DAGBOEK VAN EEN SALONREVOLUTIONAIR

DAGBOEK VAN EEN SALONREVOLUTIONAIR (I)

Lieven De Cauter

Deze nieuwe blog bestaat uit een reeks hartekreten. Ik heb ze voor mezelf ‘hardbovenhartekreten’ genoemd: gelegenheidsteksten, aanzetten tot opiniestukken die ofwel fragmentarisch zijn gebleven, ofwel achter de mediatijd aanhinkten of voorliepen op de actualiteit, ofwel gewoon een soort therapeutische oefening vormden: luidop denken. Maar omdat ze toch inspirerend kunnen zijn, heb ik ze bijgehouden als een soort van dagboek: verslag van een nachtmerrie… Omdat ik al snel merkte dat er weerstand was tegen mijn oproep om straten en pleinen te bezetten - intellectuelen mogen niet voor hun beurt spreken heb ik deze blog dan maar ‘Dagboek van een salonrevolutionair’ gedoopt. Omdat de stukken een sequens vormen publiceer ik dit als een eerste deel van wat een boekje zou kunnen worden. Een extra lange blog dus… Een soort van document humain, een poëtico-politiek lamento... gewoon ook een ‘rant’, een uitlaatklep voor politieke ergernis en woede… Dit dagboek is bedoeld om de discussie te voeden en het vuur van het verzet in het hart van de lezer aan te wakkeren.

Hart Boven Hard: startschot van een strijd / slotwoord bij een doopfeest (Beursschouwburg, 22 september 2014)

Dames en heren, Ik sta hier vanavond als een gelukkig man. (Dat ik het slotwoord mag doen op dit doopfeest, is teveel eer, maar goed, iemand moest het doen). D’abord quelques mots symboliques pour nos amis francophones, on est content de présenter aujourd’hui notre mouvement, notre coalition très large contre la politique d’austérité. Mais il y a encore du travail, il faut absolument bâtir des ponts vers les organisations francophones… Un travail à faire par secteur peut- être. Mais il faudrait vraiment y arriver, pour se battre ensemble contre les mesures que le gouvernement fédéral va prendre. Aussi avec les nouveaux Belges de fond dans la migration (Bleri Lleshi a raison !), il faut bâtir des ponts! En dat zal niet gaan als de cultuurhuizen in Brussel alleen nog de Vlaamse identiteit mogen uitdragen! To our internationals I say: yes, become part of our movement, because you will feel the austerity policy of our government too, as student, as artist, as cultural workers, etc. We promise to try and keep an eye on the European and even global dimension… Om meteen het word bij de daad te voegen, …krijg ik hier een serie sms-en van Linus van Hellemont, de indignado, over die Europese dimensie: (sms 1) "Lieven, ik was aan 't denken, misschien toch iets van het nationale én het Europese niveau insteken. Dit beleid is immers overal in de EU hetzelfde. En is overal even nefast: van drastische stijgingen in psychologische ziekten, familiale problemen en exploderende zelfmoordcijfers tot een falende economie. Dit beleid heeft nog nergens gewerkt! Waarom stuurt deze regering ons blind de afgrond in?? Dat terwijl België nog nooit zo rijk was in haar geschiedenis." (sms 2) "De rijkste 10 percent van de Belgen bezit vandaag 882 miljard euro. Of te wel: 2,3 maal de gehele Belgische staatsschuld." (sms 3) "Dat zij hun verantwoordelijkheid nemen. En wel nu. In plaats van te besparen op al die organisaties die nu al, met zoveel vrijwilligers, het werk verzetten in de opvang, het

onderwijs, welzijn, jongerenwerk, cultuur... " (sms 4) "En in plaats van, zoals in het zuiden van Europa, de samenleving onmogelijk te maken." (sms 5) "Boodschap aan de 10 procent: Er is geen goed leven mogelijk in een zee van verdriet." (Mooi toch. Give him a hand, give him a kiss). Een gelukkig man, zei ik… Toen ik van Wouter Hillaert op 13 augustus een mail kreeg dat men een brede protestbeweging tegen de besparingswoede en de hardvochtige politiek wou opstarten, was ik in de wolken. Ik schreef hem ter stond een laaiende mail. “Wouter, dit is fantastisch. Krijg het er helemaal warm van. Daar zat ik op te wachten. En ik niet alleen. We hadden het er gisteravond nog over met Linus van Hellemont: hoe erg het allemaal ook is, dit neoliberale besparingsbeleid is een kans op een breed gedragen verzet. Ik zal de vooruitgroep mee aanvuren. …. Ben al beginnen brainstormen over benaming, slogans, actievormen… Ik druk u aan mijn hart. Echt. Respect, man!” Om dat respect te betuigen, lees ik hier de tekst die Wouter vandaag voorlas aan het Vlaams parlement, ik hoorde hem vanuit de verte en dacht meteen: goeie speech. Dus, tot u spreekt Wouter Hillaert, de (mede)stichter en woordvoerder van onze beweging: “Beste mensen, Onze septemberverklaring was deze morgen voorpaginanieuws, werd zelfs een item op de RTBF-radio, was op het journaal van één uur op VTM en VRT, en is zonet officieel overhandigd aan de minister-president. Meer dan 600 burgers en 300 organisaties hebben ze mee onderschreven, en niet van de minste. Intussen stromen uit de brede samenleving de ondertekeningen binnen. Mensen ondertekenen als ambtenaar, bezorgde grootmoeder, ingenieur, invalide, artiest, zakelijk leider, jeugdconsulent, zelfstandig ondernemer, leerkracht, verpleegkundige, zaakvoerder, actieve gepensioneerde, noem maar op. Hart boven hard gaat hard! Dat hadden we amper een maand geleden zelfs niet durven verhopen, toen tussen een paar initiatiefnemers een nachtelijke mail circuleerde. We vroegen ons af: zullen we na de eerste lekkende besparingsballonnetjes nog maar eens onze vinger in de lucht steken voor onze eigen sector, of gaan we voor een gezamenlijke vuist, over de sectoren heen? We hebben gekozen om de handen in elkaar te slaan, en met een ongeziene vaart. Dank voor jullie steun! Die steun zal nodig zijn. De nieuwe regering is iets begonnen, het is aan ons om daar iets tegenover te zetten. Wij zeggen nee tegen besparingen op gezinnen, op cultuur, op openbaar vervoer. Nee tegen een strikt economische kijk op de samenleving. Wij zeggen ja voor een versterking van ons onderwijs, onze verenigingen, onze culturele centra, de publieke voorzieningen, de zorg om de meest kwetsbaren. Wij zeggen ja voor solidariteit en gelijkheid. Niet omdat het om ons draait, maar omdat in een ongelijke samenleving iedereen slechter af is, ook de welgestelden. Econoom Paul De Grauwe zei gisteren nog: “Als we investeren in de samenleving, bijvoorbeeld door pakweg een school te bouwen, schuiven we niet zozeer de factuur door, maar geven we een school door aan de volgende generatie. Iets wat met de historisch lage rente overigens een erg interessante investering vormt." Beste minister-president, zelfs wie de economie centraal stelt, kan dus fouten maken. U weze gewaarschuwd. Is Nederland economisch beter geworden van zijn keuze voor zelfredzaamheid en besparingen op publieke voorzieningen? Wij dachten van niet. Beste mensen, dit is maar een begin. ‘Iedereen kan zijn naam onder zo’n verklaring zetten, dat is niet moeilijk.’ Zo antwoordde een van onze kranten op onze vraag om onze Septemberverklaring te publiceren. De krant bedankte. Want: ‘Iederéén kan zijn naam onder zo’n verklaring zetten.’ Het zal er inderdaad op aankomen om onze ondertekening hard te maken. Als we echt willen gaan voor waar we voor staan, dan moeten we de komende weken

