Dagboek 15 mei juli 1942 Krijgsgevangenschap Generaal-majoor A.A. van Nijnatten Kgf 32039

Dagboek 15 mei 1942 – 9 juli 1942 Krijgsgevangenschap Generaal-majoor A.A. van Nijnatten Kgf 32039

Bewerking J.G.M. van Hoppe

INHOUDSOPGAVE 1. Algemene informatie over Adrianus Antonius van Nijnatten ............................................................... 3 2. Inleiding bij het dagboek ...................................................................................................................... 3 Voorwoord ............................................................................................................................................... 4 3. Personen die voorkomen in het dagboek ............................................................................................ 5 4. Oproep tot melden 15 mei 1942 .......................................................................................................... 6 5. Opname in het Reserve-Lazarett te Aken ........................................................................................... 8 6. Offizierslager XIII B Neurenberg-Langwasser ................................................................................... 13 7. Ontslag en terugreis naar huis .......................................................................................................... 28 Bijlage 1 Oproep voor tweede controle in 1942 .................................................................................... 35 Bijlage 2 Oproep voor eerste controle in 1941 ...................................................................................... 36 Bijlage 3 Erewoordverklaring Genm A.A. van Nijnatten ........................................................................ 37 Bijlage 4 Bekendmaking krijgsgevangenschap (voorzijde document) .................................................. 38 Bijlage 4 (achterzijde document) ........................................................................................................... 39 Bijlage 5 Organisatie Nederlandse officieren in Oflag XIII B Neurenberg-Langwasser ........................ 40 Bijlage 6 Tekeningen Oflag XIII B (door Kapitein H.W. van Dulmen Krumpelman) .............................. 44 Bijlage 7 Brief van dochter Pim aan Janus d.d. 15-06-1942 ................................................................. 48 Bijlage 8 Brief Janus aan echtgenote d.d. 22-06-1942 ......................................................................... 50 Bijlage 9 Verslag aankomst en verblijf Oflag XIII B Neurenberg-Langwasser (door teruggekeerde artsen).................................................................................................................................................... 52 Bijlage 10 Namenlijst teruggekeerde krijgsgevangenen 7-7-1942 ........................................................ 56 Bijlage 11 Verslag van de reis van Neurenberg tot Stanislau en de aankomst en het verblijf aldaar ... 63 Bijlage 12 Hulp van de bevolking van Waspik aan de officieren in Stanislau ....................................... 67 Bijlage 13 Namenlijst officieren, cadetten en adelborsten in Oflag XIII B Neurenberg-Langwasser .... 68 Bijlage 14 Verantwoording gebruikte documenten en afbeeldingen ................................................... 114

2

1. ALGEMENE INFORMATIE OVER ADRIANUS ANTONIUS VAN NIJNATTEN Janus van Nijnatten wordt geboren op 9-2-1880 te Breda. Hij is een zoon van Gerardus van Nijnatten en Cornelia Koremans die op 14-9-1865 te Princenhage in het huwelijk traden. Op 30-10-1905 trouwt hij te Breda met Sophia Louisa Kats. Uit dit huwelijk worden 4 dochters geboren. Militaire loopbaan van A.A. van Nijnatten: 1899-1902 Opleiding aan de Koninklijke Militaire Academie te Breda e 22-7-1902 Bevordering tot Tweede-Luitenant bij het 6 Regiment Infanterie e 7-12-1905 Bevordering tot Eerste-Luitenant bij het 8 Regiment Infanterie 1909-1914 Detachering in Nederlands-Indië bij de Koloniale Reserve e 22-12-1915 Bevordering tot Kapitein bij het 6 Regiment Infanterie e 1-8-1927 Bevordering tot Majoor bij het 13 Regiment Infanterie e 2-5-1932 Bevordering tot Luitenant-Kolonel en Commandant 13 Regiment Infanterie 1-10-1935 Bevordering tot Kolonel en Commandant VIII Infanterie Brigade 1-5-1938 Bevordering tot Generaal-Majoor en Commandant IIIe Divisie 1-7-1939 Commandant IIIe Legerkorps 1-5-1945 Bevordering tot Luitenant-Generaal 1-3-1946 Op eigen verzoek ontslag verleend Op 15 mei 1942 werd hij in Roermond gevangen genomen en afgevoerd in krijgsgevangenschap.

2. INLEIDING BIJ HET DAGBOEK Het origineel van het voor u liggende handgeschreven dagboek is in bezit van Fons van Groeningen, kleinzoon van A.A. van Nijnatten. Het voorliggende dagboek is gecontroleerd aan de hand van archiefstukken uit het Nationaal Archief, andere dagboeken (beschikbaar via de website van het geheugen van Nederland) en eerdere publicaties met betrekking tot de krijgsgevangen Nederlandse militairen. In een aantal gevallen is d.m.v. een noot een korte nadere uitleg toegevoegd. Waar sprake is van verkeerde schrijfwijze van namen (vaak kende men elkaar onvoldoende om de exacte schrijfwijze van de naam te kennen!), zijn deze direct gecorrigeerd. Zo veel mogelijk is aan de namen de rang, de voorletters of voornaam en achter elke naam het krijgsgevangenennummer (Kgf) toegevoegd. Die gegevens zijn ontleend aan: Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Defensie: Collectie Krijgsgevangenen, nummer toegang 2.13.98, diverse inventarisnummers Ab- und Zugangslisten. Waar sprake is van tijdsaanduidingen als 4 uur is zoveel mogelijk getracht dit weer te geven als 04.00 of 16.00 uur. Dit dagboek is bewerkt en digitaal gemaakt ten einde het dagboek beter leesbaar te maken. Bovendien zijn feiten nu eenvoudig digitaal terug vindbaar en kunnen deze worden vergeleken met andere gegevens. De voorliggende bewerking is vervaardigd als een onderdeel van een studie naar de krijgsgevangen Nederlandse officieren, onderofficieren en manschappen en is in de eerste plaats bedoeld als een intern stuk, voor eigen gebruik dat niet voor verdere publicatie is bedoeld. Wanneer toch tot publicatie van deze bewerking wordt overgegaan dan dient rekening te worden gehouden met de rechten die berusten op het originele handschrift, de bewerking en het nieuwe foto materiaal. Voor meer informatie omtrent de Nederlandse Krijgsgevangenen verwijs ik naar het NIMH en naar mijn website: www.krijgsgevangen.nl. Met de bewerker van het dagboek kunt u contact opnemen via: [email protected]

J.G.M. van Hoppe, Dongen

3

VOORWOORD In oktober 2014 kreeg ik via mijn website krijgsgevangen.nl een mail van Fons van Groeningen met de mededeling dat er in het nagelaten archief van de destijds generaal-majoor A.A. van Nijnatten (18801948) een dagboek van WO II is met daarin zijn ervaringen als krijgsgevangene van 15 mei 1942 tot en met 9 juli 1942. Dit deel van het dagboek is in dit document uitgewerkt. De generaal is de grootvader van Fons aan moederskant. Via diverse mailwisselingen is er het nodige materiaal uit dit archief met me gedeeld. Ik heb gebruik mogen maken van scans van het dagboek en heb dit uitgetypt in hedendaags Nederlands. Waar nodig heb ik de tekst voorzien van eindnoten en verlevendigd met foto’s en documenten uit het archief van A.A. van Nijnatten, mijn eigen krijgsgevangenenarchief, de collectie Krijgsgevangenen van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) dan wel internetbronnen. Samen met Fons is dit boekwerkje tot stand gekomen en ik dank hem hartelijk voor de correcties en aanvullingen. Dongen, oktober 2015

4

3. PERSONEN DIE VOORKOMEN IN HET DAGBOEK Onderstaande personen worden in het dagboek genoemd. Van enkele personen is de schrijfwijze van de naam niet juist. Deze is gewijzigd in de juiste schrijfwijze. Voor zover bekend is van de genoemde personen het Kriegsgefangenen Nummer (Kgf) toegevoegd. A.H.J.L. Fiévez B. Schreuders G. Themann J.S. Barbas P.J. van Munnekreden S. Smits C.L. Walther Boer A.O.H. Tellegen W.A.J. van der Maden Mimi Joopie Pim(mie) Otje

5

30625 30441 31410 30648 30452 31881 30485 31364 32036

Kapitein Vice-Admiraal Luitenant-Kolonel Kolonel Luitenant-Generaal Luitenant-Kolonel overleden in krijgsgev. Kapitein e Officier van Gezondheid 2 kl Aalmoezenier (Majoor) dochter Maria dochter Johanna dochter Jacqueline dochter Cornelia

4. OPROEP TOT MELDEN 15 MEI 1942 Aangezien geen behoorlijk cahier meer te koop is, zet ik mijn aantekeningen in klein formaat voort. Ik amuseer mij best met de kleinkinderen te Roermond, terwijl mijn schoonzoon nog steeds zoek is. En 1 ik zou me nog meer amuseren, als niet in alle kranten bijgaande advertentie was verschenen die ons de verplichting oplegt ons op 15 mei a.s. 14.00 uur precies te melden. Gelukkig voor mij te Roermond, zodat ik niet hoef te reizen. Nu vlug weer een 3 tal pasfoto's laten maken en bij mijn vroegere adjudant, die thans distributieleider te Roermond is, 2 vellen papier (formaat Din) gehaald. In Limburg weet men de NSB-kopstukken goed aan te pakken. Zo hoorde ik, dat de nieuwe NSB burgemeesters van Baexem en van Horn (door de bevolking surrogaat burgemeesters genoemd) geen woning kunnen krijgen en daarom met hun gezin hun intrek in het gemeentehuis hebben genomen. Ja zelfs geen dienstbode wilde zich verhuren, leveranciers geven “uitverkocht” enz., zodat het gezin van de burgemeester van Horn dan ook maar weer afgereisd is, zijnde het leven in Limburg voor NSB-ers onmogelijk. 6 Augustus 1942 Dat ik mijn aantekeningen eerst na 3 maanden voortzet, zal U niet langer bevreemden, zo u verder doorleest. In het kort dit: 15 mei meldde ik mij en werd tegelijk als krijgsgevangene naar Duitsland getransporteerd. 5 juli wegens ziekte ontslagen en met nog een 200 kameraden naar Holland teruggevoerd en aldaar 9 juli 's avonds laat aangekomen. Eerst heden voel ik mij weer in staat om mijn dagboek – dat nu geen 2 speciaal dagboek meer is , te vervolgen. Tijdens de gevangenschap werd ons alle papier onthouden – en zelfs de ontvangen brieven met envelop moesten weer worden ingeleverd –; men was dodelijk benauwd voor geheime correspondentie. Ik moet dus nu mijn geheugen, dat door de doorgestane “prikkeldraadziekte” wel iets geleden heeft, geweld aandoen; gelukkig helpen enige aantekeningen in mijn zakagenda bij wijze van verjaardagennotities (niet ontdekt en waarbij de Duitsche Abwehr bij de eind “prüfung” er ingevlogen is) mij hier uitstekend bij. 15 mei marcheerden wij beroepsofficieren uit het zuiden van het land monter en opgewekt door het weerzien van zovele kameraden, de kazerne, genoemd naar onzen grote Ernst Casimir, binnen.

Foto 1: Ernst Casimirkazerne te Roermond 1

Op 9 mei 1942 verschijnt in de krant de oproep voor de tweede verplichte controle van alle officieren. Krantenartikel opgenomen als bijlage 1. 2 Door A.A. van Nijnatten is een oorlogsdagboek bijgehouden van 1942-1945, tellende 1108 geschreven bladzijden.

6

Om 14.00 uur was de grote soldatenkantine volgepropt met wachtende officieren. Toen om 14.00 uur precies nog alleen enige soldaten met opgeplante bajonet ons “bewaakten” en de gehele entourage 3 zo geheel anders was als bij onze eerste melding in 1941 , kwam er reeds een zekere zenuwachtige stemming. Er werd reeds gefluisterd: “Je zult zien, ze laten ons niet meer los”, Maar de gedachte om zo onverwachts, totaal onvoorbereid “eingesperrt” te worden, werd direct weggedrongen door het bericht in alle kranten – dus met sanctie van de Duitse autoriteiten – dat voor de heen en terugreis 4 gedeclareerd mocht worden . Niemand achtte de Duitsers tot zulk een unfaire daad in staat maar toch waren er sommigen, die van spoorwegautoriteiten gehoord hadden, dat de treinen voor vervoer naar Duitsland in gereedheid waren gebracht. Eerst tegen 14.30 uur in plaats van om 14.00 uur precies, verscheen een Duits majoor op het podium en kon de aanmelding beginnen. Tergend langzaam ging alles en de manier waarop, toonde ons reeds een geheel andere mentaliteit dan bij de melding in 1941. Het werd 16.00 uur; er werd op de horloges gekeken; de trein van 16.30 uur waarop men gerekend had, kon men niet meer halen. De majoor ging weg en iedereen dacht, het zal afgelopen zijn, misschien krijgen wij nog een “vermaning” mee, omdat wij maar steeds moesten wachten. Toen de majoor na een kwartier terugkwam, begon een nieuw appèl. Nu moesten alle officieren voorkomen, die mochten verdwijnen. Al spoedig bleek, dat dat alleen de officieren waren, die aangesloten bij de NSB, een openbare positie hadden. Zo vertrokken 3 nieuw benoemde burgemeesters, 2 Marechaussee-officieren, 1 invalide officier en nog een paar personen, waarvan de reden tot vrijlating mij onbekend is. Toen we dit aanschouwden, begrepen wij, dat de krijgsgevangenschap begonnen was. Tegen 17.00 uur marcheerden nog meerdere Duitse luitenants en soldaten op en werd zelfs op de balustrade met een mitrailleur stelling genomen. De voorlezing 5 van bijgaande bekendmaking , eerst in het Duits, daarna in zeer gebrekkig Nederlands, bracht ons tot het besef, dat het unfaire, wat wij niet veronderstellen konden, bewaarheid was geworden en daarmee Duitsland de naam van onbetrouwbaarheid weer bewaarheid had. Wij waren diep teleurgesteld, niet zozeer omdat men ons krijgsgevangen had gemaakt – dat was het goed recht van de overwinnaar – maar om de gemene behandeling. Want slechts enkelen waren in het bezit van enige toiletbenodigdheden, terwijl van een regeling van de huiselijke aangelegenheden, noodzakelijk voor een lange afwezigheid, geen sprake had kunnen zijn. Er werd soep rondgedeeld, de periode van soep en nog eens soep, dag in dag uit was begonnen. Toen men zich goed bewust was geworden van de nieuwe toestand en men zich als man had gerealiseerd wat te doen stond, werk, de teleurstelling, de ergernis en de zorg voor de achterblijvenden – werd de stemming weer echt Nederlands. De onverzoenlijke wil zegevierde en onder het zingen van vaderlandse liederen, links en rechts overdreven bewaakt door allerlei soort militairen, maar luid toegejuicht door de samenstromende bevolking (zelfs de daken van de huizen waren met toejuichende vaderlanders bezet) ging de stoet burgerofficieren naar het station.

3

In 1941 worden de officieren die in 1940 de erewoordverklaring hebben getekend, opgeroepen zich te melden voor controle. Hierna keert men weer huiswaarts. Oproep in de krant opgenomen als bijlage 2. De erewoordverklaring van A.A. van Nijnatten is opgenomen als bijlage 3. 4 Mede door deze zin in de oproep, hadden slechts weinigen zich voorbereid op een verblijf in krijgsgevangenschap. De meesten hadden dan ook geen toiletartikelen of verschoning bij zich. 5 In deze bekendmaking wordt de reden van afvoer in krijgsgevangenschap vermeld. Op de achterkant van deze bekendmaking staan de personalia van de officier en aanwijzingen, hoe aanvullende kleding en toiletartikelen kunnen worden nagezonden. Opgenomen als bijlage 4.

7

5. OPNAME IN HET RESERVE -L AZARETT TE AKEN Ik ging niet mee. Als lijder aan hoge bloeddruk had ik zoveel emoties meegemaakt, dat ik zelf voelde, dat de grote treinreis voor mij nadelig zou kunnen zijn, zodat ik mij bij een Duitse dokter ziek meldde en hem verzocht mij te onderzoeken, wat geschiedde. De militaire arts vond het gewenst dat ik naar het dichtstbijzijnde lazaret zou worden gebracht, om daar eerst behandeld te worden. Intussen had ik toestemming gekregen, mijn koffertje, dat ik bij mijn dochter in Roermond had staan, te laten halen onder mededeling, dat ik niet terugkwam maar naar een lazaret ging als krijgsgevangene. Hiermede had ik het grote voorrecht toiletartikelen en nachtgewaad bij mij te hebben en daar mijn dochter het koffertje nog vlug van enige conserven, een worst, appelen, een kerkboekje, een doosje sigaren en een spel speelkaarten had voorzien, was ik vergeleken bij de kameraden in een zeer bevoorrechte positie gekomen. Om 21.00 uur ging ik onder geleide van een onderofficier met den trein naar Maastricht. Een zeer humaan, beschaafd en correct onderofficier, die zijn houding zeer loyaal opnam. Wij gingen zelfs samen bij mijn dochter met kinderen afscheid nemen. Zo wist men daar en spoedig ook telefonisch te Breda, dat ik naar het lazaret te Maastricht was getransporteerd. Te Maastricht aangekomen, was het al geheel donker. Mijn begeleider droeg daarop mijn koffertje, dat nogal zwaar was. In het lazaret (Calvarieberg) werd ik koel ontvangen, een Duits nachtwaker geeuwde maar en sprak met mijn begeleider, mij totaal negerend. Na veel geloop en gepraat en geschrijf werd ik, omdat Calvarie zogenaamd geen krijgsgevangenen mocht opnemen, doorgezonden naar Aken. Om 24.00 uur sjouwden we weer door Maastricht en wegens mijn moeheid was ik wat blij, dat mijn begeleider weer mijn koffer droeg, daardoor een bewijs van vertrouwen in mij leverde, omdat hij immers bij een vlucht van mij niet schieten kon.

Foto 2: Gasthuis Calvarienberg te Maastricht De trein vertrok eerst tegen 03.00 uur, zodat ik dankzij de welwillende hulp van het Duits stations personeel een brief naar huis kon schrijven en op het bureau van den Bahnhofoffizier – een Oostenrijkse Jager officier – op een divan wat kon rusten. Mijn begeleider trad flink voor mij op en “der Herr General ist krank” vertelde hij tegen iedereen die luisteren wilde. Voor mijn hoofdpijn kreeg ik 2 antipyrine tabletten. Om ongeveer 04.00 uur arriveerden wij in Aken. Eerst naar de 6 Ortskommandantur . Veel getelefoneer, het lazaret kon me 's nachts niet opnemen, eerst de volgende

6

Ortskommandantur: plaatselijke Duitse commandant met bijbehorende personeel en administratie

8

7

dag om 09.00 uur konden wij ons melden. Men wist geen raad met mij. De Gefreiter , die als 8 Ortskommandant fungeerde, wilde mij in het Wehrmachtsheim onderbrengen, maar mijn begeleider protesteerde als motief, dat een generaal niet tussen soldaten kon liggen. Tenslotte ben ik weer op het Bahnhof terechtgekomen, alwaar ik in het Bahnhoflazarett op een bed enige uren gerust heb. 's Morgens na een kop zwarte koffie afgemarcheerd, nadat de Bahnhofsanitäter – een oudgediende van 77 jaar – nog getracht had met mij een politiek gesprek te beginnen. Die ouwe heer was een rasechte nationaalsocialist, kon zich (evenals mijn begeleider met wie ik ook zeer vertrouwelijk sprak) niet indenken, dat Duitsland de oorlog kon verliezen. En Hitler werd verafgood. Vroeger hadden slechts enkelen een behoorlijk bestaan, thans kunnen allen behoorlijk leven. Al die vorsten in Duitsland stalen het land arm, dat is nu uit. Ook Koningin Wilhelmina is met al de centen aan de haal gegaan, zodat er voor ons niets meer over bleef. Toen was de maat voor mij vol; ik verzocht hem mijn koningin niet te beledigen. Beledigde ik Hitler? Hij moest niet vergeten, dat ik krijgsgevangen generaal was enz. En ik kon niet nalaten er aan toe te voegen: Ja, de Duitsers hadden graag het Hollandse goud dat onze Koningin voor ons Nederlanders gered heeft, gehad. De ouwe zweeg en vroeg (de Duitse mentaliteit is soms ondoorgrondelijk!) of ik nog een kop koffie en een sigaret wilde.

Foto 3: Hauptbahnhof Aachen

Met de tram naar het Reserve-lazaret. Door deze rit (en ook later bij mijn wandelingen) kon ik constateren dat Aken wel gebombardeerd is maar niet op grote schaal. Misschien zijn een 20 à 30 kapitale huizen vernield. Ook een vleugel van de Aachener Dom (waaruit alle schilderijen, beelden en andere schatten verwijderd waren) en van het Rathaus waren beschadigd. Gelukkig werd ik in het Lazaret opgenomen en niet doorverwezen naar Mainz, zoals men mij in het begin zei, omdat daar een lazaret voor officieren was, terwijl het Reserve Lazaret in Aken uitsluitend voor onderofficieren en e soldaten was. Tegen 11.00 uur lag ik op de 6 verdieping in een goed bed, alleen in een keurige e kamer met radio, stromend warm en koud water. Zo werd ik de 1254 patiënt. In Aken ben ik tot mijn zeer grote tevredenheid verpleegd, tot ik in de nacht van 29 op 30 mei naar het kamp Neurenberg, alwaar ook de overige krijgsgevangene officieren vertoefden, gebracht werd. Mijn bloeddruk was door al die vermoeienissen zeer opgelopen, zo erg, dat ik 's morgens tijdens het scheren een flauwte kreeg en ik met een week “Bettruhe” onder de wol gestopt werd. Ik ben vol lof over het verblijf te Aken. Het hospitaal werd bediend door bruine zusters, dus zusters van de partij, voor wie ik het grootste respect heb. Zij cijferen zichzelf geheel weg en sloven zich dag en nacht uit voor de zieke en gewonde soldaten. Het eten was zo goed, alsof ik in een goed hotel vóór de oorlog 7 8

Gefreiter: Duitse rang vergelijkbaar met die van een korporaal Wehrmachtsheim: gebouw waar Duitse militairen kunnen verblijven en ontspannen

9

logeerde. 's Morgens verse kadetjes met een eitje, echte thee, 's middags 3, 4 soorten groenten enz. Ik had uitzicht op het Aachener Wald en zou mij werkelijk als vakantieganger in het buitenland kunnen beschouwen, zo niet een schildwacht voor mijn deur had postgevat, zodat ik streng maar toch gemoedelijk bewaakt werd. Als ik naar de wc ging, ging de schildwacht trouw met mij mee, ja eens ging de schildwacht mij voor en lichtte zelfs de bril voor mij op. De eerste dag had ik veel bezoek – zo’n Hollandse generaal in een Duits soldatenhospitaal, zo’n vreemde bijt was dan ook wel iets bijzonders. De wachtcommandant, een fotograaf, een politieman en 9 nog een sinjeur kwamen mij gezamenlijk bekijken en “bestuderen”. De Franse generaal Giraud was immers pas ontsnapt en daar had de Duitse politie geweldig voor op haar kop gekregen. Dat mocht e geen 2 keer gebeuren. Toen echter na enige dagen bleek, dat ik niet gevaarlijk was en helemaal geen vluchtneigingen aan de dag legde, werd de bewaking meer “aangepast” en mocht ik onder geleide van een onderofficier gaan wandelen, zelfs in Aken en omgeving. Met Pinksteren ging ik zelfs naar de kerk.

Foto 4: Braune Schwestern Deze onderofficier-begeleider werd een vriend van me; wij stortten ons hart eerlijk tegen elkaar uit. En al riep hij ook bij het brengen van den groet “Heil Hitler”, zodra we met ons tweeën waren, was hij evenals bijna ieder Duits militair helemaal geen Hitleriaan meer. Dat bleek mij ook en vooral bij de luitenant, die met mijn bewaking belast was en later bij de andere luitenant, die mij naar Neurenberg bracht. Mijn bewaker (een reserve luitenant uit de vorige oorlog, 52 jaar oud, rector van een gymnasium, zeer christelijk, thans weer opgeroepen) uitte zich bij zijn dagelijks bezoek op mijn kamer (hij moest zich elke dag persoonlijk van mijn aanwezigheid overtuigen) zodanig, alsof hij een ware Nederlander was. Hij sprak over de Pruisen met meer verontwaardiging dan wij. Hij vertelde, dat het Duitse volk door het kunstzinnig propagandisme van Goebbels en consorten zo immuun voor zelfonderzoek gemaakt was, dat nog geen 5 procent van de intellectuelen nog behoorlijk zelfstandig denken kunnen. Het is in Duitsland: “nur die Bauchen voll, doch das Gehirn leer”. Deze nieuwe vriend van mij, die mij na de oorlog komt opzoeken, mij regelmatig sigaren en sigaretten bracht en zelfs een boeket lelietjes van dalen, riep als er een andere Duitser bij mij binnenkwam (bv 10 de Pruisische Oberstabsarzt ) even hard “Heil Hitler” als de rest. Zo is de toestand in Duitsland, ja nu zelfs in geheel bezet Europa: men vertrouwt elkaar niet meer. Had ik het in het lazaret dus goed, toch 9

Generaal H.H. Giraud (1879-1949) weet op 17-4-1942 te ontsnappen uit het krijgsgevangenkamp Oflag IV B/H Königstein. 10 Oberstabsarzt: Duitse militaire arts met de rang van kapitein.

10

verlangde ik erg om weg te komen en wel om 2 redenen. Ten eerste de ondraaglijke eenzaamheid als gevolg van de vrijheidsberoving. Zeker ik mocht wandelen onder geleide maar nooit je eigen gang te mogen gaan, die geregelde stap van de schildwacht voor je kamer tijdens de slapeloze uren, altijd Duits te moeten spreken en horen, geen krant of behoorlijk oorlogsnieuws, dat deed mij zo verlangen naar de kameraden, waar men werkelijk steun en troost in zijn gevangenschap vindt. Als er een 11 “Sondermeldung ” kwam, was het geheel lazaret in beweging. Iedereen moest luisteren en de partijzusters joegen de lopende patiënten de zalen binnen. De uitwerking van die meldingen met de daaraan verbonden bombarie was geweldig. Zelfs de velen met geamputeerde ledematen, bevroren voeten of handen werden nog enthousiast. Alleen de blinden – en die waren er ook velen – waren zo levensmoe, dat het radiogeschreeuw hen niet meer beroerde. Ja, dat lazaret was wel een wereldje vol ellende: 1253 gewonden, jonge kerels, die op krukken rondscharrelden of door jeugdige blozende zustertjes geleid werden. De tweede reden, waarom ik er graag weg wilde, was het feit, dat tegenover mijn bed een groot getekend portret van Hitler hing, waarop hij in front met een zeer ernstig doordringend gezicht je aanziet. Ik kon mijn ogen niet opslaan of ik zag dat meedogenloze tronie van vijand nr 1. Hoe ik ook mij wendde of draaide, altijd en altijd Hitler, die mij aankeek. Ik lag wakker met gesloten ogen. En ik mocht hiervan niets laten merken, want ik lag in het lazaret van de Partij.

