42,- 39,D C-MAX . . . 44 VW GOLF+/FOR ,- 36,- 33,AGON . . . . . . . 38 FORD FOCUS W ,- 43,- 40,45 AZDA 5 . . . . . /M RA FI ZA EL OP S (aut.) TOYOTA AVENSI(aut.) . . . . . . . . 45,- 43,- 41,O DE ON M FORD

EEN AUTO HUREN IN NEDERLAND?

VOOR MEER MODELLEN

WWW.KOHLER.NL

voorbehouden Prijswijzigingen kilometers vrij verzekering en Prijzen incl. BTW, n) se us nb persone (geldt niet voor

VOOR RESERVERING, FAX OF E-MAIL VOOR RESERVERING,TELEFONISCH OF SCHRIFTELIJK

+3170 3809094 +3170 3809967 Tel Tel +3170 3809094 FaxFax +3170 3809967 BINCKHORSTLAAN BL DEN HAAG NEDERLAND BINCKHORSTLAAN 342 342 25162516 BL DEN HAAG NEDERLAND HAAL EN BRENGSERVICE VANAF E35,00 Internet: www.kohler.nl E-mail: [email protected] 34

GRATIS VERZEKERING 100% SERVICE BIJ ONS ALTIJD DE NIEUWSTE MODELLEN OOK LUXE PERSONENBUSSEN LEVERBAAR KIJK OP WWW.KOHLER.NL VOOR MEER MODELLEN!

We accept your creditcard!

STOELENDANS

Belgrado/Sana’a BZ’ers zijn altijd in beweging. Wie wisselt er deze maand van stoel? Mark Rutgers van der Loeff verruilt de inmiddels rustige Balkan voor het roerige Jemen. Johan Dirkx gaat als beleidsmedewerker bijzondere opdrachten, BO’er, de wereld over. Waar kom je vandaan, waar ga je naartoe? Mark: ‘In Belgrado houd ik me bezig met de Europese integratie, met name de hervormingen in de justitiesector. In Jemen word ik beleidsmedewerker politieke zaken. Het zijn onrustige tijden in de Arabische wereld, dus ik krijg te maken met de onderwerpen veiligheid, fragiele staten en terrorisme. Een dynamisch pakket.’ Johan: ‘Naast de politieke dossiers ben ik in Sana’a ook BVA’er, beveiligingsambtenaar. Een belangrijke taak in deze hotspot, waar het momenteel zeer onrustig is en waar veel gebeurt op gebied van veiligheid en terrorisme. Als BO’er ben ik straks een soort vliegende keep die tijdelijk van post naar post gaat.’

Johan Dirkx

Waarom deze functie uit een tussentijds FBS? Mark: ‘Ik heb bewust gekozen voor deze baan. Ik zat al in de zomerronde en had geen idee of ik een functie van mijn voorkeur zou krijgen. Toen er iets leuks op mijn pad kwam in deze tijd van krimp, greep ik die kans.’ Johan: ‘Deze zomer zou ik sowieso overgeplaatst worden. De functie van BO-beleidsmedewerker komt maar weinig vrij, dus ik heb direct gereageerd. Het geeft een beetje afwisseling voor ik met pensioen ga.’ Wat verwacht je van een plaatsing in Jemen/op de verschillende posten? Mark: ‘Ik heb inmiddels geleerd dat een plaatsing in de praktijk altijd anders uitpakt. Sana’a is een hardship post met zware levensomstandigheden, het ligt op 2300 meter in een soort berggebied. Daaromheen is woestijngebied, maar helaas kun je daar vanwege de veiligheid niet komen. Toen ik reageerde, was de onrust in Egypte en daarna in Jemen nog niet begonnen. Dit geeft dus wel een nieuwe dimensie aan mijn plaatsing.’ Johan: ‘Mijn standplaats wordt Den Haag. Van mijn BO-plaatsingen kan ik nog niet veel vertellen, maar het wordt zeker veelzijdig. En mijn voorkeur gaat vooral uit naar hardship posten.’ Wat vindt het thuisfront van deze functie? Mark: ‘Ik ga alleen naar Sana’a. Familie en vrienden willen wel graag langskomen als de veiligheidssituatie dit toelaat.’ Johan: ‘Met BO’en ben ik veel van huis. Nu reis ik ook veel om mijn vrouw, Marisia Pechaczek, te zien. Zij werkt als plvCdP in Asmara, Eritrea. Onze kinderen wonen in Nederland en ZuidAfrika. Dus mijn familie is wel wat gewend’

Mark Rutgers van der Loeff

Heb je een tip voor je opvolger en het leven in Belgrado/Sana’a? Mark: ‘Mijn opvolger adviseer ik om niet te veel achter de computer te zitten, maar om vooral op zoek te gaan naar mensen die iets kunnen betekenen in de bilaterale betrekkingen. Nederland heeft veel gedeelde belangen met Servië.’ Johan: ‘Ik zou hem zeggen: leer qat kauwen om met de lokale bevolking in contact te komen. En: let op je veiligheid, maar wees niet bang. Dat is niet nodig.’ (KdN)

35

BZ-medewerkers uiten graag hun ongenoegen over het plaatsingsproces. De projectgroep Aanpassingen plaatsingsproces stapte de organisatie in om een concreet beeld te krijgen van wat er beter kan. Rob Swartbol over zijn bevindingen als projectleider. Door Saskia Wesselius-Spoelman, foto Edith Paol 36