en maanden onze achterban informeren. We vrezen dat vele mensen nog niet goed beseffen wat er op ons afkomt. Het gaat ons niet enkel om de besparingen. Meer vrijheid en autonomie voor gemeenten dreigt veeleer een financiële strop te worden. Werkloosheid wordt binnenkort gezien als onwil om te werken. Hogere inschrijvingsgelden of ledenbijdragen dreigen het basisrecht van vrij onderwijs of open vrijetijdsbesteding te ontnemen aan de meest kwetsbaren. Dat is niet het Vlaanderen dat we willen. HART BOVEN HARD gelooft in een samenleving die alle mensen versterkt, en niet alleen de sterksten. We geloven in een overheid die de noodzakelijke middelen haalt bij wie ze hebben. Die versterkt wat er werkt. En die verhelpt wat er mank loopt: Armoede. Werkloosheid. Ongelijkheid in het onderwijs. Wij zeggen: waar winst het wint van waarde, wordt verlies het resultaat! ‘Ja maar, Vlaanderen heeft gekozen, dat is nu eenmaal de democratie.’ Dat hoor je zeggen. Maar democratie beperkt zich niet tot elke vier jaar een bolletje rood kleuren. Democratie is de dagelijkse poging om van onderuit onze leefomstandigheden te verbeteren, en welzijn en zuurstof te claimen voor allen. Voor de ambtenaar, de bezorgde grootmoeder, de ingenieur, de invalide, de artiest, de zakelijk leider, de jeugdconsulent, de zelfstandig ondernemer, de leerkracht, de verpleegkundige, de zaakvoerder, de actieve gepensioneerde, noem maar op. Democratie is wat we hier doen: samen onze stem laten horen, als een vijfde macht, terwijl onze minister-president zijn Septemberverklaring voorleest in het parlement. Democratie is wat we vanavond doen, in theaters in Gent, Antwerpen Brussel. Tegelijk. We trekken het ons aan en nemen de Septemberverklaring onder de loep. We verbinden ons op lokaal niveau. En dat willen we op maandag 20 oktober nog eens overdoen, in kleinere steden. Vanaf zaterdag beraden we ons over verdere acties. Vandaag is er gezaaid, en als het moet, komen we de volgende maanden terug. Op volle getalsterkte. Mochten we het regeringsbeleid niet kunnen veranderen, moeten we minstens proberen onszelf te veranderen. Dat zal alleen maar samen kunnen. Hard boven Hart! Bedankt.” (Tot zover deze lezing: give him a hand!) Gij zijt bedankt Wouter en Hugo (Fransen) en alle anderen. We zaten te wachten, iedereen zat te wachten op iets. Het is een uniek initiatief, zo een brede coalitie van heel het “middenveld”, de hele civiele maatschappij is hier zowat vertegenwoordigd. Een gebeurtenis op zich. Misschien echt historisch. Van de jeugdbewegingen en de studenten tot de bibliotheken en de welzijnswerkers, de noord-zuidbeweging, de verenigde verenigingen (op zich al een koepel) over de cultuursector tot – erg belangrijk uiteraard - de vakbonden. (Wie wil meedoen, kan hier vanavond contacten leggen. Organisaties zijn welkom om volgende zaterdag mee te vergaderen in Antwerpen.) Deze coalitie tot stand brengen vormt iets waardevols op zich. Uitwisselingen, contacten, enthousiaste kennismakingen, een verrijking. Al heel wat tof volk leren kennen. Ook de verschillen zijn interessant en leerzaam. Kunstenaar Christophe Weierhans zei daarnet dat we misschien ‘trop d’accord’ waren. Ik denk het niet. On ne peut pas être trop d’accord avant un combat! Nu, het waren indrukwekkende vergaderingen (tot 70 mensen rond tafel, er kan nog bij). Als we onze beweging kunnen bijeenhouden en uitbreiden en versterken en met een stem en tegelijk veelstemmig naar buiten kunnen treden (een moeilijke oefening), kunnen we tonen dat de eisen geen corporatistische reflex zijn om verworvenheden (en subsidies) te behouden, maar een neen aan een politiek die kiest voor de ondernemers, voor de winnaars, en de brede bevolking laat opdraaien voor de besparingen, in een klimaat van achterdocht en repressie. Tegen de hardvochtige politiek kiezen wij voor een hartelijke samenleving (vandaar

dus de slogan en benaming van de beweging, maar dat had u al door). Wij kiezen voor een positieve politiek. Het wordt een moeilijke oefening. Niet alleen een experiment in samenwerking tussen zeer verschillende organisaties maar ook door de duur. Want het wordt een lange weg. We hebben niet alleen de hete herfst maar vijf jaar strijd in het verschiet. Het moet. Wij hebben een grote verantwoordelijkheid: wij moeten de politieke klasse wakker schudden. De gewone mensen worden het slachtoffer, en wij, de organisaties van die civiele maatschappij, mogen dat niet laten gebeuren. Wij moeten de politiek overtuigen dat een alternatief mogelijk is. Het zal niet gemakkelijk zijn. Want vergis u niet: men wil het middenveld afbreken (men leze daarover Marc Reynebeau in De Standaard van gisteren), droogleggen en verlammen (of in de pas doen lopen). Daarom is het tijd voor breed gedragen, volgehouden, eensgezinde actie! Hart boven hard? Misschien. Maar hart tegen hard, zeker! Tot binnenkort dus. Maintenant il est temps de boire un coup. Let’s have a drink. Nu is het tijd om het glas te heffen op onze beweging! Ps.: bedankt Seba Hendrickx en Dries Doubli om deze avond in een ware race tegen de tijd in elkaar te boksen, en bedankt Tom Bonte en het hele team van de Beursschouwburg voor de enthousiaste gastvrijheid. Lieven De Cauter (medeauteurs: Wouter Hillaert en Linus van Hellemont)

Bezet de straten en pleinen! Oproep tot een algemene staking, een walk out, een herfstexodus (De Wereld Morgen (en vele andere websites en facebookpagina’s), vrijdag 26 september 2014) Noot van de redactie: ik heb in deze dagboekversie de data van de voorgestelde acties weggelaten om duidelijk te maken dat het niet om de concrete data ging maar om de geest van verzet. Voor de rest blijft de oproep gehandhaafd. De wilde stakingen, de aangekondigde reeks officiële stakingen en algemene staking van 15 december, bewijzen ook dat mijn oproep niet zo wereldvreemd was… Het regeerakkoord was een oorlogsverklaring, maar we hadden het nog niet goed door (lees daarover Ico Maly: 'Het Vlaanderen van de verliezers' – en je zal zien: dat regeerakkoord is gewoon een duivelspact). Nu zijn we, sinds de septemberverklaring, plotsklaps wakker aan het worden in een andere wereld. De kille en repressieve marktmaatschappij is een feit. ‘De neoliberale strafstaat’ is niet langer een overstatement, of de titel van een links, kwaad boek, maar gewoon de naakte, ondragelijke waarheid. Men wil eerst en vooral het middenveld kapotmaken. Niets minder. De cultuursector komt natuurlijk eerst aan de beurt, ze wilden er al jaren van af en de politieke klasse weet maar al te goed dat in brede lagen van de bevolking de sympathie voor de culturo’s op zijn zachtst gezegd aan de lage kant is. Dus de duimschroeven aan en daarna gedwee dansen naar de pijpen van de politiek: de Vlaamse identiteit uitdragen. Alles wat in de weg zit van dit dubbele programma: alles vermarkten en alles Vervlaamsen, moet eraan geloven, kapot of minstens onschadelijk gemaakt.