Foto 5: Adolf Hitler Eenmaal maakte ik luchtalarm mee. Iedereen gaat de schuilkelders in, prachtige kelders onder het lazaret gebouw. De niet lopende patiënten met de lift. Alles uitstekend georganiseerd. Het signaal “Fliegergefahr” wordt reeds gegeven, als de vijandelijke vliegtuigen onze kust naderen, zodat er 20 minuten tijd is om naar de schuilkelders te verhuizen. Spraken de “braune Schwestern” over het algemeen niet over politiek, in die nacht zei een kleine venijnige nachtzuster tegen mij, toen we na 3 uur verblijf ondergronds weer boven waren: “dat zijn uw vrienden, die vervloekte Engelsen met wie jullie Nederlanders een geheim contract hadden”. Ik lachte er om en dacht: “wat zijn de Duitsers door de propaganda toch bedot”. Maar het zustertje heb ik daarna totaal genegeerd, wat ze goed voelde. 12

Tweemaal kreeg ik bezoek van een jonge vrouw namens “Kameradschaftsdienst ”, alles in eer en deugd hoor. Zij wist niet, dat ik een krijgsgevangen Nederlandsche generaal was, maar zag mij ook aan voor een ziek Duits soldaat, welke rol ik dan ook goed speelde. Zij beurde mij wat op, begreep niet goed, waarom ik zo oud nog in dienst was, zeker als reserve, vond dat zeer mooi enz! Eens e bracht zij mij een stuk chocolade, schrijfpapier en een scheermesje. Den 2 keer een halve fles Schnaps “Brandwein”, dat ik volgens haar met een kameraad delen moest. Ik had deze fles als aangenaam souvenir aan deze mooie instelling van de “NSDAP Kameradschaftsdienst” mede naar Holland willen nemen, maar later bij mijn intrede in het kamp te Neurenberg, werd mij deze afgenomen, omdat alcohol verboden waar is voor krijgsgevangenen. Zo is de brandewijn toch nog in een Duitse maag terechtgekomen.

11

Sondermeldung: Met dit woord werden de radioberichten aangekondigd, waarin bijzondere berichten (met veel propaganda) werden verkondigd. 12 Kameradschafsdienst: Dienst waarbij mensen werden ingezet om hand- en spandiensten te verrichten ter ondersteuning van de Duitse soldaten en hun families.

11

Tijdens mijn 14 daags verblijf te Aken mocht ik dikwijls – eigenlijk zoveel ik wilde – naar huis schrijven. Deze brieven zijn na ongeveer een maand oponthoud thuis gearriveerd. Mijn gedachten waren veel bij de mijnen, waardoor weemoedige buien, die aan heimwee grensden, niet zeldzaam waren. Gelukkig leefde mijn godsdienstig leven sterk op, zodat ik hieruit voldoende kracht putte deze te boven te komen. 13

22 mei kwam er bericht, dat zodra ik “reisefähig ” was, ik op transport gesteld moest worden naar Neurenberg. De Oberstabsarzt onderzocht mij en bevond mij reisefähig. Aangezien wegens het Pinksterfeest een zogenaamd reisverbod wegens dienst voor militairen was afgekondigd, werd ik nog een week opgehouden. Eerst in den nacht van 29/30 mei werd ik op transport gesteld onder geleide 14 van een reserve luitenant (ook ongeveer 50 jaar, een Landwirt , reserveofficier met het ijzeren kruis e uit den vorigen oorlog), die zich in onze gereserveerde coupé 2 klasse (“Koeriersdienst” stond er te lezen) al spoedig als een goed katholiek en fel anti Nationaal Socialist kenmerkte. Om 9 uur verlieten we het lazaret, na hartelijk van de zusters, vooral van de “Stationschwester”, die als hoofdverpleegster fungeert, afscheid genomen te hebben. Een soldaat droeg mijn koffers. De grote koffer, waarin mijn uniform enz. en vooral een brief van huis – het eerste contact met thuis na mijn gevangenneming – benevens lekkere boterhammen, een 20-tal doosjes sigaretten, ja zelfs een pak Aachener Printen (cadeau van mijn onderofficier-wandelkameraad) had ik een paar uur tevoren ontvangen.

Foto 6: doos Aachener Printen

13 14

Reisefähig: geschikt om te kunnen reizen Landwirt: landbouwer

12

6. OFFIZIERSLAGER XIII B NEURENBERG -L ANGWASSER Aan het station een kop koffie met suiker (dat is iets extra's!) gedronken, een sigaartje gerookt en daarna weer enige uren gerust op hetzelfde bed in het Bahnhofslazarett als bij mijn aankomst in Aken. 15 Om 04.00 uur vertrok de trein, een Urlaubszug , een zeer snelle trein, die alleen de grootste stations aandoet. Om 06.00 uur kregen we koffie met een sigaret. Om 11.00 uur een kom met heerlijke linzensoep. Om 13.00 uur waren we in Nürnberg. Dus de reis volbracht in 9 uur – later zal blijken dat de terugreis 3 dagen duurt. 16

Om 14.00 uur gingen wij met een lokaaltje verder naar halte Marzfeld , ongeveer 10 minuten verwijderd van het kamp. Ofschoon er een auto voor ons besteld was, vooral met het oog op onze bagage, was er aan het station niets te zien, zodat we lopen moesten, waarbij de luitenant mijn grote koffer, alsmede het zijne droeg, terwijl ik het kleine koffertje meetorste. Hieruit blijkt de geaardheid van mijn bewaker – een Duits officier met ijzeren kruis in beide handen een zware koffer torsend en ik de civiele gevangene vrijwel bagage loos. Later, ja vrij spoedig, zou het anders worden.

Foto 7: station Marzfeld In het kamp aangekomen – het was zeer warm – leverde de luitenant mij af aan een kapitein. Later bleek mij, dat deze Hauptmann, een Oostenrijker, Marleentje genoemd werd, omdat hij Dietrich heette. Ik wilde mee naar binnen gaan op zijn bureau maar de generaal werd naar buiten gestuurd, omdat een krijgsgevangene buiten moest blijven onder bewaking van den schildwacht. Mijn eerste grove vernedering. De luitenant die met een vriendelijke handdruk afscheid van mij nam, lachte veelbetekenend tegen mij, zachtjes zeggend: “Es kommt noch eine andere Zeit, Herr General”. Met een soldaat werd ik ter prüfung her en der gestuurd. Toen ik bezwaar maakte mijn zware koffer te dragen, werd een Oekraïense krijgsgevangene, die voor corveediensten bestemd was, hiervoor aangewezen. 2 onderofficieren keken al mijn bagage na. Mijn geld moest ik inleveren, alsmede al mijn conserven. De grote koffer werd mij afgenomen, die zou ik later terugkrijgen. Toen ik bezwaar maakte tegen deze afgave vanwege de onderkleding, zei mij de kapitein, dat mijn kameraden hun koffer toch ook nog niet hadden en dat het dus niet erg was enige dagen zonder comfort rond te lopen. Wat een behandeling van een generaal, terwijl de conventie van Genève, ook door Duitsland ondertekend, een behandeling naar rang voorschrijft. Eindelijk dan, ik was doodmoe, werd ik naar het eigenlijke kamp gebracht en ging ik de 17 prikkeldraadversperring binnen. De kapitein Fiévez , die zo iets als adjudant van de

15

Urlaubszug: trein alleen bestemd voor (militaire) verlofgangers. Marzfeld: station speciaal aangelegd voor de jaarlijkse partijdagen, die in Neurenberg op een groot terrein werden gehouden. Hier was ook een kamp, dat later dienst doet als krijgsgevangenkamp. 17 Kapitein A.H.J.L. Fiévez, Kgf 30625. 16

13

18

kampcommandant (onze oudste officier, de admiraal Schreuder ) fungeerde, begroette mij met een ietwat officiële speech. Een andere officier bracht mij naar barak 18, alwaar ik een slaapplaats zou 19 krijgen . Wat deed dat mij goed weer Nederlands te horen spreken, de kameraden weer de hand te kunnen drukken, kortom in een stukje Nederland in den vreemde te zijn aangekomen. De vele kennissen, die op mij afstormden, vroegen mij om nieuws uit Holland, van de oorlog enz. enz. Maar helaas wist ik even weinig als zij, die nu ook 14 dagen opgesloten zaten. Ik hoorde van iedereen hetzelfde verhaal, hoe slecht ze het hadden gehad en nog hadden. 3 dagen in de trein, op harde banken. Ze waren doorgezeten. En toen ze aankwamen, was er niets in orde. De eerste nacht lagen ze op den grond in een tent. Het stro was namelijk besmet, doordat de Russen er in gelegen hadden. Het was die nacht koud. Zo werden de opper- en vlagofficieren volgens hun rang behandeld. De eerste dag geen eten. Nu ging het. De officieren moesten alles zelf doen, doordat er geen corveeërs waren. Zo kookten de jonge luitenants; cadetten fungeerden als oppassers van de generaals, adelborsten idem van de admiraals. Het kamp was primitief ingericht, zeker niet geschikt voor verblijf van officieren. Het kamp z.b.V. genaamd “zur besonderen Verfügung” is eigenlijk bestemd om, wanneer jaarlijks de grote partijdag van de Nationaalsocialisten te Neurenberg gehouden wordt, de duizenden partijmannen enige dagen te herbergen. Dus een zomerkamp voor enkele dagen.

Foto 8: Appèlplaats Duitse bewakers Neurenberg-Langwasser

18 19

Vice Admiraal B. Schreuders, Kgf 30441 (ontslagen uit krijgsgev. 7-7-1942). Kampindeling en organisatie Oflag XIII B opgenomen als bijlage 5.

14

Foto 9: Overzichtsfoto kamp Neurenberg-Langwasser De privaten waren latrines, zoals wij die voor onze soldaten kennen in een tijdelijk bivak; de wasgelegenheden onder de stralen water, die uit de gaatjes in een ijzeren buis stroomden. Zo zaten de hoge officieren op de latrinebalk naast elkaar (w.c papier was er niet) en draaiden hun naakte bovenlijven onder een waterstraal om toch iets gereinigd te worden. Want wat het ergste was en wat vooral duidt op het feit, dat wij Hollandse officieren eigenlijk voor straf wegens het “wangedrag” van het Nederlandse volk (mooier compliment is ondenkbaar!) opgepikt waren, was, dat nog geen koffers waarin de toiletartikelen waren opgeborgen en die toch al aanwezig waren, waren uitgereikt. Dat heeft nog een week, voor meerderen zelfs nog 2 weken geduurd, zodat onze Nederlandse officieren daar in Neurenberg 3 of 4 weken hebben rondgelopen, zonder zich behoorlijk te hebben kunnen wassen, laat staan scheren. Zij zagen er dan ook verwilderd en vervuild uit, sommigen met hun ringbaard waren zelfs onherkenbaar. “Sie müssen die Elend vom Kriegsgefangenschaft mitmachen” had men ons verteld. Nu, als je begint met 3 à 4 weken alleen je vinger beschikbaar te hebben om je gebit te onderhouden, dan voel je maar al te goed, dat je bent overgeleverd aan de machtswellust van de overwinnaar. De legering was ook slecht. 3 kribben boven elkaar. Hoofdkussen en beddengoed gevuld met houtwol. Per man 2 paardendekens. Ik had er een met franjes vanwege de slijtage. Voor verdere bijzonderheden verwijs ik naar een “samenvatting”, samengesteld door een der doktoren, die na een verblijf van 2 weken naar Holland werden teruggestuurd met uitzondering van 4, die achter moesten blijven voor de 20 geneeskundige verzorging . Bedenk evenwel, dat dit verslag, hierbij gevoegd, geschreven is in bezet Nederland, dat het circuleerde in het openbaar, zodat er vrijwel niets ten nadeel van onze onderdrukkers in staat, dus zeer rooskleurig getint.

20

Van de reis naar Neurenberg en het verblijf gedurende de eerste weken is een verslag getypt. Opgenomen als bijlage 5. Dit is gekopieerd, gestencild of overgeschreven en uiteindelijk bij bijna alle families terechtgekomen. Later zullen soortgelijke geschriften ook worden geschreven over de reis en verblijf te Stalag 371 Stanislau en Oflag 67 Neubrandenburg.

15

Foto 10: Luitenant Wendelaar met baard van 4 weken Ik was een welkome gast, want ik bezat sigaren en sigaretten. In Aken had ik door mijn wandelkameraad in de kantine geregeld rookwaar laten kopen, en daar ik zelf weinig rook, was ik goed voorzien. Ik kon dan ook uitdelen; nog nimmer beleefde ik zoveel plezier van mijn 21 Liebesgaben . De noodtoestand op rookgebied was zo erg, dat de peukjes sigaar of sigaret om beurten aan iemand cadeau werden gedaan, opdat deze, nu voldoende peukjes verzameld te hebben, hiervan weer een pijpje kon roken. Een sigaar werd door 5 of 6 kameraden opgerookt, terwijl er een angstvallig toezicht hield op het aantal trekjes. Anderen rookten de surrogaat thee (pepermuntkruid) die in de kantine verkrijgbaar was, in de pijp op. Honger werd er geleden. Als ik een stuk brood over had (ik was immers tot heden behoorlijk gevoed geworden) dan ging dit bij toerbeurt naar een der andere generaals. Wat was men blij met mijn spel kaarten, dat ik meebracht, doordat Mimi het nog vlug in mijn koffer had gestopt. 's Avonds werd er druk gebridged en het leed tijdelijk vergeten. Ik had een kom ontvangen, alsmede een lepel en een handdoek, anders niets. Die kom diende dus voor de thee (surrogaat hoor!), voor de soep, om mee te wassen en te scheren, kortom voor alles. Mes en vork heb ik als generaal nimmer ontvangen. Tot de dag van mijn vertrek (5 juli) sneed ik mijn brood met mijn zakmesje. En gelukkig de barak, alwaar nog een zakmesje aanwezig was, want de meesten hadden hun mes moeten inleveren. Sommigen hadden een mes en vork van hout gemaakt. Als de nood spreekt, wordt men handig. Enige officieren ontpopten zich als coiffeur – ik heb mij 2 maal laten knippen – de eerste keer door een kapitein vlieger, die slechts over een nagelschaartje e beschikte, den 2 keer door een cadet sergeant, die de tondeuse van de dokter mocht gebruiken en al een echte schaar had. Een andere officier had zich als schoenmaker opgeworpen, weer anderen fungeerden als wasbaas, of als kleermaker en verstelnaaier. Ik deed zelf mijn was. Ik vond een wasdag zelfs gezellig, omdat ik 22 dan druk bezig kon zijn tegelijk met overste Themann , die in het kamp voor mij veel gedaan heeft. Deze overste namelijk kon het niet dulden, dat een generaal met zijn kom in de rij moest staan om wat soep machtig te worden en daarom belastte hij er zich mee voor mij mijn karig rantsoen te bemachtigen, want je moest er bij zijn, anders was alles verschwunden. Ik kreeg gevangen nummer 23 32029. Men was bij de nummering namelijk begonnen met het getal 30000 , zodoende kon men goedkoop het aantal krijgsgevangenen opvoeren. Ik werd gekiekt – nog steeds in civiele kleding – terwijl ik een bord waarop mijn gevangen nummer met grote letters geschilderd stond voor mijn borst

21

Liebesgaben: Duitse uitdrukking voor de pakketjes van de geliefde of van het thuisfront aan de soldaat. Luitenant-kolonel G. Themann, Kgf 31410 (ontslagen uit krijgsgev. 7-7-1942). 23 Begonnen werd met nr 30.001 (Kapitein D.W. van den Bosch) en voor zover na te gaan is t/m nummer 32.417 gebruikt. Er werd vanaf Neurenberg-Langwasser doorgenummerd in Stanislau en na Stanislau in Neubrandenburg. Hierbij werden nieuwe nummers uitgedeeld aan personen bij verlies van het herkenningsplaatje of bij terugkeer in krijgsgevangenschap na medisch verlof in Nederland. Bij vertrek naar Nederland leverde men het plaatje in. Officieren die in een ander kamp waren “opgekomen” behielden hun nummer, ook na overplaatsing naar een nieuw kamp. 22

16

moest houden, zowel en profile als en face. Ziezo, probeer nu maar eens weg te lopen, het signalement was tot in de finesses bekend.

Foto 11: Gezin van Nijnatten december 1924 Staand v.l.n.r.: Cornelia “Otje” (1908), Adrianus “Janus” van Nijnatten (1880). Zittend v.l.n.r.: Maria Kats-Gräffner (1851), Maria “Mimi”(1906), Sophia van Nijnatten-Kats (1882) Staand voorgrond v.l.n.r.: Jacqueline “Pimmie” (1920), Johanna “Joopie” (1917)

Foto 12: herkenningsplaatje Oflag XIII B Geestelijke hulp bestond niet. Onze pogingen om een Duitse priester in ons kamp te krijgen mislukten. Eenmaal had een geestelijke een briefje overgesmokkeld en daarom was de toegang voor geestelijken – tenzij tot de krijgsgevangenen zelf behorende – verboden. Zondags werd er toch een 24 godsdienstoefening gehouden, d.w.z. generaal van Munnikrede bad voor de katholieken wat voor 24

Luitenant-generaal P.J. van Munnekreden, Kgf 30452 (ontslagen uit krijgsgev. 7-7-1942)

17

25

(H. kruisweg of rozenkrans enz.) terwijl kolonel dr. Barbas een samenkomst van de protestanten leidde. Bij deze godsdienstoefening was een Duits soldaat, een tolk aanwezig, die controleerde of van de te voren goedgekeurde tekst niet werd afgeweken en dat de samenkomst niet langer dan ½ uur duurde. Het getuigt weer van de Duitse mentaliteit, dat deze soldaat zijn muts niet eens afzette en met zijn horloge in de hand onverschillig met een zure snuit – het was toch corvee voor hem – stond toe te zien. Doch des te vuriger werd er gebeden: Heer, niet mijn wil, maar Uw wil geschiede. Ook werd 26 overste Smits in onze gebeden herdacht; deze was enige dagen na aankomst in het kamp aan een hartkwaal overleden, zonder enige geestelijke bijstand. Een deputatie van ons had de begrafenis mogen bijwonen; geen van ons mocht achter het graf een woord spreken, dit zou geschieden door een Duits officier-kameraad. Het toppunt van psychologische domheid is wel, dat deze kapitein in zijn grafrede naar voren bracht, dat het een troost voor zijn echtgenote en kameraden was, dat hij niet op vreemde bodem, maar op Germaanse bodem begraven was. Het kon niet erger. Toch bleef de geest uitstekend. Hoe kleinzielig, pesterig en minderwaardig men ons behandelde – wij stonden soms uren op een der appèls aangetreden, omdat er een onderzoek naar een verloren voorwerp (de Duitsers veronderstelden natuurlijk dat dit “gestolen” zou zijn – zo de waard is, vertrouwt hij zijn gasten!) moest worden gehouden. Soms ook kreeg een opperofficier een standje, omdat hij voor een Duits kapitein niet behoorlijk in de houding sprong enz. enz. Toch bleef de geest uitstekend. Als men het Nederlandsche volk er niet onder kon krijgen, dan toch zeker niet het officierskorps met zijn eed van trouw aan HM de Koningin. 's Avonds als het signaal taptoe geblazen was en iedereen in de barakken moest zijn, werd er in een der barakken het “Wilhelmus” ingezet en onmiddellijk daarna kwamen deze bekende klanken uit alle barakken zo hevig opklinken, dat de Serven (het Servische officierskamp was naast het onze) applaudisseerden, zodat tenslotte het zingen van nationale liederen verboden werd.

Foto 13: het Wilhelmus uit de zangbundel voor het Nederlandse Leger van A.A. van Nijnatten Daarna werd er gezamenlijk gefloten en zongen wij liederen uit onze jeugd van bv “Toen onze Mop een Mopje was.” De Duitsers voelden dat ze geen vat op ons hadden. Een der onderofficieren, die tussen 2 haakjes in zo’n kamp een zeer gewichtige rol vervullen en het dus niet te verwonderen is, dat 25 26

Kolonel J.S. Barbas, Kgf 30648. Luitenant-kolonel S. Smits, Kgf 31881, overleden op 23-5-1942.

18

de soldaten zo’n machtspersoon, die in het burgerleven achter een bakfiets zit, met “Herr Unteroffizier” moeten aanspreken, zei dan ook tegen een Nederlandsche luitenant: “Sie sind anständige Leute, aber den Hasz kann man auf dem Gesicht lesen”. Weer een prachtcompliment. Die onderofficieren werden door ons “Himmelstoss” genoemd naar aanleiding van het bekende boek 27 “Im Westen nichts Neues” . Een der officieren sprak zo'n onderofficier met Himmelstoss aan, waarop deze met arrest gestraft werd wegens belediging van de Duitse Weermacht. En toch zijn de onderofficieren – ik zie het nu bijna dagelijks bij de africhting der rekruten; in het zwembad liep zo’n heerschap de hoge springplank op en trapte finaal op de handen van een soldaat, die den sprong niet durfde te doen en nog aan de plank hing – nog steeds de zoo meesterlijk beschreven Himmelstossen.

Foto 14: Servische officieren voor hun barak in Neurenberg-Langwasser 28

Kapitein Walther de Boer , de directeur van de Koninklijke Harmonie Grenadiers en Jagers, had een zangkoor gefokt, sterk 70 man. Na dagen oefening werd er reeds keurig gezongen. Ik vermoed, dat hij na de oorlog met zijn zangers nog menige uitvoering zal geven in ons bevrijd en weer gelukkig Nederland en dat dan “Het lied der Nederlandse krijgsgevangenen” (eigen compositie) wel het meeste succes zal oogsten. Ofschoon getracht wordt door onderlinge cursussen (er wordt les gegeven in wiskunde, talen, bridgen enz) ook den geest fit te houden, toch is het leven zeer eentonig – voor velen te eentonig, zodat zij “prikkeldraadkoorts” krijgen en extra opbeuring van de altijd-goed-gehumeurde kameraden nodig hebben. Het leven aldaar werd zoo juist getypeerd door een overste, die mij vertelde: “ik leef als een slang; den gehelen dag lig ik in mijn zonnig holletje, verroer me niet vanwege verlies van energie; alleen als ik zie dat men met ketels sjouwt, kruip ik langzaam mijn holletje uit en tracht zoveel mogelijk eten naar binnen te werken. Of het smaakt doet niet ter zake, ik verslind alles wat me verstrekt wordt. Met een opgeblazen maag vanwege de grote plas koolsoep sluip ik weer naar mijn holletje terug en slik vitaminen via de zonnestralen”.

27

In het boek “Im Westen nichts Neues” van Erich Maria Remarque, wordt de absurditeit van de Eerste Wereldoorlog beschreven. Een van de opleiders van de rekruten is de korporaal Himmelstoss, die er plezier in heeft de rekruten af te beulen. 28 Kapitein C.L. Walther Boer, Kgf 30485. Zeer muzikaal man, directeur van de Koninklijke Militaire Kapel.

19

2 juni ging ik op advies van mijn dokter (mijn huisarts, thans ook krijgsgevangene) naar het Lazaret. Er was bekend geworden, dat er door een Duitse arts een onderzoek ingesteld zou worden naar de al of niet lichamelijke geschiktheid voor het gevangenleven en wie – dit is in de Conventie van Genève geregeld – dus ontslagen moest worden. Daar voor mijn gezondheid een zoutloos dieet gewenst was, en dus het kampleven voor mij zeer zeker ongeschikt, werd ik ook onderzocht en ontving ook een H (Heimkehr) achter mijn naam. Maar het zou toch nog meer dan een maand duren, voor het eerste 29 transport chronisch zieken met een H. af kon reizen . En zo bleef ik langer dan een maand in het Lazaret in afwachting van de terugreis. Het Lazaret was zeer primitief ingericht. Geen medicijnen of instrumenten waren aanwezig. Toen de koffers uitgereikt werden, werden daaruit alle medicijnen genomen en aan het Lazaret verstrekt, zodat daarna over voldoende verband en over sommige medicijnen (vooral aspirine, noriet en slaapmiddeltjes) beschikt werd. Gelukkig werd onze chef – 30 Dokter Tellegen , de enige officier van Gezondheid, die zich vrijwillig beschikbaar had gesteld om te blijven; nogmaals mijn dank voor deze kameraadschappelijke daad! – reusachtig geholpen door het Servisch Lazaret, dat naast het onze lag en daar het reeds langer dan een maand functioneerde, beter geoutilleerd was. Reeds spoedig arriveerden van het Nederlandsche Rode Kruis op dringend verzoek van onzen volijverige Dr Tellegen kisten met medicijnen en instrumenten. Operaties konden in ons Lazaret niet plaats hebben. Onze eigen chirurgen waren reeds naar Nederland terug.

Foto 15: A.O.H. Tellegen, Officier van Gezondheid Bij de Serven waren 2 uitstekende chirurgen, die tijdens mijn verblijf niet minder dan 4 Nederlandsche kameraden opereerden, waarvan 3 met een maagperforatie en steeds met succes. De Serven bleken inderdaad onze bondgenoten en vrienden te zijn. Hoeveel liebesgaben wisten zij niet bij ons binnen te smokkelen, vooral Servische sigaretten. Ik herinner mij het volgende smakelijke voorval, dat vooral de gezindheid jegens ons zo fijn demonstreert. Ik stond mij te wassen met naakt bovenlijf. Twee Servische soldaten deden corvee en sjouwden met emmers water. Het is ons verboden met elkaar te spreken, trouwens dit zou toch ook zeer moeilijk zijn, al zijn er veel Serven, die wat Frans of Duits spreken. Een der twee Servische soldaten ziet zich een ogenblik ontsnapt aan de spiedende ogen van Himmelstoss, vliegt op mij af, haalt een sigaret uit zijn koker, steekt die zelf aan en stopt ze daarna lachend in mijn mond. Ik liet me dat met genoegen welgevallen. Ik kon niet eens een bedankknikje geven, want hij was al weg. Een Nederlandsche generaal, die op deze wijze een sigaret uit den mond van een Servisch soldaat ontvangt. Ik hoop, dat de Nederlandsche regering t.z.t. niet zal vergeten die Servische chirurgen voor hun diensten aan ons bewezen, te belonen. Het leven in het Lazaret (er waren ong. 40 patiënten) was nog eentoniger dan in het kamp, maar toch wel genoeglijker, doordat een hechte vriendschap tussen de vaste patiënten ontstond.

29

Op 7 juli 1942 vertrekt een groot transport met chronisch zieken naar huis. Hieronder o.a. A.A. van Nijnatten. Op 11 juni 1942 is er ook al een groep vertrokken maar dit zijn vooral de artsen, apothekers en enkele chronisch zieken. 30 Officier van Gezondheid 2e kl A.O.H. Tellegen, Kgf 31364. Ontslagen uit krijgsgevangenschap op 27-8-1942. In Nederland gaat Tellegen in het verzet en op 7-10-1943 wordt hij thuis gearresteerd. Op 23-10-1943 wordt hij samen met 7 andere personen gefusilleerd.

