mei 2006
update
6
Foto: Marieke Bemelman
Politieke Middag
Maatschappelijke vernieuwing
opnieuw rode draad in politiek debat Vo o r d e v i e r d e k e e r o r g a n i s e e r d e de Federatie Zakenvrouwen een Politieke Middag. Op maandag 24 april jl. namen ruim vijftig onderneemsters deel aan een efficiënt georganiseerd debat met vijf politici. Rode draad: een nieuwe kijk op B . V. N e d e r l a n d e n d e r o l v a n v r o u w e n in maatschappij en economie. Plaats van samenkomst was opnieuw de Haagse Malietoren, hoofdkantoor van werkgeversorganisatie VNO-NCW, waarbij FZ sinds twee jaar is aangesloten. In zijn openingswoord wees directeur Niek Jan van Kesteren op het belang van timing. Juist nu, aan de vooravond van de verkiezingen in 2007, is het goed de politiek te doordringen van de specifieke betekenis van het vrouwelijk ondernemerschap. Minder bureaucratie en meer ruimte voor ondernemers, daar moet het om gaan. Van Kesteren pleitte voor een doelgerichte bundeling van de krachten van VNO-NCW en FZ. Met een gezamenlijke politieke lobby kan veel uit het vuur gesleept worden. Karin van Rooyen, voorzitter van de Federatie Zakenvrouwen, memoreerde het feit dat de federatie inmiddels drie jaar bestaat. ‘Naarmate we groter worden, worden ook de onderwerpen breder. Onze Politieke Commissie zit als een spin in het web. Zo kunnen we eerder en doeltreffender inspelen op de politieke agenda.’
In de afgelopen maanden heeft de federatie samenwerkingsconvenanten gesloten met de VNVA (Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen, 2.100 leden) en LTO Vrouw & Bedrijf (6.000 onderneemsters op het platteland). Met deze verbreding is het aantal onderwerpen met politieke relevantie sterk toegenomen. ‘Maar we stuiten op een berg aan regels en regelgeving. Het lijkt wel of de overheid meer wantrouwen dan vertrouwen in ondernemers heeft’, stelde de federatievoorzitter. Juist vertrouwen is nodig; in ondernemerschap en in innovatie. Vrouwelijke ondernemers staan bij uitstek voor vernieuwing en voor dienstverlening. Kortom: de overheid moet ruimte en vertrouwen geven aan degenen die de durf en de ambitie hebben om te innoveren, en aan de geëmancipeerde managers om dat te realiseren. ‘We zijn van een kleine werkgroep met een informele opzet gegroeid naar een breder, duidelijk gestructureerd team. De inhoud van de thema’s is scherper geworden doordat we meer professionals hebben benaderd die hun specifieke deskundigheid in werkgroepen inbrengen.’ Zo kenschetste Annelies van Eekeren, de ontwikkeling van de Politieke Commissie, waarvan zij de bevlogen voorzitter is. Bij de eerste bijeenkomst waren er drie kamerleden en Neelie Kroes. Dit keer hadden vijf kamerleden toegezegd acte de présence te geven: Pauline Smeets van de PvdA, Fatma Koser Kaya van D’66, Nihat Eski van het CDA, Charlie Aptroot en Eske van Egerschot van de VVD (zie foto hierboven). ‘Maar er is meer nodig,’ stelde Van Eekeren. ‘Er zijn in
>>>
Po l i t i e k e u i t s t r a l i n g Nederland veel overlegorganen voor ondernemers. Als specifiek vrouwelijke ondernemers vallen wij vaak buiten de gestructureerde thema’s. De Politieke Commissie en deze middag zijn één middel, maar wij hebben als Federatie Zakenvrouwen nog veel meer vrouwkracht nodig om onze stem op al die andere niveaus te laten horen’.
Wat is er al bereikt?
Wat is er terechtgekomen van de issues die in september vorig jaar aan de politici zijn meegegeven? Janiska de Wolde, alomtegenwoordig lid van de Politieke Commissie, gaf een kort overzicht. • De nog resterende lacune in de VAR is gebleven. Als het gaat om de jaargangen vóór 2005 hebben CWI’s en belastingdiensten nog steeds verschillende interpretaties over de status zelfstandige, dan wel werknemer. • De ziektekostenpremie voor dga’s is buitensporig hoog. Een ‘reparatie’ van de regeling zit echter in de lucht. (En is inmiddels een feit, red.). • De versoepeling van het ontslagrecht is in behandeling en wordt met argusogen door de Politieke Commissie gevolgd. • Een betere regeling voor buitenschoolse kinderopvang is weliswaar voorgesteld, maar nog niet geconcretiseerd.
Onderwerpen voor het debat
Paulien Osse, net als vorig jaar de alerte discussieleider van de Politieke Middag, nodigde de vertegenwoordigers van de vier werkgroepen uit om de onderwerpen die voor het politieke debat waren geselecteerd toe te lichten.
Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en zorgaanbieders
Welke consequenties de Wmo voor vrouwelijke ondernemers kan hebben, legde Hedwig Vos, bestuurslid van de VNVA, uit. Deze wet legt de verantwoordelijkheid voor mantelzorg in eerste instantie bij de burger zelf. Zorg voor ouder wordende ouders, gehandicapten en chronisch zieken is niet langer een recht, maar een gunst die gemeenten wel of niet verlenen. In de praktijk zijn het meestal vrouwen die de mantelzorg leveren. De wet biedt echter onvoldoende randvoorwaarden voor combinatie van arbeid en mantelzorg met als gevolg dat
arbeidsparticipatie en economische zelfstandigheid van vrouwen verder in de knel dreigen te komen. Overigens maakte Hedwig Vos duidelijk dat de Wmo ook kansen biedt: veel vrouwelijke ondernemers zijn immers kleine zorgaanbieder. Tot nog toe zijn het 26 zorgkantoren die uitmaken hoe Persoonsgebonden Budgetten kunnen worden besteed, straks zijn dat 480 gemeenten. Elke gemeente moet te zijner tijd een eigen plan maken. Dat biedt de zorgonderneemster die daar professioneel op inspeelt volop kansen. Maar het is dan wel zaak om te voorkomen dat grote zorgaanbieders die markt met raamcontracten gaan afgrendelen.