De bouwmeester wordt afgeschaft, zodat de politiek en de bouwpromotoren weer vrij spel hebben en dat die lastigaard voor altijd zwijgt. Jobpunt wordt afgeschaft zodat men weer helemaal voluit kan gaan voor politieke benoemingen. ‘De primauteit van de politiek’ heet dat nu. (Men leze daarover Marc Reynebeau in DS 16.09). En het inschrijvingsgeld voor studenten, en de veel te late pensioenen voor politieagenten (misschien niet uw of mijn vrienden, maar toch ook mensen), veel te lang werken ook voor onderwijzend personeel (jonge mensen moeten opgevoed door jonge mensen), terwijl er duizenden jonge mensen niet aan de bak komen. Ze zeggen jobs te willen creëren maar ze schaffen er duizenden af: 2000 ambtenaren, honderden bij de VRT – wellicht, in de cultuursector ook honderden, in het onderwijs mogelijks 1500 banen, en ga zo maar door. Kan iemand dat eens snel berekenen? Alle maatregelen treffen ook en vooral de gezinnen, alles wordt duurder, van de energiefactuur tot de jeugdbeweging, dus minder koopkracht, dus zal onze economie krimpen. Maar aan de ondernemers vragen ze niets, integendeel ze overladen ze met geschenken, de banken die directe verantwoordelijkheid dragen voor de crisis en de 10% rijken (die samen 882 miljard hebben, dat is driemaal de Belgische staatsschuld) blijven ongemoeid. Laat deze regering ophouden met haar mantra ‘dat iedereen zijn steentje moet bijdragen’, dat is gewoon een grove, obscene leugen. Dit is een oorlogsverklaring aan de hele civiele maatschappij, dus moet de civiele maatschappij kordaat antwoorden. We hebben niets meer te verliezen. Zij willen ons bang maken. Wij moeten hen bang maken. Daarom dit voorstel: een algemene staking van een dag, en dan, ruim aangekondigd, een week: alles plat. Wij doen niet meer mee. De vakbonden doen wat ze kunnen om alle bedrijven en als het even kan ook de VRT gewoon plat te leggen (back to black!), maar de studenten en docenten leggen in elk geval de universiteiten en de hogescholen plat, de theaters en cultuurtempels gaan dicht, de bibliotheken, de erfgoedsector, alles dicht. De jeugdbewegingen staken mee, door te kamperen op straten en pleinen (en iedereen is welkom, in die 'werkplaatsen', waar het gonst van debat – de cultuursector zorgt voor animatie). We staan op straat! We staan overmorgen toch op straat. Waarom dan niet meteen. Exodus. Walk out. Dit is niet de samenleving die wij willen. Een nationale betoging van de hele civiele maatschappij (van de jeugdbewegingen tot de gepensioneerden) zou misschien het startschot kunnen zijn. En dan later: Picnic the streets, maar dan voor een week of meer. Laat ons de straten en pleinen bezetten. Dit zijn geen besparingen, this is war. ‘Verandering voor vooruitgang?’ Het komt erop aan, wist Adorno al (ja, we moeten daar toch nog eens een boom over opzetten, meneer De Wever), om de vooruitgang te veranderen. (Als de vooruitgang de trein is van de geschiedenis, dan is de revolutie de noodrem op die trein, riposteerde Benjamin – tegen Marx in. Maar goed, dat is dus voor die boom). We moeten de shock snel in een massale tegenreactie omzetten. Of anders moeten we ons als middenveld en civil society gedwee naar de slachtbank laten leiden en voor altijd zwijgen. Want ze zullen ons anders toch gewoon kapotmaken. Dat is uitdrukkelijk de bedoeling. Vergis u niet – de verklaringen her en der daarover laten aan duidelijkheid niets te wensen over. Van Overtveldt wil de vakbonden breken, de N-VA de cultuursector eindelijk aan de Vlaamse leiband leggen, ook het sociaal werk, de bibliotheek-, de erfgoedsector, alles en iedereen moet eraan geloven. Behalve natuurlijk de ondernemers en de rijken. Nee, erger: iedereen moet ondernemer worden. Ja, het staat in het regeerakkoord: onderwijs heeft als hoofdtaak alleen nog ondernemers te kweken (ik sta zelf in het hoger onderwijs en weiger. Over my dead body). Dit is het einde. Daarom mijn oproep aan Hart boven Hard, aan de vakbonden, de jeugdbewegingen, de studenten, de docenten, de cultuursector, de bibliotheken, de scholen, de gezinsbond, de

gepensioneerden, de verenigingen, en de vereniging van de verenigingen, aan iedereen, om mee te doen, ja zelfs aan onze vrienden van de politie (we zullen interne ordediensten goed kunnen gebruiken:) Algemene staking! We kamperen met z’n allen op straten en pleinen (de jeugdbewegingen moeten voor de tenten en know how zorgen! [Ik wil wel pattatten jassen]). Wij doen niet meer mee. Dit is niet de samenleving die wij willen. Over milieu nauwelijks een woord, noch in het regeerakkoord noch in de septemberverklaring. Nog een bewijs dat deze regering niet ernstig is. In deze tijd is dit gewoon crimineel. Letterlijk: schuldig verzuim. En dat deze regering democratisch verkozen is, ga naar huis, dat is echt geen goed argument. Hitler en Hamas waren ook democratisch verkozen. Dat zegt niets dus. Bart De Wever zal weer ontploffen bij het argumentum ad hitlerum maar zal zonder verpinken Hamas een terroristische beweging noemen. Aha. Laat het er ons op houden dat de kiezer is misleid. In het beste geval. Ik kan niet geloven dat dit is wat de Vlamingen willen: de totale vermarkting van alles, niets dan cadeaus voor de ondernemers en de rijken, en alles halen bij de gezinnen, de jongeren, de ouderen, de cultuursector, het middenveld. En dan een cultuursector die alleen nog Vlaamse identiteit mag uitdragen en een ronduit repressieve aanpak van migranten die het lastig hebben met die moeilijke taal. In deze tijd van globalisering, dat is toch om je blote kont te laten zien, of naar een ander land te verhuizen! Voor het eerst in mijn bestaan, denk ik werkelijk serieus na over verhuizen. Ik wil in dit land, als dit regeerakkoord wordt uitgevoerd, niet langer wonen. Ik ben beschaamd om Vlaming te zijn (en dat ben ik echt, check my roots). Maar nu wil ik werkelijk politiek asiel aanvragen. Ik kan mij niet, zoals Merlijn, naar Bermuda lanceren (weg uit deze nieuwe Middeleeuwen), jammer, dus wordt het misschien… Zürich? En het was hier zo goed, in ons rare, complexe Belgenland, een van de mooiste welvaartstaten ter wereld. Niet het paradijs… maar op de wereldkaart en zelfs in het licht van de wereldgeschiedenis bekeken toch niet zover daar vandaan. Zeg nu eerlijk: waar is het op de planeet – of was het in de wereldgeschiedenis – beter toeven dan in de Belgische welvaartstaat? In Scandinavië? Misschien maar daar is het klimaat nog erger dan hier – zes maand donker in de winter en vergeven van de muggen in de zomer… Nee, serieus: Vlaanderen wordt wakker, of onze maatschappij verandert in een nachtmerrie. Maar wacht. Wacht maar. Men heeft ons voor een black out gewaarschuwd, wij zullen voor een echte stroompanne zorgen. Na ‘de onderstroom’, de tegenstroom! ‘Hart boven hard’ als het kan, hard tegen hard als het moet. Er blijft ons geen andere keus: een herfstexodus. Walk out! Bezet de straten en pleinen. Wij doen niet meer mee. Dit is niet de samenleving die wij willen! (En wie niet meedoet, is gezien. Believe me) Lieven De Cauter is cultuurfilosoof (de auteur schrijft in eigen naam, voorlopig toch nog…)