20

Foto 16: sigarettenetui van A.A. van Nijnatten

Het eten was nog minder dan in het kamp, omdat het Lazaret het eten betrok uit de Servische keuken, terwijl in het kamp onze officieren zelf als kok in de keuken fungeerden. Vooral voor het verplegend personeel (jonge officieren en cadetten) die zich vrijwillig voor dit liefdewerk beschikbaar hadden gesteld, was het wel heel zwaar bij die onvoldoende voeding, zodat clandestien uit het kamp wel eens een potje eten voor onze ziekenoppassers werd binnengebracht. Meermalen werd 's middags per persoon slechts 2 Pellkartoffeln ter beschikking gesteld, waarvan er heel vaak nog een geheel zwart was, doch desniettemin werd opgepeuzeld. Meermalen werd als avondeten slechts thee verstrekt – een lelijk surrogaat – en dan nog zonder suiker. Toen dit zowat een week achter elkaar plaats had, hebben we officieel over de slechte voeding geklaagd. Ik, als oudste, sprak er den Lagerarzt (een Duits reserve officier van gezondheid) over aan en vertelde hem, dat de patiënten van honger des nachts niet konden slapen. De thee is toen een week lang weggebleven; 's avonds werd weer soep – koolsoep – verstrekt, die echter ook geen voedsel bevatte. Ook bij den Zweedse Consul, die onze 31 belangen behartigde en ons Lazaret bezocht , bracht ik mijn klachten naar voren. Deze zeer welwillende autoriteit (hij bracht een bouquet prachtige anjers voor ons mee) vertelde toen o.a. dat hij in Neurenberg ook meestal geen aardappelen meer op tafel zag, die waren er niet meer. Als ik in mijn kom een restantje soep overliet – de koolsoep stond mij tegen – dan waren er veel liefhebbers om dat restantje op te eten. Alle kieskeurigheid of conventie was reeds lang ter zijde gesteld. Voor een korstje brood was men dankbaar op overdreven wijze. Wij hadden ook een bridgedrive met prijzen als een sigaret, een sneetje brood, een zuurtje en zo. Toen wij een beroep deden op de kameraden in het kamp om wat eetbaars voor ons af te staan, ontving ik als oudste, als generaal om te verdelen onder de patiënten: 2 stukjes oud brood, 2 dropjes, 3 pepermuntjes, 1 stukje ontbijtkoek, 2 sanovite koeken, 1 klein zakje suiker, 1 pakje zoetstof (sacharine), 1 pakje citroenzuur en 1 blik gecondenseerde melk, afkomstig van kameraden die al een pakje hadden ontvangen. U kunt dus begrijpen, welk een ontzettende verblijdende gebeurtenis het was, toen na ongeveer 6 weken krijgsgevangenschap d.w.z. honger, de 2000 Rode Kruispakketten uit Holland verschenen. Elk één groot pakket met levensmiddelen. En welke? Het overtrof ons aller verwachtingen.

31

Van Nijnatten zal op 30-6-1942 een gesprek hebben gevoerd met de Zweed Helander, die dan Oflag XIII B bezoekt. Op 30-5-1942 had Helander ook al het kamp bezocht. Op 29-7-1942 wordt het kamp weer bezocht maar nu door de Zweed Von Rosen.

21

Foto 17: inhoud levensmiddelenpakket

Velen waren zo onder de indruk van deze goede gaven, deze uitkomst in de nood, dit samenleven van het vaderland met zijn beroepsofficieren, dat zij zich niet konden bedwingen en op hun bed zaten te huilen. Ook ik zal de emotie, toen ik het pakket opende, nooit vergeten. Kinderlijk blij was ik met alles – het was opeens een druk gedoe in dat stille saaie lazaret. Hier werden artikelen geruild, daar smeerde men sanovitekoeken met echte boter, een ander nam een lepel stroop en vergat, dat hij al een sigaret in de mond had – velen waren ook stil van aandoening en staarden vol gedachten stil voor zich uit. De dokter hield toezicht dat er niet ineens teveel gegeten zou worden, want er waren nog al wat maagpatiënten. 24 juni 1942 – de dag van ontvangst van het eerste pakket – zal voor mij en voor velen een van de mooiste, meest gelukkige en belangrijkste dagen van mijn leven blijven. Is het dan een wonder, dat spontaan alle krijgsgevangen officieren lid zijn geworden van het Ned. Rode Kruis, voor zover zij het al niet waren? Zoals ik reeds zei: het was er gemoedelijk; we waren allen patiënten met één baas, namelijk de chef-dokter, die op straffe doch zeer noodzakelijke en toch kameraadschappelijke wijze de teugels in handen hield. Als de dokter ‘rusten’ aankondigde, wat betekende dat we op bed moesten gaan liggen, want rusten deden we den gehelen dag, dan waagde het geen generaal of kolonel deze ‘waarschuwing’ niet onmiddellijk op te volgen. De gemoedelijkheid bereikte wel haar toppunt bij het temperaturen ’s morgens en ’s avonds. 32 Aangezien het opnemen der temperatuur dagelijks werk was van het verplegend personeel en dit temperaturen rectaal moest geschieden, zag men ook de hoofdofficieren rustig in de zaal hun broek afstropen om toegang voor de thermometer te verlenen. Ik ben vol bewondering en respect voor het verplegend personeel, dat steeds met opgewektheid de niet lopende patiënten op de steekpan zetten en de kameraden schoon wasten. Hun vrijwillige daad van kameraadschap zullen wij steeds blijven waarderen. De dokter zorgde ervoor dat de patiënten ook geestelijk fit bleven. Hij organiseerde op vele avonden voordrachten, lezingen, causerieën, ja zelfs een ‘gedichtenavond’ waarop 2 officieren vele zeer mooie gedichten (en zo alles uit het hoofd) reciteerden. Ik hield op een avond een causerie over mijn detachering in Indië. De dokter zelf hield niet minder dan 4 interessante voordrachten over:

32

Het verplegend personeel bestond uit vrijwilligers (militaire verplegers), die voor 3 maanden in krijgsgevangenschap gingen en daarna weer terugkeerden naar Nederland. Ook waren er enkele cadetten/adelborsten werkzaam. Sommige verplegers keerden op regelmatige basis terug in krijgsgevangenschap.

22

De Finse ambulance, de Rode Kruis organisatie, Bloedtransfusie en Leven en streven van Boerhave. Bedenk, dat alles geput moest worden uit het geheugen.

Foto 18: A.A. van Nijnatten in Indië

In het lazaret werd ik, thans gekleed in uniform wederom gekiekt met mijn gevangen nummer op mijn borst. Onze zeeofficieren hadden op hun donkerblauwe kleding de witte letters KGF (Kriegsgefangen) moeten laten drukken, omdat van een marine-uniform op te eenvoudige wijze burgerkleding te maken is en men was daar doodsbenauwd voor ontvluchting. Reeds 2 maal was er een poging hiertoe 33 gedaan, beide keren zonder succes . Het terrein der prikkeldraadversperring is te uitgestrekt. De schuldigen werden niet zwaar gestraft (14 dagen arrest), omdat de Duitsers het recht van ontvluchten als enige recht van een krijgsgevangene beschouwen. De humor bleef heersen. De letters “KGF” op de uniform werden uitgelegd als: Krijg Geen Fressen. De letters “Z.b.V.”(zur besondere Verfügung) waarmede ons kamp werd aangeduid, werden door ons gelezen als: Zonder Behoorlijk Vreten.

33

Op 1-6-1942 ontsnapt de Kapitein J.P.A. Mekkes, Kgf 30942 uit het kamp. 2 dagen later wordt hij weer binnengebracht. Op 16-6-1942 is er een mislukte poging van een Nederlandse bijkok in de gereedschapsbak van een vrachtauto. (bron: dagboek Kapitein M.P. Kokje, Kgf 30105).

23

Foto 19: Nederlandse krijgsgevangenen in Stalag 371 Stanislau met “KGF” op hun kleding In de nabijheid van ons kamp waren honderden Russische vrouwen en kinderen in tenten ondergebracht. De stakkerds waren afkomstig uit de Oekraïne en waren bestemd om, na in het kamp ontluisd te zijn, bij de boeren te gaan werken. Het eentonige gezang ’s avonds van deze vrouwen, ver van man, huis en land verwijderd, was een felle heimweekreet, een machtige aanklacht tegen het barbarisme van deze oorlogstijd. Dagelijks kwamen nieuwe karavanen van dergelijke gehavende Oekraïense families aan. Zij passeerden dan vrij dicht langs het Servische kamp. De bewoners van dit kamp, jonge mannen al meer dan een jaar opgesloten, groepten dan aan de prikkeldraadgrens en wuifden de vrouwen toe, die deze mannelijke welkomstgroeten, gespekt met de nodige liefdesuitingen, graag accepteerden. De Duitse schildwachten zagen hierin een gevaar voor de goeden orden (misschien terecht!) en sommeerden de Serven zich te verwijderen. Maar de drang van het vlees scheen sterker dan het Duitse gesnauw. Er volgden schoten met het resultaat dat een Servisch kolonel, die op meer dan 500 m afstand met een kameraad stond te praten en dus met de rel niets te maken had, werd doodgeschoten. De volgende morgen verscheen weer de lijkauto – O! wat heb ik die dikwijls in de kampen van onze buren zien rijden! – om het slachtoffer eindelijk buiten de prikkeldraad, naar de vrijheid, waarnaar hij reeds zo lang verlangde, te brengen. De Serven stonden bij deze laatste rit van hun kolonel strak in de houding – ook wij verhieven ons en brachten het doden saluut. Gelukkig was het leven niet altijd zo somber. Overste Themann was de eerste, die een pakje uit Holland ontving. Er zat ook echte koffie in. Handig, zoals hij is, had hij van een leverpasteiblikje en een oude fles een koffiefilter gemaakt. In de polikliniek wat warms gehaald en toen wij ’s avonds in mijn kamertje (ik was de enige, die een eigen hokje had, een politiekamer bij ons is er nog beter aan toe) een kaartje legden, schonk hij ons voor de eerste keer sinds mijn verblijf in Neurenberg een kopje – neen kopje mag ik niet zeggen, want ik had een metalen kroes, de andere keren een papieren beker – lekkere echte koffie met suiker en met room uit blik. En daarbij nog een sneetje koek, wat hebben wij hiervan genoten! Zo smaakte mij nog nimmer de koffie. Ik heb er ’s nachts van gedroomd. 19 juni (dus na 5 weken) kreeg ik mijn eerste brief van huis, die ik slechts enkele minuten mocht houden, omdat – je kunt nooit weten, er was misschien wel met geheime inkt geschreven, die later zichtbaar werd – brief en envelop weer moesten worden ingeleverd. Later is dit veranderd en mocht wel de brief, maar niet de envelop - zo er een postzegel op zat - behouden worden. Was dit om de angst, dat onder den postzegel misschien iets geschreven was geworden? Op 1 juli – het was juist de

24

dag van stokvissoep, waarvan ik vroeger zou gegruweld hebben maar deze nu heerlijk vond, omdat er werkelijk enige stukjes stokvis in ronddreven – ontvingen wij het bericht, dat het eerste transport van ongeveer 200 chronisch zieken met een H achter hun naam naar de Heimat zouden terugkeren. Daarbij was ik ook. Heerlijk vooruitzicht, de vrijheid in aantocht. Weg van de prikkeldraad, waarvan je steeds op 3 m afstand moest blijven. Maar ook afscheid van de kameraden, die achterbleven. Het nieuwe wereldje, waarin je een bepaalde plaats gevonden had, zoveel leed samen gedeeld, maar ook zoveel hartelijke vriendschap ondervonden, was me toch lief geworden. En ik voelde, dat het zelfs hier zou zijn: “partir, c’est mourir un peu”. Op de avond van 4 juli, terwijl ik bezig was mijn leverpastei, die wegens verkeerde zuinigheid flink 34 beschimmeld was, op te peuzelen, stond ineens de majoor aalmoezenier van mijn III LK , v.d. 35 36 Maden voor mij, die met een veldprediker en een 30 tal officieren juist uit Holland was aangekomen en zijn slaapplaats in het lazaret kreeg. Ik was echt blij om hem te zien, omdat wij verlangden naar geestelijke hulp en wij katholieken speciaal naar een priester om de zoo hoognodige Genademiddelen onzer H. Kerk. Maar ook om nieuws te horen over de oorlog, uit ons geliefde Nederland, uit Breda, van huis, van kennissen enz. enz.

Foto 20: Aalmoezenier van der Maden, zittend in het midden (foto gemaakt in Stanislau) Ik zag direct dat hij teleurgesteld was. En de reden waarom, kwam ik spoedig te horen. Men had hem bij zijn entree in het kamp op z’n Duits te verstaan gegeven, dat hij geen biecht mocht horen, niet mocht preken en slechts ééns per week de H. Mis lezen. Het was een ijskoude douche geweest op zijn enthousiasme, waarmede hij zijn vrijwillig missionaris schap onder de katholieke officieren in het e verheidenst 3 Rijk begonnen was. Maar v.d. Maden is er de man niet naar om bij de pakken neer te zitten, zodat er toch in de polikliniek (onze chef dokter was ook katholiek) ’s morgens heel vroeg dagelijks een H. Mis werd opgedragen, terwijl een der officieren met catacombische sluwheid de wacht hield inzake naderend onheil. En het biecht horen gebeurde bij de wandelingen op de 34

III LK: militaire afkorting voor 3e Legerkorps. Hiervan was Genm van Nijnatten commandant tijdens de meidagen van 1940. 35 Aalmoezenier W.A.J. van de Maden, Kgf 32036 (met de rang van majoor). 36 Op 2-7-1942 worden er 32 officieren binnengebracht. Zij waren belast met de afwikkeling van de voormalige Nederlandse weermacht en waren daarom nog niet eerder in krijgsgevangenschap gevoerd.

25

“Boulevard Wilhelmina”, de weg, waarop dagelijks de pantoffelparade gehouden werd en door ons zo genoemd.

Foto 21 Boulevard Wilhelmina (tek. Kap H.W. van Dulmen Krumpelman) ’s Avonds leenden de Aalmoezenier en de Veldprediker zich voor een causerie met onderwerp: “Het laatste nieuws”. Als schipbreukelingen luisterden wij met alle aandacht naar de waarheid over de oorlog en ons eigen land. Want allerlei geruchten waren het kamp doorgegaan o.a. Mussert was aan de regering in Holland; Turkije vocht mee aan de zijde van Duitsland enz. De aankomst dag van mijn vriend de Aalmoezenier was een opperbeste dag in mijn kampleven. Want ik kreeg een fijne sigaar en een - zoals v.d. Maden het noemde - “echte Brabantse boterham”, door de zustertjes van Leur klaargemaakt (heerlijke mik met echte boter en ……..ham!!). Verder nog een hard gekookt ei en ja, echt waar, een sinaasappel. Wat heb ik gesmuld! En wat leert men toch alles waarderen! Ja, het krijgsgevangenschap heeft ook zijn grote voordelen nl opvoering van het zielenleven en wennen aan de eenvoud en daardoor waardering van slechts de kleinste gave. Ja, toen besefte ik vooral, hoe goed het wij in ons gelukkig landje onder leiding van onze Koningin gehad hadden. Toen na de eerste zondag de Aalmoezenier mij vertelde dat hij 253 communies had uitgereikt, lachte hij weer zeer tevreden, terwijl hij, zich al aangepast hebbend aan de omgeving en daarom ook in hemdsmouwen liep, eens over zijn buikje streek en zei: “Dat moet ook gauw weg, want ik geneer me nou, terwijl bij iedereen de kleren om d’er lichaam fladderen”. 3 weken later was zijn lichaamsgewicht reeds met 20 kilo verminderd en was zijn uniformjas ook te wijd geworden. Hij was gelijk de anderen, waarnaar hij verlangd had – magere gebruinde wezens, die mij steeds deden denken aan den feestdag der Onnozele Kinderen, waarop wij in onze jeugd de kleren van vader mochten aantrekken en daarmede over straat zwabberden. Op 29 juni – de verjaardag van prins Bernhard – had er niettegenstaande het streng verbod van uiterlijk betoon toch nog een kleine ceremoniële plechtigheid plaats, die echter door de bijkomende omstandigheden belachelijk aandeed. Ik kwam namelijk juist terug uit de wasgelegenheid en keerde met bloot bovenlijf naar mijn politiekamer terug, toen de eerste Kolonel der Marine naar mij toekwam en mij zeer geheimzinnig te spreken vroeg. Hij volgde mij en nauwelijks was de deur dicht of hij stak een van buiten geleerde speech af, waarin hij mij als generaal der landmacht namens de Koninklijke Marine het “compliment van den dag” bezorgde, de hoop uitsprekende dat het Z.H. de prins der

26

Nederlanden gegeven moge zijn nog vele jaren op zegenrijke wijze mede te werken aan den groei en bloei enz. enz. En nu komt vooral het malle… dat ik beleefd verzocht werd de gelukwensen van de Koninklijke Marine op de bestemde plaats over te brengen. Dus de gewone frase, die de goede Marine kolonel reeds maar dan 30 jaar lang op de verschillende feestdagen van het Koninklijk Huis had horen zeggen of zelf had moeten uitspreken. Ik schrok van dit plotselinge onderhoud, sprong bij de ernst van de toespraak onwillekeurig in de houding – geen gezicht moet dat geweest zijn mij bij deze plechtigheid in plaats van in ceremoniële tenue, thans met bloot bovenlijf met de pink op de naad van de pyjamabroek. Bij het slot moest ik aan het prikkeldraad denken en kon mij nog juist bedwingen om niet in een lachbui te vervallen, zodat ik de plechtigheid ervan plechtig kon eindigen met de verzekering, dat ik deze bewijzen van aanhankelijkheid der Koninklijke Marine ten zeerste waardeerde en ik “zo spoedig mogelijk” de gelukwensen op de bestemde plaats zou doen toekomen. De kolonel ging tevreden heen, zichtbaar verheugd dat de gewichtige opdracht er weer op zat. Er waren vrij veel marineofficieren in het lazaret, percentsgewijze veel meer dan landmacht collega’s. Een van de jonge marinemannen was diabetespatiënt. Insuline was echter niet aanwezig. Op een nacht kreeg deze jonge vriend een hevige aanval, hij kermde de gehele zaal bij elkaar. Alles in rep en roer. De dokter riep om suiker, het enige middel om de suikerpatiënt weer in zijn bewustzijn terug te brengen. Het was er niet. Eindelijk ontdekte een van de patiënten in zijn blikje een beetje suiker, angstvallig reeds dagen lang bewaard. Dit heeft de patiënt er weer bovenop gebracht. Zo was ons lazaret – een barak zonder de meest noodzakelijke geneesmiddelen, maar propvol van echte, alles voor elkaar overhebbende Nederlandsche kameraden - toch een stukje Holland op zijn best.

27

7. ONTSLAG EN TERUGREIS NAAR HUIS Voordat ik met mijn verhaal over de Heimkehr begin, eerst nog enige aantekeningen van algemene aard over mijn verblijf in Duitsland. De jonge soldaten zijn nog vol geestdrift – herstellende patiënten in Aken hunkeren ernaar om weer naar het front te mogen; de ouderen waren doodsbenauwd om weer naar het oostfront gezonden te worden. Vooral de rekruten, die met Pinksteren hun weekend in Aken doorbrachten – ik zag een stad nog nooit zo vol grijsgroenen – en er nog keurig uitzagen (zij droegen allemaal een platte pet, zijnde luxe hoofddeksel) waren druk en opgewonden in hun gesprekken, deden branieachtig tegen de kameraden en de meisjes. Daarentegen waren alle soldaten, die tot de oudere lichtingen behoorden en dus getrouwd en vader waren, die ons kamp in Neurenberg bewaakten, fel gekant tegen den oorlog, die zij “ein grosser Unfug” noemden. Ofschoon het streng verboden was, dat zij met ons spraken (voor het minste vergrijp kregen zij gevangenisstraf) gingen zij, zo het terrein veilig was, toch bijna altijd een gesprek met ons aan. Het waren Beieren, later Sudeten-Duitsers. Zij scholden op de Pruisen, die de oorlog wilden, ja ook op Hitler. Wij wensen geen oorlog, wij willen naar huis, de oorlog is al verloren enz. enz. Voor het oostfront waren zij doodsbenauwd; de meesten hadden al gevochten in die hel. Ofschoon de Duitse legerleiding geen verlieslijsten publiceert, was iedere Duitser er van overtuigd, dat op Russische bodem duizenden en duizenden sneuvelden. Men controleert dit o.a. door de doodsberichten in de lokale bladen. De luitenant die mij naar Neurenberg bracht, vertelde mij dat hij afkomstig was uit Lippe-Detmold, aantal inwoners ongeveer 150.000. Hij en zijn vrouw hadden in de afgelopen winter uit het plaatselijk blad de aantallen der advertenties van doodsberichten wegens sneuvelen aan het oostfront geregeld genoteerd en waren tot een gemiddelde van 5 à 6 per dag gekomen, een enorm aantal dus. Trouwens ik las zelf in Aken de Westdeutsche Beobachter, het plaatselijke blad aldaar en bestudeerde ook geregeld de doodsberichten. Ik kwam tot een gemiddelde van 4 per dag. En dat voor één stad. En hoeveel steden heeft het grote Rijk niet? Het aantal doden moet dan ook wel reusachtig zijn, zodat ook mijn Duitse begeleider tot de conclusie kwam, dat “Deutschland sich kaput siegt”.

Foto 22: Westdeutscher Beobachter Bij onze reis door Duitsland bleek het zeer opvallend, hoe leeg dit land was. Op de wegen, op de velden, in de steden, stilte, leegheid. Niets dan oude mensen, vrouwen en kinderen, die niet meer lachen konden. Geen woorden, want er is toch geen huisgezin meer, waarin men niet minstens één dode betreurt. Hoeveel advertenties las ik niet, waarin gewag gemaakt werd, dat de vader de zoon, de zoon zijn broer enz. in den dood volgde. Het viel mij ook op, dat de doodsberichten niet meer waren van de trant: “Voor Führer, Volk und Vaterland fiel am Ostfront” maar meer van “Gott nahm von uns” enz. Het oorlogsenthousiasme bestaat voornamelijk nog slechts in de radio en op de frontpagina’s. Het gebrek aan mannelijk personeel bleek mij vooral bij de spoorwegen, waarbij niet alleen vrouwelijke conducteurs en controleurs werkzaam zijn maar ook rangeerders en ploegbazen. Het is geen gezicht jonge vrouwen met den toeter in de hand, in een spoorwegtenue met keurig gegolfde

28

haren te zien rangeren, waarbij zij de wagens koppelen – echter met handschoenen aan, want ’s avonds moeten ze immers in gezelschap hun vrouwelijke plichten vervullen. Vergeet daarbij niet, dat de huidige Duitse moraal geheel berust op het parool: Het Duitse ras mag niet uitsterven. Volgens zeggen – men kan nooit te weten komen, wie de eerste zegsman is; de Duitsers waren immers gewend alles tot het laatste ogenblik geheim te houden – zouden wij Maandagavond 6 juli vertrekken, in Neurenberg achter de sneltrein uit Wenen gehaakt worden en dan Dinsdagmiddag reeds in Den Haag zijn. Het is echter geheel anders uitgekomen. Nadat zondagavond reeds alles voor het vertrek in gereedheid was gebracht en door mij de doktoren en het verplegend personeel bedankt was geworden, was het maandagmorgen reeds om 05.30 uur reveille. Om 07.15 uur marcheerden we af naar het Blok (kamp der overige officieren), alwaar we om 10.00 uur aankwamen, doordat de Prüfung van onze koffers zo lang duurde. In de prüfungsbarak 37 waar de Abwehrofficier ons voor het laatst nog eens onder handen nam, doordat deze kleine kapitein – de leugenaar (door ons zo genoemd vanwege de vele leugens die hij debiteerde) ons dreigde met onmiddellijke “Verhaftung” als een van ons een briefje zou trachten te smokkelen en ons toesnauwde dat de soldaten de strenge order hadden, alles te onderzoeken, ook aan den lijve, heerste toch al spoedig een soort vakantiestemming, toen bleek dat de prüfungssoldaten het helemaal niet ernstig opnamen en allemaal zonder uitzondering voor een Mark of wat sigaretten zonder behoorlijk onderzoek de koffers verzegelden en verder “gute Reise” wensten. Wij zijn die dag en de daaropvolgende nacht in het kamp gebleven. Daardoor konden wij van al de kameraden nog eens op ons gemak afscheid nemen en vooral de vele boodschappen medenemen, die ons door de achterblijvenden werden opgedragen. Aangezien we wisten, dat we voor ons vertrek nogmaals geprüft zouden worden, werden de diverse briefjes op allerlei wijze weggeborgen, bv genaaid in de kragen, in de sokken enz. Ik schreef ze in mijn zakagenda bij wijze van verjaardagen. Toen den volgende dag deze agenda door een prüfungsunteroffizier gedurende langen tijd werd nagekeken, zat ik wel in mijn rats, doch de Herr Unteroffizier snapte van den inhoud niets en daar hij dit niet wilde laten blijken, was alles in orde. Dinsdag om 13.00 uur marcheerden we uit het kamp. Eerst enige malen “gezählt” en nog eens overgeteld, of er niet een te veel ontsnapte. Daar gingen wij het kamp uit, uitgeleide gedaan door honderden kameraden, die achter het prikkeldraad verzameld waren en omdat ze niet zingen mochten, thans het liedje van de N.S.B. floten “op de hoek van de straat staat een N.S.B.-er enz.” omdat met ons ook de 12 N.S.B.-ers verdwenen, die door deze laatste uiting van minachting door de kameraden ten zeerste verbolgen waren. We marcheerden weer naar de Prüfungsbarak, alwaar ons “klein Gepäck” geheel onderzocht werd. Hier leverden we ons gevangennummer in en ontvingen we ons, destijds ingeleverd geld terug, tevens de kamptoelage. Deze bedroeg eerst voor mij 60 Mark per 10 dagen, later werd echter te Berlijn bepaald, dat de kamptoelage voor alle officieren, ongeacht hun rang, 75 Mark per maand zou bedragen. Ik ontving dus nog 32 Mark. We ontvingen brood en leverpastei voor 2 dagen. Hieruit maakten wij op, dat de reis niet zo voorspoedig zou verlopen als we dachten. Het was gelukkig mooi weer, want tot 21.00 uur lagen we in het gras te wachten op de dingen die komen zouden. Toen werd verzameld, we werden voor de laatste keer toegesproken door de Majoor Bisschoff, ondercommandant. Deze Duitse hoofdofficier hield een zeer merkwaardige speech – hij sprak over de nieuwe orde, de nieuwe geest, de revolutie die door Europa gaat en ons allen een gelukkige toekomst zal bezorgen en zo zei hij woordelijk: “Ob Deutschland den Krieg gewinnt oder verliert, das spielt keine Rolle”. Een beter Europa is in wording. Na ons onder zeer vriendelijke termen goede reis gewenst te hebben, marcheerden we in colonne met 4-en af, admiraals en generaals voorop naar het stationnetje Marzfeld. Eindelijk buiten het prikkeldraad. Wat een heerlijke gewaarwording! Nu eerst zagen we de omgeving van ons kamp, wat was Duitsland weer mooi. Zelfs de kapitein-leugenaar, die ons nu als “kameraad” uitgeleide deed, was weer een vriendelijke mens, die niet meer snauwde maar op lachende wijze ons allerlei grappigs wilde vertellen.

37

Abwehroffizier: officier belast met de contra-spionage.