Zorg en ondernemerschap
‘Economische onafhankelijkheid van vrouwen moet hoog op de politieke agenda staan en kan worden bereikt door eenvoudige en weinig geld kostende maatregelen.’ Met deze stelling over Zorg en ondernemerschap legde Matty Willigenburg (Entre Femmes) de vinger op een reeks van pijnpunten die dringend om verbetering vragen. Nog altijd is betaalbare, toegankelijke en flexibele kinderopvang nodig. Nog altijd is het wenselijk dat hulp in huis uit het zwarte circuit verdwijnt en ‘wit’ betaalbaar wordt. Het vernieuwende voorstel: ‘Combineer alle zorgtaken tot één vraaggestuurde markt (voor kinderopvang, thuiszorg, mantelzorg en huishoudelijke zorg)’ sloot naadloos aan bij de lijn die door Hedwig Vos al voor de mantelzorg was uitgezet. Ook hier ligt een belangrijke rol voor vrouwelijke ondernemers.
Sociale innovatie
Toen Colette Niemeijer (Bouwnetwerk) de stelling van haar werkgroep Sociale innovatie toevoegde, tekende zich een interessante totaalvisie voor Nederland af. De stelling luidde: ‘Veel goedgeschoolde medewerkers verlaten de arbeidsmarkt of zitten niet op de meest geschikte plaats omdat werkgevers door de talloze starre regels niet aan de werk-/zorgwensen van flexwerkers tegemoet kunnen komen. Beschouw werkgevers en werknemers als volwassen mensen die binnen de kaders van een soepele regelgeving in staat zijn om met elkaar heel goede afspraken te maken.’ Samen met de eerder geopperde voorstellen om in een nieuwe zorgmarkt kleine zorgondernemers (veelal vrouwen) kansen te bieden en om zorgtaken tot één vraaggestuurde markt te combineren, leverde dat een visie op voor een flexibele, betrokken samenleving. Een vernieuwende samenleving waarin vrouwen de verbindende lijnen invullen en onderhouden, als ondernemer en als burger.
Ruimtelijke ordening
‘Vernieuwend ondernemerschap is op het platteland gewoon niet mogelijk,’ verzuchtte Marja Hartman (LTO Vrouw & Bedrijf) bij de introductie van het onderwerp Ruimtelijke ordening. ‘De Nota Ruimte en het meerjarenprogramma “Vitaal platteland” mogen dan streven naar gebiedsvisies en nieuwe economische dragers, als er geen speelruimte is en niets verdiend wordt, kunje er weinig van maken.’
2
Update 6
mei 2006
Krachtenbundeling In de praktijk blijkt dat de cultuuromslag bij regionale en lokale overheden nog lang is niet gemaakt. Op lokaal niveau blijkt de ontwikkelingsplanologie van de Nota Ruimte nog nauwelijks voelbaar. Het ontbreekt aan brede expertise, creativiteit, flexibiliteit en durf. Vrouwen blijken bij de vitalisering van het platteland voortrekkers te zijn. Vernieuwend ondernemerschap ontstaat veelal door hun inbreng. Maar zij stuiten op een overvloed aan toetsingscriteria en vaak tegenstrijdige regels. Voorstel: ‘Maak van het landelijk gebied één branche, investeer in kennis en attitude van lokale ambtenaren en stimuleer hun creativiteit.’
Ondernemen hoog op de agenda
De doortimmerde presentaties van de vier werkgroepen leverden materiaal te over om aan de kamerleden mee te geven. Dat gebeurde in eerste instantie in kleine gespreksgroepen. In de afsluitende plenaire discussie bleek dat de kleine ondernemer/flexwerker ook door de politiek gezien wordt als ‘de ondernemer van de toekomst’. Om en om maakten de vijf politici duidelijk dat meer speelruimte voor de kleine ondernemer hoog op hun agenda’s staat. In vogelvlucht een aantal van de issues waarvoor zij zich in de Kamer hard zullen maken: • Een basisvoorziening voor kinderopvang, waarin de overheid financiert en ouders ‘naar draagkracht’ bijdragen. • Het weer fiscaal aftrekbaar maken van kosten voor werkruimte thuis. • Een betaalbare arbeidsongeschiktheidsverzekering (meer dan 75% van de kleine ondernemers is thans niet verzekerd, dat zegt genoeg) en een haalbare levensloopregeling. • Een reële zwangerschapsuitkering voor ondernemers, waarbij de twee jaar wachttijd vervalt. • Het inruimen van kansen voor de kleine ondernemer door overheidsaanbestedingen in kleinere clusters op te splitsen en door nuancering van de nieuwe Aanbestedingswet. • Flexibeler ontslagrecht. • Blijvende regelingen als zelfstandigenaftrek voor ondernemers ouder dan 65 jaar. • En voor het platteland: doelvoorschriften in plaats van regels en beperkingen in bestemmingsplannen, ofwel hindermacht moet ontwikkelkracht worden. Al met al bewees deze Politieke Middag nog weer eens hoe de actieve wisselwerking met de politiek een steeds steviger pijler wordt onder de Federatie Zakenvrouwen en haar rol als belangenbehartiger van vrouwelijke ondernemers. Alle deelnemers aan deze middag voelden zich aangesproken door de bevlogenheid van de vijf politici. Het warm houden van deze wisselwerking met de politiek is nu een zaak van alerte vrouwkracht. Op www.federatiezakenvrouwen.nl is een compleet en meer gedetailleerd verslag te lezen van de Politieke Middag. Marieke Bemelman
De 9-to-5 cultuur moet om! FlexFront is een uitgelezen voorbeeld van een nieuwe, aan mensen aangepaste kijk op werk. Het laat zien hoe je een onderneming kunt bouwen rond hooggekwalificeerde medewerkers die anders willen werken dan binnen de reguliere werktijden.