Oproep tot het aanvragen van politiek asiel (ca 27 september) Ik zie geen andere oplossing meer: ik vraag politiek asiel aan. Als het Vlaamse en het federale regeerakkoord worden uitgevoerd, kan ik het niet langer met mijn geweten verenigen om lijdzaam toe te zien en te doen alsof er niets aan de hand is. Ik wil deze kille, repressieve

marktsamenleving niet. In een dergelijk land wil ik niet meer wonen. Nog liever gespleten van woede zoals Repelsteeltje dan als bange Jan in dit zich splitsende land te blijven hangen. Er zit overigens niets anders op, nu mensen van de vakbonden, die ik zo bewonder, boos zijn op mij omdat ik een oproep om straten en pleinen te bezetten heb gepubliceerd, zonder vooraf te overleggen. Sorry. Ik zal het nooit meer doen. Maar het was een hartekreet. Een lamento, beschouw het als poëzie (ik zal het er vanaf nu altijd nog eens boven schrijven, en onderaan nog eens). Pijnlijk… Maar Sint-Paulus schreef in een van zijn brieven aan de Romeinen, of aan de Galaten, ja het was de Galaten, geloof ik…: “Wij kunnen niet zwijgen!”. Ik ben normaal geen oproerkraaier. Veeleer een mijmerende schrijvelaar in zijn tuin, als een kind in zijn zandbak. Maar dit is niet meer normaal. Nu, ik moet nog wat inlichtingen inwinnen, over het hoe en wat van politiek asiel aanvragen. Bij de grote Jan Fermon, een kraan van een advocaat, nu professor geloof ik. Hij heeft hoogst persoonlijk Tommy Franks, de generaal die Irak illegaal binnenviel in 2003 het vuur aan de schenen gelegd, ze waren zo verschoten, die Amerikanen, dat Rumsfeld prompt naar Brussel kwam en ermee dreigde om de Navo weg te halen. Echt waar… Ik ga naar ETH, in Zürich. Denk ik misschien. Hoop ik. Ik heb daar een halve uitnodiging lopen. Maar ik had er niet veel goesting in. In Zürich, als stad, als plek. Maar het is wel een van de beroemdste archtitectuurscholen ter wereld. Ik kon het niet geloven. Maar men zegt dat zo. De campus ligt hoog in de bergen, wel wat afgelegen, vond ik toen ik daar op uitnodiging was… maar het zou wel goed zijn om indruk te maken… Ik ga natuurlijk niet gaan zitten verhongeren, of verpieteren van ellende & eenzaamheid. Of wat dacht je? Ik ben van de gauche caviare, and proud to be so. Alleen lust ik geen caviaar. Jammer. La gauche dorée sprak altijd al tot mijn verbeelding: ik zag er al een soort van nieuwe actiegroep in: The activists dandy’s. Maar ik heb er nooit iets mee gedaan, met dat idee. Nu, het is nooit te laat om goed te doen… Maar ach, wie ben ik? Bij deze roep ik alle mogelijke en onmogelijke bekende Vlamingen op om politiek asiel aan te vragen in een land van hun keuze. Ik droom maar even luidop: ikzelf ga wellicht naar Zwitserland, Canada of Palestina, ik ga Arno vragen asiel te zoeken in Frankrijk (ik belde hem net en hij is het idee niet ongenegen). Miljaarde, het kot zal te klein zijn (de Olympia in Parijs bedoel ik); Anne Teresa, dat weet ik nog niet goed, dat moet ik nog met haar overleggen. Anne Teresa naar Duitsland? Maar bijvoorbeeld Alain Platel kan zeker naar Palestina, en Borremans zal met open armen worden ontvangen in Israël (en dan ontvoeren we hem naar Gaza of gewoon de Westbank, dat is al erg genoeg, en laten hem daar een paar maand gratis wonen, ik wed dat hij dan niet meer wil exposeren in Tel Aviv of het nog beter zal kunnen uitleggen aan zijn publiek in Tel Aviv, maar die zullen hem niet meer willen: - enfin, vele vliegen tegelijk.) Josse De pauw, ook al malcontent diende Vokabaas heer Lybeer kordaat van antwoord. Misschien moet ik hem ook eens polsen. Jan lauwers overal gelauwerd, met name ook in Duitsland ! Erwin Mortier en co kunnen asiel aanvragen in Nederland, Tom Lanoye in ZuidAfrika, een makkie, Vincent Kompany in Engeland, etc, etc. Het vertrek van Luc Tuymans kan de economie ernstig schaden. Misschien moet ook Rosas even naar elders uitwijken? Delocatie van cultuur wegens ongunstig cultureel en politiek klimaat. Leegloop van de cultuur- media en de sportwereld wegens onleefbaar geworden land. Ik wou al zeggen dat Roskam en Schoenaerts maar asiel vragen in de VS, maar dat heeft geen zin: ze zouden de redenen voor hun asielaanvraag daar niet begrijpen…

Zelfs Jan Decleir moet nu toch zijn rooie hart van onder het stof van jaren voelen kruipen en een nieuwe Internationale Nieuwe Scene samenroepen om straattheater te komen spelen voor onze troepen, samengetroept op de straten en pleinen van onze steden. Occupy Wall Street is terug van weg geweest: Occupy all streets! Nee, gij moet geen politiek asiel aanvragen, oude Jan. Maar hier met uw companen van weleer een oud liedje zingen van Dario Fo zou toch zeker niet misstaan. Het wordt feest. Met Arno en zo. Maar daarnaast, naast de herfstexodus op straat (sociaal werk op straat, theater op straat, lesgeven op straat, alles op straat) organiseren we tegelijk een echte exodus, een braindrain. We zetten de Vlaamse politieke klasse te kakken voor het oog van heel Europa (‘Arno, chanteur fameux, qui a remplie l’Olympia mille fois à Paris, demande asile politique en France’, ik zie de kop al prijken op de ochtendeditie van la Libé. ). Theater zal men zeggen, maar politiek is theater. Dit is politiek theater. In elk geval. Maar. Och en Ach, moet ik nu mijn vrouw en mijn twee fantastische dochters, mijn stadspalazzo en heerlijke tuin verlaten om elders als asielzoeker gratis les te geven? Ik zou het moeten doen. Ik wou dat ik de moed had. In dit soort hardvochtig land wil ik echt niet wonen. Ik wil dit niet meemaken. ‘K choa hoddomme ot nie anders kan met den Arno, he wet wel, die Hintjens die ne hod is in frankrijk (en wok aso leeft), noa de Woalen hon weunen, da’s wok ‘t buteland. Ovda hoat toh nie lange me deuren. En toen krygme’n kastjiel van Di Rupo, als vlaomsche ‘dissidenten’. En a lieefloan voer asielzoekers (om me nie weirn epgesloten by de zotten voe da me kun moaken da me wech zun). Mo vint toh! (Ik moet dringend Swiechzerdutsch – fuck, hoe schrijf je dat? - leren om mij in Zürich te kunnen integreren… maar als ik mijn transcriptie zie, denk ik: ik ben er al bijna). Ik zie het al voor me: De pers die Arno en mij volgt bij onze tocht langs de ambassades om onze asielvraag in te dienen. Omstuwd door persmensen en fotografen, proberen onze advocaten tevergeefs de meute af te houden. Geen commentaar zeggen ze, terwijl Arno en ik staan te springen om in het westvlaams tekst en uitleg te geven… Heerlijk. Komt dat zien, komt dat zien. Politieke slap stick, nen vaudeville, een slaande deurenkomedie, icht aantwaarps theoater, moer daen vanoaver twoater. Alea iacta… Ik steek balorig en roekeloos van roerigheid en uit nauwelijks gespeelde wanhoop – woede moet ik nooit spelen, de woede speelt wel met mij - de Rubicon over. Neen, ik speel geen ijdeltuit. Maar activistische dandy in een politiek theater met hier en daar wat rookgordijnen, special effects, en vooral veel vuurwerk. Count me in. Men kan nu intekenen op dit collectieve avontuur. De unie van de culturo’s en andere hopelijks beroemde pipo’s die uit verontwaardiging (Indignez vous! Putain bordel de merde!) politiek asiel aanvragen. Hartverwarmend tegen de Hardvochtigheid. Reeds meen ik de brandende autobanden van kampvuren van de eindelijk in toorn ontstoken vakbonden al te kunnen ruiken, reeds zie ik de jeugdbewegingen en de studenten op de pleinen van onze steden kamperen. Yes, we can! Bezet de straten en pleinen… Wij kunnen niet zwijgen! Noot van de redactie: De lezer zal wel begrepen hebben dat het nog niet zover staat met de plannen tot het aanvragen van politiek asiel bij de schrijver… Het is meer een uitlaatklep, een verzuchting, een uitvalspoging uit deze vlaag van zinsverbijstering, ik heb de bui allang zien

hangen, maar dat het zo donker zou worden…. Beide regeerakkoorden maken samen een ‘perfect storm’: de genadeslag voor de Belgische welvaartstaat. De welvaartstaat zal Belgisch zijn, of zal niet zijn.