29

e

e

De trein bestond uit 2 wagons 2 klasse, de overige 3 kl. De wagons waren zeer versleten, vermoedelijk reeds afgekeurde Franse spoorwegrijtuigen, die van binnen reeds afgetakeld waren, zodat er geen gordijntjes, zelfs geen armleuningen aanwezig waren, wat gedurende de lange reis hinderlijk was. De N.S.B.-ers werden in de besten wagon opgeborgen en reisden, onder bescherming van enige Duitse soldaten, geheel afgezonderd, vermoedelijk omdat de totale negering door ons te drukkend voor hen zou zijn. Om 22.00 uur reisden we af naar Nürnberg – eindelijk ging dan de trein naar Holland. In Nürnberg werd ons treintje gekoppeld achter een goederentrein, waarvan enige wagons volgeladen waren met kalveren, die ons het slapen – om 02.00 uur gingen we verder – beletten door het lawaai dat die opeengedrongen beesten maakten. Aankomst in Aschaffenburg op woensdagmorgen 09.00 uur. Onze trein was op een zijrangeerterrein neergezet en bleef daar staan tot 14.00 uur. Hier werd ons soep – heerlijke soep – in een papieren beker verstrekt. We reisden die dag door tot de omgeving van Keulen. Met een grote bocht in het donker om Keulen heen, zodat wij van het bombardement van deze stad niets hebben kunnen zien. Om 21.30 uur stond onze trein weer op een zijterrein en ontvingen wij in de nacht weer uitstekende soep met zwarte koffie. In de trein werd overnacht. Van slapen kon wegens gebrek aan ruimte en comfort niets komen. Er werd wat geknikkebold en als er een begon te mopperen dat alles zo lang duurde - bedenk, dat de meesten zieken waren en sommigen zelfs ernstige patiënten, voor wie elk uur oponthoud een verzoeking was – dan was er wel een kameraad, die de omgeving opmonterde door te wijzen, dat we op weg naar huis waren, waar de aardbeien met slagroom op ons stonden te wachten. Er was slechts één WC zonder stromend water, zeep of handdoek. Deze WC werd tenslotte zo’n stinkend vies hok, dat men zichzelf bepaald overwinnen moest om er gebruik van te maken. Tegen 04.00 uur werden wij weer achter een goederentrein gehaakt en vertrokken – na veel gerangeer en allerlei schokken, die voor vele patiënten funest waren – naar Duisburg-Süd, alwaar we om 07.30 uur arriveerden. Hier werd weer soep verstrekt. De verpleging heeft niets te wensen overgelaten. Sommige particulieren deelden enige sigaretten uit, omdat deze in de mening verkeerden, dat wij Nederlandsche vrijwilligers bestemd voor het oostfront waren. De sigaretten smaakten er niet minder om. Na enige uren – we waren weer weggemoffeld op een zijterrein – ging het eindelijk richting Zevenaar, richting Nederlandse grens. Toen we in de late middag de grens overschreden, overviel ons een gevoel van vreugde. Weer terug in ons eigen land! We bewonderden de mooie weide met de Hollandse koeien, we hoorden ons toeroepen in het Hollands. Nee, Holland kan nooit Duits worden. Het verschil is te groot.

Foto 23: station Arnhem Tegen 20.00 uur liepen we Arnhem binnen en omdat wij daar achter de diesel gehaakt moesten worden, stonden we waarachtig op het perron. Ofschoon onze aankomst geheim gehouden was, had toch spoedig de menigte in de gaten, dat er een trein met Hollandse officieren was binnengelopen.

30

Het werd een geloop, gehol, gejuich. Hopen reizigers verdrongen zich voor onze coupés (wij mochten niet uitstappen, onze deuren moesten gesloten blijven). De raampjes werden opengeschoven en het was spoedig een drukte, of we niets dan goede kennissen ontmoet hadden. Er werd gevraagd naar bekenden, sigaretten werden naar binnen geworpen, koffie werd verstrekt. De reizigers, die boterhammen bij zich hadden, gaven deze aan ons. Dames wierpen allerlei bonnen naar binnen om van de stationsrestauratie te kunnen kopen. 2 kruiers die enige manden kersen vervoerden, geraakten zo buiten zichzelf van aandoening, dat zij pardoes de manden in onze coupés leegschudden. Wat een hartelijkheid, wat een geestdriftige spontane begroeting. Zeg mij nooit meer, dat ons volk koud is, maar zeg mij altijd: Het Nederlandse volk is één zoals nimmer tevoren. In een meer dan opgetogen stemming vlogen wij achter de diesel naar Den Haag. Terwijl wij in Duitsland slechts achter een goederentrein aansukkelden, reden we nu met een geweldige vaart, alsof de machinist ons extra vlug naar ons einddoel wilde brengen. Om 21.30 uur arriveerden we in 38 Den Haag S.S. Een leeg perron, geheel afgezet met politie. Alleen Dr Offerhuus was namens het 39 Nederlandsche Rode Kruis aanwezig, alsmede de Heer Rietveld , de commissaris voor de belangen van onze weermacht. Wij mochten niet uitstappen – een grote teleurstelling, vooral voor de velen, die in Den Haag woonden en wisten, dat hun wederhelften of nabestaanden in de voorste rijen van het publiek, dat buiten de overkapping opeen gegroept was, stond.

Foto 24: station Den Haag Staatsspoor De politieagenten ontpopten zich ook als goede vaderlanders, want deze fungeerden als trait-d’union. Telkens kwamen zij bij onze coupés met de mededeling: “Uw vrouw laat u zeggen, dat ze het allen goedmaken, ze staat op u te wachten”. Het moest nog tot kwart over 12 uur duren – die dikke 2 uren van wachten waren eindeloos, de laatste pesterij! – toen het langs het stille perron klonk: “Die Herrn sind entlassen”. Wij vlogen den trein uit. Ontslagen! Vrij! Is het toch echt waar? Natuurlijk hebben ze ons zo lang in den trein laten zitten, tot zich geen burger meer op straat mocht bevinden en onze “entlassung” dus geen aanleiding tot demonstratie meer kon zijn. Toch heerste op het perron ineens een geweldige drukte. De niet in Den Haag wonende officieren moeten toch onder dak. Verschillende Haagsche dames en heren, die een of meer heren herbergen kunnen, komen naar voren om cliënten te bemachtigen. Mij wordt door een jong meisje een boterham 38

Offerhuus: H.K. Offerhuus (1875-1953), oud officier van gezondheid. Vanaf 1934 lid van het dagelijks bestuur van het Rode Kruis Nederland. 39

Rietveld: L.C. Rietveld (1895-1988), oud militair en gedurende de oorlogsjaren belast met de behartiging van de belangen van de voormalige Nederlands weermacht. Hij was de schakel tussen de krijgsgevangenen en het Duitse bestuur in Nederland.

31

in de hand geduwd. De ernstig zieken worden met ziekenauto’s afgehaald en gaan naar het militair hospitaal. Ook een 50 tal niet zieken kunnen daar overnachten, waarvan graag gebruik wordt gemaakt. En deze hebben het bij de zustertjes uitstekend gehad. “We hebben er gesmuld, aardbeien met room enz. enz.” schreef mij later een van deze gelukkigen. Ikzelf prefereerde een hotel en met nog 8 andere heren wandelden we naar Hotel Terminus, dat op last van den Ortskommandant kamers voor ons beschikbaar moest stellen. Toen ik Terminus binnenstapte en het personeel mij correct en beleefd tegemoet trad, voelde ik weer, dat ik generaal, dat ik mijnheer was. Ik bestelde onmiddellijk een groot glas bier, waarnaar ik al 2 maanden verlangde. De restauratiezaal zat vol Duitse civiele heren, die stevig wijn dronken (het was al over enen). Later bleek mij, dat Terminus geheel voor Duitsers bestemd is en dat al die wijn 40 drinkende en dikke sigaren rokende heren zeer vette baantjes als “Beauftragte ” hadden en met ons geld geen raad wisten. Na een bad genomen te hebben, kroop ik in een echt bed, met echte lakens, met een zacht hoofdkussen. Ik sliep snel in, oververmoeid.

Foto 25: Hotel Terminus in Den Haag De volgenden morgen om 09.00 uur opende ik eerst mijn ogen, moest mij realiseren waar ik was. En ik zuchtte: God zij dank, ik ben vrij. Ik kreeg ofschoon ik geen bonnen had, een stevig ontbijt – verse broodjes met kaas en echte thee. De ober die spoedig in een vertrouwelijk gesprek met mij was, bleek ook een goede vaderlander te zijn. “Dat Duitse gedoe hier, dat zit me tot zover” fluisterde hij, terwijl hij z’n vinger op z’n adamsappel legde. “Maar we krijgen ze wel” en toen draaide hij de laatste nieuwsberichten voor mij af, waaruit bleek, dat in Terminus ook naar de Engelse radio geluisterd wordt. Ik lunchte aan het station. Ook hier gaf mij een kelner voldoende bonnen om te kunnen eten en nog wel ongevraagd. Natuurlijk had ik veel bekijks in de uniform van generaal. In de trein naar Breda bood een onbekende mij een sigaret aan. De conducteur, die mijn kaartje controleerde, fluisterde mij in het oor: “Generaal, ik ben al 50 maar als het straks nodig is, dan ben ik van de partij”. Ik lachte alleen en zei: “In orde, tot ziens”. Eindelijk thuis. Aan het station had iemand gezegd: “Daar heb je generaal 41 Seyffardt!”. Het zou de laatste vernedering voor mij zijn . 40

Beauftragte: Ambtenaar of militair die namens een hogere instantie belast is met de waarneming van bepaalde taken. In Nederland had je o.a. namens Seyss-Inquart de Beauftragte voor Justiz, Verwaltung, Sicherheitswesen enz. 41 Seyffardt: H.A. Seyffardt (1872-1943), gepensioneerd Nederlandse Luitenant-generaal, die zich opwerpt voor het Vrijwilligerslegioen Nederland (Nederlandse vrijwilligers in Duitse dienst). Zij strijden met de Duitsers aan het

32

Foto 26: Lgen H.A. Seyffardt Thuis alles in feeststemming. Niet minder dan 25 bloemstukken en alle in de kleuren oranje of roodwit-blauw prijkten in de suite. Mijn portret als generaal troonde te midden met als achtergrond mijn rood-wit-blauwe vlag van mijn vroegere dienstauto.

Foto 27: vlag dienstauto A.A. van Nijnatten, C-III Legerkorps De gehele dag aanloop van feliciterende mensen, vooral officiersdames, die tevens het laatste nieuws van manlief wensten te horen en voor wie ik speciale boodschappen had medegebracht; waarin toch overal naar voren kwam: “Stuur pakjes, stevige kost, buikvulling”. Goede kennissen brachten mij verse eieren, witte kadetjes, zelf gebakken. Ook van buiten de stad ontving ik naast telegrammen en brieven ook menig postpakketje met stevige kost. Ja, het was wel algemeen bekend, dat het kamp te Neurenberg geen lustoord was. Toen ik goed en wel thuis weer wat op dreef was, bemerkte ik eerst, hoe moe ik was. De kleinste wandeling vermoeide mij, het was dus niet in mijn kleren gaan zitten. Mijn civiele kleding, die ik in Neurenberg tegen mijn uniform had moeten omwisselen, werd mij door het Rode Kruis thuis gestuurd. Alles zat in een papieren zak, zodat bij ontpakken bleek, dat mijn colbert en vooral mijn hoed zo verfomfaaid er uit zag, dat uitstomen met oppersen misschien er nog iets van terecht zou brengen. Dankzij de goede zorgen van mijn huisgenoten zag mijn tuin er schitterend uit. De eerste dagen kon ik uren lang genieten van de verschillende kleuren en geuren en was ik vol bewondering, hoe alles wat oostfront. Door leden van de verzetsgroep CS-6 wordt Seyffardt op 5-2-1943 neergeschoten en overlijdt een dag later aan zijn verwondingen. Seyffardt droeg altijd zijn Nederlandse generaalsuniform en daarom de opmerking die Van Nijnatten te horen krijgt.

33

ik gezaaid en geplant had, in volle schoonheid tot wasdom en bloei gekomen was. De natuur had zich van de oorlogsellende niets aangetrokken. En alles, wat op tafel kwam, smaakte mij even goed. Wat had ik leren waarderen al het overvloedige voedsel, dat Onze Lieve God ons in ons land nog steeds schenkt. Wat smaakten de laatste aardbeien en vooral de als pruimen zo grote kersen, mij uit Limburg toegezonden. Zelfs in een bezet land kan men nog gelukkig zijn! Maar zou dit lang duren? Zou ik mij niet spoedig weer gewend hebben aan het gewone huiselijke leven en mij weer gaan ergeren aan het Duits gedoe op straat, over allerlei onhebbelijkheden, door de mensen zo gaarne en overdreven rondgebazuind, over de krant en de radio ergernissen, die ons achter het prikkeldraad bespaard waren gebleven. Het leven gaat voort. Ik ben nu weer in een andere maalstroom terechtgekomen, die veel woeliger, onrustiger en onzekerder is. Het wordt nu weer een “struggle for life”, zorgen dat de bonnen ook werkelijk levensmiddelen opleveren, zorgen voor de winter, want iedereen is het over eens, dat de aanstaande winter wreed zal zijn als bondgenoot van honger en koude. Maar dat zei men immers ook van de vorigen winter. En ofschoon deze heus niet mals was, zijn we er toch doorgekomen. Daarom “Moed en vertrouwen” zoals op een mij ten geschenke gegeven wandbordje staat.

Foto 28: 3 van de 10 originele dagboeken, periode 1942-1945 Het dagboek van WO II eindigt met: “Ik eindig mijn dagboek met de vurige hoop dat er spoedig betere tijden voor ons arme land zullen aanbreken en dat spoedig bewaarheid moge worden, de wens die ik las op een schutting in Amsterdam: “Bevrijdt ons van onze bevrijders!”.

34

BIJLAGE 1 OPROEP VOOR TWEEDE CONTROLE IN 1942

35

BIJLAGE 2 OPROEP VOOR EERSTE CONTROLE IN 1941

36

BIJLAGE 3 EREWOORDVERKLARING GENM A.A. VAN N IJNATTEN

37

BIJLAGE 4 BEKENDMAKING KRIJGSGEVANGENSCHAP (VOORZIJDE DOCUMENT )

38

BIJLAGE 4 ( ACHTERZIJDE DOCUMENT )

39

BIJLAGE 5 ORGANISATIE NEDERLANDSE OFFICIEREN IN OFLAG XIII B NEURENBERG -L ANGWASSER

40

41

42

43

BIJLAGE 6 T EKENINGEN O FLAG XIII B (DOOR K APITEIN H.W. VAN DULMEN KRUMPELMAN)

44

45

46

47

BIJLAGE 7 BRIEF VAN DOCHTER PIM AAN J ANUS D.D. 15-06-1942

“Lieve vader, zojuist kreeg ik doorgestuurd van Otje – via Mimi en moeder – je brief uit Aken van 26 Mei. Er stond in dat ik die maar moest beschrijven, in de hoop dat het aankwam, al ben je nu dan ook niet meer daar. Misschien wordt het wel doorgestuurd. Hoe gaat het er nu mee? Is de bloeddruk al aan het dalen en kun je daar ook dieet houden? Met ons alles goed hoor! Maak daarover maar geen zorgen. Moeder slaat er zich best doorheen en Joopie zorgt voor de giro, de bonnen enz., daar is ze toch in thuis. Bij Mimi is 6 juni een Adriaantje geboren, van 8 ½ pond. Ze maken het allebei erg goed. Joopie is gaan dopen. Ik was toen toch thuis. Ik ga nu trouwens maar wat meer naar huis toe en werk dan daar maar wat. Het examen begint op te schieten. Ik deed al tentamen Neurologie, wat heel goed ging. Heb je het koffer al gekregen? Ik heb het persoonlijk naar Roermond gebracht en afgegeven. Wat dat betreft was alles in orde. Op moeders verjaardag ga ik ook naar huis en Otje zou ook komen, dan is het niet zo vervelend zonder jou. Maar wie weet hie vlug we weer allemaal samen zijn! Ik moest je veel groeten doen van Otje en Mimi en de anderen. We denken en bidden veel aan en voor je. Goed moed verder. Liefs enz. van Pim. Met oma alles goed.

48

49

BIJLAGE 8 BRIEF J ANUS AAN ECHTGENOTE D.D. 22-06-1942

“Liebe Allen, Ich schreibe Deutsch, weil die Correspondenz dadurch schneller geht. Ich mache es sehr gut, bin voll guter Hoffnung. Mein Blutdruck ist jetzt gut, bin seitdem mein Abreisen noch nicht erkältet gewesen. Brief geschrieben am Pfinksten empfangen, so auch das Koffer mit Dose. Wie steht es bei e Mimi? Ist der kleine Adriaan schon da? Gratuliere 60 Geburtstag meiner liebe Frau – am 18 Juni habe Ich viel gedacht! – weiter Pim mit Tentamen und Leni. Wie geht es mit Oma? Der Geist is hier ausgezeichnet. Ich habe mich ganz an Gottes Willen unterworfen. Ich bin sehr dankbar für die Lebensmittel, Gebetenbuch von Mimi, für das gummikissen, nähgerät (meine Strümpfe habe Ich schon gestopft), Rimso (gestern habe Ich die Wäsche gemacht) u.z.w. im Koffer. Hat Dr. Krijger die Vollmachten abgegeben? Sie haben jetzt frei Medizinbehandlung und frei Heilmittel (Dr ten Cate), weil Ich im Dienste bin. Frage an Wierex cokes für den nächsten Winter. Marchiert jetzt die finanzielle Sache? Sie allen müssen voll guter Mut sein wie Ich. Hoffentlich werden wir bald entlassen. Sie können mich unbegrenzt schreiben und Paketen schicken. Hoffentlich jede Woche 1 Paket. Schicke Nahrungsmittel wie Butter, Jam, Honig, ein wenig Thee, Kaffee, Käse, sigarren, Näscherei, Leberpasta, Zucker, Sardinen, milch, hertgekochte eier, kuchen. Weiter meine Nagelschere, ein Buch (von 30 ct). Informiere, wie schwer Paket?Nicht im Paket Brief oder Briefpapier, rassiermesser, streichhölzer, wohl Inventar. Schreibe direkt, ebenso die Pakete. Viele Küssen und Grüssen. Schreiben Sies o möglich auch in Deutsch. Man, Vater, Grossvater.

50

51

BIJLAGE 9 VERSLAG AANKOMST EN VERBLIJF OFLAG XIII B NEURENBERG -L ANGWASSER (DOOR TERUGGEKEERDE ARTSEN )

52

53

54

55

BIJLAGE 10 N AMENLIJST TERUGGEKEERDE KRIJGSGEVANGENEN 7-7-1942

56

57

58

59

Nr 45: van Nijnatten, A.A.

60

61

62

BIJLAGE 11 VERSLAG VAN DE REIS VAN NEURENBERG TOT S TANISLAU EN DE AANKOMST EN HET VERBLIJF ALDAAR

63

64

65

66

BIJLAGE 12 HULP VAN DE BEVOLKING VAN W ASPIK AAN DE OFFICIEREN IN STANISLAU

67

BIJLAGE 13 N AMENLIJST OFFICIEREN , CADETTEN EN ADELBORSTEN IN OFLAG XIII B NEURENBERG L ANGWASSER naam

tussenvoegsel voorletters kgfnummer rang

Aalbers

H.A.M.

30897

Majoor

Aalders

J.

30031

Off Gezh 2e kl

Aalders

G.B.

30561

Tweede Luitenant

Aalst

van

H.

31187

Eerste Luitenant

Aalst

van

M.

31432

Eerste Luitenant

Aalst

van

J.P.H.

31800

Majoor

Aalzum

van

J.

30696

Kapitein

Aanholt

van

J.M.H.

31446

Kapitein

S.

30431

Cadet Vaandrig

W.P.

30341

Majoor

Ackerstaff

J.

30352

Eerste Luitenant

Adan

A.J.J.

31650

Kapitein

Adank

L.W.C.

30746

Eerste Luitenant

Adriaansen

G.

31445

Kapitein

Adriaansen

H.

31363

Kapitein

F.

31509

Luitenant Kolonel

P.S.

30402

Luitenant ter Zee 2e kl

Abdoel Rachman Abeelen

Aelst

van den

van

Agema Aken

van

J.A.

30435

Cadet Vaandrig

Aken

van

P.Ch.

31303

Majoor

Akkerveeken

M.J.T.K.

31066

Tweede Luitenant

Albarda

G.

30369

Kapitein

Alberda

J.

31030

Eerste Luitenant

Alberdingk

H.A.

32052

Eerste Luitenant

Aler

I.K.

31435

Kapitein

Allard

A.J.M.

30624

Majoor

K.

30204

Kapitein ter Zee

Alma

H.

30642

Tweede Luitenant

Alma

J.H.

31895

Majoor

Aller

van

Alofs

F.

30026

Majoor

Alphen

van

M.W.L.

30456

Kolonel

Altena

van

F.G.

31518

Kapitein

Ameijde

van

M.F.

30501

Tweede Luitenant

H.J.

30497

Eerste Luitenant

Amelink Amstel

van

G.B.

30718

Tweede Luitenant

Andel

van

Ch.

30602

Kapitein

Andel

van

P.H.

31118

Eerste Luitenant

Andela

F.L.

30714

Tweede Luitenant

Andriessen

K.J.L.

31784

Korp Adelborst

Antheunissen

W.

31089

Majoor

Antonissen

J.L.

30863

Tweede Luitenant

68

Apeldoorn

van

J.C.E.

30613

Tweede Luitenant

Apeldoorn

van

J.C.

30666

Majoor

Arends

J.H.

30581

Eerste Luitenant

Arentz

J.G.

31444

Majoor

Arnoldy

L.

30700

Kapitein

Arriëns

W.J.

31857

Tweede Luitenant

Asjes

H.C.

31226

Tweede Luitenant

Augusteijn

A.W.

31883

Tweede Luitenant

Baaij

W.J.K.

30774

Kapitein

A.M.M.

31570

Majoor

J.

31922

Kapitein

Baak

van

Baarschers Baarsel

van

L.A.

31524

Kapitein

Back

de

J.A.

31237

Kapitein Luitenant ter Zee

Backer

J.D.

30961

Kapitein

Baden

M.

31070

Kapitein

Baerends

J.C.L.

30783

Tweede Luitenant

Baijens

M.

31029

Majoor

Bakema

E.

30074

Paardenarts 2e kl

Bakhuis

J.

31645

Majoor

Bakker

W.

30030

Eerste Luitenant

Bakker

M.

30368

Korp Adelborst MSD

Bakker

G.

30362

Off Adm 2e kl

Bakker

S.

31381

Kapitein

Bakker

J.

31443

Majoor

Bakker

W.G.

31506

Kapitein

Bakker Schut

J.

30046

Off Gezh 1e kl

A.W.F.

31832

Tweede Luitenant

Bansema

D.C.

31419

Tweede Luitenant

Barbas

J.S.

30648

Kolonel

Barendregt

J.

30681

Majoor

Baretta

A.

30793

Kapitein

Barkey Wolf

M.

31938

Off Gezh 2e kl

Bartels

J.A.C.

30006

Eerste Luitenant

Bartels

C.H.

30201

Luitenant ter Zee 2e kl

Bartels

P.J.

30657

Kolonel

Barten

K.

31720

Eerste Luitenant

Bartman

J.H.

31523

Kapitein

Baten

R.

31656

Eerste Luitenant

Baurdoux

J.

30779

Kapitein

P.N.

31456

Luitenant Kolonel

Bazuin

M.L.

31143

Luitenant ter Zee 2e kl

Beaumont

J.J.A.

30821

Kapitein

Becht

A.J.W.

31075

Eerste Luitenant

Becht

J.H.

31076

Tweede Luitenant

Becking

W.

30448

Generaal Majoor

Balluseck

Bavel

69

van

van

Bedeaux

Th.M.

30825

Luitenant ter Zee 2e kl

Beek

van den

R.

30721

Tweede Luitenant

Beek

van

C.A.

31480

Majoor

Beek

van

M.M.

32006

Cadet Vaandrig

Beekers

H.

31716

Eerste Luitenant

Beekman

C.

31905

Majoor

Been

H.

31927

Kapitein

Beenhakker

F.

30048

Kapitein

Beijer

J.

30200

Tweede Luitenant

Beijer

B.A.W.

31206

Luitenant ter Zee 1e kl

Beijl

de

W.

31092

Cadet Vaandrig

Beld

van den

Ch.

31967

Eerste Luitenant

Belgraver

H.H.G.

31051

Kapitein

Bellaard

L.

31877

Kapitein

Bellen

H.J.

30127

Kapitein

Belzer

M.

30445

Luitenant Generaal

Bender

W.G.

31906

Majoor

Bennik

J.J.C.C.

31133

Kapitein Luitenant ter Zee

Bensel

ten

F.H.H.M.

31520

Majoor

Bent

van den

J.P.

31674

Tweede Luitenant

Bentinck

Baron

J.A.

30605

Tweede Luitenant

Berenschot

B.W.

30900

Kapitein

Berenschot

G.C.

30566

Kapitein

Berg

v.d.

F.

31369

Eerste Luitenant

Berg

van den

J.G.

30208

Kapitein ter Zee

Berg

van den

T.

30861

Tweede Luitenant

Berg

van den

J.G.

32019

Tweede Luitenant

Berge

van den

J.M.C.

31176

Kapitein

Berge

van den

A.L.

30573

Eerste Luitenant

Berge

van den

J.H.

31758

Kapitein

Bergh

van den

S.J.

30524

Luitenant Kolonel

Bergh

von

C.C.W.

31366

Kapitein

Bergh

van den

G.A.

31173

Eerste Luitenant

Bergh

van den

J.Ch.H.

31866

Luitenant ter Zee 3e kl

Berghuijs

G.

30475

Kolonel

Berghuijs

H.C.

31923

Majoor

Berghuijs

J.G.

31924

Kapitein

Berghuys

N.

31249

Tweede Luitenant

Berghuys

J.D.

31568

Eerste Luitenant

Berkelaar

A.

30837

Cadet Sergeant

Berkhoudt

J.

31652

Eerste Luitenant

Berkhout

W.M.

30559

Eerste Luitenant

Berlage

F.P.

30847

Luitenant ter Zee 3e kl

Bernaert

G.V.M.

30059

Eerste Luitenant

Bernsen

W.J.

31760

Sgt Adelborst

70

Bie

de

J.A.

30578

Cadet Sergeant

Bie

de

J.

31491

Majoor

Bijl

van der

H.

30650

Kolonel

Bijl

W.

31554

Eerste Luitenant

Bijl de Vroe

G.Ch.

30637

Tweede Luitenant

Bijlaard

C.A.

30043

Kapitein

Bijlenga

G.

31553

Kapitein

Bijloo

J.

30583

Eerste Luitenant

Bijlsma

G.J.

30745

Tweede Luitenant

Bijvoet

H.J.P.

30141

Tweede Luitenant

Bik

A.J.E.

31130

Luitenant ter Zee 1e kl

Bilderbeek

J.B.

32010

Cadet Sergeant

Bimmel

D.

30202

Vaandrig

Binnendijk

W.Th.G.A.

30289

Eerste Luitenant

Bischoff van Heemskerck

W.F.K.

30454

Kolonel

Bischoff van Heemskerck

M.R.A.

30476

Luitenant Kolonel

Bisschoff

W.

30245

Majoor

Blaauw

J.