INTERVIEW

‘Medewerkers willen weten wat er met hun voorkeurslijst gebeurt’

W

aarom deze projectgroep? ‘Het SG/DG-beraad hoort al geruime tijd dat de medewerkers bij BZ ontevreden zijn over het huidige plaatsingsproces. Ondanks eerdere mislukte pogingen vanuit de top is opnieuw besloten te zoeken naar reële oplossingen. Deze keer is er gekozen voor een onafhankelijke projectgroep.’ Hoe zijn jullie te werk gegaan? ‘Door de discussie breed te starten en bij wijze van spreken door te “trechteren” naar een oplossing of in ons geval een advies. Dat heet Trechtermanagement en is voor BZ een nieuwe manier van werken. Wij zijn gewend om te beginnen met de oplossing, maar dat heeft niet gewerkt tot nu toe bij dit onderwerp.’ Hoe werden de medewerkers van BZ betrokken in deze discussie? ‘Wij hebben vele kanalen aangeboord. Inloopsessies, Yammer, mail en zelfs een borrel. Maar ondanks al de kritiek is de opkomst laag geweest. En dat verbaast mij toch wel. Iedereen heeft het er over bij de koffiemachine. Maar als ze openlijk mogen praten en meedenken is er maar een kleine groep die actie onderneemt.’ Hoe zijn jullie dan toch aan informatie gekomen? ‘Wij hebben gepraat met VDBZ, OR, leidinggevenden, jongeren en alle georganiseerde groepen die opkomen voor de medewerkers bij BZ. Uit deze gesprekken is een tiental probleemstellingen geanalyseerd. Het SG/DG-beraad heeft deze goedgekeurd en zo konden we door naar de volgende fase.’ Kun je een paar probleemstellingen aangeven? ‘Een voorbeeld is dat je in het huidige plaatsingsproces na twee jaar niet van functie mag veranderen. Ondanks

geschiktheid voor een nieuwe plek. Een directie is op zo’n moment afhankelijk van een plaatsingsperiode. Een ander probleem is dat het systeem niet doorzichtig is. Wat doet personeelszaken, wat doen de PMA’s, wie neemt de beslissing bij een plaatsing? Medewerkers willen weten wat er met hun voorkeurslijst gebeurt. En een veel terugkomend punt is de kwaliteit van de PMA’s.’ Nemen jullie de komende veranderingen bij BZ mee in jullie advies? ‘Absoluut. Onze organisatie krimpt en heeft daarom minder medewerkers nodig. Om de flexibiliteit te behouden moet je met tijdelijke contracten gaan werken. Dit kan door inhuur van medewerkers bij andere ministeries. We moeten hierbij niet bang zijn dat wij overblijven voor de minder leuke banen. Recent bleek dat er genoeg collega’s van andere ministeries bereid waren om op een dergelijke functie bij BZ op detacheringbasis te komen werken.’ Moeten wij meer gaan denken als één Rijksoverheid? ‘Ja. Als één van ons naar het buitenland gaat, hebben we binnen een paar weken een fantastisch netwerk. Als diplomaat kunnen wij aan alle touwtjes trekken, wij hebben veel invloed in het buitenland. Maar zodra wij in Nederland terug zijn, stoppen wij hiermee. We hebben alleen nog maar functioneel contact met andere ministeries. En dat is raar. Want alle ministeries krimpen en gaan steeds meer internationaal opereren. Het is dus van groot belang dat we gaan samenwerken en gaan denken als één Rijksoverheid.’ Wanneer ontvangt het SG/DG-beraad jullie verbetervoorstellen? ‘Wij bieden eind maart, wellicht begin april de oplossingen bij hen aan. Vervolgens informeren wij de medewerkers van BZ via diverse interne mediavormen, zoals Rijksportaal en Yammer.’

37

BOEKEN

Opsomming van EU-organen De Europese Unie: in een notendop Bob van den Bos Uitgeverij Bert Bakker

Duizend dagen in China Bettine Vriesekoop Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar

*****

Van den Bos poogt een compleet beeld te schetsen van alle terreinen van Europese samenwerking. Geen gemakkelijke opgave. Afgezien van de eerste twee hoofdstukken, met een beknopt overzicht van de historische ontwikkeling van de EU, is het resultaat een extensieve lijst van alle beleidsterreinen, gremia en instellingen van de EU die niet echt wil boeien. Door de wens om compleet te zijn, is er helaas weinig aandacht voor boeiende actuele vraagstukken zoals bijvoorbeeld uitbreiding, migratie, de in haar voegen krakende Economische Monetaire Unie, of de huidige machtsstrijd tussen de Raad en het Europees Parlement met zijn nieuwe bevoegdheden. Met zijn ervaring had Van den Bos wellicht beter voor meer diepgang kunnen kiezen.