Te veel hoogopgeleide vrouwen benutten hun kansen op de arbeidsmarkt niet optimaal. Dat zou anders zijn als zij de vrijheid kregen om het werkproces thuis in te richten. ‘B.V. Nederland heeft nog steeds een 9-to-5 cultuur’, zegt Antoinette Wessels. ‘Werkgevers zien het aanbieden van flexibele werkuren een als gevaar voor de continuïteit van de onderneming. Onzin!’ Nog geen vijf jaar geleden startten Patricia Boer en Antoinette Wessels een virtueel kantoor in Nieuwegein. Voor opdrachtgevers uit de (financiële) dienstverlening, onroerendgoedsector en commerciële branche neemt FlexFront administratieve (deel)processen over. Inmiddels zijn er twintig medewerkers in loondienst, die elk vanuit hun thuiskantoor werkzaam zijn. Samen met hun medewerkers ontwikkelden Boer en Wessels een doordachte organisatiestructuur met vastgestelde werkprocedures en gewaarborgde privacy voor de klanten. Valt een van de thuiskantoren door verzuim uit, dan kan een ander de werkzaamheden probleemloos overnemen. Door middel van een geavanceerd internetsysteem kunnen medewerkers en hoofdkantoor snel en goedkoop met elkaar communiceren. De motivatie en de betrokkenheid van de medewerkers-op-afstand is groot.
Flexwet – een draak
Met de Flexwet, die het flexibele werken in goede banen zou moeten leiden, kan FlexFront maar moeilijk uit de voeten. Want het bedrijf richt zich op de arbeidsprocessen van de opdrachtgevers. Dat gaat met pieken en dalen, en daar passen de medewerkers zich aan aan. ‘Het is een draak van een wet,’ vindt Wessels. ‘Flexibiliteit wordt door de Flexwet juist onmogelijk gemaakt. Met de min-max contracten werken onze medewerkers minimaal 20 tot maximaal 40 uur per week. Of ze nu ’s nachts of in het weekend werken, dat maken zíj uit. De Flexwet wil dat je vooraf fictieve roosters vastlegt, waarin het aantal te werken uren vastligt.’ Ruim tien jaar geleden werd met steun van de overheid het denken over telewerken geïntroduceerd. Het moest een opstap worden voor een betere combinatie werk en privé, innovatie, creativiteit en filebestrijding. Er is sindsdien bitter weinig van gekomen. Nog altijd zijn er gekmakende regels en voorschriften die een werkelijke doorbraak van flexibele werkvormen onmogelijk maken. Wessels: ‘Instanties sturen je van het kastje naar de muur. Adequate oplossingen blijven uit. De overheid is er kennelijk nog niet klaar voor. Wij zouden het uit willen roepen: wees eens creatief!
Update 6 mei 2006
3
Krachtenbundeling Agnes Kivits over het geheim van EVON
‘Wij groeien dankzij ons enthousiasme’
Foto: Cathelijne van den Bercken
Het Eemlands Vrouwen Onder nemers Netwerk (EVON) maakt de laatste tijd een opmerkelijke g r o e i d o o r. H e t l e d e n b e s t a n d g r o e i d e m e t r u i m 30%. Update was uiteraard benieuwd hoe dit komt en vroeg EVONs interim-voorzitter Agnes Kivits naar de aanpak.
‘Zo’n drie jaar geleden hebben we met EVON een eenvoudig onderzoek gedaan naar de naamsbekendheid van ons netwerk. Uit dat onderzoek bleek wat we eigenlijk al wel wisten: in de regio Gooi en Eemland waren we relatief onbekend. Bovendien vonden we dat onze bijeenkomsten wel wat beter bezocht konden worden door onze leden. Alleen door een hoge opkomst creëer je een optimale netwerkmogelijkheid. We wilden ook meer bekendheid geven aan onze Open Avonden, die openstaan voor vrouwelijke ondernemers uit de hele regio. Om dat concreet aan te pakken hebben we een PR-plan opgesteld om EVON beter te promoten.’
Netwerk promoten
Agnes Kivits deelt haar enthousiasme en de resultaten die dat heeft opgeleverd graag met andere netwerken. Over de manier waarop EVON aan de weg timmerde, vertelt ze: ‘We zijn gestart met free publicity: persberichten over onze Open Avonden en interviews, jaarlijkse presentaties bij de Kamer van Koophandel en andere bijeenkomsten over hét netwerken. We hebben flyers uitgezet bij de Kamer van Koophandel en andere openbare locaties om alle avonden en bijeenkomsten aan te kondigen. De programmacommissie werkt sindsdien samen met de PR-commissie bij het schrijven van flyers, persberichten en de website. Ook zijn we partner geworden van de StartersPas van de Kamer van Koophandel, wat via de website van de StartersPas weer extra promotie oplevert voor onze Open Avonden. Al die inspanningen bij elkaar hebben bovendien het voordeel dat het overtuigende argumenten zijn als je sponsoren wilt aantrekken.’
Eigen Award
Sinds een jaar heeft EVON zich met enkele nieuwe wapenfeiten extra op de kaart weten te zetten. Eind 2005 reikte het netwerk voor het eerst haar EVON Award uit aan de beste onderneemster van de regio Gooi en Eemland van dat jaar, wat veel publiciteit genereerde. Ter ondersteuning van de
4
Update 6 mei 2006
Award heeft EVON een column ‘Vrouw aan het roer’ in het zakenmagazine ‘Gooi en Eemland Business’. Dit jaar staat bij EVON in het teken van bedrijfspromotie op diverse terreinen en daarom is in het voorjaar van 2006 bij de Regio Business-dagen voor het eerst een EVON-stand, waar enkele leden EVON én hun eigen bedrijf promoten.