Polariseren of niet-polariseren, dat is de vraag (3 oktober) De befaamde indignado/schrijver Jeroen Olyslaegers, een oude kennis, schreef op 1 oktober op zijn faceboekpagina: ‘ik lees hoe Jean-Pierre Rondas met veel genoegen Hart boven Hard fileert als zijnde old skool, namelijk de zuilen, en ik denk dat zulks had kunnen worden vermeden, hoe old skool zijn eigen reactie ook is. Ik zie Lieven De Cauter oproepen tot een opstand en vraag me af wat we daar mee zijn. Ik geloof niet in polariseren, het is te makkelijk, te blind jegens wat er voor ons deur staat. Maar als je niet wilt polariseren, echt niet, dan dien je jouw hand uit te steken naar iedereen. Niet simpel, want protest wordt nu al door sommigen geïnterpreteerd als 'verzuring'. Lachen, gieren, brullen, maar wel gemeend. soit, gewoon hardop aan het denken. verzuurd, hé? ’ Er volgde een hele reeks antwoorden en op 3 oktober zond een bevriende journalist mij een link naar die disccussie… Of ik niet zou reageren… Nu, goed, dacht ik… Doe ik normaal niet. Maar ja, het is all hands on deck dezer dagen, het zijn tijden voor een hands on benadering. Dus, klom ik in mijn pen… ‘Gaat daarmee naar de oorlog!’ Zo luidde mijn eerste bijdrage kort en bondig. Ik had het daarbij willen laten, maar ja. Het zou misschien als polariserend worden ervaren. Dus begon ik geduldig, enfin, met niet zo heel erg veel geduld: ‘Lees nog eens goed Ico Maly’s 'Het Vlaanderen van de verliezers’, en Marc Reynebeau (Vlaanderens hoop in bange!) en dan natuurlijk mijn 'bezet de straten en pleinen', en begin de discussie dan nog eens opnieuw. Als we nu niet protesteren, moeten we voor altijd zwijgen. Ik wil polariseren, godverdikke. This is war! Ik pleeg nog liever zelfmoord dan dit Vlaamse regeerakkoord (Maly's samenvatting is verpletterend) niet met man en macht aan te vechten. Politiek asiel aanvragen is een optie, maar ze zeggen mij dat ik hier moeten blijven. Ik twijfel er echter aan of dat wel zo een goed idee is.... Ik kan wel ontploffen… Ik overweeg om uit Hard Boven Hart te stappen om de beweging niet te schaden... Fronde (ofte opstand) van de civiele maatschappij, geruggesteund door het middenveld, en aangevuurd door intellectuelen en kunstenaars, of (symbolische) emigratie - Ik zie geen andere uitweg... (Ja, er is nog altijd innere Immigration: de terugtrekking in het eigen innerlijk en de kleine kring, zoals vele Duitsers deden in de jaren dertig - in elk geval, hier geldt het nicht mitmachen van Adorno: dit wil ik niet meemaken’. Ik was nog niet content en voegde er nog een post scriptum aan toe: ‘en nu ga ik op een boot tussen Helsinki en St.Petersburg over art and activism prakkezeren in internationaal gezelschap in het kader van Manifesta (ik verwacht vooral veel van beide steden:) nu, men is dus voor minstens 9 dagen van mij af. Misschien is de (innere) migration al begonnen...’ Ik werd triestiger en bozer met de minuut: “Salut en de kost, arm Vlaanderen. Opgevreten door de politiek van het ressentiment, de wrok van De Wever, de rücksichtlose vermarkting van alles (het doel van het onderwijs is ondernemers voortbrengen, dat staat in dat fucking regeerakkoord! Over my dead body), de rijken belonen en de armen en de migranten straffen,

het is niet te geloven... En wij moet lijdzaam toezien en zwijgen? Are you kiddin' me? POLARISEREN DIE HANDEL!” Om duidelijk te maken wat ik al de hele tijd wilde zeggen, voegde ik er mijn strijdkreet nog aan toe: ‘BEZET DE STRATEN EN PLEINEN’ En om te eindigen met een knipoog: ‘I’ ll be back  Schreef de bevriende journalist in diezelfde mailwisseling laconiek: “O gedepolitiseerde tijden. Dertig jaar geleden kon een oppositieleider de regeringspartij uitschelden voor kwallen en de premier voor Caligula. Nu polariseer je volgens de literaire opvolger van Boon als je eens oproept tot actie”. Ik vond het wel goed gezegd. Dus, blijf ik oproepen tot actie. Bezet de straten en pleinen! Er werden rustig verder reacties gepost en ook Jeroen schreef een reactie: ‘Lieven: ik stel vragen, jij begint wat te roepen. Het gaat niet over ofwel protesteren ofwel lijdzaam ondergaan. Ik denk na over strategie, meer niet. dus kun je wat afkoelen tijdens je retraite? Het gaat voor mijn part echt niet enkel over jou of jouw stijl. Het gaat over meer.’ Ja, Jeroen, ik ben aan het roepen, nee aan het schreeuwen. En ik zal blijven schreeuwen. Sinds ik vrijdag 10 in de auto even de krant van woensdag 8 oktober waarin de regering Michel I wordt afgekondigd heel even kon inkijken - spoorslag van St-Petersburg via Kiev naar huis en dan naar de Ardennen voor een jaarlijks familieweekend, dat onder geen beding kan gemist worden (op straffe van ex-communicatie) - heb ik nog meer zin om te schreeuwen. Ik kan er mij niet bij neerleggen dat onze Belgische welvaartstaat wetens en willens voor onze ogen wordt afgeschaft. Dus beloof ik plechtig om mij schor te schreeuwen als het moet. (wordt vervolgd: hardbovenhartekreten, een sequel: Dagboek van een salonrevolutionair)

De armen straffen en de rijken belonen. Het regeerakkoord in één oogopslag ontraadseld (10 oktober) Zit ik in de auto richting Ardennen en heb ik even tijd om een blik te gooien op de krantenkoppen van woensdag 8 oktober (DS): Een slechte grap. Maar dan een heel slechte. Is de werktitel die ik noteer in mijn schrift. Op verkiezingdag had ik,vond ik, een geniaal idee. Ik heb het getweet. “De V-campagne van #NVA finaal ontraadseld. Het is geen V maar een twee: 'Wij gaan twee dingen doen; de armen straffen en de rijken belonen'.” Ik zag het voor me. Die slogan zou viraal gegaan zijn, en zou op elke affiche zijn geschreven en na een paar weken zouden ze hun vingers van de affiche hebben gebeten om zo te zeggen. Indien hij op tijd was gelanceerd. Maar helaas op verkiezingsdag kan je geen wonderen doen… Maar ik kon nooit hebben vermoed dat mijn grap zo waar was. Ze doen het verdomme gewoon: de armen straffen en de rijken belonen. Ik liep gewoon door de krantekoppen, en het werd een litanie. De indexsprong komt er: de armen straffen. Lastenverlaging: de rijken belonen. Werken tot 67 jaar: de armen straffen. De armen straffen, want in een opiniestuk in diezelfde krant wijst iemand erop dat laaggeschoolden minder lang gezond leven en dat het dus onrechtvaardig is. Nog altijd in diezelfde krant (ik ben nog niet beginnen lezen, alleen de koppen)