Na haar carrière als topsporter begon Vriesekoop een tweede leven als columnist en journalist. In het boek ‘Duizend dagen in China’ beschrijft ze een aantal hoogteen dieptepunten uit haar tijd als China-correspondent voor NRC (2006-2009). Onlusten in Tibet, de aardbeving van 2008, de Olympische Spelen, rellen tussen HanChinezen en Oeigoeren. Ze lardeert haar verhalen met hoofdstukjes over zaken als nieuwe rijken in China, ouders van verdwenen kinderen en oud-dissidenten. Vriesekoop wil achtergrond geven bij haar rapportages, en poogt te duiden hoe het moderne China in elkaar steekt. Als niet-Chinakenner is het niet oninteressant te lezen over een voor mij onbekend land. De analyse blijft echter zo vlak als een pingpongtafel; de beschrijving van haar privéleven in China wordt zelden zwaarder dan een pingpongbal. Ik had graag meer gelezen over manier waarop de schrijfster als alleenstaande moeder haar dagelijks leven inrichtte. Irritant is dat Vriesekoop zichzelf voortdurend incompetent verklaart als vakvrouw. Ze benadrukt steeds dat ze ‘beginnend journalist’ is en dat de competentiestrijd met de andere Chinacorrespondent haar zo zwaar valt. Het boek hinkt teveel op drie gedachten: journalistiek, achtergrond en eigen ervaringen. En dat is een gemiste kans. To her credit is dat ze is meermaals positief schrijft over de ondersteuning door de ambassade. Kennelijk geen rustieke tijdverdrijvers daar!

Jorn van der Meer, DIE/IN

Delphine Pronk, DGPZ

*****

In een boek van slechts 200 pagina’s is het carrièreparlementariër Bob van den Bos (Eerste en Tweede Kamer, Europees Parlement) gelukt een veelomvattend overzicht en inzicht te geven in de Europese Unie. Hij geeft in de eerste twee hoofdstukken een goed overzicht in vogelvlucht van de ontstaansgeschiedenis van de EU, inclusief de grote rol die Nederland bij dit proces heeft gespeeld. Naarmate het boek vordert, leidt de drang naar volledigheid echter tot een langdradige en weinig levendige opsomming van alle verschillende EU-instellingen, -organen, -overlegfora en -beleidsterreinen. Ook wordt te weinig plek gegeven om een aantal essentiële onderwerpen uit te diepen, zoals de gevolgen van het uit elkaar vallen van de Sovjet-Unie, de toetreding van twaalf nieuwe lidstaten en de gevolgen van de huidige financiële crisis. Said Fazili, DIE/EX

** **

38

Als een pingpongtafel

BOEKEN

woordelijke kluitjesvoetbal en de versnippering die dat met zich brengt. Daarbij steekt de auteur vaak de hand in eigen (BZ-)boezem, maar schuwt hij ook niet de verantwoordelijkheden van de ontvangende landen te benadrukken. Bij tijd en wijle lijkt Van Kesteren bijna verontschuldigend een voorbeeld te geven van ‘wel goed besteed OS-geld’.

BZ-blik op ontwikkelingssamenwerking Verloren in wanorde Karel van Kesteren KIT Publishers

*****

In zijn boek ‘Verloren in wanorde. Dertig jaar ontwikkelingssamenwerking, een persoonlijk relaas’ neemt Karel van Kesteren ons mee op een tijdreis die voert langs Den Haag, Colombia, Nicaragua, Spanje en Tanzania. In dit prettig leesbare boek plaatst hij stevig kritische kanttekeningen, zonder cynisch te worden en uitdrukkelijk zonder een pleidooi voor vermindering van de hulp. Vooral de hoofdstukken over zijn buitenplaatsingen zijn voorzien van de nodige humor en soms pijnlijk herkenbare voorbeelden die hilarisch zouden zijn, ware het niet dat ze tegelijkertijd triest zijn vanwege het gebrek aan leervermogen en efficiëntie in de besteding van OS-geld. Het belangrijkste pijnpunt van Van Kesteren is de veelheid aan actoren in het veld, het spreek-

Van Kesteren keert zich sterk tegen de projectmodus die tijdens zijn plaatsing in Nicaragua nog volop in de mode was. Daarentegen pleit de auteur voor het terugdringen van het aantal financiële stromen, en wel het liefst gekoppeld aan een sterkere vorm van wereldwijd bestuur. Donoren moeten daarbij zichzelf discipline opleggen: niet alleen extern (geen geoormerkte bijdragen aan de multilaterale organisaties) maar ook intern (geen parallelle programma’s van themadirecties). Het verbaast de lezer dan ook niet dat Van Kesteren zich een groot voorstander toont van algemene begrotingssteun, in elk geval voor de enigszins normaal functionerende arme ontwikkelingslanden. In een ideale wereld zou volgens de auteur ontwikkelingssamenwerking moeten verlopen via aanbestedingen in een vereenvoudigd en verbeterd multilateraal kanaal en komt er een einde aan bilaterale hulp. Tot die tijd zullen we ons moeten behelpen met een minder ideaal systeem, waarbij Van Kesteren een zestal aanbevelingen doet ter verbetering: 1. maximaal twee donoren per OSland; 2. OS bezien in lange-termijnperspectief; 3. alleen nog maar financiering van OS-landen; 4. stoppen met inputdoelstellingen en thematische fondsen; 5. NGO’s alleen inzetten voor steun aan maatschappelijk middenveld in OS-landen; 6. sturen op landen, niet op thema’s. Van Kesteren stelt zich als doel met dit boek een zinnige bijdrage te leveren aan de huidige discussies over ontwikkelingssamenwerking. Daarin is hij goed geslaagd: gezien zijn aanbevelingen en de ingeslagen beleidsrichting zijn er genoeg aanknopingspunten voor een stevige discussie. Floor Nuiten, DGIS

Karel van Kesteren (1948) studeerde internationaal recht in Nijmegen. Na zijn militaire diensttijd trad hij in 1974 in dienst van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Eerst tien jaar op de directie voor VN-zaken, daarna volgde de eerste buitenlandplaatsing in Bogotá, Colombia. Van 1988 tot 1992 werkt hij opnieuw in Den Haag op het terrein van ontwikkelingsfinanciering en schuldenproblemen van ontwikkelingslanden. Daarna volgden plaatsingen op de ambassades in Nicaragua en Madrid. Terug op het ministerie was hij directeur voor de VN en internationale financiële instellingen. In 2005 werd hij ambassadeur in Tanzania en 2009 in Bulgarije. Voor ‘Verloren in wanorde’ schreef Van Kesteren over werkgerelateerde onderwerpen, bijvoorbeeld over het gebruik van OS-geld bij het bestrijden van schuldenproblemen van ontwikkelingslanden en over de hervorming van de Veiligheidsraad.