30848

Korp Adelborst MSD

Blanken

D.

30065

Kapitein

Blijdorp

A.A.P.

31630

Tweede Luitenant

A.J.

30754

Tweede Luitenant

E.H.

30824

Eerste Luitenant

F.

31205

Luitenant ter Zee 1e kl

Bloema

K.P.

30618

Tweede Luitenant

Bloema

P.

30802

Majoor

Bloeme

H.S.

31644

Luitenant Kolonel

Bloemen

W.M.J.H.

30960

Kapitein

Blok

J.B.P.

30390

Eerste Luitenant

Blok

Ch.

31767

Kapitein

Blokland

A.

30291

Tweede Luitenant

Blokpoel

W.

31939

Off Gezh 2e kl

Blom

C.

30424

Korp Adelborst Mariniers

Blinde

de

Blindenbach Blink

Blom

van den

A.J.

31306

Majoor

Blom

P.C.L.

31626

Kapitein

Blomjous

C.J.C.J.M.

30984

Cadet Vaandrig

H.

30432

Cadet Sergeant

Blonk

J.A.

30843

Tweede Luitenant

Bodmer

J.S.

30882

Tweede Luitenant

Bodmer

M.H.

30893

Cadet Sergeant

S.

31202

Luitenant ter Zee 1e kl

G.A.

31337

Luitenant ter Zee 1e kl

H.F.H.

30587

Eerste Luitenant

A.K.

30886

Cadet Sergeant

Blommestein

Boeft

van der

van

den

Boegborn Boekhout

van

Boelhouwer Boer

de

J.

30161

Off Gezh 2e kl

Boer

de

M.

30967

Kapitein

71

Boer

de

C.

31953

Off Gezh 1e kl

Boer

de

F.

30278

Tweede Luitenant

Boer

de

D.P.

30356

Off MSD 2e kl

Boer

de

A.W.

30357

Luitenant ter Zee 1e kl KMR

Boer

de

C.P.

30439

Cadet Vaandrig

Boer

de

W.

30759

Kapitein

Boer

de

F.C.

31093

Tweede Luitenant

Boer

de

R.

31535

Kapitein

Boer

den

A.

31538

Kapitein

Boer

de

P.A.S.

31556

Kapitein

Boer

de

B.B.

31744

Tweede Luitenant

Boerma

W.P.

31352

Eerste Luitenant

Boers

F.W.

31174

Kapitein

Boers

Th.J.A.

31572

Kapitein

Boet

L.

30126

Off Gezh 2e kl

Boetzelaer

C.W.L.

31635

Majoor

Bogaerts

Baron van

B.M.

31427

Tweede Luitenant

Bolhuis

H.J.

31691

Korp Adelborst

Bolk

K.J.

30673

Hfd Off MSD 2e kl

Bongertman

H.J.W.

30866

Tweede Luitenant

Bont

de

F.M.B.

30994

Cadet Sergeant

Bont

de

P.J.

31406

Kapitein

Boodt

J.G.

30514

Kapitein

Boogaard

F.

31864

Luitenant ter Zee 3e kl

H.

31515

Kapitein

J.J.

30844

Tweede Luitenant

Boom

J.S.

31627

Kapitein

Boomer

G.H.

31581

Majoor

Boogert Boom

van den

Boon

van der

M.J.

30925

Majoor

Boon

van der

J.W.

31190

Tweede Luitenant

Boon

W.B.

31837

Kapitein

Boost

A.G.M.

30810

Kapitein

Bor

J.A.W.

31764

Kapitein

Borgesius

E.J.

31134

Luitenant ter Zee 1e kl

Bos

J.

31642

Luitenant Kolonel

Bos

H.C.

30440

Cadet Vaandrig

Bos

J.

31024

Kapitein

Bos

A.

31100

Cadet Vaandrig

Bos

H.

31201

Luitenant ter Zee 1e kl

Bos

van den

H.

31649

Kapitein

Bosch

v.d.

D.W.

30001

Kapitein

W.D.

30413

Eerste Luitenant

Bosch Bosch

in den

F.J.L.

30709

Tweede Luitenant

Bosch

van den

B.

30790

Kapitein

Bosch

ten

J.J.D.

31264

Tweede Luitenant

72

Boschma

J.

31878

Vaandrig

Bosman

R.H.

30989

Korp Adelborst

Bosschieter

J.

31622

Tweede Luitenant

Boswijk

W.

30182

Luitenant Kolonel

Botenga

S.

31943

Off Gezh 1e kl

Bottema

J.K.M.

30331

Eerste Luitenant

Botterman

J.

30347

Off Gezh 2e kl

Boudewijn

P.J.

30274

Kapitein

Bouhuys

W.

31663

Kapitein

Bouma

A.

30038

Eerste Luitenant

Bouma

J.

31150

Off Adm 1e kl

Bouman

N.

30755

Tweede Luitenant

Bouman

P.E.

30976

Cadet Sergeant

Boumans

W.J.M.

31717

Tweede Luitenant

Boutmy

A.J.G.

31671

Kapitein

Bouwer

W.

31112

Tweede Luitenant

Bouwer

D.W.

31230

Sgt Adelborst MSD

Bouwman

H.G.M.

31653

Eerste Luitenant

Boven

van

P.

30964

Kapitein

Boven

van

J.A.

30771

Kapitein

Boven

van

C.

30955

Kapitein

L.

31729

Eerste Luitenant

G.A.

31300

Kapitein

Boxman

G.W.

30169

Tweede Luitenant

Braat

B.M.C.

31148

Luitenant ter Zee 2e kl

Brackel

F.J.G.

30633

Tweede Luitenant

Brainich von Brainichfeld

C.H.E.

31215

Luitenant ter Zee 2e kl

Boven Bowier

Jhr.

Brandeler

v.d.

K.J.

30198

Majoor

Brandhof

van den

N.

31359

Eerste Luitenant

Brandjes

K.W.M.

31830

Eerste Luitenant

Brands

C.

31600

Paardenarts 1e kl

Brands

E.

30839

Cadet Vaandrig

Brandt

H.G.

31181

Luitenant ter Zee 2e kl

Brandt

J.M.A.L.

31408

Kapitein

Branger

J.D.

30299

Off Gezh 2e kl

Braun

M.C.

31005

Cadet Sergeant

Breebaart

L.

31979

Off Gezh 2e kl

Breel

P.M.

31498

Kapitein

Breemer

van den

J.

31790

Eerste Luitenant

Breen

van

W.J.A.M.

30337

Tweede Luitenant

Bregman

L.G.

31189

Tweede Luitenant

Breman

K.

31956

Dir Off Gezh 2e kl

Bremer

K.

31207

Off Adm 3e kl

Brender a Brandis

W.J.

31611

Eerste Luitenant

Brethouwer

D.H.G.

31487

Kapitein

73

Breunese

B.D.F.

30615

Tweede Luitenant

Breunesse

J.N.

32038

Majoor

Breure

L.

31071

Tweede Luitenant

Brevet

M.

30923

Luitenant Kolonel

P.J.

31421

Luitenant Kolonel

Briët

J.

31291

Majoor

Brill

C.J.

30115

Eerste Luitenant

Briel

Brink

van den

R.E.

30954

Kapitein

Brinkgreve

van den

M.

30511

Kapitein

Brinkman

B.

30922

Majoor

Broeders

G.

30649

Dir Off Gezh 1e kl

Broekmeijer

M.W.J.M.

30545

Eerste Luitenant

Brongers

B.

30795

Kapitein

Brouwer

J.

30022

Eerste Luitenant

Brouwer

J.E.

31937

Dir Off Gezh 3e kl

Brouwer

H.

31954

Off Gezh 2e kl

Brouwer

D.

30518

Off MSD 1e kl

Brouwer

F.

30630

Tweede Luitenant

Brouwer

W.

31185

Vaandrig

Brouwer

L.E.

31447

Eerste Luitenant

Brouwer

B.C.J.

31920

Kapitein

Brouwer

D.

31925

Majoor

Brouwer

G.A.

32028

Tweede Luitenant

Brouwers

C.W.

30086

Eerste Luitenant

C.Ph.

30231

Kolonel

H.E.

30868

Tweede Luitenant

C.

31834

Kapitein

Brückel Brucken Fock

von

Bruens Brugge

van der

H.

30247

Hfd Off MSD 2e kl

Brugh

van der

J.A.M.

30996

Luitenant ter Zee 1e kl

Bruijn

de

C.Ch.J.

30563

Tweede Luitenant

Bruijn

de

A.P.

30619

Tweede Luitenant

F.

31225

Luitenant ter Zee 2e kl

Bruijn Bruin

de

P.

30763

Eerste Luitenant

Bruin

de

J.G.

31930

Eerste Luitenant

Bruine

de

J.A.

31787

Kapitein

Bruinier

J.L.

31710

Ritmeester

Bruins

A.W.

30210

Cadet Sergeant

Bruins

A.A.

30072

Off MSD 1e kl

Bruins

E.J.

31304

Majoor

Bruins

E.W.J.

31743

Tweede Luitenant

Bruinsma

A.

30312

Off Vlieger 3e kl

Brunet de Rochebrune

W.

30195

Off Gezh 2e kl

F.C.

30632

Tweede Luitenant

J.H.

30740

Kapitein

J.J.M.

31297

Majoor

Bruyn

de

Bruyn Bruyn

de

74

Bruyn

de

P.R.F.C.

31887

Luitenant Kolonel

P.

31911

Kapitein

W.

31278

Kapitein

Budel

R.A.

30428

Cadet Sergeant

Budke

P.H.G.

31721

Eerste Luitenant

A.E.

31825

Eerste Luitenant

Buining

D.

30349

Off Gezh 1e kl

Buiskool

H.A.

30805

Kapitein

Buisman

R.

31940

Off Gezh 2e kl

Buisman

D.J.R.

31250

Tweede Luitenant

Buitenhuis

D.

31647

Tweede Luitenant

Buitink

J.

30215

Off MSD 2e kl

Büller

J.

31604

Majoor

Bultstra

W.J.Ch.

30898

Tweede Luitenant

W.

30017

Tweede Luitenant

E.M.A.

31188

Tweede Luitenant

Ph.J.

30768

Kapitein

A.

30787

Kapitein

W.

31831

Eerste Luitenant

Burlage

W.F.

30375

Tweede Luitenant

Busch Geertsema

J.A.C.

31666

Kapitein

Bussemaker

J.

32030

Luitenant ter Zee 2e kl

Butin Bik

W.

31704

Kapitein

Bruyn Bruyne

Bueno de Mesquita

Buma Haersma

de

de

van

Burcksen Burg

van der

Burgdorffer Burgeler

van

Butter

den

J.

31450

Eerste Luitenant

Buuren

van

G.J.

30335

Kapitein

Buuren

van

J.

31081

Eerste Luitenant

Buurman

H.D.

30663

Luitenant Kolonel

Buzaglo

J.

30303

Off Gezh 2e kl

Buzink

Th.

30747

Cadet Sergeant

Calicher

F.

30883

Cadet Sergeant

Callenbach

B.H.J.

31726

Eerste Luitenant

Callenfels

J.

30293

Luitenant ter Zee 1e kl

Calmeijer

M.R.H.

30966

Kapitein

Cambier

A.C.

30528

Kapitein

Camerling Helmolt

D.A.

31482

Luitenant Kolonel

Cappoolse

K.

31593

Tweede Luitenant

Carol

M.

30237

Kapitein

Carstens

J.H.

31083

Tweede Luitenant

Carstens

N.Th.

32039

Generaal Majoor

Castendijk

R.

31700

Sgt Adelborst

Cate

ten

M.H.G.

30130

Eerste Luitenant

Cate

ten

H.

31972

Dir Off Gezh 3e kl

Cayaux

M.F.

30507

Kapitein

Ceuvel

J.J.

31312

Kapitein

Claasen

A.W.

30682

Majoor

75

Claasen

B.J.

31844

Tweede Luitenant

Claessen

J.

30171

Majoor

A.

30340

Majoor

Cnossen

J.

31582

Tweede Luitenant

Cohen Stuart

G.V.T.

30940

Kapitein

Colenbrander

A.A.U.C.

30405

Eerste Luitenant

Collard

J.

30102

Eerste Luitenant

Cool

H.

30197

Eerste Luitenant

Cool

S.

31862

Kapitein

Coopmans

P.G.A.

31348

Eerste Luitenant

Coppoolse

G.A.

31004

Cadet Sergeant

Corbet

H.N.

30972

Cadet Sergeant

Cornelissen

P.J.

31606

Eerste Luitenant

Cornet

J.W.G.

31438

Kapitein

Cornuit

A.R.N.J.

31738

Tweede Luitenant

Cortenraad

W.J.H.

31474

Cadet Sergeant

Couvée

J.J.H.W.

30601

Eerste Luitenant

Couzy

J.H.

30813

Kapitein

Cramer

J.J.

31434

Tweede Luitenant

Cramwinckel

A.

31292

Luitenant Kolonel

Crefcoeur

J.F.A.

31578

Majoor

Cremer

J.

31984

Apotheker 2e kl

Crena Uiterwijk

J.Ch.C.

31683

Tweede Luitenant

Croiset van Uchelen

H.W.B.

30928

Luitenant Kolonel

Crok

D.

30670

Kapitein

Croockewit

L.

31084

Eerste Luitenant

Crul

F.Th.A.

31353

Eerste Luitenant

H.A.

32061

Tweede Luitenant

Daalmeijer

H.Ch.M.

31665

Tweede Luitenant

Daane Bolier

G.

31861

Luitenant ter Zee 2e kl

H.K.

31159

Korp Adelborst

A.J.

30416

Eerste Luitenant

Clifford Kock van Breugel

Daalen

Daas

Jhr.

van

den

Dalhuysen Dalmijn

L.F.W.

31424

Tweede Luitenant

Dam

van

S.J.

30275

Dir Off Gezh 1e kl

Dam

van

S.

30285

Off Gezh 1e kl

Dam

van

N.J.J.

31537

Eerste Luitenant

Daniels

J.

30678

Kapitein

d'Arnoud van Boeckholtz

E.

30151

Cadet Sergeant

Dassen

Ch.R.

31561

Eerste Luitenant

Deelder

Th.

31147

Off Adm 1e kl

Defize

L.J.M.

31574

Kapitein

Dekker

P.C.

31654

Majoor

Dekker

C.P.

31686

Cadet Sergeant

Deknatel

J.

30365

Eerste Luitenant

Derks

H.J.M.

31548

Eerste Luitenant

76

Diekmann

J.M.

31269

Kapitein

Dieleman

J.

30699

Kapitein

Diemont

Ch.

30410

Tweede Luitenant

Diepenbrugge

van

J.J.

30920

Luitenant Kolonel

Diepenbrugge

van

J.Ph.

31619

Tweede Luitenant

H.W.G.R.

30125

Majoor

Dietz Dijk

van

W.

30057

Eerste Luitenant

Dijk

van

K.J.

31966

Off Gezh 2e kl

Dijk

van

G.H.C.

30526

Kapitein

Dijk

van

D.

30993

Korp Adelborst

Dijk

van

G.J.

31391

Eerste Luitenant

Dijkhuizen

R.E.

31823

Tweede Luitenant

Dijkman

H.M.

30634

Tweede Luitenant

Dijkstra

L.C.

30062

Eerste Luitenant

Dijkstra

G.

31317

Kapitein

Dijxhoorn

A.C.

31614

Tweede Luitenant

Dingemanse

P.

30491

Luitenant Kolonel

Dinter

van

W.B.C.

31819

Tweede Luitenant

Dishoeck

van

A.E.

31858

Eerste Luitenant

Ditzhuyzen

van

F.G.

31401

Eerste Luitenant

Dodeweerd

van

J.J.

31373

Off MSD 2e kl

E.J.

31199

Off MSD 2e kl

G.

30661

Dir Off Gezh 2e kl

J.F.

30052

Kapitein

Doedens Doesschate

ten

Dohna Dok

J.A.

31219

Eerste Luitenant

Dollekamp

van

H.

30054

Tweede Luitenant

Domisse

J.

31564

Kapitein

Dommelen

van

C.M.J.

31803

Kapitein

Dongen

van

C.

32005

Kapitein

Donker

G.W.F.

31527

Eerste Luitenant

Donkersloot

G.Th.A.

31343

Tweede Luitenant

C.W.

30176

Kolonel

Doorman

W.

30377

Majoor

Doorman

L.A.C.M.

30449

Schout bij Nacht

Dooden

van

Doorn

van

J.

31168

Kapitein

Doorn

van

E.

30730

Tweede Luitenant

Doornbos

J.L.

31251

Kapitein

Doornebal

P.J.

31547

Eerste Luitenant

Dorhout Mees

P.F.

30408

Eerste Luitenant

J.

30351

Eerste Luitenant

Dornickx

Ch.

31941

Dir Off Gezh 3e kl

Dorresteijn

S.

30846

Off MSD 3e kl

P.F.

31396

Kapitein

H.L.

30703

Tweede Luitenant

W.

31833

Kapitein

Dormolen

Dorst

van

van

Dorst Dort

77

van

Drent

van

Drewes

J.H.

31476

Cadet Vaandrig

B.F.

30277

Eerste Luitenant

Driel

van

P.J.

30211

Hfd Off Gezh 1e kl

Driem

van

G.A.

32042

Kapitein

Driest

van

P.A.

31880

Paardenarts 1e kl

Driesum

van

D.J.

30344

Off Gezh 2e kl

Drift

van der

J.M.N.

31298

Majoor

Drift

van der

L.A.J.

31552

Kapitein

Drijfhout van Hooff

A.

30775

Luitenant Kolonel

Drijver

P.J.

31152

Off MSD 1e kl

Dronkers

Ch.

30744

Eerste Luitenant

Drossaerts

A.F.J.M.

31885

Luitenant Kolonel

Droste

J.H.

30525

Majoor

Drukker

L.V.M.E.

30273

Kapitein

Dubois

J.J.W.A.

31449

Eerste Luitenant

Dudok van Heel

A.

30011

Tweede Luitenant

Duhoux

H.K.

30804

Kapitein

P.W.

31607

Eerste Luitenant

E.E.T.

30608

Kapitein

Duin

van

Dulfer Dulm

van

M.H.

31182

Luitenant ter Zee 2e kl

Dulmen Krumpelman

van

H.W.

30037

Kapitein

Dun

van

F.H.W.C.J.

31157

Kapitein

Dürst Britt

H.J.J.W.

31916

Majoor

Dürst Britt

F.G.

32040

Majoor

Duyne

W.J.P.

30183

Kapitein

Duyne

Ch.W.

31903

Majoor

Duyverman

S.D.

31153

Off Adm 2e kl

Dwars

J.

30656

Kolonel

J.B.A.F.

31573

Ritmeester

Eggink

J.W.H.

30396

Tweede Luitenant

Egter van Wissekerke

A.J.F.M.

31669

Eerste Luitenant

Ehbel

A.

30313

Off Vlieger 3e kl

Eekelen

Eimeren

van

C.J.W.

30332

Cadet Vaandrig

Eisma

J.J.

31459

Tweede Luitenant

Ekkart

C.

30796

Kapitein

Eland

A.C.

30952

Ritmeester

Eldermans

C.

30168

Majoor

D.L.

30071

Luitenant ter Zee 2e kl

Ellens

H.D.J.

30016

Kapitein

Ellerbroek

H.

31829

Eerste Luitenant

J.

30857

Tweede Luitenant

E.P.W.

30379

Tweede Luitenant

Elk

Elsen

van

van

van

Elstak Embden

van

L.Th.F.J.S.

31804

Kapitein

Embden Andres

van

J.

31711

Majoor

Empel

van

C.

32002

Cadet Vaandrig

78

Engelbrecht

W.P.K.

31367

Kapitein

Engelbronner

d'

J.C.

30294

Luitenant ter Zee 1e kl

Engelenburg

van

W.

31372

Tweede Luitenant

Engelenburg

van

J.

31407

Kapitein

Engelman

J.C.

30392

Tweede Luitenant

Engels

Ch.

30850

Korp Adelborst MSD

Engers

I.

30664

Luitenant Kolonel

Ennen

H.J.

30028

Kapitein

Enter

P.J.

31888

Majoor

Enthoven

W.

31322

Kapitein

Epen

van

J.

30286

Off Gezh 1e kl

Epen

van

G.D.

31542

Eerste Luitenant

Erkel

van

W.

30556

Eerste Luitenant

Erp

van

J.C.C.

30123

Kapitein

C.

30258

Majoor

Erpenbeek de Wolff Es

van

A.

31458

Luitenant ter Zee 2e kl

Esch

van

P.F.H.

31245

Tweede Luitenant

Essen

van

G.

30133

Eerste Luitenant

Eterman

A.

30733

Kapitein

Evenwel

K.J.

31901

Luitenant Kolonel

H.G.

31094

Luitenant Kolonel

Evers

P.

30801

Kapitein

Evers

H.B.

30606

Tweede Luitenant

Everts

N.

30486

Kapitein

Everdingen

Eyle

van

J.J.

31942

Eerste Luitenant

Ezerman

L.

30519

Majoor

Fabius

G.

30005

Eerste Luitenant

Fabius

H.A.C.

30646

Luitenant Generaal

Fabius

G.

32032

Luitenant Kolonel

H.

31983

Eerste Luitenant

Feenstra

W.A.

31115

Cadet Sergeant

Feij

G.M.

30236

Hfd Off MSD 2e kl

Feist

K.G.A.

30013

Ritmeester

Feith

M.P.

30002

Eerste Luitenant

Feitsma

W.A.

31532

Eerste Luitenant

Felix

A.P.C.H.

31425

Tweede Luitenant

Fens

J.J.

31338

Kapitein

Feuilletau de Bruyn

G.E.

30975

Cadet Sergeant

Fèbre

van

le

Fevre de Montigny

Le

G.J.

30939

Kapitein

Fevre de Montigny

Le

L.

31404

Kapitein

Feyter

de

W.K.

31318

Kapitein

Fiavez

A.H.J.L.

30625

Kapitein

Fikenscher

G.P.N.

30968

Kapitein

Filarski

H.W.

30713

Tweede Luitenant

Flameling

M.

30329

Sgt Adelborst MSD

79

Flink

J.

30083

Eerste Luitenant

Flohil

J.

30319

Luitenant ter Zee 3e kl

Floor

A.

30249

Majoor

Florentinus

L.R.

30899

Cadet Sergeant

Fluitsma

F.A.

31452

Eerste Luitenant

Focquin de Grave

F.L.M.

30589

Eerste Luitenant

Fokkinga

F.

30447

Kolonel

Fontein

F.A.A.

30816

Cadet Sergeant

Forbes Wels

P.

30692

Kapitein

Fortanier

P.G.A.

31496

Majoor

Franken

D.B.

30238

Off Adm 1e kl

Franken

J.

30838

Cadet Vaandrig

Franssen

H.A.

31993

Tweede Luitenant

Fraser

J.C.H.

31522

Kapitein

Frederiks

H.A.P.

30376

Tweede Luitenant

Fremery

H.

31472

Eerste Luitenant

Frenkel

A.M.

30521

Dir Apotheker 3e kl

Frenks

A.K.

30905

Cadet Sergeant

H.

30165

Kolonel

Frijdal

J.H.

31197

Off MSD 3e kl

Frijlink

G.D.

30691

Kapitein

Friskus

E.

30095

Tweede Luitenant

E.

31102

Cadet Vaandrig

Gaillard

W.

31794

Majoor

Gaillard

P.J.

31121

Luitenant Kolonel

Gaillard

J.

31242

Cadet Sergeant

Freytag Drabbe

Fuhr

de

von

van der

Galen

van

A.

31477

Cadet Vaandrig

Gasselt

van

P.L.A.

31426

Tweede Luitenant

Gastel

van

L.M.

30306

Eerste Luitenant

Gautier

H.C.

30572

Eerste Luitenant

Gazenbeek

L.

32035

Paardenarts 1e kl

A.J.

30395

Tweede Luitenant

Geel

G.A.

31798

Majoor

Geensen

J.A.

30627

Kapitein

Geerligs

H.

30148

Cadet Sergeant

Geist

P.

30032

Kapitein

Gelderblom

J.C.

31975

Eerste Luitenant

Gelderman

G.J.W.

31513

Kapitein

Gelderman

A.C.

31618

Eerste Luitenant

Gee

de

Geldorp

van

G.J.H.

31514

Kapitein

Gent

van

E.H.C.

31497

Luitenant Kolonel

Gerding

R.S.Tj.

30884

Tweede Luitenant

Gerlach

W.

30785

Majoor

Gerritsen

G.M.

31325

Kapitein

Gerritsen

J.

31805

Kapitein

80

Gerth van Wijk

K.D.

30765

Eerste Luitenant

Gestel

van

H.P.L.

32018

Kapitein

Geus

de

J.

31074

Tweede Luitenant

Geus

P.C.

31639

Kapitein

Geuze

E.C.W.A.

30778

Majoor

Geuze

A.A.

30931

Cadet Sergeant

Gevaers

Jhr.

W.

31160

Majoor

Giessen

van

J.H.

30339

Kapitein

Giessen

van der

H.J.

31978

Off Gezh 2e kl

Giessen

van

H.J.G.

30780

Off Adm 1e kl

Giessen

van der

P.J.

31546

Eerste Luitenant

Gijn

van

P.J.

31129

Kapitein Mariniers

Gilde

de

J.G.P.

30550

Eerste Luitenant

Gilst

van

A.

31882

Eerste Luitenant

J.A.

30170

Eerste Luitenant

B.

30832

Cadet Sergeant

P.

30537

Kapitein

J.G.

30706

Eerste Luitenant

Glerum

A.J.

31394

Kapitein

Goedewaagen

J.M.A.

30272

Majoor

Goedhart

P.A.

31530

Kapitein

A.

30023

Majoor

J.N.

31909

Off MSD 1e kl

Gimbel Ginkel

van

Gips Glas

Goes

van der

Jhr. Van

Gons Gool

van

A.F.J.M.

30595

Kapitein

Goorbergh

van den

W.M.

31011

Cadet Sergeant

Goossens

J.W.

31195

Off Adm 1e kl

Goossens

P.Th.A.

30935

Kapitein

Gooszen

J.

31702

Korp Adelborst

Gordijn

H.

31933

Luitenant Kolonel

Gordt Dillie

la

P.J.

30506

Kapitein

Gorter

de

M.J.A.

30218

Luitenant ter Zee 2e kl

Gorter

H.

31131

Off MSD 1e kl

Gortmans

A.P.R.

30437

Tweede Luitenant

Gottschal

C.

31707

Kapitein

Goulmy

Th.V.G.

30622

Tweede Luitenant

Goulmy

A.V.M.J.M.

31521

Luitenant Kolonel

Gout

W.H.C.

30686

Eerste Luitenant

Govers

J.

30515

Majoor

Govers

A.

31577

Majoor

Graaf

van der

G.

30315

Off MSD 3e kl

Graaf

van de

J.P.

30567

Eerste Luitenant

Graaff

de

W.H.C.

30193

Luitenant ter Zee 1e kl KMR

Graaff

de

H.H.A.

30558

Kapitein

Gratama

K.

30422

Tweede Luitenant

Greidanus

G.

31280

Luitenant Kolonel

81

Greter

J.

31871

Kapitein

Griep

P.J.

30999

Korp Adelborst

Griethuysen

van

B.M.P.