'gemeenschapsdienst voor langdurig werklozen': de armen straffen. Nog een kop: 'meer belastingen moeten de lastenverlaging compenseren,' wat ik je brom: de armen straffen en de rijken belonen. En dan ben ik nog niet beginnen lezen. Ik moet Marc Leemans letterlijk gelijk geven - die man groeit in zijn rol en in mijn achting - zegt hij in de kop van zijn interview: ‘Dit is de ergste horrorfilm in 30 jaar’. Zeker weten. En in de caption staat 'ze willen geen sociaal overleg meer'. Dat wisten we al. Ze willen de vakbonden kapotmaken en het hele middenveld alleen nog aan de leiband leggen. De ‘primauteit van de politiek’ heet dat nu. Er zit echt methode in. Ze houden hun verkiezingsbelofte van de V die een 2 was. De armen straffen en de rijken belonen. Mijn slechte grap wordt helaas maar al te letterlijk waar. Hoe durven ze? Dat vraag ik mij af. Ik val nog liever dood dan mij hier zomaar bij neer te leggen. Vlaanderen, wordt wakker! Bezet de straten en pleinen! Geen wonder dat De Wever zo content is gelijk een bever. Dat zegt de krantenkop niet, maar het komt erop neer. Ik ben niet meer aan lezen toegekomen. Het Ardense familiegebeuren is een totaal gebeuren, ja een soort van gesamtkunstwerk. Maar ik loop met mijn dagboek (dat in mijn hanepoten in mijn schrift blijft zitten), met mijn ‘hardbovenhartekreten’, hopeloos achter de mediatijd aan.

Picnic de Europawijk! (12 oktober) Intussen is de schrijver mentaal niet alleen uit België maar ook uit Europa geëmigreerd door politiek asiel aan te vragen in Zwitserland, dat zoals bekend geen lid is van de Europese Unie. Hij schrijft nu alleen nog vlammende stukken uit den vreemde. Hier komt ie. Een korte missieve van een verzetsleider in ballingschap. Het komt allemaal door Europa? Ze kunnen niet anders, wel dan gaan we de Europawijk bezetten. Met tienduizend man kunnen we heel de Europawijk omsingelen. We kunnen niet anders. De welvaartsstaat in België wordt afgeschaft. Over our dead bodies. We vragen versterking vanuit heel Europa. Van de Grieken en de Spanjaarden en de Portugezen. Die kennen deze neoliberale besparingswoede. Ik zie ze al komen. Horden vakbondsmensen van overal en zwermen indignado's. De Wever is een neoconservatieve, neoliberale, rancuneuze politicus. Het ressentiment druipt uit zijn poriën. (Volgens mij is dit het geheim van zijn vermageringskuur.) In dit rancuneuze land wil ik niet leven. Dit is niet mijn land. Ik zal vechten voor de welvaartsstaat tot mijn laatste snik. Daarin ben ik geboren en getogen. En daarin wil ik leven en sterven. Of verhuizen... Vlaanderen vergeten. Of ik schrijf alleen nog schotschriften- en gedichten. Dat moet te doen zijn. Een flashmob van 100.000 man en klaar is kees. Een grote betoging die een spoor van kampen nalaat. Maar met 10.000 kan je ook al aardig wat aan picniccen op straten en pleinen. Vier pleinen is genoeg: Het Martelarenplein, het beursplein, rondpunt Schuman (in het midden is al goed, maar het hele plein is altijd beter) en het Luxenburgplein. Zelfs met duizend mensen heb je al een aardige picnic flashmob. Toch? May day May day: de Belgische welvaarstaat (die oude tanker) wordt tot zinken gebracht! All hands on deck!

Misschien had Jeroen Olyslaegers wel gelijk: ik roep op tot de opstand. Muiterij! Deze captains of industry motten we niet! Naar de haaien ermee!

‘Maximale dienstverlening’ Open Brief aan de vakbonden (ca 21 oktober) Beste vakbonden, Ik ben zeer blij met jullie algemene staking. Echt zeer blij. De beide regeerakkoorden, zowel het Vlaamse als het federale, zijn totaal onaanvaardbaar. Daar zijn we het roerend mee eens. Maar. Ik vernam met angst in het hart dat jullie stakingsdagen vooral de pendelaars zullen treffen, want dat vier maandagen op rij het treinverkeer zowat plat zal liggen. Dat lijkt mij geen goed idee. Het zijn niet de pendelaars die gestraft moeten worden. Rijden de CEO's met de trein? Ik denk het niet. De bankiers? En de mensen van Voka? Ook niet. En de ministers ook niet. Dus ik vrees het ergste. Deze staking kan de publieke opinie nog meer afkeer doen krijgen van syndicale actie. Al goed dat die gasten van tramtreinbus jullie de hand reiken. Dat is hartverwarmend. Hartbovenhard! Maar toch. Ik heb een voorstel: ‘maximale dienstverlening’. De treincontroleurs serveren koffie, en voor mijn part ook croissants, en hebben dus geen tijd om kaartjes te knippen. Alles gratis: bussen trams, treinen, voor mijn part voor een maand. Dán tref je de regering en niet de pendelaars. De Europawijk met de vakbonden belegeren is ook een goed idee, dan tref je de eurocraten, dan zadel je de Belgische regering op met een internationaal probleem. Je hebt meteen internationale pers. En je slaat twee vliegen in een klap: je protesteert tegen onze regeringen, maar ook tegen Europa. Dat ze het maar oplossen. Ze komen niet uit het parlement voor ze met een voorstel komen. Een opgelegd conclaaf. Ach, ik weet het wel, ik zit maar wat te fantaseren, maar ik weet zeker dat de staatsveiligheid nu al meeleest. Dát zijn leuke ideeën voor actie, als de politiediensten en staatsveiligheid meteen meelezen. Laat hén overwerken, maar leg de pendelaars geen strobreed in de weg. Integendeel, verwen ze! Het komt erop aan om de syndicale actie heruit te vinden, meer gemodelleerd naar het model van NGO's. Greenpeace bijvoorbeeld. Die weten de staatsveiligheid bezig te houden. Ik krijg van de directeur van Greenpeace altijd gecodeerde mails en moet hem altijd antwoorden dat ik zijn mails niet kan lezen. Waarop hij mij dan de ongecodeerde versie stuurt. Met het bericht dat sociale actie niet tot de core-business van Greenpeace behoort bijvoorbeeld. Ja, dat heeft hij me eens gezegd. Ik keek hem even lelijk aan omdat hij een vies woord gebruikte, en hij besefte het maar al te goed. Maar als ik de Michel, echt een sympathieke mens die directeur van Greenpeace Belgium, zie of hoor zal ik hem toch zeggen dat dit regeerakkoord, beide regeerakkoorden ecologisch totaal onverantwoord zijn. De luchtkwaliteit in de Belgische grote steden, dàt is een probleem. Maar geen woord erover in de regeerakkoorden. Of toch nauwelijks. Moet Greenpeace daar niet op springen, Michel? Zoals die grote spandoeken aan de koeltorens van Electrabel: PÉRIMÉ / OVER DATUM, maar nu op het Vlaams en het nationale parlement of op de gebouwen van de Vlaams Gemeenschap aan het Matelarenplein: IRRESPONSABLE / ONVERANTWOORD!