39

BOEKEN

Somalisch egodocument

Transsylvanische adel

Verloren vader

Kameraad Baron

Sayadin Hersi Uitgeverij Nieuw Amsterdam

*****

Sayadin Hersi schreef een boek over een Somalische familie in Nederland, hoofdpersonen Bille en zijn broer Beddel. De laatste studeert nog maar dreigt opgenomen te worden in een groep geradicaliseerde islamieten. Het verhaal speelt zich af in de periode rond de moord op Theo van Gogh. Bille heeft een nieuw ‘thuis’ maar dat roept conflicten op, soms scherp geobserveerd en verwoord in een stille dialoog. Zijn observaties van een land met geheel andere normen en waarden die botsen met zijn eigen opvoeding brengt de schrijver overtuigend onder woorden. Bille is ontheemd, niet alleen in Nederland, maar ook inmiddels in Somalië waar de complexe tribale samenleving voor de nodige moeilijkheden zorgt. Zo komt Bille, op zoek naar zijn verloren vader, in een niemandsland terecht. Hij hoort niet meer thuis in zijn geboorteland. In Nederland komt hij in een andersoortige tribale samenleving terecht. Maar ook één van ras, geloof en huidskleur. De vraag ‘waartoe je behoort’ wordt zowel in Nederland als in Somalië gesteld, zij het in andere bewoordingen. Het boek is een egodocument, de schets is bij tijd en wijle treffend. Het boek komt moeilijk op gang maar wordt pakkender naarmate je verder komt. Het biedt gespreksvoer voor menigeen die worstelt met de multiculturele samenleving, in het tribale Somalië én in Europa. Thom Klück, DSO/DO

40

Jaap Scholten, Uitgeverij Contact

*****

Als je meer wilt weten over de verbanden tussen de recente geschiedenis en de hedendaagse maatschappij in Hongarije en Roemenië, dan is dit een boeiend boek. Jaap Scholten neemt je mee op een reis langs het leven en de landhuizen van de adel in Transsylvanië. Vooral de gesprekken met hoogbejaarden die het einde van de Tweede Wereldoorlog en het communisme hebben meegemaakt geven een goede, zij het wat eenzijdige, inkijk in de recente geschiedenis. Scholten is niet altijd even kritisch. Zo rijst het beeld alsof de landheer uitsluitend de redder van de lokale boerenbevolking was. En hij pakt zoveel uiteenlopende thema’s op, dat het boek wat oppervlakkig overkomt. Maar zijn liefde voor de regio is herkenbaar: ‘Ik werd verliefd op het rommelige geheel achter het voormalige IJzeren Gordijn’. Sanne Löwenhardt, DWM/ME

*****

Jaap Scholten gaat op zoek naar wat er over is van de oude Hongaarse aristocratie in Transsylvanië, nu Roemenië. Ontluisterend zijn de verhalen over de deportatie van de ‘klassenvijanden’ en hun ‘heropvoeding’ onder het communistische bewind. Scholten trekt de lijn uit het verleden impressionistisch door naar het heden, waarin een nouveau riche elite van voornamelijk ex-communisten plat kapitalisme bedrijft. Terwijl oude en jonge aristocraten strijden voor de teruggave van hun bezittingen of proberen te berusten in de eenvoudige levensstijl die de nieuwe tijd hun opdringt. Scholten biedt een boeiend beeld van een veelbewogen periode in de Europese geschiedenis. Door zijn ontspannen schrijfstijl wordt het nergens zwaar; integendeel, de lezer wordt getrakteerd op een mooie en gevarieerde bloemlezing van verhalen, anekdotes, historische bespiegelingen en reisimpressies. ‘Kameraad Baron’ draagt zo bij aan beter begrip van de regio, waar het verleden immers zo sterk doorleeft in de realiteiten van vandaag. Jaap Werner, DWM

MUZIEK / FILM

In elk BZblad beoordelen collega’s de nieuwste lokale cd’s. Deze keer collega’s van de consulaire afdeling, Bern.

Saartjie, Hottentotvrouw

*****

Black Venus, Distributeur Wild Bunch

Bart aber Herzlich

*****

Bligg

De Zwitserse rapper Bligg (Marco Bliggensdorfer) nam acht maanden de tijd om zijn nieuwe cd ‘Bart aber Herzlich’ geboren te laten worden. Hij ziet er ruig uit, maar de teksten zijn ironisch en grappig. De zware baard waarmee hij op de cover staat, symboliseert de tijd die hij als kluizenaar doorbracht om zijn muziek voor deze cd te maken. Bligg maakt een gewaagde combinatie van rap en Zwitserse volksmuziek en werkt met accordeon en ‘Hackbrett’ (hakkebord met 135 snaren waarop met hamertjes wordt geslagen, -red). Hij maakt melodieuze, langzame rap, niet zo snel gesproken of gezongen. De nummers hebben allemaal een Engelse titel, maar Bligg gebruikt zelf alleen Zwitserduits in zijn teksten. Het achtergrondkoor zingt in het Engels. De rapper kreeg voor deze cd drie keer platina.