30947

Kapitein

Grijp

van der

H.J.

32024

Tweede Luitenant

Grinten

van der

W.H.C.

30591

Eerste Luitenant

Grivel

R.

31019

Cadet Vaandrig

Groen

A.

30965

Kapitein

Groen(e)wegen

F.

30120

Kapitein

Groenendijk

J.F.

30833

Cadet Vaandrig

Groeneveld

F.

30831

Cadet Vaandrig

Grondelle

van

M.C.

31154

Luitenant ter Zee 1e kl

Gronden

van der

O.

31227

Sgt Adelborst

S.

30353

Off Adm 2e kl

W.A.

30483

Luitenant Kolonel

G.

30782

Cadet Sergeant

Groot Groot

de

Groot Groot

C.

31193

Tweede Luitenant

Groot

A.J.M.

31679

Eerste Luitenant

Groote

M.

30044

Kapitein

Grosjean

Ch.C.

30929

Luitenant Kolonel

Grosjean

J.P.

31638

Majoor

Grote

J.

31440

Kapitein

Gruppelaar

J.J.

31775

Eerste Luitenant

Grutzmacher

E.

30978

Cadet Sergeant

A.J.M.

31499

Kapitein

Gulick

de

van

Gunning

J.H.

31873

Tweede Luitenant

Haaf

ten

A.

31934

Off Gezh 1e kl

Haalen

van

J.J.

31843

Kapitein

Haan

de

C.E.W.

30268

Kapitein

Haan

de

E.

31418

Luitenant Kolonel

W.C.T.

30736

Majoor

P.C.H.M.

30902

Cadet Sergeant

Haasdonk

M.J.

30829

Eerste Luitenant

Haase

J.L.A.

30852

Eerste Luitenant

Hackstroh

W.F.A.

30453

Generaal Majoor

Haex

J.C.E.

31875

Eerste Luitenant

Hafkemeyer

C.F.J.W.

31541

Eerste Luitenant

Hagdorn

H.J.H.

31224

Luitenant ter Zee 2e kl

H.J.

30058

Eerste Luitenant

Hagen

H.F.O.

31390

Tweede Luitenant

Hagen

G.J.H.

31586

Tweede Luitenant

Hagens

H.G.

30380

Eerste Luitenant

Hakbijl

M.H.F.

31730

Eerste Luitenant

C.M.

31756

Majoor

W.W.B.

31631

Majoor

W.

30283

Tweede Luitenant

Haarman Haas

Hage

Hal

de

van der

van

Halbertsma Halen

van

82

Ham

Q.J.

31161

Eerste Luitenant

J.A.C.

31705

Korp Adelborst MSD

Hamel

C.J.L.

32054

Eerste Luitenant Mariniers

Hamilton

J.C.

31634

Off MSD 1e kl

Hamilton of Silvertonhill

J.W.H.

30479

Luitenant Kolonel

Hamm

J.

31485

Majoor

Hammer

J.F.

30029

Kapitein

Harberts

J.

30451

Generaal Majoor

Hardeman

J.

31689

Eerste Luitenant

Hardeman

J.H.A.

31688

Eerste Luitenant

Hardenberg

A.

30228

Kapitein

Hardenberg

G.

31531

Kapitein

Haring

J.P.

31961

Off Gezh 2e kl

Harteveld

C.

30378

Tweede Luitenant

Hartmans

Ch.A.

30488

Luitenant Kolonel

Ham

Hartog

ten

B.J.C.

31346

Off Gezh 2e kl

Harts

J.S.

31442

Majoor

Hasselman

Ch.C.

31989

Kapitein

Hasselman

B.R.P.F.

32037

Kapitein

Hattink

J.D.

31324

Kapitein

H.C.

31986

Off Gezh 2e kl

Haupt

E.H.C.

31678

Tweede Luitenant

Havelaar

J.A.

30901

Tweede Luitenant

Havelaar

M.

30904

Tweede Luitenant

Haytink

H.A.

30769

Kapitein

Hazebroek

W.

31860

Luitenant ter Zee 1e kl KMR

G.P.

31808

Majoor

H.W.

30305

Tweede Luitenant

Hattum

Hecking Colenbrander

den

van

van

Heckman(n) Heeckeren van Brandsenbur

Baron van

R.A.

30409

Eerste Luitenant

Heeckeren van Brandsenbur

Baron van

A.C.C.W.L.

30529

Kapitein

Heem

van der

W.

31248

Tweede Luitenant

J.

31204

Kapitein

Heemskerk Heer

W.

30913

Tweede Luitenant

Heer

de

H.C.

31267

Eerste Luitenant

Heer

de

H.P.

31799

Majoor

Heerde

van

E.H.

30688

Eerste Luitenant

Heerde

van

A.Th.A.M.

31723

Eerste Luitenant

Heeris

F.J.

30450

Schout bij Nacht

Heerma van Voss

C.S.

31855

Kapitein

Heffener

H.

30542

Tweede Luitenant

Heffener

J.

31282

Majoor

Heida

H.

30039

Kapitein

Heide

van der

P.

31850

Kapitein

Heiden

van der

Th.M.

31058

Tweede Luitenant

J.D.

30607

Tweede Luitenant

Heijbroek

83

Heijder

A.

30986

Cadet Sergeant

J.A.

31106

Tweede Luitenant

P.

31902

Eerste Luitenant

F.A.

30645

Kolonel

Heilbron

W.

30324

Korp Adelborst

Heimel

J.

31080

Eerste Luitenant

Heins

J.Th.

30462

Kolonel

Heins

H.

30907

Eerste Luitenant

Helle

J.

31065

Tweede Luitenant

Heller

J.

30728

Tweede Luitenant

Helmer

R.

30643

Kapitein

Heijl

van

Heijse Heijst

van

Hemert

van

J.G.

31218

Off MSD 2e kl

Hemsbergen

van

G.J.P.N.

31591

Eerste Luitenant

Hendriks

L.

30655

Hfd Off Gezh 1e kl

Hendriks

D.T.

31661

Kapitein

L.M.H.

30803

Kapitein

J.W.G.

30205

Kapitein ter Zee

G.

31889

Luitenant Kolonel

W.F.

31113

Eerste Luitenant

Henninck

W.F.

31272

Luitenant Kolonel

Heres

P.J.

31484

Majoor

Herman

M.H.C.

31275

Majoor

Hernaus

K.C.

30430

Cadet Vaandrig

Hendriksz Hengel

van

Hengeveld Hengst

den

Hertog

den

A.

30789

Majoor

Hertum

van

W.J.M.

31114

Eerste Luitenant

Herwaarden

van

E.

31062

Tweede Luitenant

Hesse

N.C.W.

31848

Paardenarts 2e kl

Hesselink

L.F.W.

31507

Off Vlieger 1e kl

Hetterschij

D.

31493

Kapitein Luitenant ter Zee

Heuff

A.D.

31990

Kapitein

Heuvel

v.d.

A.

31602

Majoor

Heuvel

van den

A.F.

30841

Off MSD 3e kl

Heuvelen

van

J.

30629

Eerste Luitenant

Heuven

Dr. Van

J.C.

30811

Kapitein

Heux

Le

G.W.

30677

Luitenant Kolonel

Heux

le

J.

31262

Tweede Luitenant

Heyden

Jhr. Von

H.I.B.Th.

31625

Kapitein

Heymans

W.P.J.A.

31567

Kapitein

Heynen

C.F.

31748

Kapitein

O.

31945

Kapitein

Higly

G.L.M.H.

30469

Kolonel

Hillinga

G.J.H.E.

30181

Kapitein

Hiel

van der

Hilten

van

D.A.

30924

Luitenant Kolonel

Hingh

de

J.P.

31031

Kapitein

Hinte

van

W.

30748

Kapitein

84

Hoek

van

H.C.

30346

Off Gezh 1e kl

Hoek

van de

W.W.

30503

Tweede Luitenant

Hoek

van den

W.

30921

Luitenant Kolonel

G.J.

31867

Off Vlieger 3e kl

J.A.L.

30609

Tweede Luitenant

Hoevenaars

H.

31682

Kapitein

Hofs

J.

31052

Kapitein

Hofstede

R.

31668

Eerste Luitenant

Hoftijzer

H.

31345

Tweede Luitenant

Hogendoorn

J.H.

30350

Eerste Luitenant

Hogerland

C.J.

31753

Kapitein

Hoitzing

J.

30415

Kapitein

Holle

E.E.

31253

Kapitein

Hollenbach

H.

30851

Off MSD 3e kl

Hollertt

C.L.

31279

Luitenant Kolonel

Hollertt

J.L.

31796

Eerste Luitenant

Holscher

R.J.

30264

Kapitein

Holsheimer

H.P.A.M.

31238

Cadet Sergeant

Holsheimer

J.G.H.

31536

Paardenarts 2e kl

Holterman

J.W.

31175

Off MSD 1e kl

R.A.

30600

Kapitein

Holtrust

J.

31327

Kapitein

Holtzer

F.D.J.

30512

Majoor

Hoes Hoeufft

Holthoon

Jhr.

van

Honore Naber

l'

S.A.

31792

Luitenant ter Zee 1e kl

Hoof

van

M.P.

31549

Eerste Luitenant

Hooft Graafland

Ch.

31621

Eerste Luitenant

Hooftman

J.

30640

Tweede Luitenant

Hoog

W.H.C.

30477

Kapitein ter Zee

Hoog

de

J.A.M.J.

31874

Kapitein

Hoogenband

van den

J.C.

31241

Cadet Sergeant

Hoogenboom

A.H.

30553

Tweede Luitenant

Hoogendoorn

R.W.

31868

Tweede Luitenant

Hoogers

Ch.

31287

Majoor

Hoogkamer

A.

31132

Off MSD 1e kl

Hoogterp

S.H.

30568

Eerste Luitenant

Hoogvliet

P.L.A.C.

31719

Eerste Luitenant

Hoolboom

W.M.

32060

Cadet Vaandrig

Hoop

van der

A.B.W.

31108

Eerste Luitenant

Hoorn

van den

J.

31950

Off Gezh 2e kl

Hoorn

van

P.

31107

Tweede Luitenant

Hoorn

van

N.

31120

Kapitein

Hoorn

van den

B.B.

31771

Tweede Luitenant

Hootegem

van

E.J.C.

30598

Eerste Luitenant

Hootsen

W.J.

30354

Luitenant ter Zee 1e kl

Hooykaas

J.

30443

Vice Admiraal

85

Horn

H.G.

30750

Kapitein

Horning

L.C.R.

30288

Off Adm 2e kl

Hornix

H.J.L.

31347

Kapitein

Hornix

M.P.H.

31428

Eerste Luitenant

Horssen

van

J.A.J.

31271

Kapitein

Horst

van der

J.

31045

Kapitein

Hosson

de

B.F.G.

30078

Kapitein

Houben

G.M.M.

30973

Cadet Sergeant

Hout

van der

A.G.

31876

Majoor

Houte

van

A.

30777

Hfd Off Adm 2e kl

Houte

van

A.

31770

Tweede Luitenant

Houtkamp

J.J.

31060

Tweede Luitenant

Houtman

A.C.

31780

Majoor

Houtzagers

P.J.

31676

Vaandrig

J.

31557

Kapitein

J.W.

30184

Off Gezh 2e kl

W.P.H.M.

31448

Tweede Luitenant

Hoytema van Konijnenburg

J.

31321

Kapitein

Hubert van Bleyenburgh

J.R.

31073

Tweede Luitenant

Huberts

P.Th.J.

31402

Majoor

Hubregtse

H.J.

30214

Kapitein

Huisinga

J.

30117

Eerste Luitenant

Huisken

H.

30616

Tweede Luitenant

Huisman

G.Th.

31002

Cadet Vaandrig

D.

31326

Kapitein

T.

31788

Eerste Luitenant

H.J.

31560

Tweede Luitenant

Houweninge

van

Hoxel Hoytema

van

Huiting Huizen

van

Huizinga Hulst

van der

J.G.J.

30717

Eerste Luitenant

Hulst

van

L.

30510

Majoor

Hulst

van de

J.

31699

Korp Adelborst MSD

Hulst

van

W.

32000

Kapitein

Hulzebos

W.

31061

Tweede Luitenant

Hussem

J.

31739

Eerste Luitenant

Huurman

A.J.

32001

Tweede Luitenant

Hylkema

A.

30177

Kapitein

Idsinga

D.

31641

Majoor

IJdo

H.B.

31039

Eerste Luitenant

IJsselstein

G.

31430

Tweede Luitenant

Ilgen

H.A.

31015

Cadet Sergeant

Immink

G.F.

30671

Ritmeester

O.

30484

Kapitein Luitenant ter Zee

C.

30467

Kolonel

Isbrücker

H.

31169

Luitenant ter Zee 1e kl

Israel

J.F.H.

30464

Kolonel

Iwes

C.

30250

Majoor

Immink Iongh

de

86

Jacquot

Th.J.

30505

Majoor

Jager

P.

31453

Eerste Luitenant

Jager

J.H.

32014

Kapitein

Jäger

A.J.W.

30079

Kapitein

Jambroes

L.

30345

Off Gezh 2e kl

Jannes

J.L.

30080

Eerste Luitenant

Jans

E.

30429

Cadet Vaandrig

Jansen

B.

30003

Eerste Luitenant

Jansen

F.

30658

Kolonel

Jansen

C.

31127

Off Adm 1e kl

Jansen

C.

31706

Kapitein

Janssen

C.

30162

Off Gezh 2e kl

Janssen

H.A.M.E.

31795

Majoor

Janssen

A.

31565

Kapitein

Janssen

A.B.H.

32031

Eerste Luitenant

Janssens

O.V.G.M.

31311

Kapitein

Janssens

H.H.

31354

Eerste Luitenant

Janssens

P.J.F.

31869

Kapitein

Jellema

F.J.A.

31014

Cadet Sergeant

Jenny

R.J.

30872

Cadet Sergeant

Jetten

H.H.

30336

Eerste Luitenant

Jobse

J.C.W.

31233

Off Adm 1e kl

Jolles

H.

30164

Schout bij Nacht

Jong

de

W.B.

30256

Kapitein

Jong

de

S.J.L.

30502

Tweede Luitenant

Jong

de

M.

30644

Kolonel

Jong

de

G.O.W.

30997

Cadet Vaandrig

Jong

de

F.S.

31006

Cadet Sergeant

Jong

de

D.B.

31162

Eerste Luitenant

Jong

de

H.

32045

Kapitein

Jonge

de

G.

30702

Kapitein

C.L.

30828

Eerste Luitenant

J.F.

30143

Korp Adelborst Adm

J.B.

30969

Luitenant Kolonel

Jongkamp

E.H.C.

31681

Tweede Luitenant

Jongkees

J.

31232

Sgt Adelborst

Jonker

B.

31276

Kapitein

Jonker

J.

31277

Kapitein

Jonker

E.J.

31374

Eerste Luitenant

Jonkers

J.

30530

Kapitein

Jurling

W.J.G.

30532

Kapitein

Jurrissen

J.

30261

Kapitein

Jurrjens

J.C.

31223

Luitenant ter Zee 2e kl

Kaasjager

H.A.J.C.

31670

Majoor

Kalkman

J.W.

31286

Majoor

Jongenburger Jongepier Jongh

87

de

Kaltofen

W.

31974

Off Gezh 2e kl

Kam

van der

J.H.

31747

Tweede Luitenant

Kam

van der

H.J.

31751

Tweede Luitenant

Kamerling

C.D.

31037

Kapitein

Kamerling

F.H.

31662

Kapitein

Kamevaar

H.S.J.

31377

Kapitein

Kamm

P.F.

31294

Majoor

L.M.

30590

Kapitein

C.

31695

Cadet Sergeant

Kampenhout

K.F.

31849

Eerste Luitenant

Kamphorst

E.

30758

Eerste Luitenant

Kanaar

N.

30128

Eerste Luitenant

Kannemans

Ch.C.

31736

Kapitein

Karsen(s)

H.

30862

Tweede Luitenant

Kasten

W.

30631

Tweede Luitenant

Kaub

O.

30406

Kapitein

Kauts

P.M.

30687

Eerste Luitenant

Kegge

L.

31826

Majoor

Keja

G.W.

30423

Tweede Luitenant

Kempees

J.B.

30400

Off Adm 2e kl

Kempers

Th.

31957

Dir Off Gezh 3e kl

Kempers

J.Th.R.

31158

Korp Adelborst

Kengen

E.V.

31865

Kapitein

Keppel Hesselink

H.

31675

Luitenant Kolonel

Kerkhoff

A.

30251

Majoor

Kerling

G.Ch.

31926

Kapitein

Kersjes

J.F.A.

30694

Eerste Luitenant

J.F.

31042

Kapitein

Kervink

C.

32056

Tweede Luitenant

Kessels

H.H.

32004

Tweede Luitenant

M.G.

30937

Majoor

Kesting

H.

31001

Cadet Vaandrig

Ketting

G.D.

30604

Kapitein

Keuchenius

J.J.A.

31846

Kapitein Mariniers

Keukens

L.J.

30418

Off MSD 2e kl

J.J.

30492

Kapitein

Keyser

H.A.

30069

Off Adm 2e kl

Kiewit

C.Ch.J.

31109

Tweede Luitenant

Kimmel

B.J.

31838

Off MSD 1e kl

G.H.A.

30941

Kapitein

Kirschbaum

Ch.R.

30308

Korp Adelborst MSD

Kirschbaum

K.R.

30309

Korp Adelborst MSD

Kist

F.J.A.

31135

Luitenant ter Zee 1e kl

Klaassen

M.J.C.

31128

Off Adm 1e kl

Klap

J.

31096

Cadet Vaandrig

Kamp Kampen

Kervel

Kesteren

Keulen

Kinschot

van

van

van

van

Jhr.

88

Klaver

J.

31099

Korp Adelborst

Klaveren

van

L.M.J.F.

30241

Kapitein

Klaveren

van

J.

30814

Cadet Sergeant

Klay

W.G.

30998

Cadet Sergeant

Kleinendorst

A.

32049

Eerste Luitenant

F.A.J.

30522

Majoor

Klerk de Reus

R.F.

31773

Eerste Luitenant

Kleyn

H.C.A.

30297

Eerste Luitenant

Klingen

J.H.

30647

Hfd Off MSD 1e kl

Klinkhamer

J.M.

31437

Kapitein

Kloeg

G.A.P.

30705

Eerste Luitenant

Kloeke

A.

30223

Majoor

S.

31735

Kapitein

Klomp

B.

30131

Kapitein

Klooster

H.

30101

Tweede Luitenant

Kloppenburg

H.C.

30538

Majoor

Kloppenburg

W.

31617

Eerste Luitenant

Klosters

J.A.

31423

Tweede Luitenant

Kluit

D.S.

31894

Luitenant Kolonel

Knaake

J.F.

30318

Off MSD 3e kl

Knipa

F.H.

32020

Matroos

Knottenbelt

F.

30355

Luitenant ter Zee 2e kl KMR

Kobus

W.

30359

Eerste Luitenant

Koch

H.M.

31240

Sgt Adelborst

Klerck

Kloet

de

van der

Kock

Jhr. de

F.E.

31558

Luitenant ter Zee 1e kl

Kock

de

P.

31812

Kapitein

Kocken

M.J.

31454

Eerste Luitenant

Koedam

J.

31451

Tweede Luitenant

Koenen

B.J.M.

30800

Kapitein

Koeze

J.G.

31725

Eerste Luitenant

Kok

J.

31360

Kapitein

Kok

J.

31488

Majoor

Kok

M.C.

31659

Kapitein

Kokje

M.P.

30105

Kapitein

Kole

E.M.

31948

Off Gezh 1e kl

Kolff

C.

31259

Tweede Luitenant

Koning

B.

31781

Kapitein

A.W.

30471

Kolonel

Könings

R.

30124

Tweede Luitenant

Kooij

R.J.N.

30784

Tweede Luitenant

Kooijman

J.

30248

Hfd Off MSD 2e kl

Kooijman

J.

31101

Korp Adelborst

Kool

C.

30190

Eerste Luitenant

Koole

J.H.

30257

Kapitein

Kooper

W.

30735

Kapitein

Koningh

89

de

Kooper

P.J.E.

31021

Cadet Sergeant

Koopman

C.

30704

Luitenant Kolonel

Koopman

J.J.A.

31378

Majoor

Kooreman

N.

31140

Luitenant ter Zee 1e kl

Koot

F.

30152

Cadet Sergeant

G.A.P.

31893

Kapitein

Kooy

P.

31186

Vaandrig

Kooymans

A.

30311

Korp Adelborst Adm

Koppen

G.A.

30209

Majoor

Koppen

P.L.

31146

Off MSD 2e kl

Koppert

L.A.M.

30653

Luitenant Kolonel

Korevaar

L.

30743

Kapitein

Kort

J.M.J.

30094

Cadet Vaandrig

Kort

S.

30298

Eerste Luitenant

A.L.M.

31068

Tweede Luitenant

H.M.A.

31035

Kapitein

C.

31336

Luitenant ter Zee 2e kl KMR

Koster

W.H.L.

30114

Eerste Luitenant

Koster

L.

31955

Off Gezh 1e kl

Koster

J.

31589

Tweede Luitenant

Koster

C.

31816

Eerste Luitenant

Kosters

L.

30577

Tweede Luitenant

Krab

H.

31457

Kapitein

Krabbe

Ch.W.

30361

Luitenant ter Zee 2e kl

Kramer

A.

32011

Eerste Luitenant

Kramer

J.N.

31136

Hfd Off MSD 2e kl

Kramer

W.J.

31786

Eerste Luitenant

Kramers

A.H.J.

31335

Luitenant ter Zee 1e kl

Kranenborg

R.F.

31791

Eerste Luitenant

Kranenburg

L.A.D.

30638

Tweede Luitenant

Krauss

M.

31236

Off Adm 2e kl

N.J.

30856

Tweede Luitenant

Kremer

H.C.

31462

Eerste Luitenant

Kriekhaus

C.A.

31667

Eerste Luitenant

Krijger

P.

31970

Off Gezh 2e kl

E.J.P.

31818

Eerste Luitenant

Kroes

J.

31469

Eerste Luitenant

Kroeze

K.

30654

Dir Off Gezh 2e kl

Kroeze

Ch.A.J.

31802

Majoor

Kroeze

H.J.

32022

Tweede Luitenant

Krom

A.J.

31208

Off MSD 1e kl

Kromhout

H.

30412

Kapitein

Kronenberg

P.

31489

Kapitein Luitenant ter Zee

Kroon

W.K.

30384

Tweede Luitenant

A.G.J.M.F.

30943

Majoor

Kooten

Kort

van

de

Korten Korver

Kregten

Krijger

Kroon

de

van

de

van der

90

Kroon

J.

31123

Kapitein

Kroonenberg

S.

30255

Off Gezh 1e kl

Kropf

J.

31433

Eerste Luitenant

Kruiff

de

A.M.

30985

Cadet Sergeant

Kruijff

de

J.M.

31824

Luitenant Kolonel

M.

31580

Majoor

Kruissink Kruyff

de

G.

31886

Majoor

Kruyff van Dorssen

de

H.G.B.

31917

Kapitein

Kruyne

J.

31907

Kapitein

Kruys

B.

30207

Kapitein ter Zee

Kuijk

G.B.O.

31646

Luitenant Kolonel

Kuijl

A.J.

30504

Kapitein

Kuijmans

J.A.

31009

Cadet Vaandrig

Kuiper

A.

31587

Tweede Luitenant

Kuipéri

H.Ch.C.H.

30585

Eerste Luitenant

Kuipers

A.B.

30539

Dir Paardenarts 2e kl

Kuipers

P.R.

31026

Luitenant Kolonel

A.Ch.F.

31566

Luitenant Kolonel

Kuyper

L.

31255

Kapitein

Kuys

G.A.G.

31063

Tweede Luitenant

Kwak

D.W.

30466

Hfd Off MSD 1e kl

Kuyk

van

Laan

van der

S.

30140

Tweede Luitenant

Laan

van der

H.H.R.

31213

Eerste Luitenant

Laarhuis

W.D.

31517

Kapitein

Lach de Bere

Ph.H.

31540

Kapitein

Lacroix

J.

31952

Off Gezh 1e kl

Lagaaij

L.Ch.

31879

Off MSD 1e kl

Lagas

J.J.

30493

Luitenant ter Zee 1e kl KMR

Lagas

J.R.H.

31033

Kapitein

Lagaune

J.B.

31339

Kapitein

Lagendijk

J.M.

30859

Tweede Luitenant

Lagerweij

A.G.

30651

Kolonel

Lagerwerff

R.

31265

Tweede Luitenant

Lagerwerff

F.E.

31616

Eerste Luitenant

Laging Tobias

J.P.

30212

Majoor

Lambert

H.L.G.

30586

Kapitein

Lambert

W.J.

31116

Majoor

Lamberti

A.J.G.

31651

Kapitein

Lamberti

J.J.

31579

Majoor

Laméris

J.F.

30008

Eerste Luitenant

Lamers

T.J.A.

30260

Kapitein

Lamers

J.H.M.

32057

Tweede Luitenant

Lammerts

J.K.

30110

Luitenant Kolonel

Land

G.

31486

Luitenant Kolonel

Landheer

W.

30732

Eerste Luitenant

91

Landuyt

E.

30693

Kapitein

Lanen

Ch.

31038

Kapitein

Lang

de

R.H.

31774

Tweede Luitenant

Lange

de

J.

31890

Luitenant Kolonel

Lange

de

D.

31466

Eerste Luitenant

Lange

de

A.

31610

Tweede Luitenant

Langelaar

C.G.

30722

Tweede Luitenant

Langenhagen

A.K.

30109

Majoor

Langeraar

W.

31782

Kapitein

Lankenau

K.

30242

Luitenant Kolonel

Lantzendörffer

G.

31046

Kapitein

Latour

H.A.M.

30930

Kapitein

Laurillard

E.A.

31266

Tweede Luitenant

Laverman

P.

31847

Eerste Luitenant

Leau

de

L.V.A.

31328

Kapitein

Lee

van der

W.A.

30842

Tweede Luitenant

Lee

van der

J.

31412

Tweede Luitenant

Leer

van

L.E.C.

31023

Tweede Luitenant

Leertouwer

G.

31687

Tweede Luitenant

Leertouwer

E.

31863

Off MSD 2e kl

Leest

van der

R.

30330

Eerste Luitenant

Leeuw

de

D.

31500

Majoor

Leeuw

de

J.A.G.

31728

Kapitein

Leeuwen

van

J.B.

30909

Korp Adelborst MSD

Leeuwen

van

P.P.W.

30946

Luitenant Kolonel

I.E.

31908

Kapitein

J.W.

31783

Luitenant Kolonel

Lely

D.

30867

Tweede Luitenant

Lems

C.G.

31179

Tweede Luitenant Mariniers

Lemstra

R.G.

30020

Eerste Luitenant

Lenderink

H.W.

31342

Kapitein

A.

31994

Kapitein

Leezer Lelij

Lennep

van der

Jhr. Van

Lentz

H.M.G.J.

31044

Kapitein

Leur

de

G.J.

30547

Kapitein

Leuven

van

Th.

30610

Kapitein

Leyssius

Jhr.

F.L.G.

31899

Kapitein

Lidt de Jeude

Jhr. Van

C.Ch.

31615

Eerste Luitenant

Lieneman

H.J.