Enthousiasme trekt leden aan
Al met al groeide EVON in nog geen drie jaar tijd uit van een kleine 70 tot inmiddels 95 leden. Maandelijks komen daar zo’n twee tot drie leden bij. De interim-voorzitter benadrukt het belang van actieve leden: ‘Door enthousiasme binnen het bestuur trekken we enthousiaste leden aan die ook hun steentje willen bijdragen aan een activiteit. Zo leer je elkaar actief kennen, buiten de gewoonlijke thema-avonden en netwerkborrels om. Het contact gaat dan net iets dieper, waardoor je elkaar een opdracht gunt of tip doorgeeft. Ook zijn er inmiddels al heel wat initiatieven ontstaan om gezamenlijk een project te starten. De toekomst van de nieuwe economie is dat er steeds meer zelfstandigen gezamenlijk een opdracht gaan uitvoeren. Met de huidige technieken zijn afstanden en tijden makkelijk te overbruggen. Diverse netwerken kunnen dan als één netwerk aan elkaar hangen.’
Wisselwerking met andere netwerken
Over de mogelijkheden om met andere netwerken kennis te maken zegt Agnes: ‘Het is van belang de toegevoegde waarde hiervan te promoten omdat je eigen netwerk immers niet altijd toereikend is. Als je openstaat voor andere netwerken biedt dit alleen maar meerwaarde. Wil je jouw bedrijf bijvoorbeeld vanuit marketingoogpunt specifieker ontwikkelen op een bepaald terrein, dan heb je nieuwe inzichten en aanspreekpunten nodig. Wat is er dan mooier om uit een groter, bekend netwerk te kunnen putten?’ Annemieke Maatman
Krachtenbundeling
Besturenmiddag 19 mei draait om toekomstvisie FZ Bestuursleden van de aangesloten netwerken zullen met meer dan de gebruikelijke interesse uitkijken naar de besturenmiddag die de Federatie Zakenvrouwen op vrijdag 19 mei a.s. in het hoofdkantoor van de Rabobank Croeselaan in Utrecht organiseert. Die middag presenteert het federatiebestuur een toekomstvisie voor de komende jaren. De netwerken worden uitgenodigd om mee te denken over de voorgestelde doelstellingen. De federatie is in de nog geen drie jaar van haar bestaan inhoudelijk gegroeid en heeft inmiddels een duidelijk bestaansrecht verworven als belangenbehartiger en als platform van ondernemende vrouwen. Politiek, bedrijfsleven en media weten FZ te vinden als serieuze gesprekspartner. Er wordt meer en meer rekening gehouden met de inbreng van vrouwelijke ondernemers, dat wel. Maar het is nog lang niet genoeg. Het ombuigen van de mannelijke monocultuur is een langdurig proces, waar voor de federatie nog vele taken liggen. ‘We zijn er, we staan ervoor en we zullen gezien worden’.
Uitnodiging om mee te denken
Voor een prikkelende opening van de Besturenmiddag gaat Marike van Zanten, financieel-economisch journaliste zorgen. Wie haar boek ‘Mevrouw, mijne heren...’ – 25 vrouwen over de weg naar de top heeft gelezen, weet waar het om zal draaien: Van Zantens eerlijke adviezen bieden de aanstormende generatie vrouwen een routekaart voor hun eigen tocht naar de top.
Kern van het programma zijn de lijnen voor de nieuwe visie en doelstellingen van de Federatie Zakenvrouwen, die voorzitter Karin van Rooyen zal neerzetten. Samen met Peter Merry, veranderingsfacilitator van het Center for Human Emergence (dat onlangs het veranderingsproject ‘Klaar om te wenden’ lanceerde), kunnen de bestuursleden van de netwerken vervolgens hun gedachten bepalen over de door het federatiebestuur voorgestelde richting. Dat gebeurt in interactieve groepssessies in het ‘Café Zakenvrouwen’. Politicologe Mei Li Vos, voorzitter van het AVV (Alternatief voor Vakbond), geeft commentaar op de raakvlakken tussen de FZ en haar vorig jaar opgerichte vakbond, die zich specifiek richt op freelancers en flexwerkers, de ondernemers van de toekomst. In het einddebat, zal discussieleider en dagvoorzitter Paulien Osse (bekend van de FZ-Politieke Middagen) de meningen peilen en met de deelnemers conclusies formuleren. Meningen, suggesties, conclusies en essenties zijn de elementen van het lerende proces waarmee de netwerken mede vorm kunnen geven aan de toekomstvisie van de Federatie Zakenvrouwen.
PricewaterhouseCoopers Nederland nieuwe sponsor van Federatie Zakenvrouwen Het Ambassadeursnetwerk van Opportunity in Bedrijf heeft tot doel de doorstroming van vrouwen in hogere en topfuncties te bevorderen. Een aantal topbestuurders en –ondernemers neemt gedurende een jaar deel aan het netwerk om deze doelstelling te realiseren. Eind vorig jaar nam Jos Nijhuis, CEO van PricewaterhouseCoopers Nederland, het voorzitterschap van het Ambassadeursnetwerk op zich. Bij zijn aantreden als voorzitter stelde hij dat er in Nederland drie barrières moeten
worden geslecht: ‘De cultuur in organisaties is vaak te masculien, er wordt nog veel te vaak gedacht dat gezinnen lijden onder moeders die meer dan parttime werken, en kinderopvang is een absolute ramp.’ Nijhuis heeft zichzelf tot doel gesteld ‘ambities te verzilveren’. Met zijn vijftien medeambassadeurs wil hij daadwerkelijk tot grotere diversiteit komen en hij wil het onderwerp op de politieke agenda zetten. www.opportunity.nl/ ambassadeurs/ index.htm
PricewaterhouseCoopers wil genoemde doelstelling dit jaar mede invulling geven door een samenwerking met de Federatie Zakenvrouwen aan te gaan. Voor de invulling van deze samenwerking stelt PricewaterhouseCoopers d 25.000 aan de federatie ter beschikking. Op 19 mei, tijdens de Besturenmiddag, zal het samenwerkingscontract getekend worden.