***** Gotthard Heaven De Zwitserse Rockband Gotthard, genoemd naar de – in elk geval voor de internationale weggebruiker – bekendste berg met tunnel, is een van de meest geliefde rockbands van Zwitserland. De band die werd opgericht in 1991 heeft een internationale carrière achter zich, dankzij de goed in het oor liggende songs. Ze traden op in het voorprogramma van Deep Purple, Bryan Adams, Bon Jovi en AC/DC. In 2010 kwam de leadzanger Steve Lee tijdens een tragisch ongeval in de Verenigde Staten om het leven. Hij was daar als fervent motorrijder aan het toeren met een groep vrienden, bassist Mark Lynn en zijn vriendin. De cd is uitgebracht na het ongeluk en bevat 17 van de bekendste ballads van Gotthard, waaronder het nummer ‘Heaven’.

Black Venus gaat over het leven van Saartjie Baartman, een Hottentotvrouw, die aan het begin van 19e eeuw door haar blanke baas naar Europa werd gehaald. Saartjies karakteristieke lichaamsvormen - zoals een omvangrijke bilpartij – maakten haar tot gewild studieobject voor wetenschappers en tot een intrigerende, exotische ‘wilde’ voor het Europese theaterpubliek. Beide doelgroepen zagen er geen probleem in om Saartjies lichamelijke integriteit op onbeschaamde wijze aan te tasten. Dat kan blijkbaar als je iemand buiten het hokje ‘normale mens’ plaatst. Deze film van regisseur Abdellatif Kechiche is geen afstandelijke, beschouwende analyse van het onrecht dat Saartjie als Hottentot en als vrouw is aangedaan. Dat wat Saartjie meemaakt, presenteert Kechiche in your face: je wilt wegkijken maar je kunt er niet om heen. Schaamte en afschuw overvallen je. Het proces waarin Saartjie steeds verder afglijdt en uiteindelijk niets meer voor het zeggen heeft, is pijnlijk en confronterend. Geen prettige, ontspannen bioscoopervaring dus maar toch zeer de moeite waard. Prachtig acteerwerk van Yahima Torrès. Tenslotte: dat wat Saartjie overkwam is niet alleen iets van een ver verleden. In verschillende verschijningsvormen en gradaties bestaat het nog steeds. Vrouwen worden ook nu nog verhandeld en uitgebuit. Black Venus zet aan tot nadenken hierover.

41

Society Prijs voor Cubaanse blogster Haar strijd voor de vrijheid van meningsuiting in Cuba, die jonge Cubanen inspireert die verandering willen. Daarvoor ontving blogster Yoani Sánchez in januari één van de Prins Claus Prijzen 2010 uit handen van CdP Havanna, Ron Muijzert. Op de foto zijn van links naar rechts te zien: Dagoberto Valdés (mensenrechtenactivist en winnaar van de gedeelde Prins Claus Hoofdprijs in 1999), Yoani Sánchez, Guillermo Fariñas (die van het Europees Parlement de Sacharov Prijs 2010 ontving voor zijn vier maanden hongerstaking om politieke gevangenen vrij te krijgen), Etty Villanueva (echtgenote van CdP), en Ron Muijzert.

Prinses bij ondertekening investeerdersprincipes Prinses Máxima en staatssecretaris Ben Knapen zijn getuigen van de lancering van de zogenoemde investeerdersprincipes door een eerste groep investeerders uit binnen- en buitenland. Met het tekenen van de principes committeren investeerders zich aan consumentenbescherming en eerlijke, transparante en verantwoordelijke financiële dienstverlening aan lage inkomensgroepen en kleine bedrijven. De ondertekening van the Principles for Investors in Inclusive Finance vond plaats tijdens het Responsible Finance Forum op het departement. Prinses Máxima is, in haar rol als VN-adviseur Inclusive Finance, één van de initiatiefnemers van de investeerdersprincipes.

De leeuw getemd

Het hele inspectieteam ISB en de (op één na) voltallige staf van het consulaat-generaal München gingen na een prettig en goed verlopen inspectie op de foto. Een extra reden voor de feestvreugde was de 55e verjaardag van CdP Rob Zaagman, die op de leeuw plaats nam. De in oranje gespoten leeuw staat op het grasveld voor het CG en is zo een gemakkelijke blikvanger voor zoekende bezoekers. 42

SOCIETY Edison voor Beninse jazzgitarist

Concertgebouw doet Kopenhagen

In februari trad het Koninklijk Concertgebouworkest op in Kopenhagen. Op initiatief van ambassadeur Niek van Zutphen bundelden de ambassades van Nederland, Noorwegen en Letland de krachten. Gezamenlijk nodigden de ambassades ruim 150 gasten uit, waaronder mensen uit de Deense culturele wereld, bedrijfsleven, journalistiek, politiek en het corps diplomatique. De ambassades wierven sponsoren voor concert en receptie. In het geval van Nederland waren dat Akzo Nobel en Randstad. Vlnr: ambassadeur van Noorwegen Bronebakk, mevrouw Bronebakk, ambassadeur Van Zutphen, mevrouw van Zutphen-Wijsenbeek, mevrouw Jegermanis, ambassadeur van Letland Jegermanis.