31122

Eerste Luitenant

Ligtenstein

A.

30254

Dir Off Gezh 2e kl

Ligterink

J.H.

30217

Apotheker 2e kl

Ligtvoet

H.W.C.

30557

Eerste Luitenant

Lijten

S.

31814

Kapitein

Lind

F.

30970

Cadet Sergeant

Lind

A.A.

31807

Tweede Luitenant

Lindeboom

E.

30906

Kapitein

92

Lindeman

J.H.W.D.

31722

Eerste Luitenant

Linden

van der

C.H.

31949

Off Gezh 2e kl

Linden

van der

F.J.H.

31835

Kapitein

Lip

van der

A.

31965

Kapitein

R.E.

30875

Cadet Sergeant

L.

30762

Eerste Luitenant

J.A.

30387

Cadet Sergeant

Litan Lizer

de

Loeffen Loenen

H.L.

31473

Cadet Sergeant

Logtenberg

A.J.

30147

Korp Adelborst Adm

Lohmeijer

H.Th.J.M.

30574

Kapitein

Lohmeijer

A.J.J.M.

30626

Majoor

A.

30325

Vaandrig

W.A.M.

31330

Kapitein

Loo

van

van

Loomans Loon

van

A.M.M.

30234

Kolonel

Loon

van

L.M.

30307

Eerste Luitenant

Loon

van

G.A.J.C.

30764

Eerste Luitenant

Loon

van

L.K.

31284

Luitenant Kolonel

Loozen

van

J.

30892

Tweede Luitenant

Losecaat van Nouhuijs

A.

31765

Kapitein

Lubberts

H.

30420

Paardenarts 1e kl

Lucardie

D.M.

30652

Kolonel

Lucas

C.

31655

Eerste Luitenant

Ludwig

H.

31769

Tweede Luitenant

Lugt

F.

31126

Luitenant Kolonel Mariniers

Lugtenburg

J.

30227

Off MSD 1e kl

Maas

F.W.

30438

Cadet Vaandrig

Maas

J.J.

31103

Korp Adelborst Adm

Maas

W.C.

31637

Majoor

Mac Gillavry

H.R.

30888

Tweede Luitenant

W.A.J.

32036

Majoor

Madsen

H.W.A.

31216

Luitenant ter Zee 1e kl

Makkink

J.P.T.H.

30963

Kapitein

Maden

van der

Mallinckrodt

J.

30007

Majoor

Malsen

van

C.H.

30084

Kapitein

Man

de

J.

30490

Luitenant Kolonel

Man

de

F.F.H.

31658

Kapitein

Man

de

H.Ch.

31884

Luitenant Kolonel

Mansvelt

van

J.W.

31315

Majoor

Mante

B.C.

30548

Kapitein

Mante

S.

31362

Kapitein

Manting

M.J.

31597

Adsp Off Vlieger

Mantz

D.

30292

Tweede Luitenant

Mantz

A.

31183

Off MSD 2e kl

Marcelis

Th.

30334

Eerste Luitenant

Marcella

Ph.J.L.

30535

Majoor

93

Marcella

E.W.

31260

Cadet Sergeant

H.J.

31455

Tweede Luitenant

Marechal

J.

30252

Kapitein

Maréchal

P.N.

31331

Kapitein

S.M.S.A.A.

31483

Luitenant Kolonel

Maris

J.L.

30019

Eerste Luitenant

Maris

Th.

30815

Korp Adelborst

Marck

Marees van Swinderen

Mark

van der

Jhr. De

G.

30596

Kapitein

Marlet

van der

J.J.

30222

Kapitein

Martens

J.

30959

Majoor

Masjhoer

K.R.

30150

Cadet Sergeant

Mathon

Th.E.E.H.

30936

Kapitein

Mathon

A.J.E.

31810

Luitenant Kolonel

Mathon

W.

31988

Kapitein

Mattern

C.

31562

Luitenant Kolonel

Maurenbrecher

F.

30919

Kapitein

Mazel

A.M.C.

30014

Ritmeester

Mechelen

van

R.

31261

Cadet Sergeant

Meer

van den

H.J.

31694

Tweede Luitenant

Meershoek

J.C.

31217

Off Adm 2e kl

Meeter

Y.

30760

Eerste Luitenant

Meeues

T.J.C.

30060

Kapitein

Meeuwsen

B.

31422

Tweede Luitenant

Meihuizen

J.W.D.

31268

Kapitein

Meijer

N.

30055

Tweede Luitenant

Meijer

J.C.A.

30684

Majoor

Meijer

H.Ch.N.

30794

Kapitein

Meijer

G.H.

31411

Vaandrig

Meijer

H.Ch.M.

31785

Kapitein

Meijer

U.H.

31827

Eerste Luitenant

Meindersma

W.

31759

Korp Adelborst

Mekkes

J.P.A.

30942

Kapitein

Menger

E.H.J.

31170

Tweede Luitenant Mariniers

Mennes

W.G.J.

30421

Tweede Luitenant

Mens

C.

30073

Kapitein

Mensink

G.

31596

Tweede Luitenant

Menting

H.J.

30874

Tweede Luitenant

Merkestein

J.F.

30621

Tweede Luitenant

Mes

A.L.

30822

Eerste Luitenant

K.

30809

Kapitein

Metting Rijn

van

Meuldijk

J.

31588

Tweede Luitenant

Meulen

van der

D.

30834

Cadet Vaandrig

Meulen

van der

J.

31508

Majoor

C.

30122

Kapitein

F.

31534

Eerste Luitenant

Meurs Mey

van der

94

Meyenfeldt

C.F.

30322

Sgt Adelborst

Meyer

van

C.D.

30045

Eerste Luitenant

Meyer

J.

31078

Majoor

Meyer

H.

31502

Eerste Luitenant

Michaélis

Th.C.W.

31184

Kapitein Mariniers

Michiels van Kessenich

F.H.M.

30720

Kapitein

Middelbeek

R.

30958

Kapitein

A.P.

32062

Paardenarts 2e kl

N.J.H.M.

31603

Majoor

Miedema

M.J.

31872

Tweede Luitenant

Mies

S.A.W.

31628

Tweede Luitenant

Mijjer

B.

31629

Tweede Luitenant

Milders

Ch.F.A.

30725

Kapitein

J.

31252

Kapitein

Millaard

H.

30367

Korp Adelborst

Minderhoud

G.

31281

Majoor

Mink

A.M.

31973

Off Gezh 1e kl

L.N.

31310

Kapitein

Mobach

K.

31064

Tweede Luitenant

Moddejonge

R.J.

30144

Cadet Sergeant

Moerer

J.

30191

Off MSD 1e kl

Mohr

A.H.

31368

Eerste Luitenant

H.J.

30373

Eerste Luitenant

A.

31124

Luitenant ter Zee 1e kl

G.J.

31590

Eerste Luitenant

E.C.

30426

Tweede Luitenant

P.

30230

Hfd Off Gezh 2e kl

Moonen

J.G.W.N.

31301

Majoor

Moorrees

J.G.G.

30757

Kapitein

J.

30166

Majoor

Mooy

J.A.

31821

Tweede Luitenant

Moraal

J.

30708

Tweede Luitenant

Moskie

H.

30132

Eerste Luitenant

Motshagen

H.

30835

Cadet Vaandrig

C.G.

31914

Kapitein

Mous

H.

32007

Cadet Vaandrig

Muiderman

A.B.

30731

Eerste Luitenant

Muilwijk

C.J.W.

31239

Korp Adelborst

Mulder

B.

30066

Kapitein

Mulder

H.H.

31013

Cadet Sergeant

Mulder

J.W.E.

31254

Kapitein

Mulder

L.L.

30565

Tweede Luitenant

Muller

J.K.

30225

Luitenant ter Zee 1e kl

Muller

R.W.B.

30674

Kapitein

Muller

H.P.

31222

Luitenant ter Zee 2e kl

Middelkoop Middendorp

Mill

Minne

Molen

van

van

van der

van der

Molenaar Monde

van der

Monterie Mooij

Moorsel

Mourik

95

de

van

van

Muller

P.

30004

Eerste Luitenant

Müller

A.

30407

Tweede Luitenant

P.J.

30452

Luitenant Generaal

Muntenaar

J.M.A.

30845

Adsp Off Vlieger

Muntjewerff

H.N.

30742

Kapitein

Muth

K.Ch.M.

30916

Cadet Sergeant

Naarding

H.

30799

Kapitein

Munnekreden

Naerssen

van

R.

31235

Korp Adelborst

Nahuisen

Ch.Th.

31919

Kapitein

Nammensma

N.D.

31397

Kapitein

Nanninga

G.N.

30100

Tweede Luitenant

Nass

C.J.M.

30588

Eerste Luitenant

R.

30788

Kapitein

S.G.

30442

Luitenant Generaal

C.A.

30575

Luitenant ter Zee 2e kl

Nelemans

F.M.

31732

Kapitein

Netze

A.

31088

Majoor

Nauta Lemke

van

van

Nauta Pieter Neef

de

Niel

van

H.G.

30729

Off MSD 1e kl

Nierop

van

J.A.I.M.

31257

Cadet Sergeant

Nierstrasz

V.E.

31054

Luitenant Kolonel

Nierstrasz

D.M.

31481

Majoor

Nieuwenhuijzen

van

J.

30690

Eerste Luitenant

Nieuwenhuize

van

J.

30301

Off Gezh 2e kl

Nieuwenhuys

H.A.D.

30118

Eerste Luitenant

Nieuwland

F.A.

30411

Kapitein

Nijenhuis

J.M.

31395

Tweede Luitenant

Nijhoff

A.H.

30776

Luitenant Kolonel

Nijhoff

J.W.

30876

Cadet Vaandrig

Nijland

J.C.Ch.

30459

Kolonel

Nijland

L.W.

31086

Majoor

Nijnatten

van

A.A.

32029

Generaal Majoor

Nijnatten

van

G.J.M.C.

31746

Kapitein

Nijs

de

A.G.

30562

Tweede Luitenant

Nijs Bik

de

F.E.

30271

Majoor

Nispen

Jhr. Van

E.D.

30855

Eerste Luitenant

Nix

J.W.

30156

Cadet Vaandrig

Nolen

J.G.

31246

Tweede Luitenant

Nolke

W.

31976

Off Gezh 2e kl

Nolthenius

H.J.

31797

Luitenant Kolonel

Nooij

W.G.

30569

Eerste Luitenant

Nooijen

A.Th.J.

32026

Tweede Luitenant

Nooijens

J.L.C.M.

31105

Cadet Vaandrig

T.C.D.

30614

Tweede Luitenant

Noordenbos

U.C.C.

31416

Majoor

Noordman

H.

30290

Eerste Luitenant

Noord

van

96

Noortwijk

van

A.

30317

Luitenant ter Zee 3e kl

Nooten

van

S.J.

30911

Tweede Luitenant

Norenburg

A.R.A.L.

31584

Tweede Luitenant

Notenboom

A.

30689

Eerste Luitenant

Nottrot

J.

30807

Kapitein

Numans

A.

30446

Generaal Majoor

Nutters

M.

30915

Tweede Luitenant

O Herne

E.

30145

Cadet Vaandrig

Odijk

van

A.P.J.

30593

Eerste Luitenant

Olden

van

E.W.G.

31365

Kapitein

Oldert

W.F.K.

30482

Majoor

Olie

G.H.

31057

Eerste Luitenant

Oljans

H.

30099

Tweede Luitenant

Onderstal

H.

30012

Kapitein

Onderstal

L.C.

30770

Kapitein

Onderwater

H.F.

30024

Eerste Luitenant

Oomes

A.H.C.

31010

Cadet Sergeant

Oonk

J.H.

30129

Majoor

Oorschot

van

A.A.

30594

Majoor

Oorschot

van

H.M.

31383

Kapitein

Oosterveen

J.W.

31307

Luitenant Kolonel

Oosterveld

A.

30323

Korp Adelborst MSD

Ootmar

P.J.

31077

Eerste Luitenant

Oppenhuizen

G.

31388

Eerste Luitenant

Opsomer

A.Th.C.

30806

Kapitein

Opwijrda

J.F.P.

30194

Luitenant ter Zee 1e kl

Os

van

F.

31982

Eerste Luitenant

Oss

van

J.

30358

Eerste Luitenant

Otten

W.F.L.

31842

Kapitein

Oudenampsen

A.J.A.

31436

Kapitein

Oudt

P.H.

30108

Majoor

Outmans

E.

31389

Eerste Luitenant

Overakker

R.Th.

30992

Cadet Vaandrig

Overbeeke

D.

31351

Eerste Luitenant

Overdijking

D.H.

31069

Tweede Luitenant

Overhoff

Ch.

30321

Sgt Adelborst

Pahud de Mortanges

Ch.F.

31999

Kapitein

Palfenier

J.C.

31111

Eerste Luitenant

Paling

L.A.

30087

Eerste Luitenant

Palland

J.

31731

Kapitein

Palm

R.W.

31016

Cadet Sergeant

Palm

M.C.

31036

Eerste Luitenant

Pantus

F.J.A.

31718

Eerste Luitenant

Pape

J.J.

30500

Kapitein

Pape

G.Th.S.

30499

Tweede Luitenant

97

Pappelendam

J.C.

30849

Hfd Off MSD 2e kl

Paravicini di Capelli

W.H.

31370

Eerste Luitenant

Paro

J.C.

31601

Eerste Luitenant

Paters

J.D.S.

31323

Kapitein

Patist

C.R.

30878

Cadet Vaandrig

A.L.J.

31605

Majoor

Peereboom

B.G.

30517

Kapitein

Peereboom

L.

31067

Tweede Luitenant

Peeters

J.J.

31361

Kapitein

Peetsold

J.C.

31460

Tweede Luitenant

Pel

J.

31734

Kapitein

Pauw

van

de

Pelkwijk

ter

J.W.F.

30399

Tweede Luitenant

Pelt

van

J.P.

30025

Majoor

Penders

A.

31852

Kapitein

Penris

F.

30889

Tweede Luitenant

Pesie

J.F.A.

30403

Luitenant ter Zee 2e kl KMR

Peters

L.F.G.E.

30560

Tweede Luitenant

Peters

H.A.J.A.

31714

Eerste Luitenant

Peters

F.W.J.M.

31840

Kapitein

Peterse

J.A.C.

31544

Eerste Luitenant

Phaff

L.C.

30326

Sgt Adelborst

Philbert

A.D.

30391

Tweede Luitenant

Philipse

C.P.

30576

Cadet Sergeant

Piekema

F.

31987

Off Gezh 2e kl

Piersma

G.P.W.

30739

Kapitein

Pieters

R.P.

30284

Tweede Luitenant

Pieters

P.W.

30480

Majoor

Pieterse

J.

31971

Off Gezh 2e kl

Pik

J.W.

31172

Eerste Luitenant

Pinke

A.S.

31156

Kapitein Luitenant ter Zee

Pino

A.R.H.

30063

Eerste Luitenant

Plaatsman

P.F.

30158

Sgt Adelborst

Plantenberg

W.P.

31137

Off MSD 1e kl

Plasschaert

J.

30061

Tweede Luitenant

Ploeg

van der

J.

30203

Majoor

Ploeg

van der

B.

31793

Luitenant ter Zee 1e kl

Pluym

W.J.

30957

Kapitein

Poeschmann

J.

30153

Cadet Sergeant

Pohlreich

von

E.M.W.O.

31376

Tweede Luitenant Mariniers

Pol

van der

S.

31243

Cadet Vaandrig

Polis

H.

31932

Luitenant Kolonel

Poll

K.J.H.

30090

Eerste Luitenant

C.T.

30879

Cadet Sergeant

J.

31025

Luitenant Kolonel

J.P.

32027

Tweede Luitenant

Pols

van der

Polvliet Pont

de

98

Poole

le

L.

31198

Luitenant ter Zee 3e kl

J.C.H.

30908

Off MSD 3e kl

E.C.

31761

Tweede Luitenant

C.M.

31598

Adsp Off Vlieger

T.M.

30543

Kapitein

Portheine

J.

31633

Kapitein

Portier

J.W.

30554

Tweede Luitenant

Portier

B.F.

30917

Tweede Luitenant

Pot

A.

30098

Tweede Luitenant

Potgieser

G.J.

30235

Kolonel

Pothast

H.F.

30877

Cadet Vaandrig

Potteboom

J.

30552

Eerste Luitenant

Poublon

L.J.E.M.

30871

Tweede Luitenant

Poolman Poorter

de

Popelier Popta

van

Pree

de

J.G.

30817

Cadet Sergeant

Prehn

van

J.K.

31344

Kapitein

Prins

W.L.

30135

Tweede Luitenant

Prins

J.

30723

Eerste Luitenant

Proost

L.W.

31741

Eerste Luitenant

F.P.

30980

Cadet Sergeant

Proper

W.F.B.

30710

Tweede Luitenant

Pückel

W.A.

30914

Tweede Luitenant

Puffius

K.F.

31900

Kapitein

C.J.A.

30047

Kapitein

J.H.M.

31742

Tweede Luitenant

J.L.

31417

Tweede Luitenant

Y.D.L.

31896

Majoor

Raadsveld

F.C.L.

30088

Eerste Luitenant

Raat

J.H.J.

30544

Majoor

Raaymakers

J.

32046

Eerste Luitenant

Raden Sadeli

S.

30870

Tweede Luitenant

Raebel

M.

31576

Eerste Luitenant

Raland

F.

30338

Majoor

Prooye

Putte

van

van de

Quadekker Quanjer Quarles van Ufford

Randwijk

Jhr.

F.S.C.

31494

Kapitein Luitenant ter Zee

Rauwendaal

J.

30434

Cadet Sergeant

Rauws

J.A.C.

31375

Luitenant ter Zee 1e kl

Ravelli

J.M.

31000

Cadet Sergeant

Ravelli

D.

31032

Majoor

W.C.H.

31164

Eerste Luitenant

Reeringh

J.D.F.

31470

Eerste Luitenant

Reerink

L.

31684

Cadet Vaandrig

Reede

Rees

Baron van

van

P.

30320

Sgt Adelborst

Reeser

Th.J.

30927

Luitenant Kolonel

Reeser

J.

31191

Tweede Luitenant

Reeser

K.C.

31859

Kapitein

Reijenga

W.

30134

Tweede Luitenant

99

van

Reijn

W.

31856

Tweede Luitenant

Reilingh

W.

30233

Hfd Off Gezh 1e kl

Reimers

H.

32015

Majoor

Reints

H.

31400

Kapitein

Reitsma

W.

31155

Off MSD 2e kl

Remijnse

D.

31526

Tweede Luitenant

Renaud

M.J.

30564

Luitenant ter Zee 2e kl

Renesse

van

H.E.

30823

Tweede Luitenant

Renesse

van

E.

30981

Cadet Sergeant

Rensink

H.E.

30393

Tweede Luitenant

Reuhl

R.C.

31529

Tweede Luitenant

Reyers

A.G.C.

31289

Majoor

Rheenen

van

K.F.M.

31431

Tweede Luitenant

Rhijn

van

J.

30962

Kapitein

Rhijn

van

W.J.

31165

Kapitein Mariniers

Ribbius

H.A.

31283

Luitenant Kolonel

Ridder

de

F.W

30142

Korp Adelborst Adm

Ridder

de

E.Ch.H.L.

30549

Eerste Luitenant

W.

30894

Tweede Luitenant

Ridder Ridder

de

J.F.

31479

Luitenant Kolonel

Ridder

de

J.J.A.

31490

Kapitein

H.

31192

Off MSD 1e kl

P.

30797

Kapitein

W.J.

30460

Kolonel

W.

30697

Eerste Luitenant

W.

30860

Tweede Luitenant

Rijnders

K.

30579

Eerste Luitenant

Rijser

C.G.P.

31341

Kapitein

Ritsema

S.

31981

Apotheker 2e kl

Roberti

K.J.

30401

Luitenant ter Zee 2e kl KMR

Robijns

D.

30381

Tweede Luitenant

Rodrigo

H.A.

30053

Tweede Luitenant

Rol

N.J.

30767

Tweede Luitenant

Rombeek

L.A.H.

31209

Off Vlieger 2e kl

Römer

R.

32016

Kapitein

Romijn

A.J.

31138

Off MSD 1e kl

Rompen

M.J.H.S.

30603

Kapitein

Ronda

G.Th.J.

31660

Riemers Rijen

van

Rijkens Rijkers Rijn

van

Ronde Bresser

de

J.

30221

Luitenant Kolonel

Roo

de

J.H.Th.

30085

Eerste Luitenant

Roo

de

P.

31958

Off Gezh 1e kl

Roode

de

C.

30819

Cadet Sergeant

J.

31398

Kapitein

H.

31545

Off MSD 1e kl

M.

31947

Off Gezh 2e kl

Roode Roode Roodenburg Vermaat

de

100

Rookmaaker

D.

31595

Eerste Luitenant

Rookmaker

H.R.

31018

Korp Adelborst

Roorda

J.

31003

Cadet Vaandrig

P.J.T.

31801

Majoor

Roosenburg

C.

32059

Marinier

Roosink

H.

32012

Eerste Luitenant

Roos

de

Rooy

van

A.P.M.

30599

Kapitein

Rooy

van

J.

30667

Luitenant Kolonel

Rooy

van

H.

30680

Tweede Luitenant

Rooy

de

J.

31040

Kapitein

Rooy

van

W.J.P.M.

31935

Off Gezh 1e kl

Rooy

de

P.

31733

Kapitein

Rooyakkers

B.G.J.

30417

Tweede Luitenant

Rops

J.S.

30956

Kapitein

Ros

C.

31415

Tweede Luitenant

Rosevelt

J.H.F.

31141

Luitenant ter Zee 1e kl

Roskam

A.

31594

Tweede Luitenant

Rosmüller

A.

30612

Kapitein

W.

30316

Luitenant ter Zee 3e kl

Rost van Tonningen

N.A.

30206

Kapitein ter Zee

Rotgans

J.

30232

Hfd Off Adm 1e kl

Rothuizen

J.

30056

Kapitein

Rotteveel

W.

30711

Eerste Luitenant

Rouffaer

F.

30018

Eerste Luitenant

Rossem

Roy

van

van

J.J.A.

31463

Tweede Luitenant

Rozeboom

Le

J.

30216

Dir Apotheker 2e kl

Rueb

J.

30364

Kapitein

Rugge

van

J.

30246

Hfd Off MSD 2e kl

Ruig

de

T.

30304

Eerste Luitenant

Ruler

van

G.

30064

Eerste Luitenant

Russer

L.W.

31563

Kapitein

Rutgers

J.

31085

Luitenant Kolonel

Ruyter

de

P.J.

30199

Tweede Luitenant

Ruyter de Wildt

de

H.

31960

Off Gezh 2e kl

Ruyter van Steveninck

de

A.

31995

Kapitein

Sabee

J.

30887

Kapitein

Salm

W.

31231

Sgt Adelborst

Sande Lacoste

van de

A.C.

30473

Kapitein ter Zee

Sandwijk

van

J.

31333

Off MSD 1e kl

J.

31288

Luitenant Kolonel

Sar Sas

't

E.W.

31715

Kapitein

Sas

't

H.

31763

Tweede Luitenant

Savorin Lohmann

Jhr. de

W.H.

31677

Tweede Luitenant

Schaap

C.

30188

Kapitein

Schaeffer

J.

31928

Kapitein

101

Schaik

van

P.

30724

Paardenarts 2e kl

Schaik

van

G.

31776

Eerste Luitenant

Schaper

T.

30067

Off Adm 1e kl

Schapink

J.

30103

Tweede Luitenant

Scharroo

P.W.

30461

Kolonel

L.C.

30111

Majoor

Scheepers

L.

30112

Eerste Luitenant

Scheepstra

H.J.

30912

Tweede Luitenant

Scheffelaar

W.

31985

Dir Off Gezh 3e kl

Scheffer

K.D.

30772

Kapitein

Schellekens

J.W.M.

30974

Cadet Sergeant

Scheltema de Heere

J.H.

31229

Luitenant ter Zee 2e kl

Schep

C.

31465

Eerste Luitenant

Scherpbier

L.J.

30990

Korp Adelborst

Scherpenhuysen Rom

E.

30174

Kapitein

Scherpenhuyzen

H.D.

30597

Luitenant Kolonel

Scheuermann

A.

30089

Kapitein

Scheuermann

W.A.

30570

Kapitein

Schilperoord

C.M.

32050

Eerste Luitenant

Schilthuis

M.

30580

Tweede Luitenant

Schimmel

A.H.L.

30468

Kolonel

Schimpf

A.H.L.

30427

Tweede Luitenant

Schiphuis

B.

30836

Cadet Vaandrig

Schlamilch

F.C.H.

30363

Off Adm 1e kl

Schlimmer

H.

31386

Majoor

Schlimmer

J.W.

31778

Tweede Luitenant

Schmeitz

J.L.P.H.

31163

Eerste Luitenant

Schmidt

L.J.

30660

Kolonel

Schmidt

L.

31854

Luitenant Kolonel

Schoenmaker

J.M.

30154

Tweede Luitenant

Schoenmaker

W.

31766

Kapitein

Schoevers

S.E.

30229

Majoor

Schol

M.C.

31211

Off MSD 2e kl

Scholte

J.C.A.

30220

Kapitein Luitenant ter Zee

Scholten

G.

31533

Kapitein

Schoolland

H.J.

30635

Tweede Luitenant

Schoonenberg

P.J.N.

31921

Kapitein

Schotanus

D.

31959

Off Gezh 2e kl

Schotman

W.P.

30240

Kapitein

Schoute

P.H.

31519

Luitenant Kolonel

Schouten

F.

31305

Kapitein

Schouten

A.H.

31349

Kapitein

Schouten

A.

31413

Tweede Luitenant

Schouten

F.

31461

Tweede Luitenant

Schouten

G.

30010

Eerste Luitenant

Schee

van der

102

Schouwman

H.

30798

Kapitein

Schrek

K.J.

31692

Tweede Luitenant

Schreuder

J.

30175

Luitenant Kolonel

Schreuder

M.

31512

Majoor

Schreuder

C.J.

30267

Kapitein

Schreuders

A.H.

30712

Eerste Luitenant

Schreuders

B.

30441

Vice Admiraal

Schreven

H.

30295

Luitenant ter Zee 1e kl

Schriek

van

P.C.

30009

Eerste Luitenant

Schuiling

W.

31166

Kapitein Mariniers

Schuitema

J.H.

31196

Off MSD 2e kl

Schukking

W.H.C.

30527

Luitenant Kolonel

Schultink

J.F.

32041

Majoor

Schuring

A.

31964

Kapitein

Schutte

W.

30465

Kolonel

Schuyl

J.

30327

Korp Adelborst Mariniers

Schwing

W.J.A.

30668

Majoor

Secreve

J.M.

30137

Tweede Luitenant

Serre

J.

31478

Eerste Luitenant

Sevenhuysen

J.G.

30226

Off MSD 1e kl

Seyffardt

J.L.W.

30185

Kapitein

Seyffardt

C.F.H.

30186

Kapitein

Seyffardt

A.

31998

Kapitein

Siegenthaler

F.J.

30276

Off MSD 1e kl

Sierksma

W.

31380

Eerste Luitenant

Siersema

O.J.

30541

Kapitein

Siersema

K.

30270

Kapitein

Siestrop

J.G.