Update 6 mei 2006
5
Krachtenbundeling O n d e r t e k e n i n g s a m e n w e r k i n g s c o n v e n a n t m e t V N VA De Federatie Zakenvrouwen en de Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen gaan samenwerken op het terrein van professionalisering van vrouwelijk ondernemerschap en op het terrein van actuele thema’s in de gezondheidszorg. Op 25 maart jl. ondertekenden VNVA-voorzitter Irene Hellemans en federatievoorzitter Karin van Rooyen een convenant om deze intentie te formaliseren. Al eerder, aan de vooravond van de invoering van het nieuwe zorgstelsel,
was sprake van samenwerking tussen FZ en VNVA. Samen met de Nederlandse Vrouwen Raad, pleitten de FNV Vrouwenbond, VNVA en de Federatie Zakenvrouwen – daarmee sprekend namens ca. 1 miljoen vrouwen – voor controle op de invloed van de zorgverzekeraars en permanente monitoring van de kosten voor het instandhouden van het zorgstelsel en eventuele prijsstijging van de premies in de toekomst. In de gezamenlijke petitie die op 13 december vorig jaar aan de Vaste
Kamercommissie Volksgezondheid werd aangeboden, drongen de vier organisaties tevens aan op extra aandacht en specifieke zorg voor kwetsbare groepen, met name voor oudere vrouwen.
FZ gaat samenwerken met ondernemersvrouwen platteland Vrouwelijke ondernemers op het platteland krijgen steun. Op 24 maart jl. werd het startschot gegeven voor een project dat de naam ‘Ondernemend netwerken op het platteland’ krijgt.
Het project, een initiatief van de agrarische ondernemingsorganisatie LTO Vrouw & Bedrijf en de Federatie
Zakenvrouwen, duurt drie jaar en wordt gefinancierd door het ministerie van Landbouw. Beide partners hebben bij hun belangenbehartigende activiteiten veel gemeen en tal van raakvlakken. Ze willen met het project nieuwe mogelijkheden aanreiken om de positie van vrouwelijke (mede)ondernemers te verbeteren.
‘Ondernemend netwerken op het platteland’ richt zich op alle vrouwelijke ondernemers op het platteland. Zij kunnen coaching krijgen, er worden netwerken opgezet ter bevordering van onderlinge samenwerking en er worden speciale ondernemersdagen georganiseerd. Ook wordt een digitaal ontmoetingspunt ingericht.
Lenteaanbieding VrouwenV isie Wie de pagina’s weer eens doorleest, zal het moeten toegeven: een van de meest onderhoudende boeken over vrouwelijk ondernemerschap is VrouwenVisie – Een andere kijk op ondernemen. Het boek verscheen eind 2003, bij de start van de Federatie Zakenvrouwen. Alle leden van de bij de federatie aangesloten netwerken kregen destijds een gratis exemplaar. Sindsdien heeft menigeen dit boek cadeau gedaan aan zakenrelaties, bevriende starters of door de wol geverfde collegaondernemers. Ook de netwerken zelf gebruikten VrouwenVisie vaak als introductiegeschenk voor nieuwe leden of als attentie voor sprekers bij netwerkbijeenkomsten. De federatie beschikt nu nog over een bescheiden voorraad VrouwenVisie en biedt deze, bij wijze van lenteopruiming, voor een aantrekkelijke prijs aan de netwerken aan. Zij kunnen de boeken zelf gebruiken als cadeau voor sprekers en nieuwe leden. Uiteraard is het ook mogelijk ze door te verkopen aan leden of derden (mogelijk voordeel: extra inkomsten voor netwerk). Ook voor individuele leden blijft VrouwenVisie een bijzonder relatiegeschenk, dat een inspirerend beeld geeft van het vrouwelijk ondernemerschap.
6
Update 6
mei 2006
De winkelwaarde is a 17,50. De prijs die de federatie hanteert voor bestellingen van individuele aangesloten leden is a 10,-. Voor netwerken die een collectieve bestelling plaatsen, geldt nu de volgende kortingsregeling: • bij afname van minimaal 5 exemplaren: 25% korting op de ledenprijs (a 7,50). • bij afname van minimaal 10 exemplaren is de korting 35% (a 6,50), • bij afname van 25 of meer exemplaren is de korting 50% (a 5,-). Een bestelformulier met eenmalige machtiging kunt u aanvragen via
[email protected] Alle prijzen excl. 6% BTW en verzendkosten. Op is op.
Pr o f e s s i o n a l i t e i t
Tr u c s o m a a n d e t o p t e k o m e n In De Zaak van maart 2006 legt Esther Mollema* uit wat de ongeschreven regels zijn van het zakenspel. Mollema stelt dat vrouwen hun eigenheid moeten bewaren, maar dat ze om succesvol te zijn in een mannenbolwerk een aantal trucs moeten leren. Want met helemaal jezelf zijn red je het niet. Dat komt omdat vrouwen te bescheiden, voorzichtig, lijdzaam en serieus zijn. Bovendien zijn ze niet uit op macht, kennen ze de ongeschreven regels niet, zijn ze realistischer en willen ze kwaliteit bieden. Aan zeven topvrouwen uit verschillende bij de Federatie Zakenvrouwen aangesloten netwerken vroeg Update of ze dit herkennen.
foto: robertgovers.nl
Rian van Velzen-Bastiaansen, directeur-eigenaar van Nature’s choice en lid van UVON Noord-Brabant en UVON Internationaal, gelooft niet dat er trucs zijn om aan de top te komen. Volgens haar zijn er drie belangrijke eigenschappen die je daarvoor nodig hebt: passie, daadkracht en innovatief en creatief vermogen. ‘Passie omdat je liefde en enthousiasme voor het vak moet hebben. Het heel graag willen, komt dan van binnenuit en helpt je over hoge bergen en door diepe dalen heen. Naast passie moet je innovatief en creatief zijn om anders dan je concurrent de markt te benaderen. Daarvoor heb je ook daadkracht nodig. Je moet beslissingen durven nemen en niet bang zijn om te mislukken. Lef tonen!’ Vanaf haar studietijd heeft Adelheid Ponsioen, directeur bedrijfsvoering Nederlands Openluchtmuseum en lid van Executive Women International, altijd tussen de mannen gezeten. Zij herkent wat Esther Mollema naar voren brengt. ‘Belangrijk is te weten dat “mannentrucs” bestaan, dat mannen op een bepaalde manier met zaken omgaan, zodat je daar op in kunt spelen. Je moet zorgen dat je goed bent in de dingen die je doet, en sommige dingen kun je wel van ze overnemen. Ik heb bijvoorbeeld geleerd om “op te scheppen” over wat ik heb gepresteerd. Niet om iets te bereiken, maar om te bevestigen wat ik heb gedaan.’