Ambassadeur Wouter Plomp (links) en huisgitarist van de ambassade Reggy R. Agerbeek (rechts) feliciteren Edison-prijswinnaar Gilles Lionel Loueke. De in New York woonachtige jazzgitarist uit Benin kreeg in november het bronzen beeldje in de categorie ‘World’ overhandigd voor zijn album Mwaliko. Volgens de jury is Loueke een musicus die de kunst verstaat om complexe ritmische figuren te verbinden aan verfijnde akkoorden. Hij doet dat op een manier die ver uitstijgt boven het simpel plaatsen van westerse harmonieën op niet-westerse ritmes.

Seaforth Highlanders in de regen In kilt en met doedelzak speelden ondanks de regen de Nederlandse Seaforth Highlanders of Holland Pipes & Drums in de tuin van de residentie in de Canadese stad Vancouver. Dat deden ze ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Seaforth Highlanders of Canada. Dat is het eerste Canadese infanterieregiment dat bij de bevrijding van Nederland in 1945 Amsterdam binnentrok. Op de foto’s is de ‘band’ te zien en de toeschouwers. Onder de toeschouwers bevonden zich ook CdP Johannes Vervloed met Seaforth Highlander Honorary Colonel John Fraser, samen onder de paraplu.

Mak belicht Deens-Nederlandse betrekkingen

Het bezoek van Nederlandse journalist Geert Mak aan Denemarken was een mooie gelegenheid voor ambassadeur Niek van Zutphen om een diner te organiseren voor Geert en zijn vrouw Mietsie. Aanwezig bij het diner waren de SG en DGES van het Deense ministerie van Buitenlandse Zaken, opiniemakers, journalisten en een aantal ambassadeurs. Tijdens het diner hield Geert Mak een toespraak over de historische banden tussen Nederland en Denemarken. Mak bezocht Denemarken omdat zijn boek ‘In Europa’ in het Deens is vertaald.

43

Society Trots op Ambassadeprijs 2010

‘De Ambassadeprijs 2010 is een erkenning. We helpen Nederlandse bedrijven proactief, door kansen te signaleren. En assertief, door rechtstreekse benadering’, aldus Matthijs van Bonzel (rechts), ambassadeur en Carel Richter (links) van de ambassaderaad. ‘We wonnen goud (Costa Rica) en zilver (Panama). Kleine landen? Nederland is economisch evenmin klein. Neem Costa Rica. Na Brazilië en Chili grootste exporteur naar de EU van LatijnsAmerika. Het Rotterdamse terminalbedrijf APM krijgt een concessie voor een haven van 950 miljoen. Neem Panama. Groeit 9 procent per jaar. Wil Amerika’s knooppunt worden van alle verkeer, zoals Singapore (Azië) en Nederland (Europa). Ons bedrijfsleven weet hoe, wij presenteren het daar.’

(advertenties)

www.intermotive.nl Quality and reliability in all aspects Tel: +31 (0) 165 504839 E-mail: [email protected]

44

International Car & Parts Sales

Terugkomen betekent opnieuw beginnen! Een goede voorbereiding op vertrek is bij een expatriëring al wel gebruikelijk. Op het gebied van onderwijs is Edufax dan de beste adviseur voor bedrijf én expatfamilie. Iets minder gebruikelijk, maar net zo noodzakelijk, is een deskundige begeleiding bij terugkeer naar Nederland. De kinderen moeten goed voorbereid weer instromen in het Nederlandse schoolsysteem. Misschien weet u nu al, dat u in de loop van het jaar terugkeert naar Nederland. Dan moet duidelijk worden op welk niveau en op welke school de kinderen hun schoolcarrière gaan vervolgen. Edufax kan hierover in een adviesgesprek – eventueel aangevuld met een plaatsingsonderzoek - een helder en duidelijk advies geven. Dat schept rust en de kinderen weten ruim van tevoren waar ze aan toe zijn. Mocht het voor bepaalde vakken of lesonderdelen nodig zijn, dan kan Edufax ook zorgen voor doelgerichte bijlessen en/of remediale ondersteuning. Kortom, we zorgen ervoor dat uw kinderen een nieuwe start op de Nederlandse school maken. Op het juiste niveau.

Succesvol instromen begint met NTC-online De basis voor deze succesvolle nieuwe start in het Nederlandse onderwijssysteem begint al tijdens het verblijf in het buitenland. In die periode biedt Edufax NTC-online aan; het up-to-date, volledig web-based programma voor afstandsonderwijs in de Nederlandse taal en cultuur. NTC-online is er voor de peuteren kleuterleeftijd tot en met het laatste jaar van het voortgezet onderwijs voor mavo, havo of vwo. Instappen op het vereiste niveau kan het hele schooljaar. Zo blijven uw kinderen hun beheersing van het Nederlands ontwikkelen. Meer informatie? Wilt u meer weten over goed onderwijs in het buitenland of over NTC-online, aarzel dan niet en neem contact op met Edufax. Dat geldt natuurlijk ook als u goed voorgelicht wilt worden over de terugkeer naar Nederland. Want uw kinderen moeten dan geen valse, maar juist een vliegende start maken! Edufax is member of

Dorpstraat 60a > 5595 CJ Leende > The Netherlands T +31 (0)40 204 74 70 > F +31 (0)40 206 31 45 > E [email protected] > www.edufax.nl

Dan is het onderwijs al goed geregeld!