31946

Off Gezh 1e kl

Sigling

T.

30244

Dir Paardenarts 3e kl

Siliacus

J.

31285

Majoor

Siliacus

W.

32055

Tweede Luitenant

Simons

Ch.A.

30982

Cadet Vaandrig

J.J.

31996

Cadet Vaandrig

I.L.D.

31777

Kapitein

Sissingh

J.G.

30343

Kapitein

Sitsen

J.A.A.

31997

Kapitein

Sivré

J.

30781

Kapitein

Sjoerds

J.

32025

Tweede Luitenant

Sjoerdsma

B.A.

30540

Kapitein

Slager

H.

30269

Kapitein

Slager

B.H.

31409

Eerste Luitenant

Slagter

M.T.

30582

Kapitein

Slagter

J.

32033

Luitenant Kolonel

Slegtenhorst

J.

30830

Eerste Luitenant

Sleurink

J.

30139

Tweede Luitenant

Singor Sirtema van Grovestinus

103

Baron

Slikke

van der

P.M.W.J.

30487

Kapitein

Slikke

van der

G.

31713

Tweede Luitenant

J.

30617

Tweede Luitenant

Slinger Slobbe

van

B.

30685

Eerste Luitenant

Sluijs

van der

H.

31664

Kapitein

Sluijs

van der

N.C.

31762

Tweede Luitenant

Sluis

van der

A.A.

30093

Tweede Luitenant

Sluyter

J.N.

30192

Luitenant ter Zee 1e kl

Smeenk

M.A.

31319

Kapitein

Smeets

J.Th.

30173

Majoor

Smeets

M.N.

31820

Tweede Luitenant

Smeltzer

J.

31028

Luitenant Kolonel

Smid

L.

30163

Off Gezh 2e kl

Smink

G.J.

30858

Tweede Luitenant

Smit

J.M.

30310

Luitenant ter Zee 3e kl

Smit

P.

31203

Off Adm 1e kl

Smit

A.A.P.

31569

Kapitein

Smit

W.F.

31672

Tweede Luitenant

Smits

S.

31881

Luitenant Kolonel

Smits

G.A.

31904

Majoor

Sneep

J.

31256

Tweede Luitenant

Snijdewint

H.F.J.

31012

Cadet Sergeant

A.W.

30015

Luitenant Kolonel

Snoek

E.

31643

Luitenant Kolonel

Snorn

P.C.

30027

Tweede Luitenant

Snorn

C.J.A.

31097

Kapitein

Snoeck

Jhr.

Soest

van

A.O.

31293

Majoor

Soest

van

A.O.

32053

Eerste Luitenant

W.

30296

Eerste Luitenant

Soeten Someren

van

G.R.

30791

Majoor

Son

van

A.F.H.

30698

Kapitein

Spaich

J.Ch.

30474

Kolonel

Spanjaerdt Speckmann

L.J.

30534

Kapitein

Spanjer

F.W.

30328

Korp Adelborst Mariniers

Sparenburg

J.J.

30253

Majoor

Speekenbrink

J.P.

30983

Tweede Luitenant

Speekenbrink

B.A.

31690

Off MSD 2e kl

Speijers

H.W.A.E.

31247

Tweede Luitenant

P.G.C.A.

31910

Kapitein

J.A.

32051

Cadet Sergeant

N.B.

31332

Off Adm 1e kl

P.

31817

Eerste Luitenant

W.F.

30333

Off Vlieger 3e kl

J.A.J.

31055

Kapitein

B.

31809

Majoor

Spek Obreen

van der

Spiering Spoor Sprang

van

Springer Spronsen Spruijt

van

104

Staay

van der

F.G.

31754

Luitenant Kolonel

Stad

van der

H.J.

30455

Schout bij Nacht

Stadhouders

A.L.

31740

Tweede Luitenant

Stadtman

K.J.

30891

Cadet Vaandrig

Stam

H.M.

30738

Eerste Luitenant

Staphorst

W.J.

30383

Tweede Luitenant

J.D.

31234

Luitenant ter Zee 2e kl KMR

Staring

H.

31043

Kapitein

Statius Muller

A.

30398

Tweede Luitenant

Steenbeek

J.M.

30179

Kapitein

Steenbeek

J.C.

31870

Majoor

Steenbergen

C.L.

30584

Eerste Luitenant

J.G.

31220

Eerste Luitenant

Steenhauer

P.H.

31041

Kapitein

Steenkamp

Th.L.A.

31309

Kapitein

Steenmetser

H.J.

30196

Majoor

Steenmetser

J.F.M.

30533

Kapitein

Stefels

J.

30259

Paardenarts 1e kl

Steffen

A.F.

31693

Kapitein

Stegenga

T.

31104

Cadet Vaandrig

Star

Steenbrugge

van der

van

Steijn

van

G.

30751

Majoor

Stein Callenfels

van

M.W.

31320

Kapitein

Stein Pinto

E.

30995

Kapitein

Steup

A.C.

31640

Majoor

Steur

J.P.

31929

Eerste Luitenant

Stigter

H.

31936

Off Gezh 2e kl

Stijkel

B.S.G.

31091

Cadet Vaandrig

A.J.P.

31612

Tweede Luitenant

Stoffels

C.M.A.C.

30187

Majoor

Stok

A.

30159

Off Gezh 2e kl

P.C.H.M.

30820

Cadet Sergeant

Stokla

H.K.

30097

Tweede Luitenant

Stolp

J.

31403

Kapitein

Stoltz

Th.

30701

Kapitein

Stoorvogel

E.

31811

Kapitein

Stoorvogel

C.J.J.

31813

Kapitein

U.

31915

Kapitein

Stout

J.

31047

Kapitein

Strabbing

L.

30496

Eerste Luitenant

Strang van Hees

G.P.F.H.J.

30933

Majoor

Stockum

Stokkum

Stoppelaar

van der

van

van

de

Straus

J.

30076

Tweede Luitenant

Strien

van

A.H.

30266

Luitenant ter Zee 2e kl

Strien

van

J.

31492

Kapitein

Strijd

J.E.

31017

Tweede Luitenant

Strijers

J.D.A.

30623

Tweede Luitenant

105

Strijers

M.A.A.

31703

Kapitein

Strijers

C.C.F.

31505

Kapitein

Stroband

L.

31357

Luitenant ter Zee 1e kl

Strootman

H.I.

30679

Majoor

Stuffken

R.

31177

Luitenant ter Zee 2e kl

Stumphius

J.C.

31503

Kapitein

Sturm

G.

30224

Luitenant Kolonel

Stuvel

F.

30478

Luitenant Kolonel

Stuyver

W.

31918

Kapitein

Suchtelen

Jhr. Van

J.

31270

Majoor

Suchtelen van de Haare

Jhr.

T.M.

30531

Kapitein Luitenant ter Zee

Suermondt

H.J.

31501

Luitenant ter Zee 1e kl

Sutherland

J.G.

31752

Kapitein

Suyderhout

E.

30890

Cadet Vaandrig

Swanenburg

B.

31609

Tweede Luitenant

Swart

R.

30282

Eerste Luitenant

Swart

P.

30382

Tweede Luitenant

Swellengrebel

N.J.A.C.

31145

Luitenant ter Zee 2e kl

Sybesma

F.J.

32047

Eerste Luitenant

Symons

H.F.

31708

Tweede Luitenant

Tack

G.N.

30371

Tweede Luitenant

Tack

J.

30370

Majoor

Tack

Th.

31439

Kapitein

Taconis

P.

30910

Tweede Luitenant

Taets van Amerongen

Baron

J.J.C.

31119

Eerste Luitenant

Tak

van der

G.

31139

Off MSD 1e kl

Taks

A.M.J.

31467

Eerste Luitenant

Tammes

J.

31053

Eerste Luitenant

Tanja

J.

30818

Cadet Sergeant

Tans

M.

30945

Majoor

Tapper

H.W.

31171

Off Adm 3e kl

C.J.J.

30903

Eerste Luitenant

Tazelaar

L.P.

31117

Cadet Vaandrig

Tellegen

A.O.H.

31364

Off Gezh 2e kl

G.

30749

Kapitein

Terluin

G.

30520

Kapitein

Termaten

J.

31806

Kapitein

Terpstra

J.

30138

Tweede Luitenant

Tesink

H.C.

31750

Tweede Luitenant

Tetenburg

W.

31495

Kapitein Luitenant ter Zee

Themann

G.

31410

Luitenant Kolonel

Theunissen

A.C.

31475

Cadet Vaandrig

Thielen

C.J.

31550

Eerste Luitenant

Thierens

A.L.

30360

Off MSD 2e kl

Thierens

A.L.

31673

Luitenant Kolonel

Tatenhove

Tent

van

van

106

Thijssen

J.W.

30592

Eerste Luitenant

Thoden van Velzen

H.H.

30463

Kolonel

Thomson

W.

30513

Luitenant Kolonel

Thomson

A.A.J.J.

31745

Kapitein

Tibo

N.

30934

Majoor

W.A.F.

31559

Tweede Luitenant

Tieleman

A.H.S.

31382

Eerste Luitenant

Tielens

P.M.H.

30727

Kapitein

Tielrooy

N.J.

30106

Majoor

Tieskens

H.

30636

Tweede Luitenant

Tiesselinck

E.S.E.

31636

Majoor

R.

30470

Kapitein ter Zee

Tilman

Ch.F.

31355

Kapitein

Timmer

M.M.L.

30262

Eerste Luitenant

Timmer

G.R..

30734

Kapitein

Timmer

P.

31685

Tweede Luitenant

Timmerman

K.

30119

Eerste Luitenant

Timmerman

J.

30243

Majoor

Timmermans

J.C.

30756

Tweede Luitenant

Tinga

J.M.

30726

Off Adm 1e kl

Tissot an Patot

P.C.J.

30659

Luitenant Kolonel

Tjeenk Willink

C.

30036

Majoor

Toet

C.D.

30041

Kapitein

Tiel

Tijen

van

van

Togt

van der

J.

30419

Cadet Sergeant

Togt

van der

J.

30433

Cadet Sergeant

Tol

van

G.G.

31072

Tweede Luitenant

A.

31709

Kapitein

Tolsma Tongerloo

van

B.J.

31214

Off Adm 3e kl

Toom

den

W.

30342

Eerste Luitenant

H.

31913

Majoor

A.

31632

Majoor

F.

30414

Tweede Luitenant

Top Torbal

de

Touber Trappen

P.H.

30628

Kapitein

Treffers

van der

E.W.

31393

Tweede Luitenant

Tresling

A.W.

30155

Tweede Luitenant

Triebel

F.G.

30676

Majoor

Tripplaar

A.H.

30167

Kapitein

Tuinhout

P.

31149

Off MSD 2e kl

Tuuk

van der

H.L.

30571

Eerste Luitenant

Tuyll van Serooskerke

Baron van

W.R.A.

31613

Tweede Luitenant

Tuytel

A.

30042

Majoor

Ubbink

H.L.Th.

31757

Eerste Luitenant

Uffelie

O.

30160

Apotheker 2e kl

Uiterwijk

J.H.

30070

Luitenant ter Zee 2e kl KMR

Uylenberg

J.A.W.

31539

Kapitein

107

Uyterschout

I.

30812

Kapitein

Vaandrager

J.H.

32043

Kapitein Luitenant ter Zee

J.

30075

Tweede Luitenant

Vader

L.

31468

Eerste Luitenant

Vaillant

F.A.

30457

Generaal Majoor

Valk

C.J.

30944

Kapitein

Valk

A.

30971

Cadet Vaandrig

Valkman

M.

30116

Eerste Luitenant

Varenkamp

H.

31144

Off MSD 2e kl

Varkevisser

J.

30481

Kapitein Luitenant ter Zee

J.G.

31892

Majoor

Veenbaas

J.

30035

Kolonel

Veenstra

F.B.

31200

Luitenant ter Zee 1e kl

B.A.

30938

Kapitein

J.

31194

Luitenant ter Zee 1e kl

H.

31977

Off Gezh 2e kl

H.C.

30766

Tweede Luitenant

H.

30149

Cadet Vaandrig

Velderman

B.

31142

Luitenant ter Zee 1e kl

Veldkamp

B.

30157

Korp Adelborst

Veldmeyer

S.

30263

Luitenant Kolonel

Vels

J.Y.

31022

Cadet Sergeant

A.P.

31049

Luitenant Kolonel

H.

30953

Kapitein

Vaate

Veen

Veer

bij de

van der

de

Veerman Vegt

van der

Vel Velde

Velthuysen

van der

van

Veluwenkamp Velzel

van

W.J.

31429

Tweede Luitenant

Ven

van de

A.C.J.

31340

Kapitein

Ven

van de

F.B.D.

31516

Kapitein

Verboom

D.

31020

Korp Adelborst

Verbruggen

C.A.

31822

Tweede Luitenant

Vergouwe

J.A.

30082

Eerste Luitenant

Verhaart

Th.E.Th.

30300

Tweede Luitenant

Verhaart

Ch.

30302

Majoor

Verhage

A.W.

32003

Cadet Vaandrig

Verhoef

L.H.M.

30050

Tweede Luitenant

Verhoeven

M.

31050

Kapitein

Verkouteren

A.I.

31851

Majoor

Verkroost

Ch.P.

31592

Tweede Luitenant

Verloop

J.N.A.

30826

Eerste Luitenant

Vermeer

M.

30281

Tweede Luitenant

Vermeeren

A.J.A.

31698

Tweede Luitenant

Vermeulen

G.J.T.

30146

Cadet Vaandrig

Vermeulen

H.P.C.

31657

Tweede Luitenant

Vermeulen

C.J.

31724

Eerste Luitenant

Vermeulen

J.C.J.

31815

Eerste Luitenant

Verschoor

P.

31399

Kapitein

108

Verschuuren

C.

30792

Kapitein

Versfelt

U.J.K.

31228

Luitenant ter Zee 1e kl

N.J.C.

30068

Luitenant ter Zee 1e kl

Verspoor

W.P.

30977

Cadet Sergeant

Versteegh

J.W.L.

31302

Majoor

Versteegh Valeton

G.P.J.

31680

Sgt Adelborst MSD

Verswijveren

A.

31464

Tweede Luitenant

Verwoerd

J.P.

30081

Eerste Luitenant

Verwoerd

G.A.P.

30719

Tweede Luitenant

Veth

B.A.

30611

Kapitein

Vethake

J.

30683

Majoor

Veuger

H.J.F.

30546

Eerste Luitenant

E.A.B.

31007

Cadet Sergeant

Vierkant

J.

32058

Cadet Sergeant

Viersen

P.

30314

Korp Adelborst

P.A.

31420

Tweede Luitenant

P.P.

30869

Sgt Adelborst MSD

Vincken

C.L.H.

30172

Off MSD 1e kl

Vinke

B.W.

31210

Off MSD 1e kl

Vintges

A.J.M.

31583

Tweede Luitenant

Vintura

S.

31980

Off Gezh 2e kl

Vis

W.J.A.

31543

Kapitein

Visch

E.

31329

Kapitein

Viseur

H.

31853

Kapitein

J.K.

30508

Majoor

J.G.

31768

Tweede Luitenant

W.M.J.A.L.

31841

Kapitein

Visser

P.

30280

Tweede Luitenant

Visser

J.

31571

Luitenant Kolonel

Visserman

W.

30827

Eerste Luitenant

Vlam

P.

30489

Off MSD 1e kl

Versluys

Vianen

Jhr.

van

Vietor Vijver

Visser

van de

de

Visser Visser

de

Vliervoet

van de

Th.B.

31273

Kapitein

Vlijmen

van

J.A.

31212

Luitenant ter Zee 2e kl

Vloodt

van de

H.

31048

Kapitein

Vlugt

W.P.L.G.

30707

Tweede Luitenant

Vogelesang

L.

30385

Tweede Luitenant

Vogelesang

W.L.

32009

Cadet Sergeant

Vogelpoel

F.A.L.

30991

Cadet Vaandrig

Voigt

F.

30436

Cadet Sergeant

Voigt

Ch.

31504

Majoor

L.

30389

Eerste Luitenant

F.C.

30873

Cadet Vaandrig

Vonk

Th.A.

31749

Tweede Luitenant

Voorneman

A.

30881

Tweede Luitenant

A.

30951

Kapitein

Volker Vollenhoven

Voort van Zijp

109

van

van der

Voorthuysen

van

H.G.

31384

Majoor

Voorthuysen

van

J.

32013

Kolonel

Voorwalt

H.

32034

Luitenant Kolonel

Vorkink

J.L.

32044

Kapitein

Vos

A.

30444

Vice Admiraal

A.J.H.

30669

Majoor

Vos

D.J.

31098

Korp Adelborst Mariniers

Vos

J.H.

31755

Korp Adelborst MSD

Vos

H.

31944

Dir Off Gezh 3e kl

Vredeveldt

J.

31845

Tweede Luitenant

Vreede

E.A.

30458

Schout bij Nacht

Vreeken

P.N.

31180

Off MSD 1e kl

Vreeswijk

A.L.N.

30372

Eerste Luitenant

Vrieling

J.

30096

Tweede Luitenant

Vriens

A.L.

31178

Off Adm 3e kl

Vos

de

Vries

de

G.

30366

Eerste Luitenant

Vries

de

F.W.E.

30672

Ritmeester

Vries

de

C.A.

30885

Tweede Luitenant

Vries

de

P.

31697

Tweede Luitenant

Vries

de

D.

31727

Eerste Luitenant

Vries

de

J.

31779

Luitenant Kolonel

Vries

de

J.

30104

Eerste Luitenant

Vries

de

J.

31931

Majoor

Vries Feijens

de

L.A.R.J.

31244

Tweede Luitenant

Vrieze

de

A.W.

30840

Off Vlieger 3e kl

Vriezen

H.

30397

Vaandrig

Vrij

J.L.

30853

Kapitein

Vrind

W.G.

30761

Eerste Luitenant

Vrins

F.C.

30620

Eerste Luitenant

Vroom

P.C.

30639

Eerste Luitenant

Vroon

P.

30287

Off Vlieger 1e kl

Vuijk

W.F.C.

31151

Off Adm 2e kl

Vuuren

van

H.H.W.

31082

Eerste Luitenant

Vuuren

van

H.H.W.

31599

Dir Paardenarts 3e kl

Waag

van der

A.

30665

Luitenant Kolonel

Waal

de

F.G.J.

31585

Eerste Luitenant

Waal Malefijt

de

B.W.

31712

Sgt Adelborst

Waall

van der

J.D.

30033

Kapitein

Waals

van der

G.H.M.

32021

Tweede Luitenant

Waalwijk van Doorn

van

S.C.

31951

Off Gezh 2e kl

Wabeke

J.

30864

Tweede Luitenant

Wabeke

J.

31441

Majoor

L.

31648

Kapitein

Wagemans

J.J.

31059

Tweede Luitenant

Wagenaar

A.

30394

Tweede Luitenant

Waegeningh

van

110

Wagenvoorde

J.

31414

Tweede Luitenant

Wal

van der

A.

30121

Kapitein

Walen

van

H.

30113

Eerste Luitenant

Wall Bake

van de

M.A.

31620

Tweede Luitenant

Wall Bake

van de

A.V.

32017

Kapitein

Wall-Bake

van den

J.W.H.

31263

Eerste Luitenant

J.W.

30880

Tweede Luitenant

T.F.

32008

Luitenant ter Zee 1e kl

G.W.J.

31912

Kapitein

Walraven

C.

32048

Kapitein

Walter

J.C.N.

31316

Off Adm 1e kl

Walther Boer

C.L.

30485

Kapitein

Walthuis

K.W.

30077

Tweede Luitenant

Wallinga Walma van der Molen Walraven

van

Waltmeyer

van

W.G.F.A.

30926

Kapitein

Wamel

van

J.

31308

Kapitein

Waning

van

J.

31828

Kapitein

Warffemius

W.

31969

Dir Off Gezh 3e kl

Waringa

G.

30896

Majoor

Warringa

J.G.

30948

Kapitein

Wassington

J.H.

30979

Cadet Sergeant

Water

v.d.

A.

30091

Off Gezh 1e kl

Waveren

van

W.

30213

Off Gezh 1e kl

Weber

W.F.

31295

Majoor

Weber

J.F.B.

31296

Majoor

Weeda

P.

30536

Majoor

Weekenstroo

H.

30918

Luitenant Kolonel

Weekhout

C.O.

30786

Eerste Luitenant

Weel

van

H.M.

31624

Eerste Luitenant

Weenen

van

A.

31313

Majoor

Weerd

de

C.M.

31110

Tweede Luitenant

Weerden Poelman

van

H.

31555

Majoor

Weeren

van

J.Th.H.

31299

Majoor

Weg

van der

A.K.

31471

Eerste Luitenant

G.

30523

Luitenant Kolonel

P.

30034

Kapitein

Weijns

A.H.

30675

Kapitein

Weisfelt

W.

31379

Luitenant Kolonel

Weiss

L.

30021

Eerste Luitenant

Wendelaar

A.L.

30374

Tweede Luitenant

Wensink

C.H.S.

31525

Eerste Luitenant

Wegerif Weijden

van der

Wentholt

P.

31356

Luitenant ter Zee 1e kl

Werf

van der

A.

31696

Eerste Luitenant

Werff

van der

J.

31387

Kapitein

West

van

F.A.A.

30895

Cadet Sergeant

Westenbrugge

van

C.L.

31095

Cadet Vaandrig

111

Wester

J.

30551

Eerste Luitenant

Westerouwen van Meeteren

H.

31167

Off Adm 2e kl

Westland

C.

30425

Tweede Luitenant

R.P.

30219

Kapitein ter Zee

Wieffering

J.H.

30555

Kapitein

Wiegel

C.

30932

Korp Adelborst

Wetering de Rooy

van de

Wiel

van der

J.

30737

Majoor

Wiel

van der

A.

31836

Majoor

Wielinga

G.

31290

Luitenant Kolonel

Wieringa

H.J.

30865

Cadet Vaandrig

Wiersema

R.M.L.M.

30051

Tweede Luitenant

Wijdicks

E.A.

31737

Kapitein

Wijk

van

W.

30040

Majoor

Wijk

van

J.R.

30180

Kapitein

Wijk

de

K.F.

32023

Tweede Luitenant

Wijn

J.

31385

Majoor

Wijnkamp

W.H.

31772

Kapitein

Wijnman

F.

30509

Kapitein

Wijnsouw

J.J.

30949

Eerste Luitenant

Ch.

31897

Majoor

Wijsman

P.W.

30662

Dir Off Gezh 2e kl

Wijtenburg

B.F.M.

30753

Eerste Luitenant

Wilbrenninck

H.

31992

Kapitein

A.

31274

Korp Adelborst

Willems

A.L.

31034

Kapitein

Willemsen

P.

30641

Kapitein ter Zee

Willemsen

F.

31371

Eerste Luitenant

J.H.R.

30988

Korp Adelborst

Wilmar

V.E.

30472

Kolonel

Wilschut

G.

30741

Kapitein

Wilson

J.J.C.P.

31090

Luitenant Kolonel

Winkel

J.

31991

Kapitein

Wins

H.

30092

Tweede Luitenant

Winsser

J.

31125

Luitenant ter Zee 2e kl

Winter

A.A.

30495

Tweede Luitenant

Winters

M.H.

31789

Tweede Luitenant

Wijs

Wilde

Willigen

de

de

van der

Wit

de

G.

30348

Off Gezh 2e kl

Wit

de

C.J.J.

31258

Tweede Luitenant

Wit

de

P.J.J.

31608

Eerste Luitenant

With

de

H.

30136

Tweede Luitenant

H.

30715

Eerste Luitenant

J.A.C.

31405

Kapitein

Witteveen

W.

31575

Kapitein

Woensdregt

N.J.

31392

Tweede Luitenant

K.

31551

Kapitein

Witsenburg Witte

Woerd

de

van der

112

Woerden

van

Wolbeer

W.L.A.C.

30178

Luitenant Kolonel

H.J.

31008

Cadet Sergeant

Wolf

de

J.J.

30808

Kapitein

Wolf

de

J.

31963

Off Gezh 1e kl

Wolterbeek

J.

30695

Eerste Luitenant

Wolthuis

E.

31087

Majoor

Woortman

J.E.

31701

Eerste Luitenant

Worst

J.

30189

Tweede Luitenant

Wortelboer

J.

30987

Korp Adelborst

Woude

van der

A.

30107

Majoor

Woude

van der

C.

31891

Luitenant Kolonel

Wouters

P.J.A.

30049

Tweede Luitenant

Young

W.A.

30716

Eerste Luitenant

Zaaijer

C.

31350

Eerste Luitenant

Zadelhoff

van

W.H.

30265

Luitenant ter Zee 1e kl

Zande

van der

A.

30386

Tweede Luitenant

Zanden

van der

H.

30404

Majoor

Zanger

de

J.

30498

Tweede Luitenant

A.A.J.M.

31839

Kapitein

Zanino Zanten

van

T.A.

31528

Tweede Luitenant

Zeeuw

de

L.

31510

Kapitein

Zeeuw

de

R.

31962

Off Gezh 2e kl

Zeevenhoven

E.S.

30516

Kapitein

Zegers

J.L.

31358

Kapitein

Zegers

F.H.

31511

Kapitein

Ziedses des Plantes

Th.

31334

Luitenant Kolonel

Zielstra

H.P.

31079

Eerste Luitenant

Ziesel

H.J.

31968

Off Gezh 1e kl

Zietse

B.

31027

Hfd Off MSD 2e kl

A.

31898

Majoor

Zijlstra

N.

30773

Kapitein

Zomer

J.

31056

Kapitein

Zoomers

H.W.

30279

Tweede Luitenant

Zuidema

J.C.

31623

Eerste Luitenant

Zuijderhoudt

P.

30752

Eerste Luitenant

Zuure

J.

30388

Tweede Luitenant

Zwart

J.

31314

Luitenant Kolonel

P.W.

30494

Kapitein

Zwerver

J.F.W.

30854

Tweede Luitenant

Zwitser

A.

31221

Eerste Luitenant

Zijl

Zwart

113

van

de

BIJLAGE 14 VERANTWOORDING GEBRUIKTE DOCUMENTEN EN AFBEELDINGEN

Foto voorzijde kaft Foto achterzijde kaft

collectie Fons van Groeningen (FvGr) collectie Johan van Hoppe (JvH)

Foto 1 Foto 2 t/m 7 Foto 8 Foto 9 Foto 10 Foto 11 Foto 12 Foto 13 Foto 14 Foto 15 Foto 16 t/m 18 Foto 19 t/m 21 Foto 22 t/m 26 Foto 27 en 28

collectie JvH internet (Google afbeeldingen) album Kriegserinnerungen, Ebay 2014 internet collectie JvH collectie FvGr collectie JvH (eigen ontwerp, aangezien het plaatje bij vertrek naar NL moest worden ingeleverd en derhalve niet bewaard is gebleven) collectie JvH collectie JvH internet collectie FvGr collectie JvH internet collectie FvGr

Bijlagen 1 t/m 4 Bijlage 5 Bijlagen 6 t/m 9 Bijlage 10 Bijlage 11 en 12 Bijlage 13

collectie JvH Nationaal Archief, coll. 2.13.98, inventarisnr. 084 collectie JvH NIMH, coll. 444 collectie JvH gegevens uit de database van de website www.krijgsgevangen.nl

114