Iet Kooy-Veenstra, voorzitter raad van bestuur van Dianet Dialysecentra en lid van Vice Versa Groot Amsterdam, is heel duidelijk in haar mening: ‘Blijf jezelf en onderscheid je als mens, niet als vrouw. Praat niet over je privé, je komt voor de klus. Geef je baas inzicht in wat je doet, stap over je bescheidenheid heen en leer praten over je successen en je resultaten. Leg verantwoording af en creëer draagvlak voor wat je doet, maar dat hoeft niet tot de laatste puntkomma. En weet dat mannen over het algemeen machtswellustelingen zijn - stilte - macht is ook leuk hoor!’ ‘Ik word een beetje moe van dat man-vrouwverhaal,’ is de eerste reactie van Jeannette van den Ingh-van Wijk, statutair algemeen directeur van Glasgroep Spliet & De Waal Buschbaum en lid van UVON Internationaal. ‘Als we eens gingen denken in termen van “mens”, dan waren we al een heel eind verder. Nu zijn er nog weinig vrouwen aan de top, maar de tijden veranderen. Over tien, vijftien jaar gaan we anders om met werken. Jonge mannen willen steeds meer een andere combinatie van werk en privé. Of zoals Herman Wijffels — oud-voorzitter van de SER — stelt: misschien heeft het old boys network niet zoveel vrouwen nodig om zichzelf naar een chique einde te brengen.’
* Esther Mollema is een van Nederlands meest ervaren trainings- en seminarexperts. Vijf jaar geleden richtte ze het management development platform
Direction op. Van daaruit ontwikkelde ze de succesvolle training ‘Developing Female Leaders’. Op 14 en 15 juni en op 9 en 10 oktober komt Direction met de training ‘Loopbaan essenties voor vrouwen’, die de inspiratie gaf voor bovenstaand artikel. Nadere informatie: www.management-development.com Update 6 mei 2006
7
Po f e s s i o n a l i t e i t Voor de eerste Zwarte Vrouwelijke Manager Nederland 2005 Elisa Carter, lid raad van bestuur GGzE Eindhoven en de Kempen, en lid van Zwarte Zaken Vrouwen Nederland, draait het vooral om zelfvertrouwen. ‘Ik heb geen trucs gebruikt. Wel heb ik gekeken hoe mannen zich gedragen. Leidinggevende mannen stralen vaak resolute kracht uit door hun postuur, kleding, hun taalgebruik. Dat combineren ze met een vaderlijke approach, vooral bij vrouwen. Als zij dát beeld neerzetten, zet ik het beeld neer van de resultaatgerichte vrouw met zelfvertrouwen, waarbij ik erop let dat ik serieus genomen word. Belangrijk is ook dat als je ervan overtuigd bent dat iets goed is voor het bedrijf, je daarvoor uitkomt en niet terugschrikt door kritiek van wie dan ook.’ Naast haar taak als penningmeester van de Federatie Zakenvrouwen heeft Susanne Lohf, directeur-eigenaar van Nana Beheer BV en lid van UVON Internationaal, verschillende toezichthoudende
functies. ‘Je hoeft mannen niet na te apen, je mag best laten zien dat je vrouw bent. Belangrijk is dat je een proactieve houding aanneemt, achter je mening of beslissingen staat en daar verantwoordelijkheid voor neemt. Je kunt ook zelf het heft in handen nemen, door bijvoorbeeld actief te netwerken of te reageren op advertenties. Ik vervul drie toezichthoudende functies en op twee daarvan heb ik gesolliciteerd. Niet omdat ik zeker wist dat ik álles kon, maar omdat ik affiniteit had met de betreffende organisaties. Mannen doen dat veel makkelijker dan vrouwen.’ Ans de Wijn, directeur eigenaar van Ans de Wijn bedrijfshuisvesting BV en lid van UVON Utrecht, vindt het juist belangrijk om vooral vrouw te blijven. Dat er weinig vrouwen aan de top zitten heeft volgens haar een andere reden. ‘Vrouwen willen wel graag, maar houden het vaak niet vol. Als je echt in de top wilt meedraaien, moet je je privé, je kinderen, en je carrière goed regelen. En zonder zuchten.’ Margot Bouwens
Winstbelasting en zorgpremie kleine ondernemers Het kabinet probeert in het laatste regeringsjaar het bedrijfsleven voor zich te winnen. Vooral de kleine ondernemer kwam er onder Balkende II bekaaid vanaf, maar eindelijk is er dan goed nieuws. Het inkomen van ondernemers en zzp’ers die inkomstenbelasting betalen wordt voor 9% vrijgesteld van winstbelasting. De maatregel betekent dat de ondernemer over zijn winst maximaal 47,3 procent inkomstenbelasting betaalt, in plaats van 52 procent. Dat staat in een wetsvoorstel van staatssecretaris Wijn van Financiën, waarmee de ministerraad inmiddels heeft ingestemd en waar het parlement later dit jaar zijn goedkeuring aan moet geven. Het ministerie van Financiën heeft dat op 23 april bekendgemaakt. Twee dagen eerder werd al bekend dat het tarief van de vennootschapsbelasting volgend jaar omlaag gaat van 29,6 naar 25 procent. Over winsten tot 20.000 euro daalt dit tarief van 27 naar 20 procent. Vorig jaar stelde Wijn in de nota ‘Werken aan winst’ al voor de verlaging van de winstbelasting te betalen door afschaf-
8
Update 6
mei 2006
fing van fiscale aftrekposten voor bedrijven. Hoewel hij vasthoudt aan deze ‘grondslagverbreding’ komt hij tegemoet aan bezwaren van brancheorganisaties door minder te snijden in de afschrijving van gebouwen en de verrekening van verliezen.