45

COLOFON BZblad is bestemd voor alle (oud-) medewerkers van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het magazine verschijnt zeven keer per jaar in een oplage van 6.500 exemplaren.

Hoofdredactie: Ellen de Jong

Eindredactie: Eduard van Brakel, Maters & Hermsen (Saskia Klaassen en René Lamers)

Redactie: Hannah Aukes, Carmen Brinkman, Laura Groenewegen, Kim de Nijs, Saskia Wesselius-Spoelman, Maters & Hermsen (Saskia Klaassen)

Concept en realisatie: Kris Kras Design Utrecht

Druk: OBT BV Redactieadres: Ministerie van Buitenlandse Zaken Redactie BZblad, kamer 4C07 Bezuidenhoutseweg 67 Postbus 20061, 2500 EB Den Haag t 070-348 4180 / 6630, f 070-348 4428 e [email protected]

Online Toolbox Talentontwikkeling In het vorige nummer

kwamen ze al aan bod: de sessies talentontwikkeling en de digitale toolbox. De digitale Toolbox Talentontwikkeling is sinds 8 maart voor alle BZ’ers beschikbaar. Hier kan iedereen aan de slag met het ontdekken en verder ontwikkelen van zijn of haar talenten. Ook zijn er mogelijkheden voor leidinggevenden die de talenten in hun team optimaal willen benutten. Voor meer informatie: Charlotte Staats, senior adviseur Leren en Ontwikkelen, toestel: 4374 www.rijkstalentencentrum.nl, doorklikken naar ‘Mijn werkgever’ - Buitenlandse Zaken. Ook via de rubriek ‘Uitgelicht’ op Rijksportaal kom je bij de toolbox.

Need to know Almanak voor EU-jargon Woorden die typisch EU-jargon zijn, worden uitgelegd in een handzaam boekje van het Expertisecentrum Europees Recht (ECER). Hierin staan alle Brusselse en Haagse EU-uitdrukkingen en -afkortingen. Het boekje is vooral voor ambtenaren, die betrokken zijn bij EU-onderwerpen en niet bekend zijn met het jargon dat zij daarbij tegenkomen. ‘Ik hoop dat dit boekje u enkele Eureka! momenten zal opleveren’, schrijft staatssecretaris Ben Knapen in zijn voorwoord. De termen en afkortingen komen uit allerlei bronnen en zijn nu verzameld en bewerkt. Er is uitgegaan van een praktische insteek, klare taal en geen geleerde betogen. Voor een exemplaar stuur je een mail naar [email protected]. Zet in die mail je contactgegevens en de organisatie waar je werkt. Ambtenaren bij de Haagse departementen hebben voorrang.

Adreswijzigingen: per e-mail richten aan [email protected]. Bij het onderwerp ‘verzendlijst BZblad’ vermelden

Adverteren: Voor meer informatie over adverteren in BZblad kunt u zich wenden tot Ellen de Jong, tel. 070-3485259.

© Copyright 2011 Buitenlandse Zaken Overname van artikelen is niet toegestaan zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Meningen in BZblad worden op persoonlijke titel gegeven. De artikelen weerspiegelen niet per se de opvattingen van de bewindslieden van BZ. Het ministerie is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave.

46

‘Hard voor de zaak’ Zo luidt de slogan van de winnaar van de OR-verkiezingen. ‘Hard voor de zaak’ in: een goed plaatsingsproces, een overtuigende visie op de toekomst van BZ, overplaatsing voor partners en kinderen, werk naar werktrajecten en hart & overtuiging voor OS. VDBZ heeft de OR-verkiezingen gewonnen met 1.113 stemmen. Dit betekent dat ze 8 zetels hebben weten te veroveren. In totaal zijn er 15 zetels te verdelen: ˜ VDBZ 8 zetels ˜ De Onafhankelijke Lijst 4 zetels ˜ AbvaKabo 3 zetels Van alle stemgerechtigde medewerkers stemde 59,36 procent. Dit is vergelijkbaar met 2009, toen de opkomst 60,13 procent was. Van de 3.462 mensen die het recht hadden om te stemmen hebben er 2.055 hun stem uitgebracht, waarvan 9 blanco stemmen. De OR is bereikbaar via het secretariaat van de Ondernemingsraad, dat is verhuisd naar 4B21. Telefoon: toestel 5006. E-mail: [email protected]

ADRESSEN Inspraak?

Georganiseerd Overleg Buitenlandse Zaken Paul Keij (HDPO/RR/AR), 070-348 4759

Ondernemingsraad Jacqueline Pronczuk-Molendijk, 070-348 6878. Esther Keeman, 070-348 5006

Afdelingsuitje?

Personeelsclub Stip-BZ Janneke Kools-Jorritsma, 070-348 4354

Financiële problemen?