Trouwens, zou een onderzoeksjournalist niet eens gauw gauw uitvlooien wat dat nu was met die sabotage in die kerncentrale. Dat stinkt toch? Wil ik wel eens een gecodeerde mail over ontvangen. Nu, laat ik niet uitweiden. Iedereen is, of toch een overgrote meerderheid van de bevolking, voor Greenpeace. Waarom? Ook al keuren sommigen ongetwijfeld af en toe hun werkmethodes af, iedereen is ervan overtuigd dat ze het goede willen. Awel, dát moeten de vakbonden de mensen duidelijk maken: “wij willen het goede”. ‘Wij willen de welvaartsstaat, het welzijn van zoveel mogelijk Belgen, verdedigen’. En daarvan moet je mij niet overtuigen. Ik kon Marc Leemans wel omhelzen (spreekwoordelijk natuurlijk) toen ik de kop las 'ergste horrorfilm in 30 jaar'. Dat is precies wat ik erover denk. Dus ik sta 200% achter de vakbonden in deze. En natuurlijk ook achter Hart Boven Hard. De protestbeweging kan niet breed genoeg zijn. Daarom níet de gewone mensen treffen. De vrachtwagens van de autosnelwegen halen lijkt mij een beter idee dan een treinstaking. Of de goederentreinen stilleggen. Op de gewone treinen zou ik gaan voor een betaalstaking. Maximale dienstverlening! Al was het maar uit eigenbelang. We mogen vooral niet vergeten dat er mensen zijn die de vakbonden willen breken. Minister Van Overtveldt heeft het gezegd. Dus, hooggeachte vakbonden, pas op. Cave canem. Maar voor de rest, we zullen er zijn, we staan als een man achter u. Ik verlang nu al naar 15 december. Heel het land plat. Scholen, universiteiten en culturele instellingen, alles dicht. Black out over België. Fakkeltochten door de straten! Dan dienen al die kerstkaarsen eindelijk ergens voor.

De Shockdoctrine van de regeringen De Wever (Donderdag 23 oktober) De anders zo gezapige, kabbelende actualiteit van de Belgische welvaartstaat, die oude tanker, lijkt veranderd in een reeks schokgolven. Vandaag vernemen we dat Bozar en De Munt vanaf volgend jaar 20% moeten inleveren, en daarna elk jaar nog eens 2%. Dat NV-e-rs gaan spreken op een herdenking van Joris van Severen, de man die vond dat Hitler te soft was met de joden. Mathias Storme, de professor die vindt dat racisme en xenofobie een mensenrecht is, wordt door NV-A afgevaardigd naar het Centrum voor racismebestrijding en gelijke kansen. En als klap op de vuurpijl: werkelozen zullen verplicht worden om sportlessen te volgen. Dat is toch niet te geloven! Ik bedoel. Ik ben in shock. De bevriende journalist die mij deze feiten van de dag op een rijtje zette, ook. En dat is misschien juist de sleutel om deze regeringen De Wever Incorporated (om ze maar eens zo te noemen) te begrijpen: de shockdoctrine volgens het boekje, de shock van de economische crisis wordt gebruikt om een economische en politieke shocktherapie door te voeren. De derde shock, het martelen met electroshocks van opposanten (het derde moment van Naomi Klein’s shockdoctrine) is hier in België nog niet voor morgen, maar de criminalisering van acties, wilde stakingen en het criminaliseren van ‘geweld’ is al begonnen. Nu, wat kunnen uit deze zo verschillende horror stories leren? Bozar en De Munt is duidelijk: kwestie van de federale instellingen zo snel mogelijk af te bouwen, in een gesplitst belgië zijn die niet meer nodig en vooral ook vervelende lastpakken, zoals het koningshuis, en Brussel natuurlijk, kon dat nu niet gewoon elders liggen? Of gewoon verdwijnen als de witte vlek die het op Vlaamse planningskaarten al jaren is? Het is in elk geval nog altijd een blinde vlek

voor mijn vlaamse studenten. Ook al studeren ze er vier jaar, ze zitten op kot in Leuven of elders en weten niets van Brussels, zelfs mijn architectuurstudenten niet. Maar goed, waarschijnlijk is het ook lik op stuk beleid: de net eredoctores geworden directeuren van Bozar en de Munt schreven een opiniestuk tegen de NV-A cultuurpolitiek, awel in het lik op stuk beleid van de NV-A hoort een onmiddelijke sanctie, dit is hun lik op stuk beleid om door voorbeelden te stellen alle kritiek en verzet te breken. Dat hebben ze met de Bouwmeester ook gedaan. Maar goed, federale instellingen: weg ermee. Duidelijk. Helder. Over de Joris Van Severen affaire. Het deksel is van de pot zeker? De zegedronken donkerblauwe (‘bleu marine?’) NVA kan niet langer verhelen dat er nogal wat bruin tot gitzwart volk in de rangen rondloopt dat nu niet meer te houden is. Nu, over het verband tussen neoconservatisme en fascisme moet ik eens apart iets schrijven. Maar voor mij staat het als een paal boven water dat Leo Strauss, de stamvader van het neoconservatisme is een van de meest sinistere denkers van de 20sste eeuw. En the Project for the new American Century, om nu maar de meest invloedrijke neoconservatieve denktank te noemen die rechtstreeks verantwoordelijk was voor de illegale invasie van irak en de “shock and awe” doctrine en “full spectrum dominance” bedacht, is niet veel beter dan fascisme (denk aan de verdediging van de uitzonderingstoestand, guantanamo, martelingen, extra-ordinary rendition enzovoort). Maar goed, ik denk dus dat daar bij de zegedronken NVA-ers gewoon het deksel van de pot is. Ik moet de bevriende journalist alweer gelijk geven. Of zit er een strategie achter? De toekomst zal het uitwijzen. Mathias Storme naar het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding? Ik kan het niet geloven. Het is bijna komisch. Dat de kranten daar geen aandacht aan besteden is in elk geval schuldig verzuim. Alweer moet ik de bevriende journalist gelijk geven. Het verdient een hele analyse. Wat bezielt de NV-A? Wel natuurlijk, dat centrum vleugellam maken en dan ontmantelen. Nu Jozef De Witte, de directeur van het Centrum, is misschien zelf ook een beetje verantwoordelijk voor dat vleugellam zijn. Als je de kool en de geit wil sparen, sta je niet sterk. Want de kans is reëel dat iedereen je dan uitspuwt of onverschillig wordt. (Tegelijk is Mathias altijd een beetje van een rare tafelspringer geweest. Dus… passons) Ik wil het hebben over die sportlessen voor werkelozen. Mijn grap wordt als maar wranger: ‘De V van de NV-A was geen V (en al zeker niet de V van vooruitgang) maar een twee. Wij gaan twee dingen doen, de armen straffen en de rijken belonen’. Ik heb er een hele litanie van gemaakt: de beide regeerakkoorden passen naadloos in die litanie. Maar de litanie blijft maar duren, dat werkelozen verplicht zullen worden om sportlessen te volgen: de armen straffen! Dit is echt sinister, men kan naar Leni Riefenstahl en de Körperkultur van het Nationaal Socialisme verwijzen: het gezonde ras dat de natie sterk moet maken. Maar het gaat volgens mij echt niet om gezondheid, het gaat om pesten, om straffen, ja om vernedering. Verplichte sportlessen zijn vernederend. Ik zou dat hoogst vernederend vinden, en u ook, beste lezer. En vernedering is de ergste vorm van straf. Laat altijd levenslange littekens na… Shocktherapie over de hele lijn. Maar ook misschien goed nieuws. Wie moord en brand schreeuwde van bij het begin, van voor de verkiezingen en van voor de septemberverklaring blijkt nu niet langer hysterisch maar profetisch. En er is nog goed nieuws: misschien wordt Vlaanderen door al die shocks wel wakker. Het is nog niet te laat. Het rijpen van de geesten kan snel gaan. Bezet de straten en pleinen. Kom op straat voor het te laat is. Je kent toch die trieste grap van een protestantse theoloog, Dietrich Bonhoeffer, geloof ik. Ik doe even een parafrase voor vandaag: ‘Toen ze de cultuursector ontmantelden heb ik gezwegen omdat ik