Lagere ziektekostenpremie voor dga’s
Ook minister Hans Hoogervorst van Volksgezondheid zorgde eind april voor goed nieuws. Ondernemers met een eigen B.V. betalen vanaf volgend jaar een lagere ziektekostenpremie. De minister zegde deze wijziging in het zorgstelsel toe in een debat met de Tweede Kamer over de koopkrachtreparatie door het kabinet. De VVD, daarbij gesteund door het CDA, had hierom gevraagd. Met deze toezegging van de minister worden alle zelfstandige ondernemers gelijkgeschakeld. De meeste ondernemers betalen al de lagere ziektekostenpremie van 4,4%, alleen directeuren-grootaandeelhouders
Krachtenbundeling
Henna Pijper - Spin in het federatieweb ‘Henna, vanmiddag belde de Sloveense ambassade, met het verzoek...’ Lieke van der Kemp heeft het druk, een dag secretariaatswerk voor de Federatie Zakenvrouwen vliégt voorbij. Met de afwikkeling van vragen van netwerken, individuele leden en journalisten, het regelen van afspraken voor de federatievoorzitter, met brieven, telefoontjes en e-mailtjes. Zij ondersteunt Henna Pijper, vice-voorzitter van de Federatie Zakenvrouwen en interim-secretaris. Henna licht de drukte op het Landelijk Service Bureau toe: ‘Je zou kunnen zeggen dat ik als vice-voorzitter het gezicht van het federatiebestuur ben naar de netwerken. Samen met Lieke van der Kemp en Hennie Lagas van het LSB (midden en rechts op de foto), zonder wie ik dit allemaal nooit zou kunnen doen, ben ik dus de “linking pin” naar de netwerken. En dat allemaal in twintig uur per week…’
Henna Pijper is zichtbaar trots op wat de federatie in korte tijd tot stand heeft gebracht. ‘Weet je dat wij bijvoorbeeld hebben aangekaart dat er een levensloopregeling komt voor zelfstandigen? Er stond vandaag toevallig een bericht in de Volkskrant dat minister De Geus een onderzoek wil uitvoeren naar de behoefte onder zelfstandigen aan zo’n regeling. Ook heeft de federatie de Zakenvrouw van het Jaar 2006, Esther Raats, voorgedragen! In de twintig uur die ik voor mijn takenpakket heb, probeer ik zoveel mogelijk werkzaamheden te proppen. Ik bezoek netwerkbesturen, hou presentaties, ben intermediair tussen de netwerken, coördineer ook allerlei contacten, bijvoorbeeld met LTO Vrouw & Bedrijf en VNONCW. Daarnaast informeer ik bijvoorbeeld de redactie van
omlaag (dga’s) moeten dit jaar nog 6,5% betalen. Daarmee zijn ze ingeschaald in de categorie werknemers. Een dga is echter een ondernemer die in dienst is van zijn eigen vennootschap. Hoogervorst erkende in het debat dat de positie van dga’s ‘een heel bijzondere’ is, omdat die deels ondernemer en deels werknemer zijn. Volgens zijn woordvoerder wordt de aanpassing gefinancierd door de werknemerspremie volgend jaar te verhogen van de geplande 6,4% naar 6,45%. ‘Daar merken werknemers dus niks van’, aldus de woordvoerder. Secretaris Roel Masselink van het Platform Zelfstandige Ondernemers is ‘uiteraard heel blij’ met de geste van Hoogervorst. ‘Het betekent in ieder geval dat alle vormen van ondernemerschap gelijk behandeld gaan worden.’ De ondernemersvereniging heeft enige tijd actie gevoerd tegen de zorgpremies voor dga’s. Masselink meent dat ondernemers nog steeds ten onrechte fors meer zijn gaan betalen voor de zorgpolis. De premie die werknemers betalen, wordt namelijk door hun werkgevers vergoed.
Update en probeer ik nieuwe netwerken als lid te werven. Lieke en Hennie van het LSB nemen gelukkig de uitvoerende kant voor hun rekening, en dat kan niet zonder overleg, afstemming en voorbereiding natuurlijk. Om te ontspannen zet ik na vier weken hard werken telefoon en computer uit om een lang weekend compleet te relaxen en me weer op te laden.’
Maatschappelijk betrokken
Het interview met Update doet zij tussen twee vergaderingen door, een half uur in Leusden op het Landelijk Service Bureau, de andere helft per telefoon terwijl zij afreist naar een bestuursvergadering. Naast haar werk als organisatieadviseur en coach investeert Henna veel tijd in de federatie. ‘Ik geloof in mijn eigen betrokkenheid bij de maatschappij. Ik geloof ook dat vrouwen samen het vliegwieleffect in de markt kunnen benutten. Door kennis en ervaring te delen en samen te werken, creëer je een keten van initiatieven.’ Henna vindt dat vrouwelijke ondernemers toekomstgericht werken met een hoge mate van maatschappelijke betrokkenheid, een typisch vrouwelijke kwaliteit. ‘Vrouwen denken veel bewuster na over de generaties die na hen komen.’