Stichting Sociaal Fonds Ton van der Wee (DKP),

Huis voor de menselijkheid Wat betekent het om te moeten overleven in een gebied waar oorlog heerst of waar een ramp heeft plaatsgevonden? Verstoten van huis en haard, vaak op de vlucht en aangewezen op noodhulp. Het nieuwe Humanity House staat in de binnenstad van Den Haag. Met een ‘reis’ door het gebouw laat het museum bezoekers aan den lijve ondervinden hoe het is om in een conflictsituatie of tijdens een ramp te moeten overleven en afhankelijk te zijn van noodhulp. Ook is in het Humanity House te zien hoe humanitair oorlogsrecht – kort gezegd de ‘spelregels’ bij oorlog - wordt ingezet om menselijk lijden in gewapende conflicten te beperken. Het huis moet jongeren en volwassenen aan het denken zetten en inspireren. Bij een actuele ramp zal het Humanity House in de toekomst dé plek zijn waar publiek up-to-date informatie kan vinden over de situatie ter plekke. Daarnaast wordt het ‘huis’ een (inter)nationaal toonaangevend onafhankelijk en onpartijdig debatplatform voor mensen en organisaties die zich met deze thema’s bezighouden. Het Humanity House is een initiatief van het Nederlandse Rode Kruis en wordt ondersteund door de gemeente Den Haag en het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Commissie. Kijk voor de openingstijden en meer informatie op www.humanityhouse.org.

070-348 4904. Madelon de Gruijter-Mosk (HDPO/PM/PO), 070-348 6475

Gepensioneerd?

Seniorenclub Kempstraat 61a, 2572 GB, Den Haag, 070 - 388 6899, [email protected]

Jong?

VerYBZ, vereniging jonge BZ’ers Robert Zimmerman, 070 - 348 5048

Partner van een BZ’er? Bureau Partners en Kinderen HDPO/PM/PO/PK, 070 - 348 7231

Sociale hulp of coaching?

Bedrijfsmaatschappelijk werk HDPO/PM/BMW, 070-348 5616. Sip Helder, Adriënne van Ittersum

Sporten?

Begeleidingscommissie Bedrijfsfitness Rob Verwaal, 070-348 6311

Ziek?

Bedrijfsarts secretariaat 070-348 4558 of via Achmea Vitale 070-300 5200

Salaris?

Verlof en andere personele zaken HDPO/RR/SV, 070-348 7360

Wist je dat ...

…met Rijksportaal ook het beroemde prikbord vernieuwd is? Vanaf nu kun je je auto, huis of kleinere prullaria te koop aanbieden mét een mooie foto. Zie linksonder bij ‘achtergrond – prikbord BZ’ op Rijksportaal.

Herstel

˜ In het vorige blad is op pagina 42 een fout geslopen. De hoofdstad van Mozambique is natuurlijk Maputo en niet Luanda. ˜ De foto van de maand werd gemaakt door Liesbeth Veen uit Dar es Salaam.

Met FPU of met pensioen? En wil je BZblad blijven ontvangen? Stuur dan een e-mail naar BZ-blad@ minbuza.nl met je naam en adresgegevens. Het blad wordt namelijk niet automatisch doorgestuurd als je uit dienst gaat bij BZ.

Graag je verhaal kwijt?

Vertrouwenspersonen integriteit Marion Alhadeff (AVT), 070-348 6329 Scot Cowan, 070-348 4587

Bezwaar?

Commissie van Bezwaar DBZ 070 – 348 4901

47

EEN VAK APART

‘Mensen vragen gerust of ik Chinees spreek’

‘I

Foto: Jurgen Huiskes

Wie? Anita Dam Wat? Senior medewerker consulair dienstencentrum (CDC) Waar? 01B74 48

k doe dit werk al lang, ruim tien jaar, en dat is natuurlijk niet voor niets. Ik ben een echt “mensenmens” en dit is een echte “mensenfunctie”. Zowel aan de telefoon als aan de balie ben je continu in contact met het publiek. Dat spreekt mij ontzettend aan. Sinds een jaar is de legalisatiebalie op de eerste verdieping omgetoverd in het consulair dienstencentrum, het CDC. Veel consulaire disciplines zijn op deze plek samengebracht. Naast de legalisatie van documenten, beantwoorden wij vragen en handelen wij betalingen af voor het inburgeringsexamen. Bij dit examen worden aanvragers van een verblijfsvergunning op een ambassade getest op hun kennis van Nederland en de Nederlandse taal. Ook verzorgen wij de afgifte van diplomatieke paspoorten. Mijn werk is heel divers en ik zit in een ontzettend leuk team. Er werken veel moeders en parttimers. Normaal vliegen zoveel vrouwen in één ruimte elkaar in de haren, maar bij ons loopt het goed. Voor Bert Janse, onze leidinggevende, is het werken met deze groep veel geplan en georganiseer. Bij toekomstige openstaande functies hopen we dan ook dat vooral mannen reageren en het liefst fulltimers. Aan de balie komt mijn ervaring als stewardess van pas. Ik werkte vier jaar voor Air Holland en “in de lucht” deed ik veel mensenkennis op. Ook hier hebben wij soms met heel moeilijke personen te maken. Vaak ligt het trouwens niet eens aan de mensen zelf, maar aan de materie waarover we uitleg moeten geven. Die is heel lastig. Bij legalisaties bijvoorbeeld: mensen die in het buitenland geboren zijn en in Nederland willen trouwen, kunnen via ons een geboorteakte opvragen. In landen als Indonesië, Suriname of Kazachstan kan dit proces soms heel lang duren. Dus als je niet op tijd bent ingelicht door je gemeente in Nederland, kun je met je huwelijksplanning in de problemen komen. Na al die jaren aan de balie blijf ik me verbazen. Soms kom ik er in het Nederlands, Engels of Duits niet uit en dan vragen ze gerust of ik Russisch, Bulgaars of zelfs Chinees spreek.’ (KdN)