niet tot de cultuursector behoorde, toen ze fascistische feestjes gingen opvrolijken heb ik gezwegen omdat ik voor de vrije meningsuiting ben, toen ze het centrum voor racismebestrijding en gelijkheid van kansen ontmantelden heb ik gezwegen omdat ik dat centrum niet nodig had. Toen ze de werkelozen begonnen te straffen en te pesten (sportlessen zijn geen marteling maar wel een vernedering en niets zo erg als een vernedering, misschien de ergste vorm van marteling), heb ik gezwegen omdat ik niet werkeloos was. En toen ze mij kwamen halen, was er niemand meer om te protesteren…. ‘ De Wever wil het leger inzetten om de joodse buurt te bewaken (dat is al een paar dagen oud, maar geen haan die er naar heeft gekraaid). Ook dat past in de shocktherapie en de uitzonderingstoestand. Zodra het leger ingrijpt, zijn we echt in de noodtoestand. En het ziet ernaar uit dat De Wever daar ballonnetjes over oplaat om, als het zover is, ook gewoon het leger te kunnen inzetten. Nu, als ze zo bezig blijven zou het er wel eens kunnen van komen… Ik hoop maar dat er nog mensen zijn die stilaan beginnen te koken. Vlaanderen wordt wakker! Hart Boven Hard als het kan, Hart tegen Hard als het moet. En dat het er hard aan toe zal gaan, is nu al duidelijk. De feiten van de dag laten daar geen enkele twijfel meer over bestaan.

Post scriptum over politiek asiel en dwangarbeid (24 oktober): Heb eindelijk Jan Fermon aan de lijn gekregen (Arno bellen is er nog niet van gekomen). Voor politiek asiel zijn twee voorwaarden nodig: je moet vervolgd worden – hij verwees naar de conventies van Genève - en je moet een land kiezen dat bescherming biedt tegen dat soort vervolgingen – wat niet evident is. Je moet in elk geval persoonlijk betrokken zijn, … Ik was meteen mee. Bijvoorbeeld ik kan niet opkomen tegen de dwangarbeid – gemeenschapsdienst en verplichte sportlessen gaan toch sterk in die richting – van werkelozen. Juist, zei hij. Maar werkelozen kunnen dat wel. Leek me meteen een leuk idee. Hier zit een collectief proces is, of een organisatie die werkelozen vertegenwoordigt zou dat misschien ook kunnen, de vakbonden misschien? Ik zie het de kop al in de kranten staan: Werkelozen trekken naar Europees hof voor mensenrechten tegen dwangarbeid

Over geweld en politiek (26 oktober) De zin van de week is zeker ongetwijfeld deze hartenkreet van vakbondsleider Jean-Pierre Goossens: ‘Op intellectuele agressie kan je een fysieke reactie verwachten’. Het was zoals bekend een reactie op de actie aan het MR hoofdkwartier dat met gele verf werd beklad door een 200tal met bussen naar Brusssel afgezakte Waalse syndicalisten. Hij heeft zijn moedige uitspraak, zoals te verwachten en te voorzien was, moeten herroepen. Dus hoog tijd om haar te verdedigen.

Onder de noemer ‘Geweld en politiek’ verzamelde hoofdredacteur van De Standaard, Mark van de Voorde, voor de ‘blikopener’ (een soort nieuwsbrief met weekoverzicht) alle artikelen van de afgelopen week in DS over de wilde stakingen en de bewuste actie. Vreemd is dat in zijn blurb het begrip of het woord geweld niet valt, maar wel de titel is van zijn blurb. Dus tijd om het begrip geweld tegen het licht te houden. Wat is geweld? Volgens Van Dale online: “gebruik van wapens of lichamelijke kracht: geweld plegen; fysiek geweld; het geweld van de zee, onstuimigheid” Tja, meteen is al duidelijk dat geweld toch een sterke term is. Er zijn geen wapens gebruikt. Maar vernieling van goederen wordt door deze al te korte omschrijving niet als geweld gezien. Dus heb ik er maar mijn oude driedelige dikke Van Dale bijgehaald. Die is zo uitgebreid dat ik het hier moeilijk helemaal kan overtikken (waarom staat de dikke Van Dale niet online? Schande!) – nu, een executive summary dan: ‘1 (verouderd) macht 2 uiting van macht, kracht 3. kracht die met hevigheid, onstuimigheid wordt uitgevoerd 4. een sterk gedruis, leven, drukte, 5: misbruik van macht, toepassing van het recht van de sterkste, gewelddadigheid’. Tja dat is natuurlijk een cirkel, meneer Van Dale. Onder 5 vernemen we nochtans heel veel interessants: ‘structureel geweld; de als onderdrukkend ervaren macht van de overheid, de staat, de maatschappij’. En tenslotte: ‘(rechtstaal): gewelddadige handeling tegen personen of goederen; daad van geweld.’ Het voorbeeld dat ze daarbij geven is ook interessant: ‘diefstal, voorafgegaan, vergezeld of gevolgd door geweld of bedreiging met geweld tegen personen’. Wat leren we daaruit? Dat geweld in eerste instantie uitgaat van de macht. Gewalt betekent inderdaad oorspronkelijk: heersen, macht. van walden, wouden, iets beschikken regelen (volgens mijn etymologisch woordenboek, ook van Van Dale). De ‘Intellectuele agressie’ van meneer Goossens kunnen we vertalen als structureel geweld. Het structurele geweld dat door deze regeringen De Wever op de gewone mensen, de arbeiders maar ook de middenklasse en de gezinnen, wordt uitgeoefend is gigantisch. De klacht van standaardredacteur Steven Defoer dat hij de universiteit voor zijn drie kinderen niet meer zal kunnen betalen (DS25 oktober), geeft zeer goed aan dat ook de middenklasse zwaar getroffen wordt, terwijl de grote vermogens totaal buiten schot blijven en de bedrijfswereld op zijn wenken wordt bediend en overladen met lastenverlagingen en geschenken. Het gaat om niets minder dan het opdoeken van de welvaart, het opblazen van ons overlegmodel (want alles was al beslist), het ontmantelen van het middenveld en de cultuursector. Het primaat van de politiek betekent niets anders dan een repressieve politiek (wie spreekt wordt meteen geraakt, de Munt en de Vlaamse bouwmeester bijvoorbeeld) en een primaat van de markt, tussen markt en politieke kaste moet alles eraan geloven. Het is tekenend voor onze tijd dat geweld nu vooral gebruikt wordt om activisme en protest verdacht te maken en te criminaliseren (ja er is klacht neergelegd). Terwijl het hier toch gaat om symbolisch geweld. Verfbommetjes zijn onschadelijk, jammer van de stenen, maar ja, dat is zoiets als collateral damage. Het is ook tekenend dat vernieling van goederen daarin een zo belangrijke symbolische rol speelt: bezit, goederen zijn heilig zijn heilig tegenwoordig. Terwijl geweld toch eigenlijk in eerste instantie geweld is tegen mensen. Mensen treffen met harde maatregelen dat wordt veel minder gezien als geweld.

Mijn conclusie kan niet anders luiden dan dat het structureel geweld van de regeringen De Wever zal leiden tot tegengeweld. Hopelijk blijft het symbolisch. Maar echte gewelddaden zullen er komen als men het protest en bijvoorbeeld de wilde stakingen blijft verdacht maken en criminaliseren. Ook op dit soort intellectuele agressie kan je een fysieke reactie verwachten. Emoties, daar had de hoofdredacteur wel een punt, zijn belangrijk in de politiek. Woede is een van de belangrijkste emoties. De rancune en het ressentiment die spreekt uit zowat alle maatregelen van de regering zet veel kwaad bloed. Meer structureel geweld zal leiden tot een verharding van het verzet. Mark my words.

(wordt vervolgd.) De terugkeer van de vooruitgang (Open brief aan Bart De Wever) Open brief aan de jeugd …/…