Groeiwens
Henna Pijper is realistisch: zonder de leden van de aangesloten netwerken zou de Federatie Zakenvrouwen geen bestaansrecht hebben. ‘Wil je op strategisch en economisch niveau betekenis hebben, dan heb je zeggingskracht nodig van een massa ondernemende vrouwen. In 2004 startten we met 650 leden in de netwerken. Nu hebben we ongeveer 1.000 leden en nog eens 7.500 leden in de verschillende samenwerkingsverbanden. We denken groot, we willen groeien. Dat vraagt om een andere manier van organiseren, van denken en benadering. Iemand zei tegen mij: Denk behalve groot vooral groots, buiten je grenzen en buiten je eigen belang.’ Barbara Philipsen
Update 6 mei 2006
9
Netwerken Mavis Carrilho inspirerende leider van succesvolle handelsmissie naar Zuid-Afrika De multisectorale handelsmissie naar Zuid-Afrika in de laatste week van maart met onderneemsters uit het kleinbedrijf bleek ongekend succesvol. De onderneemsters uit de wereld van landbouw, muziek, coaching, consultancy, strategie & management, gezondheidszorg, mode, onderwijs, advocatuur, vertaalbureaus, diversiteit en netwerken en callcenters hadden ontmoetingen met meer dan 250 ZuidAfrikaanse onderneemsters. Missieleider Mavis Carrilho, Zwarte Zakenvrouw van 2005 (tweede van links op de foto), wekte verbazing en vertrouwen. Gezien de geschiedenis van apartheid en de Black Economic Empowerment programma’s (BEE) die deze ongelijkheid moeten doen verdwijnen, was zij voor de zwarte Zuid-Afrikaanse onderneemsters een enorme inspiratiebron.
Mister Regeldruk
‘Wij staan aan de kant van de bonafide lefgozers die de beste mogelijkheden uit onze samenleving proberen te persen’. Zo betuigde Mister Regeldruk, zoals hij her en der genoemd wordt, zijn onvoorwaardelijke steun aan de ondernemers in Nederland. Kenners weten ’t: Leo Stevens, professor fiscale economie aan de Erasmus Universiteit en voorzitter van de Commissie Stevens, houdt zijn toehoorders altijd bij de les. Zo ook bij de hoorzitting die FZ en SVE op 1 maart jl. organiseerden. Plaats van samenkomst was Mazars in Capelle aan den IJssel. Irene van Rijn, partner in Mazars en samen met Scarlet Kwekkeboom lid van de Commissie Stevens, bood gastvrijheid voor een bijeenkomst waaraan een kleine twintig zakenvrouwen uit verschillende netwerken deelnamen. De kruistocht van de Commissie Stevens is gericht op het terugdringen van al die regels die het leven van ondernemers Deelnemende netwerken Entre Femmes www.entrefemmes.nl Entre Jeunes www.entrejeunes.nl EVON www.evon.net EWI www.ewi-amsterdam.org GAIA www.gaianetwerk.nl NOV www.nov-nederland.nl SVE www.sve.nl UVON Brabant-Zeeland http://noordbrabant.uvon.nl UVON Gelderland http://gelderland.uvon.nl UVON IJssel-Vecht http://ijsselvecht.uvon.nl Landelijk Service Bureau T 033-4320734
[email protected] www.federatiezakenvrouwen.nl
10
Update 6
mei 2006
Vrouwennetwerken & matchmaking
De onderneemsters volgden een druk programma, dat startte in de noordelijke (landbouw) provincie Limpopo, waar een gastvrije en informatieve ontvangst plaatsvond met het provinciebestuur van Limpopo onder leiding van de First Lady. In het zakencentrum Johannesburg volgden twee dagen van intensieve matchmakinggesprekken, een ontvangst op de Nederlandse ambassade met een afsluitend workshopprogramma en een cocktail met de Zuid-Afrikaanse vrouwennetwerken. Een vergelijkbaar programma werd in de dagen erna doorlopen in Kaapstad. Onderscheidend voor deze missie was dat, naast de individuele matchmakinggesprekken, tevens tijd was ingebouwd voor ontmoetingen met Zuid-Afrikaanse vrouwennetwerken en een workshopprogramma voor zowel de Nederlandse als de ZuidAfrikaanse onderneemsters. De initiatiefnemer van de missie, de stichting Yente, had deze programmaonderdelen bewust opgenomen. De stichting Yente is ontstaan in het vrouwennetwerk en wil het vrouwelijk ondernemen internationaal stimuleren en zichtbaar maken. Yente hoopt daarmee een bijdrage te leveren aan de verbetering van de economische positie van vrouwen in de wereld. zuur maken. Tijdens de hoorzitting hoorde Leo Stevens aan wat vrouwelijke ondernemers zoal ervaren aan hinderlijke regelgeving. ‘Het ambtenarenapparaat wat de regels maakt, moet flexibeler worden’, concludeerde hij. ‘Het gaat niet om de techniek, het gaat om de mentaliteit.’ Mister Regeldruk riep alle bij FZ aangesloten ondernemers op om niet alleen zijn Commissie als bondgenoot te beschouwen, maar ook actief te penetreren in politiek en beleidsinstanties, want ‘je moet als ondernemers je verantwoordelijkheid nemen. Je concrete invloed aanwenden. Niet kijken naar wat niet mogelijk is, maar wel naar wat wél mogelijk is.’
UVON Internationaal www.uvon.nl/bestanden%20internationaal/index.html UVON Limburg http://limburg.uvon.nl UVON Noord http://uvonnoord.nl UVON Utrecht (voorlopig) http://utrecht.uvon.nl UVON Zuid-Holland http://zuidholland.uvon.nl ViB Haarlem www.vrouwinbedrijf.nl Vice Versa Groot Amsterdamwww.viceversa-amsterdam.nl vnZ&o www.vrouw-en-eigenbedrijf.nl ZZVN www.zzvn.nl teksten Marieke Bemelman/de Connecting Link, Margot Bouwens/Bouwens Tekst, Annemieke Maatman/Tekst op Maatman, Barbara Philipsen/detekstschrijver.nl eindredactie Marieke Bemelman/de Connecting Link, T 035 – 6669110, E
[email protected] ontwerp Anky Neut, CARTA, www.carta.nl, T 030-2232240 printwerk Multicopy Nederland, www.multicopy.